Mailope 207 urria
-
Upload
mailope-elkartea -
Category
Documents
-
view
247 -
download
7
description
Transcript of Mailope 207 urria
100 urte eta hamaika kontakizun
LAUBURUA: Euskalduntzea EKINAREN EKINEZ: Camino Garralda BATZARRE: Orixeren ikuskizuna
ELKARRIZKETA: Kantina Rock KIROLA: BTT martxa eta maratoia KUXKUXEAN: Zorion agurrak
Ziurrenik Mailoperen irakurletatik
zaharrenetakoa izanen da.
Abuztuan bete zituen 100 urte
Maria Rosario Urkizuk. Berak ez
omen du inolako sekreturik horren
ongi adin horretara iristeko, urteak
pasa egin dira, ez dago besterik!
Miren Aisa
7PEKAtu
207. zkia. - 2013ko urria
Ikusihemen
Mailope
issuu.com/mailopealdizkaria
- 2 -
MAILOPEtxiki
M. AngelesUrrizalkiiragarkiak,
berriak, eskelak...
Diario Vasco etaDiario de
NavarrakoKorrespontsala
948513056699179437
Aurreko bi aleetan zuen udako oporretan gure
aldizkariarekin ateratako argazki bat
bidaltzeko eskatu genizuen. Horra hor jaso
ditugun hiru irudi eta jasoko dituzten sariak:
1-Zure pisua esnetan!
2-Zapore ezberdineko Lactuyogurtak
3-Lacturale Interpretazio Zentroa bisitatzeko
sarrerak
Jasotako erantzun zuzenen artean bi sari
hauek zozketatuko ditugu:
-”Ene Kantak” cd/dvd-a.
-”Ene Kantak” kamiseta bat (Nahi duen
kolorea aukeratu ahalko du irabazleak).
1 2
3
Gona luzea du, mihia motza; urrutitik
entzuten da haren kantu hotsa.
Zer da?
1-Argazki freskoena ateratzeagatik: Ramontxo, Luka eta
Mikel Askaray Gasteizko igerilekuan.
2- Gure aldizkaria urrun eramateagatik: Garbi eta Juan
Carlos Marokon izan dira, Toubkaleko gailurrean.
3-Jone, Alain eta Jakes Orion izan ziren egun pasa.
Asmakizuna
Bidali erantzuna [email protected] urriaren 20a baino lehen.
- 3 -
> Nafar Sagardoaren EgunaJoan den hilean ospatu zen Lekunberrin Nafar Sagardoaren Eguna.
Bost sagardo ekoizle bertaratu ziren eta baita bestelako artisau ugari
ere. Urtero bezala Baztango kirikoketalariak garai batean sagar
zukua fruitutik nola ateratzen zen erakutsi zuten.
Aurten 20 ikaslek aukeratu dute Leitzako Amazabal Institutura joatea
eta dagoeneko Larraun eta Lekunberriko 45 ikaslek ikasten dute ber-
tan. Hala ere oraindik garraiorako diru-laguntzarik ez dute jasotzen.
1913ko abuztuan Berastegin jaio zen Maria, baina oraindik neskato
zela etorri zen Lekunberriko Zapatenea etxera neskame lanetan
aritzera. Oinez ibiltzea geroz eta gehiago kostatzen zaion arren,
burua primeran du baita oroimena ere. Berarekin izan gara eta urte
hauetan guztietan bizitakoak kontatu dizkigu.
> Amazabal Institutura joatekodiru-laguntzarik gabe
16
20
Bizipenez betetako 100 urte10
Mailope doan banatzen da honako herrietan:Albiasu, Aldatz, Alli, Arribe, Arruitz, Astitz,Atallu, Azkarate, Azpirotz, Baraibar, Betelu,Errazkin, Etxarri, Gaintza, Gorriti, Intza, Iribas,Lekunberri, Lezaeta, Madotz, Mugiro, Oderitz,Uitzi eta Uztegi. Argitaratzen du: Mailope Kultur Elkartea.L.G.: NA 719/93Mailopek ez du bere gain hartzen bertan adiera-zitako iritzi eta esanen erantzukizunik.
issuu.com/mailopealdizkaria
ERREDAKZIOA: Agurtzane Altuna, Urko Aristi,Mikel Hernandorena, Ainhoa Iriarte, Itziar Luri,Arantxa Mikeo eta Andoni Tolosa.ARGAZKIAK: Labrit, Julio Calonge, FranciscoJavier Garciarena, Juan Antonio Garaikoetxea,Etxarri familia.PUBLIZITATEA: Labrit Multimedia - 948 210 [email protected]: Araitz Amatria.TIRADA: 1.600 ale.
14> Batzarre
>
Eusko Jaurlaritzak, eskualdeko Udal,
kontzeju eta bazkideek babestutako aldizkaria.
21> Lauburua: Euskara ikasteko diru laguntzak
22> Erreportajetxoa: Misterioa Ayestaran Hotelean
24> Kultur elkarrizketa: Kantina Rock
28> Lurrak emana: Adarren kontrako onddoak
29> Zeruak esana
30> Ekinaren Ekinez: Camino Garralda
04> Iritzia
08> Luze: Aner Ansorena
09> Zabal: Oskar Estanga
19> Kuxkuxean: Urriko zorion agurrak
Hipotekaz Kaltetutakoen Plataforma (HAP) erabat doako elkar-
tea da, eta honek eskaintzen dituen baliabide guztiak ere bai.
Batzarrean biltzen gara etxebizitza kaleratze arriskuan daude-
nak eta boluntarioak.
Plataforma elkargune bat da , bai laguntzeko, bai kaltetukoen
eta boluntarioen artean ekintzak egiteko. Biltzen garenean gure
kasuak aurkezten ditugu eta elkarrekiko aholkularitza eta
laguntza praktikoa eta emozionala jasotzen dugu.Era berean
gure borroka dimentsio juridiko eta politikora eramatea nahi
dugu. Bestetik abokatuekin batera eskakizun bat salatzeko iker-
tzen ari gara, azken urteotako zenbait praktika gehiegizkoak
direla iruditzen baitzaigu. Adibidez, aseguruak alferrikakoak
dira interes tasa baxua aurre ikusten bada baina ez maximoa
edo gurutzatutako bermeak.Beste alde batetik kalean salatu
nahi dugu batzuek bizi duten egoera gordina, beraien kasua
azalduz eta kaleratzeen aurkako borrokari egiteko prest. Ekintza
hauetan parte hartzera gonbidatzen zaituztegu.
Nafarroan 12 PAH plataforma daude; Antsoain, Agoitz,
Barañain, Berriozar, Iruñea, Orkoien, Iruña, Tafalla eta Tutera
artean. Sakanako PAH orain dela urte eta erdi sortu zen. Gure
Etxean biltzen gara,ostiraletan, hamabostetik, 18:00etan kasu
berriak aztertzen ditugu eta 19:00etan kaltetuen batzarra egi-
ten da. Bukatzeko Ada Colauren hitzak gureak egiten ditugu ”Ez
gara asistentziarako gune bat baizik eta indartzeko talde bat eta
gainera denak denen artean babesten eta laguntzen diogu elka-
rri baldintza berdinetan. Honek desberdintzen gaitu kontsumi-
tzaileen elkarteekiko, karitate entitateekiko edo Gizarte
Zerbitzuekiko. Gizarte zibil sendo eta antolatu baten premia
daukagu."
- 4 -
(H)iriTZIAHipotekaz kaltetutakoen plataforma
Guaixe Aldizkaria
Mankomunitateko Gizarte Zerbitzua
Printzipio hori kontuan harturik, Irurtzungo Oinarrizko Gizarte
Zerbitzuak, Europako beste 24 kiderekin batera, proiektu bat aur-
keztu du “Europa herritarrentzat” programan. Poloniako Lodz
eskualdeak koordinatzen du proiektua.
“Europako eskualdeak gizarteratzearen alde” proiektua onar-
tzen bada, kideak eskualdeen arteko sare bat osatzen hasiko dira
maila batzuetan, gizarte kohesioaren politika xede izanen duena.
Proiektuak hainbaten arteko kooperazioa bultzatuko du: tokiko
gobernuak, GKE, EBko goi mailako erakunde politikoak eta herri-
tarrak.
Aukera emanen du ondoko alderdien ildo orokorrak herrietan
nola ezarri diren jakiteko: Europako estrategiak, gizarteratzearen
garapena, gizarte zibileko elkarrizketa, garapen iraunkorra, etab.
Ekimenak EBko herrialde “berriak” zein “zaharrak” bildu ditu:
Polonia, Espainia, Hungaria, Bulgaria, Errumania, Italia, Lituania,
Belgika, Britainia Handia, Malta, Suedia eta Montenegro.
Nazioarteko ekitaldi batzuk planifikatu dira: hasierako bilera
bat Lodz hirian (Polonia); gizarte zibileko erakundeen eginkizuna-
ri buruzko mintegi bat Madrilen; gizarte ekonomiari buruzko hi-
tzaldi bat Lodz-en; gazteriaren politikak ikertzea xede duen bisita
bat Maltan; eta, bukatzeko, hitzaldi bat, gizarteratze politikek EBn
duten etorkizunari buruzkoa Bruselan, 2015ean.
Arte lehiaketa bat iragarriko da, artearen ikuspegitik gizartera-
tzea Europan zertan den erakusteko. Jende orok parte hartzen
ahal du!
Informazio gehiago eskainiko da emaitzen berri eman ondoren.
Europar Batasuna, herritarrek
bertakoentzat egina
Zure iritzia bidali nahi badiguzu idatzi [email protected]
Xanti Begiristain Madotz, Iruñea.
Mailopeko irakurle guztiek jakinen duten bezalaxe, irailaren
erdian ospatu ziren Etxarriko festak. Hori dela eta, hilaren 14an,
herriko eskola zaharrean, urtero bezala, herri bazkari bat egin
zen, eta, azken urteotan guztiotan bezalaxe, herriko norbait,
antolatzaileetakoren bat, berriz ere oroitu zen ni begetarianoa nai-
zela, eta neronek eskatu beharrik izan gabe, aurten ere, hantxe
izan nuen, mahai gainean, menu begetariano oparo eta goxo bat.
Hori horrela, aldizkari honen orrialde hauetatik, zoriondu nahi
ditut Etxarriko gazteak, jai antolatzaileak, horren oroimen ona
edukitzeagatik eta halako detaile polita egiten didatelako urtero,
nik batere merezi izan gabe.
Bukatzeko, ba, zorionak eta eskerrik asko Etxarriko gazte guz-
tiei, batez ere, nitaz oroitzen den pertsona horri edo horiei!
Niretzat, ohore handia da halako herrikideak edukitzea.
Besarkada handi bana guztiei eta sarri arte!
Egon bizkor!
Eskerrak Etxarriko gazteei
- 5 -
(H)iriTZIA
EKE (Euskara Kultur Elkargoa)
UPNAk eta Henri Lenaerts Fundazioak antolatutako “Economía
y cultura. Cultura y financiación” udako kurtsoan zenbait gogo-
eta eta ekarpen bildu dira “Kultur Mezenazgoaren Foru Lege
erregulatzailearen aurreproiektuaren eta Nafarroako Sustapen
Fiskalen” eztabaidari buruz.
-2.1. Artukuluan aipatzen den Kultur Mezenazgoaren kontzep-
tua berriz ere definitzea komeni da. Definizio objektiboagoak
kontuan hartuz. Arrazoien artean kontzeptu ideologizatuak
daude, hiritarrengatik eta kultur eragile guztiengatik onartezinak.
-3. Artikuluan eta 4. Xedapen gehigarrian zenbait gogoeta
biltzen dira legearen onuradunei dagokienean:
-Ziurtatzea Administrazioa mezenazgoaren onuraduna ez bihur-
tzea dituen finantziazio publikoaren betebeharrak ordezkatuz.
-Entitate erlijiosoak edo konfesionalak izate hutsagatik onura-
dunen zerrendan ez gehitzea.
-Onuradunen kalifikazioak kultur jarduerak garatzen dituzten
pertsona fisiko guztiei irekitzea soilik jarduera artistikoetara
mugatu gabe.
-Onuradunen zerrendan kreditu entitateengatik kudeatutako
finantziazio produktuak ez gehitzea, hauek zeharkako onura bat
jasoko luketeelako.
-Sustapen fiskalen portzentajeen berrikuspena egin beharko
litzateke eta mezenazgoaren formulak sartu partikularren kultur
kontsumoaren bitartez “Andaluziako kultur jardueak sustatzera
bideratutako neurri administratiboak eta zergadun neurriak
hartzen dituen Legaren Aurreproiektuan” jasotzen den moduan.
-Beharrezkoa litzateke enpresen bildumazaletasuna sustatzea
mezenazgoaren formula bezala (eta aurreikustea kultur ondarea
ordaintzeko aukera zerga zorrak asetzeko modura).
-Mezenazgoaren eta patrozinioaren arteko nahasketa dagoe-
la ulertzen dugu. Beharrezkoa litzateke eremuak eta kontrapres-
tazioak modalitate bakoitzean mugatzea, onura publizista zuze-
nak egon ez daitezen.
-Giza interesa duten kalifikazioa emateko irizpide objektiborik ez
egotea arriskutsua da. Gainera, irizpide horiek ezin dute soilik kultu-
ra Departamentuaren hautamena izan, Kultur Ondarearen
Ondasunen Balorazio Batzordea sortzen ez den bitartean.
Ondorioak: positiboki baloratzen da mezenazgoaren foru legea-
ren aurreproiektua, hala ere honek berrikusi beharko liratekeen Lekunberriko Bildu Udal Taldea
Mezenazgoaren Foru Legearen
aurreproiektua: proposamenak eta
gogoetak
Lekunberriko Bilduk Lekunberriko Udalaren “gazte zentroa”
proiektuaren inguruan sortu den egoera ezagutarazi nahi du.
Gazte zentroa deritzon proiektua erdi-bidean geratua dago
aspalditik. 2008an jarri zen martxan, 1.567.911,02 euroko kos-
tuarekin, eta 2009. urtean egon behar zuen bukatua. Gaur egun
arte, Udalak 599.261,93 euro gastatu ditu proiektuan, baina
bukatu gabe dago. Gazte zentroak, diru-laguntza bidez,
373.475,37 euro jaso zituen Nafarroako Gazteriaren Institututik
2008 eta 2009. urteetan, eraikina egiteko, eta beste 50.998,11
euro ekipamendurako; hau da, guztira, 424.473,48 euro.
Orain dela egun batzuk Bilduk jakin du Nafarroako Gazteriaren
Institutuak diru-laguntza osoa itzultzeko eskatu diola Lekunberriko
Udalari, erresoluzio bidez, diru-laguntza emateko oinarriak ez ditue-
lako bete. Udal taldeak, berriz, elegitea aurkeztu du: proiektuak
2009rako amaitua behar zuen arren, hori diru laguntza jasotzeko
ezinbesteko balditza ez zela argudiatuz. Bilduk bere kezka agertu
nahi du proiektu hau planteatu zenean finantzaketa iturri nahikorik
gabe eta aurreikuspen okerrekin egin zelako eta orain jasotako ebaz-
penak eragin ditzakeen ondorioekin. Horrela, Nafar Gobernuak
subentzioaren dirua eskatuz, gaur egun Udalean ditugun arazo eko-
nomiko larriak sakondu eginen dituela uste dugu.
Azkenik, Bilduk nabarmendu nahi du bai Nafarroako Gobernuak
eta bai Lekunberriko Udala kudeatzen duen taldeak (Lekunberriko
Taldeak) kudeaketa guztiz desegokia egin dutela proiektu honekin,
eta, azkenean, kudeaketa eredu horrek herritarrei egiten diela kalte
zuzen-zuzenean.
Bilduren gogoeta Gazte Zentroaren inguruan
gabeziak.. Administrazioaren aldetik kulturaren eta bere onuradu-
nen kontrol ideologiko eta ekonomikoa ematea sahiesteko helbu-
ruarekin.
Proposamenak: aurreproiektuaren berrikuspena egin eta gizarte
sektoreetan eztabaida sortzea. Gobernu irekiaren eta komunita-
teko kultur bizitzako eremu guztietako ordezkarien partehartze
errealarekin, baita krisi garai haueta gizartearen eta kulturaren
honerako mezenazgoari buruzko ikuspuntu berria gehitu ditzake-
ten pertsona adituen parte hatzea ere. Horretarako, Gobernuari
eta Nafarroako Parlamentuan ordezkatuak diren talde politiko
guztiei dei egiten diegu partehartze publikoaren epea zabaldu
dezan, Komunitateko kultur eragile guztiek euren ekarpenak egin
ditzaten eta partehartze prozesu egoki bat garatu dadin.
- 6 -
1. Nagikeria:zerk alfertzen zaitu erabat?
Ezer gutxik alfertzen nau ni. Gauza guztiei buelta
ematen saiatzen naiz hori ez gertatzeko.
2. Gorrotoa:zerk bihurtzen zaitu otso?
Eztabaida batean geroz eta gehiago oihukatzen
hasten den jendeak, arrazoia lortuko duela
sinistuz; bere ideiak inposatu nahian, beste ikus-
puntu bat egon daitekeela ikusi nahi gabe.
3. Sabelkeria:zerk bihurtzen dizu ahoa ur?
Kriston barreak bota eta gero, horrek gorputzean
uzten dizkizun minak edo sentitzeak.
4. Zikoizkeria:zer desio duzu gehiegi?
Nik ez dut gauza bat gehiegi desiatzen... gauza
gehiegi bai ordea!! Kar kar kar!
5.Inbidia: zerk ematen dizu inbidia?
Bere buruan konfidantza handia
daukan jendeak eta edozein gauza
aurrera eramateko gai den horrek
ematen dit inbidia. Dohainak ditu-
en jendeak.
6. Luxuria:zerk jartzen zaitu bero-bero?
Uffff... hainbeste gauzek!! Bat
bakarrik esan behar? Kar kar
kar!!
7. Harropuzkeria:zerk jartzen zaitu oilar?
Nire familiak eta lagunek.
7PEKAtugaldera
Miren Aisa
Lekunberriko Zinegotzia
Lorea Burguete izan da aurtengo
Lekunberriko jaien egitarauaren azala
irabazi duena. Guztira zortzi lagunek
aurkeztu zituzten euren azalak eta
epaimahaiak Lorearena aukeratu zuen.
Kontrazalerako berriz Andrea Baldaren
marrazkia izan da aukeratutakoa.
Carlos Urquijok, Euskal Autonomia
Erkidegoan espainiar Gobernuko
ordezkaria denak, EITBko zuzendaritza-
ri bere programazioan Pirritx eta
Porrotx pailazoak ez agertzeko eskaria
egin dio. Dagoeneko pailazoen aldeko
sinadura bilketarekin hasi dira.
Lekunberriko Bildu Udal Taldeak joan
den hilean orain arteko ibilbidearen
balorazioa egin zuen. “Eraldaketa
martxan” izenpean publiko egin zituen
Lekunberriko Taldearekin duen harre-
mana eta hemendik aurrera taldeak
dituen asmoak eta erronkak.
PIRRITX ETA PORROTXEN
ALDEKO SINADURA BILKETA
JAIEN EGITARAUAREN
AZALA
ELKARRIZKETA BILDUKO
ZINEGOTZIEKIN
Udazkena gainean dugula eta batzukudazkeneko loreekin ametsetan hasiakdira tokaio! Udazkeneko loretan Onddobeltza erregea izanik, ez da bakarra,baino dudarik gabe bai aprezio handienaduena. Neretzat aldiz udaberrian azaltzendenarekin ezer ezin da alderatu…Dena den mendira ateratzeko aitzakiederra zaio jendeari onddoak, zizak,gaztainak… eta badirudi onddoakbezala hazten direla onddozaleakudazkenean.
Berez afizio sanoa dena, azkeneangaixotasuna bihurtzen dute batzuketa etxean jatekoa hartzeaz gain, mendia onddoz zuritzendutenak ere badaude (azkenean ultzaman egindakoa gehiegiiruditu arren, leku guztietan zerbait egin beharko dagehiegikeriak ekiditeko). Edo zer hartzen dutenak ere ezdakitenak eta ospitalean bukatzen dutenak auskalo zer jandutelako.
Badaude ere zerua-garri direnak eta bestelakoonddoak bilatzen dituztenak. Azken hauekin,
lagun bati, gertatutako istorio txiki bat kon-tatuko dizuet: Mendian, Albi inguruan,
bikotearekin zihoan lagun batek,gazte koadrila bat ikusi zuen lu-
rrean makurtuta zorua miatzen.Bikoteak zertan ari ote zirengaldetu zion eta fosilen bilaarituko zirela ziurrenikerantzun zuen nire lagunhorrek. Lurrean zebilen gaztehorietako batengana hurbil-
duta fosilen bila ote zebiltzangaldetu zion eta gazteak
aztoratu eta gorrituta, mongiak hartzen arizirela azaldu zion, eskutan zituenak erakutsiz.
Ziza-onddo horiek ikusita segituan, nire lagunak,jangarriak ez zirela esan zien… hortik egun batzu-
tara, nirekin elkartu eta mongiak zer ziren banekielaesatean harri eta zur gelditu zen.
Zu, pentsatzen dut, mongiak zer diren jakinen duzu-la, baino gure irakurleek ez baldin badakite eta gazte
zenbait belarditan lurrean zerbaiten bila dabiltzalaikusi ezkero ez dezatela pentsa fosilak bakarrik aurkitu
ahal dituztenik…
“Udazkeneko lehen hostoak emekierortzen dira, hotzarantz bideanalfonbra lehor bat bailitzan…” diokantuak. “Udazkeneko lehen ond-doak emeki hazten dira, hotzarantzbidean esperantza berriak bailiran…”
dio ordea herri jakintzak. Onddoak?Ugari. Esperantza? Gutxi, gutxiegi.
Mundua ustel eta bertakoak ere,ustel. Ustelak ustel. Kimu berriak,lur azpian, eguzkia noiz iritsikozain. Eta eguzkia, hodei beltzezezkutatua, munduko dinamikanmurgildua. Nola jarraitu aurreraorduan? Utopia. Bai bai, utopia,
eta ez miopia. Ez gaude itsuak, baina amesteko begiak itxibehar. Utopia behar konformismo krudelaren aurrean,
kolorea behar iluntasunaren aurrean. Baten batek zioenbezala, “Esperantzara kondenatua”. Gizakia gizaki da ordea,eta errealitatea errealitate. Dikotomia hutsa daaurrera bultatzen gaituena. Iluntasunaexistitzen da argitasuna existitzendelako. Ilargi gabe, eguzkirik ez.Hor koxka, hor zailtasuna,dikotomiaren erdian,aldaketaren momentuarenmuinean. Nola izango otepuntu konkretu horretakobizipena? Hasierako abes-tiarekin jarraituz: “Urrun maitasuna etahurbil daukat samina egunsentian. Egunsentieder, euritsu eta hotza. Egunsenti eder izoz-tu ta hezea…”. Hala ere, betaurreko gorriakjantzita, egunsenti gorria, betaurreko urdi-nak jantzita, egunsenti urdina, etaberdeak jarri ezkero, berdea. Kontuaez da aldaketa bizitzea, baizik etakontua aldaketaren parte izateada, besteekin elkarlanean.Onddoa onddo da beste izakiedo bizidun batzuk daudelako,denek eratzen dute errealitatesoziala. Eta gu, gu gara, haiekbadirelako eta zuek ere bazaretelako.Dikotomia, utopia, erralitatea, ametsa…etengabeko zirkulua, alegia.
- 7 -
Mikel Alvarez
elKArrimokoKA
Mikel Lasarte
Ze onddo mota agertzen ari da zure inguruan?
“Lurrean zebilen gazte horietako batengana hurbilduta fosilen bila ote
zebiltzan galdetu zion”
“Eta gu, gu gara, haiek badirelako etazuek ere bazaretelako”
Bertsolari Txapelketa Nagusia hasi berri da eta gure bikote kutunenari, bertsolarieibezala, gaia paratu diegu, hona hemen haien erantzunak. Bertso saioetan bezala,norberak bere estiloa mantendu du.
- 8 -
Sanferminetan oso erabilia den gazte-
lerazko terminoa ekartzea bururatu zait
gaurkoan. Iruñeko jai ospetsuetan bak-
oitzak bere “momentikoa” izaten du.
Gure inguruko festek ere bere momen-
tikoak izaten dituzte. Ni Lekunberriko
jaietakoez arituko naiz gazte batzuen
iritzia hartuz ere. Gazteoi gure jaietako
momenturik kuttunenez galdetzen
badigute, normala den bezala JUERGA
esango dugu (letra larriz), eta aurten
ere guretzat garrantzitsua izango da,
noski! 2013ko Urriaren 10etik 13ra
ikusi eta entzun ahalko dugun aktuazio
ezagunena… UKATU taldearena izango
da. Gure inguruko askok gure eskualde-
ko talde gazte hau da ezagutzen duten
bakarra, nahiz eta badauden musikaren
munduan adituagoak diren batzuk
beste taldeak ere ezagutzen dituzte-
nak.
Lehengo urtean House musika estiloa
programazioan sartzeak nahiko tirabira
sortu zituen, baina askok diote aur-
tengo musikarik interesgarriena hau
izango dela. Larunbat gauean Izar
tabernan hainbat DJ jarriko dituzte:
Javico, Bilber, Orti de Gossa, Ruben
Gonzalez, Vjv aka torvik eta Israel
Quevedo; aldi berean karpan eskainiko
diren taldeak Zartako-K (Ska) , Porco
Bravo (Rock-a) eta DJ Jotatxo izango
dira. Lehen begiratua botatzen badiogu
estilo nahiko desberdinak daudela ikus
dezakegu ezta? Ba batzuentzat ez dira
nahikoak, aurreko urteen jarraipena
nahi dutela dirudi eta urteroko Disko
Festa ekarri nahi dutela, batzuen ustez
hori delako jendea erakartzen duena.
Horretaz gain, beste asko trikitixa
soinu bila dabiltza, dantzaldi baten bila
alegia. Ez dezatela gehiago bilatu, ez
dutelako topatuko, musika estilo hau
aurtengoan Arruitz edo Uitziko festetan
bilatu beharko ditugu, eta dosi handia
hartu Lekunberriko festak arazorik
gabe pasatzeko.
GAZTE BATZUEN IRITZIA (Hitzez hitz)
“Niri Skakeitan eta Ukatu gustatzen
zaizkit baina besteak ez! Egia esan esti-
lo anitzagoak jartzen ahal zituzten”.
“Taldeak Gipuzkoan nahiko ezagunak
dira eta nik uste dut gazteria gehienari
gustatuko zaiola”.
“Niri berdin zait, tabernetan egongo
naiz, niri gustatzen zaizkidan taldeak ez
direnez inoiz ekarriko beste bideak
aurkitzen ditut”.
“Nik Fangoria ekartzea nahi nuen”.
Beno, bai azken hau nik jarri dut eta
ez nuen esan baina, ez legoke gaizki
ezta? Ados, agian ni bakarrik joango
nintzen baina, saiakera egin beharra
zegoen.
NIRE IRITZIA
Musika eta jaia kalean behar duela eta
kontzertuak direnak direla nahiago
dudala egun osoan zehar kaleak alai-
tzen txaranga polit bat entzutea, bere-
ziki gurekin hainbestetan egon den
IRAUNKORRAK txaranga!
Azkenik, argitu nahiko nukeen gauza
bat: Txarangak ez dio funtzionatzeari
uzten kalean jendeak jarraitzen ez dioe-
nean, beti egingo du bere funtzioa, etxe-
tik ateratzen ez diren gure adinekoak
alaitzeko balioko duelako eta beraien
etxeetara leihoetatik musika sartuko
delako urtean behin bada ere.
Dena dela, giroa da garrantzizkoena
eta espero dudana da denok ongi-ongi
pasatzea! Gora Lekunberriko jaiak!
Festetako “momentikoa”“Iazko jarraipena nahidutela dirudi eta DiskoFesta ekarri nahi dutela”
Aner Ansorena LUZE
- 9 -
Kaixo irakurle. Elkarren ondoan ze ongi
gelditzen diren bi hitzak ezta? Musika
eta osasuna. Elikadurarekin osasuna
zaindu begiratu behar dugun bezala,
soinuekin eta musikarekin berdin egin
behar dugula uste dut. Elikaduran
bezala, ez dago dieta perfekturik,
bakoitzak berea topatu behar du,
beharrei egokitua… Baina elikaduran
bezala, osasuntsua izango da pixka bat
denetik jaten badugu!
Kuriosoa egiten zait ikustea nola
musikaren transmisioan, ia “paleoli-
totik” heldu naizen. Biniloa ez nuen ia
ezagutu, kasete zinta izugarri handiak
bai, Matxindoko Ramonek bere auto-
mobilean ibiltzen zituenak, trikitixa
tope noski. Gero, zinta normala,
betikoa, bi pletinako radio kasetearekin
kopiatu zitekeena! Zintak lortu eta
kopiatu zen dinamika, bat edo beste
erosi, baina inbertsio garestia zen! Ala
ere, zinta bakoitzak zenbat buelta
ematen zituen kontuan hartuta, ez zen
dirua alferrik botatzea ez! Orduan,
ondokoek zuten musika bakarrik
entzun ahal genuen, edo dendan
erosia, baina nahiko bide itxiak eta
betikoak ziren. Bertakoari arreta asko
jartzen genion.
Gero CD-a etorri zen, berarekin kali-
tate bikaina, kantak pasatu ahal iza-
tea… Garesti baina ona! Gero berriz
CD-ak kopiatu ahal ziren, a ze pasada!
Emozioarekin diskografia bat edo beste
kopiatu nuen (CD-ko disko bat noski,
karatulak ere fotokopiatuta). Gero
aldiz, mp3a ere agertu zen, ordena-
gailuak, disko gogorrak, Internet...
Esan daiteke gaur egun izugarrizko
musika pila daukagula gure eskura ia
etxetik mugitu gabe!
Gaur egun erronkarik handiena zera
da, bakoitzak gustuko duen musika
topatzea, entzungo duen musika
topatzea. Oso ohikoa da gazteen artean
musika pila edukitzea, sekula entzungo
ez dutena, fisikoki ezin da! (Disko gogor
arrunt batean, urteetan gelditu gabe
entzun ahal izateko musika kabitzen
da…). Baina, ze musikak esaten digu
zerbait? Ze musika entzuten dugu eta
zergatik?
Musika sentsazioak dira, mugitu nahi
dugunean musika bat jartzen dugu,
deskantsatu nahi dugunean beste bat,
bidaia bat gogoratzeko bestea… Egoera
ezberdinek musika ezberdinak
eskatzen dizkigute. Eta aldiz, musika
ezberdinek, uste ez genuen egoeretara
eraman gaitzakete, hunkituz, alaituz…
Musikaz enpatxatu gaitezke ere, beti
kanta berdinak entzuten, azkenean
nazka hartzen diegu…
Argi dago norbanakook gure musika
elikadura zaintzeko aukera dugula eta
zaindu behar dugula gure osasunerako.
Modu berean, leku publikoek ere
kontzientzia hau hartzea garrantzitsua
da, horren ondorioz giro
“osasuntsuagoak” sortuko dituztelako.
Tabernek adibidez, musika zaintzen
dutenean, askoz giro egokiagoak
sortzen dituzte eta bezeroak gusturago
egoten gara. Bereziki aipatu nahi dut
Plazaola kirolguneko kasua. Bertan
entzuten den musika egokitzeko,
aldageletarako musika datu base bat
egiten ari gara (lasaia orokorrean…) eta
gimnasiorako eta beste mota bat
(mugituagoa). Egoeraren garrantziaz
ohartu gara, landu dugu eta ondorioak
nabarmenki osasuntsuak dira.
Bakoitzaren emaritik eta denen
osasunerako, zain dezagun gure musi-
ka, osasuna entzungo dugu!
Musika osasuna
Oskar EstangaZABAL
“Zintak lortu etakopiatu zen dinamika”
“Egoera ezberdinekmusika ezberdinakeskatzen dizkigute”
Maria Rosa UrkizuelkARRIZketa:
Abuztuaren 30ean bete zituen
Maria Rosario Urkizuk 100 urte.
Ignacio Etxarriren alarguna da
Maria, zazpi seme-alaba, hamar
biloba eta bost birbiloba ditu.
Haurtzaro gogorra izan zuen,
oraindik ume zela ama hil baitzi-
tzaion eta etxetik kanpora joan
behar izan baitzuen neskame.
Oraindik gaztetako umorea eta
jenioa mantentzen du eta ederki
oroitzen ditu Lekunberrira etorri
berritan bizitakoak.
“Iruñean ezkondu ginengoizeko seietan”
Maria eta bere alaba Tomasirekin izan
gara. Lan asko egindakoa da Maria,
Lekunberrin bizitako lehen bederatzi
urteetan Zapatenean ibili zen
neskame.
- 11 -
Bere alaba Tomasik oraindik gogoan
du amak oheak perfekzioz egiteko
zuen mania hura, antza Donostian
neskame ibilitako urteen ondorioa,
bertan nagusiak arrautza bat jartzen
baitzion ohearen gainean behar bezala
eginda zegoela ziurtatzeko.
Noiz jaio zinen Maria?
Maria: 1913ko abuztuaren 30ean.
Limako Santa Rosaren egunean jaio
nintzen ni, horregatik jarri zidaten
Maria Rosa.
Berastegin?
Maria: Bai Berastegin jaioa, hala esa-
ten dute.
Eta ze etxetan?
Maria: Arregian, baserria zen bere te-
rrenoekin eta dena. Orain ez dakit nola
dagoen, gu aspaldi atea ginen handik.
Ez genuen dirurik patzeko eta orduan
zoaz neskame hamalau urterekin.
Gurasoak nongoak ziren?
Maria: Ama Gaztelukoa, Manuela
Etxeberria eta aita Berastegikoa zen
Juan Cruz Urkizu. Ama Berastegira
ezkondu zen, Arregire.
Eta aitak zertan egiten zuen lan?
Maria: Baserrian, bi edo hiru behiekin.
Txerriak, oiloak edo ardiak ere bazeni-
tuzten?
Maria: Txerri batzuk eta oiloak bai,
baino ardirik ez. Bazen ardiak zituen
jendea, baina guk ez. Gainera, baserria
ez zen gurea, jabea zuen eta errenta
patu beharra genuen.
Zenbateko errenta izaten zen?
Maria: Ez naiz oroitzen, auskalo garai
hartan zenbat ordainduko zen...
Eta zenbat anai-arreba zineten zuek?
Maria: Bi ahizpa eta anaia. Ni zaharre-
na, ahizpa, bigarrena Berastegin hil zen
eta mutille gerran. Gerran jende asko
hil zen.
Tomasi: Gerran bonba batek zauritu
eta gero etorri zen eta handik denbora
batera hil zen zaurien ondorioz.
Etxeko sukaldea nolakoa zen?
Oroitzen al zara?
Maria: Sukaldea nolakoa zan? Lurreko
suarekin, ekonomika jartzen zuenak
pezetak eduki beharra zituen, eta
jende askok ez zuen dirurik egurra ere
ordaintzeko. Fermina eta biok hamar
urterekin, astoarekin joaten ginen San
Lorenzo mendira egur biltzera. Baina
gu bezala beste guziak.
Eta Lekunberrin?
Maria: Buf!! Hemen astorik ere ez
zen... kar kar...
Etxean ogia egiten al zenuten?
Maria: Guk ez, guk erosi egiten genu-
en, ogi handiak izaten ziren eta bi egun
irauten zuen ogi harrek.
Tomasi: Ama taloa ere egiten zenuten...
Maria: Bai taloa artoarekin, eta zer
uste duzu denek taloa jaten zutela?
Artoa erein beharra zen eta askok zelairik
edo piezarik ere ez zuten ezer ereiteko.
Emakumeak nola janzten ziren?
Maria: Gona luze batekin, hanketarai-
no, emakume gazteak ere horrela. Eta
goian txambra bat janzten zuten, txam-
bra deitzen genion guk gerriraino
iristen zen alkandora bati eta gerrian
bolante batzuk izaten zituen gonaren
gainetik jartzeko. Dirua zutenek arropa
ona izaten zuten baina dirurik ez genu-
enok... Normalean urdin kolorekoa iza-
ten zen pinttiko txiki batzuekin.
Eta gizonezkoek?
Maria: Galtzekin.
Eta oinetan?
Maria: Abarkak, kamioien gurpilekin
egindakoak. Ez zegoen dirurik, ez zegoen
ezer eta ahal zen moduan pasa behar.
Elizara joateko?
Maria: Espartzinekin.
Tolosan ze egunetan izaten
zen feria?
Maria: Larunbatetan eta astelehenetan.
Eta joaten al zineten?
Maria: Ez, haraino oinez joan behar iza-
ten zen eta hasi zaitez Berastegitik
Tolosaraino...
Tomasi: Baina Kakonean autobus bat
bazen ezta?
Maria: Ez ez, gurdi bat izaten zen han
zaldi batekin eta bi edo hiru pertsona
eta posta eramaten zituen hark
Tolosara, besterik ez.
Berastegin orduan dendak baziren?
Maria: Bai, baina jada ez naiz oroitzen
zenbat ziren. Kanpotik ere etortzen
ziren saltzera.
Eta etxeko oiloak edo arrautzak sal-
tzen al zenituzten?
Maria: Oiloak baziren etxean baina ez
saltzeko, erosi egin behar izaten genu-
en, saldu ez, erosi egin behar izaten
genuen jateko.
Eta orduan diru pixka bat lortzeko
nola moldatzen zen aita?
Maria: Dirua? Ez zegoen dirurik.
Tomasi: Ama baina zer jaten zenuten?
“Txambra deitzengenion guk gerrirainoiristen zen alkandora
bati”
Hiru anai-arrebak, Maria eskuinean.
- 12 -
Maria: Esnea eta taloa eta eguerdian
babarrunak edo patatak. Dozena erdi
oilo bagenituen baina horiei ere jate-
koa eman behar izaten zitzaien eta
askotan ez zen izaten ematekorik.
Tomasi: Amak hamabi urte zituen ama
hil zitzaienean, eta bera zen zaharrena,
orduan banandu egin zituzten.
Maria: Begira hori pasa egin behar da,
eta orain jendeak ez daki aguantatzen.
Tomasi: Ama hiltzearekin nahiko egoe-
ra txarrean gelditu ziren, aita ez zen
oso gizon arduratsua eta amonak pixka
bat laguntzen zien arren banatu egin
behar izan zituzten. Fermina, ahizpa,
hamar bat urterekin Berastegiko
baserri batera joan zen neskame, ama
Donostiara bidali zuten zerbitzatzera
eta anaia txikiena, Jose Ramon,
Lizarragakoak hartu zuen bere etxean,
eskolara oinutsik joaten zela ikusten
baitzuen eta bere etxean zainduko
zutela esan zieten. Egoera hori bi ahiz-
pek asko sufritzen zuten.
Maria: Bai mutikoak sei edo zazpi urte
izango zituen eta gosez egoten baitzen,
baina bera bezala asko e!
Garbigailurik ez zen izaten orduan...
Maria: Arropa garbitzea errekara.
Eta etxean ez zenuten urik?
Maria: Ez ez, orduan etxeetan ez zen
ura izaten, plazaren ondoan iturria
zegoan eta handik ontziekin.
Eta lixue nola egiten zen oroitzen al
zara Maria?
Maria: Noski, kubo batean arropa jar-
tzen zen goraino eta gainetik izara
moduko bat jartzen zen eta horren gai-
nean errautsa sutik hartutakoa. Eta
gero ura irakiten jartzen genuen eta
gainetik botatzen genion. Baino hori
etxe guztietan egiten zen orduan.
Berastegiko eskolara joan al zinen?
Maria: Bai, Berastegin mutilen eta
nesken eskola zegoen udaletxearen
gainean. Bederatzietan joaten ginen
eskolara.
Zenbat urterekin hasten zineten esko-
lara joaten?
Maria: Sei urterekin izango zan, hola-
kon bat, bost edo sei urterekin. Sei
urtetatik hamabi urtera eta denak
elkarrekin egoten ginen klase berean.
Eta neskak eta mutilak elkarrekin?
Maria: Ez, banatuta mutilek alderdi
batea eta gu bestaldera. Maestroa eta
maestra izaten ziren, maestra nesken-
tzako eta maestroa mutilentzako.
Etorri zen euskeraz ez zekien maestra
bat eta inork ez zion ulertzen.
Eta errezatzen al zenuten?
Maria: Orain baino gehiago...
Eskolan ere?
Maria: Bai bai. Han baziren, birjina bat,
gurutzea eta santuen irudiak...
Tomasi: Ama Berastegitik atera zenean
lehenengo, bi urtez Donostian egon
zen, Aldapetan. Bere amona Uitzira
etortzen zen lan egitera eta orduan
Lekunberriko Zapatenean lana bilatu
zion eta Lekunberrira ekarri zuen. Han
Zapateneko alaba bati esker ikasi zuen
irakurtzen eta erdaraz behar bezala
hitz egiten.
Maria: Noski han ez zuten euskaraz
hitz egiten eta! Zapatenekoak bi anai
eta bi arreba ziren. Nik “katezismoa”
euskaraz bakarrik nekien, baina
Zacarias Jaunak euskaraz ez zuela balio
esaten zuen eta gero Bergarara moja
joan zen alaba batek gauetan erdara
irakasten zidan, nik etxeko lanak buka-
tzen nituen bitartean. Oso emakume
hona zen hura.
Gurasoekin nola hitz egiten zenuten?
Maria: Euskaraz, erdaraz ez baitzekiten!
Eta zuketan edo nola?
Maria: Bai, bai, zuketan. Baino apezari
berorrekin.
Eta Lekunberrira iritsi zinenean zer
moduz?
Maria: Lekunberrin? Nahiko jana eta
“denatatiken”, primeran jaten zen
hemen.
Tomasi: Etxe askotan morroi eta neska-
meei janari ezberdina ematen zieten
eta Zapatenean berriz, etxekoek jaten
zutenaren berdina izaten zuten.
Maria: Bazkaria komedorean zerbitza-
tzen genuen eta nik eta dontzeilak
sukaldean bazkaltzen genuen iskina
banatan, eta morroiak ere denok jaten
genuen janari bera jaten zuen, baina
beste txoko batean.
“Astoarekin joaten ginenSan Lorenzo mendira
egur biltzera”
elkARRIZketa:
Berastegin ateratako irudia, Mariaren jaunartze egunean, bera ezkerretik hasita laugarrena.
“Ignacio goizean etagauen kamioneta hartueta esnea biltzera joaten
zen”
- 13 -
Maria eta zuk ze lan egiten zenituen
Zapatenean?
Maria: Denetarik egin behar izaten
zen, etxea garbitu, otorduak prestatu...
Zacarias zen etxeko nagusia?
Maria: Bai, baina Zacarias gizon alargu-
na zen eta bere arreba ere bertan bizi
zen Señorita Vicenta. Zacariasen emaz-
tea alaba gazteena jaio zenean hil zen.
Lau seme-alaba zituen ezta?
Maria: Bi mutil eta bi neska. Dolores,
Isabel, Mariano eta gerran hil zuten
beste seme bat. Isabel moja zen eta
Bergarako kolegiora alde egin zuen.
Hemen Lekunberrin euskaraz edo
erdaraz hitz egiten zen?
Maria: Euskaraz baino gehiago erda-
raz hitz egiten zen hemen eta nik ez
nuen ulertzen hasieran. Baina
Zacariasek euskaraz bazekien eta
gurekin euskaraz hitz egiten zuen,
baina aberatsekin eta kanpokoekin
beti erdaraz.
Tomasi: Gerra garaian Zapatenera abe-
rats eta noble asko joaten ziren ezta
ama?
Maria: Bai Madrileko jendea etortzen
zen, Zapatenea maila handiko etxea
zen eta oso jende aberatsa etortzen
zen, markesak, kondeak, dukeak...
Eta igandeetan ateratzen uzten al zin-
tuzteten?
Maria: Bai, paseatzera joaten uzten
gintuzten baina angelusa jotzerako
etxean egon behar genuen. Gainera,
Zapateneko neskameek debekatua
genuen tren geltokira joatea, beka-
tua zen.
Tomasi: Arratsaldeko seietan trena
pasatzen zen eta gazteei trena nola
pasatzen zen ikustea gustatzen zi-
tzaien, baina hauei ez zieten uzten .
Maria, eta senarra nola ezagutu zenuen?
Maria: Harategia Remosenean zegoen
eta ni hara joaten nintzen erosketak
egitera. Ignacio ondoan bizi zen eta
etxe aurretik pasatzen nintzen.
Ignaciok hasieran Oquiñena kooperati-
ban egiten zuen lan.
Tomasi: Han gizon askok egiten zuten
lan, bertako jabea ezkongabe sozialista
bat zen, Argentinan egondakoa.
Maria: Aberatsa zen, diruarekin joan
zen Ameriketara eta gehiagorekin buel-
tatu zen. Kar kar...
Orduan senarrarekin zenbat denbora
egon zinen ezkongai?
Maria: Ez dakit hiru bat urte...
Eta noiz elkartzen zineten? Igandetan?
Maria: Ez ez, leihotik begiratu eta kitto!
Tomasi: Batzuetan hitz egingo zenuten
ama!
Maria: Ez ez, ni harategira joaten nin-
tzenean batzuetan bidera ateratzen
zen bera eta pixka bat egon eta kitto!
Eta handik denbora batera ezkondu
egin ginen.
Zu beltzez ezkondu zinen?
Maria: Bai orduan beltzez ezkontzen
ziren denak. Iruñean ezkondu ginen,
goizeko seietan eta pozik.
Eta gero seme-alabak etorri ziren...
Maria: Bai, zazpi: Merceditas, Maixu,
Sagrarito, Tomasi, Pedro Mari, Jose
Francisco eta Iñaki.
Senarra lanean zen bitartean zu zazpi-
ak aurrera ateratzen...
Maria: Bai, beste erremediorik ez zen...
Ignacio goizean eta gauen kamioneta
hartu eta esnea biltzera joaten zen
Aresora eta Leitzara.
Tomasi: Aitak Suiza lantegiarentzako
lan egiten zuen, bertan gaztak eta gu-
rinak egiten zituzten eta aita egunero-
egunero esnea biltzera joaten zen.
“Ignacio el lechero” ezizenez ezagutzen
zuten bai Larraunen eta baita
Leitzaldean ere. Gero gasolindegia jarri
zuen Larraungo udaletxea dagoen
tokian eta ama ia astero Iruñera joaten
zen Mugiroarran gasolina eta gasolioa-
ren eskariak egitera.
Gerrako urteez oroitzen al zara?
Maria: Gure etxean ez zen kasu handi-
rik egiten kontu horiei, ez genuen
gauza horietaz ulertzen. Merceditas
jaioa zen eta Ignaciok erreserbara joan
behar izan zuen Logroñora urtebetez,
baina justu frentera joateko momentua
iristear zuela gerra amaitu zen.
Lekunberritik soldaduak pasatzen ziren
eta gazteak eramaten zituzten. Anaia
gerran zauritu zuten eta oso gazte hil
zen, inori kalte egiten ez zion pertsona
zen baina...
Maria zein da 100 urtera iristeko
duzun sekretua?
Maria: Ez dago sekreturik, urteak joan
egin dira...
Nola ospatu zenuen aurtengo urtebe-
tetze eguna?
Maria: Meza bat egin genuen
Lekunberriko mojen konbentuan eta
gero bazkaria.
Tomasi: Jesus Mari Sotilek eman zuen
meza eta Lekunberriko abesbatzak
abestu zuen. Gero elkartean 60 lagun
bildu ginen bazkaltzera.
“Nik ‘katezismoa’ euskarazbakarrik nekien”
Maria Ignacio senarrarekin eta euren hiru alaba zaharrenekin.
- 14 -
BATzarre
“Harira” biraren azkenkontzertuakBerri Txarrak Taldeak “Harira” biraren azken kontzertu-
ak emango ditu urrian eta azaroan. Besteak beste, hila-
ren 19an Durangon, 25ean Iruñean, 26an Gasteizen
eta azaroren batean berriz Azpeitian eta 2an Baionan
joko du. Bira abenduaren 1ean Bilboko Kafe Antzokian
eskainiko duten kontzertuarekin itxiko dute.
Berriz ere martxan da Araizko Alai Jubilatu Elkartea.
Azkeneko urte hauetan jarduerarik izan ez duen arren berriz
ere jarduera berriak prestatzen hasiak dira dagoeneko.
Elkartean, batzorde berria izendatu dute, Pedro Santamaria
izango da lehendakaria. Beraz, Araizko erretiratu guztiak
ateak irekita dituzue Elkartean eta bertatik animatzen
zaituztete antolatuko diren jardueretan parte hartzera.
Alai Jubilatu Elkarteak berejardunari eutsi dio
Eneko eta Beñat mahaiaren inguruan bertsotan.
Bertso saio polita eskaini zutenKantinanJoan den hilaren 13an Kantinan bertso afaria-merienda egin
zen. Beñat Gaztelumendi eta Eneko Lazkoz aritu ziren bertso-
tan. Kantinak eta Larraungo Bertso Eskolak antolatutako saio
horretara 40 lagun inguru hurbildu ziren. Gainera bertso saioa
afari-merienda batekin tartekatu zen eta azkenerako baten
bat gehiago ere animatu zen bertsotan egitera.
Eguneko Zentroko ateak berrizere zabalikIrailaren 2an, hiru bezero berrirekin ireki zituzten
Lekunberriko Eguneko Zentroaren ateak. Leitza, Lekunberri
eta Iribaskoak dira dauden hirurak. Lekunberrikoaren eta
Iribaskoaren kasuan, egunero lau orduz egoten dira zentroan,
goizeko 10:00etatik 14:00etara eta hilabetean 100 euro (baz-
karia barne) baino ez dituzte ordaintzen, udalek eskainitako
diru-laguntzari esker. Silvia Otermin, Eguneko Zentroko gizar-
te langileak azaldu digunaren arabera, diru-laguntza jasotzeko
baldintza bakarra Larraun edo Lekunberrin erroldatuta ego-
tea da, beraz egunean lau ordu egoteagatik hilabetean 100
euro baino ez dituzte ordaindu beharko hemendik aurrera
Lekunberri eta Larraungo bezeroek.
- 15 -
Joa den hilaren azkeneko larunbatean Bazkidearen
festa ospatu zuten Lekunberriko Plazaola
Kiroldegian. Goizean ur-jokoak egiten eta puzgarri-
etan ibili ziren haurrak eta ondoren denak elkar-
rekin hamaiketako baten inguruan bildu ziren.
Hilabete honetan emanen zaie hasiera ikasturteko
lehen hiruhilabeteko ikastaro guztiei.
Bazkidearen festa
Joan den hilean joan zen Rafael Pardo eta apaiza berri bat
iritsi da eskualdera Antonio Lopez, bera Jesus Mari Sotilekin
eta Ander Guillegirekin batera Lekunberri, Uitzi, Arribe,
Atallu, Azkarate, Azpirotz-Lezaeta, Betelu, Errazkin, Gaintza,
Intza eta Uztegin zerbitzua emateaz arduratuko da baita
Lekunberriko Klarisatarren eta AMMA Beteluko kapelau la-
netan aritzeaz ere. Hirurak izango dira parrokoak "in
solidum", hau da hirurek ardura berak izango dituzte eta
orain arte zituzten ardurekin ere jarraituko dute.
Eskualdeko zazpi herrirenlana hiru parrokoen arteanbanatu dute
Urriaren 27an Uitzin Orixeren omenezko ikuskizuna egingo
da. Uitziarrak, orexatarrak eta eskualdeko zenbait pertsonek
ere parte hartuko dute. “Orixeren bide zahar berrietan“
ikuskizunaren barruan, bertsotan, arta-zuriketan, abesten,
dantzatzen e.a. arituko dira. Nikolas Ormaetxea, “Orixe”,
1888an sortu zen Orexan, baina Uitziko Errekalde baserrian
hazi zen bere arrebarekin batera, hortik sortu zen hain zuzen
ere bi herrien arteko harremana. Aurten bi herrietan ome-
naldi berezia egingo diote. Uitzin urriaren 27an eguerdiko
12:00 izanen da hitzordua eta Orexan berriz azaroaren 16an,
arratsaldeko 19:30ean.
“Orixeren bide zahar berrietan” ikuskizuna Uitzin
Joan den hilean Astitzen festa egun bat ospatu zuten.
Bertako Aterpeak antolatuta egun osoan ekitaldi ezberdinak
egon ziren. Goizean lagun arteko pala txapelketa jokatu zen
bikoteka. Eguerdian bazkari-errondan ibili ziren herrian
barna trikitixa eta akordeoiarekin herria alaituz, lan horretan
aritu ziren Hernani aldeko Bitartean folk taldeko kideak.
Arratsaldean berriz, Meinir Gwinym abeslari galestarraren
kontzertuaz gozatu zuten eta ondoren aterpean bertan afal-
du egin zuten Astitzera hurbildutakoek. Afalostean Orduña
ingurutik etorritako Placton rock taldeak kontzertua eskaini
zuen.
Egun osoko festa ospatu duteAstitzen
Mailopeko bazkidea izan nahi duzu?
Orain dela bost urte arte gutxi ziren
Amazabalera joateko hautua hartzen
zutenak, lau edo bost ikasle baino ez
ziren joaten Leitzara. Azkeneko bost
urte hauetan ordea joera erabat alda-
tu da eta orain ikaslearen gehiengoak
ikasketak Leitzan jarraitzeko erabakia
hartzen du. Hasieran gutxi izanik
Araitz-Beteluko ikasleekin batera,
autobus berean, joaten ziren Leitzara.
Ikasle kopurua igotzearekin batera,
Larraun eta Lekunberriko Udalaren
artean taxi bat jarri zuten kontzejue-
tatik Lekunberrira ikasleak jaisteko.
Duela bi urte jada autobusa goraino
beteta joaten zen Amazabalera eta bi
ikasle kanpoan gelditzen zirenez
Udalek taxia jarri zuten horientzat.
Aurtengo ikasturtean 21 ikasletik 20
ikasle hasi dira DBH-ko hirugarren maila
egiten Amazabalen, eta dagoeneko
Lekunberri eta Larraungo 45 lagunek
ikasten dute Leitzan eta Udalek
beraientzat autobus bat jarri behar izan
dute. Hori dena Nafarroako Gobernuko
diru-laguntzarik jaso gabe, izan ere
Biurdanak jarraitzen du izaten Ibarberri
eskolako erreferentzia zentroa. Iaz gura-
so talde batek arazoa aurreikusita
Udaletara jo zuen laguntza eske eta
Larraungo zenbait zinegotzi eta
Lekunberriko Bilduko zinegotzi batek
Hezkuntza Departamentura jo zuten
baina antza eskola mapa aldatzeak
duen zailtasuna dela eta Leitzara joate-
ko diru laguntzarik ez zegoela esan zie-
ten. Horregatik oraingoz bi Udalak ari
dira DBH 3. eta DBH 4. ikastera doazen
gastu hori ordaintzen, aurten 30.000€
inguruko gastua suposatuko die udalei.
Aspaldiko urteotan Lekunberri eta Larraungo ikasleak Biurdana
Institutua izan dute erreferentzia zentroa. 1995ean Amazabal
Institutuaren eraikina handitzeko proiektuan gure eskualdeko
ikasleak hartu zituen kontuan Nafarroako Gobernuak, ondoren
ordea gurasoek hala erabakita ez zen eskolako mapa aldatu.
ERREPORTAJEA >>
Amazabalera joatekodiru laguntzarik gabe
- 17 -
Zenbat ikaslerentzako lekua duzue?
Nik uste asko jota 24 talderentzako
lekua dagoela eta momentu honetan
28 dauzkagu, 590 ikaslerekin.
Ikasleen gorakada hori noiz hasi zen?
Hainbat urtetan zehar poliki-poliki
gorakada eman da, aurten nabarmen
igo da lehen mailako ikasleen kopurua.
Momentu honetan lehenengo DBH-en
145 ikasle inguru ditugu eta ratioak
jaisteko guk egindako banaketa bati
esker zazpi taldetan banatuta daude.
Horrek esan nahi du poliki-poliki
datorren urteetan talde kopurua han-
dituz joango dela.
Eraikin hau handitzeko hainbat lan
egin dira ezta?
Eraikin honek hiru zabaltze izan ditu,
orain dela lau urte egin zen azkena eta
hala ere ba motz...
Zeintzuk dira zuen arazo handienak?
Batez ere arazoak ditugu Gorputz
Hezkuntzarekin, gimnasio bakarra dau-
kagu eta ordu berean hainbat taldek
Gorputz Hezkuntzako ikasgaia dute.
Eguraldi ona dagoenean kanpoko
patioa erabili dezakete baina neguan
edo euria denean oso zaila izaten da.
Bestalde, gela berezituak ere gainezka
daude, plastika gela, teknologia gela,
laborategiak, musika gela...
Zer moduzkoa da hemen ikasten
duten ikasleen maila akademikoa?
Bada ebaluazio diagnostikoa deitzen
zaion proba bat eta horren arabera
ikusten da ikastetxeen maila. Orain
arte nahiko emaitza onak izan ditugu
baina hori ere aldatu egiten da urtetik
urtera, ikasleak ez dira berdinak eta
irakasleok ere urtero ez gara berdin
ibiltzen eta... Selektibitatea izaten da
beste indikatzaile bat eta bertan batez
bestekotik goiti ibili gara, baina D ere-
duan uste dut hori orokorra dela.
Portzentajeak batzuetan puntu baten
gora beheran aldatzen dira, baina gero
konturatu behar gara puntu hori ikasle
bat edo bi direla.
Talde bakoitzean gehienez ere zenbat
ikasle dituzue?
Lehenengo mailan bikoizketa orduak
erabili ditugu ratioa jaisteko eta orain
21-22 ikasle daude. Laugarren DBH-en
berriz bikoizketak mantendu ditugu eta
ratioa handiagoa da 25-27 ikasle talde-
ko. Batxilergoan aurten ratioa jaitsi
egin da eta 24-25 ikasle daude.
Zein da Hezkuntza Departamenduak
eman dizuen konponbidea?
Hezkuntza Departamentuak erabaki
zuen Donibane Ikastetxean
Euskarabideak egun erabiltzen duen
espazioa datorren ikasturtean guri
ematea.
Eta asmoa zein da ziklo edo
talde batzuk hara pasatzea?
Ez dakigu oraindik nola antola-
tuko dugun, 1.000 metro ka-
rratutik gorako espazioa da
baina noski egungo banaketa
helduen hezkuntzara egokitu-
takoa da, hau da gelak txikia-
goak dira etab. Beraz ongi
aztertu behar dugu zer komeni zaigun
hara eramatea eta zer ez. Gure asmoa
gabonetarako erabaki bat hartu eta
Hezkuntza Departamentuan gure pro-
posamena aurkeztea da gero
Hezkuntza Departamentuak denbora
izan dezan 2014-2015 ikasturte hasie-
rarako dena prest egon dadin. Zentro
bera jarraituko luke izaten, baina bi toki
fisikoetan banatuta.
Eta horrek uste duzu espazioaren ara-
zoa konponduko duela?
Ez dakit, ikusi egin beharko da, baina
ikasle kopurua handitzen doan heinean
ez dakit horrekin nahikoa izango den.
Hezkuntza Departamentutik esan zigu-
ten beraiek bost urtetarako arazoa kon-
ponduta ikusten dutela, nik nire zalan-
tzak dauzkat.
Xabier Perez Biurdana Institutuko zuzendariaren ahotik egun bizi duten egoera ezagutu dugu.
Xabier Perez - Biurdana Institutuko zuzendaria
“Talde kopurua handituz joango da”
“Zentro bera izaten jarraituko luke baina bileku fisikoetan banatuta”
- 18 -
Egun zenbat ikasle daude hemen?
Amazabalen 200 bat ikasle ditugu eta
beste 100 ikaslerentzako lekua dugu.
Ibarberri ikastetxetik nabaritu duzue
geroz eta ikasle gehiago etortzen
direla?
Bai, bai, orain dela bost bat urte
Lekunberri eta Larraundik lau edo bost
ikasle baino ez ziren etortzen eta orain
DBHen handik etorrirako 31 daukagu
eta Batxilergoa egiten 14, beraz guztira
45 ikasle ditugu.
200 ikasle horiek zenbat taldetan
daude banatuta?
Bada behar bereziak dituzten
ikasleentzako talde bat, eta bertan lau
edo bost ikasle daude baina hori kon-
tatu gabe, orain hamar talde daude.
Hirugarren DBHen eta lehenengo
Batxilegoan bi talde ditugu eta gai-
nontzekoetan bakarra. Bestalde, talde
bakoitzean gehienez ere 24-25 ikasle
daude.
Irakasleen eta gurasoen arteko komu-
nikazioa zaintzen al duzue?
Ahal duguna egiten dugu behintzat
tratu hori zaintzeko. Adibidez klasetik
ikasle bat kaleratzen bada zuzenean
etxera deitzen da, aldiz beste ikastetxe
batzuetan hiru kaleratze egin arte ez
diete deitzen. Horrekin helburua ez da
momentuan ikaslea zigortzea, baizik
eta gerora begira halakorik berriz ez
gertatzea. Bestalde, guraso batek
irakasle batekin hitz egin nahi duenean
dena delakoarengatik zuzenean
irakaslearekin hitz egiten du, ez du
lehenbizi tutorearekin hitz egn beha-
rrik beste ikastetxe askotan gertatzen
den moduan. Beraz, tratua nik uste
nahiko zuzena dela.
DBHko ikasleek hemen bazkaltzeko
aukera dute...
Bai aspalditik dagoen zerbitzu bat da
eta ikusita geografikoki non gauden eta
jakinda badirela ikasleak esaterako
Aranotik ere etortzen direnak ba zer-
bitzu egokia da kanpotik etorri behar
duten horientzat. DBHkoak 14:20an
ateratzen dira eta
Batxilergokoak berriz,
15:15ean, orduan
DBHkoek tarte horre-
tan bazkaldu egiten
dute eta gero denak
elkarrekin joaten dira
autobusean. Zerbitzu
hori nahi ez duten
ikasleek posible dute
ere etxetik bazkaria
ekartzea, kontua da
Batxilergokoei itxaron egin behar
zaiela.
Maila akademikoa zer moduzkoa da?
Eskola porrota deitzen zaio DBH ez
bukatzeari eta estatu mailan eskola
porrota %30ekoa da, Nafarroan berriz
%20 inguruan dabil. Gure kasuan, DBH
amaitu gabe uzten dutenak ez dira
%10era ere iristen. Baina nire ustez, ez
da ikastetxe kontua, ikasle bat hemen
ona bada Biurdanan edo beste
ikastetxe batean ona izango da eta
beste ikastetxe batean txarra dena
hemen ere hala izango da. Hala ere,
egia da erdipurdiko ikasleari errazagoa
egingo zaio ikastetxe txiki batean au-
rrera egitea, batez ere jasotzen duen
atentzioagatik. Dena den, niri datuei
begiratzea gustatzen zait, arinkeriaz
esaten baita askotan hemen edo han
maila hobea edo okerragoa dela.
Zuk pertsonalki zein alde ikusten duzu
Iruñera edo Leitzara joatearen
erabakian?
Gurasoen lekuan jarrita, niri salto han-
dia iruditzen zait hamalau urterekin
Iruñera ikastera joatea. Honera
etortzen diren ikasleentzat ez da ho-
rrenbesteko aldaketa, azken batean
herri txiki batetik antzeko beste herri
batera etortzen dira, eta eremua ere
euskalduna eta nahiko antzekoa da.
Dena den hori guraso bakoitzak eraba-
ki behar du.
Zerbait gehiago gaineratuko zenuke?
Bai, nik guraso batzuk arduratuta
egoten direla ikusten dut, pentsatzen
dutelako euren seme-alabak Leitzara
etortzea erabakitzen badute gero ba-
txilergoa edo lanbide
heziketa egitera Iruñera
joan nahi badute auto-
busik gabe geldituko
direla. Eta hori ez da
horrela, ez du zeri-
kusirik, eta niri hori
argitzea gustatuko li-
tzaidake. Gurasoengan
kezka hori sumatzen du
eta desinformaturik
daudela edo inork
argitzen ez dien dudak
dituztela ikusten dut.
Pello Zestau - Amazabal Institutuko zuzendaria
“Beste ehun ikaslerentzako lekua dugu” “DBH amaitu gabeuzten dutenak ez dira
%10era iristen”
Pello Zestauk urteak daramatza Amazabalen.
Olatz MartirenaUrriak 16, 16 urteZorionak pittin!Kuadrilako txikie-nak 16 urte iadabete dituela...joo...Zahartu zaraiada e Olatz! Jaja urte bat gehiago izan arren badaki-zu txikiena jarraitzen izaten duzula eta berdin berdintxikitxo bati bezalako harremana emango dizugulaere badakizu(; jijiji udan primerako asteburak pasaarren, festa ikaragarriak izango dituzun arren baiUitzin eta bai Lekunberrin zure urtebetetzeko astebu-rua ez! Astea izugarria izango dela ziurtatzen dizugu!!Zorionak berriz, muxu erraldoi bat eta asko maite zai-
tugula petarda:)
Maider BaldaIraila 29, 16 urteZorionak pinzada! Jajaja 16 urteiada eta duela urtebete, eta duelabi urte ziñen bezala izaten jarrai-tzen duzu...neska maitagarri erobat(; Uda ikaragarri bat pasaondoren eta berriro ere ikasketakhasi ondoren, depresio "postvaca-cional" hori kentzeko konponbideadugu zure urtebetetze eguna berazZORIONAK berriz bihotza! Muxuerraldoibat ikara-garrimaite zai-tuen kua-driyarenpartez(=
Ekaitz EskamendiAlduntzin Urriak 6, 7 urteEgun ona pasaeta muxu haundibat ama, atte etaAintzanen partez.
Mikel Huarte MartijaUrriak 26Zorionak eta egun onona pasa.Gastesi familia.
Maite HuarteMartijaUrriak 20Zorionak eta urteaskotarako.Gastesi familia.
Juan Huarte OteguiUrriaren 20an 90urte!!!!!!! Hau ospatubeharra dago!!!!!!!Zorionak eta egun onona pasa. Etxekoak.
Irune Juanena Irailak 15, 15urte ZORIONAK Trini!Jijiji Nork esangoliguke, familiakotxikikoak iada 15urte, iada hasikozaizkio mutilen-gan pentsatzekomomentuak, eta maitemintzeko momentuaeta...jujuju Benobeno, Irailaren 15ean 15 urte,15:15etan jajaja aze kasualitatea! Zure urtebe-tetzearekin batera beste egun bat famili giroan,egun aparta! Besarkada bero bat familia guzti-aren partez txikitxo! Maite zaitugu(=
KuxKuxeanAne Buldain GartzaronUrriak 10, 6 urte Zorionak politte etaegun on bat pasa.Muxu haundi bat. Aita, ama eta Mikel.
Egoi eta IzarneUrriak 26 eta 28, 3 eta5 urteZorionak bikote! Egunona pasa eta segi hainalai. Aitatxo eta amatxo.
Zoriondu itzazu zure lagunak edo senitartekoak
Mailope aldizkariaren bitartez!
Arantxa BalenziagaUrriak 9, 17 urteZorionak Arantxa(= betedituzu azkenean 17 urtebaina sentitzen dugu txiki...oraindik urtetxo bat gera-tzen zaizu gidabaimena ate-ratzeko! jajajajaja animoo;)zer esan behar dizugu bazuri... gauza onik ez! Jajaberdin jarraitzeko, kuadrilangrazia puntutxo hori jartzenduena zara eta, beti irrifarbat ateratzen edonori(=
eskerrikasko! Ta esanbeharrik ez dago zure urtebetetzea festetan ospatukodugula inoiz baina hobe! Espero dugu festondorik ezizatea :P muxu bat ikaragarri maite zaituen kuadrila-ren partez(:
Mailope aldizkaria zorion agurrak jasotzeko irrikitan dago!
Idatz iezaguzu [email protected] e-postara hilaren 20a baino lehen.
- 19 -
Ander GarmendiaUrriak 7, 7 urte Zorionak politte,famili guztiarenpartez! Ongi pasaeguna! Muxu handibat.
Garazi MorenoZORIONAK FEA!!Azkenean 12! Gogoekin zinela! Espero duguzure egunean oso ongi pasatzea. Hemen dituzusei lagun zure eguna ospatzeko parranda onbatekin. Maite zaitugu. 12 muxu handi zure seilagunen partez: Yue, Paula, Carmen, Nekane,Ane eta Ainara.
kULTURa
Joan den hilaren 22an
Lekunberrin Sagardo Egunaren
8. edizioa ospatu zen.
Nafarroako iparraldeko sagar-
dogileen produktuak gertutik
ezagutu eta euren ahotik edari
honen ekoizpenaren eta ezau-
garrien nondik norakoak
ezagutzeko aukera izan zuten
bertara hurbildu zirenek. Guztira
Nafarroako Sagardo Ekoizleen Elkarteko bost sagardogile izan
ziren bertan: Martintxonea (Aldatz), Toki Alai (Lekunberri),
Larraldea (Lekarotz), Lindurrenborda (Lesaka) eta Behe-
txonea (Beruete). Aurten 500 edalontzi saldu zituzten anto-
latzaileek.
Sagardo ekoizleez gainera inguruko artisauek ere euren
postuak jarri eta produktuak saltzeko aukera izan zuten, gazta,
egurrezko eskulanak, ukenduak, eztia, saskiak, pitxiak...
Beste behin, Baztango kirikoketalariak ere bertan izan ziren
eta urteroko erakustaldia eskaini zuten. Aurten ordea berrita-
sun batekin, mozorrotutako dantzari batzuek sagar bana
eskuetan zutela eman baitzioten hasiera sagar zukua ate-
ratzeko prozesuari. Baztango Jo ala jo Elkarteko hiru lagun
aritu ziren oinen eta makil handi batzuen laguntzaz sagarrak
zapaltzen eta txikitzen. Behar horretan ordubetez aritu
ondoren sagar guzti hori egurrezko eta burdinezko prentsa
handi batean sartu eta sagarretik zukua ateratzea lortu
zuten.
Sagardogileen eta sagardozaleen topaketa
Hilaren 29an, Amasa-Villabonan eman zioten hasiera
txapelketako lehen saioarekin. Bertsozale Elkarteak anto-
latzen duen zortzigarren txapelketa da, aurten 43 bertsolari
arituko dira norgehiagoka. Elkarteak berak azaldu duenaren
arabera, horiez gain, 14 gai-jartzaile eta 16 epaile arituko dira
lanean. Guztira 14 saio burutuko dira, sei kanporaketa eta
zazpi finalaurreko izango dira eta horietan sailkatuko den
zortzikotea abenduaren 15ean Barakaldoko Bilbao Exhibition
Centre-n jokatuko den finalean izanen da. Txapelketaren ja-
rraipena saioz saio jarraitzeko aukera izango da www.ber-
tsozale.com eta www.bertsoa.com atarietan.
Abian da BertsolariTxapelketa Nagusia
Dantzarien ikuskizun txiki bat izan zen aurtengo berritasuna.
Bortzirietako, Malerrekako, Baztango eta Nafarroako
Iparraldeko Euskara Zerbitzuek lan egiten dugun eremuan
euskara bizirik dago, euskarak komunikazio hizkuntza izaten
jarraitzen du. Herritarren kopuru handi batek erabiltzen du
bere eguneroko jardun askotan. Eskualde hauetan, haur eta
gaztetxo gehienek dakite euskaraz, D ereduan ikasten duten
haurren ehunekoa gero eta altuagoa da. Beraz, esan dezake-
gu euskara berreskuratze prozesuan dagoela. Baina eskualde
hauetan dagoen gabeziarik handiena helduen adin tartean
dago. Heldu askok ez zuten euskaraz ikasteko aukerarik izan,
ondorioz, euskara etxean jaso zutenek, euskaraz irakurri eta
idazteko zailtasun asko dituzte eta etxean jaso ez zutenetako
askok ez dakite.
Hori dela-eta, helduak animatu nahi ditugu euskaltegian
izena ematera. Bertan, euskaraz ez dakitenek ikasteko aukera
izanen dute, eta dakitenek etxean jaso duten euskara hobe-
tzeko aukera izanen dute eta euskaraz idazten eta irakurtzen
ikasiko dute.
Hona hemen euskara ikasten aritutako zenbait lagunen
esperientziak:
ANA LARRETXEA (Arantza)
“Euskaraz betidanik dakit,
baina erdaraz ikasi nuen;
ez nekien euskaraz ongi
idazten. Orduan alfa-
betatzera joan nin-
tzen, eta gero haurre-
kin izugarrizko dife-
rentzia sumatu nuen.
Hagitz ongi heldu da
eurekin etxeko lanak egiteko,
gauzak esplikatzeko, denetarako.
Orain kozkortuak dira, baina txikiagoak
zirenean ipuinak leitzea erraztu zidan alfabetatzeak. Lan arlo-
an ere hagitz baliagarria suertatu zait, bezeroekin egoki
solasteko, eta gauzak gustuz egiteko”.
ANA TOVAR (Doneztebe)
“Alaba bat izan nuen eta orduan euskara jakitea garrantzitsua
bihurtu zen niretzat. Aurreko batean pentsatzen nuen, euska-
ra ez banu ikasi, ez dakit nola ibiliko nintzatekeen eskolako
lanetan laguntza eskaintzeko, edo lagunekin zertaz ari den
jakiteko, edo bere bizitza bera jarraitzeko. Azkenean gure
seme-alabak euskaraz bizi dira eta euskara ez badakizu, gauza
asko galtzen dituzu.”
PATXI SAENZ (Aurrera Elkarteko idazkaria, Leitza)
“Aurrera Elkarteko idazkari naizenez askotan egokitzen zait
idatziak euskaraz egitea: baimenak, txostenak, aktak… Elkarte
barruko harreman guztiak euskaraz izaten dira, eta oso ego-
kia iruditzen zait, beraz, horrelako lanak aurrera eraman ahal
izateko euskaraz alfabetatuta egotea. Ni ere euskaltegian ari-
tua naiz, eta oso ongi etorri zitzaidan”.
Diru laguntza eskaintzen dituzte euskara
ikastaroen matrikulen gastuari aurre
egiteko. Nafarroako Iparraldeko
Euskara Mankomunitatearen
kasuan: Ikasle guztiendako
bekak eta langabetuendako
diru-laguntza bereziak.
Informazio gehiago: 948
504400, 948 510814 edo 948
305134
Euskaltegiekin harremanetan jartzeko:
Lekunberri: 948 604 704
ZIENTZIA EKOLOGIA HEZKUNTZA GIZARTEA LauBURU
Izena eman euskaltegian!
>> Euskara Zerbitzuak
- 21 -
- 22 -
Bezeroek ez dute misterioa euren kabuzargitzea lortu
erreportajetxoa >>
Iraileko lehen ostiralean 18 pertsona
iritsi ziren Lekunberriko Ayestaran
Hotelera. Sartu ahala maleta txiki bat
eman zieten eta bertako langileak aur-
keztu zizkieten, tartean ziren besteak
beste Rosendo lorezaina, Elisa eta
Carmencita zerbitzariak, Juliana sukal-
daria eta Don Eduardo medikua.
Denek iragan ezkutu eta misteriotsu
bat gordetzen zuten eta bezeroak
asteburuan zehar euren izaera ezagu-
tzen joan ziren.
Udako opor denboraldia luzatze-
ko asmoarekin bururatu zitzaion
Maria Jesus Ayestarani misterioz
betetako asteburu bat eskaintzea
Ayestaran Hoteleko bezeroei.
Igande eguerdian izan zuen amaiera
elkarbizitzak. Hoteleko saloietako bate-
an bildu ziren denak eta argitzea lortu
ez zuten misterioa ezagutu zuten per-
tsonaien ahotik. Datuak entzun ahala
pixkanaka hasi ziren buruan nahastuta
zuten informazio guztia lotzen... Aner:
“Asteburu osoa elkarbizitza bat izan da
eta momentu batzuetan zaila ere egin
zaigu antzezlana aurrera eramatea,
denak oso adi baitzeuden eta momen-
tu batzuetan larri eta estu ibili gara”.
Susana bere hiru seme-alabekin eta
bere senarrarekin etorri zen Tuteratik:
“Asteburu honetan etortzeko asmoa
genuen eta lekua hartzeko deitu nuene-
an Maria Jesusek hau dena prestatuta
zutela esan zigunean animatu egin
ginen. Interpretazioa oso hunkigarria
izan da, oihuak, arrangurak oso errea-
lak izan dira eta erabat murgilduarazi
gaituzte”.
Iaz hotelaren mendeurrena ospatu
zen herrian eta antzinako jantziak jada
bazituzten, Maria Jesusek azaldu digu-
naren arabera, bera antzerki taldeko
kidea da eta taldeari ideia proposatu
ondoren denak lanean jarri ziren:
“Mikel Mikeo gidoilaria, antzerki talde-
ko zuzendaria eta ni hotelean bildu
ginen lehenik eta eraikinak dituen
aukerak begiratu ondoren gidoia pres-
tatu eta entseguekin hasi ginen”.
Hotela atontzen ere lan ikaragarria
egin zuten, aktoreez gain hoteleko ber-
tako langileak ere garaiko jantziekin
ibili ziren asteburu osoan, eta aktoreen
logelak ere atondu egin zituzten. Maria
Jesus: “Aktore guztiok bertan eman
dugu asteburu osoa, eta egunean
zehar bezeroak okupaturik eta miste-
rioaren tentsio horrekin mantentzea ez
da erraza izan, baina euren erantzuna
ezin hobea izan da. Iritsi ziren momen-
tutik hasi ziren egia jakin nahian iker-
tzen, langileei galdezka ibili dira, guk
ematen genizkien “pistak” lotzen saia-
tzen ziren honekin eta harekin eta oso
entreteniturik ibili dira dena”.
Arrate eta Kristina Irundik etorri ziren
mendian ibiltzeko asmoarekin, baina
eguraldi txarra ikusirik taldera batu
ziren eta ez ziren asteburu osoan hote-
letik atera ere egin. Elena berriz
Iruñetik etorri zen bere Asturiaseko
lehengusu batekin: “Asteburu osoan
jakin min izugarriarekin eduki gaituzte,
ohera sartzerakoan oraindik egunean
zehar ikertutako datu guztiak buruan
bueltaka nituen. Primeran egin dute,
niretzako aktore ikaragarriak dira. Oso
dibertigarria izan da, pentsa taldean ez
ginen elkar ezagutzen eta azkenean
Whatsapp bat ere sortu genuen gure
ikerketak partekatzeko. Asteburu
ezberdin bat izan da eta egunerokotik
erabat deskonektatzeko primeran
etortzen da”.
Ainhoa Izu, Natalia Azcona, Juana
Hernandorena, Mariano Zubiria, Mª
Jesus Ayestaran, Jesus Rodriguez, Aner
Ansorena eta Vega Botellorentzat
erronka berri bat izan da eta antza
misterioa ez dute argitara emango,
asmoa aurrerago berriz ere bezeroei
halako asteburu bat pasatzeko aukera
ematea baita.
Urriaren 8, 9 eta 10erako deialdia ire-
kita dago.
- 23 -
“Bezeroak misterioarententsioarekin
mantentzea ez daerraza izan”
“Eraikina atontzen erelan handia egin dugu”
18 lagun etorri ziren Lekunberriko Ayestaran Hoteleko misterioa ikertzera, azkenean ez zuten euren kabuz egia ezagutzea lortu.
- 24 -
Noiz egin zen Kantina Rockeko lehen
kontzertua?
Gorka: Aurtengo martxoaren 2an izan
zen, Layo Raser taldearen kontzertua izan
zen lehena ofizialki. Baina horren aurretik
zenbait kontzertu ere antolatzen
hasiak ginen, guk, Berri
Txarrak, kontzertu sekretu
bat eskaini genuen, Balerdi
Balerdi taldea ere etorri zen...
baina Kantina Rock bezala
lehena martxoan.
Eta nondik sortu zen ideia?
Gorka: Herriko musikazale ba-
tzuk elkartu ginen eta zuzeneko
gutxi ematen zirela eta gabezia
handi bat zegoela ikusten genuen.
Hemen ez zegoen lokalik kontzer-
tuak egiteko eta Kantina Tabernako ardu-
raduna, Ana, prest agertu zen, horrela
musika ekipo bat erosi genuen dena
martxan jarri ahal izateko.
Aitor: Hasieran udalera jo genuen gure
asmoak aurkeztu eta ekipoa erosteko
laguntza eske, baina diru falta dagoenez
ezin izan ziguten lagundu eta azkenean
zortzi lagunen artean dirua jarri genuen
bakoitzak ahal zuen neurrian.
Ekipo propiorik gabe ez litzateke bidera-
garria izango ezta?
Gorka: Ez, hori ezinbestekoa zen. Lehen
urratsa hori izan zen eta ekarpena egin
duten pertsona guzti horiei esker gaude
hemen. Espero dugu denborarekin diru
hori berreskuratu ahal izatea, egia da ez
garela inongo irabazi asmoarekin lanean
ari baina behintzat jarritakoa berresku-
ratzen badugu ez dago gaizki.
Joan den ikasturtean zenbat kontzertu
izan ziren?
Gorka: Hamabi bat izango ziren.
Aitor: Orain bigarren denboraldi honetan
gogor hasi gara berriz.
Gorka: Bai baina argi daukagu ez dugula
erre nahi, ez dugu edozein talde ekarri
nahi, programaketa zaindu egin nahi
dugu, interesgarriak eta gure gustukoak
diren taldeekin.
Zein egunetan izaten dira kontzertuak?
Aitor: Hasierako ideia larunbatetan edo
ostiraletan kontzertu gogorragoak egitea
zen eta igandeetan berriz lasaiagoak edo
akustikoan, baina bueno G.A.S.
Drummers, Belako, Go Chic eta beste
askok igandean jo zuten...
Zein musika estilotako taldeak ekartzen
dituzue?
Gorka: Zuzeneko musika izaten da, talde
rockeroak eta gogorrak egon dira, baina
baita estilo poperoagoa dutenak ere.
Bakarlariak ere izan dira, Rafa Rueda adi-
bidez, Leihotikan eta Belako ere etorri
ziren.
Aitor: Argi daukaguna da reggaeton tal-
derik ez dugula ekarriko! Kar kar...
“Dagoeneko talde handi batzuk pasa dira Kantinatiketa pixkanaka izen txiki bat
sortzen hasiak gara” Kantina Rock izenpean Lekunberriko Kantinan iaztik talde ugari pasa
dira, tartean joan den hilean Bide Ertzeanek kaleratu berri duen dis-
koaren lehen kontzertua eskaini zuen bertan. Ikasturte berriari hasie-
ra emateko ere hamaika kontzertu daude aurreikusita.
Antolatzaileen taldeko Aitor Ruiz eta Gorka Urbizurekin izan gara.
elkARRIZketa:
Aitor Ruiz eta Gorka Urbizu
“zuzeneko gutxi ematenzirela eta gabezia handiazegoela ikusten genuen”
- 25 -
Gorka: Harrigarria da zenbat proposa-
men dauzkagun orain. Lehen gu ibil-
tzen ginen taldeen atzetik eta orain
berriz astero lau edo bost proposamen
iristen zaizkigu.
Igandeetan jendea biltzea errazagoa
da ezta?
Gorka: Ba ez da egun txarra, futbolari
aurka egin behar diogu eta hori ez da
batere erreza hemen, baina beharbada
asteburuan jendeak plan handixeagoak
dauzka eta igandeetan beti herrian gel-
ditzen dira asko.
Aitor: Igandeetan arratsaldeko zortzie-
tan izaten da eta ordu ona da.
Bestalde, taldeentzat ere egokiagoa
izaten da askotan igandea. Asteburuan
beste kontzertu batzuk izaten dituzte
eta igandean libre badaude eta gogoa
badute errazagoa da beraientzat ere.
Lan asko eskatzen al du halako kon-
tzertuak antolatzeak?
Gorka: Bai eta oraindik ez ditugu lanak
gure artean zehazki banatu. Egia da
programazioaz gehienbat Aitor eta
biok arduratzen garela baina denek
laguntzen dute. Kontzertuen aurretik
lan asko egin behar da promozioa egi-
ten, kartelak jartzen... eta kontzertua-
ren egunean bertan ekipoa muntatu,
teknikari lanak egin... bada bai.
Kantina zer moduzko lekua iruditzen
zaizue kontzertuak egiteko?
Aitor: Ba teilatua egurrezkoa du eta
altua da eta oso ongi entzuten da,
baina egia da ez dela horretarako pres-
tatutako areto bat. Orain Anak eszena-
toki finko bat jartzeko asmoa du eta
pixkanaka joango gara atontzen.
Diru kontuak nola kudeatzen dituzue?
Aitor: Taldeek sarreren %80a erama-
ten dute, guk %20 ekipoaren mantenu-
rako eta Anak berriz kontsumizioekin
irabazitakoak. Sarreren prezioa norma-
lean taldeak jartzen du, guk 5 euroko
sarrera jartzeko eskaria egiten diegu
eta beraiek gehixeago merezi dutela
uste badute 7 euro inguruan jartzen
dute.
Eta jendea hurbiltzen hasi al da?
Gorka: Bai, bai, geroz eta gehiago,
Lekunberri zuzenekoei dagokienean
eta ez da inoiz herri erraza izan jendea
mugitzeko baina pixkanaka nolabaiteko
dinamika bat sortzen ari da. Bada gazte
talde bat ia kontzertu guztietara etor-
tzen dena. Eta aurreko batean Iruñeko
musikazale batzuk ere etorri ziren.
Publizitate asko egin duzue?
Aitor: Ez, Mailopen, irratian eta egun-
kariren batetako agendan jartzen dugu
eta gero gehienbat sarean ematen
dugu matraka handiena. Sare sozialen
bidez kontzertuen berri ematen dugu,
facebook eta Twitter-a badugu eta
whatsapp bidez ere aritzen gara ezagu-
nen artean.
Gorka: Publizitaterik ez dugu ordaindu,
baina behintzat hasi gara zurrumurru
bat zabaltzen, Lekunberrin badela
musika lokal bat... Gainera, egia esan
oso talde garrantzitsuak eta on asko
egon dira dagoeneko eta Bide
Ertzeanek ere bere disko berriaren aur-
kezpen ofiziala Lekunberriko Kantinan
egitea, guretzako ohore bat da. Zaila da
eta oraindik asko dago egiteko baina
nik uste oraingoz behintzat izen txiki
bat egiten hastea lortu dugula eta pro-
gramazioa ikusita jendea ohartzen
hasia dela hor zerbait badela...
Jaso lehen eskuko informazioa
Kantina Rock-ek dituen facebook eta
Twitter atarietan.
>> Hurrengo kontzertuak Agendan.
“Oraingoz behintzatizen txiki bat egitenhastea lortu dugu”
Lou Topet talde zarauztarrak kontzertua eskaini zuen joan den hilean Kantinan.
Urtero bezala, Europako bide berdeen
egunarekin bat eginez Plazaolatik X. BTT
Martxan eta VII. Maratoi Erdian 240 kirolari
izan ziren. Horietatik 300ek txirrindulaz egin
zuten ibilbidea. Batzuk Urtotik atera ziren eta
40 kilometro egin zituzten Lekunberriko tren
geltokira iritsitakoan, beste horrenbestek
Leitza eta Lekunberri banatzen dituen 20 kilo-
metro egin zituzten eta gaztetxoenak
Mugirora joan etorria egin zuten. Bestalde,
Maratoi Erdian 135 korrikalari irten ziren
Leitzatik. Plazaola Partzuergo Turistikoak,
Lekunberri, Larraun, Leitza eta Andoaingo
Udalekin batera eta Kirol Mankomunitatearen laguntzarekin
antolatutako ekimen honen helburua Plazaolako bide berdea
eta ingurua ezagutaraztea da. Horra hor Maratoi erdian parte
hartu zuten eskualdeko korrikalarien denborak.
- 26 -
240 kirolarik parte hartu dute aurtengoBTT Martxan eta Maratoi Erdian
KIROLa
Beti KozkorelkartearenaurkezpenaJoan den hilean Beti Kozkor Kirol Elkarteak bere futbol
taldeen 2013-2014ko aur-kezpena egin zuen Lekunberriko
futbol zelaian: Infantilen talde bat, alebinetan bi talde
(neskena alde batetik eta mutilena bestetik), kadeteen
taldea, jubenilena eta erregionaleko talde bat. Beraz, guztira
sei talde arituko dira aurten.
Satrustegi Garzia, Xabier 01:19:29
Arraztio Saralegi, Ander 01:24:46
Ijurko Saralegi, Mikel 01:28:18
Soroa Onsalo, Angel 01:30:03
Garmendia Goikoetxea, Xanti 01:32:58
Garmendia Goikoetxea, Iñigo 01:32:58
Malkorra Araolaza, Iñaki 01:33:26
Porres Juaristi, Asier 01:41:00
Zubillaga Goikoetxea, J.Miguel 01:58:43
3
9
24
28
40
41
45
85
136
HERRIA SAILKAPENAIZEN-ABIZENAK DENBORA
Betelu
Betelu
Lekunberri
Lekunberri
Betelu
Betelu
Larraun
Larraun
Betelu
Maratoia hasi aurreko momentua. Arg.: Francisco Javier Garciarena
KULTURa
Abuztuan Cultur programaren barruan
Brincadeira taldeak erritmoz betetako
ikuskizuna eskaini zuen Lekunberrin.
Bartzelonatik etorritako taldearekin izan
ginen eta horra hor bertan jasotakoa.
Taldea Bartzelonan bertan sortu zen...
Bai, oso modu sinplean gainera.
Igandero bertako parke batean jendea
biltzen zen perkusioa jotzeko. Estilo
ezberdina zuen jendea zen, garrantzi-
tsuena gozatzea eta momentu hori
elkarrekin partekatzea zen. Horrela
talde bat sortzen hasi zen kalean
baimenik gabe jotzeko debekua iritsi
zen arte. Orduan entsaiatzeko leku bat
bilatu behar izan genuen eta horrela
sortu zen Brincadeira.
Brasilera egindako bidaiak nolabait
taldearen norabidea erabaki zuen.
Zergatik?
2008an bidaiatzen hasi ginen, Frantzia,
Teruel, Iruñea etab. Bestalde, Publikoaren
Saria irabazi genuen Haizetara
Nazioarteko Kaleko Musika Jaialdian.
Dena oso azkar gertatu zen eta kosta egin
zitzaigun hori dena barneratzea. Brasilera
joatea gu bezalako talde batentzat oso
bidai polita zela aurreikusten genuen,
baina bertara iritsi ginenean nolabait au-
rretik genuen ikuspegia zabaldu egin zen
eta jarraitu nahi genuen bidearen
erantzun asko aurkitu genituen bertan.
Erabaki zailak hartu behar izan genituen
momentu hartan, onartu egin genuen
ordura arteko zikloa amaitu egin zela eta
berriro hasi ginen ongi egindakoak eta
akatsak kontuan hartuta.
Tailerrak ere antolatzen dituzue...
Batukada taldeetan, eskoletan eta
haurrei tailerrak ematen dizkiegu,
presondegietan eta ezintasunak
dituzten pertsonekin ere lan egiten
dugu. Denok daramagu modu batean
edo bestean perkusioa barruan, gakoa
aurkitzen jakitea da eta hori da
Brincadeiraren lana.
Taldeko kide guztiak Bartzelonakoak
zarete?
Bartzelonakoak eta han ingurukoak
gara denak.
Ez da ordea Nafarroara zatozten lehen
aldia... Zer moduzko esperientzia izan
zenuten Lekunberrin?
Lehen aldiz leku ezezagun batera joa-
ten zarenean inoiz ez duzu jakiten zer
gertatuko litekeen eta guretzat erronka
bat izaten da, motibazio bat.
Lekunberrin publiko parte hartzaile bat
aurkitu genuen, eta ikuskizuna hain
zuzen konexio horretaz elikatzen da.
Hainbeste baldintzatzen du horrek,
gure hasirako egitura osoa alda deza-
keela. Inprobisazioaren efektua erraz-
tasunez sortu ohi da, halakoetan.
Non aurkitu duzue zuen musikarekiko
publikorik emankorrena?
Ziurrenik kaleko ikuskizunak sustatzen
dituzten Jaialdietan. Aurten Rumanian
publiko ikaragarri ona aurkitu dugu,
baita Bilboko Gau Zuria Jaialdian edo
Pontevedran ere.
Nola definituko zenukete zuen
estiloa?
Estilo konplexua da, hainbeste estiloren
eragina izanik... Hamaika erritmo esan
ahalko nituzke baina hitz bakar bat
bilatu beharko banu gure estiloa
definitzeko hori BRINCADEIRA da.
“Denok daramagu perkusioa barrenean”
Brincadeira taldearen erritmoek jenderen jakinmina deitu zuten. Arg.: Juan Antonio Garaikoetxea
- 27 -
Izena ikusita, batzuk dagoeneko gaizki pentsatzen ariko
zarete, baina helburu zaila duten onddo batzuez hitz egiten
ari gara. Izan ere naturan putreek, ugatzek eta bestelako ani-
maliek deuseztatzeko gai izan ez direnak desegiteko funtzioa
dute. Hildako animalia batzuen hondakin gogorrenak onddo
batzuek soilik birrintzen ahal dituzte. ONIGENA QUINA
espezieaz hitz egi-
ten ari gara, bi
milimetroko txorte-
na eta txapela
duten onddo zuri
txikiak dira eta
aipatu bezala zelai
eta basoetan dau-
den hildako ani-
malien hondakin
gogorrenak desegiten
dituzte. Adibidez, aharien
edo behien adarrak, zaldien
apatxak eta antzekoak.
Askotan onddoez hitz egi-
ten dugunean, janari go-
xoetan pentsatzen dugu eta
ez izaki hauek naturan eta
gure bizitzan duten garrantz-
ian. Garagardoaren, ar-
doaren, ogiaren eta legami-
azko pastelen hartzidura
prozesuan parte hartzen
dute, baita gazta batzuetan
eta industria farmazeutikoan
penizilina bezalako far-
makoak egiterako orduan
ere. Gure inguruan natu-
raren kontrola zuzentzen dute, eta ez da handikeria hori
esate, hala da.
Basoan, ekaitz baten ondorioz zuhaitzetatik adarrak
erortzen direnean, hurrengo urterako, eroritako adar eta
hosto horiek desagertuta egongo dira eta ez da izaten
bertatik udaleko garbitzaileak pasa direlako, baizik eta onddo
hauek euren funtzioa bete dutelako, basoak garbi man-
tentzea.
Basoan animaliaren baten hondakinak aurkitzen dituzue-
nean, arreta jar ezazue ea onddo hauek deuseztatze lanetan
dabiltzan, ikaragarria da. - 28 -
> Julio Calonge
Askotan ohartarazi digu Juliok onddoek naturan betetzen duten paper garrantzitsuari buruz,baina oraingoan funtzio berezia duten onddoez hitz egingo digu.
Adarren kontrako onddoak
LURRAK EMANAinguruko zizak
Calo
pu
se
do
on
dd
oh
an
ka-ed
erra
Onddoak lanean ari dira ahari honen adarretan, pixkanaka pixkanaka guztiz desegingo dute.
- 29 -
Eguraldiari dagokionez uda portatu zaigu eta baratzan fruitu
ugari izango dugu, hortaz bildu eta txukun gorde behar
ditugu. Fruitu hauek, tomateak, kalabazak, kalabazinak,
piperrak, babarrunak, sagarrak, kiwiak, ... bildu eta etxean
zenbat eta denbora gehiago irautea nahi dugu usteldu gabe.
Hortaz, etxean toki aproposa bilatu beharko dugu egoera
onean manten daitezen ahalik eta denbora gehien, hau da,
toki freskoa, iluna eta hezetasun gutxirekin. Baina, honez
gain, fruitu hauek baratzetik noiz biltzen ditugun ere kontuan
izatea komeni da, hau da, ilargia gorantz doan fruitu egune-
tan bilketa egiten badugu, beraien propietateak denbora
gehiagoan mantenduko dituzte. Urrian baditugu zenbait
egun aproposak bilketa lan hauetarako, 11 arratsaldea, 12
goiza, 19, eta batez ere, urriaren 20a.
Bestalde, negura begira ere baratxuriak eta babak bezalako
landareak ere ereiten dira. Lan honetarako urria eta azaroa
dira aproposenak. Urriaren 13 edo 14 goiza aproposak dira
baratxuriak ereiteko, eta urriaren 20a babak ereiteko.
Bestalde, urriaren 16a oso aproposa dugu hostoa motako
landareak ereiteko.
Negura begira prestatu behar dugun beste zeregin bat
sutarako egurra pilatzearena izango da, eta egur hau ahalik eta
lehorrena egon behar da su ongi egin dezan. Kanpotik lehorra
baina barrutik ere lehorra egon behar da, hau da, arbolaren
izerdia beherantz badoa lehorragoa egongo da gorantz badoa
baino. Orduan, ilargia beherantz doan egunak aukeratuko
ditugu, eta lore egunak badira hobe. Beraz, arbolak botatzeko,
urriaren 7a, 24 edo 25a izango lirateke egunik aproposenak.
UrriaUdazkenean sartu gara eta negura begira gure erreserbak hornitu behar ditugu.
ZERUAK ESANA> Andoni Tolosa
egutegi biodinamikoa
Egun batzuetan ordua agertzen da, egun horietan, ordu hori arte landarearen atal horri mesede egingo diogu eta ordu horretatik aurrera beste bati.
Agertzen den egunetan landare bati mesede egitea nahi bada, ez da komeni ezer egitea, aldiz kalte egin nahi bazaio egun horietan egin
behar da egin behar dena, moztu, edo atera, ...
Ilargi berria Ilargi betea
Hostoa
Sustraia
Lorea
Fruitua
Letxuga, eskarola, zerba, porrua, aza, pe-rrexila, belar usaindunak, ...
Patata, azenarioa, arbia, tipula, baratxuria,erremolatxa, ...
Brokolia, eta apaingarri modura erabiltzenditugun lore guztiak.
Fruta-arbolak, tomateak, lekak, babak,artoa, kalabaza, kalabazina, ...
1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31
URRIA
Lorea Lorea Fruitua
Fruitua
Sustrai 16:00Lorea
Fruitua 15:00Sustraia
Lorea 11:00Hostoa
Lorea
Hostoa Hostoa Fruitua 19:00Lorea
Hostoa Hostoa Hostoa 13:00
Fruitua Fruitua
Sustraia
Sustraia Sustraia Sustraia
Sustraia
Fruitua
SustraiaSustraia
Fruitua 14:00Sustraia
Fruitua 16:00Sustraia
Lorea 12:00Hostoa
Sustraia
Fruitua Fruitua
Badira urte batzuk gure eskualdera
etorri zinela bizitzera...
Bai, ni Iruñean jaioa naiz baina izango
dira hamahiru urte honera etorri nin-
tzela, lehenengo bi urteak Baraibarren
eman nituen bertako ostatuan lanean
eta gero Lekunberrin. Egia esan oso
gustura nago hemen.
Orain masajista lanetan hastekoa
zara, nolatan?
Hala da, ni ostalaritzan eta urte askoan
harategian lan egindakoa naiz, baina
masajeen ikastaro asko egin izan ditut
oso gustukoa dudan gauza bat delako.
Orain arte ez nuen profesionalki prakti-
kan jartzeko pausoa eman. Bi urte
daramatzat langabezian eta aukera
polita dela uste dut bizitzen ari garen
garai xelebre hauetan.
Zehazki zein ikastaro egin dituzu?
Iruñeako Surya Eskolan kiromasajeko
lehenengo eta bigarren kurtsoak egin
nituen, ondoren oinetako erreflexote-
rapiaren ikastaroa eta Shiatsu izeneko
japoniar teknikaren ikastaroak egin
nituen. Azkenean teknika ezberdinak
ikasten dituzu eta bakoitzaren manipu-
lazio zehatz batekin gelditzen zara.
Bestalde, sendabelarren inguruko hain-
bat ikastaro egindakoa naiz eta nire
zerbitzuetan nik neuk belar naturalekin
egindako ukenduak erabiltzen ditut.
Zer da oinetako erreflexoterapia?
Arazo organikoak tratatzeko modu bat
da, oin-zolan egiten diren masajeen
bidez min ematen duten puntuak bila-
tzen dira eta gure oin-zoletako erreflexu
puntuen bitartez min hori tratatu egiten
da eta emaitza onak lortzen dira.
Zein zerbitzu eskaintzen dituzu?
Erlaxatzeko masajeak eta zirkulaziora-
ko masajeak ematen ditut. Ni ez naiz
fisioterapeuta eta beraz ezinezkoa
zait lesioak tratatzea baina kontrak-
turen aurrean oso lagungarriak izan
daitezke masaje hauek. Reiki teknika
ere eskaintzen dut, hau da unibertsoko
energiak eskuen bidez transmitituz
esaterako eguneroko estresari aurre
egiteko baliagarria dena. Askotan
estresa izaten baita gorputza zurrun-
tzen gaituena. Bestalde, azaleko ederta-
sun tratamenduak ere eskaintzen ditut.
Etxez etxeko zerbitzua da ezta?
Bai. Eskualdean badira zerbitzua euren
lokaletan ematen dituztenak eta nik
etxetik bertatik mugitu gabe jasotzeko
aukera eman nahi dut. Pixkanaka hasi
naiz mugitzen, Ayestaran Hoteleko edo
landa-etxeetako bezeroak izan ditut
adibidez eta oso pozik nago.
Orduan bertakoak ez ezik turistak ere
animatzen dira?
Bai, azken batean oporretan egonik
beti errazagoa da zure buruari kapritxo
bat ematera animatzea eta jabeentzako
ere eskaini dezaketen zerbitzu gehigarri
bat da. Ni nire esku-ohearekin joaten
naiz eta logelan bertan eskaintzen diet
zerbitzua. Ez da oso garestia, baina egia
da hemen ez gaudela erlaxatzeko masaje
bat jasotzera ohituta plazer hutsagatik.
Adineko jendearentzako tratamendu-
ak eskaintzen al dituzu?
Bai, noski. Adineko pertsonei mugikor-
tasuna lantzen laguntzea oso garran-
tzitsua da, hortik dator ere etxez etxe-
ko zerbitzua eskaintzearen ideia. Modu
natural asko daude artrosisak bezala
gorputza zurruntzen duten gaixotasu-
nak arintzeko.
Informazio gehiago:
680 302 484 /
- 30 -
ekinarenEKINEZ
“Oin-zoletako erreflexupuntuen bitartez mina tratatu daiteke”
Caminok argi du gero eta kontzienteago garela ukimenarengarrantziaz eta masajista lanetan hasi berria da etxez etxekozerbitzua eskaintzen.
>> Camino Garralda
Camino zure etxera joango da horrenbeste behar duzun masaje hori ematera.
agend
a
urria
Osteguna 10
merkatu txikia
- Primerako eskaintza!!Baraibarko Aralar Zalditegiakoso ongi hezitako zaldia etazela-behorra saltzen ditu.Gainera esperientziarik ezbaduzu zaldi gainean ibiltzeneta behar bezala zaintzenerakutsiko dizugu. 948504214.
SALGAI
- Emakume bat prest,Lekunberrin, edozein motakolanetan aritzeko: etxeak gar-bitzeko, adineko pertsonakzaintzeko. 948 604659
LAN BILA
kontuTXIKIAK
Kantina Rock: 11:00etan Viejo Taylor.Sarrera 5 €.
Larrialdiak...................112
Araizko osasun etxea...948513040
Telefono zenbakiak
Beteluko osasun etxea...948513300
Lekunberriko osasun etxea...948504208
Leitza: Taloaren Eguna.6
5BESTERIK
- Txatarra biltzen da.Paletsak salgai eta portemerkeak. 629410007
ADI!Merkatu Txikian sartzeko publizitate eskariak bi hi-labetez egongo dira jarrita, ondoren kontrako abisurikjasotzen ez badugu kendu egingo ditugu.
Leitza: Jardunaldi mikologikoak
Kantina Rock: 20:00tan Eric Fuentes.Sarrera 5€.
6
Lekunberri: Jardunaldi mikologikoak20
Kantina Rock: 23:00etan Dawn Of TheMaya. Sarrera 5€.
25
Uitzi: 12:00tan “Orixeren bide zaharberrietan” ikuskizuna.
27
21-27
12:30 Meza 14:00 Jubilatuen bazkaria
ondoren musika20:00 Suziria20:05 Zezensuzkoa
Txaranga Iraunkorrak
22:30 Gazteen AfariaKarpan
24:00 Musika… Ukatu, DJBull, DJ Elepunto
Ostirala 11
Lekunberriko jaien egitaraua:
9:00 Diana12:00 Suziri Txiki
2012an Jaiotako zapien banaketa
12:15 Puzgarriak13:00 Patata tortila lehi-
aketa14:30 Herri bazkaria,
bingo, jokuak16:30 Puzgarriak Alde
Zaharrean17:30 Pilota Partidak19:00 Pintxo Eguna
Lekunberriko tabernak eskeinita
20:00 Mus Txapelketa Jubilatuetan
23:00 Musika KarpanSkakeitan, Willis Drummond, Cobra, DJ Elepunto
Larunbata 129:00 Diana
11:00 Meza12:00 Dantzari txikiak
tirikitrauki,herriko plazan
13:00 Aizkolariak plazan14:00 Ajoarriero lehiaketa
Euskaldunan16:30 Aitzur jaurtiketa
antiteatroan17:00 Pilota Partidak17:00 Sokamuturra eta
poniak19:00 Bertsolariak karpan20:00 Kale antzerkia, ma-
labareak eta su arti-fiziala. Ainhoa pare-an hasiko da.
23:00 Musika karpan, Zartako-k, Porco Bravo.
23:00 II. House Gaua Izar tabernan.
Igandea 13
9:00 Diana11:00 Meza11:30 Ardo Eguna Gazte
Asanbladako BatukadaPuzgarriak eta txutxu trena
12:00 Erraldoiak16:30 Puzgarriak eta
txutxu trena17:00 Pilota Partidak17:30 Malloak dantza
taldea herriko plazan
19:00 Chucín Ibañez herriko plazan
AGENDA: 12:00tan “Orixeren bide zahar berri-etan” ikuskizuna.
Arruitz
Etxarri
Intza
Baraibar
Uitzi
Irailean ere eskualdeko hainbat herritan festak ospatu dituzte. Aizkolariak, haurrentzako puzgarriak, dantzariak, musika... Denetarik eta denentzako ekitaldiak izan dira!