landeretamaia(2)

PROIEKTUA

Egilea LANDER ETA AMAIA

Ikasmaila LH6B

Data 03/04/09

Txanela LH 6-5 “…saiatze horretan ezin gelditu”

AURKIBIDEA

Orr.

AURKIBIDEA 2

Zer da materia? 3

Aireak ba al du bolumenik? 4

Materiaren propietateak 5

Solido baten masa neurtu 6

Likido baten bolumena neurtu 7

Materiaren egoerak 8

2


ZER DA MATERIA?

Definizioa

Masa duen eta espazioan lekua okupatzen duen edozer.

Materiaren definizioa kontuan hartuta, zerrendako hitzen sailkapena.

kobrea

beroa

gorrotoa

bitxilorea

arroka

airea

argia

maitasuna

hotza

zura

kea

ura

kortxoa

pagoa

denbora

arraina

oxigenoa

denbora

elektrizitat

ea

askatasuna

adimena

Gauzak Materia da? Biziduna Bizigabeakobrea BAI x EZ xberoa BAI EZ x xgorrotoa BAI EZ x xbitxilorea BAI x EZ xarroka BAI x EZ xairea BAI x EZ xairgia BAI EZ x xmaitasuna BAI EZ x xhotza BAI EZ x xzura BAI x EZ xkea BAI x EZ xura BAI x EZ xkortxoa BAI x EZ xpagoa BAI x EZ xdenbora BAI EZ x xarraina BAI x EZ xoxigenoa BAI x EZ xelektrizitatea BAI x EZ xaskatasuna BAI EZ x xadimena BAI EZ x x

3


AIREA MATERIA AL DA?

1. esperimentua: AIREAK BA AL DU BOLUMENIK?

Data: 03/04/09 Taldekideak: Lander PerezAmaia Moreno

Helburua MaterialaAirea bolumena al duen ikustea. Xiringa

Azaldutako hipotesiakAirea ezingo da atera xiringatik eta komprimitu egingo da geroz eta presiokoa bihurtzen.

4


Prozedura (pausoz pauso)

1 xiringa hartu eta behatza puntan jarri2 bultzatu

Bildutako datuak - OndorioakAireak ezin du xiringatik atera, barruan gelditzen da presio askorekin

5



Data: 19/04/09 Taldekideak: Lander Perez Amaia Moreno

Helburua MaterialaAirea dagoen espazioan beste materia sar al daitekeen ikustea.

Gomazko hodiaSaio hodiaXiringaHontziaUra

Azaldutako hipotesiakAirea xiringatik bultzatuta hoditik joango da eta saio hodiaren goialdean geldituko da urari beherantz bultzatzen.

Prozedura (pausoz pauso)Airea saio hodira joaten da gomazko hoditk eta ura behera bultzatzen du.

6


Bildutako datuak - OndorioakAirea saio hodian ura behera bultzatzen du bera goiean egonez.

7



Data: 19/04/09 Taldekideak: Lander PerezAmaia moreno

Helburua MaterialaAirea masa al duen ikustea. 2 puxtarri

balantza

Azaldutako hipotesiakAirez betetako puxtarria dagoen aldea jaitsiko da eta beste puxtarria gora joango da.

Prozedura (pausoz pauso)1 puxtarri bat airez bete 2 bi puxtarriak balantzaren alde banatan jarri

8


Bildutako datuak - OndorioakBeteta dagoen puxtarria behera doa eta bestea gora doa.

9


MATERIAREN PROPIETATEAK

10

MATERIAREN EGOERAK

OROKORRAK

BEREZIAK

-Masa-Bolumena-Sartezintasuna

-elastizitatea-gogortasuna-biskositatea-likatasuna-hauskortasuna-erregaitasuna

-disolbagarritasuna-eroankortasuna-harikortasuna-xaflagarritasuna


4. esperimentua: SOLIDO (HARRI) BATEN MASAREN NEURKETA

Data: Taldekideak: Lander eta Amaia

Helburua MaterialaSolidoaren masaren neurketa egitea. Harria

Balantza

Azaldutako hipotesiakHarria balantzan jarriko dugu eta harria dagoen aldea behera jaitsiko da.


11


1 harria balantzan jarri2 ondorioak hartu

Bildutako datuak - OndorioakBalantzarekin harria pisatu eta harria dagoen aldea behera doa.

12


5. esperimentua: LIKIDO BATEN MASAREN NEURKETA


Helburua MaterialaLikido baten neurketa gramotan egitea Ura

pipetabalantza

Azaldutako hipotesiakPipeta eta ura pisatu .Ondoren uraren pisuari pipetara kendu eta aterako da uraren pisua

Prozedura (pausoz pauso)1. Pipeta pisatru2. pipeta urez bete 3. pipeta eta ura pisatu4. uraren pisuari pipetarena kendu

13


Bildutako datuak - OndorioakUraren pisua atera da pipetarena urari kenduta

Argazkia(k)

14


6. esperimentua: GAS BATEN (BUTANO-GASA) MASAREN NEURKETA

Data: Taldekideak:

Helburua Materiala

Azaldutako hipotesiak


15


7. esperimentua: LIKIDO BATEN BOLUMENAREN NEURKETA

Data: 24/04/09 Taldekideak: Lander eta Amaia

Helburua MaterialaLikido baten bolumena neurtzea. Probeta

ura

Azaldutako hipotesiakProbetarekin uraren bolumena neurtuko dugu.

Prozedura (pausoz pauso)1. Ura probetan jarri2. bolumena ikusi.

16


Bildutako datuak - OndorioakUraren bolumena atera dugu probetarekin.

17


8. esperimentua: SOLIDO (HARRI) BATEN BOLUMENAREN NEURKETA


Helburua MaterialaSolido baten bolumena neurtu Harria

pipetaura

Azaldutako hipotesiakHarria urez betetako pipetan sartuko dugu eta uraren maila igo egingo da

Prozedura (pausoz pauso)1. Pipeta urez beteko dugu2. harria urez betetako pipetan sartu3. mailaren igoera kalkulatu

18


Bildutako datuak - OndorioakHarriak uraren maila igo du.

Argazkia(k)

19


9. esperimentua: GAS BATEN (AIREAREN) BOLUMENAREN NEURKETA

Data: Taldekideak:

Helburua Materiala

Azaldutako hipotesiak


20


Bildutako datuak - Ondorioak

Argazkia(k)

21


MATERIAREN ITXURA

MATERIAREN EGOERAK

Hemen, materia osatzen duten partikulek, egoeraren arabera (solido,

likido ala gas) duten itxura eta portaera azaldu behar duzu, labur-

labur.

22

Solidoen partikulak elkarren ondoan daude orden batez

Likidoen partikulak elkarren ondoan daude, orden zehatzik gabe

Gasetan berriz partikulak alde batetik bestera


MATERIAREN EGOERA ALDAKETAK

Hemen, materiaren egoera aldatekei buruz azalpen laburra egin

behar duzue.

23


SUBSTANTZIA PURUAK ETA NAHASTEAK

Hemen, koadernoan egina duzun eskema osatuko duzu, lauki-testuak

eta forma automatikoak (giltzak) erabiliz.

24


MATERIAREN ALDAKETAK

10. esperimentua: OLIOA ETA URA NOLA BEREIZI?


Helburua MaterialaOlioa eta ura bereiztea Pipeta

ura olioa

Prozedura (pausoz pauso)1. Olioa eta ura pipetan sartu2. utzi dembora batez lasai

25


26


11.1 esperimentua:

NOLA BEREIZI .. URA ETA LURRA (hondarra, harritxoak… erreka bazterreko ur zikina)?


Helburua MaterialaUra eta lurra bereiztu Ura

ondarrapipeta

Azaldutako hipotesiakUra eta ondarrak nahastu

Prozedura (pausoz pauso)1. Ura eta honadarrak nahastu2. dembora batez lasai utzi

27


Bildutako datuak - OndorioakArea bekoaldean geratu da grhiago pisatzen duelako

28


11.2 esperimentua: NOLA BEREIZI … HONDARRA ETA BURDIN HAUTSA?


Helburua MaterialaHondarra eta burdin hautxak bereizi Hondarra

burdin hautxaimana

Azaldutako hipotesiakBurdin hautxa imanean geratuko da

Prozedura (pausoz pauso)1. Imana nahasketa gainetik pasa

29


Bildutako datuak - OndorioakBurdin autxak imanean geratu dira

30


11.3 esperimentua:

NOLA BEREIZI … KANDELA ZATITXOAK ETA HARRI TXINTXORRAK?


Helburua MaterialaKandela zatitxoak eta harritxoak bereiztea

Zeraharriakura

Azaldutako hipotesiakKandelak flotatzen geratuko dira

Prozedura (pausoz pauso)1. Zera eta harritxoak uretan jarri

31


Bildutako datuak - OndorioakHarriak bera joan dira eta zera gollan geratu da

32

http://images.google.es/imgres?imgurl=http://www.mismanualidades.com/photos/uncategorized/velamarmolada.jpg&imgrefurl=http://www.mismanualidades.com/2006/12/vela_marmolada.html&usg=__0HeGvjNiVuBbJnIB_1qkiEx1-3I=&h=151&w=128&sz=7&hl=es&start=37&um=1&tbnid=GX5O5NTH20xZEM:&tbnh=96&tbnw=81&prev=/images%3Fq%3Dcera%2Bderretida%26ndsp%3D20%26hl%3Des%26sa%3DN%26start%3D20%26um%3D1


11.4 esperimentua: NOLA BEREIZI … URA ETA GATZA (edo itsasoko ura)?

Data: 07/05/09 Taldekideak: Lander eta amaia

Helburua MaterialaUra eta gatza bereiztea Ura

gatzabote bat

Azaldutako hipotesiakUra nahastu eta gatza bereiziko da.

Prozedura (pausoz pauso)1. Ura eta gatza nahastu2. dembora batez utzi3. ondorioak ikusi

33


Bildutako datuak - OndorioakUra eta gatza nahastu ondoren bereizi egin dira

34


NAHASTEN BEREIZTE METODOAK

Hemen, koadernoan egina duzun eskema osatuko duzu, lauki-testuak

eta forma automatikoak (giltzak) erabiliz.

1. Decantazioa:ur zikina geldirik utzi eta ura beera doa.2.

35


36


12. esperimentua: AZUKREAREN KRISTALIZAZIOA


Helburua MaterialaAzukrearen kristalizazioa ikustea. Azukrea

urapipetakristalizadoreairabiagailua

Prozedura (pausoz pauso)1. Jarri ura pipetan eta bota azukrea2. disolbatu azukrea uretan malatsa erabiliz.3. Dastatu disoluzioa azukrearen zaporea eta gozotasuna dituen jakiteko.4. Ipini disoluzioa kritalizadore batean estali paper batekin eta utzi lurruntzen.5. Ikusi eta aztertu kristalizadorean geratzen den solidoa.

Bildutako datuak - OndorioakAzukrea solidotu eta kristalizatu da.

Argazkia(k)

37


38


13. esperimentua: AZUKREAREN ERREKUNTZA


Helburua MaterialaAzukrea erretzea. Azukre koskorra

burdinazko matxardakmetxeroa

Prozedura (pausoz pauso)1. Hartu azukre koskorra eta erre2. erretako azukrea aztertu

Bildutako datuak - OndorioakAzukrea likidotu eta gozoki bihurtu da. Argazkia(k)

39


MATERIAREN PROPIETATE BEREZIAK

40

Propietate berezia

gogortasuna elastikotasuna

plastikotasuna

arikortasuna

xaflagarritasuna

erregaitasuna


14. esperimentua: NOLA JAKIN GORPUTZ BAT EROALEA DEN ALA EZ?


Helburua MaterialaGorputz bat eroalea den jakitea Petaka-pila

hariakbonbila txikiatorlojuak

Prozedura (pausoz pauso)1. Lotu pila bonbila eta torlojuak hariarekin2. lotu pilaren beste aldea bonbilarekin3. konektatu.

Bildutako datuak - OndorioakBonbilan argia piztu da. Argazkia(k)

41


AUTOEBALUAZIOA

Proiektua gauzatu ahala hainbat zeregin eta alderdi landu ditut unitate honetan.

Egindako lan guztiak honela baloratzen ditut:

LABORATEGIKO LANA …………………………………………………………………….

- Hipotesiak formulatzea

- Saiakuntzak gauzatzea

- Informazio-bilketa

- Materialen erabilpen egokia

- Talde-lana

- Partaidetza

- Saiakuntzak prestatzea

- Ekin aurretik pentsatzea

- Materiala eskuratzea

- Antolamendua

- Garbitasuna

- …

LAN MONOGRAFIKOA ………………………………………………………………….....

- Bildutako informazioaren

egokitasuna

- Bildutako txosten zientifikoaren

baliagarritasuna

- Aurkezpena

- Antolamendua

- Garbitasuna

- …

EZTABAIDAK ………………………………………………………………………………....

- Parte-hartzearen prestaketa

- Parte-hartzea

- Elkarrizketarako arauak

- Egoki eta zuzen hitz egitea

- Hainbat eginkizun (solaskidea,

behatzailea, bozeramalea) egoki

betetzea

- …

ZURE JARRERA ETA JOKABIDEA …………………………………………………….....

42


- Bakarka egindako lanak-3

- Lanerako gogoa-2

- Gozamena-2

- Jakin-mina-3

- Elkartasuna-2

- Autonomia, zeure kabuz ekitea-3

1 Hobetu beharreko lana 2 Nahiko lan ona 3 Lan bikaina

43

landeretamaia(2)

Documents

Transcript of landeretamaia(2)