Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

33
Gaitasunak ebaluatu,bai, baina... irakatsi nola? Neus Sanmartí Octubre, 2008

Transcript of Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Page 1: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Gaitasunak ebaluatu,bai,

baina...

irakatsi nola?

Neus Sanmartí

Octubre, 2008

Page 2: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Zer ulertzen dugu “gaitasunak”

entzuten dugunean?

“Egoera desberdinetan, konplexuetan

eta ustekabeetan eraginkortasunez

jarduteko gaitasuna;

ezagutzan oinarria du, baina baita ere

baloreetan, trebeziatan, esperientziatan...”

(Eurydice, 2002)

Page 3: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Zer suposatzen du?

√ Integrazioa: ezagutza ezberdinak kontutan hartzea

arazo baten ebazpenean (Konplexutasuna).

√ Funtzionalitatea: ezagutzak edota kontzeptuak

erabiltzea eguneko egoera esanguratsu eta ezustekoetan.

√ Autonomia: ikasleak ikasketetan eta bizitzako jarduera

praktikoetan eraginkorrak izateko trebatzea

Page 4: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

ADIBIDE BAT √ Curriculumaren edukia: “Energia mantentze eta xahutzearen

analisia energia transferentziatan.

Eguneroko bizitzan gertatzen diren

zenbait energia transferentzien

balorazioa ” (2. DBH)

√ Zer proposatu behar diogu ikasleari ikasteko?

Bere bizitzan (pertsonalean eta etorkizuneko lanbidean)

erabiltzea ezagutza hau, bai ekintzarako erabakiak

hartzeko, eta baita ikasten jarraitu nahi duenaerako ere

Page 5: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

PISAk ikaskuntza hau honako galdera eginez

ebaluatzen du :

“Irantzuk gidatzen duen autobusa diesel motorraz

funtzionatzen du. Autobus hauek kutsatzen dute.

Irantzuren lagun batek tranbia elektrikoa gidatzen

du. Funtzionatzeko beharrezkoa den boltajea ikatza

erretzen duen zentral elektriko batetik lortzen du.

Airea kutsatzen ez dutela argudiatuz, tranbiak

komenigarriagoak direla defendatzen duten

pertsonak badude. Baieztapen honekin bat zatoz?

Argudia ezazu zure erantzuna”. PISA (OCDE, 2000)

Page 6: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Zer ikasi behar dute ikasleek galdera hau

erantzuteko?

• Testua irakurtzen eta irakurtzen nahi izatea

• Ezagutza kontzektual abstraktuak ulertzen

• Ezagutza hauek gelan landu ez den egoera bati

aplikatzen

• Ezagutza hauek jarrera eta baloreekin lotzen

• Aldagai desberdinak kontutan hartuz ganoraz

argudiatzen

• Argudiaketa hori argitasunez idatziz adierazten

Page 7: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Eta lehen hezkuntzan?

√ Curriculumaren edukia:

Ugalketa funtzioaren ezaugarriak

animalia eta landareen behaketaren bidez

(ziklo ertaina)

Page 8: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Ikaslegoak jarduera bat argudiatzen

dakien

ebaluatzeko galderaren adibidea

Aitorren amak basoko loreak ez direla ebakitzen esan dio, baina

berak ez daki zergatik.

Zelan justifikatuko zenioke Aitorri basoko loreak ez direla etxera

eraman behar?

Loreak ebakitzen baditugu fruituak haztea ezinezkoa duelako.

Eta landareak ezin duelako bere ugalketa funtzioa bete

CEIP Bellaterra. 3º EP

Page 9: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Zeintzuk dira oinarrizko

ezaugarri didaktikoak?

1. Irakaskuntzaren testuinguraketa.

2. Besteekin batera ikasten da.

3. Ikasteko eta jarduteko adierazten jakin behar da.

4. Ikasteko norbere burua “zuzentzen” ikasi behar da

(autoebaluatzen)

Page 10: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

1.Ikaskuntzaren testuinguraketa

√ Abiapuntua arazo bat da, egoera erreal baten analisia, eguneko

gizartean esanguratsuak diren galderen planteamendua...

√ Transferentzia bideratuko duten ezagutzak abstraitzeko eta...

√ Egoera-arazo berriei aurre egiteko gai izatea

Arazo-adibidea

ez da arazo berrietara transferituko

abstrazioa gertatzen ez bada

Page 11: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Isidore Rabíri, fisikan Nobel sariari,galdetu zioten ea zerk lagundu

zion zientifikoa izaten. Berak honela erantzun zuen:

Eskolatik ateratzerakoan, Broklineko ama judu guztiek bere seme

alabei galdetzen zieten:

“Zer ikasi duzue gaur eskolan?

Nire amak berriz, zioen: “Izzy, gaur galdera on bat egin diozu zure

buruari?”

Page 12: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Hausnarketa egiteko adibide bat

√ Artikulo bat aukeratzen dugu “belaunaldi

gorra” (erlazio funtzioa lantzeko DBH 3. Mailan):

√ ¿Jarduera egokia da honelako galderak egitea?:

1. Zeintzuk dira kausa nagusiak...?

2. Zertan datza “acufenos” fenomenoa…?

3. Populazioaren zenbateko portzentaiak...?

4. Zein adinetan...?

5. Zergatik musika gailu batek lesioak dakartza?

6. Zenbat denboratan ohizko sentsibilitatea berreskuratzen

du entzumenak?

7. …

8. 17 galdera!!!

Page 13: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Zelan egingo genuke gaitasun

zientifikoa garatzeko?

√ Gure gorputzean eragiten duten zein

estimuluei buruz hitz egiten du artikuluak?

√ Gure gorputzak zelako erantzunak ematen

dituela dio?

√ Zer gertatzen da gure gorputzean estimulu

eta erantzunaren artean?

√ Zer egin dezakegu gure gorputza

babesteko?

Page 14: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

EZ DIRA GAUZA BERA

Informazioak “ikastea”

eta

“gai izateko” (gaitasunak garatzeko) ezagutzak

ikastea

PISA adibidea: “Astronomoek aurreikusi dute, Neptunoren

ikuspegitik Saturnoren ibilbidea Eguzkiaren

aurretik ikusiko dela mende honetako

momenturen batetan.

Azpimarratutako hitzetatik, aukera itzazu

egokienak diren hirurak, interneten edota

liburutegi batetan Saturnoren ibilbidearen

data bilatzeko”

Page 15: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

2. Ikasteko lanaren antolaketa

Ikasten dugu:

√ Gure ideiak eta jarduerak zeintzuk diren

pentsatzen eta eraldatzen ditugunean…

√ Besteekin interakzioan,

besteekin konparatzen, eta…

√ Gure abiapuntuak

berrikusten

Page 16: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Ikaskideen azalpenekin ikasi

dezakegu

3. DBH

IES J.M. Zafra

Page 17: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Guztion artean jarduerak egin ahal ditugu,

baina

TALDEKO LANA EZ DA LANAREN

BANAKETA

Page 18: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Modu ezberdinetan taldeak egiten

ditugu,

hitz egiten...

iritziak partekatzen...,

adosten...,

ebaluatzen...

Page 19: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

IKTak ere interakzioa

bideratzen dute

√ Adibidez Moodle moduko

plataformen bidez egin daitezke:

√Debateak

√ Galdetu -eta erantzun-

√ Konparatu

√ Elkar erregulatu

√ Informazioak partekatu

Page 20: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

3. Komunikazioa: edozein

ikaskuntzaren ardatza √ Interakzioan ikasten bada,

oinarrizkoa da:

√ Ideiak ahoz adieraztea, eta

argudiatzea, talde handitan zein txikitan

√ Argudioak justifikatuz, antolatuz eta

erlazionatuz idaztea

√ Testuak era kritikoan irakurtzea

Page 21: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Testuen

irakurketa

kritikoa

Benetan

eraginkorra den

testa: aldakak

argaltzen dira,

umore ona

areagotzen da,

bizitza ederragoa

da....

Page 22: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

K.R.I.T.I.K. Galdeketa

K

KONSIGNA: testuak adierazten duen baieztapena

R

Baieztapena egiten duenaren ROLA: nork idatzi du? Zeintzuk izan ahal dira bere interesak?

I

IDEIAK: zeintzuk dira baieztapenaren oinarrian dauden ideia edo sinesteak?

T

TESTA: esperimentuaren bidezko froga egitea posiblea litzateke?

I

INFORMAZIOA: zelako ebidentzia edo frogak ematen dira (ala eman zitezkeen) baieztapen hori bermatzeko?

K KONKLUSIOAK: baieztapenaren oinarrian dauden ideia edo sinesteak eguneko ezagutza zientifikoarekin bat datoz?

Page 23: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Ikustentzuneko testuak kritikoki irakurri

(K.R.I.T.I.K. Galdeketa erabiliz)

Zelan filme baten edukiei buruz ganorazko iritzia eman?

BLAIR MANTIENE LA APUESTA POR EL MEDIO AMBIENTE

PESE A LA CRISIS FINANCIERA

EL EX PRIMER MINISTRO PIDE UNA REVOLUCIÓN

ECONÓMICA CONTRA EL CALENTAMIENTO

EL PAÍS - Madrid - 30/09/2008

El ex primer ministro británico Tony Blair pidió ayer en Madrid que "en el corto plazo la

ansiedad para combatir la crisis económica no se cobre como víctima el medio ambiente".

Blair, que inauguró la V Conferencia Internacional de la Fundación Eduardo Barreiros,

titulada Sostenibilidad y Automóvil, hizo una encendida defensa de la cooperación

internacional para afrontar el cambio climático, la crisis financiera y la lucha contra el

terrorismo.

Zelan berri honi buruz

irratiko solaskideen

argudioak baloratu? http://www.algore-08.com/

http://www.climatecrisis.net/

Page 24: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

ADIBIDE BAT

Berokiak berotzen du?

Page 25: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Zein da testuak

defendatzen duen

ideia?

Zelako frogak

ematen ditu?

Sinesgarriak dira?

Zeintzuk dira ados

ez daudenentzat

erabilgarriak diren

argudioak?

Zelako argudioak

ematen ditu?

Irakurketa kooperatiboa

Page 26: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Adibidea: “Nire argudiaketa” lantzeko gidoia

Nire ideia da...

Nire argudioak dira...

Nire ideiaren kontrako argudioak izan daitezke...

Nirekin bat ez bazatoz argudio hauek erabiliko nituzke...

Besteak komentzitzeko erabiliko nituzkeen ebidentziak...

Page 27: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Argudiaketa testu baten adibidea (Ikaske batek egindakoa “berokiak berotzen du?” irakurketa

egin ondoren)

Berokiak ez du berotzen, janzten duenaren gorputzaren

beroa mantentzen du soilik, esperimentu zientifikoetan

frogatzen denez. Gende gehienak esango luke berokiak

berotzen duela, baina hau ez da egia, izotza trapu baten

barruan jartzen badugu, eta alboan beste batzuk, minutu

batzuk pasatuz trapu barnean zeudenak gehiago irauten

dutela ikusiko dugu. Horrezkero, esan dezakegu, berokiak

beroaz eta hotzaz isolatzen gaituela inguruko tenperaturaren

arabera.

2. DBH, Dr. Puigvert BHI

Page 28: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Argudiaketa testu baten adibidea

Eta lehen hezkuntzan...

Basoak

berreskuratzeko

zein motatako

ekintzak

proposatu

diezaiokegu

auzokoei,

eta zelako

argudioak

egokiak lirateke?

Page 29: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Eboluzionatzen ari den maketa

baten aurrean hitz egiten dugu

Page 30: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Basoa kudeatzeko proposamenak

komunikatzen ditugu

Page 31: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

4. Ikasteko beharrezkoa da

autoerregulatzen jakitea

“Edozein ikaskuntza prozesuaren helburu

garrantzitsuena zera da: ikaslegoaren

ikaste autonomoa bideratzea, hau da,

bere akatsak identifikatzen jakitea eta

horiek gainditzeko bideak aurkitzea”

G. Nunziatti, 1990

Page 32: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí
Page 33: Konpetentziak ebaluatu bai baina irakatsi nola Neus Sanmartí

Zelan ikasleak

prestatu

autoebaluatzen

ikasteko?