1. A LTEX: Dokumentuak sortzeko sistema Ruth Sancho Gutirrez Digna Mara Gonzlez Otero Bilboko Ingeniarien Goi Eskola Teknikoa 2011ko maiatzaren 3anRuth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 1/28

2. Aurkibidea I 1 Hitzaurrea A Zer da LTEX? Ahoskera 2 Oinarrizko funtzionamendua Dokumentuak sortzeko prozesua Beharrezko programak 3 Abantailak eta desabantailak Desabantailak Abantailak Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 2/28

3. Aurkibidea II 4 Lengoaiaren oinarriak Komandoak eta inguruneak Zuriuneak Iruzkinak Dokumentuaren banaketa 5 Dokumentu bat sortzen Dokumentu baten osagaiak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Aurkibideak Erreferentzia gurutzatuak Ekuazioak 6 A LTEX Euskaraz 7 Ondorioak Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 3/28

4. Hitzaurrea A Zer da L TEX? Oinarrizko funtzionamendua Ahoskera Abantailak eta desabantailak AZer da LTEX? Dokumentuak sortzeko sistema bat. Zehazki, TEX programarako makro-pakete bat. Testuak eta matematikako formulak kalitate tipograko handiarekin publikatzeko diseinatuta dago. Asko erabiltzen da ikerkuntzaren arloan. WYSIWYM1 motatako editore bat da. 1 What You See is What You Mean Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 4/28

5. Hitzaurrea A Zer da L TEX? Oinarrizko funtzionamendua Ahoskera Abantailak eta desabantailakNola ahoskatzen da? Hobe da /ltej/ ahoskatzea zeren eta azken letra ez da ixa, (khi) letra grekoa baizik. A Leslie Lamportek (LTEX sortzailea) aitortzen du /lteks/ den gaztelaniaz ahoskatzeko era hedatuena. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 5/28

6. Hitzaurrea Dokumentuak sortzeko prozesua Oinarrizko funtzionamendua Beharrezko programak Abantailak eta desabantailakFuntzionamendu 1 Erabiltzaileak idazten du dokumentuaren edukia egituratuta, markatze-lengoaia erabiliz. 2 A Konpilatzen da eta LTEX-ek testua formateatzen du lerrotan, paragrafotan eta orrialdetan, formatu egokia emanez (zenbakikuntza, letra-mota, eta abar.) 3 Pantailan bistaratzen da irteerako dokumentua. 4 1. puntura bueltatzen da emaitza desiratua lortu arte. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 6/28

7. Hitzaurrea Dokumentuak sortzeko prozesua Oinarrizko funtzionamendua Beharrezko programak Abantailak eta desabantailakBeharrezko programak Beharrezko programak Textu lauen editorea. A LTEX konpilatzaileak. Formatu desberdinetarako bisoreak (.dvi, .ps, .pdf) Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 7/28

8. Hitzaurrea Dokumentuak sortzeko prozesua Oinarrizko funtzionamendua Beharrezko programak Abantailak eta desabantailakALTEX konpilatzaileak Zertarako balio dute? Markaketako lengoaiarekin testuko txategia interpretatzeko eta maketazioa egiteko, azkeneko dokumentua sortuz. Zein dira? GNU/Linux: tex-live (repositorioetan). Windows: MiKTeX (http://miktex.org/). MacOS: MacTex (http://www.tug.org/mactex/2009/). Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 8/28

9. Hitzaurrea Dokumentuak sortzeko prozesua Oinarrizko funtzionamendua Beharrezko programak Abantailak eta desabantailakTextu lauen editorea Textu laua editorea Edozein balio du, notepad eta guzti. Editore espezializatuek laguntza ematen dute; sintaxi azpimarratua, ikurren eta komandoen sortze azkarra... Etsenplua: TexStudioa . Software askea da, dohainekoa eta multiplataforma. a http://texstudio.sourceforge.net/ Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 9/28

10. Hitzaurrea Dokumentuak sortzeko prozesua Oinarrizko funtzionamendua Beharrezko programak Abantailak eta desabantailakDokumentuen bisoreak Dokumentuen bisoreak *.pdf, *.dvi eta *.ps-tarako bisoreak, erabili ditugun formatuen arabera. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 10/28

11. Hitzaurrea Desabantailak Oinarrizko funtzionamendua Abantailak Abantailak eta desabantailakDesabantailak Desabantailak Komando batzuk ikasi behar dira. Konpilazio-akatsak jazo ahal dira. Maiz konpilatu. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 11/28

12. Hitzaurrea Desabantailak Oinarrizko funtzionamendua Abantailak Abantailak eta desabantailakAbantailak Abantailak Aurkezpenaren eta edukiaren artean abstrakzioa dago. Egileak dokumentuaren egituran jartzen du arreta. Denbora-galerak kentzen ditu, dokumentuaren egitura egin beharrezkoa ez delako. Eredu profesionalak daude. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 12/28

13. Hitzaurrea Desabantailak Oinarrizko funtzionamendua Abantailak Abantailak eta desabantailakAbantailak Formulak Erraz sortzen ditu formula konplexuak. Etsenplua: v2 1V v = v1 = 10 mV = 100 $Delta v=frac {v_2}{v_1}=frac{1 text{ V}}{10text { mV}}=100$ Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 13/28

14. Hitzaurrea Desabantailak Oinarrizko funtzionamendua Abantailak Abantailak eta desabantailakAbantailak Abantailak Egitura konplexuak sor daitezke aise: Aurkibideak (edukiak, taulak eta irudiak). Erreferentzia gurutzatuak (kapituluen, taulen... artean). Bibliograa. Software askea, oso egonkorra eta garraiagarri. Lengoaia estandarra. Emaitza tipograkoak. ... Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 14/28

15. Hitzaurrea Desabantailak Oinarrizko funtzionamendua Abantailak Abantailak eta desabantailakAurkibidea II 4 Lengoaiaren oinarriak Komandoak eta inguruneak Zuriuneak Iruzkinak Dokumentuaren banaketa 5 Dokumentu bat sortzen Dokumentu baten osagaiak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Aurkibideak Erreferentzia gurutzatuak Ekuazioak 6 A LTEX Euskaraz 7 Ondorioak Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 15/28

16. Lengoaiaren oinarriak Komandoak eta inguruneak Dokumentu bat sortzen Zuriuneak A L TEX Euskaraz Iruzkinak Ondorioak Dokumentuaren banaketaLengoaiaren oinarriak Komandoen formatua komando[aukerak]{parametroak} Etsenplua: includegraphics[width=6cm]{LogoItsas.png} Inguruneak Kodigo sekzio bati dagozkio. begin{ingurunea} ... end{ingurunea} Etsenplua: begin{center} Testu end{center} Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 16/28

17. Lengoaiaren oinarriak Komandoak eta inguruneak Dokumentu bat sortzen Zuriuneak A L TEX Euskaraz Iruzkinak Ondorioak Dokumentuaren banaketaLengoaiaren oinarriak Zuriuneen kudeaketa A LTEXek ez ditu zuriune jarraitu batzuk kontuan hartzen. Paragrafoak lerro huts batekin banatzen dira. Hau froga bat da zuriuneek nola funtzionatzen duten ikusteko . Hau paragrafo berri bat da . Hau froga bat da zuriuneek nola funtzionatzen duten ikusteko. Hau paragrafo berri bat da. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 17/28

18. Lengoaiaren oinarriak Komandoak eta inguruneak Dokumentu bat sortzen Zuriuneak A L TEX Euskaraz Iruzkinak Ondorioak Dokumentuaren banaketaLengoaiaren oinarriak Iruzkinak Iruzkinak idatzi ahal ditugu dokumentuan, eta ez dira txategi konpilatutan agertuko. Horretarako % karakterea erabiltzen da. Hau etsenplu bat da % ( o s o l a b u r r a ) iruzkinak nola idatzi ahal ditugun ikusteko . Hau etsenplu bat da iruzkinak nola idatzi ahal ditugun ikusteko. Ruth Sancho, Digna Gonzlez L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema A 18/28

19. Lengoaiaren oinarriak Komandoak eta inguruneak Dokumentu bat sortzen Zuriuneak A L TEX Euskaraz Iruzkinak Ondorioak Dokumentuaren banaketaLengoaiaren oinarriak Dokumentuaren banaketa Dokumentua banatu ahal dugu txategi batzuetan. Hau oso erabilgarri da dokumentu handiak idazteko. Honekin errazago da elkarlaneko dokumentuak idaztea. input komandoa. input{dokumentu}. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 19/28

20. Lengoaiaren oinarriak Komandoak eta inguruneak Dokumentu bat sortzen Zuriuneak A L TEX Euskaraz Iruzkinak Ondorioak Dokumentuaren banaketaLengoaiaren oinarriak d o c u m e n t c l a s s [ 1 0 pt , a 4 paper ] { article } % Hitzaurre : u s e p a c k a g e [ utf 8 ] { inputenc } author { Ruth Sancho , Digna Gonz alez } % Dokumentua : begin { document } % Dokumentuaren e d u k i a : input { hitzaurre . tex } input { s o l u z i o a r e n D e s k r i p z i o . tex } input { konklusioak . tex } end { document } Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 20/28

21. Dokumentu baten osagaiak Lengoaiaren oinarriak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Dokumentu bat sortzen Aurkibideak A L TEX Euskaraz Erreferentzia gurutzatuak Ondorioak EkuazioakDokumentu baten osagaiak: txategi-egitura Fitxategi-egitura Karpeta batean ipiniko ditugu dokumentuaren txategi guztiak: eduki-txategiak, irudiak, estilo-txategiak, e.a. Konpilatzen dugunean, txategi gehiago agertuko dira. Ruth Sancho, Digna Gonzlez L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema A 21/28

22. Dokumentu baten osagaiak Lengoaiaren oinarriak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Dokumentu bat sortzen Aurkibideak A L TEX Euskaraz Erreferentzia gurutzatuak Ondorioak EkuazioakKapituluak, atalak eta azpiatalak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Dokumentuak banatzeko erabiltzen dira. chapter{}. section{}, subsection{}, subsubsection{}. paragraph{}, subparagraph{}. Testu-estiloak eta numerazioa automatikoki aplikatzen dira konpilatzen dugunean. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 22/28

23. Dokumentu baten osagaiak Lengoaiaren oinarriak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Dokumentu bat sortzen Aurkibideak A L TEX Euskaraz Erreferentzia gurutzatuak Ondorioak EkuazioakAurkibideak Aurkibideak Aurkibideak sortzea oso erraza da: tableofcontents. listoftables. listoffigures. Automatikoki aldatuko dira dokumentua aldatuz gero. Aurkibidearen elementuak estekak izango dira. Ruth Sancho, Digna Gonzlez L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema A 23/28

24. Dokumentu baten osagaiak Lengoaiaren oinarriak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Dokumentu bat sortzen Aurkibideak A L TEX Euskaraz Erreferentzia gurutzatuak Ondorioak EkuazioakErreferentzia gurutzatuak Erreferentzia gurutzatuak Dokumentuaren elementuei erreferentzia egiteko balio dute. label{etiketa}, ref{etiketa}. nameref{etiketa}, pageref{etiketa}. Edozer aldatzen badugu, automatikoki eguneratuko da. subsection { Erreferentzia gurutzatuak } label { subsec : E r r e f G u r u t z a t ua k } ref { subsec : E r r e f G u r u t z a t ua k } . azpiatalan , emph { nameref { subsec : E r r e f G u r u t z a t ua k }} ( pageref { subsec : E r r e f G u r u t z a t ua k } orrialdean ) , ikusi dugun bezala . . . 4. azpiatalan, Erreferentzia gurutzatuak (24 orrialdean), ikusi dugun bezala... Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 24/28

25. Dokumentu baten osagaiak Lengoaiaren oinarriak Kapituluak, atalak eta azpiatalak Dokumentu bat sortzen Aurkibideak A L TEX Euskaraz Erreferentzia gurutzatuak Ondorioak EkuazioakEkuazioak Ekuazioak Ekuazioak testu-moduan idazten dira. Komando batzuk ikasi behar dira, baina gero oso azkarra da. Kalitate tipograkoa oso handia da. begin { equation } omega = sqrt { omega _0^2 gamma ^2} 2 end { equation } = 0 2 (1) begin { displaymath } F sigma = frac F {2 l } = 2l end { displaymath } Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 25/28

26. Lengoaiaren oinarriak Dokumentu bat sortzen A L TEX Euskaraz OndorioakLaTeX Euskaraz A LTEXekin dokumentuak euskaraz idazteko informazioa: http://itsas.ehu.es/eu/workgroups/latex/euskera Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 26/28

27. Lengoaiaren oinarriak Dokumentu bat sortzen A L TEX Euskaraz OndorioakOndorioak A LTEX sistema oso indartsua da testuak konposatzeko. A LTEX erabiltzeko, komando batzuk ikasi behar dira. Txantiloi asko daude erabilgarri. Aipatu ditugun gauzez gain, beste gauza askotarako balio du: Bibliograazko erreferentziak kudeatzeko. Aurkezpenak egiteko. Irudiak egiteko. Ruth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 27/28

28. Lengoaiaren oinarriak Dokumentu bat sortzen A L TEX Euskaraz Ondorioak A LTEX: Dokumentuak sortzeko sistema Ruth Sancho Gutirrez Digna Mara Gonzlez Otero Bilboko Ingeniarien Goi Eskola Teknikoa 2011ko maiatzaren 3anRuth Sancho, Digna Gonzlez A L TEX: Dokumentuak sortzeko sistema 28/28