M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako...

28
MIREN MATIAN MIREN EN MATIA

Transcript of M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako...

Page 1: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

MIREN MATIANMIREN EN MATIA

Page 2: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

©AUTOREAK / AUTORESIÑAKI SAINZ DE MURIETAMARIA ETXEBERRIAAMAIA ARISTEGUICARMEN RUIZARANTXA I.

©ILUSTRATZAILEA / ILUSTRADORA: SOFIA HERBÓN

deposito legal: SS-01370-2019ISBN: 978-84-09-17338-9 www.matiazaleak.euswww.matiafundazioa.eus Editado por Matia Fundazioa - MatiaZaleak Fotocopiar este libro o ponerlo en red libremente sin la autorización de loseditores está penado por la ley.Todos los derechos reservados. Cualquier forma de reproducción, distribución,comunicación pública o transformación de esta obra solo puede ser realizadacon la autorización de sus titulares, salvo excepción prevista por la ley.Diríjase a Matia Fundazioa. Camino de los Pinos 35- Donostia 20018

©COPYRIGHT MATIA FUNDAZIOAcódigo registro 1912102653321

Page 3: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

MIREN MATIAN

MIREN EN MATIA

Page 4: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

Heldu da larunbata! Gora! Gaurkoa oso egun bereziada, nire ikastolako klasekideekin Matia Fundaziora noaeta, nire amoña eta bere lagunak bisitatzera. Ikastolanerreportai bat egitea eskatu digute eta ideiarekinerabat txoratuta nago. Gainera, astero joaten naizenezikustera, anfitrioiarena egitea tokatzen zait. Aupa!

¡Ya ha llegado el sábado! ¡Viva! Hoy es un día muyespecial, porque voy a Matia Fundazioa con miscompañeras de clase, para visitar a mi abuela y a susamigas. En el colegio nos han pedido hacer unreportaje y estoy súper emocionada. Además, comosuelo ir a verla todas las semanas, me toca hacer deanfitriona. ¡Yupi!

Page 5: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 6: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

Bisitatu nuen azken aldian, nire adinekoa zenekohainbat haur-jolas erakutsi zizkidan. Kinaz hitz eginzidan, bingoaren antzekoa den mahai-jolasa,tortolosetaz, tokaz eta abagunean jokatzen zutenbeste hainbat gauzetaz. Hori gutxi balitz, berak zuenbezalako diaboloa oparitu zidan! Ezin asmatu zeinpolita den!

La última vez que la visité, me enseñó varios juegos alos que ella jugaba cuando tenía mi edad. Me habló dela kina, que es muy parecida al bingo, de las tabas, dela toka y de otras muchas cosas a las que jugabancuando tenían ocasión. ¡Incluso me regaló un diábolocomo el que ella tenía! ¡No sabéis lo bonito que es!

Page 7: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 8: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

Ikus dezakezuenez, Lugaritzeko topoaren geltokiangeratu gara, handik oinez hurbildu ahal izateko. Denokgaude, Ane izan ezik. Nire amari iritsi zaion mezuarenarabera, badirudi gaur berandu samar irtengo delaigeriketa-ikastarotik. Beraz, itxoiten dugun bitartean,hobe dugu hemen ondoan dagoen parkera jolasterajoatea. Amak beti esaten dit ez dela osasungarrialuzaroan geldirik egotea; bizitza aktiboa izan behardugula osasun ona izateko.

Como podéis ver, hemos quedado en la estación deltopo de Lugaritz, para ir andando tranquilamentedesde allí. Estamos ya todas menos Ane. Parece quehoy va a salir algo tarde de natación, porque le hallegado un mensaje de aviso a mi ama, así que,mientras esperamos, iremos a jugar al parque de aquíal lado. Ella siempre me dice que no es bueno estarparada mucho rato, que hay que estar activa paragozar de buena salud.

Page 9: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 10: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

Barruan gaude! Ikaragarria da, ezta? Gela bakoitzanorberaren gustuen eta beharren arabera egokitutadago, jangelako menua bezala, pertsona bakoitzaberezia eta paregabea baita.Dakizuenez, lagunak eta familiak bisitan etortzen dira,bai eta pertsona gazteak ere, adinekoen konpainiazgozatzen dutenak, egunero haiekin ikas dezaketelako.Hori bai zortea! Horretaz gain, batzuek konpainiakoanimaliak ere badituzte! Besterik eskatu al daiteke?

¡Ya estamos dentro! Es impresionante, ¿verdad? Lashabitaciones están todas personalizadas según losgustos y necesidades de cada persona, como tambiénlo está el menú del comedor, porque cada persona esespecial y única.Vienen de visita amistades y familias, y también gentejoven que colaboran y disfrutan de la compañía de losmayores, con la suerte de que pueden aprender conellos cada día. ¡Y algunos incluso tienen animales decompañía! ¿Qué más se puede pedir?

Page 11: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 12: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

Begira! Hor da nire amoña! Ines du izena. 90 urte ditueta energiaz beterik dago egunero nahi duena egiteko.—Kaixo Miren! Zure lagunak al dira? Zein jatorrak diren!Sartu nere etxera. Egunerokoan laguntzen digutenneskek prestaturiko gailetak eta txokolate beroa duguzuentzat.—Hara! Zein gela polita duen zure amoñak! Denetarikdauka! Sukaldea eta guzti!—Esan nizuen, ba, baina sinestu ez.

¡Mirad! ¡Ahí está mi abuela! Se llama Inés. Tiene 90 añosy muchísima energía para hacer lo que se propone.—¡Hola, Miren! ¿Son estas tus amigas? ¡Qué majas son!Entrad a mi casa. Tenemos galletas y chocolatecaliente que nos han preparado las chicas que nosacompañan en el día a día.—¡Hala! ¡Qué habitación más guay tiene tu abuela!¡Tiene de todo! ¡Hasta cocina!—Ya os lo había dicho. Pero no me creíais.

Page 13: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 14: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

—Eser zaitezte gurekin eta azaldu, mesedez, zer delaeta elkarrizketatu nahi gaituzue?—Egia esan, oraingo honetan ikastolarentzat eginbehar dugun talde-lana da.—Hori bai ideia ona! Badakizue gu ere ikastolara joanginela? Duela urte asko izan zen, gerra aurretik. NiEtxaide kalean zegoen ikastolara joaten nintzen,beraiek Grosekora joaten ziren bitartean. Gero, denazaildu egin zen. Gerra hasi eta askok beste herrialdebatzuetara ihes egin behar izan zuten.

—Sentaos con nosotras y decidnos, ¿cómo así quequeréis entrevistarnos?—Es que, en esta ocasión es un trabajo para el colegio.—¡Qué buena idea! ¿Sabéis? Nosotras también fuimosal colegio. Fue hace muchos años, antes de la guerra.Yo iba a la de la calle Etxaide, mientras que ellas iban auno del barrio de Gros. Luego, todo se complicó. Estallóla guerra y muchos tuvieron que huir a otros países.

Page 15: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 16: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

—Beste herrialde batzuetara?—Hala da, bai. Errusia, Frantzia edo Ingalaterrabezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, bainanire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman zituenkanpin-denda batean bizitzen, beste ehunka haurrekinbatera. Oso gaizki pasatu zuen, baina, behintzat, ezzituen gerraren estuasunak bizi behar izan.

—¿A otros países?—Así es. Países como Rusia, Francia, Inglaterra… tú nolo llegaste a conocer, pero uno de mis hermanos fueallí. Estuvo tres años viviendo en una tienda decampaña, junto a otros cientos de niños. Lo pasó muymal, pero al menos no tuvo que vivir los estragos de laguerra.

Page 17: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 18: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

—Horren latza izan al zen?—Uf! Gerra izugarria izan zen, baina okerragoa izan zenondoren etorri zena. Gose handia pasatu genuen,benetan. Gauza askoren beharra zegoen.Ez zen erraza izan, ez. Lan asko egin behar izan genuendenok. Askatasun eta eskubide falta handia zegoen.Orain askatasunez egiten dituzuen gauza asko ezingenituen egin, adibidez euskaraz hitz egin.

—¿Tan duro fue aquello?—¡Uf! ¡No lo sabéis bien! La guerra fue terrible, pero fuepeor lo que vino después. Pasamos mucha hambre,mucha. Y había necesidad de muchas cosas.No fue fácil, no. Todos tuvimos que trabajar mucho.Había mucha falta de libertades y derechos. Muchas delas cosas que ahora hacéis libremente, antes resultabaimpensable hacerlas, como por ejemplo hablar eneuskera.

Page 19: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 20: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

—Benetan?—Bai, Miren, bai. Orain daukazuen zortea da aske ikasieta bizi zaitezketela. Aprobetxatu behar dituzue gauregun dituzuen aukerak, hainbat lagunon borroka etatemakeriari esker lortutakoak.

—¿En serio?—Sí, Miren, sí. La suerte que tenéis ahora es que podéisaprender y vivir en libertad. Aprovechar lasoportunidades que tenéis y por las que tantas personasluchamos.

Page 21: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 22: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

—Arrazoi hauengatik nire amak urte asko pasa zituenFrantzian etxera itzuli ahal izan arte.Bitarte horretan nire amoña izan zen nitaz arduratuzena. Lolita deitzen zen. Asko maite nuen, amatxo batbezala zen niretzat.Ba al zenekien nire amak Balentziagarentzat lan eginzuela bere tailerrean?

—Mi madre por estos motivos pasó muchos años enFrancia hasta que pudo volver a casa.Mientras tanto, fue mi abuela la que se ocupó de mí.Lolita se llamaba. La quería muchísimo, como a unamadre.¿Sabíais que mi madre trabajó para Balenciaga en sutaller?

Page 23: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 24: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

—Ni, aldiz, musikaria izan naiz nire bizitza guztian.Zorionez, hau nire etxea denez, nirekin ekarri nuenpianoa, eta hori bihotzez eskertzen dut. Horrela, nahidudanean, jotzen jarri naiteke.Izan ere, niretzat, ez dago sentsazio hoberik pieza onbat jotzea baino, gainerakoak liburu on bat irakurtzenari direlarik, nahiz eta e-book bat izan, edozein tokitikinternetera konektatzen diren horietakoa. Niretzat, horida zoriona!

—Yo, en cambio, he sido músico toda mi vida. Comoesta es mi casa, traje el piano conmigo, cosa queagradezco muchísimo. Así puedo seguir tocandosiempre que quiero.Y es que, para mí, no hay mejor sensación que tocaruna buena pieza mientras el resto lee un buen libro,aunque sea en un e-book de esos con el que seconectan a internet desde cualquier rincón. Para mí,¡eso es la felicidad!

Page 25: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 26: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

—Ene! Miren, begira zure ama. Ematen du alde eginbehar duzuela. Aurpegi hori jartzen duenean, seinaletxarra izaten da.—Ezin gara gehiago geratu?—Tamalez, ezin da. Aneren etxean bazkaltzeko geratugara eta ezin gara berandu iritsi. Nahi baduzue, biharitzuli gaitezke. Ondo iruditzen zaizue?—Bai!—Eta besoak zabalik itxarongo zaituztegu. Laster arteizango da. Agur!

—¡Ayayay! Miren, algo me dice que os tenéis quemarchar ya. Mira a tu ama. Cuando pone esa cara,mala señal.—¿No podemos quedarnos un rato más?—Me temo que no. Hemos quedado para comer encasa de Ane y no podemos llegar tarde. Si queréis,podemos volver mañana. ¿Os parece bien?—¡Sí!—Y nosotras os esperaremos con los brazos abiertos.Será hasta pronto. Agur!

Page 27: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman
Page 28: M IR E N E N M A T I A M I R E N M A TI A N...Errusia, Frantzia edo Ingalaterra bezalako herrialdeak. Zuk ez zenuen ezagutu, baina nire anaietako bat hara joan zen. Hiru urte eman

Ipuin hau zuretzat da, zeren eta gure bizian garrantzitsuak izandiren gauza batzuen inguruan hitz egin nahi dizugu, ezagutzeraemateko eta ez daitezen galdu. Iñaki eta Sofiak lagundu digutezuretzako hau prestatzen. Disfrutatu, izan kurioso eta galdetu zure familia, laguneri...Historiak aberasten gaitu eta gure zati bat da.

KolaboratzaileaColaborador

Este cuento es para ti, porque queremos hablarte de algunas cosasque han sido importantes en nuestras vidas, queremos que lasconozcas y que no se pierdan. Iñaki y Sofia nos han ayudado apreparar esto para ti. Disfruta, sé curioso y pregunta a tu familia, amigos... La historiaenriquece y forma parte de cada uno de nosotros.

Maria, Amaia, Carmen y Arantxa

www.matiazaleak.eus