Lipidoak (Gantzak) 1 ebaluaketa 2. Azterketa prestatzeko apunte gehigarriak Ramon San Juan –...

of 22 /22
Lipidoak (Gantzak) 1 ebaluaketa 2. Azterketa prestatzeko apunte gehigarriak Ramon San Juan – EGIBIDE – 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIA

Embed Size (px)

Transcript of Lipidoak (Gantzak) 1 ebaluaketa 2. Azterketa prestatzeko apunte gehigarriak Ramon San Juan –...

Lipidoak eta Proteinak 1 ebaluaketa

Lipidoak (Gantzak)1 ebaluaketa2. Azterketa prestatzeko apunte gehigarriakRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIALipidoak (Gantzak)KONPOSAGAIAK (Zeintzuk biolementuk osatzen dituzte biomolekula organiko hauek?)Karbono (C), Hidrogeno (H) eta Oxigenoa (O) eratuak. Zenbait kasutan: Fosforoa (P; fosfolipidoen Az. Fosforiko molekulan kasu), - Nitrogenoa (N; fosfolipidoen buru hidrofiloa sortzen duten Aminoalkoholak edo Esfingolipido eta Glukolipidoen esfingosina molekulan) Sufrea (S) izaten duteRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIALipidoen unitate basikoak: Gantz Azidoak (G.A.)ANFIPATIKOAK dira; molekula berean parte HIDROFOBO eta beste HIDROFILO bat dago.Kate polihidrokarbonatu (C eta H) luzeak. HIDROFOBOAK (16-22 C)Mutur batean Karboxilo (-COOH) talde bat. HIDROFILOAK edo H zubiak sortzeko kapazak (karboxiloaren OH ren bidez).Katearen tartean lotura bikoitzak egon (tolesdurak katean) daitezke karbono atomoen artean (HC=CH) G.A. ASEGABEAK edo intsaturatuak.

Lotura bikoitzik ez, ASEAK (saturatuak; katea linealak ez tolestuak)Bero espezifiko baxuak; giro tenperaturan likidoakBero espezifiko altuak; giro tenperaturan solidoakRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIA

G.A.-en izendatzea: Gantz Azidoak Datu basiko batzuk

http://www.guatequimica.com/tutoriales/lipidos/acidos_Grasos.htm

- Kateak (buztanak, Karbono eskeletoa, kate hidrokarbonatatua, erradikala, gune APOLARRA; HIDROFOBOA)- Karboxilo Taldea (Erreaktiboa uretan;, gune POLARRA HIDROFILOA)

1912Gune POLARRA ( -COOH)HIDROFILOAGune APOLARRA ( -(CH2)n-CH3)HIDROFOBOA

RH Zubiak sortzeko ahalmenaRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAASEAKLotura bikoitzik ezBero espezifiko altua: Solidoak giro tenperaturan (bero asko behar urtzeko)

ASEGABEAKLotura bikoitz bat (monoinsaturatua) edo gehiago (poliinsaturatuak)Bero espezifiko baxua: likidoak giro tenperaturan (bero gutxirekin, errazak urtzeko)Gero eta asegabeago are bero espezifiko baxuagoa, hau da, giro tenperaturan likido topatzeko aukera gehiago.Lipidoen unitate basikoak: Gantz Azidoak (G.A.)CH3-(CH2)14-COOHCH3-(CH2)16-COOHCH3-(CH2)7-CH=CH-(CH2)7-COOHCH3-(CH2)4-CH=CH-CH2-CH=CH-(CH2)7-COOHRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAAZIL GLIZERIDOAK (G.A. + Glizerola) Gantzak edo Glizeridoak ere deituak

Triazilglizerido baten eraketa

Gune POLARRA ( -COOH)HIDROFILOAGune APOLARRA ( -(CH2)n-CH3)HIDROFOBOAEster loturak sortzeko ahalmena(Bi hidroxiloren artean)

Gero eta G.A. asegabe gehiago edo asegabeagoz eginda egon, giro tenperaturan, likido egoeran egoteko aukera gehiago.Ramon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIA

AZIL GLIZERIDOAK (G.A. + Glizerola) Gantzak edo Glizeridoak ere deituak

AZALAhttp://superfund.pharmacy.arizona.edu/toxamb/toxamb.pdfFUNTZIOAK

http://www.genomasur.com/BCH/BCH_libro/capitulo_02.htmRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAAZIL GLIZERIDOEN HIDROLISIA (digestioa: ester loturak ( - o - ) apurtu (lisis) ur molekula gehituz)(G.A. + Glizerola) Gantzak edo Glizeridoak ere deituakHidrolisia (Lipasa entzimen bidez, urdailean)

Saponifikazioa (G.A-ak dituzten lipido guztietan)

http://iespoetaclaudio.centros.educa.jcyl.es/sitio/upload/img/saponificacion_lab.jpghttp://www.manualmodernQo.com/apoyos_electronicos/9786074482911/imagenes/cap_14/5.jpg

http://www.bionova.org.es/biocast/documentos/figura/figtem06/figurat0605.jpgUr molekula (H2O) gehitu beharrean NaOH edo KOH gehitzen da Ramon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAZeridoak (Argizariak)Saponifikagarriak (g.a. eginak daude) eta babes lipidoak diraOrokortasuna:Kate luzeko gantz azido bat + monoalkoholaSolidoak (g.a. asez eginak daude)Guztiz hidrofoboak: iragazkaitzak (babes funtzioa; isolatzaileak hezetasunarekiko)Animalietan: Ilea, Lumak,Landareetan: Hostoak, Fruituak,

http://biologiaygeologia.org/unidadbio/bio2/u1/lipidos/u3_lipidos/3168334538_a190d8db4a.jpgRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAMintzeko egituran dauden lipidoak(Fosfolipidoak, Glukolipidoak eta Esterolak)Izaera anfipatikoak ematen dien portaera.

Fosfoglizeridoak (Glizerola)Esfingolipidoak (Esfingosina, glizerolaren ordez)ZerebrosidoakGanglosidoakAz. Fosforikoa BAIAz. Fosforikorik EZ(Esfingosina, glizerolaren ordez)SAPONIFIKAGARRIAKGantz Azidoz eginda daudelakoHauen ester loturak apurtu daitezke NaOH edo KOH-rekinHidrofiloaHidrofoboa

FOSFOGLIZERIDOAmintzen sortzaile nagusiaaminoalkoholaRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAMintzeko egituran dauden lipidoak(Fosfolipidoak, Glukolipidoak eta Esterolak)Izaera anfipatikoak ematen dien portaera.

Fosfoglizeridoak (Glizerola)Esfingolipidoak (Esfingosina, glizerolaren ordez)ZerebrosidoakGanglosidoakAz. Fosforikoa BAIAz. Fosforikorik EZ(Esfingosina, glizerolaren ordez)SAPONIFIKAGARRIAKGantz Azidoz eginda daudelakoHauen ester loturak apurtu daitezke NaOH edo KOH-rekinHidrofiloaHidrofoboa

Ramon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIA

POLARRA;HIDROFILOAAPOLARRA;HIDROFOBOAFosfolipidoetan (fosfoglizeridoak eta esfingolipidoak): Amino alkoholen N+ eremua eta Az. Fosforikoaren O- eremuak ur molekulekin erakarriak sentitu daitezke.Glukolipidoetan (Zerebrosido eta Gangliosidoak): Gluzidoen OH (hidroxilo) taldeek (-O--H+) inguruneko ur molekulekin H zubiak eratu ditzakete. Esteroletan (Kolesterola): Esteranoaren 3. karbonoko OH (hidroxilo) taldeek (-O--H+) inguruneko ur molekulekin H zubiak eratu ditzakete.C eta H atomoz eginda batez ere; ez du polaritaterik sortzen eta beraz urarekin ez du erakarpenik izaten.Molekula hauek (gantz azidoak, glizerina,) zituzten hidroxiloak (-OH) ester loturak egiteko sakrifikatu dira.glizerolaesfingosinaRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIA

Esfingosina duten lipidoak

Beste eskema orokor batRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAwww.bionova.org.esmahara.orgGLIZEROLATrialkohola: 3 OH dituAz. FOSFORIKOAGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz AzidoAsegabea

ESFINGOSINAAMINOALKOHOLAGLUZIDOAKGLIZEROLAGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz Azido AseaGlizerola duten lipidoak 1Azilglizeridoak (g.a. + glizerola)Erreserba energetiko funtzioa.Ez dituzte mintzak sortzen ANFIPATIKOTASUNA GALDU dutelako.Ester loturen bidez.

G.A. 1 = MONOazilglizeridoaG.A. 2 = DIazilglizeridoaG.A. 3 = TRIazilglizeridoaGantz AzidoAsegabea

Gero eta g.a. asegabe (lotura bikoitzak dutenak) gehiago edo asegabetasun handiagoko g.a. (lotura bikoitz bat baino gehiagokoak) urtze tenperatura baxuagoa (giro tenperaturan likido topatzeko aukera gehiago)ESTERANOARamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAGLIZEROLATrialkohola: 3 OH dituAz. FOSFORIKOAGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz AzidoAsegabea

ESFINGOSINAAMINOALKOHOLAGLUZIDOAKGLIZEROLAGantz Azido AseaGlizerola duten lipidoak 2Azilglizeridoak (g.a. + glizerola)Gantz AzidoAsegabea

Fosfoazilglizeridoak (DIazilglizeridoa + P + Aminoalko)Gantz Azido AseaAz. FOSFORIKOAAMINOALKOHOLAPOLARRA:HidrofiloaMintz Biologikoen Sortzailea.Izaera ANFIPATIKOA dutelako

APOLARRA:HidrofoboaESTERANOARamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIA

GLIZEROLATrialkohola: 3 OH dituAz. FOSFORIKOAGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz AzidoAsegabea

ESFINGOSINAAMINOALKOHOLAGLUZIDOAKGLIZEROLAGantz Azido AseaGlizerola duten lipidoak 2Azilglizeridoak (g.a. + glizerola)Gantz AzidoAsegabea

Fosfoazilglizeridoak (DIazilglizeridoa + P + Aminoalko)Az. FOSFORIKOAAMINOALKOHOLAPOLARRA:HidrofiloaAPOLARRA:HidrofoboaESTERANOAEsfingosina duten lipidoakEsfingolipidoak (fosfoazilglizeridoari glizerina ordezkatu efingosina batekin)ESFINGOSINAMintz Biologikoen Sortzailea.Izaera ANFIPATIKOA dutelakoRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAGLIZEROLATrialkohola: 3 OH dituAz. FOSFORIKOAGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz AzidoAsegabea

ESFINGOSINAAMINOALKOHOLAGLUZIDOAKGantz Azido AseaAz. FOSFORIKOAAMINOALKOHOLAPOLARRA:HidrofiloaAPOLARRA:HidrofoboaESTERANOAEsfingosina duten lipidoakEsfingolipidoak (fosfoazilglizeridoari glizerina ordezkatu efingosina batekin)ESFINGOSINAGlukolipidoak (esfingolipidoaria aminoalkohol eta fosforoa kenduz gluzido bat edo gehiago jartzean)GLUZIDOAKMintz Biologikoen Sortzailea.Izaera ANFIPATIKOA dutelako

Ramon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAGLIZEROLATrialkohola: 3 OH dituAz. FOSFORIKOAGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz Azido AseaGantz AzidoAsegabea

ESFINGOSINAAMINOALKOHOLAGLUZIDOAKPOLARRA:HidrofiloaAPOLARRA:HidrofoboaESTERANOAESTERANOA duten lipidoak- KolesterolaESTERANOAOH317Kate AlifatikoaMintz biologikoen fluidotasuna kontrolatzen duOdol-plasman lipoproteinak eratuz (LDL, HDL)Ez saponifikagarriak: gantz azidoz eginda EZ daudelakoRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIABESTE FUNTZIO BIOLOGIKOAK DITUZTEN LIPIDOAK- Terpenoak (Isoprenoideak; isopreno molekularen bi unitatez edo gehiagoz)

- Esteroideak (Esteranoaren deribatuak)

- Prostaglandinak (Gantz Azido Ziklatuak)

SakatuikustekoSakatuikustekoSakatuikustekoRamon San Juan EGIBIDE 2013-2014 2. Batxilergoko BIOLOGIAGOGORATU

Gantz Azidoak dituzteGantz Azidorik EZ