MACROINVERTEBRADOSINDICADORES DA CALIDADE DA AUGA

Material de mostraxeLupa.Bandexa.

Rede de macroinvertebrados ou coador.

Botas de auga de caña alta ou vadeador.Luvas.

Claves e ilustracións de identificación.

Táboa de valoración da calidade da auga.

SELECCIÓN DA ZONA DE MOSTRAXE .Hai que ter en conta:— Que sexa de doado acceso.

— Se é posible, que corra a auga.

— Intentar que sexa unha zona con diversidade de hábitats

— Que teña zonas que non sexan demasiado profundas para poder meterse cunhas botas de auga.

PASOS A SEGUIR PARA TOMAR AS MOSTRAS

1-Localización do noso tramo.

2-Analizaremos os microhábitat que atopemos no tramo. Fondos rochosos, areosos ou fangosos, raíces e vexetación mergullada, acúmulos de follas ou madeira morta.

3-Colleremos a rede e as bandexas e visitaremos un punto concreto para cada microhábitat .

4-Tomaremos mostras en cada un destes microhábitats

5- Envorcaremos o contino da rede na bandexa branca e engadiremos un pouco de auga

Grazas a que coñecemos os requirimentos ecolóxicos das distintas especies de macroinvertebrados acuáticos; podemos asociar a súa presenza ou ausencia a unhas determinadas características de calidade da auga.

Normalmente, os índices baséanse na identificación a nivel de familia dos macroinvertebrados, en grupos, seguindo un gradiente de menor a maior tolerancia a contaminación.

Cada familia ten puntuación que oscila entre 10 e 2.

INDICE DE MACROINVERTEBRADOS

O índice de macroinvertebrados extráese da seguinte referencia :

García F., Puig A.. Día Mundial del Control de la calidad del Agua. Ministerio de Medio Ambiente Rural y Marino. Edita Adecagua, 2008).Baseado nos traballos de Alba-Tercedor que pode consultarse na siguiente referencia:

Alba-Tercedor,J. MACROINVERTEBRADOS ACUATICOS Y CALIDAD DE LAS AGUAS DE LOS RIOS, IV Simposio del Agua en Andalucía ( SIAGA), Almeria, 1996, vol. II: 2

Dípteros

Puntuación: 2

Mosquito

Quironómido

Odonatos

Teñen a cabeza máis ancha que o resto do corpo, un abdome longo e delgado e catro ás membranosas transparentes.

Puntuación: 8

Libélula Cabaliño do demo

Coleópteros

As ás dianteiras (primeiro par de ás) dos escaravellos están transformadas en duros escudos, chamados élitros. Estes forman unha armadura que protexe a parte posterior do tórax, incluído o segundo par de ás, e o abdome. As ás anteriores non son usadas no voo.Puntuación: 4

Ditisco

Escribano

Heterópteros

Teñen as ás anteriores parcialmente endurecidas (élitros), coa parte basal dura e a apical membranosa.

Puntuación 4

Escorpión de agua

Nadador de espaldas

Zapatero

Efemerópteros

Teñen ás membranosas que non poden plegarse sobre o abdome e mantéñense en posición vertical, e dous ou tres "colas" (cercos) na extremidade do abdome.

As efémeras presentan filamentos abdominais e branquias sobre o abdome.

Puntuación: 8

PlecópterosTamén chamados “moscas das pedras”, posúen unha metamorfose onde os estados ninfales son acuáticos e os adultos voadores. As ninfas son aplanadas, con aparello bucal masticador e teñen longos cercos e antenas.

Os adultos son relativamente grandes, con catro ás membranosas que en repouso se encartan sobre o abdome. Os adultos tamén posúen cercos e antenas longas. As larvas son carnívoras. Aliméntanse de oligoquetos, crustáceos, larvas de outros insectos, etc.

P

Perla madritensis

As larvas habitan ríos libres de contaminación, con auguas rápidas, frías e ben osixenadas sobre fondos de pedras. Os adultos non se alonxan moito deses medios.

É unha especie moi esixente en canto a calidade das augas, polo que pode utilizarse como indicadora de contaminación. Constitúe un importante recurso trófico para as troitas e outros peixes de augas continentais.

Puntuación dos plecópteros:10

TricópterosCaracterízanse por presentar dous pares das ás cubertas de pelos que, en posición de repouso, se pregan sobre o corpo en forma de tellado.Fabrican un estoxo característico a base de pedras, areas ou paus unidos.

Puntuación: 8

Hirudíneos

Sambesuga

Os hirudíneos (Hirudinea) son unha clase do filo anélidos, coñecidos popularmente como sambesugas. A gran maioría de especies son de auga doce. Poden medir 20 cm e pesar ata 30 g. Hirudo é capaz de tragarse enteira unha lombriz tan longa como el. Son depredadores e aliméntanse de pequenos vermes, gasterópodos, crustáceos, larvas, cágados, crías, etc.

Puntuación: 4

Oligoquetos

Miñoca de auga

Puntuación 2

Crustáceos

Corpo com caparazón e máis de 3 pares de patas articuladas, da orde Crustáceos.

Son os únicos artrópodos con dous pares de antenas, teñen polo menos un par de maxilas e pasan por períodos de muda e intermuda para poder medrar.

Puntuación 5

Gambas

Moluscos

Limneídos

Ameixas

Planórbidos

Ancílidos

Cuncha calcaria secretada polo manto. Pé muscular.

Un órgano de alimentación chamado rádula formada por ringleiras de dentes quitinosos.

Puntuación 5

RESULTADOS OBTIDOS

A puntuación de cada grupo que aparece na mostraxe,

súmase e compárase coa táboa para obter o índice de calidade.

TÁBOA DE PUNTUACIÓN

RÍO TRABACONCELLO DE LOUSAME

MOSTRA DO LUGAR DE VILACOBA23 ABRIL-2010

PUNTUACIÓN 53.

CALIDADE DA AUGA: MOI BOA

TAXÓNS

PRESENTES

PUNTUACIÓ

N

Efemerópteros 8

Plecópteros 10

Tricópteros 8

Odonatos 8

Coleópteros 4

Heterópteros 5

Crustáceos 5

Moluscos 5

PUNTUACIÓN

FINAL

53