Munduko biztanleria (2 dbh)

105

Transcript of Munduko biztanleria (2 dbh)

Page 1: Munduko biztanleria (2 dbh)
Page 2: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografia

GIZARTE

ZIENTZIAK

Soziologia Zuzenbidea Antropologia

Geografia

Fisikoa Giza Geografia

Politika Ekonomia Psikologia Historia

Fisikoa Giza Geografia

Demografia

Hirigintza

Page 3: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografia

LURRALDE JAKIN BATEKO BIZTANLERIA IKERTZEN

DUEN ZIENTZIA DA:•ZENBAT BIZTANLE DAGOEN

•ZEIN DEN BIZTANLERIAREN DINAMIKA

•BIZTANLERIAREN JOERA DEMOGRAFIKOAK

•BIZTANLERIAREN EGITURA SEXU ETA EDADEAREN ARABERA

DEMOGRAFIA

•BIZTANLERIAREN EGITURA SEXU ETA EDADEAREN ARABERA

•…

Page 4: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografia

Page 5: Munduko biztanleria (2 dbh)

Iturri demografikoak

Leku batean zenbat jende bizi den eta biztanle horiek nolakoak diren jakiteko, hainbat

erregistro egiten dira. Biztanleria aztertzeko oinarrizko iturriak dira.

Espainian, garrantzitsuenak ondorengo hirurak dira:

Errolda / zentsua Udal errolda Erregistro zibila

•Herrialde osoko

biztanleei egiten zaien

inkesta da, datu

demografiko, ekonomiko

sozial eta kulturalak

•Udalerri bateko biztanleriaren

datuak jasotzen dituen

erregistroa da: izen-deiturak,

sexua, helbidea, jaiotza-data eta

lekua, nazionalitatea, ikasketa-

•Hainbat liburu dira, eta

bertan pertsonen jaiotzak,

heriotzak eta egoera

zibilaren aldaketak

(ezkontzak, dibortzioak,…) sozial eta kulturalak

eskuratzeko.

•Espainian Instituto

Nacional de Estadística

(INE) izenekoak egiten du

10 urtean behin; 1981etik

1ez bukatutako urteetan

egiten da.

lekua, nazionalitatea, ikasketa-

maila,…

•Espainian bizi diren pertsona

guztiak bizi diren udalerriko

erroldan izena emanda egon behar

dute.

•Gaur egun eta informatikari esker,

udal erroldaren datuak egunero

eguneratzen dira.

(ezkontzak, dibortzioak,…)

jasotzen dira.

•Liburu hauek herri

handietako epaitegietan edo

herri txikietako udaletxeetan

gordetzen dira.

Page 6: Munduko biztanleria (2 dbh)

Berezko Hazkundea/ Hazkunde begetatiboa ≠ Benetako Hazkundea

ADIERAZLEAK• Jaiotza-tasa

• Ugalkortasun-tasa

ADIERAZLEAK• Heriotza-tasa

• Umeen heriotza-tasa

JAIOTZA-TASA

HERIOTZA-TASA

ADIERAZLEAKBEREZKO

HAZKUNDEA

BENETAKOHAZKUNDEA

MIGRAZIO

MUGIMENDUAK

ADIERAZLEAK• Inmigrazioa•Emigrazioa

•Migrazio saldoa

Page 7: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 8: Munduko biztanleria (2 dbh)

BEREZKO HAZKUNDEAedo

HAZKUNDE BEGETATIBOA

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

HAZKUNDE BEGETATIBOA

Page 9: Munduko biztanleria (2 dbh)

Jaiotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000

pertsonako jaiotzen direnen kopurua.

Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira.

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira.

Zenbatekoa da jaiotza-tasa?

= %o8,28100028229

234xJtg =

Durangoko jaiotza-tasa 8,2ekoa da. Hau da, 1.000 pertsonako 8,2 jaio dira.

Page 10: Munduko biztanleria (2 dbh)

Jaiotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000

pertsonako jaiotzen direnen kopurua.

JAIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 35

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

JAIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 35JAIOTZA-TASA ERTAINA: ‰ 20-35JAIOTZA-TASA TXIKIA: -‰ 20

100

neska jaio

105

mutil jaio

Page 11: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

JAIOTZA-TASEN BILAKAERA

Puerto RicoAlemaniaEstatu BatuakDominikar ErrepubDominikar ErrepubJaponiaEspainiaBrasilNigeriaSingapur

Page 12: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko jaiotza-tasen mapa

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 13: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko jaiotza-tasen bilakaera

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 14: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko jaiotza-tasen mapa

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

FAKTORE SOZIO-EKONOMIKOAK

FAKTORE KULTURALAKFAKTORE KULTURALAK

POLITIKA DEMOGRAFIKOAK

Page 15: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi adierazleak. Jaiotza-tasa

FAKTORE SOZIO-EKONOMIKOAK

FAKTOREKULTURALAK

POLITIKADEMOGRAFIKOA

Page 16: Munduko biztanleria (2 dbh)

Hezkuntza eta jaiotza-tasaren kontrola

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 17: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

POLITIKADEMOGRAFIKOA

JAIOTZAK BULTZATZEKO

POLITIKAK

• Lanaldi murriztuak izateko aukerak

zabaltzea

• Aitatasun- eta amatasun-baimenak

JAIOTZAK MURRIZTEKO

POLITIKAK

• Isunak

• Bikotekideak antzutea

• Jaiotzak kontrolatzeko sistemen• Aitatasun- eta amatasun-baimenak

luzatzea

• Udal haurtzandegi gehiago irekitzea

• Familia handiei zerga gutxiago

kobratzea

• Ikasleentzako beka gehiago onartzea

(jantokia, liburuak, matrikulak,

egonaldiak,…)

• Jaiotzak kontrolatzeko sistemen

inguruko informazioa gazteei

hurbiltzea

• Antisorgailuen erabilera sustatzea

• Abortoa legalizatzea

Page 18: Munduko biztanleria (2 dbh)

Hirugarren Munduko jaiotza-tasa handia

Zergatik dira Hirugarren Munduko herrialdeetan jaiotza-tasak hain handiak?

Jaiotza-tasa jaisteak bizitza baldintzen hobekuntza islatzen du.

Afrikan, Asian eta Latinoamerikan bilakaera sozial eta psikologiko hori oraindik ez da gertatu biztanle gehienei dagokienez: oraindik ere ume asko langile dira, ez doaz eskolara eta nekazaritza lanetan hartzen dute parte eta hirietan, batzuetan zapata-garbitzaile, egunkariak, litxarreriak edota salgai txikiak saltzen, mandatari edo eskale aritzen dira.

Nolabaiteko erregulartasuna daukaten jarduera hauek modu miserablean bizitzea ahalbidetzen diete; gurasoek, askotan lanik ez daukatenek, etekin horiek ondo estimatzen dituzte.

Familia oso txiro horiek ez daukate oinordeko ugariren artean ondasunak banatzeko arazorik; seme-alabak ez dira zama bat, nolabaiteko ondasuna baizik, eta, hortaz, ez daukate ia-ia arrazoirik eta ez dute ikusten beharrizanik seme-alaben kopurua murrizteko.

Y. LACOSTE, Geografía general

Page 19: Munduko biztanleria (2 dbh)

Sexuen arteko desoreka Txinan

Neska jaioberrien hilketa

1998ko bukaeran, Economist aldizkariak adierazi zuen «seme-alaba bakar bateko politikak» eragin duela Txinan neska jaioberriak hiltzeko antzinako ohitura basatiak jarraitzea – legeak debekatzen badu ere -.

Washingtongo Unibertsitateko William Lavely demografoaren arabera 1975 eta 1995 artean sexu femeninoko ume txikien 8,7 milio “galdu” egin ziren.

Gizon eta emakumeen arteko jaiotza-tasa arrunta 105 mutiko 100 neskatoko da, baina Txinan modu dramatikoan aldatu da: baina Txinan modu dramatikoan aldatu da:

- 1982an, 107 mutiko jaio ziren jaiotako 100 neskatoko;

- 1990ean, 110 mutiko 100 neskatoko; eta

- 1995ean, 118 mutiko 100 neskatoko.

Gizon eta emakumeen arteko desorekak herrialde honi arazo demografiko larriak eragingo dizkio, jakina.

NBEren Kazeta, 1998ko abenduaren 31

Page 20: Munduko biztanleria (2 dbh)

Ugalkortasun-tasa : ugaltzeko adinean dagoen emakume bakoitzak

(15-49 urte) batez beste duen haur kopurua. Milakotan adierazten da.

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Belaunaldiaren ordezkapena ziurtatzeko

beharrezkoa den tasa: ‰ 2,1

Page 21: Munduko biztanleria (2 dbh)

Ugalkortasun-tasa : ugaltzeko adinean dagoen emakume bakoitzak

(15-49 urte) batez beste duen haur kopurua. Milakotan adierazten da.

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 22: Munduko biztanleria (2 dbh)

Emakumeko seme-alaben kopurua (ugalkortasun indize sintetikoa )

(2013)

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 23: Munduko biztanleria (2 dbh)

Ugalkortasunean eragina duten faktoreak

SOZIO-EKONOMIKOAK

- Herrialde pobreetan seme-

alabek txikitatik lan egiten dute,

nagusiak zaintzen dituzte,

horregatik gurasoek seme-

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

horregatik gurasoek seme-

alaba asko izan nahi dute.

- Herrialde garatuetan, seme-

alabak zama ekonomikoa dira,

ezin dute 16 urtera arte lan egin

eta hazteko kostuak handiakdira.

Page 24: Munduko biztanleria (2 dbh)

Ugalkortasunean eragina duten faktoreak

KULTURALAK

-Emakumeen kultura maila

handitu ahala seme-alaba

kopurua murrizten da.

-Jaiotza kontrolatzeko

sistema eraginkorrak.

- Erlijioak seme-alaba ugari

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

- Erlijioak seme-alaba ugari

izatearen aldekoak. Eragina

duen lekuetan kopurua

handiagoa da eta alderantziz.

DEMOGRAFIKOAK

- Herrialde azpigaratu askotan

familia-plangintzarako politikak

joera geldotzeko.

- Garatuetan alderantziz, laguntzak umeak izatearren.

Page 25: Munduko biztanleria (2 dbh)

Heriotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000

pertsonako hiltzen direnen kopurua.

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Durangok 28.229 biztanle ditu. Aurton 425 pertsona hil dira. Zenbatekoa da heriotza-tasa?

100028229

425xHtg = = %o15,05

Durangoko heriotza-tasa %o15,05koa da. Hau da, 1.000 pertsonako 15,05 hil dira.

Page 26: Munduko biztanleria (2 dbh)

Heriotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000

pertsonako hiltzen direnen kopurua.

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

HERIOTZA-TASA ALTUA: + ‰ 25HERIOTZA-TASA ERTAINA: ‰ 15-25HERIOTZA-TASA TXIKIA: -‰ 15

Page 27: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko heriotza-tasaren mapa

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 28: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Bizi- itxaropena: jaiotzen den ume bakoitzeko batez

besteko bizi-luzeraren kalkulua.

Page 29: Munduko biztanleria (2 dbh)

Bizi-itxaropena

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 30: Munduko biztanleria (2 dbh)

Bizi-itxaropena (2011)

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 31: Munduko biztanleria (2 dbh)

Bizi-itxaropena

Europan

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 32: Munduko biztanleria (2 dbh)

Haurren heriotza-tasa : (Urtebete baino gutxiagokoen heriotza-tasa)

Lehendabiziko urtea bete aurretik hildakoen kopurua,

bizirik jaiotako mila haurreko.

Durangon 234 ume jaio dira eta urtebete baino lehenago 8 hil dira. Zenbatekoa da haurren heriotza-tasa?

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

1000234

8xHht = = %o2,05

Durangoko haurren heriotza-tasa 2,05koa da. Hau da, urtebete barruan 1.000 umeko 2,05 hil dira.

Page 33: Munduko biztanleria (2 dbh)

Haurren heriotza-tasa

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Haurren heriotza-tasa lurralde bateko garapen maila neurtzeko dugun adierazle garrantzitsua da.

Page 34: Munduko biztanleria (2 dbh)

Haurren heriotza-tasa

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 35: Munduko biztanleria (2 dbh)

Heriotza-tasan eragina duten faktoreak

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

ELIKADURA

HIGIENEA(PERTSONALA ETA PUBLIKOA)

OSASUN-ZERBITZUAK

Page 36: Munduko biztanleria (2 dbh)

Berezko hazkundea (absolutua) : lurralde batean

zenbat handitu / txikitu den populazioa arrazoi

biologikoengatik / naturalengatik.

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

JAIOTZAK - HERIOTZAK

Page 37: Munduko biztanleria (2 dbh)

Berezko hazkundearen-tasa : urtebetean jaiotakoen eta

hildakoen kopuruaren arteko erlazioa 1000 biztanleko

Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira eta 425 pertsona hil dira.

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

1000

pertsona hil dira.

Zenbatekoa da Berezko hazkundearen-tasa?

1000229.28

425234xBht

= = - %o 6,77

Durangoko Berezko hazkuntzaren-tasa, negatiboa da, -6,77koa.Hau da, 1.000 pertsonako 8 pertsonatan gutxitzen da berezko

biztanleria

Page 38: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko biztanleriaren berezko hazkundea/ naturala

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 39: Munduko biztanleria (2 dbh)

Herrialde garatu eta azpigaratu baten datu demografikoen konparazioa

Demografi adierazleak

Page 40: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko biztanleriaren berezko hazkundea/ naturala

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 41: Munduko biztanleria (2 dbh)

Berezko hazkundea: jaiotzen eta hilen arteko

diferentzia da.

Munduko batez besteko hazkunde naturala0/00 1,2koa da.

Herrialde garatuak

• Jaiotze-tasa txikia, hazkunde txikia, 0/00 0,3

.

• Biztanleria zahartua dago, % 15ak 65 urte

Berezko hazkundea

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

• Biztanleria zahartua dago, % 15ak 65 urte

baino gehiago dauka eta bizi-itxaropena

handia da.

Herrialde pobre eta azpi-garatuak

• Jaiotze altuak eta hilkortasunaren gutxitzeak

hazkunde natural handia eragiten dute, , 0/00 2

edo 3 ingurukoa.

• Biztanle gehienak gazteak dira. Ia herena 15

urtetik beherakoa da. Nagusien kopurua txikia

da eta bizi-itxaropena ere.

Page 42: Munduko biztanleria (2 dbh)

Herrialde garatuak• Politika pronatalistak, hau da, haur gutxi

jaiotzen direnez, jaiotza-tasak handitzeko

politikak:

– Haurtzaindegiak

– Familia ugariei laguntzak

– Aitatasun-amatasun baimenak

– Gurasoen lanaldia murriztu

Herrialde azpigaratuak

Politika antinatalistak jaiotza kopurua

murrizteko:

- familia-plangintzarako kanpainak

- hau bat baino gehiago izateari

isuna jartzea

Biztanleria-politikak

– Gurasoen lanaldia murriztu

• Nagusien kopurua handia izateak gastuak

handitzea dakar:

- osasun-zerbitzuetan,

- erretiro-pentsioetan,

- nagusiak zaintzeko pentsioetan,

- egoitzetan...

Page 43: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 44: Munduko biztanleria (2 dbh)

GOGORATU!!!!!!

Page 45: Munduko biztanleria (2 dbh)

Berezko Hazkundea/naturala eta Benetako Hazkundea

ADIERAZLEAK• Jaiotza-tasa

• Ugalkortasun-tasa

ADIERAZLEAK• Heriotza-tasa

• Umeen heriotza-tasa

JAIOTZA-TASA

HERIOTZA-TASA

BEREZKOHAZKUNDEA

BENETAKOHAZKUNDEA

MIGRAZIO

MUGIMENDUAK

IMMIGRAZIOA

EMIGRAZIOA

SALDO MIGRATORIOA

Page 46: Munduko biztanleria (2 dbh)

BENETAKO HAZKUNDEA

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

Page 47: Munduko biztanleria (2 dbh)

Migrazio-mugimenduak

MIGRAZIO-

MUGIMENDUAK

KAUSAK

MOTAKMOTAK

Page 48: Munduko biztanleria (2 dbh)

Migrazio-mugimenduak

KAUSAK

SOZIO-EKONOMIKOAK

NATURALAK

POLITIKOAK

Page 49: Munduko biztanleria (2 dbh)

Migrazio-mugimenduakMIGRAZIO MOTAK

HELMUGARENARABERA

LEKUALDATZEKOARRAZOIENARABERA

IRAUPENARENARABERA

BEHIN-BETIKOA BARRUKOA/BEHIN-

BORONDATEZKOAKBEHIN-BETIKOA BARRUKOA/NAZIONALA

BEHINEKOA/ ALDI BATERAKOA

NAZIOARTEKOA/KANPOKOA

BEHARTUAK

BORONDATEZKOAK

Page 50: Munduko biztanleria (2 dbh)

EGOERAK

1. Leirek Erasmus beka bat lortu egin zuen eta aurten dago kurtsoa bukatu arte Berlingo

unibertsitatean informatika ikasketak egiten.

2. Salimak ihes egin zuen bere herrialdetik gurasoek adosturiko ezkontza ez egiteko.

Zerbitzu sozialen laguntzaz Almeriako pisu batean bizi da beste neska batzuekin.

3. Arkaitzen gurasoak duela bi urte jubilatu ziren eta horrez geroztik Marbellan bizi dira

poz-pozik. Bisitan etortzen dira urtean pare bat aldiz, besterik ez.

4. Irlandako Kevin nire lehengusuarekin maitemindu zen eta orain biak Arrasaten bizi dira.

Migrazio-mugimenduakMIGRAZIO MOTAK

4. Irlandako Kevin nire lehengusuarekin maitemindu zen eta orain biak Arrasaten bizi dira.

5. Senegaldar asko Gipuzkoako kostako herrietan bizi dira arrantza munduan lan egiteko.

Gehienek familia ere dute haiekin.

6. Batirtzeren ahizpak lortu du udarako lanpostu bat Lisboako hotel batean eta ezin

pozago dabil.

7. Kolonbiako kazetari askok alde egin behar izan dute mehatxupean ez bizitzeko. Alberto

horietako bat da, iaztik bizi da Madrilen.

8. Italiako erdialdean izandako lurrikararen ondorioz, ehundaka familiak alde egin behar

izan du. Gehienak inguruko herrietan daude senideen etxeetan bizitzen udal

ordezkariek informazio berria eman arte.

Page 51: Munduko biztanleria (2 dbh)

Langabezia-

tasa altua

Bizi-kalitate

hobeaGerrak Jazarpenak

Natura-

hondamendiak

KAUSA EKONOMIKOAK KAUSA POLITIKOAK KAUSA NATURALAK

Migrazio-mugimenduak

Migrazio mugimenduak. ERREPASOA

MIGRAZIOEN KAUSAK

MIGRAZIO-

MUGIMENDUAK

EMIGRAZIOABiztanleria lurralde

batetik ateratzea,

beste batera joateko.

IMMIGRAZIOABiztanleria lurralde batera

iristea, beste lurralde

batetik.NAZIOARTEKO MIGRAZIOAK

NAZIO BARRUKO MIGRAZIOAKHELMUGAREN

ARABERA

BEHIN-BETIKO MIGRAZIOAK

ALDI BATERAKO MIGRAZIOAKIRAUPENEAREN

ARABERA

BORONDATEZKO MIGRAZIOAK

BEHARTUTAKO MIGRAZIOAKNORK EDO ZERK

ERAGINA

MIGRAZIO MOTAK

Page 52: Munduko biztanleria (2 dbh)

NAZIO BARRUKO

MIGRAZIOAK

NAZIOARTEKO

MIGRAZIOAK� Gutxien garatutako herrialdeetatik gehien

EGUNGO MIGRAZIO-JOERAK

Migrazio-mugimenduak

MIGRAZIOAK

� Gutxi garatutako herrialdeetan: LANDAKO EXODOA.

� Garatutako herrialdeetan: HIRIEN ARTEKO MIGRAZIOAK.

� Gutxien garatutako herrialdeetatik gehien

garatutakoetara: HEGOALDETIK IPARRALDERAKO MIGRAZIOAK.

� Garatutako herrialdeen artean:

PRESTATUTAKO PERTSONEN LEKUALDATZEAK.

� Gutxi garatutako herrialdeen artean: GUTXI GARATUTAKO HERRIALDEETATIK GARAPEN-BIDEAN DAUDENETARA.

IMMIGRAZIO-POLITIKAK

� ETORKIN-KUOTA

� IMMIGRAZIO-LEGEAK

Page 53: Munduko biztanleria (2 dbh)

Migrazio-mugimenduakMIGRAZIO-MUGIMENDUAK 1990etik aurrera

Page 54: Munduko biztanleria (2 dbh)

MIGRAZIOEN

ONDORIOAK

INMIGRANTEAK HARTZEN DITUZTEN LURRALDEAK

EMIGRANTEAK UZTEN DITUZTEN HERRIALDEAK

ONDORIO

POSITIBOAK

Migrazio-mugimenduak

POSITIBOAK

ONDORIO

NEGATIBOAK

Page 55: Munduko biztanleria (2 dbh)

MIGRAZIOEN

ONDORIOAK

INMIGRANTEAK HARTZEN DITUZTEN LURRALDEAK

EMIGRANTEAK UZTEN DITUZTEN HERRIALDEAK

ONURAK

� Biztanleria gaztetzea.

� Jaiotza-tasa handitzea

� Ekonomia-hazkundeari laguntzen diote etorkinek.

� Lanaren gaineko presioa murriztu egiten da.

� Herrialdean dibisak sartzen dira

Migrazio-mugimenduak

ONURAK etorkinek.

� Kontratupeko langileek zergak ordaintzen dituzte.

� Aniztasun kulturala

� Herrialdean dibisak sartzen dira atzerrian daudenek bidalita.

ARAZOAK

� Gizarte-zerbitzuak betetzea.

� Baztertze-arriskuak etorkinentzat.

� Jarrera xenofoboak agertzeko arriskua.

� Sexuen arteko ehunekoaren desorekak.

� Adinaren araberako biztanleria-egituraren asaldura.

� Prestatutako biztanleria galtzea.

Page 56: Munduko biztanleria (2 dbh)

Berezko Hazkundea/naturala eta Benetako Hazkundea

(JAIOTZAK+ETORKINAK)

(HERIOTZAK+JOALEAK)

-(JAIOTZAK – HERIOTZAK)

(ETORKINAK – JOALEAK)

BENETAKO HAZKUNDEA

Page 57: Munduko biztanleria (2 dbh)

POPULAZIOA JAIOTZAK HERIOTZAK ETORKINAK JOALEAK

BIZTANLEAK 2.109.516 16.250 16.557 12.140 14.751

JAIOTZA-TASA HERIOTZA-TASABEREZKO HAZKUNDE

ABSOLUTUA

BEREZKO

HAZKUNDEAREN TASAMIGRAZIO SALDOA

BENETAKO

HAZKUNDEA

Berezko Hazkundea/naturala eta Benetako Hazkundea

Page 58: Munduko biztanleria (2 dbh)

Bilakaera demografikoak

POPULAZIOAREN BANAKETA SEXU ETA ADINAREN ARABERA

ADIN-PIRAMIDEAK

Page 59: Munduko biztanleria (2 dbh)

Zer da Biztanleri Piramidea?

Herri bateko sexu eta adinaren araberako biztanleri egitura

irudikatzen duen lerro-grafikoa da.

Biztanleri piramidea

Page 60: Munduko biztanleria (2 dbh)

Nola egiten da?• Paper koadrikulatu batean bi ardatz marrazten

dira, horizontala eta bertikala.

• Emakumezkoak eskumaldean eta gizonezkoak

ezkerraldean irudikatzen dira.

Biztanleri piramidea

Page 61: Munduko biztanleria (2 dbh)

• Ardatz bertikalean, adin taldeak adierazten dira:

0-4, 5-9, 10-14, 15-19, etab.

Biztanleri piramidea

15-19

10-14

5-9

0-4

Page 62: Munduko biztanleria (2 dbh)

• Ardatz horizontalean populazio datuak adieraztendira: portzentaia moduan edo balio absolutuan.

• Ondoren barrak marraztuko ditugu koloreak erabiliz.

Piramidea orekatua izan

dadin, adin talde bakoizeko bi

laukitxo eta %5 bakoitzeko bi

laukitxoko tarteak ipiniko

Biztanleri piramidea

laukitxoko tarteak ipiniko

ditugu

5-9

0-4

Page 63: Munduko biztanleria (2 dbh)

• Azterketa errazteko, adin talde bakoitzari

dagokion jaioturtea adieraziko dugu alboan.

Biztanleri piramidea

15-19

10-14

5-9

0-4

Page 64: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleri piramidearen azterketaADIN MULTZO NAGUSIAK

NAGUSIAK (+65 urte)

Biztanleri piramidea

GAZTEAK (0-14 urte)

HELDUAK (15-64 urte)

Page 65: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleri piramidearen azterketa

• TONTORRA: Zabala bada,biztanleriaren zahartzea eta bizi-itxaropen altua adierazten du.

• ERDIGUNEA: Lan egiteko adineandagoen biztanle taldea. Migraziomugimenduak somatzeko gunea.

Biztanleri piramidea

mugimenduak somatzeko gunea.

• OINARRIA: Estua bada, jaiotzarenbeherakada eta biztanleri gaztearenbeherakada jarraia adierazten du.

Page 66: Munduko biztanleria (2 dbh)

• SARGUNEAK

Biztanleri galera adierazten

dute, emigrazio, gerrate,

gaixotasun edo jaiotzaren bat-

bateko jaitsieragatik.

Biztanleri piramidea

Biztanleri piramidearen azterketa

• IRTENGUNEAK

Biztanleriaren bat-bateko

hazkundea adierazten dute,

inmigrazioagaitik edo

jaiotzaren hazkundeagatik.

Page 67: Munduko biztanleria (2 dbh)

Piramidearen itxura:

Piramidearen itxura zein

ereduri dagokion zehaztu

behar dugu.

A) AURRERAKOIA edo TRIANGELU

ITXURAKOA.

Oinarri zabala eta gailurrerantz estutzen doa.

Biztanleri gaztea adierazten du, jaiotza tasa

altuarekin. Honek biztanleriaren hazkundea

aurreikusten du.

Herrialde azpigaratuetako piramidea da.

Biztanleri piramidea

Biztanleri piramidearen azterketa

behar dugu.

C) ATZERAKOIA edo KANPAI ITXURAKOA.

Oinarri estuagoa erdikaldea baino.

Gero eta jaiotza gutxiago, ondorioz,

biztanleriaren beherakada aurreikusten

du.

Herrialde garatuetako piramidea da.

B) EGONKORRA edo erraboila itxurakoa.

Oinarria eta erdikaldea zabalera

berdintsukoa.

Jaiotzen gelditzea edo gutxitzea adierazten

du.

Garapen bideko herrien piramidea da.

Page 68: Munduko biztanleria (2 dbh)

ONDORIOA

biztanleri piramidearen azterketa.Piramideak adierazten dituen ezaugarrietatik abiatuz,

biztanleriak etorkizunean izango duen bilakaera aurreikus

daiteke, eta honela beharrezkoak diren neurri ekonomiko eta

gizartekoak lehenbailehen ezarri.

Biztanleri piramidea

Page 69: Munduko biztanleria (2 dbh)

Bilakaera demografikoak

BILAKAERA DEMOGRAFIKOAKDENBORAN ZEHAR

HERRIALDE GARATUAK

GARATU BIDEAN

DAUDENAK

Page 70: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi Erregimenak

Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN

Es una teoría que explica

Page 71: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi Erregimenak

Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN

Es una teoría que explica

Page 72: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi Erregimenak

Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN

Es una teoría que explica

Page 73: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi Erregimenak

Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN

Es una teoría que explica

Page 74: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi Erregimenak

Demografi Erregimena HERRIALDE GARATUETAN

Es una teoría que explica

Page 75: Munduko biztanleria (2 dbh)

Herritarrenhazkundea

Eredu demografikoen laburpena

Herritarrenhazkunde geldoa

eta irregularra

Herritarrenhazkunde oso

azkarra

hazkundeamoteldu da

Herritarrenhazkunde geldoa

eta irregularra

Page 76: Munduko biztanleria (2 dbh)

Suediako trantsizio demografikoaren grafikoa

Page 77: Munduko biztanleria (2 dbh)

HERRIALDE GARATUETAKO BILAKAERA DEMOGRAFIKOA

GARAIA JAIOTZA ARRAZOIAK HERIOTZA ARRAZOIAKBEREZKO

MUGIMENDUA

XVIII.MENDERA ARTE

XIX-XX

1975ETIK

Page 78: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi ereduari buruzko laburpen koadroa

Demografi ereduari buruzko laburpen koadroa

Page 79: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko biztanleriaren bilakaera

XXI. MENDERAKO AURREIKUSPENAK

XIX. ETA XX. MENDEAKXIX. MENDERA ARTE

Heriotza-tasa handia

Jaiotza-tasa handia

Jaiotza-tasa handia

Nekazaritzaren hobekuntzak

Osasun aurrerapenak

Higiene handiagoa

Heriotza-tasa txikia

Jaiotza-tasaren jaitsiera

Heriotza-tasaren jaitsiera

ANTZINAKO

ERREGIMEN

DEMOGRAFIKOA

Hazkunde

demografiko motela

LEHERKETA

DEMOGRAFIKOA

Hazkunde

demografikoaren

azkartzea

HAZKUNDEAREN

MOTELTZEA

Munduko

biztanleriaren

zahartzea

Hirugarren Munduaren

hazkunde handiagoa

Page 80: Munduko biztanleria (2 dbh)

Herrialde garatuen bilakaera demografikoa

HERRIALDE GARATUETAKO BIZTANLERIAREN EZAUGARRIAK

JAIOTZA-TASA IGOTZEKO POLITIKAK

MIGRAZIO-SALDO POSITIBOAGEHIENETAN

BIZI-ITXAROPEN ALTUABIZTANLERIA ZAHARTUA

Page 81: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi Erregimenak

Demografi ErregimenaGARAPEN BIDEAN

DAUDEN HERRIALDEETANDAUDEN HERRIALDEETAN

Page 82: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi ErregimenakDemografi Erregimena GARAPEN-BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAN

Page 83: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografi ErregimenakDemografi Erregimena GARAPEN-BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAN

Herritarrenhazkunde motela

eta irregularra

Herritarrenhazkunde azkarra

Page 84: Munduko biztanleria (2 dbh)

Mexikoko trantsizio demografikoaren grafikoa

Page 85: Munduko biztanleria (2 dbh)

BILAKAERA DEMOGRAFIKOA GARAPEN BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAN

GARAIA JAIOTZA ARRAZOIAK HERIOTZA ARRAZOIAKBEREZKO

MUGIMENDUA

XX. mendera

arte

Demografi Erregimenak

1950etik

GAUR

EGUNERA

ARTE

Page 86: Munduko biztanleria (2 dbh)

Herrialde garatuen bilakaera demografikoa

GARAPEN BIDEAN DAUDEN HERRIALDEETAKOBIZTANLERIAREN EZAUGARRIAK

JAIOTZA-TASA KONTROLATZEKO

HASIERAKO POLITIKAK

MIGRAZIO-SALDO NEGATIBOAGEHIENETAN

BIZTANLERIA GAZTEA

BIZI-ITXAROPENBAXUAGOA

Page 87: Munduko biztanleria (2 dbh)

BENETAKO HAZKUNDEA

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

(Jaiotzak-heriotzak) + migrazio saldoa

Page 88: Munduko biztanleria (2 dbh)

Populazioaren bilakaera

Page 89: Munduko biztanleria (2 dbh)

BIZTANLERIAREN BANAKETAMUNDUAN

Biztanleriaren banaketa munduan

Page 90: Munduko biztanleria (2 dbh)

NON BIZI DA JENDEA?NON KONTZENTRATZEN DA?

Biztanleriaren banaketa munduan

Page 91: Munduko biztanleria (2 dbh)

Mundua gauez

Biztanleriaren banaketa munduan

Page 92: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleria dentsitatea : Biztanle kopurua / km2

Zeinek dauka dentsitate

handiagoa?

Biztanleria aztertzeko formulak. Demografi adierazleak

A CB

Durangok 28.229 biztanle ditu eta 10,91 km2ko hedadura. Zenbatekoa da dentsitatea?

91,10

28229=Bd = 2.587,44 biztanle / km2

Durangoko dentsitatea 2.587,44koa da, hau da, 2.587,44 pertsona bizi dira km2ko

Page 93: Munduko biztanleria (2 dbh)

Populazio dentsitatea

Page 94: Munduko biztanleria (2 dbh)

Populazio dentsitatea

Page 95: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko biztanleria kontinenteka (2006)

Biztanleriaren banaketa munduan

Page 96: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleriaren banaketa munduan

Page 97: Munduko biztanleria (2 dbh)

Munduko herrialde populatuenak

Page 98: Munduko biztanleria (2 dbh)

POPULAZIOAREN BANAKETAN

ERAGINA DUTEN FAKTOREAK

ERAGILE

FISIKOAKGIZA ERAGILEAK

JAIOTZA-

Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak

KLIMA EPELA ERLIEBE LAUA

LUR

EMANKORRAK

UR

BALIABIDEAK

ENERGI

ITURRIAK

BIZI-KALITATEAJAIOTZA-

ALTUA

GARAPEN

EKONOMIKOA

EMIGRANTEEN

HELMUGAK

Page 99: Munduko biztanleria (2 dbh)

ERAGILE FISIKOAK

1. Klima epela

2. Erliebea ( haranak,

lautadak, ibaiertzak..)

3. Lurzoru egokia

Non bizi gara eta zergatik?

Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak

3. Lurzoru egokia

nekazaritzarako

4. Ur baliabideak

5. Energi iturriak

Page 100: Munduko biztanleria (2 dbh)

Biztanleriaren banaketa adierazten duten faktore fisikoak

Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak

Page 101: Munduko biztanleria (2 dbh)

GIZA ERAGILEAK

1. Ekonomikoak

2. Sozialak

Non bizi gara eta zergatik?

Banaketa desorekatua ulertzeko eragileak

3. Demografikoak

Page 102: Munduko biztanleria (2 dbh)

• Dentsitate handiena

duten eremuak ipar

hemisferioan daude; %

90.

• Gehienak zona epeletan

bizi gara, 20º eta 50º

arteko ipar latitudean.

• Kontinente jendetsuena

Asia da. 4.000.000.000

pertsona bizi dira.

Populazio dentsitatea

pertsona bizi dira.

• Munduko bi herrialde

jendetsuenak Txina eta

India dira. 2.500.000.000

pertsona bizi dira.

•Oro har, hiri-eremuak

landa-eremuak baino

askoz ere jendeztatuagoak

izan ohi dira.

Page 103: Munduko biztanleria (2 dbh)

Ur-

ugaritasuna

Klima

epelak

Haranak eta

ordokiak

Baliabideak:

mineralak

eta energia

Antzinatetik

populatutako

eremuak

Ekonomia-

jarduera

handia

Gobernu-

Politika egokiak

EZAUGARRI FISIKO

ONURAGARRIAK

GIZA FAKTORE

ONURAGARRIAK

BIZTANLERIA-

KONTZENTRAZIO

Banaketa desorekatua

KONTZENTRAZIO

HANDIAK

BIZTANLERIAGUNE

HANDIAK

BESTE BIZTANLERIAGUNE

BATZUK

EKIALDEKO ASIA

ETA

HEGOALDEKOA

EUROPAAEBetako

IPAR-EKIALDEA

GINEAKO

GOLKOA

NILOREN

HARANA

MEXIKOKO

ERDIALDEA

IPAR AMERIKAKO

ATLANTIKOKO

KOSTALDEA

Page 104: Munduko biztanleria (2 dbh)

Demografia

Page 105: Munduko biztanleria (2 dbh)