KCMEM.qxp:Maquetación 1 10/11/15 16:42 Página 1 · PDF fileGregorio, Ines,...

Gregorio, Ines, Maixabel O., Joseba, Laureano,Maixabel T., Luli, Jokin, Jabier etaMaritxuri gure eskerrik beroenak,

proiektu honen oinarri izateagatik.

Josune, Eluska, Ekhi eta Lourdes Imazerimila esker gurekin izan duzuen prestutasunagatik.

KCMEM.qxp:Maquetación 1 10/11/15 16:42 Página 1

Egileak: Olatz Retegi Rekalde, Mikel Edeso Egia. Aranzadi Zientzia ElkarteaArgazkiak: Segurako Udala, Indalecio Ojanguren (Gure Gipuzkoa),

Laureano Telleria eta Maixabel Telleria. Diseinua: Tamtam diseño, eventos & multimedia S.L.Imprimatzen du: Gráficas Bost S.A.Lege gordailua: SS 1363-2015ISBN 978-84-943123-9-7

San Joan Ikastolako lehen ikasleak, Maixabel andereñoarekin. Segura, 1967.


Segurako San Joanikastolaren sorrera

Segura 2015

Olatz Retegi RekaldeMikel Edeso Egia


Geroa eraikiz memoria landuzBizidunok bizitza laburra dugu, jaio ginenetik hamaika amets eta proiektu ditugu,

bidean helburu horiek gozatzen saiatzen gara, eta askotan konturatu gabe helmugangaude. Adinaren heldutasuna etortzen den garai horretan memoria inoiz baino gehiagolantzen da, oroimena bizitzaren tresna garrantzitsu bihurtzen delarik. Segurako hiritarlan talde batek memoria aktibatu eta ibilbide bat jorratu dute hura ez galtzeko.

Aranzadi Zientzia Elkarteak azken bi hamarkadatan ekimen eta lan ugari burutuditu Segurako herrian, bai hiriguneko dozenaka etxe historikoen fatxadak berrituz gazteauzolandegien bitartez edo arkeologia ikerketak gauzatuz. Aldiz, liburu hau bertakopertsona helduek garatu dute, iraganari begira oroimena berreskuratu eta gizartearikontatzeko irrikaz. Liburu hau horren lekuko da eta beti parte hartze zabal eta ikastekogogo dinamiko batekin sortu da.

Hain zuzen ere, hauexek dira Europa Batasuneko programa aurrerakoien iker-lariek baloratzen dituzten ekimenak. Segurako herrian dagoeneko aspaldian lantzen arizena alegia. Beraz europar proiektu honentzat ezinbesteko herria genuen Segura.

Bestalde, zorionez badakigu Segurako harrizko etxe zaharrak eta Aste Santukoprozesioa baino sakonagoa dugula gure hizkuntza, bera herri izaeraren oinarria baitugu,hala izan da eta horrela izaten jarraitu dadila nahi dugu. Hauxe izan da Segurarrenborondatea. Erreza hau esatea izandako sufrimendu eta oztopoak ikusita, liburuxkahonen tokiko komunitateak bere garapen kulturalaren lekukoak dira. Hortaz, bidea betizabalik dago.

Juantxo Agirre MauleonAranzadi Zientzia Elkartea

Idazkari Nagusia

4


SarreraGure herriaren historia mendez mende eta belaunaldiz belaunaldi gaur eguneraino

iristea lortu izan da ahozko transmisioaren bidez. Mahai inguruan eserita, beheko suareninguruan, kaleko lagunartean eta beste hainbat modutara iritsi dira gure belarrietarainoantzinako ohitura eta pasadizoak. Ahozkotasunak ordea, bere balio itzelaren ondoanbadarama itzal egiten dion hutsune bat eta guk ez genuke gure herriaren historia itzalpehorretan galtzerik nahi.

Horregatik, Aranzadi Zientzia Elkarteak Segurako Ikastolaren sorrera aztertu etaliburuxka edota irudi bidez etorkizun bihurtzeko proposamena mahaigaineratu zue-nean, ez genuen inolako zalantzarik izan gure babesa eskaintzeko.

Hala ere, ez gara gu liburuxka honetako protagonista nagusiak, ezta gutxiago ere.Garai zail haietan euskararen eta euskal kulturaren aldeko pauso irmoa eman zutenakdira liburuxka honetako lerroei bizia eman dietenak. Gurasoak, laguntzaileak eta bertanhezitako umeak izan ziren egoera ilun zuen egoera hura bide onean jarri eta argituzutenak.

Bukatzeko, Aranzadik sarrera hau idazteko aukera eman didanez, gure amak etaorokorrean emakumeak laudoriatzeko dugun gabezia alde batera utziz, ez nuke aipatugabe utzi nahi Segurako Ikastolako lehen andereñoa izan zen gure ama. Eskerrik askoSegurako haurron etorkizuna koloretan idazten hasteagatik eta muxu handi bat.

Ekhi Albizu TelleriaEuskara eta Kultura Zinegotzia

5


6

AURKIBIDEA

SAN JOAN IKASTOLA ......................................................................7

LEHEN URRATSAK ........................................................................11

LEHEN HAZIAK ..........................................................................15

HASIERAKO BELDURRAK ................................................................19

HASIERAK BETI GOGORRAK ............................................................21

OROITZAPENAK ..........................................................................23

Txikitako oroitzapenak ......................................................................25

Txanbolinpeko lokala txikia gertau zen ..................................................26

Ikastolako furgoneta ..........................................................................26

EZ DIRA ASPALDIKO KONTUAK ANTZEZLANA ..........................................27

SAN JOAN IKASTOLAKO IKASLEAK (1967TIK 1981 BITARTE) ........................29


SAN JOANIKASTOLA


SAN JOAN IKASTOLAIkastolaren aldeko mugimendua 1966. urtean sortu zen Segurako herrian. Urteak

pasa ahala, gero eta partaide gehiago elkartzen hasi zen mugimendu euskarazale hone-tara. Lehenengo bilerak Antoniotarren lokalean edo “Zentroan” egiten zituzten. Bea-sainera ere joaten ziren bilerak egitera, ordurako Beasainen ikastola martxanbaitzegoen.

Sei-zortzi hilabetetan bilerak egin ondoren, sortzeko zegoen Ikastolako lehen bat-zordea aukeratu zen. Batzordekideak; Joxe Etxeberria, Laureano Telleria, Ixidro Ar-rondo, Ramon Telleria, Daniel Larrea eta Gregorio Etxeberria izan ziren.

Junta osatuta, berehala hasi ziren beraien zereginetan. Lehena, ikastola haurrezbetetzea zen. Juntakideak, etxez etxe hasi ziren haur bila. Gurasoei, lehenik, herrikoproiektu berritzailea aurkezten zitzaien eta ondoren, euskaraz ikasteak zuen garrantziaeta jabetza azpimarratzen zieten. Pixkana juntakoak haurrak lortzen hasi ziren. Ikasto-laren irekierarako 12 haur bildu zituzten, mugimenduaren esanetan, izugarrizko ar-rakasta 1200 biztanle inguruko herri txiki batean.

Juntakideen inguruan lanerako prest zegoen guztien laguntzarekin beste hainbestelan bideratu ziren. Alde batetik, haurrak matrikulatu nahirik zenbiltzan bitartean, ikas-tola izango zen lokalaren bila ibili ziren. Eta bestetik, andereño baten bila ere bai arituziren. Ikastolaren lehen urratsak oinarrizkoak izan ziren zailtasun asko eta abantailagutxi zegoen garai honetan.

Ikastolaren proiektu berria gauzatzeko lokalaren beharra zegoenez udalari eskaerabat egin zitzaion ikastolako batzordearen izenean. Egun batzuen buruan, plazan zegoenTxanbolinpeko lokala utzi zien, milaka betebehar eta baldintzapean. Udalak batzordekoeilokala utzi ondoren, herriko jendearen iritzia aldatzen hasi zen. Herriko gurasoasko ikastolen mugimendua beste modu batera ikusten hasi zen udalak izan zuenjokabidearen ostean.

Ikastolaren proiektua gauzatu ahal izateko, andereñoen beharra ezinbestekoazen. Urte horietan ez zen andereñorik inguruan. Ez zen gaur bezain erraza andereñoakaurkitzea. Juntakoak Maixabel Telleria gaztearengana jo zuten ikastolako andereñoaizan nahi ote zuen galdetzera. Baiezkoa jasota, bera izan zen ikastolako HaurHezkuntzako (HH) lehen irakaslea.

Udalak emandako lokala hornitzeko eta andereñoaren praktikak ordaintzeko, hauda, dirua lortzen hasteko, beste hainbat ekintza ere bideratzen hasi ziren; itsuen errifak,tonbola, festetan taberna, bertso jaialdiak, pilota partidak, abeslarien emanaldiak,dantzariak…

Ikastolak, San Joan izenarekin 1967ko martxoaren 28an ireki zituen bere ateakhamabi haurrekin, Txanbolinpe gainean Maixabel Telleria andereño zutela. Bigarrenirakaslea Maixabel Oiarbide izan zen. 1970eko urtarrilean hasi zen ikastolan lanean, M.Telleriarekin egon ziren haurrekin (Lehen Hezkuntzako zikloan).

8


9

Gogoratzen denez, bigarren batzordea Laureano Telleria, Ramon Telleria, DanielLarrea, Joxe Ariztimuño, Gregorio Elortza eta Kruxmari Intsaustik osatu zuten. Batzordehonek ere hamaika lan eta bilera bideratu behar izan zituen gero eta haur eta betebehargehiago baitzeuden Ikastolan.

1967ko uztailaren 10ean udalak Txanbolinpeko lokala utzi zuenekoa.


LAUREANO TELLERIAIkastolaren sorrerako juntakidea

“Errexa etzen izan, zailtasun asko zeon. Deskonfiantzaasko zeon. Ez zekizun zer gertatuko zen ikastolan ondoren etaordun zaila zan. Ordun ume bila juten ginen eta nik uste detgarai hartan zegon girorako bastante. 12 umekin hasi zanikastola eta nik uste dut garai hartako asko zala. Zeren oztopoasko zeuden”.

10

GREGORIO ELORTZABigarren juntako kidea

“Gure garaiko eskola erdaldun eta itxi hark sortzen zigunittolarria ez dago adierazterik. Gerora, ikastola eta bere inguruansortu zen giroari esker, esan dezaket, arnasa hartzeko zirrikitubat irekitzea bezala izan zela guretzat. Eginkizun horretan, herritar gehienek parte hartu zuten, era batera edo bestera”.

IkastolakantolaturikoSan Joane-tako umeeneguna.


LEHENURRATSAK


LEHEN URRATSAK60. hamarkada ez zen garai lasaia izan, ez behintzat Seguran. Diktaduraren azkenurteak ziren, errepresio handia, grebak, istiluak... Baina, Euskal Herriko herritxikietan gauzak aldatzen hasiak ziren. Gregoriok esan bezala “Guk garai hartanikusten gendun behar larri bat, ittolarri bat bezela. Eskolan egurre, erdara, hor

kuartela, bata, bestea. Zer da hau?”. Euskal Herrian Euskal Eskolen aldekomugimendua sortzen hasi zen. Klandestinitatetik gizarte sozialera egin zuen salto

mugimendu honek, Segura bezalako herri txikietaraino iritsi arte.

Seguran herritar zati batek ikastolaren proiektua gogotsu eta indartsu hartu zuen.Auzolanean aritzen ziren lan guztiak prestatu eta egiteko, familia handi baten

moduan. 6-8 pertsonako junta edo batzorde bat egituratu zen ikastolako eginbeharren kargu izateko eta martxan jartzeko. Beti bat eginda zeuden, elkarrianimoak emanez eta lanerako giro oso ona egoten zen beraien artean. Nahiz eta

ezezko asko jaso, beti umore positibo eta baikorra zegoela adierazi dute Gregorio etaLaureanok: “Elkartasun handia eta lanerako gogoa nagusitzen zen juntako bileretan”.

Juntako ordezkari bat Beasainera joaten zen, informazio guztia Beasaindikbaitzetorren. Beasaingoek esaten zutenaren arabera jokatzen zuten Segurakoek,

jada, garai hartarako Beasainen Ikastola irekita baitzegoen. Laureanok esanbezala "Beasaingoak gidatzen zun gure jokabidea”.

Juntako lehen eginbeharrak; ikastolarentzako lokala bilatu, haurrak bilatu,andereñoak bilatu eta dirua bildu hori guztia mantentzeko. Dirua biltzeko Seguranjaiotako eta kanpoan bizitako denei bidali zitzaion eskaera esanez ikastola ireki nahi

zela Seguran. Orokorrean diru mordoa eskuratu zuten.

Ikastolako guraso ez ziren baina bazkide izan ziren guztien laguntza ere gogora ekarrinahi dugu. Ikastolaren mugimenduan bazkideak egundoko garrantzia izan zuten erabatera edo bestera, babesa eta laguntza eskaintzeko prest agertu zirelako iniziatiben

aurrean. Segurako herritar asko, 50 inguru, izan ziren ikastolako bazkide.Hilero-hilero beraien kuota ordaintzen zuten, hainbat ekintza ezberdinetan parte

hartzen zuten eta auzolanean ere laguntzen zuten.

12


MAIXABEL TELLERIAIkastolako HHko lehen irakaslea

“Gaztetatik irten zen dana, gero gurasotara pasa zan ikas-tola sortzeko mugimendu hau. Gurasook etorri ziren nereganaea andereño izan nahi nuen ikastolako proiektua nola zegoenesanez. Nola beste herritan zeuden lanen eta bueno nei ongiiruitu zitzaiten, eta hala hasi nitzen”.

MAIXABEL OIARBIDELHko lehen irakaslea

“Ni magisterio ikasten ari nintzen Donostian. Gogo-ratzen naiz Laureanok zuzenki galdetu ziela ea etorrikonintzen hona. Oraindik bukatu gabea nuen, praktikak eginnituen, bano ondo. Beldurrik ez gendun, gazte izateak zer-dun. Ni 70. urtean hasi nintzen urtarrilean, gogoan daukat,20 urte nitun orduntxe itteko”.

Gabon eske irteteko prest. 1967ko abendua.

13


14

Segura 1955 urtean. Andre Mariaren Jasokundearen eliza. Indalecio Ojanguren.


LEHENHAZIAK


LEHEN HAZIAKMetodologia berria

Ikastoletan ikasteko metodologia desberdina erabili zen. Rosa Sensat eskola mugi-menduari eta Freinet metodologiari jarraiki Segura ikastolako bi irakasleak Katalu-

niara joaten ziren material pedagogiko berrien ikastaroak jasotzera. “Lanerakobeharrezko genitun ideia eta material berriak ezagutzeko aukera izaten genun gero

praktikan jartzeko. Ordun etzegon oporrik uztaillen, hilabete horiprestakuntzarako izaten zen” dio Oiarbidek.

“Ikasteko modu desberdin hontan, haurra zen protagonista. Hitzeinez, haurrakbere historiak, pentsamendu, sentimentu eta arazoak besteekin konpartituz. Elka-

rri entzunez errespeton elkar ezagutuz....Ipuinak kontatuz, era guztietakoipuinak, batzutan andereñoak kontatuak eta bestetan beraiek asmatuak. Ipuinak eta

bestelako testuak idatzi eta irakurketan eta idazketan trebatzeko erabiltzen geni-tun. Gure herria ezagutu eta maitatu bere tradizio eta historia azalduz” adierazi

dute ikastolako bi andereñoek.

Metodologia berria gurasoentzako txoke handia izan zen. Gurasoek uste zuten ezzutela ikasten, marrazkiak bakarrik egiten zituztela, jolastu…. Normala zen

metodologia berriek zalantza sortzea. Baino 50 urte igaro ondoren, ikusi da ikas-tolak erabilitako metodologia orain erabiltzen dutenaren oinarri izan dela.

16

1967ko abenduan gurasoei gabonak zoriontzeko oroigarria.


17

1973ko eguberritarako haurrek egindako aldizkaria.


MARITXU URRETAIkastolako gurasoa

“Ikastolako gurasoak horri zioten beldurra. Ni akor-datzen naiz gure umek ikastolan hasi zienen nola guri esatenziguten, atrebitzen zeate? Atrebitzen zeate haurrak ikastolarabidaltzea? Neri kanpotik esaten ziaten 6 urterekin oraindiketzutela irakurtzen ikasten umek. Eta nei sartzen zian beldurbat ordun…”

IkastolakohaurrakMaixabelTelleria an-dereñokingaboneske.

18

Arazorik handiena LH zikloko materiala izaten zen. Kataluniatik Casal metodoaekarri zuten LHkoentzat, baina irakasleak izugarrizko lana egin behar izaten zuten

hori dena ikasleei egokitzeko. Lehenik, material guztia euskaratu. Ondoren,kopiak ateratzera joan. Garai haietan ez zegoen kopistegirik gertu. Maixabel O.: "Garai hartako kopistegiak ez zuten gaurkoen antzik. Puntzoi batekin eskuz idaztengenun klitxe batzutan eta ondoren tintaz betetako rodillo batean jarri eta nahi aiña

kopia egiten genitun"gogoratzen du.

Irakasleak ere zailtasunetan gogor egin eta beti ateratzen zuten denbora eta gogoahaurrentzat materiala, saioak, metodologia eta egin beharreko guztia egiteko.

Gurasoek ez ohiko irakasletzat hartzen zituzten gure bi andereñoak. Pixkanaka,egiten zuten lana eta esfortzua ikusita, beraien iritzia ere aldatu zen.


HASIERAKOBELDURRAK


LUIS MARI TELLERIAIkastolen aldeko mugimenduko kidea

“Hemen Seguran kuartela eukita nahiko oztopo zan dan-erako. Arteen, Franco hiltzeko zeon, egoera etzan orain bezela.Eta nahiko oztopo izaten zan. Gero oztopoa baita, zeinbaitguraso konbentzitu behar izaten zalako. Halako proiektu batenaurren konfiatzeko eta lasai egoteko. Dan dana zan oztopo”.

JABIER ALBIZUIkastolen aldeko mugimenduko kidea

“Gaurtik ikusita da salto kualitatibo izugarria pedagogiaaldetik, izugarrizkoa. Reboluzio bat. Lehen zeonetik ikastolakekarri zuena handia izan zen. Ikastolak nolabait bidea ireki zuneta orain eskola publikoak ere aplikatzen dute. Pedagogiakmodernizatu egin dira. Baino hor aitzindariak izan ziren ikasto-lak. Gurasoak zirenak momentu hartan gorriak pasata hori bai”.

HASIERAKO BELDURRAK“Garai gogorrak izan ziren” azpimarratzen du Maritxu Urretak. Diktadura bete beteanEuskal eskolen aldeko proiektu bat egitea eta haurrak bertan ikastea pentsaezina zen.

Euskara klandestinoa zen, beraz, ez zen begionez ikusten haurrak euskara hutsean ikastea.

Herrian ikastolaren aurkako propaganda handia zegoen. Herritarrek haurrakikastolan ez zutela ongi ikasiko, ikastolaren ondoren ez zutela nora joaterik izangoeta jolasak, marrazkiak eta abestiak kantatu bakarrik egiten zituztela esaten zuten.Segurako herritar batzuek sei urterekin irakurtzen eta idazten ez zekitela esaten

zuten, eta horrez gain, ikastolako haurrek ez zutela etorkizunik izango.

Gurasoak protagonismo handia hartu zuten ikastolen mugimenduan, izugarrizkoesfortzua egin baitzuten proiektu hau aurrera eramateko. Baina hala eta guztiz ere,

beldurra eta ezinegona sentitzen zuten lehen urtetan. Beldurrik handiena Lulik esanbezala, “eta bost urte eta gero zer? Hori eta gero zer? Irakurtzen badakite? Eta

idazten? Erdaraz badakite?”.

Ikastolako ikasle zaharrenak 9 urterekin Beasaingo ikastolara joaten hasi zireneangurasoen eta juntakoen beldur guztiak baretu ziren. San Joan ikastolako ikasleak osoemaitza onak atera zituzten, eta ondorioz, ikusi zen ikastolan erabilitako metodolo-gia berriak balio izan zuela hezkuntza sistema egoki eta euskaldun baterako. Gura-

soen hasierako kezka eta beldurrak gainditzen joan ziren denboraren poderioz.

20


HASIERAKBETIGOGORRAK


HASIERAK BETI GOGORRAK“Hasierak beti izaten dira gogorrak”, gogorarazi digu Jabierrek. Hasieran, denak au-

zolanean parte hartzen zuten. Taberna jartzen zuten Barrundianeko garajean. Oztopoakoztopo beti saiatzen ziren beraien eskutan zegoena egiten. Luliren esanetan “Juntatzen

ginan jendea, bestela etzegoen ezer itteik. Merezi izan du orduan egindako lan etaesfortzu guztiak, noski baietz”.

Ikastolen aldeko mugimenduak euskararen eta euskal kulturaren balore sozialarengoratzea ekarri zuen. Euskal gizartea gero eta burujabeago izaten hasi zen Ikastolen

kontuekin eta gizarte-beldurrak gainditzen hasi ziren.

Askorentzat, 60. hamarkada, inflexio puntua izan da. Ikastolak bere garapeneanaurrerakuntza handiak ekarri zituen. Ikastoletan erabiltzen zen metodologia berria eta

euskara hutsean zen.Guraso eta gertukoen

aldetik mesfidantza handiazegoen. Baina urte

batzuen buruan, argi ikusizen emaitza onak ematen

zituela. Beraz, hasieragogorra izan bazen ere,etorkizun oparoa ekarridu euskal gizartearentzatikastolen mugimenduak.

Herritarrak euskaragehiago baloratzen hasi

ziren eta herrikokaleetatik atera eta

ofizialtasuneranzko bideahartu zuen. Euskarak eta

ikastolek hamarkadabukaeran izan zutenofizialtasuna baloresozialekin batera

handitzen joan zen.Eta ondorioz, euskararen

egoera hobetueta normalizatu

egin zen gizartearenegunerokotasunean.

22

Ikastolak herrian egindako jaialdiarengatikjaso zuen isun-orria.1975eko ekainaren 27an.


OROITZAPENAK


OROITZAPENAK

JOSEBA TELLERIAIkastolako ikasle ohia(1967ko martxoaren 28an hasi zen)

“Nik oroitzapen asko eta onak dauzkat. Gustora joatennitzen ikastolara. Aktibitate mordoa egiten genuen: ipuinak,abestiak, buruhausteak, eskulanak, jolasak, mendi-irteerak…Txanbolinpe gaineko lokala oso handia ikusten nuen orduan,gaur berriz, oso txikia iruditzen zait”.

JOKIN IZAGIRREIkastolako ikasle ohia(1968ko apirilaren 2an hasi zen)

“Jaialdiak eiten genitun emisorako zinean (egungo botikazaharrean). Antzerkiak, Bilintx Balantx kantatzen gendun etadenak pozik. Oroimen hori dauket, astoa ikusi nuen abestengenuen, eta bestea Bilintx Balantx”.

INES ORMAZABALIkastolako ikasle ohia(1969ko irailaren 15ean hasi zen)

"Nik beti aitzen non aittek nola esaten zun beste era bateaikasten ai ginela, burua askatzen zala, hori ona zala, ez zela denamemorizkoa, onera esaten zuen. Aitak dena onera esaten zuen”.

24


TXIKITAKO OROITZAPENAK

Ikastolako lehen ikasleak Txanbolinpeko goiko lokalera joaten ziren ikastolara.Bertan, alfonbra handi batean jartzen ziren denak lurrean eserita Maixabel

irakaslearen ipuinak entzuteko gogoz. Abestiak, marrazkiak, buruhausteak, plastilina,irteerak.. denetik egiten zuten ikastolan. Ikasle ohien oroitzapen nagusia “oso oso

gustora joaten ginela eta oso ondo pasatzen nuela” Joseba Telleriak esan bezala.

Mendira eta errekara irteera asko egiten zituzten, arratsaldeetan gehienbat. Osoondo gogoratzen da Jokin: “Aldaterdiko askan harrapatzen giñuzten xapabixik eta

uhandreak”. Handitzen joan ahala pupitreak erabiltzen hasi ziren. LH zikloan“formaltxoago ginan”, etxeko-lanak egiten zituzten eta liburu eta fotokopiak

erabiltzen zituzten ordurako.

Inesek festetan jartzen zuten tabernaz du oroitzapena. Taberna dirua lortzekojartzen zen eta ikastolako haurrek hura apaintzeko marrazki pila egiten zituzten.Taberna irekitzen zenean marrazkiak ikustera gerturatzen ziren. Ekitaldietako

ekintzen sariak ere ikasleek egiten zituzten. Aste guztian zehar esku-lanak egitenjarduten ziren ekitaldian sariak egoteko. Horrez gain, Inesek gogoan du“Kotxinetak edukitzen giñuzten ikastolako balkoian tegi baten barruan.

Gero guk zaindu ein behar giñuzten, jana eman, zaindu, ura…”.

Ikastolaren aldeko pelota partidua. Josebe Oiarbide, Begoña Ormazabal,Mertxe Larrea eta Miren Aranburu ikasleak. Arrian III, Ximon, Gallastegi.

25


TXANBOLINPEKO LOKALA TXIKIA GERATU ZEN

Ikastola sortu eta denbora gutxira txikia geratu zen txanbolinpeko lokala.Ikastola 12 haurrekin hasi bazen ere, urte gutxira 40-45 ikasle inguru izatera

pasa ziren. 1972-73 ikasturterako bigarren areto bat egokitu behar izan zen gauregun jubilatuen elkartea dagoen lekuan.

Era honetan 1go, 2. eta 3. mailakoek Txanbolinpen jarraitu zuten eta txikienak,berriz, lokal berrian hasten ziren.

Areto berri hau eta bere patioa elizak utzi zion ikastolari baina egokitzapen lanhandia behar izan zuen. Obra guztia auzolanean egin zen eta hainbat herritar eta

ikastolako guraso arituziren iluntzetan eta

larunbat goizetan zenbaithilabetez, bai aretoak eta

bai patioa egokitzen.

IKASTOLAKO FURGONETA

Ikastola sortu eta urte batzuetara Segurako ikastolak garraio partikularra izan zuenherritik kanpo bizi ziren haurren bila joateko. Lan hori herriko guraso eta irakasleen

artean antolatzen zuten.

Zerain eta Mutiloako ikasleak ikastolara joateko furgonetan joan behar izaten zuten,ez baitzuten bertatik pasatzen zen autobusera sartzerik. Jabier Albizuk esan bezala,

“Zeraindik eta Mutiloatik eskola nazionaletara etortzen ziren haurrak horiek ordainduazaukaten bidaia. Eta nolabait ikastolara etorri behar zuten haurrak ez zuten sarrerarik

autobus hortan. Horixe da kontraesana”.

Egoera horrela izanik, irakasle eta gurasoak, Madrilen matrikulaturiko Dos Caballosfurgoneta batean, Mutiloan Koortzuraino eta Zerainen Aizpetaraino joaten ziren

haurren bila. Furgoneta hura Madrilen bizi ziren segurarren diruarekin erositakoa zen.Furgoneta ekarri ostean, auzolanean ibiltzen ziren laguntzaileak haurrak esertzekoeserlekuak jarri zituzten. Dena egokituondoren, hortxe ibiltzen ziren gusturabeste herrietako haur pila andereño etagurasoekin furgonetan gora eta behera,etxetik ikastolara eta ikastolatik etxera.

Ikastolako haurrakiñauteriak ospatzen.

Ikastolako hileroko kuotaren ordainagiria (1977koabendukoa). Guar egun 2 euro baino gutxiago

balioko luke. Laureano: “Etxean etzen askoirabazten baino honetarako dirua jartzen zen”.

26


EZ DIRAASPALDIKOKONTUAKANTZEZLANA


EZ DIRA ASPALDIKO KONTUAKANTZEZLANA

Gerraosteko memoria lantzeko grina ekintza ezberdinekin erakusten duteSegurako herritarrek. Esaterako, segurarren herri dinamika batek bultzatuta

Ez dira aspaldiko kontuak antzezlana burutu da.

Euskal Herriko gerraoste gordina erakusten digu antzerki obra honek. Segurakoherritarren talde ekimen baten emaitza izan da. Bailara osoko eta belaunaldi

ezberdineko pertsonaiak izan dira antzezleak. Tabladu gainean 30 antzelarik partehartu dute, gehiengoa segurarra.

Belaunaldi gazte berriei duela 50 urteko bizitza nola zen eta garai haiek bizi izanzituztenei nola izan ziren gogora ekartzeko saiakera izan da. Ikastolak sortu ziren

garai zail haietan hezkuntza eta eguneroko bizitza nolakoa zen erakutsi etagogoraraztea da antzezlan honen helburu nagusia.

Gidoia eta zuzendaritza Idiazabalgo ikastoletako lehenetariko irakaslea izan zenLourdes Imaz segurarrak egin ditu. Imazek esan bezala: “Ni irakaslea naizenez,

eskolan ikusi det ze aldaketa jo dun. Eta horregatik, neri gustatzen zait antzerkiatransmisio bide bezela izatea, erakusteko, hausnartzeko, ikasteko…”.

Ikastolaren sorrerak goierriko eskualdean ez ezik, Euskal Herriko txoko guztietanizan zuen bere oihartzun eta eragina. 60. hamarkada euskara eta euskal

hezkuntzarentzat urte itxaropentsuak izan ziren, herritarrak nahi zuten etorkizunberri bat eraikitzen hasteko aukera ireki baitzuten.

Zailtasunak zailtasun oztopo guztiei aurre egiteko gai izan ziren eta horregatik,goraipatu eta duten garrantzia eman nahi diegu Ikastolaren aldeko mugimenduanlaguntzen, parte hartzen, lanean, irakasten, dirua biltzen eta hainbat lan ezberdin

askotan egon den pertsona orori.

Hasieran, ezkutuan erein ziren haziek eman dute beraien fruitua…

Eskualdekoikastolarensorreranparte hartuzuten kideberberak aurkiditzakeguantzezlanhonetan.Argazki hone-tan, Beasainenezkutuanizaten zituztenbilerareneszenografiabat eskaintzendute.

28


SAN JOANIKASTOLAKOIKASLEAK(1967TIK 1981 BITARTE)


BIXENTE ALBIZU IZAGIRRERAFAEL LARREA IZAGIRREJOSEBA TELLERIA ALBIZUANGEL Mª UGALDE VIGUERAANGELA CEA HILARIOJUANTXO UGALDE IGELZIÑAKI OIARBIDE HERNANDORENAJESUS Mª ALDANONDO ANDOLA

RAMON MARIA GALARZA ALDASOROMIKEL IZAGIRRE MENDIZABALMIREN ARANTXA ARANBURU ZINGUNEGIPEDRO GALARZA ONRAITAMIREN BEGOÑA ORMAZABAL APEZTEGIAIÑAKI XABIER AUZMENDI ALUSTIZAMª MERCHE LARREA IZAGIRREJON AITOR GABILONDO ROYUELA

1967ko martxoan hasi ziren ikasleak:

SAN JOAN IKASTOLAKO IKASLEAK(1967tik 1981 bitarte)

30

JUAN Mª IMAZ TELLERIAMª JOSE OIARBIDE ASURMENDIJOSE JAVIER ORMAZABAL UGALDE

JOAQUIN IZAGIRE ALUZTIZA AITOR ANTXIA ETXEBERRIAGURUTZ GOIKOETXEA ETXEBERRIA

Lehen urtean (1967) ikastolan txertatzen joan ziren ikasleak:

MIREN ARANTZA ARRONDO ALBIZUMIREN IZARRA LARREA IZAGIRRE

MIREN GURUTZE TELLERIA ALBIZUJOAQUIN ALDANONDO LUZURIAGA

1968ko irailaren 9an hasi ziren haurren izenak jarraian:

MARIA INES ORMAZABAL IMAZJOSE MIGUEL ALDANONDO ANDOLAMIREN IÑAKE ETXEBERRIA ORMAZABALANA ARACELI UGALDE VIGUERA FERNANDO GALARZA ONRAITA

LUIS CARLOS CID CONDEJOSE Mª IZAGIRRE ALUSTIZAIÑAKI TELLERIA ARRIZABALAGAJAVIER ALDANONDO LUZURIAGA

1969ko irailaren 15ean ikastolan hasi ziren haurren izenak:

AGUSTIN IMAZ LAZKANOXABIER ALBIZU IZAGIRREJOSEBA AUZMENDI ALUSTIZA

LIERNI ARRONDO ALBIZUJON ANDER INTXAUSTI URKIAJULE TELLERIA ALDANONDO

1970eko irailean hasi ziren haurren izen-zerrena:

MARIA ELENA RUIZ APAOLAZAANDONI ETXEBERRIA ORMAZABALMIREN VALENTINA UGALDE IZETASANTI TELLERIA ARRIZABALAGAAITOR LARREA IZAGIRRE

MIKEL IZAGIRRE URRETAMIREN KARMELE ORMAZABAL UGALDEMIREN JAIONE TELLERIA ALBIZUARANTXA GARCIA LARREAESTHER BEGOÑA BELLIDO GARCIA

1971ko irailaren 15ean hasi ziren haurren izenak dira honako hauek:

GURUTZ ALDANONDO ANDOLA JON GOTZON OSINALDE UGALDE

1972. urte hasieran ikastolan hasi ziren haurren izen-zerrenda:

MIREN BAKARNE TELLERIA LAPIZONDOMIREN GURUTZE ETXEBERRIA ORMAZABAL

MIREN IRUNE ETXEBERRIA GEREÑUMIREN IZASKUN IZAGIRRE SARRIEGI

1972. urteko apirilaren 10ean eskolatu ziren harren izenak:

XABIER ALUSTIZA URKIAJOXE MARI GARCIA LARREA MAIDER INTXAUSTI URKIA

GORKA IZAGIRRE URRETAJOSEBA XABIER ALUSTIZA MUJIKA

1972ko irailaren 18an Ikastolan ikasturtean hasi zuten ikasleak:


31

AITOR ARISTIMUÑO GOIKOETXEABAKARNE ARANBURU LOPETEGINEKANE ALUSTIZA ETXALUZEASIER ALUSTIZA ETXALUZE ARANTXA OIARBIDE PEREZMª JOSE ARRONDO AREIZAGAIÑAKI REKONDO IPARRAGIRREIMANOL UGALDE SENPERENAKARMELE ETXEBERRIA ORMAZABALMIGUEL ARANBURU IMAZ

MIREN NEREA AREIZAGA CAMARAMIREN JASONE TELLERIA ARRIZABALAGAJAIONE GARCIA LARREAANDOITZ TELLERIA GABIRIAXABIER ORMAZABAL REKONDOMª CONCEPCION ARTOLA INTXAUSTI LUIS GARMENDIA ALDANONDOEDURNE IZAGIRRE SARRIEGIMAITE IZAGIRRE SARRIEGI MIKEL ETXEBERRIA SARRIEGI

1973ko irailak 17an hasi ziren haurren izen-zerrenda:

IBON ETXEBERRIA GEREÑUMIREN ARANTXA IZAGIRRE AIESTARAN

DIEGO ALDANONDO AUZMEDIJON ARISTIMUÑO GOIKOETXEA

1974ko ikasturtean eskolatu ziren ikasleak:

XABIER ZABALETA MURGIONDOURKO LARREA IZAGIRREAITOR ARRONDO ALBIZUEDURNE OIARBIDE PEREZYOLANDA GABILONDO ROYUELAJAVIER OLAZIREGI TELLERIAJAIONE INTXAUSTI AGIRREBENGOA

JAIONE ETXEBERRIA REKONDOLUIS TELLERIA ANDUEZAIÑAKI ORMAZABAL UGALDEIDOIA RUIZ APAOLAZAIKER GARMENDIA ALDANONDOAITOR LETURIA INTXAUSTIJOSEBA OSINALDE UGALDE

1974ko irailaren 16an ikasturtea hasi zuten ikasleak:

JON ALUSTIZA MUJIKAJOKIN ETXEBERRIA ORMAZABAL

GURUTZE IZAGIRRE AIESTARANXABIER UGALDE SENPERENA

1975eko urte hasieran eskolatutako haurren izenak:

KARMELE ALUSTIZA LASAMARKEL TELLERIA LAPIZONDOKOLDO UGALDE ELORZAANDOITZ APAOLAZA SAIZARKARMELE ALBIZU IZAGIRRE

AITZOL TELLERIA GABIRIAALOÑA INTXAUSTI URKIAJON IÑAKI IZAGIRRE ETXEBERRIAIMANOL AGIRRE ABURUZA

1975eko irailaren 15ean ikasturtea hasi zuten haurrak:

EDURNE ARANBURU LOPETEGIIGOR OTEGI ORMAZABAL IBON ERAUSKIN ARRUABARRENA

AMAIA ALDANONDO ALDAOLAGURUTZE ALUSTIZA MUJIKAXANTI ARISTIMUÑO GOIKOETXEA

1976ko irailean ikasturtea hasi zuten haurren izenak:

JON AGIRRE ABURUZAJON INTXAUSTI USABIAGA

MIRIAM MARTIN MUÑOZ

1977. urtean hasi ziren haur hauek Ikastolan:

FELIX JAVIER GOIBURU MURUAOIER BERASATEGI GERRIKOARANTXA ETXEBERRIA REKONDOUNAI IZAGIRRE TELLERIAENEKOITZ TELLERIA SARRIEGIIMANOL INTXAUSTI AGIRREBENGOA

PATXI INTXAUSTI ETXEBERRIAAITOR APAOLAZA GOENAMIKEL AREIZAGA CAMARAIÑAKI ARTOLA INTXAUSTIENARA SODUPE INTXAUSTI

1977ko irailaren 12an hasi ziren haurren izenak:


32

XABIER IMAZ TELLERIABAKARNE ERAUSKIN ARRUABARRENAEGOITZ BERESATEGI GERRIKOIMANOL IZAGIRRE AIESTARAN XANET GARMENDIA ALDANONDOGURUTZE IPARRAGIRRE LOPETEGIALOÑA ELORZA ZEBERIOAINHOA ORMAZABAL REKONDO

ARITZ TELLERIA ARRUEGARIKOITZ IPARRAGIRRE EIZAGIRREOIHANA ARIZTIMUÑO FERREIRAIGOR ELORZA ARRONDOAMAIA APAOLAZA GOENAJOSUNE ARRONDO AREIZAGANEREA FERNANDEZ

1978ko irailaren 18an haur hauek hasi ziren Ikastolan:

ALAZNE GOIKOETXEA ETXEBERRIAJUAN JOSE OIARBIDE ETXEZARRETANEKANE REKONDO IPARRAGIRREJOSE ORMAZABAL UGALDEOLATZ ERAUSKIN ARRUABARRENAJON ANDER HOMBRE ALDASORO

ELISA GENUA SANTAMARIA JOSUNE TELLERIA PETROCHAITZIBER ETXEBERRIA IPARRAGIRREENEKO GOIBURU MURUAAITZIBER MAKAZAGA ALUSTIZAAINARA ORMAZABAL REKONDO

1979ko irailaren 17an Ikastolan hasi ziren haurren izenak:

JOSE JAVIER GOIKOETXEA ZABALETAJOXEBA ETXEBERRI GEREÑUIÑIGO OTEGI ORMAZABALARKAITZ SODUPE INTXAUSTI EÑAUT TELLERIA URKIAJOSEBA ZABALETA MURGIONDOAIERT IZAGIRRE TELLERIAIÑIGO RUBIO REKONDOGAIZKA OLAZIREGI TELLERIAASIER TELLERIA PETROCHURKO APAOLAZA SAIZARJOSE LUIS ELORZA ARAKAMA

LARRAITZ INTXAUSTI ETXEBERRIAOIHANA ETXEBERRIA IPARRAGIRREJOSE LUIS AMATRIAIN OCHOAMIGUEL IMAZ ORUSALOÑA SALSAMENDI TELLERIAMIREN MAKAZAGA ALUSTIZA ARKAITZ ALONSO ALDASOROJOSEBA ANDONI GENUA SANTAMARIAEGOITZ APAOLAZA GOENAJON MIKEL IPARRAGIRRE LOPETEGIFRANCISCO JAVIER CASADO OCHO

1980ko irailaren 8an hasi zirenak Ikastolan:


KCMEM.qxp:Maquetación 1 10/11/15 16:42 Página 1 · PDF fileGregorio, Ines,...

Documents

Transcript of KCMEM.qxp:Maquetación 1 10/11/15 16:42 Página 1 · PDF fileGregorio, Ines,...