MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi...

43
MACHIUITA 6 MUCHACHITO

Transcript of MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi...

Page 1: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

MACHIUITA6MUCHACHITO

Page 2: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 3: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 4: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

EDICIONESINSTITUTO NACIONAL DE CULTURAColección medio pollitoDerechos Reservados INAC,apartado postal 662Panamá zona 1, Panamá,Primera edición : febrero, l979,1000 ejemplares .

EDICIONES INAC

COLECCIÓN MEDIO POLLITO

Dibujos. Armando OloguagdiHecho en Panamápor los talleres de Imprenta de la Nación, INAC .

Page 5: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

ARYSTEIDES TURPANA

MACHIUITA

MUCHACHITO

Page 6: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 7: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

DEDICATORIA:

a felicia y a antonio,

mis cómplices .

AGRADECIMIENTO

a Flordelis de Erhman, Lino Smithy a Ana Montalván, todos delCEDECANI, de la UniversidadNacional, por haber puesto en

buena ortografía algunas de laspalabras de este poemario.

/Muro/

Page 8: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 9: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

NAPI NUSA

Napi nusa, napi nusa,bia be nae, napi misa?

Arbaed negse an naedapi,din-don-dan-bato gocha!Guadermumala, librumarde,belabela an aymala ;guensak, boo, baa,bato sunna an ebiseye ;bake, atal, nergua,bato sunna an narmakeye ;gugle, baabak, bakebak,ambese sunna an ebiseye .

Napi nusa, napi nusa,Napi nusa, garda uisiye!

NIÑITO, NIÑIN

Niñito, niñín,¿a dónde vas,pequeñín?

A la escuela voy .Ya ha sonadoel din-don-dan .Libros y cuadernosmis amiguitos son ;uno, dos, tres,ya puedo contar ;cuatro, cinco, seis,ya puedo escribir ;siete, ocho, nueve,hasta diez puedo contar .

¡Niñito , niñín,tan sabio el pequeñín!

9

Page 10: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 11: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

Marianela :be uisiemi ibigalasenigua niidaklege?

Sammur naddaeteuile itogedibali .

Marianela :be dake dage,e guallube ogadage,e guallube ogasurdibedegi nayburguidoete .Mandur nabeguad .

MARIANELA 1

Marianela :¿sabes por quéla luna de hoyestá tan pequeñita?

Porque está tristísimano relumbra bien .

Marianela :ven a verla,ven a encender su luz,que si no lo hacesse marchitará solita,la pobre, pobrecita .

1 1

Page 12: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 13: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

MUU

Muu,an gachi ulubalinuchu mimmianga iditimakaleurbedageye .

Emi an nabisebagi ogsa,uauadiki bukua ;siaguagian na oasa,mas¡ gunnesokaligúaan ese gochabali .

ABUELITA

Abuelita,ven a colocaral pie de mi hamacahijitos de nuchu,ven a colocármelos en fila .

Hoy los bañécon perfumadaagua de albahacas ;los sahumécon cacaoy a la hora del almuerzoles di de comer .

1 3

Page 14: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

1 4

Girmar buruidemutikidibaliibya guinnidule dakdidayesokardamala .An ibya aburbisuli

Muu,an gachi ulubali guaenuchu mimmiurbedageye,sianargi batosoo guabunyebukuaye,gabeddinaan ibyaguaguagineaurmakeyolaye,ualaguena dobe an gabe,

dobe an gabe .

Dicen que en las noches rondanlos espíritus del mal,aguaitando a todoscon desmesurados ojosy no quiero sufrir de pesadillas .

Abuelita,apresúrate en colocaral pie de mi hamacahijitos de nuchu *,que ya en el braseroarden los carbonescomo el sueñoen mis pupilas,y dormir solo me aterra,

me aterra.

* Nuchu : talismán configura humana,hecho en maderade balsa .

Page 15: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 16: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

1 6

ARBAEDISordamala :dage, dage,uied iblogeduachimosa .Sapurbalisapiginesikuimalaoymakde ;ammamalanegaginesapanmalaogumakde ;babamalaulugineúa dummagansoenade .Sordamala :dage, dage,arbaedsenaed mosa,uied iblogeduachi mosa .

EL TRABAJO

Camaradas :vengan, vengan,es hora de matarla pereza .Ya en el bosque pían,pían los pajarillossobre las ramas ;las madresencienden fogatasen las casas ;los padresse van de pescaen cayucos ligeros .Camaradas :vengan, vengan,vamos a la escuelita,es hora de matarla pereza .

Page 17: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 18: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

1 8

MELLE URUEYE

Baba, melle anse urueye,nana, melle anse urueye,andi be gabe suli sae sulileye,ar gusgu, anmardina,uasamala boe bidar itodaeye :anmar ibyanisaginebemar guagedinaselegemaymogadaeye .

NO TE ENOJES

No te enojes, papacito,no te enojes, mamacita,si no les dejo dormir.Es propio de los niñinesen las noches llorar,que el llorar de los niñoses la voz y es el gritodel amory nada más .

Page 19: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 20: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

20

MARIANELA II

Marianela,niiskua bur emarbayeer itogedimimmi na saebieyebe salonse nanaegalayeibmal bese durdakebieyee garda odurdakedga be saebieyear bede garda odurdaked bur emarbayeer daklegediteye .

Marianela,la estrella más bonitaquiso ser una niñitapara venir a tu clasey aprender muchas cositas,quiere tenerte por maestraporque entre todas las maestras,tú eres la maestra más bonita .

Page 21: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

-/_ dr

tir,

011

Page 22: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

22

OGOBA BURUIGANADINA

Ogoba buruiganadina boebukuayee uagaladi ber osumbamakdeye,uile itogedibali ber dirbimadeye,e uka ber ogutumakdeye .Ogob buruidina danakua boebukuaye-na bega soge suliualiye- .Ogob burui ibya nisadina aryodeyolaye,Golombia yalasega ebipiledeye .

LOS COQUITOS ESTAN LLORANDO

Los coquitos están llorandocon sus caras arrugadas,tienen la pena redonday chocolate la piel ;amontonados en bodega-ay, míraloscómo lloran-cómo lloran los coquitos,los coquitos que se vana las tierras colombianas .

Page 23: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

1

Page 24: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

ACHU NUGAR UINI

Achu nugar uinichakacha, chakacha,golemay yechakacha, chakacha ;demar birgiburua bali golemay ye,chakacha, chakacha .

chakacha, chakacha,e achu nugar uinigolemay ye,chakacha, chakacha ;chakacha, chakacha,Nele Gamdule gammuginee achu nugar uinigolemay ye,chakacha, chakacha .

24

COLLAR DE DIENTES DE PERRO

Un collarde dientes de perro,sonandochacachá, chacachá;chacachá, chacachá,iba por sobre el maral viento, sonando,chacachá, chacachá .

Biladorgan nadapidi bali, Los revolucionarios iban,chacachá, chacachá,con su collarde dientes de perrochacachá, chacachá ;chacachá, chacachá,sonando, en el cuellode Nele Gamdule,el collar de dientes de perro,chacachá, chacachá .

Page 25: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 26: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

26

MOLA GINNIDI

Mola ginnidi an nikaBila Ibagi yoegala .

Sordamala guillalileabargine an guirmogoe,ueliguar an itogoe .

Bila Iba yolesalemola ginnidi an yomogoe .

CAMISITA ROJA

Tengo una camisita rojapara el día de la Revolución .

Cuando dancen los camaradas,junto a ellos muy ufanotambién me verás danzar .

Estrenaré mi camisita rojael día de la Revolución .

Page 27: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 28: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

2 8

MOGIR BE DAKAR SOGELE

Mogir be dakar sogele,mer gaedgi binsaoeye,susu bibi guagedinamola arad¡ yoidiyena Guna Yaladakemaynadapiye .

CUANDO VEAS UNA NUBE

Cuando veasuna nube pasar,no la quieras detener,el corazón de niñín,vestidito de azul,quiere su paísrecorrer .

Page 29: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

-7 0C

Page 30: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

30

Mutíkidba,gabsokalil,an uu gachi ulubali,nuchu mimmi,an gabedinakulege dageye .

An guiligua gabidmis¡ nagabaliye,an dadadian muu booasa noorgormay.

SERENATA

Oscurece .Me dormito .Hijitos de nuchu,*vengan yaa mi hamacaque ya vamos a dormir .

Dormiditos estánel perico y el gatito ;mis abuelos-los dos-roncantambién .

*Nuchu : talismán configura humana,hecho en maderade balsa .

Page 31: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 32: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

32

ITOGEDI IBAMALA

Núibagine an bab dinasapurbali nonigúaulachuy anga sobragammi bipi ga mesisa .

Malibagi baneginedemargi an osiirmaksadapudapu balugineselemay uarguen gusa

Milibagi, achurgine,an neg nabagudi an daksaúa dummadisorba nay .

LOS DIAS DE LA SEMANA

El Lunes, papitoal llegar del monteremo y piragüitame talló en madera .

Amaneció Martesy solté sus amarras ;flotando en el mar,surcando se fue .

Al tercer día, Miércoles,cerca de mi casita,yo la vi rondando,huyendo asustadade un enorme pez .

Page 33: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

Gúibagigannal arbi•

solagi yarbi maysela bipi sundaklege

Bileriba mosgudinamagatbali unni an daksa,burua abargi dutu yobi•

bubadi guilenay

Sabanagi niiskuamalaolo mola na yosmala :"ulu bipi nonikoeitisega" sogsamala .

Dada Ibedi Dummigine•

gurgina obatisayarbi dule ulachuyan ¡be aturimksa .

Otra vez,volvió el Juevesy enroscadoen su popaiba un grumete anguila .

Al llegar el Viernesen el horizonte estabadanzando como las florescon su cuerpo al viento .

Las estrellas del Sábadose vistieron con su blusa dorada :"llegará hasta aquíla piragüita" se dijeron .

El Domingo, Abuelo Solextendió su gran sombrero ;pero aquel grumete anguilase robaba mi piragüita .

33

Page 34: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 35: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

ACHU DODOKUA

An achu dodokuasaegua anibe burguisaye,mali ganna, mali ganna,guabin sui, guabin sui .Apaya! Núe uile daklean beg sogedde!

Nele,bedi bela ibmala uisisogeye,bedi gabgine nega

balidakeyolaye,saegua mutikitibali doa Nia

Gambanusnega sichidigine arbakegua

arbiye,anidina bese egiseyolaye.

EL PERRITO

Ayercito no másmuerto amaneció mi perrito,estiraditas las patas,magullada la lengua .¡Oh! El pobre .¡Qué calamidad!

Puedes decirme tú, nele, * i,que todo lo sabes,que todo lo sueñas,¿quién fue el Duende Zonzoque amparado por la nochepor aquí husmeando estuvo?

35

Page 36: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

3 6

An achu dodokua uruedola,bedi angala bali uskuinmala,arimala, uedarmalade,seedi saosuliye,degi soggudina .anidi begala uichub ulubalidemala nagabalinega dake suliualiye ;be olo guage núedi galabanesibu guiledianidi begala omemmermakeyolaye .

Oh, perrito de largos ladridos,cazador de las ardillas,de la iguana y del sahino,sombra de ¡caco te doyaquí en la arenilla del mar,y danza de gaviotaspara tu fiel corazón .

*Noto : sabio con poderesespeciales para curar,interpretar sueños, preverel futuro . Nele Garridule fueun gran sabio .

Page 37: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

1

Page 38: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

3 8

CRUCES IGALABALINakrus igalabalidinamoli yargan biliginegungi dulemalibe aturimasatimalaebipieyola nasamalayeandi bega sogesuliualiye.Imperialistamaladinasaedibali Conquistadormalanana Ispanya machimalayee cañónmaladina sibgana nakrusmala¡ti napagine osuichuymaksamalaye .

POR EL CAMINO DE CRUCES

Por el camino de Crucesrecua de mulas pasó,cargando en su lomooro robado a los indios .Ay, sólo cruces dejaronlos cañones de los Conquistadores,imperialistas de ayer,hijos de madre España .

Page 39: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

Sagir igalabalidinaConquistadormaladina amba garmakediiyolayeanmal Dii Igargine mani bisenai be dakesuliualiyeamba atursaediyolamalayeandi bega sogesuliuaiiye .Conquistador maladinaemitibali Imperialistamala nugayolayeUncle Sam nigamalayee cañónmaladina sibgana nakrusmala¡ti napagine osuichuymaksamalaye .

Por el camino de Chagreslos Conquistadores siguen pasandocon el dinero robadoque sacan de mi Canal .Ay, todavía dejan cruceslos cañones de los Imperialistas,conquistadores de hoy,sobrinos de Uncle Sam .

39

Page 40: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

40

Nakrus igalabaladina,Sagir igalabaladina,bandido bukidara nanaebukuayolamalaye ;¡bu saergebeye,be istarad dule e bander ulubalibe olo bosumba vega na be sii dakalileye?

-Biladuleganaga na obinye saesuliualiyeDada Uraka yobi na buba saesuliualiye-- .

Por el camino de Cruces,Por el camino de Chagres,muchos bandidos transitan ;¿qué hacercuando se está en casitabajo la sombrade la bandera de tu enemigo?

-Volverse guerrillerocomo el abuelo Urracá- .

Page 41: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando

INDICE

Napi nusa - niñito, niñín 9Marianela1 11Muu - abuelita 13Arbaedi - el trabajo 16Melle Urueye - no te enojes 18

Marianela II 20Ogoba buruiganadina- los coquitosestán llorando 22Achu nugar uini - collar de clientesde perro 24Mola ginnidi - camisita roja 26Mogir he dakar sogele - cuando veasuna nube 28Serenata 30Itogedi ibamala - los días de la semana 32Achu dodokua - el perrito 35Cruces igalabali - por el caminode Cruces 38

Page 42: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando
Page 43: MACHIUITA 6 MUCHACHITO - bdigital.binal.ac.pabdigital.binal.ac.pa/bdp/machiuita.pdf · susu bibi guagedina mola arad¡ yoidiye na Guna Yala dakemaynadapiye. CUANDO VEAS UNA NUBE Cuando