Kontu Lepo

36

description

Kontu Lepo Azpeitiko gaztetxeko fanzinien 11. alie.

Transcript of Kontu Lepo

Page 1: Kontu Lepo
Page 2: Kontu Lepo
Page 3: Kontu Lepo

ARDOA ETA IRAULTZAFrantziar estatuaren hegoaldean bada

ardo ekoizle talde bat, krisi ekonomikoa

dela eta borroka armatuaren bidea

aukeratu dutenak.

Izpurako itxialdian parte hartutako gazte batekin hitz egite-

ko aukera izan genuen atxilotu aurretik. Hona hemen justi-

ziaren balantzari “harri” batzuk.

Kontulepo Azpeitiko gazte batzuen burugogorkeriaren ondorioa da. Azpeitiko gaztetxean

sorturiko ideia bati eutsiz, gai ezberdinez osatutako fanzine hau dugu emaitza. Izatez

zabala izanik, zuen aportazio, iradokizun edo kritikak bidali nahi izanez gero, gure helbi-

de elektronikoa erabili edo gaztetxera bertara azaldu dezakezue. Ikusi ahal izango

duzuen bezala, ez dago lizentziatura baten beharrik, ezta inolako ilustrazio edo espeziali-

zazio berezirik ere bertan parte hartu edo kolaborazioa eskeintzeko. Animatu proiektu

honetan parte hartzera, ateak zabalik dituzue.

[email protected] Urola hiribidea 6, Azpeitiko Gaztetxea

Baratzean ibiltzeko atxurraz gain,

erreminta ugari daude. Baratzeko

porruak atal zoragarrian ezaguta-

raziko dizkizuegu.

ELK

AR

RIZ

KETA

BARATZEKO PORRUAK

Page 4: Kontu Lepo

1

GURE ETXIE

Txotx feministara jende andana agertu zen

Azken hilabeteotan bezala, azken

honetan ere diagnosiekin gogor murgil-

durik gabiltza, izan ere, hauetako birek

izan dute lekua gurean. Lehenengoa

martxoaren 11ean izan genuen, siste-

ma patriarkatua hartuta gaitzat. Hainbat

arrazoirengatik herrian pil-pilean dugun

gaia izanik, esparru oso zabaletara iritsi

zen hausnarketa. Aurretik egiteko

dagoen lanaz jabetzeaz gain, konturatu

edo askotan alde batera uzteko joera

ditugun gai ezberdinak ere ukitu geni-

tuen, hauen garrantziaz jabetzeko

aukera izanaz. Beste behin, benetan

aberasgarria.

Martxoaren 8ko aste horri erantzunaz,

bilgune feministako kideek hainbat

ekintza antolatu zituzten, eta hauetariko

batzuk gure etxean, esaterako, diagno-

sia egin zen egun bertan bideo emanal-

dia burutu zen gau inguruan. Bertan

hausnarketara bultza batzuetan, orain-

dik arrotz zaizkigun ikuspuntuak beste-

etan, edo egunerokoak izan arren

oraindik harritzen gaituzten bideoak

ikusi ahal izan genituen.

Aste burua iritsita, txotx feminista bate-

kin eman zioten bilgunekoek amaiera

asteari. Bertan jende mordoa bildu zen,

Trikihotz taldearen erromeria erritmoaz

festa ezin hobea sortuz.

Azken urteetan data hauetan izan ohi

den gisan, gaztetxeak antolatutako fut-

bito txapelketa hasia da. Aurtengoan 12

talde izanik parte hartzaileak, ligaxka

jokatuko da, honela, guztiak guztien

aurka jokatuko dute. Azkenean, lehen

postuetan amaitzen duten lau taldeek

jokatuko dituzte semifinalak eta, hauen

irabazleek, finala. Betiko moduan hau

Apeitiko enparantza nagusian jokatuko

Page 5: Kontu Lepo

da, ondoren parte hartzaile guztiak gaz-

tetxean afalduko dugularik.

Pasaiako sarraskiaren 27.urteurrenare-

kin batera, basakeria hura argitzeko

eskatzen duen taldeak hitzaldia antolatu

zuen gaztetxean, bertan erasotik bizirik

ateratako Komando Autonomoetako

militante bakarra eta akusazio pertsona-

leko abokatua izan genituelarik. Gure

herriko istorio beltz honen hainbat puntu

eta bitxikeri ezagutzeko balio izango

zion agertutakoei..... gure iritziz, parte

hartzaile gutxitxo merezi duen arreta

kontuan hartuz.

Hileko azken asteburuan, gazte olinpia-

den beste txapelketa bat izan genuen,

honakoa ere gure etxean bertan. Mus

txapelketaren txanda izan zen, eta

jende mordoxka izan genuen oraingoan

ere. Egun bertan, goizean, auzo lana

jarri genuen gaztetxean sortzen diren

lan eta beharrei erantzuteko, beraz

egun mugitua izan genuen. Gaualdera

gaztetxean afaltzeko aukera izan

genuen, bertan prestatutako bokata eta

guzti. Lan ikaragarria eman arren, ber-

tan afaltzen gelditu nahi izan zuenarent-

zat zerbitzua eman nahi izan genion, eta

baita ongi bete ere aurreikuspenak.

Etorriko direnei errepaso bat egite alde-

ra, Apirilaren lehen egunean bertan

Amaia Agirretxek Palestinan izandako

esperientziaren berri emango digu, ger-

tutik bizi eta sentitutakoa ezagutzeko

aukera paregabea zapalketa urrunetik

jarraitzen dugunontzat. Egunari jarrai-

pen ezin hobea emango diogu,

Korrikaren harira Mondokane taldeak

gaztetxeko oholtza zapalduko baitu.

Ezin esan Apirilari harrera txarra egingo

diogunik behintzat.

Aurtengoan inoiz baino lehenago baina

indar berberaz dator Gazte Astea ere.

Apirilaren 11tik hasita aste osoan izan-

go ditugu ekintzak, ohiko formatua

mantenduko dugularik oraingoan ere;

hitzaldiak, antzerkia, bertsoak, parodia,

otordu tertuliak, kontzertuak eta ondo

pasatzeko aukera ikaragarriak. Egun

guztiak dira garrantzitsuak, beraz, ani-

matu eta parte hartu ekintza ezberdine-

tan!

Amaitzeko esan gazte olinpiaden lehia

ere gazte asteko asteburuan izango

dela, oraingoan herri kirol ezberdinak

izango direlarik joko puntuagarriak.

2

Astelehen karnabalean giro bikaina egon zen

Page 6: Kontu Lepo

Garmendipe futbol zelaiaren kalitatea

bikaina dela ez omen dago ukatzerik.

Inongo futbol zelairik ez omen dago hain

ederki zainduta eta kontserbatuta.

Horregatik esan litekeherriko berdegne

ezagun bat dela. Egia esan, hain ederki

zainduta eta gordeta dagoen zelai baka-

rra dela esan genezake,beraz, normala

ezagunena izatea.

Azken meneetan eta hamarrka-

detan nabarmen egin dub ehera

Azpeitiko zelaien kopuruak, batez ere

herritik getru zeudenenkopuruak. Hala

ere, ez dago denbora hai atzera egin

beharrik Azpeitian zelaiak gainbeheran

egin dutela konturatu ahal izateko.

Gazteak ere oroitzen gara umeak gine-

nean zelai askoz gehiago zeudela, gaur

egun baino. Guzti hori udalak azken

urteetan mantendu duen (eta mantent-

zeko asmoa duen) etxebizitza eta azpie-

gitura politika suntsitzaile eta mixerable-

aren ondorio baino ez da.

Hemen erakutsiko dizuegu

Gaztetxean hizketaldi batean gogoratu

genituen zelai guztien kopurua:

Zelai Luzie: Izena galdu ez duen arren,

metro karratu kopuru dexente kendu

diote Zelai Luziei azken urteetan.

Aparkalekuak jartzeko frantziskana alde-

tik estutua eman zioten zelaiari. Ibai

aldetik ere pasealekua zabaltzeko bela-

rraren muga barrura go pasa zuten,

zelaia zeharo estutuz. Lehen askoz

zabalagoa zen eta haurrak jolasean ibilt-

zeko leku paregabea. Egun, hain estutu-

ta dagoenez (eta egoten diren txakur

kaka piloen eraginez), ez da ia inor ibilt-

zen bertan jolasean, etzanda eguzkia

hartzen edo gauetan xirriak egiten.

Zuhaixkak ere kendu zizkioten eta intimi-

tate asko galdu du horrekin.

Enparan atzea: Duela urte batzuk leku

ezkutua eta polita zen zelai luzea.

Denborarekin atze aldeko zuhaixkak

kendu zizkioten, eta orain dela gutxi,

inork ibiltzen ez duen bidegorri ezaguna

egiteko gelditzen ziren denak kendu

zituzten. Baina hori ere azaldu genuen

duela pare bat ale.

Enparan kaletik ibaira: Enparan kalean

duela hamabost bat urtera arte umeak

izan diren guztiek jolastu dute Urola

ibaiaren ertzean. Lehen aldapa bat

zegoen ibai ertzera jaisteko. Jolaserako

toki oso apropos zen, baina hura ere

kendu egin zuten eta orain ez dago ibai-

ra jaisterik enparan zubiaren azpira.

Beherago eskailera batzuk eraiki dituzte

non dira azpeitiko zelaiak?!

3

Garmendipe da Azpeitian ondoen zainduta dagoen zelai publikoa. Bakarra dela ere esan liteke

Page 7: Kontu Lepo

orain, baina ez da lehen zenaaren erdi-

ra ere iristen. Guztia urbanizatu beha-

rrak ibai ertzaren deuseztea ere ekarri

du.

Loiolabide: Arazo bat baino gehiago

eman dituzte inguru horietan egindako

azkenengo etxeek. Ilegalak zirela ez

zirela, norbanako batzuk salaketa jarri

dutela… Guzti hori egia izan ala ez izan,

kontua da etxez josi zutela inguru hori

ere. Etxetxo bat ere bazegoen inguru

horietan. Gizon bat aker handi batekin

ibiltzen zen. Baina, egun batean honde-

atzaile edo eskabadora bat agertu eta

bota egin zuen, ikasberrira zihoazen

ikasleek ikusi ahal izan zuten bezala.

Garmendiko txaletak: Egun txalet ele-

ganteak daude eginda Garmendi gaine-

an. Gazteak oraindik ere gogoratzen

gara guzti hori zelaia zenekoaz.

Jolaserako leku paregabea zen hura,

baina, etxebizitzak egin beharra omen,

eta hura ere joan zen nostalgiaren linbo-

ra.

Aurreneko txosnen tokia: Lehenengo

aldiz txosnak jarri ziren tokia etxez josi-

ta dago gaur egun. Errotaunditik hasi

eta Zerbezei berderainoko tokia hutsik

zegoen duela ia bi hamarkada. Ez zen

ongi zaindutako zelai berde ikusgarria,

baina norbaitek nahi izan ez zuelako

izan zen hori. Toki ederra zen, kaletik

gertu eta lau laua gauza asko egiteko

tokia baitzeuzkan. SaunJuan bezperan

sua ere egin izan zen bertan. Baina hori

ere ez daukagu dagoeneko.

Etxebeltz Izarra: Oraindik ez daude

amaituta bertako babes ofizialeko zein

prezio librekoak diren etxeak.

Berdegune handia zen hangoa. Sega

apustu bat ere jokatu zen herriko bi gaz-

teen artean. Orain ezinezkoa da han

sega apustu bat egitea inguru guztia txi-

kitu baidute. Lurra mugitzerakoan sortu

zuten tontor erraldoiak oraindik han

jarraitzen du, eta inork ez daki zer ger-

tatuko den horrekin.

Orain esklabak: PNV eta EA alderdiak,

Muno etxegile dirudunarekin

Esklabetako lurretan etxeak egitekotan

dira. Munoren lurrak dira horiek, eta

hasera bateko makroproiektua baino

txikiagoa den arren, etxebizitza mordoa

egiteko hitzarmena daukate. Babes ofi-

zialeko etxetxo batzuk eraikiko dituzte,

baina, hasera batean esaten zenarekin

alderatuta askoz gutxiago. Tratu berria-

rekin igo egin du prezio askeko etxebi-

zitzen kopurua. Bi alderdiak eta lurjabea

inetres ekonomiko ikaragarriko proiek-

tua martxan jartzen ai dira, beraz.

Azpeitiko Gazte Asanbladak

beti kritikatu izan du Azpeitiko etxebizit-

za politika. Herriko berdeguneak txikitu

eta azpiegitura pribatuak eraikitzen ari

dira azken hamarkadetan herrian, heri-

tarren kalte nabarmenenerako.

Esklabena onartezina da, 1.000 etxe

huts baino gehiago dituen herri batean

ete gehiago eraikitzeak ez baitu zentzu-

rik. Are gutxiago pairatzen ari garen

kapitalismoaren krisi honetan.

Diruzalekeria mixerablearen erruz

herria suntxitzen ari dira, eta hori ez

dugu inoiz onartuko!!!

4

Page 8: Kontu Lepo

Beñat Lizeaga 21 urteko gazte

zumaiarrak ihes eginda egon da urria-

ren 22an gazte independentisten

aurka burututako sarekadaz geroztik.

Bere lan militanteaz harro eta zilegita-

sun osoa duenaren usteaz, otsailaren

21ean itxialdia abiatu zuen sarekada

berean ihes egindako beste zazpi gaz-

terekin batera. Itxialdia bukatu ondo-

ren, otsailaren 28an, atxilotu egin

zuten, bere aurkako euro-agindua

baitzegoen. Epaileak onartu egin du

euro-agindua eta orain helegitea jarrita

erantzun berriaren zain daude.

Elkarrizketa hau itxialdia burutzen ari

zen bitartean egin zen.

Aupa Beñat!!! Zer dela eta izan zen

gazte independentisten aurkako

urriko sarekada?

Urrian eman zen sarekadak, 2009ko

azaroan Segi-ren aurkako sarekadan

ditu oinarriak. Torturapean jasotako

testigantzetan atera ziren hemen dau-

den eta atxilotuak izan ziren kide

gehienen izenak eta beraz helburu

berdinarekin egin da hau ere.

Independentzia eta sozialismoaren

aldeko mugimendu oro jokoz kanpo

uztea.

Gaur egun, nolakoa da zuen egoe-

ra?

Atxilotze eta bilatze agindua dago gure

aurka. Edozein momentutan izan gai-

tezke atxilotuak eta gehienez jota atxi-

lotu eta hiru hilabetera eramango gai-

tuzte Espainiara.

Zergatik erabaki duzue zuen egoera

publiko egin eta itxialdia abiaraztea?

Ez dugu ezkutatuak egoteko arrazoirik

eta horregatik erabaki dugu gure egoe-

ra publiko egitea. Honez gain, uste

dugu guri gertatu zaiguna, ez dela

Segiren aurkako eraso soil bat. Euskal

Herriaren (Hego eta Ipar Euskal Herria)

aurkako eraso bat, Euskal Herriko

mugimendu independentista eta sozia-

listaren aurkakoa baizik.

Arazo honetan esku-hartze zuzena

dute Espainiar zein Frantziar gober-

nuek. Beraiek baitira gazteria indepen-

dentista kriminalizatu, mehatxatu eta

torturatu dutenak eta ondorioz egoera

BEÑAT LIZEAGA

"Euro-agindu prozedurak gelditu eta herri harresi baten

lehen adreiluak ipini nahi ditugu"

5

Page 9: Kontu Lepo

honetara eraman gaituztenak. Hori dela

eta bi gobernu hauek eramaten ari diren

jarrera salatu, Euro-agindu prozedurak

gelditu eta herri harresi baten lehen

adreiluak ipini nahi ditugu.

Nolako babesa izan duzue?

400 lagun, familiar eta eragiletako

ordezkariak etorri dira egun hauetan.

Ordezkari horien artean ezker abertza-

leko, Pnv-ko, Solidarite sindikatu

Frantseseko kide eta laborarien ordez-

kariak izan ditugu. Honez gain, haueta-

ko askok, datozen asteetan beraien

etxeetan izango gaituzte, aurrera dara-

magun ekimena sostengu eta babesa

erakutsiz.

Azken 18 hilabeteetan hiru sarekada

izan dira gazteriaren aurka eta 60

atxiloketa baino gehiago. Nola gel-

diarazi daiteke estatuaren mozkorral-

di errepresiboa?

Egoera honen aurrean, herria baina

batez ere gazteriak lanean jarraitu

behar du. Estatuak jakin badaki herri

honen geroa gazteria dela, beraz, ozto-

poak oztopo Euskal gazteriak antolatu

eta borrokatzen jarraitu behar du. Gaur

ipinitako zutabeak eta bihar ipiniko ditu-

gunekin errepresio

olatu basati honi

aurre egingo dion

herri harresi bat

eraikiz.

Zumaiarra izanik,

nola ikuste duzu

Zumaiako gazte

mugimendua?

Zumaiako gazteriak

sekulako babesa

eman dit sarekada honen aurrean egin-

dako ekimen desberdinetan. Gazte

andana atera da kalera eta mugimen-

dua osatzen duten eragile ugari egonik

(asanblada, aldizkari, gaztetxe...) etorki-

zun oparoa ikusten diot.

Aurrera begira zer espero duzue?

Estatu frantsesak egoera baretu arte

itxarongo duela uste dut. Gure atxiloke-

tek ahalik eta oihartzun mediatiko gut-

xienarekin espainieratu gaitzaten.

Beraz, segur aski hilabete bat baino

gehiago egon gaitezke ipar euskal

herrian. Nahiz eta ezin dezakegun hori

baieztatu.

Animo, aupa hi besarkada bero bat!

Beste zerbait esan nahi baduzu...

Animo beroenak igorri nahi dizkiet inde-

pendentzia eta sozialismoaren aldeko

lanean diharduen gazte orori. Borrokak

eraman gaitu bidegurutze honetaraino,

eta borrokak eramango gaitu garaipe-

nera. JO TA KE independentzia eta

sozialismoa lortu arte!

Besarkada beroena Azpeitiko gazte

mugimenduari hemen itxialdian aurkit-

zen garen guztion partetik!

6

Page 10: Kontu Lepo

7

Seguru artikulu honen izenburua iraku-

rri eta, askok, “Ze ostia dek hau!” esan-

go duzuela. Ardoa eta borroka arma-

tua uztartzea, printzipioz, zaila dirudi, baina

talde armatu frantses hau adibide, ez da

inolaz ere ezinezkoa. Euren izena, Comité

Régional d'Action Viticole (CRAV edo CAV),

euskaraz, gutxi gora-behera, “mahats ekoiz-

leen ekintzarako komitea”. Eta bai, ardo

ekoizle talde armatu erradikal bat dira.

Mapari begira, administratiboki Frantzia

hegoaldean aurkitzen ditugu, bereziki

Languedoc Rousilloneko eskualdean. Hau

da, Occitaniako ekialdea eta Ipar

Katalunian, hain zuzen. Narbona,

Carcassone edo Montpellier dira, adibidez,

CRAVen akzioek kolpatzen dituzten hiri

nagusiak. Zonalde hau, produzitzen den

bolumenari begiratuz gero, munduko ardo

ekoizle eskual-

derik handiena da.

Baina, nondik nora da posible ardo ekoiz-

leen artean borroka armatua aukeratzen

duen talde bat sortzea? Arrazoia sinplea da:

euren bizimodua mehatxatuta ikusten

dutelako. CRAVen argudioen arabera, ardo-

aren prezioa baxuegi dago, ez die bizitzeko

ematen, ekoizle handien gehiegizko pro-

dukzioek eta kanpotik inportatzen den ardo

merkearen erruz bereziki: Espainia, Italia

eta Txile, esaterako. Prezioak behera… eta

kostuak gora. Beraz, ekuazioa ez da zailegia

ulertzeko. Ardozaleontzat, ez pentsa ekoizle

hauek egiten dutena “Grands Vins”-ak dire-

nik, baizik eta ardo normala, merkea,

“supermerkatukoa” (uler gaitezen). Hortik

kanpokoen konpetentziaren arazoa…

Hau da, argi hitz eginda, globalizazioa

heldu dela ardozaleen mundura, eta ekoizle

txikiek, tradizionalek, ezin dutela inolaz

ere gaur egungo merkatu globaliza-

tuan lehiatu. Ezta ere ardoaren

ARDOA ETA IRAULTZAComité Régional d’Action Viticole edo ardoa-ren krisiari emandako erreakzio erradikala

CRAVen komunikatu bat.

Page 11: Kontu Lepo

8

mundua maneiatzen duten enpresa erral-

doiei aurre egin. Borroka armatua zertara-

ko? Euren ahotsa entzun dadin, Frantziako

gobernuak esku hartu dezan arazoan, ardo

ekoizleei lagunduz. Ezazue uste, honek

baditu aurrekariak…

Baina beno, historiari erreparatuz gero,

talde honen erasoak 90. hamarkadaren

amaiera aldera hasi ziren. Hala ere, baditu

aurrekariak 70. hamarkadan. CRAVen era-

soak ardo ekoizleen interesen aurka doazen

edonoren aurkakoak dira: kanpoko ardoa

inportatzen duten enpresak eta espekulat-

zaileak bai, baina baita supermerkatu edo

ardoa mugitzen duten kamioien aurkakoak

ere. Eta nola ez ba, ardo kontuez ardurat-

zen diren Frantziar gobernuaren erakunde-

en bulegoak ere behin baina gehiagotan

kolpatu dituzte.

CRAVen lehen eraso serioa, aurrekariak

aparte utzita, 1998an aurkitzen dugu.

Narbonan, Frantziar gobernuaren Hazienda

bulegoetako bat birrinduta geratu zen

bonba eraso baten ondorioz. Hurrengo

urteetan eraso andanak jarraituko du,

baina helburu txikiagoak kolpatuz: mahas-

tiak, autobideetako radarrak, trenbideak,

ardoa zeramaten kamioien tirokatzeak,

supermerkatuak eta Languedoc-

Rousilloneko nekazaritza zuzendaritzaren

bulegoak. Eraso guztien ostean, inguruetan

“Gora CRAV” edo ardoarekin zerikusia zuen

pintada erreibindikatiboren bat geratzen

zen erasotzaileen sinadura gisa.

Mende berriko lehen hamarkadako

erdialdera, ordea, gauza baretuta zegoela

zirudien. Baina 2007ko ekainean, eskualde-

ko kazetariek CRAVen gonbitea jaso zuten

prentsaurreko batetara agertzeko.

Segurtasun neurri paregabeen artean,

CRAVeko kideek kazetariak landa eremura

eraman zituzten, non txanodun dozena bat

lagunek euren mezua helarazi zieten:

Frantziako presidente izendatu berri zen

Sarkozyk esku hartu behar zuen ardoaren

prezioaren gorakada gelditzeko. Bestela,

“odola isuria izango zen”.

Prentsaurreko hartan egon zen France 3

telebista kateko kazetari baten esanetan,

ardo ekoizle haiek ez ziren jende txarra…

baina, benetan, haserre zeuden.

Languedoc-Rousilloneko erregioan jende

ugari bizi da ardoaren mundutik, eta guz-

tiek pairatzen zuten egoera zail hura. Beraz,

CRAVen akzio erradikalek jende askoren

oniritzia zuten. Ardo ekoizle baten esane-

tan, egoera benetan larria zen: “Bere

buruaz beste egin dutenen kasuak ezagut-

zen ditut”. Eta, zioenez, mota honetako

talde bat ez da egoera normalean sortzen,

“entzuten ez digutenean baizik”. Hona

hemen CRAVen bizi arrazoia.

Hilabete batzuk pasata, taldea borroka

armatura itzuli zen. Berriro bonba erasoek

eta tirokatzeek eskualdea astindu zuten,

2009 urtean bereziki, oraingoan supermer-

katuak eta botilaratze plantak kolpatuz.

2009an konkretuki, CRAVeko komandoek

euren akziorik ezagunenak, mundu mailan

izena emango zietenak, burutu zituzten:

Piolenc herrian, ardo ekoizle handi baten ia

hiru milioi litro bota zituzten popatik hart-

zera, eta Garriguesen eginiko eraso baten

ondorioz, 1.200.000 botila hadina ardo

bota zuten hustubideetara. “Wine terro-

rits” (ardoaren terroristak) izenburu zuten

berriak munduko egunkari guztietan azaldu

ziren orduan.

Denbora honetan, Jerome Soulere 35

urteko ardo ekoizlea atxilotuko du Polizia

frantsesak, bonba bat presatzen hari zela

zauritu eta gero. Bere etxean egindako

erregistroan, poliziek lehergailu gehiago

aurkitu omen zizkioten. Soulerek 18 hilabe-

teko kartzela zigorra jaso zuen. CRAVek

beste erasoren bat edo beste egingo du

2010 urtean zehar, Narbonako nekazari

mutua bati eginiko erasoa kasu, baina bere

aktibitatea gutxinaka-gutxinaka itzaltzen

doala dirudi… Nahiz eta ardo ekoizleen ego-

Page 12: Kontu Lepo

39

era, seguruenik, hasieran zutena baino

larriagoa izan.

AURREKARIAK

Anakronismo historiko bat edo gauza arra-

ro bat izan daitekeela dirudi, baina

Languedoc-Rousilloneko ardozaleek badu-

te borrokarako joera. Lehen esan bezala,

CRAVek baditu aurrekari historiak. XX.

mende hasieran, 1907an hain zuzen, ardo-

gintza krisian zegoen une batetan filoxera

(mahastietako parasito bat, arkakusoaren

antzekoa) plaga batek Languedoc-

Rousilloneko mahastiak birrindu zituen.

Ekoizleak mobilizatu egin ziren, Frantziar

gobernuari laguntza dei bat luzatuz.

Mugimendu honek “ardo ekoizleen erre-

bolta” izena hartu zuen, eta

Clemenceauren gerra-aurreko Frantzia

hura kolokan jartzea lortu zuen.

Urte horretako ekainean,

Montpellierren, gutxienez milioi erdi lagun

bildu ziren, ordura arte Frantziako

Hirugarren Errepublika hark ikusi zuen

manifestazio jendetsuenean. Aurrekariak

ere nabarmenak ziren: 200.000 lagun

Perpignanen, beste hainbeste

Carcassonen, 300.000 bat Nimesen… Baina

denbora aurrera joan ahala,

Clemenceauren gobernuak ez du inongo

soluziorik eskaintzen. Eskualdeko klase

politikoak, ordurako, bat egin du ardogint-

zaren erreboltarekin, eta Montpellierreko

manifestaldiaren ostean 600 alkatek euren

dimisioa aurkeztuko dute.

Manifestaldietan istiluak agertzen hasiko

dira, eta ekainaren amaieran Frantziako

armadak ardo ekoizle ezagun bat atzeman-

go du Narbonan. Hau jakin bezain pronto,

manifestariek eta armadak talka egiten

dute, eta soldaduek bi lagun hilko dituzte.

Hurrengo egunak sekulako bataila ekarriko

du Narbonako kaleetara, eta beste bost

manifestari hilik suertatuko dira armada-

ren tiroen ondorioz. Soldaduek ordea nahi-

koa dute jada, eta hurrengo egunetan

mutinatzen eta manifestariekin bat egiten

hasiko dira. Clemenceauri ez zaio irtenbi-

derik geratzen: ardogileei lagundu beharra

dago. Errepresioaren ondorioz beste hain-

bat lagun atzemango ditu Frantziako poli-

ziak, baina ekoizleek garaipen bat lortu

dute, behintzat, euren egoera larria zertxo-

bait pairatzen lagunduko diena.

CRAVen eraso bat.

Page 13: Kontu Lepo

10

Page 14: Kontu Lepo

Eguzkia eta ilargia egunero txandakatzen diren bezala, gaztetxeen des-

alojo eta okupazioak ere bata bestearen atzetik ibiltzen direla dirudi. Katua eta

sagua bezala. Badakigu, ordea, Tom & Jerryren marrazkietan ikasia, katu aldre-

besaren eginahalak antzuak direla, eta azkenean, xagua irabazle irtetzen dela,

etxea eraitsi arren egun gutxira beste bat okupatuko dugula.

Otsailaren 26an, zipaioek Amurrioko gaztetxea bortizki desalojatu zuten.

“La Kuadra” gaztetxea, duela zazpi urte okupatu zuten gazte amurriotarrek, eta

azaldu zutenez, urteotan ez dute inolako arazorik izan Udalarekin. Desalojoa

baino astebete lehenago eta bertan burutzekoa zen “Defenestre fest” jaialdia

baino egun gutxi falta zirela, “segurtasun arrazoiengandik” gaztetxea desalojatu-

ko zuela zioen alkatearen gutun bat jaso zuten gaztetxekoek.

Gazteek, herriko eskantza kultural bakarra gaztetxeak eskaintzen zuela

argudiatuz, alkatearen mehatxuen aurrean gaztetxean itxialdia burutzea erabaki

zuten. Bost gazte gaztetxe barruan entzerratu ziren otsailaren 25eko goizeko

zortzietan, eta beste hainbat gaztek, berriz, gaztetxe atarian “sentada” bat burutu

11

Desalojoak, mehatxuak eta okupazioak

Intxaurrondoko gaztetxea

Page 15: Kontu Lepo

zuten arratsaldez. Iluntzerako, zipaioak agertu eta gazteei “alde egiteko” agindu

zieten. Gazteen ezezkoaren ostean, ostikoka eta porrazoka sakabanatu zituzten

eserialdia egiten ari ziren gazteak zipaioek. Urrengo egunean, manifestazioa

burutu zuten amurrioko gazteek.

Mehatxuak Intxaurrondon. Bestalde, Donostiako Intxaurrondo auzoko

Letaman gaztetxea desalojo arriskuan aurkitzen dela salatzeko manifestazioa

burutu zuten bertako gazteek martxoaren 18an. Azaldu zutenez, “lizentziarik ez

dutela aitzakiatzat hartuta”, Donostiako Udalak auzoko gazteek kdeatzen duten

gune libre bakarra itxi nahi du. Martxoaren 15ean, Udaltzaingoaren bi patruila

joan ziren gaztetxera berau itxi nahian, baina barruan zegoen jendeak aurre egin

eta bertatik ez zirela aterako esatean, udaltzainek amore eman ospa egin zuten.

Alde egin aurretik, ordea, urrengo egun batean errefortzuekin joan eta gaztetxea

ustu eta prezintatuko zutela mehatxatu zuten.

Azkenik, martxoaren 18an Galdakaoko Gazte

Asanbladak Maximo Moreno parkean dagoen

taberna zaharra okupatu zuen. Kalejira baten

laguntzaz, dozenaka gaztek sartu ziren urte-

ak hutsik zeramatzan lokalera. Ondorengo

egunetan, gaztetxea txukundu eta bizia

eman asmoz hainbat ekimen anto-

latu zituzten: auzolana, taile-

rrak, hitzaldiak, herri

bazkaria…

12

Amurrioko gaztetxea

Page 16: Kontu Lepo

sealand

Nork eman zion Koloni

Ameriken jabe egiteko baimena? Eta

ilargia estatu batuarrena al da ustez

iristen lehenak izateagatik? Estatu eta

nazioaren arteko eztabaida luzea da,

eta interpretazio desberdinek, milaka

gerra ez ezik, hainbat kasu bitxi ere utzi

dizkigute historian zehar. Historia xele-

bre horre parte da “Sealand” estatua.

1942an, II. Mundu Gerra bete

betean zela, Britaina Handiak HM Fort

Roughs eraiki zuen Maunsell itsas

gotorlekuen baitan. Gotorlekua, ur

internazionaletan kokatu zuten,

Britaina Handiak bere zituen uretatik

bost kilometrora.

II.Mundu Gerra amaitu bitartean, 300

soldadu bizi izan ziren bertan, baina

gerra amaitu eta urte gutxira, armadak

eraikina abandonatu zuen.

1967ko irailaren 2an, ordea,

Paddy Roy Bates irrati pirata bateko aur-

kezle britainiarrak gotorlekua okupatu

zuen. Bertatik, Britaina Handiko irradien

lizentziak ekidin, eta irrati emisora pro-

pioa arazorik gabe izan zezakeen.

Baina, irrati bat izatetik aratago, nazioar-

teko uretan zegoen plataforma izanik,

“Sealand” estatua aldarrikatu zuen irrati-

zaleak, subiranotasuna aldarrikatu eta

zuzenbide internazionalaren interpreta-

zio propio bat eginez.

1968an ustez itsas gotorlekutik

Armada Britainiarraren aurka tiro egitea-

gatik Paddy Roy Batesen semeak

Britaina Handian epaiketa izan bazuen

ere, epaileak ezin zuela Michael

Batesen aurkako epairik hartu adierazi

zuen, gertaera Britainiar uretatik kanpo

gertatu baitzen.

1978an, Bates “leen ministroa”

Sealandetik kanpo zegoen bitartean,

Alexander Achenbach-ek estatu golpea

eman zuen, Michael semea atxilo har-

tuz. Bates aitak, ordea, helicóptero

baten bidez gotorlekua berriro hartzea

13

II. Mundu gerran txikitu bakarrik ez, eraiki ere egin zen. Nok

pentsa ordea ur internazionaletan kokatutako gotorleku bat

estatu bilakatu litekeenik? Hona hemen albora utzitako “lur

zati” txiki bat okupatzeko ideiatik sortutako ondorioak .

Page 17: Kontu Lepo

lortu zuen, semea askatu eta estatu gol-

pea eman zutenak giltzaperatuz.

Giltzaperatuak holandar eta

alemanak ziren, eta estatu hauetako

diplomaziak Sealand-eko gobernurekin

negoziatu behar izan zuen bere herrita-

rren estradizioa. Alemaniara itzultzean,

Achenbach-ek “deserriko gobernua”

eratu zuen.

Sealand-eko herritarrek, beren

jatorrizko herrietako pasaporteak era-

biltzen dituzte bidaiatzeko, nazioarteak

ezbaitio inoiz Estatu aitortzarik eman.

Darren Blackburn korrialari

kanadarra “Sealand”eko kirolari eta

beraz nazioren ordezkari izateko prest

agertu zen 2003an. “Sealand”eko atle-

tismo taldeko kide bakarra zen, eta

Estatu honen ordezkaritzapean, hainbat

maratoitan parte hartu zuen. Gainera,

futbol talde bat eta minigolf-eko beste

bat ere izan zituen “Sealandek”.

Gaur egun, Sealand estatua

salgai aurkitzen da, 2006an izandako

sute batek kalte latzak eragin baitziz-

kion. Diagonal aldizkariak zioenez, The

Piraty Bay anti-copuright talde suedia-

rrak erosi nahi omen du 550 metro

karratuko estatu hau, horrela, Europar

Batasuneko legeak ekiditea lortuko bai-

luke.

14

Page 18: Kontu Lepo

“Retorna” mugimendua

Zaborraren problematikaren arira, “retorna” izeneko mugimendu bat sortu da.

Berau “Zero zabor” filosofia – ren barruan kokatu dezakegu, izan ere produktu des-

berdinek erabili ohi dituzten enbalaje eta poltsak gutxitu, berrerabili eta berziklatze-

aren alde egiten baitu. Bideotxo bat prestatuta dute gaur egungo egoera azaldu eta

zaborra gutxitze prozesuan mugimendu honen alde egiten den. Beste herrialde

batzuetan iada ezarrita dauden sistemak alderatzen ditu, Espainiako estatuan gaur

egun dagoen sistemarekin.

http://www.retorna.org/

NontzeBerri eta The Balde

Ez dira ez atari berriak, baina ondo dago bisita egiteko gomendioa luzatzea eza-

gutzen ez dituenari. NontzeBerri webgune “kultureta” da. Egia esan denetarik

topatu dezakegu bertan, musika, bertsoak, artea, literatura, eszena desberdinak …

Txapelketa desberdinak ere egin ohi dituzte. Benetan web orri interesgarria da.

Bestalde “The Balde” dugu. Hau izatez hilero ateratzen den aldizkari bat da, baina

bere ataria du interneten. Bertan, aldizkarietan agertzen diren artikulu desberdinak

daude ikusgai baina aldizkariak ere deskargatzea posible da. Aldizkari modernilloa

da, gauza xelebre eta interesgarriak aurki ditzazkegu bertan. Edukiz denetarik

dauka, bainu jantzi pertsonalizatuak egiten dituen etxeen estekatatik hasi, The

Damned talde punkarrari buruzko artikulu batekin jarraitu eta Afganistanen skate

–an nola ibiltzen diren azaltzen duen idatzi batekin bukatuta. Guztia diseinu pope-

rillo batean oinarrituta, benetan dotorea.

http://www.nontzeberri.com/

http://www.thebalde.net/

15

Page 19: Kontu Lepo

16

Page 20: Kontu Lepo

Gau ilunean

seguru sentitzeko,

itzalak atzean uzteko

esku bat altxatzen da,

lasai, geldo

etengailuaren bila

eta xalo, errugabe

piztu du bonbilla.

66 urte joan dira jada

berriro gertatzea, inozoena

guztientzat ezinezko.

Egun hartan argiak

baina zientziaren alde ilunenak

itzali zituen lurrak.

Hura, ordea, ezberdina zen

ikaragarriegia

mundu garaikidean gertatzeko

Eta seguru sentitzeko,

xalo, errugabe

etengailua berriro ukituz,

amatatuko du bonbilla.

17

Page 21: Kontu Lepo

Albiste harrigarriak esnatuko du

gaur ez bada hurrengo goizean.

Dirudienez, bai

berriz gerta daiteke

behin eroriaz ez baita ikasten

dirua tartean denean,

nahiz eta gorpu mendien usaina

zabaldu musu parean

Azkar garbitzen ditu eskuak

urde diruzaleak

dotoreziaz gordez itxurak,

hilobi bihurtuz lurrak

Dirua nagusi baitu

zientziaren alde makurrak

Dirua nagusi baitu

argiaren alde ilunak

18

Page 22: Kontu Lepo

Aurreko 1872ko abenduaren lehen

eguna da eta Bidasoa ertzeko

Biriatouko hilerrian gaude. Hilabete

batzuk pasa dira jada Santa Kruz Gaintzako

kobazuloan utzi genuenetik, eta bere mutilak

Urbiako artzain txaboletan utzi genituenetik.

Orain, Iparraldeko herrixka honetan, gizonak

bildu berri dira, eta apaizaren agindupean,

Bidasoa gurutzatzera doaz. Helburua:

Aritxulegi, karlista sutsu talde honek mitiko

bilakatuko duen mendia, euren ezkutaleku eta

arma biltegi izango baita.

Karlistek ahaztu dute jada Orokietako

porrota. Egia esan, batailaren hurrengo egu-

nean bertan, txapelgorri guztiek argi zuten

berriro itzuliko zirela. Bazekien Euskal Herri

osoak ere, eta noski, Santa Kruz bera ere

horretan zebilen. Baina Manuelek ez ditu hie-

rarkiak gehiegi atsegin.Gerra bere aldetik egi-

ten du, bere “gustura”. Orokieta ostean, erre-

sistentzia karlista hiru hilabetez luzatuko dute

apaizak eta bere mutilek, inongo laguntzarik

gabe. Indibidualista hutsa. Beraz, ez espero

apaizak eta bere mutilek altxamendu karlista

berriarekin bat egingo dutenik. Oraingoan

aurretik doaz.

Karlista talde bildu berriaren lehen erasoa

tren bat izango da. Liberalen autoritate baten

bila zenbiltzan, baina hau ez zen trenean

ageri. Helburu faltan, makinista izutuak aurre-

ra jarraitzeko baimena izan zuen. Santa Kruzek

Portu-Berrin izan zuen aro berriko lehen bio-

lentzia “dosisa”. Bertako alkatea liberal sutsua

omen zen... eta apaizaren gizonek, makilka,

sekulako jipoia eman zioten. Zer uste zuen ba

alproja honek!

Ordurako, berrogeita hamar bat gizon

zituen apaizak bere agindupean: abeltzainak,

txistulariak, pilotariak, kontrabandistak, dant-

zariak… Frantsesek esaten duten bezala, “la

crème dela crème”. Erreklutamenduaren berri

Oiartzungo Zabalo baserrian eman zen elka-

rrizketa honek ematen digu. Gau erdian, base-

rriko nagusia ohetik altxatu da zarata batzuk

entzun dituelakoan. Atean, hiru itzal ilun ditu

zain.

- Aizak, non zegok hire semea?

- Ohean lo.

- Ba altxa dadila.

- Nora eraman nahi duzue ba?

- Gurekin soldadu.

- Beno… Zer egingo diogu ba!

Eta horrelako burokrazia prozesu astun

baten ostean, Santa Kruzek beste mutiko bat

zuen bere esanetara. Gizon hauek bazekiten,

gutxi gorabehera, zergatik zenbiltzan mendian

barrena, alde batetik bestera. Nora eta nondik

zihoazen, ordea, ideiarik ere ez. Eta nor zen

etsaia? Ba, oraingoz, Arana kapitaina eta bere

mikeletak, nortzuk muga eta Donostia aldea

defendatzen zuten. Ekialderuntz joz gero,

Urdanpilletarekin egiten zuten tupust apaiza-

ren gizonak, Azpeiti eta Azkoitiko mikeleteen

buru.

Santa Kruzek Elduayen erasotzen bazuen,

mikeleteak heltzerako berriro mendian zen,

behi batzuk, dirua eta ardoa lapurtu ostean.

Sekulako izena hartu zuen apaizak, ehunka

gizonen buru izatera heltzeraino.

Baina, halabeharrez, itzul gaitezen politika-

ra. Esan bezala Santa Kruzen altxamendua kar-

listena baino hamabost egun lehenago heldu

zen… Eta abenduaren 14an, On Karlos errege-

gaiak altxamendu karlista ofiziala agindu

SANTA KRUZ APAIZEN PASAIZUEKLaugarren atala

19

Page 23: Kontu Lepo

zuen. Hemen agertzen da, benetan, Santa

Kruzen historian antagonista izango den tipoa:

Lizarraga jenerala, karlistek Gipuzkoako buru-

zagi militar izendatuko dutena. Agintari zibila

Dorronsoro izango da, eta noski, gure Santa

Kruzek ezin ba inorekin ongi eraman. Arazoa?

Santa Kruz euren agindupean jarri nahi izatea.

“Popatik hartzera, nik gerra neure erara egi-

ten diat!”, zihoen apaizak.

Apaizaren programa politikoa oso sinplea

zen, eta oihuka, mendian zehar zebiltzala,

azaltzen zien bere gizonei: “Gora On

Karlos! Gora erlijioa! Gora Lege Zaharra!”.

Edozeinek ulertzeko modukoa, ezta? Jada

ikusi duzuenez, euren gizonekin oso erla-

zioa estua zuen… baina apaiza izaten

jarraitzen zuen, eta kontu batzue-

tan nahiko “talibana” zen orain-

dio (oraindio? Hala izan zen, eta

hala izango zen beti!).

Adibidez, erromerietako dant-

zetan, bere mutikoetako bat

neskaren bati eskua gerritik

pasatzen ikusiz gero, Santa

Kruzek bere makila pasiatzera ate-

ratzen zuen. Fandangoa dantzatzea

nahi zutela? Ongi, baina mutilen

artean bakarrik. Eta mozkorrak,

tripa-festak, festak eta abar, tamai-

nan. Bestela, apaizaren makilare-

kin hartu-emana tokatzen zen.

Baina beno, denak ere kultura

kristau nahiko ortodoxoan

zeuden heziak, eta kexa han-

diegirik gabe onartzen

zituzten Santa Kruzen

arauak.

Hainbeste esplikazio-

ren ondoren, gerra

pasarteren bat ere

sartu egin behar,

ez? Ba, behin bate-

an (ipuin hasiera honek sinesgarritasuna kent-

zen dio asuntoari, baina beno), Santa Kruz ia

harrapatu omen zuten liberalek. Apaiza eta

bere gizonak, oraingoan asko zirelarik, gaztelu

zahar batean setiatu zituzten. Eta Manuel,

gibel handi, gotorlekuko pareta gainean

pasiatzen hasi omen zen, karlista eta liberalen

tiro artean. Zabalori, Oiartzunen erreklutatu

zuten gazteari, ia bihotzekoa eman zion:

- Aizak, Manuel, jaitsi hadi hortik eta

jarri hadi pareta atzean, zauritu

egingo haute eta!

- Hi, Zabalo, hik uste duk

niri alproja hauen tiroak bost axola

zidatek!

Ordurako, Gipuzkoa eta

Euskal Herri osoak eza-

gutzen zuen apaiz ger-

laria, makilarekin

bakarrik borrokatzen

zuten tipo hura.

Ordurako, lurraldeko

ia herri guztiak kolpatu

zituen, Donostiako auzo-

ak barne. Eraso andana

baten ostean, taldeak

Aritxulegin usten zituen

armak eta muga gurut-

zatzen zuten, deskantsat-

zera. Eta orain arte egin

zian dugun bezala,

Iparralden utziko dugu apaiz

gerlaria, hurrengoa arte. Ah!

Noski, hainbeste eraso eta

hainbeste barrabaskeria,

liberalek sekulako buru-

haustea zuten Santa Kruz

eta bere gizonekin. Baina

esan bezala, apaizaren etsai

nagusia Lizarraga jeneral kar-

lista da, eta hau Azpeitira

iritsi berri da…

20

Page 24: Kontu Lepo

Notizia beldurgarria entzun genuen duela aste batzuk gure

herrian. Amaia Azkue Aldabaldetre ku hilik agertu zen Ibaieder urtegian.

Notizia honen inguruan nahasmen handia sortu da ertzaintzak emandako

hipotesiak eta gero. Hala ere, emakumeon kontra ematen diren eraso guztietan

sexismoa inplizituki bada ere beti agertzen da. Hortaz, Amaia emakume izateak

bere erailketan eragina izan duela iruditzen zaigu. Herrizaingo Saila kontuan hart-

zen ari den hipotesiaz gain, hildakoa eta hiltzailearen arteko menpeko harremana

ezin da aipatu gabe utzi. Emakumeon aurkako indarkeria ez da beti agerikoa iza-

ten. Egiturazkoa den indarkeria da, jendarteak antolatzeko duen eredutik hasi eta

gure bizitzako esparru guztietan ematen dena. Patriarkatuak sexuen artean ezart-

zen dituen botere harremanek ahalbideratzen dute indarkeria sexista eta batzue-

tan zuzenean ematen da eta besteetan aldiz zeharka.

Minduta eta haserretuta gaude, emakumeon kontrako indarkeriak ez due-

lako etenik. Horren adibide dira baita ere, duela aste batzuk lan istripuz hil zen

Santurtziko etxeko langilea edota azkenaldian jaso ditugun tortura sexisten sala-

ketak, baita 2009tik desagertuta dagoen Noraren kasua ere. Indarkeria mota hau

gure jendartean gertatzen den giza eskubideen urraketa larrienetarikoa eta heda-

tuenetarikoa da. Emakumeon aurkako indarkeria patriarkatuaren oinarrian dago,

eta honek, gizartean emakumeok jasaten dugun mendekotasuna betikotzeko kon-

trol mekanismo gisa erabiltzen du biolentzia.

Ez dugu nahi, aipatutako kasu guzti hauek egun batzuen buruan ahaztuak

izaterik. Emakumeon indarkeriaren aurrean erantzukizuna guztiona da. Jendarte

eredu berri bat beharrezkoa dugu.

Emakumeok beldurtzen eta erasotzen gaituenaren aurrean, autodefentsa

feminista eta gure arteko elkartasuna lantzen jarraituko dugu. Kasu guzti hauek

guztioi gertatzen zaizkigula sentitzen dugulako, oihu egin nahi dugu

2011ko Martxoaren 15ean, Paueko auzitegiak, Segiko hiru kide espainia-

ren esku uztea erabaki zuen, azken asteetan famatu bilakatu den euroaginduaren

bidez. Era berean, beste hiru militanteren euroagindu eskaerak aztertu zituen,

baita, joan den astean Bidaxunen atxilotu zuten Jon Goioren kontrakoa ere.

Hamarnaka militantek sustengu elkarretaratzea antolatua zuten auzitegi

aitzinean. Horri begira, segurtasun indarren dispositibo azkar bat antolatua zuten :

Jendarmeak, Paueko Polizia Nazionala eta Baionako CRS konpainia. Epaiketa

bukatzean, poliziak, epaituak ziren lau militanteak kanpora atera zituen, anartean,

kanpokoak herraz baztertu zituztelarik, zenbait karga eta matraka kolperekin.

Hainbat pertsona zaurituak izan ziren eta Segiko bi kide atxilotu zituzten modu

arras bortitzean. Azken aste hauetan, errepresio gordina bizitzen ari gira. Lehen

EMAKUMEENGANAKO INDARKERIARI AURRE HARTU!

izpurako itxialdia

21

Page 25: Kontu Lepo

Gaur egun zenbaezinak dira euskal preso politikoek jasan behar izatendituzten zigorrak; horietako bat biziarteko zigorra da, baina, horrekin batera badirabestelako neurriak euskal preso politikoekin amaitzea bilatzen dutenak. Hor dugugaixotasun larriak dituzten presoen egoera, tartean eskizofrenia edo minbiziabezalako eritasun larriak dituzten lagunak giltzapean mantentzen baitituzte orain-dik orain. Hor dugu sakabanaketa politika, istripuak eragiten jarraitzen duena,hamasei senideren bizitza aurretik eraman duena. Hor dugu bakartze eta isola-mendu politika, presoa bakartzea eta inkomunikatzea bilatzen duena. Muturrekoneurriak dira, erabaki politikoz ezarriak, Euskal Preso Politikoen Kolektiboarentzatbereziki sortuak, eta Kolektibo honetako kideei aplikatuak.

Sakabanaketarekin amaitzea, kondena bete duten presoak kaleratzea,eritasun larriak dituzten presoen kaleratzea eta senideen aurkako jazarpenarekinamaitzea oinarrizkoa, premiazkoa eta urgentea dela esan nahi dugu. Behin urratshau emanda preso eta iheslari guztien etxeratzea izan behar du ondorio konpon-bide prozesuak. Amnistia prozesu demokratikoaren emaitza izango da. Eta gukAmnistiaz ulertzen dugu presoak eta iheslariak etxean direla, hauek egon izanarenarrazoiak gaindituta direla.

Baina zoritxarrez bi Gobernuak dira une honetan espetxeetako giltzakdituztenak. Guri dagokigu beraz Gobernuak espetxeetako ateak irekitzera bultzat-zea. Urtarrilaren 8an burutu genuen mobilizazio erraldoia dugu hurbileko errefe-rentzia, eta hortik abiatuta herri eta auzo guztietan euskal preso politikoen eskubi-deen aldeko mobilizazioa eta presioa areagotzeko deia egiten dugu. Bide horre-tan, konpromiso kolektibo berriak antolatzen joango gara datozen hilabeteotan, etaherritar guztiei dei egin nahi diegu mobilizazio erraldoi honetan parte izan daitezen.

Urruntasuna hautsiz, etenik gabeko elkartasuna

informazioen arabera, atxiloaldian egon diren bi gazteak polizia «bortizki erasotze-

az » akusatuak dira.

Martxoaren erdi aldean, beste gazte bat ere hiru egunez atxilotua atxiki

zuten zerbitzu antiterroristek burutako ikerketa baten baitan, ondoren, kargurik

gabe aske utziz. Orotara, martxoan, polizia frantsesak hamar militantetik gora atxi-

lotu ditu, usu biziki manera bortitza erabiliz. Azkena Irati Tobar izan da; Izpurako

itxialdian parte hartu eta atxilo hartzeko falta zen azkena.

Jendarmeria, Polizia Nazionala edota CRSek euskal gazteriaren kontra

darabilten bortizkeriak ez gaitu batere harritzen. Azken hamarkadetan, frantziar eta

espainiar segurtasun indarren jomugan izan da beti. Azken asteetako gertakariek

beste behin ere argi uzten digute Paris eta Madrid eskuz-esku Euskal Herrian ire-

kitzen ari den fase politiko berriaz beldur direla eta ez dutela mespretxuan eta erre-

presioan oinarritzen den haien estrategia zentimetro bakar batez ere mugitu nahi.

22

Page 26: Kontu Lepo

LAU EGUNETIK BEHIN TORTURATU BAT

EUSKAL HERRIANBeatriz Etxeberria euskal militanteak Guardia Zibilaren

eskuetan jasandako torturen testigantzak.

Komisarioak berriz biluzten nau. Manta bat botatKomisarioak berriz biluzten nau. Manta bat botat--

zen dute lurrera. Komisarioak oihu egitendu etazen dute lurrera. Komisarioak oihu egitendu eta

bortxatuko nautela esaten dit, berriz ere.bortxatuko nautela esaten dit, berriz ere.

"El Comisario" izena zuen Guardia Zibil bat nire"El Comisario" izena zuen Guardia Zibil bat nire

bila dator eta beste kotxera aldatzen gara.bila dator eta beste kotxera aldatzen gara.

Oraingoa ez da patrol bat, kotxe normal bat daOraingoa ez da patrol bat, kotxe normal bat da

duen espazioa eta sartzean duen altueragatikduen espazioa eta sartzean duen altueragatik

konturatzen naiz. Jada, beste kotxean, komisakonturatzen naiz. Jada, beste kotxean, komisa--

rioa belarrira garrasika hasten zait eta mehatxurioa belarrira garrasika hasten zait eta mehatxu--

ka hasten da: "Soy militar y estoy entrenado paraka hasten da: "Soy militar y estoy entrenado para

matar". Esaten dit bi aukera ditudala: hasieratikmatar". Esaten dit bi aukera ditudala: hasieratik

hitz egiten hastea, ala ez. Poltsa bat ateratzenhitz egiten hastea, ala ez. Poltsa bat ateratzen

dutela nabaritzen dut eta eskuen gainean jartzendutela nabaritzen dut eta eskuen gainean jartzen

didate. Madrilera bidaian kolpeak eta kokoteakdidate. Madrilera bidaian kolpeak eta kokoteak

ematen dizkidate buruan eta etengabeko mehatematen dizkidate buruan eta etengabeko mehat--

xuak entzuten ditut. Kotxea geldituko dutela etaxuak entzuten ditut. Kotxea geldituko dutela eta

"te voy a poner en pelotas, te tiro a la nieve y te"te voy a poner en pelotas, te tiro a la nieve y te

voy a abrir en canal"voy a abrir en canal"

23

Page 27: Kontu Lepo

24

Bularretakoarekin bakarrik nago eta ez didate uztenBularretakoarekin bakarrik nago eta ez didate uzten

arroparik janzten miaketa osoan zehar. Saloian bortarroparik janzten miaketa osoan zehar. Saloian bort--

xaz menderatzen naute eta sofan nagoela eskuburxaz menderatzen naute eta sofan nagoela eskubur--

dinak jartzen saiatzen dira. Haserretu egin ziren,dinak jartzen saiatzen dira. Haserretu egin ziren,

txiki neuzkalako. Eta esaten didate eserita jarraitzentxiki neuzkalako. Eta esaten didate eserita jarraitzen

dudan bitartean "ya verás que 5 días vas a pasar"dudan bitartean "ya verás que 5 días vas a pasar"

"Gela gogorrera" eramaten naute. Han gainont"Gela gogorrera" eramaten naute. Han gainont--

zeko atxilotuen oihuak entzun ahal nituen. Aulkizeko atxilotuen oihuak entzun ahal nituen. Aulki

batean esertzen naute eta eskuak bustitzenbatean esertzen naute eta eskuak bustitzen

dizkidate, elektrodoak diruditen soinu batzukdizkidate, elektrodoak diruditen soinu batzuk

entzuten ditudan bitartean. Esan behar dut, zieentzuten ditudan bitartean. Esan behar dut, zie--

gan nengoenean ere entzuten nituela zaratagan nengoenean ere entzuten nituela zarata

hauek. Hitz egin behar dudala esaten didate etahauek. Hitz egin behar dudala esaten didate eta

arropa kentzen hasten zaizkit erabat biluzik utziarropa kentzen hasten zaizkit erabat biluzik utzi

arte. Horrela nagoela ur hotza botatzen didatearte. Horrela nagoela ur hotza botatzen didate

gainetik. Poltsa jartzen didate 3 aldiz jarraian.gainetik. Poltsa jartzen didate 3 aldiz jarraian.

Bainera egitearekin mehatxatzen naute. BiluzikBainera egitearekin mehatxatzen naute. Biluzik

nagoela aulki baten gainean jartzen naute launagoela aulki baten gainean jartzen naute lau

hankatan eta baselina ematen didate ipurtzulohankatan eta baselina ematen didate ipurtzulo

eta aluan eta objektu bat sartzen didate. Biluziketa aluan eta objektu bat sartzen didate. Biluzik

jarraitzen dut eta manta batean biltzen nautejarraitzen dut eta manta batean biltzen naute

eta kolpatzen naute. Oratzen naute, bultzatzeneta kolpatzen naute. Oratzen naute, bultzatzen

naute eta lurretik altxatzen naute.naute eta lurretik altxatzen naute.

Page 28: Kontu Lepo

Fernando Meirellesek zuzendutako

film hau izen bereko eleberri batean

oinarrituta dago, eta hau, aldi berean,

gertakari erreal batetik abiatzen da.

Tessa kazetari britainiar bat da eta

Justin Quayle diplomatikoarekin bate-

ra Keniara joaten da. Bertan, farma-

zeutika multinazional batzuk senda-

gaiak gaixoekin probatzen dituztela

ohartzen da, merkeagoa delako.

Zenbait lagunekin horren atzean zer edo zein dagoen ikertzen hasten da baina hil

egiten dute.

Hilketa ezkutatzeko Tessaren lagunari botatzen diote errua baina Justin Tessak

eman zituen pauso guztiak jarraitzen hasten da eta emazteak zer ezkutatu zion

aztertzen egia topatu nahian bere bizia arriskuan jarriz. Oso film interesgarria da,

guztientzat gomendagarria.

The Constant Gardener (2005)

25

Calvaire Fabrice du Weltz zine zuendari belgikarrak

zuzendu zuen beldurrezko filme bat dugu.

Mark Stevens dantzari eta kantari bat da, erretira-

tuen egoitzetako emanaldietatik bizi dena. Egun batean

ordea, bere lana bukaturik, beste herri bateko bidean

dela lainopeko baso batzuetan galtzen da, eta bere

fugoneta izorratzen zaio. Honela, Boris-ekin egingo du

topo, bere txakur galduaren bila dabilen gizonarekin.

Borisek Bartel alargunaren hostalera gidatuko du, eta

han hasten da benetan istorioa. Bartelek Marc bere

emazte hila bezala ikusten du, eta ez dio alde egiten utzi

nahi. Honela herri horretako emakumerik gabeko giro

arraro horretan preso aurkitzen da protagonista, objetu

sexual bihurturik zibilizatu gabeko leku hartan.

Calvaire

Page 29: Kontu Lepo

Gehitxo mozkortu ziñen

esgintze iñ tzenun

mila ta bost komeri

pasatu zenitun

hurrengo egunien

zeunden anbulatoyun

barre egin genizun

gu gana etortzeakun.

Jon De Marcos

HIL HONTAN JASO DITUGUN BERTSO ONENAK

26

Gehitxo moxkortu zinen

esgintze in tzendun

horregatikan bajan

hiru lau bat egun

halare hurrengoan baietz

berdin jardun

hankak lurrean jartzen

ikasi zak/n lagun

Iñigo

Page 30: Kontu Lepo

27

Atxur haundia

Baratzeko lurra mugitzeko era-

biltzen da, bereziki, lurra gogo-

rra dagoenean. Luzea, estua

eta astuna da. Estua eta astuna

denez, lurrean errazago sartzen

da. Eta luzea denez, sakonera

handiagoa hartzen du.

Ondorioz, lurra harrotzea erra-

zago da.

Erdiko atxurra

Atxur haundia baino motzagoa,

zabalagoa eta arinagoa da.

Atxur haundia pasatu ondoren

erabiltzen da. Arina denez,

ximaurra eta lurra nahasteko,

nahiz, baratzeko belar txarrak

kentzeko erabiltzen da.

Sardea

Ximaurra zein belarra jasotzeko

erabiltzen da. Altzairuzko puntak

ditu eta hiru, lau edo bost punta-

takoak izan daitezke. Normalean

hirukoa ximaurretarako erabilt-

zen da eta lau edo bostekoa

belarretarako.

Ikuilatxurra

Izenak berak dioen bezala, ikui-

luko atxurra da. Haziendak ikui-

luan utzitako gorotz zapaldua

mugitzeko erabiltzen da.

Normalean lau puntakoa izan

ohi da.

BASERRIKO LANABESAK:

Hilabete honetan, baserrian erabiltzen diren lanabes batzuk ezagutuko ditugu. Batzuk

ezagunak egingo zaizkigu, beste batzuk ordea, ezezagunak.

Page 31: Kontu Lepo

28

Igitaia

Normalean baratzeko barazkiak

eta antzekoak jasotzeko eta

mozteko erabiltzen da. Besteak

beste, garia, artoa, erremolatxa,

arbia…horregatik, lanabes hau

oso zorrotza egotea komeni da.

Esku bakar batez erabiltzen

denez, makila motz motza du.

Aihotza

Igitaiaren oso antzeko lanabesa

da, baina handiago izan ohi da.

Sasiak, otaloreak, zuhaixkak eta

antzekoak mozteko erabiltzen

da, baita, zuhaitzen adarrak

kimatzeko ere. Ondorioz, igitaia

baino makila luzeagoa du.

Eskuarea

Larreko belarra moztu ondoren,

lehortzen uzten da, tartean bela-

rrari buelta emanez. Eskuarea

belarrari buelta emateko eta

belarra jasotzeko erabiltzen da.

Nahiko zabala da eta sardea ez

bezala egurrezkoa da.

Arraitza eta segapotoa

Arraitza sega zorrozteko erabiltzen da.

Eta segapotoa Arraitza gordetzeko era-

biltzen da. Segapotoa garai batean behi

edo zezenen adarrekin egiten zen. Gaur

egun, egurrezkoak, nahiz, plastikozkoak

izan daitezke, baina, garrantzitsua da

barruan ura izatea. Izan ere sega hobeto

zorrozten da Arraitza umelarekin.

Page 32: Kontu Lepo
Page 33: Kontu Lepo

Bale eme batek bale ar bati

- Joe, hainbeste pertsona ta talde gu ez

estingitzeko burrukan ta hi buruko minez

haola esaten.

Bi gazte lehen aldiz oheratzea dijuzte ta

bat oso urduri ikustien bestiek esateio:

-Zu lasai jarri ta esan zer gustatze zaizun.

-Nei...... albondigak......

Botaizu bertso bat

zure buruari...

Erantzun punttue ta bialdu:

[email protected]

bota bertsueTXISTIEK

30

Esaera zahar batzuk:

-Dirua: morroi ona nagusi txarra

-Etxeko kea nahiago auzoko sua

baino

-Jan da lo beti potolo

- Ardi galdua atzeman daiteke, aldi

galdua berriz ez

- Balizko errotak, irinik ez

- Txapel batekin bi buru ezin estali

LERDOGLIFIKUE

Lerdoglifikue: Marilyn Manson

ErantzuneK

Artz batek 10 kilometro egin ditu hegoal-

dera, gero beste 10 ekialdera eta azkenik

10 iparraldera. Hasi zen toki berdinera

iritsi da. Ze koloretakoa da artz hori?

ASMAKIZUNE

Asmakizune: Zuria

Page 34: Kontu Lepo

31

Page 35: Kontu Lepo

32

lore sortie...

ta ximaurre

Gañdakaoko gazte bat gose greba egiten ari da gaztetxearen beharra aldarrikatze-

ko. Martxoaren 16an okupatu zuten azken urteetan hutsik egon den udalaren erai-

kin bat Galdakaoko Gazte Asanbladako kide batzuek. Asteburuan eman zuten eza-

gutzera, eta larunbatetik igandera bitarteko goizaldean bota zituzten eraikinetik.

Orduz geroztik, alkatearekin hitz egiten saiatu dira. "Ez du gurekin egon nahi, uda-

letxera atzeko atetik sartu eta irteten da”.

Hil honetako kaka demokraziaren izenean gerrak antolatzen dituzten “lehen mun-

duko” putasemeentzat doa. Interes ekonomikoen baitan pertsonak hiltzeko esku-

bideaz, herritarren salbatzaile gisa salduz beren burua. Gadafi guztien lagun

zena negozioetarako (petrolioa erosi edo armak salduz), diktadore hiltzaile izate-

ra pasa dute goizetik gauera, Ruandako, Marokoko edo Gineakoekin eskutik

jarraitzen duten bitartean. Edo Israel, Kolonbia, Chile.... amaigabeak estatu buru

hiltzaile lagunak, guztia nahi den bezala den bitartean.

Page 36: Kontu Lepo