KIMIK A INDUSTRIAL A GOI -MAILAK O TEKNIKARI A...D akb iapun t uz nso redse , EAEn c l m-diseinuaren...

LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN

PROGRAMAZIOA

PROGRAMACIÓN DE LOS CICLOS FORMATIVOS DE FORMACIÓN PROFESIONAL

K I M I K A

K I M I K A I N D U S T R I A L A

G O I - M A I L A K O T E K N I K A R I A

7 modulua: Prozesu-Industrietako Mantentze Elektromekanikoa

LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN

PROGRAMAZIOA

KIMIKA

PR OG RA MA CI ÓN DE L OS C ICL OS F O RM AT IV OS DE FORMACIÓN P R OF ES IONA L

KIMIKA INDUSTRIALA GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

7. modulua: Prozesu-Industrietako Mantentze Elektromekanikoa

Argitaraldia: 1.a, 2009ko urria

Egilea: Jone Irastorza Uría

Argitaraldia eta koordinazioa: Víctor Marijuán Marijuán KOALIFIKAZIOEN ETA LANBIDE HEZIKETAREN EUSKAL INSTITUTUA INSTITUTO VASCO DE CUALIFICACIONES Y FORMACIÓN PROFESIONAL www.kei-ivac.com

Diseinua eta diagramazioa: TRESDETRES

L.G.: BI-1767-09

http://www.kei-ivac.com/

5.

6.

Instalazio pneumatikoak aztertzea eta mantentzea.

6. unitate didaktikoa:

Or. 26

Instalazio hidraulikoak aztertzea eta mantentzea. Or. 31

7. 7. unitate didaktikoa:

Makina elektrikoak aztertzea eta mantentzea.

Or.

36

8 8. unitate didaktikoa:

Instalazio elektrikoak aztertzea eta mantentzea.

Or.

42

9. 9. unitate didaktikoa:

Prozesu-industria baten mantentze-lanak antolatzea.

Or.

47

AURKIBIDEA

UD-EN SEKUENTZIAZIOA ETA DENBORALIZAZIOA Or. 04

Iraupena: 132 ordu UDen kopurua: 9

Esku artean duzun argitalpen hau lanean ari diren lankideek landu dute.

Edozein gairen programazioa oso lan pertsonala da, irakasle bakoitzaren esperientzian oinarritua eta, horrenbestez, subjektiboa. Premisa hori kontuan izanik, programazioa aztertzera eta egoki baderitzozu kontsultarako material gisa erabiltzera gonbidatzen zaitugu. Zure irakasle-lana bideratu dezakeen gida gisa ere baliagarria izan dakizuke.

Izan ditzakeen mugak aintzat hartu badira ere, heziketa-ziklo berrien OCDak abiapuntu izanik sortu eta diseinatu da, eta EAEn curriculum-diseinuaren eta irakaskuntza-programazioaren arloan indarrean dagoen legeria hartu da kontuan (otsailaren 26ko 32/2008 Dekretua).

Erabilgarria izan dakizun espero dugu, eta, aldi berean, egileek lan honetan egindako ahalegina eskertzen dugu.


0. Moduluaren aurkezpena. Or. 05


1. Industria-mantentzearen moduak eta motak aztertzea. Or. 08


2. Tresneria eta instalazioetako materialen propietateak aztertzea. Or. 12


3. Korrosioa eta oxidazioa hautematea, prebenitzea eta tratatzea. Or. 17


4. Makinetako elementu mekanikoak aztertzea eta mantentzea. Or. 20


Heziketa-zikloa: KIMIKA INDUSTRIALA 7. modulua: PROZESU INDUSTRIETAKO MANTENTZE ELEKTROMEKANIKOA KIMIKA

UNITATE DIDAKTIKOEN SEKUENTZIAZIOA ETA DENBORALIZAZIOA

EDUKI MULTZOAK

UNITATE DIDAKTIKO SEKUENTZIATUAK

IRAUPENA M1 M2 M3 M4 M5

UD0: Moduluaren aurkezpena

1

X

UD1: Industria-mantentzearen moduak eta motak aztertzea.

9

X

UD2: Tresneria eta instalazioetako materialen propietateak aztertzea.

12

X

X

UD3: Korrosioa eta oxidazioa hautematea, prebenitzea eta tratatzea.

8

X

X

UD4: Makinetako elementu mekanikoak aztertzea eta mantentzea.

18

X

X

UD5: Instalazio pneumatikoak aztertzea eta mantentzea.

16

X

X

UD6: Instalazio hidraulikoak aztertzea eta mantentzea.

16

X

UD7: Makina elektrikoak aztertzea eta mantentzea.

16

X

X

UD8: Instalazio elektrikoak aztertzea eta mantentzea.

16

X

UD9: Prozesu-industria baten mantentze-lanak antolatzea.

20

GUZTIRA

132 h

1. multzoa: Tresneria eta instalazioak osatzen dituzten materialak identifikatzea. 4. multzoa: Makina elektrikoak identifikatzea.

2. multzoa: Elementu mekanikoak ezaugarritzea. 5. multzoa: Mantentze-ekintzak ezaugarritzea.

3. multzoa: Makina hidraulikoak eta pneumatikoak ezaugarritzea.

4


UD0: MODULUAREN AURKEZPENA 5

0. unitate didaktikoa: MODULUAREN AURKEZPENA

Iraupena: 1 ordu Ikaskuntzaren helburuak:

1. Moduluaren garapenaren plangintza orokorra ezagutzea, baita taldeko kideak ere. 2. Irakasleak prestakuntza-prozesuaren kudeaketan aintzat hartu eta aplikatuko dituen irizpideak ulertzea. 3. Ikasleak moduluari dagokionez dituen eskubideak eta betebeharrak identifikatzea. 4. Moduluaren unitate didaktikoen arteko eta moduluaren eta beste moduluen arteko lotura nagusiak ulertzea. 5. Norberaren jakintzak identifikatzea, moduluan lortu behar diren jakintzei dagokienez.

EDUKIAK

Multzoak

1 2 3 4 5

PROZEDURAZKOAK

• Zikloko moduluen arteko eta zikloaren eta erreferente dituen kualifikazioen arteko loturak aztertzea. • Diziplinaren, metodologiaren, erlazioen eta antzeko beste gaien inguruan planteatzen diren alderdiak, arauak eta elementuak

identifikatzea, eta euskarri egokian erregistratzea.

KONTZEPTUZKOAK

• Zikloa osatzen duten kualifikazioak eta moduluarekiko lotura. • Moduluaren ekarpena zikloko helburuak lortzeko garaian. • Moduluaren helburuak. • Modulua eta unitate didaktikoak ebaluatzeko irizpideak.

JARRERAZKOAK

• Taldeko kide guztiengan, baita irakaslearengan ere, desiragarriak diren portaeren inguruan adostasuna lortzearen garrantzia baloratzea.

• Moduluaren garapenean jarraitu beharreko arauak eta irizpideak.



JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten

Jarduera mota

Helburu inplikat.

D.

NORK NOLA egingo den

ZERTARAKO egingo den

ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1 Ikasleen eta irakaslearen aurkezpena.

1 10 m. X X Irakasleak eta ikasleek nork bere burua aurkeztuko dute. Irakasleak iradokiko ditu aurkezpenean interesgarriak izan daitezkeen alderdiak, eta informazio bat edo bestea ematea hautazkoa izango da.

Helburua da hasierako ezagutza lortzea eta gizarte-oztopoak haustea, taldeko kideen arteko komunikazioa erraztearren. Aurreko ikasturtetik sortutako taldea denean, ez da jarduera hau beharrezkoa izango.

Ez da bitarteko berezirik behar.

J2 Programazioa osatzen duten elementuen aurkezpena.

2-4 10 m. X X Irakasleak programazioa osatzen duten elementuak, ordutegiak eta abar aurkeztuko ditu, eta, horretarako, eskema bat erabiliko du edo baliabide informatiko bidezko aurkezpena egingo du.

Ikasleek moduluaren gaiaren programazioari, egiturari, loturei, denborari eta iraupenei buruzko ikuspegi orokorra jaso beharko dute, besteak beste.

Arbela. Power Point-eko aurkezpena edo antzekoa. Kronogramak Informazioa duten fotokopiak.

J3 Prestakuntza- prozesuaren kudeaketa gidatuko duten irizpideen eta arauen aurkezpena.

2-3 10 m. X X Irakatsi eta ikasteko prozesua kudeatzeko erabiliko diren askotariko irizpideak ezagutaraziko ditu irakasleak. Gardenkiez edo beste elementu batzuez lagundutako ahozko azalpena erabiliko du. Hortaz, azterketak zuzentzeko eta ebaluatzeko irizpideak, barne-erregimeneko araudia, diziplina- erantzukizunak, eta abar azalduko ditu.

Zalantza guztiak argitzeko denbora-tartea zabalduko da.

Horrela, ikasleek ikasketa, gizarte eta harremanen arloko esparrua ezagutu eta ulertuko dute, eta arauzko esparru horretara moldatu ahal izango dute haien jarduna.

Ikasgelan edo lantegi- ikasgelan egin daiteke jarduera, eta ez da baliabide berezirik behar.

J4-E1 Egin beharreko lanbide-moduluaren gainean ikasleek aurretik dituzten ezagupenen identifikazioa.

5 30 m. X X Jarduera hori elkarrizketaren bidez garatu ahal izango da, baita ikasleek erantzun beharreko irakaslearen galderen bidez, edo, bestela, ondorio horretarako prestatutako galdera irekien bidez edo erantzun anitzeko galderak dituen galdera sorta baten bidez.

Moduluan garatuko diren edukiei dagokienez, ikasleen abiapuntuko jakintza-maila ezagutu nahi da. Abiapuntuko jakintza hori ezagutzeak programazioa berregituratzeko eta taldearen eta gizabanakoen errealitatera egokitzeko aukera emango dio irakasleari.

Galdera sortak.



OHARRAK

• Nahikoa izango da J1 jarduera moduluetakoren batean egitea. Zikloko taldeak adostu beharko du zein modulutan egingo den. • J4 jarduera mantendu ahal izango da, nahiz eta unitate didaktikoetako bakoitzean hasierako ebaluazioa barnean hartzen duen jarduera egin. Bi jarduera horiek bateragarriak eta

osagarriak izango dira beti. Aurretiazko jakintzetarako lehen hurbilketa izan daiteke, ondoren, unitate bakoitzean abiapuntuko jakintza horretan gehiago sakontzeko. • Modulu honen unitate didaktikoetan, jarduerak irakatsi eta ikastekoak (J) edo ebaluaziokoak (E) izan daitezke. Zenbaitetan, jarduera bera, irakatsi eta ikastekoa ez ezik, ebaluaziokoa ere

izan daiteke. Halakoetan, jarduera hori (Jn-Em) gisa adieraziko da eta hiru motak bilduko ditu. J-en zenbakikuntza (n) eta E-ena (m) elkarrekiko independenteak dira.


UD1: INDUSTRIA MANTENTZEAREN MODUAK ETA MOTAK AZTERTZEA 8

1. unitate didaktikoa: INDUSTRIA MANTENTZEAREN MODUAK ETA MOTAK AZTERTZEA Iraupena: 9 ordu IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.

Ikaskuntzaren helburuak:

1. Tresneriaren eta instalazioen disfuntzio-seinale ohikoenak deskribatzea. 2. Lehen mailako mantentze-lanak zehaztea. 3. Prozesua optimizatzeko mantentzearen ondorio diren aldaketak aztertzea. 4. Tresneria eta instalazioak mantentzeko eta kontserbatzeko plana ezartzea.

EDUKIAK Multzoak 1 2 3 4 5

PROZEDURAZKOAK

• Tresneriaren eta instalazioen disfuntzio-seinale ohikoenak identifikatzea. • Prozesua optimizatzearekin lotutako lehen mailako mantentze-lanak zehaztea. • Industrian aplika daitezkeen mantentze motak bereiztea. • Tresneria eta instalazioak mantentzeko eta kontserbatzeko plana ezartzea.

X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Mantentzearen funtzioak eta helburuak. • Mantentze motak. • Lehen mailako mantentzearen antolamendua. • Mantentzearen kostuak.

X X X X

JARRERAZKOAK

• Prozesuaren fase bakoitzean kalitate-irizpideak aplikatzeko motibazioa izatea. • Mantentzearen gabeziagatik kostuak murriztearen garrantzia baloratzea.

X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den


ZEREKIN egingo den Ir. Ik.

J1 Unitate didaktikoaren aurkezpena.

0,5 h X Ikaskuntzaren helburuak aurkeztuko dira, unitate didaktikoa moduluaren barruan kokatuko da, eta modulua osatzen duten gainerako unitateekin lotuko da.

Gainerako moduluekiko zuzeneko lotura ezagutzeko. Ikasleak aldez aurretik jarrera egokia

OCDa. Unitatea aurkezteko eskema grafikoa.



hartzeko, garatu beharreko lan motarekiko.

J2-E1 Aurretiazko ezagupenen ebaluazioa.

1, 3 1 h X X Honako galderak egingo ditu: Zergatik da hain garrantzitsua tresneria eta instalazioetan ohikoenak diren disfuntzio- seinaleak identifikatzea? Zer mantentze-lan egin beharko dira motor batean, auto batean edo gure etxeko berokuntza- instalazio batean? Jasotako erantzunak abiapuntu izanik, irakasleak industria- mantentzea zer den eta zergatik den beharrezkoa azalduko du.

Ikasleek aurretiazko ezagupenak azaleratzeko, eta horien eta ikasi beharreko ezagupenen arteko loturak ezartzeko. Kontzeptuak sendotzeko eta ikasleek egindako ekarpenak laburtzeko.

Gardenkien bitartez edo fisikoki, aparatu bat erakutsiz eta mantendu beharreko puntuak identifikatuz.

J3 Industriako mantentze-lanen motei eta moduei buruzko azalpen orokorra.

2, 3 1 h X X Irakasleak mantentze moten azalpen laburra eskainiko du. Honako alderdi hauen arabera egindako mantentze-lanak izango dira:

• Mailen arabera: lehen mailakoak, bigarren mailakoak eta hirugarren mailakoak.

• Garatu beharreko ekintza motaren arabera: erabiltzailea, zuzentzailea, prebentiboa, prediktiboa, produktibo totala TPM.

• Mantendu beharreko tresneria edo instalazio motaren arabera: mekanikoa, pneumatikoa, hidraulikoa, elektrikoa.

Horietako bakoitzean lortu nahi diren helburuak argituko dira eta noiz aplikatuko diren azalduko da. Lehen mailako mantentze-lanen deskribapena nabarmenduko da. Industriako mantentze-teknikak aplikatzeak ekartzen duen balioa aztertuko da. Horretarako, ikasleen parte-hartzea sustatuko duten galderak formulatuko dira, ikasleek beren ideiak azaldu ditzaten eta taldeak ideia horiek eta horien esanahia parteka dezaten.

Kontzeptuen sarrera egiteko, parte hartzeko, alderatzeko, eta ideiak eta ezagupenak jakinarazteko.

Mantentze moten zerrenda. Diapositibak. Gardenkiak. Bideoak. Mantentze motei buruzko web-orriak.

J4 Instalazio pilotuen lantegietarako bisitaldi gidatua.

1, 2, 3 1 h X X Prozesuko instalazio pilotuetako lantegian zehar ibilbidea egingo da. Ikasleak tresneria eta instalazio horiek mantentzeko garaian kontuan hartu beharreko puntuak

Informazio eta datuak biltzeko. Datuak biltzeko fitxak.



identifikatu ahal izango ditu, baita prozesua optimizatzeko garatu beharreko mantentze-lanak ere.

J5-E2 Bisitaldi gidatuaren inguruko esperientziak trukatzea.

1, 2, 3 2 h X X Balizko mantentze-puntuak identifikatzeko lan pertsonalaren ondoren, instalazio pilotu bakoitzerako lan- talde bat osatzea proposatuko da. Talde horretako kide bakoitzak bere taula aurkeztuko du, baina bere taldeko kideekin bateratze-lana egingo du. Gauzak horrela, mantendu beharreko puntu kritikoen eta instalazio pilotu bakoitzean egin beharreko zereginen taula bakarra egingo dute. Gero, taldeko ordezkari batek klaseko gainerako ikaskideen aurrean aurkeztuko du taula hori, eta taula osatzeko jarraitu diren irizpideak argituko ditu, baita mantentzearen ondorioz, eta prozesua optimizatzeko, egin behar izan diren aldaketak ere –halakorik badago–.

Komunikazioa garatzeko, sakontzeko eta aplikatzeko.

Gardenkiak. Mantentze-puntuen eta garatu beharreko zereginen taula.

J6-E3 Ikerketa deskribatzailea (tresneria eta instalazioak mantentzeko plana lantzea).

4 2,5 h X X Irakasleak ikastetxeko hainbat tresneria edo instalazioren (lantegien, laborategien, galdara-aretoaren, ordenagailu- aretoaren eta instalazio orokorren) mantentze orokorrerako plana lantzea proposatuko du. Lana bideratzeko irakasleak honako galderak egingo dizkie:

• Nola identifikatuko zenuke tresneria edo instalazioa?

• Zer zerbitzu egiten du? • Non kokatzen da? • Nork arduratu behar du hura mantentzeaz? • Zenbatero kontrolatu behar da? • Nola kontrolatuko ditugu izan diren gertakariak? • Zer gutxieneko ordezko pieza ziurtatu beharko

dugu? • Zer kostu izan dezake?

Talde bakoitzak instalazio jakin baten tresneria mantentzeko zerrenda bat landu beharko du. Zerrenda horretan alderdi horiek guztiak ez ezik, taldeak bidezko jotzen dituen beste batzuk ere jaso beharko ditu.

Informazioa bilatzeko, datuak lortzeko, analisia egiteko eta informazioa tratatzeko.

Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko alderdien gidoia.



Mantendu beharreko tresneria bakoitzerako kontrol-fitxa ere prestatu beharko du. Aplikatu beharreko mantentze-plana diseinatu ostean, talde bakoitzak lortutako emaitzak bateratu egingo dira, eta klaseko gainerako ikaskideek aurkeztutako lanari buruzko iritzia emango dute.

J7-E4 Landutako mantentze- planen inguruko esperientziak trukatzea (itxierako jarduera).

4 1 h X X Irakaslearen eta klase osoaren artean laburpena egiteko gogoeta-jarduera egingo da. Gogoeta horretan ondorioak aterako dira (jardueraren giltzarriak eta zalantzak argitzea), ikaskuntzak identifikatuko dira, nozio berriak egituratzen lagunduko duten orokortasunak egingo dira. Gainera, ikasitakoa produkzio-testuinguruetan aplikatzeko, emaitzak aurkezteko eta irakatsi eta ikasteko prozesua ebaluatzeko aukera izango da.

Komunikazioa, laburpen-lana, sakontze-lana eta aplikazio-lana sustatzeko. Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Unitate didaktikoa ebaluatzeko.

Kontzeptuzko mapa, alderdi garrantzitsuenekin laburpen-lana egiteko. Unitate didaktikoa ebaluatzeko galdera sorta.

OHARRAK

• 5. multzoan, Mantentze-ekintzak ezaugarritzea, garatzen diren unitate didaktikoak modulu honetako unitate didaktiko guztietarako zeharkakoak dira, mantentze-ekintzek kimika-

industriako lana baldintzatzen baitute. Multzo horren zeharkakotasuna laneko arriskuen prebentziora hedatzen da, mantentze-lanek oso lotuta egon behar baitute beti segurtasun- neurriekin, hots, prozesuko tresneriarekin eta instalazioekin lan egitean aintzat hartu beharreko segurtasun-neurriekin.

• 9. unitate didaktikoa oso lotuta dago unitate honekin; izatez, prozesu-industriako mantentzearen antolamenduan aplikatzen ditu 1. unitate didaktikoan eskuratutako mantentzeari buruzko ezagupen guztiak. Horrenbestez, unitate didaktikoak sekuentziatzeko garaian, bi unitate horiek moduluaren amaieran ematea plantea daiteke, bata bestearen ondoren. Sekuentziazio horren aldeko hauta egiten bada, aldiz, moduluari UD2 unitate didaktikoarekin (materialen propietateak aztertzea) hasiera ematea gomendatzen dugu.


UD2: TRESNERIA ETA INSTALAZIOETAKO MATERIALEN PROPIETATEAK AZTERTZEA 12

2. unitate didaktikoa: TRESNERIA ETA INSTALAZIOETAKO MATERIALEN PROPIETATEAK AZTERTZEA Iraupena: 12 ordu IE1: Kimika-industriako tresneria eta instalazioak osatzen dituzten materialak identifikatzen ditu eta ezaugarriekin eta erabilerarekin erlazionatzen ditu.


1. Kimika-industriako instalazioetan eta tresnerian erabiltzen diren material motak identifikatzea. 2. Material horien aplikazioa zehaztea, erabileraren eta korrosioak, nekeak edo bestek eragindako balizko asalduren arabera. 3. Materialen propietate fisikoak aztertzea (erresistentzia, elastikotasun-muga, harikortasuna, besteak beste).


PROZEDURAZKOAK

• Kimika-industriako instalazioetan eta tresnerian erabiltzen diren material motak identifikatzea. • Material horien erabilerak, eta korrosioak, nekeak edo bestek eragindako balizko asaldurak. • Material horien erabilera zehaztea, haien aplikazioaren arabera. • Korrosioak, nekeak edo bestek materialean eragindako balizko asaldurak identifikatzea. • Materialen propietate fisikoak interpretatzea (erresistentzia, elastikotasun-muga, harikortasuna...).

X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Materialak eta propietateak. Material motak. • Propietate fisikoak eta fisiko-kimikoak.

X X

JARRERAZKOAK

• Tresneria eta instalazioak kontserbatzeko eta mantentzeko arazoak baloratzea. • Segurtasun-arauak eta laneko osasunekoak betetzea.

X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den





Gainerako moduluekiko zuzeneko lotura eta modulu honen unitate didaktikoak ezagutzeko.

OCDa. Gardenkien bidez edo fisikoki. Ereduzko ariketak



Ikasleak aldez aurretik jarrera egokia hartzeko, garatu beharreko lan motarekiko.

eta erabili beharreko materiala erakutsiz.

J2 Industria-materialei buruzko azalpen orokorra.

1 0,5 h X X Irakasleak industria-materialak zer diren azalduko du labur- labur, eta egunero erabili ohi ditugun objektuen fabrikazioan erabiltzen diren materialen bilakaerari buruzko adibideekin indartuko du azalpena. Material berriek gaineratu duten balioa ere azalduko du. Materialen erabilerak ekartzen duen balioa aztertuko da. Horretarako, ikasleen parte-hartzea sustatuko duten galderak formulatuko dira, ikasleek beren ideiak azaldu ditzaten eta taldeak ideia horiek eta horien esanahia parteka dezaten.


Objektuen zerrenda. Diapositibak. Gardenkiak. Bideoak. Hainbat produktutako materialen erabileran izandako bilakaera jasotzen duen fitxa.

J3 Laborategi/lantegi baterako bisita gidatua.

1 0,5 h X X Laborategiko instalazioetan zehar egingo da ibilbidea. Ibilbide horretan, ikasle bakoitzak makinetan, tresnerian eta instalazioetan erabilitako materialak identifikatuko ditu, eta emaitzak taula batean jasoko ditu, horrela ikasle bakoitza aurretik dituen ezagutzez jakitun izateko.


J4 Laborategirako bisitaldi gidatuaren inguruko esperientziak trukatzea.

1 0,5 h X X Materialak identifikatzeko lan pertsonalaren ostean, lan- taldeak sortzea proposatzen da. Taldekide bakoitzak bere taula azalduko du, bateratze-lana egingo dute eta klaseko gainerakoei adostutako materialen zerrenda bateratua azalduko diete. Materialak hiru oinarrizko kategoriatan taldekatuko dituzte: metalak, polimeroak eta material konposatuak. Industria-material gehienak kategoria horietako batean sartzen dira.

Komunikazio-gaitasuna garatzeko, sakontzeko eta aplikatzeko.

J5-E1 Materialei eta horien propietateei buruzko informazioa bilatzea eta hautatzea, eta txostena egitea.

1, 3 2,5 h X X Gidoi batean oinarrituta, kimika-industriako instalazioetan eta tresnerian erabiltzen diren industria-materialen (metalen, polimeroen eta material konposatuen) informazioa bilatzeko eta bibliografia kontsultatzeko lana proposatuko zaie ikasleei. Lana talde txikietan egingo da, eta talde bakoitzak industria-materialen kategorietako bat

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko eta laburpen- lana garatzeko. Sakontze- eta aplikazio-lana egiteko.

Gaiarekin lotzen den bibliografia. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko alderdien gidoia.



garatuko du. Laburpen gisa, ikasle bakoitzak, talde txikietan lan eginez, material bakoitza dagozkion propietateekin lotuko duen taula bat osatu beharko du. Nolanahi ere, propietate horiek fisikoak, mekanikoak edo teknologikoak diren adierazi beharko dute. Jarduera osatzeko, bestalde, bateratze-lana egingo da, eta taldearen lana klase osoaren aurrean aurkeztu beharko da.

J6-E2 Propietate fisikoak, mekanikoak eta teknologikoak zehazteari buruzko praktika gidatua.

Guztiak 4 h X X Irakasleak, adibide gisa, propietate nagusien multzo bakoitzerako (fisikoetarako, mekanikoetarako eta teknologikoetarako) saiakuntza bat egingo du. Ikasle bakoitzak material jakin baten propietaterik adierazgarrienak zehaztea eta aztertzea izango da helburua. Honako propietate hauek neurtu beharko dira:

• Fisikoak: dentsitatea, eroankortasun elektrikoa, beroa, beste batzuk.

• Mekanikoak: gogortasuna, tiraketarekiko erresistentzia, talkarekiko erresistentzia, elastikotasun-muga, harikortasuna, eta beste batzuk.

• Teknologikoak: tolestatzea, mekanikagarritasuna, eta abar.

Ikasleek material bakoitzaren propietateak industrian ematen zaien erabilerarekin identifika ditzaten lortzeko –betiere beren aplikazioen arabera eta korrosioaren, nekearen eta abarren ondorioz gerta daitezkeen asalduren arabera–.

Saiakuntza mekanikoak eta teknologikoak egiteko makinak. Hainbat materialetako probetak. Datuak biltzeko fitxak.

E3 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza-ebaluazioa

Guztiak 1 h X X Idatzizko proba baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Jarduera horren helburua da ikaskuntza-prozesua atzeraelikatzea eta, beharrezkoa izanez gero, unitate didaktikoa berrantolatzea, osatzeko edo sakontzeko jarduerak izango diren egokitzapenen bitartez.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Idatzizko proba (proba objektiboa, erantzun mugatuko proba, erantzun irekiko proba, edo proba mistoa).

J7 Proba idatziaren emaitzak aurkeztea.

Guztiak 0,5 h X X Proba idatziaren emaitzak aztertzeko gogoeta-jarduera egingo da. Proba idatziaren emaitzak aurkeztuko dira, eta akatsik adierazgarrienak aipatuko dira. Emaitzen arabera eta probaren ebaluazioan egindako oharren arabera, proposatuko dira aldaketak irakatsi eta

Komunikazioa garatzeko. Emaitzen grafikoa, zailtasun- adierazleak, eta abar.



ikasteko prozesuan.

J8-E4 Materialen erabilera zehazteari buruzko ikerketa deskribatzailea, betiere material horien aplikazioaren arabera eta korrosioak, nekeak edo bestek eragindako balizko asalduren arabera.

2 1,5 h X X Prozesu-instalazioak eta tresneriak fabrikatzeko materialen erabilera zehaztea proposatuko du irakasleak. Horretarako, material horien aplikazioa eta korrosioak, nekeak eta bestek eragindako balizko asaldurak hartu beharko dira kontuan. Materialak bilatzeko eta hautatzeko lana bideratzeko, irakasleak honako galderak egingo dizkie:

• Zer funtzio betetzen ditu tresneriak edo instalazioak?

• Zer baldintzatan egingo du lan? • Korrosioak, nekeak edo bestek zer asaldura

eragin dezakete? • Zer propietate eduki behar du?

Hautatzeko lana egindakoan, lanak taldeen artean trukatuko dira, eta hautatutako materialak ordezkatu egingo dira honako alderdiak hobetuko dituzten beste batzuekin:

• Funtzionalitatea. • Tresneriaren edo instalazioaren balio-bizitza. • Mantentzearen eta kontserbatzearen kostuak.

Jarduera amaitzeko, lortutako emaitzak bateratzeko lana egingo da.

Informazioa bilatzeko, datuak lortzeko, analisia egiteko eta informazioa tratatzeko gaitasunak garatzeko.

Gaiarekin lotzen den bibliografia. Internet. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko alderdien gidoia.

J9 Ikerketa deskribatzailearen inguruko esperientziak trukatzea (itxierako jarduera).

2 0,5 h X X Irakaslearen eta klase osoaren arteko laburpenerako gogoeta-jarduera egingo da. Gogoeta horretan ondorioak aterako dira (jardueraren giltzarriak eta zalantzak argitzea), ikaskuntzak identifikatuko dira, nozio berriak egituratzen lagunduko duten orokortasunak egingo dira. Gainera, ikasitakoa produkzio-testuinguruetan aplikatzeko, emaitzak aurkezteko eta irakatsi eta ikasteko prozesua ebaluatzeko aukera izango da.

Komunikazioa, laburpen-lana, sakontze-lana eta aplikazio-lana sustatzeko. Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Unitate didaktikoa ebaluatzeko.

Kontzeptuzko mapa, alderdi garrantzitsuenekin laburpen- lana egiteko. Unitate didaktikoa ebaluatzeko galdera sorta.



OHARRAK

• Unitate didaktiko hau UD3 unitate didaktikoarekin osatuko da, hau da, instalazioak eta higadurak edo kalteak izan ditzaketen elementuak kontserbatzeko eta mantentzeko arazoak

identifikatzea helburu duen unitate didaktikoarekin. • Materialen multzoan biltzen diren unitate didaktikoak (UD2 eta UD3) zeharkakoak dira modulu honetako unitate didaktiko guztietarako eta heziketa-ziklo hau osatzen duten modulu

guztietarako. Izan ere, materialen araberakoak izango dira prozesu kimikoko industria ororen tresneriak eta instalazioak kontserbatzeko eta mantentzeko lanak.


UD3: KORROSIOA ETA OXIDAZIOA HAUTEMATEA, PREBENITZEA ETA TRATATZEA 17

3. unitate didaktikoa: KORROSIOA ETA OXIDAZIOA HAUTEMATEA, PREBENITZEA ETA TRATATZEA Iraupena: 8 ordu IE1: Kimika-industriako tresneria eta instalazioak osatzen dituzten materialak identifikatzen ditu eta ezaugarriekin eta erabilerarekin erlazionatzen ditu. IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.


1. Instalazioak eta higadurak edo kalteak izan ditzaketen elementuak kontserbatzeko eta mantentzeko arazoak identifikatzea. 2. Industriako tresneria eta instalazioetan gertatzen diren korrosio motak eta horien mekanismoak deskribatzea. 3. Materialen korrosioan eragina duten faktoreak identifikatzea. 4. Korrosioaren kontrako prebentzio-mekanismoak ezartzea. 5. Material ez-metalikoen degradazio-mekanismo nagusiak deskribatzea.


PROZEDURAZKOAK • Industriako tresneria eta instalazioetan gertatzen diren korrosio motak eta horien mekanismoak aztertzea. • Korrosioaren faktoreak eta prebentzio-mekanismoak identifikatzea. • Oxidazioaren eta korrosioaren aurkako babesak aplikatzea.

X X X

KONTZEPTUZKOAK • Metalen korrosioa. Korrosio motak. • Oxidazioa. Korrosioa hedatzea. • Metalezkoak ez diren materialen degradazioa.

X X X

JARRERAZKOAK

• Prozesuaren fase bakoitzean kalitate-irizpideak aplikatzea. • Bere saileko tresneriaren eta instalazioen ordenarekiko eta garbitasunarekiko interesa izatea.

X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den





Gainerako moduluekiko zuzeneko lotura ezagutzeko. Ikasleak aldez aurretik jarrera egokia hartzeko, garatu beharreko lan

OCDa. Gardenkien bidez edo fisikoki. Ereduzko ariketak eta erabili beharreko



motarekiko. materiala erakutsiz.

J2 Laborategi/lantegi baterako bisita gidatua.

1, 3 0,5 h X X Instalazio pilotuetako lantegian zehar bisitaldia egingo da. Ikasle bakoitzak instalazioak eta higatu edo kaltetu daitezkeen elementuak kontserbatzeko eta mantentzeko arazoak identifikatuko ditu, eta emaitzak taula batean bilduko ditu. Horrela, ikasle bakoitza aurretik dituen jakintzen jakitun izango da.


J3-E1 Kontserbatzeko eta mantentzeko arazoak identifikatzearen inguruko esperientziak trukatzea.

1, 3 0,5 h X X Instalazioak mantentzearen eta kontserbatzearen arloko arazoak identifikatzeko lan pertsonalaren ostean, lan-taldeak osatzea proposatuko da. Talde horietan, taldekide bakoitzak bere taula aurkeztu beharko du, eta bateratze-lana egingo da. Guztien artean arazo bakoitza eragin ahal izan duten kausekin lotuko dute. Lortutako ondorioak klaseko gainerako taldeen aurrean azaltzearekin emango zaio amaiera jarduerari. Irakasleak bidezkoak iruditzen zaizkion zuzenketak edo ñabardurak egiteko aukera baliatuko du.

Komunikazioa sustatzeko, sakontzeko eta aplikatzeko.

Diapositibak. Gardenkiak. Kontserbazio-arazoak erakusten dituzten bideoak.

J4 Materialen korrosio eta oxidazio motei eta horien mekanismoei buruzko informazioa bilatzea eta hautatzea, eta txostena egitea.

2, 3, 4, 5 3 h X X Gidoi bat abiapuntu izanik, tresneria eta instalazioetan gertatzen diren korrosio motei eta horien mekanismoei buruzko informazioa bilatzeko eta bibliografia kontsultatzeko lana proposatuko da. Korrosioa eragiten duten faktoreekin lotuko dira mota eta mekanismo horiek. Lana talde txikietan egingo da, eta lan-talde bakoitzak korrosio-mota jakin baten inguruan egingo du lan. Korrosio hori eragin dezaketen faktoreak eta aplika daitezkeen prebentzio-mekanismoak ere eman beharko dira aditzera. Taldeetako batek metalezkoak ez diren materialen degradazioaren inguruan egingo du lan.

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko eta laburpen- lana garatzeko. Sakontze- eta aplikazio-lana.


J5-E2 Landutako txostenaren inguruko esperientziak trukatzea eta materiala aurkeztea.

2, 3, 4, 5 2 h X X Ikasle-taldeak lortu den informazioa ordenatuta azaldu beharko du. Honako azalpen-jarduerak egin beharko dira:

• Gaiaren aurkezpena

Komunikazioa, laburpen-lana, sakontze-lana eta aplikazio-lana hobetzeko.

Ikasleek diseinatutako eta landutako dokumentua.



• Bibliografia eta kontsulta-iturriak. • Azalpen xehatua, azalpenean sortzen diren

zalantzei erantzun ahal izateko behar besteko eten izango dituena.

Irakaslearen gainbegiratupean egindako txostenak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira txosten horiek.

E3 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza-ebaluazioa.

Guztiak 1 h X X Idatzizko proba baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Jarduera horren helburua da ikaskuntza-prozesua atzeraelikatzea eta, beharrezkoa izanez gero, unitate didaktikoa berrantolatzea.



Guztiak 0,5 h X X Proba idatziaren emaitzak aztertzeko gogoeta-jarduera egingo da. Proba idatziaren emaitzak aurkeztuko dira, eta akatsik adierazgarrienak aipatuko dira. Emaitzen arabera eta probaren ebaluazioan egindako oharren arabera, proposatuko dira aldaketak irakatsi eta ikasteko prozesuan.

Komunikazioa hobetzeko. Emaitzen grafikoa, zailtasun-adierazleak, eta abar.

OHARRAK

• Unitate didaktiko hau materialen propietateen azterketari buruzko UD2 unitate didaktikoarekin batera eman ahal izango da. Kasu horretan, unitate didaktiko bakarra osatuko da bien

artean, eta guztira 20 orduko iraupena izango du. Haatik, komenigarriagoa iruditu zaigu bi unitatetan proposatzea, unitateetako bakoitzak berezko ikaskuntza adierazgarria baitu.


UD4: MAKINETAKO ELEMENTU MEKANIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA 20

4. unitate didaktikoa: MAKINETAKO ELEMENTU MEKANIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA Iraupena: 18 ordu IE2: Tresneria, makina eta instalazioen elementu mekanikoak aztertzen ditu eta betetzen duten funtzioa ezagutzen du. IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.


1. Makinetako multzo mekanikoak eta elektromekanikoak identifikatzea. 2. Mekanizazio-teknika sarrienak aztertzea. 3. Makinetako multzo mekanikoak osatzen dituzten mekanismoen funtzioa deskribatzea. 4. Multzo mekanikoak mekanismoek egiten duten transformazioaren arabera sailkatzea. 5. Higadurak ager daitezkeen elementu eta piezen zati edo puntu kritikoak identifikatzea. 6. Elementu mekanikoak lubrifikatzeko teknikak deskribatzea. 7. Mantentze-plana eta oinarrizko edo lehen mailako mantentze-lanak egiteko argibideak aztertzea, makina eta elementu mekanikoen dokumentazio teknikoari jarraituta. 8. Makinen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak deskribatzea.


PROZEDURAZKOAK

• Makinetako multzo mekanikoak eta elektromekanikoak identifikatzea. • Mekanizazio-teknika sarrienak aztertzea. • Makinetako multzo mekanikoak osatzen dituzten mekanismoek betetzen duten funtzioa deskribatzea. • Multzo mekanikoak mekanismoek egiten duten transformazioaren arabera sailkatzea. • Desgasteak ager daitezkeen puntu kritikoak identifikatzea. • Elementu mekanikoak lubrifikatzeko teknikak aplikatzea.

X X X X

X X

KONTZEPTUZKOAK

• Mekanikako printzipioak. Makinen zinematika eta dinamika. • Makina eta mekanismoen elementuak. • Lotura-elementuak. • Transmisio-elementuak. • Lubrifikazio-teknikak: laino bidezko lubrifikazioa.

X X X X

X



JARRERAZKOAK

• Segurtasun- eta higiene-araudia betetzea. • Makinen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak betetzea. • Makinekin lan egiteko garaian, arropa egokia erabiltzea. • Balizko arazoak konpontzeko autonomia izatea.

X X

X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den





Gainerako moduluekiko zuzeneko lotura ezagutzeko. Ikasleak aldez aurretik jarrera egokia hartzeko, garatu beharreko lan motarekiko.

OCDa. Gardenkien bidez.

J2-E1 Makinetako multzo mekanikoei eta elektromekanikoei buruzko azalpen orokorra.

1 1 h X X Hainbat euskarritako proiekzioak edo objektuak bistaratuta, irakasleak prozesu-industrian gehien erabiltzen diren makinetako multzo mekanikoak eta elektromekanikoak identifikatzen jakiteko giltzarri nagusiak erakutsiko ditu. Era berean, makinetako zinematikaren eta dinamikaren printzipio mekanikoak gogoraraziko ditu. Une oro bilatuko da ikasleen parte-hartzea, eta horretarako honakoen gisako galderak egingo zaizkie:

• Zer funtzio betetzen dute multzo mekanikoek ikusten ari garen makinen barruan?

• Zuen ustez zer arazo sor daitezke mantentzearen ikuspuntutik?

• Zer segurtasun-neurri hartu beharko litzateke makina horiekin lan egiteko?

Horrela, ikasleen aurretiazko jakintzen ebaluazioa ere egin ahal izango dugu, eta hobe egokitu ahal izango ditugu ondoren egin beharreko jarduerak.


Diapositibak. Gardenkiak. Bideoak.

J3 Makinetako multzo mekanikoen 3, 4 3 h X X Gidoi bat abiapuntu izanik, mekanismoek eragindako Komunikazioa garatzeko, Gaiarekin lotzen den



sailkapenari –egiten duten transformazioaren araberakoa– eta deskribapenari buruzko txostena egitea.

transformazioaren arabera egingo den makinetako multzo mekanikoen sailkapenari buruzko informazioa bilatuko da, eta bibliografia kontsultatuko da. Horrez gain, makinetako multzo mekanikoak osatzen dituzten mekanismoek betetzen duten funtzioa identifikatu beharko dute ikasleek. Klasea hiru taldetan bana daiteke, talde horietako bakoitzak honako hiru elementu mekanikoetako baten gainean ikertzeko:

• Mugimendua transmititu eta hedatzen duten elementuak (engranajeak, marruskadura- gurpilak, kate edo korrea horzdunak,...).

• Mugimendua transformatzen duten elementuak (biela/biradera, eszentrikoa, torlojua eta azkoina...).

• Makinetako elementu osagarriak (energia metagailuak eta barreiatzaileak, kojineteak, euskarriak, lotura gidatuak,...).

informazioa bilatzeko eta laburpen- lana egiteko. Sakontze- eta aplikazio-lana egiteko.

bibliografia. Internet. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko alderdien gidoia.

J4-E2 Multzo mekanikoen sailkapenaren inguruko esperientziak trukatzea.

3, 4 1 h X X Laburpen-lan gisa, talde bakoitzak lortutako sailkapena azaltzea eta klaseko gainerako ikaskideekin partekatzea proposatuko da. Guztion artean eta irakaslearen laguntzarekin identifikatu beharko dituzte elementuen artean dauden alderdi komunak, eta kasuak kasu gauzatu beharreko mantentze prebentiborako eta prediktiborako ekintzak aurkitu beharko dituzte. Irakaslearen gainbegiratupean egindako txostenak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira txostenak.

Komunikazioa, laburpen-lana, sakontze-lana eta aplikazio-lana sustatzeko.

Ikasleek diseinatutako dokumentua.

J5 Mekanizazio-teknikarik ohikoenei buruzko informazioa bilatzea eta hautatzea.

2 2,5 h X X Gidoi bat abiapuntu izanik, gaur egun materialak mekanizatzeko industrian gehien erabiltzen diren teknikei buruzko informazioa bilatu eta bibliografia kontsultatuko da. Lana talde txikietan egingo da, eta talde bakoitzak honako fabrikazio-prozeduretako bat garatuko du:

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko eta laburpen lana egiteko gaitasunak garatzeko.

Gaiarekin lotzen den bibliografia. Internet. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko



• Deformazio bidezko fabrikazio-prozedurak (metalurgia edo pulbimetalurgia, galdaketa eta isurketa bidezko konformazioa, materialaren deformazioaren bidez piezak lantzea,...).

• Bereizte edo ebaketa bidezko fabrikazio- prozedurak (bereizte mekanikoa, kimikoa edo bero bidezkoa).

• Piezen arteko lotura (lotura desmuntagarriak, finkoak edo desmuntagaitzak).

alderdien gidoia.

J6-E3 Mekanizazio-tekniken inguruko esperientziak trukatzea.

2 1 h X X Ikasle-talde bakoitzak garatutako lana azalduko du. Talde bakoitzak fabrikazio-tekniketako bat aurkeztuko du, eta azalpenean sortzen diren zalantzei erantzun beharko die. Irakaslearen gainbegiratupean egindako lanak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira lanak.


Ikasleek diseinatu eta egindako dokumentua.

J7-E4 Elementu mekanikoen puntu kritikoen identifikazioari eta aplikatzekoak diren lubrifikazio- teknikei buruzko ikerketa deskribatzailea.

5, 6 2,5 h X Aurretik egindako multzo mekanikoen sailkapena abiapuntu izanik, ikasle bakoitzak elementuen eta piezen puntu kritikoak identifikatu beharko dituzte, hau da, zer puntutan ager daitezkeen higadurak. Horrez gain, kasuak kasu aplikatu beharreko lubrifikazio-teknikak hautatu beharko ditu. Horretarako, honako alderdi hauei buruzko informazioa bilatu beharko dute:

• Industriako lubrifikatzaile motak. • Mantentzeko lubrifikatzaile motak. Helburuak

eta aplikazio-esparrua. • Mantendu beharreko elementuaren araberako

lubrifikatzaileen hautespena. Laburpen-lan gisa, ikasleek, talde txikietan, elementu mekanikoak eta horiek behar bezala mantentzeko aplikatu beharreko lubrifikatze-teknikak jasoko dituen taula osatu beharko dute. Jarduera osatzeko, klase guztiaren arteko bateratze-lana egingo da.


Gaiarekin lotzen den bibliografia. Internet. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko alderdien gidoia. Ikasleek landutako taula.




1, 2, 3, 4, 5, 6

1 h X X Idatzizko proba baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Jarduera horren helburua da ikaskuntza-prozesua atzeraelikatzea eta, beharrezkoa izanez gero, unitate didaktikoa berrantolatzea.



1, 2, 3, 4, 5, 6

0,5 h X X Proba idatziaren emaitzak aztertzeko gogoeta-jarduera egingo da. Proba idatziaren emaitzak aurkeztuko dira, eta akatsik adierazgarrienak aipatuko dira. Emaitzen arabera eta probaren ebaluazioan egindako oharren arabera, proposatuko dira aldaketak irakatsi eta ikasteko prozesuan.

Komunikazioa sustatzeko. Emaitzen grafikoa, zailtasun-adierazleak, eta abar.

J9-E6 Mantentze mekanikoko plan baten interpretazioari buruzko praktika gidatua, betiere dokumentazio teknikoari jarraituz eta makinen prebentzio- eta segurtasun-neurriak baloratuz.

7, 8 4 h X X Ikasle bakoitzak ereduzko prozesu-industria baten mantentze mekanikoko plana azter dezan lortu nahi da. Planean jasotzen diren oinarrizko edo lehen mailako mantentze-jarraibideak identifikatzean oinarrituko da praktika –etorkizunean izango duen lanpostuan mantentze-lan horiek egokituko zaizkio–. Horretarako, planean biltzen diren makina eta elementu mekanikoen dokumentazio teknikoari jarraitu beharko dio. Bestalde, makinen prebentzio- eta segurtasun-neurriak deskribatzeko eta behar bestekoak diren baloratzeko gauza izan beharko dute.

Analisi hori egiteko garaian honako alderdi hauek hartu beharko dituzte kontuan:

• Aplikatutako industria-mantentze mekanikoko teknikak (prebentziozkoa eta prediktiboa).

• Datuak eskuratzeko sistemak eta sentsoreak. • Erabilitako egiaztatze mekanikoko teknikak. • Bibrazioen analisi prediktiboa.

Analisiaren ondorioak irakasleak emango dien laburpen-

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko eta laburpen lana egiteko gaitasunak garatzeko.

Mantentze mekanikoko plana jasoko duen dokumentua. Makina eta elementu mekanikoen dokumentazio teknikoa. Internet. Ondorioen taula.



taula batean jaso beharko dituzte, ondoren ebaluatu eta klaseko guztien artean bateratzeko.

J10 Esperientziak trukatzea (itxiera-jarduera)

Guztiak 1 h X X Irakaslearen eta klase osoaren arteko laburpenerako gogoeta-jarduera egingo da. Gogoeta horretan ondorioak aterako dira (jardueraren giltzarriak eta zalantzak argitzea), ikaskuntzak identifikatuko dira, nozio berriak egituratzen lagunduko duten orokortasunak egingo dira. Gainera, ikasitakoa produkzio-testuinguruetan aplikatzeko, emaitzak aurkezteko eta irakatsi eta ikasteko prozesua ebaluatzeko aukera izango da.

Komunikazioa, laburpen-lana, sakontze-lana eta aplikazio-lana garatzeko. Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Unitate didaktikoa ebaluatzeko.


OHARRAK

• Unitate didaktiko honetan 2. multzoko (elementu mekanikoak ezaugarritzea) eduki guztiak garatuko dira.


UD5: INSTALAZIO PNEUMATIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA 26

5. unitate didaktikoa: INSTALAZIO PNEUMATIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA

Iraupena: 16 ordu IE3: Instalazio hidraulikoak eta pneumatikoak ezaugarritzen ditu, eta prozesu kimikoko esku-hartzea baloratzen du. IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.


1. Instalazio pneumatikoak konfiguratzen dituzten osagaiak eta egitura identifikatzea. 2. Instalazio pneumatikoei dagozkien planoak eta zehaztapen teknikoak aztertzea. 3. Instalazio pneumatikoak osatzen dituzten elementuak tipologiaren eta funtzioaren arabera sailkatzea. 4. Sistema pneumatikoen funtzionamendu-sekuentzia azaltzea. 5. Prozesu kimikoan instalazio pneumatikoen aplikazio arloak deskribatzea. 6. Mantentze-plana eta lehen mailako mantentze-lanak egiteko argibideak aztertzea. 7. Instalazio pneumatikoek dokumentazio teknikoari jarraitzea. 8. Makinen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak deskribatzea.


PROZEDURAZKOAK

• Dokumentazio eta eskema pneumatikoak interpretatzea. • Pneumatikan erabiltzen den sinbologia maneiatzea. • Mantentze-plana eta oinarrizko edo lehen mailako mantentze-lanak egiteko argibideak aztertzea.

X X

X

KONTZEPTUZKOAK

• Pneumatikaren oinarriak. • Instalazio pneumatikoak: ezaugarriak eta aplikazio-eremua. • Prozesu kimikoan instalazio hidraulikoen aplikazio arloen deskribapena. • Instalazio pneumatikoetako segurtasun- eta higiene-araudia.

X X X X

JARRERAZKOAK

• Makinen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak betetzea. • Mantentze-plana zorrotz betetzea.

X X



JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D

NORK NOLA egingo den


ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1 Unitate didaktikoaren aurkezpena.




J2-E1 Instalazio pneumatikoak konfiguratzen dituzten osagaiei eta egiturari buruzko azalpen orokorra.

1 1 h X X Hainbat euskarritako proiekzioak edo objektuak bistaratuta, irakasleak instalazio pneumatikoak konfiguratzen dituzten osagaiak eta egitura identifikatzen jakiteko giltzarri nagusiak erakutsiko ditu. Era berean, pneumatikaren eta aire konprimitu bidezko produkzioaren oinarriak gogorarazteko baliatuko du. Une oro bilatuko da ikasleen parte-hartzea, eta horretarako honakoen gisako galderak egingo zaizkie:

• Zer funtzio betetzen dute elementu pneumatikoek bistaratzen ari garen instalazioen barruan?


• Zer segurtasun-neurri hartu beharko litzateke instalazio horiekin lan egiteko?




J3 Instalazio pneumatikoa osatzen duten elementuen sailkapenari eta funtzioari buruzko txostena lantzea.

3 3 h X X Prozesu kimikoko instalazio pneumatikoa osatzen duten elementuen sailkapenari buruzko informazioa bilatzeko eta bibliografia kontsultatzeko lana proposatuko du irakasleak. Horrez gain, horietako bakoitzak instalazioaren barruan betetzen duen funtzioa identifikatu beharko dute ikasleek, baita sinbologia pneumatikoaren arabera irudikatu ere.

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko, eta laburpen, sakontze eta aplikazioko lana egiteko.




Klasea zenbait taldetan bana daiteke, talde horietako bakoitzak honako bost elementu pneumatikoetako baten gainean ikertzeko:

• Konpresoreak. • Hozkailuak, metagailuak eta lehorgailuak. • Iragazkiak, lubrifikatzaileak eta banaketa-

sareak. • Aginte-elementuak: balbulak. • Zilindro pneumatikoak. • Detektagailu pneumatikoak eta sentsoreak.

J4-E2 Elementu pneumatikoen sailkapenaren eta funtzioaren inguruko esperientziak trukatzea.

3 1 h X X Laburpen-lan gisa, talde bakoitzak lortutako sailkapena azaltzea eta klaseko gainerako ikaskideekin partekatzea proposatuko da. Guztion artean eta irakaslearen laguntzarekin identifikatu beharko dituzte elementuen artean dauden alderdi komunak, eta kasuak kasu gauzatu beharreko mantentze prebentiborako eta prediktiborako ekintzak aurkitu beharko dituzte. Halaber, ikasleek sinbologia pneumatikoko taula landu beharko dute, elementu pneumatiko bakoitzerako erabilitako irudikapenak abiapuntu izanik. Irakaslearen gainbegiratupean egindako txostenak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira.

Komunikazioa, laburpen-lana, sakontze-lana eta aplikazio-lana garatzeko.


J5 Sistema pneumatikoen funtzionamendu-sekuentziari eta prozesu kimikoan duten aplikazioari buruzko azalpena.

4, 5 1 h X X Irakasleak sistema pneumatikoen funtzionamenduari buruzko azalpena egingo du. Osagaiak, aginte motak (zuzenekoak edo zeharkakoak) eta zirkuituak interpretatzeko jarraitu beharreko arauak azalduko ditu. Era berean, ereduzko eskema pneumatiko bateko adibide bat bistaratuta, zehatz-mehatz deskribatuko du zirkuituaren funtzionamendua, eta sistemaren lan-sekuentzia ere emango du aditzera. Pneumatikak industria kimikoko sektorean duen aplikazio- aukerak bila ditzaten eskatuko zaie ikasleei.

Sistema pneumatikoen funtzionamendu-sekuentzia interpretatzeko eta prozesu kimikoetan aplikatzeko.

Arbela edo ikus- entzunezko baliabideak. Internet.



J6 Prozesu kimikoko instalazio pneumatiko baten zehaztapen teknikoak eta eskemak interpretatzeari buruzko praktika gidatua.

2, 5 3 h X X Irakasleak emandako prozesu kimikoko instalazio pneumatiko baten planoa abiapuntu izanik, ikasleak instalazioaren funtzionamendua eta zehaztapen teknikoak interpretatu beharko ditu, eta ondorioen txosten batean aurkeztu beharko du. Aurreko jardueran landutako sinbologia pneumatikoko taula erabiliko du laguntza-elementu gisa. Fase honetan, komeni da zalantzak sortu ahala argitzea.

Ikasleek sinbologia pneumatikoa identifika dezaten lortzeko, eta hainbat instalazio pneumatikoko eskemak interpretatzen jakiteko.

Eskemen gardenkiak. Sinbologia pneumatikoko taula. Landutako txostena.

J7-E3 Eskema pneumatikoen interpretazioaren baterako zuzenketa.

2, 5 1 h X X Ikasleek landutako eskemak azalduko dira, eta interpretazioan egin diren huts-egiteak identifikatu eta aztertuko dira. Ikasleei beraiei eskatuko zaie soluzioak proposa ditzaten.

Huts-egite ohikoenak antzeman eta zuzentzeko. Zuzenketa errazteko. Parte-hartzea eta eztabaida sustatzeko.

Gardenkiak, nahiz lana bateratzeko aukera emango duen beste edozein ikus-entzunezko metodo.


1, 2, 3, 4, 5




1, 2, 3, 4, 5


Komunikazioa sustatzeko. Emaitzen grafikoa, zailtasun-adierazleak, eta abar.

J9-E5 Instalazio pneumatiko bat mantentzeko plan baten interpretazioari buruzko praktika gidatua, betiere dokumentazio teknikoari jarraituz eta prebentzio- eta segurtasun-neurriak baloratuz.

6, 7, 8 3 h X X Ikasle bakoitzak instalazio pneumatiko baten mantentze- lanak egiteko plana azter dezan lortu nahi da. Planean jasotzen diren oinarrizko edo lehen mailako mantentze- jarraibideak identifikatzean oinarrituko da praktika –izan ere, etorkizunean izango duen lanpostuan mantentze-lan horiek egokituko zaizkio–. Horretarako, planean biltzen diren instalazio pneumatikoen dokumentazio teknikoari jarraituko zaio.


Instalazio pneumatiko bat mantentzeko plana jasotzen duen dokumentua. Instalazio pneumatikoen dokumentazio teknikoa. Internet. Ondorioen taula.



Bestalde, instalazioaren prebentzio- eta segurtasun- neurriak deskribatzeko eta behar bestekoak diren baloratzeko gauza izan beharko dute. Analisiaren ondorioak irakasleak emango dien laburpen- taula batean jaso beharko dituzte, ondoren ebaluatu eta klaseko guztien artean bateratzeko.





OHARRAK

• Instalazio pneumatiko bat aztertzeko eta mantentzeko proposatutako jarduera guztiak ere aplika daitezke instalazio hidrauliko baten kasuan. Horrenbestez, unitate didaktiko honetan eta

hurrengo UD6 unitate didaktikoan proposatzen diren jarduerak oso antzekoak dira.


UD6: INSTALAZIO HIDRAULIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA 31

6. unitate didaktikoa: INSTALAZIO HIDRAULIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA Iraupena: 16 ordu IE3: Instalazio hidraulikoak eta pneumatikoak ezaugarritzen ditu, eta prozesu kimikoko esku-hartzea baloratzen du. IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.


1. Instalazio hidraulikoak konfiguratzen dituzten osagaiak eta egitura identifikatzea. 2. Instalazio hidraulikoei dagozkien planoak eta zehaztapen teknikoak aztertzea. 3. Instalazio hidraulikoak osatzen dituzten elementuak tipologiaren eta funtzioaren arabera sailkatzea. 4. Sistema hidraulikoen funtzionamendu-sekuentzia azaltzea. 5. Prozesu kimikoan instalazio pneumatikoen aplikazio arloak deskribatzea. 6. Mantentze-plana eta lehen mailako mantentze-lanak egiteko argibideak aztertzea. 7. Instalazio hidraulikoen dokumentazio teknikoari jarraitzea. 8. Makinen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak deskribatzea.


PROZEDURAZKOAK

• Dokumentazio teknikoa eta eskema hidraulikoak interpretatzea. • Hidraulikan erabiltzen den sinbologia maneiatzea. • Instalazio hidraulikoak osatzen dituzten elementuak sailkatzea. • Mantentze-plana eta oinarrizko edo lehen mailako mantentze-lanak egiteko argibideak aztertzea.

X X X

X

KONTZEPTUZKOAK

• Hidraulikaren oinarriak. • Instalazio hidraulikoak: ezaugarriak eta aplikazio-eremua. • Sistema hidraulikoaren hainbat funtzionamendu eta ezaugarriak. • Prozesu kimikoan instalazio hidraulikoen aplikazio-esparruen deskribapena. • Instalazio hidraulikoetako segurtasun- eta higiene-araudia.

X X X X X

JARRERAZKOAK

• Eragiketak gauzatzean norbera babesteko ekipamenduaren segurtasun-neurriak baloratzea. ∞ Aparatuak eta tresneria erabiltzeko baldintza onetan mantentzeko premia baloratzea.

X X



JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten

Jarduera mota

Helburu inplikat.

D

NORK

NOLA egingo den


ZEREKIN egingo den Ik.


X Ikaskuntzaren helburuak aurkeztuko dira, unitate didaktikoa moduluaren barruan kokatuko da, eta modulua osatzen duten gainerako unitateekin lotuko da.



J2-E1 Instalazio hidraulikoak konfiguratzen dituzten osagaiei eta egiturari buruzko azalpen orokorra.

1 1 h X X Hainbat euskarritako proiekzioak edo objektuak bistaratuta, irakasleak instalazio hidraulikoak konfiguratzen dituzten osagaiak eta egitura identifikatzen jakiteko giltzarri nagusiak erakutsiko ditu. Era berean, hidraulikaren oinarrizko printzipioak eta fluido hidraulikoen propietateak gogoratzeko baliatuko du aukera. Une oro bilatuko da ikasleen parte-hartzea, eta horretarako honakoen gisako galderak egingo zaizkie:

• Zer funtzio betetzen dute elementu hidraulikoek bistaratzen ari garen instalazioen barruan?






J3 Instalazio hidraulikoa osatzen duten elementuen sailkapenari eta funtzioari buruzko txostena lantzea.

3 3 h X X Gidoi batean oinarrituta, prozesu kimikoko instalazio hidraulikoa osatzen duten elementuen sailkapenari buruzko informazioa bilatzeko eta bibliografia kontsultatzeko lana proposatuko du irakasleak. Horrez gain, horietako bakoitzak instalazioaren barruan


Gaiarekin lotzen den bibliografia. Internet. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko



betetzen duen funtzioa identifikatu beharko dute ikasleek, baita sinbologia hidraulikoaren arabera irudikatu ere. Klasea zenbait taldetan bana daiteke, talde horietako bakoitzak honako hiru elementu hidraulikoetako baten gainean ikertzeko:

• Potentzia-elementuak: ponpa hidraulikoak. • Banaketa eta erregulazioko elementuak:

balbulak. • Lan-elementuak: zilindroak eta motorrak.

alderdien gidoia.

J4-E2 Elementu hidraulikoen sailkapenaren eta funtzioaren inguruko esperientziak trukatzea.

3 1 h X X Laburpen-lan gisa, talde bakoitzak lortutako sailkapena azaltzea eta klaseko gainerako ikaskideekin partekatzea proposatuko da. Guztion artean eta irakaslearen laguntzarekin identifikatu beharko dituzte elementuen artean dauden alderdi komunak, eta kasuak kasu gauzatu beharreko mantentze prebentiborako eta prediktiborako ekintzak aurkitu beharko dituzte. Halaber, ikasleek sinbologia hidraulikoko taula landu beharko dute, elementu hidrauliko bakoitzerako erabilitako irudikapenak abiapuntu izanik. Irakaslearen gainbegiratupean egindako txostenak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira txostenak.



J5 Sistema hidraulikoen funtzionamendu-sekuentziari eta prozesu kimikoan duten aplikazioari buruzko azalpena.

4, 5 1 h X X Irakasleak sistema hidraulikoen funtzionamenduari buruzko azalpena egingo du. Osagaiak, zilindro motak (efektu sinplekoak edo bikoitzekoak) eta zirkuituak interpretatzeko jarraitu beharreko arauak azalduko ditu. Era berean, ereduzko eskema hidrauliko bateko adibide bat bistaratuta, zehatz-mehatz deskribatuko du zirkuituaren funtzionamendua, eta sistemaren lan-sekuentzia ere emango du aditzera. Hidraulikak industria kimikoko sektorean duen aplikazio- aukerak bila ditzaten eskatuko zaie ikasleei.

Sistema hidraulikoen funtzionamendu-sekuentzia interpretatzeko eta prozesu kimikoetan aplikatzeko.

Arbela edo ikus- entzunezko baliabideak. Internet.



J6 Prozesu kimikoko instalazio hidrauliko baten zehaztapen teknikoak eta eskemak interpretatzeari buruzko praktika gidatua.

2, 5 3 h X X Irakasleak emandako prozesu kimikoko instalazio hidrauliko baten planoa abiapuntu izanik, ikasleak instalazioaren funtzionamendua eta zehaztapen teknikoak interpretatu beharko ditu, eta ondorioen txosten batean aurkeztu beharko du. J4 jardueran landutako sinbologia hidraulikoko taula erabiliko du laguntza-elementu gisa. Fase honetan, komeni da zalantzak sortu ahala argitzea.

Ikasleek sinbologia hidraulikoa identifika dezaten lortzeko, eta hainbat instalazio hidraulikoko eskemak interpretatzen jakiteko.

Eskemen gardenkiak. Sinbologia hidraulikoko taula. Landutako txostena.

J7-E3 Eskema hidraulikoen interpretazioaren baterako zuzenketa.

2, 5 1 h X X Ikasleek landutako eskemak azalduko dira, eta interpretazioan egin diren huts-egiteak identifikatu eta aztertuko dira. Ikasleei beraiei eskatuko zaie soluzioak proposa ditzaten.




1, 2, 3, 4, 5




1, 2, 3, 4, 5


Komunikazioa garatzeko. Emaitzen grafikoa, zailtasun-adierazleak, eta abar.

J9-E5 Instalazio hidrauliko bat mantentzeko plan baten interpretazioari buruzko praktika gidatua, betiere dokumentazio teknikoari jarraituz eta prebentzio- eta segurtasun-neurriak baloratuz.

6, 7, 8 3 h X X Ikasle bakoitzak instalazio hidrauliko baten mantentzea egiteko plana azter dezan lortu nahi da. Planean jasotzen diren oinarrizko edo lehen mailako mantentze-jarraibideak identifikatzean oinarrituko da praktika –izan ere, etorkizunean izango duen lanpostuan mantentze-lan horiek egokituko zaizkio–. Horretarako, planean biltzen diren instalazio hidraulikoen dokumentazio teknikoari

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko, eta laburpen, sakontze eta aplikazioko lana hobetzeko.

Instalazio pneumatiko bat mantentzeko plana jasotzen duen dokumentua. Instalazio hidraulikoen dokumentazio teknikoa. Internet.



jarraituko zaio. Bestalde, instalazioaren prebentzio- eta segurtasun- neurriak deskribatzeko eta behar bestekoak diren baloratzeko gauza izan beharko dute. Analisiaren ondorioak irakasleak emango dien laburpen- taula batean jaso beharko dituzte, ondoren ebaluatu eta klaseko guztien artean bateratzeko.

Ondorioen taula.





OHARRAK

• Instalazio hidrauliko bat aztertzeko eta mantentzeko proposatutako jarduera guztiak ere aplika daitezke instalazio pneumatiko baten kasuan. Horrenbestez, unitate didaktiko hau eta

aurrekoa oso antzeko moduan planteatu dira.


UD7: MAKINA ELEKTRIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA 36

7. unitate didaktikoa: MAKINA ELEKTRIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA Iraupena: 16 ordu IE4: Makina elektrikoak identifikatzen ditu, eta prozesuaren barruan duten xedearekin erlazionatzen ditu. IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.


1. Printzipio elektrikoak eta elektromagnetikoak definitzea. 2. Tresneria eta instalazioetan erabiltzen diren makina elektrikoak identifikatzea. 3. Makina elektrikoak tipologiaren eta funtzioaren arabera sailkatzea. 4. Makina elektriko estatikoen (transformadore monofasiko eta trifasikoen) funtzionamendu-printzipioa eta ezaugarriak definitzea. 5. Makina elektriko birakarien (korronte zuzeneko sorgailuak, korronte zuzeneko eta korronte alternoko motorrak eta alternadoreak) funtzionamendu-printzipioa eta ezaugarriak azaltzea. 6. Mantentze-plana eta oinarrizko mantentze-lanak egiteko argibideak aztertzea. 7. Makina elektrikoetako dokumentazio teknikoari jarraitzea. 8. Makina elektrikoen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak deskribatzea.


PROZEDURAZKOAK

• Tresneria eta instalazioetan erabiltzen diren makina elektrikoak identifikatzea. • Makina elektriko estatikoak sailkatzea: transformadore monofasikoak eta trifasikoak. • Makina elektriko birakariak tipologiaren eta funtzioaren arabera sailkatzea: korronte zuzeneko sorgailuak, korronte

zuzeneko eta korronte alternoko motorrak eta alternadoreak. • Makina elektrikoen oinarrizko mantentzea egiteko jarraibideak eta mantentze-plana aztertzea.

X X X

X

KONTZEPTUZKOAK

• Elektrizitatearen printzipioak. Korronte zuzena eta korronte alternoa. • Linea eta hargailu elektrikoak babesteko segurtasun-gailuen magnetismoaren eta elektromagnetismoaren

printzipioak. • Osagai elektromagnetikoak. Erreleak. • Makina elektriko estatikoen eta birakarien funtzionamendua. Tipologia eta ezaugarriak. • Transformadore monofasiko eta trifasikoen funtzionamendu-printzipioa eta ezaugarriak.

X

X X X X



JARRERAZKOAK

• Makinen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak betetzea. • Aparatuak eta tresneria erabiltzeko baldintza onetan mantentzeko interesa izatea.

X X

JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den







J2-E1 Makina elektrikoei eta printzipio elektrikoei eta elektromagnetikoei buruzko azalpen orokorra.

1, 2 1 h X X Hainbat euskarritako proiekzioak edo objektuak bistaratuta, irakasleak prozesu-industrian erabiltzen diren makina elektrikoak identifikatzen jakiteko giltzarri nagusiak erakutsiko ditu. Halaber, makinetako printzipio elektrikoak eta elektromagnetikoak gogorarazteko baliatuko du. Une oro bilatuko da ikasleen parte-hartzea, eta horretarako honakoen gisako galderak egingo zaizkie:

• Zer funtzio betetzen dute bistaratzen ari garen makina elektrikoak?


• Zer segurtasun-neurri hartu beharko litzateke makina horiekin lan egiteko?




J3 Makina elektrikoen tipologiaren eta funtzioaren araberako

3 3 h X X Gidoi batean oinarrituta, makina elektrikoen tipologiaren eta funtzioaren araberako sailkapenari buruzko informazioa

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko, eta laburpen,

Gaiarekin lotzen den bibliografia.



sailkapenari buruzko txostena lantzea.

bilatzeko eta bibliografia kontsultatzeko lana proposatuko da. Klasea bi taldetan bana daiteke, talde horietako bakoitzak honako bi motatako makina elektrikoetako baten gainean ikertzeko:

• Makina elektriko estatikoak: transformadore monofasikoak eta trifasikoak.

• Makina elektriko birakariak: korronte zuzeneko sorgailuak, korronte zuzeneko eta korronte alternoko motorrak, eta alternadoreak.

sakontze eta aplikazioko lana egiteko.

Internet. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko alderdien gidoia.

J4-E2 Makina elektrikoen sailkapenaren inguruko esperientziak trukatzea.

3 1 h X X Laburpen-lan gisa, talde bakoitzak lortutako sailkapena azaltzea eta klaseko gainerako ikaskideekin partekatzea proposatuko da. Guztion artean eta irakaslearen laguntzarekin identifikatu beharko dituzte elementuen artean dauden alderdi komunak, eta kasuak kasu gauzatu beharreko mantentze prebentiborako eta prediktiborako ekintzak aurkitu beharko dituzte. Irakaslearen gainbegiratupean egindako txostenak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira txostenak.



J5-E3 Makina elektriko estatikoen (transformadore monofasiko eta trifasikoen) funtzionamendu- printzipioari eta ezaugarriei buruzko ikerketa deskribatzailea.

4 2,5 h X Aurretik egindako makina elektrikoen sailkapena abiapuntu izanik, ikasle bakoitzak makina elektriko estatikoen funtzionamendu-printzipioak eta ezaugarriak identifika ditzan proposatuko dugu. Horretarako, honako alderdi hauei buruzko informazioa bilatu beharko dute:

• Kargarik gabeko (hutsean) transformadorearen funtzionamenduaren printzipioa.

• Karga duen transformadorearen funtzionamendu-printzipioa.

• Transformadorearen errendimendua. • Transformadore trifasikoak. Konexio-multzoak.

Laburpen-lan gisa, ikasleek, talde txikietan, makina elektrikoen ezaugarriak jasoko dituen eta horiek behar





bezala mantentzeko aplikatu beharreko teknikekin lotuko dituen taula osatu beharko dute. Jarduera osatzeko, klase guztiaren arteko bateratze-lana egingo da.

J6-E4 Makina elektriko birakarien (korronte zuzeneko sorgailuen, korronte zuzeneko eta korronte alternoko motorren eta alternadoreen) funtzionamendu- printzipioari eta ezaugarriei buruzko ikerketa deskribatzailea.

5 2,5 h X Aurretik egindako makina elektriko birakarien sailkapena abiapuntu izanik, ikasle bakoitzak makina elektriko estatikoen funtzionamendu-printzipioak eta ezaugarriak identifika ditzan proposatuko dugu. Horretarako, honako alderdi hauei buruzko informazioa bilatu beharko dute:

• Korronte zuzeneko sorgailuen (dinamoen) funtzionamendu-printzipioak.

• Korronte alternoko sorgailuen (alternadoreen) funtzionamendu-printzipioak.

• Korronte zuzeneko motorren ezaugarriak. • Korronte zuzeneko makina elektrikoen galerak

eta errendimendua. • Korronte alternoko motorren ezaugarriak. • Balantze energetikoa, errendimendua, lerradura

eta indukzio-motor baten potentzia-faktorea. Laburpen-lan gisa, ikasleek, talde txikietan, makina elektrikoen ezaugarriak jasoko dituen eta horiek behar bezala mantentzeko aplikatu beharreko teknikekin lotuko dituen taula osatu beharko dute. Jarduera osatzeko, klase guztiaren arteko bateratze-lana egingo da.




1, 2, 3, 4, 5




1, 2, 3, 4, 5

0,5 h X X Proba idatziaren emaitzak aztertzeko gogoeta-jarduera egingo da. Proba idatziaren emaitzak aurkeztuko dira, eta akatsik adierazgarrienak aipatuko dira. Emaitzen arabera eta probaren ebaluazioan egindako oharren arabera, proposatuko dira aldaketak irakatsi eta




ikasteko prozesuan.

J8-E6 Mantentze elektrikoko plan baten interpretazioari buruzko praktika gidatua, betiere dokumentazio teknikoari jarraituz eta makinen prebentzio- eta segurtasun-neurriak baloratuz.

6, 7, 8 3 h X X Ikasle bakoitzak ereduzko prozesu-industria baten mantentze elektrikoko plana azter dezan lortu nahi da. Planean jasotzen diren oinarrizko edo lehen mailako mantentze-jarraibideak identifikatzean oinarrituko da praktika –izan ere, etorkizunean izango duen lanpostuan mantentze-lan horiek egokituko zaizkio–. Horretarako planean biltzen diren makina eta elementu elektrikoen dokumentazio teknikoari jarraitu beharko zaio. Bestalde, makinen prebentzio- eta segurtasun-neurriak deskribatzeko eta behar bestekoak diren baloratzeko gauza izan beharko dute. Analisi hori egiteko garaian honako alderdi hauek hartu beharko dituzte kontuan:

• Mantentze elektrikoko teknikak (prebentiboa, prediktiboa).

• Datuak eskuratzeko sistemak. • Erabilitako egiaztatze elektrikoko teknikak. •

Analisiaren ondorioak irakasleak emango dien laburpen- taula batean jaso beharko dituzte, ondoren ebaluatu eta klaseko guztien artean bateratzeko.

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko, eta laburpen, sakontze eta aplikazioko lana hobetzeko.

Mantentze mekanikoko plana jasoko duen dokumentua. Makina eta elementu elektrikoen dokumentazio teknikoa. Internet. Ondorioen taula.

J9 Esperientziak trukatzea (itxiera- jarduera)






OHARRAK

• UD7 unitate didaktiko hau UD8 unitate didaktikoarekin osatuko da, bertan jorratuko baitira instalazio elektrikoak mantentzeari buruzko edukiak. Bien artean, beraz, garatuko dute 4. multzoa.


UD8: INSTALAZIO ELEKTRIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA 42

8. unitate didaktikoa. INSTALAZIO ELEKTRIKOAK AZTERTZEA ETA MANTENTZEA Iraupena: 16 ordu IE4: Makina elektrikoak identifikatzen ditu, eta prozesuaren barruan duten xedearekin erlazionatzen ditu. IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.


1. Prozesu industrialetako tresneriari eta instalazioei aplikatutako instalazio elektrikoak aztertzea. 2. Linea eta hargailu elektrikoak babesteko mota desberdinetako segurtasun-gailuen printzipio fisikoa zehaztea. 3. Behe-tentsioko eta goi-tentsioko elektrizitatea banatzeko sareen tipologia identifikatzea. 4. Sinbologia elektrikoa definitzea. 5. Mantentze-plana eta oinarrizko mantentze-lanak egiteko argibideak aztertzea. 6. Makina eta gailu elektrikoetako dokumentazio teknikoari jarraitzea. 7. Instalazio elektrikoen prebentzio-neurriak eta segurtasunekoak deskribatzea.


PROZEDURAZKOAK

• Prozesu industrialetako tresneriari eta instalazioei aplikatutako instalazio elektrikoak aztertzea. • Goi-tentsioko eta behe-tentsioko maniobra-tresneria deskribatzea: ebakigailuak eta etengailuak. • Babes-tresneria erabiltzea: etenik gabeko elikatze-sistemak. • Maniobra-armairuak interpretatzea. • Sinbologia elektrikoa erabiltzea.

X X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Behe-tentsioko eta goi-tentsioko sareen identifikazioa. Azpiestazioak. • Instalazio elektrikoetako segurtasun- eta higiene-araudia.

X X

JARRERAZKOAK

• Mantentze prebentibo elektrikoko plana betetzea. • Eragiketak gauzatzean norbera babesteko ekipamenduaren segurtasun-neurriak baloratzea.

X X



JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den







J1-E1 Prozesu industrialetako tresneriari eta instalazioei aplikatutako instalazio elektrikoei buruzko azalpen orokorra.

1 1 h X X Hainbat euskarritako proiekzioak edo objektuak bistaratuta, irakasleak industria-prozesuetako tresneria eta instalazio elektrikoak aztertzen jakiteko giltzarri nagusiak erakutsiko ditu. Une oro bilatuko da ikasleen parte-hartzea, eta horretarako honakoen gisako galderak egingo zaizkie:

• Zer funtzio betetzen dute elementu elektrikoek bistaratzen ari garen instalazioen barruan?






J2 Linea eta hargailu elektrikoak babesteko hainbat motatako segurtasun-gailuei buruzko txostena egitea.

2, 4 4 h X X Gidoi batean oinarrituta, linea eta hargailu elektrikoak babesteko hainbat motatako segurtasun-gailuen printzipio fisikoari buruzko informazioa bilatzeko eta bibliografia kontsultatzeko lana proposatuko da. Horrez gain, horietako bakoitzak instalazioaren barruan betetzen duen funtzioa identifikatu beharko dute ikasleek, baita sinbologia elektrikoaren arabera irudikatu ere. Hainbat taldetan bana daiteke klasea, eta talde horretako bakoitzak alderdi hauetako bat ikertu beharko du:


Gaiarekin lotzen den bibliografia. Internet. Informazioa bilatzeko kontuan hartu beharreko alderdien gidoia. Sinbologia elektrikoko taula.



• Goi-tentsioko eta behe-tentsioko maniobra- tresneria deskribatzea: ebakigailuak eta etengailuak.

• Babes-tresneria erabiltzea: etenik gabeko elikatze-sistemak.

• Maniobra-armairuak interpretatzea. Halaber, ikasleek sinbologia elektrikoko taula landu beharko dute, elementu elektriko bakoitzerako erabilitako irudikapenak abiapuntu izanik.

J3-E2 Segurtasun-gailuen inguruko esperientziak trukatzea.

2, 4 1 h X X Laburpen-lan gisa, talde bakoitzak lortutako informazioa azaltzea eta klaseko gainerako ikaskideekin partekatzea proposatuko da. Guztion artean eta irakaslearen laguntzarekin identifikatu beharko dituzte elementuen artean dauden alderdi komunak, eta kasuak kasu gauzatu beharreko mantentze prebentiborako eta prediktiborako ekintzak aurkitu beharko dituzte. Irakaslearen gainbegiratuaren ostean egindako txostenak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira.

Komunikazioa, laburpen-lana, sakontze-lana eta aplikazio-lana hobetzeko.


J4 Behe-tentsioko eta goi- tentsioko elektrizitatea banatzeko sareen tipologia identifikatzeari buruzko praktika gidatua.

3, 4 3 h X X Irakasleak emandako prozesu kimiko baten instalazio elektrikoaren planoa abiapuntu izanik, ikasleak behe- tentsioko eta goi-tentsioko elektrizitatea banatzeko sareak identifikatu eta deskribatu beharko ditu. Aurreko jardueran landutako sinbologiaren taula erabiliko du laguntza-elementu gisa. Fase honetan, komeni da zalantzak sortu ahala argitzea.

Ikasleek sinbologia elektrikoa identifika dezan lortzeko eta hainbat instalazio elektrikoko eskemak interpretatzen jakiteko.

Eskemen gardenkiak. Sinbologia elektrikoko taula. Landutako txostena.

J5-E3 Sareen identifikazioaren baterako zuzenketa.

3, 4 1 h X X Ikasleek landutako eskemak azaltzea proposatuko da, eta interpretazioan egin diren huts-egiteak identifikatu eta aztertuko dira. Ikasleei beraiei eskatuko zaie soluzioak proposa ditzaten.






1, 2, 3, 4 1 h X X Idatzizko proba baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Jarduera horren helburua da ikaskuntza-prozesua atzeraelikatzea eta, beharrezkoa izanez gero, unitate didaktikoa berrantolatzea.



1, 2, 3, 4 0,5 h X X Proba idatziaren emaitzak aztertzeko gogoeta-jarduera egingo da. Proba idatziaren emaitzak aurkeztuko dira, eta akatsik adierazgarrienak aipatuko dira. Emaitzen arabera eta probaren ebaluazioan egindako oharren arabera, proposatuko dira aldaketak irakatsi eta ikasteko prozesuan.


J7-E5 Instalazio elektriko bat mantentzeko plan baten interpretazioari buruzko praktika gidatua, betiere dokumentazio teknikoari jarraituz eta prebentzio- eta segurtasun-neurriak baloratuz.

5, 6, 7 3 h X X Ikasle bakoitzak instalazio elektriko baten mantentzea egiteko plana azter dezan lortu nahi da. Planean jasotzen diren oinarrizko edo lehen mailako mantentze-jarraibideak identifikatzean oinarrituko da praktika –izan ere, etorkizunean izango duen lanpostuan mantentze-lan horiek egokituko zaizkio–. Horretarako, planean biltzen diren instalazio elektrikoen dokumentazio teknikoari jarraituko zaio. Bestalde, instalazioaren prebentzio- eta segurtasun- neurriak deskribatzeko eta behar bestekoak diren baloratzeko gauza izan beharko dute. Analisiaren ondorioak irakasleak emango dien laburpen- taula batean jaso beharko dituzte, ondoren ebaluatu eta klaseko guztien artean bateratzeko.

Komunikazioa garatzeko, informazioa bilatzeko, eta laburpen, sakontze eta aplikazioko lana sustatzeko.

Mantentze elektrikoko plana jasoko duen dokumentua. Makina eta instalazio elektrikoetako dokumentazio teknikoa. Internet. Ondorioen taula.

J8 Esperientziak trukatzea (itxiera- jarduera)

Guztiak 1 h X X Irakaslearen eta klase osoaren arteko laburpenerako gogoeta-jarduera egingo da. Gogoeta horretan ondorioak aterako dira (jardueraren giltzarriak eta zalantzak argitzea), ikaskuntzak identifikatuko dira, nozio berriak egituratzen lagunduko duten orokortasunak egingo dira. Gainera, ikasitakoa produkzio-testuinguruetan aplikatzeko, emaitzak





aurkezteko eta irakatsi eta ikasteko prozesua ebaluatzeko aukera izango da.

OHARRAK

• UD8 unitate didaktiko hau UD7 unitate didaktikoarekin osatuko da, bertan jorratuko baitira makina elektrikoak mantentzeari buruzko edukiak. Bien artean, beraz, garatuko dute 4.

multzoa.


UD9: PROZESU INDUSTRIA BATEN MANTENTZE LANAK ANTOLATZEA 47

9. unitate didaktikoa: PROZESU INDUSTRIA BATEN MANTENTZE LANAK ANTOLATZEA Iraupena: 20 ordu IE5: Mantentze-ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharra justifikatzen du.


1. Lan-eremuaren baldintzak aztertzea, ezarritako saiakuntzen bitartez, mantentze-lanak egiteko. 2. Mantentze-lanak egiteko baimena emateko ezarrita dauden irizpideak identifikatzea. 3. Mantentze-lanak gauzatzeko tresneria eta instalazioak (isolamendu elektrikoak, isolamendu fisikoa, larrialdietako ekipamenduak, komunikabideak, besteak beste) behar bezala

seinaleztatzeko era deskribatzea. 4. Tresneria eta instalazioak mantentzeari eta kontserbatzeari buruzko dokumentuak behar bezala erregistratu direla gainbegiratzea.


PROZEDURAZKOAK

• Mantentzeko eremuaren seinaleztapena identifikatzea. • Mantentze espezifikoa gainbegiratzea. • Esku-hartzeen dokumentazioa prestatzea. • Tresneria mantentzeari buruzko dokumentuak behar bezala erregistratu direla gainbegiratzea.

X X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Mantentze-lanak egiaztatzeko eragiketak. • Mantentze-lanak gauzatzeko tresneriaren eta instalazioen seinaleztapena.

X X

JARRERAZKOAK

• Mantentze-lan prebentiboen plana zorrotz betetzea. • Hondakinekin, alderdi kutsatzaileekin eta horien tratamenduarekin zerikusia duen ingurumena babesteko araudia

betetzea.

X X



JARDUERA

METODOLOGIA

BALIABIDEAK


Helburu inplikat.

D NORK

NOLA egingo den







J2 Laborategirako edo lantegirako bisitaldi gidatua.

1 0,5 h X X Laborategiko edo lantegiko instalazioetan zeharreko ibilbidea egingo da, eta ikasle bakoitzak (nork bere aurretiazko ezagupenen jakitun izateko) mantentze-lanak egiteko lan-eremuaren baldintzak aztertu beharko ditu. Horretarako, ezarritako saiakuntzez baliatuko da. Azterketa horren emaitzak taula batean jasoko ditu.


J3-E1 Laborategirako bisitaldiaren inguruko esperientziak trukatzea.

1 1 h X X Lan-eremuaren baldintzak identifikatzeko banan banako lanaren ostean, lan-taldeak osatzea proposatzen da. Lan- talde horietako kide bakoitzak bere taula aurkeztuko du eta bateratze lana egingo dute. Ondoren, mantentze-lanak egiteko lan-eremuaren barruan kontrolatu beharreko puntuen zerrenda aurkeztuko diete klaseko gainerako ikaskideei.

Komunikazio garatzeko, sakontzeko eta aplikatzeko.

Mantentzeko kontrolatu beharreko puntuen taula.

J4 Lan-baimenak ezartzeari buruzko azalpen orokorra.

2 1 h X X Irakasleak labur-labur azalduko ditu lan-baimenak emateko garaian jarraitzen diren irizpideak. Azalpena sendotu egingo du hainbat enpresatako mantentze-sailen organigramen adibideekin eta sail bakoitzak betetzen duen funtzioaren azalpenekin. Mantentze-sailaren antolamendu on batek edozein enpresaren barruan gaineratzen duen balioa aztertuko dute, batez ere istripu-arrisku txikiagoari dagokionez eta kostuen aurrezpenari dagokionez. Ikasleen parte-hartzea bultzatuko duten galderak egingo dira; izatez, galdera





horien bidez ikasleek beren ideiak azaltzea eta taldeak iritzi horiek partekatu ahal izatea lortu nahi da.

J5 Tresneriaren eta instalazioen seinaleztapen zuzenari buruzko praktika gidatua.

3 2 h X X Irakasleak adibide gisa lantegi baten planoa aurkeztuko du, eta bertan deskribatuko ditu mantentze-lanak gauzatzeko tresneria eta instalazioak (isolamendu elektrikoak, isolamendu fisikoa, larrialdietako ekipamenduak, komunikabideak, besteak beste) behar bezala seinaleztatzeko era . Ikastetxeko instalazioetan zeharreko ibilbidea egingo da. Horrela, ikasleak lantegi edo laborategi bateko plano baten gainean dagoen seinaleztapena irudikatu beharko du, eta ea zuzena den edo zuzena izateko zer behar duen adierazi beharko du. Fase honetan, komeni da zalantzak sortu ahala argitzea.

Ikasleak tresneriaren eta instalazioen seinaleztapen okerra identifikatzeko eta zuzen nola egin jakiteko. Ongi egindako lana atsegin izatea eta hori garatzea.

Ikastetxeko hainbat instalazioren planoak.

J6 Tresneriaren seinaleztapenaren baterako zuzenketa.

3 1 h X X Ikasleek landutako planoak azaltzea proposatuko da, eta interpretazioan egin diren huts-egiteak identifikatu eta aztertuko dira. Ikasleei beraiei eskatuko zaie soluzioak proposa ditzaten.

Jatorrian egiten diren errore ohikoenak antzeman eta zuzentzeko. Zuzenketa errazteko. Parte-hartzea eta eztabaida sustatzeko.

Gardenkiak, nahiz egindako lana bateratzeko aukera emango duen beste edozein ikus- entzunezko metodo.

J7-E2 Tresneria mantentzeari buruzko informazioa bilatzea eta hautatzea, eta txosten teknikoa egitea.

3, 4 3 h X Gidoi batean oinarrituta, honako alderdi hauei buruzko informazioa bilatzeko eta bibliografia kontsultatzeko lana proposatuko du:

• Tresneria mantentzeko kontuan hartu beharreko faktoreak.

• Mantentze aktiboaren fitxa egiteko gutxieneko datuak.

• Tresneria mantentzeari eta kontserbatzeari buruzko dokumentuak behar bezala erregistratu direla ziurtatzeko moduak.

Lana talde txikietan egin ahal izango da.





Jarduera amaitzeko, lortutako emaitzak bateratzeko lana egingo da.

J8-E3 Tresneria mantentzeko txostenaren inguruko esperientziak trukatzea.

3, 4 2 h X X Ikasle-taldeak lortu den informazioa ordenatuta azaldu beharko du, eta horretarako sinposiumaren teknika proposatuko da. Honako azalpen-jarduerak proposatzen ditugu:

• Gaiaren aurkezpena • Bibliografia eta kontsulta-iturriak. • Azalpen xehatua, azalpenean sortzen diren

zalantzei erantzun ahal izateko behar besteko eten izango dituena.

Irakaslearen gainbegiratupean egindako txostenak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira txostenak.


Ikasleek diseinatutako eta landutako dokumentua.

J9 Sektore kimikoko enpresa bati bisita gidatua egitea.

Guztiak 5 h X X Irakasleak emandako gidoia abiapuntu izanik, ikasleek sektore kimikoko enpresa bat bisitatuko dute, eta banan- banan bilduko dute prozesu-industria baten mantentze- lanak antolatzeko moduei buruzko proiekturako beharrezko informazioa. Honako alderdien inguruan garatu ahal izango dute proiektua:

• Tresneria eta instalazioak mantentzeko eta kontserbatzeko plana nola dago ezarrita?

• Nola seinaleztatu dira mantentzeko eremuak? • Zer metodo erabiltzen dute mantentze

espezifikoa gainbegiratzeko? • Nola prestatzen dute esku-hartzeen

dokumentazioa? • Zer protokolo jarraitzen dute mantentze-

dokumentuak behar bezala erregistratzeko?

Sektore kimikoko enpresa baten mantentze-lanak antolatzeko moduari buruzko datuak eta informazioa biltzeko.

Egiaztatze-zerrendak. Informazio-eskuliburuak. Ikus-entzunezko bitartekoak eta bitarteko grafikoak. Argazkiak.



J10-E4 Bisitari buruzko memoriak lantzea eta aurkeztea.

Guztiak 3 h X X Informazioa biltzeko lan pertsonalaren ostean, lan-taldeak osatzea proposatzen da. Talde horietan kide bakoitzak bere ondorioak modu antolatuan aurkeztuko ditu, eta bateratze-lana egingo da taldeko gainerako kideekin, jarraitu beharreko mantentze-antolamendua sortzera begira. Talde bakoitzak memoria bat egingo du, eta bertan ereduzko industria baten mantentze-lanen antolamenduari buruzko alderdi guztiak jasoko dira. Memoria hori klaseko gainerako ikasleen aurrean aurkeztuko da, eta azalpenean sortutako zalantzei erantzungo zaie. Irakaslearen gainbegiratupean egindako memoriak talde guztien artean banatuko dira. Izatez, aztergai dugun gaia ikasteko curriculum-material gisa erabiliko dira memoria horiek.


Ikasleek diseinatu eta egindako dokumentua.

J11 Aurkeztutako memorien inguruko esperientziak trukatzea.



Kontzeptuzko mapa, alderdi garrantzitsuenekin laburpen-lana egiteko. Baliabide bat da ala ikasleak lortutako produktua? Unitate didaktikoa ebaluatzeko galdera sorta.

OHARRAK

• Unitate didaktiko hori “UD1: Industria-mantentzearen moduak eta motak aztertzea” unitate didaktikoarekin osatzen da; izatez, mantentzearen arloko ezagutza orokor guztiak aplikatzen

ditu prozesu-industria baten barruko mantentze-lanen antolamenduan. • 5. multzoan, Mantentze-ekintzak ezaugarritzea, garatzen diren edukiak modulu honetako unitate didaktiko guztietarako zeharkakoak dira, mantentze-ekintzek kimika-industriako lana

baldintzatzen baitute. Multzo horren zeharkakotasuna laneko arriskuen prebentziora hedatzen da, mantentze-lanak oso lotuta egon behar baitute beti segurtasun-neurriekin, hots, prozesuko ekipamenduekin eta instalazioekin lan egitean aintzat hartu beharreko segurtasun-neurriekin.

KIMIK A INDUSTRIAL A GOI -MAILAK O TEKNIKARI A...D akb iapun t uz nso redse , EAEn c l m-diseinuaren...

Documents

Transcript of KIMIK A INDUSTRIAL A GOI -MAILAK O TEKNIKARI A...D akb iapun t uz nso redse , EAEn c l m-diseinuaren...