LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi...

61
LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA IPUINA ETA POESIA XXIX CONCURSO LITERARIO INFANTIL Y JUVENIL DE LASARTE-ORIA CUENTO Y POESÍA 2016

Transcript of LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi...

Page 1: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN

XXIX. LITERATURA SARIA

IPUINA ETA POESIA

XXIX CONCURSO LITERARIO INFANTILY JUVENIL DE LASARTE-ORIA

CUENTO Y POESÍA

2016

Page 2: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

AURKIBIDEA ÍNDICE

«NIRE BURUAN DAGOEN ZORRI BATEN ABENTURAK» (Gari Iraola) ............ 3«TIGREA GAIXORIK DAGO? BELAR JALEA DA!» (Eñaut Zaldua) ..................... 6«PUPI ETA POPIREN ABENTURA» (Irati Mazkiaran) ............................................... 8«MUTIL PIANO JOLEA» (Ander Ormazabal) ............................................................ 10«SEMAFOROKO ARMIARMA» (Nikola Iraola) ............................................................. 13«DENLANDEKO MISTERIOA» (Lur Landaberea) ...................................................... 17«BIRUS IBILTARIA» (Julene Iraola) .................................................................................. 21«PORTO NOVOKO ESKUTITZA» (Ainhoa Heredero) ............................................. 26«NIRE BIZITZAKO HISTORIA» (Irantzun Agirre) ..................................................... 30«CAMINO AL COLEGIO» (Maddi Fernández) ............................................................ 34«LOS PÁJAROS CANTARINES» (Ander Ormazabal) ................................................ 35«LA FAMILIA DEL REVÉS» (Iker Lizaso) ........................................................................ 37«EL COLGANTE MÁGICO» (Iván Marcos) ................................................................... 40«CADA VEZ QUE MIRES A LA LUNA» (Iris Aguirre) ............................................... 43«LA FLOR QUE QUERÍA SER LIBRE» (Lide Hildalgo) ............................................. 49«DOS AMIGOS QUE NO TENÍAN NADA EN COMÚN» (Julene Iraola) ........ 54«LAS MEMORIAS DE UN AMOR MUERTO» (Iris Aguirre) .................................... 59

2

Page 3: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

NIRE BURUAN DAGOEN ZORRI BATEN ABENTURAK

Bazen behin Txupi izeneko zorri bat odolzalea, argia, azkarra,bihurria, lotia (oso lotia) eta batez ere bidaiaria. Buru berriak eza-gutzea gustatzen zitzaion Txupiri. Ile kizkurrak, motzak, luzeak,ile horiak, ile gorriak. Mota askotako ileetan bizi izandako zorriazen Txupi. Azken boladan gizon serio eta gorbatadun batenburuan bizi zen, baina buruko ilea erortzen ari zitzaiola kontura-tu zen eta pentsatu zuen beste buru batera joan beharko zuela.Handik gutxira umetxo bat ikusi zuen eta ile hartara saltatu zuen.Ile hori marroixka zen, luzea, lixoa, polit-polita. Orduan ez zuenimajinatzen zenbat abentura pasako zituen bertan.

Lehenengo egunak lasaiak izan ziren baina, halako bateanume horren gurasoak zorriak begiratzeari ekin zioten. Txupi bereezkutalekuan zegoen, buruaren ezker aldeko belarri atzean, lasai-lasai bere arrautzak erruten. Orduan bere bizitzan ikusitako orra-zirik handiena ikusi zuen. Bera harrapatzeko zorian zegoela korri-ka hasi zen. Arin eta azkar eskuinaldeko belarrira joan zen, bainaez zen konturatu bere arrautzak beste aldean utzi zituela bakar-bakarrik. Jada beranduegi zen beraien bila joateko. Bidean zorriasko ezagutu zituen eta denak korrika ari ziren alde batetik bes-tera. Bere beste etxean ez zituzten orrazi hain handiak pasatzen.Bera jada nahiko zahartuta baina sasoi onean zegoen. Hala ereesperientzia hori beti igarotzen zuen eta oso beldurgarria irudituzitzaion, baina aldi berean triste sentitu zen bere arrautzak galduzituelako. Pena kentzeko siestatxo bat egitea erabaki zuen.

Bapatean buila batzuk esnatu zuten. Horrela entzun zuen:—Oraintxe bertan joango gara ilea moztera!!! Bale?Txupi beldurtu egin zen:—Nora eramango naute?Handik gutxira etxetik joan ziren. Minutu batzuk beranduago

toki dotore batera iritsi ziren. Bertan, ispilu handiak, larruzko aul-kiak, ile lehorgailuak, argi disdiratsuak, kremak, usain goxoak…Baino, bapatean, guraiza erraldoi bat zuen bere muturrarenaurrean. Zis-zas, zis-zas, zis-zas entzuten zen. Txupi aztoratutazegoen alde batetik bestera korrika. Bapatean ideia bat izan zueneta esan zuen bere barruan:

3

Page 4: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

—Badakit!Guraiziaren gainera salto egin zuen. Hain txikia zenez ez

zuten ikusi. Han geratu zen mugitu gabe. Bukatu zuteneanberriz salto egin zuen haurraren burura. Inor ez zen konturatu.Berriz ere salbu zegoen.

Ileapaindegitik etxerako bidean autobusa hartu zuten haurraketa bere amak. Jendez beteta zihoan autobusa. Bapatean autoilara sortu zen autobusaren bidean eta Txupik pentsatu zuen:

—Siestatxo bat egiteko unea da. Txupik lo hartu eta amets egin zuen orrazi batek harrapatu

eta hil egiten zuela. Orduan hain susto handiarekin esnatu eginzen. Ordurako ama eta semea etxean sartzen ari ziren. Gutxiramahaiean eserita ari ziren afaltzen. Familia hizketan ari zelaTxupik hurrengo egunean haurrak soinketa zuela entzun zuen.

Hurrengo egunean eskolan, soinketa orduan, haurrari sokabatetik buruz behera zintzilikatzea bururatu zitzaion! OrduanTxupik ideia bat izan zuen: berak berdina egitea baina ile batetikzintzilikatuz. Ezustean odol guztia burura joan zitzaion!Haurrarena eta besteei xurgatutako guztia.

Iletik jaitsi zenean zorabiatuta zegoen… odol gehiegi! Oherajoan behar izan zuen, gure Txupik.

Berriro esnatu zenean bazkaltzen ari zirela arratsalderakoegiten ari ziren planaren berri izan zuen: igerilekura joatekoasmoa zuten. Arratsaldean eskolara itzuli zenean bere mahaianeseri zen eta bere maisu Peruk azalpenak ematen hasi zitzaienmatematikei buruz. Haurrak bikainak ateratzen zituen eta mai-suak pelota pixka bat zion. Txupi argia zen, baina baita alperraere. Orduan siestatxo bat egitea pentsatu zuen. Beste behinesnatu zenean, haurra eskolatik kanpo zegoen eta piszinarakomotxila prestatzen. Txupi beldurrez dardarka zegoen. Hainbes-tekoa zen bere beldurra zorabiatu egin zela (berriz ere odolgehiegi).

Haurra aldagelan zegoen bere onera etorri zenerako. Txanoajanzten ari zela, bere klaustrofobiaren eraginez, handik ateraegin behar zuela erabaki zuen eta haurren betaurrekoetara eginzuen salto. Konturatu zen haurra uretara sartzera ziola eta ziztubizian betaurreko barruan ezkutatu zen. Uretan sartuta zegoe-nean aquarium batean zegoela iruditu zitzaion. Piszinatik atera-ta haurra dutxan zegoela tanto handi handiak erortzen hasi zi-

4

Page 5: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

tzaizkion behin haurrak betaurrekoak kenduta. Berriro ere burugainera saltatu behar izan zuen. Esan behar da ilera iritsi zenean,tsunami bat pasa izanaren irudipena izan zuela. Haurrak eskuoi-hal erraldoia batez igurtzi zuen ilea lehortzeko. Txupi lehendikzorabiatua bazegoen orain erabat mareatuta bukatu zuen.

Haurra kiroldegitik irten zen eta debora gutxira etxera iritsizen. Pijama jantzi zuen eta afaltzera joan zen. Afaltzeko espage-ti goxo-goxoak zeuden eta Txupiri inbidia ikaragarria sortarazizion. Tripazorroak entzun zituen eta berak ere afaldu egin beharzuela konturatu zen. Afaltzen hasi zen haurraren burutik odolahustuz. Txupik afaltzen bukatu zuenean haurra ordurako lozegoen.

Hurrengo goizean haurra beti bezala jantzi (Txupik ez zuenlan hori egin beharrik) eta gosaldu zuen. Autobusak bozina jozuen, goizero bezala eta haurra autobusera igo zen korrika etapresaka. Egun horretan, ez zuen jarduerazko ikasgairik izan,denak ikastekoak ziren, papiroflexia ordua ezik. Bazkaltzekoorduan etxean zen gure ikasle gaztea. Gurasoek berri bat emanzioten:

—Arratsaldean zorriak hiltzeko likidoa botako dizugu.Txupi erabat ikaratu zen entzundakoagatik. Arratsaldea iritsi

zenean haurraren gurasoek eguerdian agindutakoa bete zuteneta likidoa haurraren ilera botatzen hasi ziren. Txupik beldurrezhaurrari likidoa botatzen ari zen pertsonaren burura saltatu etahan beste bizitza polit bati eman zion hasiera.

GARI IRAOLA1. Saria A kategorian (2007 urtean eta geroztik jaiotakoak)

5

Page 6: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

TIGREA GAIXORIK DAGO? BELAR JALEA DA!

Lehengo urtean, tigre bat bizi zen ohian tropikalean. Tigrehau arra zenez oso azkarra zen korrika egiten baino batez ereburu azkarra zen. Oso zintzoa zen.

Egun batean, zikina zegoelako uretan sartu zen garbitzekoeta freskatzeko. Ura hotza zegoen, eta atera zenean gaixorik jarrizen. Sukarra zeukan eta gorputz guztiko minez zegoen. Beregordelekura joan zen. Kobazulo batean bizi zen bakar bakarrik.Ez zuen inor zaintzeko.

Bat-batean handik zebilen antilope bat sartu zen kobazuloan.Antilopea tigrea ikustean izutu zen, baina ez zuen alde egin.Tigrea horrela ikustean pena eman zion.

Antilopeak lagundu zion sendatzen. Osatzeko belar lehorrakekarri zizkion. Egunero ura eta janaria ere ekartzen zizkion tigre-ari indartzeko. Ematen zion janaria ez zitzaion gustatzen tigrea-ri, zeren frutak eta basoko belarrak ziren. Baina gosea zuen tigre-ak eta zeukan janaria jan behar izan zuen.

Egun batean tukan bat etorri zen kobazulora. Tukanak ikus-terakoan tigrea eta antilopea oso serio zeudela asmakizunakkontatzen hasi zen:

—Herenegun arrautzatxoan. Atzo, berriz, zorrotxoan. Biharibiliko naiz zeruan txoritxo moduan. Nor naiz?

Tigreak esan zuen:—Tximeleta!Eta esan zuen tukanak:—Asmatu duzu!Egunero zeuden tigrea zaintzen, bere ondoan denbora guz-

tian. Handik astebetera Tigrea sendatu zen eta lagunak eginziren hirurak.

Baina, elkarrekin hainbat denbora egoteagatik tigreak berelagunei birus bat kutsatu zien. Tukana eta antilopea gaixotu eginziren. Izugarrizko sukarra izan zuten baino oraingoan tigreaklagundu zien biei.

Tigreak gosea izan arren ez zituen jan, ez antilopea eztatukana, haragia jan beharrean belarra eta frutak jaten ikasi zue-lako. Tigrea belar jalea bihurtu zen, lehenengo tigre belar jalea

6

Page 7: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

izan zen munduan.Oraindik, oihanean ikusten dira hiruak elkarrekin paseatzen.

EÑAUT ZALDUA2. Saria A kategorian (2007 urtean eta geroztik jaiotakoak)

7

Page 8: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

PUPI ETA POPIREN ABENTURA

Bazen behin itsaso garbi eta bare batean marrazo bat, Pupiizena zuen. Pupik oso hortz handiak zituen eta oso handia zen.Ez zituen lagunik eta horregatik bakarrik sentitzen zen. Egunbatean antxoa talde batekin topatu zen eta haiei begira honelaesan zien:

—Nahi al duzue nire laguna izan?—Laguntza! Jango gaituzte!-Egin zuten oihu antxoa guztiak

batera. Beldurrez alde egin zuten eta marrazoa oso triste berebidea jarraitu zuen. Bat batean itsas hondora begiratu zuen, hanolagarro bat ikusu zuenean ere honela esan zion:

—Nire laguna izan nahi duzu? Bainoburua altxatu zuenean Pupi marrazoaren altuerarekin

olagarroa ere beldurtu egin zen:—Aaahhh!!!, zelako beldurra jan egingo nau!Hori esanez tinta bota zuen eta desagertu zen. Marrazoa

saiatu zen hitz egiten baina botatako tintarekin ez zuen ezertxoere ikusten. Pupik ezin zuen gehiago, bere bihotza puskak egin-da zegoen. Ordua Aurrera begiratu zuenean izurde bat ikusizuen korrika berarengana zetorrela. Pupi oso harritua geratuzen. Bat batean izurdea bere parean gelditu zen eta honela esanzion:

—Guah! Aspaldidanik ikusi nahi nuen marrazo bat, nik Popiizena dut eta zuk?

—Nik Pupi izena dut, baina benetan ez dizut beldurrik ema-ten? —galdetu zion Pupik nahastuta:

—Ez horixe, niri marrazoek ez naute inoiz ezer txarrik egin, eznaute beldurrik ematen. Nik zure laguna izan nahi dut, besterikgabe.

Hori entzutean, Pupiri bihotza sendatu zitzaion:—Jupi!!! lagun bat dut, orain munduko marrazorik alaiena

naiz, zelako pozik nagoen!!Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin

ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkeanjolasten zebilela manta beltz eta zikin bat ikusi zuten, beldurtuziren. Itsasoko biztanleak petrolioa,petrolioa! hasi ziren esaten.

8

Page 9: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

—Zer da petrolioa? —galdetu zuen Pupik.—Uste dut zerbait berezia dela dirua modukoa edo.-erantzun

zion Popik.Arrai guztiak izkina batean elkartu ziren ezpata arrain ezik.

Hura patxadan zegoen.—Zertan zabi lez dizu beldurrik ematen han harrapaturik

geratzea? —galdetu zioten bi lagunek batera.—Ez horixe! Itsasoa garbituko dute gizonek —erantzun zuen

ezpata arrainak.—Baina zuk zere san nahi duzu horrekin?-galdetu zuten

oraingoan.—Begira hara, kubo horietan sartzen ar idira petrolioa, horre-

la gutxitzen da —esan zuen.Gora begiratu zuten eta horrela izan zen, inoiz baino garbia-

go zegoen ura.Popi oso pozik zegoen, ez zen inoiz bakarrik geratu eta

petrolioa azaltzen zenean ere ez zuen beldurrik izaten. Hala bazan ala ez bazan sar dadila kalabazan eta atera dadia

uretako parkean.

IRATI MAZKIARAN3. Saria A kategorian (2007 urtean eta geroztik jaiotakoak)

9

Page 10: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

MUTIL PIANO JOLEA

Bazen behin Markel Etxeberria izeneko mutil bat. Markelaltua, alaia, argala eta ilehoria zen.14 urte zituen eta DonostiakoAmara auzoan bizi zen bere gurasoekin, Maider arrebarekin etabere aiton-amonekin. Markeli jolastea eta hitz egitea asko gus-tatzen zitzaion, baina gehien gustatzen zitzaiona musika entzu-tea eta pianoa jotzea zen.

Ikastolatik atera ondoren, Markel lagunekin gelditzen zenjolasteko. Oso gustora ibiltzen zen bere lau lagunekin:Iñigorekin, Asierrekin, Josebarekin eta Mikelekin. Batzuetan pla-zan jolasteko gelditzen ziren, beste batzuetan futbolera jolaste-ko… Baina Markeli futbolera jolastea gustatzen ez zitzaionez,plazan egun askotan pianoa jotzen egoten zen. Markel kontura-tu zen mutil piano joleari entzuten bere ametsa ere pianoa jo-tzea zela eta egun batean etxera iritsi eta gurasoei esatea eraba-ki zuen:

—Nere ametsa pianoa jotzen ikastea da. Izena eman dezaketpiano eskolan? Mesedez!

Amak erantzun zion:—Piano eskolak diru asko balio du, gainera guk ez dugu diru

askorik.Markel oso triste gelditu zen amak diru asko balio zuela eta

ez zutela diru askorik esan zionean eta logelara erdi negarrezjoan zen. Pentsatzen eta pentsatzen egon zen Markel nola lortudirua piano eskoa batean izena emateko eta azkenean ideia batbururatu zitzaion. Ideia hori etxean erabiltzen ez zituen gauzak:liburuak, jostailuak, karpetak… Donostiako bigarren eskukodenda batera eramatea erabaki zuen dirua lortzeko.Ordenagailua begiratu zuen Donostian non zegoen bigarreneskuko denda bat, traste zaharrak dendara eramateko eta Aietenzegoela ikusi zuen. Arratsaldean ikastolatik atera eta gero, Aieteauzora joan zen traste zaharrak eramatera: liburuak, jostailuak,koadroak, karpetak…

Bi ordu egon zen dendan itxaroten, eta norbaitek zerbaiterosten zuen. Azkenean, bi ordu pasa ondoren, Markelek 1000�lortu zituen. Piano eskola batean izena emateko diru gehiegi

10

Page 11: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

zen, baina sobratuko dirua pentsatu zuen gurasoei ematea.Markel kaletik poz-pozik joan zen eta etxera iritsi zenean orde-nagailuan begiratu zuen non aurkitu zezakeen piano eskola bat.Piano eskola asko aurkitu zituen Donostian baina MarkelekAmara auzoan zegoen piano eskola aukeratu zuen, etxetik hur-bilago zegoelako.

Hurrengo egunean, gurasoei komentatu ondoren Amarakopiano eskolara joan zen izena ematera. Piano eskolara iritsitako-an beste lagun batzuk aurkitu zituen eta izena eman ondorenplazara azaldu zen mutil piano joleari nola jotzen zuen ikuste-ra.Gauean, ohean zegoenean, hurrengo egunetan pentsatzenari zen, gogo handia zuen piano eskolan hasteko.

Hurrengo egunean piano eskolan hasi zen Markel.Lehenengo eguna ez zitzaionean asko gustatu, ez zutelako pia-noa jotzen ikasi, ikasi zituzten lagunen izenak. Baina bigarren,hirugarren… saiotan oso gustora egon zen Markel pianoa ikas-ten egon zelako, gainera lagun berriak ezagutu zituen: Roberto,Oier, Mikel, Dani eta Iker. Bere lagunak urte gehiago egon zirenpiano eskolan eta orduan Markelek baino askoz gehiago zekitenbaina Markel pixkanaka hobetzen ari zen. Piano eskolatik ateraondoren Markel eta bere lagunak plazatik pasatzen ziren, mutilpiano joleari entzuteko.

Urteak pasa eta pasa irakasleek esaten zioten Markeli oso onazela pianoa jotzen. Irakasleak konturatu ziren lehiaketa bateanirabazi ahalko zuela eta esan zioten Donostiako Kursaalekopiano-lehiaketan parte hartu behar zuela. Markelek gurasoei gal-detu zien Kursaaleko piano-lehiaketan parte hartu ahal zezake-en eta gurasoek esan zioten ahal zuela parte hartu lehiaketahorretan. Hurrengo egunean, lehiaketan parte hartzeko izenaematera joan zen bere piano eskolara bere lagunekin batera.

Lehiaketaren eguna iristen ari zen eta Markel oso urdurizegoen. Horregatik pentsatu zuen bere Mozarten musika-lanaetxean praktikatzea, lehiaketan dena ondo ateratzeko.

Lehiaketaren eguna iritsi zenean, Markel dotore jantzi, gosal-du eta Kursaalera joan zen, lehiaketan parte hartzeko.Lehiaketan bat bestearen aurka jokatu beharko zuten eta pun-tuazio altuena ematen ziotenari hurrengo partidara pasakozen.Lehiaketa hasi egin zen eta Markel bere lagunekin bateraeserita, beste piano joleekin gozatzen ari zen. Azkenean,

11

Page 12: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Markelen ordua iritsi zen. Oso urduri zegoen baina azkeneaneszenatokira atera zenean berak zituen urduritasun guztiakkendu egin zitzaizkion eta horrela finalera iristea lortu zuen.Finalean bere laguna Oierren aurka jokatu beharko zuen, bieta-ko batek irabaziko zuen finala. Entzuten ari zirenak beraienmusikataz gozatzen egon ziren, baina azkenean Oierrek 219puntu lortu zituen eta Markelek berriz 223, beraz irabazleaMarkel Etxeberria izan zen. Horrela lehiaketa gehiago irabazizituen, eta pixkanaka dirua lortzen joan zen.Etxean bere logelanpiano bat jartzeko ere.

30 urte zituenean mundu mailan fama hartzen eta ospetsuaegiten joan zen Markel eta kontzertuak egiten hasi zen pixkana-ka eta erabaki zuen plazan egoten zen mutil piano jolearekinbatera eta lagunekin batera piano talde bat sortzea. Bere lagunakbaietz esan zioten eta plazako piano joleak ere. Horrela bere tal-dea eta bera oso ospetsuak egin ziren eta pentsatu zuen ere diruasko ez duten pertsonei diru pixkabat ematea horrela hobetobizi ahalko dutelako.

ANDER ORMAZABAL1. Saria B kategorian (2004, 2005 eta 2006 urteetan jaiotakoak)

12

Page 13: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

SEMAFOROKO ARMIARMA

Orain dela aste batzuk hiri handi bateko semaforo bateanArmiarmika izeneko xelebre, pertxent eta lasai batek oinezko-entzako argi gorrian jarri zuen bere armiarma-sarea (inoiz ikusiden armiarma-sare egile hoberenetakoa zen Armiarmika).Egunak joan, egunak etorri Armiarmika armiarma pixka bat naz-katzen hasi zen bi gauzagatik: 1) kolore gorria ez zitzaiolakobatere gustatzen eta 2) gazteak litxarreriak jaten, gurasoak bereumeekin, helduak presaka, aiton-amonak eta abarrek zain egonbehar izan zutelako eta horrek amorru handia ematen zion.

Horrela pasa ziren egunak, eta Armiarmika geroz eta amorra-tuago zegoen giro horrekin, auto guztiak kea botatzen eta bitar-tean jendea mugikorrari begira, zain, lasai, ezertxo ere pasatukoez balitz bezalaxe. Baina ez zuen denbora asko behar izan ohar-tzeko argi gorria itzaltzen zenean jende guztia hasten zelazebrabidea pasatzen. Beraz, erabaki zuen zertxobait pentsatubeharko zuela saltsa guzti horretan.

Egun batzuk egon zen Armiarmika hausnartzen eta erabakizuen espedizio bat prestatu behar zuela semaforoaren inguruan.Horrela, armiarma-sarea gerrian lotu eta pixkanaka beherantzjoaten hasi zen. Beldur pixka bat ematen zion nahiko altu bai-tzegoen eta erortzen bazen kolpe ikaragarria hartuko zuelako.Oso ondo miatu zituen bazter guztiak eta gauza bat oso inte-resgarria ikusi zuen. Semaforoaren erdialdean botoi arraroa batzegoen, jende askok sakatzen zuena. Botoia sakatuta argitxolaranja bat pizten zen. Bertan hau jartzen zuen : Itxaron pixka batmesedez.

Denbora joan ahala, Armiarmika ohartu zen botoiari emanezgero, lehenago jartzen zela berdea eta jendeak aukera zuelazebrabidea pasatzeko. Orduan pentsatu zuen armiarma-sareagerrian lotzea eta, behera jaitsita, berak ere botoari ematea.Horrelaxe egon zen egun batzuk goitik behera eta behetik gora.Baina ez zuen gauza handirik lortzen, nahiz eta argi berdeaazkarxeago piztu.

Egunak joan ahala nekatu eta errenditu egin zen Armiarmika.Berriro bere armiarma-sarean geratu zen zer egin ez zekiela.

13

Page 14: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Ordu batzuen ondoren, galdera bat sortu zitzaion: baina, nondikdator argi gorri hau? Erabaki bat hartu zuen hurrena: Argi gorrihura nondik zetorren deskubritzea. Beraz, arnasa ondo hartu etaargi gorrirantz abiatu zen. Horrela bidean zihoala, gauza gogorbatekin jo zuen bere burua Armiarmikak eta atzeraka erori zen.

Esnatu zenean ez zen ezertaz gogoratzen. Eskerrak berearmiarma-sarearen gainera erori zela! Horregatik salbatu zen.Oraindik argi gorri hura nondik zetorren jakin nahi zuenez, arna-sa bi aldiz hartuta eta besoak aurrean jarrita, argi gorrira hurbil-tzen hasi zen Armiarmika. Bere besoak gauza gogor hori ukituzuten momentuan ohartu zen kristal bat zela. Zorigaitzez ezzeukan aterik beraz, ezan izan zuen sartu. Halere, ez zen erren-ditu, auskalo zer zegoen hor barruan! Beste hausnarketa sakonbat egin behar zuen…

Ez zen denbora asko pasa ideia bat etorri zitzaionean:Amiarma-sarearekin behera joatea pertsonaren baten poltsiko-tik gauza gogorren bat hartu eta argi gorria babesten zuen kris-tala hautsi. Hori lortzean argi gorria itzali eta pertsona horrenpoltsikoan hartutakoa berriz uztea. Beraz armiarma-sareagerrian loturik behera joaten hasi zen (ohituta zegoen jadanik),andere bat zegoen hurbilen, harantz balantzatu zen Armiarmikaeta anderearen poltsikoan sartu zen suabe. Suabe bai, bainaorduantxe nahi gabe armiarma-sarea hautsi egin zen. Zorteonez ordea, anderea ez zen oso altua eta salto batean lurreratuzen Armiarmika. Arazo bat zuen halere: bere etxea oso altuzegoen eta ez zekien nola igo etxera. Beraz, hantxe geratu zenlurrean hanka eta zapatila askoren azpian.

Bi egun eta gau oso luze bat pasa ostean beste ideia bateduki zuen Armiarmikak: pertsona altu bat iristen zenean sema-foroaren ondora, haren bidez poliki-poliki igo egingo zen. Hiruordu zain egon ostean iritsi zen beste andere altu bat, berazsegundo bat galdu gabe goraka igotzen hasi zen, baina lortu ere.Bere etxean zegoen berriro, eta bi egun eta gau bat loa egiteaerabakita, lo egiten hasi zen Armiarmika.

Handik bi edo hiru egunetara esnatu zen Armiarmika, orain-dik galdera hau zuela buruan: Nondik dator argi horri deserosohori? Zerk eragiten zu argi hori? Ez zuen pakerik izango, eran-tzuna topatu arte. Beraz berriro armiarma-sarea gerrian lotu etabehera joaten hasi zen Armiarmika. Lehenengo gerturatu zi-

14

Page 15: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

tzaiona gizon bat izan zen. Poltsikoan kontu kontuz sartu zen.Gauza gogor bat zegoen poltsikoan, hobeto esanda asko.Arnasa hartuz gora joaten hasi zen poliki-poliki. Azkenean argigorria ateratzen zen tokiaren parean zegoen: orduan golpelehor batekin hautsi zuen kristala. Hori eginda, behera abiatu zenberriz hatutakoa gizonaren poltsikoan uzteko. Gero berriz ereeta gora igo zen.

Hantxe zegoen Armiarmika armiarma bare armiarma-sarean,eta argi gorria babesten zuen kristala hautsita. Bi aldiz pentsatugabe argi gorriruntz hurbiltzen hasi zen, han bonbila txiki askoikusi zituen eta horren atzekaldean ordenagailu, botoi, kable etaentxufe pila bat. Barrura sartu zen eta inguru bitxi eta itsusihorretan kuxkuseatzen hasi zen. Hasieran beldurgarria irudituzitzaion dena, baina oso azkar pasatu zitzaion beldurra. Bonbilapiztu (berea) zitzaion eta ideia bat eduki zuen: ordenagailu, en-txufe, botoi eta kable horietakoren bat mugitzen bazuen agianjende guzti horrek lehenago pasa ahalko zuen zebrabidea. Biminutu barru botoi, kable, entxufe eta ordenagailu guztiakmugituta edo hautsita zeuden. Asko gustatu zitzaion ekintzahori, baina, ikusi egin behar zuen ea bere ideia baliagarria izanzen ala ez. Beraz armiarma-sarera bueltatu zen. Semaforoahautsi egin zuela Armiarmikak. Hantxe zeuden udaltzainak sei-naleak eginez trafikoa kontrolatzen.

Hurrengo egunean mekanikari bat etorri zen semaforoa kon-pontzera. Armiarmika ohartu zenean, kristal hautsiari eskerbarrura sartze zen berriz ere. Mekanikaria bere erremintekinsemaforoa konpondu nahian zebilen, baina hori ezin zuen onar-tu, bestela gorria egongo zen semaforoa berriro eta jendeakitxaron egin beharko zuen. Beraz mekanikaria jon zenean bi edohiru kable mugiturik armiarma-sarera bueltatu zen.

Orduan bai Armiarmikaren ideia baliagarria izan zen: autoaketa gidariak zirelako itxaroten zutenak, eta jendea gelditu gabepasatzen zutenak. Dena den, dena ez zen poza! Bere etxerikgabe geratu zen, argi gorria ez zelako ia inoiz piztuta, berazarmiarma-sarea gerrian lotuta beste etxe baten bila abiatu zen.Bidean zegoela argi berde erakargarria bat piztuta ikusi zuen.Nola ez zen lehenago ohartu? argi berdearen esanahia jendeapasa zitekeela zen eta gorriarena berriz itxaron beharra! Berdealehen ia beti itzalita zegoenez ez zuen ikusi, baina bat-batean

15

Page 16: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Armiarmikari ideia bat okurritu zitzaion: argi berdean etxea egi-tea.

Minutu batzuk gerorago armiarma-sarea eginda zegoen etaArmiarmika lasai asko deskantsatzen ari zen lan neketsu guztia-ren ondoren.

HANDIK AURRERA SEMAFORO HARTAN

POZIK ETA BAKEAN

BIZI IZAN ZEN

NIKOLA IRAOLA2. Saria B kategorian (2004, 2005 eta 2006 urteetan jaiotakoak)

16

Page 17: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

DENLANDEKO MISTERIOA

2015ko uztailaren egun bero batean bi ume leihotik begirazeuden. Eguna eguzkiak gogor jotzen duen horietakoa zen,baita beroa.

Bi umeak bikiak ziren, Porte hirikoak. Porte hiria ez zen osohandia, baina bazuen besteetatik desberdintzen zuen zerbait:Denland atrakzio parkea eta haren esaera, "Dena posible denlekua".

Bikiak Rob eta Leire ziren, 11 urtekoak. Leihotik begira zeu-den, irrikaz beteta beraien lagun hoberenari itxoiten. Lagunarenizena Ralf zen, 11 urtekoa baita ere.

Leire neska kirolaria zen, batzuetan zirikatzailea, baian jatorra.Ile hori-marroixka eta kizkurra bezain luzea zuen eta begi gris-urdinak. Ederra, argala eta altua zen. Jendea jarraitzea gustukozuen eta atrakzio parkeak (mundu guztia bezala). Arduratsua zeneta lana ez zuenean, jolasean ibiltzen zen denbora guztian. Ezzitzaion gustatzen Robek hainbeste agintzea.

Rob Leireren bikia zen. Ez zen Leire bezain zirikatzailea, bainabai oso argia eta jatorra. Ile hori kizkurra eta begi grisak zituen.Oso azkarra zen, baita zuzena gauzak esaterakoan. Jolastea osogustuko zituen. Jolastean oso gustuko zuen. Ez oso altua etaargala zen.

Ralf bikien lagun hoberena zen. Ez zen zirikatzailea, baina baibromista eta jatorra. Ile gorri eta lisoa, begiak marroiak eta aur-pegia pekaz beterik zuen. Argala zen bera ere, eta jolastea gus-tuko zuen. Azkarra zen.

Bederatziak ziren Ralfen kotxearen bozinak jo zuenean. Bikiakmotxila hartu eta korrika atera ziren. Sartzean, Ralfen aitari agur-tu eta kotxea martxan jarri zen.

Ralfen aitak Denland atrakzio parkera zeramatzan. Duelagutxi, Leire eta Roben urtebetetzea izan zelako eta hiru sarreraoparitu zien Ralfekin joateko.

Denlandera iristean bederatzi eta erdiak ziren, ireki egitenzuten momentua, Ralfen aita agurtu eta sartu egin ziren.Lehendabizi gogorrenera joatea erabaki zuten. Erdi mareatutaatera ondoren suabeago batera joan ziren.

17

Page 18: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Hainbat atrakzio ondoren, Beldurraren Etxera joatea erabakizuten. Denbora luze bat eta gero beraien txanda iritsi zen. Barkuplano antzeko batean sartu eta iluntasunean galdu egin ziren.Bat-batean argi bat piztu zen, argia zonbi batengana zihoanzuzen-zuzen. Zonbiak odolez beteriko laban bat zuen eskuaneta metro erdiagatik ez zion eman aurrean zuten gizonari. Geropar maltzur eta eskeleto batzuk dantzan eta mugimenduanbatere sokarik gabe atera ziren. Ateratzean Ralfek galdetu zien:

—Ez al zaizue iruditu eskeletoak benetazkoak ziruditela?—Bai, baina azken finean, atrakzio parke bat da, eta, dekora-

zioa landua izan behar du —esan zuen Leirek.—Dena posible den lekua… —gehitu zuen Robek.Jarraian ispiluen laberinto batera joan ziren. Zazpi minutu eta

gero, beraien txanda iritsi zen. Sartzean ispilu eta erreflejo askoikusi zituzten. Hainbat aldiz txokatu ostean, bi bide zituen lekubatera iritsi ziren. Eskuinetik jarraitzea erabaki zuten. Bat-bateanhaize bolada txiki bat sentitu zuten. Hotzikararen ondoriozburua altxatu eta norbait kapa eta txano batekin pasatzen ikusizuten ispiluen bidez! Gizona ez ikustean, kank! bat entzun etaordoren aiiii!… ikusten zenez Leire ispilu baten aurka jo zen.

Ordu batetan, janari postu batera joan ziren bokata bat baz-kaltzeko. Postuan, gizon bat nahiko urduri eta estresatuta zego-en. Beraien txanda iristean, gerturatu eta Robek esan zion:

—Kaixo, jarri hiru patata tortila bokata mesedez –bere egote-ko moduari erreparatuz galdetu zion–. Zergatik zaude hain urduri?

—Egia jakin nahi duzu, ezta, mutiko? —esan zuen lanean etaurduri. Robek buruaz baietz egin zuenean erantzun zuen— bada,nire lan adiskidea duela hamabost minutu joan da ispiluen labe-rintoan dauden langileei bokata bat ematera, oraindik ez da iri-tsi eta lan asko dut.

Bokatak eman zizkien eta "eskerrik asko" batekin joan eginziren.

Bazkaldu ondoren, ispiluen laberintora joatea erabaki zuten.Bertan, ilera handia zegoen eta laberintotik ez zen inor aterat-zen. Jendea geroz eta haserretuagoa zegoen, hori zela eta ber-tan zegoen beste txanda bat sartzea erabaki zuen eta hirukoteaberarengana gerturatu zen. Ralfek zer gertatzen zen galdetuzion. Hark denborarik ez zuela eta joateko esan zien. Joaten arizirela, beraien galdera entzun zuen neska batek berak ba zekie-

18

Page 19: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

la zer gertatu zen eta esan zien: " Duela 20 minutu, bi txandasartu dira eta oraindik ez dira atera. Gainera, duela bost minutu,janari postu bateko langile bat sartu da. Eta ez da atera!"

Hirurak, harrituta, beraien lekuetan geratu ziren. Ezustekoan,bi txanda desagertuetatik baten erdia atera zen irteeratik.Haietako bat, Leireren lagun on bat zen eta korrika bereganagerturatu zen:

—Kaixo Sid. Zer gertatu da hor barruan? —Aurpegi arraroazuenez galdetu zion—. Ondo zaude? Ez zaitut ongi ikusten eta.

—Zu zein zara? —galdetu zion zakar—. Utzi nazazu bakean!!!—Sid, ni naiz, Leire.Leire mutilengana itzuli zen harrituta. Mutilek zer gertatu zen

galdetu zioten. Leirek Sid desberdina zegoela esan zien. Robekea ileran jarri eta sartzean beste taldea eta erdia non zeudenbegiratzea, erdi agindu erdi proposatu zuen. Hala ere, beste biakados zeuden.

Sidekin zihoan talde erdia ateratzean sartu zena, bost minu-tu beranduago ez zen atera. 15:00etan hirukotea sartu egin zen.Bi bide zituen lekura iristean, eskuinetik joan ziren. Bertaraino ezzuten inor ikusi eta jadanik aterata egongo zirela pentsatu zuten.Bat-batean, berriz ere haize bolada sentitu zuten eta ondorenatzean zuten hiru gizonek "Non gaude!? goazen hemendik!"esan zuten azkar eta ziztu bizian zonbi edo robot moduan irte-erara joan ziren.

Laberintotik ateratzean. Denlanleko liburu denda bateansartu ziren ikastolarako liburu bat erosteko intentzioz. Halakobatean, Ralfek bikiei gerturatzea eskatu zien. Esku artean zuenliburuan "Denland, fantasia liburua" jartzen zuen. Itxura ona zue-nez, erosi egin zuten (bat hirurentzat).

Liburu dendatik ateratzean, aurkibidea begiratu zuten.Liburuak 200 bat orrialde zituen. Momentu batean, hirurak lekuberdinera begira geratu ziren: Denan maltzurraren leienda.Aurkibidean jarrita zegoen orrialdean ireki zuten eta Denan ize-neko maltzur batek, mundua konkistatzeko Denland parkera joa-ten direnei desberdinak bihurtu eta desagertarazi egiten zituelajartzen zuen. Hori saihesteko, Barfree atrakzioan zegoen mutikobilutxiaren pisa edalontzi bat bota beharko zitzaion maltzurrari.

Nahiz eta pixka bat beldurtuta, segundu bat igaro baino lehe-nago, korrika zihoazen Barfree atrakziora. 19:30etan barku plano

19

Page 20: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

antzeko batean zihoazen plastikozko edalontzi batekin. Rob izanzen hartu izan zuen bakarra, eskuinean zegoelako. Ateratzean,ispiluen laberintora joan ziren. Ilaran zeudela, Robek galdera bategin zuen:

—Baina, nola egingo dugu maltzurra gerturatzea?—Beno, ez gaude ziur hotzikarak sartzen dituena denez edo

ez —esan zuen Ralfek.—Eskuineko bidea hartuz –esan zuen Leirek.Orduan Ralfek liburuan begiratu zuen eta irakurritakoaren

hurrengo orrialdean gaiarekin jarraitzen zuela ikusi zuen: haizebolada sentitzean, vivus sive mortuus, otium, hanc rediit norma-litatera esan behar zen. Latineraz zegoen, euskaraz: bizi edo hil,oraingoan hil, ur honekin dena normalitatera itzuli esan nahizuen, Robek esango zuela adostu zuten.

Azkenik sartu eta bi bideen lekuan eskuinetik joan ziren.Minutu bat beranduago, haize bolada sentitu zuten eta Rob hitzakesaten hasi zen. Bigarren hitzean, kapa eta txano beltzez zihoantipo bat jarri zitzaion aurrean. Geroz eta beldurtuagoa zegoen,baina bere lagun hoberena eta bikia zituen atzean eta hitzak esa-ten amaitzean ur edalontzia bota zion. "Hara!" esan zuten hirurekbatera kapa beltza lurrera erori baitzen urak ukitzean.

Laberintotik ateratzean, jendea salto bat ematen eta ondorenirribarre batekin ibiltzen ikusi zituzten. Atera begiratzean, labe-rintotik jende pila bat aurpegi arraroarekin, nahasia bezalakoaateratzen ikusi zuten, haien artean janari postukoa.

21:00etan Denland atrakzio parketik atera ziren eta Ralfenaita sarreran zegoen kotxearekin beraiei itxaroten. Kotxean sartuzirenean aitak galdetu zien:

—Zer moduz pasa duzue?—Oso ondo aita.—Misterio bat izan dela esan liteke —esan zuen Robek.—Zergatik? —galdetu zuen Ralfen aitak—Bidea motza eta istoria luzea da. Beraz, afarian kontatuko

dizut, bale? —esan zuen Ralfek.—Bale, ados —erantzun zion aitak.

LUR LANDABEREA3. Saria B kategorian (2004, 2005 eta 2006 urteetan jaiotakoak)

20

Page 21: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

BIRUS IBILTARIA

Bazen behin birus bat Txikilin izena zuena. Birusak orokorre-an gaiztoak dira, gu gaixotzen gaituztelako. Beno, egia esan, horida beraien betebeharra gu gaixotzea beraiek ondo bizitzeko.

Birus mota asko daude. Batzuk indartsuagoak, denboragehiago irauten dutenak. Beste batzuk ahulagoak, denbora gu-txiago irauten dutenak. Batzuk katarrotxo bat bakarrik eragitendutenak, beste asko tripako min izugarria edo buruko min ikara-garria jasanarazten digutenak …, mota askotakoak daude.Historia honetako birusa, gainerako birusak bezala, pertsonengorputzetan bizitzen zen. Baina birus hau berezia zen edo hobe-to esanda, bereziki indartsua zen. Ez zegoen botikarik bera hil-tzeko. Hasieran Txikilinek pentsatzen zuen hori dibertigarriazela, baina gero konturatu zen ez zela horrela, gogorra zela gor-putzez gorputz ibiltzea, etxe bila. Txikilini ez zitzaion inor gai-xotzea gustatzen, baina bizi nahi bazuen ez zuen beste erreme-diorik. Horregatik Txikilinek abentura asko pasa zituen eta horie-tako bat kontatuko dizuet.

Behin hosto baten gainean zebilen, (birusen autoak dira hos-toak) pertsona baten bila, neska gazte bat ikusi zuenean, etabere barrura sartzea erabaki zuen.

Gure Txikilin goxo-goxo zijoan baina halako batean neskadoministikuka hasi zen:

—ATXISSSS!!!! —egin zuen neskak.Txikilin hasieran harritu egin zen, hura inoiz entzundako

eztulik indartsuena eta larriena izan zelako. Apur bat larritu eginzen. Berak ez zion inori minik egin nahi, baino beste aldetikmodu batera edo bestera bizi behar zuen … Lehenengo domi-nistikua larria izan zen baina bigarrena oraindik indartsuago etabeldurgarriagoa. Txikilinek gorputz hartatik atera nahi zuen,baina bat-batean zulo batetik erori zen. A ze ikara!! Izan erreinoiz ez zen horren zulo itxi eta ilun batetik erori. Pareta bateankartel bat ikusi zuen, bertan hitz bat zegoen idatzita: Trakea.

—Lagunduuuuu!!!! —egin zuen oihu Txikilinek.Hiru segundoren ostean eta asko kostata, trakea hodia utzi

eta beste toki batera iritsi zen. Toki hau handia eta zabala zen

21

Page 22: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

baina dena hodiz betea zegoen, hodi lodi batzuk hodi txiki asko-tan bihurtzen ziren. Txikilinek mahai batean zegoen gida-liburubat hartu zuen. Bertan esplikatzen zen ziren gela hura, hodihoriek eta zer funtzio zuten. Irakurtzen hasi zen eta bertan jakinahal izan zuen gela handi horrek "birika" izena zuela eta bat ez,bi zeudela !! Orduan ere jakin izan zuen birikek arnas aparatukoorgano bat dela eta arnasa bertan gordetzeko balio duela.Txikilinek, bere barruan, hau pentsatu zuen: "aire girotu horiberaz arnasa zen …". Bi hodi lodiak eta baita finak ere bronkiolo-ak izena omen zuten.

Bat-batean eztula entzun zuen eta birikak aire gutxirekingeratu ziren. Igogailu baten moduan gora egin zuten.

Eztula eta gero neska gazteak indartsu hartu zuen arnasa etaTxikilin aire tornado horrekin bronkiolo tartean galdu zen. Ezzekien non zegoen, baina gero konturatu zen gida-liburua beremotxilan zuela. Atera eta mapan begiratu zuen. Baina… nonzegoen? ezker birikan edo eskuin birikan?

—Non nago? Zer egingo dut orain? —larrituta zegoen Txikilin.Gida-liburuan ez zegoenez irtenbiderik, bere kabuz hasi zen

irteera bilatzen. Oinez hasi eta berehala ikusi zuen kartel bat noneskuin birika irakurri zitekeen. Beno apurtxo bat kokatu zen.Halako batean neskak beste eztul beldurgarri bat egin zuen etaairea bronkioloetatik xurgatu zuen. Gure Txikilin bertatik zurru-patu zuen.

Bat-batean zerbaiten kontra joan zela nabaritu zuen. Atzerabegiratu eta ikusi zuenean beldurtu egin zen, baina gero lasaia-go geratu zen: beste birus bat zen.

—Kaixo —esan zion Txikilinek.—Kaixo, ni Birusin naiz eta zu? —galdetu zion beste birusak.—Ni Txikilin —erantzun zion.Birusin bera bezalako birus bat zen, argia eta esperientzia

handikoa. Gorputz askotan ibilia zen eta antzeko abenturak pasaizan zituen. Txikilin, berriz, beti aho inguruan geratzen zenmugitu gabe, gehienez ere sudurrera igotzen zen ez zituen bidaihoriek bezalakoak egiten, hori zen lehenengoa.

Biak batera segitzea erabaki zuten. Hodi batetik jaisten ariziren, txirrista bat balitz bezala. Halako batean beraiek barruanzeuden gorputza –hau da, neskarena- leku itxi eta epelago bate-an sartu zen, gizakiek etxea deitzen dioten horretan. Sartu eta

22

Page 23: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

berehala botika bat hartu zuen zeukan katarroa sendatzekoasmoz. Koloreagatik eta zeukan zaporeagatik nabaritu zutenpropoleo jarabea zela. Konturatu ziren katarroa larria zela bibirus barruan zeudelako. Horretaz gain, konturatu ziren bi biru-sak espezie berekoak zirela, alegia botikarekin hiltzen ez zirenhorietakoak. Horregatik lagunak izatea erabaki zuten. Bat-bate-an hodi hori bukatu eta beste organo batean lurreratu ziren. Ezziren konturatu, baina diafragma organoa pasa zuten bertangeratu gabe.

Txikilinek ez zekien zein zen toki berri hori, baina Birusinekbai: gibela zen. Birusinek gorputzari buruz asko zekien, izan erehorren inguruan azterketa egin behar izan zuenean 10 bat aterabaitzuen. Ez zekitena zen handik nola aterako ziren. Gibelbarruan zeudela ilundu egin zuen bat-batean. Biek pentsatuzuten gaua egin zela eta neska lotara joango zela. Orduan bibirusek ideia berdina eduki zuten: lotara joatea beraiek ere.Motxiletatik mantak atera eta lo egin zuten hurrengo eguneraarte. Gauean Birusinek lo hartu zuenean Txikilin beldurtu eginzen pixka bat, inoiz ez zuelako horren abentura gogorra igaro.Bere gusturako abentura gogorra zen, baina baita interesgarriaeta polita ere. Gauza asko ikasten ari zen eta, gainera, lagun berribat zuen.

Hurrengo egunean bi birusak eztul izugarri batekin esnatuziren. Gibelak bat-batean dar-dar egin zuen eta biak beldurtuegin ziren. Orduan pentsatu zuten gorputz hartatik atera beharzutela lehenbailehen. Motxilak prestatu eta lotailu biribiletikbarrena jarraitu zuten. Ordu bat pasa eta gero bi birusak goseziren. Motxila ireki eta bertan zegoena jateari ekin zioten: mukieta flema jogurta. Bazkaldu ondoren bidegurutze batera helduziren ez zekiten nondik joan, baina ixkin batean kartel bat ikusizuten: porta zaina jartzen zuen eta bestean lotailu biribilarenirteera. Gure birusak lotailu biribilaren irteera aukeratu zuten,normala den bezala.

Hortik atera eta beste hodi baten barrura sartu ziren. Gorputzosoa hodi ezberdinekin lotuta daudela konturatu zen Txikilin.Organo batera erortzerekin batera dar-dar egin zuen eta biakberdina pentsatu zuten: azkar ibili behar zutela katarro horilarriagoa bihurtzea nahi ez bazuten. Birusinek esan zuen horiurdaila izeneko organoa zela. Gainera, berak bazekien hortik

23

Page 24: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

nola atera: txirrista moduko bat zegoen eta hortik jaitsiko ziren.Baina, kontuz ibili beharko zuten bidegurutze asko baitzeuden.

—Ze dibertigarria!!!! Uaaaaa!!!! —egin zuen oihu gozamenezTxikilinek. Bidaia horren parterik dibertigarriena zen.

Birusinek esan zion pareta horiek guztiak Fundusak zirela.Bat-batean pareta baten kontra joan ziren, baina ez beraiekbakarrik, atzetik zetorren zerrikeria guztia ere (beno egia esan ezzen zerrikeria, janaria zen, baina birusentzat zerrikeria besterikez da). Biak beldurtu egin ziren hori dena ikustean. Bat.bateanneska eztulka hasi zen eta hiruzpalau eztul beldurgarriak eginzituen segidan… Mugitu behar zutela pentsatu eta biak gelditugabe zulo erraldoi bat egiten hasi ziren eskuekin. Hortik, txirris-tan bezala jaitsi ziren biak, eskua emanda ez banantzeko.Beherantz zihoatela bidegurutze batean geratu ziren. Apur batmiatu eta ezkerreko bidea hartzea erabaki zuten. Aurrerantzzihoazela birus asko ikusi zituzten han bertan hilda zeudenak.Argi zegoen botikak harrapatzen bazaitu hilda zaudela.

Handik gutxira hiru irteera ikusi zituzten, Birusinek mapanbegiratu zuen eta erdiko pasabidetik joan behar zutela esanzuen. Aurrera segitu eta hestean barrena jaitsi ziren txirristanbezala.

—Iuuuuujuuuuuu, hau da dibertigarria ! —egin zuen oihu Txi-kilinek.

—Bai, arrazoia duzu baina… kontuz!! Hemendik barrena liki-doa eta janaria aurkitu dezakegu- informatu zuen Birusinek.

Biak aurrera zihoazen apurtxo bat kezkatuta, bai eztularenga-tik eta baita atzetik zuten janari guzti horrengatik.

—Kontuz Birusin! baztertu zaitez! Janari guzti horrek arrapa-tuko zaitu bestela —abisatu zion Txikilinek Birusini.

Eskerrak Txikilinek abisatu zuela! Birusin baztertu egin zen,bestela janariak aurretik eramango zuen. Iluntzen hasi zen,baina ezin zuten txirrista horren erdian lo egin, beraz aurrerajarraitu zuten biak batera.

Halako batean bete zulo bat ikusi zuten. Hortik kalea edoikusten zen, beraz ateratzea erabaki zuten. Kanpoan zarata han-dia zegoen eta giroak ez zirudien oso atsegina, ezta usainak ere,baina behintzat gorputz beldurgarri horretatik kanpo zeuden.Gainera, zerua bistan zegoen eta izarrez beteta zegoen polit-polita.

24

Page 25: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Goizean esnatutakoan Txikilin eztulka hasi zen. Tapatu gabelo egin zuten eta gorputz baten barruan horrenbeste denboraegon eta gero, agian orain ondoeztu egin zen Txikilin.Horregatik beste gorputz baten babesa bilatu behar zutela pen-tsatu zuten. Kaletik zihoan gizon baten barruan sartu ziren. Horgeratu ziren Txikilin sendatu arte, baina oraingoan, bolada batez,aho inguruan geratzea erabaki zuten, lasai asko.

Beno hau izan da Txikilinek pasa zituen istorio asko horieta-ko bat. Bere lehenengo bidaia gorputz barnean kontatu dizuet.Gero horrelako beste abentura batzuk pasatu zituen. Ea besteegunen batean besteren bat kontatzeko denbora izaten dudan.

AMAIA

JULENE IRAOLA1. Saria C kategorian (2001, 2002 eta 2003 urteetan jaiotakoak)

25

Page 26: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

PORTO NOVOKO ESKUTITZA

Udaberriko goiz argitsu eta eder bat zen; txoriak alai eta ozentxio-txioka ari ziren etxe-aurreko zuhaitzetan. Ohi bezala, niregau-mahaiko iratzargailuak abisatu zidan zazpirak zirela, eta nirepentsamenduak alde batera utzi, eta jaiki egin nintzen.Komunetik pasa ondoren, sukaldean sartu eta gosaria prestatunuen. Gosaltzen hasi orduko, etxeko atea jo zuen norbaitek.

Ahoan nuena irentsi eta aterantz abiatu nintzen. Ate ondoanzegoen hainbeste denboran itxaro izan nuen eskutitza; bai,Porto Novotik (Afrikako Benin herriko hiritik) bidalitako gutuna!

Hau guztia aurreko udan hasi zen. Nire logelako oheanetzanda nengoela oporretan nora joan pentsatzen, bat-batean,nire izebak esandako web orri batetaz gogoratu nintzen. Berakazaldu zidan, bertan leku zoragarri pila bat eta gainera ia guzti-guztiak eskaintza onean aurkituko nituela. Ohetik altxa etaegongelara sartu nintzen. Ordenagailua piztu eta internetennabigatzen hasi orduko, han agertu zen web-orria. Leku mordobat eskaintzen zituzten, eta prezio onean gainera. Nola aukera-tu bat bakarrik? Saltseatzen jarraitu nuen; gora eta behera, aurre-ra eta atzera, denbora luzean. Bat.batean, argazkia ikusi orduko,erabaki nuen hura zela bilatzen ari nintzen lekua.

Denbora gehiegi galdu gabe, informazio gehiago biltzen hasinintzen. Minutu gutxi barru, guztia irakurri ondoren, "baiezko"botoia sakatu nuen. Bai, udako oporrak non pasa erabakia zego-en!

ABUZTUAK 4:

Azkenean iritsi zen eguna. Goizeko hamarrak. Aireportuanzain nengoen. Nire hegazkinaren zenbakia entzun nuen lehenik:ontziratze-deialdia jarraian. Abenturari hasiera eman nion unehartan.

Orduak eta orduak pasa ziren, nire bizitzako luzeenak zihu-rrenik. Begiak poliki-poliki itxi nituen. Jendearen irri eta ahotsekbegiak ireki arazi zizkidaten; Beningo hiriburuko aireportuan lurhartu genuen.

26

Page 27: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Ahal nuen azkarren irten eta taxi zahar bat hartu nuen: nirehelmugako helbidea erakutsi nion gidariari: Porto Novo. Irrifarzabal bat bota zidan, zerbait ulertezina esan eta martxan jarriginen. Bide ez oso luzea, baina gogorra eta desatsegina, bideharritsu batzuetan zehar egin ostean, gidariak kotxea gelditu etabeste irrifar bat botaz iritsi ginela agertu zidan: frantsez antzekozerbait hitzegiten zuela iruditu zitzaidan. Maleta jaso, ordaindueta agurtu nuen.

Nire inguruneari begirada luze bat bota nion lehenik. Txabolabatzuk beterik ez zeuden. Ormak simaur lehorrez eta harriz egi-nak zeuden; teilatuak lastozko edota burnizko planak ziren.Baina harrigarriena, beraien antolakuntza iruditu zitzaidan: tri-butan banatuak zeuden; alde batetik nubak, bestetik zuluak etaazkenik, masaiak.

Beldur gabe aurrerantz egin nuen. Ate aurrean zegoen gizonheldu batengana hurbildu nintzen. Egur zati baten gainean ese-rita zegoen, makil bati punta ateratzen (gero ehizera joatekoizango zela pentsatu nuen nik). Ni ikusitakoan altxatu egin zen.Burua eta besoak eraginez agurtu ninduen. Nik agurra bueltatunahi izan nion antzeko mugimenduak eginez, eta barre-algarabat bota zuen berak (behar bada ez nuen imitazio on batlortu…). Han nengoen guztiz lotsatuta gizon beltz haren aurre-an. Lepo guztia koilare antzeko bitxi batzuekin zuen estalia etabelarrietan uztai itxurako belarritako koloretsuak zeramatzan.Bere hortz zuriek benetako harri-bitxiak ziruditen eta botatzenzuen irrifar bakoitzarekin lasaiago sentitu nintzen.

Txabola barnera gidatu ninduen eta bere familia aurkeztuzidan; emazte potola bat, lau alaba eder eta hauen senarrak(nahiz eta gazteak izan denak ezkonduak ziren) eta bere bilobak:15 haur, zein baino zein politagoa, alaiagoa eta denak, batera etabestera gelditu gabe jolasean. Non sartuko ninduten ni?

Lehen minutuetan urduritasunak gainditu ninduen; nolakomunikatu ginen? Beraiek frantsesez hitzegiten zuten eta nik,gaztetan eskolan ikasitako frantsez kaxkarra, urteen eraginez, iaguztiz ahaztua nuen. Guztion borondate onak lana erraztu zueneta egunak aurrera joan ahala, gero eta hobeto ulertzen genuenelkar.

Baina gehiegi desbideratu gabe, oporrak ahaztezinak eginzizkidan gauza bat kontatu behar dizuet.

27

Page 28: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Abuztuko gau lasai eta bero hartan, norbaitek nire "logelako"atea jo zuenean hasi zen guztia. Atea irekitzean Yanelle aurkitunien nire aurrean. Biloben artean zaharrena zen. Oso neskazoragarria; eskuzabala eta alaia, maitagarria benetan.

Hitzik esan gabe berak egindako pultsera bat eskaini zidan.Larruz eta harri koloretsuez egindako eskumuturrekoa jaso nue-nean biziki poztu nintzen. Iritsi nintzen egunetik lasaitasuna etababesa eskeini zizkidan. Besarkada bero batez eskertu nion oparia.

Ordundik aurrera egunak laburragoak egin zitzaizkidan.Yanellek bere herriko ohiturak erakutsi zizkidan; beraien jantziaketa jarduera bereziak. Yanelle oso harro zegoen bere usadiozkojantziaz: soineko gorri luze eta dizdiratsua, lepoko, belarritakoeta eskumuturreko koloretsu askorekin eta buruan, ile beltz kiz-kurtuaren gainean, urre koloreko zinta modukoa. Eta azkenikahoan, emakumeek uztai itxurako platertxo bat jartzen zuten(edertzeko eta etorkizunean zorte gehiago izateko zela zioenYanellek).

Beren jarduerak erakutsi nahian, egun batean ehiza egiteraeraman ninduen. Egun hori ez dut inoiz ahaztuko. Ehizean ariginela asko urrundu ginen eta iluntasunak baso batean erdianharrapatu gintuen, Ezinezkoa zen etxera bultatzea: beraz, gauanon pasa erabaki behar genuen lehen bait lehen.

Yanelle lasai zegoela zirudien: behin baino gehiagotan gera-tu behar izan zuela horrela esan zidan. Nire barnean haserretuegin nintzen; egoera hura kasualitatea ez zela ohartua nintzenordurako eta ez nuen gogoko animali artean lo egitea. Baina eznintzen ezer esatera ausartu.

Motxilan genituen arropak atera, bata bestearen gaineanjantzi, eta elkarren ondoan etzan ginen. Bata besteari berotasunpixka bat, baina batez ere babesa eman nahian, zeru izartsua etailargiari begiratuz, lo hartu zuen Yanellek. Neu ere saiatu nintzenlo egiten, baina ezin!

Ustekabean, klimak sentitu nituen hankean. Astiro-astiro biraegin, eta ilargi izpien laguntzaz hortxe ikusi nuen… inoiz ikusidudan armiarmarik handiena eta iletsuena!!

Gauaren isiltasuna nire bizitzako garrasi luze eta ozenenakpuskatu zuen. Yanellek zehar ikaraturik begiratu ninduen.Berehala ohartu zen egoerataz eta kriston eskukada eman zidanhankean. Gau hartako bigarren oihua bota nuen jarraian.

28

Page 29: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Zartakoak armiarma lehertu zuen, nola ez! Hilabete ondorenhankeko minarekin jarraitzen nuen oraindik zanpatekoarengatik!

Gau hartan ez nuen lo gehiagorik egin. Egunsentian buru-makur itzuli ginen txabolara. Denak bere zereginetan ari ziren.Bazirudien ohituta zeudela gaua kanpoan pasatzen eta ez zigu-ten jaramonik egin. Egun hura, osoa, lotan pasa nuen. Armiarmaeta antzekoekin ametzgaiztoak eduki nituen, baina nekea zelaeta azkenean lo egitea lortu nuen.

ABUZTUAK 18:

Ohetik altxa, familia osoarekin batera gosaldu eta logelarabueltatu nintzen maleta egitera. Amaitu nuenean, Yanellenganajoan nintzen. Hantxe ikusi nuen, bere logelan. Sartu eta besarka-da handi bat eman nion. Baino hori ez zen izan eman niongauza karra. Nire etxeko helbidea papertxo batean idatzi nionnahi zuenean nirekin harremanetan jartzeko. Baino niretzatgarrantzitsuena, nik berak bezala 16 urte nituenean egindakoeskumuturrekoa oparitzea izan zen.

Momentu hartan, taxiaren bozinak abisatu zidan irtetzekogaraia zela.

"Eskutitz bat idatziko dizut eta bertan gertatzen zaizkidanistorioak kontatuko dizkizut, baina baldintza batekin: erantzun-go didazula egin behar didazu" —esan zidan Yanellek, frantsesez,noski!

Baietz esanda, nire etxerantz abiatu nintzen.Beno, orain utzi beharra daukat nire egunerokoan idazteari.

Esan bezala, Yanellen eskutitza irakurri behar dut; lehen baitlehen erantzun behar diot eta!

AINHOA HEREDERO2. Saria C kategorian (2001, 2002 eta 2003 urteetan jaiotakoak)

29

Page 30: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

NIRE BIZITZAKO HISTORIA

Behin batean, txikian nintzela, minbizia nuela esan zidaten,birikirtako minbizia. Zortzi urte nituen orduan, bete berriak, etajaso nuen berririk okerrena izan zen hura. Nire etxe ondokobaratzean lanean ari nintzela, arnasik gabe geratu, kordea galdueta lurrera erori nintzen, eta larrialdietara eraman nindutenean,froga batzuk egin eta gaixotasuna hura nuela jakinarazi zidaten.Ez nuen espero, ordura arte nire gorputza ederki baitzebilen,baina uneren batean nire zelulak garapen okerra egiten hasiziren. Hala ere, sekulako zortea izan nuen berandu izan bainalehenago zirelako mediku eta sendagileak.

Nire familia nahiko txiroa zen, nire aita lanik gabe geratu zela-ko ni jaio eta gutxira, eta nire amak diru gutxi irabazten zuentaberna batean egiten zuelako lan. Hori guztia zela eta, nire ego-era fisikoa nahiz buruko egoera nahiko kaxkarrak ziren, fisikokigutxi jaten nuenez oso argala negoelako eta buruz, ordea, ikas-tolara ez nindoalako eta ondorioz ez nekizkielako matematikak,euskara edota zientziari buruzko ezertxo ere ez.

Horregatik, aurrera aterako ez nintzela uste nuen, nire gura-soek ez baitzuten diru nahikoa kimioa ordaintzeko eta ingurukofamiliarrekin harremanik ez genuenez, beraiek ezin izango zigu-telako dirurik utzi.

Nire gurasoak ere pot eginda zeuden, zer egin ez zekitela etaegun guztian negarrez. Mediku guztiek lagundu nahi nindutelazioten, baina tratamenduetarako dirurik ez baldin bazegoen ezinzutela ezer egin. Zerbait egin beharra zegoen, ume bat besterikez nintzen, eta bizitza oso bat nuen aurretik bizi eta gozatzeko. Niegoera hartan nengoen bitartean, beste batzuk lasai asko zeudenhaien etxeetan deskantsatzen edo beste edozer gauza egiten,beraien telebista ikusten edo merkatura irtendako azken telefonomugikorraz gozatzen. Nire aitari horrek sekulako amorrua ema-ten zion, eta geneukan diruaren zati bat nire egoera publikoa egi-teko erabiltzea erabaki zuen, ea hórrela jende horrek zerbait egi-ten zuen ni laguntzeko. Egunkari eta aldizkari batzuetan agertunintzen, baina ikusi zuen jende guztitik pare batek bakarrik deituzuten markatutako telefonora diru pixka bat emateko.

30

Page 31: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Denbora aurrera zihoan, eta geroz eta okerrago nengoen,minbizia gorputz osora zabaltzen ari zitzaidalako poliki-poliki.Oraingoan, ordea, nire ama izan zen dirua irabazteko prostituziolanetan hasi zena amagaldu bezala. Nuen adinarekin ez nekienoso ondo horrek esan nahi zuena, eta ez zidaten azaldu ere eginnahi. Orain ondo aski dakit hitz horien esanahia, eta nire amaknigatik egin zuena oroitzen dudan bakoitzeko ezin izaten ditutmalkoak jasan.

Erabaki gogorra izan zen hura nire amarentzat, asko markatuizan zuena, eta nire aitarentzat zer esanik ez nire ama horrelaikusi behar izatea. Pixkanaka dirua lortzen joan ginen, bainabazirudien inoiz ez genuela behar genuen guztia lortuko, etahori gutxi balitz, hobera gindoazela zirudienean, nire ama joegin zuen bere nagusi nazkagarriak eta "lanetik" bota egin zuen,ez baitzuen ondo egiten. Gainera, polizia zertan zebilen kontu-ratu zenean, kartzelara sartu nahi izan zuten, eta hainbat epai-ketetara joan behar izan zuen salbatu ahal izateko.

Geroz eta okerrago zegoen nire ditxosozko minbizia, eta ni,berriz, gero eta zurbilago nengoen, baita ahulago ere. Baina, ezdakit ezta nola ere, nonbaitetik indarra atera eta minbiziariburuzko iragarki bat egitea proposatu zidatenean, baietz esannuen, niri tokatzen zitzaidalako dirua irabazteko zerbait egitea.Horrela, azkenean, nahikoa diru lortu genuen lehen tratamen-dua egin ahal izateko, baina tratamendu guztiak egitea osogaresti aterako zitzaidan.

Nire aita sutan zegoen inork ez zuelako nigatik ezer egiten,eta nire ama desesperatuta, beti aita lasaitzen saiatuz, egunenbatean mediku bat akatu behar zuela zirudielako.

Horietako egun batean, tratamenduarekin hasteko egungutxi falta zirela, oso gaizki esnatu nintzen, arnasik hartu ezinnuela, eta lehen aldian bezalaxe korrika larrialdietara eramanbehar izan ninduten, eta han hiruzpalau ordu egon nintzenlotan bezala. Esnatu nintzenean, nire ama ohearen alde bateanzegoen, eta nire aita bere ondoan, biak eskuti emanda eta nega-rrez. Sekulako besarkada eman zidaten, eta oso ahul nengoenezhezurren bat hautsiko zidatela pentsatzen nuen. Ondoren sen-dagile bat sartu zen, eta nire aitak begirada zorrotz batekin begi-ratu zuenean jakin nuen zerbait gertatu zela, baina momentohartan nahiago izan nuen ezjakinarena egin. Haren atzetik muti-

31

Page 32: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

ko ilehori bat sartu zen, begi urdinekoa, eta nire gurasoek espe-ro ez zuten bisita bat izan zela konturatu nintzen. Mutilak Oihanzuen izena, ni baina urte batzuk zaharragoa zen eta oso guapoazen.Oso janzkera ona zuen, eta nire janzkerarekin alderatu nue-nean gorri-gorri jarri nintzela susmatu nuen. Gazte hura ez nuenbizitzan ikusi, baina poztu nintzen ikusteaz eta ezagutzeaz. Niregurasoei esan zienez, guraso aberatsak zituen, eta beraz berakere diru asko zuen, eta niri laguntzeko pres zegoen. Bere ahizpazaharrenak eta berak hartu zuten erabaki hura, baina haien gura-soek ez zekiten ezer; izan ere, nahiz eta dirudunak izan, diruguztia beraientzat gordetzea gustatzen zitzaien, berekoi batzukzirelako.

Hura entzutean, nire gurasoak asko poztu ziren, eta bat-bate-an malkoak irribarre zabal batean bihurtu ziren. Ni ere askopoztu nintzen, hainbeste, ia ia berriz arnasik gabe gertu nintze-la. Guztiz hobetu nintzenean, beste gela batera eraman nindu-ten eta lehenbailen hasi ziren kimioarekin. Handik aurrera, gau-zak behingoz hobetzen joan ziren, eta geroz eta hobeto nengo-en, nahiz eta ilea erortzen joan. Nire gurasoak beti zeuden nire-kin, eta Oihan egunero etortzen zen orduerdiko bisita egitera,batzuetan bere ahizparekin.

Sei bat hilabete pasa eta gero, tratamendu bakarra falta zit-zaidan, eta zortez nahiko ondo zihoan prozesu osoa, Hala ere,onartu beharra daukat gorriak ikusi nituelaeta ezer egiteko inda-rrik gabe egoten nintzela gau eta egun.

Azkenean, nire bizitzako egunik hoberenean,dena amaitutzateman zuten sendagile guztiek, eta guda hura irabazi nuela esanzidaten, beraiek ere oso hunkituta. Berri hura eman zidatenean,Oihan bertan aurkitzen zen, eta ber begiradan eta irribarreanpoztasun handia antzeman nuen, baita egindako lanarekin osoharro sentitzen zela.

Geroztik Oihan eta ni oso lagunak gara, eta zerbait gehiagoere bai. Nire gurasoekin ere oso ondo nabil, eta asko eskertzendiet nirekin egon izana.

Hala ere, urte asko pasa dira geroztik, eta orain 31 urte izanik,bi seme-alaba, senar bat (Oihan) eta bizitza propio bat ditut, betinahi izan dudan bizitza.

Garrantzitsuena, ordea, niretzat, Oihanek eta biok egitenduguna da: astean behin minbizia duten pertsonak bisitatzera

32

Page 33: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

joaten gara, gazteak nahiz helduak, eta hilabetero diru kantitatebat ematen diegu tratamenduetarako, baita minbiziari buruzikerketak egiten jarraitzeko.

Bizi izan nuena eta gero, asko ikasi nuen, eta gaur egungogazteek ere ikastea gustatuko litzaidakenez, tarteka ere ikastolabatzuetara joaten naiz eta gaixotasun horri buruz hitz egitendiet, baita daukaten zorteaz ere. Nire seme-alabei ere asko hitzegiten diet gai horri buruz, eta batzuetan ulertzen ez didatenezaspertu egiten diren arren, espero dut egunen batean benetankontziente izatea nik jasan nuen gaixotasuna izateak zer supo-satzen duen..

IRANTZUN AGIRRE3. Saria C kategorian (2001, 2002 eta 2003 urteetan jaiotakoak)

33

Page 34: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

CAMINO AL COLEGIO

Érase una vez una niña de ocho años llamada Lusi. Todos losdías iba sola al colegio. En el colegio nadie le hacía caso y no esque sacase muy buenas notas.

En el camino del colegio había un bosque en el que se oíanruidos, pero nadie nunca supo quién estaba o qué pasaba allí.

Un día, Lusi entró en el bosque pero no vio nada. Al díasiguiente, volvió a entrar pero siguió sin ver nada. Entonces, fueal colegio y estuvo todo el rato pensando qué podría ser el ruidodel bosque pero no se le ocurrió nada. Al día siguiente, se empe-ñó en descubrir que sería, se sentó en un banco que había allado del bosque y esperó hasta que se oyera algún ruido. Esperoy espero y siguió esperando y justo en ese momento se oyóalgo, no supo qué. Al minuto se oyó otro ruido, entonces Lusientró al bosque, no vio nada pero se quedó allí dando patadasal suelo imitando que se iba para ver si salía el extraño. Despuésde cinco minutos escuchó otro ruido y poco a poco algo fueapareciendo asomando la cabeza resulta que ¡Simplemente eraun búho!

Cuando fue al colegio iba tan feliz que dio un brinco que casitoca las nubes, Lusi se lo iba a contar a todos sus compañeros.Cuando les contó lo sucedido y todos descubrieron el motivode los ruidos que se escuchaban en el bosque, se hizo muypopular en el colegio y su profesora le puso mucha mejor notapor ser la niña que descubrió el misterio del bosque.

La noticia salió en el periódico, en la televisión, todo elmundo de la ciudad conocía a Lusi. De esta forma todo empe-zó a ir de maravilla para Lusi y así se termina este cuento en elque todos fueron felices y comieron perdices.

MADDI FERNANDEZPrimer Premio en Categoría A (nacidos antes del año 2007)

34

Page 35: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

LOS PÁJAROS CANTARINES

Era un 15 de abril y Martín se despertó a las 07:30 de la maña-na para desayunar 4 galletas, leche con Cola-cao y un zumo denaranja. Después de desayunar se vistió y se fue andando alcolegio.

Martín era un niño alto, rubio y delgado. Tenía 13 años y vivíaen San Sebatián en el barrio de Egia. Vivía con sus padres y sus2 hermanas (Sara y Eva). A Martín le gustaban los animales: pája-ros, perros… y todos los días después de salir del colegio susamigos y Martín iban a jugar a fútbol en el parque María Cristinade Egia. Pero a Martín no le gustaba jugar a fútbol, solía estarescuchando como los pájaros cantaban en los árboles del par-que.

Un día después de salir del colegio, Martín estuvo comotodos los días con los pájaros que estaban en el parque. En unmomento se dio cuenta que todos los pájaros cantaban menosuno. Era un pájaro de color azul y rojo y Martín le puso de nom-bre "Colorín" por sus colores. A Martín le daba mucha pena verese pájaro sin cantar y decidió enseñar al pájaro a cantar. Era untrabajo muy difícil pero como le gustaban tanto los pájarospensó ayudar a Colorín.

Todos los días después de salir del colegio Martín iba al par-que para enseñar a Colorín a cantar durante dos horas. Al prin-cipio el pájaro no le hacía mucho caso a Martín, pero cuandoiban pasando los días Colorín estaba cogiendo confianza conMartín. Primero le enseñó cómo tenía que poner la boca paracantar. Después Martín cantaba y el pájaro le imitaba. Así pasa-ron muchos días y Colorín iba aprendiendo poco a poco a can-tar.

Martín enseñaba tan bien que los otros pájaros del parquequerían aprender a cantar con Martín. Al principio se acercó unpájaro y después fueron acercándose más pájaros. Al final seacercaron todos los pájaros que había en el parque de MaríaCristina de San Sebastián. Martín con mucha paciencia ymuchas ganas les enseñó los mismos trucos que le enseñó aColorín para cantar. Así después de dos meses consiguió que

35

Page 36: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

todos los pájaros del parque fuesen tan buenos cantando comoColorín.

Todas las personas que iban al parque de María Cristina semaravillaban al escuchar cantar a todos los pájaros que estabanallí. Aquello era como un concierto, pero de pájaros y en la calle.Todos los días había muchísima gente en el parque escuchandoa esos pájaros cantar. Poco a poco fue cogiendo fama el parquede María Cristina por los pájaros cantarines.

Martín estaba tan contento con su pájaro Colorín que queríaestar siempre con él. Por eso, un día que llegó a casa les pre-guntó a sus padres:

—¿Puede Colorín vivir con nosotros? ¡¡¡Por favor!!!Y los padres contestaron:—Sí, pero lo tendrás que cuidar tu. Tendrás que coger la res-

ponsabilidad de Colorín.Martín se fué corriendo al parque a por Colorín para decirle

que podía ir a vivir a su casa y vivir con ellos. Colorín le respon-dió que sí. Luego se fueron los dos a casa de Martín y le enseñósu nuevo hogar para vivir: su jaula, su comida…

Allí estuvieron los dos un poco cantando hasta que se leshizo tarde porque era la hora de cenar. Entonces, Martín llevó lajaula de Colorín a la cocina para que estuviese junto a la familiacenando y viendo las noticias de ETB2. En un momento de lasnoticias dijeron que en el parque María Cristina de San Sebastiánhabia unos pájaros que cantaban en grupo que se les llamaba"Los pájaros cantarines" y que se solía reunir mucha gente aescuchar. Cuando Martín escuchó esa noticia se puso muy con-tento por el trabajo que había hecho.

A partir de ese día el parque de Maria Cristina fue cogiendotanta fama por los pájaros cantarines que el alcande de SanSebastián decidió cambiar el nombre por el parque de "Los pája-ros cantarines".

ANDER ORMAZABALPrimer Premio en Categoría B (nacidos en los años 2004, 2005 y 2006)

36

Page 37: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

LA FAMILIA DEL REVÉS

Érase una vez en Etrasal-Ario una familia muy especial, losOsazil. En su pueblo eran conocidos, entre otras cosas, por susmaravillosos nombres.

Zirtaeb era la madre, era rubia con ojos azules y no teníabuen corazón, era una cotilla y una lianta. El padre, Ibax, eraregordete. Comer le gustaba tanto, tanto, tanto que los de lafamilia le compraraban con un león. Un día, por ejemplo, sequedó sin comida en el frigorífico, y tenía tanta hambre quequiso hacer sushi con los peces de su pecera. Tenían dos hijos,Reisa y Reki, de la misma edad. Reisa, tenía el pelo rizado y eramuy moreno. Su madre decía que era tan desordenado que suhabitación era lo más parecido a una jungla. Por último, Reki, elmás vago de la familia, era tan trasto que no pasaba un día sinque hiciera una fechoría.

Además de ser conocidos por sus extraños nombres, estafamilia también era muy famosa por su mal comportamiento:como la Tierra no les importaba, en vez de reciclar tiraban lascosas que no querían por la ventana; hacían jugarretas a las per-sonas mayores en vez de ayudarlas; no ayudaban a sus amigosen sus problemas…

A esta familia le gustaba mucho estar en casa, donde sepasaban el día conectados a Internet sin hablar los unos con losotros. Era tan exagerado el tiempo que se pasaban "online" queuna noche un rayo cayó en la antena de su casa y todos se des-mayaron.

Pasaron unos minutos hasta que la madre, que fue la prime-ra en despertarse, se pusiese de pie. Pero no lo hizo como todoel mundo, sino de una forma muy rara. Hasta ella se sorprendió.¡Caminaba haciendo el pino! Utilizaba las palmas de las manospara dar pasos.

—¿Cómo vamos a calzarnos las botas ? —le preguntó Rekique fue el siguiente en despertarse y en andar de la mismamanera.

Unos minutos más tarde, Reisa, que al abrir los ojos e inten-tar ponerse de pie se dio cuenta de que andaba como su fami-

37

Page 38: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

lia, estaba tan triste que empezó a reirse a carcajadas. Llegócomo pudo a su habitación y empezó a ordenarla, mientrasIbax, que fue el último en despertarse, gritaba:

—¡¡Qué lleno estoy, no tengo nada de hambre!! Me duelemucho la tripa…

Reki, al ver que su padre se sentía tan mal, decidió preparar-le una manzanilla aunque nunca antes había pisado la cocina.Pronto se sintieron cansados y se fueron a la cama. Durmierontodos de una forma alucinante…¡con la almohada en los pies!

A la mañana siguiente, se hicieron un agujero grande en lospantalones para sacar la cabeza y se cosieron las camisetas paraque no se les viesen los calzoncillos de corazones que tenían, yfueron de camino a la ikastola.

A primera hora de clase, Reki y Reisa tenían un examen. Fueron los primeros alumnos de la historia de la ikastola que

escribieron un examen con el ombligo, y sacaron la mejor nota.A la hora del recreo, en el patio, empezaron a jugar a futbol

contra los de la otra clase, pero con las manos, pues seguíanandando como la noche anterior. Encestaron tantas, que sehicieron las estrellas de su equipo.

En vez de sentirse orgullosos, se pasaron el camino del patioa clase llorando, ya que se sentían fatal por haber ganado al otroequipo. Pero todo se solucionó cuando los niños del otro equi-po les dijeron que no pasaba nada, que era un partido sin impor-tancia y que se habían portado tan bien con ellos que queríanque ahora fuesen sus amigos.

Cuando terminaron las clases, se fueron de vuelta a casa. Allí,después de merendar, Reisa y Reki limpiaron toda la sala dán-doles una gran sorpresa a sus padres.

Más tarde se fueron a la clase de tenis a la que iban todos losviernes. Este viernes fue de lo más gracioso, ya que los dos her-manos, además de utilizar las raquetas con los pies, fueron ves-tidos de buceadores.

De vuelta a casa, vieron a una persona mayor en medio delpaso de cebra que estaba a punto de ser atropellada por unautobús. Aunque normalmente se solían reir de las personasque estaban en peligro, esta vez, toda la familia, con sus gritos,consiguió que el conductor del autobús se parase para que laanciana llegase sana y salva al otro lado de la acera.

38

Page 39: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

—Os lo voy a agradeer toda mi vida —dijo la anciana—. Mehabéis salvado la vida, muchísimas gracias, sois una familiaestupenda… ¡Adiós!

Antes de llegar a casa, vieron unos carteles donde se pedíaque los padres y los niños llevasen tapones de botellas de plás-tico y zapatillas usadas a la ikastola para poder enviar estascosas a la gente refugiada. Esto les animó a que, después decenar, recogiesen los tapones y las zapatillas que ya no iban autilizar para llevarlos a la ikastola el día siguiente. Parece increí-ble…¡estaban reciclando! Menos mal que ya no echaban lo queno les importaba por la ventana.

Antes de irse a la cama, decidieron juntarse para jugar al par-chís. Jugaron cinco partidas. Se lo pasaron genial. Todos esta-ban de acuerdo en que aunque había sido un día muy raro, delrevés, había sido el mejor día de sus vidas.

Pero ya era tarde, y se fueron cada uno a su habitación. Antesde que llegasen, cayó otro rayo en la antena de su casa y se vol-vieron a desmayar.

Cuando se despertaron, ya andaban normal, y ya no tenían enla cabeza las ideas tan locas que habían tenido el día anterior:vestirse de buceador, ponerse la camiseta como pantalón y elpantalón como camiseta… pero habían aprendido algunas cosas:

—Familia, he pensado que a partir de ahora vamos a reciclar—dijo Reki—, tenemos que cuidar el planeta.

—Es verdad —dijo Ibax— y vamos a ayudar a las personasmayores siempre que podamos. Reirse de ellas no está nada bien.

—Exacto —dijo Zirtaeb— y vamos a tener más en cuenta lossentimientos de la gente, todos tenemos sentimientos.

—Y lo más importante —respondió Reisa— tenemos quepasar más tiempo juntos… Somos una familia y siempre estare-mos unidos.

Se dieron un fuerte abrzao, y esa noche juntaron todos loscolchones de la casa para dormir todos juntos y se fueron a lacama con una sonrisa de oreja a oreja.

IKER LIZASOSegundo Premio en Categoría B (nacidos en los años 2004, 2005 y 2006)

39

Page 40: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

EL COLGANTE MÁGICO

Hola me llamo Iván y os voy a contar lo que me pasó un díade verano en la playa de Benidorm.

Era martes y acabábamos de llegar a la casa de Benidormque tiene mi abuela.

Rápidamente, cuando los aitas vaciaban las maletas,mi her-mana y yo nos ponemos el bañador y rapido, mi hermana semete en la piscina..

Siempre coincidimos con unos niños que son también deDonostia.Se llaman Hugo y Maria. Y allí estaban también en lapiscina.

Siempre que les veo me da un poco de vergüenzaporque,aunque estamos muy cerca,no nos vemos en todo elaño.

Cuando ya nos hemos dado un beso se nos quita la ver-güenza y empezamos el cachondeo y a jugar,y además mi her-mana es muy espabilada y enseguida empieza hablar.Cuandollevamos un rato en la piscina bajaron mis aitas nos dijeron quenos fuesemos a la playa a pescar y a coger cangrejos,pero nosdaba pereza porque la casa de mi abuela esta arriba de unacuesta muy empinada. Al final,despues de discutir un rato conmis aitas,nos fuimos a la playa.

Solemos ir a un embarcadero donde sale un barco cada horay, aunque llevemos años yendo, nunca nos hemos subido a versi este año lo hacemos.Allí se está muy bien porque hay pocagente y mi madre tiene muchas rocas para tomar el sol.Mi her-mana y yo, con las redes cogemos muchos peces pequeños,cangrejos y quisquillas. Aunque luego, antes de irnos siempre losoltamos. Mi padre es el primero que se mete en el agua y yovoy detrás. A mi hermana le cuesta un rato y mi madre siempredice que esta fria.

Bueno ahora os cuento lo que me pasó. Cuando estabanadando vi algo brillante en el fondo del agua y buceé hastacojerlo.Me costó un poco porque parecía estar muy cerca meun poco llegar al final, conseguí cojerlo, estaba verdoso mepareció interesante y me lo llevé. Al llegar a casa quería limpiar-

40

Page 41: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

lo pero no sabía con qué, lo intenté con agua y jabón y no selimpiaba. Mi madre me dio un producto con el que ella limpia-ba las sartenes y frotando conseguí dejarlo brilante.

Al dia siguiente nos volvimos a bajar a la plata y yo le dije ami aita que el colgante que me había encontrado quería poner-le una cuerdecita y ponermela en la en cuello.Me compró unaen los chinos.Me lo puse y me quedaba chulo y me fuí con mifamilia al embarcadero otra vez.Casi todos los dias haciamos lomismo por las mañanas,pero esa mañana iba a ser especial.Memeti al agua con mi aita y me puse a bucear,fué algo rarísi-mo,porque debajo del agua yo oía ruidos, muchos ruidos, comosi hubiera una fiesta debajo del agua. .Salí del agua y le pregun-té a mi aita a ver si él había oído algo y me dijo que no, que seríael agua que entra en los oídos. Seguí buceando pero el ruido nose dejaba de oir y entonces de repente escuché.

-Eh tú, fuera de aquí blanquito!No me lo podia creeer.Volvi a bucear y me encontré un

banco de peces plateados que,mientras me miraban con cara deenfadados movian la boca.Me quedé dentro del agua alucina-do,no me podía ni mover,pero los peces meestaban hablando.Estube con cara de extrañado unos minutos y les dije:

—¿Me hablaís a mí?—Claro, blanquito —dijo uno de ellos.—Pero,¿cómo puedo oíros?Los peces me miraron con cara extrañada, pero claro, era

alucinante. Mi padre,que estaba nadando a mi lado, se asustóporque tardaba bastante en salir.cuando le vi no me atrevía acontarle nada porque creía que iba apensar que pasaba algo,pero al final como siempre le cuento todo se lo fui a contar. Mipadre me llevó rápido para casa me habia dado mucho el sol yque ya tenia que irme a casa. Me llevó a casa,pero yo estababien ¿cómo podría explicar a mi aita lo que me pasaba?

Al día siguiente estaba deseando volver al embarcadero paraver lo que pasaba. Esta vez fuí yo el primero que me tiré al aguay ahí estaban los peces con cara de enfadados y me dijeron otravez les volvia a molestar. Yo les dije que solo quería nadar unpoco y no quería hacer daño a nadie. Ellos me dijeron que si yonadaba,la gente no tiraria pan y se morirían.

Mientras ellos hablando me pareció ver una cola gigante

41

Page 42: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

pasar muy rapidamente y ,al girar la cabeza,me di cuenta queera un triton como yo pero con cola de pez.Se puso a mi lado yme dijo muy serio:

—Oye tú, ese colgante que llevas es mio.—Perdona —dije—. Yo me lo encontré en el fondo del mar y

pensé que no tenía dueño.Me lo quité y antes de dárselo le dije porque era tan impor-

tante para él y me dijo que con ese colgante se podía comuni-car con los peces del mar,que lo habia perdido y que llebabamucho tiempo sin hablar con nadie. Me dio mucha pena perose lo di y en el momento que me lo quite del cuello desapare-cio rápidamente. Y todo en el fondo del mar volvia a ser comosiempre. Sali del agua muy triste porque me di cuenta que jamaspodia hablar con los peces,pero tambien pense que él lo nece-sitaría más que yo.

Esa es la gran historia que me ocurrió en vacaciones con mifamilia.Espero que este año también sea ALUCINANTE.

IVAN MARCOSTercer Premio en Categoría B (nacidos en los años 2004, 2005 y 2006)

42

Page 43: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

CADA VEZ QUE MIRES A LA LUNA

Mi madre era la mujer más hermosa de nuestra tribu y de lastribus vecinas, posiblemente de la tierra. Bueno, tal vez no de latierra, pero yo era pequeña y me parecía que ella era la más her-mosa de todas, sentía una gran fascinación por ella. Se llamabaAnam. Yo fui su primera hija, soy Taiyari. Pero volvamos a mimadre, ella era una persona muy querida en la tribu, la hermo-sa Anam. La buena Anam. A la tribu se le lleno el corazón de unagran pena cuando murió, pero los que peor lo pasamos fuimosmi padre y yo. Mi hermano, Alt, apenas era un niño, pero yo yaera más adulta y sufrí más. Fue en verano, el sol empezaba aesconderse y corría una brisa un tanto fría. Salí de nuestra chozay allí la vi, mirando al sol, con su rostro bañado por los rayos delcrepúsculo, con el pensamiento perdido y me extrañó, ella erauna mujer muy centrada y sabia, pero entonces Alt de apenasun años empezó a llorar, y fui a donde él a calmarle. Fue la últi-ma vez que alguien la vio. El mago de la tribu dijo que el sol sela había llevado, que su belleza era propia del sol y que la habíareclamado. El mago dijo que no había que llorar pues el cielo lohabía querido así. Yo no lo entendí, ¿por qué el cielo queríahacerme sufrir de ese modo?

Mi padre tenía miedo, decía que yo había heredado la belle-za de mi madre, aunque en mi opinión no había comparaciónposible, y le rogo al hechicero que me impidiera salir a la luz delsol, para que así éste no me llevara. Este me maldijo para quecada vez que el sol me tocara la piel me quemara la piel, peorque si prendiera, un dolor intenso. Me había quemado la pielapropósito con fuego para comparar ambos dolores, y sin dudael del sol era peor. Alt salía y jugaba con sus amigos, algunosvenían a verme, pero muy de vez en cuando y solamente por-que sus padres les obligaban, menos a Tanok, él sí que me veníaa ver porque quería. Era el hijo del líder de la tribu, y nuestropadre estaba muy alegre por nuestra relación, al principio no leentendía, hasta que crecí y crecieron los sentimientos hacia él,luego todo tuvo más sentido. No solía salir mucho, ni si quiera ala noche puesto que a mi padre le aterraba, me parecía dema-

43

Page 44: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

siado a mi madre. Pero yo era "un espíritu libre, indomable"como me decía Tanok y los rincones de la choza se me hacíanvertiginosos conforme crecía, no sé cómo ocurrió ni cuandopaso el llegar al punto máximo, pero pasó y no lo lamento.

Tal vez hasta llevara años pensando en aquella escapadainconscientemente, meses conscientemente. Según el mago dela tribu, era conveniente que los hombres se fueran a cazar a tie-rras lejanas en la luna nueva, puesto que la luna le había pro-metido que gracias a sus poderes haría que los animales se acu-mularan en una zona en concreto que estaba bastante lejos denuestro territorio. Mi padre me había dicho que en realidad tam-poco había tantos animales en aquella zona, pero que seguíanyendo allí para que la luna no se sintiera ofendida o furiosa pornuestra ingratitud. Se iban por una semana, el tiempo en el quese mostraba la luna llena, hasta que apareciera en cuarto cre-ciente. Y en esos momentos estábamos solos en casa Alt y yo,era perfecto, mirar a la luna, salir de noche y que el sol no mehiciera daño, disfrutar de una limitada libertad. La que seguroque sentiría como si fuera larguísima.

Conforme se acercaban los días mi corazón palpitaba másdeprisa, excitado.

Y llegó el primer día, mi padre se fue de casa con el primerrayo del alba y la mañana transcurrió con absoluta tranquilidad.Llego la noche y una vez que estuve segura de que mi herma-no se había dormido salí cubierta de pies a cabeza de casa, solopor si acaso. Parecía poseída, mis pies se movían pero pero mimente no ordenaba nada, pues mi mente estaba congelada,parecía poseída por la luna. Me alejé del poblado, recorrí el bos-que y llegué a un claro. Y sin ser apenas consciente de lo queocurría. El claro poseía un pequeño lago y algunas rocas a sualrededor. Cuando llegué allí, el hechizo desapareció, y recono-cí el lugar enseguida.

Allí íbamos a lavar la ropa y bañarnos mi madre y yo, al recor-darlo me entro una profunda y mortal tristeza, apenas tardeunos segundos en empezar a llorar. "Desearía que estuviesesaquí mamá". Dije y como si mis palabras fueran las palabras deun hechicero, mi madre salió del agua, empapada. Era inclusomás hermosa de lo que recordaba. La hermosa Anam. Mi madresalía del agua y pensé que estaba soñando. Se acercó a mí y me

44

Page 45: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

abrazó, en aquel momento no me preocuparon sus húmedasropas.

—Hija mía, pero mírate —dijo en mi cuello—, eres hermosa—empezó a llorar—, tenemos tanto que decirnos…

—¿Dónde has estado todo este tiempo? —le pregunté atónita.—Es una historia tan larga… veras… hace décadas un anterior

hechicero de la tribu hizo un pacto con la luna. La tribu le entre-garía una mujer y la luna nos prometería no descargar su furiasobre nosotros. No habría sacudidas a la tierra, ni olas enormes,ni siquiera los montes escupirían fuego. Y así ha sido. La luna eli-gió a las mujeres de nuestra familia para llevarlas con ella y pro-metió que nos dejaría el tiempo suficiente de vida en la tierrapara tener una hija. Yo te tuve a ti y un poco después de tener-te me llevó. Cuando se lleva a una mujer libera a la otra y la dejaen la tierra, muchas veces, su cuerpo es tan viejo que muerenada más llegar a la tierra.

—Pero entonces mamá, ¿qué haces aquí?—La luna nos lleva según lo llena que este. Si hay luna llena

no hay nada de nosotras en la tierra según va creciendo noso-tras venimos poco a poco: primero empezamos a percibir algu-nas cosas, más tarde, empezamos a ver, luego a oler y luegoviene el tacto. Por último viene nuestro cuerpo entero. Cuandoesta nuestro cuerpo entero es luna nueva, la que dura unasemana, aunque solo podemos estar en tierrra a la noche, pueses cuando aparece la luna. Después empezamos a irnos, cuan-do la luna esta menguando, se va el cuerpo, el tacto, la vista y loúltmo la manera de percibir las cosas. Cuando no queda nadade nosotras en la tierra es luna llena. Esto se repite a lo largo denuestra vida.

—¿Todo el mundo sabe esto?—No, solamente lo sabe nuestra generación de mujeres y el

hechicero.—¡Pero el hechicero afirmó que quien te había llevado era el

sol!—Mintió, tu padre probablemente lo mataría para que yo

pudiera volver y así quedaría anulado el trato, sin ningún hechi-cero, entonces la luna se volvería a enfurecer y…

Y así transcurrió mi noche, preguntándole a mi madre todotipo de preguntas, intentado estar el máximo posible de tiempo

45

Page 46: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

con ella. Anam me prometió que mañana a la noche vovería allago y que yo viniera para que nos volviéramos a ver. Me quedédormida hablando con ella y lo siguiente que supe era que el solquemaba mi piel, literalmente. Corrí a casa y di gracias a los dio-ses porque mi hermano no se hubiera despertado. Las quema-duras escocían pero habían merecido la pena.

Aquella semana entera había estado con mi madre todas lasnoches, y así otros 6 meses más. No me di cuenta de que lehablaba mucho de Tanok, pero lo hacía y lo hacía con absolutafascinación hacia él. Y con el tiempo él iba todos los días a micasa. Y así transcurrieron los meses. Y los años. Y Tanok y yo noscasamos. Al principio éramos tan felices. Pensé que en esemomento todo era perfecto y realmente lo era. Íbamos a lasnoches al lago, aunque mi madre ya no iba, seguramente por-que su cuerpo humano ya habría muerto, mi hermosa madre, lahermosa Anam.

Pero el tiempo paso, y Tanok quería tener un hijo. Era normal,era el líder de la tribu y por ello querría tener un sucesor, pero amí me aterraba aquella idea ¿Y si en vez de nacer un hijo erauna hija? Tendría que irme y yo no estaba preparada para aque-llo. No era tan valiente como mi madre para irme tan jovencomo ella. No era tan valiente como para dejar a Tanok. Pero eramenos valiente para decirle la verdad. Y al final aquello pasó. Mequedé embarazada. A los nueve meses nació una hermosa niñaa la que llamamos Ix Chel, que en nuestro idioma significaba"diosa de la luna" y sin duda no fue una coincidencia. Queríadecirle a mi hija que ella era más poderosa que la luna y quenadie la culparía si no hacía de su destino lo que todas sus ante-cesoras habíamos hecho. Al año de que naciera yo abandonénuestra tierra. La luna me llamaba "Taiyari, Taiyari" y mi cuerpodesapareció. Podía verlo todo desde la luna, toda la tierra dondevivía. Había más sitios, y más personas de otras tribus, en otrastierras en las que las separaba un lago enorme pero de costum-bres, ropas, hablas, caras, pelos y demás extraños, aunque nome concentraba mucho en ello. Solo me concentraba en ver aTanok desde la luna, y también en ver a nuestra preciosa hija, IxChel. Y en un suspiro cumplió los 7 años. A veces iba a nuestraantigua casa para espiar a nuestra hija. Pero una noche…

Mientras Tanok estaba de caza, yo a través de la ventana veía

46

Page 47: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

a Ix Chel dormir. Una semana de cada mes. Ella no estaba mal-dita, como yo lo estaba a su edad, Tanok sabía que yo lo habíapasado muy mal con no poder salir a la calle y él no le habríahecho lo mismo a nuestra hija, sabía que yo no hubiera queridopor nada del mundo aquello. Perdida en mis pensamientos nome di cienta de que alguien se había acercado y en esosmomentos lo tenía justo alado.

—Taiyari, ¿eres tú? —me preguntó Tanok.Resultó que Tanok había vuelto a casa en busca de algunas

cosas para la caza y me había descubierto. No pude evitarlo y leconté lo que mi madre me había contado hace ya muchos años.Él me prometió que no se lo diría a nadie pero que por favor nole volviera a dejar y que todas las veces que pudiera que fuera averle. Y así lo hicimos, aunque claro, con mucho cuidado, no sedebía de enterar de aquello la luna. No nos resultó difícil, nosencontrábamos a la noche y solo las noches de luna nueva, veíaa mi hija y la mimaba, cuando la luna no se alzaba en nuestrascabezas. Aunque con el tiempo las cosas se complicaron; mehabía vuelto a quedar embarazada. La luna se enteraría de aque-llo inmediatamente y nos castigaría por mi culpa, pues era ungran pecado haberle contado a alguien que no fuera de mi des-cendencia el secreto de las mujeres. Por eso tan pronto como losupe con toda mi fuerza ascendí adonde la luna, a pesar de quefuera luna nueva. Le expliqué mi situación y le rogué que no noscastigase y ella prometió que no nos castigaría y no lo hizo, nonos castigó a nosotros. Castigo a la tribu, hubo un gran tembloren el que muchas de las personas de la tribu murieron, mi padreincluido. No sabía que podía hacer, lloré tanto y me arrepentítanto. A la siguiente luna nueva volví a la tierra a hablar conTanok que él no había sufrido daños, y le pregunté que podiahacer, pero él no tenía ninguna respuesta. En la siguiente lunallena la luna siguió descargando su ira sobre la tribu, el volcán seencendió y hubo un rio de lava, mucha gente de la tribu murió,algunas personas se salvaron, incluidos Tanok y mi hija. Asípasaron 7 meses, y a la siguiente luna nueva nació mi hijo Naranel hechicero me ayudó a protegerlo de la luna. Después deaquello le pregunté que podía hacer para que más gente nomuriera y él me dijo que la luna deseaba algo y que le pregun-tará a ella. Ascendí y lo hice. Ella me dijo que quería un alma,

47

Page 48: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

para que estuviera con ella durante toda la eternidad, pues sesentía muy sola y yo le ofrecí la mía.

Me despedí de mi hija, de mi hijo y, como no, de Tanok.—¿Me prometes que pensarás en mí cada vez que mires a la

luna? —le pregunté avergonzada.—Por su puesto, incluso cuando no la mire pensaré en ti.Y así, deje que mi cuerpo muriera mientras la luz del sol me

quemaba y pasé mi eternidad con la luna, pero estaba conten-ta, pues a mí preciosa hija, Ix Chel, no le aguardaba el mismodestino que a mí. Y Tanok miraba a la luna todas las noches,durante 1 minuto durante el resto de su vida y siempre medecía:

—Estoy pensando en tí, mi hermosa Taiyari. Siempre lo hago,¿recuerdas? "Cada vez que mires a la luna" y lo hago, cada vezque miro a la luna.

IRIS AGUIRREPrimer Premio en Categoría C (nacidos en los años 2001, 2002 y 2003)

48

Page 49: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

LA FLOR QUE QUERÍA SER LIBRE

Había una vez una flor que era una rosa de color azul, erapreciosa azul como el mar y el cielo. La flor vivía en un corralgrande, verde y precioso. En ese corral había muchas más floresde diferentes especies: tulipanes, margaritas, girasoles, lilas…Todos eran de diferentes coloren: blancas, azules, moradas,rojas, rosas… Eran preciosas. Todas las flores eran normalesbebían de sus raíces tomaban el sol dormían a las noches respi-raban carbono dióxido y expulsar oxigeno, ella era una de esas.

Un día vino un señor al corral a coger algunas flores paravendérselas a una señora. Cogió las más maduras y las que tení-an más color. Ella tenía mucho color pero tadavía era pequeñay le faltaba un poco para llegar a ser como las flores que se llevo.En cuanto vio coger esas flores al señor supo que las flores podí-an ser libres que podían vivir fuera de ese terreno y conocer elmundo. Ella intento salir de la tierra pero no pudo no tenia tantafuerza, la flor se puso muy triste porque no podía salir. Ella que-ría salir porque se aburría de estar allí pegada al suelo. No teníaamigos bueno la verdad nadie tenía amigos, todo el día se pasa-ban tomando el sol, dormidas y comiendo.

Empezó a quejarse:—Jope es que me aburro quiero salir de aquí quiero explorar

el mundo —se quejó la flor.Una de las flores que estaba al lado se quejo que hacía

mucho ruido y que se callara de una vez. Esa misma noche unaflor que era una lila, que había nacido y crecido junto a la florazul, le dijo que ella también estaba aburrida de estar allí y quequería salir de allí inmediatamente. Las dos flores se hicieronmuy amigas y decidieron salir de ese corral y explorar el mundojuntas. Intentaron salir de allí y un día en el que estaban pen-sando hubo un viento muy fuerte y se llevo a un montón de flo-res y entre ellos a la rosa azul y a la lila.

Empezó la aventura aterrizaron en el tejado de un casagigante, era un castillo. Las dos intentaron ponerse de pie peroera muy difícil porque solo tenían una pata el tallo, encima nosabían andar. Al principio les costo pero como tenían tantas

49

Page 50: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

ganas de levantarse y andar. Al principio les costo pero comotenían tantas ganas de levantarse y andar. Cuando estabanaprendiendo a andar como había un poco de viento se cayeronlas dos porque iban agarradas de la mano para ayudarle la unaa la otra. Cayeron a un jardin precioso y estaba muy cuidado.Unas horas después vino una mujer que estaba muy bien vesti-da y detrás tenia dos señores que deberían ser su guardaespal-das, cuando las vio las cogió con cuidado porque le parecieronque eran preciosas y que debería cuidarlas muy bien. Las pusoen un tarro y les echo un poco de agua. Las flores se sintieronmuy bien porque hacia un rato que no bebían agua.

Unos minutos después la lila leyó en un cartel:—La reina de Londres Isabel II —leyó la lila.Las dos flores se dieron cuenta de que estaban en Londres en

el Reino Unido. Intentaron averiguar más pero en seguida vinouna señora que las llevo a un cuarto muy elegante y grande laspuso delante de una ventana gigante que habían unas vistaspreciosas. Después de unos días y se aburrieron de estar allí tanapretujadas y viendo todo el rato lo mismo, encima no haciaviento ni llovía ni tomaban el sol, solo tras una ventana gigante,todo lo veían no lo sentían y eso no les gustaba nada. Intentaronescapar pero era muy difícil. Un día que la criada de la reinaabrió la ventana para que entrase un poco de airecillo porqueolía mal el cuarto y para que se ambientara, pero no se diocuenta que las flores se podrían volar. Unos minutos despuéshubo una corriente de aire y se llevo a las flores. La rosa azul seagarro por las hojas a la lila porque sino se separarían y no sequerían separar porque eran muy amigas.

Esa corriente les llevo a un sitio muy frio y nevaba. Cayeronen sitio donde en frente había una casa grande pero no era tangrande y elegante como la anterior. Una niña que estaba andan-do vio las flores y le pareció raro verlas allí porque con tanto fríono solían haber flores y las cogió porque le dieron pena.

—¿Qué harán aquí estas flores tan bonitas con tanto frío? Lascogeré y las llevare a casa para cuidarlas —dijo la niña mientraslas cogía y las guardaba en el bolsillo para llevarlas a casa.

Esa casa no era tan elegante pero era bonita y en cuantoentraron sintiera el calorcito y se sintieron muy a gusto. La niñaslas puso en un tarro donde ponía "Moscú" entonces supieron

50

Page 51: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

que estaban en Moscú. Han ese sitio hacia mucho frio, pero laniña les echaba un agua calentito y entonces se sentían mejor.

—Emily riega esas flores tan bonitas sino se van a pudrir —ledijo una señora.

Entonces supieron que la niña se llamaba Emily. Era muymaja muchas veces después de echarles agua les contaba unahistoria:

—Hace muchos años en Moscú habían muchas flores todasmuy bonitas y Moscú era conocido por las preciosas flores quetenía, pero había un defecto que no se podían arrancar solo sieran hierbas malas o si estaban podridas. Un día un niño peque-ño que estaba jugando arranco una flor para regalársela a sumadre, ese niño como era pequeño no sabia que si arrancabauna flor pasaría algo terrible y le cairina una maldición. Esanoche el niño se fue a la cama después de cenar y el díasiguiente su madre fue a despertarle y no se despertó, le echoagua y de todo pero no se despertó.

Unos minutos después la madre volvió al cuarto estaba asus-tada y en cuanto vio el espíritu que le esperaba encima de lacama se mareó. Cuando pasó un rato se despertó y el espíritu leinformó que hasta que devolviera la flor hasta el punto exactodonde se encontraba que su hijo se quedaría dormido y si nodevolvía no seria aquel sitio conocido por las preciosas floresque iba ha ser un sitio donde en verano hacia mucho calor y eninvierno muchísimo frio. La madre no consiguió meterlo en elpunto exacto por esa misma razón se quedo aquel niño dormi-do para siempre y en verano hace mucho calor y en inviernomucho frio.

La primera historia que les contó a las dos flores, no sabemossi es verdad o no pero eso les contó.

Unos cuantos días después la mujer le dijo que soltase lasflores porque deberían ser libre y vivir en la naturaleza. La niñahizo lo que le dijo loa señora las soltó. Al principio tenían muchofrio pero luego las cogió un pájaro y las llevo hasta ha Egipto. Allíhacia bastante calor pero como iban bastante alto y hacia unvientecillo se sintieron cómodos. Iban volando y vieron que elpájaro se asusto con un cacharro grande de metal, era un avión,con el susto que se cogió el pájaro soltó las flores y se cayeronencima de una pirámide gigante. Había unas vistas preciosas,

51

Page 52: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

unos disertos preciosos, un lago debajo de la pirámide y viejostemplos todos era muy bonito, pero había un problema quenecesitaban agua rápido sino se secarían y se morirían como elniño del cuento. Como en ese sitio hacía mucho calor elsiguiente día llovió y las flores se alimentaron de esa agua aun-que era un poco difícil atrapar gotas. Junto a la lluvia hizo unpoco de viento y con ese vientecillo lograron entrar dentro de lapirámide.

Era todo precioso era oscuro pero había lucecitas en las pare-des y se podían ver unos testos escritos en otro idioma. Tambiénhabían unos dibujos que contaban una historia las flores inten-taron averiguar lo que quería decir aquello pero era muy difícil.Como leer ese texto era difícil intentaron averiguar lo que que-rían decir los dibujos.

Lo que intentaron descubrir fue que en esa pirámide habíanenterrados tesoros, dentro de los tesoros diamantes antiguos,pergaminos monedas de oro… Pero también puedieron descu-brir que en el centro de la pirámide había una caja que dentrohabía una persona cubierta de vendas, una momia, al principiono sabían lo que era una momia pero luego se acordaron conuna historia que les conto Emily era una historia donde explica-ba lo que eran una momia y pasaba que todas las momias deEgipto se despertaban y atacaban a los que estaban vivos paraque todos fueran muertos. Al principio se asustaron porquepensaron que las momias sobrevivirían pero luego se acordaronque era solo un cuento que en los cuentos todo era de fantasía.Mientras estaban consultando los dibujos vino un hombre conuna escoba y hecho las flores a fuera.

Las dejo fuera de la pirámide justo al lado de un charco, lasflores mientras estaban allí se alimentaron de ese charco y gas-taron casi toda el agua del charco. Unos días después hubo unciclón donde llevo las flores hasta Portugal. Allí las cogió unseñor que se les hizo conocido era el granjero de la granjadonde habían nacido las llevo y las puso en el mismo corral dedonde nacieron. Las dos se pusieron muy tristes porque lo esta-ban pasando muy bien conociendo el mundo y pasando aven-turas no querían volver al mismo sitio de siempre. Pero se die-ron cuenta de una cosa.

—Mira tienes más color y estás más madura dentro de poco

52

Page 53: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

igual tenemos la suerte de que nos coja para vendernos ypodremos seguir visitando el mundo- le hizo darse cuenta la lilaa la rosa.

—Si tienes razón puede haber alguna posibilidad —se diocuenta la rosa.

Unos días después vino el granjero y cogió algunas floresentre ellas la rosa, pero cogió la lila. La rosa intentó agarrar a lalila para que fueran juntas pero no pudo lograr eso. La rosa sepuso muy triste porque se tendría que despedir de su amiga yposiblemente no la podría volver a verla y no quería seguir visi-tando el mundo sin la lila.

Unos días después la pusieron en una tienda donde habíanmuchas más flores junto a ella. Todas eran preciosas pero nohabía ninguna tan bonita como su amiga la lila. Dentro de unosdías vino un señor y la compro junto a unas diez flores más lapago y la llevo a casa y la puso en un tarro. Cuando se la ense-ño a su hija se puso muy contenta de ver las flores. Allí empezóuna nueva aventura para nuestra rosa azul tan bonita como elmar y el cielo.

LIDE HIDALGOSegundo Premio en Categoría C (nacidos en los años 2001, 2002 y 2003)

53

Page 54: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

DOS AMIGOS QUE NO TENÍAN NADA EN COMÚN

Aquel lunes, los alumnos de un aula de primero de ESO tení-an una tarea diferente para casa. Era un ejercicio de la unidadque acababan de comenzar: tenían que ponerse en contacto víagmail con unos niños de su edad pero que vivían en otros paí-ses. A Luis, que se creía el mejor, le tocó una niña llamada Amiadel norte de África, de Marruecos. Luis se empezó a quejar:

—¿Por qué me tocan a mi los peores? ¡y encima chica! ¡Jolín!Yo quería chico —se quejaba Luis.

En cuanto llegó a casa se sentó delante del ordenador: ¡quefastidio! tenía que escribir el primer mensaje para Amia. El men-saje decía así:

"Hola Amia:Soy Luis. En el colegio me han dado tu correo electrónico.

Me han dicho que te escriba vía gmail. Bueno, para empezar tecontaré algunas cosas sobre mí. Soy el más listo, el más rico y elmás guapo del pueblo. Seguro que vivo mejor que cualquierotro niño —aunque estaría mejor sin ir al cole—. Encima tengotodo lo que quiero, cuando yo quiero.

Adiós, cuando me contestes cuéntame algo sobre ti.Saludos Luis."

Después de enviar el mensaje a Amia, Luis miraba todos losdías el correo… Unos días después… Luis se encontró con la res-puesta de Amia. Ponía lo siguiente:

"Hola Luis:Soy Amia y como sabes soy de Marruecos. Yo no soy rica pero

tengo una familia que me quiere y me ayuda en todo lo que pue-den. También tengo unos amigos estupendos y me paso casitodo el día jugando con ellos. Yo no soy la más lista pero meesfuerzo bastante. Además yo no puedo ir todos los días al coleporque también tengo que trabajar para conseguir dinero. Tú tie-nes mucha suerte porque puedes ir al cole todos los días.

Saludos Amia."

54

Page 55: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Cuando Luis leyó ese correo le pareció que aquella niña notenía nada. ¡Además tenía que trabajar! No pudo responderle almomento porque tenía academia de inglés y tuvo que mar-charse a todo correr.

Al día siguiente Luis llegó al colegio antes de tiempo. Parapasar el rato empezó a jugar a fútbol con unos niños que nisiquiera conocía. Bueno, de hecho Luis tenía sólo un amigo,Raúl, pero aquella mañana aún no había llegado. Después, en elrecreo, se encontró con él en el patio:

—Hola, antes no te he visto ¿dónde estabas? – le preguntó asu amigo Raúl.

—He ido al médico y he llegado un poco tarde –le respondió.Luis quería enseñarle su nueva mochila, la más moderna y

cara que había encontrado. Quería impresionarle y chulear unpoco.

Después del cole fue directamente a casa y se sentó delan-te de su ordenador, también el más moderno y el más caro delmercado. Había pensado responder el último mensaje deAmia:

"Hola de nuevo Amia:¿Te acuerdas de mi? Soy Luis. Hoy en el cole nos han dicho

que tenemos que hablar de nuestra cultura y de nuestro país. Mipaís es el País Vasco y vivo en San Sebastián una ciudad elegan-te y con mucho dinero. Tiene de todo, hasta playa. Mi país esmuy bonito. Tengo suerte de vivir aquí por todas las cosas quetenemos. He visto en la tele y en el periódico que vuestro países muy pobre y que no tenéis mucho dinero.

Saludos Luis"

Ese mismo día Amia, después del colegio, tuvo que estar tra-bajando en una tienda que vendían objetos a turistas. Para ella,fue un día muy largo y duro pero también tuvo su parte diver-tida porque como ese día acabó su trabajo mas pronto de lonormal, estuvo con sus amigos y amigas jugando a pilla-pilla, alescondite…Cuando volvió a casa vio en el ordenador que Luis lehabía escrito de nuevo. Decidió leer su mensaje y responderleen el momento.

55

Page 56: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

"Hola Luis:Soy Amia. Yo también voy a contarte algunas cosas sobre mi

país aunque paraece que ya lo conoces. Como tú dices, mi países pobre, pero sólo en lo que al dinero se refiere, porque aquítodos nos conocemos. Somos pobres de dinero pero no de ami-gos. Además no quiero hablar sólo de dinero… ¿Sabes que hayunos desiertos preciosos con unas dunas enormes desde lasque puedes ver unas vistas muy bonitas? Hay también unosbaobabs tan grandes que casi no llegamos a abrazarlos ni aun-que nos juntemos todos los amigos. Y muchas más cosas. A versi me cuentas algo más sobré tu país.

Adiós hasta otra, Amia."

Cuando Luis leyó el mensaje de Amia se quedó pensativo: élera muy rico pero solo tenía un amigo. Al día siguiente cuandofue al cole vio a su amigo Raúl hablando con otros chicos.Cuando pasó a su lado no le hizo ni caso. Luis se puso muy tris-te porque se dio cuenta que había perdido al que considerabasu mejor amigo. De pronto pensó que hasta ahora le había tra-tado con desprecio porque siempre le decía que no era nadieimportante y que él —Luis— era el mejor.

Cuando llego a casa, como no tenía nada que hacer, le escri-bió a Amia.

"Hola Amia:Soy Luis y te quería pedir perdón. Creo que he sido muy

borde contigo. Te quería pedir algún consejo para encontraramigos porque el único que tenía ya no es mi amigo. Me gusta-ría tener más amigos y apreciar lo que tengo. En tus mensajesanteriores me has dicho algunas cosas que me han ayudado adarme cuenta que lo que necesito de verdad es lo que me falta.Como tú tienes muchos amigos me gustaría saber cómo debotaratar a la gente para que sea mi amigo o amiga.

Saludos, Luis (espero que lo entiendas y que me perdonespor mi mal comportamiento)."

Amia leyó el mensaje y le dio mucha pena, pero la culpa deperder un amigo, fue de Luis por no tratrale bien. Ella teníamuchos amigos y siempre estaban jugando a pilla-pilla, escon-

56

Page 57: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

dite… todos lo pasaban muy bien. Amia se sentó al ordenador yle respondió:

"Hola Luis:Soy Amia. Voy a intentar ayudarte a recuperar a tu amigo. Yo

creo que deberías pedirle perdón, y si finalmente te perdona nodebes tratarle así. Debes tratarlo bien, tienes que respetarle y tie-nes que escucharle. No tiene que hacer siempre lo que tú ledigas. Si ahora tu amigo anda con otros, tu puedes unirte tam-bién , así tendrás más amigos, pero debes tratarlos bien.

Espero que mis consejos te sirvan de algo.Saludos Amia."

En cuanto Luis leyó el mensaje se alegró un montón, porquele había dado unos consejos estupendos. Pero le daba vergüen-za pedirle perdón a su amigo después de todo lo que le habíahecho. Finalmente, al día siguiente cuando fue al cole y vio aRaúl le llamó y le dijo que quería hablar con él.

—Raúl, sé que me he portado fatal contigo pero quiero pedir-te perdón. Me gustaría ser de nuevo tu amigo. Me he dadocuenta que tengo de todo menos lo que necesito y que deberíacambiar. ¿Te gustaría ser mi amigo otra vez?- le pregunto Luis aRaúl.

—Yo te perdono, pero si quieres ser mi amigo y estar conmi-go otra vez lo mejor es que te unas al grupo y juegues con nos-otros, ¡ah! y te felicito por darte cuenta de que no te portabasbien conmigo y que hayas decidido cambiar —le dijo Raúl.

En el recreo Raúl habló con sus nuevos amigos y les pregun-tó si podía unirse al grupo. La respuesta fue afirmativa. Así, Luishizo muchos amigos.

"Hola Amia:Soy Luis y te quiero dar las gracias por tus consejos. Hoy a la

mañana en el cole he hablado con mi amigo Raul y me handejado unirme al grupo. Gracias a ti he aprendido a valorar loque tengo y que no debo decir que yo soy el mejor. Gracias atus consejos he logrado cambiar y ahora soy mejor persona queantes.

Gracias Amia. Saludos y hasta otra. Luis."

57

Page 58: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Así fue como terminó este primer capítulo de la amistadentre Luis y Amia. Dos personas muy diferentes que vivían enlugares muy distintos pero, que, a pesar de todo supieron supe-rar todo lo que les separaba..

JULENE IRAOLATercer Premio en Categoría C (nacidos en los años 2001, 2002 y 2003)

58

Page 59: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

LAS MEMORIAS DE UN AMOR MUERTO

Sus cálidos ojos recordabatambién mirarle apasionaday como si no hubiera nadaque en el mundo me desmoronara.

Incluso podía recordarnoscogidos de la mano, tumbados.Y dar un paseo, y mofarnos,de todos los no amados mundanos.

Porque pese a tenerlo todoy por ello ser tan asquerosostenían un interior horroroso,horrible, descuidado y soso.

Pero no me hubiera planteadoque yo ya todo te había dadode mi amor hacía ti, explotadointentar sacar más era en vano.

Y ahora tanto me lamentabade no haber podido guardar nada,ni una emoción o ni una palabrani un "te amo" sentido, ¿lo amaba?

Sí, claro, al principio sí que lo améel tiempo pasó y el amor se fuepero no me rendí, lo intentésolo Dios sabe cuánto lo intenté.Shh, shh,shh,No llores corazón mío, Shh, shh,shh,Sé que estás echo un gran lío,Toc, toc, toc,Escucha, oye ese sonido

59

Page 60: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Toc, toc, toc,Una persona ha venido,mejor de lo que yo he sido.

No sé cuándo te deje de quererNo sé cuándo me dejo de recordar"when a man loves a woman" a la paz,a tu paz, a tu querer, a tu ser.

Y sé que fui estúpida, tonta,la culpabilidad me acosa,pero de ti no me enamoracreo que mi alma está rota.

¿Cómo alguien de ti no se enamora?Si tu voz suena maravillosaSi tus ojos nunca se equivocanSi tu sonrisa siempre emboba.

Siento que lo estés pasando mal,más yo todo mi amor te quiero darque podría ser tan grande como el marlo lamento tanto, de verdad.

Para ti hay mejores que yo,para ti fui una equivocación,el catastrófico error que te hundió, la que de ti se desenamoró.

Fui el rio que al mar agua no llevabaFui la regadera que a las plantas no regabaFui la farola que no alumbraba.Pero yo no podía hacer nada.

Shh, shh,shh,Yo ya no te puedo dar másShh, shh,shh,Pero alguien te querráToc, toc, toc,

60

Page 61: LASARTE-ORIAKO HAUR ETA GAZTEEN XXIX. LITERATURA SARIA ... · Handik aurrera Pupi marrazoa eta Popi izurdea elkarrekin ibiltzen ziren itsas bazterrak miatzen.Egun batean itsas parkean

Siguen llamando, corre a abrirToc, toc, toc,Pues yo ya me tengo que ir,ya no es bueno para ti que esté aquí.

Este es mi poema del lo sientoquiero que sepas que lo lamentoy estas son mis memorias, cierto,las memorias de un amor muerto..

IRIS AGUIRREPrimer Premio en Poesía (nacidos en los años 2001, 2002 y 2003)

61