Nº11 XORNAL CULTURAL PARA O LECER€¦ · Felipe IV Habsburgo como rei da monar-quía hispánica,...

Os X Fins de Semana Gastronómicoscelébranse desde o 3 de novembroata o 27 de maio. Haberá eventos

nunha ou varias das 77 cámaras munici-

pais e máis de 1.000 restaurantes que sesumaron a este proxecto durante cada finde semana, excepto os días 3 e 4 de fe-breiro, que son as datas de Xantar.

Trátase dunha deferencia dos organiza-dores para permitir que todas as cámarasque o desexen poidan participar no salóninternacional de Expourense.

XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Nº11Novembro de 2017

Prezo: 2 euros

O regreso daFilosofía, máis cerca nasaulas galegas

Páxina III

Páxina V

Páxina VI

Páxina IX

Páxinas XII

A Deputación daCoruña nomeaFotógrafoHistórico aCarlos Valcárcel

Cineuropa 31:cinema,xuventude erevolución

Festival deJazz de Lugo

Castro Caldelasserá sede doMuseoAntropolóxicoda Ribeira Sacra

Fins de Semana Gastronómicos de Porto e Norte

Páxinas XXII

Cando falamos da comarca de O Car-balliño, aparte de referírmonos óconcello que porta ese nome, in-

cluímos a Beariz, Boborás, O Irixo, Maside,Piñor, Punxín, San Amaro e San Cristovode Cea.

Situada na provincia de Ourense, pre-senta un espazo privilexiado sobre a visua-lización do patrimonio cultural, dado oslegados que se conservan por parte da súasociedade. Ó falarmos da materialidade dopatrimonio cultural, atopámonos cunhagran relevancia de moitas infraestruturasantigas, como o Mosteiro de Oseira quedata do S. XII, a ponte medieval de Man-drás ou máis actuais como o templo ouigrexa da Vera Cruz, do arquitecto galegoAntonio Palacios. Destaca tamén o ParqueEtnográfico do Arenteiro onde, ademais degozar do sendeirismo, se observan muíñosrecuperados. Tampouco nos debemos es-quecer da torre do Reloxo, os pazos seño-riais de Pazos de Arenteiro e dun doscastros máis importantes do territorio ga-lego: o Castro de San Cibrao de Las. Habi-tado dende o S. II a.c., non so presentagrandes achados que o público pode con-templar. Dentro do maxín popular gardatamén unha rica tradición oral na que his-

torias sobre mouros, pasadizos con trabesou a existencia dunha serpe, están presen-tes nas fantasías de diversas narraciónsorais que trascorreron de boca en boca du-rante anos.

Ó longo do territorio galego, dende aantigüidade e aínda no presente desta co-marca, preséntasenos a auga como po-suínte de propiedades e poderes. Chamaespecialmente a atención, a cantidade dehistorias que circulan sobre ela, crenzas,supersticións ou capacidades veraces querodean ás augas, ás fontes e ó termalismo.Características das que os romanos, deixa-ron a súa impronta ó longo do noso espazoxeográfico, crentes das propiedades mine-romedicinais das augas, como canle paraconseguir a curación ou como terapia con-tra males.

Preséntasenos desta forma a importanciada auga do balneario do Carballiño, boaspara infeccións instestinais, gorxa... unhavez inxestada. O de Caldas de Partovia paratratamento de pel, reuma ou outros proble-mas de ósos. A fonte de Brués para trastor-nos dixestivos, pel e reumatismo. Inclusodende a tradición oral da que circulan moi-tos contos, lendas e mitos, móstrasenoscomo milagreira e curadora como é así a de

Bañiño de Arcos, coñecida a raíz da máisque popular lenda do cazador e o can.

Noutras historias, aparecen tamén diver-sos personaxes mitolóxicos que gardan re-lación coas augas, como son: A Loureiriñade Beariz; en Cabanelas a aparición das la-vandeiras a un veciño que con posteridade

presentaba síntomas de fatiga de tantoaxudarlle a lavala a roupa, liberándose desacarga grazas ó consello e intervención dosacerdote; os mouros coa construción e de-rrubo, ata que intervén o catolicismo, daPonte de Ponteboa...

Nelas, é notablea presenza da reli-xión, que non sódeixa a súa im-pronta nestas histo-rias como liberadorado mal. Existen ou-tras narraciónscomo a de San Martiño do Lago ou a daFonte de San Fagundo, da que é o elementocentral e se observa a creación de auga por

parte diviña. Desta forma, ante unha secade auga, Fagundo por mor a chegar tardeel e mailo seu irmán a ouvir misa, imploroua Deus que brotase auga dun penedo paraque bebesen seus bois; unha vez creados,nunca se secaron eses regos.

MiscelaneaO FARELO | Novembro de 2017II

Por Rafael José Adalid Rodríguez

En pleno proceso de deriva indepen-dentista en Cataluña están a aflorarnumerosos artigos e información na

que se fan eco dos sucesivos momentoshistóricos onde a ruptura estivo a piquesde producirse mediante declaracións uni-laterais de independencia ao modo Puig-demont / Junqueras e asociados. A notacomún é que todos eles fan referencia asucesos ocorridos na contemporaneidadcomo o de 1873 baixo o paraugas da I Re-pública e os de 1932 e 1934 no período daII República. E quizais está a pasar desa-percibido que o episodio máis representa-tivo desta relación de deslealdadehistórica produciuse na idade moderna conFelipe IV Habsburgo como rei da monar-quía hispánica, que naquel entón englo-baba a coroa de Aragón e a de Castela trasa unión dinástica de 1469 propiciada polosReis Católicos. Prácticamente toda a his-toriografía adepta á causa secesionistaacepta que o dominio Habsburgo de dousséculos significou para Cataluña e polotanto para a Coroa de Aragón un grao deautonomía e de federalismo sen parangónpara aquela época de predominio absolu-

tista en Europa onde precisamente o cen-tralismo era a corrente modernizadora evertebradora que outorgaba unha maiororganización e benestar para os súbditosdaquelas monarquías modernas. Pois ben,gozando dunhas cortes independentes,dunha lingua propia, de institucións locaisque velaban polo cumprimento dos seusforos e outras bondades que a causa inde-pendentista esgrime historicamente, a fe-lonía consumouse no episodio que secoñece como a revolta dos segadors. E, enque consistiu? Básicamente nunha revoltainstigada e urdida pola nobreza e alta bur-guesía catalá que se manifestaban enaberta oposición ao acantonamiento detropas imperiais no seu territorio e á im-plementación do proxecto estrela doconde duque de Olivares, valido de FelipeIV que se coñeceu co nome de “unión dearmas” e que consistía en repartir deforma máis equitativa e xenerosa os es-forzos fiscais e de tropas entre as dúas co-roas xa que o desequilibrio na achega dasmesmas era máis que evidente e o bene-ficio da mesma máis que discutido. Todoiso terminou co asasinato do vicerrei (re-

presentante da coroa en territorio arago-nés) e coa secesión e futura anexión aFrancia e ao seu monarca Luís XIII que seconverterá durante doce anos en conde deBarcelona.

Toda esta situación producíase nomedio da desintegración e fragmentacióndo imperio hispánico que empezara a des-moronarse como un castelo de naipes peroque na súa outrora etapa de bonanza e es-plendor tantos bos réditos xerara nas eli-tes burguesas catalás. Cabe mencionar queo resto de reinos que conformaban a coroade Aragón mantiveron unha fidelidade elealdade á coroa indiscutible o que faríaque a felonía catalá estivese máis que pre-sente na retina dos burócratas que traba-llaba para a coroa francesa coa que tiverondoce anos de matrimonio de disputasconstantes e amargo final. O centralismoeuropeo que trouxeron despois da guerrade sucesión os borbóns mediante os archi-famosos decretos de nova planta e a su-presión dos históricos foros cataláns é enmoitos casos utilizado pola intelectuali-dade e clase política catalá como “caususbelli” e orixe da disputa secular entreambas “entidades”. Pois ben, sesenta anosantes gozando duns foros que protexíanas súas peculiaridades linguísticas e polí-ticas como ningún outro estado modernofacíao, a rebelión púxose en marcha igualporque os intereses económicos e comer-

ciais xa non erancoincidentes enon podían serdefendidos coamesma fruiciónpola monarquíahispánica. Des-pois da crise do98 e a perda dosúltimos territorios coloniais de Cuba,Porto Rico e Filipinas a operación volveupoñer en marcha por todos eses antepa-sados dos Forcadell e Mais coa nobrecausa de que o seu casaríos quedaranbaixo o paraugas doutra soberanía e osseus intereses xa non estaban igualmenteprotexidos. Consígnaa era que España es-taba devaluada e en franca decadencia es-piritual e material. Como vemos enrepetidas ocasións a historia demostrouque a deslealdade é unha impostura quese adoita repetir e reiterar perennementeen quen a práctica. Por iso chámame po-derosamente a atención a defensa ardo-rosa que desde puntos e focos da nosacomunidade faise da causa nacionalista.Esa mesma causa que cando outorgan aGalicia algunha pequena concesión amodo de infraestrutura sexan os primeirosen saír para vociferar o inxusta e despro-porcionada que é para os méritos dunhaGalicia infradesarrollada e xamais acredorade tamañas bondades.

Por Jesús Témez Fernández

A deslealdade histórica deCataluña con España e con Galicia

O patrimonio da auga no Carballiño

Gran Balneario do Carballiño.

IIIO FARELO | Novembro de 2017

GaliciaPor Pilar Martínez

Colaboradores: GALIZA: Rocio Rodríguez – Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome – M.

Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán – Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – Anxo Mena – I. Otero Varela – SusiRodríguez – Jesús Témez Fernández – Isidoro Gracia – Roberto Carlos Mirás – Rafael José Adalid – Laurade Cáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez – PORTUGAL: Viale Moutinho – MansoPreto – Isabel Varela – Manuel Gonçalves – João Martinho – MADRID: Juan Louzán – BARCELONA:Fdez. Valdeorra – PAIS BASCO: Nicolás Xamardo – CANARIAS: Fco. Puñal – NOVA IORQUE: Fco. Álvarez(Koki).

Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto – Jesús Losada Dorado – Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Hermanager

Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex – Ortifus (España) –Omar Pérez (Galicia) – Mauricio Parra (Colombia) – Cébula (Polonia) – J.Bosco e Fernández (Brasil) –Marlene – Pohle (Arxentina) – Guy Badeaux (Canadá).

Depósito legal: VG-14/2017

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias [email protected]ía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T. 658 58 50 49 [email protected]: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69 [email protected]

Xornal Cultural para o Lecer

“Emoción, fito histórico, ob-xectivo cumprido...”. Así seexpresaban as integrantes

do colectivo Filosofía Si despoisde que o Parlamento de Galiciaaprobase por unanimidade, o pa-sado 18 de outubro, que a His-toria da Filosofía sexa materiatroncal no Bacharelato. Trátaseda primeira vez que unha Inicia-tiva Lexislativa Popular é asu-mida polos catro grupos conrepresentación parlamentar, eque precisamente fose en de-fensa da filosofía, despois deque esta ILP conseguise o res-paldo de máis de 8.200 sinaturasen tres meses, posúe unha cargasimbólica que non se lle escapaa ninguén.

No debate que tivo lugar no

Parlamento galego, os voceirose voceiras de Educación deBNG, En Marea, PSOE e PP re-saltaron a importancia da filo-sofía na formación das persoascomo parte intrínseca delas, asícomo elemento fundamentalpara entender e interpretar oque acontece no mundo quenos rodea.

Deste xeito, a deputada doBNG, Olalla Rodil destacou anecesidade da Filosofía en mo-mentos que definiu como “in-mensamente convulsos" xa quesupón un “estímulo chave paraentender o que rodea ao alum-nado. Rodil defendeu que nonbasta con recuperar a filosofía,senón que cómpre ir “máis alá”e derrogar a LOMCE. “Queremos

unha educaciónque nos ensine apensar e non aobedecer”, con-cluíu.

Luís Álvarez,deputado doPSdeG, criticou omercantilismo dosistema educa-tivo actual, que" i n c r e m e n t ahoras en mate-rias optativas en detrimento daformación básica en cultura", eavogou pola volta da filosofía“ao lugar do que nunca debeusaír por culpa dunha lei perni-ciosa e innecesaria".

A deputada de En Marea, polasúa banda, destacou a impor-

tancia da pervivencia da filoso-fía. “¿Queremos cidadáns e cida-dás ou súbditos? Queremosreforzar os alicerces fundamen-tais da cultura ou só as festasdo cocido?", formulou. AsemadeÁnxeles Cuña defendeu a Filo-sofía como “alicerce fundamen-tal para o futuro deste país,para o futuro da democracia”.

Finalmente, o deputado do PPCésar Fernández asegurou que afilosofía non vai desaparecer,independentemente do lugar noque a sitúen as normas educati-vas. “Cando se argumenta e sepoñen enriba da mesa razóns, apropia filosofía é a que nos en-sina a comprender e consensuarpara chegar a acordos”, desta-cou na súa intervención.

Ademais de aprobar que His-toria da Filosofía sexa troncal noBacharelato, a Cámara galegatamén acordou instar ao Minis-terio de Educación “a propiciarnos traballos para o denominadoPacto educativo un debate en

profundidade sobre a situaciónda Filosofía no sistema educa-tivo e a necesidade da súa per-vivencia”, tal e como recolle aproposta de Filosofía Si.

Dada a relevancia da xor-nada, no Parlamento presencia-ron a sesión os integrantes docolectivo Filosofía Si, encabe-zado por Carme Adán, Jorge Ál-varez e Eva Garea, ademais deprofesorado e alumnado che-gado de diferentes IES galegos.Tamén estiveron presentes odecano da Facultade de Filoso-fía, José Miguel Sagüillo, eparte do profesorado, comoMaría Xosé Agra, Conchi Martí-nez e Luis García Soto.

A actriz Marta Pérez, licen-ciada en Filosofía e directora daCompañía de teatro Inversa, eda obra “Té con Kant”, puxo anota de cor ao asistir á sesiómcaracterizada como “filósofakantiana” chegada ao Parla-mento galego directamente daPrusia do século XVIII.

O regreso da Filosofía, máis cerca nas aulas galegas

O colectivo “Filosofía Si” logrou que o Parlamentogalego respaldara a volta desta materia ao Bacharelato

como materia troncal

O FARELO | Novembro de 2017

GaliciaIV

Redacción A CORUÑA

O Concello da Coruña destina 250.000 euros á IV convocatoria de Deporte Solidario e Inclusivo

Aconcelleira de Igualdade e Diver-sidade, Rocío Fraga, e o titular deCulturas, Deporte e Coñecemento,

José Manuel Sande, presentaron as basesda IV convocatoria de Deporte Solidarioe Inclusivo, que desenvolve a FundaciónEmalcsa e que pretende promover a in-tegración social a través da práctica dedistintas disciplinas de base. Cunha do-tación de 250.000 euros, as entidadesdeportivas e sociais que o desexen po-derán presentar os proxectos cos que op-tarán a subvención até o próximo 10 denovembro. Por primeira vez, este pro-grama abriuse á colaboración de tercei-ras entidades que realizan un labor depatrocinio, como é o caso de Gadisa.

Sande insistiu no éxito colleitado porDeporte Incluso e Solidario en anterioresedicións. Así, indicou que segundo osdatos da Fundación Emalcsa, o pasadoano, entre persoas beneficiarias e parti-cipantes, 13.700 veciños e veciñas daCoruña se viron implicadas no programa."Dende o Concello outorgamos subven-cións a 26 entidades deportivas da ci-dade para o fomento de 19 disciplinascomo baloncesto, fútbol, waterpolo, vo-leibol, esgrima, halterofilia, tenis, nata-ción, pádel, tenis de mesa, fútbol sala,triatlón, natación sincronizada, pira-güismo, patinaxe, equitación, buceo, xa-drez, escalada e rugby", comentou oedil, que tamén salientou que "a raíz

destas actividades se xeraron 5.288novas licenzas federativas, o 34% delasfemininas". "O número de persoas bene-ficiarias dos proxectos sociais foron3.425, contabilizándose 1.115 persoascon algún tipo de diversidade funcionalou intelectual, 893 menores de familiasen risco de exclusión social, 146 menoresde unidades familiares de persoas mi-grantes ou en asilamento, e 790 mullerese cativas que decidiron coñecer e prac-ticar deportes con subrepresentación fe-minina", comentou o concelleiro.

"O que pretendemos é fomentar o tra-ballo en rede entre as entidades depor-tivas e as organizacións sociais dacidade. Na pasada convocatoria de De-porte Inclusivo e Solidario non só se be-neficiaron 26 entidades deportivas dacidade, senón que estas colaboraron con

máis de 30 entidades sociais, así comocon algúns departamentos e servizos mu-nicipais que traballan coa muller, a saúdeinfantil e os servizos sociais a través deacordos de colaboración, establecendocanles de coordinación para a derivacióndos e das participantes", explicou Fraga,que subliñou que esta convocatoriaconta cunha serie de melloras, como queo prazo de execución de actividades seamplía até o 31 de agosto do próximoano. "A contía mínima de axudas a dis-tribuír por proxecto é de 3.000 euros,sendo a máxima de 20.000 euros", indi-cou, á vez que recordou que "este pro-grama se complementa co de CulturaAccesible e Inclusiva, que busca favore-cer a igualdade e o acceso á cultura detodos os sectores da sociedade que pre-sentes distintas diversidades".

O alcalde da Coruña, Xulio Ferreiro, e o concelleiro de Emprego e Economía Social, AlbertoLema, presidiron a entrega de premios do Concurso de Tapas Picadillo.

Palmarés Premio Picadillo 2017Á mellor tapa tradicional: Cúrcuma, pola tapa 'mollete de Illa de San Simón'; Mención especial na modalidade de tapa tradicional: Restaurante Oído Cocina, pola tapa

'polo en pepitoria'; Á mellor tapa creativa: Eclectic, pola tapa 'pan de porco';Premio da cidade da Coruña (por votación popular): Mesón Serrano, pola tapa 'lasaña en cunca'; Premio na categoría maridaxe con viños da Denominación de Orixe Ribeiro: Gastroteca, coa

tapa 'emigración encuberta', maridada co viño 'Renacido' de Pablo Vidal.

Premio Picadillo 2017

Aconcelleira de Xustiza Social e Coida-dos, Silvia Cameán, participou na xor-nada de representantes municipais

nos Consellos escolares que se desenvolveuno centro cívico da Cidade Vella, un encontrono que a responsable municipal, que ten ascompetencias na área de educación, deutraslado dos principais programas que o go-berno local impulsa nesta materia, como orecente ‘Ao meu xeito!’, dirixido a favorecera participación e o autogoberno dos centroseducativos en accións educativas, propostase actividades, co respaldo económico doConcello.

“Este goberno ten unha concepción daeducación como un dereito público e comoun ben común. Temos a obriga e o compro-miso de impedir que se converta nunha mer-cancía e para iso é preciso investir noscentros público,como única garantía queasegura a igualdade de oportunidades”, ma-nifestou a edil.

Xornada derepresentantesmunicipais nos

Consellos escolares

Oalcalde da Coruña, XulioFerreiro, presentou estatarde no Centro Cívico de

Novo Mesoiro o novo punto deServizo de Préstamos das Biblio-tecas Municipais no barrio, e aprogramación cultural específicaasociada ao mesmo. O rexedor,que estivo acompañado polo edilde Culturas, José Manuel Sande,e a concelleira de Participación eInnovación Democrática, ClaudiaDelso, lembrou que este servizonace como resultado do proceso

participativo levado a cabo nobarrio, á fin de coñecer as nece-sidades culturais da veciñanza.

“Este é un día de futuro e dedemocracia, xa que damos cum-primento a unha vella demandade Novo Mesoiro, a de contar conrecursos que faciliten o acceso a

cultura, ao saber, e ao coñece-mento. Hoxe é tamén un día deesperanza, porque non hai nadamáis gratificante que poder darresposta a un pobo que pidesaber máis e estar máis prepa-rado”, sinalou Ferreiro, neste DíaInternacional das Bibliotecas.


GaliciaRedacción A CORUÑA

V

Nocturnia, o programade ocio gratuíto paramozas e mozos de 12

a 30 anos da Concellería deParticipación e InnovaciónDemocrática, abre hoxe oprazo de inscrición para as ac-tividades que se desenvolve-rán nas fins de semana entreos meses de outubro e decem-bro. Serán 1.225 prazas asdispoñibles para esta novaedición da iniciativa munici-pal, que ofrece, nesta oca-sión, 60 propostas que vandesde as actividades deporti-vas até as formativas, pa-sando por culturais ourecreativas coa finalidade defavorecer unha educaciónpara o lecer saudable e xerarhábitos que favorezan o de-senvolvemento integral daxuventude.

Nesta primeira fin de se-mana de actividades, o pro-grama ofrecerá propostascomo iniciación ao surf, unbootcamp roller derby, rutasde sendeirismo ou un taller dedeseño e estampación enpapel. Xa de cara ao mes denovembro, celebraranse obra-doiros tan diversos como decociña tradicional e caligrafíachinesa, break dance, danzaspolinesias ou de bixutaría; asícomo sesións de introdución adisciplinas deportivas como opiragüismo, boxeo sen con-tacto, fútbol gaélico ou esca-lada en rocódromo. Taménhaberá ocasión de participaren actividades de capoeira, pi-

lates, clown e zumba; ademaisde asistir a roteiros sobre per-sonaxes coruñesas ou rutas desendeirismo en Rois e Muxía.

No mes de decembro as ac-tividades terán lugar na pri-meira e na terceira fin desemana. Así, mentres os días 1e 2 as rapazas e rapaces pode-rán crear os seus cadernos deviaxe, gorras ou axendas, naseguinte fin de semana reali-zarán obradoiros de animaciónen debuxo, repostería sauda-ble sen azucre ou de arquitec-tura para interpretar a cidade.Neste mes tamén haberá acti-vidades deportivas, como de-fensa persoal ou rutas desendeirismo.

A inscrición --que é gra-tuíta-- para as actividades deNocturnia pode realizarse através da páxina web www.co-runa.gal/cmix con periodici-dade semanal. Así, as persoasinteresadas en participar nosobradoiros dunha fin de se-mana, poderán realizar a súainscrición desde o luns anteriorá actividade, desde as 16.00horas, ata as 12.00 horas doxoves anterior á actividade --ou que se esgoten as prazasdispoñibles para cada activi-dade--. Para máis información,pódese visitar a páxina webwww.coruna.gal/participacionasí como as redes sociais --Fa-cebook e Twitter-- deste pro-grama, ademais de consultar onovo número da revista 'CoruñaMutante', dispoñible nos diver-sos equipamentos municipais.

O programa de ocio alternativoNocturnia ofrece máis 1.200prazas para actividades noúltimo trimestre do ano

ADeputación da Coruñanomeu a Carlos ValcárcelGay como Fotógrafo His-

tórico, en recoñecemento a súatraxectoria de máis de medio sé-culo de creación fotográfica.

O Salón de Sesións da Deputa-ción da Coruña acolleu o acto enque a responsable da Área de Cul-tura e vicepresidenta da Deputa-ción da Coruña, GorettiSanmartín Rei , fixo a entrega dodiploma honorífico co que se re-coñece a dilatada traxectoria dofotógrafo lucense.

Sanmartín, destacou o traballode Valcárcel calificandoo como“un artista cunha mirada singulare específica”, coa que foi quen decaptar “imaxes de Galicia enblanco e negro que nos transmi-ten a historia das súas persoas emailos seus sentimentos”.

“Sen ningunha dúbida, pode-mos dicir que Carlos Valcárcel éo decano do fotógrafos contem-práneos de Galicia”, sinalou San-martín ao tempo que fixofincapé na “humanización” dasimaxes que asina Carlos Valcár-cel. En concreto, a vicepresi-denta da Deputación detívose nafotografía “A nai do emigrante”en que se retrata unha muller aofondo dunha estancia repleta deobxectos enviados polo fillo nunescenario cheo de ruído mais através do que “é quen de trans-mitir a inmensa soidade desamuller”. Con este premio, finali-zou, a Deputación da Coruña“quere contribuír ao recoñece-mento da súa grande obra, unha

obra que nos fala do noso pa-sado mais tamén se soubo adap-tar aos novos tempos”.

Pola súa parte, o coordinadordo programa de actividades dopremio Luis Ksado da Deputaciónda Coruña, Xurxo Lobato, apro-veitou a súa intervención para re-pasar a traxectoria fotógrafonado en Lugo en 1929, subli-ñando que, malia non se ter de-dicado profesionalmente aooficio, “a fotografía sempre foisúa vida”. Lobato reparou, polasúa parte, na imaxe tomada polofotógrafo dun grupo de mulleresvestidas de negro en Muros, “viu-vas de mortos” pola que dixosentirse impresionado. “As súasfotografías ademais de mostrar ainmensa creatividade son taméndocumentos da nosa historia.Vemos un pasado, unha miradaetnográfica”, dixo Xurxo Lobatoquen falou da condición de “his-tórico” de Carlos Valcárcel e da

súa modernidade ao continuar apublicar as súas imaxes a travésda rede instagram.

Finalmente, o galardonadoagradeceu o recoñecemento daDeputación da Coruña nunha in-tervención en que destacou o“orgullo” que sinte polo nomea-mento. “Eu só sei falar coas fo-tografías”, dixo Carlos Valcarcelpara explicar a brevidade do seudiscurso nun acto en que algun-has dos milleiros de fotografíasque ten tirado se proxectabanen dúas pantallas do salón desesións.

Carlos Valcárcel pasa a engro-sar unha listaxe de ilustres ar-tistas gráficos galegos que xaforon recoñecidos como Fotó-grafo Histórico pola Deputaciónda Coruña, entre os que se en-contran nomes como VirxilioViéitez, Mary Quinteiro, AlbertoMartí, Julio Mayo ou RamónCaamaño.

A Deputación da Coruña nomeaFotógrafo Histórico a Carlos Valcárcel

Novo punto de Servicio de Préstamos dasBibliotecas Municipais


GaliciaRedacción SANTIAGO

VI

Do 7 ao 28 de novembro, Compos-tela acolle a trixésimo primeiraedición do festival Cineuropa. 264

filmes e 17 seccións nun certame quemedra este ano en proxeccións, en númerode premiados, en xornadas e espazos deexhibición, e que mantén a aposta polacalidade cinematográfica dos anos ante-riores. Será o filme La Villa, do realizadorfrancés, Robert Guédiguian, o escollidopara a apertura desta edición nunha se-sión inaugural que terá lugar o martes, día7 de novembro, ás 20:00 horas, no TeatroPrincipal.

O alcalde de Santiago, Martiño Noriega,conduciu esta mañá a rolda de prensa depresentación da mostra, que contou coapresenza da vicepresidenta da Deputaciónda Coruña, Goretti Sanmartín; a conce-lleira de Acción Cultural, Branca Novo-neyra, e o director de Cineuropa 31, JoséLuis Losa.

Noriega puxo en valor a colaboracióndas diferentes institucións e entidades pri-vadas que apoian a 31ª edición do festi-val, que definiu como unha das máisambiciosas das ofrecidas até o momento.O alcalde agradeceu, neste senso, a cola-boración da Deputación da Coruña, que sesuma en 2017 ao corpo de organismos queposibilitan o crecemento do festival.

Goretti Sanmartín amosouse compra-cida porque o festival Cineuropa entre aformar parte da rede de certames que con-tan con apoio da Deputación da Coruña eparabenizou á organización do festivalpola escolla da "revolución" como eixo te-mático desta edición que, considerou, nos"achega episodios que teñen ver coaépica, a utopía, a xuntanza de vontadespara facer real cuestións que nos parecíanimposibles".

A concelleira de Acción Cultural, BrancaNovoneyra, salientou a aposta do festivalpola visibilidade do cinema do país a tra-vés do Panorama Audiovisual Galego, epuxo en valor a interacción do certamecon outras iniciativas culturais da cidade,como os concertos da RFG, a Banda Muni-cipal de Música e as Xornadas de MúsicaContemporánea.

A seguir, o director de Cineuropa 31,José Luis Losa, detallou a programacióndesta nova edición, e incidiu na súa rei-vindicación do cinema como experienciacolectiva e na especial atención que o cer-tame presta este ano á mocidade para con-tribuír á xeración de novos públicos.

37 filmes na Sección Oficial Europea O filme de Robert Guédiguian abre unha

das seccións máis esperadas de Cineuropa,coas propostas máis recentes e anovadorasdo cinema europeo. Ofrece unha ampla se-leccións dos filmes máis aplaudidos do úl-

timo ano no circuíto de festivais, cos últi-mos traballos de cineastas como RobinCampillo (Gran Premio do Xurado e FI-PRESCI en Cannes 2017), Pedro Pinho(Premio FIPRESCI en Cannes), MathieuAmalric (Premio Un Certain Regard en Can-nes 2017), Roberto de Paolis (One FuturePrize no Festival de Cine de Múnic 2017),Léonor Serraille (Mellor ópera prima UnCertain Regard en Cannes 2017), XavierLegrand (Mellor ópera prima e mellor di-rector en Venecia 2017), Philippe Garrel(Premio SACD ao mellor filme francófonono Festival de Cannes 2017), Andrei Zvya-gintsev (Gran premio do xurado en Cannes2017), Amanda Kernell (Nomeada aos Pre-mios LUX e Mellor directora novel no Fes-tival de Venecia 2016), Kantemir Balagov(Gañadora da sección Un Certain Regardno Festival de Cannes 2017), Ruben Ös-tlund (Palma de Ouro á mellor película noFestival de Cannes 2017), Joachim Trier,

Katarina Zrinka Matijevic, Claire Denis(Quincena dos realizadores ‘ex-aequo’ noFestival de Cannes 2017) e Agnés Vardá eJR (Mellor documental no Festival de To-ronto 2017).

A sección inclúe unha sesión especialcoa proxección en pre-estrea do filme Aestación violenta, da realizadora galegaAnxos Fazáns. A proxección da película,baseada na novela homónima de ManuelJabois e rodada entre Compostela e a Illade San Simón, contará coa presenza da au-tora pontevedresa, que manterá un colo-quio co público asistente o sábado 25 denovembro ás 20:30 horas.

22 fitas do Panorama Internacional Juliana Rojas, Marco Dutra, Frederick

Wiseman, Naomi Kawase, Michel Franco,Cristiane Oliveira, João Moreira Salles,Chloé Robichaud, Javier Izquierdo e Lucre-

cia Martel son só unha parte das grandesfiguras cinematográficas que congregaesta sección dedicada á contorna interna-cional. Nela, destaca a estrea estatal deNapalm (2017), o último traballo do xor-nalista e realizador Claude Lanzmann, noque o reconstrúe a súa traxectoria comoactivista en Corea do Norte durante GuerraFría, e o filme Lucky (2017), de John Ca-rroll Lynch, o último traballo interpreta-tivo do finado actor Harry Dean Stanton.

Outras seccións e actividades Alén dos programas mencionados, o

festival inclúe seccións ben coñecidas polopúblico de Cineuropa como LatidoAmeri-cano, Fantastique Compostela, Docs Ci-neuropa; Panorama Audiovisual Galego,Cinefilias: Cult Movies e o tradicional Ma-ratón. Como novidade, en conmemoracióndo 100º aniversario da Revolución de Ou-tubro de 1917, a 31ª edición propón unciclo temático que, baixo o título Nove-cento: o século das revolucións, reúneunha ampla escolma de filmes capitaispara a unha reflexión crítica do devir in-ternacional do século XX. Así, ao longo domes de novembro, Cineuropa 31 ofrécenosa posibilidade de redescubrir clásicoscomo O Acorazado Potemkin (1925), deSergei M. Eisenstein; La Chinoise (1967),de Jean Luc Godard; La Batalla de Chile(1975-79), de Patricio Guzmán, ou Le fondde l’air est rouge (1977), de Chris Marker,pero tamén garda lugar para outro tipo deaproximacións a estes momentos históri-cos, como a que ofrecen as pezas Nicholasand Alexandra (1971), de Franklin J.Schaffner, ou Marie Antoinette (2006) deSofia Coppola.

O obxectivo é achegarse ao proceso re-volucionario dende perspectivas diversas,ao tempo que reivindicar a dimensión co-lectiva no cinema, a súa práctica en socie-dade, como pracer e como feito subversivonun momento no que as fórmulas e ten-dencias de ocio incitan, cada vez máis, aoseu consumo individualizado e acrítico.

O catálogo desta edición inclúe taménunha sección dedicada ao Cinema e Derei-tos Humanos, unha ollada retrospectiva ásobras de Pedro Pinho e Claude Saudet; unciclo para a rapazada, Cineuropa Miúda; oFoco Islandia e o programa 10 Sombras Re-

cobradas, alén de concertos en colabora-ción con outras iniciativas culturais deCompostela, como a tempada de abono daRFG, as Xornadas de Música Contemporáneae o Ciclo de Outono da Banda Municipal.

Premios Cineuropa e Premios XuradoNovo

Costa-Gavras, Manuel Martín Cuenca,Leonardo Sbaraglia e Carla Simón recibirános Premios Cineuropa 2017 e protagoniza-rán varias sesións de proxección con en-trada libre previa retirada de invitaciónsno Teatro Principal.

Entre as novidades deste ano, figura aconvocatoria para seleccionar a un XuradoNovo, que comporán sete mozas e mozosde entre 18 e 25 anos e que entregaránPremios á Mellor Película, Mellor Director,Mellor Guión, Mellor Interpretación Femi-nina e Mellor Interpretación Masculina. Oconvite a participar neste xurado non selimita ao estudantado universitario, senónque procura achegarse a toda a mocidadeinteresada no cinema. Alén do requisito deidade, esíxese dispoñibilidade para ver aselección de filmes que se someten a ava-liación nas sesións de #Cineuropa’31. Oproceso de selección do Xurado Novo fina-liza hoxe, e a súa composición farase pú-blica mañá.

Sedes do festival Canda o Teatro Principal, o Salón Tea-

tro, o Centro Galego de Arte Contemporá-neo, a sede da Afundación, o Auditorio deGalicia e o cinema Numax, a rede de pan-tallas do festival amplíase en 2017 coa in-corporación dos Multicines Compostela. Asentradas e abonos estarán á venda a partirda tarde do venres, día 3, tanto nos des-pachos de billetes como por internet.

Apoios e colaboracións Cineuropa é un festival organizado

polo Concello de Santiago coa colabora-ción do Consorcio de Santiago, a Deputa-ción da Coruña, o CGAC, Afundación e oICAA. Conta tamén co apoio do InstitutoCamões, os Multicines Compostela, a Aso-ciación de Actores e Actrices de Galicia, oHostal dos Reis Católicos, Autos Rayma,María Castaña, Café de Altamira, o Curroda Parra, Moha, Icelandic Film Centre, Te-rratreme, Stilmoving e Meikincine Enter-tainment.

Cineuropa 31: cinema,xuventude e revolución


GaliciaA CORUÑA / SANTIAGO

VII

OConcello vén de poñer enmarcha os novos traballosde consolidación do xace-

mento arqueolóxico do Castro deElviña, unhas obras que afectaránaos 6.300 metros cadrados de su-perficie escavada para recuperare dignificar esta peza do patrimo-nio da cidade. O alcalde da Co-ruña, Xulio Ferreiro, acompañadodo concelleiro de Culturas, De-porte e Coñecemento, José Ma-nuel Sande, e de RexeneraciónUrbana e Dereito á Vivenda, XiaoVarela, visitou esta semana oCastro para supervisar o iniciodas actuacións, que se prolonga-rán durante cinco meses e que secompletarán, na primeira metadedo ano que vén, cunha segundafase de estudo dos materiais ex-traídos e a elaboración dunhamemoria, para o seu tratamentoe musealización. "Falamos dunha

intervención ambiciosa, unhasobras que teñen unha partida demáis de 800.000 euros e queafondan na que é unha liña estra-téxica da Concellería de Culturaspara o ano que vén, como é aposta en valor do patrimonio",destaca Sande, quen incide "naaposta do executivo municipalpor recuperar para a cidadanía unenclave de grandísimo valor, peroque foi inxustamente esquecido eapartado do circuíto cultural epatrimonial e ao que cómpre de-volver a dignidade".

Esta nova campaña, que se re-aliza baixo a supervisión do ar-queólogo municipal, vai dirixida"a consolidar e dar dignidade ásestruturas arquelóxicas" queforon descubertas no Castro entre1947 e 2013 nas distintas áreasde escavación, e que recibiron,en cada caso, unha estratexia di-

ferente de restauración. Desexeito, e como expón o responsa-ble municipal de Culturas, o ob-xectivo é rematar de escavar aszonas que están iniciadas, pararealizar a súa consolidación, con-solidar as estruturas que saíron áluz na década dos anos corenta,e corrixir algunhas restauraciónsque non funcionaron da maneiraesperada. O proxecto contemplatamén intervencións nas tres en-tradas documentadas do castro, erematar a escavación da terceiraentrada, que foi documentada noano 2013, de cara a deixar á vistao pavimento de pedra, que pre-senta un bo grao de conserva-ción, e os dous torreóns, ademaisda praza de acceso.

Os traballos, como salienta oconcelleiro de Culturas, servirántamén para axudar a comprendera evolución do xacemento, que

presenta evidencias de distintosgraos de poboación segundo asépocas, así como amosa indiciosdas distintas fases construtivas,"para poder dar ao público que ovisita unha narración máis com-pleta da súa historia".

Nestas primeiras semanas, oxacemento foi sometido xa aunha limpeza da superficie xa es-cavada, coa retirada de maleza edos depósitos de area que foroncolocados a modo de protección

durante os períodos nos que a es-cavación estivo detida. Estemesmo luns darán comezo os tra-ballos de restauración e escava-ción nas partes que aínda nonforon sometidas, co obxectivo dedeixar os muros á vista. Unha vezconcluídos, realizarase unha pro-posta de restauración e consoli-dación para cada un dos sectoresdo Castro, que deberá recibir ovisto bo da Dirección Xeral de Pa-trimonio.

Iniciados os traballos de consolidacióndo xacemento do Castro de Elviña

Aconcelleira de Mocidade,Noa Morales, xunto conNerea Couselo, de Xando-

blea, e Hadrián Rei, da AsociaciónCultural e Xuvenil Itaca, presentoua segunda edición do programaBoas Noites. Grazas a esta inicia-tiva, as noites de xoves a sábadodo mes de novembro volveránestar cheas de actividades para amocidade de Compostela.

Boas Noites nacera no marco do proceso pi-loto de Orzamentos Participativos do 2016,posto en marcha na área de Mocidade. Á vistado éxito, a iniciativa celebra a súa segundaedición, con música, cociña, roteiros ou danza,entre outras propostas.

O venres 3 de novembro comezaron as acti-vidades, 30 en total, que se repartirán por es-pazos coma o Centro Xove da Almáciga, aAsociación Brañas de San Andrés ou o CentroSociocultural de Conxo. Ao respecto, a conce-lleira sinalou "que é un programa máis amploque o do ano pasado e por iso animamos aosmozos e ás mozas de Compostela a participare a apuntarse naquelas actividades que requi-ren reserva previa a través da dirección de co-rreo [email protected]".

Desde Xandobela fixeron un convite esteagosto pasado para xente moza que quixeseparticipar e a convocatoria resultou positiva.

"Moitas das ideas propostas foron incorpora-das este ano como novidade respecto ao anopasado", apuntou Nerea Couselo, ademais derecordar que este ano as actividades duraránserán nas noites de xoves, venres e sábado.Pola súa parte, Hadrián Rei, de Ítaca, recalcouque o programa está crecendo, tanto en de-manda como en participación.

As propostas inclúen obradoiros de cociña,xogos na rúa, roteiros participativos, fotogra-fía, cultivo de cogomelos ou teatro amador.Os días 9, 16 e 23 de novembro serán noitestemáticas, dedicadas cada unha delas a unlugar diferente e terán lugar no Matadoiro.Así, o día 9 será a noite de Brasil, o 16 estarádedicado a África e o do 23 será a noite daIndia.

O programa Boas Noites tamén repetirá oano que vén, xa que resultou elixido no pro-ceso de Orzamentos Participativos para oexercicio 2018.

Volve o programa "Boas Noites" conmáis actividades para a mocidade

compostelá nas noites de novembro

Hadrián Rei, Noa Morales e Nerea Couselo.


GaliciaRedacción LUGO

VIII

Opresidente do Consorcio de TurismoRibeira Sacra, Luis Fernández Gui-tián, remitiu á Deputación de Lugo

un escrito solicitando que se reconsidere adecisión de poñer fin á tempada de rutasfluviais o domingo 29 de outubro e se am-plie a tempada, alomenos, ata o 10 de de-cembro.

A decisión da Deputación de acurtar endous meses (novembro e decembro) atempada de navegación en catamaránspola Ribeira Sacra non sentou nada benneste territorio aos responsables de nego-cios turísticos. Os hostaleiros que teñenos seus locais na contorna do embarca-doiro de Doade (Sober. Lugo) e Ponte daParadela (Castro Caldelas. Ourense) son osque se consideran máis directamente pre-xudicados, pero sinalan que as consecuen-cias do peche afectarán tamén a outros.Osresponsables do restaurante A Cantina, enSober, cualifican de “nefasto” o peche dasrutas e din estar moi preocupados porquexa contaban cun bo número de reservaspara o mes próximo e cren que as van aperder. “Unha parte moi grande dos clien-tes que temos son os usuarios dous cata-maráns e se os barcos non funcionandurante esa tempada xa non van querervir”, afirman.

Fernando González, propietario deAdega Algueira e do restaurante O Castelo,dispón da súa propia embarcación turísticapero pensa que o peche dos catamaránsafectará igualmente aos seus negocios.“Isto prexudica a todo o turismo da zona enon só nos lugares máis próximos aos em-barcadoiros, porque tamén se vai a notarmoito nos negocios de Monforte”, manifes-

tou. “Se Monforte vese agora cheo dexente no verán e no outono, hai que ter enconta que iso se debe nunha parte moigrande ás rutas do Canón do Sil”. Os pro-pietarios de todos estes negocios sinalanque este outono está a ser especialmenteconcorrido nas rutas de catamarán grazasás condicións meteorolóxicas. “Están osbarcos cheos todos os días e se houbesemáis barcos irían igual de cheos”, din naCantina. “Este mes está toda a zona a lumede biqueira e en novembro pode seguirigual se o tempo non cambia moito”, in-dica pola súa banda Fernando González.

Queixas do PPO grupo provincial do Partido Popular

sumase ás queixas do sector turístico daRibeira Sacra logo de coñecer que a "De-putación de Lugo pechou por anticipado oservizo de catamaráns que cobre as rutas

fluviais" dos ríos Miño e Sil. Segundo ospopulares, a Deputación de Lugo informoude que os catamaráns deixarán de funcio-nar "con dous meses de antelación sobre ocalendario previsto". Os populares, quepreguntarán no próximo pleno da corpora-ción provincial polos motivos desta "deci-sión tan pouco acertada" e que "tantopode danar ao turismo na Ribeira Sacra",recordan que o propio goberno da Deputa-ción informou de que había unhas 10.000reservas confirmadas ata final de ano. Aoseu xuízo, tendo en conta de que as previ-sións de ocupación ata final de ano crecenen relación con 2016, o "servizo debe se-guir operativo", como "mínimo durante osfins de semana e festivos". O PP aseguraque esta decisión do goberno provincialprovocou "un enorme malestar no sectorturístico" da comarca.

Catamaráns no embarcadoiro de Doade.

A Deputación pecha a tempada da rutas fluviaise o sector hosteleiro protesta

OGoberno local do Con-cello de Sober iniciou,en colaboración coas

Xuventudes Musicais de Sober,o ciclo Música no Outono, queachega á localidade ata decem-bro cinco concertos. O primeirodeles foi o de David Antigüedadcoa súa guitarra. O seguinteserá o 18 de novembro con Su-sana Gómez ao piano. O 25 denovembro para celebrar SantaCecilia, actuación do CoroBerea, O Trícole e outra agru-pación musical. O 2 de decem-bro actuará Trio Ayren. O 9

Airiños de Orbazay, organizadopolo 20 aniversario de O Trícolee o 16 de decembro será o Fes-tival de Nadal da Escola Muni-cipal de Música.

O Concello tamen progra-mou o Outono Teatral quelevou a Sober tres representa-cións. A primeira delas foi aactuación de Debulla Escenika“PerverSons” no Centro Socio-cultural. A seguinte actuaciónno marco do programa Buxi-ganga foi o 28 de outubro peroante, presentouse unha obrateatral de Xosé Lois García am-

bientada en Sober.Pola súa banda, Antón Val-

carce, falou dos seus contos noClub de Lectura Pintor de Cas-

tinande. Acompañouno ConchiVidal Abelaira coa lectura dunnovo relato, co que agasallou ábiblioteca.

Ciclo de música e teatroen Sober

Antón Valcarce ante o público.

Oturismo nos concellos daárea xeográfica da RibeiraSacra (Sur de Lugo e

Norte de Ourense) incrementouseneste outono e superou as expec-tativas previstas en xullo poloConsorcio de Turismo.

A ocupación media no mes desetembro foi do 68% (+7% nacomparativa co 2016). Por cate-goría e tipo de establecemento(fins de semana e días laborais):Hoteis 3 e 4 estrelas: 95% e 85%.Media total: 88%. Turismo Rural:85% e 64%. Media total: 70%.Outros: 75% e 35%. Media total:46%. As previsións que se reco-llían a finais de agosto eran lixei-ramente inferiores. Polo tanto,superáronse as expectativas emellorouse en relación ao pa-sado ano, seguindo a tendenciahabitual no que vai de exercicio.

A ocupación na ponte do 12de outubro foi a seguinte. Hoteis3 e 4 estrelas: 98,5%. TurismoRural: 96%. Outros: 82%. Osdatos non son comparables aosdo pasado ano, pois non houboponte en 2016 ao caer a mércoreso 12 de outubro. Pero a pontemáis próxima para facer unhacomparativa aproximada foi a do1 de novembro na que se rexis-trara un 7% menos de ocupación.

As reservas para o mes de ou-tubro sitúan a ocupación no 63%para a totalidade de días e esta-blecementos. Desglosando a in-formación, rexistranse osseguintes datos: Hoteis 3 e 4 es-trelas: 81% na totalidade de díasda semana. Turismo Rural: 62%na totalidade de días da semana.Outros: 45% na totalidade dedías da semana. O pasado anopecharase o mes de outubrocunha ocupación media total do58%.

O turismo naRibeira Sacra

incrementouseen outono

Hotel turístico en Castro Caldelas.



IX

Por Sandra Seara

OConsorcio de Turismo Ri-beira Sacra fixo balanceda campaña de Rutas

Guiadas do Románico, que se de-senvolveu desde o 27 de xuñoata o 7 de outubro. Foron 1.195os usuarios das cinco rutas esta-blecidas. O incremento en rela-ción coa campaña de 2016 foi de373 usuarios, é decir, un 45 porcento. A ruta máis visitada, con385 pasaxeiros, foi a de mosteirodas Bernardas (Pantón), San Mi-guel de Eiré, San Fiz de Cangas,Santa María de Proendos e mira-doiro de Santiorxo. As rutas máisdemandadas foron, novamente,as que visitan igrexas de O Savi-ñao, Pantón e Sober. Pero cabedestacar o rexistro da ruta deCarballedo-Chantada, que consi-gue un terceiro posto cando ou-tros anos custou máis mobilizarao público cara esa zona. Seguen

a ser os días laborais os de maioractividade. Houbo un total de 80rutas. A ocupación media porruta é de 15 persoas. Están pen-sadas para pequenos grupos cofin de garantir unha boa expe-riencia na visita e unha atenciónpersonalizada. Nas rutas guiadasque se puxeron en marcha nosmeses de xullo e agosto nosmosteiros de Santo Estevo deRibas de Sil, Santa Cristina deRibas de Sil e San Pedro de Rocasparticiparon 125 persoas en 8rutas.

ProcedenciaMadrid, Asturias, País Vasco,

Andalucía, Castela-León, Castela -A Mancha (incremento impor-tante), Murcia (incremento consi-derable), Comunidade Valenciana,Aragón, Cantabria (incrementoconsiderable), Cataluña (menosque en anos anteriores). Taménparticiparon persoas procedentes

de Baleares, Canarias, Navarra eExtremadura. Aumentou a pre-senza do público galego e dapropia veciñanza da RibeiraSacra. O público estranxeiro nonten un maior peso no cómputototal con respecto a anos ante-riores e segue a ser pouco signi-ficativo. Portugal, Francia eReino Unido destacan nese pe-queno segmento.

SuxestiónsEn xeral, as queixas foron

menos numerosas que as recolli-das en anos anteriores, pero se-guen a ser estes os temas quecopan a maior parte delas: Sina-lización e limpeza; horarios deapertura dos puntos de informa-ción turística dos Concellos.Asuntos sobre os que se insistepermanentemente aos entes lo-cais e nos que trataremos de se-guir facendo fincapé. Ademais,valoran moi positivamente que se

fagan visitas guiadas, indepen-dentemente de que os mosteirosestean abertos ao público cunhorario regular.

ValoraciónOs resultados considerámolos

realmente satisfactorios e cons-tata a importancia de manterabertos os cenobios e igrexas. Asúa concentración é un elementodistintivo que se debe atender conprioridade por parte de todos os

axentes involucrados. O incre-mento ven a reforzar os datos quese levan rexistrando dende come-zos de ano na globalidade do sec-tor. Trátase dun ano récord queagardamos que se manteña paraavanzar cara a consolidación dazona como destino turístico de in-terior. De cara ao próximo ano, es-tudaremos fórmulas que sigan apoñer en valor o románico de Ri-beira Sacra.

Máis de mil persoas cubriron as rutasguiadas do Románico en Ribeira Sacra

Mosteiro das Bernardas, en Pantón.

Na programación da XXVII ediciónque organiza a Asociación de Ami-gos do Jazz Escobijazz, haberá 22

concertos, dos cales 20 deles serán inter-pretados por mulleres

Os concertos, terán lugar dende o 11 ao19 de novembro en Lugo, no Círculo dasArtes, o Vello Cárcere, o Club Clavicém-balo, a Casa do Saber, e no bar Ho! Gruf.

O prezo das entradas é de 10 euros (ou5 para estudantes), e o abono para tódo-los concertos será de 60€. Os ticketspoden adquirise nas mesmas salas dosconcertos, ou online, na direcciónwww.notikumi.com/channel/festival-jazz-lugo.

A Asociación de Amigos do Jazz Esco-bijazzten como principal actividade a or-ganización do Festival de Jazz de Lugo,que se celebra dende o ano 1991. O festi-val deu cabida nestes anos, tanto a estre-las e primeiras figuras internacionais comoa novos valores do Jazz mundial, o máisdestacado do jazz estatal e tamén do me-llor jazz galego. Cabe destacar que o Fes-tival de Jazz de Lugo é o decano dos quese celebran en Galicia.

ProgramaciónCírculo das Artes (Escenario 1906).- A

entrada a todos os concertos é de 10 €.

- O sábado 11 de novembro ás 20:30horas, terá lugar o concerto de Ricca.

- O domingo 12 de novembro ás 18:00horas, sesión para toda a familia con Pormí, Swing + o sister!.

- O luns 13 de novembro ás 20:30 horasactúa Ingrid Jensen & Christine JensenQuintet.

- O martes 14 de novembro ás 20:30horas canta María Toro Project.

- O mércores 15 de novembro ás 20:30horas turno de Magos Herrera.

- O xoves 16 de novembro ás 21:30horas actuación de Allison Miller "Boomtic boom".

- O venres 17 de novembro ás 21:30horas sesión de Dave Douglas & ChetDoxas: Riverside with special Guest CarlaBley.

- O sábado 18 de novembro ás 20:30horas, actuación de Charennée Wade.

- O domingo 19 de novembro ás 20:30horas, toca Melisa Aldana Quartet.

Club Clavicémbalo.- A entrada a todosos concertos será de 5 ou 10 euros.

- O sábado 11 de novembro ás 23:45horas, actuación do quinteto de Olga Reiz-nichenko.

- O luns 13 de novembro ás 23:00 horasturno para Leira Castro.

- O martes 14 de novembroás 22:00 horas, concerto dePere Navarro Quintento, queserá emitido en directo enRadio 3. (concerto de balde)

- O mércores 15 de novem-bro ás 23:30 horas actuaciónde Michael Olivera Group.

- O xoves 16 de novembro ás23:45 horas, turno para Alejan-dro Vargas Trio.

- O venres 17 de novembroás 23:00 horas, sesión de Odo-jazz.

- O venres 17 de novembroás 23:55 horas, toca MariolaMembrives "Omega 20.16"

- O sábado 18 de novembroás 23:50 horas terá lugar oconcerto de Los hot chocola-tes.

Vello Cárcere.- A entrada a estes con-certos é de balde ata completar aforo.

- O domingo 12 de novembro ás 13:00horas sesión de Sisters in the house. Orga-niza a Concellería de Benestar Social, Igual-dade e Inclusión do Concello de Lugo.

- O domingo 19 de novembro ás 13:00horas concerto de EJAZZ, con Carmen Rey,Ángeles Dorrio, Marga Ramos e Betty

Queiro.Ho!Gruf.- A entrada a este concerto é

de balde ata completar aforo.- O sábado 18 de novembro ás 14:00

horas, actuación de Sesión Vermú con Ma-rian Ledesma & Tinaquero Brother.

Casa do Saber.- A entrada a este con-certo é de balde ata completar aforo.

- O xoves 16 de novembro ás 20:00horas sesión con Guillermo Mcgill Quartet

Chega unha nova edición do Festival de Jazzde Lugo máis feminino que nunca



X

Manuela Barreiro Pico.Ribadense destacada,primeira licenciada en

Farmacia de Galicia (1900) é otítulo do libro editado pola De-putación que recolle a vida eobra desta lucense a través defotografías, recortes de prensae documentos. Manuela Ba-rreiro Pico foi a primeira mulleren acadar o título de Bachare-lato no instituto de Lugo, en1896; a primeira matriculadana Universidade de Santiago deCompostela, en 1896; e a pri-meira licenciada en Farmaciaen Galicia e sétima de España,no ano 1900.

Manuela Antonia BarreiroPico naceu en Viveiro o 5 dexullo de 1887, aínda que a súavida transcorreu no Concello deRibadeo, onde o seu pai eramestre. Estudou ensinanza pri-maria na escola de nenas de

dita cidade e preparou o Ba-charelato no colexio de SanLuis. Esta ribadense foi a pri-meira muller en acadar o títulode Bacharelato no instituto deLugo, en 1896; a primeira mu-ller matriculada na Universi-dade de Santiago deCompostela, en 1896; e a pri-meira licenciada en Farmaciaen Galicia e sétima de España,no ano 1900. Para realizar osestudos universitarios tivo quesolicitar numerosos permisosmentres que os homes o po-dían facer sen ningún tipo deproblema. Abriu a súa farmaciaen Ribadeo no ano 1901, conome Farmacia Moderna, sendonoticia en numerosos diariosde prensa galegos. Traspasaríaa súa farmacia en 1931, des-pois de 30 anos de profesión.Morreu en Madrid o 29 de xa-neiro de 1953.

Manuela Barreiro Pico aprimeira muller galegalicenciada en Farmacia

Acto de presentación do libro en Lugo.

Adeputada autonómica evoceira do grupo munici-pal do Partido Popular,

Julia Rodríguez, púxose en con-tacto coa presidenta de Paradoresde Turismo de España, ÁngelesAlarcón, coa finalidade de trasla-darlle a conveniencia de que seproceda a realizar as actuaciónsde limpeza da maleza que invadeos solares situados a beira domonumento hoteleiro, así como anecesidade de acometer outrotipo de accións de lucido dal-gunha zona. Julia Rodríguezagradece o compromiso e a boadisposición amosada por parte dapresidencia que prevé realizarestes traballos nas inmediaciónsdo Parador de Turismo de Mon-forte na maior brevidade posible.A voceira popular lembra que amaleza que invadía a muralla deMonforte impedía ver o estadoque presentan os solares nestazona do Parador de Turismo. Trasa presentación de varias iniciati-vas por parte do Grupo Popular,ás que votaron en contra o al-calde e o seu equipo de Goberno,procedeuse dende o Concello álimpeza da muralla, sendo nece-sarios agora novos acometidospor parte de Paradores. É dicir,era a falta de limpeza que presen-taba a muralla neste treito do Pa-

rador o que impedía apreciar oestado no que se atopa a parteque pertence a esta instalaciónhoteleira e, polo tanto, e agoracando se advirte da necesidadede limpar esta contorna.

Julia Rodríguez destaca a im-portancia de que dende a presi-dencia da cadea hoteleira estatalse acometan estas actuacións xaque o Parador de Monforte con-sagrouse como un dos referentesturísticos da Ribeira Sacra, de aía necesidade de que se ofreza aovisitante a mellor imaxe posibletanto do monumento como dassúas inmediacións. Dende o

grupo municipal do PP taménanuncian que remitirán unha pre-gunta ao rexedor socialista coobxecto de que aclare se realiza-rán novas actuacións de limpezanos treitos da muralla que na ac-tualidade presentan un conside-rable estado de abandono e nosque, polo momento, o Concellonon acometeu ningún tipo detraballo. Os populares querensaber se o alcalde continuará coneste tipo de actuacións na mura-lla ou deixará as zonas, nas quenon se realizou ningún tipo deacción, no mesmo estado queofrecen na actualidade.

Piden a Paradores que límpe as fincasda contorna

Parador de Monforte de Lemos.

OGoberno local do Concellode Sober colabora na or-ganización dunha comida

coa que os seus compañeiros ecompañeiras queren renderlle ho-menaxe ao ex director do CEIPPlurilingüe Virxe do Carme, JoséManuel López Santos.

O xantar será o vindeiro sá-bado 18 de novembro ás 14:00horas no pavillón do CEIP Virxedo Carme de Sober. A recollida deentradas poderase facer na Casado Concello, na Oficina de Tu-rismo e no Centro Sociocultural.O prezo será de 24 euros para osadultos e de 10 para os nenos(ata 12 anos).

O alcalde de Sober, Luis Fer-nández Guitián, explica que conesta comida se pretende agrade-cer e poñer en valor o traballo

que José Ma-nuel Lópezlevou a cabodurante tantosanos, xeracióntras xeración.“Queremos re-coñecer a súaentrega e dedi-cación, poloque agardamosque sexa unhahomenaxe mul-titudinaria naque devolverlleparte do quenos ten dado”.Subliña o alcalde que se home-naxea a unha persoa que ade-mais de dedicar case medioséculo da súa vida a docencia enSober tamén foi tenente alcalde

da localidade durante unha dé-cada e sempre colaborou na or-ganización de múltiplesactividades culturais e doutra ín-dole, como a Feira do Viño.

Homenaxe a un profesor de Sober polos50 anos de docencia

José Manuel López Santos.

A biblioteca municipal de Sober gañou por segundo año con-secutivo o premio María Moliner que convoca o Ministerio deEducación por proxectos de animación á lectura. Na provincia delugo tamén foron premiados O Saviñao e Xermade.

Premio á biblioteca de Sober


Guía GastronómicaRedacción OURENSE

XI

Viñeron de víspera a Ourense desdeCuenca e Albacete á voda de Meme.Fixeron visita ao casco vello con

parada en bar Fuentefría onde fixeron osseguintes comentarios: “Exquisita a an-choa. Boísimo o salmón marinado. Moirica a mini hamburguesa de ibérico. Todopreparado ao momento e moi fresco.Inescusable visita na zona de viños”.

“Afumados caseiros e xamón asado.Atenden Alex e Nuno con dilixencia abarra deste pequeno local onde podemosatopar unha carta de afumados caseirosde peixe difícil de ver en moitos sitios.Atún, salmón, caballa, anguía, anchoa”.

“Mención aparte para o xamón asado.Brutal a pulga, non tan pulga, co seu pantostado e juguito na faragulla. Está a1,75. Tamén ben pagos”.

“Hai empanada, callos e un tomateque tiña unha cara estupenda. Moitísimasreferencias en viño servidos en boa copa”.

“Hai que esperar un pouco pero cadapetisco elabórase ao momento e adoitahaber boa concorrencia. Un sitio que de-bería coñecerse se se vai a Ourense detapeo.”

“Dixéronnos que, tras moitos anos deexistencia, Pepe Callos segue mellorandona súa oferta de petiscos e viños”.

Afumados antes da voda

Pedro Casamayor, de Villarobledo (Albacete) foi o guía do grupo.

Bar Greco,na rúa ou-rensá do

mesmo nome, nobarrio do Couto,acaba de cambiarde xerencia. Re-beca e Adánabren o local ás 8da mañá de lunsa venres e desdeás 9 as fins desemana.

Ademais dabollería para os almorzos, ofrecen ca-llos, albóndigas, orella, rabo, empa-nada, chourizos ao viño e tortilla. Aoferta complétase con hambuguesas e

bacadillos variados. Os xoves as cañas son a 1 euro e os

venres e sábados os cubatas son a3,50 euros.

Rebeca cos seus primeiros clientes.

Nova xerencia en Bar Greco


GaliciaRedacción OURENSE

XII

OForo da Comunicaciónde Galicia chega asúa quinta edición

consolidado como un puntode encontro de referenciapara os profesionais galegosvencellados á comunicación,marketing, deseño, publici-dade e edición, xa que llesofrece a oportunidade decompartir experiencias congrandes expertos do sector econ directivos de importan-tes empresas que marcantendencia á hora de comuni-car. Esta cita celebrarase ovenres 10 de novembro enExpourense e ofrecerá uncompleto programa no queparticipan unha vintena derelatores.

Comunicación e innova-ción, as novas tendencias enredes sociais ou cómo as em-presas afrontan importantescambios no modelo de nego-cio dende a perspectiva domarketing e a comunicación.Tamén haberá unha mesasobre e-business na que par-ticiparán destacadas empre-sas que xa naceron na eradixital.

Para organizar o programadeste 5º Foro, Expourenseconta coa colaboración ac-tiva do Clúster da Comunica-ción Gráfica de Galicia e copatrocinio da Deputación de

Ourense e da Secretaría Xeralde Medios da Xunta de Gali-cia. Entre todos eles facilitanque esta innovadora acciónformativa sexa de accesogratuíto para profesionais dosector, xa que o obxectivo éfomentar a competitividadedas empresas galegas. Aasistencia a esta xornadaprecisa de inscrición previa através da web www.expou-rense.org, enviando un maila [email protected] ou chamando ó988 36 60 30.

Tanto o 5º Foro da Comu-nicación de Galicia como osII Premios Paraugas da Co-municación e o Marketingforon presentados nun actono que participaron o presi-dente do Clúster da Comuni-cación Gráfica, José LuisReza; o deputado de Culturada Deputación de Ourense,Manuel Doval; o director deAvante Medios, Alfonso Bou-llosa e a directora adxunta deExpourense, Emma González.Todos eles destacaron que oobxectivo destes dous eventoé “O obxectivo é poñer envalor a calidade e innova-ción do traballo das empresasgalegas nestes sectores, in-cluíndo tamén experienciaspunteiras de empresas defóra da nosa comunidade.”.

Foro da Comunicación deGalicia punto de encontro

dos profesionais

Intervención de Emma González na Confederación Empresarial de Ourense.

OMuseo Antropolóxico daRibeira Sacra estará si-tuado no edificio que al-

bergou o Centro deDesenvolvemento Comarcal deCastro Caldelas, cedido pola Xuntaá Deputación de Ourense, co ob-xectivo de dispoñer dunhas insta-lacións que contribúan a seguirpromovendo e potenciando o tu-rismo cultural e o valor históricoe patrimonial da Ribeira Sacra.

O presidente da Deputación,José Manuel Baltar, subliñou que“será importante non só para Cal-delas senón tamén para Ourensee para Galicia, e desde a Deputa-ción de Ourense sentímonosledos de colaborar para potenciara rica oferta cultural da RibeiraSacra e da provincia de Ourense”.A alcaldesa caldelá, Sara InésVega Núñez, destacou o orgulloque supoñerá para Castro Caldelascontar con este novo espazo ex-positivo para a cultura, historia etradicións da comarca, que se

converterá, ademais, nun puntode encontro de investigadores enoutro referente turístico para osvisitantes que cada ano acoden áRibeira Sacra.

A nova sobre a localización dasede do Museo Antropolóxico daRibeira Sacra deuse a coñecernun acto celebrado no castelo no

que se presentou o libro “Quin-tela de Mazaira. Terra e Xente”,de Olegario Sotelo Blanco. OMuseo será un espazo para po-tenciar o valor cultural e etnográ-fico dunhas das comarcas deGalicia máis importantes desde opunto de vista histórico e monu-mental.

Castro Caldelas será sede do MuseoAntropolóxico da Ribeira Sacra

O Museo ubicarase no edificio da dereita na foto.

AAcademia Médico Cirúrxicade Ourense iniciou a pro-gramación do curso 2017-

2018 cuxa actividade principal éo curso científico que organizaanualmente. O colectivo médicoelaborou un programa con dezsesións científicas que abordantemas de revisión e actualizaciónmoi vinculados a temas de actua-lidade sanitarios. O programa de-senvolverase entre outubro emaio. As sesións extraordinarias(inaugural, de clausura e a abertaao público), desenvolveranse noCentro Cultural Marcos Valcárcel,e as restantes ordinarias no salónde actos do Colexio Oficial de Mé-dicos de Ourense. A sesión Inau-gural foi o xoves 26 de outubro acargo do Dr. Dionisio López Be-llido, xerente de Xestión Inte-grada de Ourense, Verín e O Barcode Valdeorras co título “Novosperfís profesionais para a sani-dade ourensá do futuro”.

O 12 de abril celebrarase a se-sión divulgativa aberta ao pú-blico: “O mellor medicamento:

exercicio físico que será impar-tida por José Manuel Vázquez“Casiano”. A sesión de clausuraserá o 24 de maio e a conferenciaserá impartida polo Prof. JuanJesús Gestal Otero quen falará de“A vinganza do terceiro mundo.Novos desafíos para as saúde pú-blica”.

Como principais novidadespara este bienio, a xunta direc-tiva decidiu abrir a Academia ásociedade e sacala das salas deconferencias. Neste sentido, si-

tuou á Academia nas redes so-ciais: twitter (AMQ_Ou) e face-book (Academia MédicoCirúrxica de Ourense). Gravaránas sesións científicas para que es-tean dispoñibles na canle de You-tube propio da Academia (AMQOurense). O curso obtivo o Re-coñecemento de Interese Sanita-rio e solicitouse a acreditación áComisión de Formación Conti-nuada das Profesións Sanitariasda Comunidade Autónoma de Ga-licia (Saga) e a SEAFORMEC.

A Academia Médico Cirúrxicaabrese á sociedade

Joaquín Cubiella e David Simón, presidente e secretario da Academia.



XIII

Adegas Docampo convoca o VIConcurso Gastronómico Viña doCampo “Cociñar con viño”, edi-

ción 2018, nas modalidades de afeccio-nados e alumnos de centros e escolas deHostalería de Galicia e cuxo prazo de ad-misión conclúe o 11 de xaneiro de 2018.

Cada participante deberá facer cons-tar o nome da receita coa que parti-cipa, especificación de ingredientes,cantidades e forma de elaboración(descrición do proceso). Os pratos de-berán ser de creación propia. Tanto areceita como os datos do concursante,enviásese ben por correo postal a Ade-gas Docampo, Sampaio-Ribadavia, es-pecificando no sobre VI concursogastronómico Cociñar con viño ou porcorreo electrónico á secretaría técnicado concurso: [email protected] indicando comoasunto: Concurso Gastronómico Cociñarcon Viño “Viña do Campo”.

As opcións de propostas de receitasterán dúas modalidades: prato principale sobremesa. Cada concursante elixiráunha delas, podendo presentar unhaúnica receita pola opción seleccionada.Os concursantes durante a presentacióndo prato ante o xurado deberán explicara súa composición así como as súas ca-racterísticas. É obrigatorio maridar ospratos con calquera viño, branco outinto, de Adegas do Campo.

Cada concursante achegará os ingredien-tes, así como aqueles utensilios de cociñanecesarios para elaborar o prato, por tanto,deberá achegar materias primas e materiaisnecesarios para a súa elaboración. AdegasDocampo concederá aos concursantes unhaaxuda económica de 50,00 euros. As recei-tas serán seleccionadas por rigoroso ordede recepción.

O xurado, coas receitas recibidas, ava-liará aquelas finalistas que participarán noobradoiro instalado no certame gastronó-mico XANTAR de 2018 e que se celebrarádo 31de xaneiro ao 4 de febreiro en Ex-pourense onde levará a cabo o fallo dospremios. Haberá tres finalistas por cadamodalidade.

A organización comunicará aos finalistasa hora de inicio do concurso e cada parti-cipante dispoñerá de 60 minutos para aelaboración e presentación do prato e pos-terior degustación por parte do xurado.Leste puntuará considerando a elaboracióndo prato, a presentación, degustación damellor maridaxe do prato cun máximo e uti-lización de ingredientes da zona.

Os premios establecidos para ambas asmodalidades son os seguintes para ambas ascategorías: primeiro premio 400 euros e di-ploma; segundo premio 180 euros e diplomae terceiro premio 125 euros e diploma.

Convocado a concursogastronómico Cociñar con viño

No Café Bohemio (rúa daPaz), onde está montada aexposición fotográfica, cele-

brouse o acto de entrega de pre-mios aos galardoados do XXICertame Fotográfico Viña do Campo.Estivo presente o gañador destaedición Anxo Atanasio Recuncho,de Alcázar de San Juan (CiudadReal), pola súa foto titulada “Almade viño” quen recibiu 2.000 eurose o correspondente diploma acredi-tativo. No acto tamén estiveronpresentes o representante de Ade-gas Docampo, patrocinadora do cer-tame, Jerónimo Docampo e taménda organización do Outono Fotográ-fico, Xosé Lois González en cuxaprogramación se inclúe este vete-rano certame. Tamén asistiron osmembros do xurado calificador.

300 fotografíasO segundo premio deste certa-

men correspondeu a José ManuelMaíquez Mijares, de La Línea de laConcepción-Cádiz, pola foto titu-lada “Pisando a uva” dotado con785 euros e diploma. “Viño” é o tí-tulo da foto que obtivo o terceiropremio, sendo o seu autor Juan Ma-nuel Maroto Romo, de Ogíjares-Se-lecta quen recibirá 350 euros ediploma. Ademais, o xurado decidiuoutorgar un accésit á foto titulada“Unha mirada ao pasado”, presen-tada por Antonio Atanasio Recun-cho, de Villarrubia dos Ollos-CiudadReal.

Na XXI edición participaron pretode trecentas fotografías de autoresde Galicia, País Vasco, Cantabria, Na-varra, Cataluña, Andalucía, Castela aMancha, Madrid, Asturias, A Rioxa,Murcia, Canarias, Aragón, Valencia,Estremadura e Castela León, así comode Portugal e Hispanoamérica.

Xosé Luis González, Anxo Atanasio e Jerónimo Docampo.

Entregados os premiosdo Certame Fotográfico

Viña do Campo



XIV

OCentro PEN Galicia emais o Ateneo de Ou-rense homenaxearon ao

escritor Víctor Campio PereiraGonzález, na sede provisional doAteneo. A Consellería de Culturarepresentada no seu secretarioxeral de Política Lingüística, Va-lentín García, sumouse ao actode homenaxe.

No marco deste tributo, Gar-cía Gómez loou o traballo aprol das letra galegas que Víc-tor Campio realizou “tantodesde o ámbito da creacióncomo desde a prensa ou o en-sino”; un traballo que, en pa-labras do secretario xeral, “benmerece o recoñecemento detodos cantos estamos aquí e,tamén, de todos os galegosque aman a súa lingua”.

Tomaron a palabra no acto apresidenta do Ateneo de Ou-rense, Isabel Salgado Parada; opresidente do Centro PEN Gali-cia, Luís González Tosar; o aca-démico da lingua galega XesúsAlonso Montero e os poetasEdelmiro Vázquez Naval e Ma-nuel Outeiriño. Durante o en-contro escoitouse o acordeón deCelia Adrián Rodríguez, así comopoemas de Víctor Campio recita-dos por Marisa Calvo e por Car-men e Isabel Pereira Nolasco.

Víctor Campio, poetaO docente xubilado e escritor

Víctor Campio Pereira González(Garabás. Maside (Ourense),1928) ten publicados catro poe-marios (O ar que nos leva; Per-dida luz, O aire, a luz e o canto.Poesía reunida 1987-2006 eQuince sonetos de amor e oncepoemas máis), así como unhanovela (Baixo o sol do Magreb)e ensaio (Escritos en do menor).Colaborou ademais en obras co-lectivas como Sete poetas ou-rensáns, Poesía dos aléns ePoetas e narradores nas súas

voces. II.Colaborador habitual das ac-

tividades culturais da cidadedas Burgas nos últimos anos daditadura e na democracia, es-cribiu en revistas e en xornais,nomeadamente en La Región.Foi nomeado membro corres-pondente da Real AcademiaGalega no 2010, fillo predi-lecto de Maside no mesmo anoe membro de honra da Asocia-ción de Escritores en LinguaGalega no 2011. No 2012 ob-tivo o Premio Sete Carballas daInsua dos Poetas.

O poeta Víctor Campio Pereirahomenaxeado no Ateneo

O homenaxeado, Víctor Campio, segundo pola dereita.

Os escultores ourensánsManuel Vázquez ‘Buci-ños’ e Acisclo Manzano

recibiron en Amoeiro, na casanatal de Otero Pedrayo o premiohomónimo concedido polaXunta de Galicia, a través daConsellería de Cultura, e ascatro deputacións galegas. Osecretario xeral de Cultura,Anxo Lorenzo, participou na en-trega dos galardóns e lembrouque os homenaxeados son“dous grandes artistas que fixe-ron evolucionar a arte galegadurante estas últimas décadas”,traendo “aires de liberdade erenovación ao panorama artís-tico e cultural de Galicia”.

O galardón ten por obxectopoñer en valor a vida e a obrado escritor Otero Pedrayo, aotempo que premia o labor depersoas ou institucións pola súacontribución á difusión e ao de-senvolvemento da cultura ga-lega. Ten carácter anual erotativo, polo que cada ano llecorresponde convocalo a unhadas deputacións, en colabora-ción coa Consellería.

Ademais de representantesdesta entidade e da Consellería,no xurado participaron mem-bros das tres universidades ga-legas, da Real Academia Galega,e do Instituto Padre Sarmiento,ademais de cinco persoas inde-pendentes designadas pola

Xunta, de solvencia científica eliteraria.

Estilos diferenciadosManuel García Vázquez

naceu en 1938, no lugar de Bu-ciños, (Carballedo.Lugo) doque toma o seu nome artísticoe vive en Ourense desde 1950.Acisclo Manzano nace no 1940na cidade das Burgas. Os dousdéronse a coñecer no relatoriode Risco, na cafetería do HotelParque e foron amigos deRamón Otero Pedrayo, do quemereceron eloxios “visibles noscatálogos das exposicións enas colaboracións de Otero naprensa”, como lembrou AnxoLorenzo.

Con creacións e estilos moidiferentes, Buciños e Manzanotraballaron durante máis de dezanos no mesmo taller, en Ou-rense, onde naceu unha ami-zade que perdura ata hoxe. Apresenza da xeración Nós e deOtero Pedrayo na súa obra, asícomo a entrega dos dous artis-tas a Galicia e a súa culturaforon algunhas das razóns paraserlles concedido este presti-xioso galardón.

Figuras destacadas comoIsaac Díaz Pardo e Carlos Casa-res e institucións como o Museodo Pobo Galego, que cumpre 40anos de vida, e a FundaciónOtero Pedrayo tamén foron ga-lardoadas con este premio.

Os escultores Buciños eManzano recibiron opremio Otero Pedrayo

Manolo de Buciños.

Acisclo Manzano.

Os integrantes do grupomusical ourensán LosSuaves recibiron na ci-

dade das burgas a Medalla deOuro da provincia, que outorgaa deputación ourensá, "comohomenaxe e recoñecemento donoso pobo a toda unha longatraxectoria musical, chea de éxi-tos, nos que nunca faltou a per-manente manifestación da súaourensanía". Este recoñece-mento súmase á Medalla de Ourode Galicia, máximo galardón ou-torgado polo Goberno galego,que recibiron no ano 2016. Aoacto asistiu, en representaciónda Consellería de Cultura, o se-cretario xeral de Política Lingüís-tica, Valentín García.

Los Suaves reciben a Medalla de Ouro daprovincia

Medalla de Ouro para Los Suaves entregada na Deputación.


MiscelaneaRedacción

XV

AFundación Galiza Semprepresentou hoxe na Delega-ción da Xunta de Galicia

en Madrid/Casa de Galicia o libro“Himno galego: unha historiaparlamentar (inconclusa)”, daprofesora lucense da Universi-dade da Coruña e exdiputada noParlamento de Galicia María doPilar García Negro. Nel, GarcíaNegro defende que o Himno volvaá literalidad do texto orixinal deEduardo Pondal e explica os ava-tares que tivo unha proposta par-lamentaria súa nese sentido.

Interviñeron no acto, ademaisda autora, a escritora e profesorada Universidade da Coruña CarmeFernández Pérez-Sanjulián e o de-legado da Xunta en Madrid e di-rector da Casa de Galicia, JoséRamón Ónega López.

Fernández Pérez-Sanjuliánlembrou que o 8 de marzo desteano 2017 cumpriuse o centenariodo falecemento de Eduardo Pon-dal, autor da letra do Himno Ga-lego e que leste mesmo anocumpriranse cento dez anos dasúa estrea na Habana, o 20 dedecembro de 1907. “Estas efemé-rides levaron á profesora GarcíaNegro -con amplo historial inves-tigador e bibliográfico na litera-tura galega do século XIX- alembralas nun libro que fai histo-ria da genésis desta peza funda-mental da historia de Galicia, dasúa transmisión ao longo dosanos e da necesidade de restaurara súa letra auténtica, que sufriucertas deturpacións debidas aunha incorrecta transmisión”, ex-plicou.

A profesora Fernández Pérez-

Sanjulián afirmou que “a singula-ridade principal do Himno Ga-lego, tal e como ela ocúpase deresaltar, é que revela unha ex-traordinaria calidade literaria, aoser un poema dun dos melloresescritores clásicos galegos”. “Di-fundir ao máximo a letra verda-deira e levala á ´Lei de Símbolosde Galicia´ é o propósito actuali-zador deste libro, no entende-mento de que se correspondecunha dos acenos de identidadegalega máis asentadas e preci-sas”, engadiu.

García Negro observou que oHimno Galego, con letra deEduardo Pondal e música de Pas-cual Veiga, “tivo unha historiaazarosa” que documentou “omaior especialista na obra do es-critor, o catedrático da Universi-dade da Coruña Manuel Ferreiro”.“O compositor Pascual Veiga,autor de bellísimas pezas da mú-sica galega, solicitoulle ao poetaEduardo Pondal a letra para un

himno xa en 1890. O escritorcumprimenta esta petición e es-cribe a letra do poema ́ Os Pinos´,cargado de significación metafó-rica e simbólica. Non puido es-trearse como tal ata 1907, naHabana, e desde entón quedouestablecido como tal e ampla-mente difundido na sociedadegalega. A Lei de Símbolos do Par-lamento Galego (Lei 5/1984) pro-cedeu á súa oficialización, xuntocoa bandeira e o escudo”, expuxoa autora.

“Ao longo do tempo, consoli-dáronse transcricións erróneas dasúa letra, que o profesor Ferreirodetectou e corrixiu para ofrecer aversión xenuína e fiel queEduardo Pondal escribiu”, expli-cou, sinalando que o libro recollea historia “desas visicitudes natransmisión do Himno e insta aque as institucións públicas ga-legas repoñan a letra verdadeirae a divulgen en toda a sociedadegalega”.

Pilar García Negro presenta en Madrido libro "Himno Galego: unha historia

parlamentar (inconclusa)"

A profesora Carme Fdez. Pérez-Sanjulián, o delegado da Xunta, José RamónÓnega, e a profesora e escritora Pilar García Negro.

AReal Academia Galegarecibiu unha impor-tante doazón de docu-

mentos do arquivo persoal dopintor, escritor e académicocorrespondente Tomás BarrosPardo (Toledo, 1922 - A Co-ruña, 1986). Os fillos do autore doadores, Araceli e TomásBarros Cao, presentaron adoazón acompañados poloacadémico Xesús Alonso Mon-tero e o presidente da RAG,Víctor F. Freixanes.

Tomás Barros foi un dos in-telectuais antifranquistas queficou en Galicia mais compar-tiu inquedanzas con outrosque marcharon ao exilio e cosque colaborou, como LuísSeoane, Celso Emilio Ferreiroe Rafael Dieste. A doazón re-

alizada hoxe polos seus fillosinclúe milleiros de pregos ma-nuscritos e mecanoscritos queconstitúen unha importantefonte para investigar a vida ea obra do propio creador, maistamén doutros intelectuais eartistas, tanto a través da co-rrespondencia persoal quemantivo con eles como a re-ferida ás revistas de poesíaAturuxo (1952-1960) e Nor-dés, fundada en 1976. Entreos documentos que custodiaráa RAG, figuran textos inédi-tos de Tomás Barros, borrado-res da súas obras publicadas etamén cartas de persoeiroscomo Gabriel Celaya, GerardoDiego, Celso Emilio Ferreiro,Valentín Paz Andrade ou Ri-cardo Carballo Calero.

Doazón de documentación doarquivo de Tomás Barros á RAG

AAsociación Álvaro dasCasas fixo públicos osgalardoados da undé-

cima edición dos PremiosBacelos de Prata, pensadospara recoñecer o labor deempresas que apostan pologalego como marca de cali-dade na etiquetaxe dos seusprodutos.

As empresas galardoadasnesta edición foron a queixe-ría lalinense Hoxe e a adegaO Alborexar, ubicada en Cas-trelo de Miño. A entrega dospremios celebrarase o vin-deiro 18 de novembro no

Pazo dos Ulloa, en Espo-sende, Ribadavia.

Alborexar do Ribeiro eQueixos Hoxe, Premios

Bacelos de Prata

O intelectual e galeguista Álvarode Casas.

Este itinerario de empregoé gratuito e formará a 25mozos e mozas da cidade

de ata 35 anos nunha das lingua-xes de programación con máisdemanda no sector tecnolóxico:o JAVA.

A formación arrancará o 24 denovembro e prolongarase durantecinco meses. O curso proporcio-nará ao alumnado os coñecemen-

tos e habilidades necesarios paradesenvolver aplicacións web mul-tiplataforma, empregando unhadas linguaxes máis demandadaspolas empresas.

Algunhas das habilitades a im-partir nesta formación será a ar-quitectura de app para web,deseño e integración web, desen-volvemento na capa cliente, basede datos MySQL, metodoloxías

áxiles, desenvolvemento conJava Enterprise Edition ou Frame-works para JAVA EE, entre outras.

Os inscritos reciben unha for-mación teórico-práctica sobretecnoloxías e metodoloxías deprogramación utilizadas na in-dustria e validadas polas empre-sas colaboradoras. Conta coadirección de expertos e referentesno sector da programación.

O Concello e a Fundación Telefónica formarán a25 vigueses na linguaxe de programación JAVA


MiscelaneaXVI

Por Carlos Pazos-JustoProfessor da UMinho

Parece consensual admitirque a emigração galega aLisboa assim como a sua

colónia na capital portuguesatem recebido, comparativa-mente, uma atenção bem es-cassa; nem para a filologia, nempara a história, por exemplo,significou um objeto de estudo,em geral, definido ou desejável.Os motivos de tal desatençãoprendem-se, na minha interpre-tação, com dois fatores. Por umlado, o facto de os enclaves ga-legos de América acabarem porser, no pós-36, o destino de sig-nificados agentes da emergênciacultural galega -Castelao àfrente-, fez com que o espaçoamericano ganha-se uma dimen-são central para os galeguistas,entre outros, e, por seu turno,uma ampla visibilidade emmeios académicos, até o pre-sente; a colónia galega de Lis-boa, no seio do Estado Novosalazarista -apoio fundamentaldos golpistas espanhóis de 36-,deixará de ser uma referênciadestacada para os galeguistasmetropolitanos e, especialmentea partir de meados de século,perderá capacidade de atraçãomigratória ao mesmo tempo quevai enfrentar uma crescente in-visibilidade. Acresce a isto, emsegundo lugar, o facto nãomenor de a fortaleza institucio-nal do campo de estudos gale-gos coincidir com a tendênciaanalítica de secundarização dareferencialidade portuguesa; poroutras palavras, a portugalidadedo colónia galego de Lisboa temsido um obstáculo a travar o seu(re)conhecimento, a sua perti-nência enquanto objeto de es-tudo.

Paralelamente, nas terras doCondado, origem de grandeparte dos emigrantes galegoscom destino em Lisboa, a aten-ção a este fenómeno tem sido,no geral, escassa e dispersa.

A seguir, com base na trajec-tória do escritor e político Al-fredo Guisado, traçarei algumasdas linhas de força da colóniagalega de Lisboa, mormente doslisboanos, a elite económica ecultural da mesma.

O lisboano Alfredo GuisadoNascido lisboeta, Alfredo Gui-

sado (1891-1975), como sesabe, chegou a ter em vida umaposição destacada no campo li-terário português ao participarno surto do primeiro modernismoportuguês -ao lado de FernandoPessoa ou Mário de Sá-Carneiro-

e no campo político, pois depoisde ser deputado à Assembleia daRepublica em 1925-26, signifi-cou-se no seio de grupos repu-blicanos de oposição toleradosao regime salazarista. Paralela-mente, significou-se igualmenteentre a comunidade galega a re-sidir na capital lusa, assim comoperante vários grupos metropoli-

tanos, entre os quais os (republi-cano-)agraristas da década de 10e dos galeguistas da década de20. Factos estes, sublinho, nãomenores para um filho da colóniagalega que, como tal, está vitale simbolicamente inscrito nas ló-gicas -não apenas, é certo- pró-prias da comunidade de

emigrantes galegos de Lisboa.A análise da trajetória de Al-

fredo Guisado, com origens emPias, Ponte Arêas, mostra como acomunidade galega de Lisboa,imersa num crescente processode complexificação determinadopelo sucesso económico dos lis-boanos, ensaia desde finais doséculo XIX formas de organização

e coesão, assim como de relacio-namento físico e simbólico como espaço da emigração e com oda imigração. Deste modo, o as-sociativismo ou as empresas jor-nalísticas despontam nas últimasdécadas do século XIX –Juventudde Galicia de 1908, a mais signi-ficativa. Neste contexto, o per-

curso de Alfredo Guisado mostracomo para os membros da coló-nia nascidos portugueses -eleassim se posiciona- a Galiza poderepresentar um conjunto de ele-mentos -materiais, simbólicos,etc.- aos quais se associar.

O percurso guisadiano espelhaigualmente o papel relevante queo enclave galego de Lisboa de-

sempenha na ideação e desenvol-vimento do agrarismo. Necessi-tado de apoios, financiamento e,igualmente importante, agentesque atesourem um capital simbó-lico reconhecido entre a comuni-dade, o agrarismo serve-se dasredes sociais que os galegos deLisboa vão e pouco e pouco te-cendo.

A valorização assim como aidentificação sentimental com oespaço de origem explicita-senoutra direção no caso, porexemplo, de Alejo CarreraMuñoz. Desde 1907 em Lisboa,aonde tinha chegado com 14anos, conseguirá ter um sucessoimportante enquanto proprietá-rio de empresas jornalísticas e,como os Guisado, significar-se-á nas fileiras republicanas nametrópole -foi o primeiro al-calde republicano de Mondariz.Graças aos capitais de vária es-pécie acumulados no espaço daemigração, Alejo Carrera ad-quire, reconstrói e dignifica oCastelo do Sobroso, hoje patri-mónio público. De modo similar,outro lisboano oriundo de Mon-dariz, Ramiro Vidal Carrera, teráum protagonismo não menor emvárias dimensões, como alcaldepor exemplo, na sua terra deorigem. Um património a (re)conhecer

Este estado da questão aquirapidamente descrito não me im-pede afirmar a relevância quanti-tativa e qualitativa que a colóniagalega de Lisboa teve duranteperíodos extensos. Os galegosforam durante séculos, anoto, acomunidade imigrante maioritá-ria na capital lusa, e como tal ex-perimentaram uma evoluçãonotável, também no que diz res-peito aos modos de se relaciona-rem material, física esimbolicamente com a Galiza.

Do mesmo modo, o patrimóniomaterial e imaterial vinculado aesta migração, particularmentenas terras do Condado e na capi-tal portuguesa, está necessitado,acredito, de um plano ambiciosode (re)conhecimento, capaz deesquivar as lógicas localistas –ofenómeno não é exclusivo desteou daquele concelho- e de digni-ficar uma memória ainda viva naspopulações locais, tanto do Con-dado como em Lisboa.

De Alfredo Guisado ao património cultural daemigração lisboeta do Condado

O Notícias Ilustrado, 1929.


Novas da RaiaRedacción

XVII

OAlcalde de Ponteareas,

Xosé Represas, asistíu aoacto de entrega dos pre-

mios “Gallegos del Año” queconcedeu o xornal El Correo Ga-llego. Neste acto celebrado noPazo de Congresos en Santiagode Compostela foi recoñecida acoral do Centro Artístico Spor-tivo que recolleu da man do seudirector, Ángel Viro Caamaño, ogalardón.

O traballo do director da corale dos compoñentes en xeral foiaplaudido polos presentes, entreos que estaba o Alcalde de Pon-teareas quen destacou a traxec-toria da coral afirmando que orecoñecemento da coral do Centro Artís-tico Sportivo é unha satisfacción paratoda a veciñanza.

Represas engade que o traballo destescolectivos é sempre moi valorado por trans-mitir o gusto pola música, polas voces e

polas artes, un gusto que forma parte dopatrimonio inmaterial de Ponteareas e queé unha das señas de identidade da cidade.

OConcello de Salvaterra deMiño, ven de presentarunha Campaña de Con-

sumo de Lácteos dentro dasaulas, organizanda dende faianos e que se pon en funciona-mento normalmente co inicio doCurso Escolar.

Máis de 800 nenos e nenas deInfantil, Primaria e do CentroRural Agrupado serán os benefi-ciarios desta campaña de consumode lácteos que busca crear hábitoente os nenos e nenas do munici-pio, co consumo neste caso de io-gures bebibles, apostando dendeun primeiro momento polo con-sumo de produtos galegos, nestecaso leite 100% galega.

Organismos Internacionais re-comendan os lácteos como ali-mento indispensable para anutrición humana, xa que son es-pecialmente ricos en proteínas ecalcio de fácil asimilación, nu-trientes moi importantes nas eta-pas de crecemento, así como parao mantemento da masa ósea emuscular. O seu consumo tengrandes beneficios xa que é unexcelente aporte de proteínas,unha fonte natural de calcio,axudando a formar e manteróseos e dentes sans, contén fós-foro, magnesio, potasio e vita-mina A.

Lacteos nasaulas de

Salvaterra

AFundación Radio ECCA, coacolaboración do Concellode Salvaterra de Miño, está

levando a cabo a execución da ac-tividade formativa Alfabetizaciónde persoas inmigrantes. Unha ac-tividade enmarcada dentro da Es-tratexia de Inclusión Social deGalicia e que está dirixida a usua-rios derivados polo Equipo comar-cal de Inclusión Social e ServiciosSociais de Salvaterra.

A actividade realízase na aulaformativa da Casa de Cultura de0.30 a 13.30 e rematará o 29 denovembro. Formación que se en-contra regulada pola Orde do 12de maio de 2017 e cofinanciadaparcialmente polo Fondo SocialEuropeo e polo Fondo Europeo deDesenvolvemento Rexional.

Alfabetizaciónde inmigrantes

OConsello da Xunta cele-brado o pasado 11 deoutubro aprobou o

acordo polo que se autoriza asubscrición do convenio de co-laboración entre Turismo de Ga-licia e o Concello de A Cañizapara o acondicionamento inte-rior do núcleo da Franqueira,que ano a ano reúne a milleirosde peregrinos e visitantes nasromarías da Virxe da Franqueira,festa de interese turístico deGalicia.

Ao abeiro deste acordo, Tu-rismo de Galicia levará a caboactuacións que se centrarán entodo o conxunto de rúas inte-riores do núcleo para completarasí o proceso de remodelaciónque xa se está executando. Ostraballos centraranse no firme,detalles de encontros entre rúase vivendas, sumidoiros e cambio

de luminarias existentes.Con estes traballos porase

en valor un gran atractivo tu-rístico da provincia de Ponte-vedra, onde se erixe osantuario de Nosa SeñoraSanta María de A Franqueira,que rende culto á imaxe daVirxe da Fonte. Son coñecidasas romarías, declaradas de in-terese turístico de Galicia, epor ser unha das imaxes maria-nas máis antigas de toda Gali-cia, xunto coa Virxe da Barca edas Ermidas.

O santuario, xunto co deSanto André de Teixido, formaparte da experiencia turísticaimpulsada ao abeiro do produtocabeceira de marca de Turismode Galicia "Santuarios Máxicos"(que propón a visita a diferen-tes santuarios galegos).

O Santuario de A Franqueira,

ademais de acoller ano a anomiles de peregrinos, taménconta cunhas magníficas vistasdesde os miradoiros da Para-danta, con extensas áreas pano-rámicas e recreativas.De relevancia turística.

A sinatura deste convenio –cuxo investimento total as-cende a máis de 130.000€, dosque Turismo de Galicia achegao 100%- responde a unha ini-ciativa de relevancia na ofertaturística galega vinculada aosrecursos singulares entre osque se atopan as festas de in-terese turístico de Galicia e opatrimonio, e que persegue o

impulso turístico do concello eda comarca.

Enmárcase no traballo da Ad-ministración autonómica polaposta en valor dos recursos ma-teriais e inmateriais de Galiciae para fomentar o seu coñece-mento e desenvolvemento turís-tico, como así se recolle naEstratexia do turismo de Galicia2020, a folla de ruta que inclúeos compromisos da Administra-ción autonómica para desenvol-ver un modelo turísticoresponsable e sustentable econstruír un destino únicocunha oferta especializada e di-versificada.

Turismo de Galicia mellorará o espazo históricoda contorna do Santuario de A Franqueira

No Consello da Xunta de Galicia do 11de outubro aprobouse a subscrición

dun Convenio para o acondicionamentodo interior do núcleo de A Franqueira

por un importe de 137.834,42 €.

A Coral do Centro Artístico Sportivo recoñecida nospremios “Gallegos del Año”


Novas da RaiaRedacción PONTEVEDRA

XVIII

OConcello de Pontea-reas recibíu ao alum-nado de sexto e

primeiro de primaria do CEIPSantiago de Oliveira queacompañados dos seus profe-sores Elisabeth Pregal, Almu-dena Doallo e Xabier Gómezpresentaron no salón de ple-nos do Concello o seu pro-xecto “O Patio que Queremos”.

Dentro do proxecto presen-tador a I Bienal Xuvenvil deArquitectura (Ludantia), osalumnos de Santiago de Oli-veira desarrollaron un com-plexo planeamento querecovertirá o seu patio esco-lar nun lugar que acolla unhapista de patinaxe, unha xonade graffitis, un observatoriode aves, unha pista de bailecon espellos e unha barrapara estiramentos, un meren-deiro, un rocódromo, unhazona de cabanas para lecturae un espazo de descanso conbancos, todo protexido cunharede que evite que cheguenos balóns de fútbol.

Convertir o barranco nunhazona de gradas naturais taménestá dentro das súas propos-

tas. Dirixidos pola licenciadaen Belas Artes, Alba Muñoz ea arquitecta Natalia Campos esupervisados por Xosé ManuelRosales Noves do Colexio dearquitectos de Galicia, estesalumnos convertidos nungrupo de aparelladores, deli-neantes, deseñadores e arqui-tectos adicaron horas detraballo a detectar as necesi-dades, recoller ideas, seleccio-nar prioridades, deseñaraccións e confecionar maque-tas que plasmaran os seupatio escolar ideal.

O proxecto permitíullesunha intensa práctica de ex-ploración do terreo e conver-téndose case en topógrafosaprenderon a interpretar pla-nos e escalas.

Defendendo diante da Con-celleira de Ensino, CristinaFernández, e do Alcalde, XoséRepresas o seu proxecto con-seguiron que o Concello co-mece xa a encargar o proxectoda pista de patinaxe e avan-zar na zona de graffitis na quese comezou a traballar nadamáis iniciarse o presentecurso escolar.

Un patio escolar ideal éposible

O alumnado presentou o seu proxecto“O Patio que queremos” enmarcado na

bienal de arquitectura Ludantia

Dezaseis tramos constitúena Asociación de Alfombris-tas do Corpus Christi de

Ponteareas co obxectivo de ser oórgano oficial que represente a tó-dolos alfombristas de Ponteareasantes as institucións.

Depositarios do legado culturale tradicional da festa do CorpusChristi de Ponteareas, os alfom-bristas da Asociaicon protexerán,difundirán e transmitirán o sen-tido tradicional da arte popular defacer alfombras florais insistindona necesidade de deixar en her-danza aos máis novos este legadopara asegurar a súa continuidade.

Entre os seus obxectivos már-canse estimular a participación ve-ciñal, favorecer as relacións entrealfombristas de o fomentar a uniónpara fortalecer os valores que sem-pre caracterizaron aos alfombristasde Ponteareas: a xenerosidade, ovoluntariado, o respecto, a diver-sidade de habilidades, a amizade ea creatividade, entre outros moitosvalores que afloran cada ano conmotivo desta festividade.

Xestionar de xeito conxunto asnecesidades e compartir técnicase coñecementos é outro dos ob-xectivos da recentemente consti-túida Asociación de Alfombristas.

Presidida por Miguel ÁngelGarcía Correa, a Asociación xes-tionará os dereitos de autor e de-fensa da propiedade intelectualdas alfombras do Corpus Christide Ponteareas.

A Asociación, que ven de soli-citar a inscrición na Comisión Ges-tora Internacional de AlfombristasArte Efímero, está aberta a novasincorporacións.

Dende o Concello de Pontea-reas traballarán de xeito conxuntocoa Asociación de Alfombristas econ aquelas asociacións de tramosnon asociados para a promoción erecoñecemento desta festa de in-terese internacional que hai unsmeses comezou a andaina paraobter a declaración BIC (Ben deInterese Cultural).

Dezaséis tramos constitúen a Asociación deAlfombristas do Corpus Christi de Ponteareas

Aberta a novas incorporacións, a Asociacióntraballará conxuntamente co Concello

www.novasdoeixoatlantico.com

AConcellería de NovasTecnoloxía do Concellode Ponteareas abre o

prazo de inscrición para osnovos cursos da aula CEMIT(Centro para a Modernización eInclusión Tecnolóxica) ubicadano centro social da rúaOriente.

Nesta nova convocatoria osinteresados e interesadas po-

derán inscribirse nos cursos decorelDRAW, Autocad, Autocadavanzado, Deseño 3D con Sket-chUp, Adobe Photoshop, AdobePhotoshop Avanzado, Autoedi-ción:Adobe InDesign, Ilustra-ción Dixital:Adobe Illustrator eCATIA inicial, intermedio eavanzado.

Os cursos teñen unha dura-ción de vinte horas, son de

balde e hai quince prazas porcurso que serán adxudicadaspor orde de inscrición, abertadende hoxe ata o luns 13 denovembro.

Para máis información remi-tirse á aula CEMIT do centrosocial na rúa Oriente, teléfono673 794 883 ou no enderezoelectrónico [email protected]

Novos cursos da aula CEMIT de PonteareasOs cursos serán de balde e hai quince prazas por curso

Cursos de deseño, maquetación e edición entre outros moitos



XIX

Ovindeiro 12 de novem-bro, domingo, cele-brase en Arantei,

Salvaterra de Miño, a deza-nove edición da Festa do viñonovo de Arantei. No Pavillóndeportivo desta parroquia xun-taranse familias e amigos a de-gustalo viño, gratis durantetodo o día, e acompañalo con

polbo, ourella, callos, empa-nada, xamón, carne ao cal-deiro, lamprea rechea, etc.

A lectura do pregón correrá acargo do poeta e veciño X.M.Xespi, e actuarán o grupo XermePandereteir@s de Cabreira,grupo de gaitas de San Xurxo deSalceda e a charanga OperaciónPelícanos

XIX Festa do Viño Novode Arantei

OConcello de Salvate-rra, a través do seuPrograma de Educa-

ción e Intervención Familiar,convoca un ano mais unconcurso de lemas ou slo-gans para alumnos do IES deSalvaterra, co fin de mello-rar a convivencia en socie-dade transmitindo valorescomo a igualdade, a toleran-cia, a non violencia e desmi-tificando estereotipos,aspectos todos eles queadoitan atoparse na base daviolencia machista.

O concurso de slogansbusca frases que traten detransmitir un mensaxe e unposicionamento claro de nonaos malos tratos . Dentro dasiniciativas desta campaña desensibilización social, pre-téndese reunir material parafacer posteriormente unhacampaña de difusión e publi-cidade dalgúns dos recursosque existen para abordar

este problema.O proxecto consistirá en

confeccionar uns marcadoresde páxinas onde vaia o lemaou slogan gañador do con-curso e algúns números deteléfono e enderezos a ondese dirixir en caso de coñecerou ser víctima dunha situa-ción de malos tratos. Estainiciativa constitúe un re-forzo a esta campaña de sen-sibilización. Ademais de serun soporte atractivo, infor-mativo e moi útil ten unhautilidade porque fai perdurarnon tempo a mensaxe, a tra-vés a difusión entre os máisnovos.

Con esta actividade decarácter educativo e pre-ventivo búscase erradicar aviolencia machista promo-vendo un cambio de menta-lidade que contribúa adesmitificar estereotipossexistas e transmitindo ou-tros valores.

Concurso de slogans contraa violencia machista en

Salvaterra de Miño

Os domingos 5,12,19,26 de novembro terálugar na Casa da Cul-

tura da Cañiza unha activi-dade que ten como principalobxectivo gozar en familia,preparando e creando a deco-ración Navideña que lucirá oConcello neste Nadal.

Este proxecto creativo, or-ganizado e dirixido desde aConcellería de Servizos So-ciais e Cultura consta de va-rios talleres de manualidadesnos que poderán participartoda a familia, sen límites deidade nin límite de prazas eademais será totalmente gra-tuíto. Está previsto que sedesenvolva durante todos osdomingos do mes de novem-bro en horario de tarde.

Por segundo ano consecu-tivo o Concello de A Cañizaquere darlle un aire ecolóxicoá súa decoración de Nadal eaínda que se manterán osxogos de luces tradicionaiscomo en anos anteriores,preténdese innovar apos-tando por este proxecto queademais ofrece a posibilidadede pasar catro agradablestardes en familia, achegandoas ideas de nenos, novos,adultos e maiores que coassúas suxestións crearán unambiente do Nadal máis en-trañable.

As persoas interesadaspoden anotarse na Bibliotecade A Cañiza ou tamén na di-rección de correo electró[email protected]

II Talleres "Preparandoo Nadal en familia" en

A Cañiza


HumorPor Maitirena

XX


Novas da RaiaRedacción PONTEVEDRA

XXI

ABiblioteca Municipal, quedepende directamente daAlcaldía do Porriño, é

unha das bibliotecas distinguidasnos Premios María Moliner 2017de animación á lectura. No con-xunto de Galicia o número de bi-bliotecas seleccionadas foi de 14.

Este concurso de carácter na-cional, convocado polo Ministeriode Cultura, ten por obxectivo pre-miar a aquelas bibliotecas muni-cipais que leven a cabo unproxecto que inclúa as accións deanimación á lectura, a eficiencia elabor bibliotecaria, a integraciónsocial na súa comunidade, asícomo o uso das novas tecnoloxías.

A Biblioteca Municipal do Po-rriño foi galardoada polo con-xunto de actividades quedesenvolve ao longo do 2017 queteñen coma obxectivo tentar quea nosa biblioteca municipal seconverta nun espazo de aprendi-zaxe, encontro e inserción sociale acreditarse como un servizo derelevancia na sociedade actual.

Cabe mencionar que a Biblio-teca Municipal do Porriño ten sidoseleccionada nestes premios 13veces desde o ano 2002, conque-rindo, en 2006 o 1º Premio Nacio-nal María Moliner de Animación áLectura e unha Mención Especialdo mesmo premio no ano 2008.

A Biblioteca de O Porriño,premio María Moliner

Xa levan tempo as obrasna parte traseira doconcello, coas que se

intenta mellorar a zona deaparcamento así como o en-torno da igrexa do cemiterio eda casa reitoral.

O que se vende como algomagnífico, demostra ser unhavez máis, unha explanada deasfalto, con muros de prefabri-cados de formigón. Algo ho-rrendo que afea en granmaneira o entorno no que se

atopa.Pero aínda se fixo unha fal-

catruada maior. Ao principio ocruceiro que se atopaba detrásdo concello, ía quedar alí, dei-xándoo de tal xeito que desta-caría máis no lugar onde seatopaba, cunha iluminaciónpara el só e respetándoo.

Pero o desprezo do gobernoao patrimonio, e o amor ao as-

falto, leva a que, cun expe-diente de obra distinto aoprincipal, se solicite o cambiode ubicación deste cruceiro. Epatrimonio de Xunta aplaude ocambio. Está claro que para al-gúns mandan os coches máisque o patrimonio.

Respetar ou non o noso pa-trimonio demóstrase en cousascoma estas.

“Patada” ao patrimonio noaparcamento detrás do concello de Mos

O Bng non está deacordo con este cambiodo cruceiro, e ademais

considera que apresenza dos valados

de formigón afeaenormemente a zona.

ÉAprender ten como obxec-tivo principal a mellora decapacidades e habilidades

dos alumnos e alumnas dos centroseducativos do Concello de Tomiño,brindando apoio escolar dun xeitogratuíto.

Crecemento académico, persoal,creativo e social son os diferentesescenarios baixo os que se encadraeste Programa. O proxecto, buscadestinar horas tanto a tarefas es-colares e técnicas de estudo, comoao reforzo de outros aspectospsico-sociais: a autoestima, a mo-tivación, a dinamización cultural,o traballo en grupo, etc.

Novedade deste curso é que ade-mais das reunións de coordinacióncos centros educativos que xa seviñan realizando, tamén haberá reu-nións individuais coas familias concarácter trimestral, o que permitiráunha atención aínda máis persona-lizada e particularizada.

O proxecto É Aprender resultouun éxito en edicións pasadas, che-

gando a uns aproximadamente 50inscritos e inscritas o ano pasado,que este ano agardan superar.

As sesións impartiranse de16:00h a 18:00h e de 17:30h a19:30h, en función do grupo esco-lar, abarcando dende o nivel de 5ºprimaria ata 2º da ESO. A actividadeten unha periodicidade dun día ásemana aínda que, coma novidade,este ano haberá un grupo con se-sións dous días á semana.

Trátase dun Programa exemplarque traballa a favor da infancia e daadolescencia, e acadou importantesrecoñecementos no eido socio-edu-cativo. É Aprender foi un dos eixosprincipais que axudou ó Concello deTomiño á consecución do premio deUnicef no seu VII Certame de BoasPrácticas, Dereitos da Infancia e Po-lítica Municipal do ano 2014.

As inscricións están abertas, epoden facerse no edificio de servi-zos sociais e cultura ou nos propioscentros educativos ao longo detodo o curso.

Tomiño presenta o seu novoPrograma socio educativo

“É Aprender”Com frequência trimes-tral, o Aquamuseu dorio Minho apresenta

uma diversificada e apelativaprogramação de exposiçõesque visam informar e desmis-tificar conhecimentos relati-vos a alguns peixes, bemcomo refletir sobre o presentee o futuro da sua existênciamediante condicionantes hu-manas, atmosféricas, entreoutras.

Até 30 de novembro, à en-trada do Aquamuseu está pa-tente uma pequena, masmuito interessante mostra empainéis, onde se fala do

Barbo, nomeadamente dassuas caraterísticas morfológi-cas e descrição, habitat, re-produção e ameaças destaespécie endémica da Penín-

sula Ibérica.Mais alargada no tempo,

até final de dezembro, estáigualmente disponível o peixedo trimestre, neste caso a En-guia, abordando as suas ca-racterísticas gerais, ciclo devida, distribuição, tendência,fatores de risco, investigaçãoe pesca.

Em ambos os casos, a infor-mação recolhida com as expo-sições pode ser complementadacom uma visita ao Aquário,onde estão presentes cada umadestas espécies.

Horário do Aquamuseu: DeTerça a Domingo das 10h00 às12h30 e das 14h00 às 18h00

Barbo e Enguia em destaque noAquamuseu até ao final do ano


Novas da Raia

XXII

Xantar, Salón Internacio-nal de Turismo Gastronó-mico, participou como

convidado especial na presenta-ción da 10ª edición dos Fins deSemana Gastronómicos organi-zados pola Entidade de TurismoPorto e Norte, o principal socioestratéxico de Expourense enPortugal. Este acto tivo lugar enVila Nova de Gaia e contou coapresenza do presidente de Porto

e Norte, Melchior Moreira; doconcelleiro de Gaia, José Guil-herme Aguiar; e do director deXantar, Alejandro Rubín. Estelembrou que Portugal é o paísconvidado na próxima edicióncomo mostra de agradecementoa este país que estivo presenteno evento desde o principio eque cada ano aumenta o seunivel de participación.

Á presentación desta cam-

paña de dinamización da gastro-nomía e os viños de Porto eNorte asistíu un centenar depersoas entre as que se atopa-ban alcaldes e representantes decámaras municipais que xa con-firmaron a súa presenza na pró-xima edición de Xantar. Este éo caso de Braga, Ponte de Lima,Montalegre, Vila Real, Ponte daBarca, Felgueiras e Alijó, entreoutros. Tamén participaron re-presentantes de confrarías gas-tronómicas e enófilas que cadaano teñen en Xantar o seu puntode encontro. Asistiron represen-tes da Cebola de Maia e a do Sa-rrabulho de Ponte de Lima.

Durante este evento quedoupatente un ano máis a apostaque Porto e Norte realiza porXantar como plataforma interna-cional de promoción da súa gas-tronomía e os seus viños. Os XFins de Semana Gastronómicoscelébranse desde o 3 de novem-bro ata o 27 de maio. Haberáeventos nunha ou varias das 77

cámaras municipais e máis de1.000 restaurantes que se suma-ron a este proxecto durante cadafin de semana comprendidoneste período, excepto os días 3e 4 de febreiro, que son as datasde Xantar. Trátase dunha defe-rencia dos organizadores parapermitir que ese fin de semanatodas as cámaras que o desexenpoidan asistir e participar acti-vamente no salón internacional.

Melchior Moreira indicou queesta campaña é “un dos maioresproxectos de promoción turísticado país e que teñen a finalidadede impulsar o descubrimentodun territorio a través da súa

gastronomía e dos seus viños”,obxectivo que coincide de plenocos de Xantar.

A presentación incluíu unhaexposición e degustación dosprodutos gastronómicos e osviños de 30 das cámaras muni-cipais de Porto e Norte adscritasa esta campaña. Durante estepercorrido pola mostra gastro-nómica, o director de Xantar es-tivo acompañado, ademais depor o presidente de Porto eNorte, pola súa directora Isabelde Castro; pola técnica superiorCristina Mendes, e polo dele-gado de Xantar en Portugal, An-tonio García.Público asistente á presentación da campaña gastronómica.

Representantes de Porto e Norte e de Expourense.

Xantar foi convidado especial na presentaciónen Vila Nova de Gaia dos Fins de Semana

Gastronómicos de Porto e Norte

OConcello de Mondariz vén de poñeren marcha un total de 10 acciónsformativas dentro do ‘Plan Munici-

pal de Formación 2017’, iniciativa que tencomo obxectivo mellorar a empregabili-dade das persoas en situación de desem-prego empadroadas no municipio oumellorar as competencias laborais daque-las que son traballadoras en activo. Oscursos, todos eles de actividades queteñen unha alta demanda no mercado dotraballo, desenvolveranse nos meses denovembro e decembro.

Curso de mozo/a de almacén. A activi-dade formativa, de 40 horas lectivas, de-senvolverase dende o vindeiro 2 denovembro ao 24 de novembro os mércores,xoves e venres, de 16:30 h a 19:30 horas.O custe do curso é de 25 € para persoasdesempregadas e 35 € para traballadoresen activo.

Curso de prevención en Riscos Laborais(Nivel Básico). Este curso, que alternará aformación presencial e online, impartirasedo 4 ao 25 de novembro, cun total de 60horas lectivas, das que 40 horas serán a dis-

tancia e as 20 restantes con carácter pre-sencial. O horario das clases presenciais seráos días 4 e 11 de novembro de 9 h a 14 h ede 15:30 h a 18:30 horas e, o 25 de novem-bro, de 9 h a 13 h. As clases online serándo 6 ao 22 de novembro. O custe do cursoserá de 40 € para veciños e veciñas en si-tuación de desemprego e de 50 € para tra-balladores en activo.

Curso de atención socio sanitaria e apoiopsicosocial domiciliario. Terá lugar do 3 ao20 de novembro cun total de 80 horas lec-tivas ─o máis longo de todo o Plan de For-mación Municipal de Emprego─ en horariode 9 h a 13:30 h os luns, mércores e venres.O prezo da inscrición 50 € para desempre-gados e 60 € para traballadores en activo.

Curso de monitor/a de comedor escola-res. Terá lugar do 7 ao 28 de novembro osmartes e xoves de 9:30 h a 13:30 horas paracompletar 30 horas lectivas. O prezo de ins-crición será de 30 € para desempregados e40 € para traballadores/as en activo.

Curso de informática básica. A desenvol-ver do 10 ao 27 de novembro cun total de30 horas lectivas. Impartirase os luns, mar-

tes e mércores de 9:30 h a 13:30 h. Paraeste curso, os e as participantes deberán su-perar unha proba de nivel que terá lugar odía 6 de novembro ás 9:30 horas. O prezo éde 20 € para desempregadas/os e de 30 €para traballadores en activo.

Curso de operario/a de automoción. Ini-ciativa formativa de 25 horas lectivas a im-partirse entre o 27 de novembro e o 13 dedecembro en horario de 9:30 h a 13:30 hos luns, mércores e venres. O prezo será de20 € para persoas desempregadas e 30 €para traballadores en activo. O prazo de ins-crición remata o 20 de novembro.

Curso de informática avanzada. Estecurso, que se impartirá entre o 29 de no-vembro e o 20 de decembro cun total de 30horas lectivas, terá unha proba de nivel quese realizará o xoves 23 de novembro ás 9:30horas. As clases serán os luns, martes e mér-cores, en horario de 9:30 horas a 11:30horas e o custe de 20 € para desemprega-das/os e 30 € para traballadoras/es en ac-tivo. A inscrición remata o día 20 denovembro

Curso de Primeiros Auxilios. Do 30 de no-vembro ao 19 de decembro ata completar25 horas lectivas. As clases serán os martese xoves de 9:30 h a 13:30 horas e o custeda inscrición 20 € para desempregadas/os e30 € para persoas en activo. O prazo de ins-crición remata o 23 de novembro.

Curso de operador/a de ponte grúa. Ocurso impartirase os sábados 2, 9 e 16 dedecembro, en horario de mañá e tarde, cuntotal de 25 horas lectivas, das que 5 horasserán teóricas, 10 horas prácticas e 10 horasa distancia. O prezo é de 30 € para desem-pregados e 40 € para traballadores en ac-tivo. O prazo de inscrición do 3 ao 27 denovembro.

Curso de manipulador de alimentos. Estecurso, que será totalmente gratuíto, cons-tará de 3 horas lectivas e impartirase endúas quendas, unha a desenvolver o xoves12 de novembro (con inscrición do 23 deoutubro ao 13 de novembro) e unha se-gunda quenda o martes 12 de decembro(con inscrición do 20 de novembro ao 7 dedecembro), ámbalas dúas en horario de16:30 h a 19:30 horas.

En todas estas actividades formativaspropostas polo Concello de Mondariz, teránpreferencia as persoas desempregadas e em-padroadas no municipio, se ben, as que noncumpran estes requisitos, poderán inscri-birse para pasar a unha lista de reserva e serchamados no caso de que queden prazas ba-leiras ao rematar o prazo de inscrición. Paramáis información e para inscricións, as per-soas interesadas poden dirixirse á Omix deMondariz, ao teléfono 986 664 306 aou aoenderezo de correo electrónico, [email protected]

Mondariz pon en marcha 10 actividadesdo ‘Plan Municipal de Formación 2017’



XXIII

O26 de outubro celebrouseno cemiterio de Sestás ahomenaxe anual aos asa-

sinados durante o franquismo,coa realización dunha ofreda flo-ral e a pronunciación dun dis-curso a prol da memoriahistórica, organizada pola Fede-ración de Pensionistas e Xubila-dos de Comisións Obreiras dacomarca de Vigo en colaboraciónco Concello da Guarda.

O acto comezou pasadas as17:30 horas fronte a fosa comúnde Sestás, na que 48 homes, prin-cipalmente procedentes de Astu-rias e León, foron “asasinados daforma máis cruel posible”, se-gundo referiu o alcalde do Con-cello da Guarda, Antonio Lomba.

Representando a unión comar-cal de CCOO de Vigo, Paco Carreratomou a palabra fronte o preto docentear de persoas congregadasno camposanto para por en valora necesidade deste acto anual.“Cando unha sociedade perde asúa memoria, perde unha parte dasúa biografía social e as referen-cias do que é e por que o é”, ase-gourou Carerra, que animou aseguir “lotando pola liberdade ea xustiza, pois nada é eterno e in-mutable e nada se consegue bai-xando os brazos e practicando aarte da indiferencia”.

Nesta mesma liña, o secretarioxeral de Pensionistas do sindicatoen Vigo, Roberto Ucha, rememo-rou o contexto histórico, carac-

terizado polo ascenso dos fascis-mos en Europa, no que se acome-teron os asasinatos enCamposancos. “Eses sistemascrearon un monstruo que levou aguerra civil española primeiro, ea guerra mundial despois” cau-sando millóns de mortes durantee despois dos conflictos, lembrouUcha. Con todo, asegurou, “oantifascismo é a idea que une atodos os que estamos aquí, poloterror a que ese sistema se repitaen Europa”.

O acto de homenaxe trasla-douse deseguido ao Centro Cultu-ral, onde tivo lugar unhacharla-coloquio guiada polo in-vestigador e historiador vigués,Bernardo Vázquez e na que taménparticipou o guardés e estudosoda historia local, José AntonioUris. A el referiuse o rexedorcomo “unha das persoas que sepreocupou por darlle dignidadeao cemiterio” de Sestás, no quedende agosto de 1986 figura unmonumento na lembranza daspersoas alí fusiladas e soterradas“por defender as liberdades de-mocráticas” durante a GuerraCivil española.

Uris realizou un repaso á his-toria do campo de concentraciónguardés, dende a chegada dosprimeiros prisioneiros asturianosen 1937, no que preto de 5.000

homes chegaron a convivir amo-reados e centos foron fusiladosou morreron por enfermidade, atao levantamento do monumentona fosa común.

Co título “Os Consellos deGuerra: a xustiza do revés”, Váz-quez ofreceu aos asistentes mos-tras dun bo número dedocumentos da época que danconta da represión acometidapolo sistema franquista dende asublevación en 1936. Entre osmecanismos institucionalizadosde represión, destacou o historia-dor, atopábanse os Consellos deGuerra, un “instrumento de xuris-dicción militar aplicado a milesde homes e mulleres”. As conde-nas -de 30 anos, cadea perpetuaou morte- “dependían directa-mente do perfil político da per-soa”, de xeito que aquelesligados ás institucións republica-nas serían fusiladas, namentresunha “desafección á causa nacio-nal” custaría a liberdade.

O tribunal militar, que come-

zou a traballar no campo de con-centración de Camposancos en1938, chegou a celebrar unhamedia de catro consellos de gue-rra ao día cunha vintena de pri-sioneiros en cada unha dassesión. Non todos os condena-dos, segundo explicou Uris, ato-paron a morte na Guarda, poismoitos deles foron trasladados aoutras partes de Galicia, comoVigo ou Pontevedra, para ser exe-cutados.

Con todo, sentenciou o guar-dés, “non debemos esquecernunca a estas persoas, que tiñancomo ideais a liberdade e a de-mocracia, e morreron por elas”.Nesta liña, Antonio Lomba inci-diu na vontade por parte do Con-cello da Guarda de continuarcontribuíndo á lembranza das ví-timas do franquismo na vila,malia que “todo o que fagamospara honrar a súa memoria e adas súas familias será pouco”dada a inxustiza froito da calestas persoas perderon a vida.

Sentida homenaxe aos asasinados polofranquismo na Guarda

Opleno da Guarda apro-bou por maioría a mo-ción presentada polo

BNG na que se solicitaba uncambio na política sanitaria daXunta. A moción foi aprobadaco voto en contra do PP.

A moción solicitaba a reti-rada do anteproxecto de Leipolo que se modifica a Lei8/2008, de 10 de xullo, deGaliza, dado que esta modifi-cación vai provocar máis de-terioro na sanidade pública,consolida a liña de recortes,prioriza o criterio económicosobre as necesidades dosusuarios e usuarias e afectanegativamente á calidadeasistencial.

Outra das reivindicacións éa posta en marcha dun plan deMellora de Atención Primaria,como porta de entrada ao sis-tema sanitario, sendo un ele-mento chave para o sistemasanitario público galego.

“Falamos de dotar aos cen-tros de Atención Primaria conrecursos económicos, técnicose humanos. Hoxe o PAC daGuarda ten graves carencias:dende o mantemento do edifi-cio até a falta de servizos bá-sicos como Radioloxía,deficiencias no servizo de Ur-xencias ou unha ambulanciamedicalizada que nos garantaos traslados urxentes”, comen-tou Ángel Baz, portavoz muni-cipal do BNG.

O BNG considera que o ac-tual estado do PAC da Guarda éresultado da falta de compro-miso dos sucesivos Gobernosdo PP na Xunta e da inaccióndo Goberno municipal do PSOE.

Aprobada en A Guarda a moción doBNG sobre a lei de áreas sanitarias

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA)

T. 986 64 12 [email protected]

Odia 20 de novembro é odia internacional da De-claração dos Direitos das

Crianças, aprovada pela ONU noano 1989 e ratificada pelo Parla-mento espanhol o 26 de janeirode 1990. Nos artigos 18, 19 e 20da mesma diz-se: «Se um meninonão tem pais, tem que haver al-guêm que se ocupe de ele. Se ospais duma criança trabalham, al-guêm tem que atende-la en-quanto estão trabalhando.Ninguêm pode descuidar, aban-doar, maltratar ou explorar umacriança, nem atuar com violênciasobre ela. Se uma criança nãopode ficar com a sua família, temque ir viver com alguêm que seocupe dela». Estes artigos tãosignificativos vão server para ocomentário deste meu depoimen-too. Os 42 artigos que integrama Declaração, que foi aceite por

muitos países do mundo, recol-hem outros muitos temas relacio-nados com as crianças: a suasaúde, a sua educação, o seubem-estar...Todos eles são inte-ressantes e muito lindos se serespeitam na prática, o que infe-lizmente não acontece em muitosrecantos do Planeta Azul. É omesmo que o evangelho cristião,que é muito mais formoso se se

leva à prática na vida de povos epessoas, pelos diferentes cida-dãos. Mas o mundo está mau re-partido, e quando falamos decrianças aínda mais. Em Oci-dente, com uma perda de valoresgalopante, com muita misériamental (que é a pior das misé-rias) enorme, os rapazes têm detudo, mas não valorizam nada,precisamente por ter tanto. Sãopouco felizes, não sabem jogarnem diverter-se. Como dizia aminha mãe Rosa, o que têm émuita naturria. Por outra parte,há um problema que deveriapreocupar-nos a todos: não nas-cem crianças, porque, por como-didade ou outras rações, os paisnão querem ter filhos. Algunspreferem levar um cancinho ti-rado dum cordel, que um meninoou menina no seu colo. A baixanatalidade, por exemplo, nas pro-

víncias de Ourense e Lugo, nocaso da Galiza, é para mim omaior de todos os problemas quetemos. Ao que, com urgência de-vemos pór remédio.

Se comparamos o nosso graveproblema de ínfima natalidadecom a realidade doutros paísesem outros continentes, no que serefere ao mundo das crianças, en-contramos situações diversas e

algumas colocadas em polosopostos. Conheço Bangladesh,por estar em aquele lindo paísasiático por duas vezes duranteum certo tempo. A última nosprimeiros meses do ano 2012.Bangladesh não é, pela sua natu-reza e as suas matérias primas,um país pobre. O que se passa éque tem uma grande superpopu-lação, para a extensão do seu te-rritório habitável. Nascemcrianças como fungos, não háqualquer controlo da natalidade.Os pais, muito ao seu pesar, têmque abandoar os filhos por nãoter para dar-lhes de comer epoder manté-los. Não os vãomatar, como antigamente se faziacom os gatos tirados ao rio meti-dos num saco. Pelas ruas de Dacahá infinidade de crianças que nãoconhecem seus pais. Hoje exis-tem muitas ONGs que mantém es-colas e casas de acolhida paraestas crianças. Eu gostaria deabrir lá uma escola para, comajuda de nossas ONGs e pessoasparticulares, poder colocar o meugrau de areia, para ajudar a algu-mas crianças bangladeshis quevivem esta grave situação. Crian-ças que, ademais de muito lindas,e apesares de estar sem pais esem recursos, são agradáveis,alegres, educadas, bondadosas emuito agradecidas. Com 300euros ao mês se pode manter umaescola para mais de cem crianças.Com esta quantidade chega parao pagamento do aluguer do local,honorários dos mestres, comida ealojamento dos rapazes e os gas-tos correntes (luz, gas, água...).E logo em Europa queixamo-nos!Noutro país tão lindo e tão pró-ximo, lingüísticamente falando,como Cabo Verde, quase todos osrapazes têm um posto escolar.Mas o seu grave problema é nãoter água potável ou ter muitopouca. Na ilha de Santiago (naque está a capital da Repúblicacaboverdiana), estivem no mêsde outubro de 2009 durante umasemana. Alí comprovei que 17 es-colas de primária de toda umacomarca necessitavam com ur-gência ajuda para poder comprarum camião-cisterna para levar-lhes água potável e calmar assim

a sua sede e manter a sua hi-giene. Seria tão difícil organizaruma campanha solidária popularpara recadar fundos para com-prar-lhes um camião que necessi-tavam urgentemente? Nestemomento encóntro-me na Ben-gala indiana, na formosa locali-dade tagoreana de Santiniketon.Há muitos poucos anos que seaprovou pelo Parlamento de Deliuma lei geral pela que se estabe-lece na Índia a escolarizaçãoobrigatória e gratuíta de todas ascrianças em idade escolar. Masaínda hão passar muitos anos

para que seja efeitiva na sua to-talidade, embora ser este país oque mais progressa economica-mente do mundo. Aquí mesmoonde estou há muitas aldeias dospovos primitivos Santales, nosque não chegam a ter escola maisdo 20 por cento dos meninos e énecessário abrir muitas escolaspara escolarizar a todos. O quenão teria muito custo, pois pode-riam dar-se as aulas ao ar livre esó haveria os gastos dos honorá-rios do mestre e materiais esco-

lares fundamentais (livros, cader-nos e lápizes). Mas, o mais graveé o baixíssimo índice de escola-rização das meninas. Tema damaior urgência em Índia, pois asmulheres continuam numa in-justa marginação. Inmerecida eimoral, sendo como é tão impor-tante que as meninas vaiam à es-cola e se alfabetizem. Aspectotão vital que também é umgrande problema na maioria dospaíses árabes e africanos. Outrodia teriamos que comentar a si-tuação extrema na que vivem osrapazes em países com conflitos

bélicos. Crianças que não conhe-cem, desde que nasceram, outrarealidade que não fosse a da gue-rra. Os filmes «A Pizarra» e«Buda, exploriu por vergonha»são modélicos na apresentaçãodestes problemas. E «Moolandé»do senegalês Sembene Ousmane,exemplo da barbaridade que secomete com as meninas de al-guns países do centro da África.Onde por desgraça aínda se pra-tica a ablação (eliminação do clí-toris nas meninas).

As crianças, o mais importante quehá no mundo

Por José Paz Rodriguez (Académico da AGLP e Presidente da ASPGP)

Nº11 XORNAL CULTURAL PARA O LECER€¦ · Felipe IV Habsburgo como rei da monar-quía hispánica,...

Documents

Transcript of Nº11 XORNAL CULTURAL PARA O LECER€¦ · Felipe IV Habsburgo como rei da monar-quía hispánica,...