LEUZEMIA

➔ ZER DA

➔ NON SORTZEN DA

➔ KAUSAK

➔ DIAGNOSTIKOA

➔ MOTAK

◆ Gongoil leuzemia zorrotza

(LLA)

◆ Leuzemia mielogeno zorrotza

(LMA)

AURKIBIDEA:◆ Gongoil leuzemia kronikoa

(LLC)

◆ Leuzemia mielogeno

kronikoa (LMC)

◆ Zelula pilosen leuzemia

➔ TRATAMENDUA

➔ BITXIKERIAK

➔ BIBLIOGRAFIA

ZER DA?Odoleko minbizi mota bat da hezur-muinean hasten

dena, odol zelulak sortzen diren eskualdean.

ODOL ZURIA● Globulu zurien kopuruak gora egiten du

kantitate kontrolaezinetan.

ONDORIOZ● Minbizi zelulek globulu gorriak, plaketak

eta globulu zuri helduak sortzea ekiditen

dute.

Odol zelulen kopuruak

behera egin, heriotza

arriskua handiagotu.

KAUSAK

Arazo kromosomikoak

Inmunitate-sistemaren akatsak

Jaio aurretik, erradiazio edo X

izpiekin kontaktuan egotea

Aurretik tratamenduan egotea

farmako kimioterapeutikoekin

Hezur-muinaren transplantea

edukitzea

Bentzeno bezalako toxinak

Birus batek (Epstein Barr birusak,

mononukleosi infekzioaren eragileak.

Ez dago kausa zehatzik, baina hurrengo faktoreek eragina izaten dute

DIAGNOSTIKOA

HEMOGRAMA Odoleko zelulen aldakuntzak ikertzen dira

● Eritrozito, plaketa eta

leukoizto urritasuna

● Zelula aitzindari

gaiztoen gehiegizko

kopurua

MIELOGRAMA Hezur-muinaren lagin bat aztertuNOLA?

● Anestesia erabiliz,

puntzioaren bidez

gaixoaren hezur baten

hezur-muinaren odola

ateratzen da

MOTAK Larritasunaren arabera sailkatzen dira

AKUTUA

KRONIKOA

● Zelula heldugabeak areagotu egiten dira oso azkar.

● Hauek ez dituzte beharrezko funtzioak betetzen

ONDORIOZ: zelula helduen sorkuntza oztopatzen dute.

Umeetan ematen da gehienbat

● Globulu zuri heldu gehiegi sortzen dira, baina anormalak dira.

Edozein adinetan, baina normalean pertsona helduetan agertzen da.

Linfoblasto (globulu zuriak) heldugabeen areagotzea Zelula normalak ordezkatzen dituzte hezur-

muinean

Odol zelula osasuntsuak sortzea oztopatu

ONDORIOZ

● Ezin da kausarik aurkitu.

● Honako faktoreek arriskua handitzen dute:

○ Down sindromea edo beste transtorno

genetikoak

○ Leuzemia duen anai-arreba izatea.

KAUSAK ZEIN ADINEAN?

● Normalki hiru eta zazpi urte

bitarteko umeetan

● Helduetan ere eman daiteke

● Gozea galtzea, pisua galtzea

● Zurbiltasuna

● Sahiets-hezurren azpiko mina

● Orban gorri txikiak azalean

● Gongoilen hantura

● Izerdi hotza

SINTOMAK

● Mina hezur eta artikulazioetan

● Hematomak eta odol jarioak izateko

erraztasuna (ohi odoltsuak, azaleko eta

sudurreko odoljarioak, ziklo anormalak)

● Nekatuta edo ahul sentitzea

● Sukarra

● Anemia

Odoleko zelula anormalen

(mieloblastoak) hazkuntza azkarra

Hezur-muinean pilatu, eta globulu gorri

normalen sorrera oztopatu.

ONDORIOZ

Hezur-muina

Non hasi?

Odolera zabalduBatzuetan

● Gibelera

● Goingoil-linfatikoetara

● Nerbio-sistema zentralera

● Barrabiletara

Garapenean dauden zelulen aldaketa

genetikoaren ondorioz

Zergatik?

ZEIN ADINEAN?

● Oso ugaria pertsona helduen

artean.

● Zenbat eta nagusiago izan

orduan eta eraginkorragoa.

ONDORIOAK

● Mieloblastoen hazkuntza kontrolaezina

eta izugarrizkoa

● Globulu gorrien (anemia), plaketen

(plaketopenia), eta globulu zurien

(leukopenia) kontzentrazio baxuegiak

KAUSAK

● TABAKOA, erretzea.

● Substantzia kimiko batzuekin

kontaktuan egotea (bentzenoa)

● Kimioterapia edo erradioterapia

jasan izana.

● Odol nahasteak izatea.

● Sindrome edo mutazio genetikoak

izatea.

● Kromosomekin arazoak izatea:

○ Down sindromea

○ Trismia 8

● Familia aurrekaria: familiako beste

norbaitek leuzemia jasan badu, familia

bereko beste batek sufritzeko probabilitatea

handiagoa da.

● GIZONETAN EMATEN DA BATEZ ERE,

baina arrazoiak ez daude argi.

SINTOMAK

● Sukarra

● Infekzioak

● Mina hezur-muinean

● Nekea

● Hemorragiak

● Zurbiltasuna

● Noduluak (lepoan, axila eta

izterretan)

● Hematomak gorputz osoan

● Oi handituak

Hezur-muinak eta sistema-linfatikoaren organoek B linfozito (globulu zuri mota) gehiegi sortzen dituzte.

Sortzen diren linfozitoek ez dute behar bezala funtzionatzen. Ezin dute defentsa-funtzioa bete

ZEIN ADINEAN?

● 60 urte baino gehiago duten

pertsonetan

● Umeetan kasu gutxi

○ Duetenek oso motel garatzen

dute gaixotasuna

NON?

● Mendebaldeko herrialdeetan oso ugaria

● Ekialdeko herrialdeetan nahiko gaixotasun

arraroa

● Espanian:

○ Urtero 30 kasu berri detektatzen

dira (milio bat biztanletik)

KAUSAKSINTOMAK

● Kasu gehienetan (%80) ez dira

sintomak agertzen

● Sintomak agertzen direnean…

○ Astenia

○ Gongoil-linfatikoen

handipena

○ Infekzio errepikatuak

● Ezezaguna da LLC-ren kausa

● Vietnamgo gerran agente laranjari

izandako espozisioak leuzemia

mota hau garatzeko arriskua

handitu du.

Hezur-muinak granulozito gehiegi sortzen dituZelula hauek hezur-muina eta organismo osoa

inbaditzen dute

● Odol zelula sorrera normala

ez da gertatzen

● Zenbait organoen funtzioa ez

da behar bezala betetzen.

ONDORIOZ

ZEIN ADINEAN?

● Helduetan ematen da

● Ez da oso ohikoa umeetan garatzea

FASEAK

● HASIERAKO FASEA / FASE KRONIKOA:

○ Kontrola daitekeen granulozitoen sorrera

ematen da.

● BIGARREN FASEA / AZELERAZIO FASEA:

○ Gaixotasuna kontrolaezina bihurtzen da

● HIRUGARREN FASEA / FASE BLASTIKOA:

○ Leuzemia mieloide akutuan (%80) edo

linfoide akutuan (%20) bihurtzen da.

TRATAMENDUA KAUSAK

● LEHEN:

○ Gaixoak ez zuen 8 urte baino

gehiago bizirik irauten.

● GAUR EGUN:

○ Gaixoak denbora luzea

(hamarkadak) eman dezake

fase kronikoan, gauzatu diren

aurrerapenei esker.

● LMC-ren kausa erlazioanturik dago Filadelfia

deituriko anomalia kromosomikoarekin.

● Erradioazioak gaixotasuna garatzeko arriskua

handitzen du.

○ Hala ere, LMC garatzen duten pertsona

gehienak ez dira erradiazioarekin

kontaktuan egon.

SINTOMAK Urteak ematen dituzte inolako sintomarik adierazi gabe

● Ahultasuna

● Nekea

● Sukarra

● Izerdi hotza

● Pisua galtzea

● Anemia

● Hemorragiak eta justifikaziorik gabeko hematomak

● Infekzio txikiak

● Hezurretako eta artikulazioetako mina

TRATAMENDUA

Minbizi zelulak hiltzea, zelula normalak

berriro haz daitezen hezur-muinean

HELBURUA:

Kimioterapian, erradioterapian eta hezur-muinen

transplantean oinarritzen da

KIMIOTERAPIA Linfoblasto eta mieloblasto gaiztoak akabatzeko

ODOL-TRANSFUSIOAK● Gaitzaren lehenengo fasetan

● Anemia eta odol-jarioak zuzentzeko

KIMIOTERAPIA ERRADIOTERAPIA

● Mina gutxitzeko

● Burmuinera, likido zefalorrakideora edota

barrabiletara zabaldu den leuzemia tratatzeko.

ZERTARAKO

ERABILTZEN DA?

● Kimioterapia eraginkorra ez denean

● Minbizi zelulak berriz agertzen badira

NOIZ ERABILTZEN DA?

● Hezur-muin baterragarria aurkitzea

saila izaten da.

ARAZOAK

Bitxikeriak

Minesosotako ikerlariek lortu dute

emakume baten leuzemiarekin amaitzea

Elgorriaren birusaren genetikoki

eraldatutako andui bat injektatuzBirusaren eraginez, minbizi zelulak batu eta desintegratu

ziren. Gainera, birusak sistema immunologikoa estimulatu

dezakeela minbizi zelulak hobeto ezagutzeko eta modu

eraginkorrago batean haien kontra joateko.

NOLA?

❏ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/ency/article/000532.htm❏ http://www.cancer.gov/espanol/pdq/tratamiento/leucemia-

linfoblastica-adultos/Patient/page1#figure_149_e❏ http://www.abc.es/salud/noticias/20140516/abci-curan-cancer-sangre-

201405161110.html❏ http://www.abc.es/salud/noticias/20140516/abci-curan-cancer-sangre-

201405161110.html❏ http://www.cancer.

org/espanol/cancer/leucemiamieloidenaaguda/guiadetallada/leucemia-mieloide-mielogena-aguda-causes-risk-factors

❏ http://www.laleukemianet.org/esp/5_Patients/Pat_AML.htm❏ http://www.fcarreras.org/es/leucemia-linfatica-cronica_380574❏ http://www.infirmus.es/leucemia-mieloblastica-aguda/

BIBLIOGRAFIA

Ziotza Llano eta Ane Artetxe