7/26/2019 Literatura Tema 11

1/2

Tema 11. A prosa de fins do XX e comezos do XXI. Temas e

autores dos 80 e dos 90. Prosistas e tendencias actuais misrelevantes.

Proposta de guin para o tema

NOTA. Lembrade que esta proposta non mis que un guin para organizar a informacin. Como xaindiquei, debe completarse coa informacin dada na clase, coa do libro de texto (Tema 17 e, para o

ensaio, tema 18) e con calquera outra que poidades seleccionar doutros manuais, moi especialmente para

o relativo informacin concreta dos distintos autores.

1. Introducin.

Logo da morte de Franco en 1975, vanse producir unha serie de cambios sociais, econmicos e

polticos que se van reflectir tamn na literatura. Aprbase un novo marco legal que vai

recoecer o estatus de cooficialidade do galego co casteln, o que permitir a incorporacin da

nosa lingua a novos mbitos de uso, entre eles o sistema educativo, e iso favorecer a aparicindun novo pblico lector e un maior coecemento do noso sistema literario. Todos estes

cambios, xunto coa aparicin de revistas literarias, suplementos dedicados cultura galega,

novas editoriais e coleccins, premios literarios, unha crtica mis profesionalizada... van

repercutir favorablemente no fortalecemento da literatura, que vive un proceso de

diversificacin temtica, con mltiples tendencias e autores.

2. Desenvolvemento.

Na narrativa van convivir as novas obras de autores de xeracins anteriores que seguen

publicando (Casares, Mndez Ferrn, Neira Vilas) coa obra de novos escritores. Lias temticas

diversas: realismo ruralista, narrativa memorialista e histrica, realismo sociolxico, narrativa

de xnero (western, ciencia-ficcin, aventuras, ertica, negra e policaca, ficcin cientfica, etc.),

narrativa urbana. Tendencia narrativa renovadora, experimental e fragmentaria.

Finais dos 70 e 80: autores que publicaran previamente dentro da Nova Narrativa Galega e que

agora van evolucionar cara a outras propostas de lia histrica como Carlos Casares

(Ilustrsima, Os mortos daquel vern ouDeus sentado nun silln azul), Mndez Ferrn (Crnicade ns,Amor de Artur,Bretaa, Esmeraldina,Arraianos,No ventre do silencio), as comooutros novos: Paco Martn (E agora cun ceo de lama,Das cousas de Ramn Lamote), MartnezOca (Beiramar), Alfredo Conde (Xa vai o griffn no vento), Xavier Alcal (A nosa cinza,Fbula, Crcere verde), Vctor Freixanes (O tringulo inscrito na circunferencia, O enxoval danoiva, A cidade dos Csares), Xos Fernndez Ferreiro (novela do oeste,A morte de Frank

Gonzlez; ciencia-ficcin,Reportaxe csmica; novela negra, Corrupcin e morte de BrigitteBardot; novela memorialista,Agosto do 36).

Nos anos 80. Consolidacin do relato curto e busca da novela longa, as como narrativa de

xnero: ertica con Bieito Iglesias; ciencia ficcin con Ramn Caride; novela sentimental con

Ramiro Fonte; novelas do oeste con Carlos Reigosa; novela policaca e detectivesca con Carlos

Reigosa, Anbal C. Malvar, Romn Raa, M. Forcadela; novela histrica con Daro X. Cabana,

X. Miranda; novela fantstica con Daro X. Cabana, Vctor Freixanes; narrativa lrica con Anxo

Angueira, Ramiro Fonte; narrativa urbana e experimental con Cid Cabido, Xurxo Borrazs,

Suso de Toro.

Desde mediados dos 80 e ao longo dos 90 consoldase tamn a obra de autores como Marilar

Aleixandre (Lobos nas illas), Daro Xohn Cabana (Galvn en Saor, Vidas senlleiras), Suso deToro (Polaroid, Land Rover, Tic-Tac, Ambulancia, Home sen nome), Manuel Rivas (Un milln

7/26/2019 Literatura Tema 11

2/2

de vacas, Que me queres, amor?, O lapis do carpinteiro, Todo silencio), Xos C. Caneiro(bora), Gonzalo Navaza (Erros e tnatos), X. Miranda (Morning Star), Xurxo Borrazs(Criminal, Eu ), etc.

Nestes primeiros anos do s. XXI aparecen voces novas coma a de Diego Ameixeiras (Baixomnimos,Historias de Oregn, Todo OK ouMatarte lentamente), a de Domingo Villar (Ollosde augaouA praia dos afogados), a de Manuel Portas (Denso recendo a salgadoou Fanecabrava) ou a de Pedro Feijoo (Os fillos do mareA memoria da choiva) e aumenta o nmero demulleres narradoras: ademais das novas obras de M Xos Queizn ou Marilar Aleixandre,

aparecen outras como Inma Lpez Silva (Concubinas), Teresa Moure (Herba Moura), AnxosSumai (As nacen as baleas), Rosa Aneiros (Resistencia e Sol de Inverno), Mara Reimndez (Oclub da calcetaou En vas de extincin) ou Berta Dvila (O derradeiro libro de Emma Olsen).

Ao longo destas ltimas dcadas desenvlvese tamn con forza a Literatura Infantil e Xuvenil,

que conta con coleccins especficas dentro das principais editoriais xeneralistas (MerlnenXerais erboreen Galaxia), as como con editoriais especilizadas como Kalandraka, OQO ouPatas de peixe. Na LIX galega destacan autores como Marilar Aleixandre, Agustn Fernndez

Paz, Xabier Puente Docampo ou Fina Casalderrey.

Ademais, nestas ltimas dcadas cobra importancia tamn o ensaio, favorecido pola aparicin

de revistas de pensamento (Encrucillada, Festa da palabra silenciada,Luzes de GalizaouAtrabe de ouro), premios de ensaio (Premio Ramn Pieiro) e editoriais ou coleccins dedicadasespecificamente publicacin de obras ensasticas (Laiovento Ed. ou Crnicade Ed. Xerais). Oensaio segue nestes anos diferentes lias temticas: econmica ou poltica (X.M. Beiras, Carlos

Mella, X.L. Barreiro Rivas), filosfica (Antn Baamonde), feminista (M Xos Queizn),

lingstica e literaria (X. Alonso Montero, Dolores Vilavedra, M. Portas, H. Monteagudo),

teolxica (A. Torres Queiruga, X. Chao Rego) ou histrica (R. Villares, Xusto G. Beramendi).

3. Conclusin

Pluralidade de tendencias e diversidade de voces narrativas.