LARRABETZUKO UDALAEUSKARA PLANA

2015-2017

Ebaluazio diagnostikoa

1

Aurkibidea

1.- Sarrera ............................................................................32.- Datu orokorrak .................................................................43.- Datuak esparruka 3.1.- Transmisioa, euskalduntzea eta irakaskuntza .................9 3.2.- Arlo sozioekonomikoa .................................................16 3.3. Aisia eta kirola ..........................................................18 3.4. Kultura ....................................................................204.- Pertzepzio orokorra ..........................................................22

2

1.- SARRERA

Udalerriko euskararen egoerarekin konprometituta, Larrabetzuko Udalak martxan jarri berri ditu udalerriko 2015-2017 Euskararen Plan Estrategikoa eta Ekintza Plana diseinatzeko prozesua. Hori dela eta, prozesu horren abiapuntua udalerriko egoeraren diagnostikoa egitea izan da.

Esku artean duzun txostena Larrabetzuko behin-behineko diagnostikoa da. Dokumentua herritarren zein arloko eragileen parte-hartze eta ekarpenekin osatu da.

Txosten honetan, herritarren ekarpenez gain, erabilera- eta ezagutza-datu kuantitatiboak jaso dira udalerriko esparru esanguratsuenetan. Zehazki, honakoak:

• Inkesta soziolinguistikoaren emaitzak (2011) • Erabileraren kale-neurketa Larrabetzun (Soziolinguistika Klusterra, 2011)• Erabilera-azterketa Larrabetzuko ikastetxean• EUSTATeko datuak (biztanleria, hizkuntza bilakaera...)• Udalak emandako hainbat datu: errolda... • AEK-ko datu-basea

3

2.- DATU OROKORRAK

UDALAREN EUSKARA-BALIABIDEAK

Larrabetzuk ez du udalerri mailako euskara-zerbitzurik. Txorierriko mankomunitateko euskara zerbitzuaren barne dago, eskualde-mailako euskara-zerbitzuaren bitartez.

2014 urteko aurrekontuetan oinarrituz, Larrabetzuko Udalak hurrengo euskara aurrekontua izan du:

• Txorierriko euskara zerbitzua: 11.282,52€• Eskualdeko Udal euskaltegia: 6.954,50€ (Larrabetzuko ikasle kopuruaren

arabera)• Txorierriko trebatzailea: 6454,50€• Larrabetzuko Udaleko itzulpenak: 12.000€ • Larrabetzuko Udaleko euskara ekintzak: 10.000€

BIZTANLERIA

Jarraian, 2011 eta 2013ko biztanleria-datuak jarri ditugu. Izan ere, azken azterketa soziolinguistikoa, bosgarrena, 2011ko datuetan dago oinarritua.

Biztanleria 2011 2013

Udalerriko biztanleria 1.980 2.063

Emakumezkoak (%51) 1007 (%51) 1.061

Gizonezkoak (%49) 973 (%49) 1.002

Biztanleria adin-taldeka:

Biztanleria (<19) 405 452

Biztanleria (20-65) 1.221 1.272

Biztanleria (>65) 354 339

Biztanleriaren dentsitatea (bizt/km2) 93 96

Biztanleria, jaioterriaren arabera:

Biztanleria egoiliarra. EAEn jaioak (%) 88 -

Estatuko beste probintzietan jaioak (%) 7 -

Atzerrian jaioak (%) 5 -

4

Biztanleriaren bilakaera orokorra 1981-2011

Larrabetzuko populazioak goraka egin du, urterik urte, azken hamarkadan, 2001etik 2011ra; zehazki, 429 biztanle irabazi ditu, portzentualki %27,6 igo da populazioa. Gorazko joera hori iraunkorra izan da azkenengo bi hamarkadetan, epealdi horretan denetara 508 biztanle irabaziz.

Populazioaren adin banaketaren kasuan, azken hamar urteetako datuen arabera, herriak biztanle berri asko jaso du. Horien artean, guraso eta guraso gaien kopuruak izan du igoera handiena: 25-34 urteko biztanleriak %22, 35-44 urteko biztanleriak %46, eta, 45-54 urteko biztanleriak %34.Bestetik, herriko nagusienen portzentajeak behera egin du, %24tik %18ra.

5

1991 1996 2001 2006 20110

50

100

150

200

250

300

350

400

160128 125 125

204207188

161 151 143

213 218 231

289 281

188

245 249277

364

137166

209

245

281

243

180

133166

215

275

336355 346 335

Biztanleriaren bilakaera adin tarteka

5-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 >64

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

20001629 1547 1472 1518 1551

1730

1980

Biztanleriaren bilakaera 1981-20111981

1986

1991

1996

2001

2006

2011

Hori horrela, esan dezakegu Larrabetzuko egitura demografikoak aldaketa handia izan duela azken hamarkadan.

Generoari dagokionez, 1996. urtean izan ezik, beste neurketa-aldietan emakumeen portzentajea zertxobait altuagoa izan da, gizonezkoena baino.

Larrabetzu eta inguruaren arteko alderaketa demografikoa

2013

Larrabetzu Eskualdea Bizkaia EAE

Biztanleriaren aldaketa azken urtean(%) 2,12 -0,03 -0,17 -0,06

Biztanleriaren aldaketa azken hamarkadan (%) 25,45 -0,31 2,03 3,76

Haur-indizea. 0-14 urte arteko biztanleak (%) 17,93 12,63 13,06 13,67

Zahartze-indizea. 65 urtetik gorako biztanleak (%) 17,73 20,97 20,38 19,84

Gain zahartze-indizea. 75 urtetik gorako biztanleak (%)

10,99 11,27 10,92 10,43

Larrabetzu herri gaztea da, eskualde, herrialde zein erkidego mailan. Horren adibide da, batetik, haur-indizea (populazioaren % 17) altuagoa izatea eskualdekoa (% 12) eta herrialdekoa (% 13) baino; eta, bestetik, zahartze -indizea (populazioaren % 17,73) baxuagoa izatea eskualdekoa (% 20,97), herrialdekoa (% 20,38) eta EAEkoa (% 19,84) baino. Aurretik aipatu bezala, kasu honetan ere, inguruarekin konparatzean, deigarria da biztanleriak izan duen igoera azken hamarkadan. Eskualdea, herrialdea eta autonomia erkidegoa baino dezente gehiago hazi da.

6

1981 1986 1991 1996 2001 2006 2011Gizonezkoak 807 765 727 760 766 851 973Emakumezkoak 822 782 745 758 785 879 1007

ARLO SOZIOEKONOMIKOA

Jarduera adarraren arabera, 2010 eta 2011 Kopurua

Industria eta energia 15

Eraikuntza 29

Merkataritza, ostalaritza eta garraioa 51

Bankuak, aseguruak eta enpresa-zerbitzuak 2

Bestelako zerbitzu-jarduerak 52

Guztira 158

Udalerri-mailako sektore nagusia hirugarrena da: zerbitzuak. Horretan pilatzen da enpresa-sare nagusia eta lanpostu-kopuru handiena: guztizkoaren hiru laurden.

7

KALE ERABILERA

2011. urteko udazkenean, Soziolinguistika Klusterrak egindako Larrabetzuko hizkuntza erabileraren kale neurketaren ondorio nagusiak hurrengoak dira: ‐ ‐

• Behaketaren arabera, %55,2koa izan da Larrabetzun euskararen erabilera. Gainerakoak gaztelaniaz dira orobat (%44,8) ez baita beste hizkuntza batzuetan hitz egiten entzun. • Nabarmen gehiago entzuten da euskaraz hitz egiten Larrabetzun (%55,2) Euskal Herrian (%13,3), EAEn (%16,1), Bizkaian (%9,4) eta Bilbo Handian (%3,7) baino. Nolanahi ere, hori da espero behar dena, euskararen ezagutza maila‐ nabarmen handiagoa baita Larrabetzun (%73,5) erkatu ditugun eremuetan baino: %27,6 Euskal Herrian, %37,4 EAEn, %31,4, Bizkaian eta %26,7 Bilbo Handian.

• Ezagutza maila antzekoa duten Igorre (%68,1) eta Gernikako (%67,9) datuak kontuan hartuta erabilera erreala parekoa antzeman da Larrabetzun (%55,2) eta udalerri horietan: %46,8 Igorren eta %52,0 Gernikan.

• Adinaren arabera, garrantzi handia du gazteen taldea izatea euskaraz gehien hitz egiten duena (%70,9). Arestian esan bezala, lagin nahikoarekin egindako ikerketek gazteen erabilera altu hori berretsiko balute, datu garrantzitsua litzateke euskararen kaleko bizitasunaren seinale delako. Deigarria da, halarik ere, haur gutxiagok hitz egitea euskaraz (%62,5). Arretaz begiratzeko gertaera izan daiteke.

• Euskal Herrian oro har gertatzen den bezala, haur eta helduen arteko taldeetan entzuten da gehien euskaraz hitz egiten (%61,5) Larrabetzun ere. Haurrak bakarrik daudenean eta nagusiak bakarrik daudenean, ordea, gutxiago egiten dute euskaraz (%53,0 eta %43,1 hurrenez hurren).

8

Larrabetzu Igorre Gernika Bilbo Handia Bizkaia Euskal Herria0

10

20

30

40

50

60

70

80

55,2

46,852

3,79,4

13,3

73,568,1 67,1

26,731,4

27,6

Larrabetzu eta ingurua

Erabilera %

Ezagutza %

3.- DATUAK ESPARRUKA

Euskararen diagnostikoa egiteko, beharrezkoa da alde kualitatibo zein kuantitatiboen balorazioa egitea; jarraian, bi aldeak aztertu eta uztartuko dira. Ondoko lau arloak hartu dira kontuan: transmisioa, euskalduntzea eta irakaskuntza; arlo sozioekonomikoa; aisia eta kirola; eta, azkenik, kultura.

3.1.- TRANSMISIOA, EUSKALDUNTZEA ETA IRAKASKUNTZA

TRANSMISIOA eta IRAKASKUNTZA

Transmisioko elkarte nagusia guraso elkartea da eta eskolaz kanpoko jardueren antolatzailea. Ekintza guztiak euskaraz antolatzen dituzte. Hona hemen eskura ditugun datuak.

ElkarteaPartaide

kop.Jarduera nagusiak

Parte hartzaile kopurua

adinaEkitaldien hizkuntza

Eusk Gazt Elebi

Guraso Elkartea

15

- Eskolaz kanpoko ekintzak- Eskolaz kanpoko ekintzen erakustaldiak- Gabonetako eta inauterietako jaiak- Kurtso amaierako jaia eta bazkaria- Irteerak

150

300

300

150

30

3 – 12

edozein

3 – 12

edozein

edozein

x

Ama-hizkuntza eta etxeko hizkuntza

2011ko azterketa soziolinguistikoaren datuei erreparatuta, euskara da Larrabetzuko biztanle gehienen ama-hizkuntza: hain zuzen ere, 1014 biztanlerena. Euskara da, halaber, etxeko hizkuntza nagusia: denetara, 844 pertsonak erabili ohi dute.

9

Etxean erabiltzen den hizkuntza: 2011

• Euskara eta gaztelania batera 312

• Euskara 844

• Gaztelania 802

• Besteren bat 22

Ama-hizkuntza edo lehen hizkuntza 2011

Ama-hizkuntza, euskara 1014

Ama-hizkuntza, gaztelania 713

Ama-hizkuntza, biak 209

Ama-hizkuntza, besteren bat 44

Baina, 2011ko datuez gain, azken hamarkadako datuen bilakaera ere kontuan hartu behar da.

Izan ere, grafikoari erreparatuta, ikus daiteke ama-hizkuntza gaztelania dutenen kopuruak gora egin duela, nabarmen, azken hamarkadan. Biztanleriaren hazkunde orokorra (% 27) baino gehiago: % 75eko hazkundea izan baitu (405 izatetik, 713 izatera). Ama-hizkuntza euskara eta gaztelania dituztenen kopuruak ere gora egin du % 100,: 104tik 209ra. Azkenik, aipagarria da ama-hizkuntza euskara dutenen kopurua murriztu egin dela, % 3.

10

2001 2006 20110

200

400

600

800

1000

12001036 %67 1016 %59 1014 %51

405 %26

557 %32

713 %36

104 %7145 %8

209 %11

6 %0 12 %1 44 %2

Ama Hizkuntzaren bilakaera

Euskera

Gaztelania

Biak

Beste bat

Etxean euskara erabiltzen dutenen kasuan beherazko joera ikus daiteke, portzentualki hamar puntu behera eginez.Bestalde, etxeko hizkuntza gaztelania dutenen kopurua nabarmen handitu da hamar urteren ostean: bikoiztu egin da, 404 biztanletik 802 biztanlera; portzentualki %13,95.Etxean beste hizkuntzaren bat erabiltzen dutenen kopuruak ere gora egin du: 3tik 22ra.

Euskararen transmisioarekin jarraituz, jarraian ikusgai daude Larrabetzuko eskolak 2013an, 2-12 urte arteko umeen gurasoen artean egindako galdetegiaren datuak. Eskolak 234 ikasle ditu, eta 180 familiaren erantzunak jaso dira.

Goiko grafikoan ikusten denez, ia gurasoen erdiak (%49) dira euskaldunak: 88 guraso. Gainontzeko familietan, berriz, bi gurasoetako bat euskalduna da (%34), edo biak dira erdaldunak (%17).

11

8862

30 Gurasoen Euskara Ezagutza

Guraso biak euskaldunak

Gurasoetako bat euskalduna

Guraso biak erdaldunak

2001 2006 20110

100

200

300

400

500

600

700

800

900 801 %52762 %44

844 %43

404 %26

582 %34

802 %41

343 %22380 %22

312 %16

3 %0 6 %0 22 %1

Etxeko Hizkuntzaren bilakaera

Euskera

Gaztelania

Biak

Beste bat

Ikasleen etxeko hizkuntzari dagokionez, ikus dezakegu umeen erdiek (%51) gaztelania dutela, egunerokoan, etxeko hizkuntza. Azkenik, esan behar da euskara dela guraso eta irakasleen arteko ohiko hizkuntza, % 61 izanik.

EUSKALDUNTZEA

Arrekikili euskara elkarteak, euskara sustatzeko ekimenak antolatzen ditu.

ElkarteaPartaide

kop.Jarduera nagusiak

Parte hartzaile kopurua

adinaEkitaldien hizkuntza

Eusk Gazt Elebi

Arrekikili Euskara Elkartea

5

- Euskara sustatzeko ekimenak: Hitzaldiak, mahai inguruak...- Beste elkarteen ekitaldietan parte hartu.

20 edozein x

12

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

10094

34

52

Ikasleen Etxeko Hizkuntza (180)

Euskara

Erdara

Biak

Eustat-eko 2011ko azken datuen arabera, Larrabetzu herri euskalduna da, zehazki populazioaren %72. Hala ere, azken hamarkadan herriko ia euskaldunen portzentajea %67 igo da. Horretaz gaiz, erdaldunen portzentajeak ere gora egin du %70.

Larrabetzuko biztanleria (5<), euskara-ezagutzaren aldetik. 2011

• Jatorrizko elebidunen kopurua. Ama-hizkuntza euskara eta gaztelania izan eta euskaraz “ondo” ulertu eta hitz egiten duten pertsonak.

144

• Euskaldun berrien kopurua. Ama-hizkuntza gaztelania edo euskara ez den beste hizkuntza bat izan eta euskaraz “ondo” ulertu eta hitz egiten duten pertsonak.

245

• Partzialki euskaldun berrien kopurua. Ama-hizkuntza gaztelania edo euskara ez den beste hizkuntza bat izan eta euskaraz “nekez” hitz egin edo, hitz egiten ez badute, “ondo” ulertu eta irakurtzen duten pertsonak.

214

• Partzialki erdaldunduen kopurua. Ama-hizkuntza euskara edo euskara eta gaztelania izan eta euskaraz “nekez” hitz egin edo, hitz egiten ez badute, “ondo” ulertu eta irakurtzen duten pertsonak.

63

• Guztiz erdaldunduak. Ama-hizkuntza euskara edo euskara eta gaztelania izan eta euskaraz ez hitz egin, eta “ondo” ez ulertu eta ez irakurri egiten duten pertsonak.

20

• Euskaldun zaharren kopurua. Ama-hizkuntza euskara izan eta euskaraz “ondo” ulertu eta hitz egiten duten pertsonak.

902

• Erdaldun zaharren kopurua. Ama-hizkuntza gaztelania edo euskara ez den beste hizkuntza bat izan eta euskaraz ez hitz egin, ez “ondo” ulertu eta ez irakurri egiten duten pertsonak.

235

• Guztira 1823

Egungo Larrabetzuko herritarren artean, partzialki euskaldun berrien, partzialki erdaldunen, guztiz erdaldunen eta erdaldun zaharren multzoak elkartuta, 532 pertsonako euskalduntze talde potentziala dugu (hurrenez hurren, 214+63+20+235).

13

1981 1986 1991 1996 2001 2006 20110

200

400

600

800

1000

1200

14001133

11921111

1194 1177 12261352

246145 171 172 130 154

221215 180 171 129197

287 329

Biztanleen hizkuntza gaitasuna

Euskaldunak Erdaldunak Ia-euskaldunak

Larrabetzuko euskara ikasleen bilakaera

Larrabetzuko euskara-ikasleen bilakaera aztertzeko, eskualdeko euskaltegietara jo eta Txorierriko Udal Euskaltegiko zein AEK-ko euskaltegiaren datuak jaso ditugu.

Herrian ez dago euskaltegirik, baina bada euskaltegi desplazatua duela hiru urtetik hona. Bertan, azken hiru urteotan, lau talde aritu izan dira: hasiera eta erdi mailako urratsetakoak, modulazio txikian (120 ordukoetan).

Larrabetzuko herrian osatu diren euskara taldeetan batez beste 29 ikasle aritu dira. Eta urterik urte beheranzko joera.

Larrabetzuko ikasleen kopurua 2011-12 2012-13 2013-14

Ikasleak herriko AEK euskaltegi desplazatuan 34 24 30

Txorierriko Udal Euskaltegian ikasle kopurua 7 6 4

Bestalde, azken hamarkadan, Larrabetzun berbalagun taldeak osatu dira:

2001 – 2011: hiru talde, euskaldun zahar eta euskaldun berriekin osatuta. 2011 – 2014: talde bakarra mantendu da.

Hortaz, berba-lagun egitasmoak azken urteetan parte hartzaile kopuruak behera egin du.

Transmisioa, euskalduntzea eta irakaskuntza indarguneak/Ahuleziak

INDARGUNEAK AHULEZIAK

• Eskolan D eredua baino ez dago.• Herriko ume gehienek badakite

euskaraz.• Heldu kopuru handiak badaki

euskaraz.• Batzuk harro sentitzen dira,

hizkuntza maite dute eta badakite transmisioaren arduradunak direla.

• Herritar batzuk prest daude euskararen alde lan egiteko.

• Euskararik ez jakitea edo maila baxua izatea.• Euskara dakitenak baina erabiltzen ez

dutenak.• Euskara ez erabiltzeko arrazoiak:

• Dakitenak: erosotasuna, errazkeria, alferkeria.

• Ez dakitenak: lotsa, beldurra, segurtasun falta, konplexuak eta aurreiritziak

• Interes eta gogo falta.• Ez-jakintasuna eta kontzientzia falta:

hizkuntzaren galeraz edota erantzukizunaz.• Euskara eskolarekin lotzen da; hau da,

derrigorrezko betebeharrekin

14

AUKERAK MEHATXUAK

• Larrabetzun ez dago euskara erabiltzeko oztoporik. (gehiengoaren erantzuna

• Erabilera ez dago leku, adin- tarte edo esparru zehatzetara nabarmen mugatuta.

• Euskaraz bizi nahi duenak horrela egin dezake.

• Azken 3 urteetan, euskara ikasteko taldeak sortu dira.

• Ez dago euskara erabiltzeko beharrizanik• Transmisioan interferentziak: umeek helduak

imitatzen dituzte. Gurasoak dira eredu.• Erdaldun batek inguruko guztiengan eragiten

du.• Euskararen kalitatea behera egiten ari da eta

umeek gero eta okerrago hitz egiten dute.• Euskara ez da erakargarria• Euskararen erabilerak behera egin du eskola

barruan (nagusiki patioan).• Euskararen normalizazioaren beharrak indarra

galdu du. • Gaurko gizartearen eragina: indibidualismoa,

komunitatearekiko konpromiso txikia, identitatearen garrantzi txikia ...

15

3.2- ARLO SOZIOEKONOMIKOA

Larrabetzun ez dago merkatarien elkarterik. Hala ere, arlo honetan Gurpide aipatu dugu, Herriko Baserritarren Elkartea. Herritarrei zuzendutako hainbat ekintza burutzen ditu.

Elkartea edo entitatea

Partaide kopurua

Jarduera nagusiak Parte hartzaile kopurua

Parte hartzaileen

adina

Ekitaldien hizkuntza

Eusk Gazt Elebi

Gurpide12 - Azokak

- Sukaldaritza txapelketa- Hitzaldiak, tailerrak- Baserritarren gida

Herria3020

helduak

xxxx

Arlo sozioekonomikoko datu orokorretan aipatu bezala Larrabetzun 158 enpresa daude. Horietatik, herritarrekin lotura zuzenena duten 15 establezimendu bisitatu ditugu; hizkuntza-paisaiaren azterketa eginda, ondoko ondorioak atera dira, besteak beste:

Euskaraz Gaztelaniaz Elebitan Ez Dauka

Kanpoko errotulazioa

errotulazioa 14 1

Ordutegia, erakusleihoa

3 7 5

Merkealdiko kartelak 3 6 6

jendaurreko barruko errotulazioa

Ageriko idatziak: kartelak, etiketak...

3 12

Katalogoak eta menuak 2 3 10

16

ErrotulazioaOrdutegia, erakusleihoa

Merkealdiko kartelakAgeriko idatziak: kartelak...

Katalogoak eta menuak

0

2

4

6

8

10

12

14 %87

%20%13

%47%40

%80

%20

%33%40

%67

%20 %20%13

Hizkuntza paisaia

Euskaraz Gaztelaniaz Elebitan Ez Dauda

Errotulazio finkoan euskara bermatua dago. Aldiz, barruko errotulazio aldakorrean, gaztelaniak euskarak baino presentzia handiagoa du.

Establezimendu hauetan 54 pertsona ari dira lanean, horien euskara-gaitasunari dagokionez, euskaldunak %55 dira; eta %31k ez daki edo ez du ongi ulertzen. .

Langileen euskara-gaitasuna

Euskaldun Alfabetatua

Euskaldun Alfab. gabea

Erdalduna,ulertzen du

Erdalduna,pixka bat ulertzen du

Ez daki ezer

Arduradunak 7 8 4 6 0

Langileak 11 4 3 5 6

Guztira 18 12 7 11 6

Indarguneak/Ahuleziak

INDARGUNEAK AHULEZIAK

• Merkatari eta ostalari gehienak euskaraz moldatzen dira.

• Merkatarien lehengo berba askotan erdaraz izaten da.

• Merkatari, ostalari eta bezeroaren arteko elkarrizketak erdaraz izaten dira.

AUKERAK MEHATXUAK

• Larrabetzun ez dago euskara erabiltzeko oztoporik. (gehiengoaren erantzuna).

• Erabilera ez dago leku, adin tarte edo esparru zehatzetara nabarmen mugatuta

• Ez dago euskara erabiltzeko beharrik• Erdaldun batek inguruko guztiengan eragina.• Aurreiritziak• Euskara bigarren planora pasatu da, behar

garrantzitsuagoak ditugu.• Tabernetan erdararako joera handia dago.

17

3.3.- AISIA eta KIROLA

Larrabetzun kirol eta aisia arloan sei elkarte nagusi daude. Horietatik lau ume eta gazteei zuzenduta daude: Uritarra K.T. , Olarreta pilota elkartea, kiroldegia eta kukubel. Futbol taldea izan ezik, elkarteek antolatzen dituzten ekintzak erabat euskaraz egiten dira. Futbola eta nagusien elkartea (Gure etxea) dira jende gehien elkartzen dituzten elkarteak; hurrenez hurren 160 eta 50.

Elkartea Partaide kop.

Jarduera nagusiak Parte hartzaile

kop. adina

Ekitaldien hizkuntza

Eusk Gazt Elebi

Uritarra K.T 27 -Entrenamenduak-Partiduak-Torneoak

160100 6<

xx

x

Olarreta Pilota

Elkartea

2 -Entrenamenduak-Partidak 25 5<

x

Kiroldegia (Xaker)

15 * 15/ikastaro

16< x

Akarbike txirrindulariak

10 - Jaietako martxak, lasterketak- Beste elkarteek antolatutako ekintzetan parte hartu

20 12-60 x

Gure etxea 100 - Bazkariak- Bidaiak- Irteerak jaietan

503030

50<x

Kukubel aisialdia

7 - Tailerrak, jolasak- Txangoak (urtean 3)- Beste elkarteen ekitaldietan parte hartu.

3030

6 – 146 - 14

xx

* Kiroldegiko ikastaroak:- TXIRRIN BIKE A : -Pertsona kopurua : 10 - Hizkuntza : Euskaraz- TXIRRIN BIKE B : -Pertsona kopurua : 11 - Hizkuntza : Euskaraz- TXIRRIN BIKE C : -Pertsona kopurua : 8 - Hizkuntza : Euskaraz- TXIRRIN BIKE D : -Pertsona kopurua : 10 - Hizkuntza : Euskaraz- PILATES: -Pertsona kopurua : 14 - Hizkuntza : Euskaraz- BOXEOA: -Pertsona kopurua : 10 - Hizkuntza : Euskaraz- KONBY GIM GAZTEA : -Pertsona kopurua : 10 - Hizkuntza : Euskaraz- KROSSFIT: -Pertsona kopurua : 12 - Hizkuntza : Euskaraz- MANTENIMENDU SOINKETA: -Pertsona kopurua : 13 -Hizkuntza : Euskaraz- TOTAL BODY FITNESS: -Pertsona kopurua : 14 - Hizkuntza : Euskaraz

18

Larrabetzuko eskolak 2013an umeen gurasoei egindako galdetegiko emaitzak kontuan hartuz, umeen eskolaz kanpoko ekintzetan, 273 umek hartzen dute parte. Zehazki, bost ekintza nagusiotan: futbolean (29 umek), eskupilotan (19 umek), multikirolean (20 umek), musikan (20 umek) eta euskal dantzan (23 umek).Umeen % 80k (220k) euskaraz egiten ditu ekintzak.

Indarguneak/Ahuleziak

INDARGUNEAK AHULEZIAK

• Pertsona batzuek aisialdiko ikastaro batzuk aukeratzean kontuan izaten dute ea eskaintzarik dagoen euskaraz.

• Euskara derrigorrezko betebeharrekin.• Erdaraz berba egiteko ohitura. • Euskara ez da erakargarria; beraz, aisialdirako

ez da aproposa.• Batzuen lehentasuna ikastaroa da eta ez

ikastaroa euskaraz izatea.

AUKERAK MEHATXUAK

• Gidatutako aisialdia euskaraz izaten da.

• Erabilera ez dago leku, adin tarte edo esparru zehatzetara nabarmen mugatuta.

• Pertsona nahikok herriko kirolari batzuk nabarmentzen dituzte eredu bezala, normalean euskara erabiltzen dutelako.

• Futbolak ume asko erakartzen ditu; hala ere, euskararen presentzia egon arren, ez da erabilera bermatzen.

• Modak, ereduak eta estereotipoak: kanpotik heltzen zaizkigunak, gehienetan, erdaldunak: kirolariak, kantariak, aktoreak, modeloak... Erdarak gizartean indarra dauka: batez ere, komunikabideetan.

19

220

3419

euskaragaztelaniaelebitan

3.4.- KULTURGINTZA

Orokorrean Udalerriko kultura eskaintza guztia euskaraz da. Hau da, Udaletik eta kultur elkarteetatik antolatzen diren ekintzak euskaraz izaten dira.

Elkartea Partaide kop.

Jarduera nagusiak Parte hartzaile kopurua

Parte hartzaileen adina

Ekitaldien hizkuntza

eusk gazt elebi

Itallen 12 - Bertso afaria udaberrian- Ikasturte amaierako jaialdia.- Emeteriak (jai batzordearekin batera)- Urriko azokako bertso poteoa-Gabonetan bertso saioa- Asteroko dinamika

60

90

250

60

60

10

16<

edozein

edozein18<

edozein

16<

x

Bizkargi Dantza Elkartea

*sortu berria

6 - Entsaioak- Dantza ikastaroak

6 helduak

x

Intxurreta Jai

Batzordea12 - Herriko jaiak edozein 650 x

Hori bai 30 - Kontzertuak- Gazte eguna- Bizkargiko akanpada- San Juan Gaua.Antzerkia

edozeinedozein15 – 30edozein

450025250

x

Musika Eskola

10 - Eskolak- Entzunaldiak

4<5 - 50

3 - 103 - 10

x

20

Indarguneak/Ahuleziak

INDARGUNEAK AHULEZIAK

• Kultur eskaintza osoa euskaraz da

• Euskara-maila baxuak mugak jartzen dizkie batzuei, kultur ekitaldi batzuekin disfrutatzeko.

AUKERAK MEHATXUAK

• Erabilera ez dago leku, adin tarte edo esparru zehatzetara nabarmen mugatuta.

• Elkarteek ez dute oztopo handirik aurkitzen eguneroko funtzionamenduan euskara erabiltzeko.

• Ez dago euskara erabiltzeko beharrik.• Euskararen normalizazioaren beharrak

indarra galdu du. Euskara bigarren planora pasatu da, behar garrantzitsuagoak ditugu.

• Jasotako informazio okerra: euskararen egoera ona da. Beraz, euskaldunok erlaxatu egin gara.

21

4.- PERTZEPZIO OROKORRA

Pertzepzio orokorra aztertzeko 48 galdetegi egin dira. Horretarako, hainbat bide erabili dira. Batetik,arloko 22 eragileri aurrez-aurreko elkarrizketa egin zaie. Bestetik, herriko bi gunetan galdetegiak egiteko aukera emanez 6 esku-orri jaso dira. Azkenik, mugikor eta ordenagailu bidez online egiteko aukera zabaldu da eta 20 inkesta jaso dira. Hona pertzepzio orokorra:

1.- Euskararen erabilera herriko guneetan:

1- Erabat erdaraz 2- Batez ere, erdaraz

3- elebitan 4- batez ere, euskaraz

5- Erabat euskaraz

1 2 - 3 3-3,5 3,5 - 4 4 - 4,4 4,4 - 5 5

22

Kultur etxea

Hori bai

Musika eskola

Haurreskola

Eskola

Eskolako patioa

Plaza

Txinboak

Etxea

Aisia. Gidatua (Kukubel...)

Aisia. Librea

Kiroldegia(ikastaroak, gimnasioa)

Frontoia

Futbol zelaia

Kalea (korrika, txirrin...)

Herriko dendak

Beste establezimenduak(banketxeak, ileapaindegia...)

Tabernak, jatetxeak

Udaletxea

Herrian orokorrean

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5

4,44

4,51

2,94

4,32

4,42

3,67

3,42

3,32

3,83

3,81

3,38

3,28

3,64

2,83

3,8

3,27

3,44

3,23

4,31

3,46

2.- Eragin beharreko lehentasunezko eremuak

Transmisioa • Gurasoak.• Umeen kontzientziazioa.• Nerabeak (12-18). Institutua.• Lidergoa landu: ereduak sortu eta babestu.• Erdararen eragina heldu eta gazteen ohituretan:

kalean, koadrilan zein aisialdian.• Plaza eta txinboak sentsibilizatu.• Gurasoen hausnarketa, euskara umeen eta eskolaren

kontua bakarrik ez izateko.

Irakaskuntza • Eskolan, eskolako patioan eta aisian eragin eta sentsibilizatu.

Administrazioa • Udalaren komunikazioa indartu.• Elkarteei laguntza eskaini eta konpromisoa eskatu.

Arlo sozioekonomikoa

• Komertzio, taberna eta jatetxeetan eragin.

Kultura • Hori Bai.• Musika-eskola.

3-Eremu horietan euskara indartzeko konponbidea. Nondik hasi?

ELKARRIZKETETAN JASOTAKO IDEIAK ETA PROPOSAMENAK

Transmisioa, euskalduntzea eta irakaskuntza

1Euskaraz ez dakitenen herritarrentzat: euskara eskolak, formazioa, erraztasunak ikasteko, diru-laguntzak, euskara erakargarri bihurtu...

2Gurasoak eredu: gurasoen eta guraso seme-alaben arteko komunikazioaren garrantzia indartu.

3 Umeak saritu, motibazioa piztu eta landu (eskolarekin batera landu)

4Kontzientziazio eta sentsibilizazio tailerrak edo ekintzak: Jendeari sentiarazi bera dela arduradun nagusia, eta euskararen biziraupena bere esku dagoela. Bai euskaraz dakitenei, bai ez dakitenei zuzenduta.

5

Berbalagun moduko dinamikak baina euskararen gainean berba egiteko. Adibidez: koadriletako jendea nahastuta, hausnarketa kolektiboa (frontoian). Epe ertainean helburuak markatuta, konpromisoak adostu eta handik epe batera berriro elkartu.

6

Eredu euskaldunak eskaini, behar izanak sortu, erlazionatzeko beharrezko bihurtu euskara, hizkuntzaren naturaltasuna bultzatu, malgutasuna.Alor guztietan eragin behar da. Prestigioa eman euskarari eta statusa hobetu.

23

7 Konpromiso pertsonalak adostu.

8 Hizkuntza plan zorrotzak inguruko herrietan

Merkataritza eta ostalaritza

9Ez dakiten merkatari eta tabernarientzat: ikastaro zehatzak, alfabetatze ikastaro sinpleak...

10Kontzientziazio eta sentsibilizazio tailerrak edo ekintzak merkatari eta ostalariei zuzenduta: lehenengo berba euskaraz*, bezeroari euskaraz komunikatzeko aukera eskaini (kartelak?)

Euskarazko eskaintzaren azterketa

11

Materiala euskaraz: euskaraz dagoena oso txiki edo nagusientzat izaten da. Adin tarte baterako, adibidez, umeentzako komikirik ia ez dago euskaraz eta irakurzaleak erdaraz irakurtzen hasten dira eta “euskara – eskola - etxeko lanak - derrigorra” lotzen hasten dira.

Komunikazioa

12Argi gorria piztu: komunikazio kanpaina indartsu eta eraginkorra horri begira. Dirua inbertitu behar da.

13 Euskarazko komunikabideak bultzatu.

14Erakundeen kanpainak ez dira pertsonengana heltzen. Marketina, sare sozialak, kanpaina bisualak.

Aisia eta kirola

15Interesen araberako ekintzak antolatu: Ikastaroak, tailerrak... 13 – 16 adin tartea lotu barik geratzen da.

16Ez bakarrik ekintzak euskaraz (jolasak, entrenamenduak...), hori badago. Egunerokotasunean integratu.

4.- Nork eraman beharko luke aurrera konponbidea?

Denok dugu euskararen erabilera sendotzeko erantzukizuna (pertsonok, erakundeek, eragileek).

24

%9

%27

%64

Erabilera handitzeko erantzukizuna

ERAKUNDEEK

PERTSONEK

DENOK

5.-Nolakoa izan da, oro har, azken bost urteotako bilakaera?

Galdetegia bete dutenen ia erdiek (18k) uste dute apaldu egin dela euskararen erabilera.

6.- Nolakoa izango da bilakaera hemendik bost urtera?

Erantzun dutenen ia erdiek (10ek) uste dute euskararen erabilera bere horretan geratuko dela neurriak eta erabakiak hartzen badira.

7.- Badaukazu Txorierriko Euskara Plan Estrategikoaren berri?

Galdetegian parte hartu dutenen erdiek baino gehiagok ez dute plana ezagutzen.

Planaren berri dutenen erdiek ongi baloratzen dituzte euskara-eskolak eta Berbalagun ekintzak.

25

%32

%9%45

%14Bilakaera bost urte barru

IGO

JAITSI

MANTENDU

EZ DAKI

%44

%56

Txorierriko Euskararen Plan Estrategikoaren berri

bai

ez

%10

%46

%41

%3

Bilakaera azken bost urteetan

IGO

JAITSI

MANTENDU

EZ DAKI

8.- Zertan lagun diezazuke Udalak?

• Itzulpen-zerbitzua eskaini. Adibidez: idazki konplexu zein arruntak, elkarteen estatutuak...

• Kiroldegian, kirol-eskaintzaren diagnostikoa egin.• Euskara baldintzak hobetu, elkarteentzako diru-laguntzetan. • Monitoreen formazioa bultzatu.• Hizkuntza-aholkularitza eskaini.

26