marinaleda

Andaluziako herri iraultzaile honen borro-

kak ezagutuko ditugu ale honetan. Beste

herri eredu bat posiblea eta beharrezkoa

dela erakutsi baitu Marinaledak.

Santa Kruzen istorio eta abenturek ez

dute etenik. Hilerokoarekin jarraituz,

hona hemen bigarren atala.

Kontu Santa Kruzekin!!!

Kontulepo Azpeitiko gazte batzuen burugogorkeriaren ondorioa da. Azpeitiko gaztetxean

sorturiko ideia bati eutsiz, gai ezberdinez osatutako fanzine hau dugu emaitza. Izatez

zabala izanik, zuen aportazio, iradokizun edo kritikak bidali nahi izanez gero, gure helbi-

de elektronikoa erabili edo gaztetxera bertara azaldu dezakezue. Ikusi ahal izango

duzuen bezala, ez dago lizentziatura baten beharrik, ezta inolako ilustrazio edo espeziali-

zazio berezirik ere bertan parte hartu edo kolaborazioa eskeintzeko. Animatu proiektu

honetan parte hartzera, ateak zabalik dituzue.

Azpeitikogaztetxea@gmail.com Urola hiribidea 6, Azpeitiko Gaztetxea

AEBetako presidenteak, 1855ean,

ipar mendebaldeko lur batzuk eros-

teko eskaintzari azal gorri baten

bidalitako erantzuna irakurtzeko

aukera dugu ale honetan.

1

GURE ETXIE

Urtarrila, bat atzean utzi eta beste urte

berri baten sartuak gara. Honelakoei

inolako garrantziarik eman ohi ez dio-

gun arren, nahi gabe 2010ari agur ikara-

garria eman genion gaztetxetik;

Gabonetako ekintzei hasera emateko,

joiatza alternatiboen lehen edizioa izan

genuen gabon egunean, arratsaldeko

lauretan gaztetxean bertan. Lau jaiotza

ezberdin agertu ziren, eta gutxi badirudi

ere, lehen edizioa izan eta izandako

propaganda izateko ez dela hain zenba-

ki baxua esan genezake. Hauetan

Gabonen inguruko ikuspegi ezberdinak

izan ziren irudikatuak, diruak ia guztie-

tan izan zuelarik bere presentzia, data

hauei dagozkien beste hainbat kontrae-

san ere azaleratu zirelarik. Behin guz-

tiak bilduta, herriko enparantza nagusira

gerturatu genituen jendearen ikusmira

sortuz. Ea beste hainbat iniziatiba berri-

rekin gertatu den gisan urte batzuk

barru honen parte hartzea ere areagot-

zen den, benetan ikusgarriak baitzi-

ren bildutako artelan batzuk..

Gabon daten ingurukoekin jarraituz,

herriko biribilgune batean errege

magoak kruzifikatu genituen pasat-

zen zen ororen harridurarako.

Ekintza bisual hau hainbat ideien

eboluzioa izan zen, eta azkenerako

interpretazio librerako aukera ema-

ten zuen ekintzatzat hartu genezake.

Honelakoetan gertatzen den bezala

ordea, ez zuten egun oso bat iraun

ertzainen atzaparretan erori aurretik.

Urteari agur esateko, abenduaren

30ean Erniarraitz bertso elkarteak

antolatutako bertso parrandaren

finala izan genuen gaztetxean beste

urte batez. HATXE eta MAN taldeen

arteko lehiak gaztetxea topetaraino

betetzea lortu zuen, 600 pertsona

inguruk gure etxea hutsunerik gabe

utziz. MAN taldekoak ijitoz jantzita

Bertso Prrandan Gaztetxea gainezka

eman zioten hasiera saioari eta HATXE

taldeak berriz, ohiturarekin jarraituz,

baserritarrez soinu eta albokaz lagundu-

ta. Garrantzitsuena ez izan arren, aipatu

HATXE taldeko kideak izan zirela bertso

parrandako txapela jantzi zutenak, ikus-

leek hala aukeratuta.

Behin urte berrian sartuta, gaztetxeko

kideok asanblada orokor bat egin

genuen denboraldi berriaren hasiera

baloratu eta datorkigun urteak ekarriko

dizkigun gorabeherei nola heldu zehaz-

teko. Gure antolatzeko modua talde

ezberdinetan banatua izanik, guztion

arteko harremana eta talde guztien

omogeneitatea guztiz beharrezkoa iru-

ditzen zaigu, elkarlan hau baita gure

etxea aurrera ateratzeko modu bakarra.

Barne hausnarketa honekin etorkizune-

rako indartuko gaituelako esperantzan

amaitu genuen, bere fruituak jasotzea

guztioi tokatuko zaigularik.

Urte honetako erronka berri eta parte-

hartzaileenak hil honen hasieran hasiko

diren gazte olinpiadak izango dira.

Aspalditik herriko lokalen areagotzearen

ondorioak puskatu nahiak batetik, eta

gaztetxeak beti helburutzat izan duen

kuadrilismo apurketari

pauso bat gehiago ema-

naz bestetik, gazteon arte-

ko harremana sendotzea

izango da guzti honen hel-

burua, ondo pasatzeari

lekurik kendu gabe noski.

Dagoeneko Azpeitiko 22

koadrilak izena emana

dute joko ezberdin haue-

tan lehiatzeko. Hil honen

29an jokatuko den pala

txapelketak emango dio

hasiera musa, herri kirolak edota baltsa

jaitsiera biltzen dituzten olinpiada hauei

besteak beste. Parte hartzeaz gain,

jokoak girotzera joateko gonbidapena

luzatu nahi dizuegu hemendik, astebu-

ru horietan ikaragarrizko giroa jartzeko

aukera izango baitugu hiltzear dagoen

herri honetan. Animatu!!!

Bestalde, bost urteren ostean, gazte

diagnosi berri bati hasera ematear

gara. Orain urte batzuk bultzatutako

arrazoi berberak izan dira diagnosi hau

burutzera ekarri gaituztenak, bien arte-

ko ezberdintasun eta garapena haus-

nartzeko aukera izango dugularik guz-

tia amaitzean. Diagnosi berri honetan

gazte mugimendua, komunikazioa

edota ingurumena landuko ditugu bes-

teak beste, honetarako herriko eragile

ezberdinei parte hartzeko gonbidapena

luzatu diegularik.

Ikusi ahal izango zenuten moduan

ekintza mordoa dugu prestaturik dato-

zen hilbeteotako, guztion ekarpena

beharrezkoa delarik guztiak beharrezko

arrakasta izateko. Utzi alde batera lokal

eta errutinak eta etor zaitez gaztetxera,

behar zaitugu eta!

2

Biribilgunean erregeak zintzilaktzen

311

jaiotzen erakusketa

Urtero egin ohi den gisan, pasa den irailaren 5ean Garoñako zentral nuklearraren

aurkako manifestazioa burutu zen, “Orkresta Nazionala” talde Bilbotarraren ema-

naldi batekin itxi zelarik martxa.

Dirudienez, zentrala zaintzen zuten Guardia Zibilei ez zien grazia handirik egin

hauek jotako kantuek, guztia amaitzean martxaren antolatzaileari hainbat kide auzi-

peratuko zituztela jakinarazi baitzien. Segurtasun indarrak “iraindu” izana da

Orkresta Nazionaleko 3 kide, martxan parte hartu zuen bat eta koordinadorako

bozeramaileetako bati leporatzen dietena, azken honi taldearen aurkezpena burut-

zeagatik.

Besteak beste, Vómito taldeak 1984ean editautako “las fuerzas de seguridad” eta

Leño taldeak 1980. urtean ateratako “Cucarachas” abestiak jo izana da epaiketa

honetara bidaltzearen arrazoia.

Adierazpen askatasunari beste ostikada bat izateaz gain, kideen esanetan eraso

hau koordinadora eta martxa bera presionatzeko beste modu bat besterik ez da,

urtetik urtera “segurtasun” indar eta presioa areagotzen ari baita…. behin asto eta

bere gurdiaren dokumentazioa eskatzeraino iritsi zen zentzugabekeria, hondakin

nuklearren hilerriaren aurka buruturiko parodia batean. Koordinadoraren esanetan

jasanezina da jokaera errepresibo hau oposizio sozial arrazional, justifikatu eta

baketsu baten aurrean.

Urtarrilaren 25 honetan izan da epaiketa Villarcayon (Burgos), bi guardia zibilek inor

ezin izan zuten identifikatu 200 metro baino gehiagora zeudela argudiatuz, eta hiru-

garren bat gaixorik zela eta ez agertzean, epaiak epaiketa atzeratzea erabaki zuen.

Orkresta nazionaleko kideek berriz bi abestiak eta antzeko ugari jo zituztela onartu

zuten, bai lehengo urtean eta baita aurrekoetan ere. Epaiarentzat ez da nahikoa

izan ordea.

Burugabekeriaren protestan, Orkresta Nazionaleko kideak lagun eta elkartasuna

adieraztera gerturatu ziren guztiez babestuta kontzertua eman zuten epaitegiaren

aurrean. Apirilaren 5ean izango da azkenik epaiketa eta modu berean emanaldia

emango dutenez, ahal duenari gerturatzera gonbidatzen zaituztegu.

4

Abesteagatik epaituak

Arriskutsua izan ohi da errepidean bizi-

kletan ibiltzea. Kamioi ugari ibiltzen dira,

eta abiadura nahiko azkarra baimenduta

dagoen tokietan beldurra ematen du

bizikleta hartzeak, zenbait ibilgailu ibilt-

zen diren abiadagatik. Normalean herri-

tik kanpo dauden errepideetan antzema-

ten dira arrisku horiek. Herrian ere

badaudela ez dago ukatzerik, zenbait

tokitak, ibilgailuan nahiko azkar ibiltzen

direlako.

Arazo horri irtenbidea emateko

asmotan, duela urte batzuk “lanean”

hastea erabaki zuen Azpeitiko Udalak,

eta bidegorriak egiteari ekin zion. Duela

lau urte, udal hauteskundeen aurretik

Xanjuandei auzo inguruan bost pedalka-

da emanda amaitzen zen ibilbide gorria

egiten hasi ziren. Lau urte pasa dira

ordutik, eta ibilbide gehiago ere egin

dituzte, ia gehienak, oraintsu hasi dituz-

te. Garmendipe futbol zelaiaren eta zen-

zen plazaren artean, errepide alboan

zerbait gorria ikus daiteke, ibilbide labur

horren, laurdena ere ez du hartzen bide-

gorriak.

Orain, enparan atzean ere ari

dira bidegorri bat eraikitzen. Etxe zuri

aurreko zubitik abiatu eta enparan atze-

raino iritsi da oraingoz. Inguruan geldit-

zen ziren zuhaixka edo arbusto apurrak

kendu egin dituzte bizikletan ibiltzeko

errepide estu hori egiteko. Zuhaitz bat

ere harrapatzen zuen pare parean,

baina, denon harridurarako ez dute bota.

Baten batek karteltxo bat jarri zuen,

zuhaitz hura ez botatzeko eskatzen, eta

dirudienez, kasu egin diote. Bota ordez,

beste alternatiba bat bururatu zaio nor-

baiti: Bidegorriaren erdian joango da

zuhaitza, hau da, inguratu egingo du

errepidetxoak.

Enparan atze guztia ikusten da

orain errepidetik, kendu dituzten zuhaix-

bide gorriak

Zuhaixka guztiak bota dituzte enparan Dorretxearen atzean.

5

kek estali egiten zuten lehen, baina hori

ere ez da oso komenigarria zenbaitent-

zat, eta bidegorria bikain etorri da han

inork ikusi gabe lasai egon nahi zutenak

aldentzeko.

Herriz herri ibiltzeko bide ego-

kiak lirateke bidegorriak, baina, heriaqn

hamar metroko luzera daukaten bide

gorri mixerable batzuk jarrita ez da

inolako arazorik konpontzen. Herriaren

alde batetik bestera mugitzeko, bidego-

rritik irteten eta sartzen ibili beharko

dugu zerbitzu horri esker.

Udalsarea saria

Pasa den abenduan Azpeitiko hiri zintzo

eta leialeko udalak saria jaso zuen

Araba, Bizkai eta Gipuzkoako

Jaurlaritzaren eskutik. Naturarekin

errespetagarria izateagatik eta jasanga-

rritasun eredua delakoan, beste hainbat

herrirekin batera Udalsarea saria lortu

zuen. Udalsarea sarearen helburuetako

bat herrietako jasangarritasuna hobetu

eta horrekin bertako bizilagunen bizi

kalitatea hobetzean datza.

Ez dakizkigu ze arrazoi eman

diutzten sari hori emateko. Pentsatzen

jarrita ere ez da erraza imajinatzea zein

aitzakia jarri dituzten sari edo domina

hori egungo udalari emateko. Herrian

bueltaka dabiltzan usainek bakarrik era-

kusten digute bertako aireaaren egoera

nolakoa den. Berdeguneak ere gero eta

gutxiago dira, egiten ari diren obrek txi-

kitu egiten baitituzte, eta egitea nahi

dituztenak aurrera ateratzen badira

(esklaba atzeko etxebizitzak...), ia eze-

rezean geldituko baita zelkaien metro

karratu kopurua.

Bidegorriko lanen irudi bat.

6

Kaixo Zigarro, zer moduz?

Bueno hementxe, nik zer esango dizut

ba.

Nola gogoratzen duzu zure haurtza-

roa?

Txikitan nahiko garai onak bizi izan

nituen, familia guztiarekin, baserri giro-

an. Elkar babesten genuen, elkarri ani-

moak eman; zoriontsu ginen, gure

egunerokotasunean. Gero putaseme

batek bere atzaparretan heldu eta

beharturik fabrika arrotz batera era-

man ninduen, bertan tortura gogorrak

jasan nituen. Saminez ditut oroitzen

egun haiek. Era guztietako humilia-

zioak pairatu nituen. Substantzi kimiko-

ak sartu zizkidaten zainetan, tartean

adiktibo ugari. Jipoi latzen ondoren,

tabako pakete batean aurkitu nintzen,

nire burkideekin. Baina haiek bezala

neu ere, ez nintzen lehengo hura.

Gainditu al duzu egoera?

Beitu, konfiantzazkoa dirudizu, eta egia

esango dizut: pakete barruko lehen

egun haietan noraezean ibili nintzen,

neure burua aurkitu ezinik, nortasuna

galdua, etxetik urrundua. Nik burua

altxa nahi nuen, baina nire inguruko

zigarro anonimo guztiak etsita, buruma-

kur, inutilduta ikusten nituen. Neuk

bakarrik egin nuen aurrera, lekua kent-

zen zidaten gixajo guzti hoiek atzean

utzita. Banekien paketea irekitakoan ni

hautatuko nindutela lehena. Eta

hementxe gaude zu eta ni, berriketan.

Ze, ondo ez?

... bai bai, baina ez al zara gehiegi

harrotu?

Harrotu ni? Keba!! Bizitza horrelakoa

da eta horrelaxe kontatu dizut.

Konsziente al zara askori nazka ema-

ten diozula?

Bueno niri ere jende askok ematen dit

nazka eta hementxe nago. Oso erraza

da bizitzako frustrazio guztiak zigarro

errugabe bati leporatzea. Baina gero,

guregatik gaizki esaka jarduten duen

ZIGARRO BATEKIN SOLASEAN

7

jende askok gugana jotzen du.

Adibidez, berez jaiotzez ezer ez den

izaki ezdeus batek gogor itxurak egin

ditzake gu ezpainetan hartuz, eta ez

hori bakarrik, gehiago esango dizut,

denok dakigu oso zabal-

dua dagoela larrua jo

ondoren gutako bat

piztu eta zupada sakon

bat ematea. Hotzean

pentsatzen hasita... la

ostia naizela esango

nuke.

Orain oso adoretsu

zaude baina zer egin-

go duzu metxeroa pizten dudanean?

Bah, zigarro batek ez dio beldurrik

heriotzari. Hiltzeko jaioak gara. Gauza

bakoitzak du bere funtzioa, eta atsegie-

nez itxaronen dut su goriak ene bizarrak

kizkurtuko dituen unea, heriotz goxo

bezain xume batean deuseztuko naize-

larik.

Ez nuen ezagutzen zigarro baten

fazeta poetiko hori.

Lehen ere esan dizut, la ostia naiz.

Bueno, bidera dezagun elkarrizketa

zentzuzko galderetara. Ze harreman

intimo ditu zigarro batek?

Guk, zigarrook, ez dugu harreman inti-

mo askorik edukitzen gure bizitza

xumean. Gehienez ere, behin edo bitan

dugu aukera paperean bildutako habian

maitasuna egiteko. Gutako asko eta

asko birjinak hiltzen dira. Gure txortala-

gunak bi dira nagusiki, maria edo kos-

toa. Pribilejiatu gutxi batzuek dute auke-

ra biekin batera egoteko, trio bat egite-

ko. Niri unea iristen bazait ziur nago ez

dela horren erraz itzalduko porroaren

barruko garra.

Eta lege berriaren inguruan, zer iritzi

duzu? Beldurrik bai?

Ez dut ikusten nire

espeziearen bizirau-

pena arriskuan, nahiz

eta katarro bat edo

beste harrapatzea

tokatuko zaigun.

Jendeak gaitz ugari-

ren eragile izatea

egotzi izan digu, eta

nik diot: ez al du sort-

zen gaitzik lan gehiegi egiteak, eguna

Belen Esteban-i begira pasatzeak edo

Martxelenek botatzen duen keak?

Benetan suntsitu nahi izan bagintuzke,

ez ginateke hemen egongo. Herriak

maite gaitu. Eta estatuek are eta gehia-

go.

[elkarrizketatzaileak metxeroa pizten

du]

Elkarrizketa amaitzeko, bota nahi

duzuna.

Ni konsziente naiz, hiltzera noala. Baino

ez nuke nahiko nire heriotza alferrika-

koa izatea. Dei egiten diet, zigarro

paketeetan preso dauden gixaixoei,

beren lozorrotik esnatu eta ni bezala

zigarroaren duintasunaren defentsan

zerbait egin dezaten. Niri berdin zait,

bakoitzak bere mailan eta ahal duen

neurrian egin dezala borroka, denok

eman behar dugu zerbait, gutxi batzuk

dena eman behar ez dezaten. Beraz,

egun zigarroei gaizki begiratzen dien

oro, argi ibili dadila. Fenix-en antzera,

gure errautsetatik birsortuko gara, men-

deku gosez. Kontuz hautsontziekin!

8

“Niri ere jende

askok ematen

dit nazka eta

hementxe nago”

9

Gaur egungo bizimo-

duak eta gizarte ereduak, ongi

ezagutzen dugun bizitzeko

modu bat dakar. Ekologia hitza

asko entzuten ari garen garai

hauetan, atzera begirada bat

botako dugu, 1855. urtera hain

zuzen. Ipar Amerikan kokatuko

gara, Estatu Batuetako presi-

dente den Franklin Pierce-ek

eskaintza bat egiten dio

"Suwamish" tribuko ‘Seattle’

indiar buruzagi handiari, Estatu

Batuetako ipar-mendebaldeko

lurraldeak erosteko asmoz,

gaur egun Washingtoneko esta-

tua osatzen duena. ‘Seattle’

indiar buruzagiak erantzundako

eskutitza ekarriko dugu gogora, jada ekologiaren historian sartu den eskutit-

za. Izan ere, gaur egun magina bat badago ekologistak direla esan eta ondo-

ren errausgailu bat edo AHT-a jartzearen aldeko hitzak botatzen dituenak.

"Washingtoneko buruzagi handiak gure lurra erosteko desiran zegoela

bidali zigun mezua. Buruzagiak adiskidetasun eta zoriontasunezko hitzak ere igo-

rri zizkigun. Asko estimatzen dugu adeitasun hau, zeren badakigu ezer gutxirako

behar duela gure elkarren arteko laguntasuna.

Guk kontutan hartu dugu haren eskaintza; horrela egiten ez badugu, jakin

baitakigu gizon zuria gure lurren ebastera etor dakigukeela bere pistolekin armatu-

rik. Washingtoneko buruzagi handiak gure hitza fidagarritzat har dezake, urtaroen

itzultzearen esperoan egoten diren ziurtasun berarekin, ene eleak izarren pareko

baitira, ezin geldi daitezke.

Nolatan baina saiatu zerua, lurreko beroa erosten edo saltzen? Gogoeta

hau ez zaigu ulerkorra gertatzen. Inork ezin badu haizearen hoztasuna edota ura-

ren distiraren jabe izan, nola eros diezagukezu hori?

Lur honetako zati oro sakratuak dira ene jendearentzat. Pinuetako adar distiratsu

guziak, hondartzetako hondar bakoitza, egun ilunetan sartzen den edozein laino,

intsektuen argitasun eta burrunbada bakoitza ene jendeen oroimen eta bizikeran

errotuak daude.

SEATTLE BURUZAGI AZALGORRIA

10

Honegatik Washingtoneko buruzagi handiak gure lurrak erosi nahi dituela

jakinaraztean, asko ari da guri eskatzen. Buruzagi zuri handiak dio lurralde bat utzi-

ko digula bertan gustura bizi ahal izateko. Bera izango da gure aita eta gu bere

seme-alabak. Horregatik zuen eskaria kontuan hartuko dugu, baina ezta hain erra-

za izanen. Lurralde hau sakratua da guretzat. Ibai eta erreketan beheraka datorre-

na ez baita ura soilik, gure arbasoen odola ere bai.

Saltzekotan, gogoan izan behar duzue, berau sakratua dela eta seme-ala-

bei irakatsi, ur hauen distira bakoitzak gure herriaren oroitzapen eta gertaera bati

buruz hitz egiten dutela. Ibaien berbaroa gure arbasoen ahotsa da. Ibaiak gure

anaiak dira, gure egarria asetzen dutenak. Ibaietako urek gure kanoak eramaten

dituzte eta gure seme-alabak elikatu. Gure lurrak saltzen baditugu, hau gogoratu

eta irakatsi behar diozue zuen seme-alabei, ibaiak gure anaiak direla eta horrela

ibaiei anai bati bezala begirune osoa eman behar zaiola.

Badakigu gizon zuriak gure arrazoiak ulertzen ez dituela. Harentzat gure

lurraren edozein zati beste edozer bezalakoa da, gauez etortzen den arrotza eta

lurretik behar duena lapurtzen duena. Lur hori ez da bere arreba, bere arerio bai-

zik, eta konkistatu duenean alde egiten du handik. Aitaren hilobia uzten du atzean,

ez dio ardurarik.

Lurra desitxuratzen du bere semearentzat, ez zaio axolarik. Aitaren hilobia

bezala, horrela du ahanzten semearen sorlekua. Haren ase ezintasunak irentsi egi-

ten du lurra, eta ez du desertu bat baizik utziko.

Nik ez ditut ulertzen, gure ohiturak desberdinak dira. Agian larrugorri basa-

ti bat naizelako izango da eta ezin dut ulertu. Ez dago bake-tokirik gizon zuriaren

hirietan. Ez dago udaberrian hostoen loratzea entzuteko lekurik, ez non intsektuen

burrunbadarik. Hala ere, basati bat naizelako ez naiz beharbada ulertzera heltzen,

zaratak belarriei iseka egiten diela dirudi. Eta nolako bizimodua, gizakiak ezin badi-

tu hegazti baten bakardadez jositako negarra edo laku baten inguruko igelen argu-

dioak gauez entzun?

Indiarrak aurpegiaren gainera jaurtikiriko haizearen zaratots atsegina du

nahiago, eguerdiko euriak edo pinu esentziak garbitutako haizea usaintzea. Haizea

oso preziatua da larrugorriarentzat, animaliek, zuhaitzek eta gizakiak aire berdina

konpartitzen baitute. Gizon zuriak, antza, ez du haizearen hatsa sentitzen, duela

egun anitz hildako gorpua bezala, hozturik dago usain egin ahal izateko.

Gure lurren saltzea onartzea erabakiko banu, gizon zuriak gogoan eduki

behar du zein baliotsua den airea. Gure arbasoei lehen eta azken arnasak eman

zizkion airea. Gure lurrak saltzen baditugu, berauek modu sakratu eta erabateko-

an mantendu beharko dira, gizon zuriak ere dastatu dezan larreetako loreek azu-

kretutako airea. Gizon zuriak herri honetako animaliak bere anai-arrebak bezala

erabili behar ditu.

Ni basatia naiz eta ez dut beste modurik ulertzen. Gizon zuriak, tren bate-

tik akabatutako, milaka bufalo ikusi ditut zelai batean usteltzen. Ni basatia naiz, eta

ez dut ulertzen nola kez jositako burdinazko zaldia garrantzitsuago izan daitekeen

bufaloa baino, guk bizirik irauteko bakarrik hiltzen genuena. Zer da gizakia anima-

liarik gabe? Piztia guztiek alde egingo balute, gizakia bakardade izpiritual baten

larritasunez hilen litzateke, izan ere animaliei gertatzen zaiena laster batean gerta-

tuko zaie gizakiei. Guztiak elkarrekiko loturan bizi dira.

Zuek zuen seme-alabei irakatsi behar diozue lurra errespetatzen. Irakatsi,

guk egiten dugun bezala lurra gure ama dela eta lurrari gertatzen zaion edozer,

seme-alabei ere gertatuko zaiela. Gizakiak txistua botatzen badu lurrera, bere

buruari ari da botatzen.

Hau da dakiguna, lurra ez da gizakiarena, gizakia da lurrean dabilena.

Hau da dakiguna: Gauza guztiak hertsiki lotuak daude, familia bat bere odolarekin

bezala.

Lurra zoragarria da eta berau arbuiatzea, sortzailea arbuiatzea da. Zuriak

ere pasako zarete, agian beste tribuak baina azkarrago, baina tentuz, kutsatu eza-

zue zeuen ohea eta gau batean zeuen zaborretan itoko zarete.

Gure lurretatik aldenduak garenean, berebiziko distira izango duzue, jain-

koaren indarraz. Arrazoi batengatik lurralde honetara ekarri eta lur hauenganako

agintean eta larrugorrien gainetik jarri zaituztenak.

Destino hau arrotza zaigu guri, bufaloak sakailatuak izan daitezenean,

basazaldiak otzan eta mantso gizon askoren esentziaz beteta eta mendi-kaskoen

bista gorrixka hitz egiteko hariez oztopatua.

Non egonen da baso mardula? Joana da.

Non egonen da arranoa? Joana da.

Bizitza bukatu da, orain bizirautea hasi da.”

11

Kukutza III Bilboko Errekalde auzoko gaztetxea da. Eta, Bilbokoa izanik, horrela-

koak dira bere espazio eta antolakuntza maila ere: erraldoiak. “Bilbainada” bat

den gaztetxea baita Kukutza. Eraikina, hutsik zegoen lau pisuko fabrika handi bat

zen auzoko gazteek 1998an okupatu zuten arte. Gaur egun, dozenaka proiektu

eta ikastaro ditu bere baitan:

Barazki jantoki herrikoia: azken aldian itxita egon den arren, berriro ere barazki

jantoki herrikoia martxan jarri dute Kukutzako kideek. Ostiralero, bazkari nahiz

afariak eskaintzen dituzte, bost eta bi eurotan urrenez urren. Menuak, ostegun

arratsaldetan eskegitzen dituzte www.kukutza.blogspot.com -en.

Kukutzako Eskalada Taldea (KET): Hirugarren solairuan, eskalatzeko boulder

handi bat dute. Berau, KET-ek asanblada bidez gestionatzen du eta edonorent-

zat ateak zabalik ditu. Gainera, irteerak, eskalada txapelketak edota hitzaldiak

antolatzen dituzte.

Koblakari: 2001ean sortu zen artista eta malabaristen elkarte hau eta Kukutzako

bigarren solairuan elkartzen dira. Koblakarik Euskal Herri guztian zehar eman

ditu emanaldiak eta haur nahiz helduentzako ikastaroak antolatzen ditu.

Hartu nahi duzuna: arropa, ohinetako, maindire, liburu nahiz bestelako objetuak

trukatzeko gunea da eta auzokideen ekarpenari esker funtzionatzen du. Arropa

nahiz objetuak soberan edo botatzeko dituenak bertara ematen ditu eta beharre-

an denak, berriz, erabilpenerako hartu.

Hauetaz gain, liburutegi soziala, etxebizitza kooperatiba, entsegu eta antzerki

lokalak, autogestio ikastaroak edota taberna ere aurki daitezke Kukutzan. Onena,

bertaratu eta ezagutzea!

12

KUKUTZA III

Marinaleda, utopiak borrokatuz

Javier Arenas Andaluziako PPren

burua mitin politikoa eskeintzera joan

zen 1995eko udal hauteskundeetan

kazetari eta alderdikideek lagunduta,

Franko hil zenetik “etsaiaren lurraldea”

bihurtu zen 2.600 biztanleko herri arta-

ra. Sartzean, espero ez zuten ikuspe-

gia aurkitu zuten, wernsnern pelikula

bat balitz bezala, kaleak huts-hutsik

baitzeuden. Bat-batean, deiadar bati

erantzunez, kale kantoi batetik ehunda-

ka herritar agertu ziren, “fascistas!”,

“cabrones!” edota “hijos de puta!” oihu-

katuz. PPko kideek, laster batean ihes

egin beste aukerarik ez zuten izan.

PPkoentzat, “etsaiaren lurraldea” iza-

ten jarraitzen zuen Marinaledak, eta

gaur egun ere hala izaten jarraitzen du.

Espainiako ezkerra enpresarien esane-

tara dabilen txotxongiloa bihurtu dene-

an, utopian sinesten jarraitzeko arra-

zoiak ematen ditu Marinaledak.

Diktadura ondorengo hauteskunde guz-

tiak Colectivo Unitario de Trabajadores-

Bloque Andaluz de Izquierdas (CUT-

BAI) alderdiak irabazi ditu, gehiengo

osoz gainera. Azken udal hauteskunde-

etan, esaterako, udaleko 11 zinegotzie-

tatik 9 lortu zituzten. Hala ere, herritarren

benetako parte hartzea sustatu asmoz,

ez diote hauteskundeei garrantzi gehie-

girik ematen, erabaki garrantzitsu guz-

tiak Asanblada Orokorrean hartzen baiti-

ra Marinaledan. Asanblada Orokorretan,

bataz beste, 400-600 pertsonak parte

hartu ohi dute eta urtean 25-30 aldiz

burutzen da, nahiz eta mobilizazio

garaietan egunero biltzen den.

Asanbladan alkate eta zinegotzien kar-

guak baliogabetu daitezke. Era berean,

Marinaledan kargu instituzionalek ez

dute dirurik kobratzen, ardurak dituen

edozein pertsonak “borrokan lehena eta

irabaziak jasotzen azkena” izan behar

duela uste baitute.

Horrez gain, herri-senatua deiturikoa

dute. Auzoka, kaleka... ordezkariak

dituzte eta hilabetero asanblada egiten

dute hausnartzeko,nahiz eta kasu hone-

13

Andaluziako herri txiki bat izanagatik, urteetan zeresana

eman duen herria da Marinaleda. Kapitalismoari pitzadurak

sortu eta asanbladak oinarritzat hartuta alternatibak garat-

zea posible dela erakutsi dute.

tan ez duten erabaki ahalmenik.

Asanbladan erabakitakoa praktikara

eramateko berriz, ekintza taldea dute.

Bertan, herriko eragile guztiak biltzen

dira.

Gezurra dirudi, egia esan, goitik behera

usteldutako espainiar demokraziaren

barnean horrelako herriak egotea.

Marinaleda zer den ulertzeko, hamarka-

da batzuk atzera egin beharra dago,

1979 urtera hain zuzen ere. Franco hil

eta gutxira, errejimena maskara aldatu

nahian zebilen, eta Konstituzioa onartu

ondoren udal hauteskundeak deitu

zituen. SOC sindikatua andaluzistak

(Sindicato Obrero del Campo), koiuntu-

ra politiko berria ikusirik, CUT-BAI alder-

dia sortu zuen, Marinaledan emaitza

paregabeak lortuz.

Hala eta guztiz, klaserik gabeko gizar-

tea helburu zuten militanteek Udala lortu

arren, asko zuten egiteko. 1979an

Marinaledako langabezia tasa %70ekoa

zen, eta etxebizitza bat lortzea, berriz, ia

ezinezkoa. Ia Andaluzia guztia bezala,

Marinaledako ekonomia nekazaritzan

oinarritzen zen. Lur-jabe handiak izan

ziren, mendeetan zehar, Andaluziako

lurren jaun eta jabe eta andaluziar

gehienek, pobreziatik alde egiteko,

migrazioa beste irtenbiderik ez zuten.

“Lurra, lantzen duenarentzat!”

Beraz, lurra, lana eta etxebizitza ziren

Marinaledan konpondu beharreko arazo

nagusiak. Lehen biak, gainera, elkar

lotuta zeuden, lurren jabetza baitzen,

marinaledatarren ustez, lana lortu nahiz

sortzeko irtenbidea. “Lurra, lantzen due-

narentzat!”, zen orduko aldarrikapen

nagusia.

Lurrak lortzeko, lurren okupazioari ekin

zioten 80ko hamarkadaren hasieran.

Behin eta berriz, Infanterriko Dukearen

lurrak okupatzen zituzten, honek

Marinaledan ehundaka hektarea eduki

arren ez baitzien erabilpenik ematen.

Okupazio bakoitza, Guardia Zibilaren

karga eta desalojoarekin amaitzen zen,

marinaledatarrek handik gutxira beste

Eskubian, herritarrak lurrak okupatzen. Goian, asanbladako irudi bat eta urrengo orrian, herrita-

rrek eraikitako etxebizitzak.

14

15

okupazio bati hasiera ematen bazieten

ere. Borroka ugari idatzi zituzten

Marinaledako herritarrek hamarkada

honetako kroniketan, jasotako kolpe,

izandako epaiketa nahiz burututako oku-

pazio eta eserialdiak bezainbeste. 88an,

esaterako, hiru hilabete iraun zituen oku-

pazio bat burutu zuten.

Hala ere, urteetako okupazioek ez zio-

ten nekazarien lur-beharrei konponbide

errealik ematen, eta borroka luzea des-

gastatzen zihoan. Bestalde, ordea,

Gobernuaren pazientzia amaitzen ari

zen, eta bi irtenbide besterik ez zituen:

errepresio mekanismoak gogortzea

edota mirinaledatarren eskakizunak

betetzea.

91, urtean, Gobernuari presioa estutu

asmoz, iraganean egin izan zuten beza-

la, Sevillara joan ziren marinaledatarrak.

Bertan, Andaluziako Gobernuaren ofizi-

nak okupatu, eta ondoko errepideak

moztu zituzten. Poliziak, inoiz baino egur

gehiago banatu zuen.

Hura, ordea, garaipen ekintza bezala

ikusten dute orain. 92an Exposizio

Unibertsala antolatzekoa zen Sevilla,

eta hiriaren ahalik eta irudi zibiko eta

baketsuena saldu nahi zuten agintariek.

Marinaledako biztanleek amore emango

ez zutela ikusirik, Gobernuak 1.200 hek-

tarea desjabetu eta Marinaledako

Udalari eman zizkion.

Lurrak lortuta, langabezia nahiz emigra-

zioarekin amaitzea lortu zen. Gainera,

lanaren irabaziak langile eta herritar guz-

tien artean banatzea lortu zen.

Ondorengo urteetan, olioen, piperren,

azeitunen, alkatxofen… industriak garatu

zituzten. Gaur egun, langabezia des-

agertzea ezezik, kanpoko langileak era-

kartzea ere lortu dute.

Etxebizitza, hilero 15 euro

Etxebizitza arazoari aurre egiteko, berriz,

hiri-eremuaren inguruko lurrak desjabetu

zituzten. Etxebizitza beharra zutenei,

arkitektuak eta materiala eskaini zizkien

Udalak. Etxea eraiki nahi zutenek asan-

blada bidez hartzen zituzten erabakiak,

eta nahi izanez gero, arkitektuarekin

kontsultatuz aldaketak egin norbere

etxeari. Etxea norberak eraikiz gero

30.000 euro ordaindu behar zituen fami-

lia bakoitzak, hilean 15 euro eta interesik

gabe. Igeltsero edo elektrizisten laguntza

behar izanez gero, berriz, egunean 45

euro ordaindu behar zitzaien. 3 logela-

dun eta 100 m. karratutako patiodun

duplexak eraikitzen, batez beste urtebe-

te iraun zuten. Behin eraikita, familiak

edo jabeak etxea eraikitzen pasa dituz-

ten lan orduak etxebizitzaren azken pre-

ziotik deskontatu zizkioten. Metodo

honen bidez, 20 urtean 300 etxebizitza

eriki dira 2.600 biztanleko herri batean.

Krisi garaiotan, gainontzeko gobernuak

neurri neoliberalak hartzen ari direnean,

alternatibak posible ezezik gauzagarriak

eta gauzatu beharrekoak direla erakutsi

du Marinaledak.

16

Jendez beteriko txalupa

Malko gazien artean nabigatzen

Itsaso zabal amaigabean

Aurrera doa motel-motel

Isiltasuna hautsiz asperen bat aditzen da

emakume baten ahotsean

Noiz iritsiko agindu zioten paradisura?

Noiz amaituko frustrazioa eta sufrimentua?

Ostiko bat sumatuz sabelean

badirudi berdina diotela

bi arimak gorputz berean

Gutxi izango dira helduko direnak

Gutxiago paradisuan onartuak

Ilegalak, paperik gabeak, identitate gabeak

Ezer ez dira, paradisuaren arazo dira

Guztiok papelak gara, zenbakiak gara

Hauek gabe akabo eskubideak

Pentsatzen dut gero naiz? Ez…

Paperak ditut gero naiz

Eta orduan ohartuko da

Paradisurik ez dagoela

Eta salduko du gorputza gau ilunean

Aurrera atera nahiean jaiotako semea

Mespretxuz diote begiratuko

,gaizkiletzat dute hartuko

duintasuna bortxatuko.

17

Asko izango dira sinetsiko dutenak

Etorkiñek sustatzen dutela

Bertakoen langabezia

Ekonomi krisiaren eskutik

baitator baloreen krisia

Altxa burua, begira ingurura

Zure langabezia sortu duen horrek

Sortu baitu munduko pobrezia

Altxa eta ez onartu antzezlan honetako injustizia

Moztu txotxongilo egiten zaituen haria

Borrokatu eta suntsitu sistemaren ustelkeria

Aldaketa guztien ama baita desobedientzia

18

Gerraren lehen uhinak helduak ziren

jada Euskal Herrira 1871ko urte har-

tan. Tentsioa nabaria zen alde dene-

tan, liberalak adi zebiltzan eta karlistak oldar-

kor agertzen ziren. Lehenago edo geroago,

biolentzia lehertzen amaituko zen.

Agintari karlistek, ordea, ez zuten herriak

adina gerrarako grina. Urte horretako abuz-

tuan bildu, eta errekurtso gabezia nabarmena

zutela hauteman zuten: gerlariak soberan

ziren, baina dirua eta armak... Gauza zen,

oraingoz, karlistek ez zeukatela gerrara joate-

rik. Edo hau zen, behintzat, Karlos karlisten

erregegaiak uste zuena.

Herria ez zen iritsi berekoa. Euskal Herrian,

gehienbat, lehen gerlari taldeak antolatzen

hasiak ziren, eta lehen karlista irregularrak

segituan hasi ziren gerrako lehen tiroak ema-

ten. 1872an, Karlosi bere jarrera aldatzerik

besterik ez zitzaion geratu, herriak ordurako

emana baitzuen bere pausua. Apirilean

Amadedo de Saboya italiarra igo zuten

Espainiako tronura. Aski zen karlistentzat. Aste

bete beranduago, Karlosek altxamendu karlis-

ta agindu zuen. Eta lehen ofentsiba beldurga-

rria izan zen: hogeita hamar bat mutikok,

Rada komandantearen agindupean, muga

gurutzatu zuten Bera parean. Sekulakoa.

Eta bitartean, non dabil gure Manuel?

Iparraldean egon da salbu, baina itzultzear da,

jada ez apaiz bezala ordea, baizik eta gerlari

karlista sutsuenetariko baten moduan.

Altxamendu karlista publiko egin zen egun

berean, Zarauzko alkate liberalak sorpresazko

bisita jasoko du. Izan ere, ezustean, duela hila-

bete batzuk ihes egiten lagundu zion apaiz

karlista ero hura bere etxean agertuko da.

Santa Kruzek, eskerrak emateaz gain, “erre-

kurtsoak” ere nahi ditu, bizirauteko.

- Aizak, Manuel, baina orain gerra

piztu dela eta, hi eta ni alderdi desberdinetan

gaudelarik…

- Lasai egon hadi gizona. Ez diat inon-

go intentziorik gerra honetan parte hartzeko.

Erbestea behin bizi izan diat, eta ez gehiago!

Zarauzko alkateak, lasaituta hau entzutean,

eta inozentzia guztiz, berriro eskaini zion

laguntza Manueli. Eta honek, alproja, behar

zuen guztia hartu zuen, noski, eta hurrengo

egunean bere lagun zaharrari agur esan eta

mendira bota zen. Buruan, ideia bakarra zuen

ordurako: gerra!

Manuel, ordea, agintari karlisten antzera,

jakitun zen bere alderdiak limitazio asko zitue-

la gerra hura aurrera eramateko. Bere lehen

asteak mendian eman zituen, Euskal Herria

puntaz-punta gurutzatuz, herritarrekin hitz

eginez eta gerrarako estrategia egokia zehaztu

nahian aritu zen. Bide batez, lurralde desber-

dinetako mutiko honenen artean “hautaketa

prozesua” martxan jarri zuen.

Bitartean, karlisten gerra eroak bere baitan

ziharduen. 1.400 gizon biltzea lortu zituzten,

baina 400 bat fusil besterik ez. Hala ere, Karlos

erregegaia bera ustezko armadatxo honekin

bildu eta, birritan pentsatu gabe, Iruñea hart-

zea erabaki zuten. Ez dago Napoleon izan

beharrik jokaldi hau erokeria hutsa dela ikus-

teko, baina beno. Gauza da liberalak ez zirela

geldirik egon. 3.000 gizon bidali zituzten kar-

listen aurka, hauek bai, ongi armatuak. Eta ia

nahi gabe, bi armadek Orokietan egin zuten

talka, non logika gailendu zen eta karlistek

sekulako porrota jasan zuten.

Karlistek armadaren erdia edo galdu zuten

batailan, eta bizirik atera zirenak

SANTA KRUZ APAIZEN PASAIZUEKBigarren atala

19

Iparralderantz erretiratu ziren. Maiatzaren

amaiera zen, eta beraz, lehen kanpaina hark

hilabete eskas besterik ez zuen iraun… Baina

karlista denak ez zeuden hain azkar amore

ematekotan. Santa Kruz bera ere, ofizialki

armada karlistako kapilau zelako, Bidasoa

gurutzatu beharrean ikusi zen. Baina, men-

dian barrena ibili zen egunetan, etxeko lanak

eginda utzi zituen.

Oiartzun aldean, zehazki, mendira jausteko

prest zeukan mutiko talde bat. Eta lehen auke-

ra ikusi bezain pronto, Santa Kruzek gizonak

mobilizatu zituen. Armak hartu ostean,

Azkoitian bildu zituen: Erretaitxiki, Altza,

Kabisla, Karkazuri, Bekoitxea, Luxia… dozena

bat lagun, guztira. Eta hauen buruzagi,

Manuel mardula.

Esan bezala, lehen ekintza prest zuen jada

Manuelek. Armak ezinbestekoak ziren gerra-

rako, eta hau izango zen lehen helburua:

Orokietan armada karlistari kendutako 50 fusil

eta hainbat munizio kaxa zaramatzan konboia,

Donostiarantz zihoana. Gure apaiz atseginak

ezagutzen omen zuen konboi hau gidatzen

zuen gizona… eta hitz goxo batzuen ostean,

badirudi Santa Kruzek guztiz konbentzitu

zuela konboiaren nondik norako guztiak ema-

teko.

Horrela, Manuelek bere gizonak mugitu eta

segada prestatu zuen, dirudienez Elorrio ingu-

ruan. Konboia agertu zen bidean, mikelete

ugarik ongi zainduta. Eta Santa Kruzen gizo-

nen parera heldu zirenean… Danba!

Mikeleteak izutu egin ziren, eta bide bazterre-

an eta handik gertu zegoen errota batean

antolatu zuten defentsa. Bitartean, Santa Kruz

eta bere mutilak gurdietako fusil eta muni-

zioak hartu eta ziztu bizian egin zuten ospa

mendian barrena.

Liberalak, ordea, prest zeuden jazarpenera-

ko, eta laster Santa Kruzen gizonak Kanpazar

gainean inguratu zituzten. Ez zen irtenbiderik,

eta Manuel bera preso erori zen. Soldaduek,

nortzuk atxilotua ez zuten ezagutzen, fusilat-

zeko prestatu ziren. Ezin esan Santa Kruzen

gerra ondoegi hasi zenik…

20

Orokietako borroka.

Emakumeok lan merkatuan sartzeko eskubidea urte luzeetako borroka

baten ondorioa da. Emakumeok pentsio propioa izateko eskubidea eskuratzea ere

ez da erraza izan. Baina gaur egun oraindik ere, emakumeon lan baldintzak oro

har prekarioak dira, baita pentsioak ere.

Orain pentsioen erreforma egin nahi dute. Honek, adin ezberdinetako emakumeon

bizi-baldintzen okertzea ekarriko duelarik. Erreformak ondorioak utziko dizkigu:

-Erretiro pentsioa eskuratu ahal izateko aldagaiak: kotizatu beharreko urteak

gehiago izango dira eta jubilatzeko adina ere igo egingo da.

-Emakumeon gehiengoa pobreziaren mugaren azpitik kokatzen da. Bataz-besteko

pentsioa 600€koa delarik.Erreformarekin pentsio hauek txikiagoak izango dira.

-Alargun pentsioa gaur egun 600€koa da. Orain, nahiz eta aldaketak garbi ez

egon, hau jaitsi edo desagertu egingo da.

-Gaur egun erretiro pentsioa eta alargun pentsioa uztargarriak diren arren, errefor-

marekin uztargarritasun hori galdu egingo da.

-Gaur egun, emakumeon gehiengoak kontratu prekarioak eta denbora partzialeko-

ak ditu. Honek, etorkizun batean pentsiorik ez jasotzeko edo gizonezkoena baino

baxuagoa izateko arriskua dakar.

-Emakume askok, batez ere migratzaileek, kontabilizatzen ez den lana egiten dute

eta ondorioz, ez dute pentsiorik jasotzeko eskubiderik.

-…

EMAKUMEOK BETI EGON GARA KRISIAN, BAINA ERREFORMA HONEN

ONDORIOZ EMAKUMEOK GURE BIZI BALDINTZAK ASKOZ OKERRAGOAK

IZATEKO ARRISKUAREN AURREAN GAUDE. KALERA ATERATZEKO ETA

GURE ESKUBIDEEN ALDE BORROKATZEKO MOMENTUA DA.

EREDU EKONOMIKO ETA SOZIAL BERRI BATEN BEHARRA ALDARRIKATU

BEHAR DUGU!

Urtarrilaren 27an gazteok langileon eskubideen defentsan zita garrantzit-

sua izan genuen hego Euskal Herrian. Egun gure herriaren zatiketa bermatzen

duten instituzio publikoak kapitalaren diktaduraren mesedetara dauden txotxongi-

loak baino ez dira. Eta hain juxtu, kapitalak berak sortu duen krisi ekonomikoa lan-

gileon bizkarrera ari dira egozten. Argi izan behar dugu kapitalaren betiko asmoa

sistema publikoa desegitea dela, pribatizazio prozesu etengabe bat bultzatuz bi

helbururekin: eremu publikoak eskaintzen dituen zerbitzuak eremu pribatuak bere-

ganatzea negozio bilakatuz (aberastasuna gutxi batzuen esku geratuz) eta herrita-

rrei babesa kentzea merkatuarekin menpekotasuna handituz. Orain pentsioen pri-

batizazioa dute helburu eta atzetik etorriko dira osasungintzaren eta hezkuntzaren

pribatizazioa.

EMAKUMEOK KALTETUENAK ETA AHAZTUENAK!

marasma saretzen

21

Eskerrak zuei, Azpeitiko herritar eta eragile desberdinei, zuek lortu duzue

eta lortzen duzue Azpeitiko preso eta iheslari politikoek bizi duten urruntasuna

elkartasunaren bidez apurtzea. Azken asteetan egin diren adierazpen eta mobili-

zazioetan parte hartuz, dagozkien eskubideak ozen aldarrikatu dituzue, herri beza-

la aski dela esan diegu bizi duten muturreko egoera horri.

Bestalde, agintari espainiar eta PNV bezalako alderdiek beste aldera

begiratzeaz gain oztopo eta erasoz josi dute bake bidean ematea beharrezko diren

urratsak. Prozesu demokratikoak aurrera egin dezan guztion ekarpena beharrez-

koa da, baina eskubideen onarpen eta bermetik abiatuta. Herriak elkartuta lortuko

dugu mendekuan, inposaketan eta errepresioan oinarrituta diharduten agenteen

ekinbidearekin amaitzea.

Jarraitu dezagun urratsak egiten, bake bidea marraztua dago, margotu

dezagun eskubideen koloreekin.

Euskal preso eta iheslariak Euskal Herrian eskubide guztiekin!

Urruntasuna hautsiz, etenik gabeko elkartasuna

Bide horretan dator, esan bezala,pentsioen erreforma eta gazteok ez

gaude hau onartzeko prest! Erreforma honek gazteok bizi dugun egoera prekarioan

(lan kontratu ebentualak, soldata eskasak, egonkortasun eza…) sakontzea beste-

rik ez dakar:

* Gazteok sinatzen ditugun kontratuen %95 baino gehiago dira ebentualak beraz

30 urte kotizatu behar badira pentsio eskubidea bere osotasunean jasotzeko, 35

urterekin lan merkatuan sartu eta inoiz kaleratu gabe lan egiten duenak jasoko du.

EZ dago hori ziurtatua duen gazterik. Kontuan izan behar da gainera gazteok ditu-

gun kontratu askok ez dutela kotizatzen.

* Jubilazio adina atzeratzeak, zuzenean gazteoi lan aukera berriak ukatzea

dakar.

* Sistema publikoa ez dela bideragarria esanez justifikatzen dute putreek erre-

forma hau. GEZURRA DA! Oreka mantentzen da eta sistema publikoak oraindik

super abita dauka (kotizatzen dena pentsiotan ordaintzen dena baino gehiago da,

baita iaz ere, espainiar estatuan 4 milioi langabetu egon arren). Gainera bideraga-

rria ez balitz ere ezin dugu eztabaida finantza ikuspegi hutsean kokatu. Eztabaida

pentsio duin bat edukitzeko eskubidea nola bermatzen den da eta hau egiten den

hautu politikoaren araberakoa da. Argi dago espainiar eta frantziar estatuetako txot-

xongiloek egin duten hautua zein den: langileriari bizkarra eman eta kapitalari oine-

tan musu eman.

22

ARROSA SAREA

Aurreko alean aipatu genuen honakoa, “Kontrako eztarrixe” irrati libreko

lagunek aipatu ziguten “arrosa sarea”. Irrati libreen topagune moduko bat dugu

honakoa, irrati libreen artean irratsaioak konpartitzea ahalbidetzen duena. Horrez

gain, entzule orok ere badu bertan saltzeatzeko aukera, bere web-orriaren bidez.

Euskal Herriko irrati libreei buruzko informazioa topa dezakegu, bertan kokagunea,

azken berriak, irratsaio desberdinak, parrilla etab. Honez gain magina irratsaio ere

entzutea posible da bertan, musika re buruzko saioak, kontzertuak zuzenean, bert-

so saioak etab luze bat. Beraz badakizue, utzi “Euskadi gaztea” entzuteari behin-

goz, besterik ere badago eta !!

www.arrosasarea.org/

WIKILEAKS

Denon ahotan ibili den hitza honakoa. Filtrazioak, hariak, zigorrak, ...

Saltsa handia izan da wikileaks asoziazioaren gainean. Batzuk nahiko eszeptiko

hartu dituzte beraiek igarritako guztia, baina ezin ahaztu mundu mailan izan duen

oihartzuna eta ondoren jasan duen eta jasaten ari den errepresioa. Wikileaks kontu

honetaz askorik ez dakigunontzat hona bideotxo bat Madrilgo “latabacalera”- tik.

Bertan bi aktibista informatikari ikus ditzakegu wikileaks-taz jardunean, beraren

nondik norakoa azaldu eta Espainiako estatu mailan agertu diren filtrazio kasu bat-

zuk aztertuz. Euskal Herrian ere topatu dugu web-orri bat wikileaks atariko albiste-

ak argitaratzen dituztena eta nolabait babesa ematen diharduena. Informatu eta

borrokatu !!

http://blogs.latabacalera.net/tabacanal/2010/12/07/yo-soy-wikileaks/

http://wikileaks.euskalherrian.info/

KINOTECA

Dokumental zale orok ezagutu beharrekoa da honakoan aipatzen dizue-

gungunea, pelikula ugariz gain, mota guztietako dokumental sozio-politikoak bai-

taude dohain jeisteko. Modu autogestionatu eta independientean gune benetan

interesgaria jarri dute martxan, material konprometidu eta kalitatezkoa, ezin baitu-

gu zinetan grabatutako edota estreinatu gabeko ezer aurkitu.

http://p2p.kinoki.org/

23

24

Tom Tykwer zuzendari alema-

niarraren pelikula xelebre hau

1998an atera zen argitara, Run

Lola Run izenburupean, Moritz

Bleibtreu eta Franka Potente

aktore printzipal bezala zituela.

Esan beharra dago ere, pelikula

honen izenburua begiratu bes-

terik ez dagoela beraren nondik

norakoaren berri izateko. Izan

ere, ia film osoan agertuko zai-

guna, Lola bera, protagonista,

korrika batean da.

Pelikula antolatua dagoen bezala, egoera berdin batetik abiatuz, eta era-

baki ezberdinak hartzearen edota segundutako atzerapen/aurrerapenen arabera

guztiz ezberdinak izango diren hiru bukaeratan amaituz, erderaz “ efecto maripo-

sa” deritzogunaren adibide dela esan daiteke.

Lola Rennt-ek Manni maite du, mafioso batentzat lan egiten duen mutila.

Egun batean hots egiten dio Mannik Lolari esanez bere nagusiari hogei minutura

100.000 marko eman behar dizkiola, baina kasualidadez metroan galdu dituela,

eskale batek lapurtu dizkiola. Honela, dirua entregatu ezean, bere bizitza arriskuan

ikusten duenez, denda bat atrakatzea pentsatzen ari da. Lolak, atrakoa ekiditu

nahiean, berak lortuko dizkiola 100.000 markoak esaten dio, nahiz eta jakin horre-

tarako 20 minutu soilik dituela. Honela hasten du Lolak bere presazko korrikaldia.

Bere bidean Lolak oztopo ugari aurkitzen ditu, eta hauen aurrean hartzen dituen

erabaki ezberdinen arabera ikusten dugu nola doan aldatzen ondorengo dena,

honela hiru istorio ezberdin sortuz, bakoitza bere amaierarekin.

Aipatzekoa da ere, pelikulan zehar errealak diren eszenez gain anima-

ziozkoak era sartzen direla, eta argazkiak ateratzearen efektuarekin ere jolasten

dute (hau ulertzeko ikusi pelikula). Hau guztiari lagunduz, eta presazko giro estre-

sagarria sortuz, musika anbiental frenetikoak janzten du filma.

run lola run - tom tykwer

25

Alabaman kokaturik dagoen eleberri honetan Scout

neska txikiak bere bizipenak kontatzen dizkigu . Atticus, aitak ez zuen inoiz bereiz-

ketarik egin semea eta alaba hezterako orduan baina honek zenbait arazo ekarri-

ko dizkio bizi diren gizartean emakumeek galtzak janztea bera ere gaizki ikusita

baitago. Neska sutsua da eta eskolan istiluak izaten ditu baina Jen ,anaia, eredut-

zat du Scoutek eta honek asko laguntzen dio.

Anai-arrebei betidanik erakartzen die

auzoko etxe batek. Bertan gizon bat bizi

omen da behin etxean sartu eta gehiago

atera ez dena. Hau ikertzea da beraien egite-

ko nagusia eskolarik ez dutenean eta sarritan

joaten dira hara bertan hainbat opari aurkituz.

Irudimenez jositako jolasek garbi erakusten

dute bi umeen inozentzia, geroago errealita-

tearekin talka egin beharko duten arren.

Atticus abokatua da eta neska txuri

bat bortxatzea egozten dioten nekazari beltz

bat babestea onartzen du. Honek herrian oso

fama txarra ematen dio eta bere familiaren

kontrako jarrera hartzen dute herritarrek.

Atticusek ordea berearekin jarraitzen du nahiz

eta jakin, proba guztiak errugabea dela froga-

tu arren, inoiz ez dutela epaiketa irabaziko.

Idazleak ondo baino hobeto daki bi istorioak bat egiten eta irakurlearen

jakin-mina mantentzen azkenengo orriraino. Arrazakeria, indarkeria, bortxaketak

eta gai gogorrak ikutzen baditu ere, ume baten ikuspuntutik kontatuta dago eta

honek egiten du berezi, eleberri paregabea da.

To kill a mockingbird - Harper Lee

26

27

NEGUKO LANAK ETA TRUKOAK

Kaixo baratzeko porruak zale guztioi. Negua hotza da eta egiteko ezer ez dagoe-

la uste dugun arren, neguan landatu eta egin beharreko lanak ugari dira, jarraian

azalduko ditugu hauetako batzuk.

Neguan landatu daitezkeen landareak:

Neguan ezer ezin dela hazi uste baduzue oker zabiltzate, neguan ez da landare

asko izaten, baina badira batzuk, adibidez, aza. Negu osoan landatu daiteke, beti

ere, lurra lehor xamarra dagoenean, baina, lurra hezea badago ere irteten du,

nahiz eta gehiago kostatu landare hau urte guztian zehar landatu daiteke.

Neguan hazten den beste barazki bat eskarola edo neguko letxuga da. Eskarola

letxugaren antzeko da, baina hostoak ximurtuta bezala ditu, ez du ohiko letxugak

bezalako hosto handirik eta zaporea gogorragoa da. Eskarola hotza dagoenean

bakarrik landatu behar da, beroa hasten bada, haziak botatzen hasten da eta

honela ez du jateko balio. Ondorioz, beroa hasi aurretik moztu behar da.

Beste neguko barazki bat, porrua da. Porrua ezin da ordea neguan landatu, izan

ere, landare txikiak ez du hotza ondo pairatzen, beraz, udazken bukaeran aurreko

porruak jaso ondoren landatu behar dira, neguan porru lodi lodiak izan nahi badi-

tugu. Behin porru hauek jasotakoan, udaberri hasiera arte ezingo da porru gehia-

go landatu.

28

Neguko lanak:

Neguan, udaberrirako lanak aurreratzen hasi gaitezke, adibidez, garrantzitsua da,

baratzean ximaurra neguan zabaltzea edo pila txikiak eginez, baratzean uztea.

Honela, lurra babesten dugu elur eta izotzetik eta gainera, ximaurra bere onenean

izango dugu udaberrian zabaldu eta lurrarekin nahasteko. Lurra mugitzeko

garrantzitsua da lurra epel egotea (eguzki pixkat egitea), izotza egiten badu eta

lurra mugitzen hasten bagara, lurrak asko sufritzen du, eta hori ez zaigu komeni.

Baserritarrek neguan zerbait landatu nahi badute, lehenengo ximaurra zabaltzen

dute landatu beharreko eremuan, lurra apur bat berotu dadin. Egun batzuk igaro

ondoren, lurra pixkat lehortu denean, orduan atxurtzen dute lurra ondoren landat-

zeko.

Truko batzuk:

Eskarola gustatzen ez bazaizue neguan letxuga ateratzeko modua negutegi bat

erabiltzea da. Negutegia ondo itxita badago lurra asko lehortzen denez, ur asko

botatzen badiogu, letxuga makal xamar baina haziko da.

Bestalde, jakin, urte baten barazki bat landatu duzuen lekuan beste barazki bat

landatzea komeni dela. Hau da, tipula landatu dugun lekuan adibidez, letxuga lan-

datuko dugu. Izan ere, barazki bakoitzak, propietate ezberdinak behar ditu hazte-

ko, tipulak behar dituen propietateak agortu baditugu ez da oso ondo haziko, baina

horrek ez du esan nahi, lur horrek beste barazki batek behar dituen propietateak

ez dituenik. Beraz, barazkiak urtero lekuz aldatuz, lur eremu ezberdinetan landat-

zea komeni da, honela lurra ekilibratuago izango dugu eta uzta hobea jasoko dugu.

29

“Kojo Manteca”

Jon Manteca Cabañes Arrasaten jaio zen 1967an. 1983an, deskarga elektriko bat

jaso zuen tentsio altuko poste batetara igotzean. Deskargak eta erorketak eragin-

dako zaurien ondorioz, hanka bat galdu eta buruan zauri larriak izan zituen.

Urteetan, Euskal Herriko festa eta punk kontzertuetako “klasiko” bat izan zen.

Oreretan bizitzen ere izan zen, okupatutako etxe batean.

1987an etxerik gabe gelditzean, ordea, Madridera joan zen bizitzera. Urtarrilaren

23an, oharkabean, ikasle manifestazio jendetsu batekin gurutzatu zen Madrilgo

Gran Via kalean. Poliziak manifestarien aurka gogor kargatu zuen, balak eta guzti

erabiliz. Manteca, istiluen erdian aurkitu zen. Kojoa izanagatik ere, muleta bat

hartu eta metroko geltokiko “Banco de españa” jartzen zuen kartel bat apurtzeari

ekin zion. EFE agentziako kamerek Jonen ekintza grabatu zuten.

Irudiek Espainiako komunikabide guztietan izan zuten ohiartzuna, benetan ezohi-

ko pertsonaia baitzen (punkia, hanka bakarrarekin eta aurpegia orbainez betea).

Denbora gutxian, ikasle borroken sinbolo bihurtu zen, nahiz eta Jon ez izan ikas-

lea.

Irudiek identifikazioa erraztu zuten, eta egun batzuk beranduago Sevillan aurkitu

eta egun batzuk kartzelan igaro zituen.

Torreviejan (Alacant) egon ohi zen ondorengo urteetan, eskean. 1996an hil zen

Alacanteko Vega Baja hospitalean., 29 urterekin. Komunikabideek HIESAz hil

zela esan bazuten ere, egiazki bihotzekoak jota hil zen.

Lau urteko bi ume hizketan:

- Atzo kondoie billau nian atayen

- Ta zer dek ba ataye?

-Hi, ba al dakik zenbat kostau zan

Guggengeimek?

-Ez, zenbat.

-Bost mille milloi hi!!!

- Bah, golak sartzeitun bitartien!

-Ama, ama, emango al nazu zirkoa?

-Ixildu ai, ikustie nahi haunak, etorri daye-

la etxea!

Azpeitiyen zergatik

ligatzen da gutxi

...

Erantzun punttue ta bialdu:

azpeitikogaztetxea@gmail.com

bota bertsuetxistiek

30

Zuek bidalitako bertsorik onena

Play Stationa al da

jaungoiko berria

horrela ezin deu altxa

gure aberria

orduak hor jokatzen

a ze miseria

jokatu ez duenak

bota lehen harria

Nork ezin ditu betaurreko arruntak erabili?

Tartalok

Erantzune

zzzzzzzzzzzzz

zzzzzzzzzzz...

+ K

31

32

lore sortie...

ta ximaurre

Komunikabideetan ohiartzunik izan ez izan arren arrzoi garbiegatik, Tunisiako dik-

tadoreak alde egin behar izan du herritarren altxamenduaren ondorioz. Esan Ben

Alí-ren alderdia sozialista internazionalen artean zegoela, PSOE edota Frantziako

alderdi sozialistarekin batera. Argelia, Egipto edota Jordania bezalako herrialdeak

kontajioaren beldur dira egunetan. Herriak ez du beste ordezkari poltronero lapu-

rrik nahi agintean, eta beharrezkoa egingo dute hori ez gertatzeko. Egurra!

Sinde lege berria onartu dela eta izugarrizko haserrea sortu du internet zaleen

artean. Legea onartu aurretik ere adierazpen askatasunaren inguruan eta inter-

neteko web orrien aurkako erasoak ez dira gutxi izan, Apurtu.org sareko kideen

atxiloketa dugu azken adibidea. Bertan komunikabideek ezkutatzen dituzten

hainbat irudi zabaltzen dituzte, besteak beste polizi eta estatuaren inpunitatea

azalaratuz. Hil honetako ximaurra pelikulak ezin jeisteagatik haserretu eta hone-

lakoetan ixiltzen den ororentzat doa (legearen garrantziari indarrik kendu gabe).