Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko...

170

Transcript of Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko...

Page 1: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra
Page 2: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra
Page 3: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

MERKATARITZANEUSKARAZ

ESKULIBURUA

Egilea: Itziar Nogeras

1997E L K A R T E AK U L T U R

Page 4: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Azala: M. Karmen UrdangarinMaketa: Olatz Rico eta M. Karmen Urdangarin

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak onetsia: 1997–03–24

© ELHUYAR K.E. Asteasuain 14. Txikierdi, 20170 USURBIL (Gipuzkoa) (1997)Lege-gordailua: NA–845–1997ISBN: 84-87114-18-0

Inprimatzailea: Lizarra inprimategia, SL Tafallarako bidea, 1 km LIZARRA (Nafarroa)

Gipuzkoako Foru AldundiaKultura eta Euskara Departamentua

Page 5: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

AURKIBIDEA

SARRERA........................................................................................................................................ 7

DENDANEstablezimendu-motak................................................................................................................. 9

Establezimenduen izen generikoa: zerrendaEstablezimenduen izen berezia: nola jarri

Oharrak ................................................................................................................................................ 12Jendearentzako oharrak: zerrenda

Ordutegia ............................................................................................................................................ 16Establezimenduen ordutegien adibideakOrduak nola adierazi: zer ordu da?, zer ordutan?, ...

Kantitateak, kopuruak .................................................................................................................. 18

Prezioa edo salneurriaPisuaEdukieraKantitatea eta kopurua

Adibideak-KADA atzizkiabaso bat ur ≠ ur baso bat

Dimentsioak: bi metro luze = bi metroko luzeraAbiadura

ZENBAIT PUNTU JAKINGARRIAlfabetoa eta ortografia............................................................................................................... 23

H letraren erabileraS, Z, X eta TS, TZ, TX

Hitz-amaierako -a ........................................................................................................................... 25-a noiz berezko, noiz ezberezko -a noiz galtzen den

Zenbakien idazkera ........................................................................................................................ 27KardinalakOrdinalakPartitiboakPortzentaiak

Data........................................................................................................................................................ 30Zifrak eta letrak erabilizZifra hutsezLetra hutsezHil eta egunen izenak eta laburdurakJaiegunen izenak

Eragiketa matematikoak ............................................................................................................. 34

3

Page 6: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Helbidea ............................................................................................................................................... 35Kale-izendegia

Izen generikoaIzen bereziaKaleak izendatzeko ordena edo hurrenkeraOina edo pisua nola adieraziZenbait laburdura erabilgarri

IDAZKERARI BURUZIdazteko gomendio orokorrak.................................................................................................. 37Puntuazio-zeinuak........................................................................................................................... 39

KomaPuntu eta komaBi puntuPuntuaEten-puntuakGaldera-ikurraHarridura-ikurra

Komunikazioetarako esaldiak .................................................................................................. 43Aurrekoarekin lotzekoakBarkamena eskatzekoakBerri onak ematekoakBerri txarrak ematekoakBidaltzea adieraztekoakDenbora irabaztekoakDoluminak ematekoakEskerrak ematekoakGaitzetsi, kexa adierazi eta kritika egitekoakGonbita edo gonbidapenaHartu izana adieraztekoakOhartaraztekoakProposamenak egitekoakZerbait eskatzekoakZorionak ematekoakEsaldi horiek direla eta

GUTUNAKGutunaren egitura .......................................................................................................................... 57

Egituraren irudia eta adibideaGoiburukoa

IdazpuruaHelbideaGaiaDataHasierako agurrak

4

Page 7: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

GorputzaTarteko esapideak

OinaBukaerako agurrak eta sinadura

Merkataritza-gutunak ................................................................................................................... 62Informazioa eskatzekoaInformazioa bidaltzekoaAurrekontua eskatzekoaEskaera egitekoaMateriala bidaltzekoaJaso ez den materiala erreklamatzekoaMateriala hartu izana adieraztekoaFaktura bidaltzekoaFaktura itzultzekoaOrdainketa atzeratu izanagatik erreklamazioa egitekoaBankuak letra itzuli duela jakinaraztekoaLetra itzuli izanagatik barkamena eskatzekoa

INPRIMAKIAKEskaera-agiria .................................................................................................................................... 75Emate-agiria edo albarana .......................................................................................................... 76Faktura ................................................................................................................................................. 77Ordainagiria edo erreziboa ........................................................................................................ 78Txekea .................................................................................................................................................. 79Helbide-txartela ............................................................................................................................... 80Zozketa-txartela .............................................................................................................................. 81

HIZKUNTZ PUNTUAKAditza .................................................................................................................................................... 83

Aditz laguntzailearen taulakZer da 'aditz laguntzailea'?

Aditz trinkoa eta aditz perifrastikoaAditzaren aspektua

Aditz laguntzailearen taulak nola erabiliAditzari buruz

Gonbidatu, itxoin, deitu, lagundu,... “dizut” ala “zaitut”?“Arazi” aditzaren idazkera eta erabilera“Balio du” ala “balio ditu”?Egitura pasiboakEsaldi inpertsonalak

Deklinabidea ...................................................................................................................................... 89Deklinabidearen taulakDeklinabideari buruz

Ez ahaztu honako kasu hauetan mugagabea erabili behar duzula

5

Page 8: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Mugagabea eta aditzaEz ahaztu honako kasu hauetan mugatua erabili behar duzula

Erakusleen deklinabideaBat/batzuk deklinabideaHiru eta lauren deklinabidea

Atzizkiak .............................................................................................................................................. 94EratorpenaZenbait atzizkiren esanahia eta erabilera

Hitz-elkarketa ................................................................................................................................... 96Hitz-elkarteen motak eta grafia

Maileguzko hitz berriak................................................................................................................ 97Maileguzko hitz berrien idazkera-arauak

Hitz hasierako erdal rBi kontsonanteko multzo zenbaitHitz-bukaerak: -o ala -uHitz-bukaerak: -e ala -oXdunakG edo JdunakOinarrizko arau batzuk

ERASKINA:Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena ........................................101Laburtzapenak: sigla, ikurra eta laburdura.................................................................................117

HIZTEGIA ......................................................................................................................................119

Euskara-gaztelaniaGaztelania-euskara

BIBLIOGRAFIA.........................................................................................................................167

6

Page 9: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

SARRERA

Esku artean duzun liburu hau lan-arloan euskara zabaldu eta normalizatzen laguntzekojaio da.

Gero eta gehiago zarete zuen lanean, zuen saltoki eta establezimenduetan, euskaranormaltasunez erabiltzeko prest agertzen ari zareten merkatariak.

Eta zuen artean sortzen ari den beharrari erantzuteko egin dugu, bada, eskuliburu hau.

MERKATARITZAN EUSKARAZek iharduera horretako oinarrizko dokumentuak,horiek erabiltzeko hizkuntz argibideak eta eremu horretako oinarrizko terminologia bilduditu.

Guztia ahalik eta era errazenean azaltzen saiatu gara, lan-tresna erabilgarri bat izandezazuen.

7

Page 10: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra
Page 11: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

9

den

dan

. . . ESTABLEZIMENDU-MOTAK . . .

ESTABLEZIMENDUAREN IZEN GENERIKOA

➢ Izen generikoak zein establezimendu-mota den adierazten du; eta hori adieraztekoerrotuluetan, poltsetan eta antzekoetan jartzen dugunean, deklinabidearen formamugatua (hau da, 'a' amaiera) erabiltzen da:

Adibidez:

➢ Izen generikoen zerrenda gaztelaniaz eta euskaraz:

gozotegia

Goiko kalea, z/g. 20.200 BEASAIN

zapata-dendaMartin

ez

mertzeria

Maite

Xamurharategia

auto-tailerra

aroztegia aroztegi

harategia harategi

auto-tailer

almacén: biltegiaalquiler de automóviles: ibilgailuen alokatzeaantenas: antenakaparejador/a: aparejadoreaascensores: igogailuakasesoría: aholkularitzaautocares: autobusak

abastecimiento industrial: industri horniduraabastecimiento: horniduraacademia: akademiaagencia de viajes: bidai agentzia/bilegoaaislamientos eléctricos: isolamendu

elektrikoakalbañilería: igeltserotza � �

Page 12: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

10

autoescuela: autoeskolabanco: banketxeabarnizados: bernizadurakbar: tabernabodega: ardandegiacafés: kafe-dendacafetería: kafetegiacarnicería: harategiacarpintería: aroztegiacarrocería: karrozeriacentral lechera: esne-zentralacentro de enseñanza: ikastetxeacentro médico: zentro medikoacharcutería: urdaitegiaclimatización: klimatizazioaclínica dental: hortz-klinikaclínica: klinikaconcesionario: kontzesionarioacongelados: izoztuakcopistería: kopia-dendacristalería: kristaldegia, beirategiadiscoteca, sala de fiestas: dantzalekuadiseñador/a: diseinugilea, diseinatzaileadistribuidora: banaketa-etxea, banatzaileadroguería: drogeriaeditorial: argitaletxeaelectricidad: elektrizitateaelectrodomésticos: etxetresna elektrikoakembalajes: enbalajeakescuela de idomas: hizkuntz eskolaespectáculos: ikuskizunakestanco: estankoa, tabako-dendaextintores: suitzalgailuakfarmacia: farmazia, botikaferretería: burdindegiafloristería: loradendafontanería: iturgintzafotografía, tienda de material fotográfico:

argazki-dendafrutería: fruta-dendafuneraria: ehorztetxeagaraje: garajeagestoría: gestoriagimnasio: gimnasioa

grúas: garabiakherboristería: belar-dendahipermercado: hipermerkatuahostal: ostatuahotel: hotelailuminación: argiztapenaimprenta: inprimategiainmobiliaria: higiezinen agentziainstituto: institutuainstrumentos musicales: musika-denda,

musika-tresnakinvestigación: ikerketajoyería: bitxi-denda, bitxitegiajuguetería: jostailu-dendalavacoches: auto-garbitokialavandería: garbitokia, ikuztegia, latsagialencería: lentzeria, mihise-dendalibrería: liburu-dendamanualidades: eskulanakmaquinaria agrícola: baserri-tresnakmasajista: masaje-emaile, masajistamaterial de oficina: bulegoko

tresneria/tresnak/materialamercería: mertzeriamueblería, tienda de muebles: altzari-denda,

altzariaknotaría: notaritzaóptica: optikapanadería: okindegiapapelería: papertegia, paper-dendapastelería: gozo-denda, gozotegiapeletería: larru-dendapeluquería: ileapaindegiaperfumería: lurrin-denda, perfume-denda,

perfumeriapescadería: arrandegiapiensos: pentsuakplatos preparados/cocinados: janari prestatuakproductos de limpieza: garbigarriakquincallería: kinkila-dendaradio: irratiarelojería: erloju-dendareparación de calzado: zapata-konponketa,

zapataria� �

Page 13: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

11

den

dan

restaurante: jatetxearótulación: errotulazioarótulos: errotuluaksalón de belleza: apaindegiasanitarios: komun-ontziak, higiene-ontziakseguros: aseguruakservicio de traducción: itzulpen-zerbitzuasidrería: sagardotegiasonorización: soinuztapena, soinu-

-instalazioaksupermercado: supermerkatuataller mecánico (de coches): auto-tailerra,

ibilgailu-tailerrataller: tailerra, lantegia

tapicería: tapiztegiataxis: taxiaktejidos: ehun-dendatienda de comestibles: janari-dendatienda de deportes: kirol-dendatienda de regalos: opari-dendatienda de ropa: jantzi-denda, arropa-dendatoldos: toldoaktransportes: garraioakviajes: bidaiak, bidai agentzia/bulegoavivero: haztegia, mintegiavulcanizados: bulkanizatuak

zapatería: zapata-denda

ESTABLEZIMENDUAREN IZEN BEREZIA

➢ Izen berezia establezimenduaren izen generikoaren eskuinean eransten da; izenbereziari inongo deklinabide-atzizkirik jarri beharrik gabe.

Adibidez: Abailan auto-tailerra Maite mertzeriaAlkiza aroztegia Xamur harategiaMateo janari-denda Martinez zapata-dendaEguzki bidai agentzia Ostaizka gozotegia

� �

Page 14: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

12

. . . OHARRAK . . .

JENDEARENTZAKO OHARRAK

➢ Jendeari zerbait jakinarazteko edo zerbaitetaz ohartarazteko errotulu edo kartelakerabiltzen dira establezimenduetan. Bertan jartzen diren mezu batzuk finkoak izan ohidira (adibidez, ez erre) eta beste batzuk berriz, aldi baterakoak izan ohi dira (adibidez,beherapenak).

➢ Hona maiz erabiltzen diren ohar eta hitzen zerrenda gaztelaniaz eta euskaraz:

Gabonetakoloteria dugu

ez dugutxekerik

onartzen

Bezeroakerreklamazio--liburuanoiznahi eskadezake

EZ ERRE

a mitad de precio: erdi-prezioanabierto: irekita; zabalikabrimos los sábados por la mañana: larunbat

goize(t)an irekitzen dugu/irekia/zabalikadministración: administrazioaahora más barato: orain merkeagoalmacén: biltegiaantes / ahora: lehen / orainanuncios: iragarkiak

aparcamiento: aparkalekuaapresúrese: zatoz lehenbailehenarchivo: agiritegia; artxiboaartículos fin de temporada: denboraldi-

-bukaerako gaiakbiblioteca: liburutegiaboletos para la cesta (de Navidad): (Gabone-

tako/Eguberrietako) saskirako txartelakcaballeros: gizonezkoak

� �

Page 15: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

13

den

dan

cerrado los lunes por la mañana:

astelehenetan goizez itxi egiten dugu;astelehen goize(t)an itxi egiten dugu/itxita

cerrado por defunción: heriotzagatik itxitacerrado por reformas: berritze-lanengatik

itxita; itxita, berritze-lanetan ari garacerrado por vacaciones: oporrengatik itxita;

oporretan gaudecerrado: itxitacesta de Navidad: Gabonetako/Eguberrietako

saskiacestas para la compra, utilícelas por favor:

erosketetarako saskiak, erabili mesedezcierre su bolsa aquí: itxi (ezazu) poltsa

hemencircuitos: ibilbideakcita previa por teléfono: ordua hartzeko

telefonoz deitucocina: sukaldeacomedor: jangela; jantokiadescanso semanal: asteko atseden-egunadescuentos (viaje novios): (eztei-bidaiak/bi-

daientzat) merkeagodespacho: bulegoadespensa: jakitokia; jaki-gordailua;

despentsadirección: zuzendaritzael libro de reclamaciones está a disposición

del cliente: bezeroak erreklamazio-liburuanoiznahi eska dezake

empuje; empujar: bultzaen venta: salgaienseñe su bolso al salir: erakutsi (erakuts

ezazu) poltsa irteterakoan/ateratzera-koan/irteeran

entrada por la otra puerta: sarrera besteatetik; beste atetik sartu

entrada: sarreraentre sin llamar: sartu deitu gabe; aurreraentreplanta: solairuartekoaespecialidad en ...: berezitasunak: ...espere su turno por favor: zure txanda iritsi

arte itxaron/zain egon, mesedez/arrenespere un momento por favor: itxaron pixka

bat, mesedez/arren; zaude/egon pixka

batean, mesedez/arrenexiste un libro de reclamaciones a disposición

del público: erreklamazio-liburua (ba)dago,bezeroak erabili nahi izanez gero

facilite cambio, por favor: diru xehea eman,mesedez/arren

farmacia(s) de guardia: goardiakofarmazia(k)/botika(k)

festivos: jaiegunakfiesta patronal: zaindariaren/patroiaren jaiafin de serie: azken salgaiakgracias por su compra: eskerrik asko hemen

erosteagatikgracias por su visita: eskerrik asko etortzeagatikgran surtido: aukera handia/zabala; aukera

paregabea; sekulako aukeragrandes facilidades de pago: ordaintzeko

erraztasunak; erraz ordaintzeko era/moduagrandes rebajas: beherapen handiak,

egundoko merkealdiahay lotería de Navidad: Gabonetako/Egu-

berrietako loteria duguhay lotería del Niño: Erregetako loteria duguhay X(vainas, queso...) del país: berta-

ko/hemengo X (lekak, gazta...)dau(z)kagu/d(it)ugu

horario al público: jendearentzako ordutegiahorario de verano: udako ordutegiahorario: ordutegiala mejor calidad, aquí: kalitaterik hoberena

hemenlaborables: lanegunak; astegunaklavabo(s): komuna(k)liquidaciones: likidazioakliquidación por cese de negocio: likidazioa,

itxi egingo dugu eta; denda itxi aurretikolikidazioa

liquidación por renovación de existencias:

salgaien berritzea dela eta, likidazioa;likidazioa, salgaiak berritu egingo ditugueta; salgaiak berritu aurretiko likidazioa

lista de precios: prezioen zerrenda; prezio-zerrenda; prezioak

llame, por favor: dei egin, mesedez/arren;hots egin, mesedez/arren

� �

Page 16: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

14

lo mejor al mejor precio: hoberena preziorikonenean

los mejores precios: preziorik onenak/hobere-nak/beheratuenak

lunes por la mañana descanso semanal:

astelehen goizez/goize(t)an (atsedenhartzeko) itxita

mañanas: goizez; goize(t)anmás barato imposible: ezin merkeagomuchas gracias por su visita: eskerrik

asko/mila esker etortzeagatikno cerramos al mediodía: eguerdi(t)an ez

dugu ixtenno fumar: ez erreno se admiten cheques: ez dugu txekerik

onartzenno se admiten devoluciones: ez da ezer itzul-

tzea onartzen; ez dugu salgairik aldatzenno se admiten propinas: ez dugu eskupekorik

onartzen/hartzenNº premiado en la cesta del 21 de Diciembre:

abenduaren 21eko zozketan saritutakozenbakia (zk.)

ocasión: aparteko aukeraoferta de la semana/del mes: asteko/hileko

eskaintzaoferta de Navidad: Eguberrietako/Gabonetako

eskaintzaoferta especial del género de verano: udako

salgaien/jeneroaren eskaintza bereziaoferta especial en el interior: eskaintza berezia

barruan; aparteko eskaintza barruanoferta(s) especial(es): eskaintza berezia(k);

aparteko eskaintza(k)oferta(s) (de) lanzamiento: hasierako

eskaintza(k)oferta(s) (de) última hora: azken eskaintza(k)oferta: eskaintzapida día y hora: eskatu ordua eta eguna, eska

itzazu eguna eta orduaplanta baja: behe-solairua/oina; beheko

solairua/oinapor favor, dejen aquí los bolsos: poltsak

hemen utzi, mesedez/arrenpor favor, no tocar: ez ukitu, arren/mesedez

por la compra de X le regalamos/regalo X: Xerosiz gero, X erregalatuko/oparituko/opariegingo di(zki)zugu

precios extraordinarios: paregabekoprezioak/prezio paregabeak

precios muy interesantes: oso modu oneanprecios muy rebajados: oso prezio

merkatuak/beheratuakprecios: prezioakprimera planta (1º planta): lehen solairua/oina

(1. solairua/oina)privado: pribatuaprobador(es): aldagela(k)productos de Navidad: Eguberrietako/Gabo-

netako produktuak/gaiakprohibida la venta de tabaco a menores de 16

años: debekatua dago 16 urtetikbeherakoei tabakoa saltzea

prohibido el consumo de bebidas alcohólicas a

menores de 16 años: 16 urtetik beherakoekdebekatua dute alkoholdun edariak hartzea

prohibido fumar: ez errerebajas especiales: egundoko beherape-

nak/egundoko merkealdiakrebajas: beherapenak; merkealdiareservado: erreserbatua; gordetarómpase en caso de incendio: sua piztuz/iza-

nez gero hautsiropero: arropategia; jantzitegiasala de espera: itxaron-gelasaldos: merkealdia/salgai-hondarraksalida de emergencia: larrialdietarako irteera;

larrialdi-irteerasalida: irteerase (re)cogen encargos: enkarguak hartzen

dituguse alquila: alokatzeko; alokatu egiten duguse ruega no tocar, le serviremos, gracias: ez

ukitu mesedez! geuk emango dizugu,eskerrik asko

segunda mano, de: bigarren eskukoasegunda planta (2º planta): bigarren

solairua/oina (2. solairua/oina)señoras: emakumezkoak

� �

Page 17: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

servicio a domicilio; se sirve a domicilio: etxerai-noko zerbitzua; erositakoa/enkarguak/man-datuak etxeraino eramaten d(it)ugu

servicios de señoras/caballeros: emakumez-koen/gizonezkoen komunak

servicios: komunaksiempre a su servicio: beti zure zerbitzura;

zuk nahi duzunerako (gauzkazu)silencio por favor: isilik, mesedezsírvase usted mismo: zuk zeuk hartu/har eza-

zu; har ezazu zeuk; aukera ezazu zuk zeuksorteamos una hermosa cesta entre nuestros

clientes: saski eder bat zozketatuko dugubezeroen artean

tablón de anuncios: iragarki-taulatallas sueltas: taila/neurri solteak

15

den

dan

taller: lantegia; tailerratardes: arratsaldez/arratsaldeantire; tirar: tira; erakarritodo más barato: dena merkeagoúltimos días: todo a 1.000, 2.000 o 3.000

pesetas: azken egunak: guztia 1.000,2.000 edo 3.000 pezetatan

últimos días: azken egunakuse siempre los guantes: erabil itzazu beti

eskularruakvea nuestros precios: ikusi/ikus itzazu gure

prezioakvestuarios: aldagelakvolvemos enseguida: berehala/segituan

etorriko/itzuliko/bueltatuko garaX % de descuento: % X(e)ko beherapena

� �

Page 18: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

16

. . . ORDUTEGIA . . .

➢ Orduak

Zer ordu da? Zer ordutan...?

• ordu bata • ordu batean• ordu biak • ordu bietan• hirurak • hiruretan• laurak • lauretan• bostak • bostetan• seiak • seietan• zazpiak • zazpietan• zortziak • zortzietan• bederatziak • bederatzietan• hamarrak • hamarretan• hamaikak • hamaiketan• hamabiak • hamabietan• ordu bata eta bost • ordu bata eta boste(t)an

ordu biak eta hamar ordu biak eta hamarre(t)anhirurak eta hogei hirurak eta hogei(et)anlaurak eta hogeita bost laurak eta hogeita boste(t)an... ...

ORDUTEG IAastelehenetan

16:00 - 20:00asteartetik ostiralera10:00 - 13:0016:00 - 20:00

larunbatetan10:00 - 14:00

ordutegia

astelehenetik ostiralera09:00 - 13:0015:30 - 19:30astelehen arratsaldean itxita

ostiralean ez dugu ixten bazkalorduan

larunbatetan07:00 - 16:30

o r d u t e g i a

astelehenetik ostiralera

06:45 - 13:00

16:30 - 20:00

larunbat eta igandetan

07:00 - 13:00

Page 19: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

• ordu bata eta laurden(a) • ordu bata eta laurdenetanordu biak eta laurden(ak) ordu biak eta laurdenetanhirurak eta laurden(ak) hirurak eta laurdenetan... ...

• ordu bata eta erdiak • ordu bata eta erdietanordu bi eta erdiak ordu bi eta erdietanhiru eta erdiak hiru eta erdietan... ...

• ordu bata laurden gutxi(ago) • ordu bata laurden gutxi(ago)tanordu biak laurden gutxi(ago) ordu biak laurden gutxi(ago)tanhirurak laurden gutxi(ago) hirurak laurden gutxi(ago)tan

• ordu bata hogeita bost gutxi(ago) • ordu bata hogeita bost gutxi(ago)tanordu biak hogei gutxi(ago) ordu biak hogei gutxi(ago)tanhirurak hamar gutxi(ago) hirurak hamar gutxi(ago)tan

• hamaseiak eta berrogeita hamalau • hamaseiak eta berrogeita hamalau(t)an• 7 ordu, 2 minutu eta 6 segundo • 7 ordu, 2 minutu eta 6 segundotan

➢ Zer ordu arte? ordu bata arte; ordu bi eta erdiak arte…

➢ Zer ordutatik zer ordutara/zer orduak arte? hamarretatik ordu bata arte/ordubatera; zortzietatik ordu biak arte/ordu bietara…

➢ Zifraz, ISOren (International Standardization Organization:Estandarizaziorako Nazioarteko Erakundea) arabera

Orduak, minutuak eta segundoak bina digituz eta bi puntuz bereizita.

Adibidez: 10:00 - 13:30 10:00etatik 13:30ak arte (edo 13:30etara)16:30 - 19:30 16:30etatik 19:30ak arte (edo 19:30etara)

17

den

dan

Page 20: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

18

. . . KOPURUAK, KANTITATEAK. . .

PREZIOA EDO SALNEURRIA

➢ Zerbaiten prezioaz galdetzeko, eskuarki, honako forma hauek erabiliohi dira:

• Zenbat balio du honek?• Zenbat da hau?• Zenbat da dena|guztia?• Zenbatean dago gazta?• Zenbatean daude babarrunak?• Zenbatekoa da gazta hau?

➢ Eta aurreko galderei erantzuteko, honako esapideok erabiltzen dira, besteak beste:

• Honek ehun pezeta balio du.• Guztira bostehun pezeta (500 pta.) dira.• Bost duro/ogerleko dira.• Gazta bi mila pezetatan dago.• Babarrunak seiehun pezetatan daude.• Hori bostehun pezetakoa da; hau merkeagoa da.• Hauek ehun pezetakoak dira eta horiek milakoak.

➢ Hona hemen prezioarekin zerikusia duten beste zenbait esapide:

• Hori oso merkea da; hau, ordea, izugarri garestia.• Hauek merke-merke daude.• Bai garestia! Garestitxoa da, bai, baina oso ona.• Zenbat kosta/kostatu zaizu? Ezer ez. Dohain eman didate.• Ez duzue deskonturik egiten?• Etxe hori salgai dago.• Nola ordainduko duzu, dirutan ala txartelaz?• Mila pezetatan erosi dut.

• Bakoitzeko mila pezeta dira.

• Hamabost pezeta fotokopiako.

1.200

balio ditu

saltzen da

pezetagatik

bakoitzagatik

fotokopiagatik

Atal hau Entzi eta Ilari Zubiriren Euskal Gramatika Osoa liburutik hartua dago; ikus bibliografiazehaztasunetarako.

Page 21: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

PISUA

➢ Gauzen pisua adierazteko, honako egitura hau erabiltzen da:lehendabizi, pisua gramo edo kilotan adierazten da, etaondoren, gaia edo materia esaten da mugagabean (hau da,artikulurik gabe). Adibidez:

• Kilo erdi madari_erosi dut/ditut.

• Kilo t'erdi sagar_ ekarri dut/ditut.

• Jarri bi kilo patata_ eta kilo erdi tipula:

• Jarri ehun gramo txorizo_ eta beste ehun urdaiazpiko_

• Ipinidazu libra erdi gazta_ eta ehungramo pernil_

➢ Kontuz! Ez nahastu kilo erdi (1/2) eta kilo t'erdi (kilo eta erdi) formak.

➢ Hona hemen pisua adierazten duten beste zenbait esapide:

• Hau kilo erdikoa da eta hori kilo t'erdikoa.• Lau kiloko pakete bat geratzen da.• Hau oso astuna da: ehun kilotik gorakoa, gutxienez.• Hori oso arina da: hogei gramo ere ez du pisatzen.

EDUKIERA

➢ Edukiera adierazteko, pisua adierazteko erabiltzen den egitura bera erabiltzen da, bainaunitateak aldatuz. Adibidez:

• Litro erdi ur_ bota diot, baina ez da nahikoa.

• Litro t'erdi esne_ ekarri dut.

• Eros ezazu litro bat ardo_.• Lau litro gasolina_ besterik ez da geratzen.

• Hiru litro t'erdi sagardo_ edan dugu bion artean.

➢ Bistan denez, hemen ere, materia adierazten duen hitza atzean eta deklinabidearenforma mugagabean (hau da, artikulurik gabe) jartzen da.

19

den

dan

lau kilotako

kilo erdi madariak

kilo t'erdi sagarrak

bi kilo patatak etakilo erdi tipulak

libra erdi gaztana etaehun gramo pernilana

ehun gramo txorizoana(arena)eta ehun urdaiazpikoana(arena)

litro erdi ura

litro t'erdi esnea

litro bat ardoa

litro t'erdi sagardoa

25 litro

Page 22: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

20

➢ Edukiera adierazten duten esapideak izenlagun gisa erabiltzeko, '-KO' atzizkia erantsibehar zaie unitateei. Adibidez:

• Hogei litroko bidoia ekarri dut.• Litro erdiko botila gutxi da; litro t'erdikoa hartu.

KANTITATEA ETA KOPURUA

➢ Kantitatea eta kopurua adierazteko egitura, aurreko ataletan ikasitako berbera da, bainaunitateak aldatuz. Adibidez:

• Dozena erdi piper_ baino ez dut nahi.• Jarri dozena t'erdi porru_ eta dozena bat arrautza_.• Dozena bi/bi dozena piper berde_ eta pare bat tomate_.• Zoaz beheko dendara eta botila bat ardo_ ekarri.• Lau kilo sagar gorri_ eta beste bi madari: erosi ditut.• Bost zaku patata_ ekarri dizkizut.

➢ -KADA atzizkia.

Zenbaitetan, ohizko unitateez gain, -KADA atzizkiaz baliagaitezke unitatea adierazteko. Atzizki horrek mugatzen duenhitzaren edukiera edo 'bertan sartzen den kantitatea'adierazten du. Hona hemen zenbait adibide:

• Bota ezazu bi koilarakada azukre_ eta ondo eragin.

• Platerkada handi bat indaba gorri_ jan dut.

• Zenbat gatz bota diozu? Eskukada bat gatz_ bota diot.

• Katilukada bat esne_ gosaldu ohi dut.

➢ Baso bat ur # ur baso bat.

Egitura hauek sarri nahastu egiten dira euren arteko antza dela eta. Dena dela, esanahidesberdina dute. Ikus dezagun adibide baten bitartez:

• Kopa bat whisky.

Esapide horrek bi osagai dauzka: lehengoak (kopa bat) kantitatea adierazten du;bigarrenak (whisky) ordea, gaia edo materia adierazten du.Beraz, kopa batean sartzen den whisky-kantitatea adierazten du; hau da, edukia.

• Whisky-kopa bat.

Esapide horretan whisky-kopa osagai bakarra da (hitz-elkartea da) eta objektu batadierazten du: ontzia (normalean whyskya edateko erabiltzen den kopa; hutsik edobeste edari batez beterik).

hogei litrotako

piper berdeak

azukrea

indaba gorriak

gatza

esnea

Page 23: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

21

den

dan

Azter dezagun beste adibide bat. Demagun jatetxe batean gaudela eta egarri garela.Kasu horretan, edalontzi bat ur eskatuko dugu, edukia (ura) nahi baitugu, ez ontzia.Baina etiketazko bazkari batean egonez gero, eta ura edateko edalontzia falta bazaigu;hau da, ardoa edatekoa baino ez badaukagu, ur-edalontzi bat eskatuko dugu; izan ere,kasu horretan ontzia nahi dugu, ez edukia. Hona hemen beste zenbait adibide:

• Botila bat ur. (edukia: ura)• Kaxa bat esne bota dut; minduta zegoen. (edukia: esnea)• Zaku bat patata behar dut jatetxerako. (edukia: patatak)• Pakete bat zigarro erostera noa. (edukia: tabakoa)

• Ur-botila bat ekarri ardoa eramateko. (ontzia: ur-botila)• Esne-kaxa bat bota dut, hutsik zegoen eta. (ontzia: esne-kaxa)• Patata-zaku bat behar dut gauzak sartzeko. (ontzia: patata-zakua)• Zigarro-paketea erabili hautsontzi gisa. (ontzia: zigarro-paketea)

Laburbilduz:

edukia kopurua + neurria + gaia Hiru kaxa esne

ontzia kopurua + gaia-neurria Hiru esne-kaxa

DIMENTSIOAK

➢ Dimentsioak ere (luzera, altuera, zabalera...) pisua eta edukieraren antzera adieraztendira: lehendabizi unitatea jartzen da eta jarraian dagokion adjektiboa mugagabean (luze,zabal, altu, sakon, lodi...). Adibidez:

• Hiru metro luze dauzka.• Laurehun zentimetro zabal.• Hogei metro sakon ditu.• Bi metro lodi eta sei metro luze.

➢ Hala ere, maizago, beste egitura hau erabiltzen da: hiru metroKO luzera. Kopuruaadierazten duen osagaiari -KO atzizkia eransten zaio eta jarraian -ERA atzizkiazeratutako izena jartzen da (luzERA, zabalERA, altuERA, sakonERA, lodiERA...). Adibidez:

• Honek hiru metroko luzera dauka.• Oholak bi zentimetroko zabalera dauka.• Zenbat metroko zabalera dauka? Hamar-hamabi.• Sei metroko sakonera eman diot.• Lau koma bost zentimetroko altuera dauka.

➢ Hona hemen distantzia adierazteko zenbait esapide:

• Zenbat kilometro(ta)ra dago? Hogei kilometro(ta)ra.• Etxetik zenbat metro(ta)ra? Ehun bat metro(ta)ra.• Ez dago hain urrun; handik bi kilometro(ta)ra.• Zenbat metrokoa da? Zazpi ingurukoa.• Zenbat metro karratu dauzka etxeak? Ehun inguru.

hiru metrotako

Page 24: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

ABIADURA

➢ Abiadura -KO atzizkiaren bitartez adierazten da. Hona hemen zenbait adibide:

• Zenbateko abiadura hartzen du? Laurogei kilometro orduko.• Abiadura handia hartzen du? Berrehun kilometro orduko.• Hogei metro segundoko.• Hamar metro minutuko.• Auto horrek berrehun kilometro egiten ditu orduko.

➢ Izen batekin doanean, hau da, izenlagun gisa, badirudi egokiena ordena aldatu etaunitate-hitzaren atzean -KO eranstea dela. Adibidez:

• Zenbateko abiadura hartzen du?• Orduko laurogei kilometroko abiadura hartzen du.• Orduko ehun kilometroko abiadura hartzen du.• Segundoko hamar metroko azelerazioa dauka.

22

Page 25: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

23

zen

bait

pu

ntu

jak

ingarri

. . . ALFABETOA eta ORTOGRAFIA . . .

Grafema Izena Grafema Izena

a a ñ eñeb be o oc ze p ped de q kue e r erref efe s eseg ge t teh hatxe u ui i v uvej iota w uve bikoitzak ka x ixal ele y i grekoam eme z zetan ene

H LETRAREN ERABILERA

➢ Bokalez hasten diren zenbakiek h dute hasieran: hamar, hogei, hamahiru, hiru,… Sal-buespena: ehun.

➢ Erakusleek h dute hasieran: hau, hori, hura, hauekin, horiengana, horixe,… Salbuespena:haiek erakuslearen indargarriak (eurak, eurek, eurei, eurentzat,…).

➢ Aditzetan, hi pertsonari dagozkion formetan: hator, henbilen, haiz,…

➢ Banakako hitzak (horiek banaka ikasi behar dira edota hiztegietara jo behar da informa-zio bila):

Batzuek hitz-hasieran dute h: hitz, hitzarmen, hotz, hasi, hain, herri, hartu, harpidetu,heldu, helbide, helburu, huts… (baina, arrisku,…).

Beste batzuek bokalen artean eta diptongo eta bokal artean: ohitura, ehun, oihal, aho,lehiaketa, leiho, oihartzun, ohizko, ohar, ohartu, ahal, aholkularitza, bahitu, bihurtu, behe(baina, goi),… (baina, ziur, ziurtagiria,…).

➢ Maileguzko hitzetan, jatorrizko hizkuntzako h gorde egiten da: hipoteka, heredatu,…

Page 26: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

24

S, Z, X ETA TS, TZ, TX

➢ Euskalki batzuetan grafema horiei dagozkien soinuak ondo bereizten dira, baina bestebatzuetan ez. Horren ondorioz, eta gaztelaniak nahiz frantsesak bereizten ez dituztenez,askok zailtasunak izan ohi dituzte idazterakoan.

➢ Grafema bakoitza noiz erabili erabakitzeko ordea, ez dago arau jakinik. Horregatik, hi-tzak buruz ikasi behar dira (irakurriz eta idatziz) edota hiztegian begiratu behar da.

➢ Dena den, hona hemen argibide batzuk:

➢ Ahoskeraz:

S eta TS: Mihi-punta ahosabaiaren aurrealdearen kontra jarri behar da.

Z eta TZ: Mihi-punta goiko hortzen oinarriaren kontra ipini behar da.

X eta TX: Mihi-punta ahosabaiaren atzealdearen kontra ipini behar da.

S

Z

X

TS

TZ

TX

sagar, sei,…oilasko,…lanabes,…

zahar, zazpi, zaldi,…gazte, gizon, izen,…inoiz, oinez, poz,…

xerra,…

axola,…

indartsu, itsaso,…amets, hauts, mahats,…

atzapar, atzerri, itzain,…gatz, putz,…

txakolin, txanda,…kutxa, etxe,…tripotx, txepetx,…

Aditzaren laguntzaileanbeti 'z' ageri da: zara,zarete, zizkiguten,…

� Hitz-amaieran ereager daiteke, maileguz-ko hitzetan, hain zuzen.Adibidez: fax

oharrakadibideaknon ager daiteke?

hasieran barnean amaieran

Aditzaren laguntzaile-an beti 'tz' ageri da:zitzaion, zitzaizun,…

� Hitz-hasieran ereager daiteke, maileguz-ko hitzetan, hainzuzen. Adibidez: tsar,tsarina

Page 27: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . HITZ-AMAIERAKO –A . . .

-A NOIZ BEREZKO, NOIZ EZ

➢ Euskal hitz batzuk a letraz bukatzen dira; amaierako a berea dute: anaia, gauza, kultu-ra, bidaia, maila, eta abar.

Gainontzeko hitzak beste edozein letraz bukatzen dira, baina a artikulua ere har deza-kete (adib., etxe, etxea).

A berezkoa duten hitzak oso-osorik idatzi behar dira: bi anaia, edozein gauza, kulturaguztietan, eta abar.

Hiztegian bere bukaerako a-rekin agertzen dira a berezkoa duten hitzak.

➢ A berezkoa duten hitzak ondokoak dira:

❶ Banakako hitzak (banan-banan buruz ikasi behar dira edo hiztegira jo behar dainformazio bila)

❷ Segidako atzizki edo amaierez osatutakoak:

-KERIA: alferkeria, handikeria, indarkeria, huskeria,…-TURA/-DURA: prozedura, abiadura, ohitura, batura, kendura,…-TZA: idazkaritza, agintaritza, zuzendaritza, soldadutza, merkataritza,…-KUNTZA: berrikuntza, irakaskuntza, trebakuntza, eraikuntza,…-(K)ADA: besarkada, matxinada, eskukada, pitxerkada, harrikada,…-KINTZA/-GINTZA: zapatagintza, eztigintza, zurgintza, liburugintza,…-(T)ERIA: gazteria, tresneria, bezeria, papereria,…-(K)ERA: harrera, bukaera, idazkera, ahoskera, sarrera…-(K)ETA: ikasketa, hizketa, biderkaketa, batuketa, heziketa, eragiketa,…-GURA/-KURA: logura, azkura, …-BERA: bihozbera, hozbera, sinesbera, sentibera, izerbera,…-ANTZA: frogantza, triskantza, mudantza, mesfidantza, konfiantza,…

❸ Jatorrizko erdaran a letraz bukatutako hitz guztiak, adibidez: justizia, ironia,finantza, ekonomia, kultura, literatura, enpresa, teknika, filosofia, garantia, hierarkia,…

BEREZKO -A NOIZ GALTZEN DEN

➢ -A berezkoa duten hitz batzuek hitz-elkartearen lehen osagaia direnean a gal dezakete.

Ondokoak dira:

• -IA bukaera duten hitzak: biologi azterketa, geologi irakaslea, pedagogi berrikuntza,ortografi arauak, erreferentzi puntua, diplomazi falta, bidai agentzia, Filosofi Fakul-tatea, Autonomi estatutua,…

25

zen

bait

pu

ntu

jak

ingarri

Page 28: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

• Eliza, burdina, hizkuntza, kultura, natura eta literatura hitzak: eliz agintariak,burdin fabrika, hizkuntz gaitasuna, kultur ekintza, natur zientziak, literaturtradizioa.

➢ Bi multzo horietako hitzak bi eratan idazteko aukera dago hitz-elkarketan:

a) Berezko a eta marratxorik gabe (bidai agentzia, kultur ekintza…, adibidez).

b) Berezko a-z eta marratxoz (bidaia-agentzia, kultura-ekintza… adibidez).

A berezkoa duten gainerako hitzek ez dute sekula galtzen (trebakuntza-eskola,merkataritza-ganbara…, adibidez).

26

Page 29: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . ZENBAKIEN IDAZKERA . . .

➢ Kardinalak.

• Hogeitik ehunerainoko zenbakiak honela idatziko dira.

41 : berrogeita bat 69 : hirurogeita bederatzi 97: laurogeita hamazazpi

• Ehunekoak lotuta idatziko dira.

300 : hirurehun 500 : bostehun 800 : zortziehun

• Milakakoak bananduta idatziko dira.

4.000 : lau mila 47.000 : berrogeita zazpi mila 91.000 : laurogeita hamaika mila

• Milioikoak ere bananduta.

1.000.000 : milioi bat 4.000.000 : lau milioi 100.000.000 : ehun milioi

• Ehunetik milarainoko zenbakiak era honetan idatziko dira: ehunekoakhamarrekoetatik bananduta, agertzen diren bi parteen arteko lotura «eta» delarik.

225 : berrehun eta hogeita bost579 : bostehun eta hirurogeita hemeretzi908 : bederatziehun eta zortzi

• Milatik gorako zenbakiak idazteko, irizpide bera. Hau da, milakoak ehunekoetatikbananduta; baita berauek hamarrekoetatik ere.

Milakoen eta ehunekoen artean koma bat jartzen da (bi osagai bakarrik daudeneanizan ezik, hauetan 'eta' partikulaz bereizten dira).

27

zen

bait

pu

ntu

jak

ingarri

0 : zero1 : bat2 : bi3 : hiru4 : lau5 : bost6 : sei7 : zazpi8 : zortzi9 : bederatzi

10 : hamar11 : hamaika12 : hamabi13 : hamahiru14 : hamalau15 : hamabost16 : hamasei17 : hamazazpi

18 : hemezortzi (hamazortzi)19 : hemeretzi20 : hogei21 : hogeita bat22 : hogeita bi23 : hogeita hiru

.....30 : hogeita hamar31 : hogeita hamaika

.....38 : hogeita hemezortzi 39 : hogeita hemeretzi40 : berrogei50 : berrogeita hamar60 : hirurogei70 : hirurogeita hamar 80 : laurogei 90 : laurogeita hamar

100 : ehun200 : berrehun300 : hirurehun400 : laurehun500 : bostehun600 : seiehun700 : zazpiehun800 : zortziehun900 : bederatziehun

1.000 : mila2.000 : bi mila3.000 : hiru mila4.000 : lau mila

10.000 : hamar mila100.000 : ehun mila

1.000.000 : milioi1.000.000.000.000 : bilioi

Page 30: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

1.003 : mila eta hiru3.456 : hiru mila, laurehun eta berrogeita hamasei35.436 : hogeita hamabost mila, laurehun eta hogeita hamasei457.908 : laurehun eta berrogeita hamazazpi mila, bederatziehun eta zortzi

• Milioikoetan, beste horrenbeste.

137.954.218 : ehun eta hogeita hamazazpi milioi, bederatziehun eta berrogeitahamalau mila, berrehun eta hemezortzi.

➢ Ordinalak

• Ordinalak adierazteko -GARREN atzizkia erabiliko da letraz idazten direnean:bosgarren, bigarren, …

• -GARREN atzizkiaren ikurra "." da.

• -GARREN esango litzatekeen tokian puntua jarriko da zenbakia zifraz idaztendenean: 5. (bosgarren).

• Idazteko arauak kardinalentzat emandako berdinak dira, -GARREN atzizkia erantsita.

1. lehen, lehenen, lehenengo 7. zazpigarren 13. hamahirugarren2. bigarren 8. zortzigarren 20. hogeigarren3. hirugarren 9. bederatzigarren 21. hogeita batgarren4. laugarren 10. hamargarren 100. ehungarren5. bosgarren 11. hamaikagarren 1.000. milagarren6. seigarren 12. hamabigarren 10.000. hamar milagarren

➢ Partitiboak

• A/B moduko zenbakiak zenbaki zatikiarrak dira.

A: zenbakitzaileaB: izendatzaileaZenbakitzailea 1 denean, zenbaki zatikiarrei partitibo esaten zaie.

• - (R)EN atzizkia erabiltzen da kardinalari itsatsia:

- REN kardinala bokalez amaitzen denean

- EN kardinala kontsonantez amaitzen denean

1/5 = bosten ; 1/6 = seiren1/20 = hogeiren ; 1/100 = ehunen

• Hiru salbuespen: 1/2: erdi (ez biren); 1/3: heren (ez hiruren); 1/4: laurden (ez lauren)

1/5 : bosten 1/9 : bederatziren 1/20 : hogeiren1/6 : seiren 1/10 : hamarren 1/100 : ehunen1/7 : zazpiren 1/11 : hamaikaren 1/1.000 : milaren1/8 : zortziren 1/12 : hamabiren 1/10.000 : hamar milaren

28

Page 31: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Portzentaiak

• Ordena edo hurrenkerari dagokionean, lehenik portzentaia edo ehunekoaren zeinua(%) eta ondoren dagokion zenbakia jartzen da.

Adibidez: % 5eko beherapena

% 15

• Bestalde, idazteko eta esateko bi era nagusi daude hedaturik: % 10 eta % 10a. Halaere, lehenengo aukera (% 10) erabiltzea gomendatuko dugu.

• Horren arabera: kontsonantez amaituta bokalez amaituta

% 5 % 8% 5ek % 8k% 5i % 8ri

% 5en % 8ren% 5eko % 8ko

• Aditza pluralean: Ehuneko hamarrek (% 10ek) ez zuten onartu.

• Euskaltzaindiko Gramatika Batzordeak: Bizimodua % 4 garestitu da eta Bizimodua% 4an garestitu da formen artean lehena jo du egokien eta hori erabili behar deladio. Beraz, egokia: Bizimodua % 4 garestitu da.

29

zen

bait

pu

ntu

jak

ingarri

15 %

Page 32: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . DATA . . .

ZIFRAK ETA LETRAK ERABILIZ

➢ Leku-izena eta data

Hainbat idazkitan (gutunetan, adibidez), letrak eta zifrak nahasiz jartzen dugu data; tes-tuaren hasieran, barruan zein bukaeran. Urtea zifra bidez, inongo punturik tartekatugabe (1998), hilabetea letra xehez (ekaina) eta eguna zifra bidez (25).

Horiek horrela, segidako hauek dira data idazteko modu erabilgarrienak:

1998ko ekainaren 25a edo 1994ko ekainaren 25ean

1998ko ekainak 25

Eta toki-izena eransten bazaie horiei:

Usurbil, 1998ko ekainaren 25a edo Usurbilen, 1998ko ekainaren 25ean

Usurbil, 1998ko ekainak 25

Oharra: Testutik kanpo (hasieran zein bukaeran) guztiak erabil daitezke. Testubarruan, beheko aukera (1998ko ekainak 25) koma artean eta deklinatu gabe bakarrikerabil daiteke.

Adibidez:

Edo

Baina ez!

Eta bai

➢ Deklinabidea

Deklinabidearen atalean ikus dezakegunez, edozein izen bezala deklinatzen dira zenba-kiak ere eta zifren atzetik tarterik utzi gabe eransten zaie deklinabide-atzizkia.

Adibidez: 8an, 24ko, 19k, 1998rako

30

1997ko urtarrilak 14an bidalitako eskaerari erantzunez,…

San Tomasetan, abenduaren 21ean, arratsaldez itxita izango dugu

San Tomasetan, abenduak 21, arratsaldez itxita izango dugu

1997ko urtarrilaren 14an bidalitako eskaerari erantzunez,…

Page 33: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Gogoan izan zifren atzetik jartzen den puntuak "-garren" esan nahi duela, eta, beraz,ordinala erabili nahi izanez gero jotzen dela horretara. Horrelakoetan, puntuarideklinabide-atzizkia jarraian lotu besterik ez dago.

Adibidez: 1988.ean, 1994.eko, 1995.etik,…

Data osorik idatzi behar ez dugunerako (testuaren barruan, eskuarki) hona hemen zen-bait ohar:

Urtea aipatzen dugunean ez dago a erantsi beharrik: 1994 edo 1994a

Urtea eta hila: 1994ko abendua / abenduan / abendutik / abendura/…

Hila eta eguna: abenduaren 13a eta, koma artean joanez gero, abenduak 13 edo aben-duaren 13a (adib. Bihar, abenduak 13,… edo Bihar, abenduaren 13an,…).

Azken hori, gauden hilabete bereko aipamena baldin bada, beste era honetan ere jardaiteke: Bihar, hilak 13,… edo Bihar, hilaren 13an,…

Erreferentziazko eguna hileko lehenbiziko egunari dagokionean, bitara esan daiteke:martxoaren lehena, martxoaren bata. (Baina beti, martxoak bat)

Urteak deklinatzeko ohar bi:

Kontuan eduki behar da urtea kontsonantez ala bokalez amaitzen den: 1993ko, 1994ko,1995eko

Orain arte ez bezala, au diptongoa ez da kontsonantetzat hartzen eta, hortaz,bokalez bukatuak bezala deklinatzen da: 1984ko eta EZ 1984eko.

Daten aipamenetan gehien erabilitakoa leku-denborazkoen deklinabidea denez, honahemen lagungarri gerta daitekeen zenbait kasu:

NOIZ 1991n 1994an 1995ean 1997an 2001ean

NOIZKO 1991ko 1994ko 1995eko 1997ko 2001eko

NOIZTIK 1991tik 1994tik 1995etik 1997tik 2001etik

NOIZ ARTE 1991 arte 1994 arte 1995 arte 1997 arte 2001 arte1991ra 1994ra 1995era 1997ra 2001era

ZIFRA HUTSEZ

➢ Toki gutxi eta jakina duten inprimaki, txartel, jendearentzako ohar, eta abarretan jar-tzen da data zifra hutsez. ISO erakundeak (International Standardization Organization,Estandarizariorako Nazioarteko Erakundea) horretarako emandako arauak jarraitzendira nazioartean.

31

zen

bait

pu

ntu

jak

ingarri

Page 34: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

32

Horien arabera, euskarak berak ere eskatzen duen moduan, data honako hurrenkeranidazten da: urtea-hila-eguna.

Adibidez: 1998-02-13

LETRA HUTSEZ

➢ Beste zenbait idazkitan, egiaztagiri eta txekeetan batez ere, letra hutsez idazten da data.

Horiek horrela, ondokoa izango genuke:

Usurbilen, mila bederatziehun eta laurogeita hamazazpiko abenduaren hamahiruan

Horren inguruan argibide gehiago nahi izanez gero, ☞ ikus zenbakien idaztarauak (27.

orrialdea).

Hilak Egunak

urtarrila urt. astelehena al.otsaila ots. asteartea as.martxoa mar. asteazkena az.apirila api.; apr. osteguna og.maiatza mai. ostirala or.ekaina eka. larunbata lr.uztaila uzt. igandea ig.abuztua abu.iraila ira.urria urr.azaroa aza.abendua abe.

(Euskaltzaindiaren arauen arabera, letra xehez — edo minuskulaz — idazten dira).

Jaiegunak

Andre Mari egunaAstearte-ihaute(ri)a, Ihaute Motza edo Ihauterietako AstearteaAstelehen-ihaute(ri)aPazko ZaharraPazko-astelehenaEguberri-egunaErramu-igandea, Erramu-eguna edo Erramu-domeka�

Page 35: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

33

zen

bait

pu

ntu

jak

ingarri

Errege-egunaHausterre-eguna, Hauts-eguna edo Hautsen egunaIgande-ihaute(ri)a, Zaldun-ihaute(ri)a edo Ihauterietako igandeaKonstituzio-egunaLarunbat SantuaOstegun SantuaOstiral SantuaSan Inazio egunaSan Tomas egunaSantiago eguna edo Done Jakue Apostoluaren egunaSantu Guztien eguna edo Domuru Santuen egunaUrteberri-eguna

Abuztu osoan goizez

bakarrik irekiko dugu

denda. Goizeko 8etatikeguerdiko 2etara.

Asteazkenean, SanTomas eguna,

arratsaldez itxi egingodugu denda.

Errege-egunaren bezperan dendaez dugu eguerdian itxiko.

Page 36: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

34

IKU

RR

AES

AER

A

ken

bide

r

zati

ber

erro

gehi

+ – X :

��

AD

IER

AZ

PEN

A

a +

ba

gehi

b

a –

ba

ken

b

a x

ba

bider

b

a : b

a za

ti b

ab

a be

r b

a �� b

a er

ro b

batu

keta

batu

gaia

k

fakt

orea

k (b

ider

kaga

iak)

kent

zaile

ake

nkizu

na

zatit

zaile

aza

tikizu

na

bide

rkat

zaile

abi

derk

akizu

na

berr

etza

ilea

berr

ekizu

na

erro

tzai

lea

erro

kizu

na

ERA

GIK

ETA

batu

ra

kend

ura

bide

rkad

ura

zatid

ura

berr

etur

a

erro

(dur

)a

kenk

eta

bide

rkak

eta

zatik

eta

berr

eket

a

erro

keta

batu

gaia

+bat

ugai

a =

batu

ra5+

6=11

bost

geh

i sei

berd

inha

mai

ka

erro

tzai

lea �

� erro

kizu

na =

erro

(dur

)a2 �

� 16=

4 bi

erro

ham

asei

berd

in la

u

berr

ekizu

na b

er b

erre

tzai

-le

a =

berr

etur

a32

=9 h

iru b

er b

i ber

din

bede

ratz

i

zatik

izuna

: za

titza

ilea

=za

tidur

a10

:5=2

ham

ar za

ti bo

stbe

rdin

bi

fakt

orea

x fa

ktor

ea =

bide

rkad

ura

4x2=

8 la

u bid

er b

i ber

din

zort

zi

kenk

izuna

– k

entz

aile

a =

kend

ura

9–2=

7 be

dera

tzi k

en b

i ber

-di

n za

zpi

EMA

ITZ

AA

DIB

IDEA

ERA

GIG

AIA

K. . . ERAGIKETA MATEMATIKOAK . . .

Page 37: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . HELBIDEA . . .

KALE-IZENDEGIA

Tokian tokiko udalak euskarazko kale-izendegia du. Ez dugu zertan euskaratze-lanak egi-ten ibili. Halere, hainbat argibide emango dizkizugu:

➢ Izen generikoen zerrenda:

alameda: zumardia Gamon zumardia

alto: gaina Errondo gaina

avenida: hiribidea edo etorbidea Nafarroa hiribidea

barrio: auzoa Labe Garaieta auzoa

calle: kalea Portu kalea

callejón: kalexka San Bartolome kalexka

calzada vieja: galtzada zaharra Egia galtzada zaharra

calzada: galtzada Olaeta galtzada

camino: bidea Arbiza bidea

grupo: auzunea Alaiondo auzunea

parque: parkea Koldo Mitxelena parkea

pasaje: pasaia Iruresoro pasaia

paseo: pasealekua edo ibiltokia Sagastieder pasealekua

plaza, plazuela, plazoleta: plaza edo enparantza Adarra plaza

travesía: zeharkalea, zeharbidea Rodil zeharbidea

urbanización: urbanizazioa Etxadi urbanizazioa

35

zen

bait

pu

ntu

jak

ingarri

Goiko kalea, z/g

20.200 BEASAIN

Maite mertzeria

Andatzako Kutxa

Astarloa hiribidea, 7

48902 BARAKALDO

Page 38: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Izen propioa bi modutan lotzen zaio izen generikoari: -(r)en edo -(e)ko atzizkienbitartez edo 'ezer' gabe.

Adibidez: -(r)en / -(e)ko ø

Gudarien enparantza Zuloaga_ enparantzaErrege Katolikoen kalea Narrika_ kaleaAskatasunaren hiribidea Nafarroa_ hiribideaErdiko kalea

➢ Ordena edo hurrenkerari dagokionean, eskuarki, lehenik izen propioa eta ondorenizen generikoa jartzen da; baina salbuespen-modukoak, adibidez: Pasealeku berria, KaleNagusia, Kale Berria,...

➢ Zenbatgarren oina edo pisua den adierazteko, zenbakiari puntua (.) jartzen zaio.

Adibidez: ........pasealekua, 16-3. ezk.

➢ Zenbait laburdura erabilgarri:

at. (ataria) ezk. (ezkerra)beh. (behea) z.g. (zenbakirik gabe)esk. (eskuina) zen. (zentroa)eskra. (eskailera)

36

Page 39: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

37

idazk

era

ri

bu

ruz

. . . IDAZTEKO GOMENDIOAK . . .

GUTUN ETA KOMUNIKAZIOAK IDAZTEAN KONTUAN HARTU BEHARREKOAK

Hona hemen zerbait (gutun, komunikazio edo antzeko idazkiren bat) idatzi behar dugunera-ko kontuan hartu beharreko hainbat gomendio orokor:

➢ Idazkiak bere eraginik handiena lor dezan, idazterakoan beti ere elkarrizketarenordezkoa dela eta irakurlearen egoeran kokatzea komeni dela kontuan hartuko dugu.

➢ Ordenatua izan behar du. Mezua era logiko eta ordenatuan azalduko da eta gai batbaino gehiago egonez gero, gaiak banaka-banaka tratatu behar dira.

Donostian, 1996ko ekainaren 12an

Jaun/andre hori:

Aurtengo honetan gure produktuak kanpoan ezagutarazteko kanpai-nari ekin diogu.

Hori dela eta, gure ordezkari den Jokin Albisu jauna datorren apirile-an Hego Amerikara joango da. Bidaia horretan gure produktuen pro-mozioa egiteko asmoa du.

Bisitatzeko dituen bezeroen zerrendan zure enpresa agertzen da.Jakinaren gainean egon zaitezen, gutun honekin batera bidaltzendizugu gure ordezkariak beteko duen ibilbidea erakusten duen orria.

Horrela bada, zuen laguntza izatea espero dugu.

Aldez aurretik eskerrak emanez, agur.

sarrera (gaia kokatzea)

agurra

argibideak

mam

ia

(asm

oa a

zaltz

ea)

azalp

ena

agurra

Klikargazki-materiala

Page 40: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Argia eta zehatza izan behar du. Hartzaileak irakurraldi batez ongi ulertzeko moduanidatzi behar dugu. Hori dela eta, ez da komeni esaldi luzeegiak idaztea eta, gainera, adi-tzera eman nahi dena bakarrik idaztea komeni da, alferrikako hitzak edo azalpenak jarrigabe.

➢ Gaztelaniaz lan egitera ohituta gaudela kontuan izanik, erraz jotzen dugu haren egiture-tara. Kontuz ibili beraz, eta euskararen forma jatorrak erabili.

adibidez:

➢ Testu bat idazten ari garenean esan nahi duguna idatziz jartzea zenbaitetan zaila egitenzaigu eta trabatu egiten gara. Horrelakoetan ahoz esatea oso lagungarria da. Ondo-ren, ahoz esandakoa, huraxe bera, idazten saia zaitez.

➢ Maila formaleko gutun hauetan maiz errepikatu ohi diren esaldiak daude. Horrela-koak idazteko “Komunikazioetarako esaldiak” atalean (43-56. orr.) daukagu laguntza.

38

esaldi laburrak

Adjunto a la presente, billetes detren por importe de 500 pesetas cadauno, correspondiente a la reclamaciónde nuestros clientes Sres. Pili Merino yJosu Salaberria, que por haber llegadoel vuelo de N. York con 3 horas deretraso y al tener que cambiar los bille-tes, han tenido que abonar dicha canti-dad (500 pts.x2=1.000 pts.).

Celebrar:

egin

ospatu

La reunión se celebrará enlos locales de la asociación decomerciantes.

Motivo de la reunión: cele-bración del 10º aniversario dela creación de la asociación.

Bilera dendarien elkartearenegoitzan egingo dugu/dute.

Bileraren zergatia: elkarteasortu zeneko 10. urteurrenaospatzea.

Honekin batera 500 pezetako tren--txartelak bidaltzen dizkizut. Pili Meri-no eta Josu Salaberria jaun-andereeidagozkie. N. York-eko hegaldia 3 ordu-ko atzerapenez iritsi zen eta hori delaeta, itzulerako txartelak aldatu etaesandako diru-kopurua ordaindu beharizan zuten (500 pta.x2= 1.000 pta.).

Page 41: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . PUNTUAZIO-ZEINUAK . . .

KOMA (,)Pausa laburra adierazten du. Honako kasuetan erabiltzen da batik bat:

➢ Enumerazioetan. Esaldian funtzio bera duten segidako elementuen artean eta tartekolokailurik ez dagoenean.

Denda, taberna, jatetxe, zerbitzu eta finantza-erakunde, akademia eta abarretaneuskararen presentzia areagotzeko kanpaina jarri du martxan Siadeco ikerketa-taldeakbigarrenez.

➢ Menpeko esaldiak nagusiaren aurretik doazenean eta galdegai ez direnean.

Auzo elkartearen erabakiaren zain gaudenez, ezin izan dugu dokumentazio prestatu.Elkartearen eskaera kontuan izatea eskatzen dizuegu, herriko denda txikiek aurreraegiteko premiazkoa baita.

➢ Esaldiaren hari nagusia hausten duten osagaietan. Baita aposizioetan ere.

Etxepare, lehen euskal idazlea, Sarrasketan jaio zela uste dute.

➢ Deiki edo bokatiboa banandu behar denean.

Aizu, kaskamotz, zatoz lehenbailehen.

➢ Ondoko terminoek ere koma behar dute: hau da, hots, esate baterako, azkenik,hala ere, adibidez, dena den, izan ere, beraz, hori dela eta,...

Gazte txartela erabiltzeko aukera daukatenek, hau da, 18 urte bitarteko gazteek izangodute zozketan parte hartzeko aukera.

PUNTU ETA KOMA (;)Komak baino pausaldi luzexeagoa adierazten du.

➢ Ideien unitate logiko bereko bi klausula independenteren artean jartzen da.

“Euskara Merkataritzara” egitasmoak jarraipen eta lan finkoa eskatzen du; epe luzerakoegitasmoa da.

➢ Ideia beraren bi alderdi desberdin adierazten dituzten bi klausulen artean.

Arrasaten emakumezkoak 19.191 dira; gizonezkoak, berriz, 13.134.

BI PUNTU (:)Bi puntuek ere pausaldi luzea adierazten dute. Honako kasuetan erabiltzen da batik bat:

➢ Norbaiten edo nonbaiteko hitzak bere horretan testura ekartzen direnean.

Bergarako Udaleko euskara-arduradunak egitasmo honen baitan paisaje linguistikoaeuskalduntzeak duen garrantzia aipatu du: “Hitzarmena sinatzean establezimendua

39

idazk

era

ri

bu

ruz

Page 42: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

40

hizkuntzaren normal izazio-prozesuan autoinpl ikatzen da, bere egoerasoziolinguistikoaren araberako konpromezu mailakatuak onartuz eta Udaleko EuskaraBatzorde edo Zerbitzuaren ondorengo jarraipena onartuz.

➢ Ondorengoa aurrekoaren argibide edo adibide dela adierazteko.

Kanpokoei posta-gastuak ordaintzea eskatzen zaie aldizkaria jasotzeko: Espainian1.000 pta., Europan 5.000 pta. eta gainerakoan 12.000 pta.

➢ Orduetan.

Hauxe izango dugu abuztuko ordutegia: 8:00etatik 14:30ak arte.

PUNTUA (.)Puntuak esaldiaren azkena markatzen du. Pausa osoa adierazten du. Honako kasuetanerabiltzen da:

➢ Zentzu osoa duen periodoaren bukaeran. Paragrafoaren amaiera markatzen duenean,puntu eta aparte egiten da.

Aurten, garrantzi berezia hartuko du establezimendu barruko paisaje linguistikoan eus-kararen erabilera handitzeko egingo den ahaleginak. Horretarako idazki-ereduen kata-logoa prestatu da.

➢ Laburduretan.

adib., “adibidez” irakurriko delarik, etab. “eta abar”. Baina ez kontzeptu, magnitude,unitateak eta abar adierazteko jartzen diren ikurretan (m, kg eta EAJ–PNV, adibidez).

➢ Zenbakien ondoren, “garren”en ordez.

Lokala, Iturribide kaleko 6.ean dago.

ETEN-PUNTUAK (...)➢ Enumerazioa edo esan nahi denaren zentzua irekia uzteko modua da.

Sagardoa ezagunena den eskualdea Gipuzkoako Beterri da: Astigarraga, Urnieta,Usurbil, Hernani, Oiartzungo inguruak…

Aurkikuntzaren garrantziaz konturatu balira…

➢ Aipuetan, osorik ematen ez direnean.

Egileak hitzaurrean dioen bezala: “Geure buruak euskalduntzat dauzkagun gehienok ereaitortu beharra daukagu ez garela gai gure lanbideko gora-beherei buruz bost minutujarraian euskaraz mintzatzeko. Duela bizpahiru mendeko nekazariak...”

➢ Isildu nahi duguna tartean geratzen bada, parentesi artean paratuko ditugu eten--puntuak.

Dendariei, itzulpenak koloretako txarteletan maketatuta jasotzeko aukera eskainikozaie, (…). Lan hori euskara-zerbitzuek egingo dute.

Page 43: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

GALDERA-IKURRA (?)➢ Galdera-ikurra galdera-esaldiaren bukaeran bakarrik idazten da.

Zeintzuk dira ordea, lanpostu horren betebeharrak?

HARRIDURA-IKURRA (!)➢ Harridura-ikurra, harridura-esaldiaren bukaeran bakarrik idazten da.

Pentsaraztekoa, honek esaten duena!

➢ Harridura ezezik, beste ñabardura batzuk adierazteko ere erabiltzen da, hala nola, agin-dua, kexua, etab. adierazteko.

Kontuz produktu honekin!

PARENTESIA [()]➢ Bidenabar zerbait aipatu nahi edo daturen bat tartekatu nahi denean erabiltzen da

parentesia.

Guztira, autorearen 65 obra (54 oleo eta 11 marrazki) agertu dira.

MARRA (–)➢ Parentesien antzera, datu edo argibideren bat tartekatzeko erabiltzen dira.

Gure etxeko teilatua – inguruko gainerako guztiak bezala – guztiz txikituta geratu zen.

➢ Elkarrizketetako txandak adierazteko ere erabiltzen da marra.

– Egunon Feli. Zer, dagoeneko lanean?– Aizu! Ezin da momentu batean egunkaria irakurri, ala?

MARRATXOA (-)➢ Izen arrotzei atzizkia eransten zaienean.

The Times-etik hartutako datuak dira.Stockholm-era joatea erabaki zuten.

➢ Lerroz aldatzean hitzak zatituta geratzen direnean. (Euskaltzaindiak hitzak silabaka zati-tzea gomendatzen du; adibidez, pol-tsa, guk, be-ze-ro-rik, e-ra-kus-le-hi-o,...).

➢ Zenbait hitz-elkartetan.

☞ Ikus “Hitz-elkarketa” (96. or.)

Adibidez: Merkataritza-gutunak, jaun-andreak,…

41

idazk

era

ri

bu

ruz

Page 44: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

KOMATXOAK (“ ”)➢ Norbaitek esana edo idatzia hitzez hitz jaso nahi denean, komatxo artean jartzen da.

Arturo Kanpionek liburu honen hitzaurrean honakoa dio: “...Aberri maitasunez sututakoolerkariaren bihotz-taupadak dira olerki hauek”.

➢ Era berean, komatxo artean idazten dira lan artistikoen izenburuak, liburu eta artikulue-nak, izengoitiak, beste hizkuntzetatik hartutako terminoak edo ironiazko zentzuan era-biltzen diren hitzak.

“Euskara Merkataritzara” egitasmoak laugarren urtea bete du.Badakigu Kristobal Kolon Amerika “aurkitu” zuen lehena ez zela izan.

APOSTROFOA (')➢ Hitzen batean letra bat edo beste isiltzen dugunean erabiltzen da apostrofoa. Adibiderik

argien eta kasik bakarra gutunen hasierako agurreko “eta erdi”ren kasua da.

Agur t'erdi.

Oharra: orain arte zenbakiekin ere erabili izan da (adib., Batzarrak hiru ordu t’erdi iraunzuen; Lau kilo t’erdi pisatzen du); baina, Euskaltzaindiak kasu horietan “eta erdi” osorikidazteko gomendioa eman du.

42

Page 45: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

43

idazk

era

ri

bu

ruzGoiko kalea, z/g

20.200 BEASAIN

Tel: 88 56 20; Faxa: 88 56 21Maite mertzeria

. . . KOMUNIKAZIOETARAKO ESALDIAK . . .

Bukaerako agurrak, jartzekotan, neutroa izan behar du.

Adib.: Besterik gabe, (agur); Horrenbestez, (agur); Zure

erantzunaren/erabakiaren zain, (agur).

(☞ Ikus 60-61. orr.)

☞ Datari buruz argibide gehiago 30.

orrialdean dituzu.Ha

siera

ko a

gurra

k, ja

rtzek

otan

, neu

troa

izan

beha

r du.

Adib

.:jau

n/an

dre h

ori/h

orre

k.(☞

Ikus

59-

60. o

rr.)

Establezimenduaren izena;. ☞ Ikus 9–11. orr.

Komunikazioaren mezuan erabiltzen diren esaldiak motaaskotakoak izan daitezke, ☞ ikus 43–56. orr. Adibide hone-tan bi esaldi-mota daude: lehena (gaur … arabera), “aurre-koarekin lotzekoa” da eta bigarrena (eskatutako … dizkizut),“zerbait bidaltzea adieraztekoa”.

Beasainen, 1998ko apirilaren 12an

Lankidea:

Gaur goizean telefonoz hitz egindakoaren arabera,

honekin batera eskatutako datuak bidaltzen dizkizut.

Horrenbestez,

Page 46: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

44

FAXazk.

DATAArazoren bat izanez gero, deitu telefonohonetara

NONDIKIZENA

NORAIZENA

TESTUA/MEZUA

Orrialde-kopurua, haubarne

Lankidea:

Inbentarioa egiten aritu garenez, ezin izandugu dokumentazioa prestatu, baina lehen-bailehen prestatzen saiatuko gara.

Horrenbestez,

1,001

98–04–16

1

36 30 40

948–541 96 00

Kalak argazkidendaMiren BereziartuaKromakeyAngel Iriondo

943–36 30 40

Bukaerako agurrak, jartzekotan, neutroa izan

behar du. Adibidez: Besterik gabe, (agur); Horren-

bestez, (agur); Zure erantzunaren/erabakiaren zain,

(agur). (☞ Ikus 60-61. orr.)

☞ Datari buruz argibidegehiago 30. orrialdean dituzu.

Hasierako agurrak, jartzekotan, neutroa izan behar du.

Adib.: jaun/andre hori/horrek. (☞ Ikus 59-60. orr.)

zk. = zenbakia

Komunikazioaren mezuan erabiltzen diren esaldiak

mota askotakoak izan daitezke, ☞ ikus 46–53 orr.

Adibide horretan dagoena “denbora irabaztekoa” da.

Page 47: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

45

idazk

era

ri

bu

ruz

AURREKOAREKIN LOTZEKOAK

➢ Azalpena

Aurreko beste komunikazio baten edo beste zerbaiten aipamena egin nahi dugunean,ondoren esan behar duguna kokatzeko.

➢ Egitura

natorkizu(e)Zure gutunari erantzunez

gatozkizu(e)A) {NOIZKO} { } { eskutitzari } { } { nator }Zuen idazkiari erantzuteragatoz

Zure jaso ondoren, …B) {NOIZKO} { } {ZER} { }Zuen dela eta, …

ZureC) {NOIZKO} { } {ZERI} {dagokionez, …}

Zuen

NOIZ hitz egindakoaren araberaD) { NON } { erabakitakoaren } { ildotik }NOLA zenioenaren haritik

➢ Adibideak

Abenduaren 29ko zure gutunari erantzunez natorkizu. Hona hemen eskatu zenizkidandatuak: (…)

Abenduaren 29ko zuen gutuna jaso ondoren, aurrekontua berriz aztertzea erabaki dugu.

Uztailaren 2ko zure gutuneko eskaerari dagokionez, gure nahia ez izan arren, ezezkoaeman beharrean gaude.

97–06–19ko zure eskaerari erantzunez, honekin batera bidaltzen dizut bertan eskatuta-ko informazioa.

Astelehen goizean telefonoz hitz egindakoaren arabera, honekin batera bidaltzen dizutSEGUR lerroko produktuen katalogoa eta prezioen zerrenda.

Gaztelaniazko baliokideak:

Respecto a la conversación mantenida anteriormente,…En cuanto al escrito fecha 30-01-97 en el cual nos solicitaban…

Atal hau prestatzeko HAEEK 1990. urtean argitaratu zuen Administrazio-lanerako oinarrizkoeuskara ikastaroa materialeko zenbait ataletan oinarritu gara.

Page 48: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

46

BARKAMENA ESKATZEKOAK

➢ Azalpena

Egin behar dena edo egin beharko litzatekeena betetzen ez denean, garaiz betetzen ezdenean edo ongi betetzen ez denean.

➢ Egitura

mesedez{Barka(tu)} { }*arren

dizu(e)t/guA) [{Barkamena eskatu nahi} { }](…)

(ge)nizu(e)ke

Barkamena eskatuz natorkizu(e){ }{ }Barkamen eske gatozkizu(e)

* "mesedez" eta "arren" aurrean ere erabil daitezke eta ez dira derrigorrezkoak.

atzerapenhutsegite honek/horrek/hark sortuB) Sentitzen {dut/dugu} { } { } { }oker hauek/horiek/haiek eraginezbehar

kaltea(k)arazoa(k)eragozpena(k){di(zki)zu(e)n} { }atzerapena(k)traba(k)oztopoa(k)

➢ Adibideak

Barkatu nire hutsegitea.Barka, arren, gertatutakoagatik.Barkamena eskatu nahi nizuke hutsegiteen ondorioz sortutako kalteengatik.Barkamena eskatu nahi dizugu zure eskaera bidaltzeko orduan izan dugun atzerapenagatik.Barkamena eskatuz gatozkizu faktura kobratzeko zain pasa behar izan duzun denboragatik.Sentitzen dugu abioiaren atzerapenak (abioia atzeratu izanak) eragin dizkizuen arazoak.Sentitzen dut gure oker horrek sortu dizuen kaltea.

Gaztelaniazko baliokideak:

Le(s) ruego me disculpe(n)…Le(s) pido disculpas/perdón por…

Page 49: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

BERRI ONAK EMATEKOAK

➢ Azalpena

Pozgarri izango den zerbait jakinarazi nahi denean.

➢ Egitura

Pozgarri zai(t)/(gu) adierazteaA) { } { esatea } (ZER) … –(E)LA

(Oso) atsegin du(t)/(gu) ……

…–(e)la adierazi nahi atseginezB) { } {dizu(e)(t)/(gu)} { }…–(r)en berri ematen gogo onez

➢ Adibideak

Pozgarri zait esatea hil honetako saria zuk irabazi duzula.

Atsegin dut adieraztea gurekin lanean hasteko zu aukeratu zaitugula, zuk egindakoazterketa baita ondoen dagoena.

Egin zenigun eskaria gure zuzendariak onartu egin duela adierazi nahi dizugu atseginez.

“Arrasateko kaleak” liburua argitaratzeko egindako dirulaguntza-eskaera onartu izana-ren berri ematen dizugu gogo onez.

Gaztelaniazko baliokideak:

Nos complace comunicarle…Es de nuestro agrado hacerle saber…

BERRI TXARRAK EMATEKOAK

➢ Azalpena

Espero zen zerbait edo eskatutakoa betetzen ez denean edo osorik edo ondo betetzenez denean.

➢ Egituraeginiko ahalegina

{Biziki/asko/oso eskertzen dugu zuek} {eskainitako laguntza }…. zoritxarrez…[ ], BAINA {tamalez… }Gure gogoz kontra …gainditu / …bete ez d(it)uzu(e)NEZBiziki sentitzen duguAitortzen dugu lan handia egin duzu(e)la

47

idazk

era

ri

bu

ruz

Page 50: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

…adierazi beharrean gaude.…azaldu beharra dugu.…esan beharra dugu.…ezin dugu zu(r)e(n) eskaria bete.{ }…ezinezkoa da zu(r)e(n) proposamena onartzea.…ezin diezazu(e)kegu dirulaguntzarik eman.…–en berri eman beharrean gaude.…tamalgarria izanda ere ezin…

➢ Adibideak

Aitortzen dugu lan handia egin duzuela, baina, zoritxarrez, ez dituzte zuen proposamenakonartu.Eskatutako gutxieneko baldintzak bete ez dituzuenez, dirulaguntza kendu beharrean gau-dela adierazten dizuegu.Biziki sentitzen dugu, baina azterketa gainditu ez duzunez, ezin zaitugu lanerako hartu.Aitortzen dugu lan handia egin duzuela, baina, tamalez, ezin diezazukegu laguntzarikeman.Gure gogoz kontra, baina zoritxarrez, aurtengo udatik aurrera ezin izango dugu zuen sal-gaien propagandarik egin.

Gaztelaniazko baliokideak:

Sentimos muchísimo comunicarles…Sintiéndolo mucho le hacemos saber…

BIDALTZEA ADIERAZTEKOAK

➢ Azalpena

Zerbait bidaltzen denean.

➢ Egitura

bidaltzen + di(zki)zu(e)t

{Honekin batera} {helarazten }{…………}igortzen zer

➢ Adibideak

Honekin batera bidaltzen dizut aurtengo produktu berrien zerrenda.

Gutun honekin batera igortzen dizuegu MALUT lerroko gure gaien katalogo orokorra etaprezioen zerrenda, zuek abenduaren 14ko gutunean hala eskatuta.

Honekin batera zuen 712. faktura kitatzeko txekea bidaltzen dizuet; honako bidalketaridagokio: (…). Era berean, honekin batera bidaltzen dizuet X eta X jaun-andreen istripuenaurkako kontratuaren fotokopia.

Gaztelaniazko baliokideak:

Adjunto remito…

48

Page 51: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

DENBORA IRABAZTEKOAK

➢ Azalpena

Epea bete ezin daitekeenean, beste zerbaiten zain gaudenean edota denbora gehiagobehar dugunean.

➢ Egitura(zait

(Oraingoz) ezinezkoa {zaigu} {–t(z)ea }…) kontuan izango{…-(e)NEZ } ,BAINA[{ aztertuko }{du(t)(gu) }](Oraindik) ezin (izan){dut, dugu } {–TU } begiratuko

lehenbailehen saiatukoeta { }[…..–T(Z)EN { } naiz, gara]ahalik eta azkarren ahaleginduko

➢ Adibideak

Batzordearen erabakiaren zain gaudenez, oraingoz ezinezkoa zaigu zuei erantzutea, bainalehenbailehen erantzuten saiatuko gara.

Udarako hartu diren langileen dokumentazioa prestatzen aritu garenez, ezin izan duguoraindik zuena egin, baina kontuan izango dugu zuen presa eta ahal bezain pronto egitensaiatuko gara.

Inbentarioa egiten aritu garenez, ezin izan dugu dokumentazioa prestatu, baina lehen-bailehen prestatzen ahaleginduko gara.

DOLUMINAK EMATEKOAK

49

idazk

era

ri

bu

ruz

Andatzan, 1997ko abenduaren 15ean

Lankide hori:

Benetan atsekabez hartu dugu zure aitaren heriotzaren berria.

Bera ezagutzeko ohorea izan genuenontzat kolpe mingarria izan da.

Beti izango dugu gogoan hain maila handiko gizon hura.

Udaletxeko guztion izenean, sentipenez doluminak bidaltzen

dizkizut.

Oinazean lagun

Izpta.:Ander Leturia

Idazkaria

A B

C

DE

Page 52: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Aukera desberdinak

A. Atsekabe handiz hartu dugu

Benetan atsekabez hartu dugu

B. zure aitaren/amaren/…

erakunde honetako ordezkari izan zenaren amaren (aitaren,…)

zure senar/emazte X jaunaren/andrearen

C. Beti izango dugu gogoan hain maila handiko gizona (andrea,…)

Ezin izango naizenez/garenez hiletetara (hileta-elizkizunetara) joan,

D. guztion izenean

Elkartearen izenean

Elkarteko guztion izenean

E. hain une larrian neure doluminik zinezkoena adierazi nahi nizuke

sentipenez doluminak bidaltzen dizkizut

gure doluminezko sentipenik zinezkoena adierazi nahi dizut

gure Erakundeak hain galera deitoragarriarengatik daukan atsekabe sakona adieraz-ten dizut eta gure dolumin eta atxikimenduzko sentipenik zinezkoena adierazi nahidizut

eta etxekoei (eta bereziki amari) helaraztea eskatzen dizut.

baita berori bereziki zeure amari jakinaraz diezaiozula eskatzen ere.

eta berau familia osoari jakinaraz diezaiozula arren eskatzen dizugu.

ESKERRAK EMATEKOAK

➢ Azalpena

Nonbait egin diguten harrera ona, emandako laguntza eta abar eskertu nahi ditugunean.

➢ Egitura

jaso itzazu(e) gure eskerrik beroenakA) {............ dela eta,}{ } { } { } {eskerrik zintzoenak}(zer) har ezazu(e) nire eskerrak

esker ona

dizu(e)(t) / (gu)B) ....................... ...................... eskertu nahi { }(NORK) (ZER) genizu(e)ke / nizu(e)ke

nire …–(e)lakoC) {Lehenengo eta behin} { } eskerrik zientzoenak { }gure [agertu nahi dizkizu(e)(t)(gu)] …–agatik/–t(z)eagatik

50

Page 53: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Adibideak

Eskaini zeniguten laguntza dela eta, jaso itzazue gure eskerrik beroenak.Gure eskerrik beroenak agertu nahi dizkizuegu zuen laguntzagatik.Establezimendu honek zure laguntza bikaina eskertu nahi dizu.Ezer baino lehenago, gure eskerrik zintzoenak agertu nahi dizkizuegu jasotako opariagatik.Lehenengo eta behin, gure eskerrik beroenak laguntza eman diguzulako.Jatetxe honek zuen bisita/egonaldia eskertu nahi dizue.Nire eskerrik zintzoenak eskatu nizun informazioa hain azkar bidaltzeagatik.Honen bidez, Dendarien Elkarteko ekintzetan parte hartu izana eskertu nahi dizugu.

Gaztelaniazko baliokideak:

Nuestro más sincero agradecimiento por...Queremos agradecerle sinceramente el haber…

GAITZETSI, KEXA ADIERAZI eta KRITIKA EGITEKOAK

➢ Azalpena

Zerbaiten kontrako protesta. Zerbaiti ondo ez deritzogunean.

➢ Egitura

..........dela eta, desadostasun(a) gogorren{(zer) }{(NOREN)}{ kexa }–(R)IK{ biziena }...........dagokionez, protesta latzena(zeri)

azaldu nahi{ }{ }adierazi behar[ ]azaltzen{ }adierazten

Oh.: I edo II, biak batera ezI ondoren edo II aurretik "honen bidez" tarteka daiteke

➢ Adibideak

Establezimenduetarako onartu duzuen arautegi berria dela eta, gure kexa adierazi behardizugu.

Kanpainaren arduradun naizen honek nire desadostasunik biziena adierazten dizut, era-bakia ez datorrelako bat lehenago esandakoarekin.

Zure artikulua ez dela gure gustukoa izan adierazi nahi dizugu.

Azken inkesta dela eta, honen bidez, gure desadostasunik biziena azaldu nahi dizugu ber-tan azaltzen diren zenbait galderagatik.

51

idazk

era

ri

bu

ruz

…–AGATIK{dizu(e)(t)(gu)} { }–(E)LAKO (batzuetan erabilgarri)

II

I

Page 54: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

GONBIDAPENA EDO GONBITA

HARTU IZANA ADIERAZTEKOAK

➢ Azalpena

Bidalitakoa jaso dugula bidaltzaileari jakinarazi nahi diogunean.

➢ Egitura

Gutun jaso dut jakinarazten{ Idazki }honen bidez,{ZER}{ }{ }–LA{ }–dizu(e) (t) (gu)Eskutitz hartu dugu adierazten

52

(Nik)MIRARI BEREZIARTU

Andatzako Udaleko alkateak

AGUR

egiten dizu(t) eta atsegin handiz gonbidatzen zaitu(t)ekainaren15etik 20ra bitartean arratsaldeko 7etan, udaletxeko Areto

Nagusian egingo diren Merkataritzako Topaketetara.

Andatzan, 1997ko apirilaren 16an

Laster zabalik!

• pintxo beroak• eguneko menua• musika-emanaldiak asteburuetan• …

Atsegin handiz gonbidatzen zaituguasteazkenean, martxoak 5, arratsaldeko 6etanegingo dugun inauguraziora.

ZATOZ!

Jang

oluke

tabe

rna

ANDATZAKO UDALA

Page 55: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

53

idazk

era

ri

bu

ruz

➢ Adibideak

Gutun honen bidez, apirilaren 5ean bidalitako ordenadore berrien eskuliburuak jaso ditu-gula jakinarazten dizut.

Honen bidez, hilaren 12an igorri zenidan dokumentazioa jaso eta aztertu dudala jakina-razten dizut.

Honen bidez, abuztuaren 28ko gure eskabidea jaso dugula adierazten dizut.

OHARTARAZTEKOAK

➢ Azalpena

Norbait zerbaitetaz konturaraztea nahi dugunean edo norbaiti zerbait gogorarazi nahidiogunean.

➢ Egitura

Kontuan hartu beharra dago

Kontuan edukiA) [{ } { har }{ezazu(e)} ]Gogoan izan

Kontuan hartzekoa da{ } { izatekoa }{ }Gogoan edukitzekoa litzateke

Ohar(tu) ..........B) {Kontura(tu) } {zaitez(te)} { (zertaz) }Jabe(tu) ...–(E)LA

Gogora(tu)

➢ Adibideak

Kontuan eduki ezazu eskaera egiteko azken eguna astelehena dela.

Kontura zaitez maiatzaren 1ean amaitzen dela faktura ordaintzeko epea.

Kontuan edukitzekoa litzateke hornitzaile horrekin izan dugun harreman estua.

Kontuan hartu beharra dago oraindik ez dakigula aurrekontuan proiektu horrentzat kon-tusail edo partidarik esleituko den ala ez.

PROPOSAMENAK EGITEKOAK

➢ Azalpena

Aldaketak, erabakiak, pertsonak, eta abar proposatzen direnean.

…(zer)

… –(E)LA

Page 56: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Egitura

nik proposatzen dut/duguA) { } .......... { } { }.......................

guk (zer) iradokitzen dizu(e) (t) (gu) (zertarako)

on/hobenire iritziz komenigarri(ago) ...–TZEAB) { }{ } {litzateke}{ .................. }nire ustez bidezko (zer)

egoki

gogoan izan eskatzen dizu(e) (t) (gu)C) ...(zer)... { aintzat har } { }kontuan har eskatuko (ge)nizu(e) ke

{-TZEA}oso interesgarri(a) *oso garrantzitsu(a) iruditzen BAITzai(t)(gu){ }{ }behar-beharrezko(a) iruditzen zai(t)(gu) ETApremiazko(a)

...–RA jo dezakezu(e)D) ....................... { } { }(zertarako) ...–RENGANA ...telefonora dei zenezake(te)

* "BAIT..." atzetik jartzen den bezala, "..iruditzen zaidaNEZ" aurretik jar daiteke.

➢ Adibideak

Gabonetako kanpainari denda guztiok batera ekitea proposatzen dut, erosleen aurreanitxura ona emateko.Nire iritziz komenigarria litzateke zu ere etortzea (etor zaitezen).Egitasmo hau aintzat har dezazuen (hartzea) eskatzen dizuegu, guztiz landua iruditzenzaigu eta.Dendarien Elkartearen eskaerak kontuan har ditzazula eskatzen dizugu, premiazkoa iru-ditzen baitzaigu.Argibide gehiago nahi izanez gero, 564733 telefonora dei dezakezue.

ZERBAIT ESKATZEKOAK

➢ Azalpena

Zerbaiti buruzko argibideak, argibide gehiago edo zehatzagoak eskatzen direnean.

➢ Egituraberri(ak)

…-(a)ren inguruko jarraipide(ak) laburr(ak)

…-(E)LA ETA egitarau(ak) zehatz(ak){ }{…-(ari) buruzko }{ programa(k) }{ zehatzago(ak)}…-(E)NEZ argibide(ak) berri(ak)…-(ari) dagozkio informazio(ak) gehiago

zehaztasun(ak)

54

Page 57: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

jasoeskuratu Nahi nuke/nituzke lehenbailehen

a) { lortu }{ } { }ezagutu Nahi genuke/genituzke ahalik eta …

jakinizan, eduki

lehenbailehen bidali nizu(e)ke*b){ } {egiaztatu} {-T(Z)EA} {eskertuko} { }ahalik eta... zehaztu genizu(e)ke

*b) aukeran: “eskertuko nizueke” eta antzekoak, esaldi hasieran doaz maiz.

➢ Adibideak

Izena eman nuenez, dendariontzat antolatu behar dituzuen euskara-ikastaroei buruzkoinformazio zehatza izan nahi nuke.

Behean adierazten dizkizudan produktuei buruzko zehaztasunak jaso nahi nituzke ahaliketa azkarren.

Eskertuko genizuke behean adierazten dizkizugun produktuei buruzko zehaztasunak bidal-tzea.

X-86 kolorezko telebisten eta KULMA ordenadore eramangarrien zuen katalogo orokorrajaso eta aztertu ondoren, behean adierazten dizkizuedan produktuen aurrekontua lehen-bailehen bidaltzea eskatzen dizuet: (…)

Behean adierazten dizudan faktura lehenbailehen egiaztatzea eskertuko nizuke.

ZORIONAK EMATEKOAK

➢ Azalpena

Egin behar izan dena ongi, zehaztasunez edota tertzioz egin denean. Ospatzeko modukobeste zerbait gertatzen edo lortzen denean.

➢ Egitura

nire beroenak .....–(E)LAKOA) (Lehenengo eta behin){ }zorion(ak){ }{ }gure zintzoenak ...-(tzea)gatik

ZORIONAK..........dela eta jaso itzazu(e) gure beroena(k)

B) { (zer) }{ }{ }{ } ZORION(IK) { }...........dagokionez har ezazu(e) nire (eta onginahirik zintzoena(k)(zeri) zintzoena)

55

idazk

era

ri

bu

ruz

Page 58: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

emanagertu nahi{ }{ }{dizkizu(e)(t)(gu)}adierazi beharazaldu ...-(E)LAKO

C) [ ] { }agertzen ...-(tzea)gatikadierazten{ }{dizkizu(e)(t)(gu)}azaltzenematen

➢ Adibideak

Lehenengo eta behin gure zorionik beroenak zuekin daramagun urte hauetan guztietaneskaini diguzuen zerbitzu onarengatik.

Jaso ezazu gure zorionik eta onginahirik zintzoena kargu berriaz jabetzen zaren honetan.

Orain arte gure artean egin duzun lanari dagokionean, zuzendaritza honek bere zorionikzintzoenak agertu nahi dizkizu.

Zuen negozioaren hogeita bosgarren urtemuga dela eta, gure onginahirik zintzoena adie-razi nahi dizuegu.

Herriko jaiak direla eta, herriko Dendarien Elkarteak zorionik beroenak ematen dizkizue.

ESALDI-EREDUAK DIRELA ETA

Eredu hauen hizkuntza nahikoa maila formalekoa da. Nori eta zein egoeratan idazten dio-gun kontuan izan beharko dugu beraz, hizkuntz mota hau ala lagunartekoagoa erabiliaukeratzeko.

Adibidez: Gure eskerrik beroenak agertu nahi dizkizugu zuen laguntzagatik. (formala)Esker mila zuen laguntzagatik. (lagunartekoa)

Honen bidez, apirilaren 5ean bidalitako ordenadore berrien eskuliburuak jaso ditugula jakinarazten dizut. (formala)Jakin ezazu jaso ditudala ordenadore berrien eskuliburuak. (lagunartekoa)

Honekin batera bidaltzen dizut gure IFK (Identifikazio Fiskaleko Zenbakia). (formala)Hementxe daukazu gure IFK (Identifikazio Fiskaleko Zenbakia). (lagunartekoa)

56

Page 59: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . GUTUNAK . . .

GUTUNAREN EGITURA EDO ZATIAK

iona koop.material elektronikoa

57

gu

tu

nak

Gernikan, 1998ko apirilaren 12an

Jaun hori:

Hil honen bian bidali zenigun eskutitzari erantzunez, honekin batera bidaltzen

dizkizugu telebista-hargailuen katalogoak eta prezio-zerrenda. Hor ikusi ahal

izango duzu eredu desberdinei buruzko informazioa: bakoitzaren ezaugarri tekni-

ko, neurri, material, funtzionamendu-arauak, etab.

Prezio-zerrendetan, eredu bakoitzaren balioarekin batera ordainketa-era desberdi-

nak adierazita daude. Telebista-hargailu desberdinen artean PL-500 sailekoak

gomendatzen dizkizugu.

Beste edozein argibide nahiko bazenu, jakinarazi mesedez.

Zure zain geratzen naiz,

Izpta.: Mikel Otegi

Salmenta-burua

OHARRA: Bidaltzen dizkizugun prezioei BEZ gehitu behar zaie (+ % 16).

Andoni Bereziartua jaunaZumardi plaza 23,2.esk.BELDARRAIN (Nafarroa)

Tel.: 94 • 625 10 10Faxa: 94 • 625 10 20

Zure erreferentziaAL/1402

Gure erreferentziaSR/LM-505

Gaia:Telebista-katalogoak

Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa: 107

48300 GERNIKA (Bizkaia)

Goiburukoa

Gorputza

Oina

Page 60: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

GUTUNAREN EGITURA EDO ZATIAK

58

Goi

buru

koa

Gor

putz

aO

ina

IDAZPURUA

HASIERAKO AGURRA

SARRERA ETA TESTUA

BUKAERAKO AGURRA

SINADURA

OHARRAK

HELBIDEA

DATAGAIA

ERREFERENTZIAK

Page 61: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Goiburukoa➢ Idazpurua

Establezimendu bidaltzailearen izena eta helbidea jartzen dira bertan.

☞ Ikus horiei buruzko argibideak 9–11. eta 35–36. orrialdeetan.

➢ Helbidea

Establezimendu hartzaile edo jasotzailearen helbidea jartzen da eremu horretan.

☞ Ikus 35–36. orr.

➢ Gaia

Honako ezaugarriak eduki behar ditu gaiak: esaldi labur batez (edo bi bat hitzez) osatutaegon behar du eta komunikazioaren mamia azaldu behar duela kontuan hartuta, ez dualferrikako hitzik azaldu behar (...-i buruzko gutuna agertzea adibidez, ez da beharrezkoa).

Adibidez: Telebista-katalogoak (eta EZ, Telebista-hargailuen katalogoak eta prezio--zerrenda bidaltzea; hori guztia gutunean esango dugunez, ez da beharrezkoa gaian ere aipatzea).

➢ Data

☞ Ikus 30–33. orr.

➢ Hasierako agurrak.

Gutunetan hasierako agurra idazteko era asko daude. Beti ere, kontuan hartu behar danori bidaltzen zaion eskutitza edo gutuna eta zer-nolako tratamendua eman nahi zaion.Hona hemen zerrenda:

Adiskide:Adiskidea: Jauna: Andrea:Adiskide hori: Jaun hori: Andre hori:Adiskideak: Jaunak: Andreak:Adiskideok: Jaunok: Andreok:Adiskide horiek: Jaun horiek: Andre horiek:

Agur:Agur t'erdi:

Agur, adiskide:Agur, adiskidea: Agur, Jauna: Agur, andrea:Agur, adiskide hori: Agur, Jaun hori: Agur, andre hori:Agur, adiskideak: Agur, Jaunak: Agur, andreak:Agur, adiskide horiek: Agur, Jaun horiek: Agur, andre horiek:

Adiskide: Agur!/Agur t'erdi!Adiskidea: Agur!/Agur t'erdi!Adiskide hori: Agur!/Agur t'erdi!…

59

gu

tu

nak

Page 62: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Oharra: Jaun edo andre hitzei "agurgarri" eta antzekoak erantsi izan zaie; baina ez dabeharrezkoa, "Jauna" edo "Andre" hitzek badute-eta kortesiazko kutsua.

Jauna ≠ jaun-andreak

Jaun-andreak ≠ Jauna/andrea

Gorputza➢ Tarteko esapide edo esaldiak.

Merkataritza-gutunetan maiz errepikatu ohi diren esaldiak daude. Adibidez:

.............-i erantzunez, ......................jakinarazten dizuet.Berriro ere zuregana gatozkizu .............-en berri emateko.Horregatik bada, arren eskatuko nizuke....Zuri tartetxo bat kentzera natorkizu berriro, ........-en berri emateko asmoz.

Jakinaren gainean egon zaitezen eta behar diren ondorioetarako, honekin batera bidal-tzen dizut Xek bidalitako idazkiaren fotokopia, ...-i dagokiona.

.....-en bitartez jakin dugunez,.......Zuek ezagutzeko aukerarik ez izan arren, ......

Zoritxarrez, ....................-t(z)era beharturik gaude.Gure nahia ez izan arren,.........Atsekabez, .......-t(z)era beharturik gabe.............-en berri ematera beharturik gaude.

Arazoak ondorio onak ekarriko dituelakoan gaude.Gure eskabidea ................. izango dela espero dugu................duzuela espero dugu.

...... dela eta, barkamena eskatzen dizuegu.Gure hutsegiteaz jabeturik,...................Gertatutakoak barkatuko dituzuelakoan,..................

☞ Horrelako esaldiei buruzko informazio zehatzagoa liburu honen “Komunikazioetara-ko esaldiak” atalean (43-56. orr.) topatuko duzu.

Oina➢ Bukaerako agurrak.

Helburuaren arabera, desberdin agurtzen ditugu gutunak.

• Eskerrak ematekoak:

Aldez aurretik eskerrak emanez,Mila esker/Eskerrik asko zure/zuen laguntzagatik,

60

Page 63: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

• Zerbait eskatu denean erabiltzekoak:

Zure/zuen berri laster izango dudalakoan/dugulakoanZure/zuen zain geratzen naiz/gara,Zure/zuen erantzunaren zain geratzen naiz/gara,Gure/nire eskaria kontuan hartuko duzu(e)lakoan,Gure/nire eskaria beteko duzu(e)lakoan,Zure/zuen erantzuna baiezkoa izango delakoan,

• Gaztelaniazko “sin más”en parekoak:

Oraingoz besterik ez,Honenbestez besterik ez,Besterik gabe,Beste barik,

• Gaztelaniazko “hasta la vista” eta antzekoak adierazteko:

Ongi izan eta hurrengorarte/hurrengo arte,Ongi izan eta laster arte,Hurrengo arte/hurrengorarte/hurrengoa arte,Laster arte,Ikusi arte,Agur ezen ez adiorik,Agur, ez adiorik,Ongi izan,Agur honenbestez,

• Gaztelaniazko "le saluda", "atentamente", "cordialmente" eta antzekoak adierazteko:

AgurAgur t'erdiAgurtzen zaitut/zaituztet/zaitugu/zaituztegu,Adeitasunez,Adeitasun osoz, agur/agur t'erdiHar ezazu/ezazue nire/gure agurrik beroena,Har ezazu/ezazue agur bero bat,

61

gu

tu

nak

Page 64: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . MERKATARITZA-GUTUNAK . . .

INFORMAZIOA ESKATZEKOA

62

iona koop.material elektronikoa

Gernikan, 1997ko otsailaren 3an

Jaun hori,

Gutun honen bidez, urtarrilaren 25eko zuen eskutitza jaso dudala adierazten dizut.

Harekin batera bidalitako katalogoak aztertu ditut eta behean adierazten dizkizudan pro-

duktuen informazio zehatzagoa lehenbailehen bidaltzea eskertuko nizuke. Batez ere,

informazio teknikoa interesatzen zaigu.

• Kolorezko X-86 telebista-saila.

• KULMA ordenadore-saila.

Zure erantzunaren zain,

Izpta.: Andoni Iriarte

Erosketa-burua

MIKROFOR S.A.

(Agustin Rodriguez jaunarentzat)

Altzibar ibiltokia, 4

31200 Lizarra (Nafarroa)

Tel.: 94 • 625 10 10Faxa: 94 • 625 10 20

Zure erreferentziaAR/MI-311

Gure erreferentziaAI/GZ-650

Gaia:Informazioa eskatzea

Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa:107

48300 GERNIKA (Bizkaia)

Page 65: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

INFORMAZIOA BILDALTZEKOA

63

gu

tu

nak

Lizarran, 1997ko otsailaren 12an

Jaun hori,

1997ko otsailaren 3ko zure gutunean eskatutakoaren arabe-

ra, honekin batera bidaltzen dizkizut kolorezko X-86 tele-

bista-saila eta KULMA ordenadore eramangarriei buruzko

informazio tekniko zehatza dakarten katalogoak.

Dena dela, guk zerbait azaltzea nahi bazenu, datorren

hilaren amaieran gure ordezkari bat inguru hartara joango

da eta, nahi izango bazenu, berarekin egoteko aukera izan-

go duzu. Horretarako, deitu guri hil honen amaiera baino

lehen.

Zure nahia bete dugulakoan, ongi izan eta hurrengorarte.

Izpta.: Agustin Rodriguez

Salmenta-burua

Biona koop.Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa, 10748300 GERNIKA (Bizkaia)

Tel.: 948 • 55 48 10Faxa: 948 • 44 50 12

Zure erreferentziaAI/GZ-650

Gure erreferentziaAR/MI-335

Gaia:Informazioa bidaltzea

Altzibar ibiltokia, 4Posta-kutxa: 42

31200 LIZARRA (Nafarroa)Elektronika-informatika

Page 66: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

AURREKONTUA ESKATZEKOA

64

iona koop.material elektronikoa

Gernikan, 1997ko otsailaren 25ean

Jaun hori,

Zuen X-86 kolorezko telebisten eta KULMA ordenadore eramangarrien katalogo oro-

korrak jaso eta aztertu ondoren, honako produktu hauen aurrekontua bidaltzea eskertuko

nizuke:

• 2 26", KOLOREZKO TELEBISTA, K2 1123

• 4 26", KOLOREZKO TELEBISTA, K2 1233

• 6 20", KOLOREZKO TELEBISTA, YG 0048

• 9 ORDENADORE ERAMANGARRI, 100 500/16

Aldez aurretik eskerrak emanez,

Izpta.: Andoni Iriarte

Erosketa-burua

MIKROFOR S.A.

(Agustin Rodriguez jaunarentzat)

Altzibar ibiltokia, 4

31200 Lizarra (Nafarroa)

Tel: 94 • 625 10 10Faxa: 94 • 625 10 20

Zure erreferentziaAR/MI-334

Gure erreferentziaAI/GZ-662

Gaia:Aurrekontua eskatzea

Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa: 107

48300 GERNIKA (Bizkaia)

Page 67: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

ESKAERA EGITEKOA

65

gu

tu

nak

iona koop.material elektronikoa

Gernikan, 1997ko martxoaren 21ean

Jaun horiek,

1997ko martxoaren 14an bidali zeniguten eskaintza aztertu ondoren, zuen X-86 saileko

telebistak eskatzea erabaki dugu.

Eskatzen dizkizuegun telebista-eredu eta kopuruak honekin batera bidaltzen dizuegun

ESKAERA-ORRIAN zehazturik daude. Baita entregatzeko epea eta ordainketa-era ere.

Eskaera-onarpena eta materiala laster bidaliko dizkiguzuelakoan, agur t'erdi.

Izpta.: Andoni Iriarte

Erosketa-burua

MIKROFOR S.A.

(Agustin Rodriguez jaunarentzat)

Altzibar ibiltokia, 4

31200 Lizarra (Nafarroa)

Tel.: 94 • 625 10 10Faxa: 94 • 625 10 20

Zure erreferentziaAR/MI-356

Gure erreferentziaAI/GZ-683

Gaia:Telebista-eskaera

Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa: 107

48300 GERNIKA (Bizkaia)

Page 68: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

MATERIALA BIDALTZEKOA

66

Lizarran, 1997ko apirilaren 3an

Jaun hori,

Honen bidez adierazten dizugu, 1997ko martxoaren 21ean

eskatu zeniguten materiala gaur bertan atera dela gure

fabrikatik INURRI GARRAIOAKen bidez.

Bidalketaren produktu-zerrenda materialarekin batera iri-

tsiko zaizuen emate-agirian zehatz-mehatz adierazita dago.

Zuen nahia bete dugulakoan, agur t'erdi.

Izpta.: Joseba Jauregi

Bidalketa-burua

Biona koop.Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa, 10748300 GERNIKA (Bizkaia)

Tel.: 948 • 55 48 10Faxa: 948 • 44 50 12

Zure erreferentziaAI/GZ-718

Gure erreferentziaJJ/LE-405

Gaia:Materiala bidaltzea

Altzibar ibiltokia, 4Posta-kutxa, 42

31200 LIZARRA (Nafarroa)Elektronika-informatika

Page 69: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

JASO EZ DEN MATERIALA ERREKLAMATZEKOA

67

gu

tu

nak

iona koop.material elektronikoa

Gernikan, 1997ko apirilaren 7an

Jaun hori,

Jaso berria dugu 1997ko apirilaren 3an bidalitako materiala; eta guztia aztertu ondoren,

ohar batzuk egin behar dizkizuegu.

Bidali diguzuen materialaren zati handiena onartu dugu, baina erreklamazio bat egin

behar dugu.

Jasotako materiala guk 1997ko martxoaren 21ean bidali genizuen eskaerarekin guztiz

bat dator. Baina geroztik, 1997ko marxoarenn 25ean beste eskaera bat egin genizuen

lehenengoari aldaketak ezarriz. Zuek 1997ko martxoaren 3ko gutunean onartu zenizki-

guten aldaketa horiek, baina ez dituzue kontutan hartu.

Beraz, jaso ditugun bi 22" KOLOREZKO TELEBISTA K2 2211 itzuli egingo

dizkizuegu eta horien ordezkoak diren beste bi telebistak ahalik eta azkarren hartu nahi

genituzke.

Aldez aurretik eskerrak emanez,

Izpta.: Jazinto Berasategi

Biltegi-burua

MIKROFOR S.A.

(Joseba Jauregi jaunarentzat)

Altzibar ibiltokia, 4

31200 Lizarra (Nafarroa)

Tel.: 94 • 625 10 10Faxa: 94 • 625 10 20

Zure erreferentziaJJ/LE-413

Gure erreferentziaJB/MR-183

Gaia:Materiala erreklamatzea

Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa: 107

48300 GERNIKA (Bizkaia)

Page 70: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

MATERIALA HARTU IZANA ADIERAZTEKOA

68

iona koop.material elektronikoa

Gernikan, 1997ko apirilaren 29an

Jaun hori,

Zuek apirilaren 18an bidalitako materiala jaso eta aztertu ondoren, honako hau adieraz-

ten dizuegu:

Apirilaren 3ko eskaerari dagokion material guztia jaso dugula eta material horrekin

ados gaudela.

Besterik gabe,

Izpta.: Jazinto Berasategi

Biltegi-burua

MIKROFOR S.A.

(Joseba Jauregi jaunarentzat)

Altzibar ibiltokia, 4

31200 Lizarra (Nafarroa)

Tel.: 94 • 625 10 10Faxa: 94 • 625 10 20

Zure erreferentziaJJ/LE-426

Gure erreferentziaJB/MR-196

Gaia:Hartuaren adierazpena

Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa:107

48300 GERNIKA (Bizkaia)

Page 71: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

FAKTURA BIDALTZEKOA

69

gu

tu

nak

Lizarran, 1997ko maiatzaren 12an

Bezero estimagarriak,

1997ko apirilaren 29ko zuen hartu-adierazpena jaso ondo-

ren, honekin batera bidaltzen dizuegu 1997ko martxoaren

25ean egin zeniguten eskaerari dagokion faktura. Faktura-

ren guztizkoa, % 16ko BEZ barne, 3.398.070 pta.koa da.

Faktura Nafarroako Aurrezki-Kutxan dugun 001/86931/7 kontu

korrontera transferentzia eginez ordain dezakezue.

Erreklamaziorik ez badago, faktura ordaintzeko epea irai-

laren 1ean amaituko da.

Besterik gabe,

Izpta.: Miren Martinez

Kontabilitate-burua

Biona koop.(Kontabilitate-saila)Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa, 10748300 GERNIKA (Bizkaia)

Tel.: 948 • 55 48 10Faxa: 948 • 44 50 12

Zure erreferentziaJB/MR-196

Gure erreferentziaMM/EI-253

Gaia:Faktura bidaltzea

Altzibar ibiltokia, 4Posta-kutxa: 42

31200 LIZARRA (Nafarroa)Elektronika-informatika

Page 72: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

FAKTURA ITZULTZEKOA

70

iona koop.material elektronikoa

Gernikan, 1997ko maiatzaren 24an

Andre hori,

Jaso berria dugu 1997ko maiatzaren 12an bidali zeniguten faktura. Berau aztertu ondo-

ren, ondorengoa eman nahi dizugu aditzera:

Faktura hori ez dela martxoaren 25eko gure eskaerari dagokiona. Honekin batera bidal-

tzen dizuegu, beraz, jaso dugun faktura eta berria bidaltzea espero dugu.

Zuen erantzunaren zain geratzen gara.

Izpta.: Tere Intxaurraga

Kontabilitate-burua

MIKROFOR S.A.

(Miren Martinez andrearentzat)

Altzibar ibiltokia, 4

31200 Lizarra (Nafarroa)

Tel.: 94 • 625 10 10Faxa: 94 • 625 10 20

Zure erreferentziaMM/EI-523

Gure erreferentziaTI/FH-396

Gaia:Faktura itzultzea

Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa:107

48300 GERNIKA (Bizkaia)

Page 73: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

ORDAINKETA ATZERATU IZANAGATIK ERREKLAMAZIOA EGITEKOA

71

gu

tu

nak

Lizarran, 1997ko irailaren 17an

Agur t'erdi,

Ekainaren 25eko zuen gutunaz gero, ez dugu zuen berririk

jaso. Saiatu naiz telefonoz zurekin hitz egiten, baina

ezinezkoa gertatu zait.

Dena den, ondorengoa gogorarazi nahi nizun: ekainaren 3ko

faktura ordaintzeko epea irailaren 15ean amaitu zela.

Zuen erreklamaziorik jaso ez dugunez, atzerapenaren arra-

zoia jakin nahi genuke.

Zure berri laster izango dugulakoan,

Izpta.: Miren Martinez

Kontabilitate-burua

Biona koop.(Tere Intxaurraga andrearentzat)Kale Nagusia 5 eta 6Posta-kutxa, 10748300 GERNIKA (Bizkaia)

Tel.: 948 • 55 48 10Faxa: 948 • 44 50 12

Zure erreferentziaTI/FH-412

Gure erreferentziaMM/EI-573

Gaia:Ordainketa-atzerapena

Altzibar ibiltokia, 4Posta-kutxa: 42

31200 LIZARRA (Nafarroa)Elektronika-informatika

Page 74: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

BANKUAK LETRA ITZULI DUELA JAKINARAZTEKOA

72

Donostian, 1998ko azaroaren 22an

Bezero hori,

Honen bidez honako efektu hau ordaindu gabe itzuli digutela jakinarazten dizut:

NORI IGORRIA:

NORK IGORRIA:

FAKTURA-ZK.: DATA:

ZENBAT PTA.: MUGAEGUNA:

PTA.k guztira, itzulpen-gastuak barne:

Honekin batera bidaltzen dizut ordaindu gabeko efektua, dagozkion gestioak egin eta

ahalik eta azkarren esandako zenbatekoa bidal diezadazun.

Zure zain geratzen naiz,

Izpta.: Lorea Alberdi

Kontabilitate-arduraduna

SATUR Kirol-denda

San Martin kalea, 19

20570 BERGARA (Gipuzkoa)

Tel.: 943 • 773261Faxa: 943 • 221140

Zure erreferentziaxxxx

Gure erreferentziaxxxx

Gaia:Letra itzulia

Martutene poligonoa, 17. pabilioa20014 DONOSTIA

(Gipuzkoa)

Miker S.L.Kirol-gaiak

Page 75: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

LETRA ITZULI IZANAGATIK BARKAMENA ESKATZEKOA

73

gu

tu

nak

Bergaran, 1998ko abenduaren 1ean

Hornitzaile hori,

Zure 1998ko azaroaren 22ko gutuna erantzutera natorkizu.

Gure banketxearen erruagatik itzuli dizute efektua ordain-

du gabe.

Sentitzen dut hutsegite horrek sortu dizkizuen kalteak eta

arazoa lehenbailehen konpontzen saiatuko gara.

Horrenbestez,

Izpta.: Maite Saizar

MIKER S.L.

Martutene poligonoa, 17. pab.

20014 DONOSTIA (Gipuzkoa)

Tel.: 943 • 789865Faxa: 943 • 784523

Zure erreferentziaxxxx

Gure erreferentziaxxxx

Gaia:Letra itzulia

San Martin kalea, 1920570 BERGARA

(Gipuzkoa)SATURKirol-denda

Page 76: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra
Page 77: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . ESKAERA-AGIRIA . . .

75

inp

rim

ak

iak

Data ______________________________ Eskaera-zk.: _____________

_______________________________________________ Jauna/Andrea

Helbidea ___________________________ Herria _________________

Merkantzia non kokatu _______________________________________

Garraiabideak _______________________ Emateko epea ___________

Ordainketa-era __________________________ Igorpena helbideratzen

den tokia __________________________________________________

KANTITATEA AZALPENA PREZIOA

Eroslearen datuak ☞ ikus 9–11. orr. esta-blezimenduaren izena jartzeko oharrak

☞ ikus 35–36. orr.

☞ikus ERANSKINEAN (101. or.)

E.H.ko herrien zerrenda

“data”

edo “

noiz”

☞iku

s

30–3

3. orr

.

ZK. = zenbakia

Page 78: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . EMATE-AGIRIA edo ALBARANA . . .

76

EMATE-AGIRI ZK.:

Data

Bezeroa

Helbidea

Eskaera: Erreferentzia: Garraiabideak: Paketeak:

KANTITATEA AZALPENA

IFZ

Herria

IFZ = IdentifikazioFiskaleko Zenbakia

ZK. = zenbakia

Nahi izanez gero,“prezioa” jartzen da

“data” edo “noiz” (☞ ikus30–33. orr.)

saltzailearen datuak ☞ ikus 9–11. orr.

establezimenduaren izena jartzeko

oharrak

Hau gehiago zehaztuliteke, gai-motarenarabera: pisua, kopurua, …

☞ ikus ERANSKINEAN(101. or.) E.H.ko herrienzerrenda

☞ ikus 35–36. orr.

Page 79: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . FAKTURA . . .

77

inp

rim

ak

iak

Eremu horietan establezimenduenizenak edota helbideak jartzen dira.☞ ikus 9–11. eta 35–36. orr.

BEZEROA

Dokumentua Zenbakia

Erreferentzia

Dtu. komertziala

Ordaintzeko era

Finantza-dtu. Zerga-oinarria BEZ BE Garraioa

Fakturarenzenbatekoa

Guztira

Azalpena Kopurua Prezioa Dtu. Zenbatekoa

Data Orria

Dtu. = deskontua

BE = Baliokidetasun-errekarguaBEZ = balio erantsiaren gaineko zerga

☞ ikus 30–33. orr.

Page 80: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . ORDAINAGIRIA . . .

78

☞ ikus 30–33. orr. ☞ ikus ERANSKINEAN (101. or.)E.H.KO herrien zerrenda

☞ ikus 9–11. eta 35-36. orr. Azalpena

Sin. = sinaduraPta. = pezeta

ORDAINAGIRI ZK. ZENBATEKOA

MUGAEGUNA

-I DAGOKIONA-EN AGINDURA

HELBIDERATZE-KONTUA:

BANKUA:

BIDALTZE-DATA

ORDAINTZAILEAREN IZEN ETA HELBIDEA

BIDALTZE-HERRIA

Hartzailea: ________________

_________________________

Kopurua: _________________

_________________________

Arrazoia: _________________

_________________________

_________________________

___-(e)ko______-(r)en __-(e)an

Pta.

ORDAINAGIRIA ___________ ZK.

_______ -(e)ko ____________ -(r)en ____ -(e)ean

___________ ZK.

Hartzailea: ______________________________

Kopurua:

Arrazoia: _______________________________

_______________________________________

_______________________________________

__________ Pezeta Sin.: _____________

☞ ikus 30–33. orr.

Page 81: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . TXEKEA . . .

79

inp

rim

ak

iak

Hartz

aile

aren

izen

-dei

tura

k

Diru

a har

tuko

due

nare

n ize

n-de

itura

k az

altze

n dir

a eta

ez z

aio -R

I

eran

tsi b

ehar

, txe

keak

ber

ak in

prim

atut

a bait

aram

a (no

lanah

i dela

ere,

boka

lez am

aitut

ako

izene

k -R

I eta

kon

tsona

ntez

amait

utak

oek

-ibe

har d

ute)

. Ize

ndun

a iza

n ga

be, b

este

lakoa

ere

izan

dait

eke

eram

aile

a jar

riz,b

aina i

zend

una i

zate

a gom

enda

tzen

da.

Kopu

rua,

letra

z em

ana

Goi

an e

skuin

aldea

n zif

raz j

arrit

ako

kopu

-ru

ber

a let

ra la

rriz

idat

zi be

har d

a.Be

te ga

beko

tart

ea b

aliog

abet

u eg

inbe

har d

a. ☞

ikus

27–2

9. o

rr.

Kopu

rua,

zifr

az e

man

aKo

puru

a zifr

az id

azte

n da

eta

atze

tiket

a aur

retik

# #

zeinu

ak ja

rriz

babe

stueg

iten

da.

Leku

-izen

a et

a da

taLe

ku-iz

ena -

N am

aiera

z zein

gabe

eta,

ondo

ren,

data

(let

raz)

idat

zibe

har d

ira. ☞

ikus

30–3

3. o

rr.

Sina

dura

#30.2

50.-

#

Enek

o Mitx

elena

Intx

austi

Dono

stian

, 19

96ko

abu

ztua

ren

hoge

ita h

amaik

an

HOGEI

TA H

AM

AR

MIL

A,

BERR

EHUN

ETA B

ERRO

GEI

TA H

AM

AR

––––

––––

––––

––––

––––

––––

Txek

e ze

hark

atua

Txek

ea z

ehar

katu

egin

daite

ke.

Hor

reta

rako

, diag

onale

zko

bi ler

ropa

ralel

o eg

iten

dira

eta

“y C

ía” id

azte

nda

. Era

hor

reta

ra, t

xeke

a kon

tuan

sar-

tuz b

akar

rik k

obra

dait

eke.

y Cía

Page 82: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . HELBIDE-TXARTELA . . .

80

Zientzia eta teknika

Komunikazio-zerbitzuak

Hezkuntz materialak

Multimedia

Hizkuntz zerbitzuak

E L K A R T E A

KU

LT

UR

Asteasuain poligonoa, 14. pabilioia. Txikierdi

Tel.: 943 • 36 30 40 / 1 - Faxa: 943 • 36 31 44

20170 • USURBIL

E-mail: [email protected]

NerineliburudendaBizente Elizegi, 7. Tel. 525088-491557 LESAKA

Page 83: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . ZOZKETA-TXARTELA . . .

81

inp

rim

ak

iak

199___(e)ko

GABONETAKOLOTERIA

____________Zk.

____________Pta.

GABONETAKOLOTERIA

Agiri honen eramaileak .................. pta.ko

kopurua jokatzen du ................................

zenbakian 1998ko abenduaren 22an

zozketatuko den Gabonetako Loteriarako.

• Salneurria: ________ pta.

• Laguntza: _________ pta.

Gordailuzaina

Saria jasotzeko epea: ____-(e)ko ____-aren _____a.Helbidea: __________________________________

Zenbakia

Pta. = pezeta

Honakoa ere azal liteke, ordaindutako zati bat ez badajokatzeko.

Establezimenduaren izena☞ ikus 9–11. orr.

Page 84: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra
Page 85: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . ADITZA . . .

ADITZ LAGUNTZAILEA

83

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

NOR

ON

DO

RIO

A OR

AIN

AIR

AG

AN

AB

ALD

INT

ZA

IRA

GA

NA

BA

LD

INT

ZA

ZK

OA

K

IN

DIK

AT

IB

OA

OR

AIN

A

NOR NORI NOR NORK NOR NORI NORK

naiz NA tzai T NA u T T Thaiz HA tzai K/N HA u K/N K/N K/Nda zai O D u - O -gara GA tzai zki GU GA it u GU D i (zki) GU GUzara ZA tzai zki ZU ZA it u ZU ZU ZUzarete ZA tzai zki ZUE te ZA it u zte ZUE ZUE ZUEdira zai zki E D it u TE E TE

NOR 3. pertsona NOR 1 edo 2. pertsonahura haiek

NOR NORI NOR NORK NORK NOR NORInintzen NIN tzai T N nuen nituen NIND u T N N T Nhintzen HIN tzai K/N N huen hituen HIND u K/N N H K/N Nzen ZI tzai O N zuen zituen ( ) — eN Z O Nginen GIN tzai zki GU N genuen genituen GINT u GU N GEN i (zki) GU Nzinen ZIN tzai zki ZU N zenuen zenituen ZINT u ZU N ZEN ZU Nzineten ZIN tzai zki ZUE te N zenuten zenituzten ZINT u zte ZUE N ZEN ZUE te Nziren ZI tzai zki E N zuten zituzten ( ) TE N Z E te N

NOR NORI NOR NORK NORK NOR NORIbanintz ba NIN tzai T banu banitu ba NIND u T ba N Tbahintz ba HIN tzai K/N bahu bahitu ba HIND u K/N ba H K/Nbalitz ba LI tzai O balu balitu ( ) - ba L Obagina ba GIN tzai zki GU bagenu bagenitu ba GINT u GU ba GEN i (zki) GUbazina ba ZIN tzai zki ZU bazenu bazenitu ba ZINT u ZU ba ZEN ZUbazinete ba ZIN tzai zki ZUE te bazenute bazenituzte ba ZINT u zte ZUE ba ZEN ZUE tebalira ba LI tzai zki E balute balituzte ( ) TE ba L E te

nintzateke NIN tzai T ke nuke nituzke NIND u ke T N T kehintzateke HIN tzai K/N ke huke hituzke HIND u ke K/N H K/N kelitzateke LI tzai O ke luke lituzke ( ) - L O keginateke GIN tzai zki GU ke genuke genituzke ZIND uz ke GU GEN i (zki) GU kezinateke ZIN tzai zki ZUE ke zenuke zenituzke ZINT uz ke ZU ZEN ZU kezinatekete ZIN tzai zki ZUE ke te zenukete zenituzkete ZINT uz ke te ZUE ZEN ZUE ke telirateke LI tzai zki E ke lukete lituzkete ( ) TE L E ke te

nintzatekeen NIN tzai T ke eN nukeen nituzkeen NIND u ke T N N T ke eNhintzatekeen HIN tzai K/N ke eN hukeen hituzkeen HIND u ke K/N N H K/N ke eNzatekeen ZI tzai O ke eN zukeen zituzkeen ( ) - eN Z O ke eNginatekeen GIN tzai zki GU ke eN genukeen genituzkeen GINT uz ke GU N GEN i(zki) GU ke eNzinatekeen ZIN tzai zki ZU ke eN zenukeen zenituzkeen ZINT uz ke ZU N ZEN ZU ke eNzinateketen ZIN tzai zki ZUE ke te N zenuketen zenituzketen ZINT uz ke te ZUE N ZEN ZUE ke te Nziratekeen ZI tzai zki E ke eN zuketen zituzketen ( ) TE N Z E ke te N

NOR-NORI NOR-NORI-NORKNOR-NORK

Page 86: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

84

NOR NORI NOR NORK NOR NORI NORKnaiteke NA ki T ke NA zake T T ke Thaiteke HA ki K/N ke HA zake K/N K/N ke K/N daiteke DA ki O ke De zake — iO ke —gaitezke GA ki zki GU ke GA it zake GU D ieza (zki) GU ke GUzaitezke ZA ki zki ZU ke ZA it zake ZU ZU ke ZUzaitezkete ZA ki zki ZUE ke te ZA it zake te ZUE ZUE ke ZUEdaitezke DA ki zki E ke D it zake TE iE ke TE

NOR NORI NOR NORK NORK NOR NORInintekeen NEN ki T ke eN nezakeen nitzakeen NINT zake T N N T ke eNhintekeen HEN ki K/N ke eN hezakeen hitzakeen HINT zake K/N N H K/N ke eNzitekeen ZE ki O ke eN zezakeen zitzakeen ( ) — eN Z iO ke eNgintezkeen GEN ki zki GU ke eN genezakeen genitzakeen GINT zake GU N GEN ieza (zki) GU ke eNzintezkeen ZEN ki zki ZU ke eN zenezakeen zenitzakeen ZINT zake ZU N ZEN ZU ke eNzintezketen ZEN ki zki ZUE ke te N zenezaketen zenitzaketen ZINT zake te ZUE N ZEN ZUE ke te Nzitezkeen ZE ki zki E ke eN zezaketen zitzaketen ( ) iE N Z iE ke te N

NOR NORI NOR NORK NORK NOR NORIninteke NEN ki T ke nezake nitzake NINT zake T N T kehinteke HEN ki K/N ke hezake hitzake HINT zake K/N H K/N keliteke LE ki O ke lezake litzake ( ) — L iO kegintezke GEN ki zki GU ke genezake genitzake GINT zake GU GEN ieza (zki) GU kezintezke ZEN ki zki ZU ke zenezake zenitzake ZINT zake ZU ZEN ZUE kezintezkete ZEN ki zki ZUE ke te zenezakete zenitzakete ZINT zake te ZUE ZEN ZUE ke telitezke LE ki zki E ke lezakete litzakete ( ) TE L iE ke te

NOR NORI NOR NORK NOR NORI NORKnadin NA ki T N NA za T N T T Nhadin HA ki K/N N HA za K/N N K/N K/N Ndadin DA ki O N De za - N D ieza (zki) iO - Ngaitezen GA ki zki GU N GA it za GU N GU GU Nzaitezen ZA ki zki ZU N ZA it za ZU N ZU ZU Nzaitezten ZA ki zki ZUE te N ZA it za te ZUE N ZUE ZUE Ndaitezen DA ki zki E N D it za TE N iE TE N

NOR NORI NOR NORK NORK NORInendin NEN ki T N nezan nitzan NINT za T N N T Nhendin HEN ki K/N N hezan hitzan HINT za K/N N H K/N Nzedin ZE ki O N zezan zitzan ( ) - N Z iO Ngintezen GEN ki zki GU N genezan genitzan GINT za GU N GEN ieza (zki) GU Nzintezen ZEN ki zki ZU N zenezan zenitzan ZINT za ZU N ZEN ZU Nzintezten ZEN ki zki ZUE te N zenezaten zenitzaten ZINT za te ZUE N ZEN ZUE te Nzitezen ZE ki zki E N zezaten zitzaten ( ) TE N Z iE te N

NOR NORI NOR NORK NOR NORI NORK( ) ( ) T –– –– NA za ( ) T ( )hadi HA ki K/N ezak/n itzak/n K/N K/N K/N bedi BE ki O –– –– Be za - iO -( ) ( ) GU –– –– GA it za ( ) (B) ieza (zki) GU ( )zaitez ZA ki zki ZU ezazu itzazu ZU ZU ZUzaitezte ZA ki zki ZUE te ezazue itzazue ZUE ZUE ZUEbitez BE ki zki E –– –– B it za TE iE TE

OR

AIN

AIR

AG

AN

AA

LEG

IAZ

KO

AO

RA

INA

IRA

GA

NA

AG

IN

TER

ASU

BJU

NT

IB

OA

AH

ALER

ANOR NOR-NORI NOR-NORI-NORKNOR-NORK

Page 87: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

85

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

ZER DA ‘ADITZ LAGUNTZAILEA’?

➢ Aditz trinkoa eta aditz perifrastikoa zer den jakin behar da horretarako.

Aditz trinkoa osagai bakarraz eratutako aditza da eta ‘momentuan’ gertatzen ari denaedo ari zena adierazten du, adibidez: nator (momentu honetan ‘etortzen ari naiz’) edo nen-torren (momentu hartan ‘etortzen ari nintzen’).

Aditz perifrastikoa bi elementuk osatzen dute: ezkerrekoari aditz nagusia esaten zaioeta eskuinekoari aditz laguntzailea, hain zuzen ere.

Adibidez: erosi dut/nuenerosten dut/nuenerosten ari naiz/nintzenerosiko dut/nuen

➢ Aditzaren aspektua

Ezkerreko elementuak, aditz nagusia alegia, aspektua markatzen du. Hiru aspektu-motadaude: burutua (erosi), ekintza burutua adierazteko; burutugabea (erosten), ohiturazkoekintza edo une jakin bateko ekintza adierazteko; eta geroa (erosiko), etorkizunekoekintza adierazteko.

Aditz laguntzaileak aldiaren (oraina eta iragana), pertsonen (NOR, NORI eta NORK)eta pluralaren markak daramatza.

ADITZ LAGUNTZAILEAREN TAULA NOLA ERABILI

➢ Lehenik, esaldian zein aditz erabili erabaki beharko dugu. Horretarako, esaldi horretanNOR, NORK edo NORI deklinabide kasuko osagairik/hitzik badagoen eta hiru kasuhorietatik zein agertzen den ikusi beharko dugu; hiru kasu horiek baitira aditz laguntzai-lea osatzen dutenak (aditzaren taulan bakoitzak bere zutabea duela ikus dezakezu).

➢ Zenbaitetan aditza kasu bakarrak osatzen du, NOR kasua (adibidez, naiz); beste batzue-tan bi kasu ageri dira batera, NOR-NORI edo NOR-NORK (adibidez, zait eta zaitut);eta beste batzuetan hiru kasuak ageri dira, NOR-NORI-NORK (adibidez, diot).

Adibidez: Haizearekin atea ireki egin DA. (NOR motako aditz laguntzailea)NOR

Bartolok atea ireki DU. (NOR-NORK motako aditz laguntzailea)NORK ZER/NOR

Bartolok guri atea ireki DIGU. (NOR-NORI-NORK motako aditz laguntzailea)NORK NORI ZER/NOR

Bartolori, konturatu gabe, euritakoa ireki egin ZAIO. (NOR-NORI motakoa)NORI ZER/NOR

aditz nagusia

aditz laguntzailea

Page 88: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Hiru deklinabide-kasu horien markez gain, aditz laguntzaileak pluralaren marka (–zki–edo –it–) darama.

Adibidez: Logela bat hartu dugu (singularra)Lau logela hartu ditugu (plurala)Soineko hori ez zait gustatzen (singularra)Praka horiek asko gustatzen zaizkit (plurala)

ADITZARI BURUZ

➢ Gonbidatu, itxaron, deitu, lagundu,… “dizut” ala “zaitut”?

• Gonbidatu aditzak NOR-NORK motako aditz laguntzailea behar du.

Adibidez: Lokal berriaren inauguraziora gonbidatzen zaitut.

• Itxaron eta itxoin aditzek NOR–NORI–NORK eskatzen dute objektua dutenean,baina objekturik gabe daudenean NOR–NORK motakoa behar dute:

Adibidez: Mireni itxaron zioten eguerdiraino.Egongelan itxaron dute goi osoan.

• Deitu aditzak NOR-NORK eta NOR-NORI-NORK motako aditz laguntzaileak onar-tzen ditu.

Adibidez: Langile guztiak deitu dituzte. / Langile guztiei deitu diete.

• Lagundu aditzak NOR-NORK eta NOR-NORI-NORK motako aditz laguntzaileakonartzen ditu.

Adibidez: Pozik lagunduko zaitut lan hori bukatzen. / Pozik lagunduko dizut lan horibukatzen.

➢ “Arazi” aditzaren idazkera eta erabilera.

• Arazi da beti forma (eta ez erazi). Salbuespen bakarra: adierazi.

Dagokion aditzoinari lotuta doa, adibidez: jakinarazi, betearazi, ezagutarazi,…

Aditzoina -r letrarekin amaitzen bada, bietara erabil daiteke, adibidez: sortarazi /sorrarazi; agertarazi / agerrarazi.

Arazi-rekin lotzen den aditzoina a bokalaz bukatzen bada, a biekin bat egiten da, adi-bidez: aldarazi, koordinarazi,… (eta EZ aldaarazi, koordinaarazi).

• Arazi-rekin lotzen den aditza NOR-NORK motako aditz laguntzaileekin erabiltzendenean (hitz egin dut, kantatu dugu,…), oro har, NOR-NORI-NORK erabiltzen da.

Adibidez: Guk hari euskaraz hitz eginarazi genion.Guk haiei kanta zaharrak kantarazi dizkiegu.

86

Page 89: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Arazi-rekin lotzen den aditza NOR motako aditz laguntzaileekin erabiltzen denean(etorri naiz, elkartu dira,…), NOR-NORK erabiltzen da.

Adibidez: Larunbatean lanera etorraraziko naute.Aspaldiko lagunak elkartarazi zituen.

➢ “Balio du” ala “balio ditu”?

• Hona balio aditza erabiltzeko aukera desberdinen adibideak eta aukera bakoitzekoaditzak hartzen duen jokabidea:

(1) Hamabost milioi balio du/ditu etxeak.(2) Zenbat balio du etxeak?(3) Zenbat milioi balio du/ditu etxeak?(4) Lursail horrek milioiak balio ditu.(5) Milioia (=milioi bat) balio du.

(1) eta (3) adibideetan singularra (du) zein plurala (ditu) erabil daitezke.

Gainerako adibideetan aukera bakarra dago: (2) eta (5) adibideetan singularra eta(4)an plurala erabili behar da.

• Oker esanak: Zer balio …?; 15.000 pezeta balio dizkigu bezalakoak OKER DAUDE!

➢ Egitura pasiboak

Hona hemen egitura pasiboaz eratutako hiru adibide. Aditzari dagokionean, -A(K) IZANegitura erabiltzen da.

Zuzendaria lehendakariak izendatua izango da.Bileran ondoko puntuak izan dira aztertuak.Hitzaldira gonbidatuak izan dira.

Hiru adibide horietan egitura pasiboak erabili dira. Zuzenak badira ere, ez da komenibeharrik gabe eta gehiegi erabiltzea. Horien ordez segidako egitura aktiboak erabili:

Lehendakariak izendatuko du zuzendaria.Bileran ondoko puntuak aztertu dira / ditugu / dituzte.Hitzaldira gonbidatu dituzte / ditugu.

• Nolanahi dela ere, egitura pasiboak erabiltzean, honako hauek kontuan hartu:

– Ezin da -TA IZAN erabili. “…izendatuta izango da; izan dira aztertuta; … gonbi-datuta izan dira” OKER DAUDE.

– -TA (edo -DA) batez ere “egon” aditzarekin eta beste era bateko esaldietan era-biltzen da:

adibidez: Garaiz etortzeko esanda zaudete.Hamaika horrelako entzunda gaude.

87

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

Page 90: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Esaldi inpertsonalak

Idazki formaletan esaldi inpertsonalak erabiltzeko joera dago (adibidez, Hoteleko zuzen-dariak gonbidatzen zaitu). Esaldi horien aditzek ez dute zuzenean egilea nor den azal-tzen. Ez da zuzentasun edo ez-zuzentasun kontua, baina “erakundeak” edo “karguak”ez, baizik eta norbanakoak dira harremanetan parte hartzen dutenak. Erakundearen ize-nean pertsona jakina arituko da sinatzen, adierazten, gonbidatzen, etab. Beraz:

• Egileak berak sinatzen dituen idazki edo agirietan lehen pertsona erabili.Eta agiri hau sinatzen dut Donostian,… (eta ez du) Nik, Hoteleko zuzendariak, liburuaren aurkezpenera gonbidatzen zaitut (eta ez zaitu).

• Hartzailearekin ere komeni da bigarren pertsona (zu, zuek) erabiltzea.Honekin batera bidaltzen dizut / dizuet …. (eta ez da)Interesak jaistea eskatzen dizut / dizuet … (eta ez da)

➢ ‘ezkero’ ala ‘-(e)z gero/-enez gero’?

-(e)z gero baldintza adierazteko, adibidez:

Bi mahai-ohial erosiz gero (erosten badituzu), beherapena egingo dizute.

-(e)z gero denbora adierazteko, adibidez:

Hitzarmenaz gero (hitzarmenaren ondoren), euskara gehiago entzuten hasi gara.

-(e)nez gero kausa adierazteko, adibidez:

Denda berandu ixten dudanez gero, oso denbora libre gutxi izaten dut astean zehar.

-k ezkero zein -ez gero orduekin, adibidez:

Zortziak ezkero zure zain nago. Edo Zortziez gero zure zain nago.

88

Page 91: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . DEKLINABIDEA . . .

DEKLINABIDEA

89

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

MUGAGABEA SINGULARRA PLURALA LEKU-IZENA PERTSONA-IZENA

Absolutua mendi mendiA mendiAK Baiona Edurne

Partitiboa mendirIK — — BaionarIK EdurnerIK

Ergatiboa mendiK mendiAK mendiEK BaionaK EdurneK

Datiboa mendirI mendiARI mendiEI BaionarI EdurnerI

Genitiboa mendirEN mendiAREN mendiEN BaionarEN EdurnerEN

Leku-genitiboa (bizigabeak) mendiTAKO mendiKO mendiETAKO BaionaKO —(bizidunak) katurEN BAITAKO katuAREN BAITAKO katuEN BAITAKO — Edurne(rEN) BAITAKO

Instrumentala mendiZ mendiAZ mendiEZ BaionaZ EdurneZ

Soziatiboa mendirEKIN mendiAREKIN mendiEKIN BaionarEKIN EdurnerEKIN

Motibatiboa mendi(rEN)GATIK mendiA(REN)GATIK mendiENGATIK Baiona(rEN)GATIK Edurne(rEN)GATIKAKATIK

Destinatiboa mendirENTZAT mendiARENTZAT mendiENTZAT BaionarENTZAT EdurnerENTZATrENDAKO ARENDAKO ENDAKO rENDAKO rENDAKO

Prolatiboa mendiTZAT — — BaionaTZAT EdurneTZATTAKO TAKO TAKO

Inesiboa mendiTAN mendiAN mendiETAN BaionaN —

Ablatiboa mendiTATIK mendiTIK mendiETATIK BaionaTIK —TARIK ETARIK

Adlatibo soila mendiTARA(T) mendiRA(T) mendiETARA(T) BaionaRA(T) —

Muga-adlatiboa mendiTARAINO mendiRAINO mendiETARAINO BaionaRAINO —

Hurbiltze-adlatiboa mendiTARANTZ mendiRANTZ mendiETARANTZ BaionaRANTZ —

Adl.aren gainean eraikia mendiTARAKO mendiRAKO mendiETARAKO BaionaRAKO —

Inesiboa katu(rEN)GAN katuA(REN)GAN katuENGAN — Edurne(rEN)GANAKAN

katurEN BAITAN katuAREN BAITAN katuEN BAITAN Edurne(rEN) BAITAN

Ablatiboa katu(rEN)GAN(D)IK katuA(REN)GAN(D)IK katuENGAN(D)IK — Edurne(rEN)GAN(D)IKAKANDIK

katurEN BAITARIK katuAREN BAITARIK katuEN BAITARIK Edurne(rEN) BAITARIK

Adlatibo soila katu(rEN)GANA(T) katuA(REN)GANA(T) katuENGANA(T) — Edurne(rEN)GANA(T)AKANA

katurEN BAITARA(T) katuAREN BAITARA(T) katuEN BAITARA(T) Edurne(rEN) BAITARA(T)

Muga-adlatiboa katu(rEN)GANAINO katuA(REN)GANAINO katuENGANAINO — Edurne(rEN)GANAINOAKANAINO

Hurbiltze-adlatiboa katu(rEN)GANANTZ katuA(REN)GANANTZ katuENGANANTZ — Edurne(rEN)GANANTZAKANANTZ

Adl.aren gainean eraikia katu(rEN)GANAKO katuA(REN)GANAKO katuENGANAKO — Edurne(rEN)GANAKO

“a” bokalez bukatutako hitzetan gertatzen diren aldaketak: a + e = e alaba + ek -> alabek; a + a = a alaba + ak -> alabak; a + o = o alaba + ok -> alabok

“a” artikuluaz bukaturiko leku-izenek (Azkoitia, Azpeitia, Basaburua, Bizkaia, Britainia Handia, Deustua, Ermua, Iruñea, etab.)partitiboan (Azkoitirik), leku-genitiboan (Azkoitiko), prolatiboan (Azkoititzat/Azkoititako), adlatiboetan (Azkoitira, Azkoitirantz,Azkoitiraino) eta ablatiboan (Azkoititik) azken "a" galdu egiten dute, izen arrunten deklinabidea baitute eredu: mendian/Azkoitian, bainamendiko/Azkoitiko (ez *Azkoitiako).

BIZIGABEAK SOILIK

BOKALEZ AMAITZEN DIREN HITZAKIZEN ARRUNTAK (BIZIDUNAK ETA BIZIGABEAK)

BIZIDUNAK SOILIK

IZEN BEREZIAK

Page 92: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

90

MUGAGABEA SINGULARRA PLURALA LEKU-IZENA PERTSONA-IZENA

Absolutua haran haranA haranAK Eibar Miren

Partitiboa haranIK — — EibarrIK MirenIK

Ergatiboa haraneK haranAK haranEK EibarreK MireneK

Datiboa haranI haranARI haranEI EibarrI MirenI

Genitiboa haranEN haranAREN haranEN EibarrEN MirenEN

Leku-genitiboa (bizigabeak) haraneTAKO haraneKO haranETAKO Eibar(rE)KO —(bizidunak) gizonEN BAITAKO gizonAREN BAITAKO gizonEN BAITAKO — Miren(EN) BAITAKO

Instrumentala haraneZ haranAZ haranEZ EibarreZ MireneZ

Soziatiboa haranEKIN haranAREKIN haranEKIN EibarrEKIN MirenEKIN

Motibatiboa haran(E)GATIK haranA(REN)GATIK haranENGATIK Eibar(rE(N))GATIK Miren(EN)GATIKENGATIK AKATIK

Destinatiboa haranENTZAT haranARENTZAT haranENTZAT EibarrENTZAT MirenENTZATENDAKO ARENDAKO ENDAKO ENDAKO ENDAKO

Prolatiboa haranTZAT — — EibarTZAT MirenTZATDAKO TAKO TAKO

Inesiboa haraneTAN haraneAN haranETAN EibarreN —

Ablatiboa haraneTATIK haraneTIK haranETATIK Eibar(rE)TIK —eTARIK ETARIK

Adlatibo soila haraneTARA(T) haraneRA(T) haranETARA(T) Eibar(rE)RA(T) —

Muga-adlatiboa haraneTARAINO haraneRAINO haranETARAINO Eibar(rE)RAINO —

Hurbiltze-adlatiboa haraneTARANTZ haraneRANTZ haranETARANTZ Eibar(rE)RANTZ —

Adl.aren gainean eraikia haraneTARAKO haraneRAKO haranETARAKO EibarrERAKO —

Inesiboa gizonENGAN gizonA(REN)GAN gizonENGAN — Miren(EN)GANAKAN

gizonEN BAITAN gizonAREN BAITAN gizonEN BAITAN Miren(EN) BAITAN

Ablatiboa gizonENGAN(D)IK gizonA(REN)GAN(D)IK gizonENGAN(D)IK — Miren(EN)GAN(D)IKAKAN(D)IK

gizonEN BAITARIK gizonAREN BAITARIK gizonEN BAITARIK Miren(EN) BAITARIK

Adlatibo soila gizonENGANA(T) gizonA(REN)GANA(T) gizonENGANA(T) — Miren(EN)GANA(T)AKANA

gizonEN BAITARA(T) gizonAREN BAITARA(T) gizonEN BAITARA(T) Miren(EN) BAITARA(T)

Muga-adlatiboa gizonENGANAINO gizonA(REN)GANAINO gizonENGANAINO — Miren(EN)GANAINOAKANAINO

Hurbiltze-adlatiboa gizonENGANANTZ gizonA(REN)GANANTZ gizonENGANANTZ — Miren(EN)GANANTZAKANANTZ

Adl.aren gainean eraikia gizonENGANAKO gizonA(REN)GANAKO gizonENGANAKO — Miren(EN)GANAKO

Mugatu pluralean plural hurbila izenekoa erabiltzen da, batez ere bizkaieraz, hurbiltasuna adierazteko; bizigabe nahiz bizidunekin erabiltzenda. Deklinabide hurbilean -a-ren ordez -o- erabiltzen da mugatzaile gisa (mendiok/haranok, mendiok/haranok, mendioi/haranoi,mendion/haranon, mendiotako/haranotako, ...).

BIZIGABEAK SOILIK

KONTSONANTEZ AMAITZEN DIREN HITZAKIZEN ARRUNTAK (BIZIDUNAK ETA BIZIGABEAK)

BIZIDUNAK SOILIK

IZEN BEREZIAK

Page 93: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

DEKLINABIDEARI BURUZ

➢ Ez ahaztu honako kasu hauetan mugagabea erabili behar duzula:

• Zer, zein, zenbat galdetzaileekin.

Zer opari aukeratu dute?Zein herritan egiten duzu lan?Zenbat diru galdu du?

• Edozein, zenbait, makina bat, honenbeste, edozer… determinatzaile zehaztugabee-kin.

Edozein tokitara joango nintzateke.Zenbait bezerori proposamena gaizki iruditu zaio.Makina bat jende etortzen da azken orduan.

• Asko, gutxi, gehiago, gutxiago… determinatzaile zehaztugabeekin.

Erakunde askori bidali diogu eskutitza.Pertsona gutxiagok jakin beharko luke hori.

➢ Mugagabea eta aditza.

Aditza singularrean zein pluralean joka daiteke.

Bezero berri asko etorri da/dira.Zenbait bezerori proposamena gaizki iruditu zaio/zaie.

➢ Ez ahaztu honako kasu hauetan mugatua erabili behar duzula:

• Izenburu, errotulu, titulu eta antzekoetan.

• Aposizio gisa (edo koma artean) jartzen diren hitzetan.

Mari Karmen Otegi, Dendarien Elkarteko lehendakaria, bisitan etorri da.

• Honako hauek bezalako harridurazko esaldietan:

Hau poza!Zein ederra!

91

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

MURUA HARATEGIA

DENDARIEN ELKARTEA

BULEGOA

MURUA HARATEGI_

DENDARIEN ELKARTE

BULEGO

Page 94: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

ERAKUSLEEN DEKLINABIDEA

BAT/BATZUK DEKLINABIDEA

➢ Mugatuko formak ‘bat’ bakarrik agertzen denean (hau da, aurrean izenik ez duela) etaondoren ‘beste’ agertzen denean erabiltzen dira.

mugatua Bata ona da, baina bestea txarraBatak edo besteak irabazi, berdin zait.Batari nahiz besteari emateko

92

HAU HORI HURA

SING. PL. SING. PL. SIN. PL.

Absolutua HAU HAUEK HORI HORIEK HURA HAIEK

Ergatiboa HONEK HAUEK HORREK HORIEK HARK HAIEK

Datiboa HONI HAUEI HORRI HORIEI HARI HAIEI

Genitiboa HONEN HAUEN HORREN HORIEN HAREN HAIEN

Soziatiboa HONEKIN HAUEKIN HORREKIN HORIEKIN HAREKIN HAIEKIN

Destinatiboa HONENTZAT HAUENTZAT HORRENTZAT HORIENTZAT HARENTZAT HAIENTZAT

HONENDAKO HAUENDAKO HORRENDAKO HORIENDAKO HARENDAKO HAIENDAKO

Motibatiboa HONE(N)GATIK HAUE(N)GATIK HORRE(N)GATIK HORIE(N)GATIK HARE(N)GATIK HAIE(N)GATIK

HARGATIK

Instrumentala HONETAZ HAUETAZ HORRETAZ HORIETAZ HARTAZ HAIETAZ

HONEZ HAUEZ HORREZ HORIEZ HAREZ HAIEZ

HONEZAZ HAUEZAZ HORREZAZ HORIEZAZ HAIEZAZ

Inesiboa HONETAN HAUETAN HORRETAN HORIETAN HARTAN HAIETAN

Leku-genitiboa HONETAKO HAUETAKO HORRETAKO HORIETAKO HARTAKO HAIETAKO

Ablatiboa HONETATIK HAUETATIK HORRETATIK HORIETATIK HARTATIK HAIETATIK

HONETARIK HAUETARIK HORRETARIK HORIETARIK HARTARIK HAIETARIK

Adlatibo soila HONETARA(T) HAUETARA(T) HORRETARA(T) HORIETARA(T) HARTARA(T) HAIETARA(T)

Hurbiltze-adlatiboa HONETARANTZ HAUETARANTZ HORRETARANTZ HORIETARANTZ HARTARANTZ HAIETARANTZ

Muga-adlatiboa HONETARAINO HAUETARAINO HORRETARAINO HORIETARAINO HARTARAINO HAIETARAINO

Adl.aren gainean eraikia HONETARAKO HAUETARAKO HORRETARAKO HORIETARAKO HARTARAKO HAIETARAKO

BIZIDUNAK

Inesiboa HONENGAN HAUENGAN HORRENGAN HORIENGAN HARENGAN HAIENGAN

HONEN BAITAN HAUEN BAITAN HORREN BAITAN HORIEN BAITAN HAREN BAITAN HAIEN BAITAN

Ablatiboa HONENGAN(D)IK HAUENGAN(D)IK HORRENGAN(D)IK HORIENGAN(D)IK HARENGAN(D)IK HAIENGAN(D)IK

HAREN BAITATIK HAIEN BAITATIK

HAREN BAITARIK HAIEN BAITARIK

Adlatibo soila HONENGANA(T) HAUENGANA(T) HORRENGANA(T) HORIENGANA(T) HARENGANA(T) HAIENGANA(T)

HAREN BAITARA(T) HAIEN BAITARA(T)

Hurbiltze-adlatiboa HONENGANANTZ HAUENGANANTZ HORRENGANANTZ HORIENGANANTZ HARENGANANTZ HAIENGANANTZ

Muga-adlatiboa HONENGANAINO HAUENGANAINO HORRENGANAINO HORIENGANAINO HARENGANAINO HAIENGANAINO

HAREN BAITARAINO HAIEN BAITARAINO

Adl.aren gainean eraikia HONENGANAKO HAUENGANAKO HORRENGANAKO HORIENGANAKO HARENGANAKO HAIENGANAKO

BAT BATZUK

MUGAGABEA MUGATUA PLURALA

bat bata batzukbatek batak batzuekbati batari batzueibaten bataren batzuenbatekin batarekin batzuekinbatentzat batarentzat batzuentzatbate(n)gatik batarengatik batzuengatikbatez bataz batzuezbate(a)n/batengan batean/batarengan batzuetan/batzuenganbateko bateko batzuetakobatera/batengana batera/batarengana batzuetara/batzuenganabatetik/batengandik batetik/batarengandik batzuetatik/batzuengandikbaterantz/batenganantz baterantz/batarenganantz batzuetarantz/batzuenganantzbateraino/batenganaino bateraino/batarenganaino batzuetaraino/batzuenganainobaterako/batenganako baterako/batarenganako batzuetarako/batzuenganak

Page 95: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

Bestela, mugagabea erabiltzen da.

mugagabea Batek esan zidan.Zahar bati entzun nion.

➢ Leku-denborazko kasuetan (NON, NOIZ, NONGO, …) forma berak erabiltzen diramugagabean eta mugatuan.

➢ Batzuk-entzat deklinabide bakarra dago.

HIRU ETA LAUREN DEKLINABIDEA

➢ Hiru eta lau izenak direnean, bokalez bukatzen diren gainerako izenak bezala deklina-tzen dira. Adibidez:

Hiruak eta lauak oso ongi marrazten ditu, baina gainerako zenbakiak oraindik ez dituikasi.

Izenordainaren funtzioa dutenean, berriz, laukian ageri bezala deklinatzen dira. Adibidez:

Hiru (mugagabea) zuzendari berri etorri dira eta hirurak (plurala) euskal hiztunak dira.

Lauri (mugagabea) deitu genion ideia azaltzeko eta laurei (plurala) oso ondo iruditu zi-tzaien.

➢ Laukiko formak hiru eta lau zenbakiei bakarrik dagozkie eta ez hamahiru, hamalau,hogeita hiru, hogeita lau eta gainerakoei, hauen pluraleko deklinabidea hamahi-ruak, hogeita hiruak, hamalauak, hogeita lauak, etab. baitira

Atzoko hirurak etorri ziren, baina beste hamahiruak etxean gelditu ziren.

93

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

HIRU LAU

MUGAGABEA PLURALA MUGAGABEA PLURALA

hiru hirurak lau laurakhiruk hirurek lauk laurekhiruri hirurei lauri laureihirurik laurikhiruren hiruren lauren laurenhirurekin hirurekin laurekin laurekinhirurentzat hirurentzat laurentzat laurentzathirurengatik hirurengatik laurengatik laurengatikhirurez hirurez laurez laurezhirutan/hirurengan hiruretan/hirurengan lautan/laurengan lauretan/laurenganhirutako hiruretako lautako lauretakohirutara/hirurengana hiruretara/hirurengana lautara/laurengana lauretara/laurenganahirutatik/hirurengandik hiruretatik/hirurengandik lautatik/laurengandik lauretatik/laurengandikhirutarantz/hirurenganantz hiruretarantz/hirurenganantz lautarantz/laurenganantz lauretarantz/laurenganantzhirutaraino/hirurenganaino hiruretaraino/hirurenganaino lautaraino/laurenganaino lauretaraino/laurenganainohirutarako/hirurenganako hiruretarako/hirurenganako lautarako/laurenganako lauretarako/laurenganako

Page 96: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . ATZIZKIAK . . .

➢ Eratorpena

Hiru dira hitzak sortzeko bide nagusiak: mailegutza (ikus “Maileguzko hitz berriak”),atzizkien bidezkoa edo eratorpena (orain ikusiko duguna) eta hitz-elkarketa (ikus“Hitz-elkarketa”).

Eratorpena izena du atzizkien bidez hitzak sortzeko bideak. Adjektibo, izen eta aditzeiatzizkiak eransten zaizkie esanahi berria duten hitzak sortzeko.

Adibidez: dendari denda + ari (dendan lanean aritzen dena)izena atzizkia

galdeketa galdetu + keta (galdetzea, ekintza eta ondorioa)aditza atzizkia

nagusitasun nagusi + tasun (nagusia denaren nolakotasuna)adj. atzizkia

Sortzen diren hitz berri horiek, era berean, adjektibo, izen, aditz edo aditzondo izandaitezke. Adibidez: egiaztatu (aditza), eranskin (izena) eta aldakor (adj.).

➢ Atzizki bakoitzak bere esanahia eta erabilera du. Hona hemen horietako batzuk:

• -(T)ERIA atzizkiak multzoa adierazten du eta izenei eransten zaie.

Langileria, bezeria, ontziteria, umeteria, gazteria, …

Multzoa adierazteko -GO atzizkia oso hedatuta dago. Baina ez da egokia; -(T)ERIA(bezeria) edo plurala (bezeroak), bata zein bestea, daukagu hori adierazteko.

• -ARI atzizkiak zerbaitetan diharduena (lanbideak, adibidez) adierazten du eta, orohar, izenei lotzen zaie.

Dendari, kazetari, kontseilari, aholkulari, bulegari, kimikari, enpresari, bitartekari, fut-bolari, zerbitzari, administrari, merkatari, ordezkari, industriari, lehendakari, …

• -LE, -TZAILE atzizkiek “zerbait egiten duena” adierazten dute eta aditzoinei erans-ten zaizkie.

Idazle, ikerle, epaile, eramaile, ezarle, irakasle, ikasle, hornitzaile, erabiltzaile, eduki-tzaile, eskatzaile, igorle, eskuhartzaile, zaintzaile, jaulkitzaile, kontsumitzaile, …

94

Page 97: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

• -KETA eta -KUNTZA atzizkiek “ekintza” (eta zenbaitetan, ondorioa ere bai) adie-razten dute eta aditzoinei eransten zaizkie.

Ordainketa, erosketa, zordunketa, salerosketa, banaketa, eragiketa, intsuldaketa,salaketa, bozketa, zozketa, sustaketa, banaketa, eraikuntza, gehikuntza, errakuntza,hobekuntza, irakaskuntza, …

• -MEN eta -PEN atzizkiek “ondorioa” (eta zenbaitetan, ekintza ere bai) adieraztendute eta aditzoinei eransten zaizkie.

Aipamen, barkamen, iraupen, aitorpen, onespen, atzerapen, idazpen, jakinarazpen,laburpen, aurrikuspen, ekoizpen, atxikipen, beherapen…

Hitz eratorri berrietan -PEN erabiltzen da ia beti, –MEN baina gehiago.

Azken urteetan, bestalde, erdarazko -CIÓN ordezkatzeko dezente ugaldu dira-PEN eta –KETA (balorapen, amortizapen, instalaketa, integraketa, ebaluake-ta,…). Horretarako -ZIO erabiltzea gomendatzen du Euskaltzaindiak.

Esportazio, negoziazio, pignorazio, amortizazio, konpentsazio, inportazio, urbanizazio,inaugurazio, inflazio, instalazio, integrazio, ebaluazio, …

• -TSA edo -SA atzizkia izen femeninoak sortzeko erabili izan da. Horretarako tradi-zioa iparraldeko euskalkietan egon da (adibidez, ostaliersa, kantiniersa, jainkosa,laborarisa, errientsa, alarguntsa, alkatesa,…) eta ez da komeni hitz berriak sortze-ko erabiltzea. Aktoresa, idazlesa,… eta antzekoak, beraz, ez erabili. Aktore eta idaz-le bezalakoak gizonezkoentzat zein emakumezkoentzat erabiliko ditugu, eta gehiagozehaztu nahi izanez gero, gizon aktorea/idazlea edo emakume aktorea/idazlea esandezakegu.

95

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

Page 98: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . HITZ-ELKARKETA . . .

HITZ-ELKARTEEN MOTAK ETA GRAFIA

➢ Hiru dira hitzak sortzeko bide nagusiak: mailegutza (ikus “Maileguzko hitz berriak”),eratorpena (ikus “Atzizkiak”) eta hitz-elkarketa (orain ikusiko duguna).

➢ Hitz-elkarketa izena du bi hitz autonomo elkartuz hitz berriak sortzeko bideak. Batzukmarra bidez lotzen dira (finantza-sistema, salmenta-prezio, seme-alabak, zehatz--mehatz,…), beste batzuk lotu egiten dira (idazmakina, dirulaguntza,…) eta beste ba-tzuek bereiz idazten dira, ez dira lotzen (Miren kiroldenda,…).

➢ Bide desberdinetatik sor daitezke hitz-elkarte edo hitz berri horiek. Hona hemen bidehorietako batzuk:

96

izen

+ iz

en“e

ta”

ren

elip

sia

biko

izta

pena

kon

omat

opei

akap

osiz

ioak

aditz

oin

+ iz

en

ADIBIDEAK

salmenta-preziobidai agentziafinantza-sistematruke-letraekonomi elkartekirol-denda

senar-emazteakizen-abizenakzor-hartzekoakgaldu-irabaziakkalte-ordainakgalde-erantzunak

idazmakinabizilekujangelaziurtagirifrogagiri

tarteka-martekagori-goriblai-blaizirt-zartzehatz-mehatzdoi-doi

Miren kirol-dendaBidasoa kaleaMartinez SA

SALBUESPENA EZAUGARRIAK

-A berezkoa duten hitz batzuek (-IA amai-tzen direnak eta eliza, burdina, natura, kul-tura, hizkuntza eta literatura hitzak) hitz--elkartearen lehen osagaia direnean -A gal-duz gero, ez dute marratxorik behar, adib.:bidai agentzia, ekonomi elkartea, kultur ekin-tza…Bi hitzak letra larriz idazten direnean hobeda marratxorik gabe idaztea, adib.: EuskaraBatzordea, Dendarien Elkartea…

Esanahiaren aldetik,eskuineko izenak dunagusitasuna etaezkerrekoak horrenesanahia zehaztu egi-ten du.

Hitz-elkarte hauekpluralez erabiltzendira.

lotuta bereizmarrazlotuta

NOLA IDATZI

Page 99: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . MAILEGUZKO HITZ BERRIAK . . .

Maileguzko hitzak, beste hizkuntzetatik hartutako hitzak dira. Horien artean badira batzukeuskarak aspaldidanik etxeratuak dituenak, hala nola, aingeru, meza, gorroto, kaiku, tipula,borondate, bake, eta abar. Horiek noizbait mailegu izan ziren, baina bereganatu eta egokituegin ditu euskarak eta hitz arrunt bihurtu dira.

Duela gutxi euskaraz erabiltzen hasi garen eta jatorrizko hizkuntzan bezalaxe idazten ditugun(nahiz eta ahoskatzerakoan zenbait egokitzapen aplikatu) beste batzuk ere badira: marketing,software,… adibidez. Horiek mailegu irentsigabeak direla esaten da.

Bi multzo horien artean, guztiz bereganatu eta bereganatu gabekoen (edo irentsigabekoen)artean alegia, kokatzen dira MAILEGUZKO HITZ BERRIAK deiturikoak. Gaurko premieierantzuteko hartu diren eta hartu beharko liratekeenak dira eta horiexek dira, hain zuzen,idazkera eta ebakera aldetik zalantza handiena sortzen dutenak.

MAILEGUZKO HITZ BERRIEN IDAZKERA-ARAUAK

➢ Jatorrian hitz-hasieran r dutenak nola egokitu euskarara:

• Bokala eransten da aurrean (a-, e-, i-).

Adibidez: arrazoi, arrisku, errekargu, errenta, erreklamazio, erregistro,erregalo

• Hitz elkartuetan bokal hori galdu egiten da.

Adibidez: erreforma, baina kontrarreforma.

• Ez zaie bokalik eransten: erdal sigla lexikalizatuei (RENFE, radar), izen propioei(Rembrandt, Stalin, roquefort) eta irentsi gabeko maileguei (stop, ratio).

➢ Jatorrian bi kontsonanteko multzoak dituztenak nola egokitu euskarara:

• Besteak beste, ondorengo multzoak mantendu egiten dira: pt, ct, bt, dv, bd, pc, cc,ps, bs, (b)st, mn, nm, kn, ns+konts.

-pt- -pt- optiko, kontzeptu, triptiko-ct- -kt- proiektu, subjektu, objektu, produktu-bt- -bt- obturadore-dv- -db- adberbio-bd- -bd- abdikatu-pc- -pz- kontzepzio-cc- -kz- proiekzio, akzio, produkzio-ps- -ps- psikologia-bs- -bs- absolutu

97

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

Page 100: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

-(b)st- -bst- abstentzio-mn- -mn- amnistia-nm- -nm- inmigratu-kn- -kn- teknika-ns + konts. -ns +konts. konstituzio, transferentzia

• Honako hauetan aldaketak gertatzen dira: ns, ls, lz, rs, rz kontsonante-multzoei “t”tartekatzen zaie.

-ns- -nts- kontsumo, konpentsazio, pentsio, kontsulta-nc- -ntz- kontzesio, printzipal-ls- -lts- propultsio, faltsifikazio, faltsu-lz- -ltz- kaltzio-rs- -rts- unibertsitate, inbertsio, errekurtso, pertsona,

sukurtsal-rz- -rtz- proportzio, portzentaia

➢ Hitz-bukaerak: -O ala -U.

• Honako erdal hitz-bukaeren arabera euskaraz -Uz amaitu beharrekoak:

-ado jubilatu, abonatu, amortizatu-ajo, -ejo, -ijo, -ujo kontrabaxu, konplexu, afixu, luxu-ulo kalkulu, titulu, kapitulu, zirkulu, artikulu-ento dokumentu, departamentu, establezimendu-ato datu, aparatu, kontratu-eto dekretu (baina, neto, alfabeto, epiteto)-ito kreditu (baina, granito, mito, rito)-uto minutu, estatutu, absolutu-cto produktu, proiektu, objektu, ediktu, efektu (baina,

dialekto, arkitekto)

• Honako erdal hitz-bukaeren arabera euskaraz -Oz amaitu beharrekoak:

-ano plano, dekano, meridiano, organo-ido solido, likido, oxido-ico alfabetiko, juridiko, publiko, automatiko-ivo susbtantibo, erlatibo, injektibo, aktibo, pasibo-ismo organismo-alo, -elo, -ilo, -olo petalo, paralelo, kilo, albeolo-erno (ez -ierno) moderno, alterno, koaderno-imo minimo, maximo, zentimo, infinitesimo-rso unibertso, errekurtso, kurtso, diskurtso-tro ministro, neutro, erregistro, katastro, zentro

98

Page 101: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

• Grekotikako kultur erroetan -O amaiera mantendu egiten da.

Adibidez: mikrobio, heterodoxo, hipodromo, poliedro, megafono, semaforo, poligono,boligrafo, kilogramo, geologo, takimetro, polimorfo, astronomo, homonimo, arkitekto,…

➢ Hitz-bukaerak: -E ala Ø

-ar -ar partikular, nuklear, titular, zirkular-al -al material, formal, sozial, pertsonal-or (dor, -tor,-sor) -ore motore, faktore, balore-er -ere karaktere-tud -tude anplitude, magnitude-az, -iz -aze, -ize matraze, matrize

➢ Xdunak

• Hitzaren hasierako zein bukaerako X ez da aldatzen: xenofobia, sioux

• Bokal arteko X ez da aldatzen: exotiko, oxigeno, maximo

• Kontsonante aurrean S bihurtzen da: esportazio, testu, eszedentzia

• Kontsonante ondoren X uzten da: marxismo

➢ G edo J-dunak (latinez bederen)

• Mailegu berrietan jatorrizko G hobetsi egingo da: geografia

• Beste hizkuntzetako I/J/Y bokal artean I idatziko da (proiektu) eta gainerakoetan,silaba-hasieran alegia, J.

99

hiz

ku

ntz

pu

ntu

ak

Oinarrizko arau batzuk:

• B eta P letren aurrean N idazten da (ez M): inprimatu.

• Jatorrizko V duten hitzak Bz idazten dira euskaraz.

• C, CH, QV eta W letren ordez, euskaraz dagozkienak idatzi.

(Salbuespenak: siglak, zenbait izen berezi eta irentsi gabeko maileguak).

Page 102: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra
Page 103: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . HERRIEN ZERRENDA . . .

Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako udalerrien eta herrien zerrenda dago hemen, baitaIpar Euskal Herriko zenbait herri nagusi ere. Erdal izenaren arabera ordenatuta daude (erdalizena ez dator beti bat izen ofizialarekin; adibidez, Vitoria da Gasteizen erdal izena, etaVitoria-Gasteiz izen ofiziala edo Lecumberri da Lekunberriren gaztelaniazko izena, izen ofizia-la Lekunberri bada ere).

101

eran

sk

ina

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Abadiano Abadiño (Bizk.)Abaigar Abaigar (Naf.)Abalcisqueta Abaltzisketa (Gip.)Abanto Abanto (Bizk.)Abárzuza Abartzuza (Naf.)Abaurrea Alta Abaurregaina, -a (Naf.)Abaurrea Baja Abaurrepea, -a (Naf.)Aberin Aberin (Naf.)Abinzano Abintzao (Naf.)Ablitas Ablitas (Naf.)Acedo Acedo (Naf.)Acotáin Akotain (Naf.)Adansa Adantsa (Naf.)Adériz Aderitz (Naf.)Adiós Adiotz (Naf.)Adoáin Adoain (Naf.)Aduna Aduna (Gip.)Aézcoa Aezkoa (Naf.)Agorreta Agorreta (Naf.)Aguilar de Codés *Agilar (Naf.)1 Aguinaga Aguinaga (Gip.)2 Aguinaga (Gulibar) Aginaga (Naf.)3 Aguinaga (Lizoain) Aginaga (Naf.)Aibar Oibar (Naf.)Aincialde de Arizcun Aintzialde (Naf.)Aincioa Aintzioa (Naf.)Ainzano de Garzáin Aitzano (Naf.)Aitasenegui Aitasemegi (Naf.)Aizarnazábal Aizarnazabal (Gip.)Aizaroz Aizarotz (Naf.)Aizcorbe Aizkorbe (Naf.)Aizoáin Aitzoain (Naf.)Aizpún Aizpun (Naf.)Ajánguiz Ajangiz (Bizk.)

Albiasu Albiasu (Naf.)Albíztur Albiztur (Gip.)Alcainzuriáin Alkainzuriain (Naf.)Alcasoaldea Alkasoaldea, -a (Naf.)Alcayaga Alkaiaga (Naf.)Alcoz Alkotz (Naf.)Aldaba Aldaba (Naf.)Aldaz Aldatz (Naf.)Aldunate Aldunate (Naf.)Alecha Aletxa (Ar.)Alegría Dulantzi (Ar.)Alegría de Oria Alegia (Gip.)Alli Alli (Naf.)Allín Allin (Naf.)Allo Allo (Naf.)Alloz Allotz (Naf.)Almandoz Almandoz (Naf.)Alonsotegui Alonsotegi (Bizk.)Alquerdi Alkerdi (Naf.)Alquiza Alkiza (Gip.)Alsasua Altsasu (Naf.)Alzaga Altzaga (Gip.)Alzo Altzo (Gip.)Alzórriz Altzorritz (Naf.)Alzuza Altzuza (Naf.)Amalain Amalain (Naf.)Amatriáin Amatriain (Naf.)Améscoa Alta Ameskoagoien (Naf.)Améscoa Baja Ameskoabarren (Naf.)Amézqueta Amezketa (Gip.)Ameztia Ameztia (Naf.)Amillano Amillao (Naf.)Amorebieta-Echano Zornotza (Bizk.)Amoroto Amoroto (Bizk.)

Page 104: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

102

Amunarrizqueta Munarrizketa (Naf.)Amurguin Amurgin (Naf.)Amurrio Amurrio (Ar.)Anchóriz Antxoritz (Naf.)Ancín Antzin (Naf.)Anderaz Anderatz (Naf.)Andía Andia, -a (Naf.)Andoain Andoain (Gip.)Andosilla Andosilla (Naf.)Anglet Angelu (Lap.)Aniz Aniz (Naf.)Anocíbar Anotzibar (Naf.)Anoeta Anoeta (Gip.)Anoz Anotz (Naf.)Ansoáin Antsoain (Naf.)Anué Anue (Naf.)Anzamborda de Elizondo

Antzanborda (Naf.)Anzuola Antzuola (Gip.)Añézcar Añezkar (Naf.)Añorbe Añorbe (Naf.)Aoiz Agoitz (Naf.)Aos Aos (Naf.)Apardués Apardoze (Naf.)Apayoa de Azpilcueta

Apaioa (Naf.)Apellániz Apinaniz (Ar.)Aquerreta Akerreta (Naf.)Aracaldo Arakaldo (Bizk.)Aráiz Araitz (Naf.)Arama Arama (Gip.)Aramayona Aramaio (Ar.)Aramendía Aramendia (Naf.)Aranarache Aranaratxe (Naf.)Aranaz Aranatz (Naf.)Aranaz (Cinco Villas) Arantza (Naf.)Arandigoyen Arandigoien (Naf.)Aranguren Aranguren (Naf.)Arano Arano (Naf.)Aránzazu Arantzazu (Bizk.)Araquil Arakil (Naf.)Aras Aras (Naf.)Arazuri Aratzuri (Naf.)Arbacegi y Gerricaiz Munitibar (Bizk.)

Arbeiza Arbeitza (Naf.)Arbizu Arbizu (Naf.)Arboniés Arbontze (Naf.)Arbulo Arburu (Ar.)Arce Artzi (Naf.)Arce (Donamaría) Artze (Naf.)Arce (Valle) Artzibar (Naf.)Arceniega Artziniega (Ar.)Arcentales Artzentales (Bizk.)Ardáiz Ardaitz (Naf.)Ardanaz Ardanatz (Naf.)Arechavaleta Aretxabaleta (Gip.)Arellano Arellano (Naf.)Arenaza Areatza (Ar.)Areso Areso (Naf.)Arguedas *Argetas (Naf.)Arguiñano Argiñano (Naf.)Arguiñáriz Argiñaritz (Naf.)Aria Aria (Naf.)Arielz Arieltz (Naf.)Arinzano Arintzano (Naf.)Arístregui Aristregi (Naf.)Aristu Aristu (Naf.)Arive Aribe (Naf.)Ariz Aritz (Naf.)Arizala Aritzala (Naf.)Arizaleta Aritzaleta (Naf.)Arizcun Arizkun (Naf.)Aríztegui de Garzáin Ariztegi (Naf.)Arizu Aritzu (Naf.)Arlas Arlas (Naf.)Arlegui Arlegi (Naf.)Arleta Arleta (Naf.)Armañanzas Armañantzas (Naf.)Armiñón Aramiñon (Ar.)Arostegi Aroztegi (Naf.)Arozteguía de Lecároz

Aroztegia, -a (Naf.)Arquisquil Arkiskil (Naf.)Arraiza Arraitza (Naf.)Arraiz-Orquin Arraitz-Orkin (Naf.)Arrancudiaga Arrankudiaga (Bizk.)Arrarás Arrarats (Naf.)Arrayoz Arraioz (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 105: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

103

eran

sk

ina

Arrazua Arratzu (Bizk.)Arrazua-Ubarrundia Arratzu-Ubarrundia (Ar.)Arre Arre (Naf.)Arriba Arribe (Naf.)Arribiltoa de Azpilcueta

Arribiltoa (Naf.)1 Arrieta Arrieta (Bizk.)2 Arrieta Arrieta (Naf.)Arrigorriaga Arrigorriaga (Bizk.)Arróniz Arronitz (Naf.)Arruazu Arruazu (Naf.)Arrúiz Arruitz (Naf.)Artáiz Artaitz (Naf.)Artajo Artaxo (Naf.)Artajona Artaxona (Naf.)Artariáin Artariain (Naf.)Artavia Artabia (Naf.)Artaza Artatza (Naf.)Artazcoz Artazkotz (Naf.)Artazu Artazu (Naf.)Arteaga Arteaga (Naf.)Arteta Arteta (Naf.)Artica Artika (Naf.)Articuza Artikutza (Naf.)Artieda Artieda (Naf.)Artozqui Artozki (Naf.)Arzoz Arzotz (Naf.)Asa Assa (Ar.)Asarta Asarta (Naf.)Ascárraga Askarraga (Naf.)Asiáin Asiain (Naf.)Asparrena Asparren (Ar.)Aspurz Aizpurgi (Naf.)Asteasu Asteasu (Gip.)Astigarraga Astigarraga (Gip.)Astiz Astitz (Naf.)Astráin Azterain (Naf.)Atallo Atallu (Naf.)Ataun Ataun (Gip.)Atez Atetz (Naf.)Atondo Atondo (Naf.)Aurquidi Aurkidi (Naf.)Aurtiz Aurtitz (Naf.)Auza Auza (Naf.)

Avellaneda Urrestieta (Bizk.)Ayala Aiara (Ar.)Ayanz Aiantz (Naf.)Ayechu Aietxu (Naf.)Ayegui Aiegi (Naf.)Ayenas Aientsa (Naf.)Ayesa Aiesa (Naf.)Azáceta Azazeta (Ar.)Azagra Azagra (Naf.)Azanza Azantza (Naf.)Azcar Azkar (Naf.)Azcárate Azkarate (Naf.)Azcoitia Azkoitia, -a (Gip.)Azcona Azkona (Naf.)Azcota Azkota (Naf.)Azoleta Azoleta (Naf.)Azoz Azotz (Naf.)Azpa Azpa (Naf.)Azparren Azparren (Naf.)Azpeitia Azpeitia, -a (Gip.)Azpilcueta Azpilkueta (Naf.)Azpíroz Azpirotz (Naf.)Azqueta Azketa (Naf.)Azquilarrea Azkilarrea, -a (Naf.)Azuelo Azuelo (Naf.)Bacáicoa Bakaiku (Naf.)Badostáin Badoztain (Naf.)Baliarrain Baliarrain (Gip.)Ballariáin Ballariain (Naf.)Baños de Ebro Baños; Mainueta (Ar.)Baquedano Bakedano (Naf.)Baquio Bakio (Bizk.)Baracaldo Barakaldo (Bizk.)Baráibar Baraibar (Naf.)Barandalla Barandalla (Naf.)Barañáin Barañain (Naf.)Barasoáin Barasoain (Naf.)Barbarin Barbarin (Naf.)Barbatáin Barbatain (Naf.)Bargota Bargota (Naf.)Bariáin Bariain (Naf.)Barillas Barillas (Naf.)Barindano Barindano (Naf.)Barrica Barrika (Bizk.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 106: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

104

Barrón Barboa (Ar.)Barrundia Barrundia (Ar.)Basaburúa (Mayor y Menor)

Basaburua, -a (Naf.)Basauri Basauri (Bizk.)Basongáiz Basongaitz (Naf.)Bayona Baiona (Lap.)Baztán Baztan (Naf.)Bearin Bearin (Naf.)Bearzun de Elizondo Beartzun (Naf.)Beasain Beasain (Gip.)Beasoáin Beasoain (Naf.)Beasoáin-Eguillor Beasoain-Egillor (Naf.)Beinza-Labayen Beintza-Labaien (Naf.)Beire Beire (Naf.)Beizama Beizama (Gip.)Belascoáin Belaskoain (Naf.)Belaunza Belauntza (Gip.)Belzunce Beltzuntze (Naf.)Benegorri Benegorri (Naf.)Beorburu Beorburu (Naf.)Beortegui Beortegi (Naf.)Beráiz Beraitz (Naf.)Beramendi Beramendi (Naf.)Beramendi-Udave Beramendi-Udabe (Naf.)Berango Berango (Bizk.)Berantevilla Beranturi (Ar.)Berasáin Beratsain (Naf.)Berástegui Berastegi (Gip.)Berbinzana Berbintzana (Naf.)Bergüenda Bergonda (Ar.)Beriáin Beriain (Naf.)Bermeo Bermeo (Bizk.)Bernedo Bernedo (Ar.)Beróiz Beroitz (Naf.)Berriatua Berriatu (Bizk.)Berrioplano Berriobeiti (Naf.)Berriosuso Berriogoiti (Naf.)Berriozar Berriozar (Naf.)Berriz Berriz (Bizk.)Berrizaun Berrizaun (Naf.)Berro de Elizondo Berro (Naf.)Berrobi Berrobi (Gip.)Berroeta Berroeta (Naf.)

Berroya Berroia (Naf.)Bertizarana Bertizarana (Naf.)Beruete Beruete (Naf.)Betelu Betelu (Naf.)Beunza Beuntza (Naf.)Beunza-Larrea Beuntza-Larrea, -a (Naf.)Bézquiz Bezkitz (Naf.)Biarritz Miarritze (Lap.)Bidegoyan Bidegoian (Gip.)Bigüézal Biotzari (Naf.)Bilbao Bilbo (Bizk.)Biurrana Biurrana (Naf.)Biurrun-Olcoz Biurrun-Olkotz (Naf.)Boluaga La Baluga (Bizk.)Bordalarrea Bordalarrea, -a (Naf.)Bozate de Arizcun Bozate (Naf.)Bujanda Buxanda (Ar.)Buñuel Buñuel (Naf.)Burguete Auritz (Naf.)Burgui Burgi (Naf.)Burlada Burlata (Naf.)Burunda Burunda (Naf.)Burutáin Burutain (Naf.)Busturia Busturia, -a (Bizk.)Cabanillas *Kabanillas (Naf.)Cabredo *Kabredo (Naf.)Cabrega Cabrega (Naf.)Cadreita *Kadereita (Naf.)Caicedo de Yuso Kaizedo Behekoa (Ar.)Caicedo Sopeña Kaizedo Goikoa (Ar.)Campanas Arrizabalaga (Naf.)Campezo Kanpezu (Ar.)Caparroso *Kaparroso (Naf.)Cárcar *Karkar (Naf.)Carcastillo Zarrakaztelu (Naf.)Carranza Karrantza (Bizk.)Carrascal Artederreta (Naf.)Cascante *Kaskante (Naf.)Cáseda *Kaseda (Naf.)Castejón *Kastejon (Naf.)Castillo Nuevo Gazteluberri (Naf.)Castillo y Elejabeitia Arteaga (Bizk.)Catazpegui Katazpegi (Naf.)Caule Kaule (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 107: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

105

eran

sk

ina

Ceánuri Zeanuri (Bizk.)Ceberia Zeberi (Naf.)Ceberio Zeberio (Bizk.)Cegama Zegama (Gip.)Celigüeta Zilegieta (Naf.)Cemboráin Zenborain (Naf.)Cenoz Zenotz (Naf.)Cerain Zerain (Gip.)Cestona Zestoa (Gip.)Ciaúrriz Ziaurritz (Naf.)Cicujano Zekuiano (Ar.)Ciérvana Zierbena (Bizk.)Ciga Ziga (Naf.)Ciganda Ziganda (Naf.)Cigoitia Zigoitia, -a (Ar.)Cildoz Zildotz (Naf.)Cilveti Zilbeti (Naf.)Cinco Villas Bortziriak (Naf.)Cinco Villas de los Arcos

Urantziako Bostiriak (Naf.)Cintruénigo *Zentroniko (Naf.)Ciordia Ziordia, -a (Naf.)Cirauqui Zirauki (Naf.)Ciriza Ziritza (Naf.)Cizur Mayor Zizur Nagusia, -a (Naf.)Cizur Menor Zizur Txikia, -a (Naf.)Cizúrquil Zizurkil (Gip.)Comunión Komunioi (Ar.)Cordovilla Cordovilla (Naf.)Corella *Korella (Naf.)Corres Korres (Ar.)Cortes *Kortes (Naf.)Cortezubi Kortezubi (Bizk.)Cripán Kripan (Ar.)Cuartango Koartango (Ar.)Dancharinea Dantxarinea, -a (Naf.)Derio Derio (Bizk.)Desojo Desoio (Naf.)Deva Deba (Gip.)Dicastillo Deikaztelu (Naf.)Dima Dima (Bizk.)Domeño Domeñu (Naf.)Donamaría Donamaria (Naf.)Dornacu Dornaku (Naf.)

Durango Durango (Bizk.)Ea Ea (Bizk.)Ecala Ekala (Naf.)Ecay Ekai (Naf.)Echagüe Etxague (Naf.)Echaide Etxaide (Naf.)Echalar Etxalar (Naf.)Echalaz Etxalatz (Naf.)Echalecu Etxaleku (Naf.)Echarren Etxarren (Naf.)Echarren de Guirguillano

Etxarren, Etxarrentxulo (Naf.)Echarri Etxarri (Naf.)Echarri-Aranaz Etxarri-Aranatz (Naf.)Echartea Etxartea, -a (Naf.)Echauri Etxauri (Naf.)Echavacoiz Etxabakoitz (Naf.)Echávarri Etxabarri (Naf.)Echerri de Garzáin Etxerri (Naf.)Echévarri Etxebarri (Bizk.)Echevarría Etxebarri (Bizk.)Echéverri Etxeberri (Naf.)Egozcue Egozkue (Naf.)Eguaras Eguarats (Naf.)Egüés Egues (Naf.)Egüés (Valle) Eguesibar (Naf.)Eguiarreta Egiarreta (Naf.)Eguillor Egillor (Naf.)Egulbati Egulbati (Naf.)Eguzquialdea Eguzkialdea, -a (Naf.)Eibar Eibar (Gip.)El Bocal El Bocal (Naf.)El Busto Busto (Naf.)El Ginestar El Ginestar (Naf.)Elanchove Elantxobe (Bizk.)Elburgo Burgelu (Ar.)Elcano Elkano (Naf.)Elcarte Elkarte (Naf.)Elciego Eltziego (Ar.)Elcoaz Elkoatz (Naf.)Elduayen Elduain (Gip.)Elgoibar Elgoibar (Gip.)Elgorriaga Elgorriaga (Naf.)Elgueta Elgeta (Gip.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 108: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

106

Elia Elia (Naf.)Elio Elio (Naf.)Elizondo Elizondo (Naf.)Elorrio Elorrio (Bizk.)Elorz Elortz (Naf.)Elorz (Valle) Elortzibar (Naf.)Elso Eltso (Naf.)Elvetea Elbete (Naf.)Elvillar Bilar (Ar.)Elzaburu Eltzaburu (Naf.)Elzaurdia Xantelerreka (Naf.)Endara Endara (Naf.)Endarlaza Endarlatsa (Naf.)Endériz Enderitz (Naf.)Enériz Eneritz (Naf.)Epároz Eparotz (Naf.)Equiza Ekiza (Naf.)Erandio Erandio (Bizk.)Eransus Erantsus (Naf.)Eraso Eraso (Naf.)Erasote Erasote (Naf.)Erasun Eratsun (Naf.)Eraul Eraul (Naf.)Erdozáin Erdotzain (Naf.)Ereño Ereño (Bizk.)Ergoyena Ergoiena, -a (Naf.)Erice (Atez) Eritze, Eritzegoiti (Naf.)Erice (Iza) Eritze, Eritzebeiti (Naf.)Eriete Eriete (Naf.)Eristáin Eriztain (Naf.)Ermua Ermua, -a (Bizk.)Errazquin Errazkin (Naf.)Errazu Erratzu (Naf.)Errea Errea (Naf.)Erreca Erreka (Naf.)Erro Erro (Naf.)Erro (Valle) Erroibar (Naf.)Erroz Errotz (Naf.)Erviti-Oroquieta Erbiti-Orokieta (Naf.)Esáin Etsain (Naf.)Escároz Ezkaroze (Naf.)Escoriaza Eskoriatza (Gip.)Eskota Haizkoeta (Ar.)Eslava Eslaba (Naf.)

Esnoz Esnotz (Naf.)Esparza de Salazar Espartza (Naf.)Espidealdea Berazkun (Naf.)Espinal-Auzperri Aurizberri (Naf.)Espoz Espotz (Naf.)Espronceda *Esprontzeda (Naf.)Esquíroz Ezkirotz (Naf.)Estella Lizarra (Naf.)Esténoz Estenotz (Naf.)Esteríbar Esteribar (Naf.)Etayo Etaiu (Naf.)Etuláin Etulain (Naf.)Eugui Eugi (Naf.)Eulate Eulate (Naf.)Eulz Eultz (Naf.)Eulza Eultza (Naf.)Eusa Eusa (Naf.)Ezcaba Ezkaba (Naf.)Ezcabarte Ezkabarte (Naf.)Ezcániz Ezkanitz (Naf.)Ezcároz Ezkaroze (Naf.)Ezcay Ezkai (Naf.)Ezcurra Ezkurra (Naf.)Ezperun Ezperun (Naf.)Ezprogui Ezporogi (Naf.)Ezquioga-Ichaso Ezkio-Itsaso (Gip.)Falces *Faltzes (Naf.)Feculas Feculas (Naf.)Figarol Figarol (Naf.)Fitero Fitero (Naf.)Fontellas Fontellas (Naf.)Forúa Forua (Bizk.)Frain Frain (Naf.)Frúniz Fruiz (Bizk.)Fuenterrabía Hondarribia, -a (Gip.)Funes Funes (Naf.)Fustiñana Fustiñana (Naf.)Gabarderal Gabarderal (Naf.)Gaindola Gaindola (Naf.)1 Gainza Gaintza (Gip.)2 Gainza Gaintza (Naf.)Galar Galar (Naf.)Galbarra Galbarra (Naf.)Galdácano Galdakao (Bizk.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 109: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

107

eran

sk

ina

Galdames Galdames (Bizk.)Galdeano Galdeano (Naf.)Galdúroz Galdurotz (Naf.)Galipentzu Galipentzu (Naf.)Gallués Galoze (Naf.)Gamiz-Fica Gamiz-Fika (Bizk.)Ganuza Ganutza (Naf.)Gañecoleta Gañekoleta (Naf.)Garaitarrés Baraitarreta (Naf.)Garay Garai (Bizk.)Garayoa Garaioa (Naf.)Garciriáin Gartziriain (Naf.)Garde Garde (Naf.)Garinoáin Garinoain (Naf.)Garisoáin Garisoain (Naf.)Garralda Garralda (Naf.)Garrués Garrues (Naf.)Garzáin Gartzain (Naf.)Garzarón Gartzarun (Naf.)Gascue Gaskue (Naf.)Gastiáin Gastiain (Naf.)Gatica Gatika (Bizk.)Gautéguiz de Arteaga

Arteaga (Bizk.)Gaviria Gabiria (Gip.)Gazolaz Gazolatz (Naf.)1 Gaztelu Gaztelu (Gip.)2 Gaztelu Gaztelu (Naf.)Gecho Getxo (Bizk.)Genevilla Uxanabilla (Naf.)Giraldelli Giraldelli (Naf.)Gizaburuaga Gizaburuaga (Bizk.)Goizueta Goizueta (Naf.)Goldáraz Goldaratz (Naf.)Gollano Gollano (Naf.)Góngora Gongora (Naf.)Goñi (Valle) Goñerri, Goñibar (Naf.)Goñi Goñi (Naf.)Gordejuela Gordexola (Bizk.)Górliz Gorliz (Bizk.)Gorostapolo de Errazu

Gorostapalo (Naf.)Gorosurreta Gorosurreta (Naf.)Gorráiz Gorraitz (Naf.)

Gorriti Gorriti (Naf.)Górriz Gorritz (Naf.)Gorriztarán Gorriztaran (Naf.)Gorronz-Olano Gorrontz-Olano (Naf.)Grez Geretz (Naf.)Grocín Goroziain (Naf.)Guelbenzu Gelbentzu (Naf.)Guembe Genbe (Naf.)Guenduláin Gendulain (Naf.)Gueñes Guenes (Bizk.)Guerendiáin Gerendiain (Naf.)Guerguitiáin Gergetiain (Naf.)Guernica-Lumo Gernika-Lumo (Bizk.)Güesa Gorza (Naf.)Guesálaz Gesalatz (Naf.)Guetaria Getaria (Gip.)Guindano Gindano (Naf.)Guirguillano Girgillano (Naf.)Gulina Gulia (Naf.)Gulina (Valle) Gulibar (Naf.)Gurpegui Gurpegi (Naf.)Hernani Hernani (Gip.)Hernialde Hernialde (Gip.)Hijona Ixona (Ar.)Huarte Uharte (Naf.)Huarte-Araquil Uharte-Arakil (Naf.)Huici Uitzi (Naf.)Ibargoiti Ibargoiti (Naf.)Ibarra Ibarra (Gip.)Ibarrangelua Ibarrangelu (Bizk.)Ibero Ibero (Naf.)Ibilcieta Ibiltzieta (Naf.)Ibiricu Ibiriku (Naf.)Icazteguieta Ikaztegieta (Gip.)Ichaso Itsaso (Naf.)Iciz Izize (Naf.)Idaibea Irabia (Naf.)Idiazábal Idiazabal (Gip.)Idoate Idoate (Naf.)Idocin Idotzin (Naf.)Idoy Idoi (Naf.)Igal Igari (Naf.)Igoa Igoa (Naf.)Igurin Igurin (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 110: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

108

Iguzquiza Iguzkitza (Naf.)Ilárraz Ilarratz (Naf.)Ilarregui Ilarregi (Naf.)Iloz Ilotz (Naf.)Ilundáin Ilundain (Naf.)Ilúrdoz Ilurdotz (Naf.)Ilzarbe Iltzarbe (Naf.)Imarcoáin Imarkoain (Naf.)Imas Imas (Naf.)Imbuluzqueta Inbuluzketa (Naf.)Imirizaldu Imirizaldu (Naf.)Imízcoz Imizkotz (Naf.)Imoz Imotz (Naf.)Induráin Indurain (Naf.)Inza Intza (Naf.)Iñarbil de Errazu Iñarbil (Naf.)Irache Iratxe (Naf.)Iracheta Iratxeta (Naf.)Iragui Iragi (Naf.)Iraizoz Iraizotz (Naf.)Iranzu Irantzu (Naf.)Irañeta Irañeta (Naf.)Irati Irati (Naf.)Iribas Iribas (Naf.)Iriberri Hiriberri (Naf.)Irisarri Irisarri (Naf.)Iriso Iriso (Naf.)Iroz Irotz (Naf.)Irujo Iruxo (Naf.)Irún Irun (Gip.)Iruña Iruña (Ar.)Iruñela Iruñela (Naf.)Irura Irura (Gip.)Iruraiz-Gauna Iruraitz-Gauna (Ar.)Irure Irure (Naf.)Irurita Irurita (Naf.)Irurozqui Irurozki (Naf.)Irurre Irurre (Naf.)Irurzun Irurtzun (Naf.)Isaba Izaba (Naf.)Isasondo Itsasondo (Gip.)Iso Isu (Naf.)Ispaster Ipazter (Bizk.)Itoiz Itoitz (Naf.)

Ituren Ituren (Naf.)Iturgoyen Iturgoien (Naf.)Iturmendi Iturmendi (Naf.)Iza Itza (Naf.)Izagaondoa Itzagaondoa, -a (Naf.)Izal Itzalle (Naf.)Izalzu Itzaltzu (Naf.)Izco Izko (Naf.)Izcue Izkue (Naf.)Izu Izu (Naf.)Izurdiaga Izurdiaga (Naf.)Izurza Izurtza (Bizk.)Izurzu Izurtzu (Naf.)Jacoisti Jakoisti (Naf.)Janáriz Janaritz (Naf.)Jaunsaras Jauntsarats (Naf.)Jaurrieta Eiaurrieta, Ihaurrieta (Naf.)Javerri Exaberri (Naf.)2 Javier Xabier (Naf.)Juarbe Suarbe (Naf.)Juslapeña Xulapain (Naf.)La Berrueza Berrotza (Naf.)La Oliva La Oliva (Naf.)La Puebla de Arganzón

Argantzun (Ar.)La Torre La Torre (Naf.)La Trinidad de Arre Arreko Trinitatea (Naf.)Labaso Labaso (Naf.)Labastida Bastida (Ar.)Labayen Labaien (Naf.)Labeaga Labeaga (Naf.)Labiano Labio (Naf.)Laboa Laboa (Naf.)Lacabe Lakabe (Naf.)Lacáin Apezborro Lakain-Apezborro (Naf.)Lacar Lakar (Naf.)Lacunza Lakuntza (Naf.)Lagran Lagran (Ar.)Laguardia Biasteri (Ar.)Lakidáin Lakidain (Naf.)Lana Lana (Naf.)Lana (Valle) Lanaibar (Naf.)Lanciego Lantziego (Ar.)Landíbar Landibar (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 111: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

109

eran

sk

ina

Lanestosa; Isasti Lanestosa (Bizk.)Lantarón Lantaron (Ar.)Lanz Lantz (Naf.)Lapoblación **Meanuri (Naf.)Lapuebla de Labarca La Puebla de Labarka (Ar.)Larequi Lareki (Naf.)Larrabezúa Larrabetzu (Bizk.)Larraga Larraga (Naf.)Larragueta Larrageta (Naf.)Larráin Larrain (Naf.)Larráinzar Larraintzar (Naf.)Larrangoz Larrangotz (Naf.)Larraona Larraona (Naf.)Larrapil-Sarricu Larrapil-Sarriku (Naf.)Larrasoaña Larrasoaña (Naf.)Larraul Larraul (Gip.)Larraún Larraun (Naf.)Larraya Larraia (Naf.)Larráyoz Larraiotz (Naf.)Larrión Larrion (Naf.)Larumbe Larunbe (Naf.)Lasaga Latsaga (Naf.)Lasarte-Oria Lasarte-Oria (Gip.)Latasa Latasa (Naf.)Lauquíniz Laukiz (Bizk.)Lazagurría Elizagorria (Naf.)Lazcano Lazkao (Gip.)Leaburu Leaburu (Gip.)Leache Leatxe (Naf.)Learza Leartza (Naf.)Leazcue Leazkue (Naf.)Lecároz Lekaroz (Naf.)Lecaún Lekaun (Naf.)Leciñana del Camino Leziñana (Ar.)Lecumberri Lekunberri (Naf.)Legarda Legarda (Naf.)Legardeta Legardeta (Naf.)Legaria Legaria (Naf.)Legasa Legasa (Naf.)Legazpia Legazpi (Gip.)Legorreta Legorreta (Gip.)Legutiano Legutio; Bilerle (Ar.)Leiza Leitza (Naf.)Lejona Leioa (Bizk.)

Lemona Lemoa (Bizk.)Lemóniz Lemoiz (Bizk.)Leorlas Leorlaz (Naf.)Leorza Elortza (Ar.)Leoz Leotz (Naf.)Lequeitio Lekeitio (Bizk.)Leránoz Leranotz (Naf.)Lerate Lerate (Naf.)Lerga Lerga (Naf.)Lerín Lerin (Naf.)Lerruz Lerrutz (Naf.)Lesaca Lesaka (Naf.)Lete Lete (Naf.)Leyre Leire (Naf.)Leyún Leiun (Naf.)Leza Leza (Ar.)Lezaeta Lezaeta (Naf.)Santa María de Lezama

Lezama (Bizk.)Lezaun Lezaun (Naf.)Lezo Lezo (Gip.)Liberri Liberri (Naf.)Liédena Ledea (Naf.)Linzoáin Lintzoain (Naf.)Lizarraga Lizarraga (Naf.)Lizarragabengoa Lizarragabengoa, -a (Naf.)Lizarza Lizartza (Gip.)Lizaso Lizaso (Naf.)Lizasoáin Lizasoain (Naf.)Lizoáin Lizoain (Naf.)Lizoáin (Valle) Lizoainibar (Naf.)Llodio Laudio (Ar.)Lodosa Lodosa (Naf.)Loizu Loizu (Naf.)Lónguida Longida (Naf.)Lorca Lorka (Naf.)Los Arcos Urantzia (Naf.)Loza Lotza (Naf.)Lozen Lozen (Naf.)Lujo Luxo (Ar.)Lujua Loiu (Bizk.)Lumbier Irunberri (Naf.)Luquin Lukin (Naf.)Lurrizti Lurriztiederra, -a (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 112: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

110

Lusarreta Luzarreta (Naf.)Madaria Madaria (Naf.)Madoz Madotz (Naf.)Maestu Maeztu (Ar.)Mallavia Mallabia, -a (Bizk.)Manzanos Sagastieta (Ar.)Mañaria Mañaria, -a (Bizk.)Mañeru Mañeru (Naf.)Mañeru (Valle) Mañeruibar (Naf.)Maquirriáin Makirriain (Naf.)Marañón Marañon (Naf.)Marcaláin Markelain (Naf.)Marcilla *Martzilla (Naf.)Mardea de Arráyoz Mardea (Naf.)Marquina-Jemein Markina-Xemein (Bizk.)Maruri Maruri; Jatabe (Bizk.)Mauleón Maule (Zub.)Maya Amaiur (Naf.)Meano Meano (Naf.)Mélida Melida (Naf.)Mendaro Mendaro (Gip.)Mendata Mendata (Bizk.)Mendavia *Mendabia (Naf.)Mendaza Mendaza (Naf.)Mendeja Mendexa (Bizk.)Mendigorría Mendigorria (Naf.)Mendilibarri Mendilibarri (Naf.)Mendillorri Mendillorri (Naf.)Mendioroz Mendiorotz (Naf.)Mendívil Mendibil (Naf.)Mendrasa Mendrasa (Naf.)Meñaca Meñaka (Bizk.)Meoz Meotz (Naf.)Metauten Metauten (Naf.)Mezquíriz Mezkiritz (Naf.)Milagro Milagro (Naf.)Mirafuentes Mirafuentes (Naf.)Miranda de Arga Miranda (Naf.)Miravalles Ugao; Miraballes (Bizk.)Mondragón Arrasate, Mondragoe (Gip.)Monreal Elo (Naf.)Monteagudo Monteagudo (Naf.)Montevite Mandaita (Ar.)Moreda Moreta (Ar.)

Morentín Morentin (Naf.)Morga Morga (Bizk.)Moriones Moriones (Naf.)Motrico Mutriku (Gip.)Mués Mues (Naf.)Muez Muetz (Naf.)Mugaire de Oronoz Mugairi (Naf.)Múgica Muxika (Bizk.)Mugueta Mugeta (Naf.)Muguetajarra Mugetaxarra (Naf.)Muguiro Mugiro (Naf.)Munárriz Munarritz (Naf.)Mundaca Mundaka (Bizk.)Muneta Muneta (Naf.)Munguía Mungia (Bizk.)Muniain Muniain (Naf.)Murchante *Murtxante (Naf.)Murélaga Aulesti (Bizk.)Murguindueta Murgindueta (Naf.)Murieta Murieta (Naf.)Murillo Murillo (Naf.)Murillo el Cuende **Murelu (Naf.)Murillo el Fruto **Murelu (Naf.)Murillo-Berroya Murillo-Berroia (Naf.)Muruarte de Reta Muru-Artederreta (Naf.)Muru-Astráin Muru-Azterain (Naf.)Murueta Murueta (Bizk.)Murugarren Murugarren (Naf.)Muruzábal Muruzabal (Naf.)Muruzábal de Andion Muruzabal Andion (Naf.)Musques Muskiz (Bizk.)Musquilda Muskilda (Naf.)Músquiz Muskitz (Naf.)Mutiloa Mutiloa, -a (Gip.)Mutilva Alta Mutiloagoiti (Naf.)Mutilva Baja Mutiloabeiti (Naf.)Muzqui Muzki (Naf.)Nagore Nagore (Naf.)Najurieta Naxurieta (Naf.)Nanclares de Gamboa

Langara Ganboa (Ar.)Nanclares de la Oca Langraiz Oka (Ar.)Napal Napari (Naf.)Narcue Narkue (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 113: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

111

eran

sk

ina

Nardués-Aldunate Nardoze-Aldunate (Naf.)Nardués-Andurra Nardoze-Andurra (Naf.)Narvarte Narbarte (Naf.)Navaridas Nabaridas (Ar.)Navárniz Nabarriz (Bizk.)Navascués Nabaskoze (Naf.)Navaz Nabatz (Naf.)Nazar Nazar (Naf.)Noáin Noain (Naf.)Nuin Nuin (Naf.)Nuvillas Laniuri (Ar.)Obanos Obanos (Naf.)Ochagavía Otsagabia, Otsagi (Naf.)Ochandiano Otxandio (Bizk.)Ochovi Otxobi (Naf.)Oco Oko (Naf.)Odériz Oderitz (Naf.)Odieta Odieta (Naf.)Oharriz de Lecároz Oharriz (Naf.)Oiz Oitz (Naf.)Ola Ola (Naf.)Olabarrieta Las Barrietas (Bizk.)Olaberría Olaberria (Gip.)Olagüe Olague (Naf.)Olaibar Olaibar (Naf.)Olaiz Olaitz (Naf.)Olaldea Olaldea (Naf.)Olasur Olazur (Naf.)Olave Olabe (Naf.)Olaverri Olaberri (Naf.)Olaz Olatz Txipia, -a (Naf.)Olaz Subiza Olatz Nagusia, -a (Naf.)Olazagutía Olatzagutia, -a, Olazti(Naf.)Olcoz Olkotz (Naf.)Olejua Olexoa (Naf.)Oleta Oleta (Naf.)Olite Erriberri (Naf.)Ollacarizqueta Ollakarizketa (Naf.)Ollávarre Olabarri (Ar.)Olleta Olleta (Naf.)Ollo Ollo (Naf.)Ollo (Valle) Ollaran, Olloibar (Naf.)Ollobarren Ollobarren (Naf.)

Ollogoyen Ollogoien (Naf.)Olloqui Olloki (Naf.)Olóndriz Orondritz (Naf.)Olóriz Oloritz (Naf.)Olza Oltza (Naf.)Ondárroa Ondarroa (Bizk.)Ongoz Ongotz (Naf.)Onraita Erroeta (Ar.)Oñate Oñati (Gip.)Oquendo Okondo (Ar.)Orbaiceta Orbaitzeta, Orbaizta (Naf.)Orbaiz Orbaitz (Naf.)Orbara Orbara (Naf.)Orcoyen Orkoien (Naf.)Orderiz Orderitz (Naf.)Ordoqui de Arizcun Ordoki (Naf.)Orduña Urduña (Bizk.)Oreja Orexa (Gip.)Orendain Orendain (Gip.)Oricain Orikain (Naf.)Oricin Orizin (Naf.)Orio Orio (Gip.)Orisoáin Orisoain (Naf.)Oriz Oritz (Naf.)Orizqui Orizki (Naf.)Ormáiztegui Ormaiztegi (Gip.)Ormijana Urbilana (Ar.)Oronoz Oronoz (Naf.)Oronz Orontze (Naf.)Oroquieta Orokieta (Naf.)Ororbia Ororbia (Naf.)Oroz-Betelu Orotz-Betelu (Naf.)Orozco Orozko (Bizk.)Orradre Orradre (Naf.)Orrio Orrio (Naf.)Ortuella Urtuella (Bizk.)Osa Otsa (Naf.)Osacáin Otsakain (Naf.)Osacar Otsakar (Naf.)Osavide Otsabide (Naf.)Oscáriz Ozkaritz (Naf.)Osinaga Osinaga (Naf.)Oskoz Oskotz (Naf.)Ostériz Osteritz (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 114: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

112

Ostiz Ostitz (Naf.)Otano Otao (Naf.)Otazu Otazu (Naf.)Oteiza Oteitza (Naf.)Otiñano Otiñano (Naf.)Oyárzun Oiartzun (Gip.)Oyeregi Oieregi (Naf.)Oyón Oion (Ar.)Ozcoidi Ozkoidi (Naf.)Pamplona ***Iruñea, -a/Iruña (Naf.)Pasajes Pasaia (Gip.)Paternáin Baternain (Naf.)Paul Padul (Ar.)Pecocheta Pekotxeta (Naf.)Pedernales Sukarrieta (Bizk.)Peñacerrada Urizaharra, -a (Ar.)Peralta Azkoien (Naf.)Pertalas de Arizcun Pertalats (Naf.)Petilla de Aragón Petilla (Naf.)Piedramillera Piedramillera (Naf.)Pitillas Pitillas (Naf.)Placencia Soraluze (Gip.)Plencia Plentzia; Gaminiz (Bizk.)Poblado de Potasas Getzaurre (Naf.)Portugalete Portugalete (Bizk.)Puente la Reina Gares (Naf.)Puentelarra Zubilarra (Ar.)Pueyo Puiu (Naf.)Quejana Kexaa (Ar.)Quinto-Real Kintoa, -a, Aldude (Naf.)Racas-Alto Arrakas Goiti (Naf.)Rada Arrada (Naf.)Rala Rala (Naf.)Raso Jaurrieta Raso Jaurrieta (Naf.)Recajo Recajo (Naf.)Redín Erredin (Naf.)Régil Errezil (Gip.)Rentería Errenteria, Orereta (Gip.)Reparacea Erreparatzea, -a (Naf.)Respaldiza Arespalditza (Ar.)Reta Erreta (Naf.)Ribaforada Ribaforada (Naf.)Ribera Alta Erribera Goitia, -a (Ar.)Ribera Baja Erribera Beitia, -a (Ar.)

Riezu Errezu (Naf.)Rigoitia Errigoiti (Bizk.)Ripa Erripa (Naf.)Ripalda Erripalda (Naf.)Rípodas Arripodas (Naf.)Rocaforte Rocaforte (Naf.)Roitegui Erroitegi (Ar.)Romanzado *Urraul-Ekialdekoa (Naf.)Roncal Erronkari (Naf.)Roncal (Valle) Erronkaribar (Naf.)Roncesvalles Orreaga (Naf.)Sada de Sangüesa Zare (Naf.)Sagaseta Sagaseta (Naf.)Sagüés Sagues (Naf.)Saigos Saigots (Naf.)Salazar Zaraitzu (Naf.)Salcedo Saratsu (Ar.)Saldías Saldias (Naf.)Saldise Saldise (Naf.)Salinas de Añana Gesaltza (Ar.)Salinas de Ibargoiti Getze (Ibargoiti-) (Naf.)Salinas de Léniz Leintz Gatzaga (Gip.)Salinas de Oro Jaitz (Naf.)Salinas de Pamplona Getze (Galar-) (Naf.)Salinillas de Buradón Buradon Gatzaga (Ar.)Salvatierra Agurain (Ar.)Samaniego Samaniego (Ar.)San Adrián San Adrian (Naf.)San Juan de Luz Donibane-Lohizune (Lap.)San Juan de Pie de Puerto

Donibane-Garazi (Naf. Beh.)San Martín San Martin (Naf.)San Martín de Unx San Martin Unx (Naf.)San Millán Donemiliaga (Ar.)San Román de Campezo

Durruma Kanpezu (Ar.)San Román de San Millán

Durruma Donemiliaga (Ar.)San Sebastián Donostia (Gip.)San Vicente San Vicente (Naf.)Sangüesa Zangoza (Naf.)Sansoáin Santsoain (Naf.)Sansol *Santzol (Naf.)Sansomáin Santsomain (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 115: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

113

eran

sk

ina

Santa Cruz de Campezo

Santa Kurutze Kanpezu (Ar.)Santa Fe Santafe (Naf.)Santa Leocadia Santalokadia (Naf.)Santacara *Santakara (Naf.)Santesteban Doneztebe (Naf.)Santesteban de la Solana

Doneztebe (Iguzkitza-) (Naf.)Santesteban de Lerín Malerreka (Naf.)Santiago-Ichasperri Itsasperri (Naf.)Santurce Santurtzi (Bizk.)Saragüeta Zaragueta (Naf.)Sarasa Saratsa (Naf.)Sarasate Saratsate (Naf.)Sarasíbar Sarasibar (Naf.)Sarecoa Sarekota (Naf.)Sarriés Sartze (Naf.)Sarriguren Sarriguren (Naf.)Sartaguda Sartaguda (Naf.)Satrústegui Satrustegi (Naf.)Segura Segura (Gip.)Sengáriz Sengaritz (Naf.)Senosiáin Senosiain (Naf.)Señorío de Bértiz Bertiz (Naf.)Señorío de Eraso Eraso (Naf.)Señorío de Sarriá Sarria (Naf.)Señorío de Villanueva

Hiriberri (Izarbe-) (Naf.)Sesma Sesma (Naf.)Sestao Sestao (Bizk.)Setoáin Setoain (Naf.)Solana (Valle) Iguzkitza (Naf.)Solchaga Soltxaga (Naf.)Sondica Sondika (Bizk.)Sopelana Sopela (Bizk.)Sopuerta Sopuerta; Garape (Bizk.)Sorauren Sorauren (Naf.)Sorlada Suruslada (Naf.)Sorogain-Lastur Sorogain-Lastur (Naf.)Subijana Subilana (Ar.)Subiza Zubitza (Naf.)Sumbilla Sunbilla (Naf.)Suro Suro (Naf.)Suspela Este Suspela (Naf.)

Suspela Sur Suspelttiki (Naf.)Tabar Tabar (Naf.)Tafalla Tafalla (Naf.)Tajonar Taxoare (Naf.)Tartazu Tartazu (Naf.)Tejería Telleria, -a (Naf.)Tiebas Tiebas (Naf.)Tiebas-Muruarte de Reta

Tiebas-Muru Artederreta (Naf.)Tipulaz Tipulatze (Naf.)Tirapu Tirapu (Naf.)Tolosa Tolosa (Gip.)Torralba del Río Torralba (Naf.)Torrano Dorrao (Naf.)Torre de Leoz Torre de Leoz (Naf.)Torre de Peña Torre de Peña (Naf.)Torres Dorre (Naf.)Torres del Río Torres (Naf.)Traibuenas Traibuenas (Naf.)Tres Aras Aras (Naf.)Trespuentes Trasponte (Ar.)Treviño Trebiño (Ar.)Trucíos Turtzioz (Bizk.)Tudela Tutera (Naf.)Tulebras Tulebras (Naf.)Turrilas Turrillas (Naf.)Tuyo Tuiu (Ar.)Ubago Ubago (Naf.)Ubani Ubani (Naf.)Ubidea Ubide (Bizk.)Ucar Ukar (Naf.)Udave Udabe (Naf.)Ugar Ugar (Naf.)Ujué Uxue (Naf.)Uli-Alto Uliberri (Naf.)Uli-Bajo Ulibeiti (Naf.)Ulibarri Ulibarri (Naf.)Ulzama Ultzama (Naf.)Ulzurrun Ultzurrun (Naf.)1 Unanua Unanu (Ergoiena) (Naf.)2 Unanua Unanua (Igantzi) (Naf.)Unciti Untziti (Naf.)Unciti (Valle) Untzitibar (Naf.)Undiano Undio (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 116: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

114

Unzu Untzu (Naf.)Unzué Untzue (Naf.)Urbicáin Urbikain (Naf.)Urbiola Urbiola (Naf.)Urcabustaiz Urkabustaiz (Ar.)Urdániz Urdaitz (Naf.)Urdánoz Urdanotz (Naf.)Urdax Urdazubi (Naf.)Urdiáin Urdiain (Naf.)Urdíroz Urdirotz (Naf.)Urdúliz Urduliz (Bizk.)Ureta Ureta (Naf.)Uriz Uritz (Naf.)Urnieta Urnieta (Gip.)Urniza Urniza (Naf.)Uroz Urotz (Naf.)Urra Urra (Naf.)Urrasun de Azpilcueta

Urrasun (Naf.)Urraul Alto Urraul Goiti (Naf.)Urraul Bajo Urraul Beiti (Naf.)Urricelqui Urritzelki (Naf.)Urriza Urritza (Naf.)Urrizoguieta Urritzokieta (Naf.)Urrizola Urritzola (Naf.)Urrizola-Galáin Urritzola-Galain (Naf.)Urroz Urrotz (Naf.)Urroz de SantestebanUrrotz (Naf.)Urrutiña Urrutiña (Naf.)Urtasun Urtasun (Naf.)Urumea Urumea (Naf.)Urzainqui Urzainki (Naf)Uscarrés Uskartze (Naf.)Usechi Usetxi (Naf.)Usi Usi (Naf.)Usoz Usotz (Naf.)Ustárroz Uztarrotz (Naf.)Ustés Ustaize (Naf.)Usun Usun (Naf.)Usúrbil Usurbil (Gip.)Uterga Uterga (Naf.)Uzquita Uzkita (Naf.)Uztárroz Uztarroze (Naf.)Uztegui Uztegi (Naf.)

Valcarlos Luzaide (Naf.)Valdega Egaibar (Naf.)Valdegovia Gaubea (Ar.)Valdizarbe Izarbeibar (Naf.)Valdorba Orba (Naf.)Valle de Achondo Atxondo (Bizk.)Valle de Arana Harana, -a (Ar.)Valle de Trápaga Trapagaran (Bizk.)Valmaseda Balmaseda (Bizk.)Valtierra *Balterra (Naf.)Vedia Bedia (Bizk.)Vera de Bidasoa Bera (Naf.)Vergalijo Vergalijo (Naf.)Vergara Bergara (Gip.)Vesolla Besolla (Naf.)Viana *Biana (Naf.)Vidángoz Bidankoze (Naf.)Vidaurre Bidaurre (Naf.)Vidaurreta Bidaurreta (Naf.)Viguria Biguria (Naf.)Villaba Atarrabia (Naf.)Villabezana Bezanauri (Ar.)Villabona Billabona (Gip.)Villabuena Uriona (Ar.)Villafranca Alesbes (Naf.)Villafranca de Ordizia Ordizia (Gip.)Villamayor de Monjardín

*Doneztebe-Deio (Naf.)Villanueva Hiriberri (Naf.)Villanueva de Aézcoa Hiriberri (Aezkoa-) (Naf.)Villanueva de Araquil Hiriberri (Arakil-) (Naf.)Villanueva de Lónguida

Hiriberri (Longida-) (Naf.)Villareal de Urrechua Urretxu (Gip.)Villaro Areatza-Billaro (Bizk.)Villatuerta *Bilatorta (Naf.)Villaveta Billabeta (Naf.)Villodas Biloda (Ar.)Viloria Biloria (Naf.)Viñaspre Benasperi (Ar.)Vírgala Mayor Birgara Goien (Ar.)Vírgala Menor Birgara Barren (Ar.)Viscarret-Guerendiáin

Bizkarreta-Gerendiain (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

Page 117: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

115

eran

sk

ina

Vitoria Gasteiz (Ar.)Yábar Ihabar (Naf.)Yaben Ihaben (Naf.)Yanci Igantzi (Naf.)Yárnoz Iharnotz (Naf.)Yécora Ekora (Ar.)Yelz Iheltz (Naf.)Yerri Deierri (Naf.)Yesa Esa (Naf.)Yurre Igorre (Bizk.)Yurreta Iurreta (Bizk.)Zabal Zabal (Naf.)Zabalceta Zabaltzeta (Naf.)Zabaldica Zabaldika (Naf.)Zabalegui Zabalegi (Naf.)Zabalza Zabaltza (Naf.)Zala Zala (Naf.)Zaláin Zalain (Naf.)Zalba Zalba (Naf.)Zaldáiz Zaldaitz (Naf.)Zaldíbar Zaldibar (Bizk.)Zaldivia Zaldibia (Gip.)Zalduendo Zalduondo (Ar.)Zalla Zalla (Bizk.)Zamarce Zamartze (Naf.)Zambrana Zanbrana (Ar.)Zamudio Zamudio (Bizk.)Zandio Zandio (Naf.)Zandueta Zandueta (Naf.)Zarátamo Zaratamo (Bizk.)

Zarauz Zarautz (Gip.)Zariquiegui Zarikiegi (Naf.)Zariquieta Zarikieta (Naf.)Zarranz Zarrantz (Naf.)Zolina Zolina (Naf.)Zoroquiáin Zorokiain (Naf.)Zozaya de Oronoz Zozaia (Naf.)Zuasti Zuasti (Naf.)Zuazo de San Millán Zuazo Donemiliaga (Ar.)Zuaztoy de Azpilcueta

Zuaztoi (Naf.)Zuazu Zuhatzu (Naf.)Zuberoa ZuberoaZubielqui Zubielki (Naf.)Zubieta Zubieta (Naf.)Zubiri Zubiri (Naf.)Zudaire Zudairi (Naf.)Zufía Zufia (Naf.)Zugarramurdi Zugarramurdi (Naf.)Zulueta Zulueta (Naf.)Zumárraga Zumarraga (Gip.)Zumaya Zumaia (Gip.)Zunzarren Zuntzarren (Naf.)Zúñiga Zuñiga (Naf.)Zuraurre de Ciga Zigaurre (Naf.)Zuriáin Zuriain (Naf.)Zurucuáin Zurukuain (Naf.)Zuya Zuia (Ar.)Zuza Zutza (Naf.)

Erdal izena Euskal Izena Erdal izena Euskal Izena

* Nafarroako Gobernuak eta Euskaltzaindiak 1990ean argitaratutako Nafarroako Izendegia liburuan“N.t.e.e.c” (ez du euskal baliokide ezagunik) oharrarekin ageri da. Horrelakoetan izartxoarekinematen den forma Euskaltzaindiak 1979an argitaratu zuen Euskal Herriko Udalen Izendegia liburuanagertzen dena da. Euskaltzaindiak onartua da beraz; nahiz eta geroagoko lan batean euskal formaezagunik, tradiziodunik alegia, ez duela onartu duen.

** Bi izar dituzten formak Nafarroako Izendegian “N.t.e.e.c” (ez du euskal baliokide ezagunik) oharra-rekin ageri dira. Euskal Herriko Udalen Izendegian liburuan agertzen dira, baina izen asmatua delaargi eta garbi esaten du Euskaltzaindiak.

*** Iruñea da Pamplona hiriaren euskal izen jatorra, tradizioduna eta Euskaltzaindiak onartua eta halaxeagertzen da bai Euskal Herriko Udalen Izendegia eta bai Nafarroako Izendegia liburuetan. Geroago,Nafarroako Gobernuak Iruña forma onartu du Pamplonaren euskarazko izen ofizial gisa. Hori delaeta, bi formak ematen ditugu, Euskaltzaindiarena (Iruñea) eta Nafarroako Gobernuarena (Iruña).

Page 118: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

IZEN HORIEN DEKLINABIDEA DELA ETA

"a" letraz amaitzen diren izenekin bi multzo desberdin egin behar dira, deklinabide--atzizkia eranstean desberdin jokatu behar delako:

➢ Bukaerako -a beti gordetzen dutenak, edozein delarik ere deklinabide--atzizkia:

Adibidez: Donostia, Donostian, Donostiako, Donostiatik, Donostiara,...Sarria, Sarrian, Sarriako, Sarriatik, Sarriara,...Ondarroa, Ondarroan, Ondarroako, Ondarroatik, Ondarroara,...Urbilana, Urbilanan, Urbilanako, Urbilanatik, Urbilanara,...

➢ Bukaerako -a artikulua dutenak eta hitz arruntak bezala deklinatzen direnak(taulan, "-a" bidez adierazita daude):

Adibidez: Azkoitia, Azkoitian, Azkoitiko, Azkoititik, Azkoitira,...Harana, Haranan, Haraneko, Haranetik, Haranera,...Olatzagutia, Olatzagutian, Olatzagutiko, Olatzagutitik, Olatzagutira,...Mallabia, Mallabian, Mallabiko, Mallabitik, Mallabira,...(etxea) (etxean) (etxeko) (etxetik) (etxera)

116

Page 119: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . LABURTZAPENAK . . .

SIGLA

➢ Zenbait hitz jarraikoren hasierako letrek osatzen duten hitz edo izen berria da (NA, Nor-tasun Agiria; BEZ, Balio Erantsiaren Gaineko Zerga).

➢ Silabaka (HIES, i-es, Hartutako Inmuno-Eskasiaren Sindromea) edota letraka (EHU,e-hatxe-u; Euskal Herriko Unibertsitatea) irakurtzen dira siglak. Zenbaitetan, azpiandagoena irakurri ohi da, batez ere beste modu horietara irakurtzea zaila denean. (Ahaldela, silabaka irakurtzeko modukoak izan behar dute).

➢ Letra larriz eta jarraian idatzi behar dira siglak, letrei punturik jarri gabe.

➢ Sigla nola deklinatu jakiteko, siglaren beraren ebakera bokalez (EHUrekin, Euskal HerrikoUnibertsitatea) ala kontsonantez (EUSTATekin, Euskal Estatistika-Erakundea) amai-tzen den kontutan hartu behar da. Eta horretarako, silabaka, letraka ala azpikoa irakur-tzen ote den ere jakin egin behar da.

➢ Deklinabide-atzizkia jarraian eta letra xehez jarri behar da. Ez da marratxorik jarribehar, salbu:

a) siglaren amaieran eta atzizkiaren hasieran letra berbera dugunean (BBK-k, Bilbo eta Bizkaiko Aurrezki Kutxa)

b) letra larriz doazen testu-zatietan, izenburu, errotulazio eta abarretan (EAE-KO, Euskal Autonomi Erkidegoa).

➢ Siglak, erabiliaren poderioz, izen bihurtzen dira eta akronimo deritze. Horrelakoakbeste izenak bezala idazten dira: letra larriz hasita, izen bereziak direnean (Siadeco,Sociedad de Investigación Aplicada para el Desarrollo Comunitario/Sozio-ekonomi Iker-keta Elkartea); eta letra xehez, izen arruntak direnean (radar, Radio Detecting andRanging/ irrati-uhinen bidez objektuen presentzia, urruntasuna eta norantza hautema-teko aparailua).

IKURRA

➢ Bereziki zientzian eta teknikan erabiltzen den letra, letra-multzo edo zeinu grafikoa da,kontzeptu, magnitude, unitate, eta abarren adierazgarri dena [km (kilometro), h (ordu),FRF (franko frantsesa edo libera), ...].

➢ Nazioarteko erakundeetan erabakitzen da ikurren idazkera, ez da, eskuarki, hizkuntzabakoitzaren baitan egoten.

➢ Punturik gabe idazten dira.

➢ Eta azpian dagoena irakurtzen denez, azpian dagoen hitz hori bezalaxe deklinatu beharda. Ikurra eta deklinabide-atzizkiaren artean marratxoa jartzen da (mm-ko, milimetro;FRF-tan, libera edo franko frantsesa; h-ko, ordu ).

117

eran

sk

ina

Page 120: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

➢ Hainbat ikur erabilgarri:

ehuneko % litro lemakumezko E metro mezkondu E; EZ milimetro mmezkongabe G; EG minutu mingizonezko G ordu hgramo g segundo skilogramo kg tona tkilometro orduko km/h zentimetro cm

LABURDURA

➢ Hitz edo esaldi bateko hainbat letra kenduz, idatziz haren ordez erabiltzen den letra--segida [zk. (zenbakia), jaun./and. (jauna/anderea), erref. (erreferentzia),...].

➢ Puntuz idazten da (zenbat hitz, hainbat puntu) eta azpian dagoena irakurtzen da.

➢ Jendeari zabalduko zaizkion testuetan laburdurarik ez egitea komeni da; taula eta grafi-koetan salbu. Nolanahi dela, hona hemen hainbat hitzen laburdura:

118

adibidez adib.and(e)re and.; Adatarik gabe d.g.data d.departamentu dptu.eskailera eskra.eskuin esk.eta abar e.a.; etab.ezker ezk.faktura fra.; fak.hartzeko Hhau da h.d.izenpetu(t)a izpta.jaun jn.

kontu korronte ktu.kte.; k.k.kontu-zenbakia ktu.-zk.oharra oh.ontzat eman o.e.orrialde(ak) or(r).pezeta pta.posta-kode P.-K.posta-kutxa P.-Ku.sinadura Sin.telefono tel.; tf.zenbakirik gabe z.g.zenbaki zk.; zenb.ziurtatua (postan) ztua.zor Z

Page 121: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

119

. . . HIZTEGIA . . .

Ez da hitz soilez osatutako zerrenda. Horiez gain, lokuzio, termino edo hitz-segiden mul-tzoak ere baditu (adibidez, euskarazko balioa izan dezan; aseguru-poliza… edota gaztelaniaz-ko a ser posible; tarjeta de crédito…).

Zuzenean zuen iharduerari dagozkion terminoez gain, beste hiru eremutako terminozosatua dago, beti ere saltokietako iharduerarekin lotura estua dutela pentsatuz: ekonomiaedo finantzak, zuzenbidea eta administrazioa. Beraz, hona ekarritako hitz batzuk ez ditugubere osotasunean azaldu edo, bestela esanda, ez ditugu hitz horrek dituen esanahi guztiakjarri, zuen eremura mugatu gara. Adibidez:

Euskarazko eta higiezin gaztelaniaz inmueble dela esan dugu, baina hiztegi handiago baterajoz gero inmóvil ere badela ikusiko genuke; eta gaztelaniazko giro euskaraz igorpen dela esandugu, hori postakoaz hitz eginez, bestela askoz esanahi gehiago ditu (bira, biraketa, norabide,esamolde…).

Bestalde, atal honetaz gain, merkataritza-ihardueran bereziak diren termino eta esaerakbereizi egin ditugu liburuaren hasieran; Establezimendu-motak eta Oharrak ataletan,hain zuzen ere.

ERABILITAKO LABURDURAK

ad.: aditzaadib.: adibidezargit.: argitalpenakBANK.: bankaBUR.: burtsaekin.: ekintzaEKON.: ekonomiaetab.: eta abarihard.: iharduera

INFORM.: informatikaiz.: izenaizond.: izenondoajakin.: jakintzaKONT.: kontabilitateaMAT.: matematikaond.: ondorioaorok.: orokorraZUZ.: zuzenbidea

Page 122: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

120

A-a betez: en virtud de-a dela eta: al respecto; en cuanto aabagune: ocasiónabal: avalabala eman: prestar avalabalatu: prestar avalabaldun mailegu: préstamo con avalesabal-emaile: avalistaabalik gabeko mailegu: préstamo sinavalesaberastasun: riquezaabian jartze: puesta en marchaabiarazte: puesta en marchaabisatu: avisarabisu: avisoabonatu: (KONT.) abonarabonu: abonoabonu-agiri/orri: abonaré; nota de abonoabonu-kontu: cuenta de abonoadin: edadadin nagusiko mayor de edadadin txikiko: menor de edadadin-nagusitasun: mayoría de edadadin-txikitasun: minoría de edadadinez nagusi: mayor de edadadinez txiki: menor de edadadingabe: menor de edadaditu; peritu: perito/aadituak aztertu; peritatu: peritaradministrari: administrativo/a (iz.)administrari laguntzaile: auxiliar admi-nistrativo/aadministratu: administraradministratzaile: administrador/aadministrazio: administraciónadministrazio-kontseilu: consejo deadministraciónados izanez gero: en caso de conformidadadostasun; ados egote: conformidadadostasunez: de mutuo acuerdoadostasunik ez(a): desacuerdoagente komertzial: agente comercialagerian gera dadin: para que conste

agerian geratu: quedar constancia; quedarregistradoagerian jarri: poner de manifiestoagerian utzi: hacer constarageriko aurrezki: ahorro a la vistaageriko kontu: cuenta a la vistaagertu; aurkeztu; bertaratu: personarseagindu; manatu: ordenar; mandaragindu-emaile: ordenanteaginpide: competenciaagintariak: autoridadesagiri: documento(agiria) bete: extender(agiria) egin: expediragiritegi: archivoahal izanez gero: a ser posibleahalik eta azkarren: en el plazo más bre-ve posibleahalmen: capacidadahalorde; ahalorde-emaile: poderdanteaho batezko erabaki: acuerdo unánimeaholkatu; aholku eman: aconsejaraholkulari: asesor/aaholkulari fiskal: asesor/a fiscalaholkulari juridiko: asesor/a jurídico/aaholkularitza: asesoríaaholkularitza juridiko: asesoría fiscalaitortu : declarar (ondasunak)aizun: falsoaizundu: falsificarakademia: academiaakastun: defectuoso/aakats: defecto; errata; errorakordio: acuerdoakta: actaaktibo: (KONT.) activoaktibo aldagarri: activo circulanteaktibo finko: activo fijoaktibo zirkulatzaile: activo circulanteakura: arrendamientoakuradun: arrendatario/aakuratu: arrendar alokatu: arrendar (maizterrak)akuratzaile: arrendador/aakzio: (BUR.) acción

Page 123: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

121

aurreikusi

aldaketa: cambio (orok.)aldakuntza: cambio (orok.)aldatu: cambiaraldez aurretik: 1 de antemano 2 por ade-lantadoaldi; denboraldi: periodoaldi baterako kontratu: contrato temporalaldizkakotasun: periodicidadale: ejemplar (iz.)(ale) bitan: por duplicadoalfabeto(aren) hurrenkeran: por ordenalfabéticoalokairu: 1 alquiler; arrendamiento; renta2 salario; sueldoalokatu: arrendarakuratu: arrendaralokatzaile: arrendador/aalta: altaalta eman: dar de altaAltxorraren Letra: Letra del Tesoroaltxortegi: tesoreríaaltxorzain: tesorero/aaltzari-denda: muebleríaaltzariak: mobiliario; mueblesamaiera-egun/data: fecha de cierreamaitu: finalizaramortizagarri: amortizableamortizatu: amortizaramortizazio: amortizaciónantolatu: organizarantzinatasun: antigüedadapaindegi: salón de bellezaapalategi: estanteríaaparejadore: aparejador/aaparteko ordainsari: paga extraordinariaaparteko ordu: hora extraordinariaararteko: intermediario/aarasa: estanteríaarau: normaarau erregulatzaile: norma reguladoraarau-hauste/urratze: infracciónarauak: normativaaraudi: normativaarautegi: normativaardandegi: bodega

arduradun: 1 encargado/a 2 responsableargibideak: información; instruccionesargitaletxe: editorialargitalpen: publicaciónargitaratu; argitara eman: publicararlo; sektore: sectorarrakasta; harrera on: éxito; aceptación;buena acogidaarrandegi: pescaderíaarrisku: riesgoarrisku orotarako aseguru: seguro atodo riesgoartekari: intermediario/aartesari: corretajeartxibatu; agiritegian gorde: archivarartxibo: archivoaseguratu: asegurado/aaseguratu; asegurua egin: aseguraraseguru: seguro (iz.)aseguru-etxe: asegurador/aaseguru-poliza: póliza de seguroaste: semanaastean behingo: semanalastebete: semana (aste bateko denbora--bitartea)astegun: día hábilastegun ez den(a): día inhábilastekari: (argit.) semanalaste(ro)ko: semanalatal; sail: secciónateratze; diru-ateratze: reintegroateratzeko ordu: hora de salidaatxiki: reteneratxikipen: retenciónatzealdean: al dorsoatzerakinak: atrasosatzerako(ak): cambio(s)atzerapen: recesión; retrasoatzeratu: 1 aplazar 2 prorrogarauditore: auditor/aaukera: ocasiónaukeratu: elegir; escogeraurkeztu; agertu; bertaratu: personarseaurreikusi: 1 (ad.) prever 2 (izond.) previs-to/a

Page 124: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

122

aurreikuspen

aurreikuspen: previsiónaurrekari: antecedenteaurrekontu: presupuestoaurrekontu-aurreikuspen: previsiónpresupuestariaaurrekontu-ekitaldi: ejercicio presupues-tarioaurrekontu-kontrol: control presupuestarioaurrekontu-partida/sail: partida presu-puestariaaurrerakin; aurreratutako diru: antici-po; adelantoaurrerantzean: en adelante; en lo sucesivoaurreratu: 1 ahorrar 2 anticipar; adelantaraurretiaz: 1 de antemano 2 por adelantadoaurretik: por adelantadoaurretik esan: avisaraurrez: 1 de antemano 2 por adelantadoaurrezki: ahorroaurrezki-kontu: cuenta de ahorroaurrezki-kutxa: caja de ahorrosaurrezki-libreta: libreta de ahorroaurreztu: ahorrarautoeskola: autoescuelaautofinantzaketa: autofinanciaciónauzi: pleito; litigioauzitegi: tribunal (epaimahaia eta eraikun-tza)auzoak: comunidad de vecinosauzokideak: comunidad de vecinosazaldu: 1 hacer público; manifestar; dar aconocer 2 explicar; exponer; presentarazalera: superficie (neurria)azalpen (inprimakietan): conceptoazkendu: finalizarazoka: mercado; plazaazpiegitura: infraestructura

Bbahikuntza: embargobahitura: embargobaiezkotan: en caso afirmativobaimen: permiso; autorización; licenciabaimen-emakida; baimen-emate: con-cesión de licencia

baimen-kontzesio; baimena emate:concesión de licenciabaimen-ordu: hora de permisobaimena izan ondoren: previa autori-zaciónbaimena ukatu: denegar la autorización;denegar la licenciabaimendu: autorizado/abaimendu; baimena eman: autorizarbaimendu ondoren: previa autorizaciónbaimendun: autorizado/abaimenduriko pertsona: persona autori-zadabaja: baja (lanekoa)baja eman: dar de bajabakantza: vacaciónbakazioak: previsiónbalantza: balanzabalantze: balancebaldintza; betekizun: requisitobaldintza berdinetan: en igualdad decondicionesbaldintza okerragoetan: en inferioridadde condicionesbaliabide: recursobaliagarritasun: utilidadbalio: valorbalio erantsi : valor añadidobalio erantsiaren gaineko zerga: im-puesto sobre el valor añadidobalio izan: 1 costar; valer 2 tener validezbalio-data/egun: fecha de valorbalioa galdu: 1 caducar 2 (monetari buruz)depreciarsebalioa handitu/igo: revalorizarbalioa izan dezan (izateko): para quetenga validezbaliodun: valedero/abalioespen: estimaciónbalioetsi: valorar; estimarbaliogabetasun: invalidezbaliogabetu: invalidarbaliogabezia: invalidedbaliokidetasun-errekargu: recargo deequivalencia

Page 125: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

123

besteren/inoren fondoak

baliorik ez izan: quedar sin validezbalioztapen: estimaciónbalioztatu: valorar; tasar; calcular el valor;estimarbaloratu: valorar; tasar; calcular el valor;estimarbalorazio: tasación; valoraciónbalorazio tekniko: valoración técnicabalore: (BUR.) valorbanakako balioespen objektibo:estimación objetiva singularbanaketa: distribuciónbanaketa-etxe: distribuidorabanaketa-sare: red de distribuciónbanatzaile: distribuidor/abanda magnetiko: banda magnéticabankari: banquero/abankario: bancario/abanketxe: banco (egoitza)banku: banco (erakundea)banku bidezko transferentzia: trans-ferencia bancariabanku-billete: billete de bancobanku-kontu: cuenta bancariabat etorriz: de mutuo acuerdobat etorriz gero: en caso de conformidadbat ez etortze: desacuerdobateraezin: incompatiblebateragarri: compatiblebatezbesteko: promedio; media (iz.)batez besteko saldo: saldo mediobatu: sumarbatu eta jarrai: suma y siguebatuketa: suma (eragiketa)batura: suma (emaitza)batzar: congreso; junta; asamblea; reuniónbatzorde: comisiónbazkide: asociado/a; socio/abazterreko; marjinal: marginalbehar: 1 necesidad 2 trabajobehar bezala egiaztatua: debidamentecomprobadobehar den lekuan aurkezteko: para supresentación donde hubiere lugarbehar egin: trabajar

behar ez den(a): indebidobehartu: obligarbeharturiko erretiro: jubilación forzosabehartzeko: coercitivo/abeheragoko ez den(a): no inferior abeherakada: (BUR.) bajabeherapen(ak): rebaja(s)beheratu; merkatu: rebajarbehinbetiko: con carácter definitivo; enfirmebeirategi: cristaleríabelar-denda: herboristeríabenta: ventaberanduago gabe: sin más dilaciónberandutza: demora; moraberankor: moroso/abere gain/kargura izan: tener a su cargobere osotasunean/osoan: en su totalidadberegaineko langile: trabajador/a autó-nomo/abermatu; berme eman: garantizarberme: garantíaberme gisa: a título de garantíaberme pertsonal: garantía personalberreskurapen: reembolsoberreskuratu: reembolsarberri eman: notificarberriemate: notificaciónberrikuspen; berrikuste; berriz azter-tze: revisiónberritu: renovarberriztatu: renovarbertako: (izond.) localbertan behera utzi: anular; invalidarbertaratu: personarsebeste aztergairik izan gabe: no habien-do más asuntos que tratarbesteganatu: transferirbesteren alde/onetan: en favor de ter-cerosbesteren/inoren konturako langile:trabajador/a por cuenta ajenabesteren/inoren finantziazio: financia-ción ajenabesteren/inoren fondoak: fondos ajenos

Page 126: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

124

besteren/inoren kontu

besteren/inoren kontu: por cuenta ajenabesteren(gana)tze: enajenaciónbesterik agindu ezean: hasta nuevo avi-so; hasta nueva ordenbesterik esan arte: hasta nuevo aviso;hasta nueva ordenbete: cumplimetar; rellenarbete beharreko: obligatorio/abetekizun: requisitoBEZ (Balio Erantsiaren Gaineko Zer-ga): IVA (Impuesto sobre el Valor Añadido)bezeria; bezeroak: clientelabezero: cliente/abezeroentzako ordutegi: horario alpúblicobidai agentzi/bulego: agencia de viajesbidaiatu: viajarbidali: expedirbidalketa: envíobidalketa-herri: localidad de expediciónbidaltzaile: expedidor/a; remitentebideragarri; egingarri: viablebideragarritasun: viabilidadbidezko: justo/a; legítimo/a; procedentebiharamunean: al día siguientebikoiztu: duplicado/abikoizturik: por duplicadobildu; biltegian gorde: almacenarbildutako diru(-kopuru): recaudaciónbilera: reuniónbilera-agiri: actabillete: billete (dirua)billete faltsu: billete falsobilketa: acopiobilkura: reunión; junta; asambleabiltegi: almacénbiltegiratu: almacenarbiltzar: reuniónbirbanatu: redistribuirbirdeskontu: redescuentobiribildu: redondearbirsalmenta: reventabitarteko: 1 intermediario/a; mediador/a2 mediano/abitxi-denda: joyería

bitxitegi: joyeríabizi-aseguru: seguro de vidabizi-kostuaren indize: índice del coste dela vidabizigaiak: víveresbizileku; bizitoki: 1 lugar de residencia2 residencia; sedebizitza; etxebizitza: viviendabiztanle: habitantebiztanleria; biztanleak: poblaciónbolumen: capacidadbonu: bonobost urteko: quinquenalbosturteko: quinqueniobotatu; botoa eman: votarbotazio: votaciónbotika: farmaciabozketa: votaciónbueltatu: devolverbukatu: finalizarbulego: oficinabultzatzaile: promotor/aburdindegi: ferreteríaburtsa: (EKON.) bolsaburu; buruzagi: jefe/aburuzagi; buru: jefe/a

Ddantzaleku: discoteca; sala de fiestasdagokion eran: según procedadagozkion ondorioetarako: a los efectosoportunosdaramanari: al portador/adastatu: probardata: fechadata jarri/finkatu/zehaztu: fijar fechadatu: datodatu pertsonalak: datos personalesdebekatu: prohibirdebeku: prohibicióndefizit: (EKON.) déficitdefizitario: deficitario/adei: (ZUZ.) citacióndeialdi: convocatoriadeitu; dei egin: convocar; citar

Page 127: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

125

egun-zatirako kontratu

deitura; izen; izendapen: denominacióndekretu: decretodenbora osoz: a tiempo completodenbora-zatiz: a tiempo parcialdenboraldi: periododenda: tienda; comerciodendari: 1comerciante 2 tendero/adenek jakin dezaten (jakiteko): paraconocimiento generaldepartamentu: departamentoderrigorrezko: obligatorio/aderrigortu: obligardesenplegu: desempleo; parodesgrabatu: desgravardesgrabazio: desgravacióndesjabetu: expropiardesjabetze: expropiacióndeskontatu: descontardeskontu: descuentodeuseztapen: anulaciòndeusez(ta)tu: anular; rescindirdietak: dietasdietario: dietariodiferentzia: diferenciadigitu: dígitodiru: dinerodiru bihurtu: hacer efectivodiru xehe: cambio(s); dinero sueltodiru-ateratze: reintegrodiru-aurreratze: anticipo; adelantodiru-itzulketa: reembolsodiru-sarrera: ingreso(diru-)sarrera egin: efectuar un ingreso(diru-)sarreren egoera: estado de ingresosdirua atera: reintegrar; retirar dinero; hacerun reintegro(dirua) bildu: recaudardirua itzuli: reembolsardirua sartu: ingresar dinerodirulaguntza: subvención (=ayuda dedinero)dirulaguntza eman: subvencionardiruzain: tesorero/adiruzaintza: tesoreríadiruzko: pecuniario/a

doako: gratuito/adoan: gratisdohainik: gratisdohainikako: gratuito/adoitze; doikuntzak egite: puesta a puntodomu-domaiak: daños y perjuiciosdotazio: dotacióndrogeria: droguería

Eebaluatu: evaluarebaluazio: evaluaciónebasketa: roboebatsi: robarebazpen: resoluciónebentual: eventualedari; edandako; hartutako: consu-miciónedukiera: capacidadedukitzaile: tenedor/aefektu: efectoefektu-deskontu: descuento de efectosefektu-itzulketa; efektuak itzultze:devolución de efectosegiaztagiri: comprovante; documento acre-ditativoegiaztatu: comprobar; verificaregingarri: viableegingarritasun: viabilidadegitarau: programaegitasmo: proyectoegitura: estructuraegituraketa: estructuraciónegoera zibil: estado civilegoiliar: residenteegoitza: sedeegokiera: ocasiónegonleku: 1ubicación 2 residencia; moradaegun; gaur; gaurko egunez: en el día dela fechaegun jakinera: a fecha fijaegun natural: día naturalegun osoz: a tiempo completoegun-zatirako kontratu: contrato atiempo parcial

Page 128: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

126

egun-zatiz

egun-zatiz: a tiempo parcialeguna jarri/finkatu/zehaztu: fijar fechaegunean: al corriente; al díaeguneratu: actualizar; poner al díaeguneroko: diario/aegunkari: diario (iz.)egunsari: jornalehorztetxe: funerariaehuneko: porcentajeehuneko hainbeste(ko): tanto por ciento;porcentajeekarpen; aportaciónekarri: aportaciónekarri; ekarpena egin: aportarekimen: iniciativaekintza: acciónekitaldi: (KONT.) ejercicioekoitzi: producirekoizkin: productoekoizle: productor/aekoizpen: producciónekoiztu: producirekonomiko: económico/a (ekonomiari da-gokiona)ekonomizatu: economizarelbarritasun: invalidez (fisikoa)elbarritasun iraunkor: invalidez perma-nenteelbarritasun-pentsio: pensión de inva-lidezelikagaiak: vívereselkarlana egin: cooperar; colaborarelkarlanean: en colaboraciónelkarlanean aritu: cooperar; colaborarelkarte: asociación; sociedad; comunidademaitza: resultadoemaitza-kontu: cuenta de resultadosemakidadun: concesionario/aeman: aportaremanaldi: entrega (liburu eta antzekoeiburuz)emankortasun: productividademate-agiri: albarán-en arabera: de conformidad con-en ardurapean: a cargo de

-en gain: a cuenta de-en kalterako: en detrimento de; a perjui-cio de-en ordainetan: en pago a-en ordez eta izenean: en nombre y re-presentación deendosatu: endosarendosatzaile: endosanteendosu: endosoendosu-emaile: endosanteendosu-hartzaile: endosatario/aendosatzaile: endosanteenkante: subastaenkargu: encargoenparantza: plaza (lekua)enplegatu: 1 (iz.) empleado/a 2 (ad.)emplear; dar trabajoenplegu: empleoenpresa: empresaenpresa elkartu: empresa asociadaenpresa ertain: mediana empresaenpresa txiki eta ertain: pequeña y me-diana empresaenpresa-izen: razón socialenpresari: empresario/aentitate: entidadentitate ordaintzaile: entidad pagadora-entzat: a la atención deepaimahai: tribunalepe: plazoepe erosoetan: en cómodos plazosepe finkorako/jakinerako kontu: cuen-ta a plazo fijoepe jakinean/jakinera: a plazo fijoepe laburrean/laburrera: a corto plazoepe legal: plazo legalepe luzaezin: plazo improrrogableepe luzagarri: plazo prorrogableepe luze eta ertainera galdagarri: exi-gible a medio y largo plazoepe luzean/luzera: a largo plazoepea amaitu/bukatu: 1 vencer/ago-tar/expirar el plazo 2 caducarepea finkatu/zehaztu/jarri: fijar unplazo

Page 129: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

127

errotulatu

epeka: a plazosepekako salmenta: venta a plazosepemuga: día/fecha de vencimiento; venci-mientoeperako ezarpen: imposición a plazoeperako gordailu: depósito a plazoeperako kontu: cuenta a plazoeperako orri: lámina a plazoeperik laburrenean: en el plazo más bre-ve posibleepetan: a plazosepez kanpo: fuera de plazoerabaki: resolución; decisiónerabateko hondamen: siniestro totaleraberritu: renovarerabilgarritasun: 1 manejabilidad 2 utilidaderabiltzaile: usuario/aeragiketa: operacióneragile: 1 promotor/a 2 causante; móvileragina izan: surtir efectoeraginkor: 1 efectivo/a 2 operativo/aeraginkortasun: eficaciaeraikuntza: construcción(eraikuntza-)lan: obraerakunde: institución; organizaciónerakusgai: muestraerakusgaiak: muestrarioerakusketa: exposiciónerakusleiho: escaparateeramaile: portador/aeramaile-txeke; eramailearentzakotxeke: cheque al portadoreramaileari: al portadoreraman; lekualdatu; tokiz aldatu: tras-ladareranskin: 1 anexo 2 suplementoerantzule: responsableerantzungailu (automatiko): contestador(automático)erasandako BEZ: IVA repercutidoeratu: 1 formar; construir 2 organizar; pre-parareredu arautu: modelo normalizadoerkidego: comunidad; asociación; sociedaderloju-denda: relojería

erosi: comprar; adquirirerosketa: adquisición; compraerosketa-txartel: tarjeta de compraerosle: comprador/aerostetxe: almacén; tiendaerostetxe handiak: grandes almaceneserostun comprador/aerrakuntza: errorerregistratu: 1 registrar 2 (ZUZ.) inscribirerregistro: registroerrekargu: recargoerreklamazio: reclamaciónerreklamazio-liburu: libro de reclama-cioneserreklamazioak egin: formular reclama-cioneserrekurtso: (ZUZ.) recursoerreminteria; erremintak: utillajeerrenboltso bidez: contra reembolsoerrendimendu: rendimientoerrenta: 1 rédito; renta; beneficio 2 alquiler;renta 3 (EKON.) renta; ingreso; caudalerrentagarri: rentableerrentagarritasun: rentabilidaderrentamendu: arrendamientoerrentamendu-kontratu: contrato dearrendamientoerrentan eman/utzi: arrendar (jabeak)errentan hartu: arrendar (maizterrak)errentaren aitorpen: declaración de larentaerrentaren gaineko zerga: impuesto so-bre la rentaerrentari: arrendatario/aerrentatu: arrendarerrentatzaile: arrendador/aerreserba; erreserbatze: reserva (hotel,jatetxe, etab.etan)erretiro: jubilaciónerretiro aurreratu: jubilación anticipadaerretiro-pentsio: pensión de jubilaciónerretirodun: jubilado/a (iz.)errezeta: recetaerrolda: censo; padrónerrotulatu: rotular

Page 130: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

128

errotulazio

errotulazio: rotulaciónerrotulu: rótuloerrotuluak jarri: rotularertain: mediano/aeskabide: solicitudeskabide-orri: solicitudeskabidegile: solicitanteeskaera: 1 solicitud 2 pedidoeskaera egin: cursar una solicitudeskaini: 1 ofrecer 2 ofertareskaintza: ofertaeskari: (EKON.) demandaeskasia: déficit; falta; carenciaeskatzaile: peticionario/a; solicitanteeske: (EKON.) demandaeskritura: escrituraeskriturak egin: escrituraresku gainean: al contadoeskualdatu: traspasareskualdatze: traspasoeskualdatze-eskubideak: derechos detraspasoeskubide: 1 derecho 2 (ZUZ.) beneficioeskudiru: (dinero en) efectivo; (dinero en)metálicoeskudirutan/eskudiruz: en efectivo; enmetálicoeskudirutan/eskudiruz ordaindu: pa-gar en metálicoeskudiruzko erosketa: compra al con-tadoeskudiruzko ordainketa; eskudiruzordaintze: pago efectivoeskudiruzko salmenta: venta al contadoeskudiruzko sarrera: ingreso en efecti-vo/en metálicoeskulan: mano de obraeskuliburu: manual (iz.)eskupeko: gratificación; propina; recom-pensaeskura: al contadoeskura ordaindu: pagar al contadoesleipen; esleitze: adjudicaciónesleitu: asignarespediente: expediente

esplotazio: explotaciónesportartu: exportaresportatzaile: exportador/aesportazio: exportaciónestablezimendu: establecimientoestafa: estafaestaldura: coberturaestandar: estándarestanko: estancoestualdian: en caso de emergencia; en casode urgenciaeszedentzian: en excedenciaeszedentzia: excedenciaetekin: rendimiento; beneficioetiketa: etiquetaetorbide: avenidaetxebizitza: viviendaetxerainoko zerbitzu: servicio a domicilioetxetiar: arrendatario/aetxerainoko zerbitzu: servicio a domicilioetxez etxeko kobrantza; etxez etxekobratze: cobro a domicilioeuskarri: soporteexigitu: exigirez dagokio: no ha lugarezabaketa: tachadura; borrónezabapen: tachadura; borrónezabatu: tachar; borrarezarle: impositor/aezarpen: (BANK.) imposiciónezarpen-aldi: periodo impositivoezarpen-kuota: cuota impositivaezarritakoaren arabera: a tenor de loestablecido; según lo dispuestoezbehar; hondamen: siniestroezezkoa eman: denegarezeztapen: anulaciónezkutuko zenbaki: (número de) clave

Ffabrika: fábricafabrikatu: fabricarfabrikatzaile: fabricantefabrikazio; fabrikatze: fabricaciónfaktura: factura

Page 131: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

129

gehienean

fakturatu: facturarfakturazio; fakturatze: facturaciónfaltsifikatu: falsificarfaltsu: falsofaltsutu: falsificarfardel: paquetefarmazia: farmaciafidantza: fianzafinantza-erakunde: ente financiero; insti-tución financierafinantza-ibilgetuak: inmovilizados finan-cierosfinantza-karga: carga financierafinantza-marjina: margen financierofinantzabide: fuente de financiaciónfinantzaketa: financiaciónfinantzatu: financiarfinantzatze-iturri: fuente de financiaciónfinantziazio: financiaciónfinitu: finalizarfiskal: fiscal (izond.)fitxategi: ficherofluktuatu: fluctuarfluktuazio: fluctuaciónfluxu: flujofoileto: folletofondo: fondofondo galdura: a fondo perdidofondo-birjartze; fondoak berriz jartze:reposición de fondosfondo-fluxu: flujo de fondosformalizatu: formalizarformulario: formularioForu Hazienda/Ogasun: Hacienda Foralfrankeatu: franquearfrankeo; frankeatze: franqueofrankizia: franquiciafrogagiri: justificantefrogatu: probar; demostrar; justificarfruta-denda: frutería

Ggabezia: escasez; carencia; faltagainbalio: (EKON.) plusvalíagaineratiko: excedente; remanente

gaineratu: añadir; agregargainordain: recargogaitasun: aptitud; capacidad; habilidad;competenciagako: (INFORM.) clavegalarazi: prohibirgalarazpen: prohibicióngaldagarri: (EKON.) exigiblegaldeketa: sondeogaldu-irabaziak: pérdidas y gananciasgaldu-irabazien kontu: cuenta de pér-didas y gananciasgalduz gero: en caso de extravíogalera: extravío; pérdidagalzori: riesgoganbiatu: cambiarganbio: (EKON.) cambioganbio ofizial: cambio oficialganbio-letra: letra de cambioganbioak: cambio(s)garaiz/goiz ordaintze: pronto pagogaraje: garajegarantia: garantíagarbi; neto: netogarbitoki: lavanderíagarraio; garraiatze: transportegarraiolari: transportistagastatu: gastargastu: gastogastu kenezin: gasto no deduciblegastu kengarri: gasto deduciblegastudun letra: letra con gastosgastuen egoera: estado de gastosgastugabeko letra: letra sin gastosgaur; egun; gaurko egunez: en el día dela fechagaur arte: hasta la fecha(gaur) gaurkoz: hoy por hoy(gaurko) egunera arte: hasta la fechagaurko egunez: en el día de la fechaformalizatu: formalizargaztigatu: avisar; notificargaztigu: avisogehienean: 1 a lo sumo 2 la mayoría de lasveces

Page 132: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

130

gehienez

gehienez/gehienera (ere): como máximogehienezko: máximogehienezko epe: plazo máximogehigarri: (argit.) suplementogehikuntza; gehitze: incrementogeldialdi: parogerente: gerentegerentzia: gerenciageroragarri: prorrogablegerorapen; geroratze: aplazamientogeroratu: aplazar; prorrogargertakari: 1 suceso; acontecimiento 2 inci-dentegestio: gestión (=diligencia)gestio-txosten: informe de gestióngestionatu: gestionargestoria: gestoríagezurrezko: falsogibelaldean: al dorsogibelatu: aplazar; prorrogargidaliburu: manual (iz.)gimnasio: gimnasiogizarte-segurantza (GS): seguridad social(SS)gizarte-segurantzaren sistema oro-kor: régimen general de la seguridad socialgobernatu: 1 gobernar; dirigir 2 administrargoiburuko: encabezamiento; parte superior(de las cartas)goitik jota: a lo sumogonbidapen: invitacióngonbit: invitacióngora-behera: 1 incidente 2 fluctuacióngora-beherak izan; fluktuatu: fluctuargordailaketa: depósito (ekin.)gordailatu; gordailu egin: depositar;dejar en depósitogordailu: depósito (ond.)gordailugile: depositantegordailuzain: depositario/agordetze: reserva (hotel, jatetxe, etab.etan)gozo-denda: pasteleríagozotegi: pasteleríagreba: huelgagremio: gremio

gutunak: correspondenciagutunazal itxi: plicagutxienezko: mínimoguztira: en total (iz.)guztizko: total (iz.)

Hhaborokinak: gratificaciónhala ager dadin: para que así constehala badagokio: 1 en su caso; si procede 2cuando procedahala balegokio: en su caso; si procedehala behar izanez gero: si el caso así lorequierehala dagokionean: cuando procedahala jasota gera dadin: para que asíconstehamabost egunez behingo: quincenalhamabostaldi: quincenahandizka: al por mayorhandizkako merkatari: comerciante alpor mayor; mayoristahandizkako merkataritza: comercio alpor mayor; comercio mayoristahandizkako salmenta: venta al por mayorhandizkari: mayoristaharategi: carniceríaharoztegi: carpinteríaharpidedun: suscriptor/aharpidetza: subscripciónharreman publikoak: relaciones públicasharrera egin: recibirharrera on; arrakasta: éxito; aceptación;buena acogidaharrera-leku: recepciónharreragile: recepcionistahartu izana adierazi: acusar recibohartu izanaren adierazpen: acuse derecibohartua adierazi: acusar recibohartutako; edandako: consumiciónhartzaile: destinatario/a; perceptor/a;receptor/a; tomador/ahartzeko: 1 (KONT.) haber 2 a percibirhartzeko kantitate: cantidad acreedora

Page 133: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

131

ibilgetu

hartzekodun: acreedor/ahartzekodun kontu: cuenta acreedorahartzekodunen lehiaketa: concurso deacreedoreshautatu: elegir; escogerhazienda: haciendahedatu: extenderhelbide: domicilio; direcciónhelbide-txartel: tarjeta de visitahelbidean ordaintzeko: a franquear endestinohelbideratu: domiciliarhelbideratze-kontu: cuenta de domicilia-ciónhelburu: 1 objetivo 2 destinohelegite: (ZUZ.) recursohelmuga: 1 llegada; meta; destino 2 objeti-vo; finhemendik aurrera: en adelante; en lo su-cesivoherri: poblaciónherri-ondasun: bien públicohertsatzaile: coercitivo/ahigiezin: inmueblehigiezinen agentzia: inmobiliariahigigarri: (ZUZ.) mobiliariohilabeteka: en periodos mensualeshilabetekari: (argit.) mensualhilaren X-n: en día X del corrientehilean behingo: mensualhileko ordainketa/kuota: mensualidad hileroko: 1 mensual 2 (iz.) mensualidadhipermerkatu: hipermercadohipoteka: hipotecahipoteka-berme: garantía hipotecariahipoteka-bermedun mailegu: préstamocon garantía hipotecariahipoteka-kreditu: crédito hipotecariohipoteka-mailegu: préstamo hipotecariohipoteka-zedula: cédula hipotecariahipotekatu: hipotecarhiri-kontribuzio: contribución (territorial)urbanahiribide: avenidahiriburu: capital

hiritar: ciudadano/ahiru aletan: por triplicadohiru hilabeteko: trimestralhiru hile(ro)ko: trimestralhiru hilez/hilean behingo: trimestralhiru urtean/urtez behingo: trienalhiru urte(ro)ko: trienalhirugarren adin: tercera edadhirugarren sektore: sector terciariohiruhilebetekari: (argit.) trimestralhiruhileko: trimestrehirukoizturik: por triplicadohirurteko: trieniohirutan: por triplicadohitz gutxitan: en conclusiónhitzarmen: conveniohitzarmen kolektibo: convenio colectivohitzordu: citahitzordua eman/jarri: citarhobari: bonificaciónhobariak: gratificaciónhomologatu: homologarhonako hau izenpetu: firmar la presentehondamen: siniestrohondatze: deteriorohotel: hotelhonen bidez: por la presentehornidura: abastecimiento; provisión(fondoa)hornidura(-fondo)rik gabeko txeke:cheque sin (provisón de) fondo(s)hornikuntza: abastecimiento; provisiónhornitu: abastecer; proveerhornitzaile: proveedor/ahortz-klinika: clínica dentalhuts: 1 defecto; errata 2 error; equivocaciónhutsegite: error; falta; equivocaciónhutsune: 1 hueco; falta; carencia; vacío2 defecto

I-i dagokionez: al respecto; en cuanto a-i ordaindu: páguese aibilbide: trayectoibilgetu: inmovilizado

Page 134: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

132

ibilgetu inmaterial

ibilgetu inmaterial/ukiezin: inmoviliza-do inmaterialibilgetu material/ukigarri: inmovilizadomaterialidatzi; idazpena egin: (KONT.) anotaridazkari: secretario/aidazkari-ikasketak : secretariado(eta‘administrativo’)idazkaritza: secretaríaidazpena egin: (KONT.) anotaridazpuru: membreteidentifikatu: identificaridentifikazio fiskaleko kode (IFK):código de identificación fiscal (CIF)identifikazio fiskaleko zenbaki (IFZ):número de identificación fiscal (NIF)identifikazio-kode: código de identifi-caciónigeltserotza: albañileríaigorle: expedidor; remitenteigorpen: 1 remesa; envio 2 giroigorpen arrunt: giro ordinario (posta)igorpendu: 1 (ad.) girar; librar 2 (izond.)librado/aigorpentzaile: librador/aigorri: expedir; remitir; enviariharduera: actividadihardunean; iharduneko: en funciones;en activo; en ejercicio-ik ezean: en su defecto; en defecto deikastetxe: centro de enseñanzaikusi eta X (=hainbeste) egunetara: aX días vistaikuskapen; ikuskatze: 1 inspección2 auditoríaikuskari: 1 inspector/a 2 auditor/aikuskaritza: 1 inspección (kargua eta bule-goa) 2 auditoría (lanbidea eta bulegoa)ikuskatu: 1 inspeccionar 2 auditarikuskatzaile 1 inspector/a 2 auditor/aikustean: a la vistaikustean ordaintzeko letra: letra a la vistaikustetik X egunetara: a X días vistaikuztegi: lavanderíaileapaindegia: peluquería

inauguratu: inaugurarinaugurazio: inauguracióninbentariatu; inbentarioa egin: inven-tariarinbentario: inventarioinbentario eta balantzeen liburu: librode inventarios y balancesinbertitu: invertirinbertitzaile: inversionista; inversor/ainbertsio: inversióninbertsio-ondasunak: bienes de inversiónindar; jadanekotasun; iraunaldi: vigen-ciaindargabetu: derogarindarra izan; balioa izan: tener validezindarrean egon; estar vigenteindarrean jarri/sartu: entrar en vigorindarreko; jadaneko: vigenteindustri hornidura: abastecimientoindustrialindustria: industriaindustrialde: polígono industrialindustriari: industrial (iz.)industrigune: zona industrialinflazio: inflacióninformatu: informarinformazio: informacióniniziatiba: iniciativainoizkako: eventualinoizkako kontratu: contrato eventualinoizkako langileak: personal eventualinoren/besteren konturako langile:trabajador/a por cuenta ajenainoren/besteren finantziazio: finan-ciación ajenainoren/besteren fondoak: fondos ajenosinoren/besteren kontu: por cuenta ajenainorenganatze: enajenacióninportatzaile: importador/ainportazio: importacióninprimagailu: impresorainprimaki: impresoinprimategi: imprentainprimatu: imprimirinput: input

Page 135: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

133

jaiegun

input-output: input-outputinskripzio: inscripcióninstituzio: institución; organizacióninteres: interésinteres gordin: interés brutointeres-tasa: tipo de interésinteresatuak eskatuta: a petición del in-teresado/ainteresatuak jakin dezan (jakiteko):para conocimiento del interesado/ainteresatuaren eskariz: a petición del in-teresado/aintsuldaketa: (FIN.) traspasointsuldatu: (FIN.) traspasarirabazi: gananciairabazi garbi/neto: ganancia netairabazi gordin: ganancia brutairabazizko ondasunak: bienes ganancialesirabazpidezko ondasunak: bienes ga-nancialesiragarki: anuncioiragarki-ohol: tablón de anunciosiragarri; iragarkia jarri: anunciariraitzi; lanetik bota: despedir (del trabajo)iraizte; kaleratze: despido (laboral)iraunaldi; jadanekotasun; indar: vigen-ciairaungi: caducariraungipen; iraungitze: caducidadiraungitze-egun/data: fecha de caducidadirekiera-idazpen: asiento de aperturairekiera-komisio; irekieragatiko ko-misio: comisión por aperturairion: gastaririzpide: criterioirteera: salidairudi: imagenirusako: timoiruzur: estafairuzur egin: estafariruzurgile: estafador/airuzurtu: estafaristilu: incidenteisundu; isuna ezarri: multaritun: concierto; pacto

iturgintza: fontaneríaitxiera-egun/data: fecha de cierreitzuli: devolveritzulketa: devolución; restituciónitzultze(ko)rik gabe: a fondo perdidoitzultzeko kuota: cuota a devolverizakinak: existencias; stockizapidagintza; izapidatze: tramitaciónizapidatu: tramitarizapide: trámiteizapideak: trámites; tramitación; papeleoizapideak berriro egiteko: para su nue-va tramitaciónizapideak egin: tramitarizapideak egiteko: para su trámiteizen; izendapen: denominaciónizen sozial: razón socializen-zerrenda: relación nominalizena eman: inscribir(se)izena emate: inscripciónizena emateko orri: hoja de inscripciónizendapen; izendatze: asignación; desig-nación; nombramientoizendapen; izen: denominaciónizendatu: asignar; designar; nombrarizendun txeke: cheque nominativoizenpe: firmaizenpe-aurreko: antefirmaizenpetu: firmarizenpetzaile: firmanteizenpetzailea(k): el/la abajo firmante

Jjabe: 1 propietario/a 2 titularjabetza: propiedadjabetza kendu: expropiarjabetza kentze: expropiaciónjadaneko; indarreko: vigentejadaneko bihurtu: entrar en vigorjadaneko izan: estar vigentejadanekotasun; iraunaldi; indar: vigen-ciajagoletza: vigilanciajaiegun: día festivojaiegun: día inhábil

Page 136: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

134

jaioterri

jaioterri: lugar de nacimientojaiotza-agiri: partida de nacimientojakin dezazun para su (Vd.) conocimientojakinarazi: avisar; notificar; poner en cono-cimientojakinarazpen: comunicación; notificaciónjakinarazpen-data: fecha de notificaciónjakinaren gainean: con conocimiento decausajakinaren gainean egon zaitezen: parasu (Vd.) conocimientojakinaren gainean jarri: avisarjasandako BEZ: IVA soportadojasandako kuota: cuota soportadajaso: recibirjaso izana adierazi: acusar recibojaso izanaren adierazpen: acuse de recibojasoa adierazi: acusar recibojasota gera dadin: para que constejasota geratu: quedar constancia; quedarregistradojasotakoan: a vuelta de correojasotzean ordaintzeko: contra reembolsojatetxe: restaurantejatorri: procedenciajaulki: emitirjazoera: incidentejendarte: concurrenciajendarteko harremanak: relacionespúblicasjendearentzako ordutegi: horario alpúblicojendearentzako salneurri/prezio (JS;JP): precio de venta al público (PVP)jendetza: concurrenciajenero; salgai: génerojoera: tendenciajornal: jornaljostailu-denda: jugueteríajubilatu: jubilarsejubilazio: jubilaciónjustifikatu: justificar

K-k aginduta: por orden de

-k proposatuta: a propuesta dekafetegi: cafeteríakale: callekale txiki: calleja; callejónkaleratu: despedir (del trabajo)kaleratze: despido (laboral)kaleska: calleja; callejónkalkulagailu: calculadorakalkulatu: calcularkalkulu: 1 cálculo 2 estimaciónkalte: perjuiciokalte egin: perjudicarkalte-galerak: daños y perjuicioskalte-galeren ordainketa; kalte-gale-rak ordaintze: indemnización por daños yperjuicioskalte-ordain: indemnizaciónkalte-ordaina eman; kaltea(k) ordain-du: indemnizarkalteak: daños y perjuicioskaltegarri: perjudicialkantitate: cantidadkapital: (EKON.) capitalkapital amortizatu: capital amortizadokapital-zabalkuntza; kapitala zabal-tze: ampliación de capitalkarga: 1 carga; peso 2 carga; gravamenkarga finantzario: carga financierakarga-ziurtagiri: certificado de cargaskargatu; karga ezarri: gravarkarguak kentzeko orri: pliego de des-cargo(s)kargudun: encargado/akarrika: callekarrozeria: carroceríakartazal itxi: plicakatalogo: catálogokatastro: catastrokatastro-balio: valor catastralkaudimen: solvenciakaudimendun: solventekaudimengabe: insolventekaudimengabezia: insolvenciakautotu: autenti(fi)carkaxa: caja

Page 137: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

135

kontua ireki

kendu (gastuak): deducirkendura: (MAT.) diferenciakengarri: deduciblekenkari: deducciónkenkari guztizko: deducción totalkenkari osagarri: deducción complemen-tariakenkari oso: deducción totalkenkari partzial: deducción parcialkentzeko: a deducirkexa: quejakexa agertu: protestarkexa izan: protestarkexa-liburu: libro de reclamacioneskexatu: protestar; quejarsekexu izan/agertu: protestar; quejarsekide: socio/a; asociado/a; miembrokiebra: quiebrakitapen; kitatze: cancelación; liquidaciónkitatu: cancelar; liquidar; saldarkito: finiquito; en paz; sin deudas; saldadoklausula: cláusulaklinika: clínicakoadratu: (KONT.) cuadrarkoantifikatu: cuantificarkobraezin: incobrablekobrantza; kobratze: cobrokobratu: cobrarkobratzeko efektu: efecto a cobrarkobratzeko guztizko: total a cobrarkode: códigokokaleku: ubicación; emplazamientokokapen: ubicación; emplazamientokokatu: ubicar(se); emplazar(se)komertzial: comercialkomertzializatu: comercializarkomertzializazio: comercializaciónkomisio: (EKON.) comisiónkomunikazio: comunicaciónkomunitate: comunidad; asociación; socie-dadkonbenio: conveniokonkurrentzia: concurrencia; competenciakonkurrentzialtasun: competitividadkonpentsazio: compensación

konputagailu: ordenadorkontabilitate: contabilidadkontabilitate-egoera: estado contablekontabilitate-liburu: libro de contabilidadkontabilitateko/kontularitzako doku-mentu: documento contablekontabilizatu: contabilizarkontable; kontularitzako; kontabilita-teko: contablekontaketa: recuentokontragindu: contraordenkontrakontu: contrapartidakontrapartida: contrapartidakontraprestazio: contraprestaciónkontratatu: contratarkontratazio; kontratatze: contrataciónkontratista: contratistakontratu: contratokontratu bidez: en régimen contractualkontratu ez-finko: contrato eventualkontratu laboral: contrato laboralkontratua ez bete: incumplir el contratokontribuzio: contribuciónkontrol: controlkontseilari: consejero/akontsumitu: consumirkontsumitzaile: consumidor/akontsumitzailearen bulego: oficina delconsumidor/akontsumo: consumokontsumo-ondasunak: bienes de con-sumokontsumorako prezioen indize (KPI):índice de precios al consumo (IPC)kontu: cuentakontu korronte: cuenta corrientekontu zordun: cuenta deudorakontu-ikuskari: auditor/a(kontu)-ikuskatzailearen txosten:informe de auditoríakontu-laburpen: extracto de cuentakontu-liburu: libro de cuentaskontu-plan: plan de cuentaskontu-zenbaki: número de cuentakontua ireki: abrir una cuenta

Page 138: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

136

kontuak eman

kontuak eman: rendir cuentaskontuan abonatu: abonar en cuentakontuan idatzi/idazpena egin: anotaren cuentakontuan zordundu: cargar en cuentakontuaren jabe/titular: titular de lacuentaX kontuaren kargura: con cargo a lacuenta Xkontuen egoera: estado contable; estadode cuentaskontulari: contable (iz.)kontura ordaintze: pago a cuentakonturako likidazio: liquidación a cuentakontusail; (KONT.) partidakontzesionario: concesionario/a (automo-bilena)kooperatiba: cooperativakopia: copiakopia-denda: copisteríakopuru: cantidad; número; sumakorporazio: corporaciónkorrespondentzia: correspondenciakorritu: réditokostatu: costarkostu: coste; costokreditatu: acreditarkreditu: créditokreditu pertsonal: crédito personalkreditu-kontu: cuenta de créditokreditu-txartel: tarjeta de créditokrisi: crisiskrisialdi: crisiskristaldegi: cristaleríakudeaketa: gestión (=diligencia)kudeatu: gestionarkudeatzaile: gerentekuota: cuota; cupokuota konstante: cuota constantekuota likido: cuota líquidakuota ordaindu: cuota satisfechakuota oso: cuota íntegrakutxa: cajakutxa erregistratzaile: caja registradorakutxa gotor: caja de caudales; caja fuerte

kutxa-fluxu: flujo de cajakutxa-kontu: cuenta de cajakutxa-liburu: libro de cajakutxazain (automatiko): cajero (automá-tico)

Llagin: muestralamina: láminalan egin: trabajarlan-egutegi: calendario laborallan-erregimen: régimen laborallan-etenaldi: parolan-kontratu: contrato laborallan-ordutegi: horario laborallan-utzialdi: excedencialan-utzialdian: en excedencialan-zuzenbide: derecho laborallana eman: emplear; dar trabajolanabesak: enseres; utillajelanaldi: jornada de trabajolanbide: ocupación; oficio; profesiónlanbide arteko gutxieneko soldata: sa-lario mínimo interprofesionallanegun: día laborablelaneko higiene eta segurtasun: higieney seguridad en el trabajolanerako ezintasun iragankor: incapa-cidad laboral transitorialanerako ezintasun iraunkor: incapa-cidad laboral permanentelangabetu: parado/alangabezi sari: prestación de desempleolangabezia: desempleo; parolangileak: plantilla; personal (iz.)lankidetzan: en colaboraciónlankidetzan ihardun: cooperar; cola-borarlanorduak: horario laborallanpostu: puesto de trabajo; plazalansaio: jornada de trabajolansari: retribuciónlantegi: 1 fábrica 2 trabajo 3 tallerlanuzte: paro; huelgalapurreta: robo; atraco

Page 139: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

137

manufaktura

lapurtu; lapurreta egin: robar; atracarlarrialdi: urgencialarrialdi-irtenbide: salida de emergencialarrialdian: en caso de emergencia; en casode urgencialarru-denda: peleteríalatsagi: lavanderíalazeria: escasezlege: leylege-dekretu: decreto leylegez kontra(ko): ilícito/alegezko egin: formalizarlegeztatu: 1 legitimar 2 legalizar; auten-ti(fi)carlehenbailehen: a la mayor brevedad posi-ble; cuanto anteslehendakari: presidente/alehendakariorde: vicepresidente/alehentasun: preferencia; prioridadlehia: concurrencialehiaketa: concursolehiakide: competidor/alehiakide(ak): competencialehiakortasun: competitividadlehiatu: competirleihatila: ventanillaleihatilako txeke: cheque (de) ventanillalekualdaketa; lekualdatze: trasladolekualdatu: trasladarlekuko: 1 testigo; 2 local; del lugarlentzeria: lenceríaletra: letraletra gastudun: letra con gastosletra gastugabe: letra sin gastosletra igorpendu: girar una letraletra itzuli: letra devueltaletra libratu: girar una letraletra onartu: letra aceptadaletrak negoziatu: negociar letraslibratu: girar; librarlibre; salbuetsi: exento/alibreta: libretalibreta ireki: abrir una libretaliburu-denda: libreríaliburu egunkari: libro diario

liburu nagusi: libro mayorliburuska: folletolikidazio: (KONT.) liquidaciónlikidazio-aldi: periodo de liquidaciónlikidazio-oinarri: base liquidablelikidezi falta/gabezia: falta de liquidezlikidezia: liquidezlikideziarik ez(a): falta de liquidezlizentzia: licencializentzia fiskal: licencia fiscallokal: local (iz.)lonja: lonjalur-zati: terrenolurren balio-gehikuntzaren gainekozerga: impuesto sobre el incremento del valorde los terrenoslurrin-denda: perfumeríalur(sail): terrenoluxu-zerga: impuesto de lujoluzabide: demora; retraso; dilaciónluzagarri: prorrogable; dilatorio; aplazableluzamendu: aplazamientoluzapen: 1 demora; retraso; dilación 2 apla-zamiento; moratoria; prórrogaluzapen-aldi: periodo de prórrogaluzatu: 1 alargar(se); aplazar(se); retra-sar(se) 2 expedir; extenderluze gabe: sin más dilación

Mmahaigaineratu: plantearmailegari: prestatario/amailegatu; maileguz eman: prestarmailegu: préstamomailegu abaldun: préstamo con avalesmailegu abalgabe: préstamo sin avalesmailegu pertsonal: préstamo personalmailegu-emaile: prestamistamailegu-hartzaile: prestatario/amaizter: arrendatario/amakina: máquinamanatu: ordenarmantenimendu: mantenimientomantenu: mantenimiento (pertsonei buruz)manufaktura: manufactura

Page 140: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

138

marjina garbi

marjina garbi/neto: margen netomarjina gordin: margen brutomarjinal: marginalmarka: marca (merkataritza-produktuenizena)marketing: marketingmarratu: 1 marcar; rayar; linear; trazar2 tacharmartxan jartze: puesta en marchamaterial: materialmaula: estafa; fraudememoria: memoriaments: déficit; falta; carenciamerkantzia: mercancíamerkatari: comerciantemerkataritza: comercio (ihard.)merkataritza-agente: agente comercialmerkataritza-artekari: corredor de co-merciomerkataritza-deskontu: descuento co-mercialmerkataritza-efektu: efecto comercialmerkataritza-enpresa: empresa mercantilmerkataritza-erregistro: registro mercantilmerkataritza-fondo: fondo de comerciomerkataritza-kontratu: contrato mercantilmerkataritza-korrespondentzia:correspondencia comercialmerkataritza-marjina: margen comercialmerkataritza-sozietate: sociedad mer-cantilmerkataritza-zuzenbide: derecho mer-cantilmerkatu: mercadomerkatu: rebajarmerkaturatu: comercializarmerkaturatze: comercializaciónmerke: económico/a; barato/amerkealdi: rebajasmertzeria: merceríamesedegarri: beneficioso/ametaketa: 1 amontonamiento 2 acopiometatu: 1 amontonar; apilar 2 acumular3 almacenarmezu: 1 mensaje 2 comunicación

mihise-denda: lenceríamodulu: módulomoneta: monedamonetario: monetario/amota: género; clasemozkin: (EKON.) beneficiomudantza: cambiomudatu: cambiarmuga: límitemugaegun: día/fecha de vencimiento;vencimientomugaeguna iritsi: vencer/agotar/expirarel plazomugaegunean ordaindu: pagar al venci-mientomugimendu: movimientomustatu: probar; catar; degustarmutualitate: mutualidad

Nnagusi: patrono/anahitaezko: obligatorio/a; de carácter for-zosonarriadura: deterioronegoziatu: negociarnegoziazio: negociaciónnegozio: negocioneto: netoneurketa: mediciónneurri: medidanomina: nóminanorberaren finantziazio: financiaciónpropianorberaren fondoak: fondos propiosnorberaren kontu: por cuenta propianorberaren konturako langile: trabaja-dor/a autónomo/anortasun agiri (nazional) (NAN; NA):documento nacional de identidad (DNI)notari: notario/anotaritza: notaríanotariaren aurrean: ante notario/a

Oobjektu: objeto

Page 141: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

139

ordezkagiri

obligazio: (BUR.) obligaciónobra: obraofizial: oficialofizio: profesión; ocupación; oficioogasun: haciendaohar: 1 observación 2 avisooharpen: 1 advertencia; observación 2 ano-taciónoharrak hartu/idatzi: anotarohartarazi: avisar; advertirohiz kanpoko ordu: hora extraordinariaohizko etxebizitza: vivienda habitualoker: errorokindegi: panaderíaolana: 1 lona 2 toldoonarpen: aceptaciónonartu: aceptar; admitironartzaile: aceptanteondare: herencia; legado; patrimonioondarearen gaineko zerga: impuesto so-bre el patrimonioondasun higiezinak: bienes inmueblesondasun higigarriak: bienes mueblesondasun pribatu: bien privadoondasun publiko: bien públicoondasun-erkidego: comunidad de bienesondasunak: hacienda; bienesondasun(ak): riqueza; hacienda; fortunaondasunak bahitu: embargar bienesondasunak ekoizte/produzitze: pro-ducción de bienesondore; ondoren: resultado; consecuencia;efecto(ondorio) horretarako: a tal efectoondorioa izan: surtir efectoonespen: visto buenoonespena eman: dar el visto buenoonibarrak: bienes inmueblesoniritzi: visto buenooniritzia eman: dar el visto buenoontzat eman: dar el visto buenoontzat emana: visto buenoontzi: envase; recipienteonura: beneficio (orok.)onura fiskal: beneficio fiscal

onuradun: beneficiario/aonuragarri: beneficioso/aopari: regalo; obsequioopor-garai: (período de) vacacionesoporrak: vacacionesoporraldi: (período de) vacacionesoptika: ópticaordain: 1 pago; paga; remuneración 2 pa-go; reparación 3 pago; recompensaordainagiri: reciboordainbide: medio de pagoordaindu: abonar; desembolsar; pagar;renumerar; retribuirordaindu ondoren: previo pagoordainduko : pagaré (iz.)ordaindutako kuota: cuota satisfechaordaingabe; ordaindu gabe: impagado/aordainketa: 1 pago; desembolso 2 remune-ración; pago; retribuciónordainketa-agindu : orden de pagoordainketa geroratu: pago aplazadoordainketa-dokumentu/agiri: docu-mento de pagoordainketa-etendura: suspensión de pa-gosordainketa-gutun: carta de pagoordainketa-sistema; ordaintzeko sis-tema: sistema de pagoordainketa-txartel: tarjeta de pagoordainketak etete: suspensión de pagosordainketari aurre egin: afrontar un pagoordainsari: 1 recompensa 2 remuneración;pagaordainsariak: honorariosordaintzaile: pagador/a-n ordaintzeko: pagadero enordaintzeko era: forma de reembolso; for-ma de pagoordaintzeko guztizko: total a pagarordena alfabetikoan: por orden alfabéticoordenadore: ordenadorordenatu; ordenan jarri: ordenarordenatu; agindu; manatu: ordenar;mandarordezkagiri: resguardo

Page 142: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

140

ordezkapen

ordezkapen: sustitución; suplenciaordezkari: representante; mandatario;delegadoordezkari legal: representante legalordezkaritza: representaciónordezkatu: relevar; sustituirordezko (pieza): recambioordu estra: hora extraordinariaorganismo: organismoorganizatu: organizaroroitze-txosten: memoriaorri; lamina: láminaospakizun; ospatze: celebración; conme-moraciónospatu: celebrar; conmemorarostatu: 1 posada; fonda; pensión; hostal;hospedería; albergue 2 venta; taberna; bar;mesónostu: robaroutput: output

Ppabilioi: pabellónpagamendu: pagopagatu: pagar; retribuirpakete: paquetepaper: papelpaper-denda: papeleríapaperontzi: papelerapapertegi: papeleríaparada: ocasiónpartaidetza: participaciónpartida: (KONT.) partidapasabide: vadopasata: y pico (denborari buruz)pasibo: (KONT.) pasivopasibo finko: pasivo fijopatente: patentepatroi: patrono/a penalizazio: penalizaciónpentsio: pensiónpentsiodun: pensionistaper capita errenta: renta per cápitaperfume-denda: perfumeríaperfumeria: perfumería

periodikotasun: periodicidadperitatu: peritarperitu: perito/a(pertsona edo enpresa) aseguratzaile:asegurador/apertsona fisiko: persona físicapertsona fisikoen errentaren gainekozerga (PFEZ): impuesto sobre la renta delas personas físicas (IRPF)pertsona juridiko: persona jurídicapertsonal: plantilla; personal (iz.)pertsonal-gastuak: gastos de personalpieza: piezapilaketa: acopio; amontonamiento: acumu-laciónpilatu: acumular; amontonar; apilarpizgarri: incentivo (iz.)plama: folioplan: planplangintza: 1 plan (urbanístico) 2 planifica-ciónplanifikatu: planificarplantila plantilla; personal (iz.)plaza: 1 plaza (lekua) 2 plaza (lanpostua)plazatxo: plazuela; plazoletaplika: plicaplus: plusplusbalio: (EKON.) plusvalíapoliza: póliza (=contrato)porrot: quiebra; bancarrotaporrot egin: quebrar; hacer quiebraportzentaia: porcentajeposta: correoposta elektroniko: correo electrónicoposta-barruti: distrito postalposta-bulego: oficina de correosposta-gastuak: gastos de correoposta-igorpen; postazko igorpen: giropostalposta-kode: código postalposta-kutxa(tila) (P.K.): apartado decorreos (APDO.)postatruke: correspondenciapremia: urgenciapremiazko: urgente

Page 143: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

141

seihilabetekari

presa: prisa; urgencia; premurapresazko: urgentepresio fiskal: presión fiscalpreskripzio-epe: plazo de prescripciónprestazio(ak): prestacionesprezio: precioprezioa beheratu/jaitsi: abaratarprezioak igotze: subida de preciospribatu: privado/aprima: primaprintzipalaren amortizazio: amortiza-ción del principalpro forma faktura: factura pro formaprobatu: 1 probar 2 probarseprobetxugarri: beneficioso/aprobintzia: provinciaproduktibitate: productividadproduktore: productor/aproduktu: productoprodukzio: producciónprodukzio-ondasunak: bienes de pro-ducciónproduzitu: producirproduzitzaile: productor/aprofesional: profesionalprograma: programaproiektu: proyectopromotore: promotor/apromozio: promociónproportzionalki: a prorrataproposamen: propuestaproposatu: proponer; plantearprotesta egin: protestarprotestatu (letra): (FIN.) protestar (unaletra)protesto: protestopublizitate: publicidad

Rroyalty: royalty

Ssail: 1 epartamento 2 sección 3 (KONT.) par-tidasailburu: consejero/a (Eusko Jaurlaritzakoa)

salaketa: denunciasalatu; salaketa egin: denunciarsalbuespen: exenciónsalbuetsi; libre: exento/asaldo: saldosaldo erabilgarri: saldo disponiblesaldo hartzekodun: saldo acreedorsaldo zordun: saldo deudorsaldu: vender; merkaturatusalerosketa: compraventa; intercambio;operación comercialsalerosketa-kontratu: contrato de compra-ventasalerosketako eskritura: escritura decompraventasalerosle: comerciante; vendedor/asalgai: 1 género 2 mercancíasalmenta: ventasalmenta-faktura: factura de ventasalmenta-marjina: margen de ventassalmenta-postu: puesto de ventasalmenta-prezio: precio de ventasalneurri: precio de ventasaltegi: establecimiento comercial; punto deventa; comerciosaltoki: establecimiento comercial; punto deventa; comerciosaltzaile: 1 vendedor 2 representante; via-jantesaneamendu: saneamientosari: 1 premio 2 dietasari eman: remunerarsarrera; diru-sarrera: ingresosartu (kontuan): ingresar (en cuenta)sartzeko kuota: cuota a ingresarsartzeko ordu: hora de entradasegurtasun: seguridadsegurtasun-gomendioak: recomenda-ciones de seguridadsegurtasun-kutxa: caja de seguridadsegurtasun-neurri: medida de seguridadsei hilabeteko: semestralsei hile(ro)ko: semestralsei hilez behingo: semestralseihilabetekari: (argit.) semestral

Page 144: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

142

seihileko

seihileko: semestresektore: sectorsenar-emazteak: matrimoniosinadura: firmasinadura baimendu: firma autorizadasinatu: firmarsinatzaile: firmantesindikatu: sindicatosoberakin: excedente; remanentesoldata: sueldo; salariosoma: destajosorta: remesasozietate anonimo (SA): sociedad anó-nima (SA)sozietate kooperatibo (SKOOP): socie-dad cooperativa (SCOOP)sozietate mugatu (SM): sociedad limita-da (SL)sozietateen gaineko zerga: impuestosobre sociedadesstock: existencias; stocksukurtsal: sucursalsuperabit: superávitsupermerkatu: supermercadosustapen: fomento; promociónsustatu: fomentar; promoversustatzaile: promotor/a

Ttabako-denda: estancotaberna: bartailer: tallertaloitegi: talonariotarifa: tarifatarteko: mediano/atasa: tasatasazio: tasación; valoracióntaxutu: ordenarteknika: técnicateknikari: técnico/a (iz.)tekniko: técnico/a (izond.)teknologia: tecnologíatelefono-luzapen: extensión telefónicatiket: tickettinbratu: franquear

tinbratze: franqueotipifikatu: tipificartitular: titulartitulartasun: titularidadtitulazio: titulacióntitulu: título(tokian) tokiko: localtokiz aldatu: trasladartoldo: toldotramitatu: tramitartramitazio: tramitacióntransakzio: transaccióntransferentzi agindu: orden de transfe-renciatransferentzia: transferenciatransferitu: transferirtratu: 1 trato; acuerdo 2 relación; confianzatrebakuntza-ikastaro: curso de formacióntrebatze-ikastaro: curso de formacióntresneria; tresnak: enseres; material;utillajetriptiko: trípticotrukaneurri: (EKON.) cambiotrukatu; truke egin: cambiar; inter-cambiartruke: (EKON.) cambiotxanpon: moneda (pieza)txartel: tarjeta; boleto; valetxeke: chequetxeke adostu: cheque conformadotxeke zeharkatu: cheque cruzadotxikizka: al por menortxikizkako merkatari: comerciante al pormenor; minoristatxikizkako merkataritza: comercio alpor menor; comercio minoristatxikizkako salmenta: venta al por menortxikizkari: minorista; comerciante al pormenortxosten: informe

Uudal: ayuntamiento (erakundea)udal-barruti: término municipaludal(erri): municipio; término municipal

Page 145: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

143

zirriborro

udaletxe: ayuntamiento (egoitza)udaltzain: (guardia) municipal (iz.)ugazaba: patrono/aukatu; ezezkoa eman: denegaruniforme: uniforme (iz.)unitate: unidad (magnitudeena)urdaitegi: chacurteríaurgente: urgente (telegramak eta antzekoak)urritasun: déficit; escasezurtekari: (argit.) anuariourteko: anualurteko interes baliokide: interés anualequivalenteurteko kontuak: cuentas anualesurteko kuota: cuota anualurteroko: 1 anual 2 anualidadustiapen: explotaciónustiapen-kontu: cuenta de explotación

Xxahutu: gastarxede: objetivoxehatu: detallar; pormenorizarxeheka: al por menorxehekako merkatari: comerciante al pormenor; minoristaxehekako merkataritza: comercio al pormenor; comercio minoristaxehekari: detallista; minorista

Zzabaldu: extenderzaindari: patrono/a (santuez mintzatuz)zaintza: custodiazaintza: vigilanciazama: cargazapata-denda: zapateríazeharkako balioespen: estimación in-directazeharkako zerga: impuesto indirectozehatz: exacto/azehaztu: concretar; detallar; precisarzenbaketa: recuentozenbaki: número (zifra)zenbakia ipini/jarri: numerar

zenbakikuntza; zenbakitze: numeraciónzenbakitu: numerarzenbateko: importe; sumazenbateko garbi/neto: importe netozenbateko gordin: importe brutozenbateko likido: importe líquidozenbatu: contar; cuantificarzentro mediko: centro médicozerbitzu: serviciozerbitzu-sariak: honorarioszerbitzu-sektore: sector (de) servicioszerga: impuesto; tributozerga berezi: impuesto especialzerga ezarri: gravarzerga-aholkulari: asesor/a fiscalzerga-aldi: periodo impositivozerga-arintze: desgravación(zerga-)bilketa: recaudación (de impuestos)(zerga-)bilketarako bulego: (oficina de)recaudación (de impuestos)zerga-egoitza: domicilio fiscalzerga-karga: carga tributariazerga-oinarri: base imponiblezerga-tasa: tipo impositivozerga-zor: deuda tributariazergadun: contribuyentezergaduru: contribuyentezerga(k) arindu: desgravar(zergak) bildu: recaudar (impuestos)zergapeko: contribuyentezerga(pen)-kuota: cuota impositivazergapetu: gravarzergarik gabe: libre de impuestoszifra: cifrazigilatu: sellar; precintarzigilu: 1 estampilla; sello; tampón 2 precintozigilua ezarri/jarri: sellarzigor: penalizaciónzigortu: sancionarzilegi: lícito/a; légitimo/azinegotzi: concejal/azinpeko zaintzaile/jagole: guarda juradozirkulazio-zerga: impuesto de circulaciónzirriborratu: emborronar; tacharzirriborro: tachadura

Page 146: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

144

zirrimarratu

zirrimarratu: tachar; emborronarzitazio: citaciónziurtagiri: certificadoziurtapen; ziurtatze: certificaciónziurtatu: certificarzor: 1 (orok.) deuda 2 (KONT.) debezordun: deudor/azordundu: adeudar; debitarzordunketa: cargo; adeudozordunketa-kontu: cuenta de cargozorpeko: descubierto (iz.)zorpekoan egon: estar/encontrarse en des-cubiertozorpetze: endeudamientozotz egin: sortearzozketa: sorteozozketa-txartel: boleto de sorteo

zozketatu: sortearzubi-mailegu pertsonal: préstamo perso-nal puentezundaketa: sondeozuzenbide: derecho (jakin.)zuzenbide(zko) pertsona: persona jurídicazuzenbidezko aholkulari: asesor/a jurí-dico/azuzenbidezko aholkularitza: asesoríajurídicazuzendari: director/azuzendariorde: subdirector/azuzendaritza: direcciónzuzeneko balioespen: estimación directazuzeneko zerga: impuesto directozuzkidura: (KONT.) dotación

Page 147: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

145

Aa cargo de: -en ardurapean; -en kontu; -engain; -en esku; -en konturaa corto plazo: epe laburrean; epe laburreraa cuenta de: -en kontura; -en gain; -enpentzutana deducir: kentzekoa fecha fija: egun jakineraa fondo perdido: fondo galdura; itzultze-(ko)rik gabea franquear en destino: helbidean or-daintzekoa la atención de: -entzat; -i zuzenduaa la mayor brevedad posible: lehen-bailehen; ahalik eta azkarrena largo plazo: epe luzean; epe luzeraa lo sumo: gehienez (ere); gehienean;gehien dela; goitik jotaa los efectos oportunos: dagozkionondorioetarakoa mediados de: -en erdialderaa percibir: hartzekoa perjuicio de: -en kaltetan; -en kalterakoa petición del interesado/a: interesa-tuak eskatuta; interesatuaren eskariza plazo fijo: epe jakinean; epe jakineraa plazos: epeka; epetana propuesta de: -en proposamenez; -kproposatutaa prorrata: proportzionalkia rellenar por: -k betetzekoa ser posible: ahal izanez geroa tal efecto: (ondorio) horretarakoa tiempo completo: egun osoz; denboraosoza tiempo parcial: egun-zatiz; denbora--zatiza título de garantía: berme gisaa todo riesgo: arrisku orotakoa vuelta de correo: jasotakoana X días fecha: -tik X (=hainbeste) egunetaraa X días vista: ikusi eta X (=hainbeste)egunetara; ikustetik X egunetaraabaratar: merkatu; prezioa jaitsi/beheratu

abastecer: hornituabastecimiento: hornitze; hornikuntza;(fondoa) horniduraabastecimiento industrial: industri hor-niduraabonar: 1 ordaindu 2 (KONT.) abonatuabonar en cuenta: kontuan abonatuabonaré: abonu-agiri/orriabono: abonuabrir una cuenta: kontua irekiacademia: akademiaacción: 1 ekintza 2 (BUR.) akzioaceptación: 1 onarpen; onartze; onespen2 arrakasta; harrera onaceptante: onartzaileaceptar: onartuaconsejar: aholku eman; aholkatuacopio: bilketa; metaketa; pilaketaacreditar: kreditatu; bermatu; egiaztatuacreedor/a: hartzekodunacta: akta; bilera-agiriactividad: ihardueraactivo: (KONT.) aktiboactivo circulante: aktibo zirkulatzai-le/aldagarriactivo fijo: aktibo finkoactualizar: eguneratuacuerdo: 1 akordio 2 erabakiacuerdo unánime: aho batezko erabakiacumular: metatu; pilatuacusar recibo: hartu/jaso izana adierazi;hartua/jasoa adieraziacuse de recibo: hartu/jaso izanarenadierazpenadelantar: aurreratuadelanto: 1 aurrerakin; aurreratutako diru2 diru-aurreratzeadeudar: zordunduadeudo: zordunketaadjudicación: esleipen; esleitzeadjuntar: erantsi; gehitu; gaineratuadministración: administrazioadministrador/a: administratzaileadministrar: administratu; gobernatu;kudeatu

Page 148: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

146

administrativo/a

administrativo/a (iz.): administrariadmitir: onartuadquirir: erosiadquisición: erosketaafrontar un pago: ordainketari aurre eginagencia de viajes: bidai agentzia/bulegoaagente comercial: merkataritza-agente;agente komertzialagotar el plazo: mugaeguna iritsi; epeabukatu/amaituahorrar: aurreratu; aurreztuahorro: 1 aurrezki 2 aurrezteahorro a la vista: ageriko aurrezkial contado: eskura; esku gaineanal corriente: eguneanal detalle: txikizka; xehekaal día: eguneanal día siguiente: biharamuneanal dorso: atzealdean; gibelaldeanal por mayor: handizkaal por menor: txikizka; xehekaal respecto: -i dagokionez; -i buruz; -a delaetaal portador/a: eramaileari; daramanarialbañilería: igeltseritzaalbarán: emate-agirialmacén: 1 biltegi 2 denda; saltoki; saltegi;erostetxealmacenaje: biltegiratze; biltegian gordetzealmacenar: 1 biltegiratu; biltegian gorde2 bildu; metatu; pilatu 3 gorde; barruan izanalquilar; arrendar: 1 alokatu; akuratu; alo-geratu 2 errentan hartu 3 errentan eman/utzialquiler: 1 alokairu; aloger(a); akura;errenta 2 alokatze; alogeratze; akuratzealta: altaamortizable: amortizagarriamortización: amortizazioamortizar: amortizatuanexo: eranskin; gehigarrianotación: ohar; oharpenanotar: 1 oharrak hartu/idatzi 2 (KONT.)idatzi; idazpena eginanotar en cuenta: kontuan idatzi/idaz-pena egin

ante notario/a: notariaren aurreanantecedente: aurrekariantefirma: sinadura/izenpe-aurrekoanticipar: aurreratuanticipo: 1 aurrerakin; aurreratutako diru2 diru-aurreratzeantigüedad: antzinatasunanual: 1 urteko 2 urtebeteko 3 urterokoanualidad: urterokoanuario: urtekarianulación: baliogabetze; deuseztapen;ezeztapenanular: baliogabetu; bertan behera utzi;deusez(ta)tuanunciar: iragarri; iragarkia jarrianuncio: iragarkiaparejador/a: aparejadoreapartado de correos (APDO.): posta--kutxa(tila) (P.K.)apertura: irekitze; zabaltzeaplazamiento: 1 atzeratze; geroratze; atze-rapen; gerorapen 2 luzapen; luzamendu; luza-bideaplazar: 1 atzeratu; gibelatu; geroratu 2 luzatuaportación: ekarpen; ekarriaportar: 1 ekarri; ekarpena egin; gehitu;erantsi; eman 2 (ondasunak, dirua…) jarriarchivar: agiritegian gorde; artxibatuarchivo: agiritegi; artxiboarqueo: kontaketaarrendador/a: errentatzaile; akuratzaile;alokatzailearrendamiento: alokairu; akura; alokatze;akuratze; errentamenduarrendar: 1 alokatu; akuratu; alogeratu2 errentan hartu 3 errentan eman/utziarrendatario/a: errentari; maizter; akura-dun; etxetiarasegurado/a: aseguratuasegurador/a: 1 (pertsona edo enpresa)aseguratzaile 2 aseguru-etxeasegurar: aseguratu; asegurua eginasesor/a: aholkulariasesor/a fiscal: aholkulari fiskal; zerga--aholkulari

Page 149: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

147

caja registradora

asesor/a jurídico/a: aholkulari juridiko;zuzenbidezko aholkulariasesoría: aholkularitzaasesoría jurídica: aholkularitza juridiko;zuzenbidezko aholkularitzaasiento de apertura: irekiera-idazpenasignación: esleipen; esleitzeasignar: esleituasociación: elkarteasociado/a: bazkideatrasos: atzerakinakauditar: ikuskatuauditor/a: kontu-ikuskari; auditoreauditoría : 1 ikuskaritza (saila) 2 ikuspen;ikuskatzeautenti(fi)car: kautotu; baimendu; legeztatuautoescuela: autoeskolaautofinanciación: autofinantzaketaautoridades: agintariakautorización: baimenautorizado/a: baimendun; baimenduautorizar: baimena eman; baimenduauxiliar administrativo/a: administrarilaguntzaileaval: abalavalista: abal-emaileavenida: etorbide; hiribideavisar: 1 ohartarazi; abisatu; gaztigatu 2 jaki-naren gainean jarri; aurretik esan 3 jakinaraziaviso: ohar; abisu; gaztiguayuntamiento: 1 (erakundea) udal 2 (egoi-tza) udaletxe

Bbaja: 1 (lanekoa) baja 2 (BUR.) beherakadabalance: balantzebalance al: -ko balantzebalanza: balantzabancario/a: bankario; (hitz-elkarteetan)banku-bancarrota: porrot; kiebrabanco: 1 banku 2 (egoitza) banketxebanda magnética: banda magnetikobanquero/a: bankaribar: taberna

base imponible: zerga-oinarribase liquidable: likidazio-oinarribeneficiario/a: onuradunbeneficio: 1 onura 2 (EKON.) mozkin3 (ZUZ.) eskubidebeneficio fiscal: onura fiskalbeneficioso/a: onuragarri; mesedegarri;probetxugarribien privado: ondasun pribatubien público: ondasun publiko; herri--ondasunbienes: ondasunakbienes de consumo: kontsumo-ondasunakbienes de inversión: inbertsio-ondasunakbienes gananciales: irabazpidezko onda-sunak; irabazizko ondasunakbienes inmuebles: ondasun higiezinak;onibarrakbienes muebles: ondasun higigarriakbienes producción: ekoizpen/produkzio--ondasunakbienes raices: onibarrakbillete (dirua): billetebillete de banco: banku-billetebillete falso: billete faltsubodega: ardandegiboleto: txartelboleto de sorteo: zozketa-txartelbolsa: 1 poltsa 2 (EKON.) burtsabonificación: hobaribono: bonubuena acogida: arrakasta; harrera on

Ccaducar: 1 epea amaitu/bukatu; -i epeabete 2 (ZUZ.) iraungi; balioa galducaducidad: iraungipen; iraungitzecafetería: kafetegiacaja: 1 kutxa; kaxa 2 (ordaintzeko lekua)kutxacaja de ahorros: aurrezki-kutxacaja de caudales: kutxa gotorcaja de seguridad: segurtasun-kutxacaja fuerte: kutxa gotorcaja registradora: kutxa erregistratzaile

Page 150: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

148

cajero (automático)

cajero (automático): kutxazain (automatiko)calculadora: kalkulagailucalcular: kalkulatucalendario laboral: lan-egutegicalle: kale; karrikacalleja: kaleska; kale txikicallejón: kaleska; kale txikicambiar: 1 aldatu; mudatu 2 trukatu; trukeegin; (-en truke) aldatu; -ekin trukatu; ganbiatucambio: 1 aldaketa; mudantza; aldakuntza;ganbio 2 (EKON.) truke; ganbio; trukaneurricambio(s): 1 diru xehe 2 atzerako(ak);ganbioakcancelación: kitapen; kitatzecancelar: kitatucantidad: 1 (zenbakarria) kantitate 2 (zenba-kaitza) kopuru 3 diru; kopuru; zenbatekocantidad acreedora: hartzeko kantitatecapacidad: 1 edukiera; bolumen 2 ahalmen;gaitasuncapital: 1 hiriburu 2 (EKON.) kapitalcapital amortizado: kapital amortizatucarga: 1 zama; karga 2 (FIN.) kargacarga financiera: finantza-karga; kargafinantzariocarga tributaria: zerga-kargacargar: 1 zordundu 2 -i zerga ezarri/jarricargar en cuenta: kontuan zordunducargo: zordunketacarnicería: harategiacarpintería: haroztegiacarrocería: karrozeriacarta de pago: ordainketa-gutuncatálogo: katalogocatastro: katastrocédula hipotecaria: hipoteka-zedulacelebración: 1 ospakizun; ospatze 2 egite;burutzecelebrar: 1 ospatu 2 jai/festa egin 3 (bile-ra,...) egin; burutucenso: erroldacentro de enseñanza: ikastetxecentro médico: zentro medikocertificación: 1 ziurtapen; ziurtatze 2 ziur-tagiri

certificado: ziurtagiricertificado de cargas: karga-ziurtagiricertificar: ziurtatucharcutería: urdaitegicheque: txekecheque al portador: eramaile-txeke; era-mailearentzako txekecheque conformado: txeke adostucheque cruzado: txeke gurutzatucheque de ventanilla: leihatilako txekecheque nominativo: izendun txekecheque sin (provisón de) fondo(s): hor-nidura(-fondo)rik gabeko txekecifra: 1 zifra; digitu 2 zifra; zenbaki; kopurucita: hitzorducitación: dei; zitaziocitar: 1 hitzordua jarri/eman 2 (ZUZ.) deiegin; deituciudadano/a: hiritarcláusula: klausulaclave: 1 ezkutuko zenbaki 2 (INFORM.) gakocliente/a: bezeroclientela: bezeria; bezeroakclínica: klinikaclínica dental: hortz-klinikacobertura: estalduracobrar: kobratucobro: kobrantza; kobratzecobro a domicilio: etxez etxeko kobran-tza; etxez etxe kobratzecódigo: kodecódigo de identificación fiscal (CIF):identifikazio fiskaleko kode (IFK)código postal: posta-kodecoercitivo/a: behartzeko; hertsatzeko;hertsatzailecolaborar: elkarlanean aritu; lankidetzanihardun; elkarlana egincomercial: komertzial; (hitz-elkarteetan)merkataritza-comercialización: merkaturatze; komer-tzializazio; saltzecomercializar: merkaturatu; komertzia-lizatu; salducomerciante: merkatari; salerosle; dendari

Page 151: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

149

contrato eventual

comerciante al por mayor: handizkakomerkataricomerciante al por menor: txikizka-ko/xehekako merkataricomercio: 1 (iharduera) merkataritza; sale-rosketa 2 denda; saltegi; saltokicomercio al por mayor: handizkakomerkataritzacomercio al por menor: txikizkako/xehe-kako merkataritzacomercio mayorista: handizkako merka-taritzacomercio minorista: txikizkako/xehekakomerkataritzacomisión: 1 batzorde 2 (EKON.) komisio;artesaricomo máximo: gehienez (ere); gehienera(ere)compatible: bateragarricompensación: konpentsaziocompetencia: 1 (EKON.) lehia; konkurren-tzia 2 lehiakide(ak) 3 aginpidecompetidor/a: lehiakari; lehiakidecompetir: lehiatu; konkurrentzian ari izancompetitividad: lehiakortasun; konkurren-tzialtasuncompra: 1 erosketa; eroste 2 erositakocompra al contado: eskudiruko erosketacomprador/a: erosle; erostuncomprar: erosicompraventa: salerosketacomprobar; verificar: egiaztatucomprovante: egiaztagiricomunicación: 1 komunikazio; mezu 2 ja-kinarazpencomunidad: elkarte; komunitate; erkidegocomunidad de bienes: ondasun-erkidegocomunidad de vecinos: auzoak; auzo-kideakcon carácter definitivo: behin betikocon cargo a la cuenta X: X kontuarenkarguracon conocimiento de causa: jakinarengaineanconceder: eman

concejal/a: zinegotziconcepto: azalpen (inprimakietan)concesión de licencia: baimena emate;baimen-kontzesio/emakidaconcesionario/a: 1 emakidadun 2 (auto-mobilena) kontzesionarioconcurrencia: 1 jende; jendarte; jendetza2 (EKON.) konkurrentzia; lehiaconcurso: lehiaketaconcurso de acreedores: hartzekodunenlehiaketacondición: baldintzaconformidad: 1 adostasun; ados egote2 onespen; baiezko; baietz; baimenconsejero/a: 1 aholkulari 2 kontseilari3 (Eusko Jaurlaritzakoa) sailburu; (NafarroakoGobernukoa) kontseilariconsejo de administración: administra-zio-kontseiluconsumición: 1 hartutako; edandako2 edariconsumidor/a: kontsumitzaileconsumir: jan; edan; kontsumituconsumo: kontsumocontabilidad: kontabilitatecontabilizar: kontabilizatucontable: 1 (iz.) kontulari 2 (adj.) kontabili-tateko; kontularitzako; kontable; (hitz-elkar-teetan) kontabilitate-contestador (automático): erantzungailu(automatiko)contra reembolso: jasotzean ordaintzeko;errenboltso bidezcontraorden: kontraginducontrapartida: kontrakontu; kontrapartidacontraprestación: kontraprestazio; or-dain(a) emate; ordaincontratación: kontratazio; kontratatzecontratar: kontratatucontratista: kontratistacontrato: kontratucontrato a tiempo parcial: egun-zatira-ko kontratucontrato eventual: kontratu ez-finko;inoizkako kontratu

Page 152: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

150

contrato laboral

contrato laboral: lan-kontratu; kontratulaboralcontrato mercantil: merkataritza-kontratucontrato temporal: aldi baterako kontratucontribución: kontribuziocontribución (territorial) urbana: hiri-kontribuziocontribuyente: zergadun; zergapeko; zer-gadurucontrol: kontrolcontrol presupuestario: aurrekontu-kon-trolconvenio: hitzarmen; konbenioconvenio colectivo: hitzarmen kolektiboconvocar: dei egin; deituconvocatoria: deialdicooperar: elkarlanean aritu; lankidetzanihardun; elkarlana egincooperativa: kooperatibacopia: kopiacopistería: kopia-dendacorporación: korporaziocorredor de comercio: merkataritza--artekaricorreo: postacorreo electrónico: posta elektronikocorrespondencia: korrespondentzia;postatruke; gutunakcorrespondencia comercial: merkatari-tza-korrespondentziacostar: balio izan; kostatucoste: kostucosto: kostucrédito: kreditucrisis: krisialdi; krisicristalería: kristaldegi; beirategicriterio: irizpidecuadrar: (KONT.) koadratucuando proceda: hala dagokionean; halabadagokiocuantía: kopuru; zenbateko; baliocuantificar: koantifikatu; zenbatucuenta: kontucuenta a la vista: ageriko kontucuenta a plazo: eperako kontu

cuenta a plazo fijo: epe finkorako/jaki-nerako kontucuenta acreedora: hartzekodun kontucuenta bancaria: banku-kontucuenta corriente: kontu korrontecuenta de abono: abonu-kontucuenta de ahorro: aurrezki-kontucuenta de caja: kutxa-kontucuenta de cargo: zordunketa-kontucuenta de crédito: kreditu-kontucuenta de explotación: ustiapen-kontucuenta de pérdidas y ganancias: gal-du-irabazien kontucuenta de resultados: emaitza-kontucuenta deudora: kontu zorduncuenta de domiciliación: helbideratze--kontucuentas anuales: urteko kontuakcumplimetar: betecuota: kuotacuota a devolver: itzultzeko kuotacuota a ingresar: sartzeko kuotacuota anual: urteko kuotacuota constante: kuota konstantecuota impositiva: zerga(pen)-kuota; zer-gapenezko kuota; ezarpen-kuota; ezarpe-nezko kuotacuota íntegra: kuota osocuota líquida: kuota likidocuota satisfecha: kuota ordaindu; ordain-dutako kuotacuota soportada: jasandako kuotacupo: kuotacursar una solicitud: eskaera egincurso de formación: trebakuntza-ikastaro;trebatze-ikastarocustodia: zaintza

Ddaños y perjuicios: kalte-galerak; kalteak;domu-domaiakdar de alta: alta emandar de baja: baja emandar el visto bueno: oniritzia eman; ontzateman; onespena eman

Page 153: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

151

devolución de efectos

dato: datudatos personales: datu pertsonalakde antemano: aldez aurretik; aurretiaz;aurrezde carácter forzoso: nahitaezkode conformidad con: -i jarraiki; -a betez;-ekin bat; -en araberade lo contrario: bestelade mutuo acuerdo: adostasunez; batetorrizdebe: (KONT.) zordebidamente comprobado: behar beza-la egiaztatuadebitar: zordundudébito: zordeclaración de la renta: errentarenaitorpendeclarar: (ondasunak) aitortudecreto: dekretudecreto ley: lege-dekretudeducción: kenkarideducción complementaria: kenkariosagarrideducción parcial: kenkari partzialdeducción total: kenkari osodeducible: kengarrideducir: kendudefecto: 1 akats; oker 2 huts; hutsune;gabeziadefectuoso/a: akastundéficit: 1 (EKON.) defizit; ments 2 urritasun;eskasia; falta; gabeziadeficitario/a: defizitariodejar en depósito: gordailu egin; gor-dailatudemanda: (EKON.) eske; eskaridemandar: eskatudemora: berandutzadenegar: ezezkoa eman; ukatudenegar la autorización/licencia: bai-mena ukatudenominación: izen; izendapendenuncia: salaketadenunciar: salatu; salaketa egindepartamento: sail; departamentu

depositante: gordailugiledepositar; dejar en depósito: gordailuegin; gordailatudepositario/a: gordailuzaindepósito: 1 (ekin.) gordailaketa; gordetzaile2 (ond.) gordailudepósito a plazo: eperako gordailuderecho: 1 eskubide 2 (jakin.) zuzenbidederecho laboral: lan-zuzenbidederecho mercantil: merkataritza-zuzen-bidederechos de traspaso: eskualdatze-esku-bideakderogar: indargabetudesacuerdo: adostasunik ez(a); bat ez etortzedescontar: deskontatudescubierto (iz.): zorpekodescuento: deskontudescuento comercial: merkataritza-des-kontudescuento de efectos: efektu-deskontudesembolsar: ordaindudesembolso: 1 ordainketa 2 gastudesempleo: langabezia; desenplegudesgravación: zerga-arintze; desgrabaziodesgravar: zerga(k) arindu; desgrabatudesignación: izendapen; izendatzedesignar: 1 izendatu 2 aukeratu; hautatudespedir (del trabajo): lanetik bota/bi-dali; kaleratu; iraitzidespido (laboral): lanetik botatze/bidaltze;kaleratze; iraiztedestajo: somadestinatario/a: hartzailedestino: 1 helburu; xede 2 helburu; helmugadetallar: zehaztu; xehatudetallista: xehekarideterioro: narriadura; narriatze; hondatzedeuda: zordeuda tributaria: zerga-zordeudor/a: zordundevolución: itzulketa; itzultze; bihurtze;bueltatzedevolución de efectos: efektu-itzulketa;efektuak itzultze

Page 154: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

152

devolver

devolver: itzuli; bihurtu; bueltatudía/fecha de vencimiento: mugaegun;epemugadía festivo: jaiegundía hábil: astegundía inhábil: astegun ez den(a); jaiegundía laborable: lanegundía natural: egun naturaldiario: egunkari (iz.)diario/a: egunerokodietario: dietariodietas: dietakdiferencia: (MAT.) kenduradígito: digitudinero: diru(dinero en) efectivo/metálico: eskudirudinero suelto: diru xehedirector/a: zuzendaridiscoteca: dantzalekudisponible: (KONT.) erabilgarridistribución: banaketa; banatzedistribuidora: banaketa-etxe; banatzailedistrito postal: posta-barrutidocumento: agiridocumento acreditativo: egiaztagiridocumento contable: kontabilitateko do-kumentudocumento de pago: ordainketa-doku-mentu/agiridocumento nacional de identidad(DNI): nortasun agiri (nazional) (NAN; NA)domiciliar: helbideratudomicilio: 1 helbide 2 bizileku; etxedomicilio fiscal: zerga-egoitzadotación: 1 hornitze; zuzkitze; hornidura;zuzkidura; dotazio 2 (KONT.) zuzkiduradroguería: drogeriaduplicado/a: bikoiztu

Eeconómico/a: 1 merke 2 (ekonomiari da-gokiona) ekonomiko; (hitz-elkarteetan)ekonomi(a-)economizar: aurreztu; aurreratu; ekono-mizatu

edad: adineditorial: argitaletxeefectivo/a: eraginkorefecto: efektuefecto a cobrar: kobratzeko efektuefecto comercial: merkataritza-efektuefectuar un ingreso: (diru-)sarrera eginefectuar un reintegro: dirua ateraeficacia: eraginkortasunejemplar: (iz.) aleejercicio: (KONT.) ekitaldiejercicio presupuestario: aurrekontu--ekitaldiel/la abajo firmante: izenpetzen/sinatzenduena(k); izenpetzailea(k); sinatzailea(k)el día de la fecha: gaur; egun; gaurkoegunezembargar bienes: ondasunak bahituembargo: bahitura; bahikuntzaemitir: jaulkiempleado/a (iz.): enplegatu; langileemplear; dar trabajo: enplegatu; lanaemanempleo: enplegu; lanbide; lanpostuempresa: enpresaempresa asociada: enpresa elkartuempresa mercantil: merkataritza-enpresaempresario/a: enpresarien activo: ihardunean; ihardunekoen adelante: aurrerantzean; hemendikaurreraen caso afirmativo: baiezkotanen caso de conformidad: ados izanezgero; bat etorriz geroen caso de extravío: galduz geroen caso de urgencia/emergencia: es-tualdian; larrialdianen colaboración: elkarlanean; lankidetzanen cómodos plazos: epe erosoetanen conclusión: azkenik; azkenean; hitz gu-txitanen cuanto a: -i dagokionez; -a dela etaen defecto de: -ik ezeanen detrimento de: -en kaltetan; -en kalte-rako

Page 155: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

153

excedencia

en día X del corriente: hilaren X-nen efectivo: eskudirutanen ejercicio: ihardunean; ihardunekoen el día de hoy: gaur; egunen el plazo más breve posible: eperiklaburrenean; ahalik eta azkarrenen excedencia: lan-utzialdian; eszedentzianen firme: behin betikoen funciones: ihardunean; ihardunekoen igualdad de condiciones: baldintzaberdinetanen lo sucesivo: aurrerantzean; hemendikaurreraen metálico: eskudirutanen nombre y representación de: -enordez eta izeneanen pago a: -en ordainetan; -en ordainezen periodos mensuales: hilabetekaen su caso: hala badagokio; hala balegokioen su defecto: -ik ezeanen su totalidad: bere osotasunean; bereosoanen total: guztiraen virtud de: -a betez; -i jarraikienajenación: inorenganatze; besteren(ga-na)tzeencabezamiento; parte superior (delas cartas): goiburukoencargado/a: arduradun; kargudunencargar: eskatuencargo: erosketa; enkarguendeudamiento: zorpetzeendosante: endosu-emaile; endosatzaileendosar: endosatuendosatario/a: endosu-hartzaileendoso: endosuenseres: tresnak; lanabesak; tresneriaente financiero: finantza-erakundeentidad: entitate; erakundeentidad pagadora: entitate ordaintzaileentrada: sarreraentrar en vigor: indarrean sartu/jarri;jadaneko bihurtuentrega: 1 entregatze; entrega; emate 2 (li-buru eta antzekoei buruz) emanaldi

entregar: eman; entregatuenvase: ontzienvío: bidalketa; bidaltzeerrata: akats; huts; oker; errakuntzaerror: akats; oker; huts; hutsegite; errakuntzaescaparate: erakusleihoescasez: eskasia; gabezia; urritasun; falta;lazeriaescritura: eskrituraescriturar: eskriturak eginestablecimiento: establezimenduestablecimiento comercial: saltoki;saltegi; dendaestado civil: egoera zibilestado contable: kontabilitate-egoera;kontuen egoeraestado de cuentas: kontuen egoeraestado de gastos: gastuen egoeraestado de ingresos: (diru-)sarreren egoeraestafa: iruzur; maulaestafador/a: iruzurgileestafar: iruzur egin; iruzurtuestanco: estanko; tabako-dendaestándar: estandarestantería: apalategi; arasaestar/encontrarse en descubierto:zorpekoan egonestar vigente: indarrean egon; jadanekoizanestimación: kalkulu; balioespen; balioztapenestimación directa: zuzeneko balioespenestimación indirecta: zeharkako balioes-penestimación objetiva singular: banakakobalioespen objektiboestimar: balioztatu; balioetsiestructura: egituraestructuración: egituraketaetiqueta: etiketaevaluación: ebaluazio; balorazioevaluar: ebaluatu; baloratueventual: inoizkako; behin-behineko;ebentualexacto/a: doi-doi; zehatzexcedencia: eszedentzia; lan-utzialdi

Page 156: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

154

excedente

excedente (iz.): gaineratiko; soberakinexención: salbuespenexento/a: salbuetsi; libreexhibir: erakutsi; agertuexigible: (EKON.) galdagarriexigible a medio y largo plazo: epe luzeeta ertainera galdagarriexigir: exigitu; eskatuexistencias: izakinak; stockéxito; buena acogida: arrakasta; harrera onexpedidor/a; remitente: bidaltzaile;igorleexpediente: espedienteexpedir: 1 bidali; igorri 2 (agiria) egin; luzatuexpirar el plazo: mugaeguna iritsi; epeabukatu/amaituexplotación: ustiapen; esplotazioexportación: esportazioexportador/a: esportatzaileexportar: esportartuexposición: erakusketaexpropiación: desjabetze; jabetza kentzeexpropiar: desjabetu; jabetza kenduextender: 1 hedatu; zabaldu; barreiatu;destolestu 2 (agiria) bete; egin; luzatuextensión telefónica: telefono-luzapenextracto de cuentas: kontu-laburpenextravío: galera; galtze

Ffábrica: fabrika; lantegifabricación: fabrikazio; fabrikatze; iz. +-gintza (adib., altzairugintza)fabricante: fabrikatzaile; iz. + -gin/-gilefabricar: fabrikatu; eginfactura: fakturafactura de venta: salmenta-fakturafactura pro forma: pro forma fakturafacturación: fakturazio; fakturatzefacturar: fakturatufalsificar: aizundu; faltsifikatu; faltsutufalso: faltsu; gezurrezko; aizunfalta de liquidez: likideziarik eza; likidezigabezia/faltafarmacia: farmazia; botika

fecha: datafecha de caducidad: iraungitze-data/egunfecha de cierre: amaiera-egun; itxiera--datafecha de notificación: jakinarazpen--data/egunfecha de valor: balio-data/egunfecha/día de vencimiento: mugaegun;epemugaferretería: burdindegiafianza: fidantzafichero: fitxategifijar fecha: data/eguna jarri/finka-tu/zehaztufijar un plazo: epea jarri/finkatu/zehaztufinalizar: bukatu; amaitu; finitu; azken(a)eman; azkendufinanciación: finantzaketa; finantziaziofinanciación ajena: inoren/besterenfinantziaziofinanciación propia: norberaren finan-tziaziofinanciar: finantzatufiniquito: 1 kito 2 saldofirma: sinadura; izenpefirma autorizada: sinadura baimendufirmante: sinatzaile; izenpetzailefirmar: sinatu; izenpetufirmar la presente: honako hau izenpetufiscal (izond.): fiskal; (hitz-elkarteetan)zerga-fluctuación: fluktuazio; gora-beherafluctuar: fluktuatu; gora-beherak izanflujo: fluxuflujo de caja: kutxa-fluxuflujo de fondos: fondo-fluxufolio: orri; plamafolleto: foileto; liburuskafomentar: sustatufomento: sustapen; sustatzefondo: fondofondo de comercio: merkataritza-fondofondos ajenos: inoren/besteren fondoakfondos propios: norberaren fondoakfontanería: iturgintza

Page 157: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

155

huelga

forma de pago/reembolso: ordaintzeko eraformalizar: 1 formalizatu 2 legezko eginformular reclamaciones: erreklamazioakeginformulario: formulariofranquear: frankeatu; tinbratufranqueo: frankeo; frankeatze; tinbratzefranquicia: frankiziafraude: iruzur; maulafrutería: fruta-dendafuente de financiación: finantzabide;finantzatze-iturrifuera de plazo: epez kanpofuneraría: ehorztetxe

Gganancia: irabazi; mozkin; etekin; errenta;hobariganancia bruta: irabazi gordinganancia neta: irabazi garbi/netogaraje: garajegarantía: berme; garantiagarantía hipotecaria: hipoteka-bermegarantía personal: berme pertsonalgarantizado/a: bermatu; berme duen(a)garantizar: bermatu; berme emangastar: gastatu; irion; xahutugasto: gastugasto deducible: gastu kengarrigasto no deducible: gastu kenezingastos de correo: posta-gastuakgastos de personal: pertsonal-gastuakgénero: 1 salgai; jenero 2 mota; klasegerencia: gerentziagerente: kudeatzaile; gerentegestión: kudeaketa; gestiogestionar: kudeatu; gestionatugestoría: gestoriagimnasio: gimnasiogirar; librar: igorpendu; libratugirar una letra: letra igorpendu/libratugiro: igorpengiro ordinario: igorpen arruntgiro postal: postazko igorpen; posta-igorpengrandes almacenes: erostetxe handiak

gratificación: 1 eskupeko 2 hobariak;haborokinakgratis: doan; dohainikgratuito/a: doako; dohainikakogravamen: 1 karga 2 zergagravar: 1 kargatu; karga ezarri 2 zergapetu;zerga ezarrigremio: gremioguarda jurado: zinpeko zaintzaile/jagole(guardia) municipal: udaltzain

Hhaber: (KONT.) hartzekohabitante: biztanlehacer constar: agerian utzihacer efectivo: 1 diru bihurtu 2 bete; burutuhacienda: 1 ondasunak 2 ogasun; haziendaHacienda Foral: Foru Ogasun/Haziendahasta la fecha: gaur arte; (gaurko) eguneraartehasta nueva orden: besterik esan arte;besterik agindu ezeanhasta nuevo aviso: besterik esan arte;besterik agindu ezeanherboristería: belar-dendahigiene y seguridad en el trabajo: la-neko higiene eta segurtasunhipermercado: hipermerkatuhipoteca: hipotekahipotecar: hipotekatuhoja de inscripción: izena emateko orrihomologar: homologatuhonorarios: zerbitzu-sariak; ordainsariakhora de entrada: sartzeko ordu/ordutegihora de permiso: baimen-orduhora de salida: ateratzeko ordutegihora extraordinaria: aparteko ordutegi;ordu estra; ohiz kanpoko ordutegihorario al público: jendearentzako ordu;bezeroentzako orduhorario laboral: lan-ordutegi; lanorduakhostal: ostatuhotel: hotelhoy por hoy: (gaur) gaurkozhuelga: greba; lanuzte

Page 158: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

156

identificar

Iidentificar: nor den jakin; ezagutu; identifikatuilícito/a: legez kontra(ko)imagen: irudiimpagado/a: ordaingabe; ordaindu gabeimpago: ez ordaintzeimportación: inportazioimportador/a: inportatzaileimporte: zenbatekoimporte bruto: zenbateko gordinimporte líquido: zenbateko likidoimporte neto: zenbateko garbi/netoimposición: (BANK.) ezarpenimposición a plazo: eperako ezarpenimprenta: inprimategiaimpreso: inprimakiimpresora: inprimagailuimprimir: inprimatuimpuesto: zergaimpuesto de circulación: zirkulazio-zergaimpuesto de lujo: luxu-zergaimpuesto directo: zuzeneko zergaimpuesto especial: zerga bereziimpuesto indirecto: zeharkako zergaimpuesto sobre el incremento delvalor de los terrenos: lurren balio-gehi-kuntzaren gaineko zergaimpuesto sobre el patrimonio: onda-rearen gaineko zergaimpuesto sobre el valor añadido: balioerantsiaren gaineko zergaimpuesto sobre la renta: errentaren gai-neko zergaimpuesto sobre la renta de las perso-nas físicas (IRPF): pertsona fisikoen erren-taren gaineko zerga (PFEZ)impuesto sobre sociedades: sozietateengaineko zergainauguración: inaugurazioinaugurar: inauguratuincapacidad laboral permanente: lane-rako ezintasun iraunkorincapacidad laboral transitoria: lanera-ko ezintasun iragankor

incentivo (iz.): pizgarriincidente: 1 gertakari; jazoera 2 gora--behera; istiluincobrable: kobraezinincompatible: bateraezinincremento: gehitze; gehikuntzaincumplir el contrato: kontratua ez beteindebido: oker; okerreko; behar ez den(a)indemnización: kalte-ordainindemnización por daños y perjui-cios: kalte-galeren ordainketa; kalte-galerakordaintzeindemnizar: kalte-ordaina eman; kaltea(k)ordainduíndice de precios al consumo (IPC):kontsumorako prezioen indize (KPI)índice del coste de la vida: bizi-kos-tuaren indizeindustria: industriaindustrial (iz.): industriariinflación: inflazioinformación: argibideak; informazioinformar: informatuinforme: txosteninforme de auditoría: (kontu-)ikuska-tzailearen txosteninforme de gestión: kudeaketa/gestio--txosteninfracción: arau-hauste/urratzeinfraestructura: azpiegituraingresar (en cuenta): sartu (kontuan)ingresar dinero: dirua sartuingreso: diru-sarrera; sarreraingreso en efectivo/en metálico: esku-diruzko sarrerainiciativa: ekimen; iniziatibainmobiliaria: higiezinen agentziainmovilizado: ibilgetuinmovilizado inmaterial: ibilgetu inma-terial/ukiezininmovilizado material: ibilgetu mate-rial/ukigarriinmovilizados financieros: finantza-ibil-getuakinmueble: higiezin

Page 159: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

157

local

input: inputinput-output: input-outputinscribir: (ZUZ.) erregistratuinscribir(se): izena emaninscripción: 1 izena emate 2 inskripzioinsolvencia: kaudimengabeziainsolvente: kaudimengabeinspección: 1 ikuskapen; ikuskatze 2 ikus-karitzainspeccionar: ikuskatuinspector/a: ikuskatzaile; ikuskariinstancia: eskariinstitución: erakunde; instituziointerés: interesinterés anual equivalente: urteko interesbaliokideinterés bruto: interes gordinintermediario/a: artekari; arartekoinvalidar: baliogabetuinvalidez: 1 baliogabetasun; baliogabezia2 (fisikoa) elbarritasuninvalidez permanente: elbarritasuniraunkorinventariar: inbentariatu; inbentarioa egininventario: inbentarioinversión: inbertsioinversor/a: inbertitzaileinvertir: inbertituinvitación: gonbidapen; gonbitIVA repercutido: erasandako BEZIVA soportado: jasandako BEZ

Jjefe/a: buru; buruzagi; (hitz-elkarteetan)-buru; (oro har, jabea denean) nagusijornada de trabajo: lanaldi; lansaiojornal: jornal; soldata; egunsari; alokairu;alogerajoyería: bitxi-denda; bitxitegijubilación: erretiro; jubilaziojubilación anticipada: erretiro aurreratujubilación forzosa: beharturiko erretirojubilarse: erretiratu; erretiroa hartu; jubilatujuguetería: jostailu-dendajustificante: frogagiri

justificar: frogatu; justifikatu

Llámina: lamina; orrilámina a plazo: eperako orrilavandería: garbitoki; ikuztegi; latsgilencería: lentzeria; mihise-dendaletra: letraletra a la vista: ikustean ordaintzeko letraletra aceptada: letra onartuletra con gastos: letra gastudun; gastudunletraletra de cambio: ganbio-letraLetra del Tesoro: Altxorraren Letraletra devuelta: letra itzuliletra sin gastos: letra gastugabe; gastuga-beko letraley: legelibrado/a: igorpendulibrador/a: igorpentzailelibrar: igorpendu; libratulibre de impuestos: zergarik gabelibrería: liburu-dendalibreta: libretalibreta de ahorro: aurrezki-libretalibro de caja: kutxa-liburulibro de contabilidad: kontabilitate-liburulibro de cuentas: kontu-liburulibro de inventarios y balances: inben-tario eta balantzeen liburulibro de reclamaciones: erreklamazio--liburu; kexa-liburulibro diario: liburu egunkarilibro mayor: liburu nagusilicencia: lizentzia; baimenlicencia fiscal: lizentzia fiskallícito: zilegi; bidezkolímite: mugaliquidación: 1 kitatze; kitapen 2 (KONT.)likidazioliquidación a cuenta: konturako likidazioliquidar: kitatuliquidez: likidezialocal: 1 bertako; lekuko; (tokian) tokiko;etxeko 2 (hitz-elkarteetan) toki- 3 (iz.) lokal

Page 160: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

158

localidad de expedición

localidad de expedición: bidalketa-herrilonja: lonjalugar de nacimiento: jaioterrilugar de residencia: bizileku; bizitoki

Mmano de obra: eskulanmantenimiento: 1 mantenimendu 2 (per-tsonei buruz) mantenumanual (iz.): eskuliburu; gidaliburumanufactura: manufakturamáquina: makinamarca: marka (merkataritza-produktuen izena)margen bruto: marjina gordinmargen comercial: merkataritza-marjinamargen de ventas: salmenta-marjinamargen financiero: finantza-marjinamargen neto: marjina garbi/netomarginal: marjinal; bazterrekomarketing: marketingmaterial: tresnak; tresneria; materialmatrimonio: senar-emazteakmayor de edad: adin nagusiko; adinez na-gusimayoría de edad: adin-nagusitasunmayorista: handizkarimáximo: gehienezkomediana empresa: enpresa ertainmediano/a: ertain; tarteko; bitartekomedición: neurketamedida: neurrimedida de seguridad: segurtasun-neurrimedio de pago: ordainbidemembrete: idazpurumemoria: 1 memoria; oroitza-txosten2 (INFORM.) memoriamenor de edad: adin txikiko; adingabe;adinez txikimensaje: mezumensual: hilean behingo; hileroko; (argit.)hilabetekarimensualidad: 1 (hileko) soldata 2 hileko or-dainketa/kuota...; hilerokomercado: 1 azoka; merkatu 2 (EKON.) mer-katu

mercancía: salgai; merkantziamercería: mertzeriamínimo/a: gutxienezkominoría de edad: adin-txikitasunminorista: txikizkari; xehekarimobiliario: 1 altzariak 2 (ZUZ.) higigarrimodelo normalizado: eredu arautumódulo: modulumoneda: 1 txanpon (pieza) 2 moneta; dirumonetario/a: monetario; (hitz-elkarteetan)moneta-mora: berandutzamoroso/a: berankormueblería: altzari-denda; altzariakmuestra: erakusgai; laginmuestrario: erakusgaiakmultar: isundu; isuna ezarrimunicipal: (izond.) udaleko; (hitz-elkar-teetan) udalmunicipio: udal(erri)mutualidad: mutualitate

Nnegociación: negoziazionegociar: negoziatunegociar letras: letrak negoziatunegocio: 1 negozio; salerosketa 2 denda;saltoki; saltegineto: garbi; netono ha lugar: ez dagokiono habiendo más asuntos que tratar:beste aztergairik izan gabenombramiento: izendapen; izendatzenombrar: izendatunómina: nominanorma: araunorma reguladora: arau erregulatzailenormativa: arautegi; araudi; arauaknota: 1 ohar 2 kontu; fakturanota de abono: abonu-agiri/orrinotaría: notaritzanotario/a: notarinotificación: jakinarazpen; gaztigu;berriemate; abisunotificar: jakinarazi; gaztigatu; berri eman

Page 161: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

159

para su presentación donde hubiere lugar

numeración: zenbakikuntza; zenbakitzenumerar: zenbakitu; zenbakia jarri/ipininúmero: 1 (zifra) zenbaki 2 kopurunúmero de clave: zenbaki ezkutunúmero de cuenta: kontu-zenbaki

Oobjetivo: helburu; xedeobjeto: objektu; gauza; gauzaki obligación: (BUR) obligazioobligar: behartu; derrigortuobligatorio/a: derrigorrezko; nahitaezko;bete beharrekoobra: obra; (erainkuntza-)lanobsequio: opariobservación: oharocasión: aukera; egokiera; parada; abaguneocupación: lanbideoferta: eskaintzaofertar: eskainioficial: ofizialoficina: bulegooficina de correos: posta-bulegooficina del consumidor/a: kontsumitzai-learen bulegooficio: lanbideoperación: (MAT.) eragiketaoperario/a: langileóptica: optikaorden de pago : ordainketa-agindu orden de transferencia: transferentziaginduordenador: ordenadore; konputagailuordenante: agindu-emaileordenar: 1 ordenatu; ordenan jarri; txukun-du 2 agindu; manatu; ordenatuorganismo: organismoorganización: erakundeorganizar: antolatu; prestatu; eratu; organi-zatuoutput: output

Ppabellón: pabilioipacto: itun

padrón: erroldapaga extraordinaria: aparteko ordainsaripagadero en: -n ordaintzekopagador/a: ordaintzailepagar: ordaindu; pagatupagar al contado: eskura ordaindupagar al vencimiento: mugaeguneanordaindupagar en dinero contante (y sonante):eskudirutan ordaindu; eskura ordaindupagar en metálico: eskudirutan/eskudiruzordaindupagar por adelantado: aurrez/aurre-tik/aurretiaz/aldez aurretik/alde aurrezordaindupagaré (iz.): ordainduko pago: ordainketa; ordaintze; pagamendupago a cuenta: kontura ordaintzepago efectivo: eskudiruzko ordainketa;eskudiruz ordaintzepago aplazado: ordainketa geroratupáguese a: -i ordaindupanadería: okindegipapel: paperpapeleo: 1 izapideak 2 agiriakpapelera: paperontzipapelería: papertegi; paper-dendapaquete: pakete; fardelpara conocimiento del interesado/a:interesatuak jakin dezan (jakiteko)para conocimiento general: denek jakindezaten (jakiteko)para que así conste: hala ager dadin(agertzeko); hala jasota gera dadin (gera-tzeko)para que conste: agerian gera dadin(geratzeko); jasota gera dadin (geratzeko)para que tenga validez: balioa izan de-zan (izateko)para su (Vd.) conocimiento: jakinarengainean egon zaitezen; jakin dezazunpara su nueva tramitación: izapideakberriro egitekopara su presentación donde hubierelugar: behar den lekuan aurkezteko

Page 162: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

160

para su trámite

para su trámite: izapideak egitekoparado/a: langabetuparo: 1 langabezia; lanik ez(a); desenplegu2 lanuzte; geldialdi; lan-etenaldiparticipación: partaidetzapartida: (KONT.) 1 idazpen 2 partida;kontusail; sailpartida de nacimiento: jaiotza-agiripartida presupuestaria: aurrekontu-par-tida/sailpasivo: (KONT.) pasibopasivo fijo: pasibo finkopastelería: gozo-denda; gozotegipatente: patentepatrimonio: ondare; ondasunakpatrono/a: 1 nagusi; ugazaba; patroi2 (santuez mintzatuz) zaindari; patroipecuniario/a: diruzko; (hitz-elkarteetan)diru-pedido: eskaerapedir prestado: (uzteko) eskatupeletería: larru-dendapeluquería: ileapaindegipenalización: penalizazio; zigorpensión: pentsiopensión de invalidez: elbarritasun-pentsiopensión de jubilación: erretiro-pentsiopensionista: pentsiodunpequeña y mediana empresa: enpresatxiki eta ertainperceptor/a: hartzailepérdida: 1 galera; galtze 2 (ondasuneiburuz) galera; kaltepérdidas y ganancias: galdu-irabaziakperfumería: lurrin-denda; perfurme-denda;perfumeriaperiodicidad: aldizkakotasun; periodikotasunperiodo: aldi; denboraldiperiodo de liquidación: likidazio-aldiperiodo de prórroga: luzapen-aldiperiodo impositivo: ezarpen-aldi; zerga--aldiperitar: adituak aztertu; peritatuperito/a: aditu; perituperjudicar: kalte egin; gaitz egin

perjudicial: kaltegarriperjuicio: kaltepermiso: baimenpersona autorizada: baimenduriko pertsonapersona física: pertsona fisikopersona jurídica: pertsona juridiko; zuzen-bidezko pertsonapersonal (iz.): plantila; pertsonal; langileakpersonarse: agertu; aurkeztu; bertaratupescadería: arrandegipetición: eskaera; eskaripeticionario/a: eskatzailepieza: piezaplan: plan; egitasmoplan de cuentas: kontu-planplanificación: plangintzaplanificar: planifikatuplantear: azaldu; esan; proposatu; mahai-gaineratuplantilla: plantila; pertsonal; langileakplaza: 1 plaza; enparantza 2 plaza; lanpos-tua 3 plaza; merkatu; azokaplazo: epeplazo de prescripción: preskripzio-epeplazo improrrogable: epe luzaezinplazo legal: epe legalplazo máximo: gehienezko epeplazo prorrogable: epe luzagarriplazoleta: plazatxopleito: auziplica: plika; gutunazal/kartazal itxipliego de condiciones: baldintzakpliego de descargo(s): karguak kentzekoorriplus: plusplusvalía: (EKON.) plusbalio; gainbaliopoblación: 1 biztanleria; biztanleak 2 herripoderdante: ahalorde; ahalorde-emailepolígono industrial: industrialdepóliza: polizapóliza de seguro: aseguru-polizaponer al día eguneratuponer de manifiesto: agerian jarriponer en conocimiento: jakinarazipor cuenta ajena: besteren/inoren kontu

Page 163: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

161

provisión

por cuenta de: -en kontura/kontutikpor cuenta propia: norberaren kontupor duplicado: (ale) bitan; bikoizturikpor la presente: honen bidezpor orden alfabético: alfabeto(aren)hurrenkeran; ordena alfabetikoanpor orden de: -en aginduz; -k agindutapor triplicado: hirutan; hiru aletan; hiru-koizturikporcentaje: portzentaia; ehunekoportador/a: eramaileprecintar: zigilatuprecinto: zigiluprecio: prezio; salneurriprecio de venta: salneurri; salmenta-prezioprecio de venta al público (PVP): jen-dearentzako salneurri/prezio (JS; JP)preferencia: lehentasunpremio: saripresidente/a: lehendakaripresión fiscal: presio fiskalprestación de desempleo: langabezi sariprestaciones: prestazioakprestamista: mailegu-emailepréstamo: mailegupréstamo con avales: abaldun mailegu;mailegu abaldunpréstamo con garantía hipotecaria:hipoteka-bermedun mailegupréstamo hipotecario: hipoteka-mailegupréstamo personal: mailegu pertsonalpréstamo personal puente: mailegupertsonal zubi; bitarteko mailegu pertsonalpréstamo sin avales: abalik gabeko mai-legu; mailegu abalgabeprestar: mailegatu; maileguz emanprestar aval: abala eman; abalatuprestatario/a: mailegari; mailegu-hartzailepresupuestario/a: (hitz-elkarteetan)aurrekontu-presupuesto: aurrekontuprevia autorización: baimendu ondoren;baimena izan ondorenprevio pago: ordaindu ondorenprevisión: aurreikuspen

previsión presupuestaria: aurrekontu--aurreikuspenprevisto/a: aurreikusiprima: sari; primaprioridad: lehentasunprivado/a: pribatuprobar: 1 probatu 2 frogatu 3 probatu; das-tatu; mustatuprobarse: probatuprocedencia: jatorriprocedente: bidezkoproducción: produkzio; ekoizpen; ekoizteproducción de bienes: ondasunak produ-zitze/ekoizteproducir: produzitu; ekoitzi; ekoiztuproductividad: produktibitate; emankortasunproducto: produktu; ekoizkinproductor/a: produzitzaile; produktore;ekoizleprofesión: lanbide; ofizioprofesional: profesionalprograma: egitarau; programaprohibición: debeku; galarazpenprohibido/a: debekatu; galarazipromedio: batezbestekopromoción: sustapen; promoziopromotor/a: sustatzaile; eragile; bultza-tzaile; promotorepronto pago: goiz/garaiz ordaintzepropiedad: jabetzapropietario/a: jabepropuesta: proposamenprórroga: luzapenprorrogable: luzagarri; geroragarriprorrogar: 1 luzatu; geroratu 2 atzeratu;gibelatuprotestar: 1 protesta egin; protestatu 2 kexuizan/agertu; kexa izan/agertu; kexatu 3 (FIN.)protestatuprotesto: protestoproveedor/a: hornitzaileproveer: hornituprovincia: probintziaprovisión: hornitze; hornikuntza; (fondoa)hornidura

Page 164: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

162

proyecto

proyecto: proiektu; egitasmopublicación: argitalpenpublicar: argitaratu; argitara emanpublicidad: publizitatepuesta a punto: doikuntzak egite; doitzepuesta en marcha: abiarazte; mar-txan/abian jartzepuesto de trabajo: lanpostupuesto de venta: salmenta-postupunto de venta: saltoki; saltegi; denda

Qquebrar: porrot egin; kiebra eginquedar constancia: jasota geratu; ageriangeratuquedar sin validez: baliorik gabe geratu;baliorik ez izanqueja: kexaquejarse: kexatu; kexu izanquiebra: porrot; kiebraquincena: hamabostaldi; hamabost egunquincenal: hamabost egunez behingoquinquenal: bost urtez behingo; bosturtekoquinquenio: bost urte; bosturteko

Rrazón social: izen sozial; enpresa-izenrebaja: beherapen; deskonturebajar: beheratu; merkatu (prezioak)rebajas: beherapenak; merkealdiarecambio: ordezko (pieza)recargo: errekargu; gainordainrecargo de equivalencia: baliokidetasun--errekargurecaudación: 1 (zerga-)bilketa 2 bildutakodiru(-kopuru) 3 (zerga-)bilketarako bulegorecaudar: 1 (zergak) bildu 2 (dirua) bildurecepción: harrera-lekurecepcionista: harreragilereceptor/a: hartzailerecesión: atzerapenreceta: errezetarecibir: 1 hartu; jaso 2 jaso; kobratu 3 har-tu; harrera eginrecibo: ordainagiri

reclamación: erreklamaziorecomendaciones de seguridad: segur-tasun-gomendioakrecuento: zenbatze; zenbaketa; kontaketarecurso: 1 baliabide 2 (ZUZ.) errekurtso;helegitered de distribución: banaketa-sareredescuento: birdeskonturedistribuir: birbanaturédito: korrituredondear: biribilduredundar en perjuicio: -en kalterako izanreembolsar: 1 dirua i tzuli; ordaindu2 berreskuratureembolso: 1 diru-itzulketa; ordainketa2 berreskurapenregalo: opariregatear: tratua eginregateo: traturégimen general de la seguridad so-cial: gizarte-segurantzaren sistema orokorrégimen laboral: lan-erregimenregistrar: erregistraturegistro: erregistroregistro mercantil: merkataritza-erregistroreintegrar: dirua aterareintegro: diru-ateratze; ateratzerelación nominal: izen-zerrendarelaciones públicas: jendarteko harre-manak; harreman publikoakrelevar: ordezkaturelojería: erloju-dendarellenar: beteremanente: gaineratiko; soberakinremesa: 1 bidalketa; bidaltze; igortze;igorpen 2 sorta; sail 3 bidalitako; jasotakoremitente: bidaltzaile; igorleremuneración: ordaintze; ordainketa;ordain; ordainsariremunerar: ordaindu; sari emanrendimiento: etekin; errendimendurendir cuentas: kontuak emanrenovar: berritu; berriztatu; eraberriturenta: 1 (errendimendua) errenta 2 errenta;alokairu

Page 165: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

163

servicio

renta per cápita: per capita errentarentabilidad: errentagarritasunrentable: errentagarrireposición de fondos: fondoak berrizjartze; fondo-birjartzerepresentación: ordezkaritzarepresentante: ordezkarirepresentante legal: ordezkari legalrepresentar: ordezkaturequisito: baldintza; betekizunrescindir: deuseztu; deuseztaturescisión: deusezte; deuseztatze; deusez-tapenreserva: (hotel, jatetxe, etab.etan) erreserba;gordetze; erreserbatzeresguardo: ordezkagiriresidencia: 1 bizileku; bizitoki 2 egoitza;etxeresidente: 1 bertako; auzoko 2 egoiliarresidir: bizi izanresolución: erabaki; ebazpenresponsable (iz.): erantzule; arduradunrestaurante: jatetxearestitución; devolución: itzulketaresultado: 1 emaitza 2 ondorio; ondoren;ondoreretención: atxikipenretener: atxikiretirar: (salgaiei buruz) kenduretiro: erretiro; erretretaretraso: atzerapenretribución: 1 ordainsari; lansari 2 ordain-ketaretribuir: ordaindu; pagatureunión: bilera; bilkura; biltzar; batzarrevalorizar: balioa handitu/igoreventa: birsalmentarevisión: berraztertze; berriz aztertze; berri-kuste; berrikuspenriesgo: arrisku; galzoririqueza: aberastasun; ondasunrobar: lapurtu; ostu; ebatsi; lapurreta eginrobo: lapurreta; lapurtze; oste; ebaste; ebas-ketarotulación: errotulazio

rotular: errotulatu; errotuluak jarrirótulo: errotuluroyalty: royalty

Ssala de fiestas: dantzalekusalario: soldata; alokairusalario mínimo interprofesional: lanbi-de arteko gutxienezko soldatasaldar: kitatusaldo: saldosaldo acreedor: saldo hartzekodunsaldo deudor: saldo zordunsaldo disponible: saldo erabilgarrisaldo medio: batez besteko saldosalida: irteera; irtenbidesalida de emergencia: larrialdi-irtenbidesalón de belleza: apaindegisaneamiento: saneamenduse precisa: behar dugu/ditugusección: sail; atalsecretaría: idazkaritzasecretariado: idazkari-ikasketaksecretario/a: idazkarisector: sektore; -gintza/-kuntzasector servicios: zerbitzu-sektoresector terciario: hirugarren sektoresede: egoitzasegún proceda: dagokion eranseguridad: segurtasunseguridad social: gizarte-segurantzaseguro (iz.): aseguruseguro a todo riesgo: arrisku orotarakoaseguruseguro de vida: bizi-asegurusellar: zigilatu; zigilua jarri/ezarrisello: zigilusemana: 1 aste 2 (aste bateko denbora--bitartea) astebetesemanal: astean behingo; aste(ro)ko; (argit.)astekarisemestral: sei hilez behingo; sei hile(ro)ko;sei hilabeteko; (argit.) seihilabetekarisemestre: seihilekoservicio: zerbitzu

Page 166: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

164

servicio a domicilio

servicio a domicilio: etxerainoko zerbitzusi el caso así lo requiere: hala beharizanez gerosi procede: hala badagokio; hala balegokiosin más dilación: berandu gabe; luzegabesindicato: sindikatusiniestro: ezbehar; hondamensiniestro total: erabateko hondamensociedad: elkartesociedad anónima (SA): sozietate anoni-mo (SA)sociedad cooperativa (SCOOP): sozie-tate kooperatibo (SKOOP)sociedad limitada (SL): sozietate mugatu(SM)sociedad mercantil: merkataritza-sozietatesocio/a: bazkide; kidesolicitante: eskatzailesolicitar: eskatu; eskaera eginsolicitud: 1 eskaera; eskari; eskabide 2 es-kabide-orrisolvencia: kaudimensolvente: kaudimendunsondeo: zundaketa; galdeketasoporte: euskarrisortear: zotz egin; zozketatusorteo: zozketastock: izakinak; stocksubasta: enkantesubdirector/a: zuzendariordesubida de precios: prezioak igotzesubvención : dirulaguntzasubvencionar: dirulaguntza emansucursal: sukurtsalsueldo: soldatasuma: 1 kopuru; kantitate 2 batuketa (eragi-keta) 3 batura (emaitza)suma y sigue: batu eta jarraisumar: batu; batuketa eginsuministrar: -z hornitu; emansuministro: -z hornitze; ematesuperávit: superabitsuperficie: (neurria) azalerasupermercado: supermerkatu

suplemento: 1 (argit.) gehigarri; eranskin2 gehigarri; osagarri; betegarrisurtir efecto: eragina izan; ondorioa izansuscripción: harpidetzasuscriptor/a: harpidedunsuspensión de pagos: ordainketa-eten-dura; ordainketak etetesustituir: ordezkatu

Ttablón de anuncios: iragarki-oholtachadura: marratze; ezabaketa; ezaba-pen; zirriborrotachar: marratu; ezabatu; zirriborratu; zirri-marratutalonario: taloitegitaller: tailer; lantegitampón: zigilutarifa: 1 (salneurri edo zergen zerrenda)tarifa 2 tarifa; salneurri; preziotarjeta: txarteltarjeta de compra: erosketa-txarteltarjeta de crédito: kreditu-txarteltarjeta de pago: ordainketa-txartel; ordain-tzeko txarteltarjeta de visita: helbide-txartel; bisita--txarteltasa: tasatasación: tasazio; baloraziotécnica: teknikatécnico/a: 1 (izond.) tekniko 2 (iz.) teknikaritecnología: teknologiatendencia: joeratendero/a: dendaritenedor/a: edukitzailetener a su cargo: bere gain izan; bere kar-gura izantener validez: balio izan; indarra izantercera edad: hirugarren adintérmino municipal: udal-barrutiterreno: lur(sail); lur-zatitesorería: altxortegi; diruzaintzatesorero/a: altxorzain; diruzainticket: tiket; txarteltienda: denda; saltoki; saltegi; erostetxe

Page 167: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

165

venta a plazos

tienda de comestibles: janari-dendatimo: iruzur; irusakotipificar: tipifikatutipo de interés: interes-tasatipo impositivo: zerga-tasatitulación: titulazio; titulutitular: titular; jabetitular de la cuenta: kontuaren jabe/titulartitularidad: titulartasuntítulo: titulutoldo: toldo; olanatomador/a: hartzailetomar nota: gogoan hartutotal: guztizkototal a cobrar: kobratzeko guztizkototal a pagar: ordaintzeko guztizkotrabajador/a autónomo/a: norberarenkonturako/beregaineko langiletrabajador/a por cuenta ajena: ino-ren/besteren konturako langiletrabajar: lan egin; behar egintrabajo: 1 lan; behar 2 lantegi; lantokitramitación: izapidagintza; izapidatze;tramitaziotramitar: izapidatu; tramitatu; izapideakegintrámite: izapidetransacción: eragiketa; salerosketa; tran-sakziotransferencia: transferentziatransferencia bancaria: banku bidezkotransferentziatransferir: besteganatu; transferitutransporte: garraio; garraiatze; eramatetransportista: garraiolaritrasladar: tokiz aldatu; lekualdatu; eramantraslado: lekualdaketa; lekualdatzetraspasar: 1 eskualdatu; eman 2 (FIN.)intsuldatu; transferitutraspaso: 1 eskualdatze 2 (FIN.) intsuldaketatrato: tratu; akordio; hitzarmen; salerosketatrayecto: ibilbide; bide; tartetribunal: 1 (epaimahaia eta eraikuntza)auzitegi 2 epaimahaitributo: zerga

trienal: hiru urtez/urtean behingo; hiruurte(ro)kotrienio: hirurtekotrimestral: hiru hilez/hilean behingo; hiruhile(ro)ko; hiru hilabeteko; (argit.) hiruhilebe-tekaritrimestre: hiruhilekotríptico: triptikotrueque: truke

Uubicación: kokapen; kokaleku; egonleku;lekuubicar: 1 kokatu; egon 2 kokatu; ipini; jarri;ezarriunidad: (magnitudeena) unitateuniforme (iz.): uniformeurgencia: 1 larrialdi 2 presa; premiaurgente: 1 presazko; premiazko; urgente2 (telegramak eta antzekoak) urgenteusuario/a: erabiltzaileutilidad: 1 baliagarritasun; erabilgarritasun2 onura; balio; etekinutillaje: erremintak; tresnak; lanabesak;erreminteria

Vvacaciones: 1 oporrak; bakantzak; baka-zioak 2 oporraldi; opor-garaivado: (espaloikoa) pasabide; ibivale: txartelvaledero/a: baliozko; balio duen(a); balio-dunvaler: balio izanvalor: 1 balio 2 (BUR.) balorevalor añadido: balio erantsi valor catastral: katastro-baliovaloración: balorazio; baloratze; balioztatzevaloración técnica: balorazio teknikovalorar: baloratu; balioztatuvencer el plazo: mugaeguna iritsi; epeabukatu/amaituvencimiento: mugaegun; epemugaventa: 1 salmenta 2 benta; ostatuventa a plazos: epekako salmenta

Page 168: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

166

venta al contado

venta al contado: eskudiruzko salmentaventa al por mayor: handizkako salmentaventa al por menor: txikizkako salmentaventanilla: leihatilaverificar: egiaztatuviabilidad: bideragarritasun; egingarritasunviable: bideragarri; egingarriviajante; representante: saltzaileviajar: bidaiatu; bidaia eginvicepresidente/a: lehendakariordevigencia: iraunaldi; jadanekotasun; indarvigente: indarreko; jadanekovigilancia: zaintza; jagoletza

visto bueno: ontzat emana; oniritzi; onespenvíveres: elikagaiak; janariak; bizigaiakvivienda: etxebizitza; bizitzavivienda habitual: ohizko etxebizitzavotación: botazio; bozketavotar: botoa eman; botatu

Yy pico: 1 (kopuruei buruz) eta koska 2 (den-bora) joak; pasata

Zzapatería: zapata-denda

Page 169: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra

. . . BIBLIOGRAFIA . . .

ESKULIBURUAK

➢ Elhuyar, Kutxan euskaraz gidaliburua, Kutxa, 1995

➢ Fitxes de català per a comerços i empreses, Ajuntament de Torelló, 1985

➢ E. Faurat i A. Valero, Eines per al comerç. Formulari i vocabulari comercial català, Generali-tat de Catalunya, Barcelona, 1994.

HIZTEGI ETA IZENDEGIAK

➢ Elhuyar, Euskal Hiztegi Modernoa, Elhuyar-Elkar, 1994.

➢ Elhuyar, Euskara-gaztelania/Castellano-vasco hiztegia, Elhuyar, 1996

➢ Nomenclator comercial – Merkatalgo izendegia. Euskaltzaindia, 1974.

➢ A. Diaz de Lezana eta U. Arana, Administrazioko mila hitz, IVAP

GRAMATIKAK ETA BESTELAKOAK

➢ Entzi eta Ilari Zubiri, Euskal Gramatika Osoa, Didaktiker, S.A., Bilbo 1995

➢ Hizkera argiaren bidetik, IVAP, 1994

➢ Administrazio-lanerako oinarrizko euskara-ikastaroa, HAEE,1990

167

Page 170: Merkataritzan euskaraz · 2021. 3. 16. · Maileguzko hitz berriak ... ERASKINA: Euskal Herriko herrien zerrenda: erdal izena eta euskal izena.....101 Laburtzapenak: sigla, ikurra