ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina...

52

Transcript of ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina...

Page 1: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

������������ � �����������

Page 2: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

�������������������������������������������������������������������������������������� ������� �������������������������������������

����������� � ����������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

�� ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ ������������������������������������������ �������������������

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ ������������� �����������������������������������������������

�������� �����������������������������������������������������������������

������������������ ������������������������������������������������������������ ���������������������������������������������������� �������������������� ������������ �����������������������������

�������������������������������������������������������������������� � ���������������������������������������������������������

!""#$

#%&"&"&"&'&%&(!)!&!$

!*!%!%$)$&$$

$"$"$%

> AURKIBIDEA

+�����,��������� ��������������������������������������������������������������� ���-��������������.���������� ��������������������������������������������������������������������������

��,�������������� ������������������������������������������������� ���������������������������������������� ������������������������,���� ��������-����������������������,���������������������������������� ������,����������������������������.�� ������������������,�������������������������������������������������������� �������������� ��������������������������������������,���� �� ����� �������������������������������������������������

��������������������������������������������/�����������������������������������,������������������.������������������,��������� �������������������������������������������������������� ������������ ������-� ���������� �������������,��������������� ������

0��������������������������������������������������������������������� �����������������

> SARRERA

Page 3: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> SARRERA > NIRE GORPUTZA ZAINTZEA

������������������� ����� ���� ���� ������� ���� �� ������� ������������ ������������������� �� ��������� ������������������������������������������������� ������������ �� �������������

�������������� � ��� �����

��� ����� ������ � � ������

����������� � �������

��������������������� ���������������� ��������������������������������� ��������������������������������������������������� �������������������������������� �������������������� �������������� ����������������

���������������������

����� ������������� �� ������������������������������������������������������������� �� ������� ���� �������������� �������� ����������������

����� �������� ������������������������������� ���������������������������������� �����

�������� ���� ������������������� �������� ������� ��� ������������������ ����������!���������������������������������� ���������"����������������!���������������� �������������������������������

��

Page 4: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

Haragi gorriak, hestebeteak etagazta gantzatsuak gutxi jan.

Gurina eta margarinak ahalduzun gutxien erabili.

Gozokiak, opilak eta zizka-mizkagaziak oso gutxitan jan.

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > ELIKADURA OSASUNGARRIA

��

�������������� �����������������������

������������� ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ ���������������� ��������������������

������������������������������������ ������������������� �� ������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������������������

������ ��������������������������������������������������������������� �������������������������������������������

������������� ��� �������� ����

Page 5: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

��������������������

��������������������������������� ��������������������������������������������������������� ������������������������ � ������ ����������������

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > ELIKADURA OSASUNGARRIA

��

��������������������

�������������������������������� ����� �� �������������������������������

������������ ���������������� � ����������������������� �������� �������������������� �������������������� ������������������������������������� ��

�������� � ������������������������ �������� ����� �������������������������� � �� ������� ���������������

�����������������������������

�� ����� �������������������������������������������������������������������������������������������� ��

�� ��������� � ��� ���� ����������!������

�������������������������������!����������

��"��������!�!� ����������������������� �������

����������� �������!�����������������#�����������! ������

�����������

�������������� ��� ��

� �� ������ ��� ����

"������������������������������ ����������������� �������������������� ������������ �� �� ��� ���������� �������

$ ������ ������ �������������������������������������������������

Page 6: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

������������� ��

����������� �������������������������������������� ������������������������������������������������� �������������������������������������������������

������� ����� �������������������������������������������������������������������������

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > ELIKADURA OSASUNGARRIA

����

����������������������������������������������������������������������������������������������� ����������������������

��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

���������������������������������������������������������������� �������� �������������������� ��������������

���������������������������������� ��������� ����������������������������!� ���������������������������������������

���������������������������������� ������������ ���������������� ������������������������������������������������������������������ ������������������������

�������

"���� ���������� �� ��������� ������������������������������������������������� �����������������������������������������������������

��!��

#���������������������������������������������������� ���������������������

#����������� ������������������ ���������������������������������������������������������������#����� �������������������������� ���������������������� � ��������� ������������������������ ��������������������������������������������������$���� ����������� ����������� ����� ���������������������������� �������������������� ����� �������

Page 7: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > ELIKADURA OSASUNGARRIA

����

������������������ ���������������������������������������������������������� �������������������������������������

����������������������� ���������������������������������� ��������������������������� ������ ������������������������� ������ �������� ����������������� ����������� ���������� ���������������� ���������

�� � �������������������������

!������������ � ���������� ������� �������� ������������������������������������������������������������������

������� ����

��������������������������������� ��� ��� ���� ������� �� ��������������� �� ��

����������

!����� � ���������������������"����������������������������������� ����� � ��������������� ���������������������������

!����������� �� ���� �� � ����������#����������������������� ������������������������������������� �������� ��������������� ������ ������������������������������

!������������ �� �������������������� ����������������� �������������������������������������� ��������������� �������������������

Page 8: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > JARDUERA FISIKOA

����

������������� �����������������������������

��������� ����� ������������������������������������������������ ������������������ �������� ���������������������������������� ���������������������������������������������� ��������� ������������������������������������������������������������������������������������� �����

������������������������

��!��������������������������������������������������������

��"������������������������������ ������������#��������������������������������

���������������������

��$���������������������������������������������������������������

��%������� ��� �� ��������������������#���������������������������

������������ �� �������

��&��'���������������������������������������������

#�(���������#������������#�)���������������#�*�����������������������������

����������������������������

�!�����������������"�����������������!�����!���#�������$���������!������%

+�������� �������� ���������������������������� �������������� �������������������� �������������������������������� ���� ������������������������#��� �������� ��������������

+����������������� ����������������������������������������'�������������������������������������������� �������������������������������������������� ����������������������

Page 9: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > JARDUERA FISIKOA

����

���������������� ������ ������� ������������������������������ ���� ������

����������������� �������������� ������������ ������������� ���������

��� ���������� � ��� ������� � ������

����� � �� � ������

����� � ����� ������ ���� �����������

������ � �� � ��� ��� ������ ������� �����

����� ��� ������������������� � �������

�� ����������������������������� ������������������

��� ���������������!"������� �� ��� ����� ����������������� �������������������#�

����������� ���������� ������������� ��������������������� ��� ��������� ������ �������� ������ � ����

�����$����� ������������������� �����

��%����� ��������������� ������

��%�������� ������

�� ��������$����!��������$�������������������������������������� ��������������������������#�

������������ ����� ������!���� � �����$��������������������������������#�

����������� ����������

����������

����� ������ ��� �� ������ ���������� ��� ������������ �� ������� ���������� ��� � ������� �

������������� �������

&������ ������ ��� ��� ���������������������� � ������� ������� $������� ����������������������� ������������������������������������ ������� ����� ������������������������ ���������� $�������������� ��� � ��

'����� ������� ���������� ���� �������� ������������������������������� ����������������������������������� �� ������������������ ����������� �� � ��������������������������������������������������

Page 10: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > JARDUERA FISIKOA

����

������������� �������������� ������������ ������������������

��������� �������� ������������������� ������������ ����������������� ������

������ ������������������� ����� ������

���������� �������������� ����������������� �������������������������������������������������� ������������������� � ������ ��� ����������� � ����� �����������������������������

���� ������� �������������������������������� ����������� ������������������ ������������������������������� � ��������������������

�� �!���������������������������" #������������������������

��$�%����� ������ ���$&������

��'�������������� ������� #������

������ ����������������� ����������������� ������

��!�������� ���������" #�������������������������

��� ��� ���������������� ��������

����� � �������������������� ���������������������� ��" &������

��� ��� �������������������������� � ������ ���

�������������� &���� ����" #������������������������

Page 11: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

������������ � ���� ����������� �� �� �������� �� ����������� ����� �

��������������� ������� ��� �� �������������� ������������ ���� ������ ���������������� ����� ��

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > JARDUERA FISIKOA

����

�������������� ������������ �� �����������

���������������������������������

�������������� ����������� ���������������������������������������������� � ��!��������������������������� �

��������� �� ������� �� ������������� ������ ����������� �

���� ������ ���� ��������� ��� ����� ����� �

�����"�����#����������� �� ������������� ������������������ ������ ���������������� ��������"��������������������������!��������

�����"���� ����� �������� ����$������������������ ����#������� �

Page 12: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

���������������

�������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > JARDUERA FISIKOA

����

�������������� ������� ��������������� ����� ��������������������������������������������� � ��� ���������������

��� ��������� ��������������������������������������������� ������������������ ������ ���������������� ��������� ���������� ��

���� ����� ����������������������������������������

��������� ��������������

����������������������������

������ ��������������� ��������������

������������� �������������������

��� ��

Page 13: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > GORPUTZ ZAINKETAK

����

����������� ���������������� ����� ����� � � ���������������������������������� ����� ���������

���������������������������� ���� ���� ��� � ��������������� ������� ���������� ������ � �� ����� ������������������� ������������� ��

�������������� ��� !��"�#"���� �����

����� �������������� ���� ������������������� ���� ����� ������������� ��������� � �� ������������� ����� ���������� � ����������� �

����� �������������������������� ������� ����� ����� ����� ��������� ���� ����������� �������� ��� ���� ���������� ���

�������������� ������ ����������������� ������������������!�� �������������������� �������

"������ ��������� �������������� ���� ����� ��������������� ����� �������� �������

!������� ���

#������������� ������������������ ������������ ������������������������������ �����$���������� ����� ����� ��������������� ���������������� � ������������

%���������������& �� ���� ����� ������������ ������ �� ����� � ��������� ���������� ����������� ����� � ����� � ���� �������������

$� ��

Page 14: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > GORPUTZ ZAINKETAK

����

����������� ���������� �������� ������������������������� ������ ����������������������

���� ����������� ���������� ������� ������������ ������ �����������������������������

��������������� ������������ ������������ �������� ������������

��� �������������� �������������������������� �������������������� ���������������

���������������������� ������������ ����������������������������������������������

�������������� ����������������������������������� ��������

���������� �������������������������

�� ����� ����������������� �������������� ����� �����������������!� ������� ������� ���� ������������������������ ����

��� ��� ��

��������� ��������� ���

������������ ���� �������

���������� ������

��� ����������������������� ��������������

����������� ������������� �� ����������

"�����������!� ��������������� �����#$%�&&������$'�&&��� ������ ����(�

) ����������� ����� ������������������������������������������������������������ ������ ���� � �������������������� ������������

) �������*����� �*��������������������������� ������

Page 15: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > GORPUTZ ZAINKETAK

����

������������ ����� ���������� ���������������� ���������� �������������������� ��������� ����������� ���� �������������� �������� ���� ����� �� ���� �����������

������ ��������������������������������� ������������� �����

���������� ��������������� �������� ������������ ����� ����������

������� ������� ���� ����������������������������� ������������ ��������������������� ������� ���� ��������������

�������������

����� ������ ������ �������������������������� ������� ��������� ��������� ���������� �������� ���������������������� � !��������������� ��������� ������ ���!������ ���� �� �������������������� ������ ���������� ��� � ������ ������� �����"� ��� ���������

�������������� ��� �����������������

#�$�������� ���������������������� ��������� � �� �������� ���� ��� ��������%��������� �� ��������� �������� ����������������������������� ��������%��������������������������

#�& ������� ������������������������������������� �������������������

#�$������������ ����������� ������ ���'(��������������� ��������� ������������ � ����� ������

#����� �� ������� ������������������������ ��� ����)����� ����������������������� ����� � ������������������� ������� �����

#�����������������������*��!����������� �������������� ���������� ����+� �������� ��������% � � ������������������������ ����� ��������� � ���

$�� ������������������ ����� ������� ����

��� �

&���������� ������������������ ����������������������������� ���� ������� ��������������,����� ���������!��������������� ������������ �������� ��� �������� ������� ����� ��������� �������� �����+� ����������� �������)

#����� ����� ������ )�������������������������������������������� � �

#�$������������������������������������������!��� ������������ ���� �������������������� �������������

#�+� ����� � �����! �������������������������������� ������ ���������������

Page 16: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > SEXU HARREMANAK

����

������������������ �������������������������������� ���������������� ��

����� �������� ��� ��������� ����������������� ���� ������������� ������� ��� ������������������������ �� ���������� �������

���������� ������������������������� ����� ���������

������

����� ����� �������� �������� ������� �� �������� ������� ���� �� ������������� ���� ��� ������������� � �������� ���� ��� ��

�����������

������������� ����������������� ������������������ � ����� ������ �� ����������� ��� ������� ��� ������ ������ ���

!����� ��� � ���� �� �� �� ����� � �� � ����� "�� ������� ������� �������" ���� ������� ������ � ���"���" ��� ������������������� ���������������� � �� ����� ��"���� "���� ��� ���������#���� ��� ���������� ����������� ����� "�� ���� ���� �� ��� ���������� ��� �������"��� ��� �������������� ���� ��� #������� � �� ����� � ����� "��������� �������� ������ �������� ������������������� �� ���

� �� ����� ����� ����������� ����� ��� �������� ��������������� ����� ���� ���� ���� �� ��������������� �������� �������������� ����� ����������� � � ������ �� ������������ ��� � �� ���� ������������������������������� �� ������ ���������������� ���������� ���������� ����$"������ ��� ��� ��������������������������� � �� ����� "������������ ����� ��������� ��� ���� ��� ��� ��� ����� ����� �� ������ �� ������ �� �� ��� �� ���� ��

Page 17: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > BURU AKTIBOA

����

������������ ���� ������������ ���������������� ���� ����������������� ���� ���������� ���������

����� ��� � ������ ���������������������������� ��������� ������������������� ��������������� ��� ������������������������������������������� ��� ��� �

���������� �����

��������� ��������������� �������������������������

��������������

����������������������������� ���������� � ��� ������� ���� � ����� ��������������� ������ ���������������� �������� ����������� ��������� ��������������������������� ��������������������� ���������

�������� �������� ����������������������������� ����������� ��������� ����������������� � ��������������������� ����������� �������� ���������������������� �������������������� ���������� ��

������ �������������������� ���� ���������������������������� �� �

���������������������������������� �!������������"

������������ ����������� ���������� ������������� ������������ !����������������������� ��������������"������������������ �������� ���� ����� ��������������

������������������ �������� �������� �������������������� ���#��������������������� ����������� ������������������������������������ �������#� ������������� ������ ���� ������������������ ����� ������� �����������$ ��� ��� �����%���� ��������������������

�& �������������������������������� ���� ��������������������� �������������� ������

���'��(�����

�"�� � ���������� �������������� #�����������������������������������#�������� ����������

�)������������������������������������ ������������������ �������� ����������� ��������������������������������� ���� � ���������� ������������� ���������� ������

Page 18: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > ERORIKOAK ETA ISTRIPUAK PREBENITZEA

����

���������� ����������������������������������� ��������������� �������������������������� ������������������� ������������������������������

������������������ ������������������������ ���������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������� ��� ��������������������� ����������������������������������������

������ ������������������������������� ������ ��������������������������������� ������������������� ��������������� ������������������������������������������������������������������������������������� �������������������������

������������������������������������������ �������������!

�!������������������������������ ���������������������������������������������� ����������"���������������������������������������������������������#�������������������������������������� �����������������������������������������������������������������

�$���������������������������������������%�������� ��� �����������������������������������������

�&�����������������������������������������������������!����������������� ����������������������������������������������������������������� ��� ���� ��������������������������

�$��������������� ����� ������ ������������������������������������������'���� ���������� ��

���� ������� �������������������������������������������������������������

���������

�%������ ���������� ������������������� ���������������� �������� ������� ��������������������

�������"���!

�(��������������������������)*�+����������� �� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������

�������������� ���������������������������������������������������

Page 19: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > ZURE GAIXOTASUNAREN AZTERKETA

����

������������� �� �������������� ������������� ���������������

����������������������������������� ����������������������������������

����������� ����������������������� ��� ������������������������ ��������

�����������

������������������������� ����������������������������������������������������

���������������������������������������� ������������������ ���������������������

�������������� �������������������������������� ������������������

�� ����������������������������������������������������������

������������������������������ ��������� ������� ������������������������� �����

�� ��������

��!������������������������������������

������������������������������

��"��������������������������������������������������������������������� ����

���������

�������������������������� ��������������

�� ��������������������������� ���������������������������������������������������������� ��������������

���������������������������������������������� �����

������������� ��������������������� ������������������� ��������������������������

���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ������������ ������������������ ���������� ���������������������� ��������������� ������� ��� ����������������������� ����

!�������������������������������������������������������������� ���� ��������������������������� ���#

��"����������������� ����������������������������� ������������� ���������������� ��������

��$���������������������� ����� ������������������� ������ ������������������� ����������������������� ����

�� ���������� ������

��������������������� ����

��%������������������ ���������������������

��������� ����������������� ��� ��� �� ������ ������������������������� �� ������ ������

Page 20: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > ZURE GAIXOTASUNAREN AZTERKETA

����

������� ������� ����������� ���� � �������� �� ����� �� ���� �� � ����������� ��������� �� ���������� ���� �� ���� ��� ������������ � ��������� �������� ���� ����� �� � ����������� ������� ��� �������� ��������

��������

����������� ����������� ���������� ������������� ����������������� �������������� ������������������������������������������ � ������� ���������������������

���� ������������ ����

������������������ � ��!���� ������������ � ������������"���������������������������������������� �������������������� ���������������!��������

#����� ������� ��� ���������������������������������������������$����������� ���������������� ���� ����!��������������������%���������� ������� ������

&�!������������������������������������������������� ����

%���������� ������!�� � �� � ����!����������!� ����������������������� ����!������ ����������������������������������������������� ������������

" �����������!������� ���������� ������������������ � ������������������������������� ��������

�� ���� ���������� �������������������!

'�(��������������������������������� �� ��!��������!��� !�����������������)�!�����������������!������������� ������������������

'�#����� ����� ����������������������*��!���������� ����!�� ������ ������

'�%�� ������������������������������������������������ ����������$������� �������� ���������������

Page 21: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > TABAKISMOA

����

������������������ ��������� ������������������������� ��� ��� ������� ��������� ������ ����� � ������ �������� ��� ��������������� �������������� ���

������������������������� ����������������� ��������� ������������ � ��������� ������� �

������� ��� ������������������� ������������� �����

���������������������� ������������ ��� � �������������������������� ��������

������������������ ������������� �� ������ ��������������

�������� � ������ ���������������� �����������������������������������������

����������������������������� ������������ ��� �� ��� ���� � ��� ��������� �������� ���������� ����� ����� �������!� ������������������ ��� � � ������������ ���

"���������������������� ����������������������� � ����� ������ ����� �� ����������������

�� � �������� ����������� ����������� ����������� ������ ��� ���������������������� ���� ����� ������"����� �������

��������� ������������������ � ���� �� � ���� �������

#������������� � � �������������� �������������� ��� ������������ �����$������ �������� ������ ������ ����������� �� � ����� ������ �������� ������ ���������� �� ������ ���� �������������� ��������������� ��

� ������������ ���������������� �������� ������������

������������������� ������������������������

��� � ���� ����������������� �� � ��� ���������� ��������� ��������

��%������������������ ��������� ���� ���������� �� ���&�������� � ����������������������

��%����������������� ��� ������� ������� ������ ����'�� ��������� ������ ������ ���������� �������� ��������� ������� ��� ��

��������� ����� ���� � ���������

������ ���� ������� � ��������� ����� ��������� ����

���� ������ ����� ���������������� ��������������������� ������� � �������

Page 22: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE GORPUTZA ZAINTZEA > NIRE EMOZIOAK ZAINTZEA

����

���������� ������������ �� ��� �� ���������� ����� � ����������������������������� ��

� � ���� ��� �������������������� � ���������������

��������� ��� ������ �������� � ���������������������� ��� ��������� �����������

�������������� ����������������� ������������������� �

� ���� �������� ���������������� ��� ���� �������� ������� �������������� ����������� �� �� ��� ������ � ����� ����� ������ ����������� ���������� �� � ��!��� ��������������������� �� ���� �������������� ������������� ������ �������� ���������� � ������������� ��� ���� ���� �� �������� ��������������������

"�������#�� �������������� ������ ��� �� � ��� ��������� ��#��� � ������������ ��� ��������� �� ���������������� ������������������ ��� ����� � ������� ��#��� ��!��� ������ ���� � ������������������ ������ ���� ��������

���� � ������������� �������� ���� ������������� �� �� ������������� ��� ����� �#�������� �� ��������

!��� �������� ����� ���� ������� ����� �� ������������� #��� ��� ��� �� �������� ����������������������������������������� ����������� ���������� ��������������$�� � �� �� �����������# �� � ��� ����������

������������������������� ���������

���������� ������� ������� ���!���� ��� ���������� ������� �� � ������ �� ������ �����������%����� ���� ������������ ��� ������ ����������� �������� ����� ������������������� �� ��� �� � ����������������� ��������� �

��!�� ������ ����� �� ���"����� �� ������ ��� �������������� � ��� ��� ��� �� ����� ����� �� ������ ����&����������� ������ ����������� ��������� ������������� �������������� ����� �������������� ����� ������������� �������������������������� ��������������� ��� � ����

��'��������������������������"��������������� �������� ������������ �������� ������ ���!���� ��� ��� ������� ����������� ������� �������������� ����� ��� ������� ���� �������� �� � ��������� ��������������%������ �������� ��� � ����������� ���� ��������� �� �� ������ ������������������������ ��������� � ��� �������� ���� ��� �� ������������������������

Page 23: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE HARREMANAK ZAINTZEA > NIRE HARREMANAK ZAINTZEA

����

����������������� ���������������� ��� ������������ �� ���� �������������� ������������ ���������� ������� ���������� ��������� ������� �� ������� ����� ������� �������� ���� ������� ������ �������� ����������� ������ ���������� ����� ��������� ���� ������ ���� ���� ������ �������������� ���� ���������� ������� ���� ���� ������ ���� ������������

������� ������� ���������� ��� ����� ��������������� ���� ������������ ������ ������ �������� ������� ��������� ��������� ���� �������� ���������� ����� �����

��������������� ����

�������

��������� ����� ��������������� ������� �

��������������

���� ����� ��� �������� ������ ��� ��������� ������������������� ��� ���������������������� �������� ��� ����������������� ��������� ��� ��������������� �������� ����� ��������������� ���������� �������� ������ ����� ����� !��� �������� ��� ������������� ������� �������� ��� ��������������� �� ������

"��������� ���������� ��� ������ ���� �����������

��������� ��������� ���������� �������� ������ �� ���� �������������� ��� ����� ������� ��������������� ������� ��������������������� ��� ��������� "������� �������� ������ ������� ��������� ������� �������������� ���� ���� ���������������� ��� ��������� ������� ����� �� �� ����������������������� �������

������ �������� ����������� �������� �����#������������ ����������

Page 24: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> NIRE HARREMANAK ZAINTZEA > ZER EGIN, NORA JO...

����

� ������ ������������������

��������������� ����� ���� ������� ����� ��������� ������ �� ������ ���� �� ��������� ���������������������� ���������������� �������������� ����� ����� ����������������� ������� ���������������������� ���� ���������� ��� ������ �� ������ ����� ��� ������ �������������������� ������� ���� ������������ ���������� ���������������

�������������� ��� ������� ���� ������������������������������������������������������������������ ����

�����!�������"��������

�������������� ������������������������������

������������������������������ ��������

#�$���������������������������������������� �������������� ������� �������� �������� �� � ��

#�%�� ���������� ��������������� ������� ������� ������������ ����������������� ����������� ���� ����������� ������� �� ������������

#�!�� ��������������� ������� ���������� ������� ������������������

#�&��� ��������������� ��������� �������������������������������� ������������������� ��������������� ����� ���������������������������'�������� ���������� ������������������ ����� ���� ���� �� ��

#�"������� ����� ����������� ���������� ���&��� ������������������������������� �������������������������������

#���������� ������������������ ������!��� ��������� ��� �������� ��� ������� ���������������� �����

������������ �� ���

#������������ �� ������������������������ ���������������� ������������������������������ ��������������� ���

������������� �!�" ��!�#$!%&���' �!�!(� ����)!$�)!#'���)!'&$

*������������������

!��� ��������� ���� ������������������������ ������� ����'���� �������� ����� �������� ������������ ��

Page 25: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> ZER EGIN, NORA JO... > GIZARTE BALIABIDEAK

����

���������������������� ���������������������������������������������������

�������������������������������������������� ������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������

������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ ��������������������������������� ��������������������� �������������������� ��������������������������� ����������������������� ������������������������������������

!���������������������������� ������������ ������ �������������������� ����������������������������������"����������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������

#���������� ������ ���������� ������!��������������������������������������������������� ����������������������������� �$%������ ���������������������&���������������� ���������������������������������������������������� ���������������������������������� ��������������������������������������

'������������������������� ������������������������� ���� ����������������� �������������������������(��� ������������������������������������������������ �������������������������������������� ������� ����������������������������������������� ������������������������������������������!��������������������������������������������������������������

#�� ����� �������� �������� ����������������������������������������������������������������������� ���������� ���������������������� ������ ���������������������)������ �������������������������������� �������������������������������������

#���������� ����*����������������������������!��������������������������������������������������������������������������� ��������������� ���������������������������������������������������������������������������

#�������� ������� ����'������������������������������������������������������������ ��������� ����������������������������������������������������������������!�������� ����������������������������������������������������������������������������������������������

Page 26: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> ZER EGIN, NORA JO... > OSASUN BALIABIDEAK

����

��������������� �������������� � ������������� �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

������ ���������� � ����������������������������� �������������� ���������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������� �������� �����������������!�����������������������������������������������������������

������ �������� ������ ��� �� ��������������� ���� ���� ���������������� ��

���� ����� �� ���� �

"��������������������������� ������������������������!�������������������� ��������������������������������������#������� ���������������������������������������������������

������� ������ ���������������������� ���$�������������� ����������������������������������������������������������������

������������������������������������������������������������������%�������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������

�!�"��������� ���� ���� �������� ���#

���� ����� ���������������������������� ������ �����������%�����#�������������$�����

#���!������� �����

������������������������������������

"��������� ����������������������������������������������������� ������������������$����������

����� ���� ������������������������������������ �������������&���������������������������

Page 27: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

�������������� ����� ��

Page 28: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

�������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������

������������ �������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������

��������� ���������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ������� ������������������������������������������������������������������������� ���� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

���������� � ������ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ���������� ��������������������� ��� ���������� ������� �������������������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������������� � ���� ���� �!� ��� ��� ��� ������������������������

�������� ����������������������������������������������������������������

�������� ���� ����������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ���������������������

������� � � ������ �������������������������������������������������������� � � ������ ��������������������������������������������

"##$%

$&'#'#'#'('&')"*"'"%

"+"&"&%*%'%%

%#%#%&

> ÍNDICE

�����,���� ������� ������� ���������������,����� ������ ������������� ����������� �������� �������� �������� ��� ��� ��-������������,������ ���������� . �������,�������� ���������� � ������������������ ����� � �������� ��� ������������ ������ ��� ���������� ��� �/� �

� ��������������� �� ��������������� . ���� ����������� �������� �����/� � ���������������� ������ �/�������������������� ��� ���������������� /��� ���/��� ��������,��������������������� �������-�� ����� ��������������� ���� ��� �������������������������� ���������/���� ������ �� ���/� � �������!���� �0����������������������� �����,�������,���� �����!��� ���������,1 �������,����� ���,�����������������,� ������������������ ����������� �2�������������������������,���������������,����� ���������,��

3���������,���� ���������,��!� ���������� �0��������������������� ���������������������� �� ��� ����� ���� �� �!��������� �� �0���������,�/���� .�� ���� ������������ ��������������� �����4 ���� ������ ������� ������ �����!��� ����������������� �������,����������������,��� ������������������!�� ����������,����������� ��,������ �

> INTRODUCCIÓN

Page 29: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> INTRODUCCIÓN > CUIDAR MI CUERPO

����������� ���������������� ����� ��������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

������������������ ������������������ ��� �

������������ ��������

��� ��������������������������������������������������������������������������������������������������� !"����#��$��"�%������������� ������������������������������ ��������������������������������

&������'

�!���� "� ������� �� ��#� ��������� �����$�����������������������������������������������������%����������������������������

�&��������������������������������������'�������������������� ���������������������

� (������� �������� ��� ��� �������� ���� ���������������������)���������������������������*�������������������������������)�����������������*��������������������������������������$+���

��

Page 30: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > ALIMENTACIÓN SALUDABLE

��

����������� ��� ��������������� ������

������������������� ���������� ������������� ���������� ������ ������� �������������������� ���������� ������������������ ��������������������������� ����

����������������������������� ��� ��������������������������������������� ���������������� �������� �� ��������� ��������� ������� ��������� ����� ������������������������� �������

!������� � ��������� �� ��"������������� ����� ����������������������������� ������� � �������� ������������� ���������� ��������������"������������

����������� �������������������������

Limita las carnes rojas,embutidos y quesos grasos.

Limita el consumo demantequilla y margarinas.

Limita el consumo de dulces,bollería y aperitivos salados.

Page 31: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

�������������� � ��

�������� ����� ����� ��� �������������������� ������������������������������������������������ ����������� ��������� ������ ���� ��� � ���������������������������

> CUIDAR MI CUERPO > ALIMENTACIÓN SALUDABLE

��

������ ������������

������������� ��������� ������ ���� �������������������������������� ���������������������������

�����!���� ������������������������������� �� ������"����# ��"�������������������������������������� ����������� ����$����%��������������������������� ���������������

��������� �������� ������� ��� ��� �������������������������� ��� ������������������� ������������������������� ��� �

�������� ���������������� �����

������������� ���� ��������$������������������������ �������� ���# �"�������������&

'� ����� ������� �������������"��(��

'�������������������������������� ���� �����

'��������������������� ��"����� ���������"��(��

'�)����������� ���������� ����� � ����������������(��

'�*������

��������� ��������

������������

+���������� ��� ����������������� ���������"��� � ��"�����������������������������!����������������$�������������� �����

+������������� ������������ ����� ������������������������������ ��$��

Page 32: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

������������ ���

��������������� �������������������������� ������ ��� ���� ������������������ ������������������������������� ������������� ���� ���������� ����

!���������������� �"����� ��� ���� ��� ���������� ���������������

> CUIDAR MI CUERPO > ALIMENTACIÓN SALUDABLE

����

#������������� ���������� ��$�$����� $�%����������������������������� �������������&������&��&���������

�� ����������������������������$�$������������'������� ������������� ������%�����%����������������������������������������������

(����������� ����������������������������� � )���������������*��!������ �$�$������&+�����

,���� ����� ����������������� ��������� � ���������������'����������� ����������������������

���� ����������������� ��� ���������� ���� ����� ����������������� $�����������&��&������������������� ����'������������ �� )������������������������� ��

�������

-���������������������������� ��.�������������������� ������������������ �������� )��������� ���������������&������������*��� .��������������%��

��������

(���� �������������������������+���� ��� ���� �������� ������������������������������+��������

!��������&�������*����������� )��������� ���.���������� ������ ������������������� �������/������������ ����� ��*������������������������������������� ��&������ $��������������������������������������� ������������������������������������ ��������������� �������"����������*����$������������������������������

Page 33: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > ALIMENTACIÓN SALUDABLE

����

���������������� ����������� ��� ���������������������������� ���������������� ������ ��������������� ��������� ��������������������� ���������������������������������������������������

�������� ��� �������������� �� ���������� ������������������������������������ ���������������������������

������������������ � ����������������� ������ !������"����������� �!��#���� ��� ��$������"������������%� "���������� ����� ���&��������%��������������$���!�����&����������������������

'���������� �!��������� �������

(�������������� ����%����������������������� &#����� ��������������� �

(����� ���������� % � ��������������� ������&#����� ������������� ��������������� ���" ����!)����

� ����������������� ���

��*����������� ����������� ������������ �� ���� ����������������������������������� �

��������

(' ���������� ������� ������������ �!������������������������+��������� � ������� ������ �� �� ������

(,��������������������� ���������� �����������%�!!�������������������������������������&#����� ��������������� ��!)���� ������������������ ������ �

Page 34: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > ACTIVIDAD FÍSICA

����

������������������ ��������������������������������

�������� � ������� �������� � ������ ������� ���� ������� ��������������� ������������� � �� �� ������� ������ ��������������� ������ �� �� �������������� ������������������� ����� ���������� ��������������������������������� � ���� ������ ��� ��� ������ ���!��� "

##�$��� ����� � ���� ���� � � ��� �� %

��&��� ���������'���������������������� ()����������������� ������ �����"

��*+�� ��� �� ���������� �������������� �����!����������"

��*+�� ��������"

��*+�� ������������������������������������������ �� �"

����� �����+��� �������+�� ������ ������ �"

��,�������+��"

��-��������+�� ������ �������%!��� ����"!� ������)"!��� �����������."!���������������� � "

�����������������������������

!"#�$���������������������������������������������������%�������������&

/� ���������������������� �� ��( �� ������ ������ ������+�������� ��� � �� ��������� ��� �� �������� ��)�� ����������������"

�����������( ������ � ������ ������ �� ��� ���� �� ���������������� �����!�� ���� ������ �"�0 ��� � �� ��)���������� ��� ���� �� � ���� �����������"

Page 35: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > ACTIVIDAD FÍSICA

����

���������������� ���������� ����� ����������������� ������ ���������

���������� ������������������������������ ���

�������������������������� ������

!�"����������� �

!�" ���������������������������������

���" ����� �� ����������������

!���������������

!� #� ��� $������ ��� ���� ��� ���� ����%������� ���

!�#� ���� ����������������&'�����(����)�� ����������*�������+�������� ��,�

��������������������������������������� ���������������������������������� �������������

!�-����������� ���������� ������ ��

!���������$�������� �� �

!�.$������������� ����� ���

!�.$�����������������&����$������� �������� ������������������������$��� ���������,�

!�/�� ������&���� �������������������0���������������,�

����������� ���������� ���

������

������� ������ ���� ������������� ��� ��� ������� �� ����� ������ ������� ��� ������� ��� ������������� �

����������� �������

#���������� �� �������� ��� ��� �� ��� �� � ������������� ����%��� �������������������0�������������������%����� ��� ����1������� ������������������ ���0���������������

#�������������������������������� 2���������� �������1�����0������$������� ������� � ���������� �������������0��������������������� ������� �% ������� ������� �� %��1����������������������������3��

Page 36: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > ACTIVIDAD FÍSICA

����

���������������� ��������������� ��������������������������� ���� �

�������� ������������������������� ��������������������� ������������ ��������

���������� �����������������������������������

������������ ������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� �����������������

!���"�������������������������������������������������� �#�������������������������������������������������������������������������������

��$ �#�����������������������������������$%������������������������

��& �'���������������&(������

��) �*������������������$%������

������ ���������������������� ���������������������������������

�����������$(�������������$%��������������������

��#��������������������$%����������������

��+�����������������������������������

�����������������������������������������������������������$(������

��,������������������������������������������������������

Page 37: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

������������� �������������� ������� ����������������� �������������

������������������������������������������ ��� ������������������

> CUIDAR MI CUERPO > ACTIVIDAD FÍSICA

����

�������������� �������������������������������������������

������ ����������� �������������

�������������������������������������������������� �!������������"��#$%��&�������������������� ���

�����������������������������������������������

������������������������������������ ����������

�����'������!���������������������������%����!�� �������� ���(�����!������)��������(����������*�������&����������� �������

�����'���������������!���%�!��������)���!�������� ���������������������������

Page 38: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

��������������� ����

���� ������������������������������������������������������������ ���������������������������� ������� ���������������

> CUIDAR MI CUERPO > ACTIVIDAD FÍSICA

����

������������� ��������������������������������������������������������� ��������������������������������� ������������������

���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ����� ����

��������������� �� ����������������������� ��������������������������

����������������� ����

��!������������������������������������

��"�����������������������������������

��"������������������������������������������

�� ��

Page 39: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > CUIDADOS CORPORALES

����

���������������� �������������������������� ����������������������������������������������������������������

����� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

��������������������� �����������!��

������������������������������������ �����������������������������������!"������������������������������������������������ �#��������������������$�����������$�������������������������

������� �� �������������������������������� ������������� �� ������������������������ ������ ����������� � ���������!�������������

%����������������������������������������������������������!�����������������&�� ����������������������������!����

'������������(����������������������������������������������������&���������������������

��� �������" �

#��������(��(����������������������������������$�������!��������������������(������ ������!��������������������������������!����������������������������)�������!��������$������

*�#�����������$���������� �+��������(�����������,�����������(�������������������������������������������������������������������� �-��������������(����������

�# $�

Page 40: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > CUIDADOS CORPORALES

����

������������� �������������������������� ������ ���� �������� ������������

����������

��������������������������� ��������������������� �������������������� ��

������������������������������

�����!���������������� �������" ��������#����������

���������$������%� ����������� ��������������������������������

��&����� '����� ����������� ���� $��

������������ ���

(��������� ���������) �����)��� ������������������" �������������� ������� ������*����������� ������������� ������+

������������

������ � '������������������ ��

��������� '����������������* ������

���� ��������� ��

������������ �������������� ��

��������� �������������� ����������

(� ���*��������������������������� ����,�������-.������ ����������/����������0�

&���� ��������������������������� ���� �������������������� ����� ���������� ���� ���������� ����������������������� ��������� ��

&�����"�������������������)��������

Page 41: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > CUIDADOS CORPORALES

����

������������ ��� ������� ������� �� �� ��������� ���������� �������� ���� ������������� ��� ����� ���� ����������� �� ����� ������!������������ ���� ������������ ���� ���

"�����#��$������������������������������������#�������%������������ �������&� '����������(������������#���������������#��������������

������� ������������������������������� ���������������������������������� �������������������������� ����

�������������� ��

�������� ��� � '������������������������ ����)���� ���������������*(����������������������������������������&�$��� ��'�������� (������������%�(�!� ��������� �� ��+����� ���������� �����#�������� ��� �'����

��� ��������!������� ����������������������"

,-��� ��� ��� ��������� ���� ��.���������� ������ ���� ��� �/0����� ������ �� ���� (1���� (������� ��!� �������� ���� ���� ����( ������������

,& �$1���������������� ��� ������ � �� ( ����� ������������������������� ���� �

,�2������������� �������� ��������/������ ����� �������� �������������+��� ��

��$��%��

,�����+�+����� %���� (�����������(�� ������$��������� ��+����( ����%���������������

��������

,������� �!� �������������� ��* ���������(� �� ���2��2 ������ �3����������������

���� �������� �4������� ����� ���� �!� ��������������%��

/ ��� �.�������������� ���� �����%$�� ����%��� �

�����

��$�� ��������������������$����� ��!������������������������������ ����(�������'������ ��!������������������#����(�� ����(�*��������������(��� ��+������������ $������� �3�����5

,6����������������5�� ��������������������� ��#������� �� ��� �

,����� ��� �� �� ����������(����� ����� �� �����2 �������#���(������������������������������#��

,"������� ������� �� ���#��������������� ���������������!������#��

Page 42: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > RELACIONES SEXUALES

����

������������� ����������������������������������������������������������

������������������������������������������ ������!�������������������"���#���������������������������������$������������������

������������� ����������

�������������������� �������������

�� ���

��%�������������������$��������������� �������������������������������������������������������������"�����������������������

������������� �����

#���"� ������������������������������������������������������������$����������������������������������������� �������������

&���������������$�'������������������������������������������������������(���������������������(���)������'������������������������������(�$��������������$������������������� ������������� ������������������������������������������� �������������������(����������������������(��*������������������ ���������� ����(������������������(���������������������������������

+���������������������������������'����� ����������������������������������������������������������������������������������'����(����������������$������������������������������������������������$������������ ��"�����������������������������������������������������(��������$�����������������,�����������������������������������(��������������������������� ���������������������������������������������-������������������������������� ���������������

Page 43: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > MENTE ACTIVA

����

�������������� ������������������������������������������������������� ���������� ���� ����� ���� ����������� ����� � �

����������� ��������������������������������� ������ � �������������������������� � ������������������������� ���������������������!������ ���� ���� �

���������������������� ���������� ��� �������

���� ������������� �������������� ��

������������ �

"���#� � �� ����������������������������������������������������� ������!������������ ����$�������������������%�����������$���������������������������%����$����������������������$�� ����������������������������$� ����� �����

"������������� ��������������� �$������������������������������ ��&��������� ����������� ������������������������� � �������������$�����$�����������������$�� �'����� � ����� �����������(��� ���)������� ������$���

���������������������������������������������'%��%�������������$��������

!����� "�����#�������������� � ���������� �����$

*�+�������������������������$������������ ��������������&���������������������������������������� �� )�����,�$��������������������������������

������� ��������������������$������ �$�������

*�-���$����������������������������������������������� ������������������������ ������ �� ����.+�����#��������������������� �������������������� ���������$�������������������������������%�������� �������������/�"��� � ���������)��������������� ���

*�0��������������� � ��%������� ����������,������������������������� � � �����(���$�����)����1���(�2��

*�3���'�����$� � ������������������������������������������������������������ ����������������������

������������������������������������������� ���� ���������������������������������� �������������# ���������������������������� �� ����������� ����������� ������� ���������'�������

�������� �������������� ������������������� ��������������������� �������������������� ����������������������� ����������

Page 44: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > PREVENCIÓN DE CAIDAS Y ACCIDENTES

����

�������������� �� ���� ������������������� ����� �������������� ����� ����������������������������������������������� ����������� �������������������������� ������� ��������� ��������������� ������������ ���!

"���� ��������������� ���������� ���������� � ������������#��� ���������� �������� �������� ��� ������ ����������������������� ��������������������� ��������$ �� ��������������������������� ������������� �� ���!

������������������������������������ !���"�����!�����#

%�&���������� �������������������������������������������� �������� � ��������!�'���������(�����������)������������������� ���!�"������( �� �� � � �������������������������������� ������������� ��� � � ��!

%�&������������������� # ������ ������!�*��������������������������������������������� ��� �������� �!

%�&��+������ ��������������������� ������ ������ ���������!��������������������+�� �������#��������������������������������# ������ �� �� ��� �������� ��������������!

%�"��������� ������ ��������#����������������+�������������� ��������� ����������������� ��� ��������!

%�"���������� �������������� ����������������� ���������� ������������������� � ���������������!

%�'������� � ��������(�������� ���������� (

������������������������ ������(� � � � ��� �� ��� ����� � ��������������������!

����$�����#

%�,� ��������������������������� �� ����������+�����-.���� ������(������� �����������������(� ���������������� �����������������������#��(�� ���������������������� �!

%���������������� ������ �����/���������������������� ��� ������� �!

%�0�#������������� � ������������ ������� ���������������!

%�& ��������#����������������� ��������������������� ������������ ���������� !

Page 45: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > REVISIONES Y CUIDADOS MÉDICOS

����

������������ ������� ��� ������ �������� ���������������

�����������

�������������������������������� � � ������� � ������� ����������������������� ��

��!������������������ ������"������#��� � ��� �#��$������������� ����������� �

��% ������������ ��������������� ��� ������ � � � ��������� �� ��� ���������� #�� ��������� �����

������������������� � ��������������������������� ������� �����

��& ������� ���� ����������� ���#������������������ ��������� ��'$��� ��������������� �����

���� ������������

��( ��)���������������� �����������������

��������������� � ���������������

��*���������� ��������� �)��������������#���������������������$������������� �����

�����������

��+������������� �������� ��#����������������� �

��,������������������ �������� ������� ������������������#������������������������������ ����#����

������������������������� ���������!���"�������

'�� ��� ������#����������� ����������� �$��� ��� ���� ������������%��� ���,���� ��������-������

!�� $� ���� ��� ����� ����������������� �����.�� ����������������.� �� ��� ������$�������/�� ������������������������������)������������������� ��������� ������������� ������� ������������ ������ ��������

& ��������� ������������%��� ���,�������� ���� ������ ����������������� ����� ���#�0

��1��� ������ �$�����$���.���$������ ��� ���� ����������

��2���� �������� ������� ��� ����� ��� �������� ����� � �

��+��������������� �����

��3������� �������������

��3�������� ��� ��� ��"��� ��������� ������� �$ ��������

������� ������������������������������������ ������������������������ �����������������������������������������������������������������

Page 46: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > REVISIONES Y CUIDADOS MÉDICOS

����

�������� ��������������������������������������������������������������������������� ����������������������������� ������������ ��������������������������

��������

����������� ��������������� ����������������������������� ������������������ ������������������ � ��� ������������ ��������������������������������

�������������������������� ������

����� ��������� ����������������� ���������� ��� ������������������������������!��� ����"������# $���������%�" ���������������������"����� ������������ ������ ��������� ���&

' ��������������������������������������� �������������������� �������������� ���(������������������������)��*�����(������� ���'����������������� ��+�����������, �� ����-� �������.�����

/�������� ������%�" ��������� ������������������ ����������

0�������������������������� �������� ��������$���������� ����������������������� ������"������ ���-� �������.������'�%��������������������������%��������������

.����� ���������������� ��������� ����� 1�������%�" �� ���������������"��������������������������� ������������� �� �

��� �!����������"�����#�������������������������$�����������%

2�' ������� ������� ��������� ����������������� $�������� ����%�� ��1��������%�� ��������������� ��������� ���������������������������� ������� ������������

2�.����� �����%������������������� !1������������������%��������, �������� ������� ������ �!�����3������

Page 47: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > TABAQUISMO

����

���������� ��� �� ����������� ��� ���� �������������������������������������������������������������� ��������������������������� ���������������������!������������������������������������������"��������������������������������#�����������$���������������������������

��% �����#�������������������������%������������������������������������������������������������&�������������������#������������� �� ��������������

��'����������������������������������������������������������������������������������(���������)������������������������������������

������ ��������� �������������� ���������� ��� ��������� �������������

����������*���������������������������������������������������������������������������&�������� ������������������������)������������� ��������������������������������� ���%������������)��������+������������������������������������������������������������������������������

% ������������������������������������&�� ����������������)�������������������������������������������������������������������)������%�����������)��������������&����������������������������� ���������

,��������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������"������$&������$�����������������������������������������������������������������)�������� ���� ����������������

� ���������������������������)�������������������������+��������

������������������������ ������������ ��������

��-����������������������������������������$��������)������������������

��.�+������������$�������&������$���������� ����������������/����������������� �����"����

��.�+�������������$������������������������������������������������������������"����������������$��

��-��������������������"���������� �������

��0�������������������� � �/����������)��������������������)���

Page 48: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MI CUERPO > CUIDAR MIS EMOCIONES

����

����������� ����������� ���������������������������������������� ���

����������������������������������������������������

������� ���� ��������������������������� �� ����������������� ��� ������� �������������

���� ������� ������������ ��������������� ���

����������������������������������������������������������������������������������� ������������������� ���������������������������� ����������������!���������������"��������������� ������������������������ ���# �����������$�������# ����������������������������������������������# ����������������������

����� ������ ��������$������$�����������$���������� ���# ������������������������� ������������������������������ �����������$�������$�����$���%�����������&����$�'����$�����%������$���&��(�������������������������������� ��������������# ������ ������������������

�)� ������������������������������������$������� ������*���������� � ���� �����+����������������� ���# ���������������

�������������� ����$�'��������� ����������������� �$�����$��������� ���������$����"�����# ������������������������$�������������� ����� ������������������������������� ������� ��,���������# ����������������

������������� ������� ������� ������� ���!

��-������������� �����������������������������(��������������������������# ������ �������$������������������������!����������������� ����� ���������# ����������������������������"������ ���������������������� ���������������������������� ������������� �� �����

��������� �������������. �����/ ������ �������������������� �������������������������������"���.��������������������0������� ���,���� ����������������� ������������$���������������������������������� ���$��������������$���������������������������� ���

��1�$������������ ���������� �����������/ ������������������������������������������������������� ����������������(���������������# �'����������������� ��������������� ��������������������$����� ���������������������!�������������� �� ������������������2������� ������# �����������������$���������� ������������������������������� ������������# ����� ������ �������

Page 49: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MIS RELACIONES > CUIDAR MIS RELACIONES

����

������������ �������������������� ������������� ����������� ��� ������� ����������� ��� ���������� �� ���� ��� ������� ��� � ��� ����� ������������ ������������������ �� ���� � ����� �� ���������� �� �������� �� �������������� ������������������ ������������������� ������ ���������� ������ ����������� ���������������� ��� ���������� �

� � �� ��� ���� ������������������ ���� ������� ������� ����������������� ����� ! ��� ���� ����� ��� ����� ����� ����� ���� �����"� ���

����������������

��� ����

��������� ������� �������������� ������ ��

������� ����� ������ ��

���������������������"� ������ ���� ����������� ����� ����� ��� ���������"�� ��� ������ ����������� ������ �#�������� � ����� �������������������������$������%��� ��������� ���� ���&��� � �������������$�����'��� ���(�� ������������� "���

)������� � ������ ����������� ���� �������

&���������� ���� ������ '����� �������������� ����� ��������� ������ � �� �������� ����� �#������� �$����� ��� ��� �������� ���� ������� ������ ������ � �� ������ ����������$������� �������* �� ������� ��� �� ������ ��� �� ����������������� �������������� ������ ���� �� �����+�����$���������� ��������� �

,��������������� �������� ������������� ���� �-�)./�����������������0�������1 ���� ���2�����������������������#�������������� ����� ���� � �

Page 50: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> CUIDAR MIS RELACIONES > QUÉ HACER, A DÓNDE RECURRIR...

����

� ������� ����������������� ������

���������� ������� ��� ������ ����� ������������������������������������������������� ������������������������������ ���������� ����� ������������������������������������������������ ������������� ���������������������������������� ���������������� ����� �������������������������������������

������������������� ���������������������!�����������������"�������������� ������������ ������#��$

%����$&�'(���$)� �'(��$

�������������� ������������������������������

������ ��� ��������� ��������������������� ���������� �

*�+�������������,�������������������������� ������������� �������"���������������������

��������������

*�-����������������� �������������.�������������������������������� �� ���� ���������������������� ���������"����������

*�%�� ����������������������������������������!���������������

*�/��������������������������� �������������������� ������������� ���������� ��������������������������������"������������������"���������� ����,�"���������������������������0������������

*�-�����������������������"�������������%�����������������������������������������������������'��

*�+������������ ������������ ����������+����� �!���������������������������������������� ������������������ ���������������������������

*�+����������������������������������������������������1����� �������"�������������������������������

���������� !���"#$"�����"% �&%�'�$()����*(�$��"%+%��*'�"�)�, )-*�.�/� ���0�0�0������0%��������������������� ���������������"������������� �2� ����3�� ��� ��� ��������������������� �����

Page 51: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> QUÉ HACER, A DÓNDE RECURRIR... > RECURSOS SOCIALES

����

�������������� � ������ ������������������������������

� ����������������������� ������������������������������� �������������������� ����������� � ������������ ���������� �� ����� ���������� ��� ���������������� ��������������������������� �������� �����

!������������������������������������� ���� � ����������������������������������������"���������������#��$��%����� ������������������$���������������������������������� ���������������&�'��������������������������������������� ����������������������� ������

����������� � � ����������� ������ � ������� � ����������������� ���� �'��������� ��� ��� �����������%���� ������������������� ���������������������������� ������� ������� ��������� ��� ��������������������

(������������������������������)����������%���������������������������������$��� ����� ������������ ����������*+$� �������������������������,��!�������������������"����������������������� �&�����������%������������������������ ������

-��� ���� ������� �� ������������������ �������� ��������������������������� ������������������� ����������$��� "� �#������ �������������������&��� ��������� �� ��� � ��������� �.����������� ���/����.��� ��� ��������� �����.������/��� ������������ �� ��%������������������������������

(�������� �!�� ��"����������!"���� �� ������%����������������� � ������ ����� ������������ ������������������ ��������� �������� ������� ������� ���������������������� ��������������������� ������� ������� ��������� ����

(#����� �"����������� ����� ���������0�� �������������������� �������,�������������������������������� ���� �������$������ ���� ���� ������������� ��

($�� ����������������������������������������� ��������������������� �� ����������������� ������� ������ ���� ������� ��������� �������%�� 1 ������ ��������� ���� ������/����.����1������ � �� ������ ��� ������������������������������ ������������ ����%����������%���� ������������������

Page 52: ope2016-2017.osakidetza.eus · Haragi gorriak, hestebeteak eta gazta gantzatsuak gutxi jan. Gurina eta margarinak ahal duzun gutxien erabili. Gozokiak, opilak eta zizka-mizka gaziak

> QUÉ HACER, A DÓNDE RECURRIR... > RECURSOS SANITARIOS

����

������������ ���������� � �� ������ ��������������������������� ����������� �� ��������� ���� ����������� �������� ��������������� ���������������� ���������������������������� ���������� ����� �������� ��� ��������� ��������������������� ��������������������� ��������� ���������

������� ���� � �� ���������� ������� ��� ���� ����� �����������!�!�������� ���� ���� ��� ����������� �� �� ���������������������� ����� �� ����������� ���� ������� ����������� �" ����� �����������#���� ��������������������� �����$��#��������� �������� ���� ��������� �����������%�����

� � ������������� ������������������������ ����� ����������������� ���������� ���

� ������� ���������

& �'� �" �������������������� ����� ����� �(� �������������$��#��������������� �" �� �������������������� ��)���������� '�����#������ ��������� �" �������*���������������� ������!���������� ��� ���&���� ������) ������� ��������� ���� ��������������� ����������� �� ��� '�����������#'������!��������) �������'����������������%� ������ �������� ��� '��������� ����������� ����������

���� �������" �������!������%��� '���������+���!���������� �������� ������� ����� ��������� !�!�� ����������������" �������������������������������� ������ ������� '��������������%�����'�� ���

��� ������ ��������� �!������� ��������� ����"

����������������� ���� � �������� ����� �������������� �������)'� ������(� � ���� �������

$�����,�*-����.���*-���

��� �� �� ����� �� �� ����� �� �� ��

���� ���������������������������������������� ������" �� ���������������������!����������� ������� ���������)'� �����

����������������� �������� ���������������������!������������������ �������& ����$�� ����� ������� '������� �������������" �