O Pazo Bispal de Diomondi seráalbergue público do Camiño de Inverno

XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Nº 41Xuño de 2020Prezo: 2 euros

O servizo decatamaránpola RibeiraSacra abriuse

Páxina II

Páxina V

Páxinas IX

Páxina X

A Deputaciónpropón aMedallaCastelo aÓliver Laxe

O Gobernonon podepermitir queAlcoa pecheAluminio,sostén CC.OO.

Ourense iniciaas obras deembelecementodo parque deSan Lázaro

Páxina VII

Páxina XIII

Miranda pideun plan derecollida econtrol dasmáscaras eluvas

Páxina XIV

Presasreivindica aoBNG como aalternativa aoPP

Entr

evi

sta Sheila González, socióloga

"O peche dos colexiosaumentou o risco deabandono escolar"

Páxina XVI

O FARELO | Xuño de 2020II

Redacción LUGOGalicia

www.novasdoeixoatlantico.com

Opresidente da Deputa-ción, José Tomé Roca, ea deputada de Réxime

Interior, Promoción do Territorio eTurismo, Pilar García Porto, parti-cipan na primeira xornada da novatempada de rutas fluviais en cata-marán pola Ribeira Sacra queofrece a institución. José Tomé ePilar García Porto fixeron a viaxedesde a Ponte do Sil, acompaña-dos polo alcalde de Sober, LuisFernández Guitián, e a alcaldesade Castro Caldelas, Sara Inés Vega.

“Cremos que a participaciónirá aumentando pouco a poucocada semana. Sabemos que a pru-dencia debe primar neste tipo deactividades, pero nós como insti-tución pública traballamos moitopara que non se corra ningúnrisco para desenvolver este tipode iniciativas de lecer con segu-ridade”, explica José Tomé.

A posta en marcha deste servizo“é unha moi boa noticia para osector hostaleiro e turístico, etamén para o comercio da comarcae de toda a nosa provincia porque

axudará a reactivar a economíaunha vez superada a etapa máisdura da pandemia”, explica o pre-sidente. Así mesmo, lembra queprecisamente ese é o principalobxectivo que persegue a campaña“En Lugo Si” que vén de lanzar aDeputación para reactivar o con-sumo no comercio, a hostalería eo turismo axudando a fortalecera imaxe da provincia como lugarseguro, de confianza, de calidadee de oportunidades para comprar,para consumir, para o lecer, epara pasar as vacacións.

Pola súa banda, a deputadade Turismo indica que as pautasson claras en canto ao distancia-mento social xa que “as embar-cacións saen coa metade de prazasocupadas que o facían as outrastemporadas e fixamos un calen-dario de saídas de tal xeito quecoincida o mínimo número depersoas no embarcadoiro antesde subir ou baixar no catamarán”,subliña.

García Porto manda unha men-saxe dirixida de xeito especial á

veciñanza da provincia de Lugo edo resto de provincias galegaspara que fagan as súas reservasco fin de pasar un día en tranqui-lidade absoluta, desfrutando dunhacomarca como é a Ribeira Sacra,lonxe das aglomeracións. “Falamosdun lugar idílico que está a unpaso de ser declarado Patrimonioda Humanidade e que xa é Bende Interese Cultural. Subirse aunha das embarcacións provinciaispermítenos descubrir unha con-torna impresionante que temospreto da casa e cumprindo coasnormas de seguridade que nosmarcan as autoridades sanitarias”.

“Entre viaxe a viaxe as embar-cacións vanse desinfectar co ob-xectivo de que o risco de contaxioao realizar unha das rutas quetemos programadas sexa o mínimoposible”, explicou a Deputada.García Porto incide en que é nor-mal “que de primeiras nos custeplanificar as nosas viaxes e esca-padas, por iso debemos apostarpolos lugares de proximidade nosque hai múltiples opcións de lecer

que se complementan entre si efan que desconectemos da rutinae do período de confinamentoque vimos de pasar”.Reservas e venta de billetesNo caso do embarcadoiro Ponte

do Sil, as embarcacións non sairáná vez, senón que se ofertan ata 5horarios diferentes para poder re-alizar as viaxes e o límite deaforo fíxase para 26 pasaxeirosnunha e de 53 na outra. No casode Belesar, poden viaxar de cadavez 31 pasaxeiros, con flexibili-zación horaria.

A Deputación prioriza a comprade billetes na web reservas.ruta-sembalses.es. No caso de que sedeba facer in situ, é preferible

que os pagamentos se fagan contarxeta bancaria. Ademais, é obri-gatorio o uso de máscaras deprotección e están habilitadosdispensadores de xel hidroalcólicotanto nas instalacións como nasembarcacións para que se poidanrealizar desinfeccións de mans.

O persoal cumpre protocolosespecíficos e instalou paneis in-formativos para lembrar todas asmedidas de seguridade. A infor-mación turística pódese descargarmediante códigos QR e a institu-ción flexibiliza as condicións decambio de data ou cancelación,así como para a devolución doimporte do billete durante todaa temporada de viaxes.

O servizo de catamarán pola RibeiraSacra abriuse ata finais de ano

Horarios de CatamaránsEmbarcadoiro Ponte do Sil

Xuño Embarcación 1 (26 prazas) -> De luns a domingo: 11:00h, 16:00h e 19:15h Embarcación 2 (53 prazas) -> De luns a domingo: 11:30h e 17:30h

Xullo e agostoEmbarcación 1 (26 prazas) -> De luns a domingo: 11:00h, 16:00h e 19:15h Embarcación 2 (53 prazas) -> De luns a domingo: 11:30h e 17:30h

Setembro Do 1 ao 13: Embarcación 1 (26 prazas) -> De luns a domingo: 11:00h, 16:00h e 19:15h Do 1 ao 13: Embarcación 2 (53 prazas) -> De luns a domingo: 11:30h e 17:30hDo 14 ao 30: Embarcación 1 (26 prazas) -> De luns a domingo: 11:00h e 16:00h Do 14 ao 30: Embarcación 2 (53 prazas) -> De luns a domingo: 11:30h e 17:30h

OutubroEmbarcación 1 (26 prazas) -> De mércores a domingo e o día 12: 11:00h, 16:00h Embarcación 2 (53 prazas) -> De mércores a domingo e o día 12: 11:30h e 16:30h

Embarcadoiro Belesar

Xuño 31prazas -> De mércores a domingo: 11:00h, 16:00h e 19:15h

Xullo e agosto31 prazas -> De luns a domingo: 11:00h, 16:00h e 19:15h

Setembro Do 1 ao 20: 31 prazas -> De luns a domingo: 11:00h, 16:00h e 19:15h Do 21 ao 30: 31 prazas -> De luns a domingo: 11:30h e 16:30h

Outubro31 prazas-> Venres, sábados e domingos e o día 12: 11:30h, 16:30h

IIIO FARELO | Xuño de 2020

Galicia

Colaboradores: GALIZA: Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome – M. Xiraldez – Pérez

Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – AnxoMena – I. Otero Varela – Susi Rodríguez – Jesús Témez Fernández – Isidoro Gracia - Rafael José Adalid– Laura de Cáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez – PAIS BASCO:Nicolás Xamardo– CANARIAS: Fco. Puñal Fotografía: Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Hermana-

ger Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex – Ortifus (España)– Omar Pérez (Galicia) – Mauricio Parra (Colombia) – Cébula (Polonia) – J.Bosco e Fernández (Brasil)– Marlene – Pohle (Arxentina) – Guy Badeaux (Canadá).

Depósito legal: VG-14/2017

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias publicidade@novasdoeixoatlantico.comFotografía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T. 658 58 50 49 guillermo@novasdoeixoatlantico.comEdita: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69 redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Xornal Cultural para o Lecer

Redacción LUGO

Celebrouse a terceira xor-nada de “Abrindo as por-tas: o rexurdir do

turismo.” Xunto a deputada deTurismo, Pilar García Porto, inter-viñeron a alcaldesa de Lugo, LaraMéndez; o presidente da Federa-ción Galega de Municipios e Pro-vincias, Alberto Varela Paz; opresidente da Mancomunidade deMunicipios da Mariña, FranciscoCajoto; o presidente do Consorciode Turismo da Ribeira Sacra, LuisFernández Guitián; a delegada doS.A do Plan Xacobeo e Comisariado Xacobeo 2021, Cecilia Pereira;o presidente da Federación Veci-ñal Lucus Augusti, Jesús VázquezVarela; e o presidente da Asocia-ción Galega de Amigos do Camiñode Santiago, Manuel López.

Os poñentes puxeron en valoresta iniciativa de foros virtuaisque ten en marcha a instituciónprovincial e coincidiron na nece-sidade de crear sinerxías entre asdiferentes administracións, im-plicándose e traballando de ma-neira conxunta, co fin último defacer fronte a esta nova realidadee así poder reactivar os sectoreseconómicos.

A deputada de Turismo agra-deceu a participación de todosos poñentes neste encontro epuxo de manifesto a necesidadede implicación das administraciónspúblicas para facer fronte á re-cuperación dos sectores econó-micos tras a crise sanitaria daCOVID-19 e destacou que “é unhaferramenta especialmente nece-saria no eido do turismo, o co-mercio ou a hostalería, todas elas

denominacións xenéricas nas quese engloban realidades e necesi-dades moi diferentes. Este en-contro resume tamén a variedadeda nosa provincia, de paisaxescomo A Mariña ou a Ribeira Sacra,a pegada do Camiño de Santiago,o turismo de monumentos, depraia, de gastronomía. Unha ofertavariada que non deixou de atraervisitantes e que converteu a Lugona provincia galega na que máismedrou a afluencia de visitantesno ano 2019.”

Pola súa banda, a alcaldesade Lugo, Lara Méndez, remarcoua necesidade de crear unidadesde actuación e protocolos comúns,rebaixando as confrontacións po-líticas e sinalou que “estamosnun momento que nos vai permitirfomentar un turismo de calidade.Aí temos un papel fundamentalas administracións, entendo quedebemos ter unha maior conec-tividade entre todos os axentesinvolucrados e todas as admi-nistracións que actúan nos terri-torios”.Ribeira SacraO presidente do Consorcio de

Turismo da Ribeira Sacra, LuisFernández Guitián, comentou asliñas de actuación que está le-vando a cabo esta entidade dendeo inicio da pandemia, como aposta en marcha dun servizo deasesoría ou a creación dun grupode traballo co sector privado:“Dende hai dúas semanas temoso 37% da oferta da reserva turís-tica da Ribeira Sacra xa en activo,e prevemos que nas próximas se-manas entorno a un 75% dos es-

tablecementos recuperen a acti-vidade. Traballar co sector dendeo inicio permitiunos artellar es-tratexias consensuadas, responderás inquedanzas, facilitarlles re-cursos, avanzar no deseño de no-vos produtos e artellar unha cam-paña moi forte”, apuntou.Mariña LuguesaNo caso da comarca da Mariña,

o presidente da Mancomunidade,Francisco Cajoto, incidiu na im-portancia do sector turístico paraesta zona da provincia e mostrouseoptimista coas previsión de ocu-pación hoteleira para esta tem-pada de verán. Avanzou que “po-demos recuperar e apostar porese turismo de calidade e tran-quilo, ese turismo desestaciona-lizado que é o que pretendemos,que chegue a todos os momentosdo ano”.

O presidente da Federación Ga-lega de Municipios e Provincias,Alberto Varela Paz, apuntou os

bos datos cos que a comunidadegalega pechou o 2019, rexistrandoo maior crecemento en todo oterritorio nacional. Na liña doresto de ponencias destacou queno sector turístico “non partimosde cero, temos unha boa base eunha boa materia prima. É certoque esta crise vainos obrigar acambiar cousas, a traballar maisen equipo, e cos diferentes sec-tores, sumando esforzos entre asadministracións”.

En canto á Federación de Aso-ciacións de Veciños, o seu presi-dente, Jesús Vázquez, sinalou que“debemos potenciar a personali-zación cos usuarios, a empatía,as relacións co cliente e a profe-sionalidade do sector turístico.Temos que descubrir a nosa pro-vincia e fago un chamamentopara que a xente faga proteccio-nismo cara o noso. Lugo ten moi-tas cousas por descubrir”.

Outra das cuestións que centrou

este terceiro foro de debate foi oCamiño de Santiago e o vindeiroano Xacobeo 2021. A delegadada S.A do Plan Xacobeo e comi-saria do Xacobeo 2021 avanzouque “estamos traballando cosaxentes do camiño para conseguira máxima coordinación entre osdiferentes organismos xestoresfacilitando unha reactivación quesexa coordinada e progresiva encanto haxa situacións de mobili-dade e seguridade sanitaria”.

Nesta mesma liña, o presidenteda Asociación Galega de Amigosdo Camiño de Santiago, ManuelLópez, asegurou que para unhaperegrinación segura hai trescuestións fundamentais: “un pro-tocolo sanitario para todos osalbergues públicos e privados,un plan de axudas para adapta-ción e desinfección dos alberguesde peregrinos e o potenciamentodo espazo dixital de forma com-pleta e ampla”.

Traballo conxunto de institucións e sociedade civilpara reactivar o sector turístico

O foro retransmitiuse a través da canle dos Servizos Audiovisuais da Deputación.

O FARELO | Xuño de 2020IV

Opinión

Amaioría das institucións públicasgalegas utilizan a lingua galeganas súas actividades administrati-

vas que os cidadáns e empresas aceptancon total naturalidade, sen que esta prác-tica rexistre conflitividade. Porén, eses2.700.000 de cidadáns na súa condiciónde usuarios e consumidores non recibeno mesmo trato lingüístico por parte dasempresas prestadoras de servizos e ela-boradoras de variadas marcas comerciais.

Neste desigual trato é onde podemosobservar a anómala cohesión social galega.Posturas diverxentes que evidencian quea cultura empresarial en Galicia está moiafastada da identidade do país.Son moitasas causas que explican este comporta-mento. A máis importante é a que nosinforma dos prexuízos lingüísticos conmatices ideolóxicos que aniñan nas mentesdos xestores e estrategos do tecido em-presarial.

A exclusión da lingua galega nas prác-ticas empresariais afecta directamente áesfera dos dereitos humanos dos traba-lladores recoñecios e amparados polo

noso ordenamento xurídico interno e asinstancias europeas das que formamosparte. Ordenamentos xurídicos, ambos osdous, que se complementan no recoñe-cemento da pluralidade lingüística comovalores consubstanciais do patrimoniocultural da unidade europea.

Os receos lingüísticos das empresasnon teñen base científica. Non existeningún estudo sociolingüístico que desa-conselle o uso do noso idioma nas prácticasempresariais e comerciais polo rexeita-mento que poidesen provocar nos usuariose consumidores. Xa que logo temos esescomportamentos enquistados na culturalempresarial son resultado de rotineirasinercias contrarias ás estratexias comerciaisque deben procurar a simpatía dos seusclientes.

Os xestores empresariais tamén sonconsumidores de produtos que falan idio-mas distintos do seu e non por iso os re-xeitan, recíbenos con agrado e mesmocomo unha diferenza de bo gusto poreles. Aceptan o foráneo pero non imitanos exemplos. Os mercados non fan dis-

tingos nin discriminacións polas linguasempregadas nas súas etiquetas, fáno polacalidade dos produtos.Os idiomas son re-ferencias necesarias para identificaren asúa oríxe.

O Foro E. Peinador e a Irmandade Ga-lega de Agroalimentarios e Adegueirosveñen desenvolvendo unha actividadecontinuada no tempo para convencer ásempresas da utilidade e oportunidade deincardinárense na cultura galega comoun factor decisivo para a cohesión social,tendo na complicidade o seu melloraliado. O resultado dese traballo está adar resultados moi positivos: cada vezson máis as marcas comerciais que seetiquetan en galego. Con esta perspectivaa lingua é un axente activo dentro dapolítica empresarial socialmente respon-sable.

Aproveitando que Abanca é a sociamaioritaria de Nueva Pescanova, o ForoE. Peinador elaborou un documento soli-citando desta empresa a incorporaciónda lingua galega nas súas actividadesempresariais e comerciais, documentoque vai avalado por distintas sinaturas:Presidente do Parlamento de Galicia,grupos parlamentarios, reitores das tresuniversidades galegas, as catro centrais

sindicais maiorita-rias en Galicia e unnumeroso grupo deconcellos signifi-cativos, por citgar-mos algúns, A Co-ruña, Santiago de Compostela, Lugo, Pon-tevedra,etc. que representan a pluralidadeda sociedade galega.

As empresas que desenvolven a súapolítica comercial e comunicativa taménen galego fanno dun xeito máis aberto,dinámico e plural, porque están máispreparadas para atender correctamenteaos seus clientes e máis capacitadas pararelacionárense coa súa contorna pregoandoa súa denominación de orixe, di un pará-grafo do documento enviado a don JuanCarlos Escotet, Presidente de Abanca. Defeito, a entidade financeira utiliza ogalego na publicidade e nalgunhas rela-cións cos seus clientes. Xa que logo, oexemplo de Abanca pode ser imitado porNueva Pescanova. Galicia precisa de em-presas que a recoñezan no uso que fagandos seus valores patrimoniais. Sería moioportuno unha investidura de galeguidadeempresarial nesta industria pesqueira queaplauidirían o conxunto da sociedade ga-lega e as súas institucións.

Galicia, Abanca e Pescanova

Por Xosé González Martínez. Presidente do Foro E. Peinador

Certamente é así. A situación estana que andamos, aínda estraña-dos de vernos e tocarnos, tróu-

xonos tantas novidades que ocultoumoitísimos proxectos, moitísimas causase cousas que estaban por facer, por falar,por arranxar e darlles traza. Ese silencioé maliciosamente perverso cando ocultaintencionadamente males que afectan amoita xente. Falo, de que esta trama deconfinamento que nos obrigou a recluír-nos e estar parados, inmobilizados, diri-xidos, controlados, etc. trouxo consigomoitas outras molestias colaterais dasque debemos ser conscientes, agora queveñen as eleccións, por tanto que nosafectan. Non só falo de cuestións comoas do cambio climático, ou das mordidasque lle pegaron -e agora son tan nota-bles e evidentes- na sanidade, na educa-ción, na dependencia, na lei deseguridade, aquela que nos deixaba es-pidos diante dun informe que puidera sermentido da policía, ou aqueloutras leis

de tanta precariedade laboral, case es-cravismo, que aínda non foron emenda-das tal como prometeran os titulado dopoder. O problema é que, por riba desascuestións que son moi importantes, haioutras que quedaron relegadas ao silen-cio, ese intencionado en maledicencias,e non por iso deixan de ser tamén moiimportantes. Quedaron ocultas cifras dealtísima prostitución, sen o regulamentodebido, con cifras nas que se agachatodo ese consumo de pago machista e deviolacións e agresións sexuais de todotipo, de drogas e consumos que semoven tamén nese circuíto que campapoderoso en tramas de corrupción ex-pansiva que chega ao poder. Non se vol-veu falar dos presos políticos, supostospor razóns ideolóxicas, que están esque-cidos de xustiza e “preventivamente” in-culpados por sospeitas, sen ese dereitode presunta inocencia que a “outros”lles serviu de panacea para saír e pa-searse, burlándose de todos. Hai casos

que mesmo os medios ocultaron moi ha-bilmente. Pero estes presos son os“nosos” presos políticos, sen delitos áscostas, senón en supostos daqueles in-formes sospeitosos un día emitidos irre-gularmente e sen contrastar feitos eevidencias. A grande cantidade de xenteen precario total e absoluto, desas per-soas que teñen risco severo de pobreza.Nin que dicir ten a cuestión de todasaquelas persoas que tiveron que emigrare viven situacións esperpénticas, lonxeda orixe, por mor dos medos estranxeirose preventivos, que as sinalan na súa des-confianza (entre 1999 e o 2018, forondouscentos corenta mil menores de 34anos, galegos pasando eses amargos tra-gos e sen ningunha iniciativa que osvolva á súa terra). As persoas que viñe-ron confiadas, na nosa civilizada huma-nidade, e sofren entre nós, o dedosinalado do racismo e da incomprensión.Con todo iso, aínda hai problemas estru-turais que nos ofenden e que se deixaronde ter en conta, sumados ao escravismolaboral, as enfermidades e fames a nivelmundial, a falta de recursos en tantoterceiro mundo, á contaminación mun-dial que volve ser un exceso prepotentedos de sempre, e que ninguén reparou

no remedio efi-caz, sen com-bustión fósil, ou-agora estamosben sabidos- donegocio das far-macéuticas queseguen a pensar en cifras e en benefi-cios económicos e non sociais, as gran-des empresas que miran máis os sectoresde produción e de turismo, do inmobi-liario antes de facer cómputo humanopara recompoñernos e saber rectificarantes de que sexa moi tarde. Cómpreapostar pola investigación científica,pola educación, saúde. Trátase de sabervolver aos temas de xustiza e humani-dade, de dereitos humanos afondandoneles e, tendo aprendida a lección, nonesquecer, como sempre pasa, ás persoasque por calquera razón foron marxina-das. Sen caer na tentación do controlrestritivo, un tanto autoritario, ao quelles gustaría someternos. Así imos, algolevados aínda desta negación, confiadosque os nosos representantes saiban con-sideralo, acorden a dignidade do quesomos e non se queden no canto daspromesas que logo, xa dentro, esquecen.Como vén sendo habitual.

Cousas e causas pendentes

Baldomero Iglesias Dobarrio, Mero.

VO FARELO | Xuño de 2020

Redacción LUGO

Galicia

ADeputación de Lugo, poriniciativa do presidente,José Tomé Roca, propón

ao cineasta e emprendedor ruralÓliver Laxe ás Medallas Castelao2020 polo seu labor no impulsodo Novo Cinema Galego, do queé referente, e polo seu compro-miso e implicación na defensa epromoción do medio rural ga-lego, sobre todo na comarca dosAncares.

“Coas Medallas Castelao, a Xun-ta de Galicia distingue aos galegose galegas pola súa contribucióná súa terra dende moi diferentesperspectivas. Dende a Deputaciónestamos convencidos de que ÓliverLaxe debe ser distinguido coneste recoñecemento e por iso,diriximos a proposta no nome dainstitución”, subliña Tomé Roca.

Oliver Laxe ten unha estreitarelación familiar e afectiva coacomarca dos Ancares. Está em-padroado no Concello de Naviade Suarna, de onde son os seusavós maternos e desde hai unsanos está a restaurar a casa dosseus antepasados en Vilela, naparroquia de Santa María de Son.

O seu compromiso con Naviade Suarna e cos Ancares vén demanifestarse no seu último traballocinematográfico, “O que arde”,que se rodou en galego nesta co-marca lucense. Con esta nova pe-lícula estreada no ano 2019, Laxeachegou ao mundo a un hipnóticoe fascinante retrato dun modo devida en extinción na Galicia rural,onde vén a mostrar de forma des-carnada un dos problemas exis-tenciais do territorio galego, como

é o despoboamento e o abandonoda Galicia rural e as súas impre-vistas consecuencias.Centro pedagóxicoO afamado director ten mani-

festado que un dos obxectivosdo seu traballo na comarca dosAncares é contribuír a revivificaros vales, onde tantas xeraciónsde labregos, e máis en concretoa súa familia, viviron, e que sesinte coa obriga de honrar a súaliñaxe. Para isto precisa crear cer-tas enerxías económicas e aco-meter diversas iniciativas, entreas que destacan a rodaxe da súaterceira película ou o seu últimoproxecto, que consiste nun centropedagóxico, terapéutico e comu-nitario situado en Vilela, unhaaldea dos Ancares. Unha plata-forma a través da cal se poidanorganizar obradoiros, proxeccións,conferencias e encontros comu-nitarios de carácter cultural, senánimo de lucro, aos que acudanxentes de todos os eidos, forma-cións, idades e nacionalidades,posibilitando así un fértil e cons-trutivo intercambio entre Vilela,a comarca e os seus visitantes. Ocarácter innovador desta propostaradica, ademais, en que todas asactividades docentes xirarán aoredor do traballo no souto de Vi-lela, o verdadeiro eixo vertebradordo proxecto.

Tal e como se ten manifestado,Laxe ten a intención de reformara súa casa de Vilela, onde querevivir e xerar cultura e ser unpunto de encontro e creaciónpara cineastas galegos. A rodaxede “O que arde” foi o primeiro

paso nesa dirección. Neste sentido,no ano 2017 fundou a AsociaciónSer coa pretensión de protexer erevivificar a aldea de Vilela e dosseus montes limítrofes; respectare defender o patrimonio arqueo-lóxico e paisaxístico de Vilela erecuperar os seus ecosistemastradicionais; protexer o patrimonioinmaterial da comarca dos Ancares,os seus saberes tradicionais, va-lores e costumes; fortalecer aidentidade cultural da comarca;crear sinerxías entre o local e ointernacional; e traballar por unhavisibilizaciónda zona e defenderun tipo de vida en harmonía coanatureza. O director de cinemaatesoura máis dunha vintena depremios e nominacións en cer-tames nacionais e internacionaisque recoñecen e poñen o valor ocoidado e minucioso traballo quevén desenvolvendo dende haimáis dunha década.

O presidente incide en que “aMedalla Castelao serviría para dar-lle unha distinción de todos osgalegos e galegas, unha formade agradecerlle o compromiso eo traballo que realiza para pro-mocionar a nosa terra dunha ma-neira sostible e respectuosa comedio; precisamos máis ÓliverLaxe para impulsar o noso rural”.Traxectoria no cinemaÓliver Laxe é fillo de emigrantes

galegos, naceu en París no mesde abril do ano 1982. Regresou aGalicia con seis anos, no ano1988. Os seus primeiros estudosforon na cidade de A Coruña, eposteriormente trasladouse a Bar-celona a estudar cine na Universi-

dade PompeuFabra. Os seus iniciosno mundo do cine foron no ano2006, tras a súa marcha a Londres,onde rodou a curta E as chemineasdecidiron escapar, en colaboracióncon Enrique Aguilar.

Máis tarde, mudouse a Tánxer,onde rodaría as curtametraxesSona unha trompeta, agora vexooutra cara e París #1, coas queconseguiu varios premios en cer-tames cinematográficos. En Tánxer,tamén creou o proxecto DaoByed,unha plataforma de creación ci-nematográfica para nenos e ado-lescentes procedentes de ámbitosdesfavorecidos. Desta experienciaen Tánxer, xurde a súa primeiralongametraxe, “Todos vós sodescapitáns”, un ensaio visual a me-dio camiño entre o documental ea ficción, no que narra a historiade Óliver, un profesor que propóna un grupo de nenos rodar unhapelícula en Tánxer. Coa súa lon-gametraxe obtivo o premio da Fi-presci (Federación Internacionalda Prensa Cinematográfica) noFestival Internacional de Cine deCannes no ano 2010, na secciónQuincena de Realizadores. Igual-mente, tamén conseguiu outros

galardóns no Festival de Mar dePlata e no Festival de Xixón.

No ano 2016 estréase no Fes-tival de Cannes a súa segundalongametraxe, “Mimosas”, conse-guindo o Gran Premio da Semanada Crítica, así como tamén vai alograr outros moitos recoñece-mentos en diferentes foros e fes-tivais internacionais.

“O que arde” estreouse o 21de maio de 2019 na 72º Edicióndo Festival Internacional de Cinede Cannes, na sección oficial UnaCierta Mirada, onde conseguiu oPremio do Xurado, sendo a pri-meira vez que unha película engalego se proxecta na secciónoficial do Festival de Cannes. Des-pois da exitosa estrea comercial,avalada polo público e pola crítica,seguiu recollendo premios en di-ferentes festivais e certames, dosque podemos destacar dous Pre-mios Goya (Goya á mellor foto-grafía e Goya á actriz revelación),o Astor de Ouro á mellor películano Festival de Mar de Plata, mellorfilme europeo e mellor fotografíanos Premios Gaudí ou os seispremios na XVIII Edición dos Mes-tre Mateo, entre outros.

A Deputación propón conceder aMedalla Castelo ao cineasta Óliver Laxe

José Tomé con Óliver Laxe.

O FARELO | Xuño de 2020VI

Galicia

AConsellería de Cultura eTurismo vén de notificarque 13 concellos da pro-

vincia poderán optar ás axudasautonómicas que o Goberno ga-lego viña reservando nos últimosanos para a contratación de per-soal durante o verán, no marcodas súas habituais liñas de apoio.Os concellos potencialmente be-neficiarios son os de Portomarín,Palas de Rei, Mondoñedo, Riba-deo, Foz, Viveiro, Samos, Sarria,Sober, Quiroga, Chantada, Fol-goso do Courel e Pantón, aos quehai que engadir á Mancomuni-dade de Concellos da Mariña Lu-cense. Cada concello recibirá5.500€ para reforzar o persoaldas súas oficinas de turismo, xe-rando emprego e ofrecendo unservizo de calidade.

O delegado da Xunta explicouque con esta medida búscase, enliña co previsto no Plan de Reac-tivación do sector turístico, fo-mentar o emprego, así como acolaboración cos concellos a travésda contratación de persoal cuali-ficado e profesionalizado que con-tribúa a blindar a calidade naatención turística no territoriogalego.

O pasado Lugo foi a provinciagalega na que máis creceu o tu-

rismo, cun incremento do 12,4%no caso da demanda e do 13%no número de turistas. “E fíxoonun ano no que Galicia conseguiuos mellores datos turísticos dasúa historia. A situación será di-ferente nesta etapa poscovid-19,pero os concellos seguirán con-tando co apoio da Xunta”-concluíuBalseiro.En SoberA oficina de Sober foi preparada

atendendo ás recomendacións pre-ventivas de saúde laboral ante oCOVID-19 para as Oficinas de In-formación Turística elaboradas polaXunta de Galicia. A guía de boasprácticas aplicouse para garantir asaúde no ámbito laboral das persoastraballadoras e tamén para ofrecer

todas as garantías aos usuarios.Antes de retomar a actividadefíxose unha limpeza e desinfeccióna fondo, que se seguirá levando acabo de forma periódica. Vaise ga-rantir a distancia de seguridadede dous metros na atención aopúblico e cumprir coas normassobre o aforo. Para iso foron ins-talados elementos de protección ebarreiras, como unha mampara,carteis e adhesivos informativos.Tamén se colocaron dispensadoresde xel e será obrigatorio o uso dasmáscaras. Así mesmo elimináronseos folletos turísticos, que só seránmanipulados polo persoal munici-pal. O horario de apertura será dexoves a domingo de 09:30 a 14:30horas.

Redacción LUGO

Concellos lucenses recibirán axudas parapersoal nas oficinas de turismo

Oficina de información de turismo en Sober.

AXunta vén de licitar por270.000 euros a realiza-ción de actuacións de con-

servación e mantemento naigrexa de San Vicenzo de Pom-beiro, en Pantón. O templo, de-clarado Ben de Interese Cultural(BIC), é un dos mosteiros máisrelevantes da Ribeira Sacra naépoca medieval e está conside-rado como unha das xoias do ro-mánico en Galicia.

As actuacións que se levarána cabo no templo permitirán re-ducir a presenza de humidades ea entrada de auga a través da cu-berta, así como mellorar a car-pintería das ventás, o estado dasfachadas así como a sancristíaou o acceso a través do adro.Entre as actuacións destaca a

substitución da actual cuberta, aeliminación de humidades nasbases dos muros ou a execuciónde novas carpinterías nas fiestrasque garantan a ventilación. Re-novaranse os rexuntados das fa-chadas exteriores, reordenaraseo espazo da sancristía substituíndoa porta de entrada e peche e re-novarase a pavimentación do es-pazo do adro para facilitar o ac-ceso. O prazo de execución dostraballos será de seis meses desdeo inicio das actuacións.Retablos A igrexa de San Vicenzo de

Pombeiro, ao igual que outrosmosteiros da zona, tivo as súasorixes na Alta Idade Media, candoos anacoretas poboaron as terrasda Ribeira Sacra. En concreto,

data do último terzo do séculoXII e da primeira metade doséculo XIII. Conta cunha plantabasilical de tres naves e cabeceiratripla. De fábrica románica con-serva a cabeceira e parte dosmuros perimetrais das naves, tantoao interior como ao exterior.

No seu interior atesoura ele-mentos moi destacados, como oconxunto de retablos, especial-mente o maior, de principios doséculo XVIII, vinculado ao obra-doiro de Francisco Castro Canseco,e o ciclo de pinturas murais quese descubriron no 1996, que foronrestauradas pola Xunta a travésda dirección xeral de Patrimoniocultural e que representan a SantaCea, as lamentacións sobre ocristo morto, o xuízo final así

como outras escenas como o na-cemento de Cristo ou Santa Ana.Outras accións A intervención súmase a outras

previstas polo Goberno galego ecentradas na mellora da conser-vación e rehabilitación do patri-monio cultural Ribeira Sacra. Enconcreto, o Goberno galego inicioua tramitación administrativa para

contratar as novas obras de res-tauración da igrexa de Santo Es-tevo de Atán, tamén no Concellode Pantón, por máis de 40.000euros. Trátase dun templo decla-rado BICl no que se levarán acabo actuacións que permitiránmellorar a contorna, o adro e aspinturas deste sobranceiro templorománico.

A Xunta licita a restauración da igrexa de San Vicenzo de Pombeiro

Igrexa de San Vicenzo de Pombeiro.

Opresidente do orga-nismo provincial,Tomé Roca, informou

de que a xunta de Goberno,primeira dende a declaracióndo Estado de Alarma, aproboua adxudicación de traballos enestradas provincias e infraes-truturas por case 743.000€, encatro concellos da provincia:Monforte de Lemos, Sober, Gui-tiriz e Castro de Rei. As obrasadxudicadas consisten noacondicionamento do accesoao Pazo de Tor, da rúa guiriti-cense do Mercado e da víadende A Pena Moscosa a Parga,e na pavimentación da con-torna da Granxa Experimental.A Xunta de Goberno deu taméno visto bo ás actuacións solici-

tadas polos concellos de Vi-veiro, Ourol, Cospeito e Meirapara acometer con cargo aosremanentes do Plan Único2019.

No Concello de Sober taménse adxudicou a obra de rehabi-litación do firme da estradaLU-P-5902, por importe de61.347€. As obras realizaransenesta vía que conecta o núcleode Canabal con Rosende e Ar-xemil, entre os quilómetros 3,5e 4,5. Os traballos consistenna reapertura de cunetas, pa-vimentación co estendido dunhacapa de mestura bituminosasen quente sobre o firme exis-tente e sinalización horizontal.Estas obras contan cun prazode execución de 6 meses.

Reunión da xunta de Goberno da Deputación.

A Deputación aprobouobras provinciais

VIIO FARELO | Xuño de 2020

Galicia

OConcello de Sober con-voca un concurso para odeseño dun logotipo que

servirá para identificar e promo-cionar ao municipio. O concursorexerase polas bases que o Go-berno local vén de facer públicase que poderán consultarse nassúas redes sociais e na súa webwww.concellodesober.com. O lo-gotipo debe recoller a esencia domunicipio tendo en conta os seussinais de identidade: os seus re-cursos naturais e turísticos, aspeculiaridades dos seus sectoresprodutivos e os seus valores cul-turais. En concreto, o logo deberepresentar un ou varios valoressignificativas do Concello deSober (viño, música, olería de

Gundivós, Canón do Sil, románico,rosca....). Tamén se valorará acreatividade e a claridade da obraque facilite o seu rápido recoñe-cemento e contribúa a establecerunha rápida identificación co mu-nicipio. Polo tanto, o deseñodebe incluír a palabra SOBER.

A obra debe ser orixinal einédita e así o debe expresar oautor ou autora certificando queo deseño é propio e que non seinfrinxiron os dereitos de autorde terceiras persoas. Ningún de-seño poderá conter firmas ninlevar sinais de identidade queidentifiquen ou permitan coñecera identidade do autor ou autora.O logo será usado polo Concellocomo complementario ou substi-

tuto do escudo municipal.FormatoO deseño terá unha disposición

horizontal ou vertical e, se é encor, deberá ir acompañado dunhaversión monocroma (branco e ne-gro ou escala de grises) que po-sibilite a súa reprodución nunhatinta. A inscrición é gratuíta eaberta a todas aquelas persoasque desexen participar, indepen-dentemente da súa idade, nacio-nalidade ou lugar de residencia.Cada participante poderá achegaro número de deseños que consi-dere.

O prazo de recepción das pro-postas a concurso remata o martes30 de xuño e deberán ser remitidasa través do enderezo electrónico

prensa@concellodesober.comacompañadas dos datos persoais:nome e apelidos, domicilio, telé-fono de contacto, enderezo decorreo electrónico e fotocopia doDNI.

O xurado, formado por 3 per-soas relacionadas co mundo dodeseño e un representante doConcello que actuará como se-cretario pero sen voto, determinaráo deseño gañador atendendo aoscriterios de adecuación á temática

(representatividade do municipioe creación dunha marca que iden-tifique a Sober), creatividade eclaridade da obra. O fallo, queserá inapelable, darase a coñecerao longo do mes de xullo de2020 e será previamente comu-nicado á persoa gañadora. O Con-cello de Sober establecerá unpremio económico de 500 eurosdirixido á persoa responsable dodeseño do logotipo que o xuradodetermine como gañador.

Sober convoca un concurso paradeseñar logotipo de promoción

Consistorio de Sober.

AXunta de Galicia licitará arehabilitación do Pazo Bis-pal de Diomondi, no Con-

cello do Saviñao, que seconverterá no primeiro alberguede xestión autonómica situadono Camiño de Inverno. Esta ac-tuación, que se enmarca no Plande Albergues, inclúe unha achegade máis dun millón de euros parafacelo mellorando a eficienciaenerxética e readaptando a dis-tribución do inmoble ás necesi-dades dos peregrinos quepercorren esta Ruta Xacobea.

O delegado territorial da Xuntaen Lugo, José Manuel Balseiro, eo arquitecto redactor do proxecto,Justo Portela, mantiveron unhareunión por videoconferencia coalcalde do Saviñao, Juan CarlosArmesto, e a presidenta da Aso-ciación de Amigos do Camiño deInverno, Aída Menéndez, para ex-plicar os detalles da interven-ción.

As actuacións inclúen a aper-tura de novos ocos para a ilumi-nación natural, a reparación de

gretas nos muros, a reconstruciónde muros exteriores e a conser-vación das envolventes e edifi-cacións anexas. Ademais, reno-varase a estrutura, os pavimentosde madeira, os forxados, as mam-posterias e as carpinterías.

Ao remate deste proceso oPazo Bispal de Diomondi quedarádistribuído en dous andares concatro dormitorios. Dous estaránna planta baixa, onde tamén sehabilitará unha zona de recepcióne de atención ao peregrino, unsalón de usos múltiples e aseos.Os dous restantes estarán na plan-ta alta xunto cunha zona deaseos, unha cociña, un cuarto delimpeza e unha sala de lecer. Entotal, este novo albergue ofreceráun máximo de 33 prazas, unhadas cales estará reservada paraperegrinos con mobilidade redu-cida.

O proxecto tamén inclúe oacondicionamento dunha edifica-ción auxiliar que se proxecta unhazona de servizo composta por olavadoiro, tendedeiro e un cuarto

para bicicletas e unha zona paraaloxar as instalacións das submi-nistracións do complexo.

A actuación prevista no PazoBispal Diomondi permitirá melloraros servizos que se ofrecen aosperegrinos que percorren o Camiñode Inverno, un trazado que contacun gran potencial de crecementoe que só no ano pasado foi per-corrido por máis de 1000 persoas,o que supón un incremento depreto do 50%. Ademais, é unharuta que transcorre pola RibeiraSacra, a candidata de Españapara ser declarada PatrimonioMundial pola Unesco no ano 2021e un territorio singular que supónun exemplo sobranceiro da acciónconxunta das persoas e a natu-reza.

Balseiro subliñou que o pro-xecto enmárcase no Plan de Al-bergues da Xunta de Galicia queaposta pola rehabilitación de edi-ficios de valor histórico e patri-monial, como o Pazo de Diomondi,e pola posta en valor das dife-rentes rutas de peregrinación.

Trátase dunha folla de ruta queten como obxectivo a mellorados establecementos de acollidaao peregrino diversificando osfluxos de peregrinos e ofrecendoun servizos de calidade en todositinerarios. Camiño sustentableA aposta pola rehabilitación

de edificios con valor históricopatrimonial encaixa cos valoresde sustentabilidade do Camiñode Santiago, un fenómeno vin-culado á natureza no que os pe-regrinos interactúan co territorio,a poboación, a cultura e o patri-monio dun xeito respectuoso eminimizando o impacto co medio

natural. Ademais estas actuacións, que

teñen en conta a accesibilidade,reforzan o potencial integradorda Ruta Xacobea, un espazo noque conviven diversas culturase no que se fomenta a accesibi-lidade, a igualdade e o equilibrioreal entre todos os colectivosda sociedade civil a través deiniciativas nos trazados, na si-nalización ou nos propios alber-gues. De feito, todos os esta-blecementos de xestión autonó-mica contan con aseos e dormi-torios adaptados, pictogramas epaneis con sistema de Braille ebucles magnéticos.

Pazo Bispal de Diomondi.

O Pazo Bispal de Diomondi será albergue público do

Camiño de Inverno

O FARELO | Xuño de 2020VIII

Redacción LUGOGalicia

OPlan de Ordenación doMedio Físico (POMF) deSan Fiz de Asma, no

Concello de Chantada, iniciou asúa tramitación ambiental. Así oavanzou a conselleira de MedioAmbiente, Territorio e Vivenda,Ángeles Vázquez, tras manterunha reunión de seguimento dostraballos co alcalde chantadino,Manuel Lorenzo Varela, a direc-tora xeral de Ordenación do Terri-torio e Urbanismo, Encarna Rivas,e o arquitecto redactor do plan,Mario Crecente.

Nestes momentos tanto o bo-rrador do POMF como o documentoinicial estratéxico están practica-mente rematados, o que permitiríainiciar a continuación o trámiteambiental ante a Dirección Xeralde Calidade Ambiental e CambioClimático, que disporá de tres me-ses para emitir o seu informe,unha vez finalizadas as consultasambientais correspondentes.

O POMF de San Fiz de Asma éo primeiro documento destas ca-racterísticas que se promove enGalicia e enmárcase dentro dochamado Plan de Acción Estraté-xico para a Ribeira Sacra, un con-xunto de medidas e actuaciónsimpulsadas pola Xunta en setem-

bro de 2019 co obxectivo comúnde mellorar a planificación e aprotección deste territorio a cabaloentre as provincias de Lugo eOurense.

Para elo, o Plan inclúe un pa-quete de 10 propostas a nivelambiental, paisaxístico e urba-nístico cun investimento globalde máis de 3,5 millóns de euros.Entre elas figura o POMF de SanFiz, que empezou a concretarseo pasado mes de novembro despoisde que o Consello da Xunta acor-dara iniciar a súa tramitación.

Tal e como subliñou a conse-lleira, coa elaboración deste pri-meiro Plan de Ordenación doMedio Físico -cun orzamento de68.000 euros- preténdese a con-servación e o mantemento dascaracterísticas dunha paisaxeconstruída digna de preservar.Así, a parroquia de San Fiz deAsma conta cunha gran densidadede construcións singulares e deespeciais características que re-quiren dunha ordenación detalladae específica.

Esa será, precisamente, a fun-ción principal do POMF, que paracumprir con estes obxectivos fi-xará pautas de intervención sobreas devanditas construcións, os

viarios de acceso e os socalcosasí como os materiais a empregar,establecendo, en definitiva asmedidas e normas de protecciónnecesarias para garantir a súapreservación, restauración oumellora e a súa adecuación ásfuncións e usos corresponden-tes.Pulo á candidatura ante a

UnescoAdemais do POMF, entre as

medidas do Plan de Acción paraa Ribeira Sacra cómpre subliñar areformulación das dúas áreas deespecial interese paisaxístico quehai nesta zona, a fin de adaptalasá realidade actual e fusionalasnunha soa (a AEIP Ribeira Sacra),

ou o desenvolvemento de diversasactuacións en materia paisaxísticapor parte do Instituto de Estudosdo Territorio co horizonte postono ano 2021.

En concreto, prevese a elabo-ración dun Pacto pola Paisaxe edun Plan de Acción da Paisaxenesta zona de gran riqueza naturale paisaxística. De feito, a finaisde abril a conselleira ÁngelesVázquez anunciaba que se estabaa ultimar a memoria técnica doPlan da Paisaxe da Ribeira Sacra,co que se busca contribuír a me-llorar a percepción do territorioe a comprensión dos valores dasúa paisaxe cultural.

Ademais, en febreiro declarouse

a primeira Área de RehabilitaciónIntegral (ARI) da Ribeira Sacra,xestionada polo Instituto Galegoda Vivenda e Solo e integradapor 25 concellos das provinciasde Lugo e Ourense. En breve con-vocaranse as axudas para esteano, dotadas cunha partida de850.000 euros e ás que poderánacceder tanto concellos comoparticulares co fin de promoveraccións integrais de rehabilitaciónpara usos residenciais dentro doámbito territorial que abranguea nova ARI.

Con todas as medidas incluídasno Plan de Acción Estratéxicoimpulsado pola Xunta preténdesedar un pulo definitivo á dobrecandidatura da Ribeira Sacra antea Unesco a Reserva da Biosfera ea Patrimonio da Humanidade.

En marzo deuse un paso deci-sivo cando o Centro de PatrimonioMundial confirmou que a candi-datura galega fora aceptada paraa súa avaliación na 45º sesióndo Comité, prevista para 2021.Paralelamente, tamén está en pro-ceso a candidatura a Reserva daBiosfera da Ribeira Sacra e serrasdo Oribio e Courel, remitida aoComité Español MAB da UNESCOen decembro do ano pasado.

O Plan de ordenación de San Fiz de Asma, en Chantada, inicia a súa tramitación ambiental

Videoconferencia co alcalde de Chantada, Manuel Varela.

Aconselleira de Educación,Universidade e FormaciónProfesional, Carmen

Pomar, achegouse ao IES Lamadas Quendas, en Chantada, paravisitar o alumnado de segundocurso de Bacharelato que, dexeito voluntario, volveu ás aulaspara preparar a última etapa docurso escolar e, sobre todo, refor-zar os contidos académicos decara ás probas da Abau.

A falta dun mes para as probasde acceso á Universidade, CarmenPomar, recoñeceu o esforzo queestán a facer os estudantes nestarecta final do curso, así como aimplicación e o apoio dos do-centes, que están xogando unpapel clave nunha situación ex-

cepcional para o conxunto dacomunidade educativa.

Segundo a conselleira, estanova situación require dun tra-ballo en equipo entre alumnos,docentes e equipos directivos,tanto no que atinxe a esixenciasde innovación académica, comoá implantación de medidas deseguridade e hixiene reforzadasen todos os recintos educativos.

O IES Lama das Quendas é uninstituto moi comprometido coasiniciativas educativas que a Con-sellería de Educación pon á dispo-sición dos centros ao longo detodo o curso. Así, destaca espe-cialmente pola súa participaciónen proxectos de Educación Dixital(é centro E-Dixgal desde o curso

18-19 para 1º e 2º curso de ESO, eClub de Ciencia); en diversas ini-ciativas do Plan Proxecta (CentrosActivos e Saudables, Donas de Si,

Paisaxe e Substentabilidade, Pro-xecto Ríos e Educación Patrimonial),no Plan de Mellora de BibliotecasEscolares (Plambe) e nos Club de

Lectura; e nos Contratos-Programacoa liña 1 (Refórza-t), de mellorado rendemento académico de alum-nado con dificultades.

O IES Lama das Quendas, de Chantada, moi comprometido coasiniciativas educativas

A conselleira co alumnado.

IXO FARELO | Xuño de 2020

Redacción LUGO

Galicia

AXunta de Galicia renova unano máis a súa colabora-ción co Certame de Investi-

gación Condado de Pallares. ADelegación de Lugo acolleu a pre-sentación da XIV Edición do pre-mio, que convoca a Asociación deAmigos do Mosteiro de Ferreira dePallares, no que supuxo o primeiroacto presencial que se celebranesta sede dende a declaración dacrise sanitaria.

O delegado territorial da Xuntaen Lugo, José Manuel Balseiro,subliñou a valiosa contribución docertame ao coñecemento deste te-rritorio histórico, dado que fomentaa investigación en ámbitos comoa lingüística, a historia, arte, ar-queoloxía, antropoloxía, etnografíae folclore nesta zona que se es-tendía polos actuais concellos deGuntín, Portomarín, Taboada, Chan-tada e Carballedo.

Na presentación, na que se ob-servaron as medidas de seguridadeprescritas pola pandemia da co-

vid-19, participou o presidente daasociación organizadora, CarlosVázquez, xunto con representantesdas entidades patrocinadoras. Así,por parte dos concellos asistironos alcaldes de Chantada, ManuelLorenzo, Guntín, María José Goméz,e Taboada, Ramiro Moure. Taménparticiparon Manuel Varela López,presidente de Caixa Rural; MaiteFerreiro, en representación da De-putación, e os xerentes dos Grupos

de Desenvolvemento Rural de Lugoe Miño-Ulla, Paz Rodríguez e JavierRodríguez respectivamente.

O premio está dotado con 3.000euros e a publicación da obra ga-ñadora a cargo da Dirección Xeralde Política Lingüística da Xunta.Os traballos deben ser orixinais einéditos, estar escritos en linguagalega e cunha extensión mínimade 100 folios. O prazo de presenta-ción rematará o 30 de setembro.

Presentación da nova edición do certame.

Convocada unha nova edición do certame deinvestigación Condado de Pallares

“O Goberno non pode permitirque Alcoa peche a planta de Alu-minio. É precisa unha respostaurxente por parte do Goberno an-tes de que a empresa inicie oproceso oficial ou formal de des-pedimento colectivo, é dicir, EREpara 534 traballadores” dixo osecretario xeral da Federación Es-tatal de Industria de CC. OO.Agustín Martín.

“O Goberno, sostén Martín,ten que moverse e anular que Al-coa peche a planta de Aluminio.Se a multinacional quérese ir,que se vaia, pero ten que haberun marco alternativa, unha solu-ción alternativa a Alcoa”. O Mi-nisterio de Industria, de feito, através do secretario xeral RaúlBlanco, expresou na reunión damesa multilateral o seu compro-miso de manter a produción dealuminio primario na Mariña, “con

ou sen Alcoa”. Agustín Martín explicou que

“o Goberno ten que buscar in-vestidores interesados, fixandoun prezo eléctrico competitivo eun proxecto de futuro con alumi-nio verde (renovables), ou ben através de participación pública(Estado) e privada”. “O que se llepide a Alcoa é boa vontade. Queexpoña a súa decisión con clari-dade, que tome unha decisiónsobre o seu futuro, que poña ascondicións para seguir; que non,que deixe alternativas a que outraxente do aluminio interesada,que en España haina, siga. Sobretodo, que non peche a planta,que non peche as cubas», enga-día.E insiste: “O Goberno nonpode permitir que Alcoa abra oproceso oficial de ERE, de despe-dimento colectivo. Porque é quea fábrica ten futuro, é eficiente,

moderna, ten a concesión do por-to, instalacións, pódese seguirproducindo aluminio primario”.O problema é AlcoaO delegado do Goberno en Ga-

licia, Javier Losada, instou á mul-tinacional Alcoa a que "deixe demarear" e permita un proceso in-dustrial de futuro na planta deSan Cibrao tras o anuncio do des-pedimento de 534 persoas. "Nondebemos equivocarnos e buscarnas administracións públicas oinimigo dos traballadores. O pro-blema é Alcoa", manifestou aoser preguntado pola situacióndesta fábrica xunto ao líder doPSdeG, Gonzalo Caballero. Losadaconsiderou que Aloca "non podeestar nesta fase na que nin querevender, nin quere buscar un socioindustrial, nin ten unha políticaindustrial de futuro". "O problemaé Alcoa e eu pídolle a Alcoa quede marear. Xa empezo a pensarse o que está a buscar é un con-flito social e un conflito de ordepública", sostivo o delegado do

Goberno en Galicia. Presións Caballero considera necesario

"manter toda a presión das ad-ministracións para que Alocarectifique". Deixou claro que oMinisterio de Industria "está namesma situación na que estivoao longo destes anos", que é po-sibilitar que "todos os conflitosherdados do Partido Popular re-solvésense". "E haos resolvido.Uns con negociacións, outros conacordos", manifestou para incididopara sinalar tamén que se tratadun problema xerado por "Alcoa"e que o Goberno "sempre estarácos traballadores". O secretarioxeral do PSdeG censurou que en

11 anos de goberno en Galicia oPartido Popular "non fixo ningunhapolítica industrial para defendera industria, non resolveu proble-mas e careceu de folla de roteirocon compromiso para os traba-lladores e a actividade industrialen Galicia.

Ademais, considerou que Alcoa,empresa que recibiu "centos demillóns de euros de fondos pú-blicos", ten que entender a im-portancia da responsabilidade so-cial corporativa e rectificar a súadecisión. Para iso, considerou ne-cesario "manter toda a presióndas administracións para que Alo-ca rectifique e manteña o empregona planta de San Cibrao".

O Goberno non pode permitir que Alcoapeche Aluminio, sostén CC.OO.

“Que Alcoa deixe de marear”, dí o delegado do Goberno

Manifestación contra o peche de Alcoa.

MARTIRENA

O FARELO | Xuño de 2020X

Redacción OURENSEGalicia

OCentro Municipal LaMolinera reanudou aprogramación de ac-

tividades formativas, inte-rrompida pola pandemia dacovid-19. Até finais de xulloserán en total 6 os obradoirosque se desenvolvan, na AulaCeMIT do centro municipal.Concretamente: Iniciación aodeseño 3D - TINKERCAD (10 a16 de xuño), Reparación e ca-libración de impresoras 3D

(18 a 23 de xuño), Impresiónen 3D • (25 de xuño a 2 dexullo), Fabricación de impre-sora 3D XL (1 a 15 de xullo),Manexo de maquinas CNC -FUSION 360 (6 a 17 de xullo)e Fabricación dixital de xo-guetes para bibliotecas e ani-mación a lectura (20 a 24 dexullo): As prazas de todosestes cursos están xa cuber-tas, xa que as inscricións re-alizáranse en marzo.

“La Molinera” organizaobradoiros

O centro imparte estes cursos mais continúa pechado ao público en xeral.

Otenente de alcalde doConcello de Ourense,Jorge Pumar, reuniuse

con 18 representantes das aso-ciacións pertencentes á Agru-pación Miño co obxectivo deexplicarlles as actuacións e in-vestimentos que se van a reali-zar nas súas parroquias nomarco do Plan +RURAL, queabrangue 51 actuacións cuninvestimento de máis de 3,7millóns de euros de obras no

perímetro rural de Ourense.“É necesario que os políticos

escoitemos e fagamos partícipesaos veciños, verdadeiros coñe-cedores das necesidades das súasparroquias. Por iso reunímonospara presentar e explicar calqueradúbida das obras que os propiosveciños definiron como priori-tarias nas súas zonas”, destacabao tenente de alcalde Jorge Pumar,tras a reunión mantida cos re-presentantes.

Agrupación Miño coñeceuas obras do Plan +Rural

O concelleiro con representantes veciñais.

AConsellería de Infraestru-turas e Mobilidade, a tra-vés de Augas de Galicia,

vén de adxudicar a redacción doproxecto construtivo de mellorado saneamento en varios núcleosdo Concello de Muíños. Este con-trato, cun investimento autonó-mico duns 11.000 euros, foiadxudicados á empresa Ametlam,S.L. O Concello ourensá solicitoua colaboración técnica de Augasde Galicia, presentando unha me-moria valorada que contempladistintas actuacións coa que pre-tende mellorar as redes de sanea-mento deste municipio.

Os traballos contratados porAugas de Galicia consisten endefinir ata un nivel de proxecto

construtivo a execución dun co-lector desde o núcleo de Muíñosque conecte co colector xeral deMugueimes. Tamén prevé o de-

senvolvemento de actuacións nosnúcleos de Mugueimes e Barrio,e melloras nas estacións depura-doras de Augas residuais de Parquee de Pazos.

Así mesmo contémplase a ne-cesidade de que os veciños queactualmente están conectados arede de saneamento queden conservicio unha vez rematada aobra, e que se repoñan os serviciosafectados e os pavimentos dasvías afectadas polas obras.

Para isto está previsto un tra-ballo de análise da problemáticaa resolver e, para cada caso, aobtención dos datos previos ne-cesarios; para a continuación ela-borar a nivel construtivo a alter-nativa seleccionada.

Muíños mellorará varios núcleos depoboación

Querese mellorar as redes de sanea-mento de Mugueimes.

OConcello de Ourense ini-cia as obras de acondi-cionamento e de mellora

das zonas verdes do parque de SanLázaro. As actuacións buscan de-volverlle a cor e o esplendor a undos parques máis transitados eemblemáticos da cidade. As obrasconsisten nun escarificado e ca-vado dos lugares onde se vai a ac-tuar para despois recebar o terreocon substrato para abonalo. Des-pois colócanse definitivamente ostepes (tiras de céspede e solo uni-dos polas raíces). Colocaranseaproximadamente 1.100 m2 detepes, empezando polos 600 m2da zona baixa do parque e termi-nando cos restantes 500 m2 dazona alta do mesmo. Para o te-

nente de alcalde e concelleiro deMedio Ambiente, Jorge Pumar,“esta actuación está en liña coasobras de acondicionamento e em-belecemento que se están levando

a cabo nos parques e xardíns dacidade”. “Imos actuar progresiva-mente en toda a cidade para queos veciños poidan gozar e presu-mir do seu Ourense”, afirma.

O Concello inicia as obras deembelecemento do parque de San Lázaro

Plantaránse máis de 1.800 xeranios e ledicias que adornarán o parque.

MA

RTIR

EN

A

XIO FARELO | Xuño de 2020

Galicia

AConfederación Hidrográ-fica do Miño-Sil (CHMS),Organismo autónomo de-

pendente do Ministerio para aTransición Ecolóxica e o RetoDemográfico, executará as obrasde reconstrución da Pontela doBriñal sobre o río Arnoia enAllariz.

En febreiro de 2019 houbochuvias intensas que provocarono arrastre de árbores e madeirasinertes que afectaron á estabili-dade do Pontón do Briñal ubicadono casco urbano de Allariz. A al-caldesa entrevistouse co presi-dente da CHMS para solicitar acolaboración do Organismo, des-coñecendo a catalogación do Pon-tón e a necesaria autorizaciónda Dirección Xeral de Patrimonioda Xunta de Galicia para poderexecutar a reconstrución, o seucomezo está previsto para finaisde xuño.

As obras, executadas e sufra-gadas polo CHMS supoñen un

investimento de 26.929€; unhavez finalizadas, será o Concelloo encargado do seu mantementoe conservación.

A alcaldesa tamén solicitoucolaboración na limpeza de ríosno casco urbano argumentandoa imposibilidade de levar a caboestes traballos por medios pro-pios.

Este Organismo realizou entre2019 e 2020 actuacións en dis-tintos tramos de río, entre as

que destacan as executadas des-de as inmediacións do centroescolar de Allariz ata a Pontede Vilanova e o entorno daspiscinas municipais, outra á al-tura do complexo deportivo doSeixo ata aguas abaixo do “Muiñodo Briñal”, que incluía, entreoutros traballos, a retirada dostroncos retidos polo paso fluvial.O investimento realizado en Alla-riz en limpeza de ríos superouos 60.000 euros.

A Confederación do Miño-Sil inicia areconstrución do paso do Briñal sobre o Arnoia, que tería que executar o

Concello de Allariz

Redacción OURENSE

AÁrea de Benestar Socialdo Concello de Allariz or-ganiza un obradoiro para

mulleres a finais do mes de xuñoque terá por título: pequenasdoses e coñecementos para unhamesma e para a comunidade! Osdías nos que se realizará esta ac-tividade, se a situación sanitariao permite, serán o 16, 18, 23 e25 de xuño. O obradoiro tenunha duración de catro sesións,de dúas horas cada sesión, e teráunha serie de contidos relaciona-dos coa posibilidade de entendera muller que somos agora, epoder así entender tamén aosoutros/As.

Esta formación estará impar-tida pola Técnica Municipal, AnaCardoso, e contará coa presenzade Beatriz Pérez Fernández eBerta Vega Villaamil, que com-plementarán a parte dos conti-dos, cun traballo sobre as acti-tudes nas relacións e as ferra-mentas persoais para os mo-mentos de crise.

A maiores seguirase coa Aten-ción ás Vítimas de Violencias,coa formación das Doulas Soro-ras, coa II Escola de Verán, ecunha serie de actuacións enformato pequeno, e segunidotodas as medidas de seguridade,para poder ofrecer a tranquilidade

necesaria para asistir a este tipode actividades, e por unha cues-tión de responsabilidade social.

Durante estes meses, o Con-cello de Allariz, como servizoesencial, continuou ofrecendoapoio ás mulleres vítimas deviolencia deste Concello, a travésde entrevistas telefónicas, moitamáis coordinación coas Forzase Corpos de Seguridade e coacoordinación coas Doulas Sororas.É importante non esquecer queas violencias seguen, e que otraballo das Institucións nonpode parar de forma que velemospor unha sociedade máis xustae que saiba convivir.

Benestar Social de Allariz organiza unobradoiro para mulleres

AXunta de Galicia sacou alicitación as obras de re-novación do firme do

tamo da AG-53 entre Dozón (Pon-tevedra) e San Cristovo de Cea(Ourense), que terá un investi-mento de 4,8 millóns de euroscun prazo de execución dos tra-ballos de 6 meses. A obra foi au-torizada polo Consello daSociedade Pública de Investi-mentos, adscrita á Consellería deInfraestruturas da Xunta.

As obras consistirán na repa-ración de danos superficiais, fre-sado de taboleiros de pasos devigas e a reposición do firme pro-piamente dita no tronco da vía enos ramais. Tamén inclúe o re-pintado da sinalización viaria e a

reposición de captafaros e oselementos de balizamento. O prazode presentación de ofertas fixousepara o 8 de maio, aínda que con-dicionado á duración do estadode Alarma, indica respecto diso aXunta de Galicia.

A renovación do firme da AG-53Cea-Dozón sae a licitación

AConsellería de Infraestru-turas e Mobilidade vén deiniciar as obras de mellora

da estrada OU-154, ao seu pasopolo núcleo do Reino, no Conce-llo de Piñor. O contrato foi adxu-dicado á empresa Hordescón S.L.por un importe de preto de100.000 euros. Os traballos paraacometer o acondicionamentodesta vía autonómica, que in-clúen a reposición de servizos,disporán dun prazo de execuciónduns tres meses aproximada-mente. A intervención consistirána adecuación da estrada OU-154, no treito comprendidoentre os puntos quilométricos

1+741 e 2+025, para incremen-tar a seguridade viaria na con-torna. Esta actuacióncontemplará a remodelación dosespazos para protexer a circula-ción dos peóns e a disposiciónde nova sinalización e redutoresfísicos de velocidade.

Tamén se levará a cabo a re-habilitación do firme neste tramo,así como a substitución das redesde servizo aéreas de alumeado ede teléfono por unha canalizaciónsoterrada. Ademais, o proxectoincluirá a mellora da iluminaciónmediante a substitución dos pun-tos de luz por novas farolas conluminarias led.

Melloras na estrada doReino, no concello de Piñor

Buscase protexer a circulación dos peóns.

www.novasdoeixoatlantico.com

O FARELO | Xuño de 2020XII

Redacción OURENSEGalicia

Acandidata do BNG por Ou-rense, Noa Presas; a voceirado BNG no Parlamento Eu-

ropeo, Ana Miranda; e o tenentealcalde da vila de Monterrei, DiegoLourenzo, visitaron o paso fron-teirizo da Eurocidade Chaves-Verín. Presas e Miranda destacarono papel de Verín como exemplo demobilización social reivindicandoo dereito a unha sanidade públicae reafirmaron o seu compromisode non darlle as costas ás rela-cións con Portugal para comezar aconstruír.

Presas comezou explicando aimportancia do BNG nas institu-cións poñendo como exemplo alabor da compañeira de organi-zación, Ana Miranda, no Parla-mento europeo “levando os inte-reses de Ourense a Bruxelas: tantona limpeza dos ríos, o Alvia”.Asemade, comprometeuse a que“a partir do 12X non lle daremosas costas á relación con Portugal”promovendo o desenvolvementosocioeconómico. “Estamos nunlugar onde hai un forte inter-cambio económico e social queagora se está vendo moi prexudi-

cado co peche debería ser modi-ficado” destacou a candidata porOurense.

“Non é lóxico que houberadiscrepancia entre Estados paraabrir as fronteiras segundo os in-tereses particulares” continuou ex-plicando. “Ten que aplicarse unhanormativa única para todos os Es-tados membros e sobre todo paraos máis afectados polo coronavirus.Non é normal que en Bélxicaestean desde o principio os parquesinfantís abertos e aquí non seabran as escolas infantís”, criticou

a portavoz do Bloque en Europa.Presas adiantou que para saír

adiante da crise que deixa milesde persoas no desemprego e milesde negocios coa persiana baixada“hai que reforzar o sistema públicode pensións ou os dereitos sociais:precisamos un proxecto políticoclaro e sen ataduras”. Asemade,a candidata por Ourense compro-meteuse a exixir voz propia paraGaliza en todas as negociaciónsno eido europeo para garantirque “esta nova crise non a paguenos e as de sempre”.

Diego Lourenzo, Noa Presas e Ana Miranda, en Verín.

Noa Presas: “O 12X non lle daremos ascostas ás relacións de Galiza con Portugal”

Os socialistas galegos reu-niron en Ourense aopoder municipalista de

progreso, “fronte ao caciquismo ea letalidade que representan Al-berto Núñez Feijóo e Manuel Bal-tar”. No encontro participaron ocandidato á presidencia da Xuntae secretario xeral do PSdeG, Gon-zalo Caballero; o secretario pro-vincial, Rafa Villarino; AbelCaballero, alcalde de Vigo; InésRey, alcaldesa da Coruña; LaraMéndez, alcaldesa de Lugo; XoséS. Bugallo, alcalde de Santiago;Ángel Mato, alcalde de Ferrol; Al-berto Varela, alcalde de Vilagarcía;Valentín G. Formoso, presidenteda Deputación da Coruña; CarmelaSilva, presidenta da Deputación dePontevedra e José Tomé, presi-dente da Deputación de Lugo, asícomo candidatos e candidatas aoParlamento de Galicia nas elec-cións autonómicas.

Gonzalo Caballero asegurou

que “os gobernos municipais nosconcellos e deputacións de Galiciarepresentan progreso, benestar,estabilidade e oportunidades paraa cidadanía”, antes de resaltar“un gran acordo do Partido So-cialista para abrir unha etapa deprogreso e benestar ao fronte daXunta de Galicia en sintonía cosalcaldes, alcaldesas, presidentese presidentas das deputacións”.“O 55 % dos galegos e galegasteñen hoxe un alcalde ou alcaldesasocialista e o pulo acadado haiun ano nas eleccións municipais,danos forza para abrir agora unhanova etapa tamén na Xunta”.

“O poder de progreso que querea xente e iste poder municipalistaque é a referencia e o espello noque nos imos mirar para unhanova etapa de progreso na Xunta”,insistiu o líder do PSdeG quentamén cualificou a Feijóo como“un escapista das súas responsa-bilidades” polo que, ante este

abandono, “sempre estiveron osalcaldes e alcadesas do PSdeGdefendendo a veciños e veciñas”.

Rafa Villarino dixo que o “podermunicipal socialista” representa“o avance e o progreso que pordesgraza non temos en Ourense”e “por iso o día 12 de xullo temosa oportunidade de facer cambiar

a realidade nesta provincia queestá en mans dun baltarismo queagora estendeu o seu poder ata oConcello de Ourense”. “É tempode cambiar, de mudar, de facerque a esperanza veña para estaterra e o 12 de xullo é momentooportuno”, aseverou antes de con-cluír asegurando que “non podemos

quedar atrás” polo que “é o mo-mento de que Ourense cambie”.

Todos os socialistas galegosarrouparon ao secretario provinciale líder do PSdeG en Ourense, anteos últimos ataques do “baltarismomáis caduco”, logo de ser desta-pada a “trama de privilexios nassubvencións a pemes e autóno-mos” no “peor momento da his-toria do caciquismo cun PP deourensán en descomposición tralopacto da vergoña con Jácome elogo da desfeita en votos desdeque Manuel Baltar herdou a De-putación, quen perde 17 votoscada día”. “Tras ser difundidasprácticas irregulares polas que xaforon condeados anteriormente,nos próximos días desde o PSdeG-PSOE afondaremos na defensa detodos os afectados e afectadaspola pandemia e chegaremos ataonde faga falta para frear o ver-goñento tráfico de poder de Bal-tar”, advirten.

Os socialistas reúnen en Ourense ao poder municipalista

A plana maior dos socialistas de Galicia.

MARTIRENA

XIIIO FARELO | Xuño de 2020

Galicia

Aportavoz doBNG en Europa,Ana Miranda,

reclama que a Comi-sión Europea poña enmarcha un programaque garanta a reco-llida, tratamento econtrol de máscaras deprotección e luvas coobxectivo de diminuíro seu impacto nomedio ambiente. Se-gundo destaca Miranda, “resultaimprescindible aumentar o con-trol sobre os residuos para evitardanos no medio ambiente” dadaa presenza destes sistemas deprotección incluso nos océanos.

“Ademais da terrible situaciónsanitaria, social e económicacausada pola pandemia, estatamén ten repercusións no medioambiente, co aumento da con-taminación terrestre e mariña”,sinala a portavoz do BNG enEuropa nunha pregunta dirixidaá Comisión, ao tempo que ad-virte do prexuízo que as luvas

e as máscaras poden causar nomedio ambiente ao non ser bio-degradables.

Ana Miranda lembra que no2019 o Parlamento Europeo apro-bou a Directiva relativa á reducióndo impacto de diversos produtosde plástico no medio ambiente,que marcaba as pautas dos Esta-dos membros para eliminar estematerial. “Trátase dun acordoimportante, pero a día de hoxe énecesario ter en conta a novasituación para evitar as conse-cuencias da presenza do plástico”,considera.

Ana Miranda insta á ComisiónEuropea a activar un plan de

recollida, tratamento econtrol das máscaras e luvas

Ocandidato de Galicia enComún-Anova Mareas,Antón Gómez Reino,

asumiu o compromiso de acabarcoa discriminación dixital quepadecen os estudantes que nonpoden acceder ás ferramentas deensino on line por falta de me-dios para sufragar os equipos in-formáticos axeitados e para pagara conexión a Internet de alta ve-locidade.

“Se logramos un Goberno deprogreso tras o 12 de xullo, aca-baremos coa fenda dixital en todoo país durante a próxima lexisla-tura, e poremos en marcha unprograma de axudas públicas di-rectas para financiar o acceso in-tegral de todo alumnado galegoás novas tecnoloxías da informa-ción”, dixo.

Gómez Reino lembrou que asuspensión do curso escolar e oconfinamento derivado da emer-xencia sanitaria ten prexudicadoespecialmente aos alumnos de Pri-maria e Secundaria que pertencena fogares con menos recursos, eque tiveron dificultades para ac-

ceder ao teleensino ou directa-mente se viron privados desa po-sibilidade. Esa exclusión taménafectou ao estudantado universi-tario e de Formación Profesionalque non tiña capacidade económicapara adquirir ordenadores e pagarconexións axeitadas á rede.

“Os expertos veñen alertandode que cando o próximo outonose inicie o novo curso existe riscode rebrote da epidemia. Temosque prever esa posibilidade mo-bilizando os recursos públicos ne-cesarios para impedir que ningúnalumno sexa privado do seu de-reito á educación por non disporde rendas suficientes para contarcoas ferramentas informáticas ne-

cesarias”, alertou.O voceiro de Galicia en Común

lembrou que, segundo os últimosdatos do Instituto Galego de Es-tatística, hai 372.892 fogares ga-legos que non dispoñen de orde-nador, e que cerca de 144.000familias habitan en vivendas senconexión a Internet, nin sequeraa través do teléfono móbil. A si-tuación é especialmente graveen comarcas enteiras da provinciade Ourense, onde a porcentaxede fogares sen acceso á rede su-pera o 65% do total; ou na Costada Morte, o sur da provincia de ACoruña, a Mariña lucense, os An-cares e o interior de Pontevedra,con índices por riba do 35%.

Galicia en Común comprométese a aseguraro acceso de todo alumnado a Internet e através de axudas directas ás familias

Aportavoz do BNG en Eu-ropa, Ana Miranda, criticaque o PP aplicara o “rodi-

llo” na Comisión de Peticións daEurocámara para pechar a denun-cia presentada polo Bloque de Vi-veiro para dar a coñecer nasinstitucións europeas os verqui-dos constantes na súa ría e afalta dun proxecto integral de re-cuperación. “É lamentable que apresidenta da Comisión de Peti-cións desoia o secretariado téc-nico, que aconsellaba manter adenuncia aberta, e pola contraprefira seguir as instrucións doseu partido”, sinala Miranda.

“Co incumprimento reiteradoda Directiva 91/271/CEE relativaao tratamento das augas residuaisurbanas, a denuncia pola fata desaneamento integral na ría de

Viveiro debería manterse abertapara ser tratada e debatida naComisión de Peticións”, afirmaAna Miranda, quen lembra que o80 por cento do dos fondos docontrato da mellora da EDAR deViveiro, -en concreto das liñasde tratamento da estación depu-

radora de augas residuais-, pro-ceden nun 80 por cento dosfondos FEDER.

Ana Miranda sinala que “é cu-rioso que inicialmente o proxectode saneamento ascendese a case4 millóns de euros, tal e comofigura na web da Xunta e agora

falen de case 3 millóns” e aseguraque a formación nacionalista “estarávixiante para que os fondos euro-peos sexan executados correcta-mente e nos prazos pertinentes”.Segundo defende a responsablenacionalista, “xa non caben máisretrasos na execución das obrasde saneamento, posto que teñenos verquidos seguen sendo cons-tantes, cun evidente prexuízo medioambiental e económico”.

Neste sentido, a portavoz doBNG en Viveiro, Miriam Bermúdez,lembra que o proxecto inicial sedividiu en dúas partes co fin deaxilizar a tramitación, “pero énecesario executar ambas parapoder cumprir cos obxectivos me-dioambientais marcados pola UE”.O prazo para certificar o gasto éo 31 de decembro de 2023, pero

para facelo é necesario 1 ano decumprimento de parámetros dedepuración, polo que na prácticaa obra ten que estar rematada o31 de decembro de 2022.

Por outro lado, o Bloque cues-tiona os datos remitidos desde aXunta á Comisión de Peticións encanto á capacidade de depuración,xa que a Xunta recoñece que épara 16.000 habitantes mentresdeclaran 25.000. Ademais, existenerros referidos ás coordenadas dopunto de verquido, en tanto quenon é o sinalado, e ao estar oemisario roto verte xunto a zonasde baño a captacións de auga. “Éimprescindible un saneamento erexeneración integral da ría, xaque seguen existindo núcleos senconectar á depuración”, conclúenas representantes nacionalistas.

O BNG critica que o PP aplique “o rodillo” na Eurocámara para pechar adenuncia sobre o saneamento da ría Viveiro

Acandidata do BNG por Ou-rense, Noa Presas, mantivoun encontro coa mocidade

de Xinzo de Limia acompañadapolo concelleiro do BNG da loca-lidade, Ramiro Rodríguez, e ocandidato ao Parlamento, DiegoLourenzo. Presas reivindicou aoBNG como a alternativa para amocidade que quere un Ourensevivo e sinalou a necesidade duncambio político o vindeiro 12Xque aposte pola mocidade para li-derar a transformación que a cir-cunscrición precisa.

Presas indicou que Ourense seatopa nun contexto difícil, ondea mocidade se atopa “en perigode extinción”. Así mesmo, engadiuque a situación post coronavirus,as condicións europeas e os re-cursos do Estado exercerán presióná hora das eleccións galegas:“estamos nun momento clave”sinalou Presas. Mais a candidatamostrouse confiada no papel quedesenvolverá a mocidade nestecontexto e confiará no modelodefendido polo BNG para estescomicios. “Hai dúas opcións: anova discriminación ás maioríassociais e a esta parte do país, oua folla de ruta diferente que de-fendemos desde o BNG” enume-rou. Fixo fincapé na restriciónde dereitos e a liberdade de ex-presión que se foron sucedendoao longo destes 11 anos de Par-

tido Popular á fronte da Xuntade Galicia. “Víronse as costurasdo neoliberalismo e da depen-dencia a Madrid”

Presas sinalou que é necesariounha “aposta política firme apartir do 12X para xerar empregoe dinamismo económico tantoreindustrializando todo o nosopotencial como apostando natransformación e a innovación dosector agrogandeiro”

A candidata fixo unha menciónao que está acontecendo cos cen-tros de día e cos centros de dis-capacidade como LISIMI pola de-cisión “drástica” da Xunta de Ga-liza de demorar a reapertura atéo un de setembro. Incidiu na ne-cesidade de reforzar os servizos

públicos no rural “para que a xu-ventude poida desenvolver osseus proxectos vitais”.

A candidata comprometeuse aampliar e diversificar a FormaciónProfesional e establecer “unhapolítica de bolsas e axudas entodos os niveis do ensino”.

Noa Presas sinalou que “oBNG é a forza política que máisapoio recada entre a mocidade”e é necesario “combater a resig-nación e o síndrome de Estacolmode 11 anos de Partido Popular.Explicou que moita xente novahoxe non coñeceu outra cousaque non foran os gobernos deFeijóo e a precariedade laboralou mesmo o éxodo a outraspartes do mundo. Fronte a esta

situación o BNG preséntase pararomper esta inercia e apelaron ámocidade para comezar a cons-truír un mellor país. “Hoxe o

BNG é a forza que máis medrana mocidade e nós somos a can-didatura do inconformismo” des-tacou Presas.

O FARELO | Xuño de 2020XIV

Redacción Galicia

Presas reivindica ao BNG como a alternativa ao PP

Acandidata do BNG por Ourense, NoaPresas, visitou o Concello da Gudiñaacompañada pola concelleira e candi-

data da formación nacionalista, Raquel Fer-nández. Presas convidou a superar omonocultivo do turismo enfocado ao Camiñode Santiago e comprometeuse a apostar polarevalorización do patrimonio ourensá.

Noa Presas reivindicou na Gudiña a pro-moción da cultura e o patrimonio ourensándespois de 11 anos de “monocultivo” do

Partido Popular baseado no camiño de San-tiago. A última resolución por parte daXunta, apoiada polo goberno municipal, deconverter a Casa da Viúva no futuro alberguede peregrinos non é compartida polo BNG. OBNG sostén que hai lugares máis axeitados“con zonas de descanso, espazos verdes”para asentar o futuro albergue, se o actualfica nalgún momento pequeno para a afluenciados peregrinantes.

A día de hoxe, a Casa da Viúva conta cun-

has instalacións en perfecto estado “consala de exposicións, sala de lectura e salaspara realizar calquera tipo de actividade”.Asemade, constitúe un exemplo de arqui-tectura popular e é un símbolo histórico naGudiña por seren a casa do último alcaldeda República, Felicísimo Pérez.

A pesares de que o goberno municipalnon está dinamizando culturalmente o espazo,a candidata sinalou que o desmantelamentoda cultura en Ourense non pode continuar.“Hai que corrixir esta situación de desidia eapostar por un modelo que supere o mono-cultivo do turismo vinculado ao Camiño deSantiago” continuou explicando Presas, acabeza de lista do BNG.

Presas: “Hai que superar o monocultivo doturismo vinculado ao Camiño de Santiago"

“O interior recibiu sempre o abandono por parte do PP da Xunta”, dixo Pre-sas.

OPartido Popular de Ou-rense é “a opción máissegura e fiable para o fu-

turo que os ourensáns necesitannestes momentos de reconstruc-ción económica e social”, decla-rou o presidente provincialpopular, Manuel Baltar, trala pre-sentación da candidatura do PPde Ourense ás elección autonómi-cas do 12 de xullo. A cabeza delista, Marisol Díaz Mouteira, afir-mou que todos os compañeiros decandidatura traballarán “con hu-mildade para ofrecer certezas,confianza e unidade aos ouren-sáns, e non unha lea de siglas re-pleta de concesións partidarias e

moita letra pequena nos pactos”.O mosteiro de Oseira foi un

dos cinco escenarios nos que sepresentaron, simultáneamente, ascandidaturas do PPdeG nas catroprovincias, nun novidoso formatopara reunir á familia popular ga-lega e respectar as medidas deseguridade establecidas fronte aocoronavirus.

Manuel Baltar cualificó a listaourensá como “unha candiaturagañadora , do rigor e do coñece-mento, do partido con maior por-centaxe de apoio de España, eque conecta coa xente como nin-guén”. Un conxunto de homes emulleres que “adquiriron o com-

promiso de loitar por Ourenseapoiando ao presidente Feijoó, unourensán que está en disposiciónde obter unha nova maioría abso-luta, e que o fará coa reválida dosnove escaños que nos marcamos”.

“Un xeito de facer do que po-demos presumir porque aí estános feitos -engadiu o presidenteprovincial- e que nos diferenzadoutras formacións políticas, ab-solutamente respectables, peronon tanto algúns dos seus caargospúblicos, como Rodríguez Villarinoe o subdelegado do Goberno, quese posicionaron decididamenteen contra dos ourensáns”. Ambosos dous, criticou, están a facer

un exercicio de mezquindade xe-rando intranquilidade entre osautónomos e pemes que recibirone recibirán as axudas da Deputa-ción de Ourense”.

Non obstante, advertiu DíazMouteira, “para cimentar a Galiciamailo Ourense dos próximos anos,antes hai que conseguir a con-

fianza dos nosos veciños e veciñaspara que nos ofrezan o seu apoioo 12 de xullo, para convencerlles,aínda que o viran nestes catroanos, que só hai unha opciónpara un futuro estable, pero nuncaconformista: o Partido Popular,que quere seguir construíndo Ga-licia, non repartila”.

Presentación da candidatura no mosteiro de Oseira (Cea).

Presentación simultánea dascandidaturas do PP de toda Galicia

Atendendo as indicaciónsda Plataforma SOS Sani-dade Pública de Galicia,

dende a Plataforma SOS de Com-postela, convocamos a una con-centración, o día 25 de xuño, ás20:30 h na Praza do Toural. Fa-ranse concentracións en todas aslocalidades e á mesma hora, ondeten presenza a Plataforma SOSSanidade Pública de Galicia (13).Por que nos mobilizamos?Porque Feijoó minte. Despois

da peor crise sanitaria debida eCOVID-19, dicimos que non nossalvou Feijoó, como el di. Sal-vounos o illamento de Galicia, oconfinamento e o traballo dxsprofesionais sanitarixs.

Porque a crise non esta supe-rada. É necesario recuperar a ac-tividade sanitaria ordinaria, aban-donada durante estes meses eprepararse ante un posible rebrote.

Porque dicimos: Non ao pechede camas durante o verán.

Porque xs sanitarixs non ne-cesitan o noso aplauso. Necesitan

trato digno, medios, proteccióne condicións laborais dignas.

Porque en moitas Residenciasde Maiores houbo medo, horror emorte. Esiximos Residencias pú-blicas, de xestión pública e conasistencia sanitaria pública e sendiscriminacións.

Porque o diñeiro público debedestinarse a fortalecer a SanidadePública. Non a enriquecer a in-vestidores privados.

Porque os recortes e as priva-tizacións matan.

Porque a sanidade pública éprecisa, agora máis ca nunca

Acode con máscara e gardandoa distancia de seguridade.

Asiste con cartaces/pancartas,cas medidas e recortes que fixoFeijoó durante os 11 anos dosseus gobernos: feches de camasno verán, recortes de persoal, re-cortes de orzamentos, eliminacióndas Áreas Sanitarias, recortes nosHospitais Comarcais (Monforte,Verín, O Barco….), “feche (e de-bido a presión popular: “non fe-

che”) do paritorio de Verín, pri-vatizacións do Álvaro Cunqueiro,recortes no Hospital Montecelo,abandono dos Centros de AtenciónPrimaria, problemáticas dos PACsnon resolta, precariedade laboral

do persoal, non substitucións dxsprofesionais ausentes, non a Leide Garantías de Prestacións Sa-nitarias (que deriva de forma ma-siva xs doentes a privada), etc.

Leremos un manifesto na Con-

centración do día 25 ás 20:30 naPraza do Toural. Acude e partici-pa!

Asdo. Xosé M.ª Dios Diz, voceiroda Plataforma SOS Sanidade Pú-blica de Compostela.

XVO FARELO | Xuño de 2020

Galicia

A Primavera das Letras de Carballo Calero rexistrou en maioun incremento no número de consultas do 180 % con

respecto á edición anterior

Oproxecto web Primaveradas Letras permitiu cele-brar a milleiros de nenos

e nenas dende a casa as LetrasGalegas de Ricardo Carballo Ca-lero. A web da Real Academia Ga-lega, concibida para achegar oalumnado de infantil e primaria áfigura e á obra do persoeiro quea institución homenaxea cada 17de maio, experimentou un incre-mento con respecto ao ano ante-rior por riba do 180 % no númerode consultas de contidos durantemaio, achegándose ás 300.000páxinas vistas. En pleno confina-mento, duplicouse ademais o ac-ceso a través dos teléfonosmóbiles, que representou un 30% do total.

As visitas a Primavera das Le-tras disparáronse a partir da última

semana do mes de abril e só nomes de maio o portal rexistroumáis consultas ca en todo o ano2019. Produciuse ademais un au-mento significativo do númerode persoas usuarias que accedendirectamente á web, por riba do35 % con respecto ao ano ante-rior, un dato que reflicte a cre-cente popularidade deste espazoque fornece os pequenos e pe-quenas da casa de recursos lúdi-cos e didácticos arredor do uni-verso vital e literario dos autoreshomenaxeados no Día das LetrasGalegas.

Os recursos máis empregadosforon as fichas descargables sobrea vida do autor, Letras para contarun país; sobre a súa obra, DeVieiros a Scórpio; e a dedicadaao seu labor como autor da His-

toria da literatura galega con-temporánea, O buscador de libros.A actividade interactiva máis re-petida foi a que xira arredor dorelato “As pitas baixo a chuvia”,seguida das dedicadas a Ferrol,cidade natal do autor; aos poemase os idiomas e a dúas grandesafeccións de Carballo Calero, oteatro e mais a ópera. Entre osmateriais máis demandados taménaparecen as fichas para colorear.

A pandemia obrigou a pospoñeras celebracións presenciais doDía das Letras Galegas pero o 17de maio estivo moi presente naRede a través de múltiples ini-ciativas, tamén chegadas dendeo ámbito educativo. A RAG agardaretomar no último cuadrimestredo ano os actos adiados e animaa comunidade escolar a darlle

continuidade ao Ano Carballo Ca-lero a partir de setembro. Nestaliña, o prazo para participar noconcurso Contádenos o voso Díadas Letras, convocado ao abeirode Primavera das Letras, amplíaseata o 1 de decembro de 2020.

A RAG homenaxeou o pasadoDía das Letras Galegas a CarballoCalero cunha sinxela ofrenda

floral ás portas da súa casa enSantiago de Compostela, tras terque adiar o acto académico do17 de maio. Este terá lugar enFerrol o vindeiro 31 de outubro,cadrando con 110 aniversario donacemento do autor. Tamén enoutono terán lugar, entre outrosactos, os simposios académicossobre a súa vida e obra.

Presentaciónnúmero 2

Xoves 25 xuño, 19.30hLibrería Couceiro, Santiago de Compostela

Falaremos sobre divulgación cultural con:Valeria Pereiras

Revista LuzesManuel Gago

escritor e responsable de culturagalega.galRoque San�z

Revista Mazarelos

Manifestación da Plataforma SOS Sanidade Pública o día 25 de xuño en Compostela

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA)

T. 986 64 12 69redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Asocióloga Sheila González,que estudou as desigual-dades durante o confina-

mento, lamenta que se teñanobviado os costes de non abrir oscolexios para todos en xuño epide máis recursos en setembropara os alumnos que quedanatrás.

Pau Rodríguez Os tres meses de confinamento

van deixar unha cicatriz educativaen moitos nenos e nenas, sobretodo naqueles que viven en fo-gares con carencias e onde as fa-milias non puideron dedicarlles otempo necesario.

A Sheila González, investigadorae socióloga da Universitat Autó-noma de Barcelona (UAB), preo-cúpalle que se estea falando poucodos custes que iso representa. Nunestudio xunto a Xavier Bonal titu-lado Desigualdades de aprendizajeen confinamiento, detectou que oconfinamento agravou as diferenciaseducativas que xa existían, e poriso non esconde a súa tristeza ecerto enfado ao constatar quemiles de escolares pasarán seismeses sen pisar unha aula.

Os riscos, di, que as autoridadese a sociedade en xeral asumiron áhora de reactivar algúns sectoreseconómicos no se contemplaronno caso da escola presencial. Deaí que teña participado estes díasnunha iniciativa familiar en Cata-luña para abrir centros: Tornem ales escoles.O confinamento afectou deforma desigual aos nenos enenas á hora de aprender? Quedetectou no seu estudio?

As desigualdades danse nunsentido moi amplo. Se non hai es-cola, todo pasa por casa, e nontodas as familias poden propor-cionar os mesmos recursos educa-tivos aos seus fillos. As familiascon estudos universitarios dicíannosque facían traballos manuais, mú-sica, idiomas, deporte… Porén,nas familias sen estudios habíaporcentaxes máis elevadas de mirara tele, usar videoxogos ou asredes sociais. É dicir, que as familiasde clases medias e altas fan acti-vidades máis parecidas ao colexio. Os sociólogos hai anos que ad-

vertides que os deberes podenser un factor de desigualdade,porque non todo o mundo ten unpai ou unha nai que lle axude afacelos.

Substituímos ao profesor naaula polo profesor a distancia máisun adulto na casa. Pero alí ondenon hai adulto que acompañe éonde se xeran diferencias. En Se-cundaria, o 48% de nais con estu-dios universitarios axudou aos seusfillos, mentres que o resto non ofixo porque o rapaz non o necesi-taba. Entre as familias sen estudios,só o 38% das nais puido acompa-ñalos, e do resto, o 25% non tiñancoñecementos para facelo.

En Estados Unidos, que teñenun programa informático paraaprender matemáticas online, de-tectaron como as diferencias deaprendizaxe se dispararon desdemarzo. Todos os nenos baixaron oseu rendemento, pero a distancianos resultados aumentou entre osde renda alta e baixa. Como responderon os equiposdirectivos e o profesorado anteo peche? Houbo diferenciasentre centros?

A enquisa fixémola na segundasemana de confinamento, candoaínda non había instrucións claras.En Cataluña, onde a Generalitatdixo que sería tempo non lectivo,as escolas públicas pararon enseco. En cambio as concertadas,pode que para xustificar o cobrode cotas, se activaron. Despois desemana santa, as públicas iniciarona súa actividade, pero con moitadesigualdade. Algunhas lograronmanter certa vinculación co apren-dizaxe, mentres que outras non.

E logo o máis sorprendente é adiferencia de problemas aos quetiveron que dar resposta os centros.Uns só tiveron que reformular oproceso de aprendizaxe, pero outrostiveron que reformular isto, asbecas comedor, a desconexión deinternet dos seus alumnos, a xestiónda violencia familiar… Por iso oscentros máis desfavorecidos dedi-caron máis tempo ao acompaña-mento emocional que á aprendizaxe. Foi a falta de conexión a inter-net nalgúns fogares o principalproblema para logralo?

Isto é o único que a adminis-tración pública contemplou. Peroo alumnado totalmente desconec-tado non é tanto, porque todo omundo ten móbil. Máis ben abrecha dixital ten que ver con afalta de ordenadores e sobre todoa falta de información e recursosdas familias para entender comose organiza o aprendizaxe a dis-tancia. Non é fácil entender comofunciona un Google Classroom sinon o usaches antes. As videoconferencias, as tarefaspor mail… Son suficientes paragarantir o dereito á educación?

Non. O dereito á educación noné o dereito á aprendizaxe. E xa ninsequera a aprendizaxe se puidogarantir ben. Pero é que a educacióné moito máis que isto: é a sociali-zación, a xeración de expectativas,a adquisición do idioma no casodos alumnos estranxeiros, o queos alumnos aprenden uns doutros–isto nótase moito na lectoescri-tura, en Infantil– Isto a distancianon se pode conseguir, por moitoque se esforcen os docentes. Acabado o curso, vemos comomiles de nenos e nenas non pi-sarán unha aula en case seismeses. Como vai afectar iso aoseu desenvolvemento?

Depende da relación que tiverancoa escola durante estes seis meses.Hai escolas nas que os alumnosno viron a algúns profesores entres meses, que non fixeron video-conferencias, e outras nas que sefixeron clases diarias. O primeiroafecta á adhesión escolar, ao feitode sentirse parte do colexio. Au-mentou o risco de abandono escolar.A desconexión fai tamén que otraballo dos colexios máis vinculadoás rutinas e os hábitos se vexa al-terado. De todo isto preocúpametamén que o sistema educativo sereactive en setembro esixindo omesmo aos nenos e nenas. Vostede foi moi crítica cos plansde apertura dos centros educati-vos, que afectaron a unha mino-ría de alumnos. Por que?

Dáme a sensación que houboun salto entre as intencións daadministración, que estaban benformuladas, e as decisións paramaterializar a reapertura, que foi

un fracaso. Se formulou a prioridadedo alumnado vulnerable, pero facero retorno voluntario no adoita fa-vorecelo. Xa se viu en Francia ouNoruega. Creo que a Administraciónno soubo sumar aos equipos di-rectivos para facerlles entenderesta preocupación. A sensación éque os docentes se repregaron.Non houbo conciencia desde opropio ámbito educativo dos custesde pechar unha escola. Os propiosprofesores non acaban de crer ovalor que ten a súa tarefa presenciale as consecuencias da súa ausencia. Os epidemiólogos sempre foronmoi prudentes á hora de dar ovisto bo á apertura de colexiosdebido ao risco de contaxios.

En todos os ámbitos houbo ris-cos e puxéronse sobre a mesa omesmo cos custes. Á hora de abriros bares, asumimos o risco porqueos custes temíanse maiores. Nocaso do colexio, é como si pechalostivese sido a custe cero. E non ésó un custe social, tamén econó-mico. Cales cree que deberían ser ascondicións mínimas de aperturados centros en setembro paraque no sigan ensanchándoseestas desigualdades?

A presencia en toda a etapaobrigatoria, porque sen ela nongarantimos a igualdade de opor-tunidades. Teñen que incrementarseos recursos dirixidos ao alumnadoque máis perdeu: reforzo escolar eampliar a súa exposición ao apren-dizaxe con actividades educativase de ocio. Temos que ser moi cons-cientes que entraremos nunha crise

económica forte e a de 2008 xanos deixou claro que estas prexu-dican aos máis desfavorecidos. Ne-cesitaremos un dobre esforzo: máisrecursos para compensar o perdidoe máis recursos para non perdermáis. E necesitaremos mellor coor-dinación coas administracións lo-cais, que son as que chegan alíonde non chega a administracióneducativa e que dispoñen de bi-bliotecas, centros cívicos, mu-seos… Serán clave para asegurarnosde que se se reduce a xornada es-colar debido á epidemia, isto nonimplique que perdan os máis vul-nerables. Cree que se debería ter modifi-cado o calendario escolar parapoder facer algo de actividadelectiva no verano ou a principiosde setembro?

Hai unha mirada ás vacaciónsque é moi de clase media. Pensamosque os nenos van a campamentosde verano, á piscina, á aldea… Eesta non é a realidade de moitos.Se non se cambiou o calendario éporque implicaba chegar a un acor-do coa comunidade educativa edo profesorado que se opuña aisto, argumentando que xullo debíaservir para preparar o vindeirocurso. Pero os expertos consideranmoi recomendable que non se deixeo verano só en mans das actividadesde ocio, porque é importante re-construír pontes coa escola. Éunha oportunidade para conectar,para facer adaptación. Pero deixá-mola pasar

De: eldiario.es [mailto:contac-to@eldiario.es]

Sheila González, socióloga: "O peche dos colexiosaumentou o risco de abandono escolar"