Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak...

61
Marcel Schwob Mimoak euskaratzailea: Mikel Lasa

Transcript of Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak...

Page 1: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Marcel Schwob

Mimoak

euskaratzailea: Mikel Lasa

Page 2: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Fitxategi hau “liburu-e” bildumako alea da,liburu elektronikoen irakurgailurako prestatua.

Liburu gehiago eskuratzeko:http://armiarma.com/liburu-e

Itzulpena: Mikel Lasa.

Euskarazko edizioa: Baroja, 1985Jatorrizkoaren data: 1893

Marcel Schwob euskaraz:http://ekarriak.armiarma.com/?i=81

Informazio gehiago:http://armiarma.com/emailuok/?p=438

Page 3: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Prologoa

Kos-eko irlan Ptolomeo errege otzanarenpean bizi zen Herondas poetak, hemen behekoamodioa ezagutu zuen itzal lirain infernutiar batigorri zidan: Eta mirraz kopururaino bete zen enegela; eta hats doi batek hotzitu zidan bularra.Eta ene bihotza hildakoen pare bilakatu zitzai-dan; ezen ene bizitzaren orainaz beste eginnuen.

Itzal amoranteari bere soinekoaren tolesduraartetik Siziliako gazta jalki zitzaion, piku saskibat, arno beltz anfora ttipi bat eta urrezkomattinsaltoa. Berehala, mimoak idazteko joranbizia ukan nuen eta sudur zuloetan azkureasumatu, artile berriari zerion bilgor usaia etaAgrigente-ko sutondoetako ke lodia eta Siraku-sa-ko arrandegietako lurrin garratza zirela bide.Hiriko kale zurietatik sukaldari mangahutsakpasa ziren, eta lepo gozoko xirularisak eta zeles-tina masail zimurrak, eta betazpia zilarrezanpusturikako jopu merkatariak.

Page 4: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unaixistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiakeramanaz, eta lore gorriz koroatutako mamigileemakumezkoak.

Baina itzal amoranteak ez zuen ene bertsorikgehiago entzun nahi. Gauari buruz itzuliaz, beretunikatik urrezko miraila, lobelar zoriak, aspho-delo trentzak, astindu zituen, eta Lethe-ko erri-beretan hazten den izagetarik bat luzatu zidan.Instantean ukan nuen lurreko gauzen zuhurtziaeta jakituariaren xedea. Eta hor non miraileanikusi nituen xirula eta edalontzi eta puntu gaile-neko kapera eta ezpain ziraunezko aurpegi fres-koen irudi garden dardaratia, eta gauzen zentzuezkutua agertu zitzaidan. Gero lobelarrarenganamakurtuz, asphodeloei hozka egin nien, eta enebihotza oroimenez ezabatua izan zen, eta Tene-runtz joateko ene arimak itzalari eskutik hartuzion.

Itzal geldo eta lirainak, infernuetako belardibeltzetatik zehar luzaz gidatu ninduen, gureoinak azafrau loretan tindatuz. Eta han itsasogorrituetako irlen urrutimina nabaritu nuen,goroldio biloez lerroturiko Siziliako hareena eta

Page 5: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

eguzkiaren argi zuriarena. Eta itzal amoranteaene xedeaz ohartu zen. Bere atzapar izugarriezbegiak ikutu zizkidan eta Daphnis eta Chloe ikusinituen Lesbos-eko landetaruntz igotzen. Eta Jain-kosa Onak Daphnis-i ereinotzezko neurkinaeskaini zion, eta zumetaren garazia Chloe-ri.Berehala landareen lasaitasuna eta zurtoin gel-dien poza ezagutu nituen.

Orduan Herondas poetari mimo berriak igorrinizkion Kos-eko emakumeen ukenduz eta infer-nuko lili zurbilen ukenduz eta lurreko belar sotileta basatien ukenduz lurrinduak. Hori bait zenhain zuzen, infernuko itzal lirain haren nahia.

Page 6: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

I Mimoa

Horrela ba, zilarrezko angila helduaz, etabeste eskuaz ene sukaldeko aizto orriluzea,banator portutik etxera. Arrain olioz lurrindutakoadats distiradun merkatari baten arrandegianzakatzetik zintzilikaturik zegoen. Hamar drakmaaski izan ditut arrain-azokako erosketak egiteko:ze angila salbu, zerkaosteko txiroek ere nahikoez luketen mielki koskorrak, gaztaka alu batzueta sardina besterik ez zegoen. Tatuetan ebaki-tzera noa; larruzko zigorraren hedea bailitzanbihurtzen da; gero salmueran gazituko dut etasua pizten duten morroiei aginduak emateranoakie.

— Bota ikatza! Jo hauspoa! Sua susper dadin:makalarena bait da; horren txinpartek ez dizuteez bekarrik sortuko. Angila honen maskuriabaino hutsagoa duzue burua. Uztai bat emaida-zue. Zoazte popatik hartzera! Biper honek ez dubiperrik balio! Aho bete sartuko diat kurutzeanhagoenean. Irin koipetsuz gizendutako txerra-

Page 7: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

maren sabela legez lehertuko al zarate! Eraztu-nak! Kakoak!

Angila honen haragia xamurra izango da.Gomitatu mokofinen elikadura: Aristipo, lilizkoroaturik etorri ohi dena, Hilas, oinetakoak ereurre hautsez tindaturik dituena, eta Parneios enemaixua urre landuzko eraztunez jantzia. Dagoe-neko badakit, txalo joko dute dastatu ahala, etajangelan egoteko baimena emango didate, atea-ren kontra, kitarrajole eta dantzarisen oin zaluenikusteko ariaz.

Page 8: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

II MimoaSasimerkataria

Zigorrez, bai, zigorrez joko haut. Otseinarensoina legez azala orbanez eztaliko zain.

— Jopuok, deramazue; estreina zirt sabela;itzuli ezazue barearen gisa eta zart bizkarra!Entzun zer dioen.

— Ez ote haiz ixilduko gizajo hori!— Zer egin dut ba, sycophanteen menpe ego-

teko?Deus ebatsi ez duen katame bat dirudi; bapo

jan da lo egin nahi du.— Jopuok ezarri itzazue zuen saskietan arrai-

nok.— Zer dela eta itsasapoak saltzen ari ote hin-

tzen, zinegotziek eragotzi arren?— Ez nuen debekuaren berririk.— Bando-emaileak ez ote du ba aldarrikatu:

«Ixo» aginduz?— Ez dut «ixorik» entzun.Hiriko legeei iruzur egiten dien, maltzur

alena.

Page 9: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

— Tirania du laket emakume honek. Erantzezazute, ikus dezadan Pisistrataren bat ez oteduen gordetzen.

Ah! Ah! oraindik orain emea hintzen. Begirahau. Mota berriren bateko merkatari bat duguhemen. Arrainak ote ziren horrela nahi hindute-nak, ala erosleak? — Bilutsik utzi ezazutemutil gazte hau: heliastek juzkatuko dute, ema-kumez jantzita, arraina saltzeagatik zigortuaizan behar duenez.

— Erruki zakizkit, sycophante hori, etaentzun arren. Harresi Nagusiko jopu merkataria-ren menpe dagoen neska gazte bat maite duthilarteraino. Hamar minetan saldu asmoa du, etanire aitak ez du dirurik eman nahi. Usuegi ibilianaiz etxe inguruan, eta itzalpean gorderik dau-kate ikusi ez dezadan. Berehala datorke azokarabere neska lagun eta jabearekin. Horretarakoitxuraldatu naiz mintza nakion; eta nitaz ohardadin saltzen ditut itsasapoak.

Mina bat ematen badidak, hire lagunarekinbatera atxilotuko haut, arraina erosteko pun-tuan, eta salatu iduri eginen nikek, hi saltzailelegez, hura erosle legez; gero, ene baitan gorde-

Page 10: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

ta, egunsentiraino farre eginen duzue merkatarilukurraren lepotik.

— Jopuok, emaiozue soinekoa emakume honiezen emea da (ez zineten ohartu ala?) eta bereitsasapoak sasi itsasapo dira-ta (ezin lehenagoesan ala?) — Hoa lotsabe hori, hire salpostura,eta kontuz gero ezer, gehiago saldu, ze ez naunoraindik fio. — Horra hor neska gaztea; gerri finadu, alafede; mina bat erdietsiko dut eta agian,mutil gazte hau. aztoratuz gero, etzauntzarenerdia.

Page 11: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

III MimoaBasoko enara

Ireki! Ireki iezadak mutiko horrek! Oihanekoenarakumeak dira. Pintaturik dago, buru gorriaketa hegal urdinak. Badakigu benetako enarak ezdirela horrela; eta, arraiopola!, begira bat zeruanbere arraia zuzena marrazten, baina gurea baso-an da. Mutiko! ireki iezaguk, ireki! Mutiko!

Hemen etorri gerade, hamar, hogei, tra-la-la-ri, enara pintak dirade, udaberriaren aintzindari.Lorarik ez da ikusten, baina hartzazue abarñoxurigorriok. Badakigu bazapizti bat erretzen arizaretena barrena eztiz beterik; eta zuen jopuakatzo satitsuak erosi ditu, azukretan gozatzeko.Zuentzat oturuntza; guk aldiz ezer gutti behardugu. Intxaur frejituak! Intxaur frejituak! Mutiko,intxaurrik ba duzuia? Ba duzuia intxaurrik?

Enara buru gorria egunsenti berriaren pare,enara hegal xuria, hilberriko ortzearen kolore.Alaitu ta poztu zaitezte. Arkupeetan freskuraukanen dugu eta zuhaitzek beraien itzala pinta-tuko dute belardietan. Gure enarak olio ugari

Page 12: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

opa dizute. Isuri ezazue iazko olioa gure antoisi-netan eta bota ardoa gure anphoretan; ezen —entzun, mutiko— dastatu gura duela dio enarak!Isur olio t’ardoa gure basoko enararentzat!

Zuek ere agian aintzinan, haur zinetenean,ibiliko zenuten enara guk orain bezala. Oroitzendelako zeinua dagi. Ez gaitzazue arren ateondo-an utzi gaueko lastargiak piztu arte. Emaiguzuezuen fruitu eta gaztaetarik. Eskuzabal bazarete,aldameneko etxera joango gara, non bizi bait dazikoitz begigorria. Enarak eskatuko dio apailatu-rik daukan eperra, bere opil doratua, bere zozoerrea, eta urrezko ontzak botatzeko arren erre-gutuko diogu. Betazalak altxatuko ditu eta buruaastinduko. Gure enarari abesti bat irakatsikodiogu zeinetaz irri egingo duzuen. Zeren zikoitzbegigorriren emaztearen ixtorioa txiokatuko duhiriko kaleetan zehar.

Page 13: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

IV MimoaOstatua

Ostatu, arkakosuz betea, bere odola xurgatudiozun poeta honek oles dagizu. Eta ez gero gaubatez, estrata ilunaren bazterrean, babestuduzulako; bidea lokazturik dago Hades-eradoana bezala, baina zure kamainak xehaturikdaude, zure argiak lausorik; zure olioa mindurik,zure taloa lizundurik, eta azken udazkenaz gero,zure intxaurrak har zuriz josita dauzkazu. Bainapoetak bere eskerrona agertzen die Mugara etaAtena-tik zetozen urde saltzaileei, hauen korro-kadak lokartzetik eragotzi bait diote (zure hor-mak, ostatu, meheak dira), eta halaber eskerrakematen dizkiet zure arkakosuei, zeinak gorputzguzia ausikiaz itzarturik eduki bai dute, hedee-tan barna saldoka zetozten bitartean.

Ze, loaren faltaz, ilargiaren esne zuria dasta-tu nahi bait zuen hormaren zirritu batetik, etahorretan zetzala emakume-tratulari bat ikusizuen ate joka, gauaren erdian. Tratulariak oihu-ka zioen: «Mutiko, mutiko!». Alabaina jopua

Page 14: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

buruz behera zurrungaka zetzan eta bere besokurutzatuez maindireekin belarriak eztalirik.

Orduan poetak soineko laru bat jantzi zuen,eztaietako beloen kolorekoa; kurubilez jositakosoineko hau neska kaskarin batengandik zuen,beste amorante baten mantoiarekin ihes eginzueneko goizean. Horrela ba, neskamea baili-tzan, atea ireki zuen; eta tratulariaren ondotikemakume andana bat sartu zen barnera.

Azkenengo neska gazteak ukabila bezain titigogorrak zituen; guttienez hogei mina balio zuenhonek.

— Aizu neskame, esan zuen, akitua nago;non da nire ohea?

— Horra ba andereino hori, esan zion poetak,zure lagunek ostatuko ohe guztiak okupatudituzte; zure neskame honen kamaina besterikez duzu libre; nahi izanez gero bertan etzan zai-tezke.

Neska gazteon ugazaba zen gizon mixerablehark kriseiluaz poetaren betartea argitu zuen;eta neskame arrunt bat zela ikusirik, ez ederre-gia ez dotoregia, ez zuen tutik esan.

Page 15: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Ostatu, odol-xurgatua izan zen poetak eske-rrak ematen dizkizu. Neskamearekin oheratuden emakumea ahate luma baino guriago zen,eta haren lepo lurrindua fruitu helduaren pare.Baina guzti hau ixilpean gordea izan zen, ostatu,zure kamainetako berriketatik urrun. Poeta bil-dur da Megara-ko zerritxoen «kurrin, kurrin»ensasi esamesen bitartez jakiten baduzue gurepoetak amodio lizunak dituela, zatozte ostaturaikus dezazuen ukabila bezain titi gogorrak ditueneta bereganatu zuen neska laguna, arkakosuekmarraskatzen zioten bitartean, gau ilargitsubatez.

Page 16: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

V MimoaPiku pintatuak

Esnez beteriko pitxar hau ene pikondoko Jain-kosa txikerrari eskainiko zaio. Goizero esneberria isuriko dut, eta, Jainkosari laket izanezgero eztiz edo ardo hutsez beteko pitxarra. Gisahonetan ohore eginen diot udaberritik udazkene-raino; eta ekaitz batek apur baleza, berria erosi-ko nuke untzi merkatuan, nahiz buztina garestiizan aurten.

Ordainez, nire baratzeko pikondoa zaintzenduen Jainkosa txikerrari pikoak kolorez aldaditzan eskatuko diot. Xuriak ziren, zaporetsu etagozoak; baina Iole nezkaturik daukate. Orainberriz piku gorriak kutiziatzen ditu, eta zinez diohobeak direla.

Ez da lege piku zuriak ematen dituen pikon-doak udazkenerako piku gorriak eman ditzan.Iolek ordea, hala nahi du. Ene baratzeko Jainkoeizaletasuna erakutsi badiet; bioletazko koroaktrentzatu baldin badizkiet eta edontzi bete ardoeta esne isuri; lobelarrak erre baldin badizkiet

Page 17: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

ene harresiko ertza eguzkiak jotzen duen teno-rean ilunabarreko aidean zorabiaturik dabilaneltxo multzoaren erdian; ene erlijioagatik haienadiskidetasunarekiko duin baldin banatzaie, eneJainkosa, lora ezazu zure pikondo hori, pikugorriak eman ditzan. Entzungor baldin bazait, ezdiot horregatik ohore egiteari etsiko; aalabaina,halabeharrez goizero jeiki beharko dut, fruitaro-an, kontu haundiz piku heldu berri guztiak irekieta beraien barrua Tyr-eko purpura finez pinta-tzeko.

Page 18: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

VI MimoaPitxar koroatua

Untzigile naizenez, bere hondoa irauliazpitxar baten buztinezko sabel goria oratu etatankeratu ondoren, fruituez bete dut baratzekoJainkoentzat. Baina zuhaitzen adaska dardaratieiohartuz, beldur naiz zein lapurrek harresia zula-tuko. Gauez, satitsu ilaunek muturra sartu dutesagar aleen artean eta txorten eta guzti jan.Herabe, laugarren orduan, beren buztan luma-tsuak, txuri beltzak, astindu dituzte. Oilaritean,Aphroditaren xoriak ene buztinontziaren ertzubeletan pausatu dira lepoko lumak harrotuz.Eguerdi dardaritian, neska bat bakarrik heldu daJainkoaganuntz, jazintozko koroekin. Eta pagon-doan netzan bitartean nitaz ohartu delarik, berebegiak itzuli gabe nitaz ohartu delarik pitxarrakoroatu du. Gisa honetara lorarik gabe geldituden Jainkoa ernega dadila, satitsuek nire saga-rretarik jan dezatela, Aphroditaren xoriekelkarri makur biezaiote beren buruñoak. Eneadatsetan nahastekatu ditut jazinto moztu

Page 19: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

berriak, eta hurrengo eguerdirarte pitxar koroa-tzaileari itxadoten egongo natzaio.

Page 20: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

VII MimoaJopu farfailduna

Oi Mannia, zatoz lotsagabe hau zigortzeraPaphlagonia-ko larruzko zigor batez. Feniziarmerkatariei erosi diet hamar minetan, eta ez dugoserik pasa ene etxean. Esan dezala bestelasukaldariek olibak edo arrain gaziturik eman dio-ten. Bere sabela estamu hornitu erreez, Kopais-ko angilez eta oraindik zumezko uztaiaren markazeramaten gaztaez bete du. Ahuntz-larruz egin-dako zahagi usaintsuetan gorde ohi nuen ardonahasi gabea edan du. Siria-ko nire ukenduontziak hustu ditu eta bere soinekoa purpurarenpoderioz bioleta da: ikuztaileek ez dute sekulanupeletan sartu. Haren adatsak urrezko zuzibaten sugar bailiran sakabanatzen dira; ilemoz-taileak ez du bere guraizerik sartu. Ene emaku-meek egunero depilatzen dute, eta kriseiluarenmihi gorriak azala miazkatzen dio. Haren gerrianire lepoa edo aizto kirtenean landuriko lehoiengilborra baino zuriagoa da.

Page 21: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Gau batean bakarrik ardo gehiago edan dunire edalontzietan, alafede, Thesmophoris-ko ini-ziatuek misterioetako hiru egunetan baino.Zurrungaka ari zela uste nuen, sutondoenaurrean etzanda, eta banindoan xehatzaileeiesatera haren ezpainak arrabol betekin igurtzizezatela, kastiguz; horrela ordainduko zuen beremozkorra baratxuri zanpatu berriaren zaporegarratzez. Bainan balantzaka zebilen, begiaklauso, nire zilarrezko miraila leundua eskuetanzuela. Likitsa baino likitsago den horrek, nerebitxi kutxatik urrezko zigilutarik bat ebatsi zuela-rik bere bilo kiribilduetan kokatu zuen. Gerohanka baten gainean zutik, ardoaren eraginezgorputza irabiaturik, bere izterra gazezko oihalbatez inguratzen zuen, zeinarekin nere artilezurizko soinekoa estali ohi dudan, nire adiskidee-kin Adonisen jaiak ikustera noanean.

Page 22: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

VIII MimoaEztaieguneko beila

Metxa berrizko kriseilu honek olio fin eta gar-denez argi egiten du artizarraren aurrez aurre.Lurra haurrek jaso ez duten larrosez josirikdatza. Dantzarisek ilunperuntz beren atzaparrakluzaerazten dizkioten azken zuziak kulunkatzendituzte. Xirulajole gazteak azken hiru nota ozpinjo ditu bere hezurrezko xirulan. Eroaileak etorridira orkatiletako edo eskumuturretako eraztunleihar bete kutxez. Norbaitek bere aurpegia kela-rrez igurtzi du eta ziri bertsoak kantatu dizkit.Belo gorridun bi emakumeek irrifar dagite giropatxadatsuan, eskuak zinabrioz igurtzitzen aridiren bitartean.

Artizarra goraka eta lore motelak zimelduzdoaz. Harrilanduz estalitako ardo upel haundia-ren ondoan mutiko irribarretsu bat eseri da, zei-nen oin klaroak urrezko sandaliez jantzirik dau-den. Zuzi bat astintzen ari da eta adats gorrizka-rak gaueko ilunpetan barreiatzen dira. Harenezpainak erdi-irekirik daude arraildurik legokeen

Page 23: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

fruitu helduegi baten antzera. Doministikua botadu ezkerraldera eta bere oinpean metal hotsaatera da. Badakit, jauzi bat eginez bapateanhanka eginen duela.

Io! Horra non datorren neskutsaren belolaroa! Bere laguntzaileek besopetik sostenga-tzen diote. Urrun itzazue zuziok! Eztai-ohantzeakharen aiduru daude, eta neuk gidatuko diot pur-pura oihalen argi gurira. Io! Murgil ezazue oliolurrintsuan kriseiluaren metxa! Ilinti bihurtuorduko itzaltzen da. Amata itzazute zuziok! Oinire ezkonlaguna, nire bularraren kontra altxa-tzen zaitut: zure oinok ez dezatela fereka atarikolarrosarik.

Page 24: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

IX MimoaEmakume amorosa

Bertsook irakurriko dituztenei erregutzendiet, otoi, bila dezatela nire jopu ankerra. Niregelatik aldegin du gauerdi ondoren bigarrenorduan. Hiri bithyniar batetan erosi nuen etaeskualde hartako usaina nabari zitzaion. Biloluzea zuen eta ezpain gozoak. Leka baten antze-ra zorrozturiko untzi batera igo ginen. Eta mari-nel bizardunak ez ziguten ilea mozten eta depi-latzen uzten, ekaitzen bildurrez; eta katamotznabar bat itsasora jaurtiki zuten hilberriko argi-tan. Untzia bultzarazten duten zurezko ohol etalihozko oihalek, eroan gintuzten Pontiko itsasotikzehar, non uhainak ilunak diren, Thraziako itsa-segiraino non eguzki berritan aparraren ildoapurpura eta azafrauzkoa den. Eta Zykladak erezeharka eta Rhodas-ko uhartea jo genuen. Han-dik gertu kasko zorrotzetik lehorreratu ginenbeste irla ttiki batetara zeinen izena sekulan ezdudan aipatuko. Ezen hango harpeak huntzagorriez sareturik eta ihi berdez josirik daude,

Page 25: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

belardiak esnea bezain guriak, eta zuhaitzetakobaiak oro, direla gorri-ilun, direla beira tantakbezain argi, edo enararen burua bezain beltz,zuku deliziatsu bat gordetzen dute arimaren sus-pergarri.

Ez dut deus esango irla honetaz, misterioetaniniziatuek bezala. Zorionezkoa da eta ez dagoitzalik bertan. Uda oso batez amoros izan nin-tzen. Udazkenez untzi zapal batek ekarri gintuenlanda honetara. Ezen nire diru arazoak utzisamartuak bait nituen eta dirua pilatu nahi nuenhonako hau zeta finezko tunikaz jazteko. Etaurrezko besokoak eman dizkiot, elektroiez tren-tzaturiko makilak eta itzalean dizdiz egitenduten harribitxiak.

Errukarria ni! Nire ondotik jaiki ez da ba etaez dakit non kausitu. Urtero Adonisgatik nigaregiten duzutenok, ez itzazue mespretxa nire aie-neak! Gaizto alen hori zuen eskuetara baletor,burdinezko katea bat irun ezazue haren ingu-ruan; lot itzazue haren zangoak zerrailetan;zokora ezazute harri lauzezko presondegira;kurutzefika ezazue eta borreroak sarde batekinlepoa bihur biezaiote; oinaze

Page 26: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

muinoaren bazterrak oro bihiz erein itzazue,erruz, miruak eta beleak gorpuarengana azkarbildu daitezen. Baina hobe (ez bait dut konfian-tzarik zuengan eta ziur naiz pontze harriaz leun-dutako azal horretaz errukituko zaretena) ezdezazuen ukitu, ez eta ere zuen behatz puntadelikatu horiekin. Igor iezazkiozue zuen mezula-riak; ekar diezadatela puntuan; ni neuk zigortu-ko dut eta; Alajainkoa, maite dut, maite dut.

Page 27: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

X MimoaMarinela

Arraun astunik erabili ote dudan jakin nahibaduzute, begira nire atzamarrak eta belaunak;tresna zahar bat bezain gastatuak daude. Bela-rretarik bakoitza ezagutzen dut itsaso zabaleanzeinen kolorea aldiz ubela eta aldiz urdina den,eta itsas-oskol kiribilduen jakituriaren jabe naiz.Badira belar horietarik gure bizia dutenak: hauekjelatina bezain begi transparenteak dituzte, gor-putza txerramaren titi koskorren antzekoa, etazango pilo bat bide batez aho ere direnak. Etaitsas-oskol xilotuen artean, ezagutu ditut milaaldiz baino gehiago zulaturik daudenak; eta zulo-txo bakoitzetik hanka bat sar-ilkitzen zaie zeinenbitartez dabiltzan. Herakles-en zutabeak iraganondoren, lurra inguratzen duen Ozeanoa ez-eza-gun eta haserrekor bihurtzen da.

Eta bere ibilaldian irla ainubeak sortzen ditunon giza diferenteak eta animalia harrigarriakbizi diren. Han bada suge bizargorri bat bereerresuma zuhurtziaz gobernatzen duena; eta

Page 28: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

toki haietako emakumeek behatz punta bakoi-tzean begi bana dute. Beste batzuek hegaztienantzeko moko eta muturrak dituzte; gainontze-koan gure antzeko dira. Arribatu nintzaneko irlabatetan, biztanleek estamua dugun pareanburua zeramaten; eta agur egiterakoan estamuamakurtzen zuten. Zyklope, Pigmeo eta Erraldoieidagokienez ez natzaizue mintzatuko; zerenhauen kopurua kontaezina bait da. Ez zait idurigauza hauek mirarien kariaz gertatzen direnik;ez naiz hauen bildur. Baina arratsalde batez Sky-lla ikusi nuen. Gure untziak Siziliako itsasegikoharea jo zuen. Lema jiratzen ari nintzaneko pun-tuan, urgainean begiak hertsirik zituen emaku-me buru bat nabaitu nuen. Urre kolorekoa zenbere adatsa. Lo zetzala zirudien. Eta berehaladardarka hasi nintzen; bildurrez zein bere begininiak ikusiko, jakin bait nekien haiek begiratuzgero gure untziaren branka itsas leizeari buruzzuzenduko nuela halabeharrez.

Page 29: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XI MimoaXirularen sei notak

Siziliako larre gizenetan fruitu gozodunalmendradi bat kausitzen da, itsasotik ez urruti.Hemen harbeltzez eginiko aulki bat dago nonbereterrak urteetan eseri izan diren. Inguruetakozuhaitzen adarretatik ihi finez trentzaturiko ziga-la kaiolak eta xoriak harrapatzeko erabili ohidiren zume berdez eginiko xederak daude zintzi-lik.

Harbeltzezko aulkian lotan datzan emaku-mea, hankak berdez lotuak eta burua lastogorrizko txano zorrotz batez estalia, inoiz itzuliez den bereter baten zain dago. Alde egin zuen,eskuak argizari birjinez igurtzita, xara hezietakoihiak elikatzera; zazpi hodizko xirula egin nahizuen, Pan Jainkoak irakatsiaren arabera. Etazazpi ordu iragan ondoren, lehen nota ilki zenharbeltzezko ezarlekuaren ondotik non beilanzegoen egun lotan datzana.

Alabaina nota hurbilekoa zen, klaroa etazolia. Gero zazpi ordu iragan ziren eguzkiak

Page 30: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

urdindutako belardi gainetik, eta bigarren notailki zen, alaia eta goria. Eta zazpi orduoro egun-go emakume lotiak xirula berriaren hodietarikobaten hotsa entzun izan zuen.

Hirugarren hotsa urrunekoa eta sakona izanzen burdi garrasiaren tankerakoa. Eta laugarrennota are urrunagokoa izan zen eta biziki zarata-tsua, kobrearen doinua lez. Bostgarrena nahasiaeta laburra izan zen, eztainuzko edalontzi batkolpatzean ateratzen denaren parekoa. Alabainagaur egun lotan datzanak zazpigarren notaentzun zuen, hotsik atera ez zuena. Egunenjoan-etorriek almendradia laino mehe zurizkabatez estali zuten, eta ilunabarrek gandu grisez,eta gauak lanbro purpura eta urdinez. Litekeenada bereterrak zazpigarren nota entzutea, zingiraargitsu baten ertzean, gero eta haundiago denarrastiri eta urteen itzalpean; eta harbeltzezkoaulkian eserita, bereterraren zain zegoena lokar-tu egin da.

Page 31: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XII MimoaSamos-ko ardoa

Polykrate tiranoak hiru flasko zigilatu ekarziezaioten agindu zuen hiru moeta desberdinekohiru ardo kilikagarriz beterik. Jopu leialak aukera-tu zuen flasko bat harbeltzezkoa, flasko bat urrelaruzkoa, eta flasko bat beira hutsezkoa; bainaedariemaile ganorabakoak Samos-ko ardo ber-bera isuri zuen hiru flaskoetan. Polykratek har-beltzezko flaskoa kontsideratu zuenean berebetazalak mugiarazi zituen. Hautsi zuen karezkozigilua eta ardoa usaindu. «Flaskoa, esan zuen,arrunta da, eta bere edukinaren usaiak ez naukilikatzen».

Urre laruzko flaskoa altxa zuen eta harriturikbegira egon zitzaion. Gero deszigilatu ondoren:«Ardo hau esan zuen, eduki daukan mahatsmor-do gorriz eta pujaz hornitutako ontzi ederrarenparean eskasa da zalantzarik gabe».

Baina, beira hutsezko hirugarren flaskoa har-turik eguzkiaren kontra altxa zuen. Ardo odol-tsuari dizdira zerion. Polykratek zigilua etenarazi

Page 32: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

zuen, bere edalontzian flaskoa hustu, eta denabatean edan. «Hau, esan zuen hasperen bat egi-naz, sekulan dastatu dudan ardorik hoberenada». Gero, edalontzia mahai gainean utzirik, flas-koa zahurtu eta mila pusketan erori zen.

Page 33: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XIII MimoaHiru lasterka

Pikondoak jalki ditu bere pikoak eta olibondo-ak bere olibak; zeren gauza harrigarri bat gerta-tu baita Skyra-ko irlan. Neska gazte bat ihesizihoan, mutil gazte bat segika zuela. Bere soine-koaren ertza altxata zeramanez gazezko azpikogaltzak ikusten zitzaizkion. Korrika zihoala, zila-rrezko mirail bat jauzi zitzaion. Mutil gazteakmiraila jaso eta bere burua miratu zuen; zuhur-tziaz beteriko bere begiak ikusi zituen, maitatuzuen haien arrazoia, harrapaketari utzi etamahaian eseri zen. Eta neska gazteak ihesariekin zion berriz, gizon heldu bat atzetik zetorkio-la. Bere soinekoaren azpikaldea altxata zeramaneta bere izterrak fruitu baten mamiaren parekoziren. Lasterka zihoala urrezko sagar bat erorizitzaion altzotik. Eta atzetik zetorrenak urrezkosagarra jaso zuen, bere golkoan sartu, gurtu,harrapaketari utzi eta mahai gainean eserizen. Eta neska gazteak ihes egin zuen berriro;baina bere urratsak nasaiagoak ziren. Zeren

Page 34: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

agure zahar bat zetorkion atzetik balantzaka.Bere soinekoa jaitsita zeraman eta bere orkatilakehun eraztun nabarrez estaliak. Baina korrikazihoan bitartean gauza harrigarri bat gertatuzen: zeren bularrak banan-banan askatu etalurrera jalki zitzaizkion, mispero helduak bailiran.Agureak biak sudurkatu zituen; eta neska gaz-teak, bere burua Skyra irla zeharkatzen duenibaira bota aurretik, izuduraz eta damuz txillio bijaurtiki zituen.

Page 35: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XIV MimoaTanagra-ko guardasola

Horrela bada moldez eginiko bariletan tinka-tua, buztinezko hariez trentzatua edo goritutakolurrezko ehunez ehotua, gibelaldean eguzkiarenkontra nauka bular oparozko neska gazte batek.Beste eskuaz artil zurizko soinekoa altxatzen du,eta bere sandale persiarren gainkaldean elek-troizko eraztunez moldeaturiko orkatilak nabarizaizkio. Haren adatsa uhintsua da eta orratzhaundi batek zeharkatzen du kokote gainetik.Burua itzultzean eguzkiaren bildurra nabari zaioeta badirudi Aphrodita etorria zaiola buruamakurtzera.

Horrelakoxea da nire anderea, eta antzinanhyazintoz jositako belardietan erraturik ibiliginen, bera mami arrosazkoa, eta ni neu lastolaruzkoa. Eguzkiaren kolore zuriak kanpokalderamakurtarazten ninduen, eta nire txapelarenpean makurtuta nengoen birjinaren adatsarenlurrinaren kariaz. Eta antzaldatzen duen Jainko-sak jarein ninduelarik, jausten ari den uretako

Page 36: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

enararen antzera, hegalak zabaldurik, urmaelbaten erdian sortutako landare bat ferekatzeradoanean, amoltsuki haren buru gainean pausatunintzen; aidean, harengandik urruntzen ninduenzurtoina utzirik, haren txapel bilakatu nintzen,teila estalgarri dardaratia.

Baina buztingile batek, neskatilen irudiak erebuztinez oratzen zekiena, hiriko paraje hits bate-tan begiz jo gintuelarik, igurikitzeko erregutuzigun eta instant batean hatsaz lurrezko iruditxobat tankeratu. Forma arrunten egilea izanik,bere buztinezko mintzairan adierazi gaitu; etaegiazki, esku onez ehotu nau, eta artil zurizkosoinekoa mailguki tolestatzen jakin izan du, etaene anderearen adatsa uhintzen; baina, gauzenxedeari ez bait zitzaion ohartu, maite dudanburuarengandik ankerki bereiztu nau; eta guar-dasol bilakaturik ene bigarren bizitzan, eneanderearen kokotetik urrun kulunkan nabil.

Page 37: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XV MimoaKinne

Kinneren oroigarriz sagaratu dut aldare hau.Hemen aparra irabiakorki dabilen harkaitz bel-tzen ondoan, biok erraturik ibili gara. Hareatzazulatuak badaki, eta kainaberadiak eta hondar-tzako ihiek, eta itsasoko lobelarrek. Bere eskuakmagurio farfailduez beterik zituen eta bere belarrietakokaikuak musuz betetzen nizkion.

Irri egiten zuen goroldioetan pausatu etabuztanarekin zabuka egon ohi diren txori gon-dordunez. Bere begietan nekusan lur beltzaranaitsaso urdinarengandik bereizten duen argizkolerro luze zuria. Bere oinak orkatiletaraino busti-tzen zituen eta itsasoko mamutxoak bere soine-ko gainera egiten zuten salto. Maite genuenarratsaldeko artizar distiratsua eta hilgora heze-tsua. Ozeanoa zeharkatzen duten haizeteekespeziedun lurraldetako lurrina zekarkiguten.Gatzez zuriturik genituen ezpainak eta uretanlanpara bizidunak bailiran argi egiten duten ani-

Page 38: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

malia transparente eta bareei so egon ohi gin-tzaizkien.

Aphroditaren hatsak inguratzen gintuen. Etaez dakit zer dela eta Jainkosa onak lokarteraziduen Kinne, hareetako lobelar laruen arteanzerraldo erori zen, goizeko izarraren dizdiralarrosetan. Ahotik odola zerion eta bere begieta-ko argitasuna itzali egin zen. Haren betazalartean ikusi ahal izan nuen, eguzkitan poztutzendiren gizakume ta zingira ertzetan nigar dagitenemakumeen artean bereizketa markatzen duenmarra luze beltza. Orain Kinne, lurpetako erribe-retan bakarrik dabil, eta bere belarrietako kai-kuak hegan dabiltzan itzalen zaraten oihartzunozenez beterik dauzka, eta hareatza infernutia-rraren gainean lobelar goibel burubeltzak kulun-katzen ari dira, eta Persephone-ko zohardi ilune-ko izarrak ez du ilunabarrik ez oilariterik; aspho-delo lore zimelduaren eitea du Kinn-ek.

Page 39: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XV* MimoaSisme

Hor iharturik ikusten duzun hori Sisme zeri-tzan, Thatta-ren alaba. Estreina erleak eta ardiakezagutu zituen; gero itsasoko urgatza dastatuzuen; azkenik merkatari batek eraman zuenSyriako etxe zurietara. Orain iruditxo bitxi batenantzera bere harrizko kutxan hertsirik datza.Konta itzazu haren behatzetan disdiratzen duteneraztunak; horiek adina urte osatu zuen. Begiraharen bekokia lotzen duen benda: hor hartuzuen lotsati bere lehen maitasun muina. Ukiezazu harribitxiaren izar zurbila bere bular zire-nen gainean datzana: hor pausatu zen harenmaitea. Sisme-ren ondoan ezarri zituzten, beremirail distiragabea, bere zilarrezko hezurñoak,bere adatsa zeharkatzen zuen elektroizko orratzgalanta; zeren hogei urteren buruan (hogei eraz-tun daude), altxorpean hilobiratu zuten. Gizonaberats batek emakumeek kutiziatzen dutenguzia eman zion. Sisme-k ez du ahaztu, eta berehezurño zuriek ez dute harribitxirik astantzen.

Page 40: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Alabaina haundikiak hilobi hau eraiki zuen bereheriotz xeratsua babestearren, eta lurrinezkoontziz eta urrezko malkontziz inguratu. Sisme-keskerrak ematen dizkio. Baina zuk, ukendutakobihotz baten sekeretuak jakin nahi badituzu,aska itzazu esku eskerreko falanjetxoak: beiraz-ko eraztun arrunt bat kausituko duzu. Hori maitedu Sisme-k. Zaude ixilik eta konpreni ezazu.

Page 41: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XVI MimoaHiletako esku-ikusiak

Lysandro-ren hilobian zumezko azpil berdebat, kriseilu gorri bat eta zilarrezko edontzi batezarri ditut.

Azpil berdeak une batez (zeren urtarorenbatean xahutuko bait da) gure adiskidantzagogoratuko dio, bazka belar berdea, bazkan aridiren ardien bizkar arkotua, eta elkarrekin lokar-tu genueneko itzal freskoa. Eta lurreko elikadu-rez oroituko da, eta anphorak elikagailuz horni-tzen direneko neguez.

Kriseilu gorria, eskuak loturik eta hankaktrentzaturik dantzan ari diren emakume biluz-tuez apainduta dago. Olioaren usainaz lurrundu-ko da buztina, eta hartaz egina dagoen kriseilua,apurtuko. Horrela bada, Lysandrok ez du bereha-la ahaztuko, lurpeko bizitzan bere gau zorion-tsuak eta lanparadiak argitu zitueneko gorputzzurizkarak; eta gainera berau erabilia izan zenbere mihi goriarekin beso eta izterretako biloak

Page 42: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

kentzeko, ukimen eta ikusmenaren plazer haun-dienaren faboretan.

Zilarrezko edontzia pujaz eta urrezkomahatsmordoz koroaturik datza; Jainko zorobatek bere thyrsoari daragio eta badirudi Sele-ne-n astoaren muturrak oraindik usain dagiela.Ardo garratzez beterik egon zen, hutsa eta naha-sia; ahuntzen larruz lurrinduriko Chios-ko ardo-ez, eta buztinezko ontzietan aidean zintzilik fres-katuriko Egin-eko ardoez. Lysandrok bertatikedan izan zuen bertsoak errezitatzen zituenekooturuntzetan eta ardoaren arimak poesiarendemonioa sarrarazi dio eta lurreko gauzen ahaz-tea. Horrela demonioaren eitea bere ondoanluzaroan oraindik biziko da; eta azpila usteldudadinean eta lanparadia apurtu, iraungo du zila-rrak bere hilobian. Aileza maiz hustu ahazteazbeteriko edontzi hau gure artean gozatu zuenmementu ederren gorazarrez!

Page 43: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XVII MimoaHermes psychagogos

Hildakoak harri landuzko sarkophagoetanhobiratuak izan daitezela, edo lur ala metalezkourna-sabeletan gordeak, edo zutik, urrez edourdinez pintatuak, buru muin eta hestez hus-tuak, lihozko benda istuez lotuak. Multzokajarraitzen zatzaizkit eta haien urratsak gidamakilez zuzentzen ditut.

Gizonek ikus ezin dezaketen bidezihor azkarbatetik goaz aintzina. Gortesauak birjinen kontrapresatzen dira, eta eraileak filosofoen kontra,eta amak haurgintza erreusatu zutenen kontra,eta apaizak biraolarien kontra. Ezen egindakohobenez damutu bait dira, dela gogoz egindako-ez, dela eskuz eragindakoez. Eta lurrean libroizan ez direnez gero, legepean, usadiopean, edooroimenaren menpe bizi izan zirelako, orainbakardadearen bildur dira eta elkar sostenga-tzen dute. Gizonekinbilutsik harri lauzen gainean etzaten zen emaku-meak, amodioaren irrika bizia ukan arren eztai

Page 44: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

aurretik hil zen neska gaztea kontsolatzen du;Aurpegia errautsez eta izerdiz zikinduta heriotzaaldarrikatu zuenak pentsalari baten bekokianezarri du bere eskua. Bere haurrak maitatu izaneta haiengatik pairatu duenak, bere gogoz antzuizandako prostituta baten altzoan makurtu dubere burua. Bere Jainkoagan sinestu uste, etabelaunikatzera bere burua behartu zuen soinekoluzez jantzitako gizonak, bere hiritarkideenaurrean aragi eta izpirituzko hitzarmen guztiakurratu dituen zinikoaren sorbalda gainean nigardagi. Horrela ba, bidean doazen bitartean batakbestea laguntzen du, oroimenaren uztarripeandabiltzala.

Gero Lethe ibaiaren erriberara datoz nonezartzen ditudan ixilik darion ur korrontearenluzeran zehar. Eta batzuk pentsamendu txarrezbeteriko buruak murgiltzen dituzte, bestetzukesku gaizkileak. Zutitzerakoan, Lethe-ko urakhaien oroitzapenak iraungi ditu. Bapatean elka-rrengandik bereizten dira eta bakoitzak norkbere buruarentzat irrifar egiten du, libre delako-an.

Page 45: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XVIII MimoaMiraila, orratza, lobelar

Miraila mintzo da:Langile batek artezki moldatu nau. Haseran

bere eskuzuloa bezain hutsa nengoen, eta enegibela begi globo huts baten antzekoa zen. Hala-ko batez Athenek zuhurtziaren hatsaz biztu nin-duen. Jakin badakit zer nahi duen ene jabe denneskatilak, eta aurretik polita dela diotsat. Ala-baina gauez jeikitzen da, eta bere brontzezkolanparadia pizten du. Nigana sugarraren gandordoratua zuzendu eta bere kautan beste bisaiabaten ahiduru da. Bere bekoki zuri berbera ager-tzen diot, eta bere masail tankeratuak, eta berebular ondoko anpusdura hasera, eta kuriositatezbeteriko bere bi begiak. Bere ezpain dardaratiakhurbiltzen zaizkit fereka zorian; baina urre goriakbere aurpegia bakarrik argitzen du, eta gainon-tzeko guzia enegan ilunpean datza.

Urrezko orratza mintzo da:Ehunik aberatsena josten ari nintzenean

Tyro-ko jopu beltz batek ebatsi ninduelarik,

Page 46: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

usain gozodun prostituta baten eskuetara etorrinintzen. Bere adatsetan sartu ninduen eta lotsa-gabeen eskuak eztenkatzen nituen. Aphroditakeskolatu nau eta zorroztu boluptatea delamedio. Azkenik neska gazte honen orrazkeraraheldu naiz eta bere bihurrialdietan ikara ederrikeragiten diot. Txahal zoroaren pare jauzika dabilnire azpian, eta ez dakit nondik datorkion beregaitza. Gauaren lau ataletan zehar burutapenakpizten dizkiot eta bere bihotza esaneko zaie.Lanparadiko sugar urduriak itzalak dantzaraztenditu. Egoera zorabiatsu honetan, abiadan datoz-kion ikuskizunak ikusten ditu, eta bere ispiluradoa laster. Baina honek irrikak ematen dion aur-pegi tormentatua baizik ez dio erakusten.

Lobelar burua mintzo da:Lurrazpiko landetan jaio nintzen kolore eze-

zaguneko landare artean. Iluntasunaren nabar-dura oro ezagutzen dut; gau beltzeko lore disti-ratsu oro ikusi dut. Persephone-k bere magaleaneduki nau, eta lokartu egin naiz. Aphroditarenorratzak neska gaztearen jakinmina zirikatzenduenean, etenik gabeko gauean erraturik dabil-tzan formak erakusten dizkiot. Jadanik existitzen

Page 47: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

ez duten garaziz hornitutako mutil gazteak dira.Aphroditak badaki horien nahikundeak ematen,eta Atheneak bere ametsen hutsala agertzen diehilkorrei; baina Persephonek adar eta marfilezkoate biren giltza misteriotsuak dauzka. Lehenen-go atetik gauaren erdira jaurtikitzen ditu gizonaizutzen duten itzalak; eta Aphroditak atzematenditu, eta Atheneak akabatzen. Baina bigarrenatetik Jainkosa Onak ongietorria egiten die Aph-rodita eta Athenea-ren eskutik datozen gizon-emakumeei.

Page 48: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XIX MimoaAkme

Bere eskuak nire ezpainen kontra nituenbitartean hil zen Akme, eta nigargileak ingururazitzaizkigun. Hotza bere zangoetaz jabetu da,eta zurbil eta izotz bilakatu dira. Gero bihotzerai-no heldu zaio, taupadak geldi eraziz, etzanikkausitu duten xoriaren antzera, hankak sabela-ren kontra bildurik, egunsenti izoztu batez.

Gero hotza bere ahoraino heldu zitzaion etapurpura ilun bilakatu.

Eta negargileek Syriako ukenduz igurtzizuten gorputza, eta bere hankak eta eskuaktolestatu, su metaren gainean ezartzeko. Etasugar goriak berehala itsatsi zitzaizkion udagauetako maitale izugarri baten antzera, besar-kada beltzaileen poderioz irentsi beharrez. Etaofizio hori duten gizon hitsek, zilarrezko biontzietan Akme-ren errautsak ekarri zituztenene baitara. Adonis hiru aldiz hil zen, eta hirure-tan emakumeak aieneka aritu ziren teilatuetan.

Page 49: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Eta hirugarren urteburuan, festaburu gauean,amets bat ukan nuen.

Iruditu zitzaidan nire Akme maitea oheburuondoan agertu zitzaidala, ezkerreko eskua bulargainean zuela. Itzalen eremutik zetorren non-bait: zeren haren gorputza harrigarrikiro trans-parentea zen, eskua ipinita zeukaneko bihotza-ren lekua ezik.

Orduan oinazearen kariaz itzartu eta Adonis-gatik nigar dagiten emakumeen antzera deitora-tu nuen.

Eta logurearen lobelar garratzek lokartarazininduen. Eta berriro uste izan nuen nire oheondoan, nire Akme maiteak bere bihotzaren kon-tra eskua sakatzen zuela.

Orduan deitoratu nuen berriro eta ametsenzaindari ankerrari eutsi zezala erregutu nion.Baina hirugarren aldiz azaldu zen eta buruazzeinu egin. Eta nondik-nora gabeko bide batetikzehar gidatu ninduen hilen zelaira, zeina Slyx-engorri urtsuak inguratzen duten. Eta han, bulargainean zeraman eskua zabaldu zuen. Alabaina,Akmeren itzala transparentea izan arren esme-ralda berdearen pare, haren bularrean bihotza-

Page 50: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

ren eitea duen orban gorri bat ikusi ahal izannuen. Eta mintzorik gabe erregutu zidan berebihotz odoldua hartzeko, Siziliako lurretan garilandak bezala infernuetan uhinkatzen diren lobe-lar landetan zehar erratuki ibil zedintzat.

Orduan nire besoz inguratu nuen, baina haizesotila besterik ez nuen atzeman. Eta bazirudiennire bihotzera odola zetorrela; eta Akmeren itza-la erabat transparente bilakatu zen desagertze-raino. Orain bertsuok ditut idazten, ene bihotzaAkmeren bihotzez anpusturik bait dago.

Page 51: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

XX MimoaDatorreneko itzala

Persephone-ren tenploko zaindarisa txikerraklobelar bihiez hornitutako eztizko pasteltxoakezarri ditu saskietan. Aspaldidanik daki jakinJainkosak ez dituela dastatuko, zutabe atzetikzelatan egona bait da. Jainkosa onak ez du bereseriotasuna galtzen eta lurrazpian jaten du. Etagure jakiez elikatuko balitz, nahiago luke bara-txuriz igurtzitako ogia eta ardo ozpina; zerenerle infernutiarrek mirraz lurrindutako eztia egi-ten bait dute, eta lurrazpiko zelai ubeletakopasiatzaileek lobelarrak astintzen dituzte eten-gabe. Horrela ba, ilunpetako ogiak enbalsama-tuen gustoa du eta mami barnean datozenbihiek logura ematen dute. Hori dela eta Home-ro hark zioenez, hildakoak, Odyseu-ren ezpata-pean daudenak, saldoka zetozen lurrean zulatu-tako luebaki batetara bildotsen odol beltza eda-tera. Eta oraingo honetan hildakoek bakarrikodola xurgatu dute, berpiztu asmoz: bainagehienetan hiletako eztiz ase ohi dira eta lobelar

Page 52: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

ilunez eta haien zainetatik darion likidoa Lethe-ko ura da. Itzalek loa irentsten dute eta ahaztu-ra xurrupatzen.

Hau dela eta, gizakumeek Persephone-ren-tzat opariok aukeratu dituzte; baina hari bostaxola, zeren ahazturaz beterik baitago eta logu-rez gainezka.

Persephone-ren tenploko zaindarisa ttikiaitzal bakarti bati itxoiten ari zaio, agian gaur hel-duko dena agian bihar, agian sekula. Itzalekbihotz maitekor bat gorde badute lurrean neskagazteak bezala, itzal honek ezin izan du ahaztuahaztearen ibaiko ur goibelaren kariaz, ez etalokartu loaren landako lobelar tristeen kariaz.

Baina ahaztu nahi luke zalantzarik gabe, lur-tiar bihotzak ohi dutenez. Orduan arrastiri batezhelduko da, hilargia goian dadineko, eta Persep-hone-ren saski onduan geldi geldituko. Tenplokozaindarisarekin batera lobelar bihiez nahastuta-ko pasteltxoak zatitu eta bere esku zuloanLethe-ko goibel pittin bat emanen dio. Itzalaklurreko lobelarrak dastatuko ditu eta neska gaz-teak ur infernutiarra edango; ondoren bekokianelkarri muin eman eta itzala itzalen artean eta

Page 53: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

neska gaztea gizakumeen artean zoriontsu iza-nen dira.

Page 54: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

EpilogoaDaphnis eta Chloe-k hontzak bezala iratzartu-

rik pasa zuten gau luzeak Persephone argitsua-rengana helarazi zieten. Maitaleen Jainko erru-kiorrak garaiz igorri zien heriotza, haur zintzoenantzera. Ninphen edo Pan-en edo Zeus-en bildurzen. Oilariteko loan zeuden bitartean hegaldara-zi zituen haien arimak; eta, Hades-eko erresu-mara heldu ziren, eta, purifikaturik, infernutiarzingira zikindu gabe zeharkatu zuten, igelen kro-akadak somatu zituzten, Zerbero-ren muturgorrien zaunka hirukoiengandik ihes egin zuten.Gero, asturuen ilunabarrak doi-doi argitzendituen zelai itzaltsuetan, itzal zuri biak eseri etalore horiak jaso zituzten, eta hyazinthoak; etaDaphnis-ek asphodelozko trentza bat ehotu zuenChloerentzat. Baina ez zuten jan Lethe-ko erribe-retan hazten den lotus urdina, ez eta edan oroi-tzapena ezabatzen duen urik. Chloek ez zuenahaztu nahi. Eta Persephone erreginak suzkozola izotzezko sandaliak eman zizkien ibaigorrietako suzko korrontea zeharka zezaten.

Page 55: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Alabaina, lurrazpiko lore hori haundi, urdineta zurbilen artean egonagatik, Chloe gogait egi-nik zegoen. Belardi ilun haietan gaueko ximele-tak besterik ez zuen ikusten, txit motelak, zeinenhegal beltzak kurutze odolduez ebakirik zeuden.Daphnis-ek animalia gautiarrak besterik ezzituen ferekatzen, zeinen begiek hilargiaren dis-tira zuten, zeinen ilea xaguzaharrena bezainxuabea zen. Chloe, baso sagaratuetan uluka aridiren hontzen bildur zen. Eguzkipean gauzakduen zuritasunaren irrika zeukan. Lethe-ko urer-tzetan ez bait zuten beren muturra sartu, oroi-mena gordetzen zuten; biziaz nigar zegiten etaPersephone-ren ontasunari otoi.

Eta ametsak Erebe-ko marfilezko atetik ilki-tzen direnez gero, itzalen loa ametsik gabekoada. Usadioz, oroimenik gabe daudenez gero,haien buru hutsal eta arinak ezertarako ez diragauza ezpada Tartaro inguratzen duten itxurarikgaueko aieneak jaurtikitzeko; baina Daphnis etaChloek izugarri sufritzen dute beren iragan bizi-tzako oroitzapenak lo dauden bitartean ezin gau-zaturik.

Page 56: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Errukitu zen haietaz Jainkosa ona, eta ArimenGidariari kontsola zitzan agindua eman. Gauurdin batez, ametsen bidez engaina iduri eginzien; eta gure betazal aurretik Erebe-ko ate zur-biletik iheska, zabuka, hegalka, oihuka, irrika,edo nigarka, pasatzen diren izaki nabarrenartean Daphnis eta Chloe, elkarren kontra hertsi-ki loturik, Lesbos-eko irla ikustera itzuli ziren.

Itzala urdinzkara zen, zuhaitzak klaroak, xaraargitsua. Ilargiak urrezko ispilua zirudien. Hanisladatu zen Chloe izarren koilarez inguratua.Urrutiago Mitylene zutitzen zen, nakarezko huribat iduri. Marmorezko zenbait iduriek, etzanikihintza zuten edaten. Haien adats bihurriek bela-rretan distira egiten zuten, horiz tindaturik.Aidean argi lauso batek dardar egiten zuen.

— Horratx! —diotsa Chloe-k—, non daeguna? Eguzkia hilik ote? Daphnis eneñoa, non-dik nora goaz? Ez dut bidea ezagutzen. A!, ez daanimaliarik ikusten, Daphnis, abiatu garenekogaldu dira.

Eta Daphnis-ek erantzuten dio:— O Chloe, berriro erratuki gabiltza, belardie-

tako loan edo estalpeko atseginaldietan gure

Page 57: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

begininietara zetozen ametsak bezala. Gure kas-koa hutsik dago lobelar helduaren lora legez.Gure eskuak gaueko lore eternalez beterik dauz-kagu. Asphodeloz inguraturik duzu bekokia, etazure golkoaren kontra daramazu Zoriontsuenirlan sortzen diren lora gakodunak. Agian hobeez gogoratzea.

— Baina orain gogoratzen naiz, Daphnis ene-ñoa —diotsa Chloe-k—. Nynphen harpeetaradaraman bidea zelai honen pare doa. Ezagutuberri dut eserita egon ohi gineneko harri lauza.Ikusten duzuia hainbeste izutu gintuen otsoaagertu zeneko basoa? Hemen, estreineko aldiztrentzatu zenidan zigalentzat kaiola bat. Han,sastraka hartan, atzeman zenuen zigala zarata-tsu bat niretzat, eta nire adatsetan katiatu, nonetengabe kantuan aritu zen. Aintzinako Athena-tarren urrezko zigalak baino ederragoa zen kan-tuan aritzen bait zen. Nahiko nuke beste bat.

Eta Daphnis-ek erantzun zuen:— Zigalek eguerdian ekiten diote, haizeak

zauri gisako zuloak egiten dituenean galondoenbihotzean, zurtoin berdedun zikutak bere aterkizuria hedatzen duenean freskura bila. Orain

Page 58: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

lotan daude eta ezingo nuke topa. Baina begira,Chloe, Pan Jainkoaren leizea; eta orain errepara-tu dut zure gorputz bilusia urduri ikusi nuenekoaintzira; eta handik hurbil lehen musua emanzenidaneko xara, neguan xederak zabaltzennituen bitartean zure zelatan egon nintzeneko-ak, eta zuk, goiko aretoaren erdian, anphorahaundietan gordetzen zenituen fruituak.

O Chloe, etxearen arrastorik ez da agertzen,eta otso-lizardia bakardadean datza, oilagorraketa erregetxoak gehiago ez datza, eta Persepho-ne-k gure arimako sugarra itzali egin du.

— Horra, dio Chloek. Lore purpura berri batengainean lotan zetzan erle bat atzeman berri dut.Behatu dut: zikina eta zatarra da, bere sabelekozirkulu beltzak ez zaizkit laket. Sartu berri dutbehatza ezti erlauntza batetan, eta eztiarenlurrun guztia bapatean xahutu da. Ez dut gehioeztirik nahi.

— Chloe, emaidazu musu bat, dio Daphnis-ek.

— Horra, eneñoa.Eta itzal zuri biak urduritu ziren hitzegiteko

ausardirik gabe. Zeren haien musuak eztenik ez

Page 59: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

zuen, ez eta usai basatirik; eta artalde, ahuntz,xori eta zigalekiko kutizia urrituaz zihoanezhaien bihotzetan, elkarren gorputzak ukitzearenplazerrak ez zien harrezkero kilikatzen.

— O Chloe, hemen hartu genituen gaztagurintsuak zumezko saski berdeetan.

— Eta orain, gazta ez dut ia gogozko ere, eneDaphnis.

— O Chloe, hemen bildu genituen gure azkenurteko lehen bioletak.

— Eta orain, bioletak ez zaizkit ia gogozkoere, ene Daphnis.

— O Chloe, begira lehen musua eman zenida-neko basotxo hori.

Eta Chloek, bere burua itzuliaz, ez zuen deuserantzun.

Orduan, ixilik, beren baitan madarikatu zutengauza guziak arrenkuraz tindatzen dituen gaua.Eta Arimen Gidariari otoi egin zioten, arren haienbila etortzeko berriro, Erebe-ko ate zurbiletatikzehar eraman ziezaten asphodelo zelaira nonoroimenaren oinaze samurra bait zuten.

Page 60: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

Baina Jainkosa Onak entzungor egin zien.Makurturik gelditu ziren, bakoitza bere harrizkoirudien artean.

Gau urdina doi-doi urreztatu zeneko, arraunhotsa somatu zuten, erribera aldetik. Buruaaltxatu zuten, marinel lapurrak ikusi ustetan,zeintzuk Lesbos-en hegialdeko bazter guziakebasten bait dituzte, eta arraunkada bakoitzeanoihu sendo bat jaurtikitzen: rup-pa-pai.

Alabaina, bruma fin bat besterik ez zegoenarren, ez zuten untzirik ikusi. Baina, hondartzaaldeko olatuetan bitsa sortzen zuen oihartzunikaragarri bat entzun zen.

— Pan Jainkoa hil da! Pan Jainkoa hil da! PanJainkoa hil da!Orduan Aritylene-ko huri nakaratua suntsitu eginzen, eta harrizko irudiak oro erori, eta irla beltzbilakatu, eta iturburuetako ira txoek ihes, etazuhaitz bihotzetatik, landare muinetatik, loreorrietatik, Jainko txikiak ilki ziren, eta ixiltasunahedatu marmol zatien gainetik.

Daphnis eta Chloe-ren itzalak ezabatu eginziren, bat batean zaharkituak, eguberriz; etaJainkosa Onak, zeinen boterea deusestatua

Page 61: Marcel Schwob - armiarma.eusarmiarma.eus/liburu-e/jaitsi?m=itz&f=Marcel Schwob... · Itzalak urdinduriko belardietatik zehar unai xistulariak itzuri dira, argizaiez igurtzitako ihiak

izana zen, berarekin eraman zituen belardiengaindik iheska zihoan bitartean Jainkoak erretira-tzen diren eskualde ezezaguenera. Bere hatsezernaldu zuen Lesbos, eta Azul erazi lurreraDaphnis eta Chloe; zeren irla, zeharkatzen dutenubideen artean, ugaritutako haien arimaz estali-rik bait dago, hainbat dira hobiratutako haienbihotzetik sortu diren ereinotz eta zume berde-rakoiak.