NOTA INFORMATIVA EN RELACIÓN COA PUBLICACIÓN DOS …1339488362]C2 - Normas... · nota informativa...

750
NOTA INFORMATIVA EN RELACIÓN COA PUBLICACIÓN DOS TEMARIOS DOS PROCESOS SELECTIVOS CONVOCADOS POLA XUNTA DE GALICIA NO DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 142 DE 26 /07/11 O Diario Oficial de Galicia nº 142, de 26 de xullo de 2011, publica distintas ordes da Conselleria de Facenda polas que se convocan diferentes procesos selectivos para o ingreso na Administración autonómica de Galicia. Cumprindo co compromiso adquirido, a EGAP, continúa coa publicación dos temarios correspondentes aos distintos procesos selectivos convocados formalmente. Tendo en conta, por unha banda, o volume e complexidade na elaboración dun material didáctico que sirva de referencia básica e, por outra, o interese da EGAP para que os posibles usuarios dispoñan á maior brevidade posible de dito material, a publicación do mesmo na páxina web da Escola (http://egap.xunta.es ), irase producindo da seguinte maneira: 1) Lexislación, actualizada e consolidada á data de publicación no DOG do nomeamento do tribunal do proceso (Base II.1 da convocatoria 1 ), correspondente aos procesos selectivos para o ingreso no corpo superior da Administración da Xunta de Galicia, subgrupo A1; corpo de xestión da Administración da Xunta de Galicia, subgrupo A2; corpo superior da Administración da Xunta de Galicia, subgrupo A1, escala de sistemas e tecnoloxía da información; corpo de xestión da Administración da Xunta de Galicia, subgrupo A2, escala de xestión e sistemas de información e corpo auxiliar da Xunta de Galicia, subgrupo C2. A data prevista para dita publicación é de 5 de agosto de 2011. 2) Temarios específicos, iranse publicando na páxina web da Escola, a medida que os procesos de elaboración e revisión vaian concluíndo. Sen prexuízo da súa publicación nas dúas linguas oficiais e a fin de facilitar á maior brevidade posible este material aos usuarios, os temas iranse publicando na web no idioma orixinalmente empregado por cada un dos autores. Para maior información pódense poñer en contacto co servizo de Estudos e Publicacións a través do correo electrónico [email protected] , e teléfono 881 997 251. A Escola reitera que os temarios por ela facilitados non teñen carácter oficial, polo que en ningún caso vincularán aos opositores ou aos tribunais; senón que se trata de instrumentos complementarios que servirán de apoio e axuda como textos de referencia pero nunca de forma exclusiva e excluínte. Santiago de Compostela, 4 de agosto de 2011 1 II. Proceso selectivo. II.1. Procedemento de oposición. (…) Teranse en conta as normas de dereito positivo relacionadas co contido do programa que no momento de publicación no DOG do nomeamento do tribunal do proceso conten con publicación oficial no boletín ou diario correspondente.

Transcript of NOTA INFORMATIVA EN RELACIÓN COA PUBLICACIÓN DOS …1339488362]C2 - Normas... · nota informativa...

  • NOTA INFORMATIVA EN RELACIN COA PUBLICACIN DOS TEMARIOS DOS PROCESOS SELECTIVOS CONVOCADOS POLA XUNTA DE GALICIA NO DIARIO OFICIAL DE GALICIA N 142 DE 26 /07/11

    O Diario Oficial de Galicia n 142, de 26 de xullo de 2011, publica distintas ordes da Conselleria de Facenda polas que se convocan diferentes procesos selectivos para o ingreso na Administracin autonmica de Galicia.

    Cumprindo co compromiso adquirido, a EGAP, contina coa publicacin dos temarios correspondentes aos distintos procesos selectivos convocados formalmente.

    Tendo en conta, por unha banda, o volume e complexidade na elaboracin dun material didctico que sirva de referencia bsica e, por outra, o interese da EGAP para que os posibles usuarios dispoan maior brevidade posible de dito material, a publicacin do mesmo na pxina web da Escola (http://egap.xunta.es), irase producindo da seguinte maneira:

    1) Lexislacin, actualizada e consolidada data de publicacin no DOG do nomeamento do tribunal do proceso (Base II.1 da convocatoria1), correspondente aos procesos selectivos para o ingreso no corpo superior da Administracin da Xunta de Galicia, subgrupo A1; corpo de xestin da Administracin da Xunta de Galicia, subgrupo A2; corpo superior da Administracin da Xunta de Galicia, subgrupo A1, escala de sistemas e tecnoloxa da informacin; corpo de xestin da Administracin da Xunta de Galicia, subgrupo A2, escala de xestin e sistemas de informacin e corpo auxiliar da Xunta de Galicia, subgrupo C2.

    A data prevista para dita publicacin de 5 de agosto de 2011.

    2) Temarios especficos, iranse publicando na pxina web da Escola, a medida que os procesos de elaboracin e revisin vaian conclundo.

    Sen prexuzo da sa publicacin nas das linguas oficiais e a fin de facilitar maior brevidade posible este material aos usuarios, os temas iranse publicando na web no idioma orixinalmente empregado por cada un dos autores.

    Para maior informacin pdense poer en contacto co servizo de Estudos e Publicacins a travs do correo electrnico [email protected], e telfono 881 997 251.

    A Escola reitera que os temarios por ela facilitados non teen carcter oficial, polo que en ningn caso vincularn aos opositores ou aos tribunais; senn que se trata de instrumentos complementarios que servirn de apoio e axuda como textos de referencia pero nunca de forma exclusiva e exclunte.

    Santiago de Compostela, 4 de agosto de 2011

    1 II. Proceso selectivo.II.1. Procedemento de oposicin.()Teranse en conta as normas de dereito positivo relacionadas co contido do programa que no momento de publicacin no DOG do nomeamento do tribunal do proceso conten con publicacin oficial no boletn ou diario correspondente.

    mailto:[email protected]://egap.xunta.es/
  • 1. CONSTITUCIN ESPAOLA,DO 27 DE DECEMBRO DE 1978.

    Data de actualizacin 26 de xullo de 2011

  • CONSTITUCIN ESPAOLA

    PREMBULO

    A Nacin espaola, desexando que se estableza a xustiza, a liberdade e aseguridade e que se promova o ben de cantos a integran, no uso da sasoberana, proclama a sa vontade de:

    Garantir, dentro da Constitucin e das leis, a convivencia democrtica,conforme unha orde econmica e social xusta.

    Consolidar un Estado de dereito que asegure o imperio da lei comoexpresin da vontade popular.

    Protexer todos os espaois e pobos de Espaa no exercicio dos dereitoshumanos, das sas culturas e tradicins, das sas linguas e institucins.

    Promover, para lles asegurar a todos unha digna calidade de vida, oprogreso da cultura e da economa.

    Establecer unha sociedade democrtica avanzada, e

    Colaborar no fortalecemento dunhas relacins pacficas e de eficazcooperacin entre todos os pobos da Terra.

    En consecuencia, as Cortes aproban e o pobo espaol ratifica a seguinte

    CONSTITUCIN

    TTULO PRELIMINAR

    Artigo 1

    1. Espaa constitese nun Estado social e democrtico de dereito, quepropugna como valores superiores do seu ordenamento xurdico aliberdade, a xustiza, a igualdade e o pluralismo poltico.

    2. A soberana nacional reside no pobo espaol, do que emanan ospoderes do Estado.

    3. A forma poltica do Estado espaol a monarqua parlamentaria.

    Artigo 2

    A Constitucin fundamntase na indisoluble unidade da Nacin espaola,patria comn e indivisible de todos os espaois, e recoece e garante odereito autonoma das nacionalidades e rexins que a integran e asolidariedade entre todas elas.

    1

  • Artigo 3

    1. O casteln a lingua espaola oficial do Estado. Todos os espaoisteen o deber de coecela e o dereito a usala.

    2. As outras linguas espaolas sern tamn oficiais nas respectivascomunidades autnomas de acordo cos seus estatutos.

    3. A riqueza das distintas modalidades lingsticas de Espaa unpatrimonio cultural que ser obxecto de especial respecto e proteccin.

    Artigo 4

    1. A bandeira de Espaa est formada por tres franxas horizontais,vermella, marela e vermella; a marela dobre de larga do que cada unhadas vermellas.

    2. Os estatutos podern recoecer bandeiras e mais emblemas propiosdas comunidades autnomas. Estes utilizaranse xunto bandeira deEspaa nos seus edificios pblicos e nos seus actos oficiais.

    Artigo 5

    A capital do Estado a vila de Madrid.

    Artigo 6

    Os partidos polticos expresan o pluralismo poltico, concorren formacine manifestacin da vontade popular e son instrumento fundamental para aparticipacin poltica. A sa creacin e o exercicio da sa actividade sonlibres dentro do respecto Constitucin e mais lei. A sa estructurainterna e funcionamento debern ser democrticos.

    Artigo 7

    Os sindicatos de traballadores e as asociacins empresariais contriben defensa e promocin dos intereses econmicos e sociais que lles sonpropios. A sa creacin e o exercicio da sa actividade son libres dentro dorespecto Constitucin e mais lei. A sa estructura interna efuncionamento debern ser democrticos.

    Artigo 8

    1. As Forzas Armadas, constitudas polo Exrcito de Terra, a Armada e oExrcito do Aire, teen como misin garantir a soberana e aindependencia de Espaa, defender a sa integridade territorial e oordenamento constitucional.

    2. Unha lei orgnica regular as bases da organizacin militar de acordocos principios desta Constitucin.

    2

  • Artigo 9

    1. Os cidadns e os poderes pblicos estn suxeitos Constitucin e resto do ordenamento xurdico.

    2. Correspndelles s poderes pblicos promoveren as condicins paraque a liberdade e a igualdade do individuo e mais dos grupos en que seintegra sexan reais e efectivas; removeren os atrancos que impidan oudificulten a sa plenitude e facilitaren a participacin de todos os cidadnsna vida poltica, econmica, cultural e social.

    3. A Constitucin garante o principio da legalidade, a xerarqua normativa,a publicidade das normas, a irretroactividade das disposicinssancionadoras non favorables ou restrictivas de dereitos individuais, aseguridade xurdica, a responsabilidade e maila interdiccin daarbitrariedade dos poderes pblicos.

    TTULO I. DOS DEREITOS E DEBERES FUNDAMENTAIS

    Artigo 10

    1. A dignidade da persoa, os dereitos inviolables que lle son inherentes, olibre desenvolvemento da personalidade, o respecto lei e s dereitos dosdemais son fundamento da orde poltica e da paz social.

    2. As normas relativas s dereitos fundamentais e s liberdades que aConstitucin recoece interpretaranse conforme a Declaracin universaldos dereitos humanos e os tratados e acordos internacionais sobre asmesmas materias ratificados por Espaa.

    CAPTULO PRIMEIRO. DOS ESPAOIS E DOS ESTRANXEIROS

    Artigo 11

    1. A nacionalidade espaola adqurese, consrvase e prdese de acordo coestablecido pola lei.

    2. Ningn espaol de orixe poder ser privado da sa nacionalidade.

    3. O Estado poder concertar tratados de dobre nacionalidade cos pasesiberoamericanos ou con aqueles que tiveran ou tean un particular vnculocon Espaa. Nestes mesmos pases, anda que non lles recoezan s seuscidadns un dereito recproco, podern naturalizarse os espaois senperderen a sa nacionalidade de orixe.

    Artigo 12

    Os espaois son maiores de idade s 18 anos.

    3

  • Artigo 13

    1. Os estranxeiros gozarn en Espaa das liberdades pblicas que garanteeste ttulo nos termos que establezan os tratados e maila lei.

    2. S os espaois sern titulares dos dereitos recoecidos no artigo 23,non sendo o que, atendendo a criterios de reciprocidade, poidaestablecerse por tratado ou lei para o dereito de sufraxio activo e pasivonas eleccins municipais.

    3. A extradiccin non se conceder senn en cumprimento dun tratado ouda lei, atendendo principio de reciprocidade. Quedan excludos daextradiccin os delictos polticos, non considerndose como tales os actosde terrorismo.

    4. A lei establecer os termos en que os cidadns doutros pases e mailosaptridas podern gozar do dereito de asilo en Espaa.

    CAPTULO SEGUNDO. DEREITOS E LIBERDADES

    Artigo 14

    Os espaois son iguais ante a lei, sen que poida prevalecer discriminacinningunha por razn de nacemento, raza, sexo, relixin, opinin oucalquera outra condicin ou circunstancia persoal ou social.

    Seccin 1. Dos dereitos fundamentais e das liberdades pblicas

    Artigo 15

    Todos teen dereito vida e integridade fsica e moral, sen que, en casoningn, poidan ser sometidos a tortura nin a penas ou tratos inhumanosou degradantes. Queda abolida a pena de morte, salvo o que se poidadispor nas leis penais militares para tempos de guerra.

    Artigo 16

    1. Garntese a liberdade ideolxica, relixiosa e de culto dos individuos edas comunidades sen mis limitacin, nas sas manifestacins, cnecesaria para a conservacin da orde pblica, protexida pola lei.

    2. Ningun poder ser obrigado a declarar sobre a sa ideoloxa, relixinou crenzas.

    3. Ningunha confesin ter carcter estatal. Os poderes pblicos tern enconta as crenzas relixiosas da sociedade espaola e mantern asconseguintes relacins de cooperacin coa Igrexa catlica e as demaisconfesins.

    4

  • Artigo 17

    1. Toda persoa ten dereito liberdade e seguridade. Ningun pode serprivado da sa liberdade, senn coa observancia do establecido nesteartigo e nos casos e na forma previstos pola lei.

    2. A detencin preventiva non poder durar mis do tempo estrictamentenecesario para a realizacin das indagacins tendentes esclarecementodos feitos, e, en todo caso, no prazo mximo de setenta e das horas, odetido deber ser posto en liberdade ou disposicin da autoridadexudicial.

    3. Toda persoa detida debe ser informada de forma inmediata, e de modoque lle sexa comprensible, dos seus dereitos e das razns da sadetencin, sen que poida ser obrigada a declarar. Garntese a asistenciade avogado detido nas dilixencias policiais e xudiciais, nos termos que alei estableza.

    4. A lei regular un procedemento de habeas corpus para que se produzaa inmediata posta disposicin xudicial de toda persoa detidailegalmente. Igualmente, determinarase por lei o prazo mximo deduracin da prisin provisional.

    Artigo 18

    1. Garntese o dereito honor, intimidade persoal e familiar e mais propia imaxe.

    2. O domicilio inviolable. Ningunha entrada ou rexistro poder facersenel sen consentimento do titular ou resolucin xudicial, non sendo en casode manifesto delicto.

    3. Garntese o segredo das comunicacins e, en especial, das postais,telegrficas ou telefnicas, non sendo en caso de resolucin xudicial.

    4. A lei limitar o uso da informtica para que se garanta o honor e mailaintimidade persoal e familiar dos cidadns e o pleno exercicio dos seusdereitos.

    Artigo 19

    Os espaois teen dereito a elixir libremente a sa residencia e acircularen por todo o territorio nacional.

    Tamn teen dereito a entrar e sar libremente de Espaa nos termos quea lei estableza. Este dereito non poder ser limitado por motivos polticosou ideolxicos.

    Artigo 20

    1. Recocense e protxense os dereitos:

    5

  • a) A expresar e difundir libremente os pensamentos, ideas e opininsmediante a palabra, o escrito ou calquera outro medio de reproduccin.

    b) produccin e creacin literaria, artstica, cientfica e tcnica.

    c) liberdade de ctedra.

    d) A comunicar ou recibir libremente informacin veraz por calqueramedio de difusin. A lei regular o dereito clusula de conciencia e segredo profesional no exercicio destas liberdades.

    2. O exercicio destes dereitos non pode restrinxirse mediante ningn tipode censura previa.

    3. A lei regular a organizacin e control parlamentario dos medios decomunicacin social dependentes do Estado ou de calquera ente pblico egarantir o acceso s citados medios dos grupos sociais e polticossignificativos, respectando o pluralismo da sociedade e das diversaslinguas de Espaa.

    4. Estas liberdades teen o seu lmite no respecto s dereitos recoecidosneste ttulo, nos preceptos das leis que os desenvolven e, especialmente,no dereito honor, intimidade, propia imaxe e proteccin damocidade e da infancia.

    5. S poder acordarse o secuestro de publicacins, gravacins e outrosmedios de informacin en virtude de resolucin xudicial.

    Artigo 21

    1. Recocese o dereito de reunin pacfica e sen armas. O exercicio destedereito non necesitar autorizacin previa.

    2. Nos casos de reunin en lugares de trnsito pblico e manifestacinsdarselle comunicacin previa autoridade, que s as poder prohibircando existan razns fundadas de alteracin da orde pblica, con perigopara persoas ou bens.

    Artigo 22

    1. Recocese o dereito de asociacin.

    2. As asociacins que persigan fins ou empreguen medios tipificados comodelicto son ilegais.

    3. As asociacins constitudas abeiro deste artigo deberanse inscribir nunrexistro para os nicos efectos de publicidade.

    4. As asociacins s podern ser disoltas ou suspendidas nas sasactividades en virtude de resolucin xudicial motivada.

    5. Prohbense as asociacins secretas e mailas de carcter paramilitar.

    6

  • Artigo 23

    1. Os cidadns teen dereito a participar nos asuntos pblicos,directamente ou por medio de representantes, libremente elixidos eneleccins peridicas por sufraxio universal.

    2. Tamn teen dereito a acceder en condicins de igualdade s funcinse cargos pblicos, cos requisitos que sinalan as leis.

    Artigo 24

    1. Todas as persoas teen dereito a obter a tutela efectiva dos xuces etribunais no exercicio dos seus dereitos e intereses lextimos, sen que, enningn caso, poida producirse indefensin.

    2. Do mesmo xeito, todos teen dereito xuz ordinario predeterminadopola lei, defensa e asistencia de letrado, a seren informados daacusacin formulada contra eles, a un proceso pblico sen dilacinsindebidas e con todas as garantas, a utilizaren os medios de probapertinentes para a sa defensa, a non declararen contra si mesmos, a nonse confesaren culpables e presuncin de inocencia.

    A lei regular os casos en que, por razn de parentesco ou de segredoprofesional, non se estea obrigado a declarar sobre feitos presuntamentedelictuosos.

    Artigo 25

    1. Ningun pode ser condenado ou sancionado por accins ou omisinsque no momento de se produciren non constitan delicto, falta ouinfraccin administrativa, segundo a lexislacin vixente daquela.

    2. As penas privativas de liberdade e as medidas de seguridade estarnencamiadas reeducacin e reinsercin social e non podern consistir entraballos forzados. O condenado a pena de prisin que estea cumprindoesta gozar dos dereitos fundamentais deste captulo, fra dos que sevexan expresamente limitados polo contido da sentencia condenatoria, osentido da pena e a lei penitenciaria. En todo caso, ter dereito a untraballo remunerado e mais s beneficios correspondentes da SeguridadeSocial, as como acceso cultura e desenvolvemento integral da sapersonalidade.

    3. A Administracin civil non poder impor sancins que, directa ousubsidiariamente, impliquen privacin de liberdade.

    Artigo 26

    Prohbense os tribunais de honor no mbito da Administracin civil e dasorganizacins profesionais.

    7

  • Artigo 27

    1. Todos teen dereito educacin. Recocese a liberdade de ensino.

    2. A educacin ter por obxecto o pleno desenvolvemento dapersonalidade humana no respecto s principios democrticos deconvivencia e s dereitos e liberdades fundamentais.

    3. Os poderes pblicos garanten o dereito que asiste s pais para que osseus fillos reciban a formacin relixiosa e moral que estea de acordo coassas propias conviccins.

    4. O ensino bsico obrigatorio e gratuto.

    5. Os poderes pblicos garanten o dereito de todos educacin, medianteunha programacin xeral do ensino, con participacin efectiva de todos ossectores afectados e a creacin de centros docentes.

    6. Recoceselles s persoas fsicas e xurdicas a liberdade de creacin decentros docentes, dentro do respecto s principios constitucionais.

    7. Os profesores, os pais e, se procede, os alumnos intervirn no control exestin de todos os centros sostidos pola Administracin con fondospblicos, nos termos que a lei estableza.

    8. Os poderes pblicos inspeccionarn e homologarn o sistema educativopara garantir o cumprimento das leis.

    9. Os poderes pblicos axudarn os centros docentes que renan osrequisitos que a lei estableza.

    10. Recocese a autonoma das universidades, nos termos que a leiestableza.

    Artigo 28

    1. Todos teen dereito a sindicarse libremente. A lei poderalles prlimitacins ou excepcins exercicio deste dereito s forzas ou institutosarmados ou s demais corpos sometidos a disciplina militar e regular aspeculiaridades do seu exercicio para os funcionarios pblicos. A liberdadesindical comprende o dereito a fundar sindicatos e a se afiliar da saeleccin, as como o dereito dos sindicatos a formaren confederacins e afundaren organizacins sindicais internacionais ou a se afiliaren a elas.Ningun poder ser obrigado a se afiliar a un sindicato.

    2. Recocese o dereito folga dos traballadores para a defensa dos seusintereses. A lei que regule o exercicio deste dereito establecer asgarantas precisas para que se asegure o mantemento dos serviciosesenciais da comunidade.

    8

  • Artigo 29

    1. Todos os espaois tern o dereito de peticin individual e colectiva, porescrito, na forma e cos efectos que determine a lei.

    2. Os membros das forzas ou institutos armados ou dos corpos sometidosa disciplina militar podern exercer este dereito s individualmente e deacordo co disposto na sa lexislacin especfica.

    Seccin 2. Dos dereitos e deberes dos cidadns

    Artigo 30

    1. Os espaois teen o dereito e o deber de defender Espaa.

    2. A lei fixar as obrigas militares dos espaois e regular, coas debidasgarantas, a obxeccin de conciencia, as como as demais causas deexencin do servicio militar obrigatorio, podendo impor, se o caso, unhaprestacin social substitutoria.

    3. Poderase establecer un servicio civil para o cumprimento de fins deinterese xeral.

    4. Mediante a lei poderanse regular os deberes dos cidadns nos casos degrave risco, catstrofe ou calamidade pblica.

    Artigo 31

    1. Todos contribuirn sustentamento dos gastos pblicos de acordo coasa capacidade econmica mediante un sistema tributario xusto inspiradonos principios de igualdade e progresividade que, en ningn caso, teralcance confiscatorio.

    2. O gasto pblico realizar unha asignacin equitativa dos recursospblicos e a sa programacin e execucin respondern s criterios deeficiencia e economa.

    3. S podern establecerse prestacins persoais ou patrimoniais decarcter pblico reguladas pola lei.

    Artigo 32

    1. O home e a muller teen dereito a contraer matrimonio con plenaigualdade xurdica.

    2. A lei regular as formas de matrimonio, a idade e maila capacidadepara o contraer, os dereitos e deberes dos cnxuxes, as causas deseparacin e disolucin e os seus efectos.

    Artigo 33

    1. Recocese o dereito propiedade privada e herdanza.

    9

  • 2. A funcin social destes dereitos delimitar o seu contido, de acordo coasleis.

    3. Ningun poder ser privado dos seus bens e dereitos se non por causaxustificada de utilidade pblica ou interese social, mediante acorrespondente indemnizacin e de conformidade co disposto polas leis.

    Artigo 34

    1. Recocese o dereito de fundacin para fins de interese xeral, reguladopola lei.

    2. Rexer tamn para as fundacins o disposto nos nmeros 2 e 4 doartigo 22.

    Artigo 35

    1. Todos os espaois teen o deber de traballar e o dereito traballo, libre eleccin de profesin ou oficio, promocin a travs do traballo e aunha remuneracin suficiente para satisfaceren as sas necesidades e asda sa familia, sen que en ningn caso se poida facer discriminacin porrazn de sexo.

    2. A lei regular un estatuto dos traballadores.

    Artigo 36

    A lei regular as peculiaridades propias do rxime xurdico dos colexiosprofesionais e do exercicio das profesins tituladas. A estructura interna eo funcionamento dos colexios debern ser democrticos.

    Artigo 37

    1. A lei garantir o dereito negociacin colectiva laboral entre osrepresentantes dos traballadores e empresarios, as como a forzavinculante dos convenios.

    2. Recocese o dereito dos traballadores e dos empresarios a adoptarenmedidas de conflicto colectivo. A lei que regule o exercicio deste dereito,sen prexuzo das limitacins que poida establecer, incluir as garantasprecisas para que se asegure o funcionamento dos servicios esenciais dacomunidade.

    Artigo 38

    Recocese a liberdade de empresa no marco da economa de mercado.Os poderes pblicos garanten e protexen o seu exercicio e a defensa daproductividade, de acordo coas esixencias da economa xeral e, candocorresponda, da planificacin.

    CAPTULO TERCEIRO. DOS PRINCIPIOS RECTORES DA POLTICASOCIAL E ECONMICA

    10

  • Artigo 39

    1. Os poderes pblicos aseguran a proteccin social, econmica e xurdicada familia.

    2. Os poderes pblicos aseguran, tamn, a proteccin integral dos fillos,iguais estes ante a lei con independencia da sa filiacin, e a das nais,calquera que sexa o seu estado civil. A lei posibilitar a investigacin dapaternidade.

    3. Os pais deberanlles prestar asistencia de todo tipo s fillos tidos dentroou fra do matrimonio, durante a sa minora de idade e nos demais casosen que legalmente proceda.

    4. Os nenos gozarn da proteccin prevista nos acordos internacionais quemiran polos seus dereitos.

    Artigo 40

    1. Os poderes pblicos promovern as condicins favorables para oprogreso social e econmico e para unha distribucin da renda rexional epersoal mis equitativa, no marco dunha poltica de estabilidadeeconmica. De maneira especial realizarn unha poltica orientada plenoemprego.

    2. Ademais, os poderes pblicos fomentarn unha poltica que garanta aformacin e readaptacin profesionais, mirarn pola seguridade e hixieneno traballo e garantirn o descanso necesario, mediante a limitacin daxornada laboral, as vacacins peridicas retribudas e a promocin decentros adecuados.

    Artigo 41

    Os poderes pblicos mantern un rxime pblico de seguridade socialpara todos os cidadns, que garanta a asistencia e prestacins sociaissuficientes ante situacins de necesidade, especialmente en caso dedesemprego. A asistencia e prestacins complementarias sern libres.

    Artigo 42

    O Estado mirar especialmente pola salvagarda dos dereitos econmicos esociais dos traballadores espaois no estranxeiro, e orientar a sapoltica cara seu regreso.

    Artigo 43

    1. Recocese o dereito proteccin da sade.

    2. Correspndelles s poderes pblicos organizaren e tutelaren a sadepblica mediante medidas preventivas e as prestacins e servicios

    11

  • necesarios. No tocante a iso a lei establecer os dereitos e deberes detodos.

    3. Os poderes pblicos fomentarn a educacin sanitaria, a educacinfsica e mailo deporte. Tamn facilitarn a adecuada utilizacin do lecer.

    Artigo 44

    1. Os poderes pblicos promovern e tutelarn o acceso cultura, quetodos teen dereito.

    2. Os poderes pblicos promovern a ciencia e maila investigacincientfica e tcnica en beneficio do interese xeral.

    Artigo 45

    1. Todos teen dereito a gozar dun ambiente adecuado para odesenvolvemento da persoa, as como o deber de o conservaren.

    2. Os poderes pblicos mirarn pola utilizacin racional de todos osrecursos naturais, co fin de protexeren e melloraren a calidade de vida edefenderen e restauraren o ambiente, coa axuda da indispensablesolidariedade colectiva.

    3. Para quen viole o disposto no nmero anterior, nos termos que a lei fixeestableceranse sancins penais ou, se houber lugar, administrativas, ascomo a obriga da reparacin do dano causado.

    Artigo 46

    Os poderes pblicos garantirn a conservacin e promovern oenriquecemento do patrimonio histrico, cultural e artstico dos pobos deEspaa e dos bens que o integran, calquera que sexa o seu rximexurdico e a sa titularidade. A lei penal sancionar os atentados contraeste patrimonio.

    Artigo 47

    Todos os espaois teen dereito a gozar dunha vivenda digna e axeitada.Os poderes pblicos promovern as condicins necesarias e establecernas normas pertinentes para faceren efectivo este dereito, regulando autilizacin do solo de acordo co interese xeral para que se impida aespeculacin.

    A comunidade participar nas plusvalas que xere a accin urbanstica dosentes pblicos.

    Artigo 48

    Os poderes pblicos promovern as condicins para a participacin libre eeficaz da mocidade no desenvolvemento poltico, social, econmico ecultural.

    12

  • Artigo 49

    Os poderes pblicos realizarn unha poltica de previsin, tratamento,rehabilitacin e integracin dos diminudos fsicos, sensoriais e psquicos,s que lles prestarn a atencin especializada que requiran, eampararanos especialmente para que gocen dos dereitos que este ttulolles outorga a todos os cidadns.

    Artigo 50

    Os poderes pblicos garantiranlles, mediante pensins axeitadas eperiodicamente actualizadas, a suficiencia econmica s cidadns naterceira idade. Tamn, e con independencia das obrigas familiares,promovern o seu benestar mediante un sistema de servicios sociais queatendern os seus problemas especficos de sade, vivenda, cultura elecer.

    Artigo 51

    1. Os poderes pblicos garantirn a defensa dos consumidores e usuarios,protexendo, mediante procedementos eficaces, a sa seguridade, a sasade e mailos seus lextimos intereses econmicos.

    2. Os poderes pblicos promovern a informacin e maila educacin dosconsumidores e usuarios, fomentarn as sas organizacins e oiranas nascuestins que poidan afectar a aqueles, nos termos que a lei estableza.

    3. No marco do disposto polos nmeros anteriores, a lei regular ocomercio interior e mailo rxime de autorizacin de productos comerciais.

    Artigo 52

    A lei regular as organizacins profesionais que contriban defensa dosintereses econmicos que lles sexan propios. A sa estructura interna efuncionamento debern ser democrticos.

    CAPTULO CUARTO. DAS GARANTAS DAS LIBERDADES E DEREITOSFUNDAMENTAIS

    Artigo 53

    1. Os dereitos e liberdades recoecidos no captulo segundo deste ttulovinculan a todos os poderes pblicos. S por lei, que en todo caso deberrespectar o seu contido esencial, se poder regular o exercicio de talesdereitos e liberdades, que se tutelarn de acordo co previsto no artigo161.1.a).

    2. Calquera cidadn poder reclamar a tutela das liberdades e dereitosrecoecidos no artigo 14 e a seccin 1. do captulo segundo ante ostribunais ordinarios por un procedemento baseado nos principios depreferencia e sumariedade e, se for mester, a travs do recurso de

    13

  • amparo perante o Tribunal Constitucional. Este ltimo recurso seraplicable obxeccin de conciencia recoecida no artigo 30.

    3. O recoecemento, o respecto e a proteccin dos principios recoecidosno captulo terceiro informar a lexislacin positiva, a prctica xudicial e aactuacin dos poderes pblicos. S podern ser alegados perante axurisdiccin ordinaria de acordo co que dispoan as leis que osdesenvolvan.

    Artigo 54

    Unha lei orgnica regular a institucin do Defensor do Pobo, como altocomisionado das Cortes Xerais, designado por estas para a defensa dosdereitos comprendidos neste ttulo; para iso poder supervisar aactividade da Administracin, dndolles conta s Cortes Xerais.

    CAPTULO QUINTO. DA SUPRESIN DOS DEREITOS E LIBERDADES

    Artigo 55

    1. Os dereitos recoecidos nos artigos 17, 18, nmeros 2 e 3, artigos 19,20, puntos 1.a) e d) e 5, artigos 21, 28, nmero 2, e artigo 37, nmero 2,podern ser suspendidos cando se acorde a declaracin de estado deexcepcin ou de sitio nos termos previstos na Constitucin. Exceptase doestablecido anteriormente o nmero 3 do artigo 17 para o suposto dedeclaracin de estado de excepcin.

    2. Unha lei orgnica poder determinar a forma e os casos nos que, dexeito individual e coa necesaria intervencin xudicial e o adecuado controlparlamentario, os dereitos recoecidos nos artigos 17, nmero 2, e 18,nmeros 2 e 3, poden ser suspendidos para persoas determinadas, enrelacin coas investigacins correspondentes actuacin de bandasarmadas ou elementos terroristas.

    A utilizacin inxustificada ou abusiva das facultades recoecidas na citadalei orgnica producir responsabilidade penal, como violacin dos dereitose liberdades recoecidos polas leis.

    TTULO II. DA COROA

    Artigo 56

    1. O Rei o xefe do Estado, smbolo da sa unidade e permanencia,arbitra e modera o funcionamento regular das institucins, asume a misalta representacin do Estado espaol nas relacins internacionais,especialmente coas nacins da sa comunidade histrica, e exerce asfuncins que lle atriben expresamente a Constitucin e mailas leis.

    2. O seu ttulo o de Rei de Espaa e poder facer uso dos demais que llecorrespondan Coroa.

    14

  • 3. A persoa do Rei inviolable e non est suxeita a responsabilidade. Osseus actos estarn sempre referendados na forma establecida no artigo64, carecendo de validez sen ese referendo, ags o disposto no artigo65.2.

    Artigo 57

    1. A Coroa de Espaa hereditaria nos sucesores da S.M. don Juan Carlos Ide Borbn, lextimo herdeiro da dinasta histrica. A sucesin no tronoseguir a orde regular de primoxenitura e representacin, sendo preferidasempre a lia anterior s posteriores; na mesma lia, o grao mis prximo mis remoto; no mesmo grao, o home muller, e no mesmo sexo, apersoa de mis idade de menos.

    2. O Prncipe herdeiro, desde o seu nacemento ou desque se produza ofeito que orixine o chamamento, ter a dignidade de Prncipe de Asturias eos demais ttulos vinculados tradicionalmente sucesor da Coroa deEspaa.

    3. Extinguidas todas as lias chamadas en dereito, as Cortes Xeraisprovern a sucesin na Coroa na forma que mis convea s intereses deEspaa.

    4. Aquelas persoas que tendo dereito sucesin no trono contraianmatrimonio contra a expresa prohibicin do Rei e das Cortes Xeraisquedarn excludas na sucesin Coroa elas e os seus descendentes.

    5. As abdicacins e renuncias e calquera dbida de feito ou de dereito queocorra na orde de sucesin Coroa resolveranse por unha lei orgnica.

    Artigo 58

    A Raa consorte ou o consorte da Raa non podern asumir funcinsconstitucionais, fra do disposto para a rexencia.

    Artigo 59

    1. Cando o Rei for menor de idade, o pai ou a nai do Rei e, no seu defecto,o parente maior de idade mis prximo a suceder na Coroa segundo aorde establecida na Constitucin entrar a exercer inmediatamente arexencia e exerceraa durante o tempo da minora de idade do Rei.

    2. Se o Rei quedar inhabilitado para o exercicio da sa autoridade e aimposibilidade for recoecida polas Cortes Xerais, entrar a exercerinmediatamente a rexencia o Prncipe herdeiro da Coroa, de ser maior deidade. De non o ser, procederase da maneira prevista no nmero anterior,ata que o Prncipe herdeiro chegue maiora de idade.

    3. Se non houber ningunha persoa a quen lle corresponda a rexencia, estaser nomeada polas Cortes Xerais, e comporase dunha, tres ou cincopersoas.

    15

  • 4. Para exercer a rexencia cmpre ser espaol e maior de idade.

    5. A rexencia exercerase por mandato constitucional e sempre en nome doRei.

    Artigo 60

    1. Ser titor do Rei menor a persoa que no seu testamento nomeara o Reidefunto, sempre que sexa maior de idade e espaol de nacemento; se nono nomeara, ser titor o pai ou a nai, mentres permanezan vivos. No seudefecto, nomearano as Cortes Xerais, pero non podern acumularse oscargos de rexente e titor senn no pai, nai ou ascendentes directos do Rei.

    2. O exercicio da tutela tamn incompatible co de todo cargo ourepresentacin poltica.

    Artigo 61

    1. O Rei, ser proclamado perante as Cortes Xerais, prestar xuramentode desempear fielmente as sas funcins, gardar e facer que se garde aConstitucin e mailas leis e que se respecten os dereitos dos cidadns edas comunidades autnomas.

    2. O Prncipe herdeiro, chegar maiora de idade, e o rexente ourexentes, se faceren cargo das sas funcins, prestarn o mesmoxuramento, as como o de fidelidade Rei.

    Artigo 62

    Correspndelle Rei:

    a) Sancionar e promulgar as leis.

    b) Convocar e disolver as Cortes Xerais e convocar eleccins nos termosprevistos na Constitucin.

    c) Convocar a referendo nos casos previstos na Constitucin.

    d) Propor candidato a presidente do Goberno e, se o caso, nomealo, ascomo pr fin s sas funcins nos termos previstos na Constitucin.

    e) Nomear e separar os membros do Goberno, por proposta do seupresidente.

    f) Expedir os decretos acordados no Consello de Ministros, conferir osempregos civs e militares e conceder honores e distincins de acordocoas leis.

    g) Ser informado dos asuntos de Estado e presidir, para estes efectos, assesins do Consello de Ministros, cando o estime oportuno, por peticin dopresidente do Goberno.

    16

  • h) O mando supremo das Forzas Armadas.

    i) Exercer o dereito de gracia de acordo coa lei, que non poder autorizarindultos xerais.

    j) O alto padroado das reais academias.

    Artigo 63

    1. O Rei acredita os embaixadores e outros representantes diplomticos.Os representantes estranxeiros en Espaa estn acreditados ante el.

    2. Rei correspndelle a manifestacin do consentimento do Estado parase obrigar internacionalmente por medio de tratados, de conformidadecoa Constitucin e as leis.

    3. Rei correspndelle, logo de autorizacin das Cortes Xerais, declarar aguerra e facer a paz.

    Artigo 64

    1. Os actos do Rei sern referendados polo presidente do Goberno e, secmpre, polos ministros competentes. A proposta e o nomeamento dopresidente do Goberno, e a disolucin prevista no artigo 99, sernreferendados polo presidente do Congreso.

    2. Dos actos do Rei sern responsables as persoas que os referenden.

    Artigo 65

    1. O Rei recibe dos orzamentos do Estado unha cantidade global parasustento da sa familia e casa, e distribea libremente.

    2. O Rei nomea e substite libremente os membros civs e militares da sacasa.

    TTULO III. DAS CORTES XERAIS

    CAPTULO PRIMEIRO. DAS CMARAS

    Artigo 66

    1. As Cortes Xerais representan pobo espaol e estn formadas poloCongreso dos Deputados e o Senado.

    2. As Cortes Xerais exercen a potestade lexislativa do Estado, aproban osseus orzamentos, controlan a accin do Goberno e teen as demaiscompetencias que lles atriba a Constitucin.

    3. As Cortes Xerais son inviolables.

    17

  • Artigo 67

    1. Ningun poder ser membro das das cmaras simultaneamente, ninacumular a acta dunha asemblea de comunidade autnoma coa dedeputado Congreso.

    2. Os membros das Cortes Xerais non estarn ligados por mandatoimperativo.

    3. As reunins de parlamentarios que se celebren sen convocatoriaregulamentaria non vincularn as cmaras e non podern facer exerciciodas sas funcins nin ostentacin dos seus privilexios.

    Artigo 68

    1. O Congreso componse dun mnimo de 300 e un mximo de 400deputados, elixidos por sufraxio universal, libre, igual, directo e secreto,nos termos que estableza a lei.

    2. A circunscricin electoral a provincia. As poboacins de Ceuta e Melillaestarn representadas con cadanseu deputado. A lei distribuir o nmerototal de deputados, asignando unha representacin mnima inicial a cadacircunscricin e distribundo os demais en proporcin sa poboacin.

    3. A eleccin verificarase en cada circunscricin atendendo a criterios derepresentacin proporcional.

    4. O Congreso elxese por catro anos. O mandato dos deputados terminacatro anos despois da sa eleccin ou o da da disolucin da cmara.

    5. Son electores e elixibles todos os espaois que estean en pleno uso dosseus dereitos polticos.

    A lei recoecer e o Estado facilitar o exercicio do dereito de sufraxio sespaois que se atopen fra do territorio de Espaa.

    6. As eleccins tern lugar entre os trinta das e sesenta das desde aterminacin do mandato. O Congreso electo deber de ser convocadodentro dos vintecinco das seguintes celebracin das eleccins.

    Artigo 69

    1. O Senado a cmara de representacin territorial.

    2. En cada provincia elixiranse catro senadores por sufraxio universal,libre, igual, directo e secreto, polos votantes de cada unha delas, nostermos que sinale unha lei orgnica.

    3. Nas provincias insulares, cada illa ou agrupacin delas, con cabido ouconsello insular, constituir unha circunscricin para efectos de eleccinde senadores, correspondndolle tres a cada unha das illas maiores Gran Canaria, Mallorca e Tenerife e un a cada unha das seguintes illas

    18

  • ou agrupacins: Ibiza-Formentera, Menorca, Fuerteventura, Gomera,Hierro, Lanzarote e La Palma.

    4. As poboacins de Ceuta e Melilla elixirn cada unha delas doussenadores.

    5. As comunidades autnomas designarn ademais un senador e outromis por cada milln de habitantes do seu respectivo territorio.

    A designacin corresponderalle asemblea lexislativa ou, no seu defecto, rgano colexiado superior da comunidade autnoma, de acordo co queestablezan os estatutos, que asegurarn, en todo caso, a adecuadarepresentacin proporcional.

    6. O Senado elxese por catro anos. O mandato dos senadores terminacatro anos despois da sa eleccin ou o da da disolucin da cmara.

    Artigo 70

    1. A lei electoral determinar as causas de inelixibilidade eincompatibilidade dos deputados e senadores, que comprendern, en todocaso:

    a) Os compoentes do Tribunal Constitucional.

    b) Os altos cargos da Administracin do Estado que determine a lei, coaexcepcin dos membros do Goberno.

    c) O Defensor do Pobo.

    d) Os maxistrados, xuces e fiscais en activo.

    e) Os militares profesionais e membros das forzas e corpos de seguridadee polica en activo.

    f) Os membros das xuntas electorais.

    2. A validez das actas e credenciais dos membros de ambas as cmarasestar sometida a control xudicial, nos termos que estableza a leielectoral.

    Artigo 71

    1. Os deputados e senadores gozarn de inviolabilidade polas opininsmanifestadas no exercicio das sas funcins.

    2. Durante o perodo do seu mandato os deputados e senadores gozarntamn de inmunidade e s podern ser detidos en caso de flagrantedelicto. Non podern ser inculpados nin procesados sen a previaautorizacin da cmara respectiva.

    19

  • 3. Nas causas contra deputados e senadores ser competente a Sala doPenal do Tribunal Supremo.

    4. Os deputados e senadores percibirn unha asignacin que ser fixadapolas respectivas cmaras.

    Artigo 72

    1. As cmaras establecen os seus propios regulamentos, aprobanautonomamente os seus orzamentos e, de comn acordo, regulan oestatuto do persoal das Cortes Xerais. Os regulamentos e a sa reformasern sometidos a unha votacin final sobre a sa totalidade, que requirira maiora absoluta.

    2. As cmaras elixen os seus respectivos presidentes e os demaismembros das sas mesas. As sesins conxuntas sern presididas polopresidente do Congreso e rexeranse por un regulamento das Cortes Xeraisaprobado por maiora absoluta de cada cmara.

    3. Os presidentes das cmaras exercen en nome delas todos os poderesadministrativos e facultades de polica no interior das sas respectivassedes.

    Artigo 73

    1. As cmaras reuniranse anualmente en dous perodos ordinarios desesins: o primeiro, de setembro a decembro, e o segundo, de febreiro axuo.

    2. As cmaras podern reunirse en sesins extraordinarias por peticin doGoberno, da Deputacin Permanente ou da maiora absoluta dos membrosde calquera das cmaras. As sesins extraordinarias deberanse convocarsobre unha orde do da determinada e sern clausuradas unha vez queesta se esgote.

    Artigo 74

    1. As cmaras reuniranse en sesin conxunta para o exercicio dascompetencias non lexislativas que o ttulo II lles atribe expresamente sCortes Xerais.

    2. As decisins das Cortes Xerais previstas nos artigos 94.1, 145.2 e 158.2adoptaranse por maiora de cada unha das cmaras. No primeiro caso, oprocedemento iniciarao o Congreso, e nos outros dous, o Senado. Enambos os casos, se non houbera acordo entre Senado e Congreso,intentarase obter por unha comisin mixta composta de igual nmero dedeputados e senadores. A comisin presentar un texto, que ser votadopor ambas as cmaras. Se non se aproba na forma establecida decidir oCongreso por maiora absoluta.

    Artigo 75

    20

  • 1. As cmaras funcionarn en pleno e por comisins.

    2. As cmaras podern delegar nas comisins lexislativas permanentes aaprobacin de proxectos ou proposicins de lei. O Pleno poder, con todo,reclamar en calquera momento o debate e votacin de calquera proxectoou proposicin de lei que xa fora obxecto desta delegacin.

    3. Quedan exceptuados do disposto no nmero anterior a reformaconstitucional, as cuestins internacionais, as leis orgnicas e de bases eos orzamentos xerais do Estado.

    Artigo 76

    1. O Congreso e o Senado, e, se o caso, ambas as cmaras asemade,podern nomear comisins de investigacin sobre calquera asunto deinterese pblico. As sas conclusins non sern vinculantes para ostribunais, nin afectarn as resolucins xudiciais, sen prexuzo de que oresultado da investigacin lle sexa comunicado Ministerio Fiscal para oexercicio, cando proceda, das accins oportunas.

    2. Ser obrigatorio comparecer por requirimento das cmaras. A leiregular as sancins que se poidan impor por incumprimento desta obriga.

    Artigo 77

    1. As cmaras poden recibir peticins individuais e colectivas, sempre porescrito, quedando prohibida a presentacin directa por manifestacinscidads.

    2. As cmaras pdenlle remitir Goberno as peticins que reciban. OGoberno est obrigado a explicarse sobre o seu contido, sempre que ascmaras o esixan.

    Artigo 78

    1. En cada cmara haber unha Deputacin Permanente composta por unmnimo de vinten membros, que representarn s gruposparlamentarios, en proporcin sa importancia numrica.

    2. As deputacins permanentes estarn presididas polo presidente dacmara respectiva e tern como funcins a prevista no artigo 73, a deasumir as facultades que lles correspondan s cmaras, de acordo cosartigos 86 e 116, en caso de que estas fosen disoltas ou expirase o seumandato, e a de velar polos poderes das cmaras, cando estas non esteanreunidas.

    3. Expirado o mandato ou en caso de disolucin, as deputacinspermanentes seguirn exercendo as sas funcins ata a constitucin dasnovas Cortes Xerais.

    21

  • 4. Reunida a cmara correspondente, a Deputacin Permanente darconta dos asuntos tratados e das sas decisins.

    Artigo 79

    1. Para adoptaren acordos as cmaras deben estar reunidasregulamentariamente e con asistencia da maiora dos seus membros.

    2. Eses acordos, para seren vlidos, debern ser aprobados pola maiorados membros presentes, sen prexuzo das maioras especiais queestablezan a Constitucin ou as leis orgnicas e mailas que para a eleccinde persoas establezan os regulamentos das cmaras.

    3. O voto de senadores e deputados persoal e indelegable.

    Artigo 80

    As sesins plenarias das cmaras sern pblicas, salvo acordo contrario decada cmara, adoptado por maiora absoluta ou de acordo coregulamento.

    CAPTULO SEGUNDO. DA ELABORACIN DAS LEIS

    Artigo 81

    1. Son leis orgnicas as relativas desenvolvemento dos dereitosfundamentais e das liberdades pblicas, as que aproben os estatutos deautonoma e o rxime electoral xeral e as demais previstas naConstitucin.

    2. A aprobacin, modificacin ou derrogacin das leis orgnicas esixirmaiora absoluta do Congreso, nunha votacin final sobre o conxunto doproxecto.

    Artigo 82

    1. As Cortes Xerais podern delegar no Goberno a potestade de dictarnormas con categora de lei sobre materias determinadas non includas noartigo anterior.

    2. A delegacin lexislativa deberase outorgar mediante unha lei de basescando o seu obxecto sexa a formacin de textos articulados ou por unhalei ordinaria cando se trate de refundir varios textos legais nun s.

    3. A delegacin lexislativa terselle que outorgar Goberno de formaexpresa para materia concreta e con fixacin do prazo para o seuexercicio. A delegacin esgtase polo uso que dela faga o Gobernomediante a publicacin da norma correspondente. Non poder entenderseconcedida de modo implcito ou por tempo indeterminado. Tampoucopoder permitir a subdelegacin a autoridades distintas do propioGoberno.

    22

  • 4. As leis de bases delimitarn con precisin o obxecto e alcance dadelegacin lexislativa e os principios e criterios que se han de seguir noseu exercicio.

    5. A autorizacin para refundir textos legais determinar o mbitonormativo a que se refire o contido da delegacin, especificando se secircunscribe mera formulacin dun texto nico ou se se incle aregularizacin, aclaracin e harmonizacin dos textos legais que van serrefundidos.

    6. Sen prexuzo da competencia propia dos tribunais, as leis de delegacinpodern establecer en cada caso frmulas adicionais de control.

    Artigo 83

    As leis de bases non podern en ningn caso:

    a) Autorizar a modificacin da propia lei de bases.

    b) Facultar para dictar normas con carcter retroactivo.

    Artigo 84

    Cando unha proposicin de lei ou unha emenda sexa contraria a unhadelegacin lexislativa en vigor, o Goberno est facultado para se opor sa tramitacin. En tal suposto, poderase presentar unha proposicin delei para a derrogacin total ou parcial da lei de delegacin.

    Artigo 85

    As disposicins do Goberno que contean lexislacin delegada recibirn ottulo de decretos lexislativos.

    Artigo 86

    1. En caso de extraordinaria e urxente necesidade, o Goberno poderdictar disposicins lexislativas provisionais que tomarn a forma dedecretos lei e que non podern afectar o ordenamento das institucinsbsicas do Estado, os dereitos, deberes e liberdades dos cidadnsregulados no ttulo I, o rxime das comunidades autnomas nin o dereitoelectoral xeral.

    2. Os decretos lei debern ser inmediatamente sometidos a debate evotacin de totalidade Congreso dos Deputados, convocado para oefecto se non estivese reunido, no prazo dos trinta das seguintes sapromulgacin. O Congreso terase que pronunciar expresamente dentrodese prazo sobre a sa validacin ou derrogacin; para iso o regulamentoestablecer un procedemento especial e sumario.

    3. Durante o prazo establecido no nmero anterior as Cortes poderanostramitar como proxectos de lei polo procedemento de urxencia.

    23

  • Artigo 87

    1. A iniciativa lexislativa correspndelles Goberno, Congreso e Senado, de acordo coa Constitucin e cos regulamentos das cmaras.

    2. As asembleas das comunidades autnomas podern solicitar doGoberno a adopcin dun proxecto de lei ou remitiren Mesa do Congresounha proposicin de lei, delegando ante a citada cmara un mximo detres membros da asemblea encargados da sa defensa.

    3. Unha lei orgnica regular as formas de exercicio e requisitos dainiciativa popular para a presentacin de proposicins de lei. En todo casoesixiranse non menos de 500.000 sinaturas acreditadas. Non procederesa iniciativa en materias propias de lei orgnica, tributarias ou decarcter internacional, nin no relativo prerrogativa de gracia.

    Artigo 88

    Os proxectos de lei sern aprobados en Consello de Ministros, que ossometer Congreso, acompaados dunha exposicin de motivos e dosantecedentes necesarios para se pronunciar sobre eles.

    Artigo 89

    1. A tramitacin das proposicins de lei regularase polos regulamentos dascmaras, sen que a prioridade debida s proxectos de lei impida oexercicio da iniciativa lexislativa nos termos regulados polo artigo 87.

    2. As proposicins de lei que, de acordo co artigo 87, tome enconsideracin o Senado remitirnselle Congreso para o seu trmiteneste como tal proposicin.

    Artigo 90

    1. Aprobado un proxecto de lei ordinaria ou orgnica polo Congreso dosDeputados, o seu presidente daralle inmediata conta del presidente doSenado, que o someter deliberacin deste.

    2. O Senado no prazo de dous meses, a partir do da da recepcin dotexto, pode, mediante mensaxe motivada, vetalo ou introducir emendasnel. O veto deber ser aprobado por maiora absoluta. O proxecto nonpoder ser sometido Rei para sancin sen que o Congreso ratifique pormaiora absoluta, en caso de veto, o texto inicial, ou por maiora simple,unha vez transcorridos dous meses desde a interposicin daquel, ou sepronuncie sobre as emendas, aceptndoas ou non por maiora simple.

    3. O prazo de dous meses de que o Senado dispn para vetar ou emendaro proxecto reducirase de vinte das naturais nos proxectos declaradosurxentes polo Goberno ou polo Congreso dos Deputados.

    24

  • Artigo 91

    O Rei sancionar no prazo de quince das as leis aprobadas polas CortesXerais, e promulgaraas e ordenar a sa inmediata publicacin.

    Artigo 92

    1. As decisins polticas de especial transcendencia podern ser sometidasa referendo consultivo de todos os cidadns.

    2. O referendo ser convocado polo Rei, mediante proposta do presidentedo Goberno, previamente autorizada polo Congreso dos Deputados.

    3. Unha lei orgnica regular as condicins e mailo procedemento dasdistintas modalidades de referendo previstas nesta Constitucin.

    CAPTULO TERCEIRO. DOS TRATADOS INTERNACIONAIS

    Artigo 93

    Mediante lei orgnica poderase autorizar a subscricin de tratados polosque se lle atriba a unha organizacin ou institucin internacional oexercicio de competencias derivadas da Constitucin. Correspndelles sCortes Xerais e mais Goberno, segundo os casos, a garanta documprimento destes tratados e das resolucins emanadas dos organismosinternacionais ou supranacionais titulares da cesin.

    Artigo 94

    1. A prestacin do consentimento do Estado para se obrigar por medio detratados ou convenios requirir a autorizacin previa das Cortes Xerais,nos seguintes casos:

    a) Tratados de carcter poltico.

    b) Tratados ou convenios de carcter militar.

    c) Tratados ou convenios que afecten a integridade territorial do Estadoou os dereitos e deberes fundamentais establecidos no ttulo I.

    d) Tratados ou convenios que impliquen obrigas financeiras para aFacenda pblica.

    e) Tratados ou convenios que supoan modificacin ou derrogacindalgunha lei ou esixan medidas lexislativas para a sa execucin.

    2. O Congreso e mailo Senado sern inmediatamente informados daconclusin dos restantes tratados ou convenios.

    25

  • Artigo 95

    1. A subscricin dun tratado internacional que contea estipulacinscontrarias Constitucin esixir a previa revisin constitucional.

    2. O Goberno ou calquera das cmaras pode requirir o TribunalConstitucional para que declare se existe ou non esa contradiccin.

    Artigo 96

    1. Os tratados internacionais validamente subscritos, unha vez publicadosoficialmente en Espaa, formarn parte do ordenamento interno. As sasdisposicins s podern ser derrogadas, modificadas ou suspendidas naforma prevista nos propios tratados ou de acordo coas normas xerais dodereito internacional.

    2. Para a denuncia dos tratados e convenios internacionais utilizarase omesmo procedemento previsto para a sa aprobacin no artigo 94.

    TTULO IV. DO GOBERNO E DA ADMINISTRACIN

    Artigo 97

    O Goberno dirixe a poltica interior e exterior, a Administracin civil emilitar e a defensa do Estado. Exerce a funcin executiva e a potestaderegulamentaria de acordo coa Constitucin e coas leis.

    Artigo 98

    1. O Goberno componse do presidente, dos vicepresidentes, se o caso,dos ministros e dos demais membros que estableza a lei.

    2. O presidente dirixe a accin do Goberno e coordina as funcins dosdemais membros del, sen prexuzo da competencia e responsabilidadedirecta destes na sa xestin.

    3. Os membros do Goberno non podern exercer outras funcinsrepresentativas cs propias do mandato parlamentario, nin calquera outrafuncin pblica que non derive do seu cargo, nin ningunha actividadeprofesional ou mercantil.

    4. A lei regular o estatuto e mailas incompatibilidades dos membros doGoberno.

    Artigo 99

    1. Despois de cada renovacin do Congreso dos Deputados, e nos demaissupostos constitucionais en que as proceda, o Rei, logo de consulta cosrepresentantes designados polos grupos polticos con representacinparlamentaria, e por medio do presidente do Congreso, propor uncandidato Presidencia do Goberno.

    26

  • 2. O candidato proposto conforme o previsto no nmero anterior exporperante o Congreso dos Deputados o programa poltico do Goberno quepretenda formar e solicitar a confianza da cmara.

    3. Se o Congreso dos Deputados, polo voto da maiora absoluta dos seusmembros, lle outorgase a sa confianza citado candidato, o Reinomearao presidente. De non se acadar esa maiora, someterase a mesmaproposta a nova votacin corenta e oito horas despois da anterior, e aconfianza entenderase outorgada se obtn a maiora simple.

    4. Se efectuadas as citadas votacins non se outorgase a confianza para ainvestidura, tramitaranse sucesivas propostas na forma prevista nosnmeros anteriores.

    5. Se, transcorrido o prazo de dous meses, contado desde a primeiravotacin de investidura, ningn candidato obtivo a confianza do Congreso,o Rei disolver ambas as cmaras e convocar novas eleccins coreferendo do presidente do Congreso.

    Artigo 100

    Os demais membros do Goberno sern nomeados e separados polo Rei,por proposta do seu presidente.

    Artigo 101

    1. O Goberno cesa trala celebracin de eleccins xerais, nos casos deperda de confianza parlamentaria previstos na Constitucin ou pordimisin ou morte do seu presidente.

    2. O Goberno cesante continuar en funcins ata a toma de posesin donovo Goberno.

    Artigo 102

    1. A responsabilidade criminal do presidente e dos demais membros doGoberno ser esixible, cando exista, perante a Sala do Penal do TribunalSupremo.

    2. Se a acusacin fose por traizn ou por calquera delicto contra aseguridade do Estado no exercicio das sas funcins, s poder serpromovida por iniciativa da cuarta parte dos membros do Congreso, e coaaprobacin da maiora absoluta deste.

    3. A prerrogativa real de gracia non ser aplicable a ningn dos supostosdo presente artigo.

    Artigo 103

    1. A Administracin pblica serve con obxectividade os intereses xerais eacta de acordo cos principios de eficacia, xerarqua, descentralizacin,

    27

  • desconcentracin e coordinacin, con sometemento pleno lei e mais dereito.

    2. Os rganos da Administracin do Estado son creados, rexidos ecoordinados de acordo coa lei.

    3. A lei regular o estatuto dos funcionarios pblicos, o acceso funcinpblica de acordo cos principios de mrito e capacidade, as peculiaridadesdo exercicio do seu dereito sindicacin, o sistema de incompatibilidadese as garantas para a imparcialidade no exercicio das sas funcins.

    Artigo 104

    1. As forzas e corpos de seguridade, baixo a dependencia do Goberno,tern como misin protexer o libre exercicio dos dereitos e liberdades egarantir a seguridade cidad.

    2. Unha lei orgnica determinar as funcins, principios bsicos deactuacin e estatutos das forzas e corpos de seguridade.

    Artigo 105

    A lei regular:

    a) A audiencia dos cidadns, directamente ou mediante as organizacins easociacins recoecidas pola lei, no procedemento de elaboracin dasdisposicins administrativas que os afecten.

    b) O acceso dos cidadns s arquivos e rexistros administrativos, menosno que afecte a seguridade e a defensa do Estado, a investigacin dosdelictos e a intimidade das persoas.

    c) O procedemento polo que se deben producir os actos administrativos,garantindo, cando proceda, a audiencia do interesado.

    Artigo 106

    1. Os tribunais controlan a potestade regulamentaria e a legalidade daactuacin administrativa, as como o sometemento desta s fins que axustifican.

    2. Os particulares, nos termos establecidos pola lei, tern dereito a serindemnizados por toda lesin que sufran en calquera dos seus bens edereitos, ags en casos de forza maior, sempre que a lesin sexaconsecuencia do funcionamento dos servicios pblicos.

    Artigo 107

    O Consello de Estado o supremo rgano consultivo do Goberno. Unha leiorgnica regular a sa composicin e competencia.

    28

  • TTULO V. DAS RELACINS ENTRE O GOBERNO E AS CORTESXERAIS

    Artigo 108

    O Goberno responde solidariamente da sa xestin poltica perante oCongreso dos Deputados.

    Artigo 109

    As cmaras e as sas comisins podern solicitar, por medio dospresidentes daquelas, a informacin e axuda que precisen do Goberno edos seus departamentos e de calquera autoridade do Estado e dascomunidades autnomas.

    Artigo 110

    1. As cmaras e as sas comisins poden reclamar a presencia dosmembros do Goberno.

    2. Os membros do Goberno teen acceso s sesins das cmaras e ssas comisins e a facultade de se faceren or nelas e podern solicitarque informen perante aquelas funcionarios dos seus departamentos.

    Artigo 111

    1. O Goberno e cada un dos seus membros estn sometidos sinterpelacins e preguntas que lles formulen nas cmaras. Para esta clasede debate os regulamentos establecern un tempo mnimo semanal.

    2. Toda interpelacin poder dar lugar a unha mocin na que a cmaramanifeste a sa posicin.

    Artigo 112

    O presidente do Goberno, logo de deliberacin do Consello de Ministros,pode promover perante o Congreso dos Deputados a cuestin deconfianza sobre o seu programa ou sobre unha declaracin de polticaxeral. A confianza entenderase outorgada cando vote a favor dela amaiora simple dos deputados.

    Artigo 113

    1. O Congreso dos Deputados pode esixir a responsabilidade poltica doGoberno mediante a adopcin por maiora absoluta da mocin de censura.

    2. A mocin de censura deber ser proposta cando menos pola dcimaparte dos deputados, e ter que inclur un candidato Presidencia doGoberno.

    29

  • 3. A mocin de censura non poder ser votada en tanto non transcorrancinco das desde a sa presentacin. Nos dous primeiros das do devanditoprazo poderanse presentar mocins alternativas.

    4. Se a mocin de censura non for aprobada polo Congreso, os seussignatarios non podern presentar outra durante o mesmo perodo desesins.

    Artigo 114

    1. Se o Congreso lle nega a sa confianza Goberno, este presentaralle asa dimisin Rei e a seguir procederase designacin de presidente doGoberno, segundo o disposto no artigo 99.

    2. Se o Congreso adopta unha mocin de censura, o Goberno presentarallea sa dimisin Rei e o candidato includo naquela entenderase investidoda confianza da cmara para os efectos previstos no artigo 99. O Reinomearao presidente do Goberno.

    Artigo 115

    1. O presidente do Goberno, logo de deliberacin do Consello de Ministros,e baixo a sa exclusiva responsabilidade, poder propor a disolucin doCongreso, do Senado ou das Cortes Xerais, que ser decretada polo Rei. Odecreto de disolucin fixar a data das eleccins.

    2. A proposta de disolucin non se poder presentar cando estea entrmite unha mocin de censura.

    3. Non proceder nova disolucin antes de que transcorra un ano desde aanterior, ags o disposto no artigo 99, nmero 5.

    Artigo 116

    1. Unha lei orgnica regular os estados de alarma, de excepcin e desitio, e as competencias e limitacins correspondentes.

    2. O estado de alarma ser declarado polo Goberno mediante decretoacordado en Consello de Ministros por un prazo mximo de quince das,dndolle conta Congreso dos Deputados, reunido inmediatamente para oefecto; sen a autorizacin deste non poder ser prorrogado o citado prazo.O decreto determinar o mbito territorial a que se estenden os efectos dadeclaracin.

    3. O estado de excepcin ser declarado polo Goberno mediante decretoacordado en Consello de Ministros logo de autorizacin do Congreso dosDeputados. A autorizacin e proclamacin do estado de excepcin deberdeterminar expresamente os seus efectos, o mbito territorial a que seestende e a sa duracin, que non poder exceder de trinta das,prorrogables por outro prazo igual, cos mesmos requisitos.

    30

  • 4. O estado de sitio ser declarado pola maiora absoluta do Congreso dosDeputados, por proposta exclusiva do Goberno. O Congreso determinar oseu mbito territorial, duracin e condicins.

    5. Non se poder proceder disolucin do Congreso mentres esteandeclarados algns dos estados comprendidos no presente artigo,quedando automaticamente convocadas as cmaras de non estaren enperodo de sesins. O seu funcionamento, as como o dos demais poderesconstitucionais do Estado, non se podern interromper durante a vixenciadestes estados.

    Disolto o Congreso ou expirado o seu mandato, de se producir algunha dassituacins que dan lugar a calquera dos citados estados, as competenciasdo Congreso sern asumidas pola sa Deputacin Permanente.

    6. A declaracin dos estados de alarma, de excepcin e de sitio nonmodificarn o principio de responsabilidade do Goberno e dos seusaxentes recoecidos na Constitucin e nas leis.

    TTULO VI

    Do poder xudicial

    Artigo 117

    1. A xustiza emana do pobo e administrada en nome do Rei por xuces emaxistrados integrantes do poder xudicial, independentes, inamovibles,responsables e sometidos unicamente imperio da lei.

    2. Os xuces e maxistrados non podern ser separados, suspendidos,trasladados nin xubilados, a non ser por algunha das causas e coasgarantas previstas na lei.

    3. O exercicio da potestade xurisdiccional en toda clase de procesos,xulgando e facendo executar o xulgado, correspndelles s s xulgados etribunais determinados polas leis, conforme as normas de competencia eprocedemento que estas establezan.

    4. Os xulgados e tribunais non exercern mis funcins cs sinaladas nonmero anterior e as que expresamente lles sexan atribudas pola lei engaranta de calquera dereito.

    5. O principio de unidade xurisdiccional a base da organizacin efuncionamento dos tribunais. A lei regular o exercicio da xurisdiccinmilitar no mbito estrictamente castrense e nos supostos de estado desitio, segundo os principios da Constitucin.

    6. Prohbense os tribunais de excepcin.

    31

  • Artigo 118

    obrigatorio o cumprimento das sentencias e demais resolucins firmesdos xuces e tribunais, as como prestar tamn a colaboracin por elesrequirida no curso do proceso e na execucin das resolucins.

    Artigo 119

    A xustiza ser gratuta cando as o dispoa a lei e, en todo caso, respectode quen acredite insuficiencia de recursos para litigar.

    Artigo 120

    1. As actuacins xudiciais sern pblicas, coas excepcins previstas nasleis de procedemento.

    2. O procedemento ser predominantemente oral, sobre todo en materiacriminal.

    3. As sentencias sern sempre motivadas e pronunciaranse en audienciapblica.

    Artigo 121

    Os danos causados por erro xudicial, as como tamn os que sexanconsecuencia do funcionamento anormal da Administracin de xustiza,darn dereito a unha indemnizacin a cargo do Estado, conforme a lei.

    Artigo 122

    1. A lei orgnica do poder xudicial deteminar a constitucin, ofuncionamento e o goberno dos xulgados e tribunais, as como o estatutoxurdico dos xuces e maxistrados de carreira, que formarn un corponico, e do persoal servicio da Administracin de xustiza.

    2. O Consello Xeral do Poder Xudicial o rgano de goberno deste. A leiorgnica establecer o seu estatuto e o rxime de incompatibilidades dosseus membros e as sas funcins, especialmente en materia denomeamentos, ascensos, inspeccin e rxime disciplinario.

    3. O Consello Xeral do Poder Xudicial estar integrado polo presidente doTribunal Supremo, que o presidir, e por vinte membros nomeados poloRei por un perodo de cinco anos. Destes, doce entre xuces e maxistradosde todas as categoras xudiciais, nos termos que estableza a lei orgnica;catro por proposta do Congreso dos Deputados, e catro por proposta doSenado, elixidos en ambos os casos por maiora de tres quintos dos seusmembros, entre avogados e outros xuristas, todos eles de recoecidacompetencia e con mis de quince anos de exercicio na sa profesin.

    32

  • Artigo 123

    1. O Tribunal Supremo, con xurisdiccin en toda Espaa, o rganoxurisdiccional superior en todas as ordes, salvo o disposto en materia degarantas constitucionais.

    2. O presidente do Tribunal Supremo ser nomeado polo Rei, por propostado Consello Xeral do Poder Xudicial, da maneira que determine a lei.

    Artigo 124

    1. O Ministerio Fiscal, parte das funcins encomendadas a outrosrganos, ten por misin promover a accin da xustiza en defensa dalegalidade, dos dereitos dos cidadns e do interese pblico tutelado polalei, de oficio ou por peticin dos interesados, as como velar polaindependencia dos tribunais e procurar perante estes a satisfaccin dointerese social.

    2. O Ministerio Fiscal exerce as sas funcins mediante rganos de seu,conforme os principios de unidade de actuacin e dependencia xerrquicae con suxeicin, en todo caso, s de legalidade e imparcialidade.

    3. A lei regular o estatuto orgnico do Ministerio Fiscal.

    4. O fiscal xeral do Estado ser nomeado polo Rei, por proposta doGoberno, unha vez escoitado o Consello Xeral do Poder Xudicial.

    Artigo 125

    Os cidadns podern exercer a accin popular e participaren naAdministracin de xustiza mediante a institucin do xurado, na forma econ respecto a aqueles procesos penais que a lei determine, e tamn nostribunais consuetudinarios e tradicionais.

    Artigo 126

    A polica xudicial depende dos xuces, dos tribunais e do Ministerio Fiscalnas sas funcins de pescuda do delicto e de descubrimento easeguramento do delincuente nos termos que a lei estableza.

    Artigo 127

    1. Os xuces e maxistrados, e mailos fiscais, mentres estean en activo, nonpodern desempear outros cargos pblicos nin pertencer a partidospolticos ou sindicatos. A lei establecer o sistema e modalidades deasociacin profesional dos xuces, maxistrados e fiscais.

    2. A lei establecer o rxime de incompatibilidades dos membros do poderxudicial de maneira que asegure a sa total independencia.

    TTULO VII. ECONOMA E FACENDA

    33

  • Artigo 128

    1. Toda a riqueza do pas nas sas distintas formas e calquera que sexa asa titularidade est subordinada interese xeral.

    2. Recocese a iniciativa pblica na actividade econmica. Mediante leipoderanse reservar sector pblico recursos ou servicios esenciais,especialmente no caso de monopolio, e tamn acordarse a intervencin deempresas cando as o esixa o interese xeral.

    Artigo 129

    1. A lei establecer as formas de participacin dos interesados naSeguridade Social e na actividade dos organismos pblicos que teanunha funcin que afecte directamente a calidade da vida ou o benestarxeral.

    2. Os poderes pblicos promovern con eficacia as diversas formas departicipacin na empresa e fomentarn mediante unha lexislacinaxeitada as sociedades cooperativas. Tamn establecern os medios quefaciliten o acceso dos traballadores propiedade dos medios deproduccin.

    Artigo 130

    1. Os poderes pblicos atendern modernizacin e desenvolvementode todos os sectores econmicos e, en particular, da agricultura, dagandera, da pesca e da artesana, co fin de equiparar o nivel de vida detodos os espaois.

    2. Co mesmo fin outorgarselles un tratamento especial s zonas demontaa.

    Artigo 131

    1. O Estado mediante lei poder planificar a actividade econmica xeralpara atender as necesidades colectivas, equilibrar e harmonizar odesenvolvemento rexional e sectorial e estimular o crecemento da renda eda riqueza e a sa mis xusta distribucin.

    2. O Goberno elaborar os proxectos de planificacin de acordo coasprevisins que lle sexan subministradas polas comunidades autnomas e oasesoramento e colaboracin dos sindicatos e outras organizacinsprofesionais, empresariais e econmicas. A tal fin constituirase unconsello, cunha composicin e cunhas funcins que se desenvolvern porlei.

    34

  • Artigo 132

    1. A lei regular o rxime xurdico dos bens de dominio pblico e doscomunais, inspirndose nos principios de inalienabilidade,imprescritibilidade e inembargabilidade, as como a sa desafectacin.

    2. Son bens de dominio pblico estatal os que determine a lei e, en todocaso, a zona martimo-terrestre, as praias, o mar territorial e os recursosnaturais da zona econmica e a plataforma continental.

    3. Regularanse por lei o patrimonio do Estado e o patrimonio nacional, asa administracin, defensa e conservacin.

    Artigo 133

    1. A potestade orixinaria para establecer os tributos correspndelleexclusivamente Estado, mediante lei.

    2. As comunidades autnomas e as corporacins locais podern establecere esixir tributos de acordo coa Constitucin e coas leis.

    3. Todo beneficio fiscal que afecte os tributos do Estado deberaseestablecer por lei.

    4. As administracins pblicas s podern contraer obrigas financeiras erealizar gastos de acordo coas leis.

    Artigo 134

    l. Correspndelle Goberno a elaboracin dos orzamentos xerais doEstado e s Cortes Xerais o seu exame, emenda e aprobacin.

    2. Os orzamentos xerais do Estado tern carcter anual, incluirn atotalidade dos gastos e ingresos do sector pblico estatal e nelesconsignarase o importe dos beneficios fiscais que afecten os tributos doEstado.

    3. O Goberno deber presentar perante o Congreso dos Deputados osorzamentos xerais do Estado cando menos tres meses antes da expiracindos do ano anterior.

    4. Se a lei de orzamentos non se aprobase antes do primeiro da doexercicio econmico correspondente, consideraranse automaticamenteprorrogados os orzamentos do exercicio anterior ata a aprobacin dosnovos.

    5. Aprobados os orzamentos xerais do Estado, o Goberno poderpresentar proxectos de lei que impliquen aumento do gasto pblico oudiminucin dos ingresos correspondentes mesmo exercicioorzamentario.

    35

  • 6. Toda proposicin ou emenda que supoa aumento dos crditos oudiminucin dos ingresos orzamentarios requirir a conformidade doGoberno para a sa tramitacin.

    7. A lei de orzamentos non pode crear tributos. Poder modificalos candoestea previsto nunha lei tributaria substantiva.

    Artigo 135

    1. O Goberno ter que estar autorizado por lei para emitir dbeda pblicaou contraer crdito.

    2. Os crditos para satisfacer o pagamento de xuros e capital da dbedapblica do Estado consideraranse sempre includos no estado de gastosdos orzamentos e non podern ser obxecto de emenda ou modificacin,mentres se axusten s condicins da lei de emisin.

    Artigo 136

    1. O Tribunal de Contas o supremo rgano fiscalizador das contas e daxestin econmica do Estado, as como do sector pblico.

    Depender directamente das Cortes Xerais e exercer as sas funcinspor delegacin delas no exame e comprobacin da Conta xeral do Estado.

    2. As contas do Estado e do sector pblico estatal rendernselle Tribunalde Contas e sern censuradas por este.

    O Tribunal de Contas, sen perda da sa propia xurisdiccin, remitiralles sCortes Xerais un informe anual no que, cando proceda, lles comunicar asinfraccins ou responsabilidades nas que, seu xuzo, se incorrese.

    3. Os membros do Tribunal de Contas gozarn da mesma independencia einamovibilidade e estarn sometidos s mesmas incompatibilidades csxuces.

    4. Unha lei orgnica regular a composicin, organizacin e funcins doTribunal de Contas.

    TTULO VIII. DA ORGANIZACIN TERRITORIAL DO ESTADO

    CAPTULO PRIMEIRO. PRINCIPIOS XERAIS

    Artigo 137

    O Estado organzase territorialmente en municipios, en provincias e nascomunidades autnomas que se constitan. Todas estas entidades gozande autonoma para a xestin dos seus respectivos intereses.

    36

  • Artigo 138

    1. O Estado garante a realizacin efectiva do principio de solidariedadeconsagrado no artigo 2 da Constitucin, mirando de establecer unequilibrio econmico axeitado e xusto entre as diversas partes doterritorio espaol, e atendendo en particular s circunstancias do feitoinsular.

    2. As diferencias entre os estatutos das diferentes comunidadesautnomas non podern implicar, en caso ningn, privilexios econmicosou sociais.

    Artigo 139

    1. Todos os espaois teen os mesmos dereitos e obrigas en calqueraparte do territorio do Estado.

    2. Ningunha autoridade poder adoptar medidas que directa ouindirectamente obstaculicen a liberdade de circulacin e establecementodas persoas e a libre circulacin de bens en todo o territorio espaol.

    CAPTULO SEGUNDO. DA ADMINISTRACIN LOCAL

    Artigo 140

    A Constitucin garante a autonoma dos municipios. Estes gozarn depersonalidade xurdica plena. O seu goberno e administracincorrespndelles s seus respectivos concellos, integrados polos alcaldes emailos concelleiros. Os concelleiros sern elixidos polos vecios domunicipio mediante sufraxio universal, igual, libre, directo e secreto, naforma establecida pola lei. Os alcaldes sern elixidos polos concelleiros oupolos vecios. A lei regular as condicins nas que proceda o rxime deconcello aberto.

    Artigo 141

    1. A provincia unha entidade local con personalidade xurdica propia,definida pola agrupacin de municipios e divisin territorial para ocumprimento das actividades do Estado. Calquera alteracin dos lmitesprovinciais ter que ser aprobada polas Cortes Xerais mediante leiorgnica.

    2. O goberno e a administracin autnoma das provincias estaranllesencomendados a deputacins ou a outras corporacins de carcterrepresentativo.

    3. Poderanse crear agrupacins de municipios diferentes da provincia.

    4. Nos arquiplagos, as illas tern ademais a sa administracin propia enforma de cabidos ou consellos.

    37

  • Artigo 142

    As facendas locais debern dispor dos medios suficientes para odesempeo das funcins que a lei lles atribe s corporacins respectivase nutriranse fundamentalmente de tributos propios e de participacin nosdo Estado e nos das comunidades autnomas.

    CAPTULO TERCEIRO. DAS COMUNIDADES AUTNOMAS

    Artigo 143

    1. No exercicio do dereito autonoma recoecido no artigo 2 daConstitucin, as provincias limtrofes con caractersticas histricas,culturais e econmicas comns, os territorios insulares e as provincias conentidade rexional histrica podern acceder seu autogoberno econstiturse en comunidades autnomas conforme o previsto neste ttulo enos respectivos estatutos.

    2. A iniciativa do proceso autonmico correspndelles a todas asdeputacins interesadas ou rgano interinsular correspondente e sdas terceiras partes dos municipios se a sa poboacin representa, candomenos, a maiora do censo electoral de cada provincia ou illa. Estesrequisitos tern que ser cumpridos no prazo de seis meses desde oprimeiro acordo adoptado neste sentido por algunha das corporacinslocais interesadas.

    3. A iniciativa, en caso de non prosperar, s se poder reiterar pasadoscinco anos.

    Artigo 144

    As Cortes Xerais, mediante lei orgnica, podern, por motivos de interesenacional:

    a) Autorizar a constitucin dunha comunidade autnoma cando o seumbito territorial non supere o dunha provincia e non rena as condicinsdo nmero 1 do artigo 143.

    b) Autorizar ou acordar, segundo os casos, un estatuto de autonomapara territorios que non estean integrados na organizacin provincial.

    c) Substitur a iniciativa das corporacins locais a que se refire o nmero2 do artigo 143.

    Artigo 145

    1. Non se admitir en caso ningn a federacin de comunidadesautnomas.

    2. Os estatutos podern prever os supostos, requisitos e termos en que ascomunidades autnomas podern concertar convenios entre si para a

    38

  • xestin e prestacin de servicios propios delas, as como o carcter eefectos da correspondente comunicacin s Cortes Xerais. Nos outrossupostos, os acordos de cooperacin entre as comunidades autnomasnecesitarn a autorizacin das Cortes Xerais.

    Artigo 146

    O proxecto de estatuto ser elaborado por unha asemblea composta polosmembros da deputacin ou rgano interinsular das provincias afectadas epolos deputados e senadores elixidos nelas e ser elevado s CortesXerais para a sa tramitacin como lei.

    Artigo 147

    1. Dentro dos termos desta Constitucin os estatutos sern a normainstitucional bsica de cada comunidade autnoma e o Estadorecoeceraos e ampararaos como parte integrante do seu ordenamentoxurdico.

    2. Os estatutos de autonoma debern conter:

    a) A denominacin da comunidade que mellor corresponda saidentidade histrica.

    b) A delimitacin do seu territorio.

    c) A denominacin, organizacin e sede das institucins autnomaspropias.

    d) As competencias asumidas dentro do marco establecido naConstitucin e as bases para o traspaso dos servicios correspondentes aelas.

    3. A reforma dos estatutos axustarase procedemento que neles seestableza e requirir, en todo caso, a aprobacin polas Cortes Xerais,mediante lei orgnica.

    Artigo 148

    1. As comunidades autnomas podern asumir competencias nasseguintes materias:

    1. Organizacin das sas institucins de autogoberno.

    2. As alteracins dos termos municipais comprendidos no seu territorioe, en xeral, as funcins que lle correspondan Administracin do Estadosobre as corporacins locais e de transferencia autorizada pola lexislacinsobre rxime local.

    3. Ordenacin do territorio, urbanismo e vivenda.

    39

  • 4. As obras pblicas de interese da comunidade autnoma no seupropio territorio.

    5. As vas frreas e estradas de percorrido comprendido integramenteno territorio da comunidade autnoma e, nos mesmos termos, otransporte levado a cabo por estes medios ou por cable.

    6. Os portos de refuxio, os portos e aeroportos deportivos e, en xeral,os que non desenvolvan actividades comerciais.

    7. A agricultura e a gandera, de acordo coa ordenacin xeral daeconoma.

    8. Os montes e aproveitamentos forestais.

    9. A xestin en materia de proteccin do ambiente.

    10. Os proxectos, construccin e explotacin dos aproveitamentoshidrulicos, canles e regados de interese da comunidade autnoma; asaugas minerais e termais.

    11. A pesca nas augas interiores, o marisqueo e a acuicultura, a caza ea pesca fluvial.

    12. Feiras interiores.

    13. O fomento do desenvolvemento econmico da comunidadeautnoma dentro dos obxectivos marcados pola poltica econmicanacional.

    14. Artesana.

    15. Museos, bibliotecas e conservatorios de msica de interese para acomunidade autnoma.

    16. Patrimonio monumental de interese da comunidade autnoma.

    17. O fomento da cultura, da investigacin e, se o caso, do ensino dalingua da comunidade autnoma.

    18. Promocin e ordenacin do turismo no seu mbito territorial.

    19. Promocin do deporte e da axeitada utilizacin do lecer.

    20. Asistencia social.

    21. Sanidade e hixiene.

    22. A vixilancia e proteccin dos seus edificios e instalacins. Acoordinacin e demais facultades en relacin coas policas locais nostermos que estableza unha lei orgnica.

    40

  • 2. Transcorridos cinco anos, e mediante a reforma dos seus estatutos, ascomunidades autnomas podern ampliar sucesivamente as sascompetencias dentro do marco establecido no artigo 149.

    Artigo 149

    1. O Estado ten competencia exclusiva sobre as seguintes materias:

    1. A regulacin das condicins bsicas que garantan a igualdade detodos os espaois no exercicio dos dereitos e no cumprimento dos deberesconstitucionais.

    2. Nacionalidade, inmigracin, emigracin, estranxeira e dereito deasilo.

    3. Relacins internacionais.

    4. Defensa e Forzas Armadas.

    5. Administracin de xustiza.

    6. Lexislacin mercantil, penal e penitenciaria; lexislacin procesual,sen perda das necesarias especialidades que nesta orde deriven dasparticularidades do dereito substantivo das comunidades autnomas.

    7. Lexislacin laboral, sen prexuzo da sa execucin polos rganos dascomunidades autnomas.

    8. Lexislacin civil, sen prexuzo da conservacin, modificacin edesenvolvemento polas comunidades autnomas dos dereitos civs, foraisou especiais, al onde existan. En todo caso, as regras relativas aplicacin e eficacia das normas xurdicas, relacins xurdico-civs relativass formas de matrimonio, ordenacin dos rexistros e instrumentospblicos, bases das obrigas contractuais, normas para resolver osconflictos de leis e determinacin das fontes do dereito, con respecto,neste ltimo caso, s normas de dereito foral ou especial.

    9. Lexislacin sobre propiedade intelectual e industrial.

    10. Rxime aduaneiro e arancelario; comercio exterior.

    11. Sistema monetario: divisas, cambio e convertibilidade; bases daordenacin do crdito, banca e seguros.

    12. Lexislacin sobre pesos e medidas, determinacin da hora oficial.

    13. Bases e coordinacin da planificacin xeral da actividadeeconmica.

    14. Facenda xeral e dbeda do Estado.

    15. Fomento e coordinacin xeral da investigacin cientfica e tcnica.

    41

  • 16. Sanidade exterior. Bases e coordinacin xeral da sanidade.Lexislacin sobre os productos farmacuticos.

    17. Lexislacin bsica e rxime econmico da Seguridade Social, senprexuzo da execucin dos seus servicios polas comunidades autnomas.

    18. As bases do rxime xurdico das administracins pblicas e dorxime estatutario dos seus funcionarios, que, en todo caso, llesgarantirn s administrados un tratamento comn ante elas; oprocedemento administrativo comn, sen prexuzo das especialidadesderivadas da organizacin propia das comunidades autnomas; lexislacinsobre expropiacin forzosa; lexislacin bsica sobre contratos econcesins administrativas e o sistema de responsabilidade de todas asadministracins pblicas.

    19. Pesca martima, sen prexuzo das competencias que na ordenacindo sector se lles atriban s comunidades autnomas.

    20. Maria mercante e abandeiramento de buques; iluminacin decostas e sinais martimos; portos de interese xeral; aeroportos de interesexeral; control do espacio areo, trnsito e transporte areo, serviciometeorolxico e matriculacin de aeronaves.

    21. Vas frreas e transportes terrestres que transcorran polo territoriode mis dunha comunidade autnoma; rxime xeral de comunicacins;trfico e circulacin de vehculos de motor; correos e telecomunicacins;cables areos, submarinos e radiocomunicacin.

    22. A lexislacin, ordenacin e concesin de recursos eaproveitamentos hidrulicos cando as augas corran por mis dunhacomunidade autnoma, e a autorizacin das instalacins elctricas, candoo seu aproveitamento afecte outra comunidade ou o transporte de enerxasaia do seu mbito territorial.

    23. Lexislacin bsica sobre proteccin do ambiente sen prexuzo dasfacultades das comunidades autnomas de estableceren normasadicionais de proteccin. A lexislacin bsica sobre montes,aproveitamentos forestais e vas pecuarias.

    24. Obras pblicas de interese xeral ou de realizacin que afecte misdunha comunidade autnoma.

    25. Bases do rxime mineiro e enerxtico.

    26. Rxime de produccin, comercio, posesin e uso de armas eexplosivos.

    27. Normas bsicas do rxime de prensa, radio e televisin e, en xeral,de todos os medios de comunicacin social, sen perda das facultades que

    42

  • no seu desenvolvemento e execucin lles correspondan s comunidadesautnomas.

    28. Defensa do patrimonio cultural, artstico e monumental espaolcontra a exportacin e a espoliacin; museos, bibliotecas e arquivos detitularidade estatal, sen prexuzo da sa xestin por parte dascomunidades autnomas.

    29. Seguridade pblica, sen prexuzo da posibilidade de creacin depolicas polas comunidades autnomas na forma que se estableza nosrespectivos estatutos no marco do que dispoa unha lei orgnica.

    30. Regulacin das condicins de obtencin, expedicin e homologacinde ttulos acadmicos e profesionais e normas bsicas para odesenvolvemento do artigo 27 da Constitucin co fin de garantir ocumprimento das obrigas dos poderes pblicos nesta materia.

    31. Estatstica para fins estatais.

    32. Autorizacin para a convocatoria de consultas populares por va dereferendo.

    2. parte das competencias que podern asumir as comunidadesautnomas, o Estado considerar o servicio da cultura como deber eatribucin esencial e facilitar a comunicacin cultural entre ascomunidades autnomas de acordo con elas.

    3. As materias non atribudas expresamente Estado por estaConstitucin poderanlles corresponder s comunidades autnomas,segundo os seus respectivos estatutos. A competencia sobre as materiasque non foren asumidas polos estatutos de autonoma corresponderalle Estado, e as normas deste prevalecern, en caso de conflicto, sobre as dascomunidades autnomas en todo o que non estea atribudo exclusivacompetencia destas. O dereito estatal ser, en calquera caso, supletoriodo dereito das comunidades autnomas.

    Artigo 150

    1. As Cortes Xerais, en materias de competencia estatal, poderanllesatribur a todas ou a algunha das comunidades autnomas a facultade dedictaren, para si mesmas, normas lexislativas no marco dos principios,bases e directrices fixados por unha lei estatal. parte das competenciasdos tribunais, en cada lei marco establecerase a modalidade do controldas Cortes Xerais sobre estas normas lexislativas das comunidadesautnomas.

    2. O Estado poder transferir ou delegar nas comunidades autnomas,mediante lei orgnica, facultades correspondentes a materia detitularidade estatal que pola sa propia natureza sexan susceptibles detransferencia ou delegacin. A lei prever en cada caso a correspondente

    43

  • transferencia de medios financeiros, as como as formas de control quereserve para si o Estado.

    3. O Estado poder dictar leis que establezan os principios necesarios paraharmonizar as disposicins normativas das comunidades autnomas,anda no caso de materias atribudas competencia destas, cando as oesixa o interese xeral. Correspndelles s Cortes Xerais, por maioraabsoluta de cada cmara, a apreciacin desta necesidade.

    Artigo 151

    1. Non ser necesario deixar transcorrer o prazo de cinco anos a que serefire o nmero 2 do artigo 148 cando a iniciativa do proceso autonmicosexa acordada dentro do prazo do artigo 143.2, ademais de polasdeputacins ou os rganos interinsulares correspondentes, polas trescuartas partes dos concellos de cada unha das provincias afectadas querepresenten, cando menos, a maiora do censo electoral de cada unhadelas e a citada iniciativa sexa ratificada mediante referendo polo votoafirmativo da maiora absoluta dos electores de cada provincia nos termosque estableza unha lei orgnica.

    2. No suposto previsto no nmero anterior, o procedemento para aelaboracin do estatuto ser o seguinte:

    1. O Goberno convocar todos os deputados e senadores elixidos nascircunscricins comprendidas no mbito territorial que pretenda acceder autogoberno, para que se constitan en asemblea, para os nicos efectosde elaborar o correspondente proxecto de estatuto de autonoma,mediante o acordo da maiora absoluta dos seus membros.

    2. Aprobado o proxecto de estatuto pola asemblea de parlamentarios,remitirselle Comisin Constitucional do Congreso, a cal, dentro do prazode dous meses, o examinar co concurso e asistencia dunha delegacin daasemblea propoente para determinaren de comn acordo a saformulacin definitiva.

    3. Se se alcanzase o devandito acordo, o texto resultante ser sometidoa referendo do corpo electoral das provincias comprendidas no mbitoterritorial do proxectado estatuto.

    4. Se o proxecto de estatuto aprobado en cada provincia pola maiorados votos validamente emitidos, ser elevado s Cortes Xerais. Os plenosde ambas as cmaras decidirn sobre o texto mediante un voto deratificacin. Aprobado o estatuto, o Rei sancionarao e promulgarao comolei.

    5. De non se alcanzar o acordo que se refire o punto 2. destenmero, o proxecto de estatuto ser tramitado como proxecto de leiperante as Cortes Xerais. O texto aprobado por estas ser sometido areferendo do corpo electoral