Natur dbh1 03

HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERANATURA ZIENTZIAK, DBH 1

Izaki bizidunak

IRAKURGAIA

ESKEMA

BALIABIDEAK

INTERNET

JARDUERA

IRTENAURREKOA

HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA

Irakurgaia

IRTENAURREKOA

Gaur egun, bi milioi izaki bizidun baino gehiago daude sailkatuta, eta urtero, gora egiten du kopuru horrek.1896. urtean, oso aurkikuntza bitixia izan zen Txinan. Frantziako misiolari batek, aita Davided, panda handi bat aurkitu zuen. Animalia hura enigma handia izan zen hasiera-hasieratik. Lehendabizi, hartzen taldearen barruan sailkatu zuten, baina geroago, panda gorriarekin lotura handiagoa zuela pentsatu zuten (panda gorria mapatxeen antzeko beste animalia bat da, Txinakoa bertakoa). Bi pandek antzeko portaera dute eta antz handia dute gorputzeko ezaugarri askotan. Baina desberdintasun handiak ere badituzte. Hainbat biologok panda handia mapatxeen taldearen barruan sailkatu zuten; beste batzuek, ordea, hartzen taldearen barruan sartu zuten.Baina XX. mendearen bukaeran, behin betiko frogatuta geratu zen hartza dela panda handia. Izan ere, orduan, azterlan zehatz batzuek argi eta garbi erakutsi zuten bi panden arteko antzekotasunak biak hango elikadurara moldatzearen ondorioz sortu direla, biek banbua jaten dute-eta.

NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Izaki bizidunak

Panda gorria (Ailurus fulgens).

Panda handia (Ailuropoda melanoleuca).

Edukien eskema

Izaki bizidunak

EzaugarriakKonposizioa


Zelula

HistoriaKonposizioaDesberdintasunakAntolaketa

Taxonomia

KategoriakErreinuakEspezieak

Bioaniztasuna

JatorriaGaltzeaEustea

Zientzia zure esku

Zelulei mikroskopio bidez behatzea

HASI

IRTENAURREKOA


Zelula eukariotoak

Jarduera: animalia- eta landare-zelulak


HASI

Kategoria taxonomikoak

Bioaniztasuna galtzea

Unitatearen azalpenerako baliabideak

IRTENAURREKOA


Izaki bizidunen ezaugarriak

Izaki bizidunen konposizioa

Zelulari buruzko aurrekari historikoak

Zelulen konposizioa

Zelulen arteko desberdintasunak

Antolaketa-mailak Bost erreinuak Espezieak

Bioaniztasunaren jatorria


Bioaniztasunari eutsi beharra

Estekak



IRTENAURREKOA


Jaio eta hil egiten dira

Materia organikoz

osatuta daude

Zelulaz osaturik daude

Bizi-funtzioak egiten dituzte



IRTENAURREKOA


Bizi-funtzioak

Harremana

Ugalketa

NutrizioaHeterotrofoak Autotrofoak

Sexu bidezko ugalketa

Ugalketa sexugabea

Zelula eukariotoak


IRTENAURREKOA



Izaki bizidunen konposizio kimikoa

IRTENAURREKOA


karbonoa (C), hidrogenoa (H), oxigenoa (O), nitrogenoa (N)

substantzia ez-organikoak substantzia organikoak

ura gatz mineralak gluzidoak lipidoak proteinak azido nukleikoak

Landareak Animaliak

% 74 % 60

% 19% 0,6

% 0,8 % 20

% 3,2

% 3,4% 3,2 % 16

bitaminak

Artelazki-xafla Mikroskopioa


Aurrekari historikoak

IRTENAURREKOA


1665

Robert Hooke

x 50Zelulak

XIX. m.

XX. m.

Theodor Schwann

Matthias Schleiden Zelulak unitate bizidunik txikienak dira

Teoria zelularra

Mikroskopio elektronikoa

Landare-zelula

x 3.850

Landare-zelula

Bakterioak


Zelulen konposizioa

IRTENAURREKOA


Animaliak Landareak

Zelula eukariotoak Zelula prokariotoak

EzBaiBaiBaiZelula prokariotoak

BaiBaiBaiBaiZelula eukariotoak

NukleoaMaterial genetikoaZitoplasmaMintz plasmatikoa

Mintz plasmatikoa

Animalia-zelulaZitoplasma

Material genetikoa

Nukleoa

Zitoplasma

Mintz plasmatikoa

Material genetikoa

Ikusi desberdintasunak

Animalia-zelulen eta landare-zelulen arteko desberdintasunak


IRTENAURREKOA


ZELULA-PARETA(gogorra)

ANIMALIA-ZELULA LANDARE-ZELULA

NUKLEOA

KLOROPLASTOA(fotosintesia)

BAKUOLOAK

ZITOPLASMA

MINTZ PLASMATIKOA

MITOKONDRIOAK

Antolaketa-mailak


IRTENAURREKOA


IZAKI BIZIDUNAK

Zelulabakarrak

zelula bat

koloniak

Bakterioa

Alga zelulabakarra(Volvox)

Zelula-elkarketa (zelula bakoitzak bere kabuz egiten ditu funtzioak)

Zelulaniztunak

Zelulak

Ehunak

Organoak

Sistemak

Aparatuak

Lokomozio-aparatua

Hezur-zelulaGihar-zelulak

Hezur-ehuna

Zelulek elkarren beharra dute bizi

ahal izateko

Organoa: hezurra

Eskeleto-sistema

Gihar-ehuna

Organoa: giharra

Gihar-sistema

Kategoria taxonomikoak


IRTENAURREKOA


XVIII. m.

Taxonomia: izaki bizidunen sailkapen hierarkikoa

ERREINUA

FamiliaTipoa

Tipoa

Tipoa

Tipoa

Klasea

Ordena

Ordena

Ordena

Familia

Generoa

Generoa Generoa

Generoa

Espeziea

Carl von Linné

Klasea


Bost erreinuak

IRTENAURREKOA


Onddo-erreinua

• Zelulabakarrak• Prokariotoak• Autotrofoak / heterotrofoak

Monero-erreinua Protisto-erreinua

• Zelulabakarrak / zelulaniztunak• Eukariotoak• Autotrofoak / heterotrofoak

• Zelulabakarrak / zelulaniztunak• Eukariotoak• Heterotrofoak

• Zelulaniztunak• Eukariotoak• Autotrofoak

Animalia-erreinuaLandare-erreinua

• Zelulaniztunak• Eukariotoak• Heterotrofoak


Espezieak

IRTENAURREKOA


Dimorfismo sexuala

Hibridoak sortzeaNomenklatura binomiala

Izen arrunta:

Panda gorria

Izen zientifikoa:

Ailurus fulgens

generoa

emea

arra

Astoa Behorra

Mandoa

Espeziea:Elkarren artean ugaltzen diren eta ondorengo ugalkorrak ematen dituzten antzeko banakoen multzoa.


Bioaniztasunaren jatorria

IRTENAURREKOA


Duela milioika urte Gaur egunBILAKAERA

Aniztasun biologikoa


Bioaniztasuna galtzea

IRTENAURREKOA


Bioaniztasuna galtzearen arrazoiak

Habitatak hondatzea eta zatitzea

Uren, lurzoruen eta atmosferaren kutsadura

Espezie exotikoak sartzea

Kontrolik gabeko ehiza

Presak

Meatzaritza

Hondakinak Industriak

Ibai-karramarroa


Bioaniztasunari eutsi beharra

IRTENAURREKOA


Bioanistasunari eusteko arrazoiak

Zientifikoak

Estetikoak eta aisialdiarekin loturikoak

Merkataritza-arrazoiak

Etikoak

- Lehengaiak

- Antibiotikoak

Neurriak, bioaniztasuna ez galtzeko

- Naturagune babestuak sortzea.

- Galtzeko arriskuan dauden espezieak ugaltzea.

- Galtzeko arriskuan dauden espezieak babestea.

Doñanako Parke

Nazionala

Iberiar katamotza(Linx pardinus)



IRTENAURREKOA


Prestakuntza

1

2

3

4

5

Zelulak lortu behar dira

Portaren gainean zabaldu behar dira

Zelulak tindatu behar dira

Estalkia jarri behar da

Mikroskopio bidez prestakinari behatu behar zaio

Landare-zelulak Animalia-zelulak



ATZERA

IRTENAURREKOA


Landare-zelulakPrestakuntza Animalia-zelulak

1 Zelulak lortu behar dira

4 Estalkia jarri behar da

2 Portaren gainean zabaldu behar dira

3 Zelulak tindatu behar dira

5 Mikroskopio bidez prestakinari behatu behar zaio



IRTENAURREKOA


Animalia-zelulakPrestakuntza Landare-zelulak

4 Estalkia jarri behar da

3 Zelulak tindatu behar dira

2 Portaren gainean zabaldu behar dira

1 Zelulak lortu behar dira

5 Mikroskopio bidez prestakinari behatu behar zaio

ATZERA


Estekak

HASI

IRTENAURREKOA


Doñana Estazio Biologikoa

SARTU WEB ORRI HONETARA

Proiektu biologikoa

SARTU WEB ORRI HONETARA

http://www.ebd.csic.es/





http://www.biologia.arizona.edu/cell/cell.html






IRTENAURREKOA


Natur dbh1 03

Education

Transcript of Natur dbh1 03