Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

27
Elena Laiz Sasiain (2010-2011) 1 NOLA LAN EGITEN DUGU ESKOLA TXIKIETAN? eta ZERGATIK? Eskola txikiek dituzten ezaugarrien artean badago bat metodologiari bereziki dagokiona: ikastalde txikiak eta adin aniztasuna gelan. Hausnarketa sakona eta luzearen ondoren, gure metodologiaren ildo nagusiak ikuspegi konstruktibistan, eskola inklusiboan eta aprendizai kooperatiboan oinarritzearen aldeko aukera egin dugu, uste baitugu denok garela beharrezkoak elkarreraginean eta elkarri lagunduz gure gaitasunak garatzeko eta ezaguera berriak eraikitzeko. Beraz, horrela planteatzen dugu gure didaktikaren filosofia eta ondorengo hauek izango lirateke gure ardatz/ildo metodologiko nagusiak: Ikas/irakas prozesu pertsonalizatua Ikaslearen aurretiazko ideietatik abiatzen gara, hau da, saiatzen gara bere aurre-ezagupenak eta hipotesiak abiapuntutzat hartzen. Irakasleok ikaslearen ingurunearen aurretiazko ikusmoldea ezagutu behar dugu lanaren abiapuntu moduan hartzeko eta ikaslea ikaste- prozesuko zein momentutan dagoen jakiteko. Horretarako baliabide eta estrategi egokiak erabiltzen ahalegintzen gara: bakarkako elkarrizketak (1 eranskina), aurre- ebaluaketak, ahozko adierazpen naturalak, zehar-galderak eta proposamen interesanteak (zer dakigu honetaz?, zer gertatuko da?, nola jakin duzu? …), behaketa, ikaslearen ingurukoen informazioa… Gurasoen aurrean aurkezpena egiten Talde bakoitza bere eginkizunetan irakasle banaren laguntzaz

description

 

Transcript of Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Page 1: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)1

NOLA LAN EGITEN DUGU ESKOLATXIKIETAN? eta ZERGATIK?

Eskola txikiek dituzten ezaugarrien artean badago batmetodologiari bereziki dagokiona: ikastalde txikiak eta adinaniztasuna gelan.

Hausnarketa sakona eta luzearen ondoren, guremetodologiaren ildo nagusiak ikuspegi konstruktibistan, eskolainklusiboan eta aprendizai kooperatiboan oinarritzearen aldekoaukera egin dugu, uste baitugu denok garela beharrezkoakelkarreraginean eta elkarri lagunduz gure gaitasunak garatzeko etaezaguera berriak eraikitzeko.

Beraz, horrela planteatzen dugu gure didaktikaren filosofia etaondorengo hauek izango lirateke gure ardatz/ildo metodologikonagusiak:

Ikas/irakas prozesu pertsonalizatuaIkaslearen aurretiazko ideietatik abiatzen gara, hau da, saiatzen

gara bere aurre-ezagupenak eta hipotesiak abiapuntutzat hartzen.Irakasleok ikaslearen ingurunearen aurretiazko ikusmoldea ezagutubehar dugu lanaren abiapuntu moduan hartzeko eta ikaslea ikaste-prozesuko zein momentutan dagoen jakiteko.

Horretarako baliabide eta estrategi egokiak erabiltzenahalegintzen gara: bakarkako elkarrizketak (1 eranskina), aurre-ebaluaketak, ahozko adierazpen naturalak, zehar-galderak etaproposamen interesanteak (zer dakigu honetaz?, zer gertatuko da?,nola jakin duzu? …), behaketa, ikaslearen ingurukoen informazioa…

Gurasoen aurreanaurkezpena egiten

Talde bakoitza bereeginkizunetan irakasle

banaren laguntzaz

Page 2: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)2

ElkarrekintzaInterakzioa eta elkarrekintza bultzatzen eta bideratzen saiatzen

gara, bai kideen artean, bai irakasle eta ikasleen artean, baitaezagupen objetuekin ere. Horretarako

o Talde malguak antolatzen dituguTaldekatze era ezberdinak eta malguak erabiltzen ditugu: talde

handian elkartzen dira ikasleak zenbait egoeretan irakaslearengidaritzapean lana egiteko (azalpenak, eztabaidak, irakurketak,problemak…); talde txikitan, beste batzuetan, zenbait proiektu edoikerketa aurrera eramateko; bikotetan, maiz, hipotesiak frogatzeko,eztabaidatzeko eta erabakiak hartzeko… Bakarka ere, noski, egitendute lana askotan, ezagupen objetuaren inguruan (irakurketa,idazketa, aritmetika, musika…) azterketak, burutazioak, frogak…egin ahal izateko.

Taldeak zein bikoteak adin aniztasunaz baliatzen dira etaaberastasun horri etekina ateratzen saiatzen gara, hau da, adinberekoez zein oso adin ezberdinetakoez osatuak izan litezke taldehoriek, egoera, proiektu, behar edo lan motaren arabera. Ekintzatutorizatuak ere bultzatzen eta planifikatzen ditugu handi bat txikibatekin elkarreraginean lan egiteko.

Irakaslea ume bati berelanean laguntzen

Tutorizatua:Bi handi bi txikiri laguntzen

Txikiak testuak idazten

Page 3: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

“Lurbiran” proiektuarenaurkezpena familiei

Handiak txikiei irakurtzen

Handiak informazioabilatzen binaka

beeretHerba

Tutorizatua:handi bat hiru txikikingonbidatuei merienda

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)3

o Aprendizai esanguratsua eta aktiboa bultzatzendugu

Modu manipulatibo/praktikoan, hipotesiak eraikiz, gaindituz etarrituz, bizitzarako aplikagarriak eta garapen pertsonalerakorelebanteak eta autonomia lortzeko baliagarriak diren ikasketaka ezaguerak ikasle guztioi eskaintzen ahalegintzen gara.orretarako irakasleok estrategi didaktiko anitz, egoki etaaginkorrak erabili behar ditugu; baita gai, material eta bestelakoliabide egokiak ere.

prestatzen

Senegaleko Baba lagunarenherria bilatzen

Bildutako gaztainakdanbolinean erretzen

Page 4: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)4

Irakasleon zereginaIrakasleok ikasturteko lana planifikatzen dugu taldeari eta ikasle

bakoitzari ahal den ondoen erantzuteko, beti eskolak ezarrita dituenhezkuntza-ardatz filosofikoen barruan. Hala, guri dagokigucurriculum-aren atalak aukeratzea eta unitate didaktikoak edotaproiektuak garatzea.

Ikasleari ikaste-prozesua eraikitzen laguntzen saiatzen gara,eduki/gai konplexuak ulertarazteko baliabide eta estrategiak bilatzenditugu, elkarrekiko errespetua eta beharra sustatzen dugu, denonparte-hartzea eta ekarpenak bideratuz… Hori guztia lortu ahalizateko planifikatzen dugu gelako lana, ahaztu gabe irakasleokikasteko jakin-mina eta gogoa dugunean ikasleei gogo bera piztendiegula. (ikus A1 eta A2 eranskinak)

Arte Hezkuntza: lauen arteanbuztinezko ekoizpen bakarra

Handiak txikiei informazioa nolabilatu azaltzen

Txikiak bere kabuz irakurtzen,nork bere estrategiak erabiliz

Lehiaketaren emaitzak apuntatuondoren, puntuazioa kalkulatzen

Page 5: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)5

Irakaskuntza berriztatzaile eta kalitatezkoaGaur egungo gizartearen beharretara eta eskakizunetara

hurbiltzen eta hezkuntza legeak (LOEk) ezarritako OinarrizkoKonpetentziak garatzen saiatzen gara. Horretarako, azken ikerketakontrastatuetan oinarritutako ardatz metodologiko sakonak etabaliabide didaktiko egokiak izaten ditugu kontutan.

Beraz, irakasleok etengabeko formazioa jaso behar dugu, baimaila pertsonalean (irakurriz, hausnartuz...), bai eskola mailan(koordinatuz, eztabaidatuz, alderatuz...) eta baita beste eskolatxikiekin batera, ahal den neurrian (berritzeguneko mintegietan partehartuz, proiektu inter-eskolarrak bultzatuz...)

Giro alfabetizatzailea, motibatzailea, lasaia,aberatsa eta denonaEskola eta gelak ikasgune eta topagune bilakatzen saiatzen gara,

bertan norberaren garapenerako bideak eta moduak bilatzen ditugu,gai interesante eta emankorrak jorratuz, ikasleak ikertzera etagehiago ikastera bultzatuz, denon ekarpenak kontutan hartuz,elkarlanean eta elkarri lagunduz, beti ahal duten gehien eta ondoenegiteko eskatuz, kemena, gogoa eta saiatzea baloratuz, prozesuak–ez emaitzak, soilik- ebaluatuz…

Myriam Nemirovsky

Bernardo Atxaga

Kike Amonarriz

Page 6: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)6

Hiruhilabeteko plangintzakontsultatzen

Eskolako baratzeanlanean

Margolari handien biografiakkontsultatzen

Herriko zalditegian bisitan

Goenaga margolariaren tailerrean

Munduko herrialde askotakobisitak izan ditugu

Frida Kalhorenbiografia lantzen

Page 7: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)7

Irakasleok sujetu alfabetizatuen eredu izaten, gizartea eskolaraekartzen eta kanpokoen ekarpenez eta jakinduriaz baliatzen eresaiatzen gara.

Ikas-komunitatearen konpromisoan errotuaIrakasleon formazioa, familien inplikazioa, herriaren babesa…

bultzatzen eta bilatzen dugu.

Goenaga margolariarenbisita

Richard Oribe kirolariarenbisitaTolosaldeko Adingabeko

etorkinen harrera etxekomutilak

Amona iloba lehiaketanHerriko azoka berezian parte hartzen

Page 8: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)8

IKASKETEN ANTOLAKETA

Gure ezaugarri eta filosofi ardatzekin koherenteak izateakpraktika batzuk bultzatzera eramaten gaitu eta beste batzuk, berriz,ekiditzera:

Ezin ditugu testu-liburuak oinarritzat hartu, aldiz, gizarteakeskaintzen dituen material, gai eta baliabideak izaten ditugu betiaztergai eta ikasteko iturri.

Proiektuetan edota jarduera didaktiko sekuentziatuetanoinarritzen dugu ikas/irakas prozesua. (ikus B eta D eranskinak)

Proiektua edo gaia gela batean edo eskola osoan eramandaiteke aurrera, baina beti taldeko ume guztiekin lantzen da, adinezberdinetakoak izan arren. Eskakizun maila eta emaitzak ez diraberdinak izango, baina bai lan egiteko modua, estrategiak,baliabideak, eta abar.

Ez dira derrigorrez ikasle guztiak aldi berean lan bera egitenegon behar, taldekatze mota anitzak erabiltzen ditugu, baitaataza ugari eta gune ezberdinak ere.

Interakzioaz baliatzen gara elkarri laguntzeko eta gehiago etahobeto ikasteko: denok erakutsi dezakegu eta denok ikasidezakegu besteengandik. Beraz, irakasleak antolatzen etagidatzen du ikaste prozesua, baina ez da dakien bakarra, ikaslezaharragoak edo gai batean trebeagoak direnek ere besteeiikasten laguntzen die.

Eskola komunitate txikia izateak partaideen artean harremanakestutzen dituenez, posible da, konfiantza giro horretan, ikasleenfamilietako jendearekin kontatzea zenbait gai, ikerketa edoesperimentutan kolaborazioren bat egiteko. Ikasle ohiak ere osoegokiak dira zenbait jardueretan laguntzeko.

Oinarrizko ikasketak (ahozko adierazpena, irakurketa,idazketa…) eskolako irakasle guztion eginkizuna da, nahiz etatutoreak edo berariazko irakasleek ardura gehiago izan etahorretarako ordu eta baliabide gehiago eskaintzen duten. Honekesan nahi du klaustrokide guztiok koordinatuak egon behardugula eta formazio eta estrategi didaktiko komunak izan beharditugula. Oinarrizko trebetasun horietan ikasleren batekzailtasunak izango balitu, bere irakasleak diren guztien artean

Page 9: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)9

erabaki beharko lukete nola aurre egin arazoari, PT edoKontsultore irakasleen laguntzarekin.

Modu berean jokatzen saiatzen gara elkarbizitzaren gaiarekin,baina, kasu honetan, komunitatea osatzen dugun guztionpartaidetza beharrezkoa da.

ESPAZIOAREN ANTOLAKETA

GELA

o AltzariakAltzariak gelan errez mugitu beharko lirateke, hau da, azkar

eta zarata eta istilu handirik sortu gabe. Horretarako gela nahikolibre eta traba gehiegirik gabe egon beharko litzateke. Horrela,lan mota edo helburuaren arabera, jarriko dira aulki guztiakborobilean arbelaren aurrean, edo mahiak sakabanatuko dirabikoteka lana egiteko, adibidez.

o Txokoak edo guneakInteresantea deritzogu gelan gune ezberdinak edukitzeari

zenbait momentutan ikasleak banatzeko, batzuk irakaslearekinaritzeko eta bitartean beste batzuk bakarrik aritzeko edoirakurtzeko edo jolasteko… Baina, gune horien antolaketa eremalgua izango da beti, ez tinkoa eta betirako berdina; xedeak etaegoerak eskatzen duenaren arabera antolatu eta moldatuko dira.

ESKOLA (Zati hau bukatu gabe dago)

o Sarrera

o Pasiluak

o Leku erabilanitzak

o Liburutegia

Page 10: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)10

MATERIALAK

Kontsultarako liburuako Monografikoako Hiztegiak eta entziklopediako Literatura: ipuina, poesia, eleberria, komikia…

Aldizkariak

Ordenagailuak/Internet

Matematikarako tresneria

Bestelakoak

Page 11: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)11

1 eranskinaENTREVISTA INDIVIDUAL I

(Basada en “Los sistemas de escritura en el desarrollo del niño”. Ferreiro y Teberosky. Aula XXI.)

Myriam Nemirovsky

1. Sentarse junto al niño y colocar folios, lápiz y goma sobre la mesa. Conversarlibremente sobre su nombre y luego pedirle que lo escriba en un folio. Cuandotermine se le dice que lo hizo muy, muy bien y se da vuelta al folio.

2. Comentar acerca de los cuentos que conoce, de los personajes de los cuentos ydecirle que va a escribir el nombre de algunos personajes. Dejando claro que no sepretende la escritura convencional, sino la manera en la cual él considera que seescriben, que se ponen esos nombres, que lo haga como pueda, como a él le parezca.Dictarle:

Caperucita Roja (luego pedirle que lo lea señalando con el dedo)PinochoLobo (y pedirle que lo lea señalando con el dedo)BlancanievesRey (y que lo lea señalando con el dedo)

Y, luego, repitiéndole un par de veces el enunciado previamente, que escriba:El lobo fue corriendo a la casa de la abuelita (y después que lo lea señalando con el dedo).

Loti ederraPinotxoGretelTxanogorritxoTxanPinotxo eskolara zihoala azeriarekin topo egin zuen

edo Gretel sorginaren etxera joan zen

3. Presentar al niño un par de tarjetas:

HADA PETER PANBANBI

Decirle que en una dice “hada” y que en la otra dice “Peter Pan”. Preguntarle encuál dice “hada” y en cuál dice “Peter Pan”. Con independencia de cuál tarjetaseñale para cada palabra, preguntarle cómo se dio cuenta. Si no puede explicarlo oda respuestas tales como “pensando” (que es equivalente a no dar respuesta),plantearle que el día anterior hubo un niño que dijo al revés, y qué opina él o qué lehubiera dicho a ese niño. Registrar sus respuestas.

4. Entregar al niño un libro de cuento, preferiblemente un cuento clásico que tengaabundante texto (más texto que imágenes). Dejar que lo hojee libremente y luegoseleccionar un párrafo –es más fácil el párrafo inicial, algo menos el párrafo final ymás complejo un párrafo del medio del cuento-. Elegir el párrafo de acuerdo al nivelde dificultad que se desea introducir en la tarea y señalarlo, pidiéndole que lo lea ENSILENCIO. Observar si el niño se centra en la imagen (si hubiera), si toma encuenta indicadores del texto, si intenta leer convencionalmente...

Page 12: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)12

Registrar qué hace, es decir, cómo hace la lectura. Cuando evidencie haberterminado, preguntarle de qué se trata, qué dice ese párrafo. Y registrar suscomentarios.

5. Umeen hipotesiak ezagutzekoHorrelako txartelak prestatu behar dira, denak tamaina berekoak eta errotulagailuberberaz idatziak. Plastifikatzea komeni da.

N NNNN NADOCWHQ katua KATUA

1437 $+%& , ? . ¡ELEFANTEA amhona

Irakasleak txartelak erakusten dizkio haurrari eta sailkatzeko eskatzen dio: aldebatean irakur daitekeenak eta beste aldean ezin direnak irakurri. Zeintzuk irakurridaitezke? Zeintzuk balio dute irakurtzeko? Non jartzen du zeozer?(Ez parte hartu ezertan, eta edozein erantzunen aurrean, oso ondo ari dela esan).

Txartelak sailkatu ondoren, bere ustez irakur daitekeen bat eta ezin daitekeen bestebat erakutsi eta galdetu: Zergatik irakurri daiteke NADO? edo Zergatik ezin dairakurri NNNN? Haurrak esandakoa idatziz jaso. (Edozein erantzunen aurrean, osoondo ari dela esan).

Txartel bakoitza ikustean, galdetu ea letraren bat ezagutzen duen: Hauetakoren batezagutzen al duzu? Zein? Zein da?

KATUA eta katua txartelak onartu baditu, berriz erakutsi eta galdetu ea zer jartzenduen bietan. Bietatik bat aukeratu badu, galdetu zer jartzen duen. Idatziz jasoerantzuna edo komentarioak. (Edozein erantzunen aurrean, oso ondo ari dela esan).

6. Disponer de un sobre escrito y su carta, un periódico y un libro de cuentos. Tomar elsobre, sacar la carta y, asumiendo una actitud de lector, decir en voz alta el inicio deun texto prototípico de noticia periodística. Hacer lo mismo con el periódico y decirel inicio de un cuento, y con el cuento el inicio de una carta. Ante cada situaciónobservar, y luego registrar, la reacción del niño, sus comentarios, etc.

Page 13: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)13

ENTREVISTA INDIVIDUAL IIMyriam Nemirovsky

1. Sentarse junto al niño y colocar folios, lápiz y goma sobre la mesa. Conversarlibremente sobre los cuentos que conoce y más le gustan. Propiciar la mayor solturae informalidad posible en el diálogo.

2. Comentar que va a listar los títulos de los cuentos que conoce, intentadoclasificarlos con algún tipo de criterio. “¿Cuáles crees que podrían ir mejor juntos?...¿Por qué?...” Después de verificar que el niño tiene claro en qué consiste establecerun criterio clasificatorio respecto a este universo (cuentos conocidos), se le entregael material –folio y lápiz- para que haga la lista y, de acuerdo con su criterio, dejeconstancia de su clasificación.

3. Plantearle que elija el cuento que más le gusta, o el que menos le gusta, de todos losque listó. Una vez elegido pedirle que escriba el inicio de dicho cuento en otro folio.Intentar no resolver sus dudas respecto a cómo organizar dicho fragmento.Plantearle que lo haga como él considere mejor, que seguro quedará muy bien,dejando claro que se trata de escribir SÓLO el inicio, cómo empieza el cuentoelegido (un par de párrafos). Durante la producción apoyarle mostrandoconformidad con lo que él está haciendo.

4. Entregar al niño un libro de cuento que tenga abundante texto (más texto queimágenes). Dejar que lo hojee libremente. Pedirle que haga rápidamente una lista delos nombres de los personajes que aparecen en ese cuento. Registrar la manera enque realiza la selección de las palabras, qué recursos o estrategias utiliza. Si lee latotalidad del texto linealmente para elaborar la lista, después de un par de párrafosplantearle que es suficiente, que harán ahora otra cosa.

5. Luego seleccionar un párrafo del libro –es más fácil el párrafo inicial, algo menos elpárrafo final y más complejo un párrafo del medio del cuento-. Elegir el párrafo deacuerdo al nivel de dificultad que se desea introducir en la tarea y señalarlo,pidiéndole que lo lea EN SILENCIO. Observar si el niño toma en cuenta lasimágenes (si hubiera), si lee de manera lineal y continua... Registrar qué hace, esdecir, cómo hace la lectura, observándolo detenidamente. Cuando evidencie haberterminado, preguntarle de qué se trata, qué dice en ese párrafo. Y registrar suscomentarios.

6. Entregar al niño el conjunto de ocho tarjetas y pedirle que las ordene de la siguienteforma: de un lado las que están bien escritas y del otro las que no están bien escritas.

MAROIA HEGIN gozoatzerria eguski ZUREA

TXAKHURRA maria

Page 14: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)14

Mientras el niño realiza la actividad clasificatoria se intenta no intervenir,registrando la ubicación de cada tarjeta, incluso cuando el niño duda o cambia de lugaruna tarjeta. Cuando finaliza la clasificación pedirle que justifique por qué las clasificóde esa manera, por ejemplo: “Y ésta (señalando una tarjeta) por qué está mal escrita?,siempre transmitiéndole que lo hizo muy bien. Finalmente, con alguna tarjeta de las queel niño considera que está bien escrita, pedirle que la lea, por ejemplo: “Y en ésta ¿quédice? (o ¿qué pone?)”. Preguntándole qué quiere decir esa palabra y dónde puede estarescrita, en qué tipo de texto. Registrar la lectura hecha por el niño y sus comentariosfinales.

ENTREVISTA INDIVIDUAL I (Erregistro orria)

(IKASLEAREN IZENA) BAI EZ ZERGAITIKN

NNNNNADOCWHQ

Katua

KATUA$+%&

,?.¡ELEFANTEA

amhona

1437

Page 15: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)15

ENTREVISTA INDIVIDUAL II (Erregistro orria)

ESKUTITZA EGUNKARIA IPUINA

Page 16: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)16

MATEMATIKA

Page 17: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)17

Page 18: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)18

Page 19: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)19

Page 20: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)20

Page 21: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)21

A1 eranskina: IRAKASLEON ROLA

Gure jarrera, gure hitzak, gure moduak, gure begirada... guztizerabakiorrak eta garrantzitsuak dira.

Beraz, hona hemen egokiak izan litezkeen zenbait eskuhartze:

Haurrak zailtasunei aurre egiteko bere ezaguera erabiltzera bultzatu. Irakurtzeko eta idazteko umeak duen gaitasunari balioa eman. Haurrak dituen hipotesiak antzeman, ahalik eta gehien jakin horien

inguruan. Ezaguera/ ezagutza bilakatzen joan ahal izateko eta bereganatzeko lana

antolatu. Askotan, testu mota eta edukia ezagutzen badute, idazterakoanezagupen hori “esan” bakarrik egiten dute eta amaieran hasieran bezainbeste dakite, ez gehiago… Hau gerta ez dadin, idazterakoan, adibidez,irakurle-gaia kontutan eduki behar da eta era berean ekoiztu behar direntestuak nori zuzenduak diren eta zein helbururekin jakin behar duteikasleek.

Beraien interesak kontuan izan eta beste berri batzuk sortu/ sortarazi. Ikaskuntza prozesuan lagundu eta bere ondoan egon. Pistak emanez eta estrategi egokiak hornituz bere lana erraztu. Dugun aniztasunaz baliatuz ikasleen arteko interakzioa bultzatu. Izaki alfabetizatuaren eredu izan, hau da, ez dugu soilik irakurtzen eta

idazten irakasten, baizik eta guk ere irakurri eta idazten dugu helburudesberdinekin, behar desberdinak asetzeko, hipotesiak egiten ditugu,irakurri eta berrirakurri egiten dugu, bilatzen dugu, galdetzen dugu,kezkak/zalantzak ditugu, komentarioak egiten ditugu, aukeratzen dugu,iritziak ematen ditugu.... Honek dakar, adibidez, irakurritakoari buruzkomentarioak egitea, ikasleen aurrean idaztea, beraiekin gure zalantzakkonpartitzea edo beraien laguntza eta iritzia eskatzea, ahoz gorairakurtzea, bibliografia kontsultatzea... Horrelako egoeratan (edoantzekoetan) ere ikasten ari dira, guk idatzizko hizkuntzarekin lortzendugu plazerra/gozamena transmititzen baitiegu eta horrek merezi duelaadierazten diegu. Gainera gure gustu edo interesak azaltzen dizkiegu,gure esperientziak elkar trukatzen ditugu, benetako solaskide gisahartzen ditugu. Haurrek gure ekintzetatik ikasten dute, ez gurediskurtsoetatik.

Aukerak, alternatibak, posibilitateak eman, beti ez erakutsi aukera ona.Hainbat momentuetan mugak, murrizketak eta exijentziak azpimarratu.

Page 22: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)22

A2 eranskina: IRAKASLEON EBALUAZIOA

IKUSPEGI ERAIKITZAILEA Esperimentazioa, behaketa eta ikerketa bultzatzen saiatu al gara? Gaiak aurre-planifikatu al ditugu? Umeen interesekin lotu al ditugu? Haurrak motibatuta ikusi al ditugu? Nola? Noiz? Ikasle bakoitzaren garapen prozesuaren ezaugarriak kontutan izan alditugu? Zeintzuk? Ikasleen aurre ezagupenak ezagutu al ditugu? Nola? Eta hauetatik abiatu algara? Noiz? Zertan? Prozedurak , jarrerak eta emaitzak baloratu al ditugu? Zeintzuk? Nork bere hipotesiak azaltzeko aukera izan al du? Nola? Zertan?

HEZKUNTZA KOOPERATIBOA Ikasleen arteko elkarlana eta elkarlaguntza bultzatu al dugu? Nola? Zer egindugu horretarako? Proiektuak prestatzerakoan aniztasuna kontutan izan al dugu? Zer egindugu horretarako? Erritmo desberdinak errespetatu al ditugu? Nola?

ELKARREKINTZA (INTERAKZIOA) Taldekatze malguak eta anitzak egin al ditugu? Zenbatetan? Zertarako? Eskola osoko proiektuak edo ekintzak bultzatu al ditugu? Zeintzuk? Tutorizatuak antolatu al ditugu? Zertarako? Egin ditugun lanak gizarteratu al ditugu? Familien parte hartzea bultzatu al dugu? Zertan? Nola? Beste eskoletakoekin harremanak sortu al ditugu?

AUTONOMIA SUSTAKETA Iniziatiba, jakin-mina... bultzatu al dugu? Prozedura desberdinak, sortzaileak onartu al dira? Estrategia desberdinak baloratu al dira? “Akatsak” onartu al ditugu? Konfiantza izan al dugu ikasleengan? Zertan antzeman da?

ESKOLA INKLUSIBOA Ikaslea bere osotasunean ulertu al dugu? Bere emozioaz ohartu al gara? Lortu al dugu ikasle guztiek aurreratzea? Lortu al dugu denok gero eta hobeto eta gero eta gehiago ikastea? Saiatu al gara ikasle guztiek eskolarekiko eta ikasketekiko atxikimendu onaizan dezaten bitarteko egokiak jartzen? Nola? Zertan?

Page 23: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)23

B eranskina: PROIEKTUAK

“Trabajar por proyectos” , “Metodología de proyectos”… Izenburuhauen atzean, lan egiteko modu ezberdin asko aurkitu daitezke, hauda, ez dugu denok berdin ulertzen “proyecto” kontzeptua.

Guretzat ez da hain inportantea proiektua deitzea edo beste erabatera deitzea egiten dugunari, baina, gehienetan, horrela esatendugu gure artean hitz egiten dugunean: hiruhilabeteko honetanhalako proiektuaren inguruan gabiltza, proiektu honetan gaude buru-belarri… eta horrelakoak.

Dena den, guk ez dugu lana era globalizatuan planifikatzen, hauda, arlo guztiak ez ditugu derrigorrez proiektu berean sartzen.Arloka planifikatzen dugu, baina loturak egiten ditugu bi edo hiruarloen artean jarritako xedeak eta helburuek eskatzen dutenean,adibidez, hizkuntzak eta ingurunea askotan lotzen ditugu, edotamatematika eta ingurunea eta plastika, edo…

Hizkuntza arloa (hiru hizkuntzak barne) planifikatzeko garaian,testu-motak hartzen ditugu oinarritzat, hizkuntza kontzeptuabstraktua delako eta , berez, testu-motetan gauzatzen delako. Ezdugu beste modu egokiagorik ikusten aho-hizkuntza, irakurketa etaidazketa modu funtzionalean, esanguratsuan eta komunikatiboanlantzeko, eta hizkuntzetako oinarrizko konpetentziak garatzeko.

Beraz, hiruhilabeteko bakoitzean testu-mota bat aukeratzen dugueta horren inguruan unitate didaktikoak diseinatzen dituguFormazio-mintegietan (ikus D eranskina). Eskola bakoitzak, gero, bereegokitzapenak eta aukeraketak egiten ditu, eta ikasleekin garatzenjoaten den prozesuari egokitzen dira, beraien interesak kontutanhartuz eta bere-berea eginez proiektua. Horrela, eskola eta gelabakoitzean, hasieran diseinatutako proiektua bizi-esperientziabihurtzen da eta ikertzeko, hausnartzeko eta ume konkretu horieninteresekin konektatzeko aukera ematen digu, proiektu bakoitza“único” eta errepikaezina bilakatzen delarik.

Matematika arloa, berriz,

Page 24: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)24

Objetivos del proyecto:o Experienciales: ¿qué vamos a aprender de nosotros?o Conceptuales: ¿sobre qué vamos a pensar?o Conectivos: ¿qué relaciones vamos a establecer?

- entre pasado y presente- entre nosotros- entre nosotros y los saberes

o Prácticos (comunicativos): ¿cómo mostraremos lo quehemos aprendido?

Bases:o La incertidumbre excita la curiosidado Provocar el deseo de aprender, porque sólo aprende el que

quiereo Transformar la obligación en oportunidado Reinventarse como maestroso Mirar a los niños y a los jóvenes con otros ojoso Incorporar al aula otros conocimientos y sabereso Abrir la escuela al mundoo Construir una escuela que ofrezca un proyecto apasionanteo Ser críticos con las imposicioneso Aprendices y enseñantes autoreso La escuela como lugar para ser, no para aprendero Los aprendices tienen saberes que los enseñantes no

tenemoso La administración dice qué pero no cómoo Nueva organización de los horarios, las sesiones, etco Cada clase es un acto de creación: sé de lo que voy a

hablar, pero no lo que voy a deciro Promover la heterogeneidad de edadeso Organizar tutorizacioneso Más de un maestro por claseo Aulas abiertas, utilización de pasillos, etco No evaluación individual y por exámenes escritoso La escuela es diversidad: hay diferentes lógicas (una

cultura no es sólo un lugar). Hay muchas maneras deentender el mundo

o El profesor también estudia y aprende en los proyectoso El contenido elegido no es lo relevante, debe ser una

oportunidad para explorar un concepto, una situación deexperiencia

o Registrar y documentar todo

Page 25: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)25

o El trabajo por proyectos es un saber que se tiene que irconstruyendo

o Cada proyecto de trabajo es único, nunca se repiteo Enseñar a los aprendices a que ellos sean capaces de

aprender cualquie cosa por su cuenta

Pasos:o No tiene por qué partir de los intereses de los niños, pero

siempre debe conectar con sus experienciaso Escucharles profundamenteo Se abre un proceso de investigación auténticao Conversación pedagógica (hablar y reflexionar) donde el

adulto es el mediador. El niño es autor y protagonista.o Registrar y documentar todo.o Proceso de meta-reflexión:

- cómo ha sido su trabajo- qué dificultades han tenido- cómo las han resuelto

o Llevar lo aprendido a otra situación nueva

Page 26: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)26

D eranskina: UNITATE DIDAKTIKOAK

Planificar por medio de unidades o secuencias didácticas esorganizar el trabajo en el aula y/o en la escuela mediante conjuntosde situaciones didácticas estructuradas y vinculadas entre sí por sucoherencia interna y sentido propio, realizados en momentossucesivos.

Planificar una secuencia didáctica implica también analizar sobrela marcha, hacer cambios, incorporar situaciones no previstas,modificar el rumbo.

No es necesaria la integración o globalización de contenidos dedistintas áreas, pueden organizarse secuencias didácticasexclusivamente centradas en matemáticas, en lectura, etc., peroque promuevan siempre aprendizajes verdaderos y significativos.

También es posible planificar una secuencia didáctica centradaen un área de conocimiento que integre un fase específica de otroárea, o que en su desarrollo se lleven a cabo actividades vinculadascon cualquier otro área del conocimiento.

(hizkuntzetarako plantila eredu bat)

ESKOLA:IRAKASLEAK:ARLOA:MAILA:IKASTURTEA:

TESTU MOTA:

XEDEA:

HELBURUAK: EBALUAZIO IRIZPIDEAK:

Page 27: Nola lan egiten dugu Eskola Txikietan

Elena Laiz Sasiain (2010-2011)27

LANTZEKO ASPEKTUAK

Testuarenezaugarriak:

Idatz sistemaren ezaugarriak: Ezaugarri linguistikoak:

SEKUENTZIA I:

EKINTZAK TALDEKATZEERA

IRAKASLEARENROLA

ESTRATEGIAK MATERIALA

1-

2-

3-

4-

5-

6-

7-

8-

SEKUENTZIA II:

EKINTZAK TALDEKATZEERA

IRAKASLEARENROLA

ESTRATEGIAK MATERIALA

1-

2-

3-

4-

5-