Linux Sarrera

LINUX SARRERABanaketa desberdinak

Egitura logikoa

LINUX INSTALATZENUbuntu banaketa

Migraizio prozesuak, zailtasunakGure ikastola , assa

LINUX SARRERA

Banaketa desberdinak

LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak

HISTORIA LABURRA, KERNELAREN NONDIK NORAKOAK

UNICS SE 1969 urtean Bell Computer laborategian sortu zen. Garatu eta gero 1971., Kenneth Thompson eta Dennis Ritchie Unix lehen bertsioa argitaratu zuten.

Richard Stallmanek 80. hamarkadan GNU (GNU's not Unix) proiektuari hasiera heman zion. Iturrikode irekiaren lizentzia > GNU SE. Iraultza informatikoa.

GNU General Public License. Etekina helburu ez duten banaketa softwareantzako da eta erablitzailean 4 eskubide bermatzen ditu:1-. programak exekutatu, edozein dela xedea2-. programaren gainean aldaketak egin bakoitzaren beharrak bete ditzan, iturburua ezagutuz3-. zabaldu eta kopiatzeko aukera4-. aldaketak eginez geroaldatutako bertsioa zabaldu behar


HISTORIA LABURRA, KERNELAREN NONDIK NORAKOAK

Linux, Linus Torvalds finlandiarrak garatu zuen GNUn oinarritua, 1992 urtean Helsinkiko unibertsitatean. 1992 urtetik aurrera zabaltzen hasi zen. Izendapen egokiena gaurko baneketetan "GNU/Linux"kernelaren gaur egungo bertsioa 2.6 da, berria, Hurd, bidean dago ...


Banaketa piloa dago gaur egun, behar desberdinetara egokituak, kernel edo muin berdinarekin baino berezko ezaugarriekin.

Ezagunenak:

Ubuntu ,Lycoris, Xandros eta Lindows (erabilterrezak)

Gentoo, Debian eta Slackware (konfiguratu behar)

Mandriva, Suse eta Red Hat

Knoppix live cd

Lliurex, Guadalinex, Diocesanasekoa, Pequelin

Ubuntu (euskaraz): Debianen oinarritua (egonkorra, proba bertsioak), aldea, 6 hilean behin berritu eta 3 urtetan mantenu. Modan, hainbat aldaera edubuntu, xubuntu, kubuntu, server. + Instalazio erreza, baliabide asko sarean, dokumentazio asko.- Bertsio egonkorra ez da azkena.

Xandros (euskaraz):Corell Linuxen ondorengoa, fidagarritasuna helburu. Hainbat fitxategi kudeatzaile oso majoa omen dauka.DEB+ Erabilterrezena seguru aski, Ikasys proiektuan erabiliko da.- Ordaindu behar, jabedun sw -> ezin banatu


Debian (euskeraz): Mundan milaka boluntarioen ekarpenak elikatuta. Egonkorra eta fidagarriaren fama.3 bertsio merkatuan: egonkorra, proban, ezegonkorra edo "sid", 2/3 urtetan berria.+ Sw instalazio erreza eta potentea, apt-get- Beste banaketa batzuk baino oinarrizko paquete gutxiago (cd bat)

Lycoris, Lindows:Win-en itxura berdina, migratzeko errez , RPM.+ Ohituta gauden mahaigaina- Erabilera askea mugatua


Red Hat eta Fedora (euskaraz):Klasiko bat, 2 bertsio: RH ordaintzekoa eta Fedora dohan.3 eguneraketa urtean . Zerbitzarietan banaketa nagusia.+ Oso erabilia. Enpresaren babesa eta zerbitzuak. RH ingeiniari ziurtagiria. RPM- Fedora babes eta pakete kopuru mugatua.

Mandriva (euskaraz):RedHaten oinarritua Mandrake eta Conectiva, aldea: KDE sistema grafikoa, instalatzeko sw famatua. EJ 1998an itzuli zuen+ Sw instalazio erreza, grafikoak lantzeko ,NTFS partizioekin lan egiteko RPM- bertsio egonkorra ez da azkena


Suse:Enpresa komertziala Novellek erosi berria, Red haten oinarritua.+ Aplikazio asko berezko instalazioan, dokumentazio biltegi oso onak.- Ordaindu behar

Slackware:UNIXeko filosofia garbia, konsola eta komandoen lagunentzako.+ Oso egonkorra eta segurua -> zerbitarientzako aproposa, TGZ- hw atzemate mugatua- Textu fitxategiekin konfiguratzen da

"linuxekin arazoak konpontzeko slackware erabiltzaile bat bilatu"


Dokumentazio guneak:www.euskalgnu.orgwww.librezale.orgThe Linux Documentation ProjectFree Software FundationHispalinuxCRL Centro Referencia Linux crlwww.linux-es.org


Hezkuntzarako banaketak

Pequelin 3-10 urte:Berritu gabe azken aspaldian, alde batera utzita. Knoppixen oinarrituaBigarren hezkuntzarako aplikazioak

Edubuntu 2-10 urte:Azken bertsioa 2007ko urriangCompris, gBrainy (aukeran) eta KDE Edutainment Suite .

Educanix 2-10 urte:CRLk garatua, gComprishttp://memnon.ii.uam.es/~educanix/


Gcompris paketea (LinEXen ere )Ordenagailua ezagutzen: teklatua, arratoia, mugimenduak, … 49 aplikazio desberdin 2-20 urte bitartekoentzat.Algebra: taulak, zenbakikuntza, imaginak (balanzeak), ispilu irudia, …Zientzia: El canal, Uraren zikoa, Urazapitik ibiltzen …Geografía: Jokuak: xakea, memoria lantzekoak, …Irakurketa: lantzeko joku desberdinak

gBrainyModan duden memoria eta garapen ahalmena lantzeko jokuak: puzleles logikoak, buruko kalkuloak eta memoria lantzelko jokuak.


Marrazteko aplikazio batzuk

ktuberling: Marazkiak osatzeko jokua Potato jauna, Tux eta arrain-ontzia

tuxpaint: Sigiluak, arkatz desberdinak, trafiko seinaleak, forma geometrikoak, etb.

Mekanografia: TuxType


LINUX SARRERA

Egitura logikoa

LINUX SARRERA - Egitura logikoa

Disko partizioaren ezaugarriak:Berez dauden partizioak errespetatzen ditu (aukera).Fitxategi sistemaren formato estandarra ext izena du eta bi bertsio dauzka, ext2 y ext3. Windowsekin bategitea. FAT (bertsio guztiak) ulertzen ditu irakurri eta idazteko moduan (<=win98). NTFS formatoa era ulertzen du baino irakurtzeko soilik (nt, xp, 2000, 2003).SWAP: trukaketarako memoria, RAM laguntzailea.Karpeta eta fitxategien egituraketan Linuxen gailu guztiak karpeta moduan tratatzen dira, Filesystem Hierarchy Standard jarraitzen du. Honen arabera karpeta guztiak errotik zintzilik daude, winen C: antzera ("/" batez adierazten da).


Karpeta ezberdinak:

/bin: sistema abiatu eta aurrera egiteko beharrezko diren pogramen lekua./boot: sistema abiatzeko fitxategi estatikoak /home: erabiltzaileen karpetak./etc: sistema konfiguratzeko fitxategiak./lib: progrma askok behar duten liburutegiak, elkarbanatzen dira bakoitza bere kopia ez izateko, lekua aurrezten da./dev: Gailu desberdinen berezko fitxategiak: diskoak (fd0-7, hda-d edo sda-d), serie gailuak (ttyS0-63), modem (mem, ram), edo terminalak (tty0-63)


Karpeta ezberdinak:

/proc: hw gailuen egoera jasotzen duten fitxategiak./usr: erabiltzaileen datu, programa eta liburutegiak./root: administrariaren kontua, root kontua./sbin: sistemaren kudeaketarako komandoak./var: ejekuzio garaian aplikazioek modifikatu ditzaketen fitxategiak, adb log.

LINUX INSTALATZEN

Ubuntu banaketa

LINUX SARRERA - Abantaila eta desabantzaila batzuk

Instalatzeko aukeraka) live cd b) birtualizazioa (Virtual Box edo Vmware)d) instalazio osoa d1) disko osoa erabiliz, sistema eragile bakarra (aurrekoa formateatuz) d2) diskoaren zati bat erabiliz, beste sistema eragle bat

cd sartu eta ondorengo pausuak: 1-. 1.8 Gb leku librea diska gogorrean (biosetik cd boot)2-. Aukerak: expert, server, server-expert3-. Hizkuntza eta teklatua aukeratu, eta sarea konfiguratu (dhcp edo eskuz). Makinari izena jarri.4-. Partizio laguntzaileak hiru aukera eskeiniko dizkigu: 4.1-. Disko gogor guztia erabili, zegoena ezabatuz 4.2-. Hutsa dagoen zatirik handiena erabili 4.3-. Partizio taula eskuz idatzi (konplexu eta malguagoa) LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa

LINUX SARRERA - Abantaila eta desabantzaila batzuk

cd sartu eta ondorengo pausuak:

Edozein aukeratua hiru partizio egitea gomendatzen da · erro partizioa -> se eta aplikazioak · swap memoria, birtuala -> RAM memoria laguntzailea (>=RAM) · erabiltzaile partizioa (etc/fstab fitxategia) Kontuan izateko: Diska batean 3 partizio primario izan dezakegu eta hedatu edo extendida bat, honen barruan 16 partizio logiko sortu daitezke. Wn9x (XP?) soilik partizio nagusi batetik abiatzen da soilik.

5-.Erabiltzaile eta pasahitza sortu eta paketeen instalazioa hasiko da (hainbat galder ager daitezke).

PRAKTIKA

Instaklatu eta gero, aplikazioak probatzenSamba probatuOpen office probatuEvolution probatuGailu kudeatzaileaLehio sistema desberdinak

Synaptic erabiltzen , repositorioak, dependentziakAdministraziorako tresna polita: webmin

Instaltzeko adibideak:Linux Windows programa baliokideak. -> http://es.wikibooks.org/wiki/Introducci%C3%B3n_a_Linux/Equivalencias_Windows_en_Linux

LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa

PRAKTIKAKomando erabilgarriak (root erabiltzailea)

$man komandoa , $man -k hitza -> laguntza

a) Advanced Packaging Tool , apt-get - Synapticen oinarria#apt-get -s install paketea : simulazio bat egingo du, zer gehiago instalatuko luke deskargatzeko

apt-cache --help | grep mendekotasununmet - Bete gabeko mendekotasunak erakusten ditudepends - Pakete baten mendekotasunak erakusten diturdepends - Pakete baten mendekotasun alderantzikatuak erakusten dituMenpekoak ez ditu beti desinstalatzen


PRAKTIKAKomando erabilgarriak

b) aptitude Argumentu gabe exekutatzean paketeen kudeaketarako interface bat aurkeztuko digu.install : paketea eta mendekotasunak instalatuko dituremove : paketea eta mendekotasunak desinstalatuko ditupurge : paketea, mendekotasunak eta konfigurazio fitxategiak desinstalatuko ditusearch : apt listan paketeak bilatuko dituupdate : paketeak eguneratuko dituclean : programa bat instalatzeko beharreko paketeak ezabatzeko

d) tar eta gzipTrinkotzeko estandarrak


PRAKTIKA

Komando erabilgarriake) DOSen antzerakoak cp, mv, rm, ln, pr, cd, mkdir, ls, find, ps (grep), kill, gparted, useradd, groups, shutdown, chown, chmod, fdisk

adb: ps -e | grep gimp Ba al dago gimp izeneko prozesurik martxan?


PRAKTIKA

Programa baten ohiko konpilazioaDestrinkotu gunzip paketea.tar.gz tar -xvf pakete.tarEgokitzapena egin ./configure (readme.h aukerak jarraitu)Konpilatu makeInstalatu make install

Desinstalatzeko make clean


PRAKTIKA

Windowsekiko menpekotasuna* Wine emuladorea WIndowserako programa arruntak, Tantto eta txanelako beste cd.ntzako

* rdesktop

DokumentazioaOO 2.3 euskerazwww.euskalgnu.orgwww.librezale.orgThe Linux Documentation ProjectFree Software FundationHispalinuxCRL Centro Referencia Linux crlwww.linux-es.org


LINUX INSTALATZEN

Migrazio prozesuak

Profil desberdinak:irakaslegoa, irakaslegoa, administrazioa, zuzendaritza

SE desberdinak:

Windows sistema eragilea:

bezeroak zerbitzaria

Linux sistema eragilea

LINUX SARRERA - Migrazio prozesuak

Lehen urratsak

Gure sistema eragilean:

1-. Ofimatikarako Open Office (azken bertsioa egun 2.3 Math editorea formakuntza. Xuxen instalatu, euskal hiztegia...

2-. Internet nabigatzailea Mozilla Firefox 3-. Marrazketa eta irudigintza GIMP4-. Musika editore eta mezkladorea Audacity, amarok munduko irratiak entzuteko, xmms jotzekoa.5-. Aplikazioak garatzeko JCLIC (LHrako) eta Hot Potatoes (DBHrako)6-. Bideoa ikusteko programa VLC 7-. cd/dvdak grabatzeko k3b


Tarteko bidean

Bi sistema eragileak, aukeratu nola

· birtualizazioa · abio duala

Gure sareko egituran dauden elemntuak identifikatu eta Linuxpenan funtzionatzeko beharrekoak aztertu eta probatu (inprimagailu eta eskanerrak).

Egon daitezken arazoak identifikatu.

Formakuntza irakaslegoari.

Zerbitzua ematen dizun enpresari Linuxerako babesa eskatu.


LINUX INSTALATZEN

Gure ikastola , ASSA

Gure ikastola , ASSAAssa Ikastolako sarearen antolaketa komentatu.

Ikasleentzako azpisarea:

Zerbitzari berria Debian Bezeroak Ubuntun

Beste ikastola batzuetan burutzen ari diren ekimenak:

Tolosan zerbitzu asko debian zerbitzari batean.

Oion, oppenoffice eta ubuntu abio dualean

LINUX SARRERA - Assa Ikastola

Linux Sarrera

Technology

Transcript of Linux Sarrera