LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de...

28
ANN. XIII - N. ,S0 JULIO - AUGUSTO AN D. MCMXLII! PALAESTRA LATINA Ordinirii et Superiorum pcrmiuu HOMERUS H«rm*s *x marmor· in Mueaao Británico SUMMA R 1 U M miiiiimiiiHHHimtiiimiHiiiiiHitmiiimiimimiimimiHitmii Exercitationes Scholares (TOMELIN, CAMPS, M ariano , N ogués ) Lectoribus salutem, (A venarius ) Veni coronaveris, (U rquioi . a ) Regina Pacis, (L ucesola ) Nova et Vetera. (M ir ) De Georgii erratione (A venarius ) Commercium Epistulare (M ir , W agner , C ana Ls ) Per Orbem. (M esa ) Homeri Odyssea, (R uiz ) Bibllographia, (J iménez ) Curiosa et Jocosa. (N ugator ) www.culturaclasica.com

Transcript of LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de...

Page 1: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

ANN. XIII - N. ,S0 JULIO - AUGUSTO AN D. MCMXLII!

PALAESTRA

L A T I N A

Ordinirii et Superiorum pcrmiuu

H O M E R U SH«rm*s *x marmor· in Mueaao Británico

S U M M A R 1 U MmiiiiimiiiHHHimtiiimiHiiiiiHitmiiimiimimiimimiHitmii

Exercitat iones Scholares(T O M E L IN , C A M P S , M a r i a n o , N o g u é s )

Lectoribus salutem, ( A v e n a r i u s )

Veni coronaveris, ( U r q u i o i . a )

Regina Pacis, ( L u c e s o l a )

Nova et Vetera. ( M i r )

De Georgii errat ione ( A v e n a r i u s )

Commerc ium Epistulare ( M i r , W a g n e r ,

C a n a Ls )

Per Orbem. ( M e s a )

Homer i Odyssea, ( R u i z )

Bibllographia, ( J i m é n e z )

Curiosa et Jocosa. ( N u g a t o r )

www.culturaclasica.com

Page 2: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

Exercitationes ScholaresB a lb u s B a lb u m r e c t iu s in te l le g it

Nobil is adv oca tus emi t ab agricola ingens l ignorum pondus ; hic dum relin- qu e b a t in d o m o advoca t i ligna vendi ta , repperi t inter ea l igonem: quem videns advoca tus , dixit agricolae: Amice, super hoc ponde re l ignorum m a g n a lis exor ta est. — R espo nd i t agricola: Q u o pac to? — Quia ego a te emi, dixi t advoca tus , to tu m pondus ; ideo nequis tol lere l igo­nem. - T u n c agricola: Ergo l i tem dicis esse hac de re? — Equidem, lis inter nos est; ait advoca tus : tu ipse vides.

— Decem argenteis c e r t em us l i tem hic non esse. — Sit ita, dici t advoca tus . — Decem argentea pac ta sunt? ai t agr ico­la. Qu id dicis? — Dico ét a sse ro mea o m ni a ligna. — Tua? respondi t agricola; sint ergo tua profecto; accipe l igonem. Vidis t ine l i tem non esse? Igi tur mea quoq ue est sp ons io et p lu r im u m scio q u a m tu, sap iens advoca tus .

S t e p h a n u s T o m e i . i n , C. M P.in A r g e n t in a , e 4 l a t in i ta t i s c u r su .

L u g ete , o V e n e r e s(Ex operibus C. V. Catulli)

¡Llorad, Gra c ia s y Amorc i l los , flor de h u m a n a bizarría!¡Se me ha m ue r to el pa jar il lo de mi n iña las delicias!A fe que Lesbia lo a m a b a más que a sus propias pupi las.P o r q u e me los i to era y tan bien la conocía c o m o la hi j i ta a la madre :Ni de su regazo se iba; p iaba a sóla su dueña , iba al lá y acá venía.Ahora vagando va por sendas oscurec idas de do nde a nadie, se dice, la vuel ta fué concedida .¡Oh! Mal hayá is , de la muer teoscur idades mal ignasque os tragáis tod a belleza.

Me qui tas te i s la avecilla · tftn hermosa! ¡Gran desgracia!¡Oh pajar i to sin dicha!

.Por ti in f lamados de l l anto t iene sus ojos mi niña!

Luis C a m p s , C. M. P.E IV la t in i ta t i s c u r su .

O B ea ta V ita!I l l imem c ircum fontem conse dim us ,

gaudi is in spa tio lato m o n s t r a n t i b u s fruendo; praecipue , quod ma jor em ad nos vo lup ta tem ferebat, juc un dus sonus , qu o cu m imper ios i popul i , s ibi lante aura zephyr i j l icunda, super nos ag i tabant se pleni rami sui t remen tes passer ibus m a ­culosis, qui s u m m a ope n i t e b a n tu r n o s ­t ra s imula re cum cant ic is suis. H uc rauca phas iana , i lluc suaves a u d i e b a n ­tur a laudae, illae c a nebant merulae , turdi et iliaci, e m pupaeque ; usque hiblaeae apes, in nos t ra terra, levi su su r ro flores exugunt . Aest ivum te m p u s omn ia sp i ­raban t . Ros mar inus , th imus , i m b u u n t odorem, v aporan t poma; rami vix sus t i ­nere fructus poss un t . O bea ta vita!

A . M a r i a ñ o , C. M . F .

X e ra e E q u i tu m (a d A q u a s S a n c ta s )

.M ile s a c u tu sMiles pedi bus Matri tum tendens,

cum forte respexisset , ra edam vidit a d ­v en ta n te m a d u o b u s equis t r ac ta m . La­bore i t ineris et a r m o r u m pondere defes­sus, d o m i n u m raedae roga t ut consis ta t : «Parce, quaeso, inqui t si te sic moror : scire ta me n velim num Matr i tum eas». C u i raedarius : «Matr i tum equidemtendo». —«.Si sic est, me adjuva serius- que sent ies me gratum». —«Quid vis fa­ciam?» —«Peto ut sagum hoc Ma t r i tum feras». —Libenter faciam: sed dic ubi sagum, i t inere confecto, d e p o n e n d u m mihi sit». —«Noli soll ici tus esse de hac re; egomet in t ra sagum ibo», Ra edae d o m in u s tenere r i sum nequivi t mi l i t ique rogavit^ut r aeda m conscenderet .

G e o r ü i u s N o g u é s , C . M . F.E I I C u r su .

66

www.culturaclasica.com

Page 3: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

C u m e m e t i s , PALAESTRAM LATINAM n u n t i a n t i b u s r e f e r e t i s

www.culturaclasica.com

Page 4: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

T ex tos P a lae s traP rep arad o s p o r PP . M isioneros del C orazón de M aría

A p a rta d o 1042. - Lauria, 5. - T e lé fo n o 15013. - B a r ce lo n a

Para el Primer Curso:His tor iae Sacrae C o m p e n d iu m

Texto, notas, vocabulario 4 ptas.

Para el Segundo Curso:Epi tom e His to r iae Graecae(2.a ed,) Texto, notas, vocabulario 5 pts.

Para el Tercer Curso:Ciceronis Epis tu lae Selectae

Solo texto latino 1 pta.Texto, notas, vocabulario 4 ptas.

Caesar is de Bello CiviliTexto y notas 5 ptas,

Para el Cuarto Curso:Ciceronis pro Archia P o e t a

Solo texto latino l 'p ta .Texto, notas, vocabulario 3 ptas.

Ciceronis in C at i l inam O ra t io ISolo texto latino 1 pta.Texto, notas, vocabulario 3 ptas.

Para el Quinto Curso:

Virgil ii Aeneidos liber IISolo texto latino( 2 ptas.Texto, notas, vocabulario 4 ptas.

Para el Sexto o Séptimo cursoP ru d en t i i C a rm in a Selecta

(2 a edición, en preparación)Texto, notas, vocabulario

C an to l . ° de la O d iseaTexto y notas 5 ptas.

P r im e r C urso de Lengua Latinaadaptado al Cuestionario Oficial 3 ptas.

S egundo C u rso de Lengua Latinaadaptado al Cuestionario Oficial 5 ptas.

«Tercero y C u a r to

C u rso de Lengua Latina adaptado al Cuestionario Oficial

(en preparación)

R e p e t i t o r i umLibro de prácticas escolares para las primeras clases de .latín. Contiene:Programas, (Vocabularios, Ejer­

cicios, Temas, Curiosidades Indices.

Precio en símil tela ,15 ptas.

P a l a e s t r a L a t i n aColección completa, desde Enero de 1930 hasta Diciembre 1942, en fascículos sueltos 100 ptas.

De próxima aparición:

H ora t i i C a rm in a SelectaTexto, notas, vocabulario

Crispí Sallus ti i SelectaTexto, notas, vocabulario

C an to 2.° y 3.® de la O d iseaTexto y notas

EN PREPARACION OTROS TEXTOS

Deuaaates Mpefíale· a libraría· j, «a pedida* de «eaiideraetdir» a Prahsom y Caiagm

www.culturaclasica.com

Page 5: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

AN. XIII. - N. 80 JULIO - AUGUSTO AN D MCMXLII1

PALAESTRA LATINAPratium subnotationis annute, lolutiona antelata, eit io poetarum in Hispaniaet Lusitania, n pes. in America et Philippinis insu-

lie, et ia pes. in reliquis civitatibus - Pretium mittatur oportet ad AJministrettrem, Lauria, 5 - Bartintnt - Aptrt. 1*4*

LECTORIBUS PALAESTRAE

LE G E N T IB U S interpretationem Georgii Pelleterii quaedam novata vocabula aut jam dpprehensa sunt, aut certe deprehendes, quorum vel novitatem admireris,

vel sensum quaeras. Sic ergo habe: me nunquam fuisse, nunquam futurum esse in nu~ mero eorum, qui linguam Latinam occidunt ea omnia respuentes atque proscribentes, quae in veterum non inveniant libris usitata, proinde quasi illi veteres nostra indituta et noverint et suis descripserint vocabulis. Si nulla jam licet introduci vocabula rctle quae trada sint ex vetudis, fontibusque hauda non solum Graecis, veram etiam ex iis potissimum linguis quae in terris sermonis quondam Latini hodiernis rebus non raro convenientissima excogitata habent vocabula, quae illi veteres ultro arripuissent, cum legitimae cognoscerentur Latinae puritatis propagines: si non liceat Latine loquentibus uti vocabulis, quae novis inventis aut inditutis ita imposita sunt, ut in linguas trans­ierint nationum omnium, internationalia sint vocabula, lingua Latina cadaver erit, nos Latine loquentes induemur pellem a serpente tepefado tempore veris dedrittam. Deus meliora! hic mecum exclames. In re tamen tam clara setttper in incerto haerebi­mus, nisi ille cogetur coetus virorum dodorum, cujus communi conspiratione fas sit de de jure novarum vocum decernere.

Itaque, ut praecipua tibi odendant mea nova: Rasputinum «lignipedent» feci, quod alterum crus eius ligneum erat, sicut crassipedent et latipedem et tardipedem di­xerunt antiqui. Quetidam hominem etiam «vitratum oculos» dixi, accusativum Grae cum usurpans. «Vitrare» apud Ducangiunt reperies. Et si ferratum, et argentatum, et auratum, et barbatum dicimus, cur non etiam «vitratum» liceat facere, sicut elegan ter faciunt «vilrer» Galli, nos Itali elegantius fere novimus «vetrata carta» quam non facile, antiquis illis Ciceronibus penitus incognitam, redius aut clarius cognomi­nabis quam «cartam vitratam» et te ego, si ab d i nendum voce dixeris, quod apud neminem classicum scriptorem effodiatur, te ego ineptum hominem nimiumque putidum ratus tuis te relinquam bacillis depascendum.

Neque potui divelli a voce illius vehiculi, quod hodiernis Graecis «autocinetum» ed, quod nos dutomolum (currumj vitata hibrida voce quae eft «automobile» inter­dum vocamus, quam excogitavit jam ante annos quadraginta Philadelphiae Arcadius

67

www.culturaclasica.com

Page 6: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

Avellanus argutissime: esse illum’currum, quod non jungatur jumento, quod de-jugis sit, contradione fa d a ut in bigis et quadrigis, *digam», Hanc vocem ego hoc accepto libentius, quod flatirn dat nomen redoris ejus currus, quem digarium esse agnoscimus eademque forma usi adjedive lychnum digarium dicimus, capsum digarium, casus digarios.

Huic voci ad elegantiam i atinam nihil deeit, nisi hoc, quod apud Ciceronem aut saltem Caesarem non eil: sed ipse Cicero digam ultro acceptaret et ei, qui hoc nomen invenisset plauderet, tam bene ei videretur Latinum esse.

Et ferroviarium «agmen» ante solebam appellare, quod ferrea ageretur via, illum ordinem curruum concatenatorum, qui motrice machina trahuntur. Sed ecce tibi nuper in Budapeilinensi Juventute <tramen» vel «tramentum» ferroviarium scilicet, quod via traheretur ferrea. Ego libentissime tale vocabulum addo meo vocabulario, quoniam video et redissime derivari (immo alio sensu jam exiliterat) et non minus significanter id quod trahitur continet quam «treno» italicus et «train» gallicus. N e ­que eil necesse dicere me ex tramento tramentarium facere, ut magiftrum tramenta- rium, tabulas tramentarias, tramentarias mutationes. Et quoniam de via ferrea loquimur, ipsas illas ferreas regulas, quibus aliqua via ferrea eil, quas rails et rotaie vocant, ut rotalia (rotale) nominem, vel rotabula, hoc eil quae ad rotationem perti­nent, vel quibus rotantur currus rotae, nisi forte meliora alicunde abilulero, indudus sum.

Tantum erat, quod te nunc volebam monitum. Hoc tamen lubet addere: invitari te, ut tua in medio ponas judicia, meliora meis proferas, alia interroges; nam iis ipsis judiciis et interrogationibus efficies, et Palaestra sit quod profitetur nomine: s&ola ludandi. ‘Vale. Romae, V. Kal. Majas a. 19^3.

A V E N A R I U S

Veni CoronaverisFest ivo r e s o n a n t n unc juga m o n t i u m tu r b a r u m s trepi tu, perque cacum in a au t t rac tus dubios im aq u e val l ium signa pros i l iun t pic ta color ibus pr imis , qu ae zephyr is t rad i ta f lant ibus, p a n d u n t u r nit idi luminis ad facem. Insignes veniunt cum po pu lo viri: hic sacrae so phi ae mille recondi t is doc tus noti t i is , ille mican t ibus acris mi l i t i ae m a g n u s honor ibus ; a l te r C hr i s t i a n u m nobis infulis; a lte r magnificis in propr ios greges

praes ta ns officiis imperia l ibus.Fervens pec tor ibus quae latet int imis cunc ti l aet i t iam vocibus expr imunt . Q u o d si n unc l ibeat noscere planius cur m o n te s t repident inso l i to modo; quaere convenian t Virginis a tr ia tu rm a e sic h o m i n u m laeta c re pan t iu m , nunc praec la ra dies, nunc agi tur dies qua late populi soll icit i suae Reginae egregiae te m por a circulo ex au ro et lapide mult ipl ic i a m biu n t .

F r . J o s e p h u s B. U r q u / o l a , O. F. M.

Onia t i , 1943.

68

www.culturaclasica.com

Page 7: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

REGINA PACIS

Omnium princeps operum, Maria, Temporum lapsum dominaris una;Lucis aeternae sine labe splendor

Sola et imago.

Te sibi matrem Dominus paravit Antequam mundum faceret, manuque Prodiga caeli sereret profundum

Aethera stellis.

Jam profecturus pater exui Adam Te Dei novit monitu parentem Alteram nobis Geniti daturam

Munere vitam.

Te novum signum cecinit propheta ' Virginem Matrem, Moisique vinci Te rubus miro retulit stupenti ·

•Nescius igne.

Rore te vellus Gedeonis udum Caelitus factum, Noe te eoiore Nubium tractus vario serenans

Innuit Iris.

Altera aeternae, pia Mater, Iris Pacis, oh! nobis miserans adesto,Justa nam summi Genitoris orbem

Ira perurget.

Mentis humanae tenebras superneDisjice horrendas, aciemque dia #Luce conhrmans rationis ausa

Contine vana.

Falsa promentes sequitur prophetas Obsequens vulgus; fera turma Christo Surgit insultans, odiisque flagrans

Saeva minatur. »

« A e l l o dum va sto fu re re n t tu m u ltu »

Nil habet sanctum; ruit omne praeceps Per nefas; culpis temerat pudendis Quidquid augustum, Domini perosa

Nomen et ipsum.

Undique exardent animi et frementes Intonant linguae: «novus ordo rerum... Nolumus Christum... Crucis exeeranda

Transiit aetas».

Caedis effrenae cupidas ferina Scindit et gentes agitat simultas, Cunctaqne alternae furor ater urget

Pectora cladis.

Cl amitat pacem; tigridum furentes More sed pergunt laniare fratres!Bella jam tristi lacrimosa mundum

Caede cruentant.

Ast nimis terrent animum futura Visa praesagae graviora mentis; Quantus, heu! terris labor et malorum

Ingruit horror!

Supplices audi, pia Virgo, et Iris Pacis illustra, procul a salute Jura ut errantes recolant redempti

Regia Christi.

Sub crucis signum coeant ubique Gentis humanae populi volentes,Ac Bonus Pastor regat unus unum

Christus ovile.

A loisius Lucesole, Presb.

G o n z á le z . C a tá n , a p u d B o n a s A u r a s

30 A u g u s t i 1 9 4 2 .

69

www.culturaclasica.com

Page 8: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

iV o v a et veteraTempus aestivum

Sicut h o m i n u m vita a p r ima in- fan tia in dies r o b o r a t u r a tqu e firma- m a t u r usque ad c o n s t a n t e m a e t a ­tem, q u a h o m o in flore juventut is c o n s t i t u t u s op e ro so s perficere valet labores ac f ruc tus ingenii et m a ­n u u m percipere, sic anni cursus progred i tur et r iden tes veris flores, ad ve nt an t e aes ta te, in f ructus m u ­tan tur : «Transi t in ae s ta tem post ver rob us t io r annu s» ( O v id iu s ). A c vere to ta na tu ra m a x im o vigore et r o b o ­re o rn a ta conspic i tur : Sol d i u t u r n i o ­res ducit dies, qui m a x im o calen t aestu; cae lum s u d u m appa re t , nisi r epent in a c oh or ia tu r t e m p e s t a s et imbe r i rruat ; noc tes breviores fiunt; lenis au ra diem rece­de nt em refrigerat u m id a m q u e pa ra t noc tem; stel lae c ircum m a g n u m ae ther i s axem placide vo lvu ntur et as tra fixa fulgenti s p le nd en t lumine ; ut r ident h o m in ib u s aest iva noc te vagant ia sidera!. . .

M a tu ra ta e segetes a lbentes a r i s tas inc l inant , quae m e s s o r u m falcibus cedant : t r i t i cum, siligo, 1 robus , 2 far, 3 hor de um , ^ a v e n a , 5 secale 6 falce m essor ia 7 au t ve­rucula ta 8 m e t u n t u r au t messor ia machina . 9 Manipul i 10 seu mergi tes v in c iun tur a tqu e in m a n i p u l o r u m c u m u lo s 11 g lom eran tur . Area de inde p a r a t u r et ingent i cy­l indro 12 so l ida tur , p laust r i s merg ites in a ream ad v e h u n tu r et eq u o r u m et m u lo r u m rap ido cursu incipi t t r i tura; rus t icus t r ibulo 13 ins id ens vehi tur et sub vesperum, cum ventus perflat, vent i labro 14 t r i t i cum et pa lea v e n t i l a n t u r 15 ut secernantur ; v a n n o 16 ta n d e m f r u m e n tu m aceribus 17 et a renul i s pu rga tu r . Q u a e o m n i a nos t r a ae ta te machina t r i tu r a tor ia 1® perficit. Tr i t i cum de inde et al iae segetes in h o r r e u m , 19 in s i r u m , 20 in grana r ium 21 as se rv ant u r ad p an em confic iendum, ad an im a l i u m p a b u lu m , cet.

Pa r i te r al ias fruges, l egumina , olera «fundit h u m o facilem vic tum ju s t i s s i ma tellus»; oryzam, 22 tubera solana , 23 phaseolos , 24 cicera, pisa, 25 sp inacias, 26 betas, 27 be taceos. 28 caepas . 29 allia, lycopersica, 30 m e lc ngenas . 31 brassicas , 32 cet.; a tque

arbores, f ruct ibus on u s t ae laetae agricolis p o m a por rigunt ; cerasa, mala , pira ma la pers ica 33 et a r ­m e n i a c a , 34 p r u n a , 36 ficus pod rSm i ,36 cum fragis, 37 rubis, 38 melonibus . 39 citrull is. 40 cet.

S u b finem m. augus t i vena t ion is l icent ia da tur . Venator , p r im a solis luce, surgit e lecto, vestem in ­dui t expedi t io rem, saepe im p lu v ia m , 41 calceat sibi perones, 42 vel ocreas 43 a p ta t calceis, c apu t obtegi t petaso ad solis calorem a rcendum , sc lope tum , 44 d u a ­bus cannis 45 i n s t r u c tu m , abste rgi t et parat , re t icu­lum 46 umeris imponi t , e m b o lo ru m c inc tor io 47 suc­cingitur, et cane vena t ico com i ta tus , m o n t a n a , va l ­les, n e m o ra pe t i t ubi cunicul i et lepSres in perfugiis

70

www.culturaclasica.com

Page 9: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

placide quiescunt, et perdices, coturnices, palumbes nidos texerant et eorum pulli prope vagantur Olim venabulis, arcu, sagittis praeda aucupabatur , nunc autem maxime per sc lope ta tionem. 48-Sclopetum embolis 49 oneratur: 50 ii vero referti sunt pyri ta seu pulvere s u l p h u r a t o , 51 interjectis minor ibus plumbeis globulis; 52 concu­t i tur seu adduci tur 53 ligula 54 quae percussorem 55 movet et emboli fundulum 56 fe­rit, hic vero percussoris ictu ignem concipit atque pyritae in embolo incluso c o m ­munica t , projectilis capsula displodi tur 57 et magna vi globuli plumbei in praedam emit tuntur . Si recte specula tum 58 et coll ineatum 59 est, praeda percussa decidit et a canibus invest igatur a tque odo ra tu r ;60 ex venatione lautae cum amicis inst ruuntur epulae. —Parvuli quoque venatores aves insequuntur easque amite, 61 illice, 62 pedi ca, 63 t ransenna , 61 aucupar i delectantur .

Sunt qui piscatui plus quam aucupio indulgere malunt , et a rundinem 65 su­munt , l ineam 66 ha m o 67 ins t ruunt cui escam 68 infigunt et longo tempore stantes piscium spectant adventum et morsum; alii n a s s i s 69 seu sirpiculis piscatoriis ad r ipam fluminis apposi t is piscantur; qui t amen ex piscium venatione vivunt, cymb u­lam conscendunt , et in medio mari, in piscina, in flumine, noc turno in primis te m­pore, everricula 70 tendunt quae, post aliquoi horas, piscibus onusta levant adspor- tan tque ad litus.

Hac et iam tempes ta te corpus lavare et refrigerare rpaxime juvat Plures cotti- die domi lavantur in balneo, l a b r o 7' instructo, vel in baptisterio 72 vel per lavatio­nem irr igatoriam, 73 alii cum calor invalescit, praesert im vero post deambula tionem per p ine ta vel per mont ium cacumina , descendunt in lacum, in piscinam ad maris litus, ubi na tan tes refrigerantur; thermae 74 quoque curat ionis 75 causa f requentan­tur. Saepius in balneis publicis apodyterium seu vest iar ium 76 est, ubi vestes c o t i ­d ianas hujus dispor tus 77 amantes po nunt quae custod ian tur et veste balnearia, 78 semicinctio, 79 subligaculo balneario 80 induuntur .

Tandem, ut ca lorem et sitim aesta te depe llamus, omnia frigida appe t imus ; do ­mi a l imenta in f rigidar io81 reponimus ne cor rump an tur , aqua et vinum mensis cum gelu appo nu nt ur , per diem nobis in deliciis sunt potat iunculae frigidae, 82 re­frigerantia: 83 cerevisia. 84 gaseosa, 85 sipho, 86 ci tronea. 87 a u r a n t i n a . 88 s ic er a .88* quae machina refrigeratoria seu nivaria 89 domi vel in thermopolio, 90 vel in cafea- ria 91 refrigerantur; saepe et iam per vias incedentes a caupone refrigeratore 92 cup ­pedias g e la ta s 93 emimus.

Vos, pueri, dum talia gustat is et laeti ferias aestivas agitatis, plur imum relaxate an im um , «ut is apt ior ad cogitandum redeat vobis».

F o c a b u l a r i u m

x siligo, inis, f., trigo candeal. io merges, itis seu manipulus, 19 horreum, troje.2 robus, oris, n„ rabión. haz,, gavilla. 20 sirus, i , silo3 far, farris, n., escanda. i i manipulorum cumulus seu 21 granarium. graneroq hordeum, cebada. acervus, hacina, fascal. 22 oryza, arroz,

3 avena, avena. 12 cvlindrum, rodillo. 23 tuber solanum, patata.

6 secale, is, n., centeno. i3 tribulum, trillo. 24 phaseolus, aluvia, frisol.

j falx messoria seu stramentaria. i ^ ventilabrum, bieldo. 23 pisum, guisante.

hoz,. 13 ventilare, aventar. 26 spinacia, espinaca.

8 falx veruculata seu fenaria, 16 vannus, us f., harnero, criba. 27 beta, acelga.

• . guadaña. 17 acus, eris, n., granzas. 28 betaceus, remolaéba.

9 machina messoria, segadora (má· 18 machina, trituratoria, trilla ­ 29 caepa, ae, caepe n., cebolla.

• quina de segar). dora. 30 lycopersicum, tomate.

71

www.culturaclasica.com

Page 10: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

31 melongena, berenjena.32 brassica, col.33 (malum) armeniacum, alberchi-

go, abridor.34 (malum) persicum, melocotón.33 prunum , ciruela.36 ficus prodrSmus, grossus, i,.m.

breva,37 fraga, orum, n. pl., fresas.38 robus, i, m., frambuesa.39 melo, onis, melón.40 citrullus, i, sandía.41 impluvia, impermeable.4 2 pero, onis, botas.43 ocreae, arum, polainas.44 sclopetum, escopeta.45 canna, cañón de escopeta..36 reticulum, morral.47 embolorum cinctorium (theca),

cartuchera.48 sclopetatio, onis, f., (deporte),

caza cpn escopeta.49 emboluf (capsula projectillis),

cartucho.30 onerare, cargar.31 pyrites, ae, m. pulvis su lphura­

tus, pólvora.32 plumbeus g lobulus, perdigón.33 concutere, adducere, apretar.34 ligula, gatillo.3 3 percussor, percusor.

A l a b o n a e , X K a l . J u n i o ,

36 fundulus, i, m., pistón (dei cartucho).

37 displodere, disparar.38 speculari, dirigir la mira

fapuntar). .39 collineare, apuntar.60 odorari, rastrear.61 ames, itis, palo, horquilla

para tender la red.62 illix, icis, reclamo.63 pedica, lazo, trampa.64 transenna, cepo.65 arundo, inis, caña de pescar.66 linea, hilo (atado a la caña

de pescar).67 hamus, i, anzuelo.68 e sc a ,cebo.69 nassa seu sirpiculus pisca­

torius, nasa, cesta parapescar.

70 everriculum, red barredera.71 labrum, bañera.72 baptisterium, cuarto de ba­

ño, (piscina pequeña den­tro de cata: entre los ro­manos).

73 lavatio irrigatoria, ducha.74 thermae, arum, pl., aguas

termales._ 73 curatio, onis, f., tratam ien­

to de una enfermedad.

MCMXIJI l .

76 vestiarium, apodyterium,guardarropas, ropero.

77 disportus, us, gymnas, ádis,f., deporte.

78 vestis balnearia, bañadortraje de baño.

79 semicinctium, taparraboscon fa lda .

80 subligaculum, subligar,aris, n.. taparrabos.

81 frigidarium, fresquera, refri­gerador.

82 potatiuncula frigida, sorhe-, te, helado.

83 refrigerans, antis, refresco.84 cerevisia , cerveza.83 gaseosa, gaseosa.86 sipho, onis, sifón.87 citronea (se. aqua) limonata,

limonada.88 aurantína ¡aqua), naranjil 88* sicera, sidra. \(orange)·89 machina refrigeratoria seu

nivaria, cámara frigorífica, nevera.

90 thermopolium, bar.91 cafearia (taberna), café.92 caupo refrigerator, vende­

dor de helados, sorbetero.93 cuppediae gelatae, sorbete,

helado.

JOSEPHUS M.a MlR, C. M. F.

Commercium E/fistulareJosephus M .a M ir, C. Ai. F. cl. viro ‘Josepho Wagiter s. p.

Paucos ante hos dies alumnis, qui cursum latinitatis quintum —extremum in noPris Collegiis— exigunt, scriptiunculam liberam indixi, ita tamen, ut epiPulam ad amicos aut ad siholares noPros alibi degentes conscriberent. Eis nuper aliquot «Juventutis» vePrae fasciculos — quos ex sede noPra Barcinonensi acceperam— in aula oPendi atque perlegi. O ra vul tusque omnium sibi ephemeridem magno opere placuisse significant. ' *

Data die scriptionum codicillos tradunt, aperio, lego et . . . admirationem mi­hi concitant et gaudium, quae oculis inspicio: alii ad fratres suos «Populantes» in Lusitania, in Baetica Provincia, in Italia commorantes, lepidas narrationes scribunt,

72

www.culturaclasica.com

Page 11: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

sed et duo ad scholares Hungaricos — quorum humanitatis ac litterarum amorem perceperunt, quorum Hdem catholicam mirati sunt, quorum faceta et ridicula ipsis risum moverunt— , verba faciunt cum eisque sermonem indituere expetunt. Quas igitur, honorate vir et «Juventutis» Moderator, conscripserunt, epidulas, ad te mittendas inditui, ut, si tibi ledoribusque grata fore censueris, typis exprimas atque edas.

Nunc autem, hac arrepta occasione, quid ego de vedra «Juventute» sentiam, apert i dicam. Inter rogar i enim minores lectores «quae maxime in Juventute pla­cerent»: majorum sententiae ac voces non displicebunt certo.

Vedr um illud ru d ium in lalinum sermonem, quod plurimum in verris Colle­giis fervet, mirabile in primis videtur: ea contentio, qua adulescentes ac juvenes nobili aemulatione hac exercentur palaestra: ii redorum animi nervique, ut alumni latinitatem calleant, ut faceta proferant et narrationes, ut ludos scenicos scite expri­mant et agant, ut carmina latina musica modulatione cantent, ut hodiernis rebus apta parentur verba et locutiones, ut per radiophonium summi latinitatis magidri orationes ledionesque edicant: quis haec omnia non demiratur? eaque nobis hispa- nis r imulos animosque non addent ut, qui majora de latinitate percepimus benefi­cia, majore simul nobilitate et gloria vobiscum hac contendamus palaedra? — Ac catholica sensa, quibus abundat «Juventus», quis non laudet? Hispanis praeter ea erga ingenuos nobilesque Hungaricos officium exdat explendum. Dum alma His­pania Mater bello nuper transado hodes — non filios— profligaret, «Juventus» semper Nationalidarum partes tuita et prosecuta ed: si igitur etiam nunc nemo hispanorum pro eo tibi, colende vir, gratiam rettulit, en accipe nodram, dum tot errationes, tot pericula, tot praesentis mortis minae, quas passi sumus, in mentem veniunt. In illis lugendis eventibus procul a nobis, — vos hungarici— nodri since­ro animo miserebamini...

Non nullas notaveram lucubrationes, quibus legendis in «Juventute» maxime deledatus sum, eas tamen minime exprimam cum haec mea epidula plus aequo protrahatur. Plurima ex «Juventute* nova verba in schedulis redegi, quae confe­ram, optima seligam atque usu adhibebo. Lugendum sane non omnes fasciculos ab anno 1938 nos habere, et jam ab mense augudo eam non legimus. — Qua ingressi edis via, drenui pergite omnes et adulescentes et magidri alta ornati dodrina audoresque in colenda latinitate indefessi.

Plurimum valete, et Deus pacis vota vedra fortunet.Alabona, — ad Caesaraugudam — kal. februariis anni 1943.

*J. Wagner rev. collegae ‘Josepho M.at Mir s. p. d.

Gaudio non mediocri affedus perlegi tres epidolas, quarum primam et secun­dam jam in «Juventute» editas tibi transmittere possum, tertia autem proximo fas­ciculo edetur. Etiam ego saepe f rudra Palaestram L atinam exspedo. Quamquam «Inter arma silent Musae», tamen P alaestra L atina et «Juventus» non silent, sed

73

www.culturaclasica.com

Page 12: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

cum tota iere Europa bello flagret, epiilulae, libri et alia liujus generis per cursum publicum missa persaepe non adveniunt ad eum, cui dabantur.

Unus ex sociis meis juvenilibus, Alexander We b er respondet alumnis tuis, quam epiftulam tibi hic trado, ut in P alaestra L atina publicare velis. Spero fore, ut vincula amicitiae inter alumnos tuos et socios meos in dies solidiora et firmiora fiant. Responso AI exandri Weber in P alaestra L atina publicata exspedlabo iterum responsum unius ex alumnis tuis ut in «Juventute» edatur. Etiam W eber sacerdos fieri vult, quare commercium epislulare jucundissimum fore ambobus certum e£L Sed etiam aliis et Hispanis et Hungaris utiles jucundacque ledtu erunt epiftulae utrimque datae atque acceptae, cum vitae rationes duorum populorum tam similes sint. Saluta, si vis, meis verbis Rev. collegam Jimenez, nec non alumnos tuos, quorum conatibus ut Superi faveant, toto corde precari nunquam desino. Te autem iterum salutans valere jubet is, qui supra nomen scripsit. Deus te protegat!

Dabam Budapeftini, V m. Maji a. D. 1943.

‘Josepbus M .a M ir, ‘Josepho Wagner sal.

Dum mecum ipse cogitarem fore ut epistulam meam ac discipulorum in cursu poifali intercidisset, milii tuae suavissimae cum duobus «Juventutis» fasciculis red­ditae sunt, sed Weber tuus nunquam, — pro dolor!— , aderat. — Humanitatem igitur tuam rogo ut exemplar Weberii epiftulae mittere quantocius ad nos velis vel eam in «Juventute» cures edendam, ne denuo in vedlura. publica corruat. — Mode­rator noster Jimenez grato tibi animo plurimam salutem reddit. Vale. Id. Auguftis.

Claretiani Poilulantes s&olaflicis hungaris latinum sermonem colentibus S. P.

Commercium cpiftularc cum illis inftitucre, qui magno ¿ludio latinas etiam colunt litteras, nos maxime juvat. Propterea ad vos, l inguae latinae adamantes, has litteras scribere conftituimus. Amorem, quo hanc linguam prosequimini, in suis pagellis clare oftendit «Juventus*. Vobis enixe ideo gratulamur. Nos quintum lati­nitatis cursum agimus atque Horatii Artem Poeticam jam vertimus, triilia Ovidii carmina valde mirati sumus et modo in vertenda Aeneide Vergilii obledlamur. Prae­teritis annis Ciceronis, Livii, Salluftii, Curtii, Caesaris etc., plura seletta vertimus fragmenta. Vos autem quos a udiores interpretamini? Aulis libentissime adsumus; in eis nunc egregias Sandlorum Patrum homilias peroramus, nos enim Sacrum AL tare subire exoptantes, eloquentia ornatos esse admodum oportet. Nonnul li s diebus aliquos dialogos exhibemus. Vos classicos Terentii Pia utique dialogos seu comoe­dias repraesentare minime ignoramus. Litteris quoque graecis et hispanis diligenter vacamus. Quindecim diebus nuper quievimus ut, a ¿ludiis vacantes, hilares celebra­remus Divini Pueri natalem. Dulcia (€¿^1 sed jam transierunt, et i terum, audlis viribus, in aulas convenimus. P alaestram Latinam si legeritis, aliquas forte inve­nietis lucubrationes noilras. Si a vobis litteras acceperimus, magna afficiemur laeti­tia, sicque inter nos ^¿ l i tu tum erit commercium cpi¿lulare. Valete et iterum valete in Domino. Alabonac, kalendis februariis, MCM XLII I .

A lo isiu s C a n a ls , C . M . P .

74

www.culturaclasica.com

Page 13: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

De erratione Georgii PeIleterii pueri

VI. Exemerat illa cx risco tenuem merendae penum, ad quam invitabat filio- lum, panem, caseum, poma, illa intenta vicissitudini cuniculorum, qui cum magna admiratione Georgii diem obscurare coeperunt, mammae invitationes negligebat. Certe illa non sentiebat esuriem Georgii, quem ad extremum ciborum adspectus magis occupabat, quam quod ferrovium agmen indentidem sorbebatur montibus. Materna perspicientia mulier in oculis legebat desiderium pueri, et velut filium suum invitabat eum, ut ex istis cibariis acciperet. Quin etiam abscindens tergiver­sationem ejus cibum ei in manu posuit, et postquam animadvertit eum jam magno cum gaudio pasci epulis ab ipsa Providentia oblatis, materne ei subridens hortaba­tur ut libere sibi sumeret quantum vellet.

Providentia, inquam, quae etiam jejunam pascit aviculam, vcluti pia mater vigilans, erranti filiolo in tempore necessaria suppeditaverat alimenta. Subit etiam Georgii menti ea cogitatio, et manus tacite immissa in sacculum, ubi quondam quieverat thesaurus ejus, alium ibi attigit thesaurum, eum, quem data opera secum duxerat unicam sarcinulam, metallicam illam quadrulam Matris Auxiliatricis, con­sciae lacrimarum suarum et somniorum, cui hoc iter ex principio commendaverat. Et Mater caelestis, ut paucis horis ante ex altari Taurincnsi, etiam tum gratam habuit ingenuitatem obsequiumque parvi servi sui, ejusque animum perfudit certae affectione serenitatis, cum etiam sedata fame bene corpus esset.

Quodam loco percursus ad eam portam aedis, quae accessus in currus ambu­lacrum patebat, adstat homo duobus comitatus custodibus, qui circumspectis via­toribus magna vi clamat: Sumite in manus syngraphos. Georgiolus conspectis per forem custodibus, exsiliens interrogat bonam illam feminam: Quid est, oro, quod iste sibi porrigi jubeat? Illa tractum ex sinu libellum porrigens inspectori dicit puero: Populant syngraphos ab illis, qui ingredi volunt Galliam. Tum Georgiolus ad se rediens, ipse, cum adeo se percelli timore cogitaret, subrisit. Vir ille Geor- gium intuitus, geStum fecit interrogationis, cui puer clara voce respondit «Non in Galli ani eo ego». Cum illi progressi essent ad alios, in mentem ei venit, quod ei dixerat qui tesseram emit: Habesne saltem syngraphum? Tenebat habere se syn­graphum respondisse. Et fuit haec matura longiorum deliberationum conclusio: apparere hoc agmen ferrovium, ubi venisset Nizzam, continuare cursum et longo fortasse emenso spatio perventurum esse in Galliam.

Re autem vera fines Galliae paucis diStabant ¿hilometris, quae machina agmen per continuos raptans cuniculos punito temporis confecit. Ecce tibi in loco cui San Dalmazzo di Tenda nomen longa Statio. Unus de publicis custodibus conscenso agmine singulos perluStrans currus viatores oStcndere documenta jussit. Quantope- ra obstupuisse cjnses Georgiolum jussis officialis! Syngraphum exhiberet, quem, quod in Galliam non iret, non haberet. — Tu ergo quonam iturus es? — Nizzam. — Porro Nizza non eSt urbs sita in finibus Galliae? — Age oStende tesseram! — Ni-

75

www.culturaclasica.com

Page 14: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

hil in tessera quidem vitii ed; sed hoc ed peccatum parvi viatoris, quod privus ed syngrapho. Ergo non continuabis iter. Age descendamus; me sequeie ad commis·

sarium.Ergo cudos publicus (o nefarium custodum genus!) puerum duxit in oecum,

ubi jam alii ¿labant manibus tenentes ¿hartas. Illic assidet homo ora severior. Is singulorum ¿hartas examinat oculis, inspedas tradit cudodi , ut illic signum impri­mat. Qui Georgium adducebat, hunc illi severo homini demondrans clara voce enuntiat: Ecce puer — sine documento hic Nizzarti contendit. Ille erigens leniter caput: Ecquis ed? inquit. — Ad matrem eo, sic incipit misellus inter obortas et leniter per genas cadentes lacrimas, Et truculentus: Viderimus, viderimus, repetit, et vertens se ad cuiiodem, per jocum certe addit: Includi hunc paulum in carcere, hanc saltem nodem, non nocuerit. Quae vox vcluti gladius alte vulneravit animum Georgii tot jam turbinibus illius diei exasperatum nimium. Qui non magis audito carcere inclusionem timuit, quam quae ultro subierunt: se a publico custode ut maleficum reduci ad collegium; graviter objurgari a praefedis, ridet i a condiscipu­lis. Nunquam se commissurum, ut pateretur talia; longe praedare incertae se sine duce mandare fugae, praecipitare se in tenebras, quae jam descendebant ex altis illis montibus, quam se diutius permittere cudodum manibus. Et catus elabitur per confertos, qui ad t radator ium commeant, et se immiscet turbae dipant i odium neque eum quisquam notat aut interpellat. Ad ingressum dat ionis aliquis eum poscit tesseram: Ohe, ceao tesseram! Tradit Georgiolus tesseram et, quo scripulo temporis ille consummat impressae dat ionis litteras, se subducit et insano se aufert cursu, priusquam officialis etiam attendat viatotem, qui per errorem exhibuisset tesseram, qua liceret ei continuare iter.

Quonam dicant currere infelicem puerum per tenebras jam etiam ultimas viae albedines vorantes? Stimulantne hunc frigora sic insanum currere? Sic secum qui­dam, qui in via occurrerat puero, et conversus adhuc prosequebatur oculis, tacite loquitur. Neque vero idi cursori adhuc in mentem venerat illa via quo duceret, ut effugeret cudodes, effugeret caveam, nihil praeterea sollicitus. Et tamen ille tam severus, ut videbatur, commissarius animo tam certe tenero tamque paterno erat, ut cum gaudio infelicem puerum cognito errore viae suae reddidisset. Sed Deus, sicut diximus, cujus consiliis omnia serviunt, quae nos tam leviter calamitates esse dicimus, permiserat. An quisqUam sibi persuadeat puerum anxium per nodurna currentem.frigora tum neglectum decurrisse ab eo, sine quo ne capillus quidem ex ejus capite caderet?

Neque vero membra ejus jam adeo fatigata diutius servare potuerunt in cur­rendo velocitatem, quam dimulabat animus. Itaque remoratus gressum paulum subdi ti t et manu compressit pulsationes pedoris, quae eum cum splenis doloribus cruciabant. Caligine nodis et frigida, quam agri exhalabant, nebula prospedus non patebat ultra paucos passus, quibus ea quae retro reliquerat ab iis quae sequeren­tur dividebantur. Qu o magis corpus cursu incaluerat, eo tum, ubi condi ti t , acer­bius mordebant frigora. Tum vero animum pueri invadunt simul omnia: tenebra­

76

www.culturaclasica.com

Page 15: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

rum horror, frigus, nebula, solitudo, et derelictum se sentiens adnititur viali lapidi et prorumpens in singultus ingeminavit mammam, mammam, dejedi vocem animi.

Confessa res ed quandam esse conjundioneni animorum inter homines etiam longe separatos, quam rem nondum penitus explicatam dodi dodis notavere no­minibus. Sic etiam eo ipso tempore, quo Georgiolus tanto intervallo didans anxio animo repetebat matrem, in edita illa casa collis non minore affedu animus matris requirebat filium. Cum patre mater assidebat ad focum, in quo emoriebatur ignis et incommodum obtinebat silentium. Pater ¿tridentem dentibus retinens tabaci fistu­lam et ignem intuens animo recogitabat, quam vacua domus, vespertinis praesertim horis, discessu lascivientis pueri fada esset; mater demisso capite acu texebat, mente requirebat Georgiolum suum, cujus recordatio majores in animo ejus extur­baverat angores quam consueverat, et jam coeperant lacrimae humedare ei oculos et erat compellatura conjugem, ut ei aperiret eam quae se teneret aegritudinem, cum auguda in eo colle area personuit pedibus propinquantis et paulo pod etiam loquentia hominis. Et hera quidem subsiliens voce dolentis potius quam mirantis exclamat Georgium. Andreas surgit, aperit forem, quaedam mussat cum peregrino homine, redit in diaetam afferens complicatam cartam fulvi coloris. Et tremebat ei manus ad tenuem lucem petrolei accedenti, portabat enim telegramma. Tum ma­ter jam non celans timorem et anxietatem inclusam pedore Georgiolum clamat et infortunium. Et quis confirmare audeat telcgrammata ida hora in illum terrae an­gulum perlata boni esse nuntia? Erat sic: Georgiolus pod meridiem discessit quo­nam incertum. Diredor.

Ipse qui haec legis mente finge, quot opiniones parentes totam illam nodem discruciaverint de casu filii. Et mihi praesagiebat animus mali aliquid, inquit ma­ter. O miserum Georgiolum! Ubi te nunc esse dicam? In summa — dicit magna voce Andreas, partim, ut animum adderet conjugi, partim ut mitigaret etiam qui timores suam mentem turbare coeperant— in summa hoc telegrammate certiores reddimur abisse illinc puerum; etiam tridior esset nuntius esse mortuum.

Et augens vocem minabatur dissolutulo filiolo salutationem adventanti minus honorificam: quem certe brevi intervallo, inquit, tedum subire paternum conspica- bere, ubi recipiat judam idius fortitudinis atque fugae mercedem. Sed ne ipse quidem Andreas ignorabat minas illas vanas fuisse futuras, si vere Georgiolus ad­venisset, ut finem imponeret suspensae illi exspedationi dudae in totam illam nodem.

A ndreas H aberl, S. V. D./sequarj

H E C E N S P R O D I I TSALLUSTI DE CATILINAE CONJURATIONE

Edición escolar anotada por el R. P. Carlos Mesa, C. M. F.

Venit apud «Textos Palaestra», Lauria. 5 · BarcelonaEdición de solo texto: 2 ptas. Edición de texto y notas: 4 ptas.

77

www.culturaclasica.com

Page 16: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

P e r OrbemEx c la r iss imo c o m m e n t a r i o e P er lo

s tu d io e l 'u so dei la t in o » (an. IV, nn. I et II), sequen t ia licet b reviata in c o m m o ­du m lec torum, circa l inguae lat inae us um a pu d sueeos. — Lat inu m inte r Sue- cos qu in am in t ro duxe r in t , i gnot um est; cons ta t vero ja m pr imo saeculo post Ch r i s tu m m erca tor es r o m a n o s ad eos commeasse : nu mm i , a rma , im m o et vo­cabula quae h ac te nus parce de to r t a in honore sunt , hu jus rei fidem faciunt . Longe p lura et graeca et l a t ina una cum fide Chr is t iana a l la ta sunt .

Ecclesiae ope, saec. XIII, g r a m m a t i cae scholae aper tae s u n t quae penes sedes ep iscopa les et mo nas te r i a vige­b a n t ea pr aec ip ua cura ut discipuli apte c o m m o d e q u e lat ine scribere ac loqui discerent . Libri deerant ; ore disc ipl inae t ra deba nt ur . Po s t e a adhib i ta Ars G r a m ­m atica , seu A r s D onati, q u a m te m p o r i ­bus labentibus, d o c tr in a le A l e x a n d r i de Villa Dif p l e rum que suffecit. Classici , ut videtur, maxim e adh ibe bantu r .

R ena tu s te m p o re libri lat ini fuerunt ii p r im o in su eeorum officinis typis impressi . Po s t accep tam vero luthera- n a m , qu am dicunt , em en d a t i o n em (I) lat inis li t teris m a jo r est hab i ta cura ut ex cons t i t u t i on i bus s tu d io ru m appa re t quae plures ab a n n o 1539 ad 1571 factae sunt .

H a r u m p o s t r e m a i l lud in pr imis propos uis se v ide tur s chol a rum a lum ni s u t sc. l a t ina l ingua recte orn a te que dice­re pos sen t ac scribere.

De hor i s (51) una et qu i nqu ag in t a quae in u n a q u a q u e h e b d o m a d e s tudi is d aba n tu r , una et t r iginta e ran t latinis li t teris des t ina tae, rel iquae ceteris dis­cipl inis 'q u a s latine quoque discere opor teba t .

Jam pr imo curriculi a n n o pueri us i ­ta t io ra verba memo r i ae m a n d a b a n t p o s ­ter ioribus vero lege sa n c tu m erat: n ih i l in schola n i s i la tine. Vel in col loquiis lu ­d isque vigebat hoc p raecept um , quod qui infregissent poena afficiebantur. Pro super ior ibus schol is Cicero so lutae o r a ­

t ionis magis te r habeba tur , l igatae V e r ­gilius.

O r d o s tu d io rum an. 1611 la tine qu i ­dem promulg a tus , m in us tempo r is g r am m at ic ae , plus classicis t r ibui t .

G u s t a v o A do lp ho rege, cum sueeo rum res m ax im e florerent , s tu d io ru m O r d o non %nihil i m m u t a t u s est (1649) C om m e n i i judic io usus nec non d oc t r i ­nis /Aidovici Vives, hispani . In ludo infe­riori seu triviali de 176 hor i s h e b d o m a ­dal ibus, 106 horae ad la t ina m l inguam per t inebant , in superiore ludo de to t i ­dem horis , lat inis p raecept is 48 d a b a n ­tur horae , graecae l inguae 20. latinis d i s pu ta t io n ib us 8. l at ina l ingua ceterae t r a d e b a n t u r discipl inae. Vel p u e r i s p rae sc r ip tum erat ut «exerci tat io lat ine loquendi in gymn as io pe rp e tu a foret».

Ab an. 1693, nova s tu d io ru m ra t ione p ro m ulg a ta , lat ini se rm oni s s tud ia m a ­gis magisque recesserunt , pu e ro ru m adi ­tus ad la t in i ta te m serus factus est.

N o s t r a aetate, lege sc. an n i 1933 id p r o p o s i t u m est ut pueri r o m a n o r u m sc r ip to rum facil iores locos intel legant rec teque irt su e e a n a m linguam· conver ­tant ; ut l a t inas l i t teras a t t i n g a n t ; ’ut ro- m a n a r u m g ra eca rum que a n t i q u i t a tu m non n imis a n g u s ta m cogni t ionem ar r i ­piant .

De 57 publ icis schol is , c lassica via seu sectione incedunt 53, q u o ru m a lum ni au t per quad r ie n n iu m senis in h e b d o m a ­de horis, au t per t r i ennium septen is vel oc ton is hor is l a tini ta ti dare jubentur . Q u i sane a lu m ni vix plures sunt q uam qui respuunt .

Qu i lat inae phi lologiae sese de d u n t in Suecis. pro h a b i t a to ru m nume ro , ne­q u a q u a m exiguus; plures e t iam diserta- t iones ad doc tor i s g radu m co n se q u e n ­dum lat ine sc r ibuntur .

Jam inde ab a n n o 1896 in lucem Go- terborgi prodi t , cu ran te W. Lunds t rom, c imo. Professore, an. 1942 e vivis su b la ­to, «E r a n o s , acta p h i lo log ica Suecana» , ubi la t ina vel m a te rn a l ingua scr ip ta eduntur . ‘ C arolus Mesa , C. M. F.

78

www.culturaclasica.com

Page 17: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

e _c

*6"O

>J

O<*

w

2 3

3' -·

3 r» J5

. R

·£-

C- fc

- ,jO

— C

Pi T—

<3 Í3

3 sc

—■

P a

- -

2.

~1 rt °s.u u

y u ■ *n

Peneo

ni -C C

P <1

q o

uo* 3

ma

IIOQ* 3

rnX

» -q.

0 3m

cR r 1

3% n tua

x—- o

u ■i n3

oR.

•i?

u

H ?·

W

O

O

3 ?

> -

c-

JL

T3

“T

« 2

^s

- G

°

Hs

r<

S'

o-

<Sp

— «

Q JL

J- û

* N

w O

O*ri

* çp

H.M

N Os

^

?S

>

3 f»

m |

ü 1-

G o 3

T=

'O

C_ ° TJ

* s

M s.

o.~

«l o

H?v m

tTa

. i

»

E-

2

2.

Si*

£..

* q

o> r·

3 a

2

?

3% <jo

O

3

°

"'5

“-Ç

5

S- »,

Ho

fi *6

? £

i?' n c O-

~ 3

-P o « . £j

_S- ;

i•e

J5'*

-OS

o 1?

o o-

S*P

" s

c. 3

E» M

R· sc

h -tf

g~ _S

·£.

u

fc

'4,

¿ u

2o

u> o)

ft

"

MO

__

_ "

o

..

G

— 'r

— w

C o

.! -s »,

nB

z

~r-

' S

c-

o_

t,

c_

Í? u

r*·»

S

Oo

wJ

r 35

o. TQ

rr

3

O-

u

CU

*o

s SL

N

a___

no

JP c

»<

y n si

3H

G -5*

3 H

5

S

2. c

jj ¿s

/'t r*

«-

2 I

Oj N H¿S

o/

_.

a

3 S-

©

C>o

3 ».

SL

2

- ÎÏ3

T3 2

SL 2

— o-

2

C-

n

n

R<

c/)

"« &1

►» Cc

a*5"

^P

n·<

r>&>

frti3

0 3"?

a-"O

O nn

y ft

J5'

'O e <2 S

0 -1 £r—N

ti-g

s>

i 7’

m < -S* /> .

r- -o

3

n

c

? I

B't

u

o.

o2

-5 3

a-'S

: g

s

M r

'"31

en I

o X fru 3c

0 ►tC ro

LUOJ

a ►ns -1

las

P-X c- en

O E

E>'

o.■3 o

r | _sC-

o"

cl -2

o >r

—o To

». .r

R

N O Rc

§,•2***

O

' — 3

SH

J*

ST

3S.

'P

.—

-5!

J?

3 r

£. '£

_j

n

* **■

* 5

^S

'P t

.

sCU

Cu

0 8 1-

1 ?

t

?

ÍC' o

2 §■

?3

Ó1

-CH q

c «i

a sr

o oC-

5 n

ft 9

O

U»U» OC

r»J·

s*•n

Mo II

3-S

iff>

Jy

«aH

NS

t:

o0*

in3 M*

s*C

33

oa*

Oa-

oV»

o(À

en■

-g4

s al^

.o

c5

’a* n

<g

2.

Bt

S Sr

«>

2

o

M

1*

«.

C*

*» «

Ti

r*

rr-

n

'B

Ncr

ni

-U2

SiU

T=

'O

e.

?a-

eu?

4-

e>o

«

SX

c 3

en

nP

eC

n Os-

£n 0

70

*>*1 eu

3r

1ST

= «

£

■3

«go

:©2

».

P

2. m

s.

5J

r» 3

n »

<r

« ^

xr

"R2

. R

N

CV

C. -

SR

.

O —~

! <*

3 J6

3

*T3 oeu o

a-a.

Go •n

eu »>G cr

Usu

•n rlo- 3

.o

Oeu o

U SIX

JVÍ C <

O

aca

*T3>> M O

tono

H3 U)o 3 a

nX ft ·©

tolë

oS 1

o5T

S0

3 r»O »1

5'O

HO M ER I OD Y SSEA a DANIEL RUIZ C .

www.culturaclasica.com

Page 18: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

3Ow U· M

sJu>

A *1 POu

, CU

a O

lo d

-O C A<* sC

O o 3o

P A

A 3A

•3

¿7*P-

<P

C _

J"A

rjn

3 ^3

3Q

PA

OC*

.PST*

P

ur:

co

r*CJQ P •1

no

o-P

AC

t/JA O

vir*o

CP

o oG

I -S

-O

1P

P CA

cuA.

un

o’H A

£•“i A

SA·.

—— A

As

»1

AA* 0

ao 2■n o* o

e 3

A ~

CU A-v

?

-<A

G A

£ N

3

-uO*

'O

CfQ

„0j—>

■;

eu ’*

i-o

o a

<t ='

c

ri

**

~

ft3

n ar

130

CU O

S> H3

10'

C

a-n

o“

?ru> Jl 00

-r·

CfQ

2 «

~

30

_Q

0 C

a "

— -'

eu

2.

o ^

JH”

P

ov

AP

3o «n

C'

g“

CO**_

op

o

CU AJ 1

P.M

A*p

.?'

5

a ? rr

£L

o

" >

P

—G1

-3tu

‘o> Cl

cr

cP

—'_s

· gj

3ac

O*

«R

5

OR

AN

n. i

~ '

Cu A r*

R, <

/> . 1

H-û <»

om ilas

uou

A ‘

tt A

□.

:r. «

i-> r>

o c

3 -· »

IV

“u

fl je

", \j

s O.

G.

¿U

»

3 P-

U

2 S

B £!.

n ·“

,

3 “O

c-

x —

n

*Ul Ov -O >2 “O

2 £:

a-<

Ü

=r

·>·

C A

g O

O W

5% ■**

C

S. 2

S S

rt Cu

3 n ~

3 6»

£T3

! 2

p,

3 c3

IL-

Clw

c: p

no

n s

«

a-

3 3

"CO

Ar*

* <3Q

3^3

—eu

~3c»>

-C

3P

0A

A“C

O-3

^H3 A n CU C

3*eu

-j-ri N

o A rT* £>a- A

"35 OP uû c

*0 AP eu c

"O Ç3

As "6<A A

3A

AA A

J".î®2

-· -

5|2i

£’

s

3 ^

Sv S.

3 Usft.

,O/

O/* CO '♦j

Q O

rj

de un comoi . V.

A O

P o- PVi A S"

2C

» o

T “

c o

173

2 p

O

<r'

os

^ 1 5-

Si

0

exprès

P P

U SucT

^

s 1

n u*>2

OP·

O

3-

H

2 2

2-0

***3?

f*A A

P0*

o (A-’t '

o

5 à

s-J

s J

;Cu A c

O A S0

Si re,

C

■ 3

r5*

·(»» %o

us.

A 3P A A

.JT!

eu Ai

^.

. \C

p ^

o

oA

!m

n

g·3

0 7

s*N

As:

A

2

o

n

x<%

«

o *

3

—.

n

_

U

3

',· —

^

j

“-O

_>î" U sa u »

P 5

7

S 2

'T.

eu

S C-

C-

1

C re O c/s m > a

www.culturaclasica.com

Page 19: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

HOM ERI OD Y SSEA n DANIEL RUIZ C .

£ -u

Cu £

J

E = E

© N

U t»

n u

£ *

H

Ü

.n

O <«

*T4 ·-

~-*

£

V-TD

S s

... >

5 x ^

J -

1

tir n

>y

~=

'n

/o

2 £>■

.S“■■5

s

C i

M0

c 0

G0

vl

.2e^

w b

5cre

^0

C"2«C-l

Ó

r>W

. in s

cL »

-j

-'S 1

s u

m ismo

« *e U

0 1'

a- -c. îf

X î— »

î

*0rt.2\j

U1>U

■c §

esc.

^y .- «i

_o.> ,0 *5

ex

« T3 «ÍE

t-2

« y· g Sc O

_

,2 a

z -

n

£ »

_

H

3P

0Nj

a>30

rtUi

0en

u>

í3Î7*

'ü>

« lO

'r ‘5

u» *>

»-*V)

¿ j

~¿

-

h

J,

2

·- »S D-

5- *c.

w.g

.. OU

2 *o **î>

c o

5 °

.2 vc>

U ~

33

O <*

q.

o.c

Si

— u

i- QC

C- fO

rg 3

« o. .u:

^

c. “m

U

5b *>

viu

I -2

<r -« -o

·-

doo.

d

5 "3 -5 u

c u

■5 4Í

*3

P i-^

1 j.

00N

C G

^

~ «W

w

s

« b- î

o

t S

suo^3

uJ X

V

. o

«^3

0

.· w

•i? ¿g

-s

's

2N

M

£

£:

ii .2

*-au g x

*3

¿J -e

U G

c E

L.a

3.-TT <-C ffl *2o

&

o I

-3 ^[i

*4: 1

^

.H V

<5b>

f3'C

<x0

01 >

+ .2

w#tü

V.-c

» ■·c^,

^

·»W>·

*T3

QVjO%*S

_o

r^i

«

'(1)

/0

2

c

^

c

C-

0

ZT

3>J·'

««

0

2

J2 5

>s $v

.ji ~

^

^T3

u «—

r_ —!

3 <

«

Il «

<

=

& Æ.’

Y ■- -o -z ij—

c

n 'O

o i-*

>-, > 3 --:

■z

·= o

f2 er- 00?f D

S

^

"S“

3 o w

£ _

v2 n-

2 c uJ

** a

>1 >

_ 3

I- w

’ r

£ (K

O J>

- “■'

CU O (il

-· —

«

L. 3

u

EOïl «

q- _2

ufï

- 5

<

P^

c

>o

o

9>

Ec-C

2ou.

&& >

n

g 'V

J C

1O-O

0cî3u

CÇJv>3~5

i” * *3

îOfc

uer.

. 0 ftU^5

U-G0C

..—

Os

"2C

Ca

Curt

JX>f4

2 M

•*0**

^~

j S

0

"L

2 S

G

r« -J

Air

r·Zi

►— o

*<0 Z

e --

ir

o c¿

^

-OT-

'0

_;

m

u

?

-

. J

ü

(li —

•r¿ «u

2 5G

• U

Kl

•1 8*'®

~

O c.

i-

sO

j5 c

c ~ >

V v.

—· VV.J-

Ë *·

* o

—7- M

c v·**

O I »

sÏ5 ai

O- £ -

O2

c ^

0

*«c¿ .b

vJ -b Ji

OC

5 5b t;

5*

5b3

0VI

1) z,

' euO

'OJ

w0• SD

'S"

ZqnO*

st>

fih»

g en .

voz

*stT*

■ -a

3 A

zr ^3

«.b o

s kj“

*a _ y

'i>e£ 3fc

E

2

3M

^'tC

en1(0

i v o ,

s

20

u 3CT

_j

3

c3

» 3

n b·*

« S

-O

.5•~

ci 'I *s13

fiUi

00

P

lltc

u!.ufi

G-. c

« .°

nt -»

u3*

Si

O l>

0u*u

>0

c*&C î-1

^

0_

3n

uu1

s

. op.

0u

c a s o

> c o n

roJ

ZOC

î'-

U 2

« - 01

■d

u

3 li

'>

H rt "S

« _

^ tfi S,

zr oc g u· c

*

3

X y

’üE

-o =

o ^

l·-

»

u

«

>

- u>»■5«1

crrsUC•i>c

CG5O>b

Ec

V0JAAf*“tl>

2

l.mta ■

'3?U

-0ès-

Urs

C3tu

a«0

"rt0

«5"O

1U3

*+Nu

OVJ,o

O-u

C05

fOuf9

Ecr

X■*ri

3Vi5

E

www.culturaclasica.com

Page 20: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

H O M E R I O D Y SSE A a DANIEL R U IZ C . M

^3V»

INO

O-iC

Oυrt

rt«

E

νϋ 'ja

rt uH

*XSi»'«sÛ0

cfc>0J

OO- ,

c

ε u

«

j.

^

£ «-

'rO§

¡-.sc

υ 3

4> «3oo

~

5 -b-l.

cn._D£

CuOO

-

C

=

.£ o

ο Λ-

u li

Cfi O)-T> .S·”

-eK

oUJ

33Oυ"3

O 3

*■* Jc

oυrt

r

rt'o

hu

·-

o>

-

Î >U

r

«

7—

**.Z

23

o^

o

>c

σ*

ou

o

^—■"

H

^εz

o~

0o

0

O-

*v

Ai

•a

NCj

io .S

r ÏÎ.

£>- <

^

o -6 -*=o

t;

c

'i» ,c

u s

5 £ ty

»no*r

* O

O ^3

»C ‘u

T

O

sfe_sf

° S

OC Hr—

rtx

« w *o —

--

“ OC

JO ; C

rt(jOuOtj

rtV¿

«o

E

Uc

!o '.2

0 *A>

u · —

V 3

>-o

^ Ί2

v)ov

?r> Ü

C- zr

J2rt

û-r

P o r

cu

ViOU3

c o n

1 s u -

1H1

dυr t

1

or¿

a y o

cr*<

ja

V~301

-nVt

o<U

*■«-J3θ

'o

c l o s

V5

s u

rt>

Ί3

T2nC5

-t·

q u e

o.

oH3C

rt£UCO

Oc.2n

Όrt3

cn

.

voH

V)S-

rt

oo<onr>

cυH

O^3co

MU

o"O>

3'OON

r>/o

o--

z3

oO

« t- VJ

*tr

rjE

■υ

uC-.v0

>n:

3O

uΠ30

(0>"5

i e n

/2.«

~3 ,2

OÛ<ΛU

U -T3 -O

~O-e

°

» 3

*r

uC-ι

Jz u

O « Λ

rt

fe C

^

, ω

^

o

<0 M

. «

>s<O oj H

r- ^

O

Osrr

oX

v‘ VB

« νω»-

wrt

—— c

r£ e

/o

ó ^

V f "ΰo3

u ·

fecυ

υc0T2

sf S00

5 tS

<-eoε

oΤ2

ujd g

0$ -O

-- O

VI ο

Ο Οΐ1

-3t-

l >o 5

3 Ο

. οοC**3

2c1>

;§'J

!*w

5-- 3

c✓5~

rt ^c<r.

Ca·< ·

/Ort

υ1

i<Λ

uU

ΛC

-oT7

0 υ

Γ2 £-

>■"ofe

‘5r-rt

j;OC

rt't* cS

Los C paralengu

Ucrθ'fC

Courtυrt

u 1

ue-O

r--T3 .3

t>sj

UJ1 ' o

pvrΓ3

_oO

ζ<P>3

ou

SS

SJ2

rtuH>AC“

cC-

E,

,u

QO

U- ~OO

. o

. oι-

rtt\ 'ï·

0rt

ΟV

Ό>

u3-

uP)

7.

www.culturaclasica.com

Page 21: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

HO M ERI O DYSSEA a DANIEL RUIZ C .

*

.

JZ e H

-33

«

t¿Q_

Q- v» 'to

O * <u

E e

3 ^

2

S u

o**

** w

O ~0 ,r' ^g <5

£e on

o

( t O

« w

”o

H

£

?'o

_o .-

*"* ~w

f3-s* ?;

«

3 U

. b

S 1

Q O UJ

2.-S 'o^

c

Q

ÎU ' acn_

u

2

£

°u

~ «

S-»

-fc>,r

>'

·=

I

»Ui

N

ab ^2

K* rt b- _2

~= s -2 '2

p _>

jJ j

j -s

I p E O

« o

6, Cfc?

*-or'»

ê C

1 _

I t ~

¿5 ¿ '£ j

; %

’t

■*.S

^

Ü

* 5 '-a

o- K « Æ

> H

-ÏÏ

113

¿oHO¿'O

coog~3•o

*4j>o

c3

Ov

*3<*“>fi

co✓3

*socou

Srui

•33Cu3

*43*

'C·-C

vOsb

J0’u

o<*

ftH

>c

«w

Oo

iuvi,rO

cVCl

"3

so lo

**ÜcV)

1>u

Ecr *b

<5 S

« _ûtí

/ u r 4v ,

~co-5

v iene

a de

ob jc

SE

o

,p'«J

cu

a£i

g*£rOl.

(0g

oT2

cO

—3

>¿iz

Z2e

C<>

«f, 1

^

o

GC

„ /o

3 £ H

'Z Cl

I'M

>

*

O

·· **

*¡¡ H

C-. —

C

^ =L

CL. o/O

T3 *>j «

V

C

Q.2

^

.3 3.

.H•3

Q-» OX

*u

IMirjt\coo'E-

oo

c00Os

M0o3Û-Oo

oirtrç<>rO0u

rt *■«

'Z *5

o'O

www.culturaclasica.com

Page 22: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

H O M E RI O D Y SSE A a DANIEL RU IZ C .

inir>

Sul

C

1a

s 1

3 £

?3j "5

C-

n^

’o

«f. ai

o3

^'T?

S u

ïC eu2

«

tr*K

f*>

v)o

? O

/o

Carcîm3

'3 o

N

'·>

2 u

E «

8 o

A

o'3

►*·=>-Z *s

I“ vif

«oé/o ¿ cO ^

C5

° fO

* .i ¿o 0

C C

W3

S I

www.culturaclasica.com

Page 23: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

H O M E R I O D Y S S E A a

ozuu¿OC

tfo

soU

J

-c

zUJ

o£3

oT3e.w"Co¿3'Oc

«1 **

r

··* g

3

O-i 2J2

S

O·£ IO

v- U4

o

» 3

**

§-V

5

t/j U

ni -T3P-.

Cu

t:

s3

V

U

Cflu

S °

O

Wt

60^

C

L·.

'g

on

o</i 'U

jo

HU

m

o s

CXjrz

S o

imperasigl

00 u 3

<3U

ivio s

CO·—>-> S

t2Vic

«->N0>

o

5o

oU

C_

3s o

cr

oO- .2

uj

·-

oZ

o-o>ou""Oo60

OT3

JSu”T3

O

Cc

mwi«

22

3

t- q-> f4

«fl-s

o

fS<«

_c

ra rg

0-1 uo

_

o

60

60 n %

« eo u

u3o-3c

r

°°

o

^-u

<

22

<5! <u

tfl-O

>-<

— -O

3

3

CIT

T

3

£

s =«

,9

£ Uoa.

*-

4J £

3

O

1/1 -3 2 -a

c<7>

CQ

T3OCo-T3

o0060 w

^

O-

^ Cr

ni

5 -S

g

oT3

OO-

r» ·—

U

__ C

'Oono

8 -¿

wJ

!

-5

« s

1

¡Uij

uO

Oc-0-,

Ac

o *

u2

o «s

-acu

~0 (.>

4>Ju

!o-O

\iw

n*íl

T3 ><u

i«f*

CS

£c-

oU00

S:-

tv. S

:2 S

m 5

o <W

^ n

V.F w-

E ^

u * u)

4> ^

0 *

O i

ir^

o

- o

·= -o

oc ¿_

u «»

K

uj"3

MUJO

>Au- ;ia

tH “

o Ifl

Q. —

. _

Z

._

<tsd

- -Ü

J -o

3 s J

s

-T?

U-.

O

-2 o

jfp

. ^

E^ '>S

.“.

<-» u

j ro

„ *3

T

3*5»

*3

P

^

CQ

-CE “

3 . r c

, — *2

c 60 '3 O

60

u

«>3

-a“

**

(0 2

"2

O^

Q-

^ u

SD uJO

un

>N>

un

UnaE

-J U9- rt

oc'aN

M~oe?2

5 *

Trxetvcomo

oCuEo>

o3

VC2

*3CJrSO>*■*-»u

•3 5

·— o

8 8

'OX v

55 rf

oul_f

UJra

g‘3 O

> «o

'a ou

<«O

"3Co

-’5

.2. 3

o ^

to3rt

>>tS6e

Euo¥

conmei;

fco c

0-1rtsO

55Huna

r2-30

5C

E•1

"C c

urtL«0-O

fñ*3O

u3QT* a^-.Ü.

32

a

atrás De u

o .S

O >

>* -3f

>na«a

0uo>

^

o **

<«V

C

C

B

WO<w

3Uo.

cuUJ“* "3

-3-2

£

'^ -3

^2

i °

u

!- 'S

” s* *£

Q J2

i

»

iO

o «

o »■*- „ >

B '-JL <1d- 3 «j

*j -

3 E

■ffi P

8 S3*2

E

oH3rt*vN

ao

&D3 Jj «

>·, .

ÍV-

p— d¡

a V/ ^

-o- S

. o

Q_ 'W

* >UI

oC

.

*3

U

3

OU

<4a. a" OÑ

i?r ^-2

'U

J M

$5 Q

- ^O

W

y 3

zL * •3

\

/

D w

O

56b"-t3

r-¿

^ -S3

m '-rja

2

H

oa»

p</

> ‘>

g ,UJ ·-n

m0 i> ^1O(U

_v

2

«

-

o VS

3 O

cr J50N

rt

s

|n

.—

o E

«.E J

l "So o

«

•o ^

S h

U 'S§ I9

- ?

j*

^

<h

l

°r ^

?

»- m

' O

« ¡5- '3

Xc

On

g- o

m

H

W3

X*3©

ON

P

O

?M

>> 1

*

+ C3

.,„5

Z g

^

'O3

. c

~

U2

-

3

-

OJ

3

o £

«2

-a .

tí ab9- LO)

O-

*JlT 'U)

fft rt

N

»># —

« u

00 ab

fS

. .

«

^

Ü-O

ojIS

,u

a\ vo<NfO fC

-s £

D-

tu

'«j:

>

-ph ro vO O

ro

vr O

o

'S~

'O1:

1-

8 S

¿ S

ab*

www.culturaclasica.com

Page 24: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

H O M E R J O D Y S S E A a ' D A N I E L R U I Z C .

O>©[LX

17 y -s

.- o

3

'3

SV 9- o

. _

N

|

9-

O-

Q-

Tf<

o

2

$v

r>

«

«

<tn «

O

cC

u-

U

"Z

"3

‘BU

*

S- 3

H

^

»

«

-¿

-l

ÎÎr, ^ '3

?*} (U

<*

**

c

.. ü

c

. r. -

o

:2 o

N 5

-y

«

sO

- 'S

O

j- C

l

3

.1

^

5

c

V?· f*

*3 JL

J »

^

- C ."O /O

O

NM

O5

bo

^

u —

- ^

O

efl C

Û*-»^

cp ¿V-£

"G

V/Io

e F

LA*

-oc'0

uh

2o

2-·-

DC

~3~

r rsrH

rt

txS

Ht

~o'Z

^5 u

;>ON

ro3

ÎSN

"9*Ift

mm

cvO

•Tn

^

©

-aO

r-

C —

« rH

UrH

rnrH

3rH

O•2

^fN

u

eses

oi r»

»o'fl

*NesC

O'5

*cc£

^3cr

s !,;

~

1.·

te

t-> SP

j*> o

r

^

S.

jj

Ou J2

efl ^5

lJ

Û-. *“5 r-

E

.5’Z

u

CL,

^

«J '111

OJ

X

<ts t>

0G

' ^

t>Il

3u

Il JJ.

OeuX

OSw

. *.

33^«

î1-

^

O

-.

1 *

ut00U

O3

r3

u%>\

/

G^

’fj

3

Czo

o

·*“f*J

3r-

°- ·=

G«Ü

-,tu

.£PuOUH3

O

3co

^

V>

vO

£

S

oS-~

33•J·

ONrH<*S

oN

/·•>0fl

”3• o>

on__ o

cA

l> ü

arr-

'5C

lr>

V5'-5

O- vr«

e tc .;

U

Jj0

ce' 10

Z eu

X• to

Cîi u

aas

©rs

ffleei

ro

N,T!'2

•Srs

0000

<ü00

©

O-

im-pet-ÎSu»a

ijv>Vtx,es

ei

n

rsrs

o'r2rs

es

2'fo rm a

Os

in

-

-2

L. _]

y

B

55=

L

.O

'3-

£

-e

-

x9-

1

=o :2

à sj.

3

"O

,__:

ü

^¡J

OH3

â.E

uLfc"

'2tjO

OCoCJ

«!-■«/}o

oo

CO

CuO

-G

-u

.<

10îÔ

AJ·»

-Dfifc>

V)ol*'

\*f Oefl

TD,ts

> 2

3ues

o3

0 5'

**“

3

"E-efloCo

.2 o

es *3

u -y

n©C♦fl

•su

>'G

.2O

Set

notuo

uQJC3

esUOJ

JJ>

V)oC

u3

uv)

* -T'

rStjttp

4>UUO

·-B

-2 t-

BrS

C

ue

>o

>E

rt3^

X

>

jj

'X

*\/

-O_GUJe'3te

CS fl

H

u

O

‘-* «

a

CO

. _

uVs

n>T

3

’-VrL©

>îf:ru

>s

U<2*r-K

-U)«>

3u

0B

*T3-o

V)OBVi

C

ffluOC

X<

3—

«->

fî c

b

-e; r?

<r

yo

_ .

J

J

O 3 ’3

'Sf >2? 55

··=>

o

■■: Z.

.Hjeu

, rs

·u

ü©yO

•^5.

>S

-

'5

*IJJ

tftO

nlû

û

Oaô

!Î o

^

v

rHrH

4 ^3

mCAn

NO

Ü5 U

u

O-

o 5

sH

r-

tH ^

£

*>· '=

3E

h '«

.3 g

o ruS

Ou_

2

eflCO

3

~o

O.2c

e*u jbO

2fl

, O

l

8

·

.

V

fl W

•5b

«

o T,u

ô

£

oo

*

5

£

"

rtî

o

«

H

Os

Os S

ce3

’5d

•Sv3ce

vO«j

0CJ

*ejP

irefl

n3

G2

2WJCJ

co"u

>Ha

*u©

ucu

"Gweuefl

>n

*'5b

3s

J5

*-u»"G

oO

-u>

E .2 2

x

W

LJ2

'*“

C

l

?> N

?

>

L

,ë jj

a»iSO

S

S*X

'O¿o

o

o

-D

^

¿O

^

g 00es

<5 rs

www.culturaclasica.com

Page 25: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

VINOS d e MISA

J . DE MULLER, S. A.T A R R A G O N A

Casa Fundada en 1851

Medalla de Oro en laExposición Vaticana de 1888 (S. S. León XIII)

Proveedores de Sus Santidades Pío X, Benedicto XV, Pío XI y Pío XII

G a r a n t í a d e a b s o l u t a p u r e z aE X Q U I S I T A C A L I D A D

Certificados del Excmo. Sr. Arzobispo de Tarragona y de muchos otros limos. Prelados

C u m e m e t i · , PALAESTRAM LATINAM n u n t i a n t i b u s r e f e r e t i s

www.culturaclasica.com

Page 26: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

IIjjii ::U

H I J O DE Q U I N T I N RU1Z DE GAUNAV e la s L itú rg icas p a ra e l C ulto

Economí a increíble u sando mis velas especiales con el CA PIT EL GAUNA paten tado .

LAMPARA DE CERA «GAUNA» para a lu m b ra d o del Tabernáculo , de cua t ro días de duración . ¡LIMPIEZA ABSOLUTA! jT RAN QUILIDA COMP LETA!

V I T O R I A (Alava)

::::::::::::::::::::::::::::::: a · · · · · · ! · · · · · · · · ·

FOTOGRABADOS

M.SOLANO

Aribao, 9 , interior' - Teléfono, 30255 jj

BARCELONA

vi::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::II II

Lapiceros Mecánicos y de II cuatro colores '

Plumillas oro 14 k.y chapadas II

Fornituras en GeneralII

¡ C a s a

T e f l o c a nPLUMAS Estilográficas

Ventas al MayorFontanella , 10, 2 ° , · 2 .a

Teléfono 23750 jjBARCELONA

i:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

ENCUADERNACION, EDITORIAL Y PARTICULAR

■ 1 ,. N A V A R R OMATILDE, 7 BARCELONA (G.) TEL. 78193

En las oompras haced referencia a PALAESTRA LATINA

:::::::::

www.culturaclasica.com

Page 27: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

JBiblioff raphiaP a b ó n - E c h a u r i . — Dice. G rieg o -E sp a ­

ñol. con lista de formas verbales y apéndice Gramatica l . — Fd. Spes,S. A , Barcelona. 1943.

Ephebos mediae inst i tut ionis qui l in­guae auc toribusque graecis recens in I l ispania vacare tenentur maxime doleo, non quia auctores i inguaeque graeca haud digna sit quae omni laude ac s tu­dio foveatur; sed quia, post tam longum tempor is l apsum, fere magistri desunt et libri. O pe ra igitur ad hanc inopiam levandam, quan t luac umq ue sir.t quidni magno plausu et favore accipienda? At si de opere agitur quae, praeter auc to­rum praedicamentum, co mm en datu r ju ­gi labore et cura, voluminis brevitate, verborumque copia, proprietate inter­pretat ionis, nitida impressione, quant i s non efferemus laudibus? Neque est quod de sum mul a grammat ica quidquam di­cam. Om ni bus , ni fallor, placebit . Hoc tamen desiderabam, decem verborum genera numerul is no ta ta esse, difficilio­r ibus et iam verborum formis propositis.

E. S i m o n e t , S. J. — M o rfo lo g ía L a tina , I, Preceptos; II, Ejercicios. Libr. Cer­vantes, Cádiz, 1942. — J. Lea l , S. J. S in ta x is L a tp ia , I, Preceptos; II, Ejer­cicios. Libr. Cervantes, Cádiz, 1943. — F. S e r n a , S. J. — P rosodia y M é­trica, 1942.

Pa tres Societat is Jesu, cum semper fecerint, nunc quoque in Hispania enixe col laboran t pro cultu rena tuque l i t tera­rum lat inarum. ’ Exstant ex. gr. Cursus Comilliensis, Verolensis, Portuensis , quem grato an imo c o m m end and um sus­cepimus, quemque re vera c o m m e n d a ­mus, non tan t um grat i tudinis officio, sed meri to et praestant ia laboris. Cur­sus Linguae Lalinae cons ta t morpholo- gfa, syntaxi , prosodia et metrica, stilfs- tica; morphologia duplici volumine, di­dáct ico videlicet et practico; syntaxis qu a t tuo r voluminibus, h. e. didáctico et

practico, ut in morphologia, et duo praeterea de selectis auctoribus. — Ratio operis placet, quam quam rigidus Aris­tarchus minuta quaedam notaret . Ce te ­rum charta perlucida, typorum mensura, nit ida impressio opus quidem c o m m e n ­dant.

R d o . Dr. A n t o n i o G r i e r a . — [)iscur- sos lerdos en la Real A ca d em ia de B u e ­nas f .etras de B arcelona en su recepción pública .

Die 9 m. februarii a. 1941 Rdus. Dr Antonius Griera magno consessu in S o ­ciorum numerum Regalis Academiae B onanum Litterarum coopta tus est. Qua in solemni sessione orat ionem habui t diser tam in duas partes divisam, qu a ­rum in pr ima de studiis philologi» is ro- manicis in Hispania luculenter diseruit. Viri eximii, qui su m m a m operam in ex­s truenda conf irmandaque apud nos hac d i s c i p l i n a contulerunt , scite comme mor an tur : ut Nebrissensis, J Valdés, Mayans, ac de l inguarum geo­graphia, de toponomia , de semasiologia. de grammatica historica, de phonet ica experimentan, de cet. disputat , ac toto orat ionis tractu solidam harum discipli­narum cogni t ionem in oratore admirar i licet. Altera pars 'originem linguae his- panae sedulo inquirit : quam aliqua ex parte diversam a Dno Menéndez Pidal proposuit . Tandem de origine l inguae vasconicae ediserit, ac, veterem profe­rens thesim. illam a latina m u tu a t am dicit et exemplis phoneticam evolut io­nem explicat. — Huic elaboratae ora t io­ni ornate et eleganter Dnus. E de Mon- toliu respondit : vitam, ingenii an imis ­que virtutes, opera Dris. Antonii Griera significans atque extollens. Quid vero de vasconum lingua sent iendum et cui adherendum, Dri. Griera an iis, quae a J. Caro Baroja ( E m e n ta , X, 2-1942) proponuntur , argumentis, doctores vi- denat; dum nos noro Academico ex imo gra tu lamur eique novas lauros in lexi- cographicis studiis auguramur .

J. Jiménez, C. M. F.

87

www.culturaclasica.com

Page 28: LATINA - culturaclasica.com | El primer portal del mundo ... · ¡Se me ha muerto el pajarillo de mi niña las delicias! A fe que Lesbia lo amaba más que a sus propias pupilas. Porque

Curiosa et jocosa

11. Ergo bel la r iam ta be rnam (co n fi - t e r i a ) profiteris, Fabi?

— Q u id e m , jam a mense junio.— Q u o t vero jam bellaria deglutist i ,

lurco?— Bellar ia? Nulla, nam ad u l t ima

c o m p u t a t erus.—V e ru m n e dicis?.. . Qui d ergo?—L a m b e r e ' t a n tu m licet.

12. - Vides hu n c h o m in e m qui hicprope in sec un do sedium ordine sedet? Mul tas lacr imas abstersi t .

— Q u i s n a m ergo est h o m o hic?—Muccin iorum ( p a ñ u e lo ) vendi tor .

13 In S C H O L A . — Si tibi da rem p r u ­na sexaginta, pérs ica m ala (m e lo c o to n es ) sexdecim, pira du ode c im, cerasa duo su pr a qu inquagin ta , melones denique sep tem cum sex discipulis tuis d isper ­t ienda, quid singuli caperei is?

(D is c ip u lu s tacet. M a g is te r in s ta t:)— Eja, age, respondeas .— Alvi dolores. 14

14, Q u a m vidi ac t ionem in thea t ro ea est ut nesciam profecto an c o m o e ­d iam vel t ragoediam eam dixerim.

— Ecquis illius finis?—Pe r m a t r im o n iu m ,—Ergo revera, quid dubi tas? Tragoe­

d ia est.

15. Ludovicus pau lu l um a mensis recedit in quibus laute cenaba t . Ca ute ta me n apud lagoenam vinar iam p a p y ­rum collocat hac inscript ione : —«In m e ' r u m exspui» .

C um i te rum ad cenas accesisset m e ­r um que p o ta tu ru s in tendisse t insc r ip ­t ionem legit mal igne a joca tore q u o d a m comp le tam: — «.fit ego quoque».

16. —Elius, puer; ais te pensumscholas t icum absolvisse, du m ch a r ta o m n in o est alba?

— N onne hoc erat pensi a r g u m e n ­tum: « S eg n i t ia e e f fe c tu s pa te fian t»?

1 7 . — H e u s , p u e r , s i o b d i e m n a t a ­

l e m t u u m p e s e t i s d e c e m s i n g u l i s p r o

s i n g u l i s a n n i s t u i s t e d o n a v e r i m , q u i d

u l t r a d e s i d e r a v e r i s ?

—Tot annos , aedepol , quot ae tas tua num era t , avia cara.

18. —Q u a e n a m ars pericu losior m a ­xime tibi videtur?

— Sutor i s profecto; si enim in m e n ­sura e r rat , pel lem perdit .

1 9 . — E j a , p u e r ; « H e l i o g a b a l u s », n o ­

m e n e s t c o m m u n e ?

— M i n i m e g e n t i u m .

— O p t i m e q u i d e m , v i d e r i s a d a m u s ­

s i m i n t e l l e x i s s e q u a e d e p r o p r i i s e t

c o m m u n i b u s n o m i n i b u s h e r i e x p l i c a v i

m a x i m a q u a p o t u i d i l i g e n t i a . A t q u e

M a r i a .. ?

— V a e ! M a r i a e s t n o m e n c o m m u n i s ­

s i m u m .

20. In p e r i c u l o p u b l i c o .

— Dic mihi , sodes, u b in am G alli h a ­bi ta rent .

— Ecastor l In gall inario.

Typographia — F. Campj Calmet. — Teleph. 54. — Tarrcgae in Prov. Ilerdensi,

www.culturaclasica.com