OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea,...

35
OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA LABORATEGIKO TEKNIKARIA

Transcript of OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea,...

Page 1: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

LABORATEGIKO TEKNIKARIA

Page 2: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

2

Aurkibidea 1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................ 4 1.1. Izena.................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .............................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ............................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .............................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .......................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ........................................................... 4 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. .................................................... 4 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ......................................................................... 5 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................ 7 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ............................................................... 7 3.2. Lanbide-moduluak. ............................................................................................. 7 1. Lanbide modulua: Laborategiko oinarrizko lanak .................................. 7 2. Lanbide modulua: Entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak ....................... 10 3. Lanbide modulua: Kimika eta analisi kimikoa ....................................... 14 4. Lanbide modulua: Proba mikrobiologikoak ........................................... 20 5. Lanbide modulua: Informazioa eta segurtasuna laborategian ................ 24 6. Lanbide modulua: Lan-prestakuntza eta orientabidea ............................ 26 7. Lanbide modulua: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ........................ 29 8. Lanbide modulua: Lantokiko prestakuntza ............................................. 31 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. .................................... 32 3.3.1. Iraupenak. .......................................................................................... 32 3.3.2. Sekuentziazioa. ................................................................................. 32 4. Irakasleak. .............................................................................................................. 32 4.1. “Laborategia” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten

irakasleen espezialitateak. .................................................................................. 33 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ........................................ 33 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ..................................................... 33 5.1. Espazioak. ........................................................................................................... 34 6. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ................................................................. 34 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ...... 34 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ........... 34

Page 3: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

3

6.3. Batxilergoko jakintzagaiekiko konbalidazioak. ................................................. 34

Page 4: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: "Laborategia". 1.2. Maila: Erdi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 1.300 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honi dagokion produkzio-sistemako lanbide-kualifikaziorako eskakizun orokorrak ondokoak dira: • Laginak prestatzea eta entsegu fisikoak, analisi kimikoak eta proba mikrobiologikoak

egitea, ezarritako prozedura eta analisi-metodoei jarraituz, eta betiere agindutako kalitate, segurtasun eta ingurumeneko arauak betez.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Analisi-prozesuaren ikuspegi orokorra eta osatua izatea, eta hala badagokio, bere lanaren

garrantziarena, produkzio-prozesuaren fase desberdinetako materien kalitate-kontrolari dagokionez. • Entsegu- eta analisi-prozedurak interpretatzea, bai eta horiei lotutako terminoak eta sinboloak ere. • Laborategia eta bertako ekipoak, tresnak eta produktuak garbi eta era ordenatu eta seguru batean

mantentzea, arriskuen prebentzioa helburu izanik. • Bere lanbide ingurunearen barruan lanpostu desberdinetara egokitzea bai eta bere lanbidearekin

zerikusia duten tekniketan sortutako aldaketen ondoriozko lan-egoera berrietara ere. • Sartuta dagoen talde funtzionaleko kideekin harreman estua izatea eta talde-lanen antolamenduan eta

garapenean aktiboki parte hartzea, besteen lana errespetatuz eta zailtasunak gainditzen elkarlanean arituz.

• Egindako proben eta entseguen emaitzak bere goragoko hurrenari eta/edo produkzio-teknikariari behar bezala eta zehaztasunez jakinaraztea.

• Dagokion lana era autonomo batean betetzea, teknika egokiaz baliatuz eta bidezko epe baten barruan burutuz, eta lan hori ezarritako lehentasunak eta errentagarritasun-printzipioak kontuan izanik antolatzea.

• Utzi zaizkion laborategiko ekipoak eta tresnak behar bezala lan egiteko moduan mantentzea. 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia Laborategiko teknikariak behar bezala baliozkotutako eta eguneratutako prozedura normalizatuei jarraituz betetzen du bere lana. Erabateko autonomia du dagozkion tekniketan, nahiz eta lortutako emaitzak bere gainetik dagoen teknikariak gainbegiratu behar dituen. Teknikari hau autonomoa da ondorengo funtzio edo jarduera orokorretan: • Materialak, ekipoak eta tresnak garbitzea, ordenatzea, zaintzea eta behar bezala erabiltzea. Ekipoak

eta tresnak muntatzea eta desmuntatzea. Errutinazko kalibrazioa egitea. Ekipoen eta tresnen prebentziozko mantentzea; anomaliak antzematea eta elementu sinpleak ordezkatzea. Laginak eta erreaktiboak identifikatzea, ordenatzea eta gordetzea. Errutinazko laginak hartzea. Disoluzioak eta erreaktiboak prestatzea. Entseguak eta analisiak, ezarritakoak eta/edo sistematikoak, egitea. Prozedurak interpretatzea eta emaitzak erregistratzea.

2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak

Page 5: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

5

Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Entsegu eta analisirako prestaketa-lanak egitea • Lagin adierazgarriak hartzea eta identifikatzea, ezarritako prozedurei jarraituz. • Laborategiko aparatuak eta ekipoak muntatzea/desmuntatzea. • Nahaste gaseosoak, likidoak edo solidoak teknika egokiaren bidez bereiztea. • Laginak prestatzea, laginaren ezaugarrien, entsegu- edo analisi-motaren eta erabilitako aparatuaren

araberako prestaketa-teknika egokiaren laguntzaz. • Produktuak errezeta bidez formulatzea. 2. Entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak egitea • Entsegu-prozedura interpretatzea, bere garapena, erabili behar diren baliabideak eta produktuak, eta

entseguaren xede diren ezaugarrien ebaluaziorako lortu beharreko datuak identifikatuz. • Entsegurako ekipoa eta tresnak prestatzea, bere ardurapeko tresna eta ekipo horien funtzionamendu-

eta doitasun-arazoak aztertuz eta, hala badagokio, arazo horiek konponduz, edo konpontzeko horien berri emanez.

• Materialen propietateak neurtzeko entsegu fisikoak egitea. • Propietateak identifikatzeko eta/edo neurtzeko entsegu fisiko-kimikoak egitea. 3. Analisi kimiko sistematikoak egitea • Analisi-prozedura interpretatzea, bere garapena eta erabili behar diren baliabideak, produktuak eta

erreaktiboak eta lortu behar diren datuak identifikatuz. • Disoluzioak eta erreaktiboak prestatzea eta analisian erabiltzeko baloratzea. • Analisi-metodoan deskribatutako ekipoa eta zerbitzu osagarriak prestatzea. • Substantzia kimikoak identifikatzeko eta/edo neurtzeko analisiak egitea. • Analisiak tresna bidezko teknika errazen bidez egitea, eta emaitzak konparaketa bidez lortzea. 4. Proba mikrobiologikoak egitea • Proba mikrobiologikoaren prozedura interpretatzea, bere garapena, erabiliko diren baliabideak eta

produktuak eta entseguaren xede diren ezaugarrien ebaluaziorako lortu beharreko datuak identifikatuz. • Lagina probaren beharretara egokitzea. • Kultibo-medioak prestatzea eta lagina inkubatu eta ereitea. • Mikroorganismoak identifikatzeko testak egitea. • Identifikaziorako eta zenbaketarako entsegu mikroskopikoak egitea. 5. Laborategi-praktika egokiei buruzko segurtasun- eta ingurumen-arauak betez jardutea • Lanpostua eta laborategiko materiala erabiltzeko moduan, garbi eta ordenan uztea. • Laborategiko zerbitzu osagarrien funtzionamendu egokiaz arduratzea. • Produktuak ordenatzea eta biltegiratzea eta arrisku kimikoak eta ingurumenari dagozkionak kontuan

izatea. • Dokumentazio eguneratua erabiltzea, eta lanaren emaitzak erregistratu, artxibatu eta jakinaraztea. • Segurtasun-arauak aplikatzea eta larrialdi-egoeren aurrean erantzutea. 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea

Page 6: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

6

Lanbide-irudi honek sektore desberdinetako enpresetan eta/edo laborategietan beteko du bere lana, hain zuzen ere ondoren adierazitako eremuetan entseguak eta analisiak egin behar izaten diren horietan: • Kalitate-kontroleko laborategiak. • Planta pilotuak. • Urak tratatzeko planta-laborategiak. • Ikerketa eta garapenerako laborategiak. • Laborategiak orokorrean. Bere jarduera ondoko azpisektoreetan garatu ahal izango du nagusiki: • Kimika-industria, nagusiki kalitate-kontroleko laborategian, ikerketan eta garapenean, eta

ingurumenean. • Beste industria batzuk, konposizio fisiko-kimikoari edo mikrobiologikoari loturiko kalitatea duten

materiak erabili behar izaten diren prozesuan. • Industria-prozesuak, kimikoak ez direnak, tratamendu kimikoa edo fisiko-kimikoa barne hartzen duen

etaparen bat dutenak. • Prozesu-urak nahiz hondakin-urak aztertu behar izaten diren prozesuak. • Laborategiak orokorrean, erakunde publikoenak nahiz enpresa pribatuenak. Laborategiko Teknikaria prestakuntza-maila handiagoa duen teknikari batek koordinatuko duen talde funtzional batean sartuko da, eta bertan biltzen diren lanpostu desberdinetaz arduratu ahal izango da. • Ingurune funtzionala eta teknologikoa Lanbide-irudi hau funtsean lehengaien nahiz tarteko edo amaierako produktuen kalitate-kontrolari dagozkion funtzioetan/azpifuntzioetan kokatzen da. Hona hemen teknika eta ezagutza teknologiko komunak: • Laborategiko materiala ongi erabiltzea, erreaktibo kimikoak barne direla. Laborategiko ekipo sinpleak

erabiltzea. Prozedura ohikoenak ezagutzea. Erreaktibo eta soluzio patroiak prestatzea eta normalizatzea. Laborategiko lanari buruzko arau orokorrak, segurtasun-arauak eta ingurumenekoak barne direla.

• Azpisektoreetako berariazko teknikek espezializazio posibleak ekarriko lituzkete berekin. • Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak. Lanbide-orientazioko helburua izanik, ondoren, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratu ondoren bete daitezkeen lanbideak eta lanpostuak aipatzen dira: • Laborategiko analista. Laborategiko laguntzailea. Laborategiko teknikaria. • Izan ditzakeen espezializazioak: Prestakuntza-aldi edo lanbide-esperientzia labur baten bidez, perfilean definitutako gaitasun balioanitzari dagozkion zenbait espezialitate lor ditzakete, gaitasun hori batez ere ondoren adierazitako laborategietan analizatu eta/edo entseatu behar diren materien izaeraren araberakoa izanik:

Page 7: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

7

• Kimika-laborategia. • Elikagaien laborategia. • Materialen laborategia. • Plastiko eta kautxugintzako laborategia. • Ore, paper eta kartoigintzako laborategia. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. I. Materiaren propietate kimikoak eta fisikoak neurtzeko behar den terminologia, tresnak eta informazioa

ulertzea eta/edo aplikatzea, eta propietate horiek identifikatzea, zehaztea eta kontrolatzea. II. Produktu kimikoen eta laborategiko ekipoen ordenatze- eta biltegiratze-lanetarako ibilbide logikoak

ezartzea, horiek biltegiratu eta manipulatu ahal izateko, betiere laborategiaren mantentzeari eta erabilerari buruzko berariazko eskakizunak betez.

III. Laginak hartu, prestatu eta markatzeko prozedura egokiei jarraitzea, entseguak eta analisiak egin ahal izateko, betiere ezarritako laborategi-praktika egokiei buruzko arauak eta segurtasunari eta ingurumenari dagozkienak betez.

IV. Analisi kimikoak, entsegu fisiko eta fisiko-kimikoak, eta proba mikrobiologikoak egitea eta, hala badagokio, interpretatzea, ezarritako arauen eta prozeduren arabera, eskatutako zehaztasunez, aurrez ezarritako patroiekin emaitzak konparatuz eta lortutako datuak erregistratuz.

V. Erabiltzailearentzako informazioa ─bere lanbide-jarduerari aplikatua─ erabiltzea, informaziorako, komunikaziorako eta laborategiaren kudeaketarako baliabide gisa.

VI. Lan-baldintzek norberaren, taldearen eta ingurunearen gainean izan ditzaketen eraginei buruz sentsibilizatzea, lan egiteko baldintzak hobetzeko asmoz, betiere prebentzio eta babes-neurri egokiez baliatuz.

VII. Industria-jarduera arautu eta baldintzatzen duen lege-, ekonomia- eta antolamendu-esparrua ulertzea, lan-giroko harremanetatik eratorritako eskubideak eta betebeharrak identifikatuz.

VIII. Lanbideari lotutako informazio- eta prestakuntza-bideak erabiltzea eta bilatzea, kimika-sektorea ezagutu eta bertan sartzea eta bere lanbide-gaitasunak sektoreko teknologia- eta antolamendu-aldaketetara egokitu eta bilakatzea ahalbidetuko diotenak.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. LABORATEGIKO OINARRIZKO LANAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Laborategiko materialak eta zerbitzu osagarrietako instalazioak erabiltzeko prest uztea eta mantentzea. 2. Entsegu edo analisi jakin baterako lagin bat prestatzeko jarraitu beharreko prozedura zuzen

interpretatzea, eta horretarako egokia izango den dokumentazio osagarria aukeratzea eta erabiltzea. 3. Laginak hartzeko funtsezko teknikak deskribatzea eta egoera fisiko desberdinetan dauden materietan

aplikatzea. 4. Substantzien nahasteak (gaseosoak, likidoak edo solidoak) bereiztea edo formulatzea, dagozkien

oinarrizko lanak burutuz, eta betiere burututako lana prozesuarekin eta aldaketaren bat sortzen duen aldagaiarekin erlazionatuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Laborategiko materialak eta zerbitzu osagarrietako instalazioak erabiltzeko prest uztean eta mantentzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Beira, kortxo, kautxu eta metalezko materialak identifikatzea, beren ohiko izenaren eta eskema edo

adierazpen grafiko bidez, eta betetzen duten funtzioarekin erlazionatzea.

Page 8: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

8

• Laborategiko berotze- eta/edo hozte-sistemak prestatzea, eta beroa edo hotza beharrezkoa den lanetan erabiliko diren elementuak, ekipoak eta aparatuak ezagutzea.

• Presio murriztuan oinarrizko lanak egiteko laborategiko huts-produkziorako ekipoak eta dagozkien konexioak deskribatzea, bai eta presioa neurtzeko erlazionatutako tresna ere.

• Laborategian erabiltzeko diren uren tratamendurako teknikak ekipo egokien bidez aplikatzea, eta aplikatutako teknika posibleen oinarria azaltzea.

2. Entsegu edo analisi jakin baterako lagin bat prestatzeko jarraitu beharreko prozedura zuzen interpretatzean, eta horretarako egokia izango den dokumentazio osagarria aukeratu eta erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laborategian erabilitako lengoaia eta terminologia kimikoa menperatzea, jarraitu beharreko prozedura

interpretatu ahal izateko. • Laborategiko materialak eta tresnak sailkatzea, dagozkien funtzioekin eta horien erabilpen-teknikaren

oinarriarekin erlazionatuz, eta prozedura jakin batean aukeratutako erabilera justifikatzea. • Prozeduran deskribatutako produktu kimikoak eta beren ezaugarriak identifikatzea, horiek huts egin

gabe erabili ahal izateko. • Lan-prozeduraren urratsak era ordenatu eta zehatz batean ematea, aldez aurretik prozedura hori arreta

handiz eta ulermenez irakurri ondoren, lana ahalik eta eraginkortasun handienaz betetzeko. • Bere lanarekin zerikusia duen zientzia- eta teknika-arloko dokumentazio osagarria aplikatzea. 3. Laginak hartzeko funtsezko teknikak deskribatzean eta egoera fisiko desberdinetan dauden materietan aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laginak hartzeko tresneria garbi dagoela ziurtatzea. • Lagina hartzeko erabili behar den materiala identifikatzea, laginaren agregazio-egoera kontuan izanik,

eta lagina idatzizko prozedurari jarraituz hartzea. • Arauen arabera, beharrezko laginketa-unitateen kopurua lagin homogeneo eta adierazgarri bat

lortzeko beharrarekin erlazionatzea. • Masa eta bolumena neurtzeko ohiko teknikak aplikatzea, horiek adierazten diren unitateak zehaztuz,

eta erabili behar den laginaren alikuotarako teknika egokia aplikatuz. • Lagina identifikatzeko prozedurak aplikatzea (laginketa-data eta laborategian sartu den data

adieraztea, kontrol-fitxan idaztea eta abar), bai eta laginaren ezaugarriak iraunarazteko teknikak ere, lagina laborategiraino garraiatzen denean, hain zuzen.

• Laginak erabili ondoren horien disoluzio-, kontzentrazio-, neutralizazio-, deuseztapen- edo birziklatze-teknikak bereiztea eta ingurumenean ondoriorik ez izateko teknika egokia justifikatzea.

4. Substantzien nahasteak (gaseosoak, likidoak edo solidoak) bereiztean edo formulatzean, dagozkien oinarrizko lanak burutuz, eta betiere burututako lana prozesuarekin eta aldaketaren bat sortzen duen aldagaiarekin erlazionatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Prestatu behar den dokumentazioa, ekipoak eta materiala ezagutzea, bai eta horien

funtzionamendurako beharrezkoak diren zerbitzu osagarrietarako konexioak ere. • Nahastearen osagaien ezaugarriak identifikatzea, bereizketa- edo formulazio-teknika eraginkorra

aukeratzea helburu izanik. • Nahaste baten osagaiak bereiztean edo formulatzean edo substantzia bat araztean erabilitako teknika

ohikoenak bereiztea, eta horien oinarriak osagaien izaerarekin eta ezaugarri fisiko-kimikoekin erlazionatuz deskribatzea.

• Nahasteak bereizteko ekipoaren planoetan eta eskemetan oinarrituz: − Ekipoa osatzen duten elementuak muntatzea eta desmuntatzea, zerbitzu osagarrietara egin

beharreko konexioak segurtasunez ezarriz eta ihesik ez dagoela ziurtatuz. − Muntaian neurtzeko tresnen edo aparatuen erabilera justifikatzea. − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko prest utzi dela ziurtatzea.

• Lanean parametroak kontrolatzea, ekipoetako tresnen bidez.

Page 9: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

9

• Entsegu edo analisirako lagin bat prestatzea, tamaina murrizteko, agregazio-egoera egokitzeko eta arazteko tekniken bidez.

• Bereizitako edo nahastutako osagaiak antzemateko ezagutza teknikoak aplikatzea, eta behar bezala eta erraz irakurtzeko moduan etiketatzea.

c) Edukiak I. multzoa: LABORATEGIKO TEKNIKA ESPERIMENTALAK Prozedurazkoak: • Laborategiko materiak eta materialak manipulatzea, material bakoitzari dagozkion ezaugarriak eta

bere aplikazioak behatuz eta kalitate eta ingurumeneko arauak kontuan izanik. • Laborategiko zerbitzu osagarriak:

− Berotze-sistema desberdinak erabiltzea. − Hotz-instalazioa. − Laborategiko huts-lana.

• Uraren arazketa, distilazioa, desionizazioa. • Materiala garbitzeko eta esterilizatzeko teknikak eta prozedurak, beren eraginpean dagoen poluzio-

motaren arabera. • Garbiketa-, desinfekzio- eta esterilizazio-lanetan erabilitako produktuak eta ekipoak. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Laborategian erabilitako produktu kimikoak. • Laborategian erabili ohi diren tresnak eta materiala. Metalezko tresnak. Kortxo eta gomazko

materialak. Beira eta portzelanazko tresnak. • Beroa eta tenperatura. Eskala termometrikoa. Laborategian erabilitako termometroak. Laborategian

erabilitako berotze-sistemak. Presio-kontzeptua. Hutsa. Huts-produkziorako sistemak. Jarrerazkoak: • Arauak kontuan izatea, eta talde-lanean integratzea. • Lanpostua garbi eta ordenan mantentzea. • Ordutegia betetzea, puntuala izatea. II. multzoa: LAGINAK HARTZEA ETA TRATATZEA Prozedurazkoak: • Laginketa-puntuak aukeratzea. • Laginak hartzean, eskuzko metodoak edo metodo automatikoak proposatzea. Laginketarako ekipoa

eta materiala. • Laginak ontziratu, garraiatu, markatu eta egokitzea. • Entsegu edo analisirako laginak gorde eta prestatzeko teknikak deskribatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Laginketa-teknikak. Laginei buruzko lege-araudia. • Erabili beharreko teknikak eta ekipoak. Jarrerazkoak: • Lagina hartzean eta ondoren tratatzean, garbitasuna eta azkartasuna kontuan izatea. • Hartu eta tratatu behar den laginerako egokiak diren materiala eta ekipoak erabiltzean, lagin-kopurua,

egonkortasuna, egin beharreko entseguen kopurua, laginaren balioa eta abar kontuan izatea. • Kalitate, segurtasun, higiene eta ingurumeneko arauak errespetatzea eta betetzea, bai eta ezarritako

prozedurak ere. III. multzoa: MASA ETA BOLUMENA NEURTZEA

Page 10: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

10

Prozedurazkoak: • Neurketa-metodoak eta unitateak azaltzea. • Erabilitako materialak eta ekipoak deskribatzea. • Agregazio-egoera desberdinetan dauden substantzia kimikoen masa eta bolumena neurtzea, material

bolumetriko aforatuaz eta doitasun-balantzaz baliatuz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Masa zehaztea. Balantzak. Motak eta pisaldiak egiteko hartu beharreko neurriak. • Likidoen bolumenak zehaztea. Solidoen bolumenak neurtzea. Material bolumetriko aforatua. • Neurketaren akats-, zehaztasun- eta zuzentasun-kontzeptuak. Jarrerazkoak: • Lanpostua garbi eta ordenan mantentzea. • Aparatuak egoera onean mantentzea. • Segurtasun-arauak kontuan izatea produktu kimikoak erabiltzean. • Ordutegia betetzea, puntuala izatea. IV. multzoa: LABORATEGIKO OINARRIZKO LANAK Prozedurazkoak: • Substantziak manipulatzea: solidoen desintegrazio mekanikoa, nahasketa eta emultsifikazioa. • Bereizketa mekanikoak egitea: baheketa, iragazketa, zentrifugazioa eta dekantazioa. • Difusio bidezko bereizketak egitea: distilazioa, lurrinketa, erauzketa, kristalizazioa, zurgapena,

adsortzioa eta lehorketa. • Laborategian nahasteak prestatzeko eta bereizteko lan praktikoak egitea. Aukeratutako oinarrizko lana

justifikatzea, ekipoak muntatzea eta lortutako produktuei buruzko hipotesiak jaulkitzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Oinarri fisikoak edo fisiko-kimikoak, ekipoak, erabilitako teknikak eta laborategiko oinarrizko lan

bakoitzeko lan-prozedura normalizatuak: birrinketa, baheketa, hauspeatzea, iragazketa, zentrifugazioa, dekantazioa, lurrinketa, distilazioa, errektifikazioa, erauzketa eta kristalizazioa. Kalkuluak eta erabili behar diren unitateak

Jarrerazkoak: • Material eta ekipo egokiak erabiltzea, egin behar den oinarrizko lanaren arabera. • Kalitate, segurtasun, higiene eta ingurumeneko arauak errespetatzea eta betetzea, bai eta ezarritako

prozedurak ere. 2. lanbide-modulua. ENTSEGU FISIKOAK ETA FISIKO-KIMIKOAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Materiaren propietate fisiko eta fisiko-kimiko desberdinak bereiztea, eta horien jokabidearekin

erlazionatzea. 2. Ekipoak eta tresnak prestatzeko teknikak aplikatzea, entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak egiteko. 3. Materialen entsegurako prozedurak interpretatzea eta laborategian entsegu-teknikak aplikatzea,

eskatutako parametroak neurtuz. 4. Entsegu fisiko-kimikoen prozedurak interpretatzea eta laborategian entsegu fisiko-kimikorako

teknikak aplikatzea, eskatutako parametroak neurtuz. 5. Entsegu fisikoetan eta fisiko-kimikoetan lortutako emaitzen fidagarritasuna kontrastatzea, patroiekin

eta erregistro grafikoekin konparatuz. b) Ebaluazio-irizpideak

Page 11: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

11

1. Materiaren propietate fisiko eta fisiko-kimiko desberdinak bereiztean, eta horien jokabidearekin erlazionatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Materiaren egiturak propietate fisikoekin eta fisiko-kimikoekin erlazionatzea. • Konstante eta propietate fisiko-kimiko nagusiak zehazteko beharra justifikatzea, substantzia

identifikatzeko eta bere jokabidea aurreikusteko metodo gisa. • Materialen jokabideak dagozkien propietate fisikoetan sor daitezkeen bariazioekin erlazionatzea. 2. Ekipoak eta tresnak prestatzeko teknikak aplikatzean, entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak egiteko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aparatu baten kalibrazioa definitzea, dagozkion zehaztapenen arabera. • Beharrezko kalibrazio-entseguak egitea, aparatua entsegua egiteko baldintza onenetan uztearren. • Materialerako eta egin behar den entsegurako magnitude-bereizgarri egokiak aukeratzea. • Tresnen funtzionamenduan anomalia txikiak antzematea, egin daitezkeen konponketak adieraziz. • Prozesurari jarraitzean kalitate, segurtasun, higiene eta ingurumeneko arauak betetzea. • Emaitza fidagarriak lortzean kalibrazio-prozesua baloratzea. • Lanpostua eta ekipoak garbi eta erabiltzeko moduan uztea. 3. Materialen entsegurako prozedurak interpretatzean eta laborategian entsegu-teknikak aplikatzean, eskatutako parametroak neurtuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laborategiko entsegu fisiko nagusietarako oinarriak, tresnak eta prozedurak deskribatzea. • Entsegu fisikoak (mekanikoak) egitean erabilitako ekipoak eta tresnak neurtu edo zehaztu behar diren

materialen propietatearekin erlazionatzea. • Trakzio-entseguaren grafikoa marraztu eta interpretatzea, grafikoaren zati bakoitzaren esanahia berau

sortarazten duen efektuarekiko deskribatuz. • Zenbait material-talderen (papera, plastikoa eta abar) entsegu fisikoak (mekanikoak) egiteko teknikak

aplikatzea, horiek zehaztearren eta bereiztearren. • Lan-prozedura normalizatuak kontsultatu eta betetzea. • Aparatuak behar bezala erabiltzeko moduan uztea. 4. Entsegu fisiko-kimikoen prozedurak interpretatzean eta laborategian entsegu fisiko-kimikorako teknikak aplikatzean, eskatutako parametroak neurtuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Substantzia bat identifikatzea eta zehaztea ahalbidetzen duten konstanteak eta propietate fisiko-

kimikoak definitzea, propietatea neurtzen duen tresnarekin erlazionatuz. • Entsegu metalografiko bat egiteko prozesua deskribatzea, lagina prestatzetik mikroskopioan

behatzeraino jarraitu behar diren urratsak eta mikroskopio metalografikoaren funtzionamendua azalduz.

• Ohiko entsegu fisiko-kimikoak eta metalografikoak egitea, idatzizko prozedurari jarraituz, eta prozeduran deskribatutako parametroak zehazteko eskatutako tresnak erabiliz.

• Materialen eta erreaktiboen galerak minimizatzea. • Analizatutako beste produktu batzuetarako prozeduraren eskema estrapolatzea. • Prozedurari jarraitzean kalitate, segurtasun eta ingurumeneko arauak betetzea. • Egin beharreko lana ezarritako denboran betetzea. • Txostenak argitasuna kontuan izanik aurkeztea, entsegu bat egitean erabilitako teknika, neurtu

beharreko parametroa eta lortutako emaitza unitate egokietan adieraziz. 5. Entsegu fisikoetan eta fisiko-kimikoetan lortutako emaitzen fidagarritasuna kontrastatzean, patroiekin eta erregistro grafikoekin konparatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 12: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

12

• Prozeduran deskribatutako euskarrietan lortutako datuak erregistratzea/artxibatzea, unitate egokietan

adieraztea eta, hala badagokio, emaitzak kalkulu bidez lortzeko datu horiek aztertzea. • Erregistro dokumentalak substantzia edo material jakin bati dagozkion berariazko ezaugarri batzuen

adierazpen grafiko gisa hartzea, horiek identifikatzea ahalbidetzen baitigu. • Tresna bidezko erregistro grafikoetan barne- edo kanpo-patroien erabilera azaltzea, analizatutako

substantziari buruz informazioa lortzeko sistema gisa. • Substantziaren identitatea ondorioztatzea, konstanteen taulen edo patroien bidez, eta propietate fisiko-

kimiko bat neurtzean lortutako datuetan oinarrituz. • Lortutako emaitza aztergai den substantziaren adierazgarria ote den zehaztea, balore edo erregistro

jakin batzuekin konparatuz. • Emaitzak ezarritako denboran adieraztea. c) Edukiak I. multzoa: MATERIALEN OINARRIZKO KONTZEPTUAK Prozedurazkoak: • Materiaren egituraren eta bere propietate fisiko eta fisiko-kimikoen arteko erlazioa zehaztea. • Konstante fisiko-kimiko nagusien zehaztapena justifikatzea, substantzia identifikatzeko metodo gisa. • Konstante fisiko-kimiko nagusien zehaztapena justifikatzea, substantziaren edo materialaren

jokabidea aurreikusteko metodo gisa. • Material baten jokabidea zehaztea, bere propietate fisikoetan sor daitezkeen bariazioen arabera. • Terminologia zehatza aplikatzea. • Propietate desberdinei buruzko ariketak eta problemak egitea. • Unitateen aldaketei buruzko ariketak eta problemak egitea. • Grafikoak egitea eta interpretatzea. • Grafikoak eta taulak kontsultatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Materiaren eta materialen barne-egitura eta propietateak. • Propietate fisikoak (mekanikoak): gogortasuna, erresistentzia, itsasgarritasuna, plastikotasuna,

elastikotasuna, kohesioa, zailtasuna, eta hauskortasuna. • Propietate fisiko-kimikoak: dentsitatea (solido, likido eta gasena), biskositatea, gainazal-tentsioa,

fusio-puntua, irakite-puntua eta bero sorra. • Propietate metalografikoak. Jarrerazkoak: • Ordutegia betetzea, puntuala izatea. • Jasotako jarraibideak interpretatu eta arretaz betetzea. • Kalitateari, segurtasunari eta ingurumenari buruz ezarritako prozedurak eta arauak errespetatzea eta

betetzea. II. multzoa: ENTSEGU FISIKOAK Prozedurazkoak: • Propietatea neurtzeko tresna ematea. • Trakzio-entseguaren grafikoa interpretatzea, eta grafikoaren zati bakoitzaren esanahia deskribatzea. • Laborategiko entsegu fisiko nagusien oinarriak, tresnak eta prozedurak deskribatzea. • Aparatu baten kalibrazioa definitzea. • Aparatuen kalibrazio-entseguak egitea, ondoren erabiltzeko. • Laginak prestatzea. • Materialerako eta egin behar den entsegurako egokiak diren magnitude-mailak aukeratzea. • Material-talde desberdinen entsegu fisikorako teknikak aplikatzea, material horiek zehaztu eta

bereiztearren. • Prozeduran deskribatutako euskarrietan lortutako datuak erregistratu eta/edo artxibatzea.

Page 13: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

13

• Lortutako datuak unitate egokietan adieraztea. • Datuak prozesatzea emaitza fidagarriak lortzeko. • Erregistro dokumentalak kontsultatzea, substantzia edo material bat identifikatu ahal izateko. • Barne- eta kanpo-patroiak erabiltzea, aztergai den laginaren analisian informazioa lortzeko sistema

gisa. • Emaitza baten fidagarritasuna zehaztea, zenbait baliorekin edo erregistrorekin konparatuz. • Propietateak justifikatzea eta materiala zehaztea, lortutako emaitzen arabera. • Entsegu fisikoak aplikatzea, zenbait materiaren eta materialen (plastikoa, papera, metala eta abar)

identitatea eta propietateak zehaztean. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Propietate fisikoak neurtzen dituzten tresnak eta aparatuak. • Entsegu-teknikak: laginak eta aparatuak prestatzea. • Entsegu mekanikoak. Karga-, esfortzu- eta tentsio-kontzeptuak. Trakzioa, gogortasuna, erresistentzia,

flexioa, ebakidura, eta itsasgarritasuna ezagutzeko entseguak. • Parametro fisikoen unitateak. Barne- eta kanpo-patroiak. Emaitzak grafiko eta zenbaki bidez

aurkeztea. Jarrerazkoak: • Laborategirako jantzi egokia erabiltzea. • Prozesuan segurtasun- eta esku-hartze-arauak betetzea. • Lanpostua garbi eta ordenan uztea. • Aparatuen funtzionamendu egokiaz arduratzea. • Egindako lanak garaiz entregatzea. • Jasotako jarraibideak interpretatzea eta arretaz betetzea. • Analisi eta kalkulurako prozedurak ordena eta zehaztasuna kontuan izanik aplikatzea, eta bidezko

egiaztapenak egitea. • Talde-lanean aritzearen aldeko jarrera. • Kalitate eta ingurumeneko arauak kontuan izatea. • Lankideak errespetatzea. III. multzoa: ENTSEGU FISIKO-KIMIKOAK Prozedurazkoak: • Konstante eta propietate fisiko-kimikoak definitzea, substantzia bat identifikatu eta zehaztu ahal

izateko. • Propietatea neurtzeko tresna ematea. • Laginak prestatzea. • Entsegu metalografiko bat egiteko prozesua deskribatzea. • Mikroskopio metalografikoaren funtzionamendua deskribatzea. • Aparatuak kalibratzeko entseguak egitea, ondoren erabiltzeko. • Ohiko entsegu fisiko-kimikoak idatzizko prozedurari jarraituz egitea, deskribatutako parametroak

zehazteko. • Ohiko entsegu metalografikoak idatzizko prozedurari jarraituz egitea, deskribatutako parametroak

zehazteko. • Prozeduran deskribatutako euskarrietan lortutako datuak erregistratzea eta/edo artxibatzea. • Lortutako datuak unitate egokietan adieraztea. • Datuak prozesatzea, emaitza fidagarriak lortzeko. • Erregistro dokumentalak kontsultatzea, substantzia edo material bat identifikatu ahal izateko. • Barne- eta kanpo-patroiak erabiltzea, aztergai den lagin baten analisian informazioa lortzeko sistema

gisa. • Emaitza baten fidagarritasuna zehaztea, zenbait balio edo erregistrorekin konparatuz. • Propietateak justifikatzea eta materiala zehaztea, lortutako emaitzen arabera. • Substantziaren identitatea ondorioztatzea, konstanteen taulen eta patroien bidez. • Entsegu fisiko-kimikoak aplikatzea, zenbait materiaren eta materialen (plastikoa, papera, metala eta

abar) identitatea eta propietateak zehaztean.

Page 14: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

14

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Propietate fisiko-kimikoak neurtzen dituzten tresnak eta aparatuak. • Entsegu-teknikak: laginak eta aparatuak prestatzea. • Entsegu fisiko-kimikoak. Konstante eta propietate fisiko-kimiko nagusiak. • Entsegu metalografikoak. Lagina prestatzeko metodoak eta mikroskopio metalografikoa. • Parametro fisiko-kimikoen unitateak. Barne- eta kanpo-patroiak. Emaitzak grafiko eta zenbaki bidez

interpretatzea. Jarrerazkoak: • Laborategirako jantzi egokia erabiltzea. • Prozesuan segurtasun- eta esku-hartze-arauak betetzea. • Lanpostua garbi eta ordenan uztea. • Aparatuen funtzionamendu egokiaz arduratzea. • Egindako lanak garaiz entregatzea. • Jasotako jarraibideak interpretatzea eta arretaz betetzea. • Analisi eta kalkulurako prozedurak ordena eta zehaztasuna kontuan izanik aplikatzea, eta bidezko

egiaztapenak egitea. • Talde-lanean aritzearen aldeko jarrera. • Kalitate eta ingurumeneko arauak kontuan izatea. • Lankideak errespetatzea. 3. lanbide-modulua. KIMIKA ETA ANALISI KIMIKOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Produktu kimiko desberdinak dagozkien propietateen, formulen eta izenen bidez zehaztea, horien

sailkapena eta erabilera egokia eta segurua izan dadin. 2. Analisi-prozedura interpretatzea eta analisi bat egiteko prestaketak egitea, dagokion prozedura

erabiliz. 3. Eskatutako kontzentrazioaren disoluzioak prestatzea, beharrezko materialak eta produktuak aukeratuz,

kalkulu zuzenak eginez eta teknika egokia aplikatuz. 4. Analisi-teknika kimikoak aplikatzea, substantzien kontzentrazioa identifikatu eta neurtzeko. 5. Laborategian tresna bidezko ohiko teknikak erabiltzea, ezarritako prozedurari jarraituz eta ekipoen

funtzionamenduari buruzko jarraibideak kontsultatuz. 6. Entsegu kimikoetan eta tresna bidezkoetan lortutako emaitzen fidagarritasuna kontrastatzea,

substantzia patroiekin edo erregistro grafikoekin konparatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Produktu kimiko desberdinak dagozkien propietateen, formulen eta izenen bidez zehaztean, horien sailkapena eta erabilera egokia eta segurua izan dadin, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Substantzia sinpleak eta konposatu kimikoak identifikatzea, ontziak markatzeko sistemen laguntzaz

edo zehaztapen teknikoei buruzko dokumentuetan oinarrituz, beti ere behaketaren bidez eta dagozkien propietateak konparatuz.

• Konposatu kimikoen formulazio- eta izendapen-ariketak egitea nazioarteko arauak erabiliz, eta osagaiei dagozkien propietateen eta sistema periodikoan duten egoeraren arabera lotura-mota adieraziz.

• Konposatu kimiko desberdinak sailkatzea, talde funtzionala, egoera fisikoa, kopurua eta aurkezpen eta ontziratze-modua, eta horien erabilerak dakartzan arriskuak kontuan izanik.

Page 15: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

15

2. Analisi-prozedura interpretatzean eta analisi bat egiteko prestaketak egitean dagokion prozedura erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Analisi, sintesi edo arazketa batean antzemandako erreakzio-mota desberdinak identifikatzea. • Kalkulu estekiometrikoak egitea, azido-base, hauspeatze eta oxidazio-erredukzio erreakzioei buruz,

erreakzioaren izaera exotermiko eta endotermikoarekin erlazionatzea, eta erreakzio kimikoetan parte hartzen duten substantzien kopuruak zehazteko ariketak eta problemak ebaztea.

• Laborategian prozesu kimiko erreaktibo sinpleak burutzea eta erreakzio-abiaduran eragina duten faktoreak identifikatzea (presioa, tenperatura, laginaren egoera fisikoa, ingurunearen pH eta abar).

• pH kontzeptua disoluzio baten azidotasun-neurriarekin erlazionatzea, bai eta oreka kimikoaren kontzeptuarekin ere.

• Disolbagarritasun-biderkadura kontzeptua hauspeatze-erreakzioa agertu izanarekin edo ez izanarekin erlazionatzea.

• Erreakzio kimikoak sortzen diren ingurunearen pH-rekin erlazionatzea. • Analisi kualitatiboaren eta kuantitatiboaren artean bereiztea, helburuak eta kasu bakoitzean

aplikatutako teknikak bereiziz. • Analisirako metodo kimikoak analisi hori egiteko behar diren aparatuekin eta tresnekin erlazionatzea. • Metodo bolumetrikoak eta grabimetrikoak bereiztea, analizatu behar den lagin-motaren arabera. • Analisi kimikoaren eta tresna bidezkoaren artean bereiztea, analizatu behar den lagin-motaren, analisi

horren helburuaren eta aurreikus daitezkeen emaitzen arabera. • Analisi-metodoen artean bereiztea, lagina organikoa edo ez-organikoa izatearen arabera. • Analisi-problema sinple batean oinarrituz eta dokumentazio egokia erabiliz, laborategiko

esperientziaren diseinua planifikatzea, ondokoa adieraziz: sekuentzialki jarraitu beharreko prozedura, beharrezko materiala eta erreaktiboak, sortzen den erreakzio-mota eta egin behar diren kalkuluak, idatzizko prozedura interpretatzea helburu izanik.

• Prozeduraren eskema analizatu behar diren beste lagin batzuetara estrapolatzea. • Materialen eta erreaktiboen galerak minimizatzea. • Kalitate, segurtasun eta ingurumeneko araudia betetzea, prozedura burutzerakoan. • Egin beharreko lana horretarako dagoen denbora kontuan izanik banatzea. • Txostenak argitasunez aurkeztea, entsegua egitean erabilitako teknika, neurtu beharreko parametroa,

eta lortutako emaitzak unitate egokietan adieraziz. 3. Eskatutako kontzentrazioaren disoluzioak prestatzean, beharrezko materialak eta produktuak aukeratuz, kalkulu zuzenak eginez eta teknika egokia aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Disoluzioak zehaztea, dagokien fase fisikoaren eta kontzentrazioaren arabera. • Beharrezko kalkuluak egitea, kontzentrazio-unitate desberdinetan adierazitako disoluzioak lortzeko. • Disoluzio bat prestatzeko moduak bereiztea, kontzentrazio-unitate bakoitzaren eskakizunen arabera,

beti ere etapa desberdinak eta burutzapenerako behar diren ekipoak ezarriz. • Disoluzioak eta horien diluzioak prestatzea, masa eta bolumen egokiak neurtuz eta prestaketarako

teknikak eskatutako segurtasunez erabiliz. • Erreaktiboen galerak minimizatzea. 4. Analisi-teknika kimikoak aplikatzean, substantzien kontzentrazioa identifikatu eta neurtzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erreakzio baten jokabidean eragina izan dezaketen parametroak identifikatzea: pH, disolbagarritasuna,

kontzentrazioa, tenperatura, substantzia oxidatzaileen edo erreduktoreen presentzia. • Lanean erabiliko diren ekipoen eta tresnen egoera ziurtatzea. • Substantziak, ioiak eta elementu kimikoak identifikatzea, analisi-martxa sistematikoak erabiliz. • Balorazio bolumetrikoaren prozedura patroi primarioen arabera analizatzea, horien ezaugarri nagusiak

eta prestatzeko modua deskribatuz. • Emaitza zuzena lortzeko beharrezkoak diren lagin beraren balorazioen kopurua zehaztea, emaitza

horietatik zeintzuk bazter daitezkeen eta guztien emaitza adierazgarria nola lortu azalduz.

Page 16: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

16

• Kalkulu bolumetrikoak eta grabimetrikoak egitea, emaitzak unitate egokietan adieraziz eta hartutako alikuotaren diluzioa kontuan izanik.

• Entsegu bolumetrikoak eta grabimetrikoak egitea, disoluzioak baloratzeko edo dauden substantzia puruak edo nahastuak identifikatzeko, bolumenaren neurketa edo hauspeatze-prozesuen bidez.

5. Laborategian tresna bidezko ohiko teknikak erabiltzean, ezarritako prozedurari jarraituz eta ekipoen funtzionamenduari buruzko jarraibideak kontsultatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erabili behar den teknika tresna egokiarekin eta bere eraginpean dagoen aldagaiarekin erlazionatzea,

tresnaren funtsezko ezaugarriak deskribatuz. • Lanean erabiliko den ekipamenduaren eta tresnen egoera ziurtatzea. • Analisirako beharrezkoak diren kalibrazio-entseguak egitea, parametro jakin bati buruzko idatzizko

prozedurei jarraituz, eta aparatua prest jartzean kalibratutako parametroaren bariazioa kontuan izanik. • Neurtu behar diren magnitude-mailak aukeratzea, materialera, egingo den analisi-motara eta

eraginpean dagoen lagin-motara eta egoerara egokituz. • Lagina aparatura egokitzearen edo laginaren ezaugarriak eta kopurua kontuan izanik teknika jakin bat

erabiltzearen beharra azaltzea. • Kalibrazio-kurbaren kontzeptua eta erabilera azaltzea eta patroi ezagunak erabiliz adieraztea,

identifikazioaren edo neurketaren emaitzak kalibrazio-kurbako interpolazio bidez zeharka zehazteko. • Emaitza fidagarriak lortzeko egin beharreko neurketa-kopurua kalkulatzea, eskatutako parametroaren

edo aldagaiaren eta/edo erabilitako tresnaren arabera. • Laborategiko entseguak egitea, tresna bidezko ohiko tekniken bidez, aparatuaren erabilpen-

mantentzeaz arduratuz, eta erreakzio kimiko baten jokabidea erregulatzen duten aldagaiak azalduz, bere bilakaera aztertzeko, hain zuzen.

6. Entsegu kimikoetan eta tresna bidezkoetan lortutako emaitzen fidagarritasuna kontrastatzean, substantzia patroiekin edo erregistro grafikoekin konparatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako emaitzak prozeduran deskribatutako euskarrietan erregistratzea/artxibatzea, unitate

egokietan adieraziz. • Substantziaren identitatea ondorioztatzea, konstanteen taulen edo patroien laguntzaz, eta analisi

kimikoak edo tresna bidezkoak egitean lortutako datuetan oinarrituz. • Erregistro dokumentalak substantzia jakin bati dagozkion berariazko ezaugarri batzuen adierazpen

grafiko gisa hartzea, horiek identifikatzea ahalbidetzen baitigute. • Lortutako emaitza aztergai den substantziaren adierazgarria ote den zehaztea, balore edo erregistro

jakin batzuekin konparatuz. • Tresna bidezko erregistro grafikoetan barne- edo kanpo-patroien erabilera justifikatzea, analizatutako

substantziari buruzko informazioa lortzeko sistema gisa. • Emaitzak horretarako emandako denboran adieraztea. c) Edukiak I. multzoa: MATERIAREN EGITURA ETA KONPOSATU KIMIKOEN LENGOAIA Prozedurazkoak: • Egitura elektronikoa elementuen erreaktibotasunarekin eta horien beste propietate batzuekin

erlazionatzea. • Elementuen propietate periodikoak (atomo- eta ioi-radioa, ionizazio-potentziala eta afinitate

elektronikoa) sistema periodikoan duten egoerarekin identifikatzea. • Metalen eta ez-metalen artean bereiztea. • Konposatu ioniko, kobalente eta metalikoen propietateak konparatzea, eta eguneroko bizitzako

kasuetan aplikatzea. • IUPAC arauak aplikatzea, konposatu kimiko desberdinak izendatu eta formulatzeko.

Page 17: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

17

• Biologiaren eta industriaren arloan, eta eguneroko bizitzan garrantzi handikoak diren substantzia makromolekularrak identifikatzea.

• Gas perfektuei buruzko legearen eta masa atomiko eta molekularren kalkuluaren zenbakizko aplikazio-ariketak ebaztea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lavoisier eta Proust-en legeak. Dalton-en teoria atomiko-molekularra. • Gay-Lussac-en legea eta Avogadro-ren hipotesia. • Mol-kontzeptua "substantzia-kopuruaren" unitate gisa. Gas perfektuen legea. Masa atomikoa eta masa

molekularra. • Atomoa. Thomson, Rutherford eta Bohr-en atomo-ereduak. • Zenbaki kuantikoak. Egitura elektronikoa. • Sistema periodikoa. Propietate periodiko garrantzitsuenak. • Lotura kimikoak: ionikoa, kobalentea eta metalikoa. Molekularteko loturak: Hidrogeno-zubia eta Van

der Waals-en indarrak. • Konposatu ez-organiko garrantzitsuenen formulazioa eta izendapena. IUPAC arauak. • Karbono-atomoaren egitura eta propietateak. Karbonoaren loturak. Konposatu organikoak. Talde

funtzionalaren kontzeptua. Hidrokarburoen izendapena eta formulazioa, funtzio oxigenatuak eta nitrogenatuak. Isometria.

• Kimika makromolekularrerako sarrera. Makromolekula naturalak eta sintesikoak (plastikoak). Jarrerazkoak: • Gaur egungo zientziari historian zehar hainbat zientzialarik egindako ekarpenak ezagutzea. • Elementuak sistema periodiko batean antolatzeak izan zuen garrantzia baloratzea, horiek aztertu ahal

izateko eta beren jokabidea aurreikusi ahal izateko. • Atomo-ereduen garrantzia eta behin-behinekotasuna baloratzea, zientziaren izaera ez-dogmatikoaren

eta aldakorraren oinarri gisa. • Polimero artifizialek gizartean eta ekonomian duten garrantzia. II. multzoa: ERREAKZIO KIMIKOA ETA DISOLUZIOAK Prozedurazkoak: • Erreakzio kimikoak sailkatzea, material-aldaketen eta energia-bariazioen arabera. • Erreakzio kimiko mota desberdinak konparatzea, horien osaera eta emaitza kontuan izanik. • Prozesu kimiko interesgarri batzuetan aplikazio termokimikoak egitea. • Gibbs-en erreakzio baten entropiaren eta energia librearen bariazioari buruzko azterketa kualitatiboa

egitea. Zenbait prozesu kimiko interesgarritan aplikatzea. • Oreka-egoera aldatzen duten faktoreak identifikatzea. • Oreka kimikoa bere konstanteen arabera zehaztea: Kc eta Kp. Gas-substantzien eta disoluzioen kasuan

aplikatzea. • Erreakzio-abiadura eta zein faktoreren menpe dagoen aztertzea. Industria- eta biologia-arloko zenbait

prozesutan katalizatzaileak • erabiltzea. • pH-ren aplikazioak eta neurketak eta erredukzio-potentziala. • Kalkuluak egitea, hauspeatze bat agertu izana edo ez izana zehazteko. • Oxidatzaileen eta erreduktoreen eskala bat esperimentalki lantzea. • Produktu ez-organiko bat beste batzuetatik lortzea, adibidez: H2, O2, H Cl, NH3,... Sintesiko

produktu organikoak lortzea, adibidez polimero sinple bat: slime-a (polialkohol binilikoa). • Disolbagarritasunean eragina duten faktore desberdinak adieraztea. • Disoluzioen kontzentrazioa kalkulatzea. • Erreaktibo eta disoluzio patroiak prestatzea eta baloratzea, etiketa jartzea eta ondoren erabiltzeko

gordetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Erreakzio kimikoa: erreakzio-motak. Ekuazio kimikoen esanahia. Erreakzioen egokitzapena.

Estekiometria. Analisirako baliagarritasunak.

Page 18: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

18

• Termokimika. Erreakzio endotermikoak eta exotermikoak. Termodinamikaren lehen printzipioa. Hess-en legea. Aktibazio-energia.

• Oreka kimikoak. Erreakzio kimikoen alderdi dinamikoak. Erreakzio-abiadura. Le Chatelier-en legea. • Protoi-transferentziaren erreakzioa. Arrhenius eta Brönsted-Lowry-ren teoria. Azido-base oreka ur-

ingurunean: uraren eta pH-ren disoziazioa. • Azido eta base sendoak. Hidrolisia. Azidoen eta baseen disoziazio-konstanteak uretan. Disoluzio

erregulatzaileak. • Hauspeatze-erreakzioak. Ioi-solidoen disolbagarritasuna. Disolbagarritasun-produktuaren konstantea. • Elektroi-transferentziaren erreakzioak. Oxidazioa-erredukzioa. Substantzia oxidatzaileak eta

erreduktoreak. Oxidazio-erredukzio erreakzioen egokitzapena. Erredukzio-potentzial arruntak. • Lorpen eta sintesi-erreakzioak: organikoak eta ez-organikoak. Erreakzio organikoak: ordezkapena,

adizioa eta ezabapena. • Disoluzioak: beren kontzentrazioa adierazteko eta kalkulatzeko moduak. Jarrerazkoak: • Erreakzio kimikoa analisi kimikoaren oinarria dela jabetzea. • Erreakzio kimikoek zientzian, teknikan eta gizartean duten garrantzia eta zehazki oreka kimikoak

zenbait industria-prozesutan duen garrantzia baloratzea. • Disoluzioak eguneroko bizitzan aztertzea. • Zenbait produktu kimikok oro har osasunaren, bizi-kalitatearen, arte-ondarearen eta ingurumenaren

gainean duten eraginari buruzko azterketa kritikoa egitea. • Ariketak aurkeztean, txostenetan eta jardueretan argitasunari, garbitasunari eta ordenari lotutako

ohiturak baloratzea. • Lengoaia zehatzak eta matematikaren zehaztasunak duten garrantzia baloratzea, ikasitako kontzeptuak

adierazteko garaian. III. multzoa: ANALISI KIMIKOA Prozedurazkoak: • Substantzien identitatea eta kontzentrazioa praktika bidez zehaztea, teknikak aplikatuz eta analisi

kimikoari dagozkion kalkuluak eginez. • Laborategian analisi kualitatibo eta kuantitatibo organikoen eta ez-organikoen esperimentuak

sekuentziatzea eta egitea, prozesu bolumetrikoen eta grabimetrikoen bidez. • Substantzia organikoak eta ez-organikoak identifikatzea, entsegu zuzenen bidez. • Analisi-fitxak eta buletinak eratzea, aplikatutako teknika eta, dagozkien unitateetan, lortutako

emaitzak adieraziz. • Zenbakizko kalkuluak eta grafikoak egitea, substantzia organikoak eta ez-organikoak metodo

bolumetrikoen bidez kuantifikatzeko. • Kalkuluak faktore grabimetrikoetan oinarrituz egitea. • Analisiaren emaitzazko hondakinak bildu eta tratatzea, horiek neutralizatuz, tratatuz eta biltegiratu

edo baztertuz, eta ingurumenaren babesa eta horien arrisku posibleak kontuan izanik ekinez. • Prozedura-eskemak lagin analogoetara estrapolatzea. • Analisi kimikoa industria-prozesuko produktuen kalitate-kontrolera aplikatzea. • Lantoki desberdinak aztertzea: erakunde publiko nahiz pribatuetako diagnosi-laborategiak,

botikagintzako laborategiak, ikerketa eta esperimentaziorako laborategiak, toxikologia, elikadura, osasun-publiko eta abarreko laborategiak.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Analisi kualitatiboa. Oinarriak eta metodoa. • Analisi kualitatiboen metodo zuzen eta zeharkako metodo sistematikoak. • Analisi kuantitatiboa. Doitasuna eta zehaztasuna. Kalkulua. Akatsak. Zifra esanguratsuak. • Bolumetria: kontzeptu orokorrak. Balorazio-kurbak. Adierazleak. Patroi primarioak. Bolumetriari

buruzko oinarrizko kalkuluak. • Metodo bolumetrikoak, neutralizazioa, hauspeatzea, konplexometriak eta redox. • Grabimetria: kontzeptu orokorrak. Metodo grabimetrikoak. Hauspeatzeen sorkuntza. Faktore

grabimetrikoa. • Kalkuluak eta analisi kuantitatibo ez-organikoari lotutako grafikoak.

Page 19: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

19

• Lanpostuak. Sarbide-sistemak. Funtzioak eta zereginak. Jarrerazkoak: • Material eta ekipo egokiak erabiltzea, egin beharreko analisiaren arabera eta ondokoak kontuan

izanik: laginaren tamaina, izaera eta mota, eskatutako doitasuna eta zehaztasuna. • Zehaztasuna, azkartasuna eta garbitasuna analisi bat egitean. • Substantzia organikoen eta ez-organikoen erabilerari buruz ezarritako segurtasun, higiene eta

ingurumeneko arauak errespetatzea eta betetzea, toxikotasuna, sukoitasuna eta abar kontuan izanik. • Lantokia eta laborategian erabilitako materiala ordenan eta garbi uztea. • Erabilpen-jarraibideak eta kalitate, segurtasun eta ingurumeneko arauak errespetatzea, laborategian

dauden aparatuak eta produktuak erabiltzean. • Laborategiko jardueretan oharrak hartzea eta neurketa zehatzak egitea baloratzea. • Laborategiko materiala ondo tratatzea, galdu edo honda ez dadin. • Talde-laneko jardueretan lankidetzazko jarrera erakustea. • Programatutako jarduera esperimentalak arretaz, zehaztasunez eta garbitasuna kontuan izanik egitea. • Egin beharreko jarduerarako egokiak diren laneko jantziak eta babes-baliabideak erabiltzea. IV. multzoa: TRESNA BIDEZKO ANALISIA Prozedurazkoak: • Tresna bidezko teknikak aplikatzea (elektrikoak, optikoak eta kromatografikoak) eta patroiekin

konparatuz substantzien identitateari eta konposizioari buruzko datuak lortzea. • Erabiliko den tresna bidezko teknika kontrolatu beharreko parametroaren arabera justifikatzea. • Laborategian eskueran dauden tresnen mota eta ezaugarriak analisira eta kontrolatu beharreko laginera

egokitzea. • Prozedura garatzean sortutako interferentziak eta anomaliak antzematea, horiek identifikatzea eta

jakinaraztea. • Tresna bidezko analisi-teknika desberdinen erregistroak interpretatzea, eta analisi kualitatibo eta/edo

kuantitatibo batean kontrolatu beharreko parametroekin erlazionatzea. • Zenbakizko edo grafiko bidezko kalkulu batzuk egitea, pronostikoa identifikatu eta/edo

kuantifikatzeko. • Fitxak eta analisi-buletinak eratzea, erabilitako teknika eta, dagozkien unitateetan, lortutako emaitzak

adieraziz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Tresna bidezko parametroak. Kalibrazio-kurbak. Linealtasun-maila. Interpolazioa. • Metodo elektrikoak. Metodo elektroanalitikoen oinarrizko kontzeptuak. Teknika elektroanalitikoak:

Potentziometria. Voltametria. Elektrograbimetria. Konduktimetria. Kalkuluak eta grafikoak. • Metodo optikoak. Metodo espektroskopikoetarako sarrera: argi-materia elkarreragina. Espektroak.

Beer-en legea. Teknika ez-espektroskopikoak: errefraktometria, polarimetria. Teknika espektroskopikoak: kolorimetria, espektrofotometria ikusgaia-ultramorea. Zurgapen atomikoa. Infragorria. Kalkuluak eta grafikoak.

• Bereizketa kromatografikorako metodoak. Kromatografiaren teoria. Teknika kromatografikoak: zutabea eta papera, geruza fina, kromatografia likidoa (HPLC), gasak. Kalkuluak eta grafikoak.

• Substantziak identifikatzeko metodoak, tresna bidezko teknikak aplikatuz, eta horretarako erreferentzia-patroiak eta emaitzak interpretatzeko beste zenbait bitarteko erabiltzea.

• Unitateak eta horien konbertsioa tresna bidezko analisietan. • Lanbide-gaitasunei lotutako lanbideak: lanpostuak, lan-baldintzak, sarbide-eskakizun berezkoenak. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbideak, birziklatze

ohikoenak, birziklatzeko ikastaroak ematen dituzten erakundeak, unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

Jarrerazkoak: • Egin behar den jarduerarako egokiak diren lan-jantziak eta babes-baliabideak erabiltzea. • Manipulatu behar diren produktuei eta erabili behar diren tresnei buruzko segurtasun, kalitate, higiene

eta ingurumeneko arauak betetzea.

Page 20: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

20

• Tratatuko den lagina, erabiliko den erreaktiboa eta tresna bidezko teknika kontuan izanik material egokia aukeratzeko interesa erakustea.

• Teknikaren eta prozeduraren baliagarritasuna justifikatzea, lortutako emaitzen bidez. • Lagina behar bezala eta segurtasunez ekipoan ipintzea. • Tresna bidezko teknikek industria-kimikan duten garrantzia baloratzea, prozesuetako analizatzaile

automatikoen garapenari eta aplikazioari esker. • Lantokia ordenan eta garbi uztea eta laborategiko materiala ondo zaintzea, galdu edo honda ez dadin. • Laborategiko tresnak ondo erabiltzen jakitea. • Lan egiteko baldintzak kontrolatzea, faktore desberdinak kontuan izanik. • Tresna bidezko ekipo elektriko eta optikoen bidez eta bereizketa kromatografikorako ekipoen bidez,

arreta handiko neurketak egiteko beharrez jabetzea. • Talde-laneko jarduerak egitean lankidetzazko jarrera erakustea. • Programatutako jarduera esperimentalak egitean arreta, zehaztasuna eta garbitasuna kontuan izatea. 4. lanbide-modulua. PROBA MIKROBIOLOGIKOAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Mikroorganismoen ezaugarriak azaltzea eta horiek identifikatzea ahalbidetuko duten laginak

prestatzea, tratatzea eta behaketa-teknikak erabiltzea. 2. Mikrobiologia-laborategi bateko tresnak, erreaktiboak eta ekipoak erabiltzeko oinarrizko teknikak

aplikatzea, materialak prestatzeko eta arriskuak prebenitzeko. 3. Kultiboak prestatzea eta mikroorganismoak ereiteko eta inkubatzeko teknikak erabiltzea. 4. Laborategian mikroorganismoak identifikatzeko entseguak eta testak egitea. 5. Entsegu mikrobiologikoetan lortutako emaitzen fidagarritasuna kontrastatzea, patroiekin edo

erregistro grafikoekin konparatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Mikroorganismoen ezaugarriak azaltzean eta horiek identifikatzea ahalbidetuko duten laginak prestatzean, tratatzean eta behaketa-teknikak erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mikroorganismoen oinarrizko ezaugarri morfologikoak azaltzea, metodo enpirikoen bidez sailkatu

ahal izateko. • Mikroorganismoen mundua eta mikrobiologia-arloko aurrerapen teknikoak (bioteknologia, analisi-

metodo berriak eta abar) ezagutzeko interesa erakustea. • Mikroorganismoen familia nagusiak bereiztea, eta horien ezaugarri garrantzitsuenak eta sortarazten

dituzten eraginak azaltzea. • Mikroorganismoen familia orokorrenen ezaugarriak deskribatzea, horien zenbaketa, isolamendu eta

identifikazioaren helburua interpretatuz. • Egin behar diren lanen sekuentzia deskribatzea, proba mikrobiologikoa antolatzeko behar den

dokumentazioa aukeratuz. • Lagin bat prestatzean elkarren segidan jarraitu beharreko pausuak ematea, lagin hori mikroskopioan

behatzeko. • Mikroskopio optikoaren osagai nagusiak deskribatzea, beren funtzioa eta mikroorganismoak

behatzean dituzten aplikazioak azalduz. • Mikroorganismo-mota desberdinak laborategiko identifikazio-metodoekin erlazionatzea. • Lagina homogeneizatu ondoren tratatzea, entsegu mikrobiologikoari buruzko arauen arabera diluziora

eramanez. • Lagina markatzea, ondoren zenbatzeko, biltegiratzeko edo behar ez direnak deuseztatzeko, betiere

idatzizko prozedurei jarraituz.

Page 21: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

21

2. Mikrobiologia-laborategi bateko tresnak, erreaktiboak eta ekipoak erabiltzeko oinarrizko teknikak aplikatzean, materialak prestatzeko eta arriskuak prebenitzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Behaketa mikrobiologikoetan gehien erabiltzen diren aparatuak deskribatzea. • Mikrobiologian erabilitako ekipoak, materialak eta produktuak dagozkien aplikazioekin erlazionatzea. • Esterilizazio-teknika arruntenak eta horretarako aparatuak deskribatzea, laginketan erabilitako tresnak

esterilizatzeko autoklabea eta labea erabiliz eta horretarako hartutako segurtasun-neurriak azalduz. • Desinfekzio eta esterilizaziorako erabilitako produktu garrantzitsuenak adieraztea, teknika bakoitzean

zeintzuk erabiltzen diren bereiziz. • Mikrobiologia-laborategian erabilitako materialak eta ekipoak desinfektatzeko eta esterilizatzeko

teknikak aplikatzea. • Teknika mikrobiologikoak esterilitate-baldintzetan burutzeko beharra ulertzea, poluzio posibleak

saihestearren. • Aparatuak behar bezala erabiltzeko moduan uztea. 3. Kultiboak prestatzea eta mikroorganismoak ereiteko eta inkubatzeko teknikak erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Erabiliko diren erreaktiboen ezaugarri orokorrak eta kultibo-motaren arabera horiek prestatzeko modu

zuzena deskribatzea, eta medioaren kontzentrazioa zehazteko beharrezko kalkuluak egitea. • Kultibo-medioak aberasteko eta esterilizatzeko sistemak deskribatzea. • Kultibo-medioak lantzea, medio-motak mikroorganismoak hazteko beharrekin erlazionatuz. • Ereiteko teknika desberdinak azaltzea, analizatuko den mikroorganismorako egokiena aplikatuz, eta

ereiteko plakak eta entsegu-hodiak ingurune likido eta solidoen gainean prestatzea. • Mikroorganismoak ereiteko lanak burutzea, horien araberako teknika aukeratuz. • Inkubazio-kontzeptua azaltzea eta laborategiko esperientziak burutzea, prozesuan zehar prozeduran

adierazitako parametroak kontrolatuz, hain zuzen ere mikroorganismoen hazkuntza egokia lortzearren. • Norbera babesteko baliabideak azaltzea, materiala, tresnak eta laginak manipulatzean poluzioak eta

arriskuak saihestearren. • Lagin mikrobiologikoen prozesaketan kalitate, segurtasun, higiene eta ingurumeneko arauen arabera

jardutea, eta ondorio posibleak baloratzea. • Talde txikietan edo handietan lankidetzazko jarrera hartzea, kultibo-medio komunak prestatu edo

hondakinak deuseztatu behar direnean. 4. Laborategian mikroorganismoak identifikatzeko entseguak eta testak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mikroorganismoak identifikatzeko probak deskribatzea, identifikatu nahi den mikroorganismo-

motarako egokiena azalduz. • Lagin batean dauden mikroorganismo-motak bereiztea, horiek isolatzeko eta identifikatzeko

berariazko teknikak aukeratuz eta aplikatuz. • Lagin batean dauden mikroorganismo-motak bereiztea, horiek zenbatuz eta emaitza dagokien

patroiekin konparatuz, hain zuzen ere balio horrek arauak ezartzen dituen mugak lortzen ote dituen zehazteko.

• Analisi mikrobiologikoaren prozesua esterilitate-neurriak hartuta aplikatzea, poluzioak eta alferrikako arriskuak saihestearren.

• Hondakinak eta laginak behin erabili ondoren deuseztatzeko prozesua deskribatzea, eta aplikatutako ingurumen-arauak azaltzea.

5. Entsegu mikrobiologikoetan lortutako emaitzen fidagarritasuna kontrastatzean, patroiekin edo erregistro grafikoekin konparatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 22: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

22

• Emaitza euskarri egokian erregistratzea, beharrezko kalkuluak nabarmenduz, mikroorganismoen presentziari dagokion balio erreala ezagutzeko egindako diluzioa kontuan izanik, eta kalkulu horiek unitate egokietan adieraziz.

• Lortutako emaitza aztergai den substantziaren adierazgarria ote den zehaztea, balio edo erregistro batzuekin konparatuz.

• Norbere eta besteen osasunean analisi mikrobiologikoetako laginak eta tresnak ondo edo gaizki erabiltzeak sor ditzakeen ondorioak aztertzea.

• Agindutako analisi-metodoak betetzean zehaztasuna frogatzea. • Emaitzak horretarako emandako denboran adieraztea. c) Edukiak I. multzoa: MIKROBIOLOGIA ETA MIKROSKOPIA Prozedurazkoak: • Informazio-iturri desberdinak erabiltzea: prentsa, aldizkariak, liburuak, diapositibak, bideoak eta abar,

mikroorganismoak, dagozkien ekintzak eta eragiten duten poluzioa eta gaixotasunak ezagutzearren. • Mikroorganismoak grafiko bidez irudikatzea, dagozkien zatiak adieraziz. • Bakterio baten jarduera biologikoa (metabolismoa) grafiko bidez irudikatzea. • Tenperaturaren aurrean mikroorganismoen jokabide-grafikoak interpretatzea, horien bizitza-zikloa

ezagutzeko eta inkubazioan erabiltzeko. • Exotoxinen eta endotoxinen arteko desberdintasunak zehaztea, zelula-metabolismoaren emaitza gisa. • Mikroorganismo patogenoekiko prebentzio-jarduna: osasun-hezkuntza, kimioprofilaxia, bioprofilaxia

(sueroak eta bakunak). • Kontzeptu praktiko batean oinarrituz, analisi mikrobiologiko bat deskribatzea (abiaburuko egoera,

helburuak eta horiek lortzeko baliabideak). • Mikroskopio optikoa deskribatzea eta erabiltzea. • Mikroorganismoak behatzea: tindaketaz baliatuz edo hori gabe. • Mikroorganismoak neurtzea eta marraztea. • Teknika mikroskopikoak mikrobiologia-laborategian ingurumena eta elikagaiak kontrolatzeko

aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Mikrobioen mundua. Aurrekari historikoak: mikroorganismoen aurkikuntza. Zelulen egitura

mikroskopikoa. • Mikroorganismoak eguneroko bizitzako egoerekin erlazionatzea. • Zelula eukariotoaren eta prokariotoaren arteko desberdintasunak eta antzekotasunak. • Mikroorganismoak sailkatzea: bakterioak, birusak, onddoak, legamiak eta abar. • Bakterien sailkapena. Familia nagusiak: mikrokokazeoak (gram-positiboa), enterobakterioak (gram-

negatiboa), bibrionazeoak (gram-negatiboa). • Bakterien jarduera biologikoa. Bakterien eskakizunak: elikadurazkoak eta fisiko-kimikoak. • Bakterien ahalmen toxikoa: toxinen sorkuntza (exotoxinak eta endoxinak). • Onddoen sailkapena eta biologia: lizunak eta legamiak. • Entsegu mikrobiologiko bateko ereduzko prozesua aztertzea. • Mikroskopio optikoa:

− Oinarria. − Behaketa-teknikak: mikroorganismo biziak eta hilak. − Osagarri arruntenak.

Jarrerazkoak: • Mikroorganismoen munduarekiko jakin-mina eta interesa erakustea, materia biziaren lehen eta azken

maila gisa. • Mikrobiologiaren eremuko zientzia-ikerketak duen garrantziaz jabetzea, bioteknologiaren oinarri gisa. • Bakunen prebentzio-ekintzaz jabetzea. • Mikroorganismo hondakin-endekatzaileen garrantzia baloratzea, bizitza-zikloaren osagai nagusi gisa.

Page 23: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

23

• Mikrobioen munduari dagozkion alderdi desberdinei buruzko informazioa bilatzeko interesa erakustea.

• Mikroorganismoek osasunean, bizi-kalitatean eta ingurunean duten eraginari buruzko azterketa kritikoa egitea.

• Lana ondo eta zehaztasunez egiteak duen garrantziaz jabetzea, mikroskopio bidezko behaketa fidagarriak lortzeko.

• Mikroskopioa eta bere osagarriak zaintzeaz arduratzea, garestiak baitira eta osagai delikatuak baitituzte.

• Teknika mikroskopikoek analisi-prozesu mikrobiologikoetan duten garrantzia aintzat hartzea, mikroorganismoak identifikatzeko metodo gisa.

II. multzoa: ENTSEGU MIKROBIOLOGIKOAK Prozedurazkoak: • Mikrobiologia-laborategiko berariazko materiala erabiltzea eta prest uztea: autoklabea, kultibo-labea,

metxero elektrikoa, ereiteko girtenak, fluxu laminarreko kabinak eta abar. • Metodo fisikoak eta kimikoak erabiltzea, garbiketa, esterilizazio, aseptizazio eta desinfekziorako. • Laginak hartu eta manipulatzea analisirako prestatuz, homogeneizazio-tekniken eta, behar izanez

gero, diluzio-tekniken bidez. • Erreaktiboak eta kultibo-medioak prestatzea. Kontzentrazioa zehazteko kalkuluak egitea.

− Kultibo-medio likidoak prestatzea. − Kultibo-medio solidoak prestatzea. − Kultibo-medioak deuseztatzea.

• Mikroorganismoak ereitea eta berrereitea. − Kultibo-medio likidoan. − Kultibo-medio solidoan: plakan eta hodian.

• Mikroorganismoak inkubatzea lagin bakoitzerako baldintza egokietan. • Inkubatutako kolonien itxura eta morfologia behatzea, makroskopikoki nahiz mikroskopikoki. • Mikroorganismoak zenbatzea eta emaitzak interpretatzea. • Kultibo-medioen identifikazio-test bakoitza helburuaren arabera egoki erabiltzea. • Mikroorganismoak proba biokimikoen eta bateria komertzialen (API, Enterotube eta abar) bidez

identifikatzea. • Bakterio anaerobikoak identifikatzea. • Agente antimikrobiarrekiko bakterioen sentikortasun-probak egitea: antibiograma. • Datuak prozesatzea, buletinak betetzea eta emaitzak jakinaraztea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Mikrobiologia-laborategiaren antolamendua eta bertan jarraitu beharreko arauak. • Mikrobiologia-laborategiko berariazko materiala: funtzioak eta ezaugarriak. • Beirazko materiala eta tresnak garbitzea eta deskontaminatzea. Asepsia eta antisepsia. Esterilizazio-

eta desinfekzio-metodoak. Esterilizazio-kontrolak. • Laginak hartzea: ezinbesteko baldintzak. Ontzi-motak. Etiketatzeko teknikak. Garraioa. Tratamendua

eta prestaketa: homogeneizazioa eta diluzioa. Laginak biltegiratzea eta suntsitzea. • Kultibo-medioak: osagaien azterketa. Sailkapena. Hartu beharreko neurriak. Kultibo-medioak

prestatzeko teknika orokorrak. Kultibo-medio bereziak. Kultibo-medioak deuseztatzeko metodoak. • Mikroorganismoak isolatzea eta zenbatzea:

− Ereitea: ereintza-motak eta -teknikak. − Inkubatzea: kontzeptuak eta oinarrizko parametroak. Kultibo puruak lortzea. − Zenbatzea: zenbaketa-teknikak.

• Mikroorganismoen tipifikazio biokimikoa. Identifikazio-proba biokimikoak eta sistema komertzial proba-aniztunak.

• Anaerobioak aztertzeko metodoak. • Antibiogramak. • Mikologiako oinarrizko teknikak. • Hondakinak. Tratamendua eta deuseztapena.

Page 24: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

24

Jarrerazkoak: • Ezarritako kalitate, segurtasun, higiene eta ingurumeneko arauak errespetatzea eta betetzea. • Garatutako lanean garbitasuna, ordena eta zehaztasuna kontuan izatea. • Aparatuak ondo zaintzearen beharraz jabetzea, entseguak egiteko baldintza onenetan egon daitezen. • Dagokion lanaren arriskuaz jabetzea. • Emandako jarraibideak zehatz-mehatz betetzea. • Ustekabe eta istripu ohikoenen aurrean behar bezala erantzutea. • Lankideen lana errespetatzea. • Analisi mikrobiologikoek duten erabateko garrantziaz jabetzea, zenbait produkturen kalitatea

adierazteko. • Talde-lana baloratzea. • Analisi mikrobiologikoa eguneroko bizitzako kasu errealetan aplikatzeko interesa erakustea. • Lanbide-igurikapenak eta norbere gaitasunak kontrastatzea ahalbidetzen duen informazioa lortzeko

interesa erakustea. 5. lanbide-modulua. INFORMAZIOA ETA SEGURTASUNA LABORATEGIAN a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Laborategia erabiltzeko moduan uztea, Laborategi Praktika Egokiei buruzko arauak aplikatuz. 2. Produktu kimikoak segurtasun-baldintzetan biltegiratzea eta ordenatzea. 3. Datuak erregistratzeko eta dokumentuak artxibatzeko oinarrizko sistemak erabiltzea. 4. Laborategiko jardunean segurtasunari eta ingurumenari buruzko arauen aplikazioa aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Laborategia erabiltzeko moduan uztean, Laborategi Praktika Egokiei buruzko arauak aplikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laborategiko planoak eta eskemak interpretatzea, eta zerbitzu-sareak ezagutzea. • Garbiketa, desinfekzio edo esterilizazio-teknikak materialean aplikatzea, poluzio-motaren eta

erabiliko den ekipo- edo produktu-motaren arabera. • Materialak eta tresnak ordenatzea eta mantentzea. • Laborategi Praktika Egokiei buruzko arauek laborategian kalitate-sistema bat lortzeko duten

garrantzia baloratzea. 2. Produktu kimikoak segurtasun-baldintzetan biltegiratzean eta ordenatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Materialak ziurtatzeko prozedurak aplikatzea, zehaztapenekin bat datozela egiaztatzearren. • Produktuak eta erreaktiboak prozeduren arabera etiketatzea, horiek identifikatzeko eta noiz

iraungitzen diren aurreikusteko moduan. • Produktuak eta erreaktiboak arrisku-mailaren arabera sailkatzea, piktogramen eta etiketan adierazitako

oharren bidez. • Produktu, erreaktibo eta disoluzio kimiko batzuk biltegiratzeko sistema, tokia eta baldintzak

proposatzea, horiek ordenatzean, sailkatzean eta biltegiratzean erabilitako irizpideak justifikatuz. • Araudiaren arabera, laborategian hondakin arriskutsuak kudeatzea. 3. Datuak erregistratzeko eta dokumentuak artxibatzeko oinarrizko sistemak erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laborategian artxibatu behar diren dokumentuak eta horiek sailkatzeko sistemak identifikatzea. • Lan-prozedura normalizatuak lan-dokumentu gisa hartzea.

Page 25: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

25

• Informatika datuak eta emaitzak bilatu, landu eta jakinarazteko sistema gisa erabiltzea. • Laborategiko izakinak kontrolatzea, euskarri informatikoen bidez. 4. Laborategiko jardunean segurtasunari eta ingurumenari buruzko arauen aplikazioa aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laborategiko larrialdietarako botikineko materialen eta produktuen erabilera identifikatzea. • Norbere babeserako ekipoak horiek erabili behar diren lanekin erlazionatzea. • Larrialdi-egoeretan aurreikus daitezkeen ekintzen sekuentziak deskribatzea. • Laborategian egin beharreko lanetan lan-ohituren eta norbere ohituren garrantzia baloratzea, arriskuak

prebenitzeko bitarteko gisa. • Hondakinak kudeatzeko teknikak zehatz-mehatz aplikatzeak duen garrantzia baloratzea,

ingurumenean sor daitezkeen arriskuak prebenitzeko. c) Edukiak I. multzoa: GLP ARAUDIA ETA INFORMAZIOAREN TRATAMENDUA

LABORATEGIAN Prozedurazkoak: • Laborategi Praktika Egokiei buruzko arauak zehaztea.

− GLP araudia osatzen duten idazati nagusiak identifikatzea. − “Kalitate-bermea” terminoa identifikatzea. − Laborategiko pertsonala eta dagozkion erantzukizunak zehaztea. − Laborategiko planoak eta eskemak interpretatzea. − Zerbitzu-sareak laborategiko planoetan eta eskemetan identifikatzea. − Lan-prozedura normalizatuak lan-dokumentu gisa hartzea. − Erabili behar diren materialak eta tresnak mantentzea eta ordenatzea. − Biltegiratu behar diren materialak eta tresnak mantentzea eta ordenatzea. − Materialak ziurtatzeko prozedurak betetzea, zehaztapenekin bat datozela egiaztatzearren. − Produktuak eta erreaktiboak forma-prozeduren arabera etiketatzea, horiek identifikatzeko eta noiz

iraungitzen diren aurreikusteko. • Erabilitako eta sortutako dokumentazioa erregistratzea eta artxibatzea.

− Artxibatu behar diren dokumentuak identifikatzea. − Laborategian dokumentuak sailkatzeko sistemak identifikatzea. − Lan-prozedura normalizatuak bilatzea eta artxibatzea. − Informatika datuak eta emaitzak bilatu, prozesatu eta jakinarazteko sistema gisa erabiltzea. − Laborategiko izakinak kontrolatzea, euskarri informatikoaren bidez.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Laborategiko antolamendua eta pertsonala. Kalitatea bermatzeko programa. Kalitate-kontrola. • Laborategi-praktika egokiei buruzko arauetan bildutako lan-prozedura normalizatuak, laborategia

antolatzeko sistema gisa. • Oinarrizko datuak erregistratzea. Datuak artxibatzea eta berreskuratzea. Laborategiko dokumentazioa

sailkatzea. • Datuen erregistro elektronikoa laborategian datuak bilatu, prozesatu eta jakinarazteko sistema gisa. • Analisi-laborategiaren antolamendu informatikoa. Materialen eta laginen izakinak burutu eta

kontrolatzea. Produktu kimikoak sailkatu, ordenatu eta biltegiratzeko sistemak, produktu kimikoen kudeaketa informatikoa.

Jarrerazkoak: • Ordutegia betetzea eta puntuala izatea. • Ematen zaizkion jarraibideak interpretatzea eta zehatz-mehatz betetzea. • Arauak betetzea. • Lan-taldean integratzea.

Page 26: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

26

• GLPn ezarritako arauak kontuan hartzea eta betetzea. II. multzoa: SEGURTASUNA LABORATEGIAN ETA Ingurumenean SOR

DAITEZKEEN ARRISKUAK Prozedurazkoak: • Produktuak eta erreaktiboak etiketatzea. • Materialak ziurtatzea, etiketan adierazitako zehaztapenak kontuan izanik. • Piktogramak identifikatzea. • Produktuak eta erreaktiboak arrisku-mailaren arabera sailkatzea. • Produktu edo erreaktibo kimiko bat biltegiratzeko sistema, tokia edo baldintzak proposatzeko

aukeratutako irizpidea justifikatzea. • Laborategiko larrialdietako botikineko materialen eta produktuen erabilera justifikatzea. • Norbere babeserako ekipoak egin beharreko lanekin erlazionatzea. • Larrialdi-egoeretan aurreikus daitezkeen ekintzen sekuentziak deskribatzea. • Hondakinak kudeatzeko teknikak zabaltzea. • Garbiketa-, desinfekzio- edo esterilizazio-teknikak materialean aplikatzea. • Ordenari eta garbitasunari buruzko arauak arrisku-faktoreekiko identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Laborategiaren azpiegitura. Ezaugarriak eta segurtasun-gailuak. Gas-bitrinak eta zerbitzu-sareetako

segurtasuna (gasa, elektrizitatea eta konexioak). • Suteak prebenitzea eta itzaltzea. Laborategiko larrialdietarako plana. • Lan-ohiturak eta norberarenak laborategiko lanetan. Norbere babeserako ekipoak erabiltzea. Istripu,

inhalazio, intoxikazio edo azaleko korrosiorik gertatuz gero bete beharreko ekintzak. Laborategiko lehen laguntzetarako elementuak.

• Substantzia kimiko arriskutsuak. Arriskuaren sailkapena, piktogramak eta adierazpenak. • Lan-giroa eta ingurumena babestea laborategiko jardueretan. • Laborategiko hondakinak. Araudiaren arabera hondakinak kudeatzeko jarraibideak. • Laborategian ingurumenaren poluitzaileak neurtzea, horiek antzemateko eta neurtzeko gailuak

erabiliz. Jarrerazkoak: • GLPn ezarritako arauak kontuan izatea eta betetzea. • Lanak ezarritako epeen barruan egitea. • Iritziak argudiatzea. • Ingurunearekiko interesa erakustea. • Norbere eta besteen osasuna kontuan izatea. • Lanak aurkeztea, emaitzak argi eta garbi azalduz. 6. lanbide-modulua. LAN-PRESTAKUNTZA ETA -ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak

antzematea eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzea, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide

egokiena identifikatuz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta

betebeharrak bereiztea.

Page 27: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

27

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak antzematean eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion lan-eremuan ohikoenak diren arrisku-egoerak eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Lanbidetik ondorioztatzen diren gaixotasunak, osasunerako kalteak eta lan-istripuak deskribatzea,

titulazioan adierazten diren jardueretan aritzean. • Sektorean aplikatu ohi diren babes- eta/edo prebentzio-teknikak deskribatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-ekintzarako teknika orokorrak dagokion lan-eremuan ohikoak diren arrisku-

egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Enpresaren barruan nahiz enpresatik kanpo segurtasun-arloan eskumena duten organoak

identifikatzea. • Sektoreko ohiko kontingentzietara egokitutako suposizioetan aplikatu behar diren prebentzio- eta/edo

babes-neurriak zehaztea. • Arriskuen prebentzioan laguntzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurunea babesteari buruzkoak errespetatzea, titulazioan

adierazitako jardueretan aritzean. • Prebentzioa osasunerako kalteak saihesteko baliabide gisa baloratzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lesioak bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera sailkatzea. • Ekintza-prozesua edo prozedura azaltzea, lan egitean gertatu ohi diren lesio eta/edo istripuen aurrean. • Lesionatu batzuk edo asko izanez gero, esku hartzeko garaian lehentasuna identifikatzea, lesioek berez

bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera. • Aurreko kasuan izandako lesioen arabera aplikatu beharreko neurrien sekuentzia identifikatzea. • Oinarrizko osasun-teknikak burutzea (arnasketa artifiziala, inmobilizazioa, bihotz-masajea,

lekualdaketa eta abar), ezarritako prozedurak aplikatuz. • Istripurik gertatuz gero berehala eta eraginkortasunez jokatzea. • Lan koordinatua kontingentziak konpontzeko metodo eraginkorrena dela kontuan hartzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion produkzio-sektoreko lan-kontratazio modalitate desberdinak deskribatzea, horien

ezaugarriak iraupenaren, ordainsariaren eta/edo bestelako aldagai garrantzitsuen arabera azalduz. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak deskribatzea, norberaren konturako langile

gisa. • Autonomo bati dagozkion enpresa- edo lanbide-jarduerak martxan jartzeko garaian parte hartzen

duten erakundeak adieraztea, kasu bakoitzean egin beharreko tramiteak azalduz. • Lan-munduratzeko bide posible gisa norberaren konturako lana eta besteren konturakoa kontrastatzea,

kasu bakoitzari dagozkion inplikazioak aztertuz eta norberaren interesen arabera horietako bat aukeratuz.

• Inprimaki ofizialetan, moduluen edo koefizienteen araberako estimazio objektiboaren erregimeneko zerga-betebeharrei eta Gizarte Segurantzari buruzko dokumentazioa betetzea, hain zuzen ere norberaren konturako langile gisa finkatzearen ondorioz.

• Inprimaki ofizialetan norberaren konturako langile gisa aritzeko beharrezko dokumentuak betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea, langile autonomo

gisa lanean aritzeko.

Page 28: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

28

4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzean, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide egokiena identifikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Norberaren interesak eta motibazioak definitzea, hala badagokio, sexuaren araberako baldintzak eta

beste izaera batekoak saihestuz. • Dagokion eremuko lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako balio profesionalarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea, elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abar bezalako

simulazioen bidez. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. • Behar profesional gisa, prestakuntza zabaldu eta jarraitzeko ekimena izatea. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiborako bideak deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak eta betebeharrak identifikatzea.

• Gizarte Segurantzaren prestazioak suposizio desberdinetan oinarrituz kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak suposizio desberdinetan oinarrituz formalizatzea, horietan agertzen diren

kontzeptuak interpretatuz (soldata gordina, PFEZ atxikipena, Gizarte Segurantzaren kuotak eta abar). • Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea, agertzen diren kontzeptuak

interpretatuz. • Inprimaki ofizialetan PFEZren aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak

identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz. • Gerta daitekeen lan-baldintzak negoziatzeko egoera batean besteen iritziak errespetatuz. c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak.

Page 29: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

29

Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz. II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Banako enpresa bat sortzeko dokumentazioa betetzea. • Norberaren konturako lanean zerga-betebeharrei buruzko dokumentazioa nahiz Gizarte Segurantzaren

dokumentazioa betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako abantaila batzuk ezagutzea,

norberaren konturako lanean jarduteko. • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea eta

norberaren interesak eta motibazioak definitzea. • Dagokion lanbide-eremuan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea eta prestakuntza-premiak

ondorioztatzea. • Enpresa-ehunari eta prestakuntza-aukerei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntza osatuko duten prestakuntza-ibilbideak ezartzea. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta dokumentuak lantzea. • Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak kalkulatzea. • Hartzekoen likidazioak interpretatzea eta kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak interpretatzea eta formalizatzea. • Errendimenduak identifikatzea eta zerga-zorra kalkulatzea PFEZen. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana konparatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-kontratazioaren modalitateak: ezaugarriak. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak norberaren konturako lanean. • Autonomo batek enpresa- edo lanbide-jarduera bat martxan jartzeko zer erakundetara jo behar duen

eta egin beharreko tramitazioaren eskema zein den. • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Langileen Estatutuak, Europako Batasunaren

Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar. • Negoziazio kolektiboa: Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak eta hauekiko betebeharrak,

besteren konturako lanean. Jarrerazkoak: • Norberaren interesak definitzeko garaian adin, sexu eta bestelako baldintzei buruz gogoeta egitea. • Dagokion lanbidean aurrerapen teknologikoek eskatutako prestakuntza lortzeko prest egotea. • Gizarte- eta ekonomia-ingurunetik informazioa lortzeko ekimena izatea. • Lanean hastearen ondorioz beste pertsona batzuekiko edo organismoekiko sortzen diren betebeharrak

betetzea. • Lan-harremana zuzentzen duten arauak errespetatzea. 7. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-

sektore edo -eremuari dagokionez bereziki.

Page 30: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

30

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzea, lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz.

3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo

planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei

eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta kimika-sektoreko prozesu eta jarduerarik

esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen

datuetatik eta gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea.

Page 31: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

31

− Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta ezartzea.

− Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. 8. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Lanpostuari dagozkion jardueretan kalitate, segurtasun, higiene eta ingurumenari buruzko irizpideak

kontuan izanik jardutea. 2. Simulatutako larrialdi-egoeretan behar bezala erantzutea. 3. Laborategiko tresnak eta ekipoak prestatzea eta lehen mailako mantentzeaz arduratzea. 4. Entseguak eta analisiak laborategian ezarritako prozedurei jarraituz egitea. 5. Lantokian beti ere erantzukizunez jardutea, laneko harremanei buruz ezarritako arauak betez. b) Ebaluazio irizpideak 1. Lanpostuari dagozkion jardueretan kalitate, segurtasun, higiene eta ingurumenari buruzko irizpideak kontuan izanik jardutean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Entsegu eta analisietarako laborategietan erabilitako tresna, ekipo eta instalazioei lotutako arriskuak

identifikatzea. • Lanak egitean norbanakoaren babeserako jantziak eta ekipoak erabiltzea, inplikatutako arriskuekiko

loturak ezarriz. • Laborategian ezarritako segurtasun, higiene eta ingurumenari buruzko araudiak aztertzea eta

aplikatzea. 2. Simulatutako larrialdi-egoeretan behar bezala erantzutean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lanpostuan simulatutako larrialdi-egoera baten aurrean, ezarritako prozeduren arabera eman zaizkion

rolak betez erantzutea edo, hala balegokio, larrialdia prozeduretan erregistratuta ez dagoenean, egoera horretarako egokia den jarduera-irizpideari jarraituz.

• Larrialdi-egoeren aurrean, larrialdietarako ezarritako planen arabera erantzutea, lanpostuari emandako eginkizuna betez.

• Lantokian gerta daitezkeen arriskuen aurrean, ezarritako entrenamenduak egitea. 3. Laborategiko tresnak eta ekipoak prestatzean eta lehen mailako mantentzeaz arduratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Garbiketa- eta mantentze-lanak egiteko laborategiko ekipoak prestatzea, horretarako tresnak ordenan

eta behar bezala erabiltzeko moduan utziz. • Lanpostua ordenan eta garbi uztea eta eman zaizkion tresnen lehen mailako mantentzeaz arduratzea,

idatzizko prozeduren arabera edo goragoko hurrenaren jarraibideak betez. • Aparatuak prestatzea eta kalibratzea, idatzizko prozedurak edo goragoko hurrenen jarraibideak betez. • Ekipoen egoera ziurtatzea, dagozkien probak eginez, eta emaitzak behar bezala jakinaraztea. 4. Entseguak eta analisiak laborategian ezarritako prozedurei jarraituz egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Page 32: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

32

• Materialak hartzean edo igortzean, dokumentazioa eta produktuaren identifikazio edo marka bat datozela ziurtatzea.

• Dokumentazio guztiak aurkitzea eta prestatzea (prozedurak, entsegu-zerrendak, proba-kopuruak eta abar) eta ekipoa entseguan erabiltzeko prest eta segurtasun-baldintzetan dagoela ziurtatzea.

• Lagina hartzea, ezarritako prozeduraren arabera eta materiaren ezaugarriak eta horri buruz egin behar diren entseguak kontuan izanik.

• Entseguaren edo analisiaren xede den lagina ezarritako zehaztapenen arabera prestatzea. • Disoluzio kimikoak prestatzea eta erabiltzea, emandako jarraibideen arabera. • Entseguak, analisi sinpleak eta neurketak egitea, emandako jarraibideen arabera. • Emaitzak lortzeko datuak eta kalkuluak erregistratzea, emandako jarraibideen arabera. • Entseguak eta analisiak egitea, denborari, formari eta segurtasun eta ingurumeneko baldintzei buruz

ezarritakoaren arabera. 5. Lantokian betiere erantzukizunez jardutean, laneko harremanei buruz ezarritako arauak betez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Betiere lantokiko prozedurak eta barne-arauak betetzearen aldeko jarrera erakustea, eta ezarritako arau

etikoen eta legalen arabera jardutea. • Jasotzen dituen jarraibideak interpretatzea eta arretaz betetzea eta garatzen duen lanaren erantzukizuna

hartzea, pertsona egokiarekin behar bezala komunikatuz. • Laborategi Praktika Egokiei (GLP) buruzko arauetan ezarritako baldintzak betetzea, baldin eta aplika

badaitezke, lanbide-jarduna ondo betetzen duela frogatuz, zereginak lehentasunaren arabera betez eta lana epearen barruan bukatuz.

• Emaitzak erregistratzea eta jakinaraztea, euskarri egokiez baliatuz eta ezarritako prozedurari jarraituz. • Bere jarduerak produkzio-sisteman dituen ondorioak aztertzea. • Bere lanlekua ordenan eta garbi uztea. c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

1. Laborategiko oinarrizko lanak 135 ordu 170 ordu 2. Entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak 80 ordu 90 ordu 3. Kimika eta analisi kimikoa 310 ordu 360 ordu 4. Proba mikrobiologikoak 120 ordu 150.ordu 5. Informazioa eta segurtasuna laborategian 84 ordu 90 ordu 6. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 7. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza 40 ordu 40 ordu 8. Lantokiko prestakuntza (LP) 276 ordu 340 ordu GUZTIRA 1.105 ordu 1.300 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 195 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

Page 33: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

33

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da.

2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu

bakoitzerako eta ezin izango da aldatu. 3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen

denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 1.300 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, "Kimika eta analisi kimikoa" moduluak izan ezik, hau, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango da-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan: 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %80 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. • Ikastetxe bakoitzak heziketa-ziklo honi hasiera emateko aukeratzen dituen moduluak

kontuan izan gabe, modulu horien artean honako hauek egon beharko dute: "Laborategiko oinarrizko lanak" eta "Informazioa eta segurtasuna laborategian".

2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Laborategia” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Laborategia” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Laborategiko oinarrizko lanak. • Entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak. • Proba mikrobiologikoak.

Page 34: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

34

• Informazioa eta segurtasuna laborategian. b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Analisia eta industria-kimika” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Kimika eta analisi kimikoa. c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Fisika eta kimika (1)” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Kimika eta analisi kimikoa. (1) Kimikan lizentziatuko titulua izanik. d) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko prestakuntza. e) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko 4.2.1. "Analisia eta industria-kimika" espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Industria-ingeniari teknikoa, industria-kimikako espezialitatea. • Baso-ingeniari teknikoa, baso-industrietako espezialitatea. 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, “Laborategia” erdi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko.

Page 35: OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA - ivac-eei.eus · − Laborategiko tresnak aldizka kalibratzea, idatzizko prozedurei jarraituz. − Lana burutu ondoren material guztia berriro erabiltzeko

35

Prestakuntza-espazioa Azalera 20 ikasle (m2)

Erabilera-maila (%)

Analisietarako laborategia ..................................................... 60 50 Entseguetarako laborategia .................................................... 60 15 Mikrobiologiako laborategia ................................................. 60 15 Gela balioanitza ..................................................................... 40 20 “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi behar. 6. Konbalidazioak eta korrespondentzia 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Laborategiko oinarrizko lanak. • Entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak. • Proba mikrobiologikoak. • Informazioa eta segurtasuna laborategian. 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Laborategiko oinarrizko lanak. • Entsegu fisikoak eta fisiko-kimikoak. • Informazioa eta segurtasuna laborategian. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Lantokiko prestakuntza. 6.3. Batxilergoko jakintzagaiekiko konbalidazioak. Kimika eta analisi kimikoa lanbide-modulua batxilergoko Kimika jakintzagaiarekin konbalida daiteke.