MARCO Memoria anual 2006

MEMORIADE ACTIVIDADES2006

MEMORIA ANUAL 2006

DDeesseeññoo ggrrááffiiccooNuria Barreras

RReevviissiióónn tteexxttoossPatricia Verdial Garay

FFoottooggrraaffííaaEnrique TouriñoXoan Carlos GilTamara de la FuenteJavier Fernández Pérez de Lis

IImmpprreessiióónnCA Gráfica

Créditos © Da presente edición, a Fundación MARCO© Dos textos e das traducións, a Fundación MARCO© Das fotos, os autores

Depósito legalxxxxxx

FUNDACIÓN MARCO

Concello de VigoCaixanovaXunta de GaliciaDeputación de PontevedraMinisterio de Cultura

PADROADO

PPrreessiiddeennttaaDª.Corina Porro Martínez

VVooggaaiissD. Ignacio Javier López-Chaves CastroD. Xosé Carlos Arias MoreiraDª. Margarida Rosa Martíns VilanovaD. Julio Fernández GayosoD. José Luis Pego AlonsoD. Guillermo Brea Vila D. Luis Bará TorresDª. Josefa Casal MartínezDª. Francisca Canal GómezD. Carlos Alberdi Alonso

PPrreessiiddeennttee ddee HHoonnrraaD. Manuel Fraga Iribarne

PPaaddrrooaa ddee HHoonnrraaDª. Carlota Álvarez Basso

SSeeccrreettaarriiooD. José Riesgo Boluda

DDiirreeccttoorrD. Iñaki Martínez Antelo

MARCOMuseo de Arte Contemporánea de Vigo

PPrrooppiieettaarriiooConcello de Vigo

Proxecto financiado pola Unión Europea (FEDER)Programa INTERREG II ESPAÑA-PORTUGAL

DDiirreeccttoorrIñaki Martínez Antelo

XXeerreenntteeCarmen Rodríguez Martínez

RReessppoonnssaabbllee ddee EExxppoossiicciióónnss Agar Ledo Arias

CCoooorrddiinnaaddoorraa ddee EExxppoossiicciióónnssMarta García Viña

TTééccnniiccoo ddee MMoonnttaaxxeePaul Edward Guy

RReessppoonnssaabbllee ddee DDooccuummeennttaacciióónn ee PPuubblliiccaacciióónnssNuria Barreras Viso

RReessppoonnssaabbllee ddee CCoommuunniiccaacciióónn ee DDiiddááccttiiccaaMarta Viana Tomé

AAssiisstteennttee DDppttoo.. CCoommuunniiccaacciióónn ee DDiiddááccttiiccaaPilar Souto Soto

SSeeccrreettaarrííaa ddee DDiirreecccciióónnPatricia Verdial Garay

AAddmmiinniissttrraacciióónnAlberto Abal García


MARCOMUSEO DE ARTECONTEMPORÁNEA DE VIGO

ÍNDICEPRESENTACIÓN PRESIDENTA FUNDACIÓN MARCO7 DIRECTOR MARCO 9

1. A INSTITUCIÓN FUNDACIÓN MARCO13REUNIÓNS DE PADROADO14 INCORPORACIÓN DOMINISTERIO DE CULTURA15 COLABORACIÓNS CONOUTRAS INSTITUCIÓNS16

2. EXPOSICIÓNS EXPOSICIÓNS TEMPORAIS 21 PUBLICACIÓNS 45SELECCIÓN PRENSA 47

3. ACTIVIDADES PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 53 XORNADAS DE PORTASABERTAS 66 FEIRAS 70 CONCERTOS E FESTIVAIS 71PROGRAMACIÓN AUDIOVISUAL 75 OUTROS EVENTOS 76BIBLIOTECA 79

4. AGRUPACIÓN DE AMIGOS PRESIDENTA AAM 87 CALENDARIO DE ACTIVIDADES 89LISTA DE MEMBROS 92

5. OS DATOS INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVO 97 CIFRAS VISITANTES 2006 98COLABORACIÓN CON ENTIDADES100 PERSOAL101OUTROS SERVIZOS E INFORMACIÓN XERAL 103

MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO MARCO | 7

PRESENTACIÓN

Sempre supón un reto o primeiro ano ao fronte dunha institución como o MARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo. O seu novo director, Iñaki Martínez Antelo, asumiu o cargo coa ilusión e o reto de con-solidar a imaxe desta institución de cara ao futuro. Nesta nova etapa, o MARCO continuou sendo un espazovivo e aberto a todos os públicos, un lugar de encontro ideal para todas as persoas interesadas polas novastendencias artísticas.

A entrada do Ministerio de Cultura no Padroado da Fundación MARCO a inicios de 2006, representou o apoiodefinitivo á traxectoria impecable dun museo de nova creación, que segue consolidando día a día a súa posi-ción no panorama artístico actual. Esta nova achega permite reforzar a calidade da programación e das acti-vidades do centro, sempre co obxectivo de cultivar unha aposta cultural ambiciosa e arriscada, na liña dunhacidade dinámica e apaixonante como Vigo.

Dentro destes retos estaba o de establecer lazos con outras institucións, que se materializaba na colabora-ción, no contexto do Proxecto-Edición, dos tres centros de arte contemporánea sitos no eixo Atlántico: ACoruña (Fundación Luis Seoane)-Santiago de Compostela (CGAC)-Vigo MARCO; ou no convenio de colaboraciónasinado co Parlamento de Galicia para a programación e execución do seminario titulado Revelación do lugar.Arte e medio ambiente, por citar só dúas das accións máis salientables encadradas en liñas de colaboracióna medio-longo prazo.

O traballo conxunto en prol dun espazo vivo e aberto a todos os públicos, facéndoo un lugar de encontro idealpara aquelas persoas atraídas polas novas tendencias artísticas, fixo posible a mostra Urbanitas, unha colecti-va organizada para promover o traballo de artistas emerxentes galegos nados a partir de 1970, que exhibiron assúas propostas na planta baixa do museo e que ocuparon tamén as salas do Espazo Anexo coa selección de víde-os Videourbanitas. Concertos, performances e outras accións completaron as actividades desta nova xeraciónde artistas. Tamén novos son os artistas que compoñían a selección do comisario para a mostra Pintura mutan-te, unha exposición centrada na capacidade da pintura para se adaptar ao mundo artístico contemporáneo, quese complementaba á perfección coas actividades paralelas organizadas en torno á mostra.

A colaboración con outras institucións españolas axuda a que un museo cun orzamento limitado poida pro-gramar exposicións de alta calidade. No caso de A mostra invisible, as salas da planta baixa enchéronse de son,quedando baleiras –só en aparencia– de presenza física. Na temática do son tamén tivemos o privilexio deacoller Switch on the Power! Ruído e políticas musicais, cun conxunto de artistas vinculados dalgún xeito aofenómeno pop-rock, que marcou un fito na historia do MARCO ao levar a música fóra dos muros, cun concer-to inaugural ao aire libre aberto ao público.

Habitual xa na programación do museo é o intento por traer a Vigo a visión artística dos creadores de fóra dasnosas fronteiras. Na mostra Do revés. Artistas contemporáneos de Israel, o comisario Octavio Zaya fíxonos par-tícipes da complexidade e diversidade da arte contemporánea de Israel a través dos ollos dun grupo de creado-res contemporáneos. Ademais, dentro dun circuíto que a levaría despois a viaxar a Tailandia, Bélxica ou Holanda,a exposición O momento suspendido trouxo á nosa cidade unha coidada selección de obras da importante colec-ción do escritor holandés Han Nefkens, mecenas internacional cunha grande sensibilidade artística.

Finalmente, o Espazo Anexo tivo grande protagonismo na programación do MARCO deste ano, con traballosde investigación dos artistas presentes na mostra Vídeourbanitas, o traballo en proceso de Diego Santomé,a análise dos patios de recreo de Martín Pena ou as intervencións de Rita Rodríguez.

Pasado xa este ano 2006, o balance é moi positivo; un ano máis, animado pola ampla repercusión nos medios decomunicación con excelentes críticas ao traballo ben feito, pero sobre todo pola maioritaria acollida do público danosa cidade, cada vez máis fiel a este centro de arte, o equipo do MARCO, coa incorporación dunha nova xerentenas súas filas, demostra que sempre é un pracer seguir apoiando o mundo da cultura na nosa cidade.

Excma. Sra. Dª. Corina Porro MartínezPresidenta Fundación MARCO


PRESENTACIÓN

Esta Memoria 2006 recolle a actividade desenvolvida polo MARCO durante o meu primeiro ano á fronte da direc-ción do museo, dende que en novembro de 2005 asumise o meu novo cargo coa responsabilidade e entusiasmoque requiría un encargo destas características.

Unha tarefa que, dende un primeiro momento, concibín en función dos nosos visitantes; tanto habituais comopotenciais, público especializado, profesionais do mundo da arte, e tamén público ocasional que se achega porvez primeira á arte contemporánea. A intención é que cada un deles atope motivos para acudir ao MARCO e coñe-cer, aprender, desfrutar e desenvolver o seu sentido crítico. A programación atende a distintos factores: o intereseque poida xerar cada exposición ou actividade, a investigación sobre obras e proxectos, a atención ao noso con-torno máis achegado, a promoción de artistas e colectivos de Galicia, ou a difusión e mostra do que está a ocor-rer no contexto internacional. As actividades complementarias como visitas guiadas, cursos, obradoiros e progra-mas educativos, que teñen sido especialmente intensas neste período, axudan a unha mellor comprensión, epolo tanto a un maior desfrute, de cada mostra.

O ano 2006 estivo cheo de exposicións –na súa gran maioría de produción propia– que por diversos motivos sus-citaron grande interese no público e tiveron unha importante repercusión mediática. Asumimos certos riscos enon podemos estar máis que satisfeitos do resultado. O ano deu inicio con Urbanitas, que ofrecía claves sobre asituación actual da creación artística en Galicia. Switch on the Power! foi outro proxecto pioneiro, tanto polo seuplaneamento como polo deseño de montaxe, e A mostra invisible xerou grande expectación dentro e fóra deGalicia pola súa reflexión sobre o uso do son como creador de espazos. As persoais visións dos comisarios dasexposicións PIintura mutante, Do revés., ou O momento suspendido, puxeron sobre a mesa temas en constantedebate; e no Espazo Anexo, Diego Santomé, Martín Pena e Rita Rodríguez realizaron proxectos específicos paraun espazo que sempre supón un reto para calquera artista.

A busca de financiamento complementario, a coprodución e a itinerancia foron fórmulas eficaces para poder levara cabo algúns dos proxectos, que contaron coa colaboración doutros centros de arte –Centro Atlántico de ArteModerno de Las Palmas, Centro Cultural Montehermoso de Vitoria, Centro José Guerrero de Granada, CRAC Alsace,CGAC de Santiago, Fundación Luis Seoane d’A Coruña, Instituto Cervantes– e de entidades privadas que con-tribuíron á súa posta en marcha a través de patrocinios ou da cesión de equipamentos técnicos. Estas colabo-racións e coproducións, ademais da optimización de recursos económicos, contribúen a reforzar a presenza doMARCO no exterior, e a promover intercambios que pouco a pouco van dando os seus froitos.

Xunto ás exposicións, eixo principal da nosa actividade, se ten levado a cabo un completo programa de activi-dades nos espazos de didáctica e no salón de actos –programación audiovisual, concertos e festivais, obradoiros,cursos, seminarios, conferencias e mesas redondas– a carón da mellora dos servizos e dotacións da nosa bibliote-ca. Sen esquecer as xornadas de portas abertas que, de xeito gradual dende 2004, veñen adquirindo maior rele-vancia tanto polo elevado número de visitantes como pola participación nas actividades e a posibilidade de pro-mover a conexión entre o MARCO e a cidadanía.

Todo isto non tería sido posible sen a xenerosa colaboración das entidades fundadoras da Fundación MARCO:Concello de Vigo, Xunta de Galicia, Deputación de Pontevedra, e Caixanova, ás que en 2006 se uniu o Ministerio deCultura. A incorporación do Ministerio ao Padroado da Fundación MARCO foi sen dúbida o acontecemento máisimportante deste ano no plano institucional, tal como queda recollido nunha das páxinas desta Memoria, que ilus-tra a visita da Ministra de Cultura e o asinamento do convenio xunto coa alcaldesa de Vigo, en calidade de presi-denta da Fundación MARCO.

Vaia para estas entidades o meu recoñecemento por seguir apoiando o proxecto do MARCO, e ao equipo do museoo meu agradecemento por seren quen de levar á práctica a programación, sempre dedicando a cada actividade otempo e esforzo necesarios. Dende aquí quero facer chegar un afectuoso saúdo á nosa Agrupación de Amigos,especialmente á súa Presidenta, e a todos os nosos visitantes, que nos animan a seguir traballando para construírxuntos o MARCO que queremos.

Iñaki Martínez AnteloDirectorMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo

1. A INSTITUCIÓN FUNDACIÓN MARCO13 REUNIÓNS DE PADROADO14 INCORPORACIÓN DO MINISTERIO DECULTURA 15 COLABORACIÓN CON OUTRASINSTITUCIÓNS 16


A INSTITUCIÓN

FUNDACIÓN MARCOMARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGOPropietario: Concello de VigoProxecto cofinanciado pola Unión Europea (FEDER)Programa INTERREG II ESPAÑA-PORTUGAL

PADROADO DA FUNDACIÓN MARCOData da Acta Fundacional: 22 de outubro 2002

FUNDACIÓN MARCO

Excmo. Concello de VigoCaixanovaExcma. Xunta de GaliciaExcma. Deputación Provincial de PontevedraMinisterio de Cultura

MEMBROS DO PADROADO DA FUNDACIÓN MARCO 2006

PRESIDENTE DE HONRA: Excmo. Sr. D. Manuel Fraga IribarnePADROA DE HONRA: Dª. Carlota Álvarez Basso

Presidenta: Dª. Corina Porro Martínez

Secretario: D. José Riesgo Boluda

VocaisPolo Concello de Vigo

D. Ignacio Javier López-Chaves CastroD. Xosé Carlos Arias MoreiraDª. Margarida Rosa Martíns Vilanova

Por CaixanovaD. Julio Fernández GayosoD. José Luis Pego AlonsoD. Guillermo Brea Vila

Pola Xunta de GaliciaD. Luis Bará Torres Dª. Josefa Casal Martínez

Pola Deputación de PontevedraDª. Francisca Canal Gómez

Polo Ministerio de Cultura (dende o 11/01/2006)D. Carlos Alberdi Alonso

Director MARCO: D. Iñaki Martínez Antelo

14 | MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO


REUNIÓNS DEPADROADOLugar: Sala de Padroado2º andar MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo

n Reunión XV: Data 11/01/2006n Reunión XVI: Data20/04/2006n Reunión XVII: Data 21/06/2006n Reunión XVIII: Data 29/11/2006

O MINISTERIO DECULTURAINCORPÓRASE AOPADROADO DEFUNDACIÓN MARCO

Dende o punto de vista institucional, o acontece-mento máis importante do ano 2006 foi sen dúbidaa incorporación do Ministerio de Cultura aoPadroado da Fundación MARCO.

O 11 de xaneiro de 2006, A Ministra de Cultura,Carmen Calvo Poyato, e a Alcaldesa de Vigo, CorinaPorro Martínez –en calidade de Presidenta daFundación MARCO– asinaban en Vigo o Protocolo decolaboración polo que o Ministerio de Cultura seincorporaba ao Padroado da Fundación cunha ache-ga anual de 150.000 euros.

O Protocolo encádrase dentro das actividades doMinisterio para o fomento da arte contemporánea eda colaboración con centros de arte e museos cre-ados nos últimos anos, auspiciados por concellos ecomunidades autónomas.

O Ministerio de Cultura quixo darlle o seu inestimable apoio ao Museo de ArteContemporánea de Vigo polo éxito alcanzado na súa curta vida de existencia, pola súarepercusión nacional e internacional –tanto con exposicións propias como en colabora-ción con outros centros de arte– e polo seu impacto na cidadanía de Vigo, que o conver-teu en referencia indispensable da súa vida cultural, ademais de sinal de identidade dacidade cara ao exterior.

A entrada do Ministerio no Padroado reforza a viabilidade económica do MARCO, ao tempoque facilita o labor en rede que realiza con outros centros de arte e museos a nivelnacional e internacional.


A INSTITUCIÓN

FOTO DE XOÁN CARLOS GIL, CEDIDA POR LA VOZ DE GALICIA

COLABORACIÓNSCON OUTRASINSTITUCIÓNS

Tanto no que respecta á produción e itinerancia de exposicións, como ás actividades de formación, investiga-ción e difusión de actividades e programas, neste ano 2006 foi fundamental a colaboración do MARCO con dis-tintas institucións de dentro e fóra de Galicia, reforzando a súa vontade e capacidade de traballo en rede. Deentre elas, especialmente salientables foron a cooperación co Parlamento de Galicia no programa de activi-dades organizadas por esta institución con motivo do seu 25º Aniversario; a participación do director doMARCO nos actos inaugurais do novo Instituto Cervantes en Beijing; e a colaboración co CGAC de Santiago ea Fundación Luis Seoane d’A Coruña no contexto do Proxecto-Edición.

ARTE E MEDIO AMBIENTE: OS 25 ANOS DO PARLAMENTO DE GALICIA

O 18 de setembro de 2006 asinouse o convenio decolaboración entre o Parlamento de Galicia, aFundación MARCO e a Universidade de Vigo para aprogramación e execución do seminario titulado‘Revelación do lugar. Arte e medio ambiente’, quetivo lugar no salón de actos do museo entre o 18e o 23 de setembro.

O curso, dirixido polo profesor de Estética daUniversidade de Vigo, Alberto Ruiz de Samaniego,encádrábase dentro do programa de actos con-memorativos do 25 aniversario da Cámara autonó-mica, que o Parlamento desenvolveu durante todoo ano 2006, e no que tiveron especial importanciaas actividades relacionadas coa promoción da artecontemporánea.

A planificación e execución destas xornadas, que afondaban na interacción entre arte e medio ambientesuperando a concepción reducionista tradicional deste termo vinculada ao natural ou á paisaxe, e que conta-ron coa participación dos mellores expertos neste ámbito de investigación, só foi posible grazas a coopera-ción establecida entre as tres institucións.



A INAUGURACIÓNDO INSTITUTOCERVANTES DEBEIJINGO 14 de xullo tivo lugar a inauguración oficial do Instituto Cervantesde Beijing, presidida polos Príncipes de Asturias. Con motivo da inau-guración desta nova sede en China, o Instituto Cervantes organizouun conxunto de actividades –mesas redondas, debates, concertos,exposicións e outros espectáculos– nas que participaron, entreoutras institucións, un total de 16 museos e centros de arte contem-poránea, incluídos o MARCO de Vigo e o CGAC de Santiago deCompostela. O director do MARCO participou na mesa redonda titula-da “Conceptos, exposiciones e intercambios”, xunto con AntonioFranco Domínguez, director do MEIAC de Estremadura, e os comisa-rios e críticos de arte chinos Huang Du e Pi Li.

“Laberinto de museos” foi o título da exposición que entre o 15 de xullo e o 15 de outubro ocupou as salas donovo Instituto Cervantes de Beijing. A mostra trazaba o mapa museográfico da arte contemporánea españo-la dos últimos vinte anos, cun exhaustivo percorrido por museos e centros de arte a través de maquetas, foto-grafías, documentación impresa e audiovisual, e unha serie de proxeccións de videoarte. Neste último apar-tado, o MARCO levou a Beijing obras de artistas galegos participantes nas mostras URBANITAS e VIDEOURBA-NITAS, dúas exposicións de produción propia que ocuparon as salas da planta baixa e do Espazo Anexo doMARCO entre os meses de febreiro e xuño deste ano.

O PROXECTO-EDICIÓNO MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo, coproduce, xunto coCentro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) e a Fundación LuisSeoane, o Proxecto-Edición, unha proposta en evolución cuns límitesque se prolongarán, entre os anos 2006 e 2008, alén de cada expo-sición ou evento, e que ten como eixo a edición, en todas as súas face-tas, como ámbito creativo e como soporte para a creación artísticacontemporánea. A idea é activar a reflexión sobre a edición en Galicia,investigando sobre a amplitude do medio a través das propostas deartistas e produtores culturais seleccionados polo comisario xeral doproxecto, Manuel Olveira, director do CGAC, quen convidou ao MARCOe á Fundación Luis Seoane a formar parte deste proxecto.

A programación do Proxecto-Edición durante o ano 2006 incluíu un bonúmero de propostas expositivas, traballos de investigación, obradoi-ros e seminarios, creación de espazos de documentación e publica-cións, ademais de actividades de difusión e intercambio de experien-cias, como o I Encontro-Feira do Proxecto-Edición, que tivo lugar no Pazode Congresos de Pontevedra no mes de novembro de 2006.


A INSTITUCIÓN

2. EXPOSICIÓNS EXPOSICIÓNS TEMPORAIS21 SALAS DEEXPOSICIÓN DA PLANTA BAIXA E DO PRIMEIRO ANDAR 24ESPAZO ANEXO 38 CONVOCATORIAS E CONCURSOS 44PUBLICACIÓNS 45 SELECCIÓN PRENSA 47

A programación de exposicións temporais do MARCO, Museo de Arte Contemporáneade Vigo, reflicte o dinamismo dun espazo no que conflúen a intención de analizar asinquietudes da época contemporánea e a de provocar un diálogo co seu contexto pró-ximo. A isto únese o noso interese por realizar exposicións de produción propia —istoé, ideadas e xestionadas dende o MARCO a partir de propostas internas ou exter-nas— e por coproducir con institucións que posúan unha liña similar, para poder asíinvestigar, analizar de preto, as problemáticas que xorden no eido da creación contem-poránea poñendo especial atención no noso contexto.

O MARCO ten producido ou coproducido a totalidade das mostras do ano 2006, dezexposicións que abordan, dende a perspectiva dos seus comisarios, certas cues-tións latentes no ámbito artístico ou social. Cuestións que adquiren visualidade a tra-vés dunha investigación previa e dunha coidada selección de pezas que se atopan noespazo do museo para conformar un discurso coherente, fundamentado, diferencia-do e innovador. Ao longo de 2006, téñense revisado temas como a actual xeración decreadores en Galicia (URBANITAS e VIDEOURBANITAS), a representación do tempo, doinstante detido, como interese común a varios creadores contemporáneos (OMOMENTO SUSPENDIDO. Colección H&F), as relacións entre arte e música (SWITCH ONTHE POWER! Ruido e políticas musicais), a singularidade da arte contemporánea deIsrael e a súa vinculación cos conflitos territoriais (DO REVÉS. Artistas contemporá-neos de Israel), a renovación da linguaxe pictórica (PINTURA MUTANTE) ou a espacia-lidade fronte á non visualidade da arte con son (A MOSTRA INVISIBLE). As exposiciónscolectivas, de tese, permítennos analizar un tema mediante un desenvolvementovisual e teórico que se ve ampliado no catálogo que acompaña a mostra. Publicaciónsque nos ofrecen a posibilidade de estender o campo de discusión abríndoo a achegascríticas que van máis aló da experiencia temporal da exposición.


EXPOSICIÓNS

EXPOSICIÓNSTEMPORAIS

FOTO DE TAMARA DE LA FUENTE



A liña expositiva que se conforma ao longo dos anos, a través das exposicións e actividades complementa-rias, está en relación directa co papel do museo como catalizador da actualidade artística. En cada exposiciónponse a proba a capacidade do museo como intermediario entre o contexto próximo e outros máis arredados;como intersección onde coinciden intereses particulares e colectivos; como foro de debate e de intercambio.É certo que os intereses son diversos e tamén que o museo, ademais de atender as mencionadas particula-ridades, ha incentivar e aportar novos focos de debate. Por iso, o exercicio de facer balance da programaciónmáis recente e analizar a súa repercusión e aceptación axúdanos a redefinir os nosos intereses. O MOMEN-TO SUSPENDIDO. Colección H&F, coproducida co CRAC Alsace e comisariada por Hilde Teerlinck, xerou un deba-te sobre o coleccionismo de arte —un modelo, unha actitude— e as súas distintas vertentes. Amosou por vezprimeira en España parte da colección de Han Nefkens, escritor holandés cunha colección integrada porobras dalgúns dos autores máis salientables da historia da arte recente que se atopan depositadas en dife-rentes museos do mundo. En exposicións como URBANITAS estudouse a máis nova “xeración” de artistas quexurde en Galicia grazas á confluencia de factores que nos últimos anos teñen dinamizado o sector, como oasentamento da Facultade de Belas Artes de Pontevedra; a creación do Centro Galego de Arte Contemporáneaou do MARCO; o maior acceso ás programacións internacionais; o establecemento dun grupo de críticos quetraballan dende Galicia, etc. A investigación desenvolvida polos comisarios —Iñaki Martínez Antelo e CarlotaÁlvarez Basso— permitiu reunir nun mesmo espazo pezas de creadores formados no mesmo contexto, ana-lizar a diversidade tanto formal como conceptual das pezas, os seus intereses comúns, as súas particulari-dades, etc. Un achegamento similar ao do comisario Octavio Zaya cando estuda o contexto artístico israelí naexposición DO REVÉS. Artistas contemporáneos de Israel. Formada por pezas de quince artistas, nesta selec-ción adiviñábanse inquietudes comúns. Os artistas debuxan, dende a diversidade, un panorama que reflic-te un presente conflitivo, unha realidade sociopolítica complexa que traspasa o ámbito artístico a travésdunha xeración de creadores que reflexionan e dialogan co espectador.

A contaminación de linguaxes, a constante interacción e diálogo entre distintas disciplinas foi analizada enSWITCH ON THE POWER! Ruído e políticas musicais, unha completa análise das interaccións entre música eartes visuais que Xabier Arakistain presentou por vez primeira no MARCO. A mostra, unha coprodución coCentro Atlántico de Arte Moderno (CAAM) de Las Palmas e o centro Cultural Montehermoso de Vitoria, supu-xo un achegamento, a través de diferentes linguaxes, a un conxunto de artistas que comparten interesescomúns e unha intención, a artístico-performativa, que actúa como nexo de unión entre as pezas, videocre-acións, videoclips musicais ou performances. Esa contaminación, esa “intertextualidade” visual, alcanza


EXPOSICIÓNS

outra dimensión cando analizamos a renovación da lin-guaxe pictórica, as transformacións, desaparicións e rea-paricións da pintura, inmersa nunha sorte de constanteredefinición. Supón, sen dúbida ningunha, un importantedebate que o comisario Ignacio Pérez-Jofre propuxo naexposición PINTURA MUTANTE, onde a intención pictóricase converte no fin último. Pintura como concepto, alén daforma, que agrupa soportes, técnicas, formatos; pinturaexpandida.

A MOSTRA INVISIBLE, coproducida co Centro José Guerrerode Granada, responde ao noso interese por aportar novasvisións sobre temas que permitan un achegamento á his-toria da arte máis recente. A partir de obras históricas deKurt Schwitters, Raoul Hausmann ou Luigi Russolo, ocomisario Delfim Sardo elaborou unha tese que convida areflexionar sobre o son como medio, o son —en especiala voz humana— como elemento corpóreo que outorgafisicidade ao ser percibido polo espectador, que adquireun papel activo no momento en que a súa experiencia se

engade á obra e ao espazo no que está emprazada.

Se ben, como comentabamos, o MARCO mantén un interese por producir e coprodu-cir exposicións temáticas, a especial dedicación ao noso contexto próximo aníma-nos a manter unha programación de mostras individuais no Espazo Anexo, unhasala de exposicións na que ao longo do ano se producen proxectos de artistas gale-gos pensados especificamente para este lugar. DIEGO SANTOMÉ, un dos creadoresde Galicia que máis proxección ven tendo nos últimos anos, deu mostra da versati-lidade que o soporte adquire nas súas producións, convertendo o proceso en partefundamental das súas pezas. O resultado, neste caso, foi o filme no que o artistareflexiona sobre a relación entre arte e vida, no que Santomé destina o orzamentode produción dunha exposición a mellorar as condicións de vida de cidadáns ensituacións económicas precarias. MARTÍN PENA, representante das primeiras xera-cións formadas na Facultade de Belas Artes de Pontevedra, converteu a sala deproxectos nun lugar de encontro para recoller experiencias en torno aos patios derecreo dos centros de ensino de Galicia, lugares vinculados á memoria individualpero que ao tempo debuxan un retrato invisible da sociedade. O resultado é unarquivo aberto integrado no Proxecto-edición, iniciativa promovida polo CentroGalego de Arte Contemporánea, a Fundación Luis Seoane e o MARCO. O carácterprocesual que adquiren os proxectos de Diego Santomé e Martín Pena, unido áexperiencia do visitante, conforman as preocupacións de RITA RODRÍGUEZ, que enga-diu ao carácter visual tipicamente asociado ao espazo expositivo a experiencia dapercepción sonora. Tanto estes proxectos como o ciclo VIDEOURBANITAS —unhaselección de pezas audiovisuais de artistas galegos novos— dan mostra do carác-ter experimental, participativo e dinámico do Espazo Anexo, un claro exemplo davontade de apoiar a produción que, entendemos, se ha dar dende as institucións.

Agar Ledo Arias e Marta García ViñaDepartamento de Exposicións



FICHA TÉCNICA

DATAS20 xaneiro - 7 maio 2006

LUGARSalas de exposición do primeiro andar

PRODUCIÓNCRAC Alsace, Francia

COMISARIAHilde Teerlinck

SALASDE EXPOSICIÓN DA PLANTA BAIXA E DO PRIMEIROANDAR

O MOMENTO SUSPENDIDO OBRAS DA COLECCIÓN H&F, HOLANDA

O MOMENTO SUSPENDIDO trouxo ao MARCO unha selección de obras da Colección H&F realizada porHilde Teerlinck en colaboración con Han Nefkens, propietario da colección. Tras a súa inauguración nasede do CRAC Alsace en Altkirch, en 2005, a exposición viaxou a Vigo para comezar unha itineranciaque a levaría a Tailandia, Bélxica e Holanda. Esta mostra colectiva incluía pinturas, fotografías, víde-os, instalacións e esculturas dunha vintena de artistas internacionais.

O fío argumental adiviñábase no título da exposición: ‘The Suspended Moment’ [o momento ou otempo suspendido] fai referencia á tensión, ao suspense –no seu sentido máis cinematográfico– perocontrapón esta emoción, esta excitación, á fugacidade e transitoriedade dun instante, xogando cunhacontradición semellante á dos ‘ollos pechados de par en par’ do título da derradeira película de StanleyKubrick, Eyes wide shut.


EXPOSICIÓNS

AA CCOOLLEECCCCIIÓÓNN HH&&FF

A colección H&F foi creada polo escritor holandés HHaann NNeeffkkeennss(Róterdam, 1954) a partir do ano 2000. Malia a súa recente creación,a colección ten xa prestixio internacional e inclúe nomes de grandesartistas contemporáneos. Para a adquisición de obras, Nefkens contaco asesoramento de Sjarel Ex, director do Museum Boijmans vanBeuningen de Róterdam. Practicamente todas as obras da colecciónatópanse en depósito en diferentes museos, cos que se teñen estable-cido convenios de colaboración: Centraal Museum de Utrecht, Museo deArte Contemporánea de Reykjavik, Museum de Pont en Tilburg, HuisMarseille en Ámsterdam, e Museum Boijmans van Beuningen enRóterdam. Na actualidade, Han Nefkens vive en Londres, con esporádi-cas estancias en Barcelona, e ademais do seu papel como coleccionis-ta desenvolve unha notable labor como mecenas e promotor de proxec-tos artísticos cunha clara función social, especialmente no que se refi-re á loita contra a SIDA.

CCOOMMIISSAARRIIAAHilde Teerlinck é directora do FRAC Nord-Pas de Calais/Dunkerquedende setembro de 2006, cargo que asumiu tras dirixir, entre 2002 e2006, o CRAC Alsace (Altkirch). Entre 1999 e 2002 combinou o seu tra-ballo como docente na Escola Superior de Arte de Perpiñán co seu tra-ballo como crítica de arte e colaboradora en diversas publicacións comoParkett, Kunstforum, Kunst nu, Artefactum, Transversal, Quaderns, eArs Mediterranea, e a súa labor como comisaria do Espace d´ArtContemporain - Halle au Poisson en Perpiñán. Anteriormente fora direc-tora artística e coordinadora do Pavillón Mies van der Rohe de Barcelona(1993-2000).

ARTISTAS

Otto Berchem (Milford, EEUU, 1967. Vive e traballa en Ámsterdam)Victor Boullet (Oslo, Noruega, 1969. Vive e traballa en Londres)Angela Bulloch (Fort Frances, Canadá, 1966. Vive e traballa en Londres)Bernard Frize (Saint-Mandé, Francia, 1954. Vive e traballa en París)Felix Gonzalez-Torres (Guáimaro, Cuba, 1957 – Miami, EEUU, 1996)Dan Graham (Urbana, EEUU, 1942. Vive e traballa en Nova York)Naoya Hatakeyama (Iwata, Xapón, 1958. Vive e traballa en Toquio)Roni Horn (Nova York, EEUU, 1955. Vive e traballa en Nova York)Prudencio Irazábal (Puentelarrá, Álava, 1954. Vive e traballa en Nova York)Gérald van der Kaap (Enschede, Holanda, 1959. Vive e traballa en Ámsterdam)Paul Kooiker (Róterdam, Holanda, 1964. Vive e traballa en Ámsterdam)Thomas Rentmeister (Reken, Westfalia, Alemaña, 1964. Vive e traballa en Berlín)Fabien Rigobert (Calais, Francia, 1968. Vive e traballa en París)Karin Sander (Bensberg, Alemaña, 1957. Vive e traballa en Stuttgart)Jörg Sasse (Bad Salzuflen, Alemaña, 1962. Vive e traballa en Düsseldorf)Hrafnkell Sigurdsson (Reikiavik, Islandia, 1963. Vive e traballa en Londres)Sam Taylor-Wood (Londres, Reino Unido, 1967. Vive e traballa en Londres)Diana Thater (San Francisco, EEUU, 1962. Vive e traballa en Los Angeles)Jeff Wall (Vancouver, Canadá, 1946. Vive e traballa en Vancouver)Erwin Wurm (Bruck an der Mur, Austria, 1954. Vive e traballa en Viena)

“Que ocorrería se puidésemos deter o tempo por un instante? Na miñaopinión, esta exposición ofrece unha oportunidade única para poñelo enpráctica. Os artistas seleccionados semellan terse feito unha preguntasimilar. O MOMENTO SUSPENDIDO é unha mostra que, tal como o seutítulo suxire, hai que experimentar. E ha de ser unha experiencia subxec-tiva, porque apela á sensibilidade de cada quen. Componse de fragmen-tos e momentos seleccionados que os artistas elixiron persoalmente porrazóns moi particulares. Convido os espectadores a que se tomen o seutempo, fagan unha pausa, e dediquen polo menos ‘un minuto’ a descu-brir a posición individual de cada un. Porque... non se pode lembrar o quese elixe esquecer”.

Hilde Teerlink



URBANITAS

Unha reflexión motivada pola necesidade de dar visibilidade e apoio aos artistas galegos máis novos, na súamaioría procedentes da Facultade de Belas Artes de Pontevedra, foi o punto de partida de URBANITAS, que pre-sentaba o traballo de trinta artistas nados a partir de 1970. A idea, non obstante, non era presentar unha novaxeración como tal, senón tomarlle o pulso á contorna máis inmediata e amosar un panorama do que estabaa acontecer ao noso redor. A expectación xerada dende a fase de investigación levou a ampliar a base do pro-xecto e dar cabida a máis artistas e obras, tentando que estivesen reflectidas visións e actitudes moi diver-sas. A maior parte das pezas –entre as que se incluían esculturas, instalacións, pinturas murais, graffiti, ins-talacións sonoras, vídeos, fotografías ou debuxos– foron producidas especificamente para esta mostra.

En URBANITAS, a multiplicidade de soportes era reflexo de moi diversos planeamentos creativos, que non obs-tante deixaban entrever algúns fíos condutores: reflexións e intervencións sobre a contorna urbana; creaciónde mundos propios ou de escenografías; preguntas sobre a función do museo, o mundo da arte e a propiaarquitectura do MARCO; utilización de novas tecnoloxías; e numerosas combinacións de xestos lúdicos e refle-xivos, momentos transcendentes disfrazados con toques de humor. Entre todo isto, un elemento fundamen-tal foi a atención ao proceso en si mesmo e a énfase nas técnicas e materiais –a maioría nada convencionais–que ían dende o graffiti e a intervención directa sobre os muros, ata a creación de territorios híbridos entre oson, a música, a performance e as artes visuais, pasando por múltiples procedementos técnicos que se podenaplicar a obxectos ou fotografías, pero tamén a pezas de vídeo ou obras de arte sonora dixital.

En consonancia coa súa inmediatez, a exposición abriu as portas a novas achegas, co programa URBANITAS AESCENA nun dos patios da planta baixa, que durante o tempo da exposición se converteu en escenario para con-certos, performances ou accións de artistas participantes e convidados. Ademais, como parte deste proxecto perotamén como proposta expositiva en si mesma, o Espazo Anexo acolleu a mostra VIDEOURBANITAS, na que seamosaban en continuidade os traballos en vídeo de varios dos artistas presentes na exposición.

Tanto pola súa repercusión en medios como polo número e perfil dos seus visitantes, e polas iniciativas xera-das ao seu redor, URBANITAS superou con creces as expectativas máis optimistas e significou un reencontrocon certos sectores artísticos, e a captación de novos públicos.

FICHA TÉCNICA

DATAS3 febreiro – 18 xuño 2006

LUGARSalas de exposición da plantabaixa

PRODUCIÓNMARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo

COLABORACIÓNDirección General de BellasArtes y Bienes Culturales,Ministerio de CulturaLG ElectronicsMontana Colors S.L.

COMISARIOSIñaki Martínez Antelo e CarlotaÁlvarez Basso


EXPOSICIÓNS

ARTISTAS

Mónica Alonso (A Fonsagrada, Lugo, 1970)Oliver Añón (Barcelona, 1982)Servando Barreiro (O Grove, Pontevedra, 1979)Vicente Blanco (Cee, A Coruña, 1974)Antón Cabaleiro (Santiago de Compostela, 1977)Maribel Castro (A Coruña, 1981)Isaac Cordal (Pontevedra, 1974)El Tiñas (Vigo, Pontevedra, 1980)Suso Fandiño (Santiago de Compostela, 1971)Félix Fernández (Viveiro, Lugo, 1977)Arturo Fuentes (Ourense, 1975)Amaya González Reyes (Sanxenxo, Pontevedra, 1979)Kiko (Vigo, Pontevedra, 1982)Pancho Lapeña (Vigo, Pontevedra, 1976)Chiu Longina (Pobra de Trives, Ourense, 1970)Carlos Maciá (Lugo, 1977)Loreto Martínez Troncoso (Vigo, Pontevedra, 1978)Fran Meana (Avilés, Asturias, 1982)Berio Molina (A Fonsagrada, Lugo, 1979)Antía Moure (Monforte de Lemos, Lugo, 1981)Nano 4814 (Vigo, Pontevedra, 1978)Álvaro Negro (Lalín, Pontevedra, 1973)Carme Nogueira (Vigo, Pontevedra, 1970)Pavlo Orza (Zamora, 1971)Pelucas (Vigo, Pontevedra, 1980)Pablo Pérez (Vilagarcía de Arousa, Pontevedra, 1980)Jorge Perianes (Ourense, 1974)Rubén Ramos Balsa (Santiago de Compostela, 1978)Ruben Santiago (Sarria, Lugo, 1974)Tay (Vigo, Pontevedra, 1982)



Actividades complementariasUURRBBAANNIITTAASS AA EESSCCEENNAA

CONCERTO INAUGURAL URBANITASGrupo TELÉMACO (Lugo) + Dj Ningunos (Vigo)venres 3 febreiro

O Fillo Pausado (Vigo) + Jiménez del Oso (Santiago) +Djs Dose (Vigo)venres 3 marzo

TAB (A Coruña) + AUSTRIA (Pontevedra) +DJ SinSalaudio (Vigo)venres 7 abril

Colectivo Arkestra + Mwëslee + Armadillo (Vigo)venres 5 de maio

FESTA CLAUSURA URBANITASColectivo Alg-a presenta: “Census”, por LUDD (experimen-tación teatral) + Neno Oscuro (Poesía Sonora)sábado 17 de xuño

TTAALLLLEERR DDEE AARRTTIISSTTAAMónica Alonso. “De principio a fin: procesos deintervención espacial”Datas: do 24 ao 28 de abril

VVIIDDEEOOUURRBBAANNIITTAASSObras en vídeo de: Vicente Blanco, Antón Cabaleiro,Suso Fandiño, Félix Fernández, Amaya González Reyes,Berio Molina, Rubén Ramos Balsa, Ruben SantiagoDatas: do 3 de febreiro ao 18 de xuñoEspazo Anexo


EXPOSICIÓNS

SWITCH ON THE POWER! RUÍDO E POLÍTICAS MUSICAIS

Dende principios do século XX, varias correntes artísticasestán a redefinir dende diversas frontes os conceptos deArte e Artista, forzando, entre outras cuestións, os territo-rios limítrofes entre as artes visuais e outras disciplinasque se consideraron e se consideran ‘menores’, como apublicidade, a moda, ou a música popular.

Cun novidoso deseño de montaxe coas salas escurecidase sistema de son discriminatorio, SWITCH ON THE POWER!Ruído e políticas musicais reunía nun mesmo espazoexpositivo a unha serie de artistas procedentes do mundoda arte e da música, que comparten estratexias prefor-mativas e estéticas. A través de pezas artísticas e docu-mentos videográficos, esta exposición poñía de relevo e ávez afondaba nas interaccións que xorden entre estas dis-ciplinas artísticas, centrándose na singularidade dunhasprácticas discursivas comúns tanto a artistas do pop, dorock e doutros estilos musicais, como a artistas visuais.

“O título da mostra –Switch on the Power!– xoga coa poli-semia da frase en inglés (conecta a corrente/activa opoder), e alude ao espírito de inmediatez e autonomíaque con frecuencia caracterizou estes movementos musi-cais e artísticos. O subtítulo –Ruído e Políticas Musicais–incide no carácter subversivo destas prácticas, no ruídoentendido coma elemento perturbador que se introducenun sistema coa pretensión de modificalo, e na necesida-de de contemplar esas prácticas como políticas que pre-sentan estruturas e linguaxes propias”.

Xabier Arakistain

CCOOMMIISSAARRIIOOXabier Arakistain, actual director do Centro Cultural Montehermoso de Vitoria, foi responsable de programaciónda Sala de Exposicións da Fundación Bilbao Arte Fundazioa entre os anos 2001 e 2003. Entre os seus traba-llos como comisario independente salientan as exposicións Trans Sexual Express Barcelona 2001 (Centre d’ArtSanta Mónica, Barcelona), Trans Sexual Express Budapest 2001 (Mücksarnok Kunstahalle, Budapest) e TransSexual Express A Coruña 2002 (Kiosko Alfonso, A Coruña), o proxecto Anunciando un nuevo presente, TraceyEmin y Gaüeca na Gran Bilbao Magazine (2002), a retrospectiva dedicada a Leigh Bowery no Museo Textil deBarcelona (2004), e a exposición Para todos los públicos/For all audiences na Sala Rekalde de Bilbao (2006).Actualmente prepara a mostra Kiss Kiss Bang Bang, 45 años de arte y feminismo, que se inaugurará en xuñode 2007 no Museo de Belas Artes de Bilbao.



ARTISTAS

Alaska & Nacho Canut (México, 1963; Valencia, 1957)Laurie Anderson (Chicago, EEUU, 1947)Anat Ben-David (Xerusalén, Israel, 1971)Tobias Bernstrup (Nova York, EEUU, 1970)Leigh Bowery (Junshine, Australia, 1961 - Londres, Reino Unido, 1994)Carles Congost (Olot, Girona, 1970)Chicks on Speed (Alex Murray-Leslie, Australia; Melissa Logan, EEUU; Anat Ben-David,

Reino Unido; Kathrin Glas, Alemaña; Al Steiner, EEUU)Chico y Chica (José Luis Rebollo, Bilbao, 1966; Alicia San Juan, Bilbao, 1967)DAF (Deutsch Amerikanische Freundschaft)Jon Mikel Euba (Amorebieta, Bilbao, 1967)Iain Forsyth & Jane 1972 (Reino Unido, 1973; Reino Unido, 1972)Dan Graham (Urbana, Illinois, EEUU, 1942)Nina Hagen (Berlín, Alemaña, 1955)Pam Hogg (Escocia)Killer Barbies (Vigo, Pontevedra)Chris KordaKraftwerk (grupo fundado en Düsseldorf, Alemaña, en 1970)Ladypat (Arbroath, Escocia, 1970)Lene Lovich (Detroit, EEUU, 1949)Begoña Muñoz (Pamplona, Navarra, 1971)Yoko Ono (Tokio, Xapón, 1933; vive e traballa en Nova York)Genesis P-Orridge (Manchester, Reino Unido, 1950)Peaches (Toronto, Canadá)Planningtorock (Janine Rostron, Bolton, Reino Unido; vive e traballa en Berlín)Siouxsie Sioux (Londres, Reino Unido, 1957)Jean-Luc Verna (Niza, Francia, 1966)Andy Warhol (Forest City, Pennsylvania, EEUU, 1928 – Nova York, EEUU, 1967)

IITTIINNEERRAANNCCIIAA DDAA EEXXPPOOSSIICCIIÓÓNNMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo (9 xuño – 17 setembro 2006)CAAM, Centro Atlántico de Arte Moderno, As Palmas (17 outubro 2006 – 7 xaneiro 2007)Centro Cultural Montehermoso, Vitoria (2 febreiro – 4 maio 2007)

FICHA TÉCNICA

DATAS9 xuño - 17 setembro 2006


COPRODUCIÓNMARCO, Museo de Arte Contemporánea de VigoCAAM, Centro Atlántico de Arte Moderno, LasPalmasCentro Cultural Montehermoso, Vitoria

COLABORACIÓNTVE S.A.RADIVIDEO S.L.

COMISARIOXabier Arakistain


EXPOSICIÓNS

Actividades complementarias

CCOONNCCEERRTTOO IINNAAUUGGUURRAALL SWITCH ON THE POWER! Ruído e políticas musicaisCon actuacións especiais de Pam Hogg, Anat Ben-David,Chicks on Speed, Alaska & Nacho CanutDj convidado: RNSTvenres 9 xuñoPraza peonil posterior (R/Progreso)Produción: Sinsalaudio

A excelente acollida de público da xornada inaugural tivoo seu mellor reflexo no primeiro concerto ao aire libreorganizado no MARCO, coas espectaculares actuaciónsde varios dos artistas presentes na exposición, e coaparticipación do vigués RNST como Dj convidado.

PPEERRFFOORRMMAANNCCEE CCHHIICCKKSS OONN SSPPEEEEDD:: MMuussiiccaall IIlllluussttrraattiioonnss13, 14 e 15 de xuñosalas de exposición do primeiro andar

A exposición complementouse coa presentación daperformance Musical Illustrations [Ilustracións musicais]do grupo CHICKS ON SPEED, integrado nesta ocasión porAlex Murray-Leslie (Australia), Melissa Logan (EEUU),Anat Ben-David (Reino Unido), Kathrin Glas (Alemaña) eAl Steiner (EEUU). A experiencia foi gravada e editada nunvídeo que pasou a exhibirse nas salas do primeiro andarcomo parte integrante da mostra.



ARTISTAS

Keren Assaf (Ashkelon, Israel, 1978; vive e traballa en Tel Aviv)Yael Bartana (Afula, Israel, 1970; vive e traballa en Tel Aviv e Ámsterdam)Guy Ben-Ner (Ramat Gan, Israel, 1969; vive e traballa en Nova York)Ori Gersht (Tel Aviv, Israel; vive e traballa en Londres)Varda Getzow (Jaffa, Israel; vive e traballa en Tel Aviv e Berlín)Talia Keinan (Raanana, Israel, 1978; vive e traballa en Tel Aviv)Miki Kratsman (Arxentina, 1959; vive en Israel dende 1971)Sigalit Landau (Jerusalén, 1969; vive e traballa en Tel Aviv)Adi Nes (Kiryat Gat, Israel, 1966; vive e traballa en Tel Aviv)Eliezer Sonnenschein (Haifa, Israel, 1969; vive e traballa en Tel Aviv)Gal Weinstein (Ramat Gan, Israel, 1970; vive e traballa en Tel Aviv)Nadav Weissman (Haifa, Israel, 1969; vive e traballa en Tel Aviv)Sharon Ya’ari (Holon, Israel, 1966; vive e traballa en Tel Aviv)Rona Yefman (Tivon, Israel, 1972; vive e traballa en Tel Aviv)

DO REVÉSARTISTASCONTEMPORÁNEOSDE ISRAEL

A selección do comisario Octavio Zaya para estaexposición incluía un total de catorce artistas quenon foron elixidos como representantes da arte deIsrael, senón como mostra da complexidade e diver-sidade da arte contemporánea dese país, convisións subxectivas, coas súas contradicións, múl-tiples sentidos e interpretacións. A intención eraachegarse ao carácter e sentido das prácticas e pro-dución artística dun grupo de creadores contempo-ráneos de orixe israelí.

Lonxe de calquera discurso institucional ou intentode instrumentalización política, si existía en cambiounha clara intención de contribuír a unha mellordifusión da obra de artistas –na súa maioría emer-xentes pero que empezan a despuntar internacio-nalmente– que por diversos motivos son practica-mente descoñecidos en España.


EXPOSICIÓNS

FICHA TÉCNICA

DATAS7 xullo - 8 outubro 2006

LUGARSalas de exposición da plan-ta baixa


COLABORACIÓNMinisterio de AsuntosExteriores de Israel1986-2006, XX AniversarioRelaciones España-Israel

COMISARIOOctavio Zaya

“Se algo caracteriza a este grupo de artistas no seu conxunto, se hai algo que os identifique, é unha ten-sión entre a realidade na que viven, entre a realidade que padecen, que experimentan, que constrúen, queconfiguran e recrean nas súas obras, e o barullo interno das súas subxectividades. Incluso cando se refi-ren a situacións e temas sociais e políticos, o que representan, o que proxectan, sempre é unha proposi-ción inquietante, ás veces contida, ás veces silenciosa, de cote indirecta e sempre oblicua, sen linealida-de, sen temporalidade, transcendendo sempre o particular e o específico ata transformar a concreción erealidade do Holocausto, a guerra, o terrorismo, a ocupación ou a inseguridade da vida diaria que confron-tan, en ficcións de violencia, de temor, de morte e de ansiedade subxectivas, que nos implican a todos porigual. A interioridade vólvese do revés, expoñendo, revelando as entrañas da súa ansiedade”.

Octavio Zaya

CCOOMMIISSAARRIIOOOctavio Zaya naceu nas Illas Canarias e vive en Nova York dende 1978. Comisario independente, é asesordo Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León, MUSAC; co-director da revista Atlántica, publicada poloCAAM de Las Palmas; membro do consello editorial de NKA Journal of Contemporary African Art (CornellUniversity, N.Y.), da publicación de arte electrónica para a web Lab 71 (N.Y.), e corresponsal de Flash Arten Estados Unidos. Foi un dos comisarios da Documenta 11 (2002) como parte do equipo curatorial diri-xido por Okwui Enwezor, así como un dos comisarios da primeira e segunda edición da Bienal deJohannesburgo (1995 e 1997).

Actividadescomplementarias

OOLLLLAADDAASS DDOO RREEVVÉÉSS.. OObbrraaddooiirrooss iinnffaannttííss ddee vveerráánnDatas: do 11 de xullo ao 2 de setembro Horario: de martes a sábados, de 12.00 a 14.00Lugar: Laboratorio das Artes (espazo de didáctica no1º andar)



PINTURA MUTANTE

A pintura non morreu. Como un organismo vivo, adáptase ás novas situacións, mestúrase e contamínase con todo aqui-lo que a rodea —cine, fotografía, deseño, arquitectura, urbanismo, banda deseñada, ilustración, etc.— nútrese de todasas experiencias da cultura circundante e responde a elas, nun permanente proceso de transformación. O termo ‘mutan-te’ remite á idea de azar e de adaptación ao medio, á capacidade da pintura para se transformar xeneticamente, comounha disciplina en cambio continuo, ligada a circunstancias internas e externas igualmente dinámicas.

PINTURA MUTANTE amosaba o traballo de dezaseis artistas que teñen vivido e viven esa crise e renovación do pictó-rico. Observábase nela un dobre movemento, centrípeto e centrífugo: por unha banda, a incorporación de recursos,temáticas e estéticas procedentes de campos exteriores á pintura e, pola outra, unha expansión espacial e concep-tual do pictórico.

“A mutación é un proceso azaroso de transformación xenética, queposibilita a evolución das especies grazas á súa adaptación ao medio.A dinámica de avance vangardista chega á súa fin na posmodernida-de, momento en que é negada a posibilidade de progreso na arte. Porcontraste con este pensamento, a metáfora dunha arte mutante afir-ma a posibilidade de cambio; pero non un cambio autónomo, de signoidealista e utópico, como o que aparece implícito no proxecto das van-gardas, senón unha evolución vencellada á transformación inevitableda sociedade. A pintura, como ente mutante, desenvolve estratexiasde adaptación a un contexto igualmente dinámico e é quen, aomesmo tempo, de cooperar na transformación deste escenario”.

Ignacio Pérez-Jofre

FICHA TÉCNICA

DATAS29 setembro 2006 – 7 xaneiro 2007



COMISARIOIgnacio Pérez-Jofre


EXPOSICIÓNS

ARTISTAS

Pablo Alonso (Xixón, 1969) Nono Bandera (Málaga, 1958)Toño Barreiro (Zamora, 1965)Bosco Caride (Vigo, 1963)Salvador Cidrás (Vigo, 1968)Arancha Goyeneche (Santander, 1967)Enrique Marty (Salamanca, 1969)Din Matamoro (Vigo, 1958) Teresa Moro (Madrid, 1970)Manu Muniategiandikoetxea (Bergara, 1966)Marina Núñez (Palencia, 1966)Eltono & Nuria (París, 1976 & Madrid, 1978)Juan Rivas (Pontevedra, 1974)Simeón Saiz Ruiz (Cuenca, 1956)Teo Soriano (Mérida, 1963)Daniel Verbis (León, 1968)


TTAALLLLEERREESS DDEE AARRTTIISSTTAADDIINN MMAATTAAMMOORROOCCoorreess,, llaatteexxooss ee ttaaqquuiiccaarrddiiaass

Datas: do 27 de novembro ao 1 de decembrode 2006Lugar: sala perimetral B1 (1º andar)

CCOOMMIISSAARRIIOOIgnacio Pérez-Jofre Santesmases (Madrid, 1965) éartista e profesor da Facultade de Belas Artes daUniversidade de Vigo. Como artista, realizou exposi-cións individuais no Museu de la Universitat d’Alacant,en La Fábrica (Palencia), na Galería Trinta (Santiago deCompostela), e na Galería Bacelos (Vigo), entreoutras. Nos últimos anos ten realizado performancesen diversos festivais como IFI (Pontevedra, 2004) ouIMÁN (Vilanova de Famalicão, 2005). É autor do libroHuellas e sombras (A Coruña, 2001) e coordinadorde Isto faino calquera (Pontevedra, 2004). Ten orga-nizado e impartido ciclos de conferencias e talleres encolaboración con museos e centros de arte, como oMARCO de Vigo, o CGAC de Santiago de Compostela, ea Fundación Laxeiro de Vigo.



A MOSTRAINVISIBLE

Na arte do século XX é frecuente o uso do son ou davoz humana como estratexia de apoio para concep-tualizar o espazo. O son convídanos a situar o corponese lugar no que se cruzan, de modo performativo,as accións do espectador e do artista.

A MOSTRA INVISIBLE foi un achegamento a esta nociónde espazo como lugar físico, unha área na que oartista manipula o son coma se dun material dúctil setratase. A exposición reunía unha selección de obrasde vinte artistas contemporáneos que invitaban areflexionar sobre o espazo a partir do son; o sonentendido como voz ou como vehículo que aportacorporeidade, asentado sobre compoñentes non visi-bles. Un conxunto de obras que “fan que o ollo sevolva cara a dentro”, propoñendo ao espectador queimaxine ou conceptualice unha imaxe ou unha situa-ción a partir dunha vibración sonora.

O percorrido comezaba nunha zona de referencia his-tórica para proseguir pola posguerra e desembocarno uso do son por parte de artistas contemporáneos.En termos programáticos, o fundamento da exposi-ción atopábase na procura de tres eixos de referen-cia na arte dos nosos días: a espacialidade, a narra-tividade e a transversalidade entre o campo auditivoe o campo visual.

“A presenza compartida de obxectos, sons e persoas no espazo expositivo define, na experiencia artís-tica, un espazo que poderíamos chamar escultórico, creado pola confluencia, abstracta, entre o son,o espazo e o corpo. Ao unir a dimensión espacial e a experiencia sensorial, obtemos as chaves paraabordar esta exposición.O son –e, no caso desta exposición case exclusivamente, o son da voz humana– instaura espazos e cor-pos e os reafecta; isto é, convérteos noutros lugares, noutros corpos, en utopías. Trátase, polo tanto, dunproceso de afección, dunha ocupación do espazo ás veces negra, outras emocionante e poética. Este Museo, por iso, non está baleiro. O que o enche non se ve, pero está aí”.

Delfim Sardo

CCOOMMIISSAARRIIOODelfim Sardo (Aveiro, Portugal, 1962), profesor universitario, vén desenvolvendo dende 1990 un intenso laborcomo comisario independente e ensaísta de arte contemporánea. Entre 2003 e 2005 foi Director do Centrode Exposicións do Centro Cultural de Belém, en Lisboa. Foi tamén fundador e director da revista Pangloss, econsultor da Fundação Calouste Gulbenkian entre 1997 e 2003. En 1999 foi Comisario da RepresentaçiónPortuguesa na 48ª Bienal de Venecia. Actualmente é profesor de Estética na Facultade de Belas Artes daUniversidade de Lisboa, onde tamén imparte clases nos Master de Comisariado e Pintura, e docente en pro-gramas de posgrao da Universidade Lusófona e da Universidade Católica de Porto.


EXPOSICIÓNS

ARTISTAS

Vito Acconci (Nova York, EEUU, 1940; vive e traballa en Nova York) Joseph Beuys (Krefeld, Alemaña, 1921 – Düsseldorf, Alemaña, 1986)Louise Bourgeois (París, Francia, 1911; vive e traballa en Nova York, EEUU)James Lee Byars (Detroit, EEUU, 1932 - O Cairo, Exipto, 1997)Janet Cardiff (Brussels, Canadá, 1957; vive e traballa en Berlín, Alemaña)Martin Creed (Wakefield, Reino Unido, 1968; vive e traballa en Londres, Reino Unido)Luísa Cunha (Lisboa, Portugal, 1949; vive e traballa en Lisboa)Ceal Floyer (Karachi, Pakistán, 1968; vive e traballa entre Londres, Reino Unido, e Berlín, Alemaña) Rodney Graham (Vancouver, Canadá, 1949; vive e traballa en Vancouver)Raoul Hausmann (Viena, Austria, 1886 – Limoges, Francia, 1971)Juan Hidalgo (Las Palmas de Gran Canaria, 1927; vive e traballa en Las Palmas de Gran Canaria)Joan Jonas (Nova York, EEUU, 1936; vive e traballa en Nova York)On Kawara (26.963 días; dende o seu nacemento até a data de inauguración)Antoni Muntadas (Barcelona, 1942; vive e traballa entre Nova York e Barcelona)Bruce Nauman (Fort Wayne, EEUU, 1941; vive e traballa en Galisteo, EEUU)Luigi Russolo (Portogruaro, Italia, 1885 - Cerro di Lavenio, Italia, 1947)Julião Sarmento (Lisboa, Portugal, 1948; vive e traballa en Estoril, Portugal)Kurt Schwitters (Hanover, Alemaña, 1887 – Kendal, Reino Unido, 1948)Michael Snow (Toronto, Canadá, 1929; vive e traballa en Toronto)Stephen Vitiello (Richmond, EEUU, 1964; vive e traballa entre Richmond e Nova York)

OONNEE MMIILLLLIIOONN YYEEAARRSSComo parte integrante da exposición, o MARCO deVigo e o Centro José Guerrero de Granada levaron acabo unha edición de 4 CDs da obra One Million Years,do artista xaponés OOnn KKaawwaarraa, que se presentabapor primeira vez en España, e que continúa as edi-cións realizadas por outros museos, sempre en cola-boración co artista. O venres 20 de outubro, coinci-dindo coa xornada inaugural, o público visitantepuido asistir á lectura das datas en directo na Galería1, onde a partir dese día se exhibiu a peza gravada.

IITTIINNEERRAANNCCIIAA DDAA EEXXPPOOSSIICCIIÓÓNNMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo (20outubro 2006 – 21 xaneiro 2007)Centro José Guerrero, Granada (6 febreiro - 8 abril2007)

FICHA TÉCNICA

DATAS20 outubro 2006 – 21 xaneiro 2007

LUGARSalas de exposición da planta baixa

COPRODUCIÓNMARCO, Museo de Arte Contemporánea de VigoCentro José Guerrero, Granada

COMISARIODelfim Sardo


TTAALLLLEERREESS DDEE AARRTTIISSTTAAPPAAIISSAAXXEE SSOONNOORRAA DDEE VVIIGGOOCCoolleeccttiivvoo EEssccooiittaarr: Chiu Longina, HoracioGónzalez, Juan-Gil, Berio Molina, Julio Gómez

Datas: do 9 ao 15 novembro 2006Lugar: sala perimetral B1 (1º andar)



ESPAZO ANEXO

VIDEOURBANITAS

Paralelamente á exposición URBANITAS, concibida como parte do mesmo proxecto pero tamén como propos-ta expositiva en si mesma, o Espazo Anexo acolleu a mostra VIDEOURBANITAS, na que se exhibían en conti-nuidade traballos en vídeo de oito dos artistas presentes na exposición.

ARTISTAS

Vicente Blanco (Cee, A Coruña, 1974)Antón Cabaleiro (Santiago de Compostela, 1977)Suso Fandiño (Santiago de Compostela, 1971)Félix Fernández (Viveiro, Lugo, 1977)Amaya González Reyes (Sanxenxo, Pontevedra, 1979)Berio Molina (A Fonsagrada, Lugo, 1979)Rubén Ramos Balsa (Santiago de Compostela, 1978)Ruben Santiago (Sarria, Lugo, 1974)

FICHA TÉCNICA

DATAS3 febreiro – 18 xuño 2006

LUGAREspazo Anexo


COLABORACIÓNDirección General de BellasArtes y Bienes Culturales,Ministerio de CulturaLG Electronics

COMISARIOSIñaki Martínez Antelo e CarlotaÁlvarez Basso

VVIIDDEEOOUURRBBAANNIITTAASS EENN BBEEIIJJIINNGG EE BBAARRCCEELLOONNAA

Entre o 15 de xullo e o 15 de outubro de 2006, as obras de VIDEOURBANITAS viaxaron aBeijing como parte da exposición LABERINTO DE MUSEOS, organizada polo InstitutoCervantes con motivo da inauguración da súa nova sede na cidade asiática, que facía unpercorrido por dezaseis museos e centros de arte de España. A sección do MARCO incluíaunha selección de traballos en vídeo de artistas participantes nas mostras URBANITAS eVIDEOURBANITAS: Oliver Añón, Servando Barreiro, Vicente Blanco, Antón Cabaleiro, MaribelCastro, Isaac Cordal, Suso Fandiño, Félix Fernández, Amaya González Reyes, FranciscoMeana, Berio Molina, Rubén Ramos Balsa e Ruben Santiago.

En setembro de 2006 tivo lugar a presentación de VIDEOURBANITAS no ‘Espacio MOVIS-TAR’, un novo recinto multidisciplinar situado no FORUM de Barcelona, creado para ache-gar ao público as propostas máis vangardistas nos campos da tecnoloxía, a música, aarte, o cine e o lecer. As pezas seleccionadas, coincidentes coas presentadas en Beijing,exhibíronse entre o 20 de setembro e o 8 de outubro de 2006 neste innovador espazo,que funcionou como punto de referencia para o público máis novo.


EXPOSICIÓNS

“Esta proposta atópase por agora moi lonxe –ou moi preto, quen sabe– de ser consideradaarte, polo que o seu grao de conexión coa chamada ‘intención artística’ está aínda por ver.(...) Parto da sospeita de que esa idea de que arte é aquilo que fan os artistas non e máis caun mito e que, pola contra, é o propio contexto da arte o que fai as obras (o artista comoinquilino da cultura, que diría Michel de Certeau).

Entendo este traballo como unha contribución sinxela. A idea de comezar este proxectocunha recompilación de imaxes dos recreos de toda Galicia tenta planear unha alternativa aalgo que –aínda que baixo novas e cada vez máis refinadas formas– non deixamos de pre-senciar a cotío: a chamada a unha participación pública para a consecución dunhas metasprivadas, o emprego da sociedade coma unha especie de grupo de ‘extras’ e non como averdadeira protagonista”.

Martín Pena

FICHA TÉCNICA

DATAS15 setembro – 3 decembro 2006

LUGAREspazo Anexo

COPRODUCIÓNMARCO, Museo de Arte Contemporánea de VigoCGAC, Centro Galego de Arte Contemporánea,Santiago de CompostelaFundación Luis Seoane, A Coruña

DIRECCIÓN DO PROXECTOManuel Olveira

MARTÍN PENAESPAZOS DERECREO[Proxecto-Edición]

ESPAZOS DE RECREO foi a proposta do artista MartínPena (A Coruña, 1974) para o Espazo Anexo do MARCO;un proxecto dirixido por Manuel Olveira que formabaparte do Proxecto-Edición, coproducido polo CGAC deSantiago, a Fundación Luis Seoane d’A Coruña, e oMARCO de Vigo.

Para este proxecto, Martín Pena tomou como puntode partida a elaboración dun arquivo de imaxes depatios de recreo situados en centros de educacióninfantil, primaria e secundaria de Galicia. A participa-ción dos centros era parte esencial desta iniciativa,que a partir da recompilación de fotografías destesespazos e da súa exhibición na sala, foi enriquecéndo-se progresivamente con achegas de diversa índole.

Até o 3 de decembro, a sala do Espazo Anexo funcio-nou como lugar de traballo e sala de documentación,na que os visitantes –tanto centros de ensino comoparticulares– puideron colaborar co proxecto, consul-tar o arquivo dos materiais recibidos até o momento(textos, imaxes e gravacións sonoras), contemplar asfotografías e vídeos exhibidos, conectarse a internet,ou mesmo xogar coa canastra de baloncesto situadano exterior.



DIEGO SANTOMÉ TRABALLOS TEMPORAIS

A proposta do artista Diego Santomé (Vigo, 1966) para o Espazo Anexo do MARCO traspasou as marxes habi-tuais do espazo e tempo expositivos: unha obra en proceso con varias fases consecutivas, baseada nunhareflexión sobre a relación entre arte e vida, en como un artista pode partir de la realidade social máis inme-diata para dar sentido ás súas obras.

O eixo do proxecto foi a realización de accións cun beneficio social concreto e con consecuencias directassobre persoas e colectivos. Para isto destinou unha parte dos recursos previstos para a produción da expo-sición á mellora de aspectos materiais na vida de varias persoas. Individuos con nomes e apelidos para cuxalocalización e colaboración contou co asesoramento de distintas entidades. A partir de reflexións sobre a fun-ción da arte e do artista, e coas accións desenvolvidas nas vivendas dos protagonistas como materia prima,o artista construíu o relato cinematográfico titulado TRABALLOS TEMPORAIS, que se exhibiu na sala do EspazoAnexo, transformada para a ocasión en sala de cine aberta aos visitantes.

“TRABALLOS TEMPORAIS responde ao desexo de vencellar arte e vida dexeito directo, a partir dunha reflexión sobre a inmaterialidade da obra dearte e dos procesos de produción artística. En formato cinematográfico,esta peza narra as accións levadas a cabo nas casas de Ángel, Trini,Adrián, Mauricio e Geseica, e na Asociación A.P. A.M.P.; accións que, concluí-das ou non, son proba da fraxilidade dos límites entre a experiencia artísti-ca e a experiencia vital.

Desde un primeiro momento, a idea era levar o traballo fóra do museo. A expo-sición propiamente dita ten lugar nos domicilios dos protagonistas. É nesteslugares privados onde se revela a función social da arte, mediante relaciónsabertas, imprevisibles, que se xeran entre o público –a propia familia e o meutraballo– e o espazo cotián, convertido en sala de exposicións”.

Diego Santomé


EXPOSICIÓNS

TTrraabbaallllooss tteemmppoorraaiiss, 2006

Duración: 48’ 30’’Un filme de Diego SantoméEscrito e realizado por Diego Santomé e Víctor Hugo SeoaneMúsica de Jesús Campos RuizProducido por MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo

Colaboran: Master Cadena, Concellería de Cultura do Concello de Nigrán,Concellería de Benestar Social do Concello de Vigo

Coa colaboración especial de María Rodríguez e Xacobo Sanmartín

As accións incluídas no filme foron realizadas con persoas usuarias das UBAS(Unidades de Benestar e Acción Social) de Teis, O Castro, Lavadores, Litoral e coasesoramento do Gabinete de Accesibilidade do Concello de Vigo

Protagonistas: Geseica, Mauricio, Ángel, Trini, Adrián e a Asociación A.P.A.M.P.

FICHA TÉCNICA

DATAS23 xuño - 3 setembro 2006

LUGAREspazo Anexo


COMISARIOIñaki Martínez Antelo



RITA RODRÍGUEZ...dedentrode...O título ...DE DENTRO DE... resumía dende o inicio a intención de Rita Rodríguez(A Coruña, 1981) de facer do Espazo Anexo unha prolongación da rúa, doslugares de tránsito, establecendo un diálogo entre o exterior e o interior, etamén entre os propios espazos interiores.

O proxecto consistía en varias accións ou intervencións que ofrecían ao públi-co a posibilidade de interactuar co contorno, moi especialmente naqueles luga-res que por familiares ou comúns adoitan pasar desapercibidos: a rúa, osbaños, os escaparates e as zonas peonís. A acción e a percepción do visitanteconfiguraban e alteraban o ámbito expositivo, poboado de mecanismos que dexeito máis ou menos sutil invitaban ao espectador a percibir a conexión entrelugares que semellan afastados entre si —o exterior e o interior— e que se ato-pan no momento en que o espectador e a obra lles permiten existir doutroxeito. As conexións auditivas, visuais, ou sensoriais entre distintos espazosservían á artista como medio para tentar desfacer a complexa trama do cotiá;para partir dunha experiencia sensorial e chegar a un mellor coñecemento.

Como un exercicio analítico e tamén de síntese, a proposta do Espazo Anexoreunía varios riscos distintivos da obra de Rita Rodríguez: a atención ao espa-zo como punto de partida, como escenario; as contraposicións ou puntos deinflexión entre o estrutural e o orgánico, como metáforas do corpo e das nor-mas e convencións ás que está suxeito; e, sobre todo, a relación coas perso-as, cos visitantes, e a súa implicación como parte integrante da obra, comoemisores e receptores, como compoñente físico que aporta corporeidade aun espazo aparentemente “baleiro”.

FOTOS DE:JAVIER FERNÁNDEZ PÉREZ DE LIS


EXPOSICIÓNS

“Un espazo que é tempo máis ca espazo, un espazo non-espazo que sen ápice de egoísmo o dá todo,dáse todo e bebe de todo... pero que, por tanto, tamén ten carácter e entidade como tal espazo (como unespazo que se esvaece), como espazo de tránsito, como estrutura (non ríxida) flexible. Desta interesantenatureza xorden posibilidades novas de relación con “o de fóra”, porque o ‘espazo esponxa’ absorbe todoo que extrinsecamente lle é ofrecido... o espazo que convida á acción, ao diálogo e á dúbida, o espazo quepasivo se ofrece para a acción, o espazo que dá ata o punto en que recibe... o espazo invertido e confun-dido que bate contra as súas propias paredes, é o espazo de tránsito, o dependente de, o contiguo a, oanexo a...”

Rita Rodríguez

FICHA TÉCNICA

DATAS15 decembro 2006 - 18 febreiro2007

LUGAREspazo Anexo


COMISARIOIñaki Martínez Antelo



CONVOCATORIAS E CONCURSOS

PREMIO MARCO’06 PARA NOVOS COMISARIOS

2006 foi o ano da primeira convocatoria do Premio MARCO’06 para Novos Comisarios, convocado polaFundación MARCO coa idea de apoiar o labor e potenciar a formación de novos profesionais no eido do comi-sariado e xestión de exposicións. O obxecto do Premio, con vocación de continuidade e periodicidade anual,é a presentación dun proxecto expositivo destinado ás salas do primeiro andar, a realizar entre os meses dexullo e setembro de cada ano.

Nesta primeira edición, o xurado estivo composto por Eva González-Sancho, directora do FRAC Bourgogne,Francia; Juan de Nieves, director artístico do EACC, Espai d’Art Contemporani de Castelló; Javier Pérez Buján,director da Fundación Laxeiro, Vigo; Miguel Wandschneider, comisario de Culturgest Lisboa, Portugal; e IñakiMartínez Antelo, director do MARCO.

O 10 de novembro de 2006 tivo lugar no MARCO a reunión do xurado, que tomou a súa decisión despois deter analizado polo miúdo un total de 48 candidaturas recibidas desde Galicia (4), España (22), e outros paí-ses (22) como Italia, Reino Unido, Portugal, Alemaña, Francia, Suecia, Bélxica, Austria, Holanda, México eSingapur. O proxecto gañador foi unha proposta de MMoonnttsseerrrraatt AAllbboorreess GGlleeaassoonn, comisaria independente nadaen México en 1974, autora de varios proxectos expositivos en galerías e museos de México e dos EstadosUnidos. Na elección do xurado tívose en conta a calidade do proxecto e a súa adecuación ás característicasdo primeiro andar do MARCO como sala de exposicións.

DDOOPPPPEELLGGÄÄNNGGEERR.. OO ddoobbrree ddaa rreeaalliiddaaddee é o nome do proxecto de Montserrat Albores, unha mostra colectivaintegrada na súa maioría por obras de vídeo e videoinstalacións, que fala do problema da representación e dedeterminados sistemas cos que se pode incidir na realidade; sistemas que propoñen xogos de equivalencias,como a multiplicación ou deformación dun evento, as súas revisións ou, por exemplo, as re-escrituras. A expo-sición poderá visitarse entre xullo e setembro de 2007 nas salas de exposición do primeiro andar, coincidin-do coa apertura da convocatoria da segunda edición deste Premio.

11/11/2006LA VOZ DE GALICIA


EXPOSICIÓNS

PUBLICACIÓNS

TThhee SSuussppeennddeedd MMoommeenntt:: HH&&FF CCoolllleeccttiioonn2006Coeditado co CRAC AlsaceOtto Berchem, Victor Boullet, Angela Bulloch, Bernard Frize, Félix Gonzalez-Torres, Dan Graham, Naoya Hatakeyama, Roni Horn, Prudencio Irazábal,Gerald van Der Kaap, Paul Kooiker, Thomas Rentmeister, Fabien Rigobert,Karin Sander, Jörg Sasse, Hrafnkell Sigurdsson, Sam Taylor-Wood, DianaThater, Jeff Wall, Erwin WurmTextos: Hilde Teerlinck, Hilde van Gelder, Alex de Vries, Pascale SaarbachDeseño: Erich Weiss, Jacques CaccamoTextos en español – francés – inglés – holandés133 p., il. cor, 25 x 29cmISBN 2-911660-11-0PVP: 22€

AAbbeerrttoo ppoorr oobbrraass:: [[pprroocceessaarr]]2006Fruela Alonso, Loreto Blanco Salgueiro, Itziar Ezquieta, Jesús Hernández,Juan Carlos Meana, Jesús Pazos PataTextos: Os artistasDeseño: David Carballal, Juan GallegoTextos en galego – castelán110 p., il. cor, 18 x 21cmISBN 84-934364-4-5 PVP: 10€

UUrrbbaanniittaass2006Mónica Alonso, Oliver Añón, Servando Barreiro, Vicente Blanco, AntónCabaleiro, Maribel Castro, Isaac Cordal, El Tiñas, Suso Fandiño, FélixFernández, Arturo Fuentes, Amaya González Reyes, Kiko, Pancho Lapeña,Chiu Longina, Carlos Maciá, Loreto Martínez Troncoso, Fran Meana, BerioMolina, Antía Moure, nano4814, Álvaro Negro, Carme Nogueira, Pavlo Orza,Pelucas, Pablo Pérez, Jorge Perianes, Rubén Ramos Balsa, RubenSantiago, TayoneTextos: Iñaki Martínez Antelo, Carlota Álvarez Basso, Xosé Manuel Lens,Fernando Figueroa, Silvia García, David BarroDeseño: Nuria Barreras VisoTextos en galego – castelán289 p., il. cor, 21 x 25,5cmISBN 84-934364-5-3PVP: 25€

DDoo rreevvééss.. AArrttiissttaass ccoonntteemmppoorráánneeooss ddee IIssrraaeell2006Coeditado con ACTARKeren Assaf, Yael Bartana, Guy Ben-Ner, Ori Gersht, Varda Getzow, Talia Keinan, Miki Kratsman, SigalitLandau, Adi Nes, Eliezer Sonnenschein, Gal Weinstein, Nadav Weissman, Sharon Ya’ari, Rona YefmanTextos: Amittai Aviram, Tali Tamir, Octavio Zaya, Ariella Azoulay, Roy Brand, Ruti Direktor, Or Gottlib,Katerina Gregos, Drorit Gur-Arie, Aim Deuel Lusky, Joanna Lowry, Smadar ShefiDeseño: Manuel CuyàsTextos en español – inglés242 p., il. cor, 21,5 x 25,5cmISBN 84-934364-6-1PVP: 33€

PPiinnttuurraa mmuuttaannttee2006Pablo Alonso, Nono Bandera, Toño Barreiro, Bosco Caride, Salvador Cidrás, Arancha Goyeneche,Enrique Marty, Din Matamoro, Teresa Moro, Manu Muniategiandikoetxea, Marina Núñez, Eltono yNuria, Juan Rivas, Simeón Saiz Ruiz, Teo Soriano, Daniel VerbisTextos: Ignacio Pérez-Jofre, Enrique JuncosaDeseño: Cuco MarquinaTextos en galego – castelán – inglés167 p., il. cor, 21 x 25, 5cmISBN 84-934364-7-XPVP: 24€

AA mmoossttrraa iinnvviissiibblleeInclúe 1 disco compacto, 2006Coeditado con Centro José GuerreroVito Acconci, Joseph Beuys, Louise Bourgeois, James Lee Byars, Janet Cardiff, Martin Creed, Luísa Cunha,Ceal Floyer, Rodney Graham, Raoul Hausmann, Juan Hidalgo, Joan Jonas, On Kawara, Antoni Muntadas,Bruce Nauman, Luigi Russolo, Julião Sarmento, Kurt Schwitters, Michael Snow, Stephen VitielloTextos: Delfim Sardo, Douglas Kahn, José Iges, Olivier Razac, Guy Rosolato, Christophe Kihm, John CageFragmentos de audio en CD: Vito Acconci, Louise Bourgeois, James Lee Byars, Janet Cardiff, MartinCreed, Luísa Cunha, Ceal Floyer, Rodney Graham, Raoul Hausmann, Juan Hidalgo, Joan Jonas, OnKawara, Antoni Muntadas, Bruce Nauman, Luigi Russolo, Julião Sarmento, Kurt Schwitters, MichaelSnow, Stephen VitielloDeseño: Don Gráfica ContemporáneaTextos en español – inglés237 p., il. cor, 21 x 25,5cmISBN 84-934364-8-8PVP: 25€

OOnnee MMiilllliioonn YYeeaarrss.. OOnn KKaawwaarraa2006Coeditado co Centro José Guerrero de la Diputación de GranadaCaixa de madeira serigrafada de 14 x 15 x 6 cmContén CD #67 (pasado. 971.211 a.C. – 970.420 a.C.), CD #68 (pasado. 970.419 a.C. - 969.612 a.C.) eCD #67 (futuro. 31.427 d.C. – 32.374 d.C.), CD #68 (futuro. 32.375 d.C. – 33.410 d.C.)Voz masculina: José Andrés Santiago / Voz feminina: Violeta JaneiroEdición de 250PVP: 150€



SELECCIÓN PRENSAA través desta selección de noticias publicadas no ano2006, a dirección e o equipo do MARCO queren agrade-cer a colaboración dos profesionais dos medios decomunicación -prensa escrita, revistas e publicaciónsperiódicas, radio, televisión e medios dixitais- e reco-ñecer o seu importante labor na recepción e difusióndas actividades contidas nesta Memoria.


EXPOSICIÓNS

22/01/2006, LA VOZ DE GALICIA 04/02/2006, LA VOZ DE GALICIA

12/03/2006, GALICIA HOXE 19/03/2006, FARO DE VIGO 06/05/2006, FARO DE VIGO



17/05/2006, LA VOZ DE GALICIA 22/05/2005, LA VOZ DE GALICIA 09/06/2006, GALICIA HOXE

17/06/2006, BABELIA 24/06/2006, FARO DE VIGO 08/07/2006, BABELIA

30/09/2006, LA VOZ DE GALICIA 30/11/2006, EL CULTURAL


EXPOSICIÓNS

16/12/2006- 02/12/2006, ABCD

03-06-2006- 09/06/2006, ABCD

MARZO 2006, EXIT EXPRESS

3. ACTIVIDADES PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA53 PROGRAMASPARA ESCOLARES 55 TALLERES INFANTÍS E ACTIVIDADESPARA FAMILIAS 57 ACTIVIDADES DE DIFUSIÓN 61CURSOS PARA ADULTOS 62 TALLERES DE ARTISTA 64XORNADAS DE PORTAS ABERTAS 66 FEIRAS E OUTROS EVENTOS 70 CONCERTOSE FESTIVAIS 71 PROGRAMACIÓNAUDIOVISUAL 75 OUTROS EVENTOS 76 CONFERENCIAS E MESAS REDONDAS 77CESIÓN E ALUGUER DE ESPAZOS 78 BIBLIOTECA 79


ACTIVIDADES

PROGRAMACIÓNDIDÁCTICA

O museo como lugar de encontro con obras de arte que permanecen en salas por un período determinado, éo principal ingrediente do programa educativo do MARCO, que durante os últimos anos ven ampliando e con-solidando a súa oferta, dende os programas para escolares ata as actividades para familias, cursos de adul-tos, xornadas e seminarios, talleres de artista, visitas guiadas, e programas á medida que se adaptan aoritmo e demandas das distintas audiencias.

No ano 2006, boa parte do labor centrouse no deseño e realización do programa educativo para escolares,que incrementou tanto o seu nivel de participación como a súa especificidade e adecuación aos contidos dasexposicións temporais e ás idades do alumnado e ciclos educativos. Segundo se desprende dos contactos ecuestionarios de avaliación co persoal docente, moitas veces a experiencia da visita e o taller no MARCOsupoñen o seu primeiro contacto co mundo da arte contemporánea. E máis aló dos coñecementos sobre artis-tas e obras de cada exposición, o deseño dos programas pretende axudar ao desenvolvemento de habilida-des e capacidades como pensamento crítico e lóxico, análise visual, imaxinación, creatividade, percepción,sensibilidade estética, aprendizaxe en equipo e capacidade de comunicación.

Durante os catro meses que permaneceu en salas, a mostra URBANITAS inspirou boa parte da programacióndidáctica e actividades paralelas: o programa das xornadas de portas abertas do Día Internacional dos Museos,o taller da artista Mónica Alonso sobre procesos de intervención espacial e, moi especialmente, as visitas eobradoiros para escolares de secundaria, nas que se experimentou co graffiti como modo de expresión e inter-vención en espazos urbanos. As actividades para antes e despois da visita ao MARCO incluían debates e refle-xións sobre a identidade persoal e colectiva, proxectos de instalacións, exercicios de crítica artística ou de aná-lise das mensaxes dos medios de comunicación, ou mesmo a posibilidade de crear un produto de consumoou un vídeo musical, sacando partido da obra de artistas que, pola súa xuventude e proximidade, resultabanespecialmente atractivos para o alumnado de entre 12 e 18 anos.

O fío argumental da exposición O MOMENTO SUSPENDIDO –‘que ocorrería se puidésemos deter o reloxo por uninstante?’– axudou a introducir nos programas didácticos unha reflexión sobre o tempo. No taller de prima-ria, unha das Esculturas dun minuto de Erwin Wurm servía como punto de partida para a actividade ‘O corposuspendido’, un exercicio de arte de acción na que os participantes utilizaban o seu propio corpo como vehí-culo para a transmisión dunha experiencia. Para o alumnado de infantil elixiuse unha instalación de OttoBerchem que era imaxe do paso do tempo, e no taller titulado ‘Polo chan’ os máis pequenos recompoñían unhapeza esnaquizada mesturando imaxes de diferentes obras vistas na exposición. Tanto nas visitas como nostalleres posteriores, o persoal educador puxo a proba unha vez máis a súa capacidade de comunicación cosparticipantes, fomentando o auto-descubrimento e formulando preguntas para que fosen eles mesmos os queofreceran respostas ao que estaban a ver, insistindo na idea da obra de arte como transmisora de emociónse na capacidade de observación, interpretación e análise.

A mostra PINTURA MUTANTE e o seu programa derivado, PINTANDO SEN PINTAR, ocupou as actividades paraescolares no último trimestre do ano. Debates sobre a definición de pintura, análises das diferenzas entre figu-ración e abstracción, exercicios de narración visual, experimentos coa luz e a cor e xogos visuais sobre as posi-bilidades de incorporación de novos materiais nunha obra pictórica foron algúns dos elementos deste progra-ma. Esta exposición foi tamén base para a posta en marcha do taller de Din Matamoro, dirixido a estudantesde Belas Artes e disciplinas afíns: un percorrido entre Cores, latexos e taquicardias da man dun dos artistasde máis sólida e destacada traxectoria na arte galega actual.

O público infantil de entre 3 e 12 anos é un dos segmentos máis importantes dos públicos dos museos. Tendoen conta este feito e a necesidade de combinar esforzos e achegas para mellorar o panorama da educaciónartística tamén no tempo de lecer e no ámbito da vida diaria, programamos as actividades para familias dasfins de semana, que combinan proxectos de expresión plástica, visitas ás salas de exposición, contacontose talleres. Dentro deste mesmo capítulo de actividades para familias, os obradoiros infantís de verán ofrecenun ámbito para a innovación e experimentación a través do deseño dun programa temático que, neste ano2006, levaba por título OLLADAS DO REVÉS. Partindo da mostra DO REVÉS, durante os meses de xullo e agos-to recreamos unha viaxe ao redor do mundo no Laboratorio das Artes, entrando en contacto con obxectos epersonaxes doutros países, e recoñecendo as diversidades e similitudes como elementos enriquecedores dasdistintas sociedades e culturas.

No que respecta ás actividades para adultos, e respondendo a unha demanda cada vez máis crecente, con-tinuou o éxito do curso de iniciación á arte contemporánea, impartido por Ana Pereira, que a partir de outu-bro renovou o seu programa para procurar unha análise máis fonda das manifestacións artísticas dos sécu-los XX e XXI. O curso sobre arte galega contemporánea, o seminario sobre arte e medio ambiente baixo o títu-lo ‘Revelación do lugar’, e o remate do curso sobre cine e artes plásticas, foron outras das propostas temáticasneste ano 2006.

Nun enriquecedor territorio intermedio que mestura as distintas áreas de actividade sitúanse as xornadas deportas abertas que no MARCO teñen lugar dúas veces ao ano: no mes de maio –coincidindo coa celebracióndo Día Internacional dos Museos– e a mediados de novembro, con ocasión do aniversario da súa inaugura-ción. En maio de 2006, a presenza dos artistas de URBANITAS no Día Internacional dos Museos contribuíu aunha maior proximidade na relación artistas-público. Na festa 4xMARCO do mes de novembro, a percepciónsonora e a pintura foron a base dun programa didáctico en íntima conexión coas mostras que nese períodoocupaban as salas: PINTURA MUTANTE e A MOSTRA INVISIBLE, esta última acompañada do innovador taller sobrePaisaxe Sonora do colectivo Escoitar.org.

Neste ano 2006 continuamos contando coa colaboración e asesoramento externo de Pedro Cordón, e co laboratento e continuado, sempre entusiasta, de Carolina Posada e de todo o persoal educador: María Xosé Martínez,Luis Gómez, Olalla Rodríguez, Ángel Borrero, Ángeles Rodríguez e Manuela Vilasó, en contacto directo copúblico, foron os elementos clave do éxito do programa didáctico deste ano, e contribuíron en grande medi-da á integración de todos os aspectos que conforman o MARCO como proxecto.

Marta Viana Tomé e Pilar Souto SotoDepartamento de Comunicación e Didáctica



RESULTADOS GLOBAIS DA TEMPADA 2006(xaneiro-xuño +outubro–decembro)

PPrrooggrraammaass ppaarraa eessccoollaarreessTotal centros: 193Total escolares: 8.477

TTaalllleerreess iinnffaannttííss ee aaccttiivviiddaaddeessppaarraa ffaammiilliiaassTotal participantes: 5.730

TTaalllleerreess iinnffaannttííss ddee vveerráánnTotal participantes: 1.636

CCuurrssooss aadduullttoossTotal participantes: 413

TTaalllleerreess ddee aarrttiissttaassTotal participantes: 35

XXoorrnnaaddaass ddee ppoorrttaass aabbeerrttaassTotal participantes: 13.878


ACTIVIDADES

PROGRAMAS PARA ESCOLARES

Número total de centros: 193Número total de escolares: 8.477

Os programas educativos deseñados para cada exposición –visitas e obradoi-ros no museo, e actividades opcionais para antes e despois da visita– estánorganizados en tres niveis: educación infantil, primaria, secundaria e bachare-lato. Nas visitas e obradoiros do MARCO, e a partir das obras presentes ensalas, os escolares traballan diferentes aspectos relacionados coa mellora dapercepción, habitúanse a extraer información das obras, a reflexionar sobre oseu contido e sobre as intencións e intereses dos artistas contemporáneos.

Entre os meses de xaneiro e abril, o programa para escolares tomou comopunto de partida as exposicións O MOMENTO SUSPENDIDO (para educacióninfantil e primaria) e URBANITAS (para secundaria e bacharelato). A partir deoutubro, o programa PINTANDO SEN PINTAR, baseado na exposición PINTURAMUTANTE, tentaba achegar ao público escolar unha visión contemporánea dapintura e da forma na que os artistas actuais incorporan novos medios, temase materiais para realizar unha obra pictórica. Finalmente, durante o mes dedecembro A MOSTRA INVISIBLE ofreceulles novas experiencias relacionadascoa percepción sonora.

XANEIRO – XUÑO 2006PPRROOGGRRAAMMAASS PPAARRAA EESSCCOOLLAARREESSVisitas e obradoiros para grupos de Infantil, Primaria, Secundaria e Bacharelato

Do 10 de xaneiro ao 23 de xuño de 2006Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artesmartes, mércores, xoves e venres de 11.00 a 14.00

RReessuullttaaddooss ccuuaannttiittaattiivvooss

mmeess nnºº cceennttrrooss nnºº eessccoollaarreess

xaneiro (dende o día 10) 18 740

febreiro 20 842

marzo 33 1.288

abril 22 792

maio 24 996

xuño (ata o día 23) 11 467

total centros: 128 total escolares: 5.125



OUTUBRO – DECEMBRO 2006PPRROOGGRRAAMMAASS PPAARRAA EESSCCOOLLAARREESSVisitas e obradoiros para grupos de Infantil, Primaria, Secundaria e Bacharelato

Do 3 de outubro ao 14 de decembro de 2006Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artesmartes, mércores, xoves e venres de 11.00 a 14.00

RReessuullttaaddooss ccuuaannttiittaattiivvooss

mmeess nnºº cceennttrrooss nnºº eessccoollaarreess

outubro (dende o día 3) 16 671

novembro 31 1812

decembro (ata o día 14) 18 869

total centros: 65 total escolares: 3.352


ACTIVIDADES

TALLERES INFANTÍS E ACTIVIDADES PARA FAMILIAS

ACTIVIDADES DE FIN DE SEMANA

Nas actividades de fin de semana, os contidos e metodo-loxía adáptanse ás distintas frecuencias e característicasdos destinatarios, que combinan participantes habituaise ocasionais, público infantil e adulto. Ao igual que no restoda programación didáctica, o eixo é a mellora da educaciónartística, a través do desenvolvemento de distintas habi-lidades, da percepción visual e sensorial, e da introduciónde hábitos e comportamentos que intentan establecerpuntos de conexión entre a experiencia no museo e asactividades que forman parte da súa vida cotía.

Os venres, os obradoiros de técnicas artísticas céntransena realización de obxectos e pequenas creacións adapta-das ás idades dos participantes, potenciando o desfrute ea experimentación con diversas técnicas e soportes. Ossábados, unha selección de contos e historias serve comopunto de partida para obradoiros que fomentan a creativi-dade e a imaxinación; os domingos, o persoal educadorelixe unha obra presente nas salas de exposición para tra-ballar a capacidade de observación, reflexión e interpreta-ción dos máis pequenos.

Número de participantes nas actividades de fin de semana: 5.730Número de participantes nos obradoiros de verán: 1.636

OUTUBRO – DECEMBRO 2006AACCTTIIVVIIDDAADDEESS PPAARRAA FFAAMMIILLIIAASSl Obradoiros plásticos infantís, contacontos e visitas ás exposicións,

para nen@s de 3 a 8 anos sós ou acompañados de persoas adultasl Do 6 de outubro ao 17 de decembro de 2006l Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artesl Venres, de 18.00 a 20.00; sábados e domingos de 12.00 a 14.00

XANEIRO – XUÑO 2006AACCTTIIVVIIDDAADDEESS PPAARRAA FFAAMMIILLIIAASSl Obradoiros plásticos infantís, contacontos e visitas ás exposicións,

para nen@s de 3 a 8 anos, sós ou acompañados de persoas adultas.l Do 13 de xaneiro ao 28 de maio de 2006l Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artesl Venres, de 18.00 a 20.00; sábados e domingos de 12.00 a 14.00



Venres: obradoiros de técnicas artísticasmmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess

xaneiro(dende o día 13) 61febreiro 22marzo 28abril 54maio 194

total participantes: 359

Venres: obradoiros de técnicas artísticasmmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess

outubro 119novembro 176decembro 246


sábados: contacontos e obradoirosmmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess


total participantes: 1.256

Domingos: visitas e obradoiros

mmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess



Sábados: contacontos e talleres mmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess

xaneiro 226febreiro 211marzo 229abril 173maio 1.069

total participantes: 1.908

Domingos: visitas e obradoiros

mmeess nnºº ppaarrttiicciippaanntteess

xaneiro 129febreiro 149marzo 126abril 69maio 294



ACTIVIDADES

OBRADOIROS DE VERÁN

OLLADAS DO REVÉS

l Para nenos/as a partir de 3 anos, sós ou acompañados de persoas adultasl Do 11 de xullo ao 2 de setembro de 2006l Martes, mércores, xoves, venres e sábados, de 12.00 a 14.00l Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar)l Produción: MARCO, Departamento de Comunicación e Didáctical Deseño das actividades: Pedro A. Cordón Casais e Mª Xosé Martínez Pérez, coa

colaboración de Anxeles Rodríguez Bermúdez

Durante os meses de verán estivo en marcha un programa de obradoiros infantís baixo o título OLLADASDO REVÉS, no que o achegamento a outras culturas servía de base para desenvolver proxectos artísticoscunha clara orientación didáctica. Inspirado na exposición DO REVÉS. Artistas contemporáneos de Israel,o eixo do programa consistía en observar o mundo dende outros puntos de vista, a través da realidade deculturas diferentes á propia.

O fío condutor era unha viaxe ao redor do mundo, que comezaba fronte a un mapamundi xigante construídonas paredes do Laboratorio das Artes, na compaña de cinco animais (un elefante, unha balea, un aguia, uncamaleón, un camelo) que axudaban a elaborar a historia de cada día. A través dun conxunto de actividades–narracións orais, talleres artísticos, proxectos colectivos, combinados cunha visita ás salas de exposicióncada sábado– os participantes entraban en contacto con obxectos e personaxes doutros países e culturas,que servían de base para realizar proxectos artísticos individuais e colectivos relacionados cos protagonis-tas de cada historia.

OLLADAS DO REVÉSObradoiros de verán

mes nº participantes

xullo 553

agosto-setembro (ata o día 2) 1.083

ttoottaall ppaarrttiicciippaanntteess:: 11..888866



CCAALLEENNDDAARRIIOO TTEEMMÁÁTTIICCOO

1. AA vviiaaxxee (do 11 ao 15 de xullo)Día 1: O pasaporte, diario dunha viaxeDía 2: A maleta salvaxeDía 3: Unha viaxe complicadaDía 4: Baixo as estrelas (unha bonita historia)Día 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo(Mans unidas)

2. AAmméérriiccaa ddoo SSuurr (do 18 ao 22 de xullo)Día 1: Papel MolaDía 2: Saci-PerereDía 3: Palo de choivaDía 4: Sol aztecaDía 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo

3. AAmméérriiccaa ddoo NNoorrttee (do 25 ao 29 de xullo)Día 1: TotemDía 2: Escudo indioDía 3: Pinturas navajoDía 4: SkylineDía 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo

4. ÁÁffrriiccaa (do 1 ao 5 de agosto)Día 1: MakalaDía 2: Máscaras africanasDía 3: A sabana Día 4: Os exipciosDía 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo

5. AAssiiaa ee OOcceeaannííaa (do 8 ao 12 de agosto)Día 1: Boneco DarumaDía 2: Dragón chinésDía 3: Cometa xaponesaDía 4: Mans aborixesDía 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo

6. OO mmuunnddoo (do 15 ao 19 de agosto)Día 1: ¡Olá!Día 2: Un puzzle de razasDía 3: O planeta terraDía 4: Colaxe do mundoDía 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo

7. AArrtteeffaaccttooss (do 22 ao 26 de agosto)Día 1: Móbiles de metalDía 2: Pinturas de serrínDía 3: MosaicosDía 4: O xardín zenDía 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo

8. DDoo rreevvééss (do 29 de agosto ao 2 de setembro)Día 1: Calendario chinésDía 2: Escritura árabeDía 3: O día feliz dos mortosDía 4: Un conto que non se leDía 5: visita á exposición ‘DO REVÉS’ + proxecto colectivo

ACTIVIDADESDE DIFUSIÓNPPaarrttiicciippaacciióónn nnooss VV EENNCCOONNTTRROOSS DDEE EEDDUUCCAACCIIÓÓNN IINNFFAANNTTIILLl Santiago de Compostela, Pazo de Congresos e Exposicións l 2 e 3 de xuño de 2006l Organiza: Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa da Consellería de Educación, Xunta de Galicia

Cun conxunto de actividades dirixidas a profesorado de educación infantil de Galicia, os V Encontros de EducaciónInfantil brindaron ao departamento didáctico do MARCO a posibilidade de dar a coñecer e difundir a súa oferta edu-cativa entre un público especializado, a través da súa participación nunha mesa de expertos celebrada o día 2 dexuño, na que se presentaron os programas educativos dirixidos ao alumnado de educación infantil en distintosmuseos e centros de arte de Galicia. Todos os profesionais participantes fixeron énfase na importancia do públi-co infantil como un dos segmentos máis importantes das audiencias dos museos, e na necesidade de comple-mentar actividades e combinar esforzos e aportacións para mellorar o panorama da educación artística.

VVIISSIITTAA GGRRUUPPOO EENNGGAAGGEEl MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol 29 de xuño de 2006

O 29 de xuño, o MARCO acolleu a visita dun grupo de especialistas internacionais en educación en museos, par-ticipantes na Escola de Verán [Engage Summer School] organizada anualmente pola asociación “Engage in theVisual Arts”, organismo internacional para a educación e a arte nos museos, e que este ano 2006 tivo como esce-nario a Fundação de Serralves en Porto. A visita ás dependencias do MARCO cos membros do grupo Engage, quedesenvolve un interesante traballo no ámbito das artes visuais e da educación –en particular no que se refire aespazos dedicados á arte contemporánea– completouse cunha presentación sobre a programación e as carac-terísticas diferenciadoras do MARCO como centro de arte e produtor de recursos didácticos.

PPaarrttiicciippaacciióónn nnaa eexxppoossiicciióónn AACCTTIIVVIIDDAADDEESS EE RREECCUURRSSOOSS EEDDUUCCAATTIIVVOOSS DDOOSS MMUUSSEEOOSS DDEE GGAALLIICCIIAAl Santiago de Compostela, Museo do Pobo Galegol Do 4 ao 30 de novembro de 2006 l Organiza: Nova Escola Galegal Patrocina: Dirección Xeral de Patrimonio Cultural da Consellería de Cultura, Xunta de Galicia

En novembro de 2006, o departamento didáctico do MARCO participou naexposición “Actividades e recursos educativos dos museos de Galicia”,organizada por Nova Escola Galega coa intención de difundir entre o públi-co, especialmente os profesionais da educación, os materiais e recursoseducativos dos museos de Galicia que contan cun servizo educativo oucunha programación didáctica estable.A contribución do MARCO, ademais dos contidos dos paneis explicati-vos que conformaban a mostra, consistiu nunha selección de traballosfeitos no museo durante as actividades de escolares e obradoiros parafamilias, presentados no interior dunhas caixas de cartón de coresque o público podía observar e manipular. Os días 4, 11, 18 e 25 denovembro, a exposición completouse cunhas xornadas de debate diri-xidas a educadores, xestores, alumnado e público en xeral, como espa-zo de experiencias e intercambio entre os profesionais relacionadoscoa pedagoxía museística.


ACTIVIDADES



CURSOSPARA ADULTOS

INICIACIÓN Á ARTE CONTEMPORÁNEA PARA ADULTOSA arte do século XX: de principios de século á 2ª guerra mundial

Unha vez máis, o MARCO organizou este curso de iniciación á arte contemporánea para persoas interesadasen coñecer de primeira man os movementos e autores clave na historia da arte dos séculos XX e XXI. Seguindounha estrutura de ano académico, e continuando o curso iniciado en outubro de 2005, eennttrree xxaanneeiirroo ee mmaaiiooddee 22000066 finalizou o Ciclo 1 e desenvolveuse o Ciclo 2.

n INICIACIÓN Á ARTE CONTEMPORÁNEA PARA ADULTOS (2005-2006): 112200 ppaarrttiicciippaanntteess

l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Docente: Ana Pereira Molares l Do 5 outubro 2005 ao 31 maio 2006l Lugar: Salón de Actosl Horario: mércores, de 19.00 a 20.30

Ciclo 1: “A arte do século XX: de principios de século á 2ª guerra mundial”do 5 outubro 2005 ao 25 xaneiro 2006

Ciclo 2: “A arte dos séculos XX e XXI: da 2ª guerra mundial aos nosos días”do 1 febreiro ao 31 maio 2006

AA ppaarrttiirr ddee oouuttuubbrroo, a edición 2006-2007 do curso de iniciación presentou novidades no seu programa: a pri-meira metade do século XX (anterior Ciclo 1) ocuparía todas as sesións entre outubro de 2006 e maio de 2007,cunha única quenda de matrícula, deixando a segunda metade de século para a convocatoria 2007-2008.

n INICIACIÓN Á ARTE CONTEMPORÁNEA PARA ADULTOS (2006-2007): 112200 ppaarrttiicciippaanntteess

l A arte do século XX: de principios de século á 2ª guerra mundiall Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Docente: Ana Pereira Molares l Do 4 outubro 2006 ao 30 maio 2007l Lugar: Salón de Actosl Horario: mércores, de 19.00 a 20.30

O CINE NA FRONTEIRA DAS ARTES PLÁSTICAS

En xaneiro de 2006 tiveron lugar as derradeiras sesións deste curso monográfico, iniciado en outubro de2005, que ofrecía unha panorámica da arte cinematográfica e dos movementos e autores que ao longo da his-toria do cine se achegaron dun xeito máis claro ás artes plásticas.

n O CINE NA FRONTEIRA DAS ARTES PLÁSTICAS: 6600 ppaarrttiicciippaanntteess

l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo, en colaboración co CGAI, Centro Galego dasArtes da Imaxe

l Docentes: Jaime Pena, José Luis Castro de Paz, Xosé Nogueira, Alberte Pagán, Antonio Weinrichterl Do 18 outubro 2005 ao 31 xaneiro 2006l Lugar: Salón de Actosl Horario: martes, de 19.00 a 20.30

APROXIMACIÓNS Á ARTE GALEGA CONTEMPORÁNEA

Coordinado por Alicia Carrera Gómez, e impartido por ela mesma e por varios expertos en arte galega contem-poránea, este curso organizouse en 11 sesións monográficas que analizaban diversas obras, movementos eautores da arte galega dende principios de século aos nosos días. Sen pretender ser exhaustivo nin seguirunha progresión estritamente cronolóxica, ofrecía unha selección temática na que o termo ‘contemporáneo’se entendía máis como capacidade de innovación que como un período cronolóxico concreto.

n APROXIMACIÓNS Á ARTE GALEGA CONTEMPORÁNEA:

5500 ppaarrttiicciippaanntteess

l Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigol Docentes: Alicia Carrera Gómez, Javier Pérez Buján, Silvia Longueira,

Mª Luisa Sobrino, Román Pereiro, David Barro, Xosé Manuel Lensl Do 7 marzo ao 30 maio 2006l Lugar: salón de actosl Horario: martes, de 19.00 a 20.30

REVELACIÓN DO LUGARArte e Medio Ambiente

Este seminario, dirixido por Alberto Ruiz de Samaniego, profesor de Estética da Universidade de Vigo, encadrou-se no programa de actos conmemorativos do 25 aniversario do Parlamento de Galicia, no que se concedeuespecial importancia ás actividades relacionadas coa promoción da arte contemporánea. Se ben o cursoestaba aberto ao público en xeral, os participantes foron sobre todo artistas, xestores culturais, e estudan-tes universitarios de Facultades de Belas Artes, Xeografía e Historia, Filosofía, Humanidades, e disciplinas afíns.

O curso partía dunha ampliación da definición clásica de ‘medio ambiente’ como concepto e termo vinculadoao natural ou á paisaxe, e que aquí se entendía como ‘todo o que nos rodea’: obxectos, ideas e todo o externoque nos circunda, nos completa, nos interesa, ou nos ocupa. Os contidos organizáronse en seis xornadas con-secutivas, cun ciclo de nove conferencias que se complementaban con proxeccións de material audiovisuale selección de filmes relacionados cos temas das ponencias.

n REVELACIÓN DO LUGAR. Arte e Medio Ambiente:

6633 ppaarrttiicciippaanntteess

l Organiza: Parlamento de Galicia e MARCO, Museo de ArteContemporánea de Vigo, coa colaboración da Universidade de Vigo

l Dirección: Alberto Ruiz de Samaniegol Coordinación audiovisual: Pablo Martínez Samperl Poñentes: Alberto Ruiz de Samaniego, Fernando Casás, María Peña

Lombao, Miguel Ángel Ramos, Fernando Castro Flórez, AntonioNotario Ruiz, Félix Duque, Domingo Hernández Sánchez, JavierMaderuelo

l Do 18 ao 23 setembro 2006l Lugar: Salón de Actosl Horario: entre a 11.00 e as 20.30


ACTIVIDADES



TALLERES DE ARTISTA

MÓNICA ALONSO De principio a fin: procesos de intervención espacial

n Actividade complementaria da exposición URBANITAS

Tomando como punto de partida a súa instalación ou intervenciónespacial no panóptico do MARCO, realizada especificamente para aexposición URBANITAS, Mónica Alonso propuxo unha análise destetipo de obras e das súas peculiaridades —dende o proxecto inicial ataa fase de execución, montaxe e conclusión— nun proceso creativo noque o lugar elixido funciona á vez como principio e fin. O obxectivo foipresentar unha reflexión sobre a complexidade dos procesos de inter-vención espacial na arte contemporánea, e o grupo de participantesincluiu estudantes, artistas e profesionais vencellados ás Belas Artes.

l Dirección: Mónica Alonsol Participantes: Juan Francisco Centrón Castaños, Leila Durán

Blanco, Iago Eireos Franco, Sara Fuentes Cid, Ana Isabel GilRodríguez, Elena Gómez Dahlgren, María Victoria Gómez Reboiro,Cristina González Domínguez, Eva Martínez Villar, Arturo ReboirasRosales

l Do 24 ao 28 de abril de 2006l Lugar: sala perimetral B1 (1º andar)l Horario: de 16.30 a 20.30

PAISAXE SONORA DE VIGOColectivo Escoitar.org

n Actividade complementaria da exposición A MOSTRA INVISIBLE

O son foi protagonista no derradeiro trimestre do ano no MARCO.Paralelamente a A MOSTRA INVISIBLE púxose en marcha un taller depaisaxes sonoras que formaba parte do proxecto do colectivoEscoitar.org por varias cidades, co fin de capturar e conservar os sonsque lles son propios e que forman parte do seu patrimonio cultural.‘A que soa Vigo?’, ‘existen sons que os vigueses identifiquen comopropios?’, ‘é Vigo unha cidade ruidosa?’, ‘que son as Postais Sonorasde Vigo?, ‘ten a cidade un mapa sonoro?’... foron algunhas das pre-guntas propostas neste obradoiro, que rematou cunha exposicióninteractiva aberta ao público, coincidindo coas xornadas de portasabertas ‘4xMARCO’ entre o 16 e o 19 de novembro.

l Coordinación: Chiu Longinal Poñentes: Horacio Gónzalez, Juan-Gil, Berio Molina, Julio Gómez e Chiu Longinal Participantes: Luis Bará Barbosa, Diego Fernández Pérez, Raúl Marín Pazó, Alfonso García Agulla, Eduardo

Irago Fernández, Rafael Jiménez Ambel, Javier Pérez Buján, Ignacio Pérez-Jofre Santesmases, VirginiaPrego Carrera, Ramona Rodríguez López, Jorge Rodríguez Soto, Roberto Taboada Fernández

l Do 9 ao 15 novembro de 2006l Lugar: sala perimetral B1 (1º andar)l Horario: de 16.30 a 20.30 (sesións teóricas); de 16.30 a 20.30 (traballo de campo)

DIN MATAMOROCores, latexos e taquicardias

n Actividade complementaria da exposición PINTURA MUTANTE

O obradoiro organizado no MARCO foi o primeiro dirixido por este artis-ta de sólida e destacada traxectoria, participante na exposición PINTU-RA MUTANTE. Partindo dunha combinación entre aspectos teóricos epráctica de taller, Din Matamoro planeou unha ruta pola arte e os pro-cesos creativos a partir da súa obra, proxectos e experiencias: prepa-ración, busca, proceso de liberación do aprendido, despegue ou ruptu-ra, encontro dun camiño e posterior desenvolvemento. Unha análiseda pintura do artista, das súas mutacións e combinacións con outrosmedios e soportes, como o cine e a fotografía; un percorrido entrecores, latexos e taquicardias.

l Dirección: Din Matamorol Participantes: Eva López Tarrío, Paula Gozalo Pena, Juan José

Fuentes Alegría, Begoña Ante Álvarez, Ana Sineiro Portas, MartaArmada Rodríguez, María Ponce Ríos, Fernando Lafuente Lestón,Rosa Mª Fernández Camaño, Laura Alonso Carracedo, RafaelJiménez Ambel, Apolinar Bolaño Piñeiro, Alberto Pena Rey

l Do 27 novembro ao 1 decembro de 2006l Lugar: sala perimetral B1 (1º andar)l Horario: de 16.30 a 20.30


ACTIVIDADES



XORNADAS DEPORTAS ABERTAS

Día Internacional dos Museos 2006MUSEOS E MOCIDADEl Entrada gratuíta e actividades para públicos de todas as idadesl Do 17 ao 21 de maio de 2006l Horario: entre as 11.00 e as 21.00

Como cada ano nos días próximos ao 18 de maio, coincidindocoa celebración do Día Internacional dos Museos, o MARCO puxoen marcha un conxunto de actividades que comezaron o festivodo 17, Día das Letras Galegas, e que se desenvolveron durantecinco xornadas de portas abertas ata o domingo 21, nas que oMARCO acolleu un total de 66..889955 vviissiittaanntteess. “Museos e mocida-de”, o eslogan do Día Internacional dos Museos 2006, encaixabaá perfección cos contidos da exposición URBANITAS, que inspiroumoitas das actividades programadas, destinadas a públicos detodas as idades pero con especial atención ao público infantil exuvenil.

GGrraaffffiittii EEssppaazzoo EExxtteerriioorrVarios paneis situados no exterior do edificio, adaptados segun-do as idades dos participantes, serviron de base para crear unmural colectivo no que se ensaiaron distintas técnicas utilizadaspor artistas do graffiti. l sábado 20 de maiol Lugar: zona peonil en torno ao MARCO

SSiilluueetteeaannddooUnha experiencia conxunta para público infantil e adultos acom-pañantes, inspirada na exposición O MOMENTO SUSPENDIDO, naque as siluetas dos participantes trazadas sobre papel conti-nuo ían cubrindo as paredes do Laboratorio das Artes.l mércores 17, venres 19 e domingo 21 de maiol Lugar: Laboratorio das Artes

OO mmeelllloorr ddee AArrttFFuuttuurraa ee RReessffeessttProxección en continuidade dunha selección dos mellores traba-llos das pasadas edicións dos festivais de cine dixital ArtFuturae Resfest.l mércores 17, xoves 18, venres 19, sábado 20 e domingo 21 de

maiol Lugar: salón de actos

‘‘CCoonn ppeerrmmiissoo’’,, ddaa CCoommppaaññííaa ‘‘PPiissaannddoo OOvvooss’’ ((FFeessttiivvaall IIssttooFFeerrvvee’’0066))Espectáculo de danza inspirado na exposición URBANITAS, noque os bailaríns Rut Balbís e David Loira ían percorrendo xunto copúblico distintos espazos e salas de exposición da planta baixa.l venres 19 e sábado 20 de maiol Lugar: salas de exposición da planta baixa

AArrttee uurrbbaanniittaa ++ ccooññeeccee oo aarrttiissttaaVisitas guiadas á exposición URBANITAS, coa participación dal-gúns dos artistas. Mónica Alonso, Amaya González Reyes, PavloOrza, Pancho Lapeña, Jorge Perianes e Carme Nogueira, entreoutros, estiveron a disposición dos visitantes para falar do seutraballo “a pé de obra”. l mércores 17, xoves 18, venres 19, sábado 20 e domingo 21 de

maiol Lugar: salas de exposición da planta baixa

LLooookk uurrbbaanniittaaReservamos un espazo no vestíbulo para que os máis pequenoscambiaran a súa imaxe nese día, a base de tatuaxes para o corpo,pinturas para as mans e o rostro, ou mesmo sprays de corespara o cabelo. l mércores 17, venres 19, sábado 20 e domingo 21 de maiol Lugar: vestíbulo principal

MMeessaa iinnffoorrmmaattiivvaa ddaa AAggrruuppaacciióónn ddee AAmmiiggooss ddoo MMAARRCCOOA presidenta da AAM, Daniela Sarraíno, acompañada de persoalvoluntario, estivo a disposición do público para informar sobre asactividades e obxectivos da Agrupación. l sábado 20 e domingo 21 de maiol Lugar: vestíbulo principal


ACTIVIDADES

FESTA ANIVERSARIO “4 X MARCO”l Entrada gratuíta e actividades para públicos de todas as idadesl Do 16 ao 19 de novembro

As xornadas de portas abertas organizadas no MARCO entre o 16 e o 19 denovembro con motivo do seu 4º aniversario, supuxeron un grande éxito depúblico. Un total de 66..998833 ppeerrssooaass pasaron polas instalacións do museo paradisfrutar das tres exposicións que neste período ocupaban as salas, e partici-par nas actividades organizadas para eses días: visitas e obradoiros para fami-lias e para adultos, concertos para bebés do Festival Are More, proxeccións deArtFutura, servizos da biblioteca-mediateca, e mesas informativas, entre outrasactividades.



PPiinnttuurraa aaoo llíímmiittee ++ RRoommppeennddoo ccooaa ppiinnttuurraa ++ AAcccciióónn mmuuttaanntteeObradoiros para familias en torno á exposición PINTURA MUTAN-TE e aos límites e transformacións da pintura, nos que nenos eadultos crearon as súas propias obras combinando e manipulan-do diversos materiais.l venres 17 e sábado 18 de novembrol Lugar: Laboratorio das Artes

EEssccooiittaarr ee mmaaxxiinnaarrUn fascinante percorrido polas salas da planta baixa, desfrutandodas obras da exposición A MOSTRA INVISIBLE, seguido dun obradoi-ro no Laboratorio das Artes centrado na percepción sonora.l domingo 19 de novembrol Lugar: Laboratorio das Artes

PPaaiissaaxxee SSoonnoorraa ddee VViiggooExposición interactiva que recollía os resultados do taller domesmo nome desenvolvido no MARCO entre o 9 e o 15 denovembro. Unha innovadora experiencia que permitiu ao públi-co pasear virtualmente e dun xeito interactivo polo mapa sono-ro da cidade.l xoves 16, venres 17, sábado 18 e domingo 19 de novembrol Lugar: sala perimetral (1ª planta)

PPiinnttaannddoo sseenn ppiinnttaarrNo vestíbulo do MARCO situouse un “autoservizo” no que cadavisitante podía escoller os seus ingredientes e experimentarcon diversos materiais, ningún deles “pictórico” en sentido tra-dicional, para crear unha obra conxunta.l sábado 18 de novembrol Lugar: vestíbulo principal

CCoonncceerrttooss ppaarraa bbeebbééss[Ciclo de Formación de Públicos do Festival ARE-MORE]Nunha actividade pensada para bebés e nenos/as ata 5 anosacompañados de adultos, Paulo Lameiro, Saxofina e os seusamigos ofrecéronnos emocións de son en catro concertos dedi-cados aos maiores especialistas na audición: os bebés.l domingo 19 de novembrol Lugar: salón de actos

MMaarraattóónn AArrttFFuuttuurraa 22000066Proxección do programa audiovisual completo da edición 2006,baixo o título ‘Estética de Datos/Data Aesthetics’.l xoves 16, venres 17 e sábado 18 de novembrol Lugar: salón de actos


ACTIVIDADES

PARTICIPACIÓN EN FEIRAS E OUTROS EVENTOSII EENNCCOONNTTRROO--FFEEIIRRAA DDOO PPRROOXXEECCTTOO--EEDDIICCIIÓÓNNl Pontevedra, Pazo de Congresosl Do 27 ao 29 de outubro de 2006

Durante tres días consecutivos tivo lugar en Pontevedra o primeiro Encontro-Feira do Proxecto-Edición, concibido como lugar de encontro e presentación de proxectos, distribuidoras, espa-zos de documentación e de produción referidos á edición. Non se trataba tanto de dar visibili-dade e propiciar contactos entre o mundo da edición comercial, como de pulsar a realidadeindependente, experimental e alternativa. O espazo feiral acolleu máis de 30 stands de publi-cacións e editoras de distintos países, entre os que se incluían os tres promotores do encon-tro: o CGAC de Santiago, a Fundación Luis Seoane d’A Coruña e o MARCO de Vigo.

O lugar funcionou como espazo de intercambio e contacto para profesionais do deseño e daedición, impresores, editores, artistas e plataformas e estruturas activas neste campo.Autoedicións, libros de artista, revistas alternativas, fanzines, fotocopias, carteis... foron abase dos materiais presentados neste encontro-feira, que contou tamén cun stand de auto-edición, unha zona habilitada con ordenadores e conexión wifi, un lugar dedicado á ediciónde produtos artísticos, e unha zona chill-out. Durante o encontro tiveron lugar varias mesasredondas que abrían un debate sobre a edición, a distribución, os dereitos de autor e asprácticas editoriais independentes.

FFEEIIRRAA ‘‘PPUURROO AARRTTEE’’l Vigo, IFEVIl Do 16 ao 20 de novembro de 2006

A mediados de novembro, a Feira PURO ARTE, patrocinada polo Concello de Vigo,Caixanova e a Deputación de Pontevedra, congregou no Instituto Feiral de Vigoa un bo número de clientes e coleccionistas de arte, coa participación de gale-rías de España e outros países. Ao igual que outras institucións de Vigo, oMARCO contou co seu propio stand, no que presentaba as súas principais liñasde programación e actividades, e que incluía un espazo de exhibición e vendade catálogos e publicacións.

CCOONNCCEESSIIÓÓNN DDOO DDIISSTTIINNTTIIVVOO ““CCOOMMPPRROOMMIISSOO DDEE CCAALLIIDDAADD TTUURRÍÍSSTTIICCAA””l Pontevedra, Palacete de Mendoza (Turismo Rías Baixas)l 5 de abril de 2006

No ano 2006, o MARCO recibiu o distintivo “Compromiso de Calidad Turística”, tras a concesión do Plan deCalidade de Turismo Rías Baixas, dentro do marco do SICTED (Sistema Integral de la Calidad Turística Españolaen Destinos), co respaldo da Secretaría Xeral de Turismo e da Federación Española de Municipios y Provincias(FEMP). O acto de entrega de diplomas deste distintivo, que incluíu a todos os establecementos turísticos daprovincia de Pontevedra que lograron superar a fase de formación e autoavaliación para o cumprimento doManual de Buenas Prácticas, tivo lugar na sede de Turismo Rías Baixas en Pontevedra, o 5 de abril de 2006.




ACTIVIDADES

CONCERTOS,FESTIVAIS EPERFORMANCESUnha vez máis, as actividades relacionadas con concertos e festivais ocuparon un lugar destacado na progra-mación do MARCO durante este ano, con especial protagonismo da serie URBANITAS A ESCENA, que serviu parareforzar máis se cabe o espírito fresco e participativo desta mostra. Esta serie de actividades paralelas, e a xor-nada inaugural da exposición SWITCH ON THE POWER!, coa presentación dun concerto ao aire libre e a performan-ce das Chicks on Speed, funcionaron como foco de atracción de novos públicos e ampliaron as posibilidades deespazos como as salas de exposición e a zona peonil en torno ao museo para outro tipo de propostas. A progra-mación e produción dos concertos estivo a cargo de Julio Gómez e Sinsalaudio.

URBANITAS A ESCENADende a súa inauguración, a exposición URBANITAS estivo acompañada dun programa de concertos nun dospatios da planta baixa, que ademais de exhibir as obras de cinco artistas relacionados coa arte do graffiti,durante varios meses converteuse en escenario para actuacións de músicos e artistas sonoros galegos dasúltimas xeracións. O primeiro concerto da serie tivo lugar en febreiro coincidindo coa inauguración da mostra,e o último durante a festa de clausura.

VVeennrreess 33 ffeebbrreeiirrooCCOONNCCEERRTTOO IINNAAUUGGUURRAALL UURRBBAANNIITTAASSGGrruuppoo TTEELLÉÉMMAACCOO ((LLuuggoo)) ++ DDjjss NNiinngguunnooss ((VViiggoo))

TELÉMACO –a banda formada polo dj Álvaro Pardo Dr. Think, o multi-instrumentista Miguel Rules Mike Rolling, e o videodj Mark– apro-veitou esta ocasión especial para presentar en terras galegas o seuúltimo traballo Outótono, un mapa sonoro gravado en directo nasala do mesmo nome en Ponteareas. O concerto do MARCO foi gra-vado para ser incluído na serie de sesións en directo editadas poreste grupo. A sesión inaugural completouse coa actuación de DjsNingunos, formado por dous novos estudantes da Universidade deVigo que pertencen a unha nova xeración de pincha-discos apare-cida nos albores da chamada Cultura de Club.



VVeennrreess 33 mmaarrzzooOO FFiilllloo PPaauussaaddoo ((VViiggoo)) ++ JJiimméénneezz ddeell OOssoo ((SSaannttiiaaggoo)) ++ DDjjss DDOOSSEE((VViiggoo))

No mes de marzo foi a vez de O Fillo Pausado (Magú Castromil), quecontou coa colaboración da violinista Eva, practicamente segundomembro oficial do grupo. O grupo Jiménez del Oso –composto porRafa del Oso (guitarra e voces), Cris del Oso (tambores, voces) eRubén del Oso (guitarra e coros)– ofreceu boa parte do seu reperto-rio. Os vigueses Djs DOSE –Iago Martínez, xornalista, e AlbertoBaamonde, realizador– completaban a oferta sonora deste segundoconcerto.

VVeennrreess 77 aabbrriillTTAABB ((AA CCoorruuññaa)) ++ AAUUSSTTRRIIAA ((PPoonntteevveeddrraa)) ++ DDJJ SSiinnSSaallaauuddiioo ((VViiggoo))

Os compoñentes de Triángulo de Amor Bizarro –Isabel Cea (baixo evoces), Rodrigo Caamaño (guitarra e voces), Xulián Ulpiano (bateríae teclado) e Blas Silva (teclado e voces)– trouxeron ao MARCO o seutaller electrónico transformado en espectáculo, nun programa queincluíu tamén a actuación do grupo AUSTRIA –Pedro Berbel (voz ebaixo) e Oscar Tercero (voz, guitarras e programación)– e dos DJsvigueses Luis Campos e Rafa Romero.

VVeennrreess 55 mmaaiiooCCoolleeccttiivvoo AARRKKEESSTTRRAA ++ MMwwëësslleeee ++ AArrmmaaddiilllloo ((VViiggoo))

As sesións do colectivo ARKESTRA correron a cargo de Maik e Bluecat–un paseo polo soul, a electrónica e o hip hop– que foron os encar-gados de enlazar os concertos dese día. Dende Vigo, Mwëslee exhi-biu o seu hip hop instrumental cun toque electrónico cheo de musi-calidade, e Bflecha, a carón de Gael G. Pintos, presentou Armadillo.

SSáábbaaddoo 1177 xxuuññooFFEESSTTAA CCLLAAUUSSUURRAA UURRBBAANNIITTAASSCCoolleeccttiivvoo AAllgg--aa pprreesseennttaa::““CCeennssuuss””,, ppoorr LLUUDDDD ((eexxppeerriimmeennttaacciióónn tteeaattrraall)) NNeennoo OOssccuurroo ((PPooeessííaa SSoonnoorraa))

Na festa de clausura da exposición URBANITAS, o salón de actos e opatio de concertos preparáronse para dúas accións de artistas docolectivo Alg-a, ‘comunidade subacuática de arte dixital libre’:Census, un híbrido entre teatro, interactividade, activismo social eexperimentación audiovisual, a cargo de LUDD (Roi Fernández, IsaacCordal, Nela Quesada, Mig e Ig); e Neno Oscuro, un proxecto do san-tiagués Rafa Xaneiro, quen, baixo o nome de Neno Oscuro, irrompe naescena experimental electrónica, co fin de describir musicalmente“paisaxes electrónicas” a través do ordenador portátil e da guitarraeléctrica.


ACTIVIDADES

CONCERTOINAUGURALSWITCH ON THEPOWER!O venres 9 de xuño, coincidindo coa inauguración daexposición SWITCH ON THE POWER! Ruído e políticas musi-cais, o MARCO ofreceu o seu primeiro concerto ao airelibre, aberto ao público, que concentrou a centos de per-soas na praza peonil posterior, funcionando como aper-tura da programación de verán. O concerto incluíu actua-cións especiais de Pam Hogg, Anat Ben-David, Chicks onSpeed, e Alaska & Nacho Canut, artistas presentes naexposición, e contou tamén coa participación do viguésRNST como Dj invitado.

PERFORMANCECHICKS ON SPEEDMusical Illustrations

SWITCH ON THE POWER! incluíu a presentación da performance Musical Illustrations[Ilustracións musicais], do grupo CHICKS ON SPEED, integrado nesta ocasión polasartistas Alex Murray-Leslie (Australia), Melissa Logan (EEUU), Anat Ben-David (ReinoUnido), Kathrin Glas (Alemaña) e A.L. Steiner (EEUU).

Musical Illustrations é un laboratorio-taller, un traballo en proceso aberto ao públicoe ofrecido en directo, no que as artistas experimentan novos xeitos de crear colaxesbaixo a influencia da música, de medios dixitais ou analóxicos, e de técnicasmanuais. A experiencia, que deu comezo na xornada inaugural, continuou durantetres días consecutivos, e todas as accións foron gravadas e editadas nun vídeo quepasou a exhibirse nas salas do primeiro andar como parte integrante da mostra.

CCoonncceerrttoo iinnaauugguurraall SSWWIITTCCHH OONN TTHHEE PPOOWWEERR!! RRuuííddoo ee ppoollííttiiccaass mmuussiiccaaiissCon actuacións especiais de PAM HOGG, ANAT BEN-DAVID,CHICKS ON SPEED, ALASKA &NACHO CANUT e RNSTvenres 9 xuño, ás 22.00

MMuussiiccaall IIlllluussttrraattiioonnss9, 13, 14 e 15 de xuñoLugar: sala perimetral do primei-ro andarHorario: de 11.00 a 14.00 e de16.00 a 19.00



CONCERTOS SINSAL

Organiza: SINSALaudio, en colaboración co MARCOLugar: salón de actos

Ao longo de 2006, e continuando coa liña de colabo-ración iniciada hai varios anos con SINSALaudio, osalón de actos do MARCO acolleu boa parte dasseries de concertos do Festival Sinsal, punto deencontro das músicas contemporáneas da escenanacional e internacional, co programa “Música paracatro estacións” e outros concertos.

Salón SINSAL INVERNODúo YELLOW SWANS + ZA / Pete Swanson e Gabriel Mindel Saloman (California, EEUU)sábado 25 de febreiro

Salón SINSAL PRIMAVERAEspecial países nórdicosSALVATORE (Noruega) + PAN SONIC (Finlandia)venres 26 de maioMIDAIRCONDO (Suecia)sábado 27 de maio

Salón SINSAL OUTONOISAN (Reino Unido) + APSE (EEUU)sábado 24 de outubro

Festival SINSALATOMIC (Noruega + Suecia)luns 6 de marzo

Presentación RED-BULL MUSICACADEMY 2006(actividade paralela do Festival Sinsal)Charla/coloquio con Patrick Pulsingersábado 29 de abril


ACTIVIDADES

PROGRAMACIÓNAUDIOVISUAL

Festival ARTFUTURA 2006ESTÉTICA DE DATOS/ DATA AESTHETICS

l Do 26 de outubro ao 26 de novembro de 2006l Lugar: Salón de Actosl Produción: ArtFutura

Novamente, cumprindo unha tradición inaugurada en 2003, o MARCO presentou aprogramación audiovisual de ArtFutura. Como novidade, este ano ampliouse o núme-ro de sesións para ofrecer dúas pola tarde todos os días das proxeccións, e unhasesión matinal os sábados e os domingos.

Baixo o título “Estética de Datos/Data Aesthetics”, o festival achegouse nesta XVII edi-ción a terreos como a visualización de datos, a media-arquitectura, que pretendeintegrar os fluxos de datos nos espazos urbanos, e a introdución nos espazos escé-nicos das dinámicas da representación da información.

Esta edición incluíu os programas 2006 de ArtFutura Show –cunha mostra dasmellores producións internacionais de animación por ordenador e efectos visuais–Full Motion Theater –as intros como o espazo de cruce entre o mundo interactivo dosvideoxogos e a narrativa cinematográfica– e 3D en España –traballos de animación3D e efectos especiais producidos ao longo do último ano por compañías, estudan-tes e artistas independentes– ademais dun avance da décima edición de Resfest.Xunto a estas seccións xa clásicas, o programa deste ano exhibiu un documentalsobre o filme A Scanner Darkly, adaptación ao cine dunha obra de Philip K. Dick, xuntoá cinta Renaissance, do realizador Christian Volckman. Unha das estrelas do Festivalfoi a retrospectiva dedicada a Moebius, un dos participantes asiduos de ArtFutura aolongo da súa historia, e un dos fitos da creatividade do noso tempo.



OUTROS EVENTOSn IISSTTOO FFEERRVVEE’’0066.. IIII EEnnccoonnttrroo CCoonntteemmppoorráánneeoo ddee TTeeaattrroo ee DDaannzzaa

l Organiza: Teatro Ensallel Colaboran: Concellería de Cultura do Concello de Vigo, IGAEM, Concellería de Xuventude do Concello de Vigo,

MARCO de Vigol Lugar: salón de actos e salas de exposición da planta baixaDentro das actividades do Festival ISTO FERVE’06, e coincidindo coas xornadas de portas abertas do DíaInternacional dos Museos, os bailaríns Rut Balbis e David Loira (‘Pisando ovos’) ofreceron a súa particularvisión da exposición URBANITAS cun espectáculo de danza inspirado nesta mostra e especialmente produ-cido para a ocasión, no que ían percorrendo xunto co público as salas da planta baixa.

CCOONN PPEERRMMIISSOO,, da compañía ‘Pisando Ovos’ (Rut Balbís e David Loira)venres 19 e sábado 20 de maioLugar: salas de exposición da planta baixa (exposición URBANITAS)

A colaboración co Festival completouse coa presentación e proxección de dúas montaxes de vídeo-danza dacompañía catalana Erre que Erre Danza, seguidas dunha charla-coloquio.

DDIIVVAADDLLOO ee AA..PP..AA..AA..II.. ((AAccoonntteecciimmiieennttooss PPoossiibblleess AAuunnqquuee AAllttaammeennttee IImmpprroobbaabblleess)),, da compañía Erreque Erre Danza (Teresa Navarrete e Mario G. Sáez)Proxección de vídeo-danza e charla-coloquioxoves 11 de maio

n AALLTT..oo66 -- FFEESSTTIIVVAALL AALLTTEERRNNAATTIIVVOO DDEE TTEEAATTRROO EE DDAANNZZAA DDEE VVIIGGOOl Organiza: Concellería de Cultura do Concello de Vigo, e NoescaféTeatrol Lugar: salón de actosPrograma especial DANZA CONTEMPORÁNEA

AAqquuíí?? AAggoorraa??,, de Olga Cameselle & Alfredo Rodríguez (Vigo)LLeett mmee FFoollllooww iinn yyoouurr FFoooottsstteeppss, de Kuattro Dance Ensemble (Dinamarca)venres 10 de marzoTTrriisstteessssee BBlleeuuee ((TTrriisstteezzaa eemm AAzzuull)),, de MC4 Dança (Portugal)sábado 11 de marzo

n IIMMAAXXIINNAA SSOONNSS’’0066.. IIII FFeessttiivvaall IInntteerrnnaacciioonnaall ddee JJaazzzz ddee VViiggooConferencias, mesas redondas e ciclo de solistasl Organiza: Concellería de Cultura do Concello de Vigol Lugar: salón de actos

Conferencia “Jazz e literatura” + concerto DOMINIQUE PIFARELY. Violín sololuns 19 de xuño

Mesa redonda “Música e industria cultural”+ concerto PAOLO ANGELI. Guitarra sardamartes 20 de xuño

Conferencia “Fusións e confusións: do jazz-rock á fusión” + concerto CARLO ACTIS DATO. Saxo barítono, clari-nete baixoluns 26 de xuño

Mesa redonda “A música de jazz na actualidade, mídese co seu pasado ou con outras músicas?” + concertoJOAN SANMARTÍ. Guitarramartes 27 de xuño


ACTIVIDADES

CONFERENCIASE MESASREDONDASn PPrreesseennttaacciióónn ddoo pprrooxxeeccttoo ““AArrqquuiitteeccttuurraa ee cciiddaaddee nnoo XXaappóónn ddoo ssééccuulloo XXXXII””

Organiza: Escola de Arquitectura d’A CoruñaPoñentes: Pedro de Llano e Plácido Lizancos, arquitectos e autores do proxectoVenres 13 xaneiro

A presentación deste proxecto en formato dvd, unha produción da Cátedra AnáliseGráfica da Arquitectura da Facultade de Arquitectura da Universidade d’A Coruña,estivo seguida da súa proxección en continuidade no salón de actos, durante osdías 14 e 15 de xaneiro.

n CCiicclloo ddee ccoonnffeerreenncciiaass UUNNIIVVEERRSSIIUUMM““CCuullttuurraass ppoossííbbeeiiss ee iimmppoossííbbeeiiss.. CCuullttuurraa ee VVaannggaarrddaa nnaa GGaalliizzaa ddoo ssééccuulloo XXXXII””Organiza: Vicerreitorado de Extensión Universitaria e Estudantes da Universidadede Vigo, coa colaboración do MARCO

Mesa de Teatro, 24 abril Poñentes: Cándido Pazó González, Jesús Cimarro, Ánxeles Cuña Bóveda, Ana Vallés

Mesa do Audiovisual, 25 abril Poñentes: Manuel J. Fernández Iglesias, Manolo Gómez, Juan Lesta, Mabel Rivera

Mesa da Literatura, 27 abril Poñentes: Joaquín Sueiro Justel, Fran Alonso, María do Cebreiro, Manuel Veiga

Mesa da Arquitectura e urbanismo, 28 abril Poñentes: Xosé Anxo Carreira Montes, Juan Creus, Manuel Gallego Jorreto, Xosé LoisMartínez Suárez

Mesa das Artes plásticas, 4 maio Poñentes: Jesús Hernández Sánchez, Chus Martínez, Berio Molina, MiguelWandschneider

Mesa das Músicas, 5 maio Poñentes: Xosé Luis Bará Torres, Julio Gómez Alonso, Fran P. Lorenzo, Ugia PedreiraSánchez

n CCiicclloo ddee ccoonnffeerreenncciiaass VVIIIIII BBiieennaall ddee AArrqquuiitteeccttuurraa EEssppaaññoollaaOrganiza: Comisión de Cultura do COAG, Colexio de Arquitectos de Galicia, coa colaboración do MARCO

Martín Lejárraga.“Vivienda-estudio para un pintor”, 11 decembro

Daniel Díaz Font e Belén Martín Granizo. “Biblioteca, Cafetería y Edificio de Servicios Centrales de Campus delBierzo”, 18 decembro

María Fraile e Javier Revillo. “Edificio Multiusos en Viladecans”, 19 decembro

Estudio Cano Lasso. “Sede Social de la EMT de Madrid”, 21 decembro



n PPrrooxxeecccciióónn ddoo aauuddiioovviissuuaall ““IIllllaaddooss””Organiza: Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural daConsellería de Cultura e Deporte, Xunta de Galicia30 xuño 2006

n AAccttoo hhoommeennaaxxee eenn mmeemmoorriiaa ddee JJoosséé TTeeiijjeeiirroo RRooiissOrganiza: Asociación Cidadá para a Prevención da Violencia 13 setembro 2006

n XXoorrnnaaddaass ““NNoovvooss eennffooqquueess ddaa eedduuccaacciióónn ddeessddee aa ppeerrssppeeccttiivvaa ddaaiigguuaallddaaddee ddee xxéénneerroo””Organiza: Mancomunidade da área intermunicipal de Vigo. Proxecto“Conta con elas”5, 6, 7 outubro 2006

n XXoorrnnaaddaa ssoobbrree ddeerreeiittooss ddee aauuttoorrOrganiza: AGAV, Asociación Galega de Artistas Visuais10 outubro 2006

n PPrreesseennttaacciióónn ddoo lliibbrroo AAnnttóónn PPaattiiññoo:: MMeettaammoorrffoossiiss yy llaabbeerriinnttooOrganiza: Deputación Provincial de Pontevedra, Servizo dePublicacións17 outubro 2006

n PPrreesseennttaacciióónn ddaa RReevviissttaa ddee MMooddaa OOuuttoonnoo IInnvveerrnnoo ddee LLaa VVoozz ddeeGGaalliicciiaaOrganiza: La Voz de Galicia19 outubro 2006

n MMeessaa rreeddoonnddaa ssoobbrree lliitteerraattuurraa oorraallOrganiza: Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural daConsellería de Cultura e Deporte, Xunta de Galicia6 novembro 2006

n RReeuunniióónn LLaabboorraattoorriiooss OOrrggaannoonnOrganiza: Marketing y Comunicación Atril, S.L.7 novembro 2006

n PPrreesseennttaacciióónn ddoo eessppeeccttááccuulloo ““MMeennúú VVeexxeettaall”” ddaa ccoommppaaññííaaDDiissqquueeDDaannzzaaOrganiza: Compañía DisqueDanza e Concellería de Cultura doConcello de Vigo17 novembro 2006

n CCoonnffeerreenncciiaa:: ““RReevviirraavvoollttaa ppoolloo ddeesseennvvoollvveemmeennttoo ccoommoo oobbrriiggaaccoommúúnn””Organiza: Fondo Galego de Cooperación e Solidaridade1 decembro 2006

n PPrreesseennttaacciióónn ddee bboocceettooss ee vvaaccaass ddaa CCoowwppaarraaddee VViiggoo 22000077Organiza: Ubiagrandal S.L e Concello de Vigo12 decembro 2006

CESIÓN E ALUGUER DE ESPAZOSn PPrreesseennttaacciióónn ddaa nnoovvaa pprrooggrraammaacciióónn ddaa RRaaddiioo GGaalleeggaa 22000066

Organiza: CRTVG Compañía Radio Televisión de Galicia12 xaneiro 2006

n PPrreemmiièèrree ccuurrttaammeettrraaxxeess EEGGAACCII 22000055Organiza: EGACI, Escola superior de Artes Cinematográficas de Galicia7 febreiro 2006

n AAccttoo ddee eennttrreeggaa ddoo PPrriimmeeiirroo PPrreemmiioo NNaacciioonnaall ddee DDeesseeññoo ddoo MMoobbllee,,BBOOMMOOBB Organiza: Cultura de Comunicación20 febreiro 2006

n RReettrraannssmmiissiióónn ddoo pprrooggrraammaa rraaddiiooffóónniiccoo ““LLaa EEssppuueellaa”” ddee RRaaddiiooIInntteerreeccoonnoommííaaOrganiza: Radio Intereconomía 1 marzo 2006

n CCoonnffeerreenncciiaa--pprrooxxeecccciióónn ddoo ddooccuummeennttaall ““RRaavveennssBBrrüücckk:: oo iinnffeerrnnooddaass mmuulllleerreess””,, ddee MMoonnttsseerrrraatt AArrmmeennggoouu MMaarrttíínnOrganiza: Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural daConsellería de Cultura e Deporte, Xunta de Galicia17 marzo 2006

n RReettrraannssmmiissiióónn ddoo pprrooggrraammaa ““EExxttrraarrrraaddiioo 1199””Organiza: Radio Galega25 marzo 2006

n PPrreesseennttaacciióónn ddaa RReevviissttaa GGaalleeggaa ddee TTeeaattrroo ee lleeccttuurraa ddrraammaattiizzaaddaaOrganiza: Revista Galega de Teatro6 abril 2006

n PPrreesseennttaacciióónn ddoo lliibbrroo HHiissttoorriiaa ddee VViiggoo yy ssuu ccoommaarrccaa,, ddee JJoosséé ddeeSSaannttiiaaggoo yy GGóómmeezzOrganiza: Instituto de Estudios Vigueses20 abril 2006

n CCoonnffeerreenncciiaa ddee AAnnaattoollii KKaarrppoovv ee ppaarrttiiddaass ddee xxaaddrreezz ccoonn eessccoollaarreessOrganiza: Turismo Rías Baixas22 xuño 2006

n PPrreesseennttaacciióónn ddoo lliibbrroo PPooeemmaass ppoollaa mmeemmoorriiaaOrganiza: Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural daConsellería de Cultura e Deporte, Xunta de Galicia28 xuño 2006


ACTIVIDADES

BIBLIOTECA/CENTRO DEDOCUMENTACIÓN

No seu segundo ano de existencia, a Biblioteca/Centro dedocumentación do MARCO tense consolidando como servizo,aprendendo das necesidades e expectativas dos nosos usua-rios, e tentando ser un vehículo de transmisión de coñece-mentos da arte dos nosos días e moi especialmente das acti-vidades expositivas do museo. Este ano cómpre salientar acrecente aceptación dos servizos dixitais: o aumento nademanda dos boletíns electrónicos e, a partir de novembro, aincorporación de potentes equipos informáticos á altura dosrequirimentos técnicos da investigación artística medianterecursos en liña. A biblioteca tradicional xa convive coa dixital,e proximamente seremos testemuñas da expansión destaúltima sen que deixe de existir a primeira.

Como resumo das actividades da biblioteca cómpre distinguirdous ámbitos de actuación, un interno como centro de docu-mentación e outro externo, como biblioteca.

n Horario: de martes a venres,de 11.00 a 14.00 e de 16.00 a20.00

n Acceso gratuíto pola entradaposterior do museo, rúaProgreso

n Consta de 32 postos delectura, 8 equiposinformáticos , servicio wi-fi edúas salas anexas deaudiovisuais.

n Servizo de lectura en sala, nonhai préstamo domiciliario

n Acceso web ao catálogobibliográfico a través dewww.marcovigo.com



A Biblioteca e a súa integración na instituciónNa actividade deste ano vénse observando unha evolución moi positiva tendente ás labores propias dun centrode documentación, como é recoller información para as exposicións de produción propia na súa fase de prepa-ración, colaborando con distintos departamentos do museo. O centro de documentación atende as demandas dedocumentación dos técnicos museísticos e tamén recolle a bibliografía que chega aos departamentos, preparan-do materiais como catálogos, dossieres de artistas ou fondos audiovisuais cara á súa difusión.

Un papel moi importante da biblioteca dun centro de arte é o de ser un medio de comunicación, transformandoasí a información en coñecemento e sendo soporte da súa transmisión. Dentro do organigrama dun museo, o per-soal de salas constitúe o elo que une esta cadea de comunicación co público. Detectouse unha necesidade deinformación polas demandas dos traballadores do propio museo e se procurou dar este servizo principalmentea través das mostras bibliográficas en torno ás exposicións en curso, das que os guías e persoal educador son prin-cipais usuarios. Neste mesmo sentido a biblioteca mantén un servizo de préstamo interno limitado aos traballa-dores activos do museo.

Este ámbito interno de actuación do centro de documentación é menos coñecido que o seu aspecto externo comobiblioteca pública. É un servizo dificilmente cuantificable pero sen dúbida rendible polas sinerxías que xera den-tro da institución.

A Biblioteca como servizo públicoDurante o seu tempo de apertura no ano 2006 –un total de 184 días en horario de 11.00 a 14.00 e de 16.00 a20.00, de martes a venres agás festivos– a biblioteca foi utilizada presenzalmente por 3.795 persoas, o que nosdá unha media diaria de 20,6 usuarios entre visitantes e usuarios directos. Aos visitantes que acoden por vez pri-meira se lles ofrece unha visita guiada sobre o funcionamento da biblioteca. Dende o mostrador de informacióna bibliotecaria atende as consultas dos usuarios e exerce o control da mediateca, que a diferenza das outras sec-cións non é de libre acceso.

Como servizo virtual, 292 persoas recibiron os 19 boletíns electrónicos que se distribuíron por e-mail aos sociosdo centro de documentación. Os receptores deste servizo informático non necesariamente son usuarios presen-ciais, xa que temos socios de diversos puntos de España e Iberoamérica. A través das estatísticas do Meiga –pro-grama que xestiona os fondos bibliográficos– obsérvase que dende a súa creación se teñen realizado 7.521 con-sultas á base de datos, incluíndo as que se realizan na sala de lectura e tamén as consultas en liña a través deinternet. Todo isto indica unha demanda nos servicios dixitais e indica un camiño cara o futuro da documentaciónno eido da arte contemporánea.

Nuria Barreras Viso e Iria Fernández MourízDepartamento de Publicacións e Documentación


ACTIVIDADES

OS USUARIOS DA BIBLIOTECA

Por outra banda, este ano apréciase a tendencia ao aumento proporcional de persoas que veñen traballar asi-duamente á biblioteca (usuarios) respecto ao público esporádico (visitantes). Chamamos visitantes ás per-soas que acceden procedentes das salas de exposición e usuarios directos ás persoas que acceden gratui-tamente á biblioteca sen visitar o museo a través da entrada posterior. Esta distinción é moi importante xa queambos grupos fan un uso moi diferente do servizo; os primeiros adoitan realizar breves consultas poñendoespecial atención nas exposicións bibliográficas, mentres que os usuarios propiamente ditos fan un usomáis prolongado e consultas máis especializadas.

ANO USUARIOS VISITANTES TOTAL

2005 2.132 59,4% 1.456 40,6% 33..558888

2006 2.338 61,7% 1.457 38,3% 33..779955

O número de socios da biblioteca pasou de 119988 en 2005 a 229922 socios en 2006. Os socios son un grupo de per-soas que se dan de alta na nosa base de datos para recibir noticias da biblioteca e outros servizos dixitais.

479

XAN

TOTAL USUARIOS ANO 2006 DÍAS DE APERTURA AO PÚBLICO USUARIOS POR DÍA3.795 184 20,6

FEB MAR ABR MAIO XUÑ XULL AGO SET OUT NOV DEC

417

231 247

433

262196

323371

514

322

FONDOS E EQUIPAMENTOSA fins de 2006 o número total de fondos da biblioteca era de 55..110099.. Durante o ano ingresaron 559944 fondos entrecatálogos e audiovisuais, dos cales un 6622,,55%% se recibiron a través do servizo de intercambio de publicaciónsda biblioteca, un 3377,,55%% por doazón de entidades e artistas e un 11,,22%% foron adquisicións, de xeito que, igual queen 2005, a práctica totalidade dos fondos proceden do servizo de doazón/intercambio. As materias que rexis-traron un maior incremento foron os catálogos de exposicións, con 444477 ingresos. Este servizo mantén rela-ción con 111133 institucións, de modo automático con 3388 entidades ás que enviamos todos os nosos catálogose das que recibimos todo o que publican, e selectivo con 7755 museos e centros de arte; neste segundo casodébense consultar periodicamente as novidades que publican os centros vinculados a esta modalidade e facerpeticións concretas.

Unha sección moi valorada polos usuarios é a hemeroteca, que recibe 7722 publicacións periódicas que sepoden consultar libremente. Destas 72 publicacións, 1144 están editadas en Galicia, 3388 no resto de España e 1188son de ámbito internacional. Durante o ano 2006 téñense realizado 227788 recepcións de revistas. En primeirolugar rexístranse nunha base de datos deseñada a medida polo propio departamento para cubrir as necesi-dades de xestión administrativa e moi especialmente para facilitar o seguimento da correcta recepción dasmesmas. Este aspecto crítico de calquera hemeroteca ten mellorado sensiblemente grazas a esta ferramen-ta e á realización de constantes informes de reclamacións. Por outra banda, para facilitar o traballo do inves-tigador, fotocópianse os sumarios de cada revista, que se expoñen ao público e periodicamente se recompi-lan e clasifican como dossieres para buscas bibliográficas. O proxecto completo é automatizar estes dossie-res nunha base de datos informática.

Clasificación temática das subscricións

Arte Galicia 4

Arte España 17

Arte Internacional 9

Revistas e boletíns de museos e centros de arte 11

Cultura contemporánea 8

Literatura 1

Cine 3

Arquitectura 1

Deseño 9

Cómic e ilustración 5

Tendencias e moda 2

Guías 2

Como resumo respecto aos fondos, podemos dicir que a nosa estratexia perante un orzamento reducido tensido centrar os nosos esforzos na adquisición de publicacións periódicas e en dotar a biblioteca dos mediosinformáticos para acceder á documentación dispoñible na rede. Ambos medios son esenciais para seguir ofío da actualidade artística, e aínda que somos conscientes da necesidade de completar o noso fondo biblio-gráfico con catálogos e monografías fundamentais, o feito de priorizar as devanditas opcións é coherente conoso obxectivo de nos converter plenamente nun centro de documentación do século XXI.

Por isto, para facilitar o acceso á enorme cantidade de contidos de arte dispoñibles en internet, en novembrode 2006 instaláronse oito novos equipos informáticos dotados da máis moderna tecnoloxía e dos elementosde seguridade e integridade axeitados para a súa utilización pública. Tamén se instalou unha rede sen fíos quedá acceso a internet aos usuarios que acoden cos seus propios ordenadores.



ACTIVIDADES DE DIFUSIÓN

Exposicións bibliográficas

URBANITAS

A actividade en torno á exposición Urbanitas tivo especial relevancia porque a proximidade dos artistassuscitou grande interese e facilitou a busca documental. Por unha banda, expuxéronse ao público catá-logos individuais ou colectivos dos artistas participantes, como é habitual neste tipo de mostras. Pero ade-mais se recompilaron dossieres de prensa e creouse unha guía web da que se imprimiron e encaderna-ron as informacións máis relevantes; en total reuníronse 36 catálogos, 22 DVDs, 86 páxinas web e 24 arti-gos de revistas. Por outra banda, a través do departamento de exposicións tivemos acceso aos dossieresdalgúns dos artistas que coa súa colaboración se expuxeron na sala de lectura. O resto dos materiais incor-poráronse ao fondo e poden ser consultados por investigadores e persoas interesadas na xénese e pro-dución desta exposición.

MUTANTES NA BIBLIOTECA

A exposición Pintura Mutante foi un proxecto que buscaba a xus-tificación da pintura en virtude dos cambios que incorpora doutrosxéneros e campos diversos afastados do pictórico. A bibliotecafixo a súa achega a este discurso mediante a presentación de 36catálogos relacionados cos artistas participantes, dos cales catrocatálogos e un DVD foron recomendados e comentados no sitio dabiblioteca www.marcovigo.com.

A MOSTRA INVISIBLE

Unha mostra bibliográfica composta por 46 catálogos, na súamaioría individuais, dos artistas participantes nesta exposiciónque ocupaba daquela a planta baixa do MARCO. Neste caso, o queaportaba sobre todo a mostra bibliográfica era a contextualiza-ción das pezas expostas dentro do conxunto da obra destes gran-des artistas, cunha actividade que abrangue moitos máis camposcó aspecto concreto da instalación sonora.

Boletíns electrónicosTrátase dun servizo de información para os Socios da Biblioteca e tamén para todos os membros daAgrupación de Amigos do museo que o solicitan. Consiste na difusión por e-mail de dous tipos de boletíns: osde novidades informan das novas incorporacións de fondos e os de convocatorias publican os resultadosdunha busca documental que recompila de diversas fontes os anuncios de bolsas, concursos e obradoirosrelacionados coa actividade artística contemporánea. Este último ten un grande interese para estudantes eartistas que atopan nel información relevante para o seu proxecto curricular. Ao tempo estes boletíns servende recordatorio das exposicións, cursos, concertos e en xeral actividades do museo que poden interesar a unpúblico especializado. Dos 292 socios da biblioteca neste período, 150 eran estudantes ou profesionais daarte, o deseño ou o mundo audiovisual. Durante 2006 realizáronse 10 boletíns de convocatorias, 8 boletínsde novidades.


ACTIVIDADES

4. AGRUPACIÓN AMIGOS MARCO PRESIDENTA AAM 87CALENDARIO DE ACTIVIDADES89LISTA DE MEMBROS 92


AMIGOS MARCO

AGRUPACIÓNAMIGOSMARCOAo longo deste ano 2006, dende a Agrupación de Amigos do MARCO mantivemos ao día o calendario das nosasactividades para ter a documentación preparada cando chegara o momento da elaboración da Memoria anual.Por iso, cando en marzo de 2007 volvín a mirada atrás e comecei a imprimir o calendario, atopeime convarias follas cheas de actividades, e pensei: que dinamismo!

Con pouco máis de tres anos de vida, a nosa Agrupación deAmigos contaba o 31 de decembro de 2006 con 471 membros,polo que estamos a cumprir unha parte importante dos obxec-tivos comúns a todas as Asociacións de Amigos dos Museos:

- Apoiar a sensibilización dun colectivo de persoas cara á preservación e divulgación da riqueza do patrimonio

- Participar na vida activa do Museo- Ser ponte entre o Museo e a cidade- Contribuír ao desenvolvemento de novos hábitos culturais- Favorecer a diversidade cultural

Considero que, unha vez conseguida a implicación da socieda-de civil, aínda falta por chegar o apoio de pequenas, medianas egrandes empresas, e outras entidades que queiran colaborarco MARCO a través da Agrupación de Amigos.

Resumindo o conxunto de actividades desenvolvidas ao longo deste ano –sempre abertas a suxestións,cambios e melloras– quixera salientar en primeiro lugar as visitas ás exposicións temporais do MARCO, guia-das polos comisarios e exclusivas para os Amigos, unha oportunidade única que con frecuencia se comple-menta coa participación dalgúns dos artistas. O ciclo ‘MARCO Extramuros’, guiado inicialmente por JuanMartínez de la Colina e dende outubro deste ano por María Urrutia, continúa sen defraudar aos seus seguido-res, e o entusiasmo de María parece ter contaxiado a máis dun participante. Os percorridos culturais ‘Coñecesa túa cidade?’ leváronnos este ano a visitar por segunda vez –en resposta ás peticións recibidas– a ruta dearquitectura contemporánea no Campus da Universidade de Vigo e o Casco Vello, e por vez primeira a renova-da Sala de Arqueoloxía do Museo Municipal Quiñones de León cunha entusiasta Pilar Barciela, arqueóloga emuseóloga.

A finais de marzo viaxamos a Nova York, onde visitamos a Bienal do Whitney Museum, o MoMA, e o P.S.1, e des-frutamos dunha entrañable excursión en tren dende a Estación Central, ao longo do río Hudson, ata Dia:Beacon,onde o director do departamento de educación, Mr. Blondet, nos guiou nunha visita inesquecible polas súasinmensas salas, que exhiben obras de gran tamaño de artistas como Joseph Beuys, Louise Bourgeois, Walterde Maria, Dan Flavin, Robert Irwin, On Kawara, Sol LeWitt, Bruce Nauman, Andy Warhol, ou Richard Serra,entre outros. Só por ese día tería pagado a pena a viaxe a Nova York.



O lema do Día Internacional dos Museos 2006 foi ‘Museos e mocidade’, e ocelebramos cun conxunto de actividades organizadas entre o 17 e o 21 demaio, e coa nosa cena-encontro anual no restaurante Marcelinopanyvino,completada cunha charla/coloquio do artista Diego Santomé, que daquelaestaba en fase de preparación do seu proxecto para o Espazo Anexo doMARCO.

Naturalmente, neste ano non podía faltar a visita a ARCO 2006 no mes defebreiro, para o que se repartiron entradas entre aqueles membros daAgrupación interesados en acudir a esta Feira. Tamén, en novembro visi-tamos o MUSAC de León, onde puidemos gozar da obra de artistas pre-sentes na súa magnífica colección de arte contemporánea.

Precisamente no mes de novembro se produciu un feito importante deri-vado do cambio na presidencia na FEAM, Federación Española de Amigosde los Museos. A partir desa data creáronse Delegacións da Federaciónen cada Comunidade Autónoma, e en calidade de Presidenta daAgrupación de Amigos do MARCO tiven a honra de ser nomeada Delegadada Comunidade Autónoma de Galicia, o que nunca tería sido posible sena presencia, participación, apoio e contribución económica de todos vós,que mantedes vivo o espírito da nosa Agrupación. Dende esta nova res-ponsabilidade, poñeremos todo o noso esforzo para mellorar as posibi-lidades de intercambio e cooperación coas outras 11 Asociacións deAmigos que en Galicia están integradas na FEAM, así como as 102 queforman parte da Federación no conxunto de España.

Ata moi pronto, e grazas unha vez máis por contribuír a facer posibleentre todos a realidade do MARCO. Aquí vos esperamos!

Daniela SarrainoPresidenta da Agrupación de Amigos do MARCO

Visita guiada á exposición O MOMENTO SUSPENDIDO

Visita guiada á exposición PINTURA MUTANTE

O 13 de outubro, un grupo de membrosda Agrupación de Amigos do ARTIUM,Centro-Museo Vasco de ArteContemporáneo, fixeron unha rutacultural por Galicia e o norte de Portugal,na que incluíron unha visita ao MARCO eás súas instalacións.

CALENDARIO DEACTIVIDADES DA AGRUPACIÓN DE AMIGOS DO MARCO DURANTE O ANO 2006


AMIGOS MARCO

VISITAS GUIADASVISITAS GUIADAS ÁS EXPOSICIÓNSTEMPORAIS DO MARCO

OO MMOOMMEENNTTOO SSUUSSPPEENNDDIIDDOO.. OObbrraass ddaa CCoolleecccciióónn HH&&FF,, HHoollaannddaa21 de xaneiro (27 participantes)Visita á exposición guiada pola comisaria, Hilde Teerlinck, e opropietario da colección, Han Nefkens

UURRBBAANNIITTAASS30 de xaneiro (37 participantes)Visita á montaxe da exposición, guiada polo director do MARCOe comisario da exposición, Iñaki Martínez Antelo 11 de maio (11 participantes)Visita á exposición guiada polo director do MARCO e comisarioda exposición, Iñaki Martínez Antelo

SSWWIITTCCHH OONN TTHHEE PPOOWWEERR!! RRuuííddoo ee ppoollííttiiccaass mmuussiiccaaiiss13 de xuño (30 participantes)Guiada polo comisario da exposición, Xabier Arakistain

DDIIEEGGOO SSAANNTTOOMMÉÉ.. TTrraabbaallllooss tteemmppoorraaiiss29 de xuño (12 participantes)Guiada polo artista Diego Santomé

DDOO RREEVVÉÉSS.. AArrttiissttaass ccoonntteemmppoorráánneeooss ddee IIssrraaeell4 de xullo (14 participantes)Visita á montaxe da exposición, guiada polo comisario OctavioZaya, e Iñaki Martínez Antelo, con presenza dalgúns dos artistas8 de xullo (15 participantes)Visita á exposición guiada polo comisario, Octavio Zaya

PPIINNTTUURRAA MMUUTTAANNTTEE27 de setembro (20 participantes)Visita á montaxe da exposición, guiada polo comisario IgnacioPérez-Jofre, e Iñaki Martínez Antelo, con presenza dalgúns dosartistas25 de novembro (28 participantes)Visita á exposición guiada polo comisario, Ignacio Pérez-Jofre

AA MMOOSSTTRRAA IINNVVIISSIIBBLLEE21 de outubro (40 participantes)Visita á exposición guiada polo comisario, Delfim Sardo

Visita guiada á montaxe da exposición URBANITAS

Visita guiada á exposición SWITCH ON THE POWER

PROGRAMA “MARCO EXTRAMUROS”VViissiittaass aa ggaalleerrííaass ee cceennttrrooss ddee aarrttee

En 2006 continuou este programa de visitas a gale-rías e centros de arte que comezara en outubro de2005. As visitas deste ano estiveron guiadas porJuan Martínez de la Colina (de xaneiro a xuño) e porMaría Urrutia Baliño (de outubro a decembro).

VViissiittaa 44Programa: ‘Pinturas’ de Correa Corredoira (GaleríaPM8, Vigo); “Despois do Index” de Simón Pacheco(Galería Bacelos, Vigo)14 xaneiro 2006 (18 participantes)

VViissiittaa 55Programa: ‘Assilah’ de Diego Moya (Galería MaríaPrego, Vigo); ‘4 artistas’ (Galería PM8, Vigo); ‘En elcielo no hay cerveza’ de Curro González e ManuelOcampo (Galería Adhoc, Vigo)4 de marzo (20 participantes)

VViissiittaa 66Programa: excursión a Santiago con visitas ásexposicións ‘Soledad Sevilla’ (Galería SCQ); ‘Ânge-la Ferreira’ (A Chocolatería); ‘Damian Hirst’ (GaleríaC5 Colección); ‘Antonio Murado’ (Galería Trinta);‘Roman Signer’ e ‘Fondos da Colección CGAC’ (guia-das por Manuel Olveira, director do CGAC)1 de abril (47 participantes)

VViissiittaa 77Programa: visita virtual á exposición ‘British Pop’(Museo de Bellas Artes de Bilbao) no salón deactos do MARCO; ‘Fuga’ de Xurxo Martiño (GaleríaPM8, Vigo); ‘Rosebud’ de Melchor Martínez(Galería María Prego, Vigo)6 de maio (35 participantes)

VViissiittaa 88Programa: ‘Moving 2’ de André Cepeda e ‘Obrarecente’, de Arturo Fuentes (Galería Ad Hoc, Vigo); ‘Francisco Mantecón’ (Galería PM8, Vigo); ‘Su mira-da es sonora’ de Virginia Prego (Galería MaríaPrego)3 de xuño (9 participantes)

VViissiittaa 99Programa: visita virtual á exposición ‘GlobosSonda / Trial Balloons’ (MUSAC de León); ‘The Endof Ikons’ de Mark Quintana (Galería FernandoMagdalena, Vigo)1 de xullo (6 participantes)

VViissiittaa 1100Programa: ‘Paisajes con heridas’ de Andoni Euba(Galería Bacelos, Vigo); ‘Travesía de Vigo’ de CarmeNogueira e Santiago Cirugeda (Galería AdHoc,Vigo); ‘Manuel Moldes’ (Galería PM8, Vigo)7 de outubro (15 participantes)

VViissiittaa 1111Programa: ‘Extraña entraña’ de Juan Carlos Meana(Galería Bacelos, Vigo); ‘Fernando Casás’ (CentroCultural Caixanova, Vigo); ‘Mostra de GravadoContemporáneo’ (Galería María Prego, Vigo)4 de novembro (16 participantes)

VViissiittaa 1122Programa: ‘If you leave me... can I go with you?’ deArtemio (Galería Adhoc, Vigo); ‘Ó redor da cor’ deSilverio Rivas (Galería PM8, Vigo)2 de decembro (17 participantes)



Programa MARCO EXTRAMUROS:Visita ao CGAC

Programa MARCO EXTRAMUROS:Visita á Galería Bacelos

PERCORRIDOS AO AIRE LIBRE: COÑECES A TÚA CIDADE?VViissiittaass aa ddiissttiinnttooss ppuunnttooss ddaa cciiddaaddee ddee VViiggoo,, gguuiiaa--ddaass ppoorr AAlliicciiaa CCaarrrreerraa GGóómmeezz,, eenn ccoollaabboorraacciióónn ccoonnVVAANN CCoommuunniiccaacciióónn CCuullttuurraall

66ºº PPeerrccoorrrriiddoo:: Aulario Miralles e Campus daUniversidade de Vigo 7 de abril (25 participantes)

77ºº PPeerrccoorrrriiddoo:: Visita ao casco vello de Vigo14 de outubro (15 participantes)

88ºº PPeerrccoorrrriiddoo::Visita ao Museo Municipal Quiñones deLeón15 de decembro (23 participantes)

OUTRAS VISITAS GUIADAS

Exposición ‘Álvaro de la Vega’ no Centro CulturalCaixanova, guiada polo artista22 de abril (25 participantes)

Exposición ‘Mercedes Lence’ na Galería Bacelos,guiada pola artista20 de maio (12 participantes)

Exposición ‘Deseño Escandinavo’ na Fundación Barrié27 de outubro (28 participantes)

VIAXESn VViiaaxxee aa NNoovvaa YYoorrkk

Programa: MoMA (Museum of Modern Art),Bienal do Whitney Museum, Dia:Beacon, P.S.1 eNew Museumdo 27 de abril ao 4 de maio

n VViiaaxxee aa LLeeóónnPrograma: MUSAC, Museo de Arte Contemporáneode Castilla y León; e percorridos guiados poroutros lugares da cidadedo 17 ao 19 de novembro

OUTROS EVENTOSn CCeeaa aannuuaall dos membros da Agrupación de

Amigos, coincidindo coa celebración do DíaInternacional dos Museos 2006, no restaurante-cafetería do MARCO.18 maio 2006

n MMeessaass iinnffoorrmmaattiivvaass da Agrupación de Amigos,atendidas pola Presidenta e persoal voluntario,con motivo das xornadas de portas abertas do DíaInternacional dos Museos 2006 no mes de maio,e da Festa Aniversario ‘4Xmarco’ no mes denovembro.20 e 21 de maio18 e 19 de novembro

n NNoommeeaammeennttoo ddaa PPrreessiiddeennttaa ccoommoo DDeelleeggaaddaa ddaaFFEEAAMM eenn GGaalliicciiaaReunión da Junta Directiva da FederaciónEspañola de Amigos de Museos, e nomeamentode Daniela Sarraíno como Delegada da FEAMpara a Comunidade Autónoma de Galicia.Madrid, Museo de América, 22 de novembro


AMIGOS MARCO

Viaxe a León

Viaxe a Nova York

Visita ao Museo MunicipalQuiñones de León



LISTA DE MEMBROSDA AGRUPACIÓN DE AMIGOS DO MARCO

Número total de membros a 31/12/2006: 434

1 Entidade Amiga, 3 Amigos protectores, 3 Amigoscolaboradores, 20 Familias Amigas (69 membros), 13 Parellas Amigas (26 membros), 103 Artistas/Estudantes Amigo/as, 230 Amigo/as

1 ENTIDADE AMIGA

Fernández Puentes, Carmen (Galería Bacelos)

3 AMIGOS COLABORADORES

Román, Alfonso Gómez Montaña, AliciaVilela Fernández, Manuel

3 AMIGOS PROTECTORES

Rodríguez Alonso, CarmenSalgueiro Benito, ÁngelSarraíno, Daniela

20FAMILIAS AMIGAS

Cordero Santamaría, Oscar JavierDa Rocha Álvarez, Xosé MaríaDomínguez Fernández, PaquiFernández Varela, JaimeGonzález Sanjurjo, SantiagoHermida Fernández, José A.Hilario Camo, PilarIglesias Rodríguez, BegoñaIlarri Junquera, FernandoLópez Bernárdez, Xosé CarlosMatamoro Irago, DinMontesinos Castro, FaustinoOcaña Eiroa, SerafínOliveira López, J. IgnacioPereiro Rodríguez-Lepina, PabloPinal Otero, BenitoRamonde Iglesias, DeboraRodríguez De Legísima Pérez, BelénSurís Regueiro, Oscar JoséTaylor, ElizabethTraba Díaz, Amada

Cea anual dos membros da Agrupación de Amigos


AMIGOS MARCO

13 PARELLAS AMIGAS

Alonso Barros, Mª IsabelChico Castro, JosefaCostas Hermida, MaraCriado del Rey de Haz, MarDel Valle Corrochano, DanielDíaz Torres, Pedro FaustinoFernández Comesaña, MilagrosLago Fernández, CándidaLamas Díaz, RobertoLegerén Buceta, Mª CristinaRiesgo Boluda, JoséSoneira Veiga, AlbertoFraile Molina, Helena

103 ARTISTAS/ESTUDANTES

Alén, ConchitaAlbés Otero, Julia Alonso Carracedo, LauraAlonso Núñez, OlaiaAlonso Prado, BegoñaAlonso Rial, José Alonso Rial, JuanAlonso-Lamberti Casuso, LeopoldoÁlvarez Bernal, ManuelÁlvarez González, CarlosÁlvarez Rial, Mª Jesús Ante Álvarez, Begoña Arias Melón, IsmaelBarreira Reboredo, Laura Barreiro Curras, AndreaBlanco Granado, JaimeBlanco Piñeiro, PatriciaBlanco Vázquez, Mª ElenaBonilla Rodríguez, José FranciscoCarrera González, José AntonioCastro Quinteiro, CristinaCostas Figueroa, ManuelaCostas Lago, Andrea Cunqueiro Méndez, LeticiaDe la Cuesta Marina, CristinaDomínguez Penelas, CarmenDomínguez, JaimeFariñas Souto, IvánFernández González, PatriciaFernández Núñez, CristinaFernández Prada, ElenaFernández Rey, PilarFernández Rodríguez, EmiliaFernández-Novoa García, VictoriaFranco Costas, Xisela Fuertes Blas, JavierFumega Domínguez, IriaFumega Domínguez, XianaGarcía del Portillo, MargaritaGarcía Ballesteros, EstelaGarcía Freire, Mª CarmenGarcía Sánchez, X. CarlosGarcía Seoane, Antón

Gil Rodríguez, Ana IsabelGómez Dahlgren, ElenaGómez Gómez, OlgaGonzález García, LuisGonzález Gómez, JaimeGonzález Portas, CoralGonzález Sobrino, JoséGrande Alonso, PedroHeredero González-Pousa, MaríaIglesias Fernández, EligioIglesias Rodríguez, PabloIrrisardi Vázquez, TeresaJensen Silva, Jens PeterLago Díaz, MarcosLópez Cid, Mª LuisaLópez de la Osa González, LeónLópez Escalante, GonzaloLópez Fernández, José ManuelLópez Lence, MercedesLópez Meixide, Tareixa López Sánchez, Adela IsabelLópez Tarrío, EvaLosada Fernández, José AntonioMartínez Vázquez, ModestoMartínez Villar, EvaMuiños Paz, Susana Navarrete Álvarez, LauraNieto Servia, EncarnaciónPacheco, SimónPena Fernández, Francisco JavierPena Rey, AlbertoPequeño Rodríguez, Mª ElenaPereira Soto, OscarPérez-Jofre Santesmases, IgnacioPinedo Villagarcía, PatriciaPonce Ríos, María Portas Sáez-Torres, MartaQueiruga Méndez, Félix EnriqueRajó Brea, RobertoRedondo Villa, Mª de los AngelesRepresas Portela, SilviaRodríguez Bernárdez, Juan CarlosRodríguez Carrajo, AlexandreRodríguez Damián, AmparoRodríguez de Legísima y Cerecedo, Mª LuisaRodríguez Rodríguez, DanielRodríguez Rodríguez, GuillermoRodríguez Salgado, Francisco JavierRodríguez Seoane, Rosa Mª Rodríguez Vilas, AndreaTaboada Rozas, MarisaTeixeira Rodríguez, MingosTerroso Hernández, AsunciónTroitiño Dapena, Julio Valverde Esteiro, PatriciaVázquez Lorenzetti, LilianaVega López, SantiagoVicente Santos, CharoVieito Fuentes, XanVillanueva Rodríguez, Montserrat

42 AMIGOS MAIORES

Álvarez Bastida, MercedesArmellini Cavalli, CarlaBalboa Durán , Mª del CarmenBarreiro Rodríguez, ConcepciónBarxa Álvarez, NemesioBasso Ramírez, GiselaCabeza González, MarinaCarreira del Real, Mª del PilarCastro Martínez, FranciscaCividanes Barreras, Rosa MaríaClarke, BrianComesaña Pampillón, Telmo Cortés Rodríguez, Mª del CarmenCribeiro Gómez, PrisciliaDíaz Paz, LucreciaDomeque Bailo, FermínEstévez López, Mª ElisaFernández Cabaleiro, MercedesFernández Carnicero, AraceliFernández Fernández, RaquelFernández López, Mª del ConsueloFernández Menéndez, A. MargaritaFernández Menéndez, Mª JoséFokker De Baer, Helen-JoanGarrido Fenés, AliciaGómez de los Infantes, JavierGómez Martiñán, María del CarmenGonzález Pérez, Mª PilarGonzález Rodríguez, Mª EmiliaIrago García, CarmenLores Silva, Mª EugeniaMateos Beato, AnaMena Cao, CarmelaMogueira March, JuliaNúñez Alonso, Orencio Pérez Galán, José MªRodríguez De Robles, Pilar Rodríguez Eiras, Ana MªRodríguez Merino, Victoria. Silva Diniz, NoéSostre López de Medina, EugeniaTreig Guardiola, Mª SalvadoraTroncoso Durán, CeliaVázquez Freire, AdelaYurrita Albizu, Paloma

188 AMIGOS

Abalde García, Julio CésarAbalde Mariño, MoinaAdrio Corbal, CarmelaAguín García, Ana Mª RosaAlbo López, CarmenAlmuiña Díaz, LauraAlonso Gil, MonserratAlonso Lamberti Casuso, FabiolaAlonso Ocaña, RosaAlonso Rivas, CelsoAlvarado Ferreira, Raúl



Álvarez Álvarez, CarlosÁlvarez- Blázquez, ÁlvaroÁlvarez Calvo, MargaritaÁlvarez Carrera, MargaritaÁlvarez Martín, Mª JesúsAraujo Fernández, Mª DoloresArias Barreiro, AmaliaArias de Trabazo, MabelArias Estévez, Mª NievesArmada Rodríguez, EduardoAzevedo Vieira de Castro, David AugustoBandeira Lourenço de Faria, Paulo JoséBarreiro Álvarez, EnriqueBarreras García Reboredo, MaríaBarrio de la Fuente, CristinaBastos Molares, CristinaBerea Cruz, BelénBermúdez Graiño, TeresaBlanco Llinares, AlbertoBouso Cedrón, Mª JesúsBouzas Sierra, Mª RosaBrea Pedreira, TeresaBueno Díaz, José Luis Bujanda Arizmendi, Mª AranzazuCalvar Santos, EvaCalvo Rivas, ConcepciónCampins Traspuesto, BartoloméCarrera Gómez, AliciaCartea López, HéctorCartea López, JoaquínCastro Álvarez, Eva MaríaCastro Gordejuela, DanielCerdeira Botana, LucíaCliment Galán, TeresaComesaña Costas, ConcepciónComesaña García , José ÁngelComesaña García, TeresaConde Barreras, PabloCostas Alonso, Daniel Crespo Soto, EnriqueCunqueiro González-Seco, CésarCuña Cuña, Isolina LuisaDahlgren Thorsell, MartaDavila Millán, ÁngelesDe la Cruz, Mª Teresa De la Torre Piñeiro, JoaquínDe Sousa Romalde , Alberto Devesa Muñiz, Mª TeresaDíaz Almeida, ÁngelesDíaz Fernández, Mª EmiliaDíaz García, RosaEstévez Caride, ManuelEstévez Garrido, Mª de la Paz ElsaFernádez Covelo, ConcepciónFernández Armada, SiraFernández Díaz, PilarFernández Estévez, NoeliaFernández Ibáñez, Mª JesúsFernández San Miguel, Mª CarmenFernández Sanromán, Jacinto

Gallástegui Otero, CruzGarayo del Río, MartaGarcía Doval, DiegoGarcía Fernández, FernandoGarcía García, SusanaGesteiro Conde, Adoración Gilino Villarramus, José LuisGómez Reboiro, VictoriaGonzález Domínguez, JuanGonzález Estévez, IsabelGonzález Fernández, Mª TeresaGonzález Lamas, Mª BertaGonzález Martínez, Mª JesúsGonzález Sanjurjo, PíaGonzález-Babé Ozores, DoloresGraña Morales, AntonioGrimberghs Rial, CristinaGrobas Montenegro, JoséGuenaga Goyogana, EstíbalizGulias Pérez, Mª RosaHermida Núñez, GuadalupeHermo Miranda, MagdalenaHernández Piñuela, GuadalupeHerranz Álvarez, CarmenIglesias Álvarez- Novoa, VeraIglesias Álvarez, ÁngelesLeston Rego, DoloresLópez Fernández, Mª AgustinaLópez-Lemos Lorenzo, Mª CarmenLópez-Quecuty Puig, AmaliaLugo Álvarez, DeborahMaañón Laxe, XabierMaicas, MarisaMartínez Martín, IrisMartínez Nieto, RubénMartínez Rodríguez, RosarioMaure Rivas, AntonioMc Cabe Quinn, AnneMeijide Gayoso, RosaMéndez Amoedo, MercedesMíguez Vigo, AnaMillara Turienzo, JulioMiñambres Puig, Mª MercedesMontes Graña, CarmenMora Morandeira, José MiguelNavarro García, LauraNavas Novas, MaríaNoble Landgraf, GretchenOlmedo Herrero, Ignacio M.Otero Estévez, EstherOtero Fernández, JosefinaPardo Teijeiro, Xosé FranciscoPena Roces, AnaPeña Fernández, MarinaPereira Molares, AnaPereira Muro, GonzaloPérez Castro, Lucia MªPérez García, José DomingoPérez González, MaritéPérez Martín, Mª Blanca

Pérez Ramírez, María JoséPérez Vicente, Eva MªPérez-Izaguirre y Urquiz, Ane LorePiedrabuena, FabianaPintado García, CarmenPiñeiro Prieto, Ana Portela Fernández-Jardón, CésarPrat Viñas, TeresaPrego Pereiro, Mª AmeliaPrelchi Gallego, Mª ConsueloProl Pérez, EsperanzaPuerta Prado, MargotQuintana Mirón, JorgeRajó Campos, SalvadorReboredo Lavin, Luz Reig Castro, CeliaRequeijo Costoyas, ConchitaRial Barreiro, PaulaRíos Calvo, LuisRodil Coedo, InésRodríguez García, Mª JoseRodríguez Lago, José Ramón Rodríguez Márquez, JesúsRodríguez Moure, PilarRodríguez Ortiz de Eribe, Mª BegoñaRodríguez Parada, Ana I. Rodríguez Parada, SoniaRomaní Creo, Mª AsunciónSalgado Fernández, Alicia Salvador Celada, LuzSánchez del Cueto Losada, CarlosSánchez Otaegui, TirsoSanders, GillSández Macho, ManuelSanmartín Fernández, JaimeSantacreu Martínez, Mª José Sarasquete Otero, TeresaSchulke Marco, NicoleSevillano Castaño, JoaquinaSoto Gil, Francisco JavierTaboada Costas, Francisco JavierTáboas Paz, MarinaTilve Gómez, OlgaTomé Rey, PilarTorreiro Sio, BenitoTourón Torrado, BeatrízTraba Díaz, Xoán Trabazo Arias, DanielUlloa Sousa, Mª del CarmenVázquez Álvarez, BelénVázquez Gómez, Isabel ClaraVázquez Reynoso, María JoséVázquez Rodríguez, AnxosVidal Álvarez, Mª AscensiónVilas Otero, Mª ElenaZarauza Ozores, FabiolaZorrilla Rivero, Mª José

5. OS DATOS INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVO 97 CIFRAS VISITANTES 2006 98 COLABORACIÓN CON OUTRAS ENTIDADES 100 PERSOAL 101OUTROS SERVIZOS E INFORMACIÓN XERAL 103


OS DATOS

INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVOPara a realización das súas actividades e a consecución dos seus fins fundacionais, a Fundación MARCO dis-puxo no exercicio 2006 dun total de ingresos de 1.759.923,62 €

n Achegas do Padroado:

Concello de Vigo 765.000,00

Caixanova 300.000,00

Xunta de Galicia 200.000,00

Deputación de Pontevedra 150.250,00

Ministerio de Cultura 150.000,00

1.565.250,00 89% do total de ingresos

n Outros ingresos:

Outras subvencións 83.637,94

Actividades 107.558,73

Outros ingresos 3.476,95

194.673,62 11% do total de ingresos

A aplicación dos mesmos, conforme ao Orzamento aprobado para o exercicio 2006, distribuíuse nas seguin-tes partidas:

Persoal 534.461,51

Mantemento 424.753,33

Actividades 719.880,19

Gastos financeiros e asimilados 13.247,45

Gastos extraordinarios e anteriores 6.056,33

Amortizacións 52.232,13

1.750.630,94

INGRESOS 2006

Concello de Vigo

Caixanova

Xunta de Galicia

Deputación Provincial de Pontevedra

Ministerio de Cultura

Outras subvencións

Actividades

Outros ingresos

Persoal

Mantemento

Actividades

Gastos financieiros e asimilados

Gastos extraordinarios e anteriores

Amortizacións

DISTRIBUCIÓN DO GASTO 2006



CIFRAS VISITANTES 2006

Número total de visitantes: 72.470

O 3300 ddee mmaarrzzoo ddee 22000066 o MARCO acadou a cifra de 200.000 visi-tantes dende a súa data de apertura de portas ao público, o 13 denovembro de 2002. O vviissiittaannttee 220000..000000 foi Ramón Benedito, pro-cedente de Barcelona e responsable de Benedito Design, estudiode deseño industrial fundado en 1973, gañador do PremioNacional de Deseño no ano 1992.

Outro dato salientable respecto ás cifras de visitantes neste ano2006 foi o éxito de público das xxoorrnnaaddaass ddee ppoorrttaass aabbeerrttaass, tantoas correspondentes ao Día Internacional dos Museos no mes demaio –66..889955 visitantes entre o día 17 e o 21– como as da celebra-ción do 4º Aniversario do Museo en novembro, nas que 66..998833 per-soas pasaron polo centro para participar nas actividades duranteas catro xornadas da Festa ‘4xMARCO’.

XANEIRO 5.123 Visitantes

PPúúbblliiccoo eenn xxeerraall:: 33..003388Exposicións: 1.920Salón de Actos: 850Biblioteca-Mediateca 268

GGrruuppooss:: 22..008855Escolares: 740Activ. familias: 644Curso Adultos: 267Visitas guiadas: 434

FEBREIRO 8.194 Visitantes



MARZO 5.789 Visitantes

PPúúbblliiccoo eenn xxeerraall:: 33..001199Exposicións: 1.582Salón de Actos: 1.253Biblioteca-Mediateca 184

GGrruuppooss:: 22..777700Escolares: 1.288Activ. familias: 383Curso Adultos: 406Visitas guiadas: 693

TÁBOAS-ANÁLISE DOS DATOS 2006


OS DATOS

ABRIL 3.881 Visitantes


GGrruuppooss:: 11..778899Escolares: 792Activ. familias: 296Curso Adultos: 288Visitas guiadas: 348Talleres artistas: 65

MAIO 10.240 Visitantes


GGrruuppooss:: 33..331133Escolares: 996Activ. familias: 1.688Curso Adultos: 391Visitas guiadas: 238

XUÑO 7.915 Visitantes


GGrruuppooss:: 667766Escolares: 467Visitas guiadas: 209

XULLO 2.920 Visitantes


GGrruuppooss:: 775588Activ. infantil: 553Visitas guiadas: 205

AGOSTO 2.872 Visitantes

PPúúbblliiccoo eenn xxeerraall:: 11..886622Exposicións: 1.862

GGrruuppooss:: 11..001100Activ. infantil: 1.010

SETEMBRO 4.047 Visitantes


GGrruuppooss:: 113322Activ. infantil: 73Visitas guiadas: 59

OUTUBRO 5.079 Visitantes



NOVEMBRO 11.613 Visitantes


GGrruuppooss:: 33..665599Escolares: 1.812Activ. familias: 1.652Talleres artistas: 80Visitas guiadas: 115

DECEMBRO 4.797 Visitantes


GGrruuppooss:: 11..774455Escolares: 869Activ. familias: 847Visitas guiadas: 16Talleres artistas: 13



COLABORACIÓNCON OUTRAS ENTIDADES

CCOOPPRROODDUUCCIIÓÓNN DDEE EEXXPPOOSSIICCIIÓÓNNSS CCOONN OOUUTTRRAASS EENNTTIIDDAADDEESS

n CCRRAACC AAllssaaccee,, AAllttkkiirrcchh,, FFrraanncciiaaCoprodución da exposición O MOMENTO SUSPENDIDO

n TTAADDUU CCoonntteemmppoorraarryy AArrttss CCeenntteerr,, BBaannggkkookk,, TTaaiillaannddiiaaCoprodución da exposición O MOMENTO SUSPENDIDO

n KKuunnsstteenncceennttrruumm ZZ 3333,, HHaasssseelltt,, BBééllxxiiccaaCoprodución da exposición O MOMENTO SUSPENDIDO

n CCeennttrraaaall MMuusseeuumm,, UUttrreecchhtt,, HHoollaannddaaCoprodución da exposición O MOMENTO SUSPENDIDO

n CCAAAAMM,, CCeennttrroo AAttlláánnttiiccoo ddee AArrttee MMooddeerrnnoo,, LLaass PPaallmmaassCoprodución da exposición SWITCH ON THE POWER!

n CCeennttrroo CCuullttuurraall MMoonntteehheerrmmoossoo,, VViittoorriiaaCoprodución da exposición SWITCH ON THE POWER!

n CCeennttrroo GGaalleeggoo ddee AArrttee CCoonntteemmppoorráánneeaa ((CCGGAACC)),, SSaannttiiaaggooddee CCoommppoosstteellaaCoprodución, no marco do Proxecto-edición, da exposi-ción ESPAZOS DE RECREO, do artista Martín Pena

n FFuunnddaacciióónn LLuuiiss SSeeooaannee,, AA CCoorruuññaaCoprodución, no marco do Proxecto-edición, da exposi-ción ESPAZOS DE RECREO, do artista Martín Pena

n CCeennttrroo JJoosséé GGuueerrrreerroo ddaa DDiippuuttaacciióónn ddee GGrraannaaddaaCoprodución da exposición A MOSTRA INVISIBLE

CCOOLLAABBOORRAACCIIÓÓNNSS NNOOUUTTRRAASS AACCTTIIVVIIDDAADDEESS

n LLGG EElleeccttrroonniiccssSoporte tecnolóxico para a exposición URBANITAS

n MMoonnttaannaa CCoolloorrssCesión de pinturas para a exposición URBANITAS

n DDiirreecccciióónn GGeenneerraall ddee BBeellllaass AArrtteess yy BBiieenneess CCuullttuurraalleess,,MMiinniisstteerriioo ddee CCuullttuurraaAxuda para a produción de obra para a exposición URBA-NITAS, no marco das “Ayudas para promoción del ArteEspañol y apoyo a las nuevas tendencias en las Artes”

n IInnssttiittuuttoo CCeerrvvaanntteessCooperación na itinerancia da exposición VIDEOURBANITASna sede de Beijing, China

n MMoovviissttaarrCooperación na itinerancia da exposición VIDEOURBANITASno Espacio Movistar do Forum de Barcelona

n TTVVEE,, SS..AA..Cesión de material dos arquivos de Televisión Española,S.A. para a exposición SWITCH ON THE POWER!

n BBlluusseennss TTeecchhnnoollooggyy,, SS..LL..Préstamo de soporte tecnolóxico para a exposiciónSWITCH ON THE POWER!

n LL’’IInnssttiittuutt FFrraannççaaiiss ddee BBiillbbaaoo // SSeerrvviiccee CCuullttuurreell ddeell’’AAmmbbaassssaaddee ddee FFrraannccee eenn EEssppaaggnnee NNoorrddAxuda para transporte de obras da exposición SWITCHON THE POWER!

n RRAADDIIVVIIDDEEOO,, SS..LL..Colaboración na edición de material audiovisual para aexposición SWITCH ON THE POWER!

n MMaasstteerr CCaaddeennaaCesión de soporte técnico para a produción da exposi-ción TRABALLOS TEMPORAIS, do artista Diego Santomé

n CCoonncceelllleerrííaa ddee CCuullttuurraa ddoo CCoonncceelllloo ddee NNiiggrráánnColaboración na edición do catálogo da exposición TRA-BALLOS TEMPORAIS, do artista Diego Santomé

n AAssoocciiaacciióónn AA..PP..AA..MM..PP..Asesoramento na produción da exposición TRABALLOSTEMPORAIS, do artista Diego Santomé

n DDoowwnn VViiggooAsesoramento na produción da exposición TRABALLOSTEMPORAIS, do artista Diego Santomé

n DDeeppaarrttaammeennttoo ddee BBeenneessttaarr SSoocciiaall ddoo CCoonncceelllloo ddee VViiggooAsesoramento na produción da exposición TRABALLOSTEMPORAIS, do artista Diego Santomé

n MMiinniisstteerriioo ddee AAssuunnttooss EExxtteerriioorreess ddee IIssrraaeell ee EEmmbbaaiixxaaddaaddee IIssrraaeell eenn EEssppaaññaaAxuda para o transporte das pezas da exposición DOREVÉS. Artistas contemporáneos de Israel

n PPoovviissaa,, PPoolliiccllíínniiccaa VViiggoo,, SS..AA..Cesión de material para produción de obra da exposi-ción DO REVÉS. Artistas contemporáneos de Israel

n FFRROOQQ EEvveennttoossAsesoramento técnico para produción e montaxe de AMOSTRA INVISIBLE

n VViicceerrrreeiittoorraaddoo ddee IInnvveessttiiggaacciióónn ddaa UUnniivveerrssiiddaaddee ddee VViiggooColaboración na edición do catálogo da exposición ABER-TO POR OBRAS

A implicación de institucións e empresas nas exposicións e actividades é un labor que a Fundación MARCO desenvolve mediante acoprodución, ou a través do asinamento de convenios que poidan mellorar a dinámica de traballo, a dispoñibilidade de recursos, e acalidade da oferta. Durante o ano 2006 produciuse un incremento destas colaboracións e apoios, que se resumen a continuación:


OS DATOS

PERSOALMARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo

DirectorIñaki Martínez Antelo

XerenteBenito Pinal Otero (ata o 15/XI/2006)

Responsable de exposiciónsAgar Ledo Arias

Coordinadora de exposiciónsMarta García Viña

Técnico de montaxePaul Edward Guy

Responsable de Documentación e PublicaciónsNuria Barreras Viso

Responsable de Comunicación e DidácticaMarta Viana Tomé

Asistente Dpto. Comunicación e DidácticaPilar Souto Soto

Secretaría de DirecciónPatricia Verdial Garay

AdministraciónAlberto Abal García

OOUUTTRROOSS CCOONNVVEENNIIOOSS

n UUnniivveerrssiiddaaddee ddee SSaannttiiaaggoo ddee CCoommppoosstteellaaConvenio de colaboración para a realización de prácticasde alumnos de Historia da Arte

n UUnniivveerrssiiddaaddee ddee VViiggooConvenio de colaboración para a realización de prácticasde alumnos de Ciencias Sociais e da Comunicación

n EEssccoollaa SSuuppeerriioorr ddee CCoonnsseerrvvaacciióónn ee RReessttaauurraacciióónn ddeeBBeennss CCuullttuurraaiiss ddee GGaalliicciiaaConvenio de colaboración para a realización de prácticasde alumnos de Restauración

n PPaarrllaammeennttoo ddee GGaalliicciiaa ee UUnniivveerrssiiddaaddee ddee VViiggooConvenio de colaboración para a posta en marcha doseminario “Revelación do lugar. Arte e medio ambiente”

n EEGGAACCII,, EEssccoollaa GGaalleeggaa ddee CCiinneeConvenio de colaboración cultural e artística para a rea-lización de actividades



Persoal subcontratado empresas de servizo

FFEERRRROOSSEERR

Julio Bacariza FernándezJosé Estévez VillegasBreixo Paz Camaño

GGRRAANNDDAALL SSEERRVVIICCEE SS..LL

CoordinadoraCarolina Posada González

EducadoresÁngel Borrero ValcárcelJosé Luis Gómez AmoedoMaría José Martínez PérezOlalla Mª Rodríguez Franco

Monitores de sala / taquillaMaría Alonso AlonsoAida Alonso VázquezMontserrat de Araujo BarrosMaría Araujo PérezMaría Teresa Bouza PérezPablo Canosa OteroJosé Antonio Carrera GonzálezLidia Costa Fernández

Persoal auxiliar durante o ano 2006

DDeeppaarrttaammeennttoo ddee EExxppoossiicciióónnss

Persoal auxiliar de oficinasJose Castañal Crecente, programa Labora, Xunta de GaliciaMaría Urrutia Baliño, contrato de interinidade

Persoal de montaxeAlexanko Aceiro MarquesJuan Manuel Álvarez RivasMauro Ariel VaccaroSergio Blanco DovalAlberto Conde ÁlvarezIsabel Domínguez SardiñaEstebo Fernández AlonsoJan Peter LanqvistHelder Leal FigueiredoJorge Pérez CondeDomingo Oscar Reinosa SalvattiManuel Rodríguez VicenteFrancisco Saínza DíezSeverino Vázquez Trebejo

DDeeppaarrttaammeennttoo ddee CCoommuunniiccaacciióónn ee DDiiddááccttiiccaa

DidácticaPedro Antonio Cordón Casais, asesor externoMª de los Angeles Rodríguez Bermúdez, programa Labora,

Xunta de GaliciaMª Manuela Vilasó Ventoso, programa de cooperación,

Xunta de GaliciaComunicación

Jorge Álvarez Parada, becario en prácticasNadia Cantero Barros, becaria en prácticasXiana Fumega Domínguez, becaria en prácticasAna García Vieiros, becaria en prácticasMª Jesús Espiño Rosende, becaria en prácticas

DDeeppaarrttaammeennttoo ddee DDooccuummeennttaacciióónn ee PPuubblliiccaacciióónnss

Iria Fernández Mouriz, programa de cooperación, Xunta de GaliciaConcepción Rey Ríos, programa Labora, Xunta de GaliciaOlalla Bouza-Brey Teijeiro, becaria en prácticas

DDeeppaarrttaammeennttoo ddee AAddmmiinniissttrraacciióónn

María Cristina Rodríguez Moure, programa Labora, Xunta de GaliciaAntía García Villanueva, becaria en prácticas

TTaaqquuiillllaa ee aatteenncciióónn aaoo ppúúbblliiccoo

Belén Acuña Regueira, programa Labora, Xunta de GaliciaAna Mª Alvarez Estévez, programa de cooperación, Xunta de Galicia

AAggrruuppaacciióónn ddee AAmmiiggooss

Daniel Blanco Cid, becario en prácticas

Ildara Cuíñas GarcíaMaría Idoya Chapela SilvaAndrés Dacosta CosquePatricia Ferradás MariñoMª Ángeles Gago CostasCarlos González FernándezXavier Lojo FrancoAlexandra Mariño LópezAmaya Martínez-Randulfe LandínMónica Méndez RodríguezEsther Rodríguez CarroClara Rodríguez MárquezMaría Rodríguez PiñeiroAlejandra del Valle GarcíaJulia del Valle GarcíaMª Encarnación Vicente Piñeiro

LLIIMMPPEEZZAASS AAZZUULL

Rosa Mª Cordero OujoCatalina Díaz PazosMª Carmen Domínguez CamposMª Carmen Fernández BlancoMª Luisa González InsuelaAngel Antonio Lodeiro RodríguezAurea López ChapelaJuan López LópezElisa Mínguez DomínguezHumberto Manuel Pérez Iglesias

Efigenia Portela FerreiraDolores Sánchez RodríguezVíctor Manuel Sendín RomeroBelén Silva NovasObdulia Sotelo Rial

SSEECCUURRIITTAASS

Vixilancia e seguridadeLuis Antonio Acebedo BravoJosé Enrique Alonso IglesiasJorge Álvarez GarcíaEduardo Bouza GonzálezJorge Pereira LópezPedro Pérez CarideCarlos Tourón Ferreira

AuxiliaresEstefanía Cortegoso RíosBegoña Millara VeigaSonia Pereira Omil


OS DATOS

INFORMACIÓN XERALENTRADAPrezo: 3€Martes de 16.00 a 20.00 e mércores todo o día: “ti decides” (pago opcional)Estudantes con carné/ maiores de 65 anos/ desempregados/ pensionistas: 2€Nenos-as ata 6 anos: gratuítaDe 7 a 14 anos: 1€Familia numerosa: 1€ por persoaGrupos a partir de 10 persoas: 1€ por visitanteAmigos do MARCO: gratuíta

MUSEOMartes a sábados (festivos incluídos), de 11.00 a 21.00Domingos, de 11.00 a 15.00. Pechado os luns

ESPAZO ANEXO Praza peonil posteriorMartes a sábados (festivos incluídos), de 11.00 a 14.00 e de 17.00 a 21.00Domingos, de 11.00 a 14.00. Pechado os lunsEntrada gratuíta

BIBLIOTECA-MEDIATECAAcceso pola entrada posterior do museoMartes a venres, de 11.00 a 14.00 e de 16.00 a 20.00Pechada sábados, domingos e lunsEntrada gratuíta

TENDA-LIBRERÍA PLAXIOLuns a sábados (festivos incluídos), de 11.00 a 21.00Domingos, de 11.00 a 15.00Tel.: 986 113941 [email protected]

Luns, martes e mércoles, de 11.00 a 22.00Xoves, venres e sábado de 11.00 a 02.00Pechado os domingosTel. +34 886 116 415. www.marcelinopanyvino.com

Restaurante-cafetería Marcelinopanyvino

Tenda-librería

OUTROS SERVIZOS

EE AADDEEMMAAIISS.....- Visitas guiadas gratuítas todos os días ás 18.00 h- Visitas de grupo con cita previa (tel. 986 113900 ext. 307 ou 314)- Facilidades de acceso para persoas discapacitadas- Aseos adaptados- Gardarroupa

MARCO Memoria anual 2006

Documents

Transcript of MARCO Memoria anual 2006