ANTZINAROA-MESOPOTAMIA

LEHEN HIRIAK

• Lehen hiriak hiri-estatu gisa antolatu ziren. Hiri-estatu bakoitzak bere gobernua eta jainko-jainkosak zituen. Sarritan, hiri-estatuak elkarren aurka borrokatzen ziren, lur gehiago

lortzeko eta ura kontrolatzeko.

ZIGURATA

GIZARTE HIERARKIZATUA

Pribilegiatuetan, lehenengoa erregea izaten zen, bigarrenean aristokrazia eta apaizak eta hirugarren funtzionarioak, eskribak.

Pribilegio gabekoetan berriz, lehenik askeak: nekazariak, artisauak eta soldaduak eta azkenik esklaboak.

IBAIEN INGURUKO NEKAZARITZA ETA MERKATARITZA

Antzinako greziarrek Tigris eta Eufrates ibaien arteko luremankorrei ematen zieten izena da. Ibai biak elkarren parean

doaz eta udaberrian, urtero-urtero, Armeniako mendietako elurrak urtzean, emaria handitzen dute.

Eufratesek, 2700km-ko luzeera du eta Tigrisek 1900km-ko luzeera.

IDAZKERAREN HASIERA

• Mesopotamiarrek, hasieran idazkera piktografikoa erabiltzen zuten. Denboraren igaroan, irudikapen piktorikoak sinpleagoak eta abstraktuagoak bihurtu ziren, idazkera kuneiformea eratzeraino.

IDAZKERA KUNEIFORMEA

• Txot itxurako kanaberarekin

• Buztin Gordinezko xaflatxoetan

• Bukatzeko, xaflatxoak egosi

– Objektuak, animaliak, pertsonak eta hotsak

adierazi

– Zeinuak elkartuz hitzak osatu

ERLIJIOA-POLITEISTAK

ASTRONOMIA

Izar eta konstelazioak aztertu ondoren izana eman zieten. Garai honetan gaur egun ere garrantzitsuak diren zenbait gauza finkatu ziren, hala nola minutua, ordua, eguna eta astearen iraupena.

KALKULUA

Jakintzari dagokionez, hasieratik oso garapen handia izan zuten bai matematikak bai geometriak. Horren arrazoia garbia da: ondo neurtu behar ziren lur-eremuak, zergatan zenbat eska zitekeen kalkulatzeko. Ondorioz, kalkulu matematikoa oso garatua zegoen. Esate baterako, sumertarrek asmatu zuten guk angeluak neurtzeko erabiltzen dugun sistema hirurogeitarra

.

ZUZENBIDEA

Hamurabiren Kodea da ezagutzen den lege-bilduma zaharrena eta osoena. Legeak harrian idatzi zituzten eta aldaezinak ziren, erregeek ere aldatu ezin zituztela zioen. Araudi horri esker garaiko Mesopotamiako gizartea ezagutzeko aukera aberatsa daukagu.