Nahia Uriarte

Maialen Correcher.

Atalak: - Zer da Opera?

- Noiz hasi zen? Zein garaietan eta norekin?

- Ezaugarriak.

- Opera mota/ Opera atalak.

- Musikagile eta opera ospetsuak.

Opera antzezlana da, baina aktoreek abestu egiten dute orkestraz jotako musikaren arabera, hitz egin beharrean, inoiz testuak errezitatu ere egiten dituzten arren. Horixe besterik ez da.

Opera Italian sortu zen XVI. mendearen amaieran eta laster Europa osora hedatu zen. XVII. mendean Heinrich Schützek Alemanian, Jean-Baptiste Lullyk Frantzian eta Henry Purcellek Ingalaterran opera zabaltzen lagundu zuten. Hala ere, XVIII. mendean opera italiarrak Europa osoa menderatzen zuen, Frantzia salbu, eta Handel bezalako konposatzaile atzerritarrak erakarri zituen.

XVIII. mendean opera italiarrak Europa osoa menderatzen zuen, Frantzia salbu, eta Handel bezalako konposatzaile atzerritarrak erakarri zituen. Opera seria izan zen Italiako opera-formarik entzutetsuena, Gluckek bere artifizialtasunaren aurka erreakzionatu eta 1760eko hamarkadan opera "erreformatu" zuen arte. Egun XVIII. mendeko operako irudirik ezagunena Mozart da. Nahiz eta opera seria egiten hasi, ezagunagoa da bere opera komikoengatik, bereziki Figaroren ezkontza, Don Giovanni eta Cosi fan tutte, bai eta Alemaniako tradizioaren mugarri izan zen Xirula magikoa.

XIX. mendearen lehen herenean bel canto estiloaren gailurra iritsi zen, Rossinik, Donizettik eta Bellinik egun ere antzezten diren lanak sortu zituztenean. Grand Opera izeneko estiloaren agerpena ere gertatu zen, Meyerbeer-en lanen eskutik. Mende honen erdialdetik amaierara operaren urrezko arotzat hartu izan da, Alemaniako Wagnerri eta Italiako Verdiri esker. XX. mendearen hasieran Puccini etaStrauss izan ziren egilerik ezagunenak. Mende honetan esperimentu asko egin ziren opera estilo modernoekin uztartuz:atonalitatearekin eta serialismoarekin (Schoenberg eta Berg), neoklasizismoarekin (Stravinski) eta minimalismoarekin (Philip Glass andJohn Adams). Grabazio-teknologia agertzean, Enrico Caruso eta pareko beste kantari batzuk ezagunagoak egin ziren operazaleen zirkuluetatik at.

Opera motak: Opera serioa: Argumentu mitologico eta heroikoetan. Existitutako lehen opera izango zen.Opera bufa: Opera seria baino berriagoa da, Herriari gehien gustatzen zaion opera da.

Operaren atalak: OBERTURA: Operaren hasierari deritzo. Instrumentala da, normalean espektakuluaria hasiera ematen dio. REZITATIBOAK: Solistek abesten duten parteak dira, akzioa bertan gertatzen da, ARIAK: Operaren atalik garrantzitsuenak dira. KOROAK: Pertsonaia batek baino gehiagok abesten duten momentua.INTERLUDIOAK: Atal instrumentalak.

Ahotsak, erakarpen nagusia Entzun daitezkeen ahots nagusiak:

Emakumezkoenak: sopranoa, ahotsik altuena; mezzo-sopranoa, ez hain altua; eta kontraltoa,

baxuena.Gizonezkoenak:tenorea, altuena; baritonoa, ez hain

altua eta baxua, guztietan baxuena.

Operaren estruktura:

Hasierako partea edo obertura, okestak bakarrik egiten du.

Bat edo akto gehiago, non, akzioa garatzen da.

Pertsonaia bakoitzak ahots tipo esberdina behar du; Nagusiak badira, erregeak edota apaiza, konpositoreak bajuak edo baritonoak aukeratzen ditu.

Protagonistak, gehienbat gazteak direnean, ahots agudoagoa eskatzen die; tenoreak.

Emakumezko protagonistak sopranoak izaten dira eta kontraltoak, pertsonaia tragikoak izaten dira.

Operaren eszenatokiak, U forma du, eta atal hauek bereizten dira:

•Eszenatokia.

• Foso orkesta, batzuetan lur barnekoa beste batzuetan eszenatoki azpian kokatua.

•Platea: Butaka patioa.

•Palkoak: Zona itxiak, espektadore gutxirentzako.

•Anfiteatroa: Beste solairu guztietako.

https://www.youtube.com/watch?v=NME80lqt7pg

https://www.youtube.com/watch?v=cFJJ1zFBWgY&playnext=1&list=PL83613805C3C9C189&feature