MAKINAK

EGILEAK: Nekane, Ibai, Oier eta Irati

Makinak, lana errazteko eta

denbora aurrezteko balio dute.

AURKIBIDEA

Makinak, eta zertarako erabiltzen diren:

• Zertarako balio dute makinek?

• Makina mekanikoak.

• Makina termikoak.

• Komunikatzeko eta informazioa erabiltzeko makinak.

Makinen zatiak:

• Egitura eta karkasa.

• Motorrak eta zati higikorrak.

• Zirkuitu elektrikoak eta elektronikoak.

• Sentsoreak.

• Adierazgailuak eta pantailak.

Eragile mekanikoa:

• Hainbat eratako eragle mekanikoak.

• Engranajeak.

• Kremaiera eta pinoi-mekanismoa.

• Martxa-aldagailua.

Aurrerapen teknikoak eta gizartea:

• Lan egiteko moduen aldaketak.

• Garraio bideen aldaketak.

• Osasungintzako aldaketak.

• Komunikabideetako aldaketak.

• Kulturako eta asiako aldaketak.

MAKINAK ETA ZERTARAKO BALIO DUTEN.

Zertarako balio dute makinak?

• Denbora gutxiago behar izaten dugu zeregina egiteko.

• Ahalegin gutxiago egin behar da.

• Zereginak zehatz egiten laguntzen dute .

• Zeregin arriskutsuak egiten laguntzen digute .

• Makinen bidez energia eraldatu ditzakegu.

MAKINA MEKANIKOAK

Makina mekanikoak objetu astunak higitzeko, altxatzeko eta higidura sortzeko balio dute.

Makina sinple batzuk indarra anplifikatzen dute eta indar handiagoa egiten laguntzen digute.

Makina mekaniko asko eskuzkoak dira, pertsonak ematen diote energia . Beste batzuk automatikoak dira eta energia elektrikoa edo erregaien energia erabiltzen dute.

MAKINA TERMIKOAK

Makina termikoa deritze berotzeko eta hozteko erabiltzen diren makinei.Gas-galderek, berogailuak eta bitrozeramiko plakak beroa ematen dute eta berotzeko erabiltzen dira.

KOMUNIKATZEKO ETA INFORMAZIOA ERABILTZEKO MAKINAK

Elektrizitatearen , elektronikaren eta informazioaren bidez hainbat makina sortu dira .

• Mugikorrak, irratiak eta telebista urruti gaudenean komunikatzeko balio dute.

• CD-a eta MP3 a musika entzuteko erabiltzen dira.

• Argazki-kamerak eta bideo-grabagailuak irudi finkoak eta higikorrak grabatzeko aukera ematen digute.

• GPS-ak orientatu egiten gaituzte.

• Bideo konsolen bidez , jolastu egin ditzakegu.

• Ordenagailuen bidez , hainbat gauza egin ditzakegu : testuak idatzi eta gorde...

MAKINEN ZATIAKEGITURA ETA KARKASAK

Makina baten egitura gainerako piezak hartzen dituen oinarria da. Karkasak edo estalkiak makina babesten du eta lotzeko balio du. Karkasaren gainean makinaren funtzionamendua kontrolatzeko duten elementuak jartzen dira.

• Karkasarekin• Karkasarik gabe

• egiturarekin

MOTORRA ETA ZATI HIGIKORRAK

Higidura sortzen duten makinak motor bat dute. Bi mota daude:

· Erregaiz dabiltzan motorrak: Ibilgailu gehienak.

· Motor elektrikoak: Mota guztietako makinetan daude.

Pieza higikorrek eta eragile mekanikoek motorraren higiduraz

arduratzen dira

ZIRKUITU ELEKTRIKOAK ETA ELEKTRONIKOAK

Energia elektrikoaren bidez funtzionatzen duten makinetan daude. Zirkuitu elektronikoen zatiak oso txikiak dira eta milioika zati dituzte; txipak esate baterako. Ere makinek sare elektronikora konektatuta edo pilen berriz kargatzeko baterien bidez funtzionatzen dute.

zirkuitu elektrikoa zirkuitu elektronikoa

SENTSOREAK

Sentsoreen bidez, jakiten dugu makina baten

barruko eta kanpoko informazioa.

· Tenperatura- sentsore baten bidez,

erradiadorea piztu eta itzali al da automatikoki

eta jakin ze tenperaturan dagoen.

· Argi-sentsore batek ez dio uzten igogailuko

ateari ixten pertsona bat ateratzen ala sartzen

ari denean.

· Telebistako infragorri-sentsoreari esker,

urrundik kontrolatu al daiteke.

· Irratiak informazioa hartu al du antena

bidez.

ADIERAZGAILUAK ETA PANTAILAK

Adierazgailuak makinaren funtzionamenduari buruzko informazioa ematen digu.

Mugikorrak eta beste tresna batzuk pantaila digitalak dituzte eta apurtzeko errazak dira.

HAINBAT ERATAKO ERAGILE MEKANIKOAK

Makina mekanikoetan higidura transmititzeko erabiltzen diren piezak.

Motak:• Gurpilak:leunak edo horzdunak izan daitezke.

• Ardatzak:gurpiletan daude.

• Uhalak edo Kateak: gurpiletatik higidura transmititzeko.

• Palankak: indarra handitu eta transmititzeko.

• Malgukiak: energia metatzeko.

• Biraderak: eskuzko makinetan daude.

• Kremailerak: hortzak dituzten piezak dira.

ENGRANAJEAK

Bi eragilez edo gehiagoz osatutako mekanismoak dira.

• Bi gurpilak elkar daudenean kontrako norabidean doazte.

• Gurpilak kate batean badaude norabide berean doazte.

• Gurpilek hortz kopuru bera badute abiadura berean doazte.

• Gurpilek hortz kopuru desberdina badute txikiena doa azkarrago.

KREMAILERA MARTXAETA PINOI ALDAGAILUAKMEKANISMOA

Higidura zirkularra higidura lineala bihurtzeko erabiltzen da.Kremailera alde batera baldin badoa pinoia beste aldera doa beti.

Ardatz baten biraketak abiadura aldatzeko erabiltzen diren engranajeak dira.

Aurrerapen teknikoak eta gizartea

Aurrerapen teknikoak eta zientifikoak gizartea aldatu dute. Gaur egungo gizartea desberdina izango zen, aurrerapen teknikorik gabe.

Lan egiteko moduen aldaketak

Makinek asko aldatu dute lan-modua:

• Makinei esker, langileak en dituzte eskuz

egin behar lan gogorrak eta nekagarriak. Lehen

• Makina batek hainbat pertsonen lana

egin dezake. Horregatik, jende asko lana galdu du

edo beste lan bat bilatu du.

• Informatika eta elektronika asko aldatu

dute zerbitzu-sektorean lan egiteko modua.

orain

Garraiobideen aldaketak

Garraiobide berriei esker, hainbat eratara mugitu gaitezke gaur egun. Aldaketa horiek eragina dute gure bizitzan:

• Pertsonak lantokietatik urrun bizitzen badira garraioak hartu ditzakete.

• Urrutiko herrialdetara joateko garraioak erabili ditzakegu.

• Salgaiak mundu osoan ibiltzen dira garraiobideei esker.

• Garraiobideak erregai fosilak erabiltzen dituzte eta berotze globala

eragiten dute.

Lehen oinez Orain garraioz

Osasungintzako aldaketak

Duela mende bat inguru ez zeuden anestesiarik, txertorik... Gauregun,botikak, txertoak... daude eta zenbait makinak gorputzaren barrualdea ikusteko.

Osasungintzako aurrerapenei esker, luzaroan bizi gaitezke. Oraindik, aurrerapen horiek ez dira munduko toki guztietara iritsi.

Operatzeko tresna zaharra Orain operatzeko tresna

Komunikabideetako aldaketakElektrizitatea asmatu aurretik, oinezko edo zaldizko mezulariak zeude. Gaur

egun, telefonoa, irratia... ditugu eta edozein pertsonarekin komunikatu gaitezke.

Posta elektronikoak posta arruntaren tokia hartu du. Azkarragoak direlako, irudia eta soinua duten postak direlako. Horretarako mugikorra eta ordenagailua behar ditugu.

Lehen mezuak bidaltzeko orain mezuak bidaltzeko

metodoa. metodo bat.

Kulturako eta aisiako aldaketak

Inprentaren sorrerak asko aldatu zuen kultura-transmisioa, duela bostehun

urte baino gehiago. Horrela, kultura eta entretenimendua jende gehiagorengana iristen zen.

Geroago, zinema, irratia... asmatu zituzten.Horregatik aldatu egin ziren kultura sortzeko, banatzeko eta ondo pasatzeko moduak ere.

AMAIERA