· Merkatua eta lehia Aurreko unitateetan, merkatuaren definizioa egitean, funtzio hauek betetzen...

www.mcg

raw-h

ill.es

5Produktuen berri emateko eta haiek erabiltzea ona dela konbentzitzen saiatzeko, enpresek metodo asko erabiltzen dituzte. Metodo horietatik, publizitatea da eraginkorrena, jende gehiagorengana heltzen delako. Zereal txokolatedu-nak, markako arropa, kola-freskagarriak, bideo-jokoetarako kontsolak… Gauean oheratzean, jada ez gara gai jakite-ko zenbat publizitate-mezu jaso ditugun –irratiaren, pren-

tsaren, telebistaren edo publizitate-hesien bidez–, ezta gure bizitzan zer-nolako eragina duten jakiteko ere. Publizi-tatean ageri da enpresen aurpegi atsegina, eta hori da ge-hien erabiltzen dutena. Hala ere, enpresentzat, publizitatea behin eta berriz egitea biziraupeneko kontua da: merkatu gehienetan lehian aritu behar dute-eta erabilgarritasun edo zerbitzu berbera eskaintzen duten produktuekin.

MERKATU MOTAK

www.mcg

raw-h

ill.es

5. UNITATEA. MERKATU MOTAK 93

1. Merkatua eta lehiaAurreko unitateetan, merkatuaren definizioa egitean, funtzio hauek betetzen dituen mekanis-moa dela esan dugu:

• Enpresek (saltzaileek) eta eskatzaileek (erosleek) produktu jakin baten inguruan egiten dituzten salerosketa-jarduera guztiak biltzen ditu. Aurrerantzean, enpresa hitza erabiliko dugu saltzaileak adierazteko.

• Trukea errazten du, eskaintzaren eta eskariaren funtzionamendu askeari esker.

Lehenbiziko planteamendua eztabaidaezina da, baina ez bigarrena: eskaintzak eta eskariak beti funtzionamendu askea izatea desiragarria litzatekeen arren, errealitatea oso bestelakoa da. Horregatik, lehia perfektuko merkatuak eta lehia inperfektuko merkatuak bereizten dira.

Lehia perfektuko merkatuak

Merkatu-ekonomia ideal edo perfektuan, ondasunak eta zerbitzuak borondatez truka tzen dira merkatuak finkatutako prezioan, eskaintza-eskarien legeen funtzionamendu askearen ondo-rioz. Egoera horretan, enpresa bakar batek ere ez du prezioan eragina izateko adinako ahal-mena; beraz, enpresa guztiak berdintasunezko baldintzetan aritzen dira lehian. Horrela fun-tzionatzen dute, esaterako, asteroko azokek eta arraina saltzeko lonjek.

Lehia inperfektuko merkatuak

Merkatu ohikoenak lehia inperfektukoak dira. Merkatu horietan, enpresa batek edo ba tzuek dute prezioan eragiteko ahalmena, neurri txikiagoan edo handiagoan. Enpresen kopurua zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta ahalmen handiagoa izango dute prezioan eragiteko. Horregatik, lehia inperfektuko merkatuen ereduak merkatuan parte hartzen duten enpresen kopuruaren arabera sailkatzen dira. Partaideen kopuru txikienetik handienerako hurrenkeran, hauek dira lehia inperfektuko merkatuak:

• Monopolioa. Monopolioa lehia inperfektuko muturreko adibidea da. Monopolioaren ezauga-rria da lehiarik ez dagoela. Enpresa bakar batek ekoizten du ondasuna edo zerbitzua, era-bat; beraz, ahalmen osoa du prezioan eragiteko edo ekoitzi behar den kantitatea erabaki-tzeko. Adibidez, estatuko Altadis enpresa publikoak (lehen Tabacalera zenak) tabakoaren banaketa kontrolatzen du Espainian, eta berak bakarrik finkatzen du prezioa, beste inork esku hartu gabe.

• Oligopolioa. Horrelako merkatuan, enpresa gutxi batzuek jarduten dute, baina nahikoa tamaina dute prezioan eragina izateko, baten batek eskaintza aldatzea erabakitzen badu. Oligopolioak dira petrolioaren merkatua edo telefonia mugikorrarena, adibidez.

• Lehia monopolista. Horrelako merkatuan, enpresa askok eskaintzen dituzte funtzio edo erabilgarritasun bera duten antzeko produktuak. Lehia perfektuko merkatuan ez bezala, lehia monopolistan, produktuek nolabaiteko bereizgarritasuna izan dezaten saiatzen dira enpresak, bezeroak leialtzeko eta, horren bidez, nolabaiteko marjina izateko prezioan eragi-teko. Adibidez, garbigarrien merkatuan, enpresa askok saltzen dituzte antzeko produktuak, baina bakoitzak bere produktuak besteen produktuetatik bereizten ditu, markaren, logoti-poaren, ontziaren edo erabilera-ezaugarrien bidez.

Merkatu-ekonomia orotan, produktu bezainbeste merkatu dago. Eskaintza- eskarien legearen funtzionamendua askea den ala ez kontuan hartuta, merkatuak perfektuak edo inperfek-tuak izan daitezke.

Adi!

Eskaintza-eskarien legearen funtzio-namendua askea bada, lehia perfek-tuko merkatuak sortzen dira. Merkatu horietan, enpresa bakar batek ere ez du prezioan eragiteko boterea. Era horretako merkatuaren ezaugarriak eta funtzionamendua Adam Smithek deskribatu zituen XVIII. mendean, bai-na, praktikan, oso merkatu gutxik funtzionatzen dute eredu horri jarrai-tuz.

Gogoan izan

Ekoizleek beren produktuak identi-fikatzeko erabiltzen dituzten izenak dira markak. Marka baten erabilera esklusiboa izateko, legez erregistratu behar da, patenteak, logotipoak edo diseinuak bezala. ® edo ™ ikurrak (Registered edo marka erregistratua, eta Trade mark edo merkataritza-mar-ka) marka baten izenaren ondoan agertzen badira, hori ez da egiten apeta hutsagatik; aitzitik, agertzen da adierazteko marka hori, legez, ezin dezakeela beste inork erabili.

Ba al zenekien?

1> Ekonomialariek zergatik deritze perfektu berez urri-urriak diren merkatu mota batzuei?

2> Funtsezko zer alde dago lehia perfektuko eta lehia inperfe-ktuko merkatuen artean?

Jarduerak

www.mcg

raw-h

ill.es

5. UNITATEA. MERKATU MOTAK94

2. Merkatuak sailkatzeko irizpideakMerkatu-ereduak sakon aztertzeko, merkatuak bereizten dituzten ezaugarriei buruz hitz egin behar dugu lehenbizi.

Merkatu moten lehenbiziko sailkapena egiteko, lehen aipatutako iriz pide berberak erabiliko ditugu:

• Kontzentrazio-maila. Merkatuan dauden enpresen edo saltzaileen kopurua da. Saltzaileen kopurua zenbat eta handiagoa, orduan eta txikiagoa kontzentrazio-maila. Lehia inperfek-tuko merkatuetan, enpresen kontzentrazio-maila zenbat eta handiagoa izan, orduan eta eragin handiagoa izango dute ekoizten duten ondasunaren prezioan.

• Eragina prezioan. Gehien-gehienetan, saltzaileek eragin handia izaten dute prezioan, eta hori ez dator bat Adam Smithek esku ikusezinaren metaforaren bidez defendatutako mer-katu askearen ideiarekin (teoria horren arabera, merkatu ideala lehia perfektuko merkatua da).

Lehia perfektua

Lehia inperfektua

Lehia monopolista

Oligopolioa Monopolioa

Kontzentrazio-maila (enpresa kopurua)

Asko Asko Gutxi Bat

Enpresen eragina prezioan Batere ez Baten bat Asko Erabatekoa

5.1. taula. Merkatu motak. Lehia perfektuan, enpresek ez dute eraginik publikoarentzako salmenta-prezioan. Lehia inperfektuko ereduan, berriz, enpresek eragina dute prezioan, hein handiagoan edo txikiagoan. Merkatuan parte hartzen duten saltzaileen edo enpresen kopurua zen-bat eta txikiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da eragin hori.

Hauek dira merkatuak sailkatzeko beste irizpide batzuk:

• Homogeneotasun-maila. Merkatua homogeneoa izateko, produktuek trukagarriak izan behar dute; hau da, edozein produktuk bestea ordez dezake, kalitatean, diseinuan edo eginkizunean alderik ez dagoelako batzuen eta besteen artean. Esate baterako, gasolina-ren merkatua nahiko homogeneoa da; izan ere, inork ezer esan gabe, nork jakingo luke zer petrolio-enpresak ekoitzi duen gasolina jakin bat? Baina produktuak kontsumi tzaileak bereizteko moduko ezaugarriren bat baldin badu (ikusgarria nahiz ikusezina), produktu berezitua dela esaten da.

• Lehiaren intentsitatea. Enpresek merkatuan aritzeko erabiltzen dituzten ten tsio-mailak nahiz merkataritza-politikek osatzen dute, hain zuzen, lehiaren intentsitatea. Merkataritza- politikak, eskuarki, komunikabideetan egindako publizitate-kanpaina garestiak izan ohi dira, eta mota askotakoak izan daitezke: prezioen gerra, lehiakideen iragarkiak imitatzea, produktuaren ezaugarriak nabarmentzea, etab.

• Gardentasun-maila. Saltzaileek nahiz erosleek produktu jakin baten inguruan egiten diren transakzio guztien prezioari buruz duten informazio-kantitatea adierazten da termino horren bidez.

• Sartzeko eta irteteko hesiak. Merkatu batean sartzea edo handik irtetea ez da erraza. Enpresa batek beste enpresa batzuek jada jarduten duten merkatu batean sartzeko edo handik irteteko izaten dituen oztopoei hesi esaten zaie. Kontzeptu garrantzitsua denez, arreta handiagoz aztertuko dugu hurrengo atalean.

5.1. irudia. Aurreko mendeko hirurogeita hamarreko hamarkadako scooter baten publizitate-kanpaina. Gaur egungo ikuspegitik, sexistatzat jo genezakeen kanpaina, baina kontuan izan behar dugu publizitateak bere garaiko kultura- eta gizarte-balioak adierazi ohi dituela.

Enpresak salmentak handitzeko egi-ten dituen ekintzen mul tzoak osatzen du merkataritza-politika.

Gogoan izan

www.mcg

raw-h

ill.es


2.1. Merkatu bateko hesiak

Merkatu-hesiak sartzeko edo irteteko hesiak izan daitezke. Enpresa berriei merkatuan sartzea eragozten diete lehenbizikoek. Bigarrenek, berriz, merkatutik irtetea eragozten diete merka-tuan ari diren enpresei. Hesiek oso eginkizun garrantzitsua dute: batetik, sartzeko hesiek mu-gatu egiten dute merkatu bateko lehiakideen kopurua, eta, bestetik, irteteko hesiek behartu egiten dituzte enpresak jardunean jarraitzen, nahiz eta galerak izan.

Merkatuan jada sendotuta dauden enpresak gogor saiatzen dira lehiakide berriak sar ez dai-tezen.

Sartzeko hesiak enpresa berriak merkatu batean sartzea eragozten edo zailtzen duten faktoreak dira.

Hauek dira sartzeko hesi ohikoenak:

• Kostu-abantailak. Enpresa bat merkeago ekoizteko gai baldin bada sektoreko gainerako enpresak baino, publikoarentzako salmenta-prezio merkeagoa ere eskaini ahal izango du. Eta horren ondorioz, enpresa horren lehiakideek nekez irauten baldin badute merkatuan, hain merke saltzeko gai ez direlako, are zailagoa izango da merkatuan irautea lehen aldiz jarduten duten enpresa berrientzat. Normalean, kostu-abantaila hori bi modutan lor daite-ke: teknologia hobea erabiliz edo eskala-ekonomiak lortuz.

• Produktu-desberdintzea. Produktuen kalitatea, diseinua edo funtzioak bereziak direlako, kontsumitzailea leialtzea lortzen denean izaten da produktu-desberdintzea. Produktu-des-berdintzea garrantzitsua den merkatu batean sartzeko edo posizionatzeko, inbertsio han-diak egin behar dira publizitatean, beharrezkoa baita kontsumitzaileak berezitasun horretaz ohartzea, enpresa jakin baten produktuen ohiko bezero edo erabiltzaile bihurtzeko. Beze-roa leial bihurtzea esaten zaio fenomeno horri. Prozesu luzea da, eta, horregatik, merka-tuan jada finkatuta dauden enpresek abantaila dute sartu berrien aldean. Esate baterako, kola-freskagarrien merkatuan, Coca-Cola® eta Pepsi® konpainiek publizitate-kanpaina izu-garriak egiten dituzte, eta beren produktuak desberdintzen, markaren, logotipoaren eta ontziaren kolorearen bidez. Inbertsioen helburua bezeroen leialtasuna ez galtzea da, mar-kak jada oso ezagunak dira eta.

• Kapital-inbertsioak. Zenbait merkatu motatan sartzeko, oso inbertsio handiak egin behar dira, eta inbertsio horiek berez dira ia gainditu ezinezko hesiak. Hori industria-enpresen ezaugarri tipikoa da, makina astunak edo instalazio espezializatuak erabiltzen dituztelako beren ekoizpen-prozesuetan. Horren adibide dira automobilgin tzako sektorea, eraikuntza eta ontziolak.

Eskala-ekonomiak kostu finkoak on-dasun-kantitate handiagoaren artean banatzean lortzen dira.

Gogoan izan

Enpresen eragina prezioan

Kontzentrazio-maila (enpresa kopurua)

Asko

Handia

Ez dago hesirik

Ez dago desberdintzerik

Erabatekoa Handia

Hesiak daude

Desberdintzea dago

Ez dago Batere ez

Gutxi

Pixka bat

Bat

Batere ez

Merkatuak sailkatzeko irizpideak

5.1. eskema. Merkatuak sailkatzeko erabiltzen ditugun irizpideak lagungarriak dira merkatuen funtzionamendua hobeto ulertzeko.

Homogeneotasun-maila

Lehia

Sartzeko eta irteteko askatasuna

Gardentasun-maila

www.mcg

raw-h

ill.es


Produktu jakin bat eskuratzeko esklusibotasuna izatea edo lege-xedapenak ere oztopoak izan daitezke enpresa berriak merkatuan aritzeko. Aurrerago ikasiko dugu zertan diren oztopo horiek.

Irteteko hesiak enpresa batek jasan beharko lituzkeen kostuak dira, merkatu jakin bate-tik irteteagatik edo inbertitutakoaren zati bat ez berreskuratzeak sortutako galerengatik.

Enpresak, pertsonak bezala, hipotekatu egiten dira inbertsioak egiteko, eta oso espezializa-tuak edo garestiak badira, arazoak sor daitezke inbertsioak gainetik kendu nahi izanez gero. Esate baterako, hiri bateko hiriguneko supermerkatuak banaketa-negozioari utzi nahiko balio, lokala erraz eraldatu dezake, edo saldu. Baina, zer egin dezake kamioien xasisen muntaketa-rako lerroa duen enpresa batek? Ziur asko, enpresa lehiakideren bati saltzea izango da aukera bakarretako bat, eta gainera, oso litekeena da enpresa lehiakide horrek horrelako instalaziorik behar ez izatea, jada badituelako.

Instalazio erosteko diru asko ordaindu behar izan duen enpresa batentzat aukerak askoz ere mugatuagoak dira, ziur asko, eta agian ezin izango dio instalazio espezializatu hori beste nor-baiti saldu, inbertitutakoaren zati bat behintzat berreskuratzeko. Agian, kamioiak ekoizten ja-rraitu beharko du, inbertsio espezifiko eta garesti hori birziklatzeko ezinezkoa zaiolako.

Lehiarik ez izateko mugak ala profe-sionaltasuna?

Gero eta ohikoagoa da zenbait lanbide kualifikatutan jarduteko, horretarako beharrezkoa den uni-ber tsitate-titulua edukitzeaz gain, gaikuntza-ikastaro espezifikoak gain-ditu behar izatea; eta lanerako hesia dira horiek ere. Eta itxuraz herritarrak gaituta ez dauden profesionaletatik babesteko sortutako erakunde askok eta askok aitzakiak erabiltzen dituzte jardunean dauden profesionalen or-dainsari altu-altuei eusteko. Izan ere, gaikuntza-ikastaroak ematen dituzten irakasleak jada jarduera horretan la-nean ari diren profesionalak dira, eta gainsoldata handiak lortzen dituzte etorkizunean lehiakide izango dituz-tenei ikastaroak ematen. Jarduteko modu horren adibide garbi-garbia da abiazio komertzialeko pilotu-baime-na lortzeko ikastaroa: oso ikastaro garestia da, litekeena da ikastaroa ez gainditzea, eta hura ematen duten irakasleak hegazkin baten aginteeta-ra jarri nahi duten izangaien lehiakide zuzenak dira.

Hausnartu

Zergatik da garrantzitsuagoa merkatu-kuota salmenta kopurua baino?

Enpresa baten merkatu-kuota lortzeko, produktu jakin baten salmentak zati produktu horrek merkatu osoan izandako guztizko salmentak egin behar da. Enpresa baten merkatu-kuota zenbat eta handiagoa izan, orduan eta kontrol handiagoa izango du enpresa horrek mer-katuan.

Salmenta kopurua, handia izan arren, neurri erlatibo bat da eta guztirakoarekin alderatu behar da.

= ⋅Merkatu-kuotaEnpresa baten salmentak

Guztizko salmentak100

Esate baterako, demagun A argitaletxeak testuliburuak ekoizten eta banatzen dituela. 2004-2005 ikasturteko batxilergoko 1. mailarako ekonomiako liburuaren 90.000 ale sal-du ditu argitaletxe horrek. Argitaletxe guztien (A argitaletxea barne hartuta) salmentak 450.000 alekoak izan dira. Datu horiek kontuan hartuta, zenbateko merkatu-kuota du A argitaletxeak?

= ⋅ =A editorialaren merkatu-kuota90.000450.000

100 20%

A argitaletxearen merkatu-kuota % 20 da; hau da, argitaletxe horretakoak dira merkatuan saltzen diren batxilergoko 1. mailarako ekonomiako ikasliburuen 100 liburutik 20.

1. behatokia

3> Zer esan nahi du galletak ekoizten eta banatzen dituen enpresa batek % 16ko merkatu-kuota duela?

4> Zer da produktu-desberdintzea? Eman hiru adibide, eta azaldu.

Jarduerak

www.mcg

raw-h

ill.es


3. Lehia perfektuko merkatuaLehia perfektuko merkatuan sartzea oso erraza da. Hona hemen merkatu horren ezaugarri nagusiak:

• Sartzeko eta irteteko erraztasuna. Ez dago lege-mugarik jarduera egin ahal izateko, eta ekoizpen-ondasunetan (makinak, ordenagailuak, lur-sailak, lokalak edo dirua) egin beharre-ko inbertsioak txikiak izaten dira. Jarduera bertan behera uzteko edo beste modu batean bideratzeko kostuak ere txikiak dira.

• Enpresa asko. Sartzeko askatasuna dagoenez, ekoizle eta enpresa asko etekinak daude-nean sartzen dira merkatuan, baina kuota txikia lortzen dute guztizkoarekiko, oso txikiak direlako.

• Merkatu homogeneoa. Ekoizle batetik bestera ez da alderik egoten kalitatean, diseinuan edo produktuen prestazioetan. Ekoizlearen marka edo bermea ez da garrantzitsua eta, batzuetan, ez dira bilgarrian ere agertzen. Marka batekiko leialtasunik ez dagoenez, erraz samarra da ekoizle berri batentzat merkatu-kuota txiki bat bereganatzea.

• Enpresa prezio-onartzaileak. Enpresa txikiak direnez, haietako bakar batek ere ez du prezioan eragiteko ahalmen handirik (eskaintzaren eta eskariaren funtzionamendu askea-ren arabera finkatzen dira prezioak). Enpresa horiek zer kantitate ekoitzi baino ezin dute erabaki, kontsumitzaileak ordaintzeko prest dauden prezioaren arabera. Horregatik, enpre-sa horiei prezio-onartzaile esaten zaie.

• Lehia handia. Produktu-desberdintasunik ez dagoenez, erraza da merkatuan sartu eta mer-katu-kuota lortzea, baina horrexegatik da erraza, halaber, kuota galtzea. Publizitateak era-ginkortasun handirik ez duenez –zer iragarriko dugu marka edo bermea garrantzitsuak ez badira?–, enpresek prezioan lehiatzen dute, eta kostuak murrizten saiatzen dira.

• Prezio-gardentasuna. Lehia perfektuko merkatuan, erosleek nahiz saltzaileek produktuek merkatuan duten salmenta-prezioari buruzko informazio guztia dute. Produktuak gares-tiegi saltzen saiatzen diren saltzaileek arriskua dute produktuaren ale bakar bat ere ez saltzeko.

Azaldu lehia perfektuko merkatuaren ezaugarriak, adibide moduan tomateen merkatua erabiliz.

Ebazpena

a) Sartzeko eta irteteko askatasuna. Edozein nekazari da gai tomateak ekoizteko, inbertsio handirik eta gastu han-dirik egin gabe, eta laborez aldatzeko zailtasunik ere ez du.

b) Enpresa asko. Labore erraz-erraza denez, eta kostu txiki-koa, gainera, nekazari askok ekoizten dituzte tomateak.

c) Merkatu homogeneoa. Kontsumitzaileek kolorea, neurria, freskotasuna eta beste ezer gutxi bereizten dute. Ez du axola bertako tomateak edo atzerrikoak izatea, hemen-goak, Valentziakoak edo Almeriakoak.

d) Enpresa prezio-onartzaileak. Nekazari baten tomateak gai-nerako nekazarien tomateen berdin-berdinak direnez, inork ezin ditzake besteak baino prezio handiagoak eskatu.

e) Lehia handia. Produktu batetik bestera alde handirik ez dagoenez, nekazariek prezioan lehiatzen dute, eta horixe da kontsumitzaileak erosteko kontuan hartzen duten fak-tore nagusia.

f) Prezioen gardentasuna. Nekazari guztiek dakite zer prezio-tan eta zer baldintzatan saltzen ari diren, gaur egun, toma-teak merkatuan.

1. kasu praktikoa

www.mcg

raw-h

ill.es


3.1. Lehia perfektuko merkatuaren bilakaera

Mota horretako merkatuaren bilakaeran aldi hauek bereiz daitezke:

• Hazkundea. Saltzaileek ez-ohiko mozkinak lortzen badituzte (ohikoak baino handiagoak), ekoizle edo saltzaile berriak sartzen dira merkatuan, jada finkatuta dauden enpresei imi-tatzen dietenak.

• Asealdia. Saltzaile berriak sartzean, ondasunaren eskaintzak gora egiten du. Desberdindu gabeko produktuak direnez, gehiegizko eskaintza sortzen da, eta saltzaileek prezioak jais-ten dituzte, soberakinak saldu ahal izateko. Horren ondorioz, mozkinek behera egiten dute.

• Geldialdia. Gehiegizko eskaintzaren ondorioz, ez-ohiko mozkinen aldia amaitu egiten da eta zenbait enpresa merkatutik irteten dira, jarduera errentagarriago batzuetan ari tzeko. Gai-nerako enpresek ekoizpen-prozesuak egokitzen dituzte, edo merkatuan jarraitzeko aukera emango dieten beste formula batzuk bilatzen. Egoera horretan ere elkarri imitatzen diote enpresek, eta prezioek behera egiten dute berriro.

• Egonkortzea. Enpresa gehiago irteten dira merkatutik; geratzen diren gutxiek bezeroak berreskuratzen dituzte, eta berriz etekinak izaten hasten dira, eskaintzak behera egiten duelako eta prezio-gerrak amaitu direlako. Enpresek aldi horretan lortzen dituzten sarrerei sarrera normalak esaten zaie, gastuak ordaintzeko eta enpresaburuak gutxieneko saria izateko aukera ematen dutelako.

Merkatu homogeneoa denez eta produktuak oso antzekoak direnez, publizitatean inbertitzeak ez du zentzu handirik, kontsumitzaileari marka bat edo bestea berdin zaiolako eta merkeena erosten duelako, besterik gabe. Horrelako kasuetan, ekoizleak publizitate-kanpaina batera-tuak egiteko elkartzen dira, produktuaren kontsumoa areagotzen saiatzeko. Esate baterako, azukre-ekoizleak elkar litezke beren produktua sustatzeko, eslogan honen bidez: «Gozatu bi-zitzaz; hartu azukrea».

5.2. eskema. Lehia perfektuko merkatu baten bilakaera.

Hazkundea

Asealdia

Geldialdia

Egonkortzea

Bizitza errealean, oso gutxitan aurki-tzen dira atal honetan deskribatutako moduko lehia perfektuko merkatuak. Nolanahi ere, nekazaritza-produk-tuen merkatua da lehia perfektuko merkatu tipikoena.

Adi!

Zergatik ez dute enpresek perfektuak izan nahi?

Prezioan eragiteko balia daitekeen estrategia bat da produktuak desberdintzen saiatzea, kon tsumitzaileak onar dezan merezi diola produktu berezitu bat garestiago ordain tzea, berezitua ez den beste bat merkeago erostea baino. Esate baterako, pata-ta-ekoizleek, produktuak desberdintzeko, zenbait kategoriatan zakuratzen dituzte, pataten ezaugarrien edo jatorrizko geogra-fia-eremuaren arabera (frijitzeko patatak, egosteko patatak, Galiziako patata...). Desberdintze-estrategia guztiek ez dute arrakasta izaten, baina lortuz gero, emaitzak bai mereziko dio

ekoizleari, asko merezi ere, aukera baitago prezioa aldatze-ko. Eta lehia perfek tuko produktu batek desberdintzea lortzen badu, lehia monopolistako klub berezian sartuko da. Desber-dintze horren atzean arrazoi objektiboak egon daitezke –adibi-dez, Errioxako ardoa edozein mahaiko ardo baino garestiagoa da, kalitate hobekoa delako eta kalitate hori Europan aitortuta duelako, jatorri-deitura izeneko marka bereizgarriaren bidez–, edo subjektiboak –esate baterako, ur mineralaren marken arte-ko desberdintzea, batez ere, publizitatearen eragina izaten da, produktuan ez baitago desberdintasun handirik–.

2. behatokia

5> Nola lotuko zenituzke lehia perfektuko merkatuko prezioak eratzeko modua eta aurreko unitatean ikasitako kontzep-tuak?

6> Lehia perfektuko merkatu batean, zergatik ez da garran-tzitsua marka?

7> Zergatik esaten da lehia perfektuko merkatuan enpresak prezio-onartzaileak direla?

8> Lehia perfektuko merkatuan, zer aukera daude mozkinek behera egiten dutenean?

Jarduerak www.mcg

raw-h

ill.es


4. Lehia monopolistaHauek dira lehia monopolistaren ezaugarriak:

• Enpresa asko. Enpresa bakoitzaren merkatu-kuota merkatu osoarekiko nahiko txikia den arren, handiagoa da lehia perfektuko merkatuko enpresek dutena baino. Lehia monopolis-tako merkatuan, enpresa batek badu nolabaiteko tartea prezioa igotzeko, merkatu-kuota galdu gabe besteekiko. Beste aldaketa batzuek, txikiak baldin badira –logotipoak aldatzea edo ontzia aldatzea, adibidez–, ez dute bezerorik galtzea ekarri ohi. Hori gertatzen da, esate baterako, ardoaren merkatuarekin: mahaiko ardoa baino garestiagoak dira jatorri- deituraren babesa duten ardoak, Errioxa, Ribera eta Rías Baixas, adibidez.

• Produktu-desberdintzea (sartzeko hesia). Produktuek behar berberak asetzen dituzte, baina ez dute elkar guztiz ordezten; hau da, ez dira ordezko produktu perfektuak, zenbait kalitate-maila, diseinu, marka eta abar daudelako. Produktua homogeneoa ez bada eta beste produktuetatik bereizten duen ezaugarriren bat badu, produktu-desberdintzea da-goela esaten da. Adibidez, Kanarietako platanoak gainerako bananak baino garestiago saltzen dira. Orban marroi txiki batzuk dituzte azalean, eta ekoizleek ezaugarri hori baliatu zuten zenbait publizitate-kanpainatan, beren produktua beste eskualde edo herrialdeetako bananetatik bereizteko.

4.1. Lehia monopolistako merkatuen funtzionamendua

Merkatu mota horren funtzionamendua soil-soila da. Publizitatearen bitartez, enpresak produk-tuak desberdintzen saiatzen dira, kontsumitzailea beste produktu batzuen truke ordainduko lukeena baino gehiago ordaintzeko prest egon dadin.

Kontsumitzaileak produktuak bereiztea lor tzen denean, publizitate-ahaleginek kon-tsumitzailearen leialtasunari eustea eta bezero berriak lortzea izan ohi dute helburu. Kon-tsumitzailearen leialtasuna dutenez, enpresa horiek nolabaiteko aukera dute produktuaren ezaugarriak edo prezioa hein batean aldatzeko. Horregatik, esaten da lehia-merkatu batean jarduten duten monopolista txikiak direla enpresa horiek, eta lehia monopolista esaten zaio lehia mota horri.

Horren haritik, Edward Hastings Chamberlin ekonomialariaren esanetan, zenbait elementu mo-nopolista egoteak (egile-eskubideak, marka erregistratuak, kostu-abantailak eta abar) aukera ematen die saltzaileei produktuen prezioak aldatzeko, bezeroen leialtasunari esker. Etxetresna elektrikoaren edo jatorri-deitura duten nekazaritza-produktuen merkatuak dira lehia monopolis-tako merkatuen adibideak.

Lehia monopolistako merkatuan erabiltzen den publizitate mota lehia perfektuko merkatuan egiten denaren guztiz bestelakoa: lehia perfektuko merkatuan, publizitaterik egiten bada, elkarrekin eta modu anonimoan egiten da, eta lehia monopolistikoan, berriz, sormen handiko publizitatea da, erakargarria, erabiltzaileen leialtasuna lortu behar du eta.

Baina badira publizitaterik egin beharrik ez dutenak ere: tokiko eremuan jarduten duten le-hia monopolistako enpresak dira horren adibide. Esate baterako, dentistek eta gasolina- zerbitzuguneek zerbitzu edo produktu berbera eskaintzen diote bezero multzo berberari. Eta nola lortzen dute, orduan, sektorean desberdintzea? Batez ere, trebetasunari esker, lehenen-goek, eta kokapenari esker, bigarrenek. Dentista batentzat, publizitaterik onena bezeroek ahoz aho zabaltzea da. Eta zerbitzuguneak, berriz, ia ez du ezer egin behar sarbide onak eta zirkulazio handia duen errepide baten ondoan badago. Behar den lekuan dago, ez dago bes-telako sekreturik.

5.2. irudia. Kirol-oinetakoen merkatua lehia monopolistako merkatuen adibide da. Enpresek asko zaintzen dute marka-irudia, bezeroek enpresaren produktuek lehiakideen produktuekiko dituzten aldeak ikus ditzaten.

E.H. Chamberlin ospe handiko eko-nomialari eta irakasle estatubatuarra izan zen. 1933. urtean, lehia mono-polistako merkatuaren azterketa egin zuelako da ezaguna.

Ba al zenekien?www.mcg

raw-h

ill.es


9> Zertan dira desberdinak lehia monopolista eta lehia perfek-tua? Eman adibide bat.

10> Lehia monopolistako merkatuko enpresek zein kasutan ez dute publizitaterik egiten?

Jarduerak

5.3. irudia. Errepublikanoen (ezkerrean) eta matxinatu frankisten (eskuinean) aldeetako panfletoak, Espainiako Gerra Zibilaren garaikoak. Publizitatearen aldaera bat propaganda edo politika-publizitatea da. Propagandako mezuen helburua da hiritarren balio-sisteman eta portaeran eragitea.

Zenbateraino da beharrezkoa produktu-bereiztea?

1978an, Casa Tarradellas Kataluniako masia bat zen, hestebeteengatik ezaguna. Beren pro-duktuen banaketa mugatua zen, eta lehian jardun behar zuten txerrikien artisau-produktuak eskaintzen zituzten inguruko beste masia batzuekin. Merkatu lehiatsu horretan bereizteko, Josep Tarradellas sortzaileak bazekien produktu esklusibo bat behar zuela, Kataluniako gai-nerako masiek izango ez zuten produktu bat. Tarradellasen hitzetan, «helburua zerbait des-berdina eskaintzea zen, dendetan zeuden produktuen desberdina». Casademont Gironako harakintza-enpresa fuetaren merkatuaren liderra bazen ere, Tarradellasek fuet mota berezi bat ekoitzi zuen, txerriaren hesteetako beste zati bat erabiliz. Fuet mota hori zatitu egiten zen tolestean, eta soinu berezi bat sortzen zuen. Espetec deitu zion produktuari (‘klaska’ esan nahi du katalanez), izena patentatu, beste inork erabil ez zezan, eta kamioi txiki bat erabiliz saltzen hasi zen. Berehala, espeteca Casa Tarradellasen produktu bereizgarri bihurtu zen.

Erabaki horrekin eta beste batzuekin bete-betean asmatu zuten: enpresak 800 milioi euro inguru fakturatu zituen 2014an. Sekulako arrakasta, duela 35 urte Bartzelonatik 80 kilo-metrora zegoen masia txiki bat besterik ez zen batentzat.

3. behatokia

www.mcg

raw-h

ill.es


5. OligopolioaHauek dira merkatu mota horren ezaugarri bereizgarriak:

• Enpresa gutxi. Merkatu-kuota osoa enpresa gutxi batzuen artean banatzen da. Horrega-tik, enpresa horietako baten merkataritza-politikak eragin handia du gainerako enpresen erabakietan.

• Merkatu homogeneoa. Mota horretako merkatuko produktuak, behar bera ase tzeaz gain, trukagarriak dira elkarren artean (hau da, ordezko produktu perfektuak dira).

• Kapital-inbertsio handiak (sartzeko hesia). Merkatu oligopolistetan ondasunak eta zerbit-zuak ekoizteko behar diren inbertsioak eta teknologiak enpresa handi-handien esku daude soilik.

5.1. Oligopolioen funtzionamendua

Edozein enpresa oligopolistaren ekintzek eragina dute lehiakideen mozkinetan, norberaren emaitzak hobetzeko merkataritza-ahaleginek kalteak eragiten dituzte-eta besteen emaitzetan. Elkarreragin-maila altu hori dela eta, baliteke enpresa oligopolistek elkarren artean lehiatzea merkatua bereganatzeko, edo ez lehiatzea. Lehenbiziko kasuan, kolusiorik gabe jarduten dute, eta bigarrenean, berriz, kolusioz.

Merkatu oligopolisten arloan, enpresen arteko lehia askearen kalterako hitzarmen oro da kolusioa.

A. Kolusiorik gabe

Enpresak prezioak finkatzen saiatzen dira, kontuan hartuta zenbat sal dezaketen eta lehia-kideek zer-nolako erreakzioak izan ditzaketen. Hiru estrategia baliatu daitezke horretarako:

• Aurrea hartzeko merkataritza-politikak. Enpresa bakoitza lehiakideek zer egingo duten igartzen saiatzen da, horren arabera jarduteko.

• Prezio-gerrak. Enpresa oligopolista batek salmenta-prezioa jaisten badu, besteek jaitsi gabe, haren merkatu-kuotak eta diru-sarrerek gora egingo dute, gainerako enpresen kon-tura. Aitzitik, enpresa guztiek proportzio berean jaisten badute prezioa, kontsumitzaileak izango dira egoera horren onuradun bakarrak.

Adibidez, Espainian komunikazioak liberalizatu zirenetik, telefonia mugikorreko enpresek prezioen, oparien eta sustapenen gerra etengabean jardun izan dute, bezeroak eskuratze-ko, eta bereziki, lehiakideen bezeroak eskuratzeko.

• Prezioen lidergoa. Merkatuan lider den enpresak prezioa eta eskaintzaren gainerako bal-dintzak finkatzen ditu, eta merkatu oligopolistako gainerako enpresek onartzen dituzte, negoziaziorik gabe.

Esate baterako, Espainian, gasolinaren merkatua merkatu oligopolista da: gasolina- zerbitzuguneak dituzten enpresak 30 inguru diren arren, Repsol enpresak nagusitasunezko posizioa du, berak duelako gasolina-zerbitzugune gehien, eta horren ondorioz, gainerako enpresentzako jarraibideak ezartzen ditu. Enpresa liderrak monopolio-erregimenean jardu-ten du, badakielako gainerakoek bere merkataritza-politika imitatuko dutela, baina aginta-riek zehapena ezartzeko arriskua du, posizio nagusi hori kontsumitzaileen kalterako era-biltzen badu (adibidez, artifizialki eragiten badu prezioak altuak izatea).

5.4. irudia. Torero ezagun-ezaguna Olimpo alkandoren publizitatea egiten. Pertsonaia famatuekin publizitatea egitea oso eraginkorra da, baina garestia. Horregatik, salmenten igoerak berdindu egin behar du gastu hori. Iragarleak produktua pertsonaia famatuaren irudi onarekin lotu nahidu.

Jada 1776an, Adam Smithek oligopo-lioko merkatuaren funtzionamendua azaldu zuen. Honela zioen Nazioen abe-rastasuna lanean: «Industria berean jar-duten duen jendea elkartzen denean, oso gutxitan geratzen dira publikoaren aurkako konspirazioren bat asmatzeari edo prezioak igotzeko amarruren bati buruz hitz egin gabe. Zerbait ospatzeko edo jairen baten aitzakiaz biltzen dire-nean ere egiten dituzte horrelakoak. Guztiz ezinezkoa da bilera horiek lege baten bidez debekatzea, eta, aldi be-rean, lege hori askatasunarekin eta justiziarekin bat etortzea. Baina legeak ezin badu eragotzi industria bereko jen-dea zenbaitetan biltzea, ez luke ezer egin behar bilkura horiek errazteko, bederen, eta are gutxiago bilerok be-harrezko bihurtzeko».

Ba al zenekien?

www.mcg

raw-h

ill.es


Irtenbide horiek ez dira, ordea, mesedegarriak enpresarentzat: aurrea hartzeko merkataritza- politikaren ondorioz, enpresak etengabeko ziurgabetasun-giroan bizi dira; prezio-gerrek moz-kinek izugarri behera egitea eragin dezakete; eta, azkenik, ez da beti egoten posizio nagusia duen enpresa bat prezioen lidergoa izateko (gainera, legez kanpo jokatzearen muga-mugan dago jarduteko modu hori).

B. Kolusiozkoa

Enpresak lankidetzan aritzen badira, elkarrekin lehiatu beharrean, kartela osa tzen dutela esa-ten da. Era horretan joka tzean, enpresek zenbait buruko monopolio moduan jarduten dute, eta hori kontsumitzailearen kalterako da. Horregatik, gobernuek lehia askea babesten dute, eta horrelako akordioak debekatzen dituzten legeak ezartzen dituzte.

Kartelak enpresen elkarketa informalak dira, merkatuko lehiakideak gutxitzeko edo paretik kentzeko sortutakoak, baina enpresa bakoitzak bere independentziari eusten diola.

Kartelak edo kolusio-akordioak bi modutan gauzatzen dira:

• Prezioa alde batera utzita lehiatuz. Enpresen lehia diseinuan, kalitatean edo beste edozein faktoreren inguruan izaten da, baina aldez aurretik elkarrekin adostutako prezioa errespeta-tzen dute.

• Merkatu-banaketa eginez. Merkatua zati berdinetan bana daiteke, edo geografia-eremuka. Halaber, ekoizpen-kuotak adostu ohi dira enpresa bakoitzarentzat.

Praktikan, oso zaila da kartela dagoela frogatzea, baina batzuetan frogatzen da akordio irre-gular jakin batzuk egin direla, eta zigortzeko, isun ekonomikoak ordainarazten zaizkie enpresa arau-hausleei.

Duela gutxi, salatzailea barkatu deritzon jarduna zabaldu da: isuna kentzen zaio kartel batean parte hartu eta kartela izan badela salatzen duenari.

Denboraren poderioz, kar tel kon-tzeptuak enpresa-esparrua gainditu du, eta gaur egun, eragin-eremuak banatu eta lehiakideak paretik ken-tzen dituzten legez kanpoko zenbait antolakunde adierazteko ere erabil-tzen dugu –esate baterako, Italiako mafia eta drogaren kartel latinoame-rikarrak–.

Ba al zenekien?

Lankidetzan aritzea ala ez da enpre-sa oligopolistek betidanik izan duten dilema.

Adi!

Zer kasutan da onargarria konparaziozko publizitatea?

Espainian, beste enpresa batzuekiko konparaziozko publizitatea onartzen da, baldin eta konparaziorako irizpide objektiboak era-biltzen badira. Publizitate-kanpaina batean, enpresek ezin dituz-te lehiakideen produktuak aipatu irizpide subjektiboak erabiliz; esate baterako «x baino gozoagoa da» edo «x baino erabilga-rriagoa da». Bada konparaziozko publizitate-kanpaina ezagun- ezagun bat: Don Simón enpresa-taldeko SimonLife zuku-markak egin zuen 2001ean. Kanpaina hartan, esaten zuten bere pro-duktuak, SimonLifek, % 10 zuku naturala zuela, eta haien lehia-kideetako batenak, Procter & Gamble enpresaren Sunny Delight edariak, % 5 soilik.

Datu horiek lortzea oso erraza zen, bi marken ontziei begiratuta, etiketan baitzeuden. Hau da, datu objektiboak ziren; beraz, pu-blizitate mota hori legezkoa da, Espainiako legedian ezarritakoa betetzen baitu.

Espainian konparaziozko publizitatea gutxi erabil tzen bada ere, badirudi laranja-zukuen sektorea publizitate mota horren errefe-rentzia bihurtu dela. Oihartzun handia izan zuen beste kanpaina batean, Pascual taldea konparaziozko publizitatearen gerran sar-tu zen, eta zukuaren garraioa erabili zuen publizitate-kanpainaren ardatz nagusi gisa. Kanpaina horretan, esaten zuten beren pro-duktua, Pascual zukua, hotzeko kamioietan garraiatzen zela, eta lehiakidearena, SimonLife zukua, berriz, giro-tenperaturan.

4. behatokia

11> Oligopolioetan, zer arazo du aurrea hartzeko merkatarit-za-politikak?

12> Zer dilemari egin behar diote aurre merkatu oligopolistako enpresek?

Jarduerak

www.mcg

raw-h

ill.es


6. Monopolioa

Merkatu monopolistan, enpresa bakar batek asetzen du eskari osoa, eta erabateko ahalmena du erabakitzeko zenbat ekoitziko duen, eta zer preziotan. Merkatuan sar tzeko hesi bereziak daude merkatu mota honen jatorriaren atzean:

• Baliabide bat eskuratzeko esklusiba izatea. Enpresa batek ondasun edo zerbitzu jakin bat lortzeko ezinbesteko ekoizpen-faktoreren bat kontrolatzen badu, berak bakarrik eskaini ahal izango du produktu edo zerbitzu hori. Adibidez, Almadénen (Ciudad Real) munduko merkurio-meatoki bakarretako bat dago, eta Espainiako estatuak izan du hura ustiatzeko esklusiba 1918. urtetik 2007. urtera arte.

• Lege-eskubideak izatea. Jatorri pribatukoak edo publikokoak diren kontuan hartuta, le-ge-eskubideak honela sailkatzen dira:

– Patenteak. Lege-babesa lortzeko formula bat da. Patenteen bidez, industrian aplika dai-tekeen asmakizuna egin duenari aitortzen zaio hura esklusiban ustiatzeko eskubidea, denbora jakin baterako. Eskubide hori asmatzailearena da, eta asmakizuna saltzeko, emateko edo oinordetzan uzteko aukera izango du. Enpresa batek patente baten esklu-siba baldin badu, monopolio-erregimenean jardungo du. Espainiako patente uniber tsalen adibideak dira Chupa-Chups® gozokiak eta lanbasa.

– Administrazio-emakida. Askotan, sektore publikoak ondasun jakin bat ekoizteko edo zerbitzu jakin bat emateko eskubidearen esklusiba du. Administrazio-emakiden bidez, sektore publikoak enpresa bati lagatzen dio eskubide horren ustiaketa aldi baterako, zenbateko baten truke eta jardueraren funtzionamendu ona bermatzeko zenbait baldin-tza betetzen baditu. Esate baterako, autonomia-erkidegoek lizentziak ematen dizkiete bidaiarien garraio-enpresei, linea jakin batzuk ustiatzeko. Emakida enpresa bakar batek eskuratzen badu, monopolio-egoera sor tzen da. Beste adibide bat zenbait erakunderen taberna- eta jatetxe-zerbitzuak dira. Hasierako ordainketa baten eta zerbitzuak prezio ja-kin batean ematearen truke, baldintza onenak eskaintzen dituzten enpresek monopolio txiki baten moduan jarduten dute emakidak irauten duen bitartean.

• Emandako zerbitzuaren ezaugarriak. Batzuetan, zenbait zerbitzuren ezaugarriak direla eta, ez da komeni merkatu berean enpresa bat baino gehiago aritzea. Adibidez, uraren eta argiaren hornidura efizienteagoa da zerbitzua enpresa bakar batek ematen badu, enpre-sa gehiago egotea baliabideak xahutzea izango litzatekeelako. Demagun etxe batera bi linea elektriko heltzen direla, bakoitza enpresa batena, edo ur-hartune bakoitzean hiru hodi-multzo daudela, bakoitza konpainia batena. Ez da zentzuzkoa, inolaz ere. Enpresa bakar bat badago, hornidura-kostuak murrizten dira. Horrelako monopolioari monopolio naturala esaten zaio. Horrelakoa da, esate baterako, Espainiako trenbide-sarea: RENFE konpainiarena da.

• Kostu-abantailak. Enpresa batek lehiakideek baino kostu txikiagoan ekoizten badu, mer-katuan nagusituko da. Adibidez, Intelek ordenagailu pertsonalen % 80ren mikroprozesado-reak saltzen ditu, eta praktikan, monopolio moduan jarduten du, kostu txikiak dituelako. Teknologia aurreratuko mikroprozesadore bat (Intel Core, adibidez) garatzeko behar den inbertsioa 10.000 milioi euro ingurukoa dela kalkulatzen da, baina behin mikroprozesa-dorea garatu eta lantegia eraiki ondoren, unitate bakoitza ekoizteko prezioa oso txikia da, euro-zentimo gutxi batzuk baino ez. Eskala-ekonomiei esker lortzen da abantaila kostuetan. Intelek, posizio nagusia duenez, lehiakideak merkatutik kanporatu ditzake, bera bakarrik geratzeko, baina hori eginez gero, monopolioaren aurkako legeei aurre egin beharko lieke.

5.5. irudia. Matxinsaltoak latan. Zer iragarri dezake munduko merkatuan lider den enpresa batek kontsumitzaileek jada ez dakitena? Iragarki bitxiak ohikoak dira enpresa liderretan: enpresa horiek horrelako publizitatea egitean, merkatuko enpresa liderrak izaten jarraitzen dutela nabarmentzeko helburua dute. Izan ere, iragarki horietan, originalak izaten saiatzen dira, produktuaren abantailak edo ezaugarriak nabarmentzen saiatu baino gehiago.

Zenbait merkatutan, enpresa bakar bat egotearen arrazoia da merka-tu horretan lehian aritzen hasteko inbertsio handi-handiak egin behar direla.

Gogoan izanwww.mcg

raw-h

ill.es


13> Nola sortzen dira monopolio naturalak eta legezko monopolioak? Eman adibideak.

14> Nola eragiten du ondasun baten eskari motak merkatu monopolistako produktuen prezioan?

Jarduerak

6.1. Monopolioen funtzionamendua

Eskaintza enpresa bakarraren esku badago, diru-sarrerak eskariaren araberakoak dira, eta gehiago saldu nahi izanez gero, prezioa jaitsi behar da. Baina litekeena da egokiago iriztea ale gutxi batzuk saltzea prezio altuan, asko prezio baxuan sartu beharrean. Ondasun horren eskariaren elastikotasunaren arabera aukeratuko da bata ala bestea.

a) Eskaria oso ez-elastikoa duten ondasunak. Ordezko gutxi duten edo ordezkorik ez duten ondasunak dira eta premia bizikoak kontsumitzailearentzat. Enpresari komeni zaio prezioak igotzea. Tabakoarena da horren adibide garbia: nahiz eta leku publikoetan debekatua da-goen erretzea, eta nikotinazko txaplatak eta zigarreta elektronikoak ere badiren arren, erretzaile askok onartu egiten dituzte prezio-igoerak, ezin diotelako erretzeari utzi eta ezin dutelako beste ezerez ordeztu.

b) Eskari elastikoa duten ondasunak. Kontsumitzailearentzat ezinbestekoak ez diren on-dasunak dira, edo ordeztu egin daitezkeenak. Hori dela eta, enpresak prezioak jaitsi egin behar ditu, baina ez beste merkatu mota batzuetan lehiatzen diren enpresek jais-ten dituzten adina. Izan ere, eskaintza mugatu egin dezake, prezioei artifizialki eusteko. Dena den, behin eta berriro adierazi behar da prezioek erakargarriak izan behar dutela kontsumitzailearentzat: horrela ez bada, ez dute produktu hori erosiko, edota eginkizun bererako erabiltzen den beste batez ordeztuko dute. Esate baterako, posta-zigiluak mo-nopolio publikoa dira; baina zigiluen prezioa egokia ez balitz, jendeak ez luke gutunik eta postalik bidaliko, posta-komunikazioak ordezten dituzten aukerak izan badirelako: aukera dago testu-mezuak bidaltzeko, telefono-deiak egiteko, edo argazkiak bidaltzeko telefono mugikorraren bidez.

Aurreko unitatean ikasi genuen be-zala, produktu baten elastikotasuna zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta zailagoa da beste batez ordeztea, eta horrenbestez, ekoizleei merezi die prezioa igotzea.

Gogoan izan

Zergatik dituzte monopolioek jarraitzaile sutsuak?

Oro har, monopolioek ospe txarra dute, albistegietan behin eta berriro agertzen baitira haien botere-abusuen berri, edo gobernuekin eta kontsumitzaile-elkarteekin izaten dituzten auzien berri. Baina, harrigarria dirudien arren, badituzte defendatzaile sutsuak ere. Horien artean, Joseph A. Schumpeter dago, xx. mendeko ekonomialari ospetsua. Schumpeterren iritziz, lehiaren ideia klasikoa okerra zen; hau da, ez zuen uste ezinbestekoa zenik enpre-sak, emaitza onenak lortzeko, eskaintza-eskarien legeari jarraiki lehian aritu behar izatea. Honelako argudioak ematen zituen: «Enpresa monopolistek goi-mailako metodoak dituzte, lehiakide gehienen esku ez daudenak; esate baterako, finantza-ospe handia izatea, eta horri esker, baliabide handiak eskuratu ahal izatea; edota, aldi baterako patente baten edo estrategia monopolista baten babesa izanik, ikerketa eta garapen alorreko ekintzak garaiz egiteko aukera izatea. Alde horretatik, herrialdeen ekonomia-garapena eta teknolo-gia-aurrerapenak enpresa handien ekintzen emaitzak dira, eta enpresa horiek, beren burua babesteko, lehiakideak suntsitu behar dituzte apropos, berrikuntzan buru belarri jardun ahal izateko».

5. behatokia

5.6. irudia. Eskariaren funtzio elastikoa. Ondasun honi dagokionez, monopolistak etekin ahalik handiena izateko aukera ematen dioten kopuruak ekoizten ditu, eta litekeena da, gainera, ekoizpena gordeta edukitzea, prezioa artifizialki igoarazteko. Baina kontuan izan behar du kontsumitzaileei asko eragiten diela, kasu honetan, prezioaren aldakuntzak.

Eskariaren kurba

elastikoa

Qd

a

P

www.mcg

raw-h

ill.es


Laguntza-testuak

1> Bonnie edo Clyde izanez gero, aitortuko al zenuke?

2> Merkatu oligopolistetan, enpresek zer dela-eta imita-tzen dituzte lehiakideen publizitate-kanpainak?

3> Bilatu komunikabideetan antzeko publizitate- kanpainak baliatzen dituzten hiru produktu, eta azaldu kanpaina horiek.

Presoaren dilemaPresoaren dilema deritzo per tsonek, arrazoiz jokatuz, aukera onena aukeratu beharrean onena ez dena auke-ratzen duten egoerari. Demagun Bonnie eta Clyde banku bat lapurtu izanaren susmagarri direla eta banan-banan itauntzen dituztela: ez dago froga materialik, eta aitortzen ez badute, armak edukitzea egotzi ahal izango diete soilik, eta urte bakarrerako joango dira espetxera (5.2. taulako A laukia). Batak bestea salatzen badu, salatzailea libre geratuko da eta besteari 10 urteko zigorra ezarriko diote (B edo C laukiak). Eta, biek lapurreta besteak egin duela aitortzen badute, 5 urteko zigorra ezarriko diote bakoitzari (D laukia). Taulan adierazita daude aukera guztiak:

Bonnie

Isilik Clyde salatu

Clyde

Isilik A1 urte – Bonnie1 urte – Clyde

BAske – Bonnie10 urte – Clyde

Bonnie salatu

CAske – Clyde

10 urte – BonnieD

5 urte – Bonnie5 urte – Clyde

5.2. taula. Presoaren dilema (polizia-bertsioa). Iturria: geuk egina.

Bonniek hau pentsatu du: «Clydek ez badu ezer esaten, komeni zait salatzea, aske aterako naiz eta; salatzen ba-nau, aukera egokiena hura salatzea da, bost urteko zigorra jasotzeko, hamar urtekoa beharrean». Biek modu arrazio-nalean jokatu dute, eta bost urte igaro beharko dituzte kartzelan, bat bakarra igaro beharrean. Hau da, jokoa A laukian hasten da; gero, Bonniek eta Clydek B edo C auke-retarantz egiten dute, aukera hobeen bila, eta azkenean, D laukian amaitzen dute biak.

Jokaera horixe izaten dute enpresa handiek. Demagun Winston eta Marlboro tabako-enpresek merkatua kon-trolatzen dutela. 5.3. taulari jarraituz, bi enpresa horiek erabakitzen badute produktuak publizitate-gastua aldatu gabe saltzea, biek 5 milioiko irabaziak izango lituzkete, adibidez (A laukia). Baina bi enpresetako batek akordioa haustea erabakitzen badu, eta publizitate-kanpaina bat jartzen badu abian besteak horrelakorik egin gabe, 8 mi-lioiko irabaziak izango lituzke, eta lehiakideak 1 milioikoak (B edo C laukiak). Bi enpresek akordioa hautsi eta publi-zitate-gastua handitzen badute, etekin txikiagoak izango

lituzkete. Hain zuzen, 2 milioikoak bakoitzak (D laukia). Eta zergatik gertatzen da hori? Enpresek gainerako oligo-polisten kanpainak imitatzen dituzte, eta publizitate-gas-tua handitu egiten da, baina ez da gauza bera gertatzen diru-sarrerekin: kanpaina batek bestea neutralizatzen due-nez, inork ez ditu erabiltzaile gehiago eskuratzen lehiaki-deen kontura.

Hona hemen zer aukera dauden:

Marlbororen publizitate-gastua

Aldatu gabe Handituta

Winstonen publizitate-

gastua

Aldatu gabe

A

5 milioi – Marlboro5 milioi – Winston

B

8 milioi – Marlboro1 millón – Winston

Handituta C


D


5.3. taula. Presoaren dilema (enpresa-bertsioa).

Iturria: geuk egina. Datuak dolarretan.

Baina logikoaren aurkakoa dela iruditu arren, oligopolistek beraiek egiten diote sabotajea kartelari. Enpresa batek publizitate- kanpaina batekin bete-betean asmatzen badu, eta lehiakideek ezin badute berdin egin, badaki irabaziak asko handituko dituela, haien kontura irabazi ere. Marlbo-roren kanpaina, zigarretak besterik ez zituela naturaren-in-darrei aurre egiten zion cowboyarena, 1954. eta 1999. urteen artean erabili zuten Ameriketako Estatu Batuetan. Inoiz erabili izan den publizitate-estrategiarik onena da, hain ona ezen zenbaitek XX. mendean eragin handiena duten fik-ziozko pertsonaien artean sartzen baitute. Eta hori hainbat eta hainbat zailtasuni aurre egin behar ziela, cowboyarena egiten zuten batzuk biriketako minbiziaz hil izana, adibidez. Dena dela, bitxia da Estatu Batuetako gobernuak zigarre-ten publizitatea debekatu zuenean gertatutakoa: Winston, Marlboro eta aukera lehiatzaileena (D laukia) aukeratu zu-ten beste konpainia batzuek, harrituta, ikusi zuten etekinek nabarmen egin zutela gora debekuarekin. Kasu honetan, osasunerako kaltegarria den produktu baten kontsumoa ez handitzeko helburuz onartutako lege batek sendotu egin zi-tuen produktu hori ekoizten eta banatzen duten enpresak.

www.mcg

raw-h

ill.es


Kontzeptu-mapa

Carácterísticas de los mercadosMerkatuen ezaugarriak

Lehia perfektua

Eskaintza-eskarien legeen arabera

funtzionatzen du

Lehia monopolista

Enpresek nolabaiteko ahalmena dute

baldintzetan edo prezioetan eragiteko,

kontsumitzailearen leialtasunari esker

Oligopolioa

Enpresen jarduera gainerako oligopolisten merkataritza-politikek

baldintzatzen dute

Monopolioa

Enpresa batek prezioa, kantitateak

eta baldintzak ezartzeko

ahalmena du

Merkatuen ezaugarriak

Lehia perfektua Lehia monopolista Oligopolioa Monopolioa

Kontzentrazio-maila

(enpresa-kopurua)Enpresa asko Enpresa asko Enpresa gutxi Enpresa bakarra

Enpresen eragina prezioan

Batere ez Pixka bat Handia Erabatekoa

Desberdintze-maila

Produktu homogeneoakProduktu

desberdinduakProduktu homogeneoak Ez du axola

Lehiaren intentsitatea

Oso handia

Oso handia.Merkataritza-

politiketan produktua lehiakideengandik

bereizten saiatzen dira

Oso handia Ez dago lehiarik

Gardentasuna Erabatekoa Ez dago Ez dago Ez dago

Sartzeko eta ateratzeko askatasuna

Ez dago sartzeko edo irteteko hesirik

Askatasuna dago sartzeko (produktua

berezituta) eta irteteko

Hesi handiak daude sartzeko (kapital-

ondasunetarako inber-tsioak) eta irteteko

Hesi handiak daude sartzeko eta irteteko

Merkatu motak

+ –Enpresa-kopurua

www.mcg

raw-h

ill.es


Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Donec quam felisDonec quam felisDonec quam felisDonec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim.

rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec,

Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulnec, vul

Donec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitarhoncus ut, imperdiet a, venenatis vita mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam

Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Donec quam felisDonec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim.

Erreportajea

5. zenbakia. Ekonomia-informazioko egunkari independentea Economicus

*ROBERT BARRO

Lehenik eta behin, bereziki azpimarra-tu nahi dut zer emaitza izan litzakeen Gates Fundazioaren fi lantropia- ahaleginak. 1970-2000 aldian, pobrezia- mailatik behera bizi direnen kopuruak behera egin zuen Txinan eta Indian (250 eta 140 milioi pertsona, hurrenez hurren). Saharaz hegoal-deko Afrikan, ordea, gora egin zuen (200 milioi pertsona). Denok nahiko genuke Afrikak Txinaren eta Indiaren adinako hazkundea izatea. Nola? Txi-naren eta Indiaren arrakastaren gakoa da gobernagarritasuna hobetu dela, herrialde horiek merkatuetara eta ka-pitalismora ireki izanaren ondorioz. Eta ildo beretik, Afrikaren tragediaren elementu nagusia gobernagarritasun txarra da. Kanpotik jasotako lagun-tzak gobernuek kudeatzen dituztenez, sektore publiko handia sustatzeko joera dago, eta sektore horretan, merkatuaren legeek eragina ez iza-teaz gain, ustelkeria izaten da nagu-si. Hori guztia, kontuan hartu gabe kanpo- laguntzak ez duela zerikusirik izan Txinaren eta Indiaren arrakastan,

Monopolista filantropoa«Ez dut ulertzen nola pentsa dezakeen Bill Gatesek berak lortutakoa ona izan dela berarentzat eta Microsofteko akziodunentzat, baina ez dela oso ekarpen handia izan gi-zartearentzat, oro har, eta horregatik ari dela orain filan-tropia-ahaleginak egiten; esaterako, munduko pobreziaren

aurka borrokatzen. Ikuspegi hori ulergaitza da niretzat. Edozein ikuspuntutatik, Microsoft onuragarria izan da gi-zartearentzat, eta Gates filantropia- ahaleginetan erabiltzen ari den 90.000 milioi dolarretik gorako balioa du enpresa-ren softwareak».

«Monopolioa gauza beldurgarria da, zure esku dagoen arte.»Rupert Murdoch, enpresaburu australiarra (1931-).

eta ez duela eragotzi Afrikako trage-dia. Bestalde, ezin da zalantzan jarri Microsoften gizar te-balioa. 13.000 milioi dolarreko irabaziak izanda, enpresaren akzioen balioa 287.000 milioi dolarrera iri tsi zen duela gutxi; hau da, irabazien balioa halako 22. Diru hori kontsumitzaileek preziatzen duten zerbait sortuz lortu zen. Dema-gun Windowsen ber tsio berri baten kopia 50 dolarrean saltzen dela, or-denagailu pertsonal baten prezioan sartuta. Microsoftek Windowsen sal-mentengatik lortutako diru-sarrerak 50 dolar bider kontsumitzaileek ero-sitako kopia-kopurua izango lirateke (44.000 milioi dolar inguru), eta ho-rrek osatzen du gizarte-mozkina. Egia da enpresa-mozkinari ekoizpen- eta garapen-kostuak kendu behar zaiz-kiola, baina ez da berdin gertatzen gizar te-mozkinarekin, haren balioa enpresetan eta etxeetan soft warea erabiltzean sortutako produktibitate- handitzea baita. Gizarte- mozkina Win-dowsen erabiltzaileak lor tzen duen ekoizpen-balioa ken softwareagatik ordaindutako zenbatekoa da, baina

mozkin hori, gutxienez, 50 dolar dela kalkulatu beharko dugu. Bestela iza-nez gero, zergatik ordainduko luke, bada, kontsumitzaileak zenbateko hori Windowsen kopia bategatik? Be-raz, Microsoften gizarte-balioa merka-tuak irabaziei esleitutako balio berean kapitalizatzean (22 bider), fluxu horri 970.000 milioi dolarreko balorazioa dagokio. Horrela, Microsoften etorki-zuneko eragiketen bidez, Gates bilioi bat dolar inguruko mozkina sortzen ari da gizartearentzat, edo emateko asmoa duen kopurua halako 10 baino gehiago. Eta horrek etorkizunean izan daitezken mozkinak soilik kontuan hartuta, iraganekoei inolako baliorik esleitu gabe.

*(Robert Barroren ideietan eta artikuluetan oinarrituta)

Eragin handiko ekonomialaria da Barro, makroekonomian

espezializatua, eta erlijioak eta herri-kulturak ekonomia-politikan duten

eragina ikertu du.

1> Barroren arabera, zein da Txinaren eta Indiaren arrakasta eta Saharaz hegoaldeko Afrikaren porrota azaltzeko gakoa?

2> Zure ustez, zergatik pentsatzen du Barrok arazoa izan dai-tekeela estatuek kanpo-laguntza kudeatzea?

3> Zergatik arrazoitzen du Barrok Microsoften kopia bakoitza-gatik erosleak 50 dolarren balioko produktibitatea lortzen duela?

4> Nola ondorioztatzen du Barrok Microsoften gizarte-mozkina 970.000 milioi dolarrekoa dela?

Hausnar tuwww.mcg

raw-h

ill.es


Curabitur ullamcorper nisi. Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Donec quam felis Donec quam felis Donec quam felis Donec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. mollis pretium. Integer tincidunt. mollis pretium. Integer tincidunt.Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim.

rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Curabitur ullamcorper nisi. Curabitur ullamcorper nisi. Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec,

Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vul nec, vul

Donec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vita rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vita mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam

Curabitur ullamcorper nisi. Curabitur ullamcorper nisi. Curabitur ullamcorper nisi. Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse Aenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit. blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Donec quam felis Donec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt. mollis pretium. Integer tincidunt. mollis pretium. Integer tincidunt. mollis pretium. Integer tincidunt.Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte Lorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim.

Analisi ekonomikoa


Limoiak eta laranjak«Merkatu batean, informazio asimetri-koa dago aldeetako batek beste aldeak baino askoz informazio gehiago badu trukatzen den produktuari buruz. Hori oso nabarmena da erabilitako autoen AEBko merkatuan: merezi duten auto gutxi batzuk daude salgai –laranjak– eta auto txar dezente –limoiak–. Eros-le orok badakienez azkenean limoi bat erosteko aukera asko dituela, laranja baten bila ibilita, saltzaileak eskatzen duena baino gutxiago eskaintzen du sistematikoki. Erosleak benetan merezi duen auto bategatik eskaintza egitean, saltzaileak –berak badaki zer auto di-ren laranjak eta zer auto diren limoiak– uko egingo dio bezeroak eskainitako prezioan saltzeari, eta horrela, auto

onak saldu gabe geratzen dira. Kalitate txarrenekoak soilik salduko dira, sal-tzaileak auto limoiekin onartuko baitu tratuan jardutea. Erosleak hori bada-kienez, hasierako inpresioari heltzen dio, eta iruzur egingo diotela gero eta irmoago uste duenez, are diru gutxiago eskaintzen du, baita saltzaileak eskain-tza onartu dionean ere. Erosleak eta saltzaileak joko horretan ibiliko balira amaiera arte, limoiak ere saldu gabe geratuko lirateke, baina azkenean tra-tuak ixten dira. Azken finean, erosleak auto bat behar du; bestela, zertara joan da kontzesionariora?»

George Akerlov(Ekonomiako Nobel saria)

HemerotekaV. mendetik xv. mendera arte.

Erdi Aroa. Goi Erdi Aroaren hasieran, zerga eta inflazio handiek Erromatar Inpe-rioa hondorarazi zuten, eta barbaroen inbasioaren ondoren, Europa bizirau-pen-ekonomiara bueltatu zen, jaurerri feudaletan oinarrituta. Erdi Aroan, Europan merkatari tza moteldu egin zen, baina Islamiar Inperioa, Txina, India eta Ekialdeko Erromatar Inperioa era guztietako trukeetan aritu ziren alboko lurraldeekin, Zeta-ren Bidea erabiliz, batez ere.

X. mendean, Behe Erdi Aroa hasi zen: burguek landa-ekonomia alde batera utzi zuten, eta hiri-ekonomian sartu ziren buru-belarri. Demografiak nabarmen egin zuen gora, eta artisauen gremioek eta diru-trukeak indar handia hartu zuten. Lehen bankuak eta merkataritza-sozietateak sortu ziren.

Hesiek enpresa berriak merkatuan sartzea eragotz dezakete, edo jada merkatuan daudenak merkatutik irtetea.

Sartzeko hesia kentzen badut, gozokiak banatu

beharko ditut

Zer zaila den enpresa handia

izatea!

Atera egin nahi dut!

Ireki atea!

www.mcg

raw-h

ill.es


Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Donec quam felisDonec quam felisDonec quam felisDonec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim.

rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec,

Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulnec, vul

Donec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitarhoncus ut, imperdiet a, venenatis vita mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam

Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.Curabitur ullamcorper nisi.

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras mollis pretium. Integer tincidunt.Cras dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. nisi. Aenean vulputate eleifend tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conseAenean leo ligula, porttitor eu, conse-quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam quat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit id, Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum Cras dapibus. Vivamus elementum semper nisi. Aenean vulputate eleif end semper nisi. Aenean vulputate eleif end tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, tellus. Aenean leo ligula, porttitor eu, consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. consequat vitae, eleifend ac, enim. Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra Aliquam lorem ante, dapibus in, viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra quis, feugiat a, tellus. Phasellus viverra nulla ut metus varius laoreet. Quisque nulla ut metus varius laoreet. Quisque rutrum. Aenean imperdiet. Etiam rutrum. Aenean imperdiet. Etiam ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ultricies nisi vel augue. Curabitur ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. ullamcorper ultricies nisi. Nam eget dui. Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus Etiam rhoncus. Maecenas tempus, tellus eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam eget condimentum rhoncus, sem quam semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem semper libero, sit amet adipiscing sem neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, neque sed ipsum. Nam quam nunc, blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.blandit vel, luctus pulvinar, hendrerit.

Donec quam felisDonec quam felis

Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet Donec pede justo, fringilla vel, aliquet nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, nec, vulputate eget, arcu. In enim justo, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, rhoncus ut, imperdiet a, venenatis vitae, justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede justo. Nullam dictum felis eu pede mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.mollis pretium. Integer tincidunt.Lorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecteLorem ipsum dolor sit amet, consecte-tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo tuer adipiscing elit. Aenean commodo ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum ligula eget dolor. Aenean massa. Cum sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis sociis natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus parturient montes, nascetur ridiculus mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, mus. Donec quam felis, ultricies nec, pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. pellentesque eu, pretium quis, sem. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim. Nulla consequat massa quis enim.

Kultura ekonomikoa

Gomendatutako irakurgaia:

HOMO ECONOMICUS

Anxo PenalongaGestión 2000, 2011

Planteamendu argi, en-tretenigarri eta sinplea erabiliz, egileak ekono-

miaren erabilgarritasuna azaltzen du zenbait gaitan; esaterako, politikan, gu-rasoen eta seme-alaben arteko harrema-netan, eta enplegu-bilaketan. Liburuan, oso errotuta egon arren egia ez diren ideia batzuen kontra egiten da, eta gaur egungo gaiak eta gure sisteman eragina duten ekonomia-mekanismoak ulertzen laguntzeko arazoak azaltzen dira; adibi-dez, zergatik ez ditugun eliteko futbola-riak (Messi, Kaká…) etorkintzat hartzen, zertan diren berdinak telefonia mugiko-rreko enpresak eta narkotrafikatzaileak, edo zergatik den errazagoa loteria toka-tzea Sanferminetako entzierroa korritzen hiltzea baino.

«Microsoften Windows sistema eragilea patente batez babestuta dago. Asma-tzaileak aurkitu duena komertzialki us-tiatzeko eskubidea bidezkoa bada ere, patente- sistemak murriztu egiten du gi-zarteak jakintza aldi batean erabili ahal izatea. Eta ez dira gauza bera softwarea eta sendagaiak: softwarea aisialdirako edo lanerako tresna da, eta senda-gaiak, berriz, osasuna berreskuratzeko balio du. Zuzentasuna eta berdintasuna sustatu nahi duen gizartean, patente- sistema ez da egokia arau orokortzat erabiltzeko. Farmazia-patenteek aldi ba-

terako ematen duten botere monopolis-tikoaren ondorioz, herrialde pobreetan, hiltzearen eta bizitzearen arteko aldea eragin dezaketen zenbait sendagai es-kuratu ezinik egoten da jende asko. Farmazia-enpresek, patenteen aldi bate-rako babesa arrazoitzeko, ikerketa- eta garapen-programetan gastu handiak di-tuztela argudiatzen badute ere, kontua da ikerketa egiteagatik lortzen dituzten zerga-hobariak eta osasun-sistema pu-blikoetako medikuen agindutako botikei esker lortzen dituzten mozkinak direla ekimen horien finantziazio-iturriak. Jada 2004an, Joseph Stiglitz ekonomiako No-bel saridunak patenteen sistema alde batera uztea proposatu zuen. Asmatzai-learen eskubideei kalterik ez eragiteko, irtenbide hau proposatu zuen: funts han-di bat sortzea medikun tza-sarietarako, ehunka milioi pertsonari eragiten dieten kostu handiko gaixotasunetarako trata-menduak edo prebentzio- neurriak gara-tzen dituztenentzat. Sistema horrek ez dio kalterik eragiten asmatzaileari, eta aldi berean, aukera emango luke ezagu-tza berriak jende gehiagorantz heltzeko. Pizgarri-eredu horrek gehiago hartzen du kontuan iker tzailea farmazia-enpresa bitartekariak baino, eta aurrera egingo balu, gizadiak osasun hobea izango luke, askoz kostu txikiagoan, baina sen-dagaien urrezko oiloa akabatuko luke.»

«Munduko leihorik garrantzitsuenak» kapitulutik aterata eta laburtuta

Zuzendaria: Peter Weir. Aktoreak: Jim Carrey, Ed Harris, Laura Linney eta Noah Emmerich.

Sinopsia. Jaiotzetik ber-tatik, per tsona bat reality show paregabe baten pro-tagonista da: ez daki bere bizitza osoa telebista -plato erraldoi batean ger-tatzen dela. Iruzkina. Telebistaren bidezko manipulazioaren kritika bikaina da filma. Manipulazio hori, hain zuzen, protagonista ez-jakinarengan zein reality show hori ikusten duten milioika ikusleengan egi-ten da (programa babes-ten duten markak behin eta berriz ageri dira). Protagonistaren komiko-tasunak, bakuntasunak eta argitasunak filmaren mezu kritikoa indartzen dute. Gogoeta-gakoak. Publizi-tatea, kontsumismoa eta markak.

Europa zinemaLaster

El show de Truman


JOHN NASH(Ameriketako Estatu Batuak, 1928-)

Ekonomiako Nobel sariduna eta irakaslea.

Hogeita bederatzi urterekin, eskizofrenia paranoidea diagnostikatu zioten, eta horren ondorioz, bi hamarkadaz ia guztiz baztertuta geratu zen lan zientifikorako. Jokoen teoriari egin dizkion ekarpenak bikainak eta originalak izan dira, eta horietako askok bere izena dute. Bere bizitzan oinarrituta, arrakasta handiko biografia eta filma egin zituzten: Adimen zoragarria.

Gogoan. Gaur... www.mcg

raw-h

ill.es


1. Zer-nolako lotura dago merkatu batean jarduten duten enpre-sen kopuruaren eta prezioen artean?

2. Unitatean, merkatu batean sartzea eragozten duten zenbait hesi mota adierazten dira. Bilatu komunikabideetan edo Interneten hesi mota bakoitzarekin lotutako enpresa baten adibide erreala.

3. Zergatik ez da posible mozkin handiak lortzea epe luzera lehia perfektuko merkatuan?

4. Lehia monopolistako merkatuko saltzaile batek produktuen prezioa alda al dezake bezeroek eskatutako kantitatean nola eragingo duen batere kontuan hartu gabe? Aintzat izan behar al du aurreko unitatean ikasitako eskariaren prezio- elastikotasuna?

5. Zer da kolusioa? Zer-nolako lotura du kontzeptu horrek mer-katu oligopolistarekin?

6. Zer-nolako konfigurazioa izan behar du merkatu oligopolista batek bertan parte hartzen duten enpresek prezioen lider-goko estrategiari jarraitzeko?

7. Ekonolandian, bidaiarien aireko garraioaren sektorea hiru enpresak osatzen dute. Hegazkin-txartelak antzeko prezio eta baldintzetan eskaintzen dituzte hirurek. Jada badira urte batzuk enpresen artean akordio tazitu bat dagoela: Aberia enpresak merkatu-arauak finkatzen ditu eta besteek haren erabakiak imitatzen dituzte. Enpresa horietako batek, Airspa-nek, hegazkin-txartelen prezioa ustekabean jaistea erabaki du, aurtengo Aste Santuko kanpainarako. Testuan adierazi-takoa kontuan hartuta, erantzun galdera hauei:

a) Zer motatako merkatua da Ekonolandiako bidaiarien aireko garraioa? Arrazoitu zure erantzuna.

b) Legezkoa al da enpresa horiek zuten akordio tazitua? Nola esaten zaio akordio horri?

c) Zure ustez, zer-nolako erreakzioa izango dute gainerako enpresek Airspanen estrategia-aldaketaren aurrean?

d) Zer-nolako erreakzioa izango zuten gainerako enpresek, akordioa Aberia enpresak hautsi izan balu?

e) Zure ustez, legezkoa izango al zen Aberia enpresak eta gainerako hegazkin-konpainiek prezioak batera jaisteko akordioa? Zergatik?

f) Airspanek, prezioak jaitsi beharrean, publizitatearen bidez lehiatzea erabakiko balu, Aberia lehiakidearen izena aipatu al dezake?

8. Enpresek babestu egiten dituzte merkatuan erabiltzen dituz-ten markak. Zergatik?

9. Zer dira patenteak? Zertan dira berdinak eta zertan desber-dinak patenteak eta administrazio- emakidak?

10. Zure ustez, zer merkatu-eredu dagokie Espainian produktu hauei?

– Automobilak.

– Laranjak.

– Sakelako telefonoak.

– Tabakoaren banaketa.

– Ribera del Duero jatorri-deiturako ardoa.

– Bidaiarien aireko garraioa.

– Tonika-freskagarriak.

– Ordenagailuetarako sistema eragileak.

– Testuliburuak.

– Petrolioa.

– Jostailuak.

– Telebista digitala.

11. Esan esaldi hauek zuzenak ala okerrak diren. Arrazoitu erantzuna:

a) Merkatu mota jakin batean saltzaile asko egonez gero, horietako bakar batek ere ez du izango prezioan eragiteko ahalmen handirik.

b) Merkatu oligopolistan, enpresak kontsumitzaileen erreakzioei aurrea hartzen saiatzen dira.

c) Liburu baten idazleak, egile-eskubideei esker, monopolio- egoera eskuratzen du.

d) Kontsumitzaileek berezitutzat jotako produktu guztiak ez-homogeneoak dira, baina kontsumitzaileak ez ditu bereizten produktu ez-homogeneo guztiak.

e) Lehia perfektuko merkatuan, kontsumitzaileek finkatzen dute prezioa.

f) Produktu baten eskaria zenbat eta elastikoagoa izan, orduan eta errazago bazter dezakete kontsumitzaileek.

Ariketak

www.mcg

raw-h

ill.es


12. Lotu lehenbiziko eta bigarren zutabeko elementuak, esaldi koherenteak osatzeko.

a) Monopolio naturalak... 1. publizitatearen bidez aritzen dira lehian.

b) Lehia perfektuan... 2. aukera ematen die saltzaileei beren produktuen prezioak aldatzeko.

c) Publizitateak... 3. lehia perfektuko merkatuetan soilik betetzen da.

d) Produktu berezituak... 4. kontsumitzaileen zaletasunak eta lehentasunak molda ditzake.

e) Oligopolioak... 5. dira dirua eta merkatuak.

f) Eskaintza-eskariaren legearen funtzionamendu askea...

6. merkatuaren berezko ezaugarrien ondorioz sortzen dira.

g) Espezializazioaren alde egiten duten mekanismoak...

h) Monopolio-elementuak...

7. enpresa bakar batek ere ez du eragin handia prezioan.

8. ohikoak dira lehia monopolistako merkatuetan.

13. Irakurri testua eta erantzun galderei:

«1980ko hamarkadan, txikizkako salmentarako sistema guz-tiz berritzaile bat zabaldu zen: ‘todo a cien’ izeneko dendak. Artikulu mota jakin batzuk bakoitza bere prezioan saltzen espezializatuta zeuden dendetan ez bezala, ‘todo a cien’ ize-neko dendek guztiz kontrako ikuspegia erabili zuten: artikulu mota asko sal tzea prezio bakar batean. Eskaintza askotari-koa eta harrigarria zen: eskolako materialak, mahai-tres-nak, opariak, erremintak, kaseteak eta imitazioz ko bitxiak. Ia den-dena ehun pezetako prezioan saltzen zen. Izugarrizko arrakasta izan zuten denda horiek eta, zalan tzarik gabe, hain eskaintza bitxia egiteko arriskua hartu zuten lehenbiziko enpresaburuek mozkin handiak lortuko zituzten. Jakina, lehia berehala hasi zen. Irabaziek erakarrita, eta kontuan hartuta martxan jartzeko kostuak urriak zirela bestelako negozio moten aldean, saltzaile berriak sartu ziren merkatuan denda eta produktu mota horien eskaria asetzeko. Enpresa asko

eta asko sortu ziren, eta kale berean bi edo hiru ‘todo a cien’ ere jarri zituzten. Produktu mota horien eskaintza ugaritzeak lehia bizitzea ekarri zuen, eta gainerako sal tzaileek prezioak are gehiago jaitsi behar izan zituzten. Geroago, antzeko for-mulak erabili ziren, prezio-tartea handituz (‘todo a quinien-tas’, ‘todo a mil’...; hau da, ‘dena bostehunean’, ‘dena mila pezetan’...) edo produktu mota gehiago eskainiz (jostailuak, informatika- materiala); baina formula horiek ere imitatu egin zituzten. Azkenik, merkatu-asealdia iristean, mozkinen ordez, galera izaten hasi ziren eta enpresa askok merkatutik irten behar izan zuten, beste jarduera batzuetan aritzeko. Hori ger-tatzean, merkatuan jarraitu zuten enpresek irauteko aukera izan zuten, bezeroak berreskuratu eta berriz mozkinak izan zi-tuztelako, eskaintza jaitsi eta prezio-gerrak amaitu baitziren».

a) Zer formula izan zen todo a cien denden arrakastaren oina-rria?

b) Zergatik jaitsi behar izan zituzten prezioak enpresa buruek lehia handitzean?

c) Adierazi enpresa horien bilakaeraren faseak.

d) Adibide honetan, zertan gauzatu zen merkatuan sartzeko eta merkatutik irteteko askatasuna?

e) Zer enpresa motak ordeztu dituzte testuan adierazitakoak bezalako enpresa gehienak.

14. Lotu ekonomia-prentsatik ateratako titular hauek unitatean ikasitako ekonomia-kontzeptuekin:

a) «Gero eta publizitate gehiago dago haurrentzako ordu- tartean».

b) «Renfek tren-txartelen prezioa igoko duela ja kinarazi du».

c) «Lehiaren Batzorde Nazionalak petrolio-konpainien jar-duera ikertuko du».

Ariketak

15. Eztabaidarako gaiak:

a) Bidezkoa iruditzen al zaizu Microsoft konpainiak Win-dowsekin duen monopolioaren antzeko monopolioak zigor tzea?

b) Aztertu gaur egun telebistan ematen ari diren hiru ira-garki. Adierazi zer produktu den, eslogana eta produk-tuarekin lotu nahi diren balioak. Egin bateratze-lana ikas-kideekin eta hausnartu emaitzei buruz.

www.mcg

raw-h

ill.es

McGraw-Hill EducationTelf. Servicios al educador 902 289 888 / [email protected]

Acceda a nuestra web y podrá ver nuestra oferta de novedades para Bachillerato, así como el aprendizaje adaptativo que proporciona SmartBook ya que no hay dos estudiantes iguales.

LOS MEJORES CONTENIDOS DE BACHILLERATO PARA FORMARSE

www.secundariamhe.es/bachillerato

www.mcg

raw-h

ill.es

SECUNDARIA

PRIMARIA

BACHILLERATO

CICLOSFORMATIVOS

FORMACIÓNPROFESIONALCERTIFICADOS

MEDICINA

UNIVERSIDAD

Para más información: www.mcgraw-hill.es / Teléfono: 902 289 888 E-mail: [email protected]

www.mcgraw-hill.es / www.mhe.es

PROFESIONAL

McGraw-Hill Educationuna editorial global a tu servicio

McGraw-Hill Education, durante las últimas décadas,viene apoyando al mundo educativo con proyectos y servicios editoriales. Queremos agradecer la gran confianza que a lo largo de estos años ha depositado en nosotros y esperamos poder seguir contando con su inestimable colaboración en la difusión de nuestros contenidos editoriales.

Gracias a esta confianza podemos desarrollar nuestra actividad con el claro objetivo de ofrecer un material de calidad a profesores y alumnos que ayude a alcanzar los objetivos marcados en cada uno de los niveles educativos.

Puede consultar nuestros contenidos en las diferentes páginas web que disponemos.

En este catálogo obtendrá información sobre nuestro proyecto editorial para la ESO y el Bachillerato, incluyendo el fondo que disponemos con numerosos recursos complementarios donde el material visual destaca de manera notable.

www.mcgraw-hill.eswww.smartbookmhe.es

www.secundariamhe.es www.secundariamhe.es/eso www.secundariamhe.es/bachillerato

www.mhe.es

www.mcg

raw-h

ill.es

Telf. contacto: 902 656 439 http://mghlibros.distriforma.es/

McGraw-Hill te facilita disponer de tus eBooks y libros

¡No esperes más para tenerlos! Un sistema rápido y cómodo al recibirlo en tu domicilio

Contacta con MGHLibros

www.mcgraw-hill.es / www.mhe.es

Distriforma y MGHLibros: Distribuidor de ebook y venta tradicional

McGraw-Hill y Distriforma colaboran gestionando la librería virtual

En esta página web puedes disponer de nuestro fondo actualmente activo

www.mcg

raw-h

ill.es

· Merkatua eta lehia Aurreko unitateetan, merkatuaren definizioa egitean, funtzio hauek betetzen...

Documents

Transcript of · Merkatua eta lehia Aurreko unitateetan, merkatuaren definizioa egitean, funtzio hauek betetzen...