1

Nan Surat Pablo As Nan ChiyuychaI-EfesoNan Omona Ay Ammuwun

Nan nauy surat Pablo at para as nan chiyuycha omaa-furot ay wacha henan siyudad ay Efeso ya henan chiyuy-cha il-ili ay nangliliwus henan siyudad ay ansa. InsuratPablo nan nauy as nan timpon nan naifiafiaruchana adRoma (3:1; 4:1; 6:20). Hi Tikico nan finaorna ay nangiyuyas nan nauy surat (6:21-22) ya uray nan suratna as nanchiyuycha i-Colosas (Col. 4:7-9) ya nan suratna kanFilemon.

As nan hiyasa ay timpu, nan siyudad ay Efeso at ad-acha ya kaamuchan henan probinsiya ay Asia ay senakopnan chiyuycha i-Roma. Hesa nan kawad-an nan templo aymanaychayawancha kan Artemis ay didiosencha ay fiafiai(Ara. 19:27-28, 34-35). As nan inmuyan cha Pablo hesaay mangekasaba as nan Ammay ay Chamag as nan unigchi chuwa ay tawwun, wachacha nan enmafurot kan ApoJesus (Ara. 19:1-20; 20:17-38). Angkiay ya nunfialin sa aysiyudad as kaman sentron nan kawad-an chi omaafurothenan probinsiya ay Asia.

As nan nauy ay surat, nan usa ay amud ay insurat Pabloat maepangkep as nan planon Apo Dios ay mangornongas nan am-in ay finayangna ay nakin ap-apu kan Cristo(1:10). Matongparna as nanmun-us-usaannan chiyuychaomaafurot babaen as nan nakius-usaancha kan Cristo.

Enlawlawag Pablo nan maepangkep as nan mun-us-usaan nan iglesia. Nan enosarna ay nangelawlawag asnan laychun ay kanan nan iglesia at enpachongna nanchiyuycha omaafurot as nan achor Cristo, ya hi Cristo nan

Efeso 1:1 2 Efeso 1:1uru ay mangepanguru kan chicha (1:22-23; 4:15-16). Nanusa pay ay enosarna at enpachongna nan iglesia as nanmaasawa ay fiafiai, ya hi Cristo nan mangasawa kan hiya(5:25-32). Nan iglesia at maepachong us as nan chiyuychaparten chi afong ay cha kiaufun Apo Dios as nan chuprasay pugnad, ya nan amud ay fiatu ay wacha as nan sulennan pugnad at hi Cristo (2:20-21).

Kiapú as nan nakius-usaan takú kan Cristo, maid atnatkunan nan Judio as nan Gentil ya nan mafiabfiaoras nan amona, tay kun takú at nunfialin as us-usa aypamilyan Apo Dios. Hiyana nan kiapúna ay insurat Pablonan maepangkep as nan ustu ay panagfiyag nan hen-asawa (5:22-33), nan ongong-a ya nan chanakchakorcha(6:1-4), ya nan mafiabfiaor ya nan amona (6:5-9).

As nan anongosna, insuratna nan maepangkep as nanarmas ay ichat Apo Dios as nan chiyuycha omaafurot ayosaruncha ay mangamis kan Satanas (6:10-20).Nan Nakudkudwaan Nan Nauy Surat

Nan Laplapon Nan Surat 1:1-2Nan Kasasaad Nan Chiyuycha Omaafurot Kan Cristo

1:3-3:21Nan Panagfiyag Nan Chiyuycha Omaafurot Kan Cristo

4:1-6:9Nan Armas Nan Chiyuycha Omaafurot Kan Cristo 6:10-

20Nan Anongos Nan Surat 6:21-24

Nan Laplapon Nan Surat1 Ha-un hi Pablo ay usa ay apostol Cristo Jesus, tay

hiyana nan enkeddeng Apo Dios.Nauy nan suratku kan chakayu ay tatakon Apo Dios ad

Efeso ay tit-iwa ay nakius-usa kan Cristo Jesus.

Efeso 1:2 3 Efeso 1:102Sapay koma tamawawacha kan chakayu nan grasya ya

natalna ay numnum ay nurpu kan Apo Dios ay Ama takúya kan Apo Jesu Cristo.

Nan Nakaskaschaaw Ay Planon Apo Dios3Chayawun takú hi Apo Dios ay hiya nan Dios ya Aman

Apo takú ay Jesu Cristo. Benendisyonana chitaku aynakius-usa kan Cristo as nan am-in ay naespirituwan aybendisyon ay wacha ad chaya. 4 Tay sakbay mafiayangnan luta, pinipilen Apo Dios chitaku ay munfialin astatakuna kiapú as nan nakius-usaan takú kan Cristo tamunfialinuna chitaku as nasantowan ya maid fiasorna asnan mangiilana. 5 Kiapú as nan layad Apo Dios, sikud ayenkeddengna ay munfialinun chitaku as an-akna babaenas nan enat Jesu Cristo ay maiyunud as nan laychunaya pangkepna. 6 Isunga chaychayawun takú koma hiApo Dios kiapú as nan nakaskaschaaw ay grasyana aychaana inyekot ay inchat kan chitaku aynakius-usa as nanlaylaychuna ay Anakna.

7Tay babaen as nan enmayas ay charan nan Anakna ayhi Cristo at nawayawayaan takú. Nan laychuna ay kananat napakawan takú as nan fiasfiasor takú ay maiyunud asnan kenaongor nan grasyan Apo Dios 8 ay chana ichaichatkan chitaku. Inchatna us nan kenasilib ya pannakaawattakú maepangkep as nan enat Cristo. 9 Tay maiyunud asnan laychuna, enpakaammuna kan chitaku nan planunaay chaan naepakaammu ad pus-uy ay sikud ay enked-dengna ay matongpar babaen kan Cristo. 10 Nan nauyplanuna at lopasunantu as nan umchanantu nan ustu aytimpu. As nan hiyachi, mun-us-usaunantu nan am-in ayfinayangna ad chaya ya asna's luta ta hi Cristo yangkiaynan Apocha.

Efeso 1:11 4 Efeso 1:1811 Am-in ay ekamkaman Apo Dios at maiyunud as nan

planuna ya pangkepna. Hiyasa us challu as nan nang-piliyana kan chakami tamunfialin kami as tatakuna kiapúas nan nakius-usaanmi kan Cristo, tay hiyana nan sikuday enkeddengna nunlapu as nan laplapuna. 12 Enatnana ta chakami ay enmon-ona ay nawad-an as namnamakanCristo at chaychayawunmi komanan kenangatonApoDios.

13Kaman us kan chakayu at nakius-usa kayu kan Cristobabaen as nan nanngoranyu as nan tit-iwa ay kalina ayhiyana nan Ammay ay Chamag maepangkep as nan kae-sarakananyu ya babaen as nan enmafurotanyu kan Cristo.Isunga inchat Apo Dios kan chakayu nan Espiritu Santoay enkarina ay hiya nan kaman marka ay mangepaila aychakayunan kuwana. 14Nannaichatannan Espiritu Santokan chitaku at hiyana nan mangepasiguradu ay awatuntakú nan am-in ay enkarina as nan tatakuna. Hiyana usnan mangammuwan takú ay siguradu ay kumpilituwu-nantu nan pannakawayawaya takú. Chaychayawun takúkoma nan kenangaton Apo Dios.

Nan Luwaron Pablo15 Isunga hiyana nan kiapúna ay nunlapu as nan

nangammuwak as nan pammatiyu kan Apo Jesus yanan layadyu as nan am-in ay iib-ayu ay tatakon ApoDios, 16 chaanku inkinkinak ay nunyaman kan Apo Dioskiapú kan chakayu. Kunak kay munkararag kan ApoDios, ekararakiak chakayu. 17 Nan chak ekarkararag asnan machaychayaw ay Ama ay hiya nan Dios Apo takúay Jesu Cristo at ichatna koma kan chakayu nan ke-nasilib ya pannakaawat ay nurpu as nan Espiritu Santo takaskasinyu maammuwan nan maepangkep kan Apo Dios.18 Ekararagku us ay masilawan koma nan numnumyu

Efeso 1:19 5 Efeso 2:2ta maammuwanyu nan chayu namnamaun as nan nan-gayakiana kan chakayu ya ta maammuwanyu us nan ke-naongor nan nakaskaschaaw ay bendisyona ay enkarinaas nan tatakuna. 19 Ekararagku pay ay maammuwanyunan maid kaepachongana ay kenaamud nan pannakafi-alina ay cha mawacha kan chitaku ay omaafurot. Nannauy ay pannakafialin ay chamamadfiachang kan chitakuat pachong nan nakaskaschaaw ay pannakafialina 20 ayenpailana as nan nangtakuwana kan Cristo manipud asnan utúy ya as nan nangepatokorana kan hiya as apétkannawana ad chaya. 21Hid-i nan cha muntorayan Cristoad wani. Nan torayna at natortoray mu nan am-in ayanap-apu, nan wachay kalibfengana ya nan am-in aywachay pannakafialina asna's luta ya ad chaya.* O, nanngachana at natortoray us mu nan am-in ay ngachannan totoray ay maichat ad wani ya as tapen chi urkiw.†22 Enpaetoray us Apo Dios hi Cristo as nan am-in aynafiayang, ya chinutokana hiya as mangepanguru as naniglesia.‡ 23Nan iglesia nanmaepachong as nan achor ya hiCristo nanmaepachong as nan uruna. Mumaid achor nanuru, achi kumpilitu. Assesa us as nan iglesia ya hi Cristo,tay nan iglesia nan mangumpilitu kan Cristo, ya hi Cristous nan mangumpilitu as nan am-in.§

2Hi Apo Dios Nan Mangepafiarú As Nan Fiyag Takú

1 Ad kasin at naifilang kayu as natuy as nan mangiilanApo Dios kiapú as nan fiasfiasoryu. 2 As nan hiyachi aytimpu at inun-unudyu nan mangotettet ay panagfiyagnan tataku asna's luta. Enab-afurotyu hi Satanas ay* 1:21 Col. 1:16; 2:18; Heb. 1:5-14; 1 Ped. 3:22 † 1:21 Filp. 2:9-11; Heb.1:4; 1 Ped. 3:22 ‡ 1:22 Efe. 5:23-24; Col. 1:18 § 1:23 Col. 1:17-18, 24

Efeso 2:3 6 Efeso 2:10ap-apon nan chiyuycha anennet as nan kawad-an nanchiyuycha lifuu ay hiya nan cha mangetortoray as nanchiyuycha achi omaafurot kan Apo Dios. 3 Nan kenatit-iwana at uray chitaku am-in ad kasin at pachong nanpanagfiyag takú nan panagfiyagcha. Tay enpapas takúnan chiyuycha mun-ongosán nan achor ya nan numnumtakú ay chicha nan nurpu as nanmangotettet ay katatakutakú. Isunga pachong takú nan tapina ay maid pam-maticha ay nakeddengan us ay machusa kiapú as nanfungat Apo Dios kan chitaku.

4 Ngem hi Apo Dios at sumusug-ang, ya kiapú as nanongor ay layadna kan chitaku, 5 entapina chitaku kanCristo as nan natakuwana manipud as nan utúy uray kuntakú naifilang as natuy kiapú as nan fiasfiasor takú tamawacha nan fiarú ay fiyag takú. Kiapú as nan grasyanApo Dios challu, naesarakan takú.* 6Kiapú as nan nakius-usaan takú kan Cristo Jesus, entapen Apo Dios chitakukan Cristo ay nataku as nan natakuwana as nan utúy,ya enpaetorayna chitaku kan hiya ad chaya. 7 Enat ApoDios na ta ad wani ya as tapen chi urkiw at epailana nanmaid kaepachongana ay grasyana babaen as nan layadnakan chitaku kiapú as nan nakius-usaan takú kan CristoJesus. 8 Tay kiapú as nan grasyan Apo Dios at naesarakankayu babaen as nan pammatiyu kan Cristo. Fiakun kiapúas nan mangesarakananyu as nan mismu ay achoryu,ngem kun at inchat Apo Dios. 9 O, fiakun kiapú as nanmismu ay ekamkaman takú ta maid poros atun takú aymangepangas as nan kaesarakanan takú. 10 Tay kun paychitaku, hi Apo Dios nan nangepafiarú as nan fiyag takúkiapú as nan nakius-usaan takú kan Cristo Jesus ta atuntakú koma nan ammay ay sikud ay ensakianan Apo Dios* 2:5 Ara. 5:11; Rom. 3:24; 5:15; Efe. 2:8-9

Efeso 2:11 7 Efeso 2:15ay atun takú.

Mun-us-usaun Cristo Nan Am-in Ay Omafurot Kan Hiya11 Isunga chakayu ay naiyanak ay Gentil, numnumunyu

nan kasasaadyu ad kasin. “Chaan nasugyatan” nan in-yawag nan chiyuycha Judio kan chakayu. Chicha ay Ju-dio nan mangepangpangas ay chicha nan “nasugyatan”,tay kanancha un chicha nan tatakon Apo Dios. Nansugyat at ekaman nan tataku as nan achor yangkiay.12Numnumunyuus ay as nanhana ay timpu atmaid porospannakaammuyu maepangkep kan Cristo. Kaili kayuchallu ay chaan naetapi as nan chiyuycha kianak Israelay pinilen Apo Dios as tatakuna.† Chaan kayu us naetapias nan chiyuycha inturag Apo Dios as nan tatakuna aynaifisaran nan karina kan chicha.‡ Natataku kayu henannauy ay lufong ay maid kayman namnamayu§ ya maidporos am-ammuyu maepangkep kan Apo Dios. 13 Ngemad wani, kiapú as nan nakius-usaanyu kan Cristo Jesus,chakayu ay achawwi nan pannakaammuna maepangkepkan Apo Dios ad kasin at enesnopna chakayu kan hiyababaen as nan enmayas ay charan Cristo as nan natuyana.14Tay hi Cristo ay mismu nan nangepakappia kan chitakuay Judio as nan Gentil. Hiya nan nangepaus-usa asnumnum takú ya nangaan as nan kiapón nanmasisiyanantakú ay nurpuwan nanmun-iinningoran takú.* 15Babaenas nan natuyana as nan koros, kenaana nan toray nanLintig Moises ay kawad-an nan am-in ay filin ay masaportongparun takú ay Judio. Enatna na ta nan chuwa aychicha nan chiyuycha Judio ya nan chiyuycha Gentil atkamana fiayangun chicha as usa yangkiay ay fiarú ay taku† 2:12 Exo. 12:48 ‡ 2:12 Jer. 24:7; 30:22; 2 Co. 6:16-18; Pal. 21:3 § 2:12Rom. 5:3-5; Efe. 1:18; 1 Tes. 4:13 * 2:14 Gen. 17:12-14

Efeso 2:16 8 Efeso 2:22

babaen as nan nakius-usaancha kan Cristo. Mu assena,hiya nan nangepakappia kan chatona ay chuwa. 16 O,babaen as nan natuyana as nan koros, nan hanacha chuwaay finayangna as usa yangkiay ay achor at enpakappianakan Apo Dios. Hiyana nan enat Cristo ay nangaan asnan mun-iinningoran takú. 17 Enmali hi Cristo asna'sluta, ya enkasabana kan chakayu ay Gentil ay naifilangas achawwi kan Apo Dios ya kan chakami ay naifilang asasnop kan hiya nan maepangkep as nan makekappiaantakú kan Apo Dios. 18 Tay babaen kan Cristo, nan chuwaay chicha nan chiyuycha Judio ya nan chiyuycha Gentilat mafialincha ay maesnop kan Apo Dios ay Ama takúbabaen as nanfiachang nan us-usa ay Espirituna aywachakan chitaku.

19 Isunga chakayu ay Gentil at fiakun kayu at kailiwinnu kaili ay achi am-ammu, ngemmunkakailiyan kayuas nan tatakon Apo Dios ya naifilang kayu as membronnan pamilyana. 20Maepachong kayu as nanmaiyamma asafong ay cha kiaufun Apo Dios as nan kunug ay pugnad.Nan apostoles ya nan chiyuycha pomapadtu at chichanan maepachong as nan pugnad, ya hi Cristo Jesus nankaamuchan ay fiatu as nan pugnad ay mangepapaknug asnan intiru ay afong.† 21 O, kiapú kan Cristo, naepapaotay ustu nan am-in ay parten nan afong, ya hi Cristonanmangepaad-acha as nan afong ta munfialin as nasan-towan ay templo ay para kan hiya. 22 Assesa us kanchakayu ay Gentil kiapú as nan nakius-usaanyu kan hiya.Ad wani, cha kayu maketapi as nan tapina ay omaafurotta munfialin kayu as magyanan nan Espiriton Apo Dios.

3Nan Enpadnon Apo Dios Kan Pablo Para As Nan Chiyuycha

† 2:20 Sal. 118:22; Isa. 28:16; 1 Ped. 2:6-7

Efeso 3:1 9 Efeso 3:9Gentil

1 Hiyana nan kiapúna ay ha-un ay Pablo ay naifiafi-arud kiapú as nan chak munserserfiyan kan Cristo Jesuspara as nan omammayanyu ay Gentil at ituruyku aymunkarkararag kan Apo Dios. 2 Siguradu ngarud aychinngoryu ay entalek Apo Dios na ay chunu kan ha-unay mangepakaammu as nan grasyana kan chakayu paraas nan omammayanyu. 3 Enpakaammon Apo Dios kanha-un nan planuna ay chaan naepakaammu ad pus-uy,ya hiyasa challu nan ap-aptek ay insuratku as nan nauysuratku. 4As nanmangfiasaanyu ay ustu as na,mafialinyuay maammuwantu nan pannakaawatku as nan chaannaepakaammu ay planuna ay maepangkep kan Cristo.5 Ad pus-uy, chaan naepakaammu na ay planuna as nantataku. Ngem ad wani, enpakaammon nan Espiriton ApoDios as nan apostoles ya as nan chiyuycha pomapadtu aypinilina. 6Hiyana nan enpakaammuna ad wani: Chakayuay Gentil, kiapú as nan enmafurotanyu as nan Ammayay Chamag, maketawid kayu ay Gentil kan chakami ayJudio as nan chiyuycha bendisyon Apo Dios. O, chakayuat naifilang kayu aymakemembro kan chakami as nan us-usa ay achor, yamakikudwa kayu as nan enkarenApoDiosay ichatna as nan am-in ay nakius-usa kan Cristo Jesus.

7 Kun pay ha-un, inchat Apo Dios kan ha-un nangrasyana babaen as nan pannakafialina. O, babaen asnan pannakafialina, nunfialinunak kan hiya as usa aymunserserfi ay wachay kalibfengana ay mangekasaba asnan Ammay ay Chamag ay hiyana nan grasyana kanha-un. 8 Uray kun ha-un nan kaapuchan as nan am-in ay tatakon Apo Dios, ha-un challu nan nangichatanApo Dios as nan grasyana ta ekasabak kan chakayu ayGentil nan maepangkep as nan chiyuycha achi markuday bendisyon ay mawawacha kan Cristo. 9 O, inchatna

Efeso 3:10 10 Efeso 3:19

nan grasyana ta epakaawatku as nan am-in ay tatakunan atun nan planuna ay matongpar ay chaan naepak-pakaammu. Tay hi Apo Dios ay namayang as nan am-inaywacha at nafiayag ay chaana enpakaammunannauy ayplanuna inkiana ad wani. 10 Enatna na ta ad wani babaenas nan iglesia, nan chiyuycha anap-apon nan anghelesya nan chiyuycha wachay pannakafialina ay wacha adchaya at maammuwancha nan kenasilibna as nan am-in ay tukutukún ay kaepail-ana. 11 Nan nauy ay enatApo Dios at naiyunud as nan sikud ay penangkepna ayatun as nan laplapuna ay tenongparna babaen kan CristoJesus ay Apo takú. 12 Kiapú as nan nakius-usaan takúkan Cristo ya babaen as nan pammati takú kan hiya atmafialin takú ay tumurud aymaesnopkanApoDios as nanmunkararakian takú kan hiya, tay chungruna chitaku.13 Isunga munpakaasiyak kan chakayu ay achi kayu komamachischismaya kiapú ta chaak mun-iliwliwas para asnan omammayanyu challu.

Nan Nangiluwaruwan Pablo As Nan Chiyuycha I-Efeso14 Hiyana nan kiapúna ay munpalintumangak ay

munkararag kan Apo Dios ay Ama takú ad chaya, 15 tayhiya nan Aman nan am-in ay pamilya asna's luta ya adchaya. 16 Ekarkararagku kan hiya ay maiyunud as nan ke-naongor nan nakaskaschaaw ay bendisyona at papigsaunkomanan Espirituna nan numnumyu 17 ta iturturuy komaCristo ay mawawacha kan chakayu babaen as nan pam-matiyu kan hiya. Ekarkararagku us ay lomamot pay komanan layadyu kan Apo Dios ya as nan iib-ayu 18 ta maketapikayu as nan am-in ay tatakonApoDios aymakaawat komaay ustu as nan achi markud ay layad Cristo kan chitaku.19 O, ekararagku ay kaskasinyu lak-amun koma nan nauy

Efeso 3:20 11 Efeso 4:6

layadna uray achiyu maammuwan ay ustu. Mu assesa,sumubra kan chakayu nan kenadios Apo Dios.

20Maichaychayaw koma hi Apo Dios ay mannakafialinas nan am-in. Hiya nan makafiael ay mangekamanas chamchamuna as solet mu nan uray ngachana aychawatun winnu numnumun takú ay maiyunud as nanpannakafialin nan Espirituna ay nawacha kan chitaku.21 O, maichayaw koma hi Apo Dios babaen as nan iglesia,ya babaen kan Cristo Jesus as nan am-in ay kianak, ya asin-inkiana ay maid patingkiana. Amen.

4Nan Mun-us-usaan Nan Numnum Nan Omaafurot(1 Co. 12:1-31)

1 Isunga ha-un ay usa ay naifiafiarud kiapú as nanchak munserserfiyan kan Apo Jesus at munpakaasiyakkan chakayu ay mataku kayu ay maiyunud as nan nan-gayakian Apo Dios kan chakayu. 2Uray ngachana ay urasat epailayu koma ay napakumbaba kayu ya naanos kayu.Mun-eennanos kayu koma ay mangepaila ay munlelen-nayad kayu. 3 Epapatiyu nan kafiaelanyu ay mangitur-turuy as nan mun-us-usaanyu ay inchat nan EspirituSanto babaen as nan munkekennappiaanyu.* 4 Chakayuay nakius-usa kan Cristo at maepachong kayu as nan us-usa ay achor. Us-usa nan Espiriton Apo Dios ay wachakan chitaku. Assesa us ay us-usa nan namnama takúay nangayakian Apo Dios kan chakayu. 5 Us-usa nanApo takú. Us-usa nan pammati takú, ya us-usa us nannafunyakianan takú. 6 Us-usa hi Apo Dios ay Aman nanam-in ay tataku. Hiya nan Apo ay mangetortoray as* 4:3 Filp. 4:7; Col. 3:15; 2 Tes. 3:16; 2 Tim. 2:22

Efeso 4:7 12 Efeso 4:13nan am-in. Epatongparna nan laychuna as nan am-in aytataku, ya hiya nan mawawacha as nan am-in.

7Ngem as nan tunggal usa kan chitaku at inchat Cristonan kafiaelan ay maiyunud as nan enkeddengna. 8 Isungawacha nan naisurat as nan Kalen Apo Dios maepangkepkan Cristo ay kanana,“Enamisna nan kafusorna, ya as nan ngenmatuwana ay

nunfiangad ad chaya, entakina nan ongor ay naifi-afiarud, yawacha nan inchatna as nan tatakuna.Ӡ

9 Ngachana ngarud nan laychun ay kanan nan “ngen-matuwana aynunfiangad ad chaya”? Nan laychun tona aykanan at sakbay ngenmatu, kenomsop ay nurpu ad chayainkiana as nan karorosongan ay kawad-an asna's luta.‡10Nan chiyuy kenomsop ay nurpu ad chaya at hiya challunan ngenmatu kasin hid-i ta hiya nan mangumpilitu asnan am-in henan uray ngachana ay lukiar. 11 O, hiyachallu nan nangichat as tukutukún ay kafiaelan as nanam-in ay tatakuna. Chinutokana nan tapen nan tatakuay munfialin as apostoles, as pomapadtu, ya chinutokananan tapina asmangekaskasaba as nanAmmay ay Chamag.Nan tapen nan tataku at pinilina chicha as papastoray mangay-aywan as nan omaafurot, ya nan tapina atinchatna nan kafiaelan ay mangisursuru kan chicha.12Enatna na ta esakianana nan am-in ay tatakon Apo Diosta munserserficha kan hiya ya as nan iib-acha. Hiyananan enkamana ta pumigsa nan chiyuycha omaafurot aychicha nan naifilang as achor Cristo 13 inkiana mun-us-usa takuntu am-in as nan panagtalek takú ya as nanpannakaammu takú as nan Anak Apo Dios. O, hiyana nanmaekaman inkiana maonngan takú as nan pammati takúkan hiya ya inkiana maepachong takú ay ustu kan Cristo† 4:8 Sal. 68:18 ‡ 4:9 Ara. 2:31; 1 Ped. 3:19

Efeso 4:14 13 Efeso 4:21ay maid poros munkurangana. 14Mu hiyasa, fiakun takúat kaman ongong-a ay naraka ay mafiarfialiwan chi num-numcha maepangkep as pammati, winnu kaman as nanfiangka ay iyin-inchayon chi challuyon ya iturturchunchi angin ay hiyasa nan achi tit-iwa ay sursuru. O, muhiyasa, achi takú at maaw-awis as nan chiyuycha oma-llilaw ay sursurucha. 15Ngemkun takú at komamataku aymaiyunud as nan tit-iwa ay sursuru ay mangepaila as nanlayad takú as nan iib-a takú. Mu hiyasa, as nan am-in ayfianag, maonngan takú ay munfialin as kaman kan Cristoay hiya nan kaman uru takú. 16 Kiapú ta hiya nan kamanuru takú ya chitaku nan achorna, hiya nan mangetorayya manosoop ay ustuustu as nan am-in ay parten nanachorna. Isungamuwaschi un tongparuna nan libfengna,pumigpigsa ya omad-acha nan intiru ay achor babaen asnan munlelennayachan takú.

Nan Mafiarfialiwanan Nan Panagfiyag Takú17 Isunga nauy nan laychun nan Apo ay ifilinku ya

epeletku kan chakayu: Achiyu iturturuy ay mangunudas nan panagfiyag nan chiyuycha achi omaafurot aynan panagnumnumnumcha at maid kotkotokna. 18 O,kaman challu kenokorafuwan chi mangotettet nan pan-nakaawatcha, ya insiyanchay achorcha kan Apo Dios,tay achicha laychun ay mangammu kan hiya kiapú tanasokelcha challu as solet.§ 19 Nunsidlay inmingsachaay mangekamkaman as kafiafiain, ya nuntabnawcha at asnan am-in ay karasen chi kaiisiw ya kenarachok ay chachaat-atun ay achicha ikinkinak.

20 Ngem chakayu at fiakun assesa nan sinuruyumaepangkep kan Cristo, 21 tay chinngoryu met nanmaepangkep kan hiya. As nan nakius-usaanyu kan hiya,§ 4:18 Rom. 1:18-32

Efeso 4:22 14 Efeso 4:31naisursuruwan kayu ay maiyunud as nan kenatit-iwamaepangkep kan Jesus. 22 O, naisursuruwan kayu aymangaan ay mamingpingsan as nan sikud ay katatakuyuay mangetortoróng as nan panagfiyagyu ad kasin. Taynan sikud ay katatakuyu at cha machachael babaen asnan chiyuycha omallilaw ay mun-ongosán nan achoryu.23Masapor eparufusyu ay hi Apo Dios nan mangepafiarúas nan numnumyu ya katatakuyu.* 24 Esokatyu ngaruday mamingpingsan nan fiarú ay katatakuyu ay nafiayangay maepachong ay ustu as nan kenadios Apo Dios. Muassena, maepailantu ay tit-iwa ay nalintig ya nasantowannan panagfiyagyu.

25 Isunga achi kayumunkutkutum, ngem kun at waschiun ifiakiana nan tit-iwa as nan iib-ana, tay nakius-usatakú am-in as nan achor Cristo. 26 Mu fumungat kayu,achiyu eparufus sa ay fungat ay manglumu as fumaso-ranyu. Achiyu us iturturuy ay fumungat inkiana mauynunan urkiw† 27 ta maid chansan Satanas ay manulisug kanchakayu. 28 Nan mangaakiw at masapor ikinakna at aymangakiw. Ngem kun at komakud hiya ay munchunuta wachay pagfiyagna ya wachay ifiachangna as nanpugli. 29 Achi kayu munkarkali as omepasaket, ngemnan ifialekasyu yangkiay at nan ammay ay mangepapigsaas numnum nan chiyuycha chumngor ay maiyunud asnan kasaporancha ta mafiadngancha. 30 Achiyu komapanguyusun nan nasantowan ay Espiriton Apo Dios, tayhiya nan inchat Apo Dios kan chakayu ay kaman markaay mangepaila ay chakayu nan kuwana. Hiya us nanmangepasiguradu ay tongparuntu Apo Dios nan enkarinaay wachantu nan urkiw ay tit-iwa ay mangwayawayaanakan chakayu. 31 Isunga ikinakyu am-in chaná: nan* 4:23 Rom. 12:2 † 4:26 Sal. 4:4

Efeso 4:32 15 Efeso 5:6saket chi numnum, nan umingoran, nan fumungtan, nanmunsesennongfiatan, nan omekak-aliyan, ya nan am-in ay mangotettet ay pangkep.‡ 32 Kun kayu at mun-eennanos ya munsisinnug-ang. Munpepennakawan kayuay kaman as nan namakawanan Apo Dios kan chakayubabaen kan Cristo.§

5Nan Taku Ay Nasilawan Chi Numnumna

1 Kiapú ta infilang Apo Dios chakayu as an-akna aylaylaychuna, hiya koma nan turachunyu. 2Mataku kayukoma ay mananglayad ay kaman as nan nanglaylay-chanan Cristo kan chitaku babaen as nan nangichatanaas achorna ay matuy para kan chitaku. Nan natuyanaat kaman as nan munfiangu ay chaton kan Apo Dios aymangepalaylayad kan hiya.

3 Ngem masapor maid poros maanapan kan chakayuas mangepapas as assi ay lachok, winnu uray ngachanaay kaiisiw ay kenarachok, winnu taku ay naakum. Taynan nauycha manangotettet at achicha maifiakiay as nantatakon Apo Dios.* 4 Achi us maifiakiay kan chakayu aymunkarkaliyanyu as assi, maid kotkotoknawinnunaruketay ot-otyok, ngem kun kayu at munyaman koma kanApo Dios. 5 Tay ammuyu met ay maid as nan chiyuychamangepappapas as assi ay lachok winnu mangekamka-man as kumpurmi ay ilan chi assi nan maetapi henanmuntorayan Cristo ya hi Apo Dios. Kaman us as nan takuay naakum, tay nan kenaakum nan diosna.

6 Achi kayu maar-allilaw as nan uray ngachana aymunkarkali as maid kotkotokna. Tay kiapú as assesesaay infiagfiakiak at omalintu nan manusaan Apo Dios as‡ 4:31 Col. 3:8 § 4:32 Col. 3:12-13 * 5:3 Col. 3:5

Efeso 5:7 16 Efeso 5:17nan achi omafurot kan hiya kiapú as fungatna. 7 Isungaachi kayu makekadkadwa as nan assesesa ay tataku. 8Tayad kasin at kaman ngongot nan panagnumnumnumyu.Ngemadwani, nasilawan kayu at ay ustuustu kiapú as nannakius-usaanyu kan Cristo Jesus. Isunga unuchunyu nanpanagfiyag ay maifiakiay as nan tataku ay mawawacha asnan silaw. 9 Tay nan nasilawan ay panagnumnumnumat fumkias as am-in ay ilan chi kenaammay, kenalintigya kenatit-iwa. 10 Epapasnekyu ay mangachar as nanmangepalaylayad kan Apo Dios ta hiyasa nan atunyu.†11 Achi kayu poros maetaptapi as nan maid kotkotoknaay ekamkaman nan tataku ay kaman ngongot chi panag-numnumnumcha, ngem kunyu at epakaammu kan chichaay mangotettet nan chacha at-atun. 12 Tay kafiafiaintit-iwa uray kun yangkiay nan mangifiagfiag-an as nanmaetabtafun ay cha at-atun. 13Ngem kun pay masilawannan am-in at maila nan tit-iwa ay ilacha. 14Tay nan am-inay masilawan at munfialin as kaman munpaway. Hiyananan kiapúna ay kanan nan kanta,“Fumangunka, he-a ay suyyop.

Matakuka, he-a ay natuy,at silawan Cristo nan numnummu!”‡

15 Il-ilaunyu ngarud nan panagfiyagyu. Achiyu tur-turachun nan chiyuycha maid silibcha, ngem kunyu atturachun nan mamasilib. 16 Osarunyu koma nan tunggalchansayu ay mangekaman as ammay, tay ongorcha nancha mangekamkaman as mangotettet ad wani ay timpu.17 Isunga achiyu ekamkaman chi maid kotkotokna, ngemkunyu at epapasnek ay mangammu as nan laychun nanApo ay atunyu.† 5:10 Rom. 12:2 ‡ 5:14 Isa. 26:19; Isa. 51:17; Rom. 13:11

Efeso 5:18 17 Efeso 5:2718 Achi kayu munfutfutang, tay hiyasa nan manglumu

as machachaelanyu, ngem kunyu at eparufus nan Es-piritu Santo ay mangetoray kan chakayu. 19 As nanmaam-amonganyu, munpepennapigsa kayu babaen asnan chiyuycha kali ay naisurat as nan salmo ya tap-ina pay ay kankanta ay pangchaychayaw as nan Apo.Munkekennanta kayu ay mangichaychayaw kan Apo Diosas nan am-in ay pusuyu.§ 20 As nan am-in ay om-ommatkan chakayu, kanayon kayu ay munyaman kan Dios Amakiapú as nan nakius-usaanyu kan Apo takú ay Jesu Cristo.21 Nan usa us at munpaetoray kayu as nan tunggal usakiapú ta epailayu nan rispituyu kan Cristo.

Nan Filin As Nan Hen-asawa(Col. 3:18-19; 1 Ped. 3:1-7)

22 Chakayu ay fianafiai ay naasaw-an, waschi unmunpaetoray as nan asawana, tay hiyana nan laychunnan Apo. 23 Tay nan laraki nan mangepanguru as nanasawana ay kaman kan Cristo ay hiya nan mangepanguruas nan iglesia ay pannakaachorna. Hi Cristo mismu nanmangesarakan as nan iglesia.* 24 Kaman as nan atun naniglesia ay munpaetoray kan Cristo, chakayu ay fianafiaiay naasaw-an at waschi un munpaetoray koma as nanasawana.

25 Chakayu ay lanaraki ay naasaw-an at waschiun masapor laylaychuna nan asawana ay kaman asnan pananglaylayad Cristo as nan iglesia ya as nannangichatana as achorna ay matuy para kan hiya.26 Enatna na ta pasantowuna chicha ay tatakon ApoDios babaen as nan nangorasana kan chicha as nannafunyakianancha as chanumya as kalen ApoDios. 27Nankiapón nan nangekamanan Cristo as na at ta esakianana§ 5:19 Col. 3:16 * 5:23 Efe. 1:22; Col. 1:18

Efeso 5:28 18 Efeso 6:2nan iglesia ay munfialin as kuwana ay nasantowan yamaid poros fiasfiasorna as nan omaliyana. O, esakianananan iglesia ay maepachong as nan maichuyas ay fiafiaita mailantu nan kenapentasna ay maid poros mansanawinnu korotna winnu uray ngachana aymunkurangana.†28 Assesa us kan chakayu ay lanaraki ay naasaw-an.Waschi un laylaychuna koma nan asawana ay kaman asnan pananglaylayadna as nan achorna. Tay nan larakiay manglaylayad as asawana at nan achorna challu nanlaylaychuna. 29 Manuwat, tay maid taku as mang-ingoras achorna, ngem kuna at pakanun ya aywanan ay kamanas nan panang-aywan Cristo as nan iglesia, 30 tay chitakunanmembron nan achorna. 31Wacha nan naisurat as nanKalen Apo Dios ay kanana, “Hiyana nan kiapúna ay nanlaraki at taynana cha amana kan enana, at maetepontuas nan asawana. Mu assena, munfialincha as us-usa.”‡32Wacha nan amud ay laychun ay kanan nan nauy chaannaepakpakaammu. Nan maawatak ay maepachonganaat kan Cristo ya as nan iglesia. 33 Ngem nauy nan paraas nan nunkaasaw-an: Tunggal laraki ay naasaw-an atmasapor laylaychuna nan asawana ay kaman as nanpananglaylayadna as nan achorna. Kun pay as nanfianafiai ay naasaw-an, tunggal usa at rispituwuna komanan asawana.

6Nan Filin As Nan An-ak Ya Chanakchakor(Prov. 6:20; Col. 3:20-21)

1 Chakayu ay an-ak, manangtongpar kayu as nanchanakchakoryu, tay hiyasa nan ustu ay atunyu ay lay-chun Apo Dios. 2 Tay nan omona ay filin Apo Dios aywachay karina at kanana,† 5:27 Pal. 19:7-8; 21:2, 9 ‡ 5:31 Gen. 2:24; Mat. 19:5

Efeso 6:3 19 Efeso 6:10“Chayawum cha amam kan enam3 ta omam-ammay ya oman-anchu nan fiyagmu asna's

luta.”*4Chakayu ay chanakchakor, achiyu pafungfungtun nan

an-akyu. Ngem kunyu at paurukún chicha ay maiyunudas nan disiplina ya sursuru ay maifiakiay as nan nakius-usaanyu kan Cristo.

Nan Filin As Nan Chiyuycha Mafiabfiaor Ya Amocha(Col. 3:22–4:1; Tit. 2:9-10; 1 Ped. 2:18-20)

5 Chakayu ay mafiabfiaor, manangtongpar kayu asnan chiyuycha amoyu asna's luta. Rispituwunyu tit-iwachicha ay achi kayu aginseserfi kan chicha ay kaman hiCristo nan chayu munserserfiyan. 6 Fiakun yangkiay asnan mangiil-an nan chiyuycha amoyu nan mangtong-paranyu kan chicha ta aprobarancha chakayu. Ngem kunkayu at komakukakud ay mangekaman as nan enkeddengApo Dios, tay chakayu at munserserfi kayu kan Cristo.7 Lagragsakunyu ay munchunu ay kaman challu hi ApoJesus nan chayu munserfiyan, fiakun as nan tataku. 8 Tayammuyu ay gun-gunaantu nanApo nan tunggal usa kiapúas nan ammay ay ekaman nan uray mafiabfiaor winnufiakun.

9 Chakayu ay amocha, ammay us nan atunyu as nanfiabfiaarunyu. Ikinakyu ay mangiyug-ugyat as chusakan chicha, tay ammuyu ay nan Apocha at hiya us nanApoyu ay wacha ad chaya, ya mapapchong kayu as nanmangiilana.†

Nan Armas Ay Ichat Apo Dios10Adwani, nauy nan anongos ay tukunku kan chakayu.

Pumigsa kayu koma babaen as nan nakius-usaanyu kan* 6:3 Exo. 20:12; Deut. 5:16 † 6:9 Ara. 10:34; Rom. 2:11

Efeso 6:11 20 Efeso 6:18Apo Jesus ya babaen as nan napigsa ay pannakafialina.11Osarunyu nan am-in ay armas Apo Dios tamakatakchugkayu ay mangamis as nan mangotettet ay kenasikapSatanas. 12 Tay fiakun as nan tataku nan makepapatuyantakú mu achi as nan am-in ay mangotettet ay achi mailaay wacha as nan kawad-an nan chiyuycha lifuu. O, nanam-in ay ap-apu, nan wachay kalibfengana, nan wachaypannakafialina ya nan chiyuycha anennet at chicha nancha mangetortoray as nan tataku ay kaman ngongot chipanagnumnumnumcha.‡ 13 Isunga osarunyu nan am-inay armas Apo Dios. Mu assena, uray ngachanantu ayuras ay ommatantuy mangotettet at nakasakiana kayu aytomakchug aymangamis as nan kafusoryu. Kun kayu paymarpas, mangatakchug kayu pay laing ay mangamis asnan mangotettet.

14 Isunga munsasakiana kayu ay wacha nan nauychaarmasyu: Nan pannakasinturunyu at nanmangifiag-anyuas nan kenatit-iwa. Nan esarakyu as tagrangyu at nannalintig ay panagfiyagyu.§ 15 Nan pannakasapatosyu atnan munsasakianaanyu ay mangekasaba as nan Ammayay Chamag maepangkep as nan natalna ay numnum ayichat Apo Dios.* 16 Etatapiyu ay mamangchun as nanpannakakarasayyu ay hiyasa nan pammatiyu kan Cristo.Babaen as nan nauy, kafiaelanyu ay mangpatuy as nanam-in ay cha omap-apuy ay epanan nan Mangotettetay hi Satanas. 17 Araunyu nan pannakahelmetyu ayhiyasa nan kaesarakananyu,† ya nan pannakaespadayuay hiyasa nan kalen Apo Dios ay ichat nan EspirituSanto.‡ 18 As nan mangos-osaranyu kan chatona am-in, munkararag kayu ay chumawat as fiachang Apo Dios.‡ 6:12 Rom. 8:38; Efe. 1:21 § 6:14 Exo. 12:11; Isa. 11:5; Jer. 13:1-11* 6:15 Isa. 52:7 † 6:17 1 Tes. 5:8 ‡ 6:17 Heb. 4:12

Efeso 6:19 21 Efeso 6:24Uray ngachana ay atunyu, munkararag kayu babaen asnan mangepanguruwan nan Espiritu Santo kan chakayu.As nan munkararakianyu, etatalengaanyu ya epapas-nekyu ay munkararag para as nan am-in ay tatakonApo Dios.§ 19 Ekarkararakianak us ta as nan kawad-anchi chansak ay munkali, ichat Apo Dios koma kan ha-un nan ustu ay kali ya turudku ay mangepakaammu asnan Ammay ay Chamag ay chaan naepakaammu ad pus-uy. 20 Tay kiapú as nan nauy ay chamag, finaorak kanApo Jesus as pannakaachorna, ya hiyana nan kiapúnaay naifiafiaruchak ad wani. Isunga ekarkararakianakkan chakayu ta tumuruchak ay mun-ekasaba, tay hiyasachallu koma nan ustu ay atok.

Nan Anongos Nan Surat21 Ad wani ta maammuwanyu nan am-in ay cha om-

ommat kan ha-un, ifiaorku hi Tikico kan chakayu. Hiyanan usa ay laylaychok ay ifia takú, ya matalek hiya aymunserserfi as nan Apo.* 22 O, hiyana nan kiapúna ayifiaorku hiya kan chakayu ta epachamagna nan cha om-ommat kan chakami hena ya ta papigsauna nan num-numyu.

23 Sapay koma ta mawawacha as nan iib-a nan natalnaay numnum ay nurpu kan Apo Dios ay Ama takú ya kanApo Jesu Cristo. Mawawacha koma us kan chicha nanlayad kiapú as pammaticha. 24Sapay koma tamawawachanan grasyan Apo Dios as nan am-in ay achi mamammaidchi layadcha kan Apo takú ay Jesu Cristo.

§ 6:18 Rom. 12:12; Filp. 4:6; Col. 4:2; 1 Tim. 2:1 * 6:21 Ara. 20:4; 2 Tim.4:12

22

Nan kalen apo Dios (Nan fiarú ay turag)New Testament in Bontok, Eastern

copyright © 2003 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Eastern Bontok (Bontok, Eastern)Translation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 2003, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Bontok, Eastern

© 2003, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-08-06

23PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 22 May 2020 from source files dated 22Nov 20191f1c8958-216d-51a9-a716-070579cb1c49