• ost irala • 1998ko maiatzaren 8a

Egunkaria

Baztan • EKBren autobus ibiltariak lNafarroako euskararen egoera erakutsiko du.

Jose Angel Perez Nievas ««Nostalgikoak baino gehiago, kixoteak gara».

lruñeko Alde Zaharreko Euskal Jai Gaztetxeak lau urte bete berri ditu. Gaztetxoa kozkortu da. Eraikiria zaharberritzeko orairidik asko geratzeri zaie gaztetxekoei, baina pozik dira

lortutakoarekin. Hairibat ekitaldi antolatzeaz gairi, jantokia eta taberna dute. Dena den, proiektu esanguratsuena pilotalekua zaharberritzea dute.

BJL

Euskara autobusean EKBren autobus ibiltariak euskarareri egoera erakutsiko du Mafarroari

Datorren larunbatean

EKBk martxan jarriko

du Nafarroako

euskararen egoera

erakusten duen

autobusa. Mendialde

eta erdialdeko

hainbat herritan

ibiliko da ia-ia

hilabete batez.

K B K O UDALERRI EUSKALDUNEN

s a i l a k N a f a r r o a n e u s k a -r a k d u e n egoe ra t x a r r a r i e ta informazio eskasari aurre egiteko ekimenen ba t antola tu behar ra ikus i zuen . 1 9 9 4 a n Nafa r roa -ko G o b e r n u a k k a l e r a t u t a k o dekretua betetzen ez zela aintzat har tuta , Nafarroako 29 udaleta-ko ordezkari eta euskara tekni-ka r i e l k a r t u ziren egoera hor i sa la tzeko. EKBko lan ta ldeak , egoera hor i z a b a l d u b e h a r r a z jabetuta, erakusketa ibiltari bati ekin zion.

Autobusean ikusi ahal izanen den bideoak 20 minutu i rauten du , gu t i goi t i -behei t i . E s t i t x u Fernandez bertsolaria eta Goiko ETBrako bikoiztaile lanetan ari-tzen dena dira bideoko protago-nistak. «Mari pertsonaia mitolo-g i k o a r e n e t a E n e k o Ar i tza Nafarroako erregearen paperean jarri dira bi pertsonaiok, eta kon-d a i r a g i s a n egungo g i za r t eko h a i n b a t e g o e r a t a n a u r k i t z e n dira. Dituzten har remanak eus-karaz zein gaztelaniaz dira, arazo nagus i ak azalaratuz», adierazi digu Leire Otaegik, EKBko udale-rri euskaldunetarako dinamiza-

EUSKARAREN AUTOBUSAREN IBILBIDEA

tzaileak. Bideoa ez da erreportaia bat izango, film labur bat baizik. Bideoa ekoizten Txema Zubiza-rre ta ibili da, AEKrako makina bat bideo egindakoa bera.

Bideoan, halaber, hainbat per-tsona ezagun ageri dira, nafarrak g u z t i a k ere . B e r t z e a k be r t ze , Patxi Zabaleta idazle, politikari eta abokatua eta Gorka Ovejero NUPeko Euskara Unibertsitatera p l a t a f o r m a k o k idea a z a l d u k o dira. Irudi guztiak Bortzirietan eta Iruñerrian har tu dituzte, eta martxo-apiriletan grabatu zuten bideoa. «Bideoa ez ezik, autobu-sean h a i n b a t pane l ikus i aha l i zanen dira . UEMAko her r i ak , Euskal Herriko euskalkiak, Nafa-rroako euskarazko herri aldizka-

r i a k , t e l e b i s t a k e t a i r r a t i a k , UEMAn sartzeko bete beharreko baldintzak eta euskararen ingu-r u k o g a l d e r a joko b a t egonen dira», argitu du Otaegik.

A u t o b u s a d a t o r r e n a s t e k o l a runba tean , maia tzaren 16an, jarriko da abian Baztanen. Erra-tzu, Elizondo, Mugairi eta Iruri-tan ibiliko da. Astebete geroago, 23an, Bera eta Lesakara joanen da, eta 2 4 a n Aran t zan egonen da, UEMA eguneko ospakizune-tan. Altsasura maiatzaren 28an iritsiko da, eta oraindik f inkatu gabe d a u d e n e g u n b a t z u e t a n Burlatan eta Berriozarren izanen da as te h o r r e t a n b e r t a n , he r r i bakoitzean bi egunez. Ondoren, Lei tzara j o a n e n da ( eka ina r en

2an) , Donez tebe , Sunb i l l a e ta Saldiasera (ekainaren 20ean), eta Ultzama-Larraunen eta Irurtzun eta Etxarri-Aranatzen ere izanen da, oraindik zehaztu gabeko egu-netan.

Herritar guztiei zabalik egongo dira bisitak, baina zenbait herri-tan bereziki ikastetxeetako jende-a ren tza t egonen dira, nahiz eta gainerako herritarrek ere bisitatu ahal izanen duten. Berriozarren, Leitzan, B u r l a t a n e ta Al t sasun ikastetxeetako gazteak hurbildu-ko dira. Autobusa antolatzerako-an b is i ta tuko d i tuen herr ie tako euskara zerbitzuen laguntza jaso du EKBk.

Jon Abril

Sakana . •

X. Martxa Handia eginen da igandean

S A K A N A K O M A R T X A H A N D I A

etzi abiatuko da goizaldeko 6:00etan Irurtzungo enpa-rantzatik. Iratxo Elkarteak hamargar ren urtez antola-tu d u e n m e n d i ib i la ld ian 200 mendigoizale inguruk parte hartuko dute. Aurten, gainera, hasierako urteeta-ko ibilbide luzea eginen da, k a s i k 40 k i l o m e t r o k o a , hain zuzen ere. Irurtzundik abia tuta gainditu beharre-ko hiru igoera gogor izanen dituzte: Txurregi, San Mi-gue l . e ta Lar razp i l . Ba tez beste 3.500 metroko desni-bela dute mendiok. Antola-tzai leek ibi lbidea egiteko aurreikusten duten denbo-ra hamaika ordukoa da. Be-raz, egura ldiak laguntzen badu, lehenengo mendigoi-z a l e a k a r r a t s a l d e k o 17:00ak aldera Irurtzunera berriro bueltan iristea espe-ro dute.

Ibilaldia, l ehenengo al-diz, 1988an antola tu zuen Iratxo Elkarteak. Hasierako laupabost urteetan eginda-ko ibilbide bera eginen dute etziko mendi irteeran. Irur-tzundik aterata hainbat pa-ra je z e h a r k a t u k o di tuzte: Izurdiaga, Urritzola, Txurri-ge, Sat rus tegiko mendize-rra, Arakil-Uharte, Aralar-ko Mikel Deuna, Ata baila-ra, Madotz, Goldaratz, La-rrazpil eta Etxeberri. Dago-e n e k o , S a k a n a e t a Nafarroako mendigoizaleez l anda , Gipuzkoa, Bizkaia eta Errioxatik parte hartze-ko izena eman dute. Ibilbide g y z t i a a u r r e z m a r k a t u a egonen da eta DYAko langi-leak egonen dira ibilbidean. Bestalde, partehartzaileek j a n e ta e d a t e k o h i r u toki i z a n e n d i t u z t e : Arak i l -Uharte, Aralar eta Madotz.

—& Amaia Amilibia

muga enea

MIKEL REPARAZ

Hartza Erronkarin

Turismo partzuergoak kontratatu zuen Pa-txi, praktiketan eta gaueko txandan. Erronkari beti izan zuen gustoko, Pirinioak eta gailurretako haize urdina! Iruñean Tu-

rismo ikasketak hasi zituenetik, beti izan zuen bu-

ruan Erronkari. Ikaskideek Egipto, Nepal eta Tanza-

niarekin amets egiten zuten bitartean, Patxik Bela-

gua eta Izaba zituen gogoan. Eta azke'nean, preka-

rietatearen eta gaueko ordutegirik kaxkarrenaren

morroi izanik ere, ametsa errealitate bihurtu zi-

tzaion. Turismo partzuergoak Erronkariko ibarrera

deitu zuen, «landa turismoa sustatzeko publizitate

kanpaina erraldoian parte hartzera». Patxi bere zo-

rionean ezin kabiturik zegoen eskaintza jaso zuene-

tik.

Pirinioetako hartz arrearen inguruan dokumenta-

zio anitz irakurri, azpimarratu eta buruz ikasi behar

izan zuen, lanean hasi aurretik. Hartzaren elikadura,

ohitura sexualak, bizitokiak eta aztarna eta gorotzen

identifikazioa, dena estudiarazi zioten. Eta Patxik

gogoz ikasi zuen hura guztia, gogoz eta harriduraz.

Mundu guztiak baitzekien Erronkarin aspaldi desa-

gertu zela hartza, gizakiaren gorroto atabikoa me-

dio. «Kontratuasinatu berri duk, ez galderarik egin

gero», esan zion bere buruari.

Lanera joan zen lehen gauean bokata eta kafe

termoa eraman zituen motxilan. Baina ez zituen be-

har izan. Izan ere, hartzek ez baitute kaferik edaten.

Horixe da ugazabak esan ziona, Patxik bere lanpos-

tu berrian erabiliko zuen mozorroa boltsatik atera-

tzen zuen bitartean. «Hartzak bezala pentsa behar

duk, neguko kuluxkatik esnatu berria den hartz go-

setiak bezala, badakik», esan zion ugazabak. Ondo-

ren, Uztarrozeko oihanean askatu zuen Patxi, lane-

rako mozorroaz jantzirik.

Adituek egunkarietan Pirinioetako hartzari egotzi

diote Uztarrozeko bordako sarraskia. 80 kilo inguru-

ko hartza omen da, hogei bat urtekoa, eta ausaz ne-

gu partean lotan izan dena. Ez dute asmatu, ordea,

horrez gain prekarietatearen biktima ere badela gi-

zajoa. Publizitate kanpaina abian da, eta Erronkari-

ko artzainei pazientzia agortu bitartean iraunen du.

Artean, badakite: hildako ardi bakoitzeko 30.000 pe-

zetako dirulaguntza jaso eta Patxiri bakea eman.

Hartzak aspaldi desagertu baitziren Erronkarin.

Egunkaria ostirala, 1998ko maiatzaren 29a ostirala, 1998ko maiatzaren 29a Egunkaria

Lizarra

'Kixote'-ren erakusketa

zabalik FRAY D I E G O KULTUR ETXEAN

Miguel Cervan tes idazlea-r e n Kixote e l e b e r r i a r e n h a i n b a t p a s a r t e b i l t z e n d i t u e n m a r g o e r a k u s k e t a zabaldu berri dute. Orotara 19 koadro biltzen ditu era-kusketak , eta lan bakoitzak testu adierazgarri bat dara-m a o n d o a n . Ida tz iek Cer-vantesen l iburuaren pasar-te e z a g u n e n a k j a s o t z e n d i t u z t e , g a z t e l a n i a z ze in euskaraz . Euskarazko tes-tuak Pedro Maria Berrondo l a s a r t e a r r a k i tzuli tako eta I t x a r o p e n a a r g i t a l e t x e a k p l a z a r a t u t a k o euska razko lehen itzulpenetik ha r tu t a -koak dira . Gazte laniazko-a k , b e r r i z , C e r v a n t e s e k b e r a k i d a t z i t a k o a k d i r a . Margolanak, bestalde, Jose R a m o n Sanchez a r t i s ta re -nak dira. Sanchez aski eza-guna da horrelako lanetan. M a r r a z k i b i z i d u n a k e t a h a u r l i b u r u e t a k o i r u d i a k egiten asko ibilia, 120 libu-r u baino gehiago i rudikatu ditu, jadanik. Marrazkigile-a k e g i n d a k o a r t e l a n a k kolore bizikoak dira. Kixote l i b u r u a r e n p e r t s o n a i a n a g u s i a k j a s o t z e a z ga in , zaldun xelebrearen hainbat p a s a r t e k o n t a t z e n d i t u . E ' r akuske t an a u r k i t u dai-t e z k e e r r o t a k e t a e r r a l -doiak, Clavi teroren hegal-d i a , z a l d u n e n l i b u r u a k erretzen diren unea, Cama-choko ez te iak edo ta l ibu-r u a r e n p r o t a g o n i s t a r e n he r io tza ere . F i n e a n , era-k u s k e t a k , C e r v a n t e s e n l a n i k i n t e r e s g a r r i e n a k modu ar inago b a t e a n eza-gutzeko aukera eskaintzen du. E r a k u s k e t a hi laren 30 a r t e e g o n e n d a z a b a -lik,18:30etatik 20:30etara.

—e> Kristina Berasain

I r u ñ e a •

lturramak euskarazko antzezlan berria du Gazte Aritzerki Taldeeri Topaketetari ariko da bihar

Iturramako

Institutuko Antzerki

Tailerrak parte

hartuko du Gazte

Antzerki Taldeen

Topaketetan.

Hamalau talde ariko

dira, eta Iturramakoa

da euskaraz ariko

den bakarra.

AURTEN IRUÑERRIAN H E L D U E N -t z a k o e u s k a r a z k o l a n i k duen talde bakar ra izanen da Itu-

r r a m a k o I n s t i t u t u k o T a i l e r r a .

B a d i r a zazp i u r t e t a l d e a s o r t u

ze l a . A u r t e n g o i k a s t u r t e r a k o

Hemen ez du inork ere ordainduko

p r e s t a t u d u t e . L a n a D a r i o Fo

Li te ra tur Nobel sa r i a j a s o d u e n

antzerkigile i taliarrarena da.

Aurten euskarazko antzezlana

t au la ra tuko du ten arren, l anean

h a s i z i r ene t ik g a z t e l a n i a z zein

e u s k a r a z ar i tu dira zazpi ur teo-

tan . Lehen u r t e a n gaztelaniazko

lan ba t egin zuten, ar tean institu-

tua elebiduna zelarik: Oscar Wil-

deren La importancia de llamarse

Ernesto. Baina hurrengo ikastur-

tean euskarazko batekin ausa r tu

z i r en : J o n E t x a i d e r e n Markes

baten alaba aukera tu zuten.

1997-98ko ikastur teko taldea

ikastetxeko hamahi ru ikaslek eta

Reyes Ilintxeta zuzendar iak osa-

tzen du te . Ikas t e txeak l a g u n d u

die b e h a r r e z k o t r e s n e r i a e t a

Iturramako Antzerki Tailerra gaurko lana prestatzeen. • M I K E L S A I Z

azpiegitura egokia lortzen. Aretoa

molda tu dute , e ta so inu eta argi

ekipoak erosten ari dira.

E s t r e n a l d i a a p i r i l a r e n 2 7 a n

egin zuten I tu r rama Ins t i tu tuan .

Orain berriz, Nafarroako Gober-

n u a k an to la tu tako Antzerki Tal-

deen Topake te tan par te h a r t u k o

du t e e ta ondoren , B e r a n u r t e r o

an to la t zen d u t e n Mugaz Gaindi

topaketetan ere izanen dira.

Reyes I l i n t x e t a z u z e n d a r i a k

dioenez, «ikasturte bukaera gertu

dugu eta ez dugu emanaldi gehie-

gi i z a n n a h i . B a i n a b a l i t e k e

hur rengo ikas tur tearen has ie ran

emanaldiren ba t eskaintzea».

Diez de Ultzurrunek itzulitako lana

Hemen ez du inork ere ordainduko

Kike Diez de Ul t zu r run kaze tar i

e ta i tzultzaileak itzuli du . Foren

l a n a I t a l i a n k r i s i e k o n o m i k o a

p u r i - p u r i a n d a g o e n g a r a i a n

k o k a t z e n d a . E m a k u m e t a l d e

batek, Anttoni b u r u dutela, den-

de tako gehiegizko sa lneur r i ek in

a m a i t z e a e r a b a k i t z e n d u . L a n

a r a z o a k t a r t e k o , o r d u r a a r t e

g i z a r t e a r e n g e h i e n g o a k z i t u e n

oinarri sendoak apur tzen joanen

dira krisia dela eta.

—6> lrene Arrizurieta

herri aldizkariak ñdume Elizondo

Aralarko sartutegiari buruz San Migel santutegiari eskaini dio Guaixe hilabetekariak bere azken zenbakiko erre-

portaia, eliza berritzeko lanak buka tu direla

aitzakitzat har tuz. «Sakana airetik ikusteko

leku apar ta da San Migelgo santutegia eta

bere ingurunea. Bertara joateak, hala ere,

gogoeta franko ekar ditzake burura ; izan

ere, leku honek historia zabala baitu». Guai-xe-koek, besteak, beste, kofradia, San Migel eta b u r u t u berri diren obrak bezalako gaiak

izan dituzte aipagai, «Principe de Viana era-

kundeak 80 milioi eman dizkio elizari san

Migelgo saji tutegia konpontzeko, San Migel

momumentu historikoa delako. Diru hone-

kin teilatua berritu, beheko zorua aldatu

eta berogailua sar tu dute santutegian. Tei-

latuak 27-28 ur te inguru zituen baina oso

gaizki zegoen eta hori dela eta u r a sartzen

zen. Teilatu zahar dena kendu dute eta

berri ba t jarr i dute. Denbora luzean ez da

ur gehiago sar tuko santutegian. Beheko

zorua egurrezkoa zen, eta u ra ren eraginez

erdi us te ldua zegoen. Dena berr i tu dute.

Gainera zoru honen azpian berogailua

sar tu dute. Orain arte ez zegoen berogailu-

rik santutegian eta neguan zehar San Mige-

lera meza entzutera etortzen zirenak izoztu-

rik ateratzen ziren elizatik. Insta lakuntza

elektrikoa ere berr i tu dute», aipatzen du

Guaixe-k berritze lanei buruz . Santutegiko apaiz Inocencio Aierbe ere

i z a n d u Guaixe-k aipagai: «42 ur te da rama Inocenciok S a n Migelen apaiz lanak egiten.

Eliza eramateaz gain, San Migelgo historia

eta ar tea ongi ikasi ditu Uharte-Arakilgo

apaiz honek. Santutegiak bisitari ugari

dituela aitortu digu Inocenciok, baina bisi-

tari ba tzuk aipatzekotan giputxiak aipatzen

ditu apaizak».

Xabier Larraburu

daiari hantzia assoren Aviñongo andere-

fckoadroa (eta originala

ala aurkeztua) Titanic peli-

an agertzen da. Untziarekin

era urperatzen da gainera.

zurra dena. Inork gutxik da

ea euskaldun dirudun bat

nic-ekin batera hondoratu

ere; bere izena: Teodoro

vador Agirreurreta. Gizon

nen bizitza erabat nobeles-

izandu zen. Gernikan jaio

iparraldeko itsaso beltz et

zean hil arte mundu osoa

arkatu zuen, lan eta ofizio

ztiak beharraren beharraz

ez: esate baterako taberna

portuko estibadoreen

pataza eta Galeseko meate

tan eraikuntzetako ardura

na izan zen. Arkitekto beza

Tomas Kembrig Venetziak

rtuko berritzailearekin

untzaile aritu ondoren, be

propioak burutu zituen

aindik ere zutik mantentze

en Indiako zubi eta eraikun

ofizial mordoetan. Han ab

stu omen zuten ingelesek

ndik aurrera errentetaz ero

bizi izan zen, soltero beti,

anic untziko txartela erosi

en arte. Moide hontako giz

k heriotzaren aurrean bere

aila erakutsi zuen ere: test

kok azpimarratu zuten

oduan lehen kiaseko saloi

n mahaitxo baten aurrean

eri, eta bere azken borond

ak idazten eman zuen azke

du hura. Ondotik, dakigun

attias VVhalfger ofizial norb

errari eman zizkion bere b

a guztian ibilitako eta bera

idatzitako egunerokoa gehit

amalez ez liburua, ezta ber

zken borondatea ere, ez zir

ernikara sekulan ailegatu.

akin izan dugun gauza bak

a Sothebys etxeak enkant

atera eta «serbo-kroataz

itako» testu bat bezala

alduta izan zela da. Eroslea

dakigu deus. Liburuaren

araderoaz ezta ere. Hor no

ait egongo da armario zah

atean lotan. Segurasko ero

earen ondorengoen ezjakin

unean lotan ere. Norbaitek

uskal kulturarako iratzarri

alu!. Armario hori ireki eta

eodororen liburua aurkitze

uenari belaunikaturiko me

oil bat: mesedez. Dei naza

Nik liburu eder bat egingo

estu horrekin. Durangon a

alduko zena. Etzazu Koldo

zagirre deitu, arren, berak

uen jada bere Battiren dei

ostirala, 1998ko maiatzaren 1a Egunkariaj

lruñeko Alde Zaharrean dagoen

Euskal Jai Gaztetxeak lau urte

bete zituen atzo

Iruñeko Euskal Jai Gaztetxeak lau urte bete

zituen atzo. Alde Zaharreko San Agustin kalean

kokatua, hasierako gora-beherak ahaztuta,

aurrera jarraitzen du arian ariz. Bertako

asanbladaren ustez, inoiz baino indartsuago.

Egiteko «nahi adina» dagoen arren, edonori

zabaldutako gunea egiteko asmoa gauzatzen

ari omen da.

Egunkaria ostirala, 1998ko maiatzaren 22a

1RUÑEKO EUSKAL JAI PILOTALEKU ZAHARREAN kokatzen den gaztetxea kozkortu da. Iruñeko Gazte Asanbladak (IGA) udaberriaren etorrerare-kin batera okupa tu zuen San Agustin kaleañ dagoen eraikina. Lau urte joan dira, eta ez alfe-rrik, hasieran ustea izan zena errealitate bilaka-tu bai ta . Dena den, b idea ez da er raza izan duela lau urte pilotalekua har tu zutenentzako. Eraikinean sartu eta handik egun gutxira Polizia Nazionala bertan zeudenak kanporatzen saiatu zen. Ahaleginak egin a r r en , ez z u t e n lor tu . Hemezortzi lagun te i la tura igo ziren e ta h a n igaro zuten gaua. Hura izan zen guztiaren hasie-ra. Polizia Nazionalak ahaleginak egin ar ren, han geratu ziren, eta gaur arte. Izan zuten jaio-tza istilutsua ahaztu ez badute ere, udaberriko lore jaio berrien ilusioari lau urteotan egindako lana gehitu nahi diote.

Asanbladan bilduta luze mintzatu dira eginda-koaz eta etorkizunaz. «Proiektu bezala gaztetxeak lau urte bete ditu. Gauza guztiak bezala prozesu bat da. Funtsezko zena: autokudeaketa eta asan-bladan funtzionatzea mantendu da eta jarraitzen du. Egunez egun egiten joan gara» diote IGAkoek. Gaztetxeko partaideen ustez, gauza asko aldatu

dira lau urteotan. «Prozesua onerako dira, aurre-rantz egin dugu. Izan dira une zailak, okupatu be-rri zenean Polizia Nazionala agertu zenekoa, ka-su», diote. Lehenengo bultzada pasatuta, egunez egun egin den Gaztetxe izan da Euskal Jaia.

Zaharberri tze lan handia Gazte Asanbladako kideak aurri egoeran zegoen 2.200 metroko eraikina okupatu zuten. Teilatu-ko estalkirik gabe eta egitura erortzear zegoen. Pilotalekuko hiru solairuak eta ganbara ere oso gaizki zeuden. Hala ere, IGAkoek lanari ekin zio-ten eta zaharberritze lan handia egin eta gero, egunez egun txukunagoa dagoen Gaztetxea lortu dute. «Eraikina oso hand ia da. Gune guztiak guk egin ditugu eta horrek sekulako lana supo-satzen du. Momentu batzuetan Gaztetxera sar-tzea lana zen. Ez zegoen tokirik lasai egoteko edo ekitaldiak antolatzeko», gogoratu dute. San-ferminetako tabernan eta kontzertuekin aterata-ko diruarekin moldatzen ahalegintzen ari dira.

Neketsua izan da lana, baina lehenago aisialdi-rako edo ekitaldiak egiteko gunerik ez zuten eta orain toki asko dituzte. Behekaldean Lapiku jan-tokia, t abe rna eta suka ldea egin dituzte. Ideia

I

«Zureem

egindako k

asko koi i

dira, etii

batetikto

ezin dira i

Poliki-

ibiltzenpar

da. Ez

inolJ

laguntza|a

hori ereto

behar

duela hiru ur te sortu zen. Kooperatiba bat egin ondoren, azken bi u r tee tan Burlatako bara tza biologikoetatik ekarritako uztarekin, jatetxe bege-tar ianoa j a r r i dute , eta t a b e r n a ere hor s a r t u dute. Igandetan izan ezik, 600 pezetan egin daite-ke otordua (24 libera). Taberna, berriz, egunero dute zabal ik. Hamar l agunen s u s t e n g u a dira taberna eta jatetxea. Lehenengo solairua eraiki-nean erabat berritua dagoen zati bakarra da. Ber-tan egiten dira: Eguzki Bideoak taldearen zinema emanaldiak, hitzaldiak eta bilera handiak. Biga-rrena bukatu gabea dago oraindik, baina jadanik serigrafia eta argazkigintza tailerrak egiteko gelak moldatzen ari dira mater ia la lortu b idenabar . Ganbara, berriz, behar izanez gero, gaua pasatze-ko erabiltzen dute.

Pilotalekua suspertzeko: Trinkete taldea

Nafarroako hiriburuko Euskal Jai Berri Gazte-txean ekitaldiak eta mugimendua falta ez diren arren, asko dute egiteko. Lana, batez ere, fron-toia berreskuratzeak ematen die. Horretaz ohar-turik so r tu zen Tr inkete ta ldea. Gaztetxeko Asanbladarek in koord ina tzen b a d a ere, era autonomoan funtzionatzen du. Helburu argia du taldeak: Euskal Jai pilotalekua zaharberritu ez ezik, suspertu nahi du. Horretarako frontoia egokitu behar da eta kirol ekitaldiak prestatu. Ez da lan makala egiten ari direna, pilotalekuak 1.800 metro kbadro ditu eta. Joan den urteko udan erdia baino gehixeago estali zen, 600 metro koadro inguru . Orain frontoiko pareten margo zaharra kentzen dihardu taldeak. Zegoen pintura kendu-ta, hemendik hamabost egunera margo-tzen has teko asmoa dute. Margotzeaz gain, kontrakantxan porlana: botako dute aurki. Euskal Herriko frontoirik luzeena dela aintzat hartuz, kantxarekin zer egin ez dakitela dabiltza. «Frontoiaren lana izugarria da. Lana ez da margotzea baka-rrik. Ongi egokitu behar da, eserlekuak eta babesteko hesia jarri behar zaizkio, aldagelak, dutxak pilotan edo beste kirol batzuetan aritzeko. Eta behin egokituz gero, nahi adina proiektu gauzatu dai-tezke», dio Juliok, Trinkete taldeko par-taideak. Trinketekoen irudikoz, «hamai-ka gauza» egin daitezke. «Ez kirol ekin-tzak bakarrik. Lana ez da zaharberritzea soilik, ondoren dinamizatu egin behar da», gaineratu dute.

Auzokide guztiei irekia Laugarren urteurrema dela eta, gaztetxea «topagune eta mota guztietako ekitaldi eta erreibindikazio gune» moduan aldarrikatu dute IGAkoek Gazte- / txea. Bertan lanean ari direnen % '• aburuz, Gaztetxearen egungo y egoera o n a da . «Goranzko " ; bolada batean gaude. Egon- ' ' *' k o r t a s u n a lor tu dugu e-ta | eta goiti goaz. Prozesu baten ' bai tan aurrera goaz, oreka b a t e a n p r o i e k t u a k egi ten goaz. Gainera, gero eta jende gehiago hurbi l tzen ari da», diote baikor. , , m

Dena den, ez dira denak iritzi , be rekoak , auzok ide ba t ba ino gehiago kexatu delako bertako za- ' rataz. «Kexak izan ditugu kontzertuak direla eta. Gure jarrera irekia da eta ara-zoa konpondu nahi dugu. Momentuz kon-tzertuak bukatu dira, hotsgabetzea luzerako do-an proiektua delako», azaldu dute.

Zarataz gain, IGAko kideei behin baino gehia

Udalaren proposamena geldirik Iruñeko Alde Zaharrean dagoen pilota-lekua hamar bazkidek osatzen duten Euskal Jai Berri Elkartearena da. Oku-patu zutenetik Polizia Nazionala hiru-tan saiatu da GIAkoek ateratzen, baina alferrik. Indarrez botatzen ez zituztela ikusirik, UPN alderdiak proposamen bat aurkeztu zuen joan den udazkene-an udalbatzarrean, eta onartu egin zen PSN, CDN, IU eta UPNko 23 botoekin. HBko zinegotziak abstenitu egin ziren. UPNk Euskal Jai pilotalekua kirol ere-mu bezala berreskuratzeko behar ziren bide guztiak hasteko eskatzen zion Udalari. Baina onartutako mozioak ez du aurrera jarraitu eta geroztik Udalak ez du deus egin.

IGAkoen ustez, proposamena UPN-ren kasketa bat besterik ez zen izan. Bestalde, Iruñeko Udalean gehiengoa duen hirukoak (PSN, CDN eta IU-EB) ez

• du printzipioz abenduan onartuko di-

ren aurrekontuetan dirurik aurreikus-ten proiektuarentzako. Beraz, hurren-go legegiñtzaldira pasatuko den gaia izanen da, eta Udalak zerbait egin nahi izanez gero bidea luzea izanen da. Des-jabetze espedientea ireki beharko du eta Euskal Jai Berri Elkarteari erosi. Gero, zehaztu gabe dagoen proiektu bat egiten hasteko. Dena den, Gaztetxeko-ak ez dira fio. «Bidea zabaldu dute, eta datorren urtean gerta daiteke horretan hastea. Gainera, ez dugu ahaztu behar Antsuategi gobernadore zibila eta Poli-zia Nazionala hor daudela. Batetik, Udalak hasitako bidea dago, eta, beste-tik, Estatuak hartutakoas, azaldu dute. Iritzi berekoa da Koldo Lakasta, HBko bozeramailea Iruñeko Udalean. Hu-rrengo legegintzaldian Udalean nor sar-tzen den dago guztia, haren ustez. «UPNren jarrera argia izan da. Alfredo Jaime alkateak bota egin nahi izan zi-

tuen eta berriro UPN sartuko balitz al-katetzan jarrera bera mantenduko li-tzateke. Hirukoak errepikatzen badu, auskalo. Ez du lehentasuntzat Euskal Jai frontoia». Lakastaren iritziz, Gazte-txearen proiektuan auzokideek eta Alde

, Zaharreko talde guztiek egin behar du-te lan. «Defendatu behar den ideia da Trinketek mahaigaineratu duena da: lan egin Gaztexea errealitate bilakatze-ko, teoriatik praktikara iraganez».

HBko zinegotziaren ustetan, guztiok ados daude Gaztetxearekin, baina au-zokide guztiek erabili behar lukete, eta kirol eremu ireki bezala berreskuratu behar da. «Alde Zaharrean ez dago kirol instalaziorik, eta ez badugu elkar har-tzen bota eginen dute. Baliabide ekono-miko handiak eta auzolana eskatzen duen lana da. Auzokideak sartzea era-gozten duen harresi ikustezina bota be-har dugu», amaitu du.

gotan aurpegiratu zaie Gaztetxea ez dagoela ire-kia guztiontzako eta gehiago zabaldu beharko luketeela. Eurek, berriz, ez daude ados iritziare-kin, eta auzoko jendea Gaztetxera gehiago hur-b i ldu b e h a r k o . l i tzatekeela u s t e du te . «Ireki behar dena auzoko jendea da. Hau ez dago itxita eta beharrezkoa da jendea agertzea. Irekia dago-en jendea etortzea». Hasieran Polizia Nazionala-ren presioa zela eta itxirik izan bazu ten ere, gaur egun itxia dagoela esatea ez dela bidezkoa diote. «Zure eskuek in egindako gauzak asko kostatzen dira eta egun batetik bestera ezin dira aldatu. Poliki-poliki ibiltzen joan behar da. Ez dugu inolako laguntzarik, eta hori ere baloratu behar da», azpimarratu dute.

Onartzen dute jendeari Gaztetxera hurbiltzea k o s t a t u egiten zaiola, ba ina Alde Zahar reko beste gune bat bezala onar tua dagoela diote. «Hemen g a u d e e ta g a u z a k eg i ten ar i ga r a . Batzuk gustura daude egiten ditugun gauzekin eta beste batzuk ez». Nolanahi ere, ez zaie bidez-koa iruditzen dena euren esku uztea. «Taldeak etortzen dira gauzak egitera, baina faltan bota-tzen dugu talde horiek gero Gaztetxearen dina-mikan ez sartzea. Gehiago bagina, gauzak egite-ko eta gauza horiek nola egin behar ditugun lan-tzeko askozaz hobe ibiliko ginateke. Ideiez gain, horiek gauzatzeko eskuak behar ditugu», gaine-ratu dute. Hori dela eta, laugarren urteurrene-ko ospakizunetan ez ezik, Gaztetxea kaletarrei ezagutzen eginen dute biharko eguna. Beste ekitaldi batzuren ar tean, Gaztetxera bisitaldi

turistikoa antolatu dute bihar 18:00etan.

«Jende asko ez da ausartzen hona sar-tzen. Beldurgarriak garela diote eta

,f.•'•':, \ ez gaituzte ezagutzen. Beraz. zein-jUg^ tzuk garen eta zertan gabiltzan

m m , e r a k u t s i b e h a r dugu», e s a n l r dute irribarretsu.

, Orain arian ariz dabiltza ! e ta ez d u t e e t o r k i z u n e a n : gehiegi pentsatu nahi. «Egu-| nez egun bizi gara. Baditu-

gu p r o i e k t u a k e ta hor i ek ; egiten goaz, ba ina hemen

z e n b a t i r a u n e n d u g u n ez dugu pentsatzen». Gaztetxeko

k i d e e n i r ud ikoz , I r u ñ e k o herriaren esku dago proiektua.

«Gure esku eta guztion esku, gaz-tetxea behar rezko ikus ten dugun

heinean. Beharra ikusten dugun neu-rrian, gehiago lan eginen dugu eta horre-

tan dago gakoa», bukatu dute.

—& lrene Arrizurieta

Jantokia,

igandeetan

izan ezik,

egunero

irekitzen

dute. •

MlKEL SAIZ

ostirala, 1998ko maiatzaren 22a Egunkaria

K l a s i k o b i t x i • a r r o n t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Gerhard Bahr: Alemaniako

euskalari gipuzkoarra Udanan 1900.eko maiatzaren 6an jaio zen ikerlari alemaniar

honek, euskara iberiar hizkuntzarekin lotzen zuen tesiaren

arrazoiak indargabetu zituen bere lanik funtsgarrienean,

Baskisch und iberisch deiturikoan alegia.

C 3

EZ DIRA GUTXIIZAN GEURE HIZ-kuntzaz kezkatu diren

germaniarrak; Humboldten-gandik hasita, hortxe dugu Stempf-en lana edota Schu-chardtena. Gaurkoan Gerhard Bahren ekarriaz ihardungo du-gu, betiere interesgarria ezeze baita jakin beharreko horieta-koa delako segurtamen osoan. Sortzez ez zen kanpotarra, eus-kalduna baizik, baina, eta eus-kara gogotik maitatzen zuela ukatu barik, alemaniartzat jo behar dugu, halaxe hezi eta halaxe iraun baitzuen bere bi-zitza osoan zehar. Legazpi alde-ko Udana auzoan sortu zen Gerhard Bahr 1900.eko maia-tzaren 6an. Aita, Arantzazutik hurren samar zeuden Katabe-rako meatokien zuzendaria zen. Nahiz lehenbiziko ikaske-tak Brinkolako eskoletan bu-rutu zituen, lehen baino lehe'-nago etxean ikasi zuen Alema-niako irakasle partikularrare-kin. Gazte oraino, 1913.ean Alemaniari buruz joan zen ikasketa ertainak egitera. 1918.eangurasoak Olaberrin bizi ziren, gerrate handiaren oihartzunek udanarrak berotu baitzituzten, Bartarrak auzotik egozterainoko. Alabaina, or-duan izan zen Gerhard euska-ra ikasten hasi zenean, bada, txikerrago zela ezer gutxiz jabe-tu ez baitzen. Alabaina, ez di-rudi arazo haundiegirik izanen zituenik euskeraren ongi atxe-kitzeko, izan ere, poliglota hau-tabaitzen, eta 15 hizkuntza ikastera iritsi zen, azkena erru-siera zelarik. Edozein modutan ere, euskarari eskeiniko ziz-kion bere arreta nagusiak. 1940.ean bere doktorego tesia aurkeztu zuen Gottingengo unibertsitatean, Baskisch und iberisch lan bikaina alegia, 1940-1941. eko Weltverkehrs Sprachen aldizkarian Das bas-kische artikuluan aurkeztu zuena. Hartan, Schuchardten tesi vasco-iberista deuseztatu

zuen. Gerratea zela eta, askok galdutzat eman zuten, baina Karl Boudak galtzetik salbatu zuen eta 1948.eko EuskoJa-kintza aldizkarian agertu zen, baita ber urtean liburu euska-rrian Baionako Darracq bai-tan. Bahren aburuz, euskara uharte hizkuntza da, Boudak onartzen ez zuen gau-za bestalde, izan ere, azken ho-nek, tesi kaukasia-rren sus-

• tatzailea baitzen.

Go-ttingengo unibertsitatean ikasi ostean, Ipar-Alemanian aritu zen hizkuntza modernoen irakasle, Hannoverren be-reziki, non 1942.ean Erika Mi-charekin ezkondu baitzen, Ge-rratea hasi zenean, aldiz, fran-tses interpretari ihardun zuen, dibisio urdinean San Peters-burg aldera joan arte -ez daki-gu, ordea, bertan Urmeneta jauna ezagutzeko aukera apro-betxatu zuen,entz-. 1944.ean Berlinen zegoen, interpretari irakasle. Hantxe hil zen, 1945.eko apirilaren 27an, oste sobietarrak hiriburu alema-niarrean sartu zirenean.

Uaño naiz xiñetaz euskaraz ondu lehenengo lana izan zen, Euskal Esnalea-n 1922.ean. Azkueren laguna, Euskal-tzaindiaren aldizkarian parte hartu zuen behin baino gehia-gotan, euskaltzain laguntzaile izateko balio zitzaiona: Flexio-nes verbales de uso actual en Legazpia -1925-, Ostrillika eta ostadarra -1931. ean-, Verbos compuestos.Jactitivos y causa-les -1933.ean- eta Los nombres de parentesco en vascuence -1935.ean-. Alabaina, bere la-nik gehienak Parisko RIEV iz-parringian azaldu ziren: Estu-dio sobre el verbo guipuzcoano

eta Sobre el nombre de plomo 1 en vascuence -1926.ean-, Otra f vez eslata, vallado de madera - f 1927.ean-, Los nombres vas-cos de la abeja, mariposa, rana \ y otros bichos -1928.ean-, Nombres de plantas en vas-cuence -1929.ean-, Alrededor de la mitologi'a vasca, El arco iris y la via lactea en Guipuzcoa eta De toponimia vasca -1931 .ean-, Medubriga: ^La vi-lla deplomo? -1933.ean-, Aur-ten, geurtz, igaz eta El vasco y

elcamttico -1934.ean-, eta Nombres de animales en

vascuence -1936.ean-. Argitalpen soiltzat H.

Schuchardt zana euskaraz tajutu

idazki llabu-rra agertarazi zuen Iruñeko Euskararen

Adiskideak tal-dearen lankidetzan 1926.ean. Hartan Gothako Hugo Schu-chardt erkideaz zioena berari ere erants geniezaiokeen: «Iz-kuntzen jakile aundienetako bat izan dala ukatu ezin diteke-na da beintzat. Orri ez nagokio, baiño oraingoan: Bada Xujar-tek zekizkin izkuntzen artean euskera bai ongi zekiela, ta be-ra euskalari ta euskaltzale jato-rra z^lako, euskaldun guztien esker ona merezi du betiko».

Euskalerrian eman zuen ikerraldian, berezko iduri es-keini zigun, baserriz baserri txirrindulaz; aztertzaile fina, begi zorrotz, hizkuntzalaritza kontuez gainera, baita etno-grafia edota historiazko hain-bat kontu aztertu zituen -esa-terako, Legazpi aldeko tri-kuharri zenbaiten aurriak to-patu zituen-, eta seguru da Barandiaranen lankide ezin hobea zatekeela gazte hil ez balitz. Ondu zituen lan gehie-nen edizioa behiala -1986.ean-agertu zen Legazpiko Hots tal-dearen eskutik eta Aitor Ara-nak apailaturik.

P a t z i k u P e r u r e n a

Itsaspetik otoika

LURRA AHITU AHALEAN itsasora doa eus-kara . paperezko ontzitan, porturik por tu , m u n d u

puxkak bilduz, nazio euskal-d u n paperezko ba t o s a t u nahian edo... Hasi da betetzen, poeta gorriak esan eta bardo zuriak kan ta tua : «Baionatik Bilbora alua i tsasoa/ igeri ez dakiena hondoraino doa».

Eta hondoa jo baino lehen, igerian ikasi nahi dizu euska-rak, eta ur axaleko mariposa estilo xurian ezik, urpeko zoko ilunetan ere ekin dio murgile-an, eta horratx titanic paperez-ko gurea azaldu! Sotaren Bayon itsasperatu Batxiren arima gal-dua. Eta horra zelan ikusten eban mundu arrano hau, 1914-16 aldean Batxi gureak:

Ingelesak: «Ingeles bati ezin esan leikio inongo tokitan gauza ona dagoela, ez dau sinetsiko eta. Ez esan honeei: han geure herrian be bajagozak holako on-tziak, makinak, eta abar, zuek hemen daukazuezan lakoak. Ez deutsue entzun be egingo. Ho-lako gauzarik ez dago inon Inga-laterran baino. Heltzen diren to-ki guztietan beti euren herria ja-so eta goraltzen dabe».

Espainian igoaltsu katala-nak, eta oilalur hone tan be, bardintsu, euskotarrok. Mun-d u a n ez da izanen nor bere herriaz ederretsia baino jente ustelagorik.

Txinatarrak: «Soka batetik ti-ra behar bada, han datoz ehun eta hamabost gizon, eta hantxe egiten dabe hemengo hogeita bostek egiten dabena. Eta kitu. Oherik be ez dabe behar, soine-korik be ez, jateko barriz arroz egosia. Non honeek baino gizon merkeagor ik? Os t ikada ba t emonda han doa txinatar bat ai-rean, jausten da lurrera, hilten da, har tu eta i tsasora. Eta ez dago inori haren barri zertan emon».

Itsasoko krudelkeriak apar-te. ekialdeko esoterismo zaha-rrak, mendebaldean beti azken orduko alternatiba lez garesti saltzen den honek, badu fun-tsean graziarik bape egiten ez dostan zertxubait.

Sfaxtarrak: «Herri hau dago Afrikako Aljeriako itsasertzean. Sfax herr ia guztiz txiroa da. Herri bi dagoz, bata europarre-na eta bestea bertokojemeena. Bigarren honetan hainbat lan-tegi dagoz behar politak egiten dabezenak, bai burdinagaz eta bai egurragaz , ba ina dena behean jarrita. Errementariak, esaterako, ja r r i ta hauspoar i eragin, jarrita galda atera, jarri-ta mailuketan egin. Halakoxeak dira arranook».

Gure jatorrak ez dizu hitzes-talika ere aditu nahi, euskal itsasketariak negrero izan dire-nik. Ai gizajoa! Euskal burniola zaharretan, eliz eta dorre erai-kiten, zenbat moro eta esklabo a r i tu zen j a k i n e n ba lu . Eta oraindio gure arozgintzan, zen-bat ari diren beltz haien odole-ko e u s k a l d u n ! Bai gauza ondradua, arraza kontua, argi egiteko denean, baina antzua hagitz, argia estaltzera datorre-nean.

Armeniarrak: «Aurpegikeran dira gure baserritar gehienak legez aurpegi ihar sudurluzeak. Janzkiak be bardinak dabez, aman ta ldun prakak, kirruz-ko alkondarak harizko aleekin. Abarka artulezko txapinekin. eta honeek p r aka ga ine t ik . Euren hizkera guztiz da aza-lekoa edo erraz egiten dena, guztia ahoagaz esan ohi dena, eta ez samagaz eta sudur ra -gaz eta abar ingelesek eta ale-manek legez. Nik behinik behi-nean gure arrazaren antz han-dia h a r t u n e u t s e n a rmen i -arrei».

Almerian: «Jesar ten zara kafetegi batean, han jatortzuz hamar i tsu, sei mantxo, lau betoker, hamazortzi atso ume txikiak lepoan dabezela. Honen hurrengo han jatortzu hamaika erren oinak dardarrez dabezela, edo morroi ba t bere zaur iak erakusten, limosna eske, eta ez daukazu beste urteerarik, edo ok egin higuinaren higuinaz, edo jagi eta aldegin. Bazoaz beste kafetegi batera, eta ostera be, «socorro, cabayero, que etoy

. desfalleciO'. Halatsu harrapatu digute, itsaspetik otoika, Batxi-ren berbaro galdua ere.

i Motxorrosolo

Bitakoa bada

ARERIO GOGORRA PUTREENTZAT. AUÑAMENDIKO HARTZAK JAKIEZ ALDA-tzera behartu ditu saiak. Berriki zainzuriak jateari ekin diote, xamurragoak nonbait. Hartzarekin ez dago giro. Gainera kanpokoa

da, bertako ohiturei muzin egiten dien horietakoa. Baina, eta bita-

koa bada. Molde bakarra aski da.

Egunkaria ostirala, 1998ko maiatzaren 29a ostirala, 1998ko maiatzaren 29a Egunkaria

j n u A r i f l ^ l P y } \ \ ^ j m Karl ista

«IMostalgikoak baino gehiago ki

Euskal Herriko Alderdi Karlistako kideak

Jurramendin bilduko dira bihar eta etzi,

Herrien eskubideen alde lemapean. Jose

Angel Perez Nievas alderdiko

idazkariordearen iritziz, euren borrokak badu

oraindik zentzua, eta gehiengoa ordezkatuko

lukeen alderdi bilakatu nahiko lukete.

1 RUÑEAN ALDERDIAK DUEN EGOITZAN

I ha r tu gintuen Nievas tutera-rrak. Karlisten bandera eta Nafa-rroakoa atzealdeko horman zitue-la mintzatu zen. Luze aritu zen al-derdiaz eta haren borrokaz • Herrien eskubideen alde le-

loa aukeratu duzue Jurra-mendi 98ko ekitaldietarako. Zer da defenditzen dena? Herriak osatzen ditugunok as-

keak izateko dugun eskubidea al-darrikatu nahi dugu. Hauteskun-deetan erabakitzeko aukera izan, bizikidetza hobetu. . . Herriak ez dituzten eskubideen alde egiten dugu.

• Zer zentzu du egun Alderdi Karlistaren borrokak? Alderdi Karlista-

ren a ldekoa bada , inolakorik ez. Ga-koa ez da bor roka a l d e r d i a r e n t z a k o ona edo txarra iza-tea, gizartearentza-ko ona izatea baizik. Ona bada balioga-rria zait, eta ona ez bada ez. Ger tae ra jak in ba tzuk sala-tzen dituen ahotsa izan nahi dugu eta, era berean, irtenbi-de jakin batzuk pro-posa tzen d i tuena . Politikan gizartea-ren zenba t e ta or-dezkapen gehiago izan g o b e r n a t z e a zailagoa da, ba ina jus tuago gobernatzen da. Gure diruarekin eta lanarekin lagun-tzen ari gara gizarte eta politika benetan plurala izaten. • Horren guztiaren atzean ez

dago alderdia tradizionalis-ten esku utzi nahi ez izana? Ez dut uste. Gertaera historiko

batzuen inguruan Alderdi Karlis-tak tentuz jokatu du. Ez ditu aza-larazi, b e s a r k a t u eta zu to iha l egin. Baliteke hala jokatuz gero

«Montejurra 76an

saitu ziren Karlismoa

erabat deuseztatzen.

Hango gertaerak izan

ziren GALeko lehen

ekintzak. Gure aurka

neurri

antidemokratikoekin

borrokatu eta gero,

76tik hona gu neurri

demokratikoekin

borrokatzen ari gara»

kide eta boto gehiago ekarri iza-na , b a i n a g iza r t ea ren tzako ez litzateke ona izanen. Are gehiago, duela bi urte proposatu genuen bakerako plan ba t eta inork ez zuen k a s u r i k egin. Guz t i a r en atzean arazo politiko bat dagoela onartzen ez den bitartean gaizki goaz. Gu gara joan den mendetik datorren alderdirik zaharrena eta ustez demokratikoak ziren hau-teskunde ba tzue tan parte har-tzen utzi ez z iguten b a k a r r a k . 1976ko Jurramendiko ekitaldian sa i a tu ziren Karl ismoa e raba t deuseztatzen. Hango gertaerak izan ziren GALeko lehen ekin-tzak. Gure aurka neurri antide-m o k r a t i k o e k i n b o r r o k a t u e ta

gero, 76tik hona gu > neurr i demokrati-

koek in b o r r o k a -tzen ari gara. • Zein harreman duzue tradiziona-listekin? Ino lakor ik ez. Behin hi tz egin n u e n b a t e k i n . Haiek zioten histo-r ia b e r a g e n u e l a e ta nik e san nion odol amildegi ba t ere bagenuela: Ju-rramendi 1976.

• Zuen burua Car-los Hugo de Bor-bon e t a Parma zen. Jurramendin zegoen 1976an. Bera alderdiko pre-

sidentea zen. Jurramendin egon zen. Sinetsia nago On Karlos aka-tu nahi zutela, pen t sa tuz h u r a hilda alderdiarekin bukatuko zu-tela. • 1979an h a u t e s k u n d e e t a r a

aurkeztu zineten On Karlose-kin. Porrot izugarria izan zen. Estatu Batuetara joan zen. Baduzue harremanik hare-kin? Porrota baino gehiago hautes-

kundeen planteamendu txar bat izan zen. Nafarroan beti esan du-gu On Karlosek ez zuela hautagai-tza baten buru izan behar baina goiko b u r u e k p e n t s a t u z u t e n baietz. Hauteskundeen ondotik, On Karlosek eta haren arrebek al-derdia utzi zuten. Onartu behar da haren karisma eta baliorik ga-be Alderdi Karlista eguneratzeko apustua zaila izan zitekeela. Bai-na, era berean, zorionekoa izan zen hark alde egitea. Esan izan da Karlismoa monarkikoa izan dela, eta hori ez da horrela.

• Orain zein da zuen burua? Alderdikideek a u k e r a t u t a k o

idazkari politikoak ditugu orain, besterik ez. • Orduan, zer zarete, monarki-

kokakoak ala errepublikano-ak? Berdin zaigu bata ala bestea.

Monarkiak arazo filosofikoak di-tuen arren, ikuspegi praktikotik begiratuta erakunde monarkikoa baliteke komenigarria izatea. De-na den, beharko luke izan herri hone tako pe r t sona ia j ak in ba-tzuen aurka borrokatu ez duena.

• Egun, zein da zuen indarra? 5.000-6.000 lagun inguru ditu-

gu. 1976koa eta gero, taldea be-rreraiki behar izan dugu. Beldu-

Jose Angel Perez Nievas Tuteran jaio zen, eta han bizi da. Ogibidez abokatua,

txapel gorria ekitaldi oso berezietan bakarrik erabiltzen omen du. Iratxe Monastegian bihar Guda Karlistetako bertso eta abestiak gogoratuz eginen den ekitaldira hurbilduko den arren, ez du kantatuko. «Ez dut abesti berezirik, ez eta

belarririk ere kanturako. Jainkoak belarri bakoitzean frontoi bat eman dit», dio umoretsu.

Lanak eta alderdiak uzten dioten denboran itsasontzi maketak egiten ditu. Kasik astebururo Zumaian duen etxera joaten da. Euskaralkasten hamasei urterekin hasi zen baina oraindik hura barneratzeko borrokan dabil. Pentsatzen hasi da ez duela nahi bezala sekulan ikasiko. Dena den, Nafarroan Euskararen Legea

aldatzeko borrokatzen jarraituko du, haren ilobek ere mendialdeko nafarrek euskaraz ikasteko duten eskubide bera izan dezaten.

Oriamendi ereserkia ez ezik Internazionala ere maite du. Aukeran jarriz gero, identifikatuagoa dago Oriamendi- arekin, baina ez hura defendatzeko. Nolanahi

ere, azken boladan ereserki moduan Gernikako acbola erabili dute, uste dutelako Euskal Herriko ereserkia behar lukeela izan.

rragatik edo Konstituzioaren au-rrean alderdiak irizpide jakin ba-tzuk mantendu izanagatik askok alde egin zuten. Guztiei irekitako

. alderdi bat egin nahi dugu. • Ez zaizu iruditzen nostalgiko

talde bat zaretela? Nola begiratzen diozun. Egia da

atzera begiratzen dugula, baina aur rera begira ikasteko. Ez dut uste iragana oroitzeagatik nostal-giko batzuk garenik. Alderdi Kar-

lista ez da kide arrotzez orain bai-no garbiago egon. Nostalgikoak baino gehiago, kixoteak gara. • Hurrengo hauteskundeetara

aurkeztuko zarete? Bai. Udal h a u t e s k u n d e e t a n

aurkeztuko gara. Ez alderdi beza-la, baizik eta hauteskunde talde moduan. Gure kezka herria da, eta ez alderdia.

—& lrene Arrizurieta

ostirala, 1998ko maiatzaren 1a Egunkariaj

Egunkaria

i ost irala • 1998ko maiatzaren 8 a

Kike Diez de Ultzurrun

Caballeroren hilketaren

gainean r r o n k a r i k o h a r t z a r e n ez

ohiko portaeraz idatzi nahi

ba ina ETAren ohiko bideak per-

t sona bat i bizia u r r a tu izanaren

albis tea j a so dut . Hildakoa nor

eta Tomas Caballero jauna , hau-

tetsia, Iruñeko zinegotzia. Beraz,

as teazken eguerdia da. Ondotik

ga i t zespen o h a r r a k , h i r i t a r r e n

k a l e b i l k u r a k e t a a d i e r a z p e n

gogorrak (barne gertatua Euskal

Herria eta Espain iako Es t a tua -

ren arteko «konfliktoaren» ondo-

rio izan dela bezalako hitz asper-

g a r r i a k ) e t a « m e n d e k u » h o t s

gaitzesgarri eta ar r i skutsuak iza-

n e n d i r a g e r t a k i z u n e ta e r a n -

tzunkizun. Bitartean, a tsekabea

nagusi . Ez daki t zergatik ba ina

h a l a b e h a r r a etorri zait b u r u r a ,

Atxagak ipuin ba tean izkribatu-

takoa, akabera tragikoa duena .

B e r t z e h i l k e t a h o n e n h a r i r a ,

ix tan t b a t e a n , gogo ra tu t akoen

artean, HBk Caballeroren aurka

a u r k e z t u t a k o kere i la , ondo t ik

epaileak a r t x i b a t u t a k o a / f e dela

baliatzen ari ETAk bertan behera

«espetxeen frentea» utz i izana,

gizartea behin eta berriz erakus-

t e n a r i d a p r e s o a k E u s k a l

Herrian nahi dituela, nonahi pla-

taformak sortzen ari dira preso-

en behin-behineko a s k a t a s u n a -

r e n a lde e t a P P r e n G o b e r n u a

axolagabe joka tzen ari delcteta

a z k e n m e z u h o r i e k h e d a t z e n

dituztenek erraten ez dituztenak,

ho ts , gizarteak aspa ld ian er ran

d io l a ETAri h i l k e t a r e n b i d e a

uzteko eta ez dezatela plataforma

horre tako nire smadura , behin-

tzat, erabili Tomas Caballeroren

erailketa justifikatzeko.

KONTZERTUAK

I Ipuñea: Donegal tabernan Half Foot Outside taldeak joko du da tor ren os tegunean , hilak 14,21:00etan.

> Zangoza: Nafa r roa Oinezeko ekitaldien b a r r u a n kontzer-tua eskainiko du Peñaflorida K a p e r a k gau r , 2 1 : 0 0 e t a n , Enrique Labrit zinematokian. Sarrerak 400 pezeta balio du.

ERAKUSKETAK

I Tafalla: Maiatzaren 16ra arte Munduko intsektuak erakus-keta dago zabalik.

I Zizup Nagusia: Bello Ormaetxea-ren l anak ikus t eko a u k e r a dago Kultur Etxean maiatze-ren 17a arte.

BERTSOAK

I Ipuñea: Jon Sarasua eta Xabier Euzkitzek triki-bertso saioa eskainiko dute bihar, Gaiarre antzokian.

I Berroeta: Joxe Lizaso eta Joxe Agirre ar iko dira b e r t s o t a n bihar , 22:00etan , Hegoalde elkartean.

> Sapa: Ur ra t s G a u a dela eta, Maialen Lujanbio, J o n Maia eta J.M. Irazu bertsotan ariko dira bihar gauez.

DANTZA

» Zizup Nagusia: Barcelona Adicc-tos ta ldeak Todavia e s muy pronto break-dance ikuskizu-n a e s k a i n i k o du g a u r , 2 2 : 0 0 e t a n , Ku l tu r E txean . Sarrerak 600 pezeta balio du.

> Ipuñea: IT Dansa taldeak Viole-tall, Complices, ViaDurga eta Jardi tancat ikuskizunak es-kainiko ditu datorren asteaz-kenean, 21:00etan, Gaiarre antzokian. Hamar dantzarik Nacho D u a t o r e n , Tony Fa-breren , J e n n i f e r H a n n a r e n eta Ramon Ollerreren koreo-grafiak dantzatuko dituzte.

BESTELAKOAK

> Ipuñea: Euskalk ien mapa be-rr iez a r iko da Koldo Zuazo EHUko Dialektologia irakas-lea da to r r en a s t eazkenean , hilak 13, 20:00etan..

I Lekunbeppi: Joan txenea base-r r i a r e n a l d e k o h e r r i k i ro l j a i a l d i a e g i n e n d a e tz i ,

12:00etat ik au r re ra . Aziko-r a n a r i ko d i r a : L a r r e t x e a -Arria b ikotea Arrospide eta Olasagas t i r en a u r k a , Iñaki Perurena, Enrike Bildarraz, Esteban Saralegi, Patxi Asti-bia, Mikel Iturralde eta Nartxi Saralegi. Harri jasotzen, Ina-xio Perurena eta Mikel Sara-legi ariko dira.

I Tafalla: Virginia Alvira kon tu kontar i ariko da bihar , Aita C a l a t a y u d P a s e a l e k u a n , 18:00etan. Trikiti doinuak la-gunduko du ekitalddia.

I Ipuñea: Xesus Vazquezek El ar-tista en supractica hitzaldia eskainiko du datorren aste-a r t ean , 20 :00e tan , I ruñeko Kutxan (Armada Etorbidea).

Guk edan egiten dugu. Gamerakoa, lzadiak.

TXOKO Eta utzi erauntsiak katilu

zikinak garbi ditzala.