landareak

UNITATEAREN HELBURUAK. landareen atalak bereiztea.. landareen beharrak identifikatzea.. landare erreinuaren bioaniztasuna ezagutzea.. landareak autotrofoak direla jakitea.. Fotosintesia,zer den jakitea.. Fotosintesia eta arnasketa bereiztea.

. Aurreko ikasturtean eskuratutako ezaguerakgogoratzea.. landareak sailkatzea.. landareen marrazkiak eta argazkiak interpre-tatzea.. landareek bizi funtzioak nola egiten dituztenulertzea.

. Polinizazio prozesua deskribatzea eta motabatzuk ezagutzea.. Fruituak loreetatik datozela jakitea.. Gizakiok landareak nola erabiltzen eta ustia-tzen ditugun jakitea eta ikertzea.. landareak beren elikagaiak ekoizteko gai di-ren izaki bizidun bakarrak direla a,intzathartzea, bajía animalien elikagai ekoizle na-gusiak direla ere.. Gizakiok landareak zertarako erabiltzen ditu-

gun identifikatzea eta aintzat hartzea.

ZAILTASUNENAURREIKUSPENA

. landareek, izaki bizidun guztiek bezala, ar-nasa etengabe hartzen dutela jakitea. Arnas-keta eta fotosintesia bereiztea.. landare batzuek loreak dituztela eta bestebatzuek lorerik ez dutela ulertzea.. loredun landareen ugalketako prozesu ba-koitza identifikatzea, denbora segida kontuanhartuz.. loreen atalak eta horiek ugalketan betetzenduten funtzioa buruz ikastea.. Tuberkuluak eta erraboilak lurpeko zurtoinakdirela jakitea.

HIZTEGIA

Angiospermoak, gimnospermoak, konoa, auto-trofoa, izerdi landugabea, izerdi landua, liberbasoak, baso zurkarak, korola, kaliza, ginezeoa,estamineak, polena, polinizazioa, estoloiak, tu-berkulua, erraboila, fotosintesia.

44

"v.

landareak

Azaldu

Zenbat landare desberdin

ikusten dituzu argazkian?

Zein adjektibo erabilikozenituzke landare horiekdeskribatzeko?

Nolakoak <jira zure ingurukolandareak?

I "

,(} f~ !III '

~~~

landareen paradisuaOihanean landareek bizltzeko ezinbesteko guIlla dute: argia,lurzoruj0lla,ura eta airea Horregallk, oihanean landaredia askotarikoaetaikusgarnadLandareak asko hallen dira eta leku guztia hartzen dute,

Gai honetan landareak sailkatzen ikasiko duzu, bai eta landareak""1

elikatzen eta ugaltzen diren ere,

:;:,

44 . IZAKIBIZIDUNAKETAINGURUNEA

Justifikazioa

Aurreko ikasturteetan eskuratutako ezaguerak abiapuntutzat

harturik, unitate honetan landare taldeen ezaugarriorokorrak,eta landareekelikatzeko eta ugaltzeko dituzten bizi funtzioakikasiko dituzte ikasleek.

landareak ikastea OSOgarrantzitsua da, izaki bizidun horiekgure ingurune hurbilean duten funtzioa zein den uler delatenikasleek. landareek ezinbesteko eginkizuna dute, bai inguru-giroaren ikuspuntutik eta bai gizakiok landareei ematendie-gun erabileraren ikuspuntutik ere. Horregatik,izaki bizidunhorien alderdi orokorrenak ezagutzea lagungarria izangodaizaki bizidun guztiok -bajía gizakiok ere- bizi ahal izatekolandareek betetzen duten funtzioa zein den ulertzeko.

Ikasgelan landareekin esperimentuak egitea gomendagarriada, unitateko e'dukiak errazago ikasteko.

I----

....

, :,C ZERDAKIZUHONETAZ?

landareenmundua

.~ uenUSI':,landareen aldean,

~"" Imeresgarriagoakdira animaliak

8.1,.arrela'meparaluzgero, landareen

rnundll'Iduragarriada benelan.LekUlik

m'~ilugabe,arazoaskonegmbehar díere31';blZirikirauleko:elikatUbebardUle,uuu argialonu.loram, fruítUak ela

:k aken]an,haz;elabesleizaki bizidnn"u,"ek",bizr

'I"",la,,guzlieksustraía,zurloínaela'h,"'nakduuzIC,ilugani" da,ordea,landa"aniZla$lIna.Su$lraibalzuk ile

~' lakdir,1elabeslebmzukactuario" akoaklurloin balzukenbonak dlra

e'aix~lezrnhailmakilalxoakbezain

,'mdICakHaslohandiakelaIxikiak daude,

¡". ,aket.1górrixbk, biholz fol111akoak,1lJ¡bu,tUak.

.Aukeratunabarmendutakohitzetatik hiru eta idatzi esanahia.

.Baalduzuzailtasunik landareen atalak bereizteko?.Baaldakizuzertarakodirenhaziak?

NOLAIKASIKODITUZU LANDAREAK?

IEndáreaklkasteko,aurretlkdakizkizun gauza ugari,atuetabestedatubatzuk ikasi behar dituzu

ir~reenbizimoduareninguruan.

Galhane!anlauhauekegingodituzu:

, landareenugalketariburuzko informazio testuakiraku"ietaulertu.

Nolaelrkatzendicenazaldu.

.. ~"'j~

~~ .b

~.'

landareaktaidetansailkatu, lareei. zurtoinan eta

iruiluelerreparatuetagero,.Sa;a!uh;ztegiberriaikasten.

.Hartuainlza!eskemak,lagungarriak izango zaizkizu eta.

45

GarapendidaktikoaErantzunhasierakogalderei argazkikooihana oinarritzat har-tuta.Bilatuirudian ikus daitezkeen landare motak eta deskri-batuhorienezaugarrinagusiak.Argazkiaína irakurtzean,'ikasleak landareen bizi beharrezja-betukodira: argia, lurzoru emankorra, ura eta hezetasuna.Azaldubeharhorien kalitatearen eta kantitatearen arabera le-kubakoitzeanhallen diren landareen itxura eta baso motakdesberdinakdirela.

ler dakizuhonetaz?atala irakurtzean, alderatu animalien etalandareenbeharrak.Azpimarratu izaki bizidunen bi talde ho-riekbizifuntzio berberakdituztela, baina behar eta ezaugarriosodesberdinak.

Finkatuedukia,sustraiak, zurtoinak eta hostoak askotarikoakizandaitezkeelaadieraziz,eta aipatu landare erreinua ikaste-koerabilikodituzten tresnak.

.r_-. .'~- . ..~._.~ ....

r~-~ ~ I

BALlABIDEENAURREIKUSPENA.Bideodokumentala landareerreinu interesga-rri eta ezezagunariburuz: nutrizioa, ugalketa,polinizazio, hazkuntza, ingurunera egindakomoldaerak, etab..loreontzitan sartutako landare batzuk', landa-reen egitura batzuk ikasgelan bertan aztertuahal izateko..Jrudiak..Herbarioa, ikasitako talde bakoitzeko landa-reekin.

. Fruitu eta hazi bilduma..Botika naturala: landare sendagarrien flasko-ak, horien argazkiak eta horien fu ntzioen des-kribapen fitxa.

UNITATEAREN ESKEMA

LANDAREAK

landareen

sailkapena.

Nutrizioa.

. Ugalketa.

ILandareakerabiltzen...1

BERRIKUSKETA

ZEHARLERROAK

Ingurugiroa.Baliabide naturalak arduraz erabiltzen ditu-

gu..Paperabirziklatzea..Elikadura piramideen desoreka.

Kontsumorakohezkuntza.Barazkienbitaminak kontserbatzenditugu.. Urtarokofruituak.

. Zur nobleak neurriz kanpo ustiatzea..labore hidroponikoak.

OHARRAK

45

....