Η Μέδουσα στην ελληνική μυθολογία αναφέρεται ως μία από τις τρεις Γοργόνες.

Από τις τρεις αυτές αδελφές η Μέδουσα ήταν η θνητή. Το άλλο της όνομα ήταν Γοργώ, που σημαίνει άγρια ματιά.

…… και λίγο μυθολογία

Η Μέδουσα , κόρη του Φορκέα και της Κητούς, αδελφή των Γοργόνων,

Σθενώ και Ευρυάλη, και των Γραιών, Δεινώ, Ενυώ και Πεφρηδώ, ήταν στην

αρχή Κενταύρισσα.

Κατά μια εκδοχή ήταν τόσο όμορφη που ο Ποσειδώνας ήθελε να ενωθεί μαζί

της. Μεταμορφωμένος σε άλογο βρέθηκε σε επαφή μαζί της, στον ιερό χώρο

της Αθηνάς. Η θεά, εξοργισμένη με το γεγονός, δεν μπορούσε να έρθει σε ρήξη

με τον Ποσειδώνα και έτσι ξέσπασε πάνω στη Μέδουσα. Την μεταμόρφωσε σε

απεχθές τέρας, που αντί για μαλλιά είχε φίδια. Η ασχήμια της ήταν τέτοια,

που όποιος την κοιτούσε στο πρόσωπο πέτρωνε.

Τελικά τη σκότωσε ο Περσέας, με την βοήθεια της Αθηνάς. Το κεφάλι της, το

περίφημο «Γοργόνειο», το παρέλαβε η θεά από τον ήρωα και το επέθεσε στην

ασπίδα της, επειδή το κεφάλι της, ακόμη και νεκρό, πέτρωνε όποιον το

κοίταζε.

Radiate Phyla

Ακτινοσυμμετρικά διπλοβλαστικά Ζώα

Ακτινοσυμμετρικά Φύλα (Radiate phyla)

Φύλο. Cnidaria

Κλάση. Hydrozoa

Κλάση. Scyphozoa

Κλάση. Cubozoa

Κλάση. Anthozoa

Φύλο. Ctenophora

Mnemiopsis leidyi (Agassiz 1865)Το κτενοφόρο Mnemiopsis ledyi είναι ισως ο μεγαλύτερος

σαρκοφάγος θηρευτής του ζωοπλαγκτού

(περιλαμβανομένου του μεροπλαγκτού), πελαγικών

αβγών ψαριών, προνυμφών και σχετίζεται με τη

μεγάλη μείωση των αλιευτικών αποθεμάτων.

Είναι ενδημικό των υποτροπικών λιμνοθαλασσών κατά

μήκος των ακτών της Β. και Ν. Αμερικής.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980s, εισήχθη στη Μαύρη

θάλασσα σαν έρμα των πλοίων.

Η εισαγωγή του είχε καταστροφικές επιπτώσεις στο νέο

οικοσύστημα

Στις τελευταίες δεκαετίες εισέβαλε στην Αζοφική

Θάλασσα, στη θάλασσα του Μαρμαρά, στο Αιγαίο και

πρόσφατα στη Κασπία Θάλασσα.

This species has been

nominated as among 100 of

the "World's Worst"

invaders

PoriferaPlacozoaCnidariaCtenophoraSipunculaMolluscaAnnelidaOnychophora

TardigradaBryozoaPlatyhelminthesNemerteaRotiferaGnathostomulidaChaetognathaGastrotrichaNematodaNematomorphaPriapulidaKinorhynchaLoriciferaPhoronidaBrachiopoda

EchinodermataEnteropneustaChordata

Pterobranchia

Arthropoda

Adapted from Animal Evolution:

Interrelationships of the Living Phyla

C. Nielsen. 2001

Myxozoa

Arthropoda Annelida

Mollusca

Lophophorates

Hemichordata

Chordata

Other

pseudocoelomates

Nematoda

Porifera

Ctenophora

CnidariaPlacozoa

Platyhelminthes

Nemertea

Ciliophora

Sarcomastigophora

Microspora

Apicomplexa

Mesozoa

Echinodermata

CrustaceaChelicerata

Uniramia

Protochordates

Porifera Platyhelmithes Mollusca Arthropoda

HemichordataCnidaria Nemertea Annelida

EchinodermataChordataLophophores

Pseudocoelomates

Protozoans

Ταξινόμηση

Βασίλειο: Ζώα

– Υποβασίλειο: Παράζωα

– Υποβασίλειο: Ευμετάζωα

• Φύλο: Κοιλεντερωτά

• Φύλο: Κτενοφόρα

Γενικά χαρακτηριστικά

Ζουν ελεύθερα ή προσκολλημένα– Μέδουσα: ελεύθερη μορφή

– Πολύποδας: προσκολλημένη μορφή

– Εναλλαγή μορφών

Διπλοβλαστικό σωματικό περίβλημα

Ενδόδερμα, εξώδερμα

Ζελατινώδους μορφής μεσογλοία

Γαστραγγειακή κοιλότητα

Υποτυπώδες νευρικό σύστημα στη μορφή δικτύου

Κνιδοκύτταρα: ειδικά κύτταρα που χρησιμοποιούνται στην άμυνα, στην τροφοληψία και στην αντιμετώπιση κινδύνων

Ακτινωτή συμμετρία

Αμφιακτινωτή συμμετρία (Biradial symmetry)

Τροποποιημένη μορφή ακτινωτής συμμετρίας

με ζεύγη δομών σε ακτινωτή συμμετρία

Ακτινωτήσυμμετρία

Αμφίπλευρησυμμετρία

Ασυμμετρικοί

Μορφή σώματος

Στοιβάδες ιστών και σωματική κοιλότητα

Τριπλοβλαστικοί ψευδοκοιλωματικοί 18,320

Τριπλοβλαστικοί ακοιλωματικοί 25,500

Διπλοβλαστικοί 20,151

Τριπλοβλαστικοί κοιλωματικοί 1,269,800

Cnidaria

Φύλο: Κοιλεντερωτά, Κοιλεντερόζωα, Κνιδόζωα

Ζουν ελεύθερα ή προσκολλημένα

Πολύποδας Μέδουσα

…άντε κι άλλη μυθολογία

Η Λερναία Ύδρα

Δρούσε στην περιοχή Λέρνη - βαλτότοπος που βρίσκεται νότια του Άργους - απ'όπου πήρε και το όνομά της.

Σύμφωνα με τον μύθο, όταν ο Ηρακλής έκοβε ένα κεφάλι, έβγαιναν δύο. Μόνο καίγοντάς το με φωτιά κατάφερε να σταματήσει τον πολλαπλασιασμό και αυτό το κατάφερε με την βοήθεια του ανηψιού του Ιολάου. Το τελευταίο κεφάλι, που ήταν και το κεντρικό κι αθάνατο, το έκοψε και το έθαψε στη γη για να μην ξαναζωντανέψει. Από το αίμα της ο Ηρακλής έκανε τα βέλη του δηλητηριώδη.

μυθικό όν με επτά ή εννέα κεφάλια, το οποίο σκότωσε ο Ηρακλής στον δεύτερο από τους δώδεκα άθλους του. Καρπός της Έχιδνας και του Τυφώνα, η Λερναία Ύδρα ήταν αθάνατη.

Hydra

Σπερματοζωάρια

Ωοθήκες

Εγκυστωμένο έμβρυο

Εγγενής αναπαραγωγή Αγενής αναπαραγωγή

Εκβλαστήματα

Hydra: αναπαραγωγή

Στα πλευρά του σώματος εμφανίζονται εκβλαστήματα, αποκόπτονται και προκύπτουν νέα άτομα

Αναγέννηση: αν μια Ηydra κοπεί σε δυο τμήματα τότε σχηματίζονται δυο νέα άτομα

Τα περισσότερα είδη είναι γονοχωριστικά, λίγα είναι ερμαφρόδιτα

Γαστραγγειακή κοιλότητα

Επιδερμίδα

Μεσογλοία

Γαστροδερμίδα

Σωματικό τοίχωμα

Σωματικό τοίχωμα

Θρεπτικά κύτταρα

Αδενικά κύτταρα

Κνιδοκύτταρα

Επιδερμικά νευρικά κύτταρα

Μυο-επιθηλιακά κύτταρα

Επιδερμίδα

Μυο-επιθηλιακά κύτταρα

Νευρικά κύτταρα

Μυικά ινίδια

Αισθητήρια κύτταρα

Κνιδοκύτταρα

Νηματοκύστεις

Σπειροκύστεις

Πτυχοκύστεις

Έχουν περιγραφεί 30 διαφορετικά είδη νηματοκύστεων6 ή περισσότερες νηματοκύστεις συναντώνται σε ένα άτομο.

Κνιδοκύτταρο

κνιδοβλεφαρίδα

καλύπτρα

Κνιδονημάτιο

Πυρήνας

Κνιδώδες υγρό

Λειτουργία κνιδοκυττάρου

Όταν η κνιβλεφαρίδα ερεθιστεί, τα ινίδια συσπώνται, η καλύπτρα ανοίγει και το περιελιγμένο νημάτιο εκτινάσσεται προς τα έξω. Το νημάτιο και οι αποφύσεις εισχωρούν στο σώμα της λείας, εκκρίνοντας ταυτόχρονα το κνιδώδες και δηλητηριώδες υγρό. Κάθε κνιδοκύτταρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μια φορά.

Λειτουργία του κνιδοκυττάρου

Osmotic hypothesis

Tension hypothesis

Contractile hypothesis

Athecate Thecate

Υδρόριζα

Υδροκαυλοί

Περιδέρμιο

Κοινοσάρκιο

Γονοζωίδιο

Γαστροζωίδιο(Υδρανθος)

Πολύποδας υδροζώων

Πολύποδας Athecate - Pennaria

Υποστοματικές κεραίες

Γονοφόρο (ώριμο)

Γονοφόρο (ανώριμο)

Νηματοειδείς κεραίες

Κοινοσάρκιο

Κεραίες

Πολύποδας Thecata - Obelia

Υδράνθος

Γονοφόρο

Γονοθήκη

Υδροθήκη

Περισάρκιο

Κοινοσάρκιο

Class Scyphozoa: Scyphozoa medusa - Aurelia

Γονάδα

Διακλαδισμένοι πεπτικοί σωλήνες Στόμα

Ροπάλιο

Στοματικός βραχίονας

Κεραίες

Canal system

Class Scyphozoa: Aurelia medusa

Δευτερογενή σωληνάρια

Κύρια ακτινωτά σωληνάρια

Περιφερειακό κανάλι

Class Scyphozoa: Aurelia Γαστραγγειακή κοιλότητα

Γαστρικά νημάτια

Αβγά

Μεσογλοία

Γαστραγγειακή κοιλότητα

Στόμα

Aurelia

Μέδουσα

Πλάνουλα

Στρόβιλα

Εφύρα

Class Scyphozoa: Αurelia sp.

Πρώιμο και μεταγενέστερο άτομο στο στάδιο της στρόβιλας

Εφύρα

Class Scyphozoa: Aurelia sp.

Ροπάλιο

Class Hydrozoa: Obelia

Διακρίνονται οι κεραίες

γύρω από το σκιάδιο, το

στόμα και οι γονάδες.

Class Hydrozoa: Obelia

Μέδουσα

Πλάνουλα

Προσκόλληση

της πλάνουλας

Γαστροζωίδιο

Γονιμοποιημένο

αβγό

Class Hydrozoa: Obelia

Γονοζωίδιο

Νεαρή αποικία

Class Hydrozoa: Obelia,

Διακρίνονται στατοκύστεις

στη περιφέρεια του σκιαδίου

Class Hydrozoa: Hydra

Διακρίνονται τα μυο-

επιθηλιακά κύτταρα, τα

θρεπτικά κύτταρα και τα

κνιδοκύτταρα στην

εξωτερική επιφάνεια

Η γαστραγγειακή

κοιλότητα

Class Hydrozoa: Goniocnemus

Στατοκύστεις στη περιφέρεια του σκιαδίου

Κεραίες με νηματοκύστεις και

προσκολλητικό υπόστρωμα.

Πλάνουλα larva

Tubularia

Πλάνουλα στο

εσωτερικό

γονοφόρου

Ακτίνουλα στο

εσωτερικό

γονοφόρου

Ακτίνουλα

Πολύποδας

Γονοφόρο

Colonial Hydrozoans

Γαστροζωίδιο

Δακτυλοζωίδιο

Γονοζωίδιο

Κοράλια (Anthozoa)

Κοράλια

Ανεμόνες

Anemone anatomy

Στοματικό

άνοιγμα

Κεραίες

Φάρυγγας

Διάφραγμα

Ακόντια

Γαστρική κοιλότητα

Σωματικό τοίχωμα

Ατελές διάφραγμα

Πλήρες διάφραγμα

Γαστρική κοιλότητα

Σιφωνογλυφές

Φάρυγγας

Μυς

Anthozoa διάφραγμα

Κνιδοαδενικό όγκωμα

Βλεφαριδοφόρο όγκωμα

Μυϊκές ίνες

Κλάση : Cubozoa

Γονάδα

Ροπάλιο

Κεραία

Πηδάλιο

Στοματικός κώνος

Αισθητήριο σύστημα κοιλεντερωτών

Καλύπτρα

Οφθαλμική κηλίδα

Στοτοκύστη

Οφθαλμίδιο

Chrysoara hysoscella

class Scyphozoa Pelagia noctiluca

Πολυμορφισμός των πολυπόδων στα υδρόζωα

Ο πολυμορφισμός των ώριμων

ατόμων εμφανίζεται στις

μορφές των μεδουσών και των

πολυπόδων. Αυτές οι μορφές

αντιπροσωπεύουν διάφορες

λειτουργίες.

Μερικές μορφές εξυπηρετούν

την άμυνα, άλλες την

τροφοληψία (γαστροζωίδια).

Άλλες μορφές εξυπηρετούν την

παραγωγή μεδουσών

(γονοζωίδια).

Anemonia viridis

Συμβιωτικές σχέσεις

Στη πάνω εικόνα σε ορισμένες κεραίες του ανθόζωου διακρίνονται κόκκινες ή ιώδεις απολήξεις. Που μπορεί να οφείλεται αυτό το χρώμα;

Η παρουσία του χρώματος οφείλεται στη συμβίωση με algeaπου προσδίδουν αυτό το χρώμα στις απολήξεις των κεραιών.

Anemonia viridis

Φύλο : Ctenophora

Φύλο: Κτενοφόρα Ctenophora

Θαλάσσια κυρίως πελαγικά ζώα

Σαρκοφάγα όπως και τα κνιδόζωα

Γαστραγγειακή κοιλότητα

Κολοβλάστες (επαναχρησιμοποιήσιμοι)

Παρουσία μεσοδέρματος στις εμβρυϊκές μορφές

Ctenophora

Κεραία

Θήκη κεραίας

Κτένες

Φάρυγγας

Στόμα

Αισθητήριο σύστημα

Mnemiopsis ledyi

Το είδος Mnemiopsis ledyi ανήκει στα κτενοφόρα.Έχει μήκος μεγαλύτερο των 100 mm. Το σώμα του είναι πλευρικά πλατυσμένο με μεγάλους λωβούς κοντά στο στομοδαίο Σχηματίζονται 4 βαθιές χαρακτηριστικές αύλακες χαρακτηριστικές τοτυ γένους.Στο σώμα φέρει 4 σειρές από μικρές κεραίες οι οποίες είναι εφοδιασμένες με πολυάριθμες βλεφαριδωτές ιριδίζουσες την ημέρα που φαίνονται μάλλον πράσινες τη νύχτα Το σώμα της είναι συνήθως διαφανές ή ελαφρά γαλακτόχρωμο.

http://www.caspianenvironment.org/mnemiopsis/

Αισθητήριο σύστημα

Στατόλιθος

Κεραίες

Ισοροπιστής

Κολοβλάστης

Εκκριτικοί

προσκολλητικοί κόκκοι

Νημάτιο

Κτενοφόρα κεραίες

Κολοβλάστης

Μυϊκές ίνες

πυρήνας κεραίας

Ερωτήσεις αυτογνωσίας

Ποιες είναι οι τρεις στοιβάδες στο σωματικό τοίχωμα

ενός κοιλεντερωτού;

Τι είναι το κνιδοκύτταρο; Από τι αποτελείται;

Πως θα χαρακτηρίζατε το νευρικό σύστημα ενός

κνιδοζώου;

Τι είναι ο υδροστατικός σκελετός; Πως λειτουργεί;