Nola eta zergatik babestu behar dugu gure ingurunea.

• Ekosistemak historian zehar haien kabuz eraldatu dira.

• Gaur egun gizakia da ekosistemak gehien aldatzen dituena.

• Honen arrazoia mugarik gabeko kontsumo eta kutsadura da.

Gizakiok etekina edo beharrak asetzeko naturatik hartzen duguna.

Ustiatu daiteken baliabideei erreserba deritzo.

Baliabide berriztagarriak: denborarekin berrizta daitezkeenak. Eguzki-energia, marea-energia, hidraulikoa …

Baliabide ez-berriztagarriak: berrizta ez daitezkeenak. Petrolioa, ikatza …

Gehiegizko ustiapena: Laborantza intentsiboa, gehiegizko arrantza …

Habitatak suntsitzea: kontrolik gabeko baso mozketak, kutsadura …

Espezie inbaditzaileaksartzea: artifizialki kanpoko espezieak sartzea ekosistemetan.

Gizakiaren jardueren ondorioz ematen diren aldaketei ingurumen inpaktu esaten zaie.

Inpaktu positiboak: Ingurunea hobetzen dutenak dira.

Naturari negatiboki eragiten dioten jarduerak dira. Motak:

Erregai fosilen erreketa (CO2 emisioak).

Prozesu industrialak. Aldaketak lurzoruaren

erabileran. Biologia-baliabideen

gehiegizko ustiapena

Ingurumena kontserbatzeko eta kudeatzeko tresna prebentiboa da. Faseak:

Ingurumen-inpaktuen azterketa.

Jendaurrean jartzea Ingurumen-inpaktuen

adierazpena.

Gaur egun naturaren etsairik handiena gizakia da.

Horregatik daukagun natura guneak eta ingurumena orokorrean babestu beharra dugu.

Giza ustiapenek edo okupazioak gutxi eraldatutako natur guneak dira. Bi mota:

Nazionalak: Babes maila handiagokoak, gizakiak gutxi eraldatuak.

Naturalak: Babes maila txikiagoa dute.

Babes berezia duten natur guneak dira naturaerreserbak.

Elementuak urriak, ahulak edo bitxiak direnean ematen da.

Autonomi batek arrazoi kulturalengatik babestutakoa da paisaiababestua.

Bitxitasun edo edertasun handiko natur gune edo elementuak dira

monumentu naturalak. Planetako gune

adierazgarriak dira biosferaerreserbak. Gizakiak eraldatu gabe edo berreskuratzeko beharra duten elementuek osatzen dute.

Armañongo parke naturala

Bizkaian kokatua dago. Baso, zelaiez eta

koniferazko landazioetaz osatua

dago.Erliebea arrokaz osatua dago eta 200

leize baino gehiago daude.

Inurritzako biotopo

babestua

Gipuzkoako kostaldean kokatua

dago. Fauna hegazti migratzailez eta tokiko

beste hegaztiez bereziki osatuta dago.

Flora, dunetako hareak eta lore endemiko

askok osatzen dute.

Itxinako biotopobabestua

Gorbeia mendigunean, hau da, Bizkaian dago.

Haitzen baldintza berezietara

moldatutako animalia espeziek osatzen dute.

Guardiako urmaelen

biotopo babestua

Arabako Errioxan dago. Fauna hegazti

migratzailez osatuta dago eta flora berriz

ureko landarez eta algez osatuta dago.

Leitzaran ibaiko biotopo babestua

Gipuzkoako ekialdean, Nafarroarekin muga

egiten du. Arrain ugari daude: aingirak,

amuarrainak, izokinkumeak...

Gaztelugatxe Donieneko

biotopo babestua

Bizkaiko kostaldean dago. Fauna 200

hegazti espezie baino gehiagoz osatua dago

eta arrain ugari bizitzen dira itsasoko

uretan

Urdaibaiko biosferaren

erreserba

Gernikako itsasadarraren

inguruko lurretan dago. Fauna, 318

ornodun esekiek osatzen dute, bestalde,

flora 615 landare espeziek osatzen dute.

Aiako harriko parke naturala

Gipuzkoako ekialdean dago kokatua. Fauna

170 animalia espezie ornodunek osatzen

dute. Horietako askok neguan etortzen diren

hegazti migratzailek dira. Flora basoez

osatuta dago.

Urkiolako parkenaturala

Araba eta Bizkaiaren artean kokatua dago

parke hau. Fauna 126 espezie ornodunez

osatuta dago,asko espezie mehatxatuak

dira eta besteak hegazti harrapariak.

Floran artadiak eta

haltzadiak dira nagusi.

Aralarko parkenaturala

Nafarroaren mendebaldean kokatua

dago. Faunaren inguruan esan beharra

dago espezie urritasuna dagoela.

Flora zelai eta soroz osatua dago baina

badaude artadi batzuk

hortik barna

Gorbeiako parkenaturala

Araba eta Bizkaiaren artean dago kokatua.

165 animalia espezie inbentariatu dira eta

horietako askok mehatxatuak daude.

Flora artadiez eta haltzadiez osatuta

dago.

Izkiko parkenaturala

Kokalekua Arabako erdialdean dauka.

Fauna 151 ornodun espeziez gain hegazti

migratzailez osatuta dago. Hosto zabaleko

basoek osatzen dute Izkiko flora.

Valderejoko parke naturala

Arabako mendebaldean dago.

EAE-ko kolonia handiena bizi da

faunari dagokienez. Magaletako

haltzadiak, artadiak eta pinudiak osatzen

dute flora.

- Aizkorri Arazko parke naturala

Gipuzkoako hegoaldean mugan

Arbako iparraldearekin dago.

Babesa behar duten animalien babesgunea

da, baso autoktono ugari kontserbatzen

dira.

Pagoetako parkenaturala

Gipuzkoako iparraldean kokatua dago. Fauna orein talde batez osatuta dago baina orain hasi dira faisaiak orkatzak eta erbiak agertzen. Flora 150 urte baino gehiago duten Eluyzaundiko haltzadiak eta Burnikurutzeko artadiez osatuta dago.

Bertizeko parkenaturala

Nafarroan kokatua dago. Fauna hegazti

ugariez usatuta dago, flora berriz landare

exotikoez.

Urbasako parke naturala eta

paisaia babestua

Nafarroaren erdialdean dago.Fauna bariatua

dago animalia espezie ezberdinetako

barietate asko bat daude. Flora

harkaitzez eta artadiez osatuta dago.

Bardeetako parke naturala eta biosfera erreserba

Nafarroako hegoaldean kokatuta

dago. Fauna animali ornodun eta ornodun-

gabeez osatuta dago, aipagarriak dira

berdeetako barakuiloak. Flora oso

eskasa da desertu bat

delakoz, baina sasiak dira nagusi.

Iratiko Ohiana( )paisaia babestua

Nafarroa Behera, Zuberoa eta Nafarroan kokatzen den paisaia da. Europako pagadirik handiena han dago. Faunari begira oreinak dira oihanean topa ditzakegun animaliarik handienak .Izeiak, pinuak, arteak eta flora aberatsa ditu.