KantuJira

DONOSTIAKODONOSTIAKOKANTU JIRAKANTU JIRA

20092009

1.Aberriaren mugak

2.Agur Xiberua

3.Agure zaharra

4.Ai zer plazer(r)a (Ama) (1)

5.Ai zer plazer(r)a (Ama) (2)

6.Aita-semeak

7.Aitormena

8.Ala kinkirrin

9.Altzateko jaun

10. Ama zer duzu nigarrez?

11. Amak ezkondu ninduen

12. Amerikara noa

13. Amodioa zoin den zoroa

14. Anttoni eta Antton

15. Arbola gainean (Laborari)

16. Ari naizela

17. Arrosako zolan

18. Atharratzeko gazteluko kanta

19. Azken agurraren negarra

20. Azken dantza

21. Bagare

22. Baionatik Bilbora

23. Baldorba

24. Baratze bat

25. Bautista Bazterretxe

26. Begiak parrez-parrez

27. Behin batian Loiolan

28. Bermioko portuan

29. Bertso berriak

30. Bizkaiza maite

31. Boga-boga

32. Donostiako hiru damatxo

33. Donostiyako ziudadia

34. Egun da Santi Mamiña

35. Eki eder

36. Eperra

37. Erribera

38. Errota zaharra

39. Euskal Herri nerea

40. Euskal Herrian euskaraz

41. Ez, ez dut nahi

42. Forjarien kanta

43. Gazte naiz eta lorios

44. Goizian argi hastian

45. Goizian goiz jeikirik (1)

46. Goizian goiz jeikirik (2)

47. Goizuetan

48. Greziako itsasontzia

49. Guk euskaraz

50. Gure bide galduak

51. Guretzat

52. Habanera

53. Herio latza (De Trevilleren azken hitzak)

54. Iduzki denean

55. Ikusi nuenian (1)

56. Ikusi nuenian (2)

57. Ikusten duzu goizian

58. Ilun ikarak

59. Iparragirre

60. Iriyarena

61. Isil-isilik dago

62. Itsasoan urak haundi dire

63. Itsasoari begira

64. Ituringo arotza

65. Itzala

66. Izarren hautsa (1)

67. Izarren hautsa (2)

68. Izotz-ondoko eguzki

69. Jaun baruak

70. Jeiki-jeiki

71. Juana Bixenta Olabe

72. Kantatuaz, kantatuaz

73. Kantatutzera noa xelebrekeriak

74. Kantu jira kantuen bidez

75. Kantuz

76. Kaskazurik bere buruari

77. Kattalin

78. Kontrapas

79. Kontxesiri

80. Langile baten semea

81. Lau haizetara

82. Lau teilatu

83. Limosnatxo bat (Mutil koxkor bat)

84. Loretxoa

85. Loriak udan

86. Lürralde zilarra

87. Maitasun aroak

88. Maitasunez hil

89. Maitiak galde egin zautan

90. Maria Solt eta Kastero

91. Maritxu nora zoaz?

92. Markesaren alaba

93. Martxa baten lehen notak

94. Matalaz

95. Mendian gora

96. Muñagorriren bertsoak

97. Nafarroa (jota)

98. Nafarroako ereserkia

99. Nere maitia jeiki ta jeiki

100. Nere sentimentua

101. Nirekin (Emoixtaxux muxutxuek)

102. Oi ama Eskual Herri

103. Orhiko xoria

104. Otxagabian

105. Pasaiako herritik

106. Pello Joxepe

107. Prima eijerra

108. Salamankara

109. San Simon eta San Juda

110. Topa dagigun

111. Trapu zaharrak

112. Triste bizi naiz eta

113. Ttiki-ttikitik

114. Txatxamatxalinatxu

115. Txori ttikia

116. Txoria txori (Hegoak ebaki banizkio)

117. Ume eder bat

118. Xalbadorren heriotzean

119. Xarmangarria zira

120. Xorieri mintzo zen

121. Zaku berean

122. Zazpiak oihal batetik

123. Zenbat gera?

124. Zibilak esan naute

125. Zugana Manuela

126. Zure begiek

ABERRIAREN MUGAKHitzak: Joxerra Garzia - Musika: Txomin Artola

Nire aberria lurra bezain zaharra da,baina ez da lurra bakarrik;

haizeak bezala inguratzen nau etalotzen, askatzen nauelarik.

Nire aberria suaren antzekoa da,beti bera, berria beti,

epeltzen nau kanpoan hotz dagoenean,ta erretzen ere badaki.

Aberriaren mugak, euskararenak,guree baitan daude gehienak;

euskara zabalduaz lau haizeetarazabaalago egiten gara.

Nire aberria harrizko herria da,hitzezkoa eta hitzekoa,

altzairuzko txakolin, ardo zurezkoaeta hondar anonimoa.

Nire aberria burdin bihurria da,oroimenean arindua;

itsas laminen baten herdoilezko kantu,etorkizunez fosildua.

Aberriaren mugak, euskararenak,guree baitan daude gehienak;

euskara zabalduaz lau haizeetarazabaalago egiten gara.

1

bisbis

AGUR XIBERUAHitzak eta musika:

Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri»

1Sor leküa ützirikgazte nintzalarik

Parisen sartü nintzankurajez beterik.

Plazerez gose etabürüan hartürik

behar nüala alagera bizibostetan geroztiknigar egiten ditXiiberua zuri.

2Agur Xiberua

bazter güzietako xokorik ejerrenaagur sor lekia

zuri ditit ene ametsik goxuenak.bihotzan erditik

bostetan elki deitadazüt hasperena,zü ütziz geroztik

bizi niz trixterik, abandoonatürik,ez beita herririk

Paris ez besterik zü beezalakorik.

3Palazio ederretan

gira alojatzeneta segür goratik

aide freska hartzen,gain behera so'ginik

beitzait üdüritzenOrhi gainen nizala agitzen

bena ez dira hebenbazterrak berdatzentxooriak kantatzen.

Agur Xiberua...

4Ametsa, lagün nezak

ni Atharratzeraene azken egünen

han igaraitera.Orhiko txoriarenkantüz behatzera

parka ditzannik egin nigarrak.Hots, Xiberotarrak

aitzinian goraüxkaaldün bandera.

Agur Xiberua...

2

AGURE ZAHARRAHitzak eta musika: Lluis Llach

Egokitzapena: Xabier LeteInterpretazioa: Gorka Knör

Agure zahar batek zion bere etxe aurreangoizean goiz lantokira irteten nintzanean:

Ez al dek, gazte, ikusten gure hesola zein dan?Desegiten ez badugu, bertan galduko gera.

Baina guztiok batera saiatu hura botatzera,usteltzen hasia dago-ta, laister eroriko da.

Hik bultza gogor hortikan, ta bultza nik hemendikan,ikusiko dek nola, nola, laister eroriko dan.

Baina denbora badoa, nekea zaigu hasi,eskuak zartatu zaizkit eta indarrak utzi.

Usteltzen badago ere, karga badu oraindik,berriz arnasa hartzeko esaigun elkarrekin:

Baina guztiok batera...

Agure zaharra falta da gure etxe ondotik,haize txar batek hartu ta eraman du hemendik.

Haur batzuk ikusten ditut eta, inguraturik,aitona zaharraren kanta nahi diet erakutsi:

Baina guztiok batera saiatu hura botatzera,usteltzen hasia dago-ta, laister eroriko da.

Hik bultza gogor hortikan, ta bultza nik hemendikan,ikusiko dek nola, nola, laister eroriko dan.

3

bisbis

AI ZER PLAZER(R)A (Ama) (1)Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri»

Kanta bertsioa: Erramun Martikorenarena

Ai zer plazer(r)a bost urten büriansorlekülat ützültzia!

Ene herria, etsitü nian zure berriz ikustia;aski sofritüz nik hanitxetan desir nükian hiltzia,

ezpazüntüdan hain maite üken, oi ama Eskual Herria.

Tralara lara, lara, lara....ezpazüntüdan hain maite üken, oi ama Eskual Herria.

Hanitxen gisa partitü nintzan etsaia güdükatzera;gogua bero, bihotza laxü, eta kasik alagera,

ezpeinakian orain'ordian, zer zen amaren beharra,hari pents’ eta biga-bostetan aiher zütazün nigarra.

Tralara lara, lara, lara....hari pents’ eta biga-bostetan aiher zütazün nigarra.

Erresinola kantari eijer libertatian denian,bena trixtüran higatzez dua kaloia baten barnian;gü ere, ama, hala güntüzün tirano haien artian,zure ametsa kontsolagarri, trixtüra handienian.

Tralara lara, lara, lara....zure ametsa kontsolagarri, trixtüra handienian.

Kaloia: Kaiola

4

AI ZER PLAZER(R)A (Ama) (2)Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri»

Bertsioa: Patxi Saiz eta Itziar Zamora

Ai zer plazer(r)a bost urten büriansorlekülat ützültzia!

Ene herria, etsitü nian zure berriz ikustia;aski sofritüz nik hanitxetan desir nükian hiltzia,

ezpazüntüdan hain maite üken, oi ama Eskual Herria.

Hanitxen gisa partitü nintzan etsaia güdükatzera;gogua bero, bihotza laxü, eta kasik alagera,

ezpeinakian orain'ordian, zer zen amaren beharra,hari pents’ eta biga-bostetan aiher zütazün nigarra.

Erresinola kantari eijer libertatian denian,bena trixtüran higatzez dua kaloia baten barnian;gü ere, ama, hala güntüzün tirano haien artian,zure ametsa kontsolagarri, trixtüra handienian.

Kaloia: Kaiola

5

bisbis

bisbis

bisbis

AITA-SEMEAKHitzak: Mikel Zarate

Musika: Natxo de Felipe / Oskorri

Aita-semeak tabernan daude,ama-alabak jokoan.

Berriz ikusi beharko dugubehi gizena auzoan,

berriro ere ez da faltakotrapu zaharrik kakoan.

Aita-semeak…

Eta lapurrek ohostu duteguk gendukana etxean,eta gu gaude erdi biluzik

beti inoren menpean.

Aita-semeak…

Geurea dugu erru guztia,geurea dugu osoan,

ez inori, ba, errua botaEuskal Herria hiltzean.

Aita-semeak…

Baina gaztea naiz eta daukatetorkizuna eskuan,

ez zaigu hilko Euskal Herriani bizi naizen artean.

Aita-semeak…

6

bisbis

AITORMENAHitzak eta musika: Josu Zabala / Hertzainak

Ez dira betiko garai onenakazken finean gizaki hutsak garabaarearen ostean dator ekaitzaudaberri berririk ez guretzat.

Deenborak aurrera eetengabianta orain ezin eutsi izan ginana

ruutinaren morroiak bihurtuu garalaaztana lehen baino lehen aska gaitezan

Ohartu gabe arrunt bilakatutaohartu gabe heldu gara mugara

muundua jausi zaigu gaineramaitia, lehen baino lehen aska gaitezan

eez dakigu non dagooen hoberenabiila dezagun beste lekuuetan

Bai, zin dagizut,ez dizudala inoiz gezurrik esan eta

zaude ziur ezin izango zaitudala ahaztu inoiz

aitortzen dut izan zarela enebizitzaren onena,

baina orain, maitia, lehen baino lehenaska gaitezan.

7

bisbis

ALA KINKIRRINHitzak eta musika: ezezaguna

Erran dut, erranen ta errango,ez naiz isilik egongo,

plaza hontako dama gazteakez dira moja sartuko.

Ala kinkirrin, ala kunkurrun,ala kinkirri kunkurru kanta,ala kinkirri kunkurru kanta

ez dira moja sartuko.

Erran dut, erranen ta errango,ez naiz isilik egongo,

plaza hontako gizon gazteakez dira fraile sartuko.

Ala kinkirrin, ala kunkurrun,ala kinkirri kunkurru kanta,ala kinkirri kunkurru kanta

ez dira fraile sartuko.

8

bisbis

ALTZATEKO JAUNHitzak eta musika: X. Lete

Altzateko jaun, hor zaude nunbaitzure lurrera itzultzeko zai.

Gure izatearen testigu zuzenamakurtu gabeko zuhaitz lerdena

desertuko haizeak legortu ez zuen loreaitsasoaren kolorea, hor zaude zu.

Hamasei salbe ta hamalau kredo erderaz entzunagatikbazenekizun hori ez zela sekulan guretzat egin.Urrezko dukat eta diruak ez dira engainu txarra

bazter batera apartatzeko lehengo sinismen zaharra.

Merkatarien aldamenera amildegian goitik beheraoharkabean eroriko gera;

baina guztiok jakin dezagun bidea nundik dijoan,Altzateko jaun, hor zaude zu.

Bide batetik okertu gabe esan dezagun bertsuaixil-ixilik kanta dezagun euskaldunen sekretua:

herri zahar baten oharpen haiek nora ditugun galduak,zenbat itxura alda lezazken eguna hil zuen gauak.

Bidasoaren ezker-eskubi, udaberrian lore gorriakixilikako ur izkutua:

mendetan zehar kantu leguna, noizpait latinez lurperatua,laister berpiztu behar duguna.

Hamasei salbe ta hamalau kredo erderaz entzunagatikbazenekizun hori ez zela sekulan guretzat egin.

Urrezko dukat eta diruak ez dira engainu txarrabazter batera apartatzeko lehengo sinismen zaharra

Urrezko dukat eta diruak ez dira engainu txarrabazter batera apartatzeko lehengo sinismen zaharra

Larrun gainean sorginen dantzak nabaitzen ditut arratsaldean,lurrak badaki kontu hoien berri eta hor dago ixil-ixilik.

Altzateko jaun, hor zaude nunbait zure lurrera itzultzeko zai...

9

AMA ZER DUZU NIGARREZHitzak eta musika: Eñaut Etxamendi

Interpretazioa: Etxamendi eta Larralde

Ama zer duzu nigarrez,matelak bustirik urez,ala duzu goiz ihintzez?

Argia hastianlilien artian,

zintzabilenianbaratze aldian.

Oi jeiki zira goixerikhaur maitia zerengatik?Aita ez da jin oraindik.

Ikusi nahianaitatto bidian,

izan niz goizianbaratze aldian.

Bidia da luze-luzehan bakarrik dabil haizeamak bihotza du leize.

Aita gau guziangudari mendian,ama dagonianbaratze aldian.

10

bisbis

bisbis

bisbis

AMAK EZKONDU NINDUENHitzak eta musika: ezezaguna

1Amak ezkondu ninduen

hamabost urtekin,hamabost urtekin.Senarrak bazituen

larogei berakinai, oi, ai, neskatila gaztea

agure zaharrakinagure zaharrakin.

2Ama zertarako det nik

agure zahar hori,agure zahar hori?Hartu ta leihotikanjaurti behar det nik

ai, oi, ai, neure leihotikanjaurti behar det nik,jaurti behar det nik.

3Neska hago ixilikan,aberatsa den hori,aberatsa den hori.

Pazientziz pasa itzanurte bat edo bi;

hori hil ezkeroztikanbiziko haiz ongibiziko haiz ongi.

4Deaabruak daramala

interesatua,interesatua.

Ha baino nahiago’et niknere aukerakua,

ai, oi, ai, hogei bat urtekogazte lorekuagazte lorekua.

11

bisbis

AMERIKARA NOA

Hitzak: Pedro Mari OtañoMusika: Benito Lertxundi

Amerikara noa nere borondatez,hemen baino hobeto izateko ustez;aspertua bai nago hemengo izatez,adios aita eta ama ondo bizi bitez.

Lehenaago ere seme bat badit Amerikan,orain dela sei uurte joanaa hemendikan;baldin topatzen baadek haren biderikan,esan hakiok aita bizi dala oraindikan.

Kafiia hartutzen det eguniian bi aldiz,baaita pasiatu ere nik naahi ainaa zaldiz;

jan edanaren faltik ez, oosasuna berriz...aita bizimodu hau Donostian izan balitz.

12

AMODIOA ZOIN DEN ZOROA

Hitzak eta musika: ezezaguna

Amodioa zoin den zoroamundu guziak badaki.

Nik maiteño bat izaki etabeste batek eramaki,

Jainko maiteak gerta dezalaenekin baino hobeki.

Azken bestetan egin nituenizarraren ezagutzak;

denen artetik ageri zirenharen begi urdin-beltzak;

irri polit bat egin baitzautan,piztu zauztan esperantzak.

Geroztik ere mintzatu gira,eia nahi ninduenez...

Harek bietan baietz erranik,pentsa kontentu nintzanez!Ez nuen uste haren agintza

betea zela gezurrez.

Orai bihotza urtua daukatgatza urean bezala;

izar onaren argien ordain izigarriko itzala!

ohoin txar batek hartu daut etanola naiteke kontsola!

13

bisbis

ANTTONI ETA ANTTONHitzak: Nemesio Etxaniz

Musika: ezezaguna

♂ Anttoni, Anttoni!zure atean nago ni.

♀ Ai, Antton, ai, Antton!ate ondoan hor konpon!

♂ Hormatxoriak negu gorrian ez du atsegin elurra;zerua goibel, kabia hotza, ta janari gabe lurra

Ai, maite, nere bihotzak duan zure hotzaren bildurra!Biontzat kabi bat berotzeko bilduko nuke egurra.

Anttoni, Anttoni!…

♀ Enarak ez du behin egindako kabirik inoiz aldatzen;urtero beti kabi haretan umeak ditu bazkatzen

Baina zu, Antton, enara txarra zaitut neretzat bilatzen;jai bakoitzean neska berria ikusten zaitut maitatzen.

Anttoni, Anttoni!

♂ Enarak ere bere kabia galduta badu ikusten,biderik gabe, haruntz ta honuntz, kabitik du aldegiten.

Egarri dagon nere bihotza zuk eman ezik edatenberriro ere ibiliko da gogorik gabe nunbaiten.

Anttoni, Anttoni...

♀ Zure bihotza egarri dala, esan didazu bertsotan;neronek ere ikasia det arrazoi dezula hortan;zu beti zabiltz edari bila, ikusi zaitut askotan,

baina neurriz gain egarri hori itotzen dezu ardotan.

♂ Anttoni, Anttoni, kalabaza zale ez naiz ni.

♀ Ai, Antton; ai, Antton, haize preskuari gabon

14

bisbis

bisbis

bis

bis

bis

ARBOLA GAINEAN (LABORARI)Hitzak: Beñat Sarasola - Musika: Pier Paul Bertzaitz

Arbola gainean xoria da kantatzenKantatzen da eta bazterrak inarrosten

Inarrosi eta hostoa da erortzenEuskal bihootza da bilaiz egoiten.

Bilaizi ondoan han dira errabianXiloka beltzian handik elki nahianHandik elki eta kantatzerat abian

Lagun zonbait bidian ikusiko agian.

Laaaa, lara, lara, lara...

Goiz argi eder bat beti jeikitzen nunbaitNunbait jeiki eta zorionean zonbaitBizi hobeago denek dukete gogoBainan bakaarrik ezin egin asmo.

Haur baten sortzeko sofritze beharrezkoBizi hobetzeko legeen bihurtzeko

Nor da abiatzen lagun zonbaiten biltzenHerriaren salbatzen herioari kentzen.


Gaur Euskal Herrian zuhaina da landatzenLandatzen da eta gero fruitu ekartzen

Fruitu ekar eta auzoa da kexatzenIraultzalaaria madarikatzen.

Jar giten ildoan igeri izerdianIzerdian eta lepo-zainak hegian

Besoez ta botzez, hortzez eta haginezLagun bat zorionez ikusiko dugunez.


La, la, la, laralalala…

15

bisbis

bisbis

bisbis

lau aldiz

lau aldiz

lau aldiz

ARI NAIZELAHitzak: Pello Errota eta Txirrita

Pello Errota:

Ari naizela, ari naizelahor ikusten det Txirrita,

eta zein ez da harrituko gaur,gizon hori ikusita:

dudarik gabe egina dioandregaiari bisita,

oso dotore etorri zaigubi alkandora jantzita.

Txirrita:

Hauxen da lotsa eman didanalagunartera sartuta

edozer gauza esaten deguardo tantakin poztuta;

bi alkandora ekarri ditutbat eranztia ahaztuta

Pellok bi nola jantziko ditubat besterikan ez du-ta.

16

ARROSAKO ZOLANHitzak: Aitor Renteria «Txato». Musika: Pello Agorrody

Interpretazioa: Aire Ahizpak

Arrosako zolan kantu zirimolan,nahiz eta telebistan ez gaituzten modan,

euskararen garra, lokarri azkarra,gau iilun honetako gure artizarra

zazpiehun langilez, sutsu ta ekilez,oraina ta geroa ez ditaizke berez,

kontzertu honen bidez, musika eztiez,euskal iizen ta izana, betikotz bat bitez!

Kokaa ta hanburgesa, euskaldun baldresagustua galtzea ere zer dugun errexa!Kendu nahi digute bihotz ta bertute,izaki klonikoaak egin nahi gaituzte;

jo dezagun bada, goraki aldabamultinazional hoien herria ez gara,

bretoi ta korsikar, kanak ta okzitandarnor bedera izaiteko har dezagun indar!

Munduko herrien ta iirrati libreenbilgune goxoa guk dugu urtero hemen

uhainen ildoan, asmoak geroan,elkarren ezagutza daukagu gogoan;

munduko erronkak, herrien borrokak,bildu gara hausteko zapalkuntzen sokak,

dantza ta irria, kantuz ilargia, gau hontan zoriontsu da Euskal Herria.

17

bisbis

bisbis

Hiru aldizHiru aldiz

ATHARRATZEKO GAZTELUKO KANTAHitzak eta musika: ezezaguna

Bertsioa: Benito Lertxundi

Ozaze Jaurgainian bi zitroin doratü,Atharratzeko Jaunak bata dü galdatü;

Üken dü arrapostü ez direla huntü,huntürik direnian, batto ükenen dü.

Portaliiala joan zite, ahizpa maitia,ingoiti horra düzü Atharratzeko Jauna,

otoi, erran izozü ni eri nizala,zazpi egün hoietan ohian nizala.

Klara, zuaza orai salako leihora,iparra ala hegoa denez jakitera,

iparra balinbada, goraintzi Salari,ene koorpützaren xerka, jin dadila sarri.

Ama, joanen gira oro elkarreki,etxerat jinen zira xangri handirekibihotza kargatürik, begiak bustirik,eetaa züre alaba tunban ehortzirik.

Ama, saldü naüzü biga bat bezala,bai eta desterratü, oi Españiala.

Aita bizi üken banü, ama zü bezalaeniindüzün ezküntüren Atharratzeko Salala.

Lara……

Aita bizi üken banü, ama zü bezalaeniindüzün ezküntüren Atharratzeko Salala.

AZKEN AGURRAREN NEGARRAHitzak eta musika: Gorka Knörr

Nora zoaz eskual semea,arma hori eskutan?

Armen hartzera deitzen naute,frantsen aldera.

Armen hartzera deitzen naute,

18

bisbis

frantsen aldera.Eskual Herriitik urrunduz,

ta atzerrira joanak,a ze neegarra eentzunen duzun

Eskual Herrietan!A ze neegarra eentzunen duzun

Eskual Herrietan!

Morts pour la patrie,morts pour la patrie,

eskuara baiziketzakiten haiek,

morts pour la patrie.

Gure hiistorian zehar,zenbat malko ta ezbehar;Landetaratu ginduutenekila

dugu orai hiil behar.Landetaratu ginduutenekila

dugu orai hiil behar.

Bere ama agurtu du,etxolako atarian,

bere amak bisiitatuko duatzerriko hilobian.

bere amak bisiitatuko duatzerriko hilobian.

Morts pour la patrie... (bis)

19

bisbis

AZKEN DANTZA Hitzak eta musika: Manex Pagola

Interpretazioa: Peio eta Pantxoa

U...

Azken dantza hau, maitia, zurekin,nahi zintuzket ereman nerekin,

bainan gaurko xedeaezin daike betea:

badakit nik ere bihar dela joaitea!

Bego pena hau, itzuliren naizbai berriz Euskal Herrira.

Bego urte hau, etorriko naizbetikotz zure ondora.

U...

Azken dantza hau ez da sekulako,zin egina dut, zin egin betiko,

hemen, gure lurrean,bizi behar dutala!

Hori ez bada, hilotz jar nadila!

Bego pena hau, itzuliren naizbai berriz Euskal Herrira.

Bego urte hau, etorriko naizbetikotz zure ondora.

U...

20

BAGAREHitzak: Bittor Kapanaga

Interpretazioa: Gontzal Mendibil eta Xeberri

Araban bagare,Gipuzkun bageraZiberun bagire

ta Bizkaian bagara,baita ere Lapurdi ta Nafarran.

Guztiok gara euskaldun,guztiok anaiak gara

nahiz eta hitz ezberdinez,bat bera dugu hizkera.

Araban bagare…

Herri bat dugu osatzeneta gure zabarkeriz

ez daigun utzi hondatzen.

Bagare, bagera,bagire, bagara,

euskera azkartzekooraintxe dugu aukera.

Bagare, bagera,bagire, bagara

Euskadi askatzekooraintxe dugu aukera.

Araban bagare…

21

bisbis

bisbis

BAIONATIK BILBORAHitzak: K. Izagirre / Musika: Imanol

(Badu nora heldu,ez du zeri heldu,itsaso hutsa danire herria.)

1Baionatik Bilbora

iitsasoo eerreaaputzuu honek ez du itoko

guure haserrea.

2Baionatik Bilboraiitsasoo peetralaa

aspaaldi esan zidatenbeesterik ez zala.

3Baionatik Bilbora

itsaso pobreanon du aurkitu behar

Euskadik hobea.

4Baionatik Bilboraiitsasoo aainguraa

nadiila zure alboraooraindik ingura.

5Baionatik Bilboraiitsasoo zaakarraa

baldiin baneeki norakaamino bakarra.

6Baionatik Bilbora

itsaso euskaraumorea badaukagu ta

galduak ez gara

7Baionatik Bilboraiitsasoo naafarraa

datoorkigula beheraaamets honen afarra

8Baionatik Bilbora

haartzen duu eekaitzaak,arrookak ongi dakizkitxaaluparen gaitzak

9Baionatik Bilbora

itsaso gorriaBaionatik Bilboragure memoria.

10Bilbotik Baionaraaaluba iitsasooa

igeeri ez dakienahoondoraino doa.

afarra: aparra, bitsa

22

BALDORBAHitzak: J.A. Urbeltz

Musika: Benito Lertxundi

1Ezkil gabeko elizeneremu emankorra,

giza-murzurikozure ardientzat.

2Oi Baldorba, oi Baldorba,

eguzki eta haize idor,mahats-ardo ibai,

galburuaarena.

3Lur gorri, harri landu,

mailu eta zizelaren kantu,kitaarrazko alakiketan,

Armeniako kanun,ahots urraatuan.


esazu nor zen bidetikbaztertu zintuen

madarikaatua.

5Zure irriño romanikoaerdi izoztu eta leloturik

utzi zuen madarikatuarenizena nahi dut.



madarikaatua.

7Oi Baldorba,

zutaz oroit etazuri nagozu.

8Kantu bat laaburra da eta

pentsa zuk, esaten ez dizudan hartaz.



madarikatua.

23

bis

bis

BARATZE BATHitzak eta musika: Pier Paul Berzaiz

Harizpe Pastorala

Hau da egün ederra,mila xori(e)k kantaziauri en’erregina

besuak zuri dititzüt para.

Baratze bat nahi deizüt eginamets segretüenekilan

liliak egün jauntsi ederrenetanmila kolorez dantzan bihotzetan.

Gaü beltz ta sakonetikelkitzen nüüzü hoztürikbihotza hain tristerik

zütaz hainen berantetsitürik.

Baratze bat...

Karrosa bat hor dügükanpuan gure haidürüez gal haboro denbora

hiskor beitago amodiua.

Baratze bat...

Maitarzün berriariilargiak dü argi

emanen deikü askigük alkar maita dezagün beti.

Baratze bat...

24

bis

BAUTISTA BAZTERRETXELehen bertsoaren hitzak eta musika: ezezaguna

Beste bertsoak: Pepe Artola

1Bautista Bazterretxe

mutiko pijua,neri gurdi ardatza

ostuta dijua.Beltzak eta txuriak

izango dituzuneri gurdi ardatzaemate ez baidazu.

2Gurdi ardatza ezik

itai ta harriabesteren behar gabe

badauzkat neriak;sega, poto, labana,gainera bostortza

perian erosiadaukat nik zorrotza.

3Nere idi pareak

dauzka zintzarriaklepotikan zintzilik

zildain jarriak;gainera uztarriak

ta kopetakoakontz urre gorri zaharrez

erositakoak.

4Zerorrek nahiko gauza

dezula diozubaina gurdi-ardatza

lapurtu didazu.Ordaindu behar dezu

larrutik ederkiardatza ez baidazuneri ekartzen aurki.

5Buru gogorrak badu

berekin kalteaez dedan gauza nolanahi dezu ematea?

Zentzuak galdurikanarkitzen zerade,

bestela behintzat horlaariko ez zinake.

6Gezur ta abar zabiltza,

Bautista, tranpian;zu bezain gezurtirik

ez da Euskal Herrian;zure berri dakiteinguruko denak,

gordetzen dituzulagauza besterenak.

25

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

BEGIAK PARREZ PARREZ


Begiak parrez-parrez,bihotza negarrez,

halaxe joaten nintzan, maitia,zugandik dolorez, ai, ai, ai...

Ama zuriak neri,parian pasata,

ez dit agurrik egin, maitia,burua jirata, ai, ai, ai...

Ama zuriak neriez agur egiteko

zer palazio dauka, maitia,zuri emateko, ai, ai, ai...

Palazio eder bat,haitzaren gañian;

ez da euririk sartzen, maitia,ari ez dunian, ai, ai, ai...

ez da haizerik sartzen, maitia,ez dabilenian.

La, la, la…

Quisiera ser alcalde...

La, la, la...

26

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

BEHIN BATIAN LOIOLANHitzak: Bilintx

Musika: ezezaguna

1Behin batian Loiolan

erromeria zan,hantxen ikusi nuen

neskatxa bat plazan;txoria baino erearinago dantzan;huraxe bai politahan politik bazan!

2Esan nion desio

senti nuen gisan,harekin hizketa bat

nahi nuela izan;erantzun zidan ezik,atsegin har nezan,

adituko zidalazer nahi nion esan.

3Arkitu ginanianinor gabe jiran,koloriak gorrituarazi zizkidan;

kontatuko dizuetguztia segidan,

zer esan nion etanola erantzun zidan.

4— Dama polita zera

polita guztiz ai!Bainan, hala ere, zaude

oraindik ezkongai,ezkon gaitezen biok!

esan zaidazu bai!— Ni zurekin ezkondu?

Ni zurekin? Ja-jai.

27

bisbis bisbis

bisbis bisbis

BERMIOKO PORTUANHitzak eta musika: ezezaguna

1Beermioko portuan

goixeko ordu bidxetan ez da entzuten besterik,ez da entzuten besterik,ez da entzuten besterik,Txo! atrakaixu batela.

Egidxe da, egidxe daneuk ikusi dotelako;

egidxe da, egidxe da,por que lo he visto yo

2Lau airoplano pasata,bat itsosora dxeusi;ekarri, Sebastianak;ekarri Sebastianak;ekarri Sebastianak...Artzan enkalleta itxi.

Egidxe da...

3Agoztuen hamabidxenPatxi Bermiora etorri;

ekarri katxalotie,ekarri katxalotie,ekarri katxalotie,

puaf! Artzan ustelduta itxi.

Egidxe da, egidxe daneuk ikusi dotelako;

egidxe da, egidxe da,por que lo he visto yo

4El aviador de Kakapurtambién quería volar; etzo itxi trinkadoriak,etzo itxi trinkadoriak,

etzo itxi trinkadoriak...barrabaskeije eiñ barik.

Egidxe da... (bis)

28

bis

bis

bis

bis

BERTSO BERRIAKHitzak: Bernardo Atxaga Musika: Ruper Ordorika

1Bertso berriak jartzera noa

euskaara garbii batianhitz politen bila ez etorri

hortaz gelditu atian.Barruak lasaiituko ditut

eztarriaren kaltiannire kaantuak idurituko duzakurren zaunka katian.

2Uztaila hontan beteko ditutnik nahi baino urte gehio

ilea galtzeearren nik ez dutematen gizon serio.

Ene hitz garbienak ere ez duinon ezer ere balio

nire buuruari sekulan ez dioinork jarriko prezio.

3Gau ixil hontan ikusten zaitut

ipaarraldeko izarrahamabost urteko neska baten

ametsa bezain ederra.Urruti zaude mundu hontatik

librea eta bakarrainoreen menpe kantatzen ez duzu

tazure boza da zilarra.

4Eguzkiaren hautsak horitzen

duenean egun berriapozten zara gaztain iluna

zabaltzen duzu orria.Ez zara makina beltz baten

pioii zerbiitzariakaleaan arrastaka dabilen

nire antzeko piztia.nire antzeko piztia.

29

bisbis

BIZKAIA MAITEHitzak: J.A. Irigarai Musika: B. Lertxundi

1Bizkaia maite,

atzo goizean ikusi zintudansoineko xuriz jantzia

buruan orlegi, bihotzean sua,neree gogooaren ertzetik

pasatzenzure usain goxoa, lana,

amodioa, iitsasoanere baitan sartzen.

2Atzo goizeean entzun nuenzure berbaren oihartzuna

zure kantaren fereka,bihotzean kilika

eta oihaartzunaren haunditasunean

murgilduz joan nintzenjauzika, hegaka.

3Bart aarratsean

arbasoen baratzaren ondoanbertsotan eta dantzan

lotu zinen alai,piper eta gatza,saabel emankor.

4Bizkaia maite,


buruan orlegi, bihotzean sua;oleerkari

penatuaren gozo eta minaamodio eta kanta,zure berba leun

zure gatzaren biziazure burdinaren goria dira gaur

neretzat aterbe.

5Bizkaia maite,


buruan orlegi, bihotzean sua,lirain, sendo, eder.

30

BOGA-BOGAHitzak eta musika: ezezaguna

Boga, boga, marinela, marinelajoan behar degu urrutira, urrutira.

Bai, Indietara! Bai, Indietara!

Ez det, ez det , ez det nik ikusikozure plai ederra, plai ederra.

Agur, agur, agurOndarroako itsas, itsaso bazterra.

itsas, itsaso bazterra.

Marinela,b o g a!Marinela.

31

bisbis

bisbis

DONOSTIAKO HIRU DAMATXOHitzak eta musika: ezezaguna

1Donostiako hiru damatxo

Errenterian dendari;josten ere badakite, baina

ardoa edaten hobeki.Eta kriskitin, kraskitin,

arrosa krabelin,ardoa edaten hobeki.

2Donostiako Gaztelupeko

sagardoaren goxua,hantxen edaten ari nintzala

hautsi zitzaidan basua.Eta kriskitin, kraskitin,

arrosa krabelin,basua kristalezkua.

3Donostiako hiru damatxo

Errenteriko kalian.egunez oso triste ibili,baina dantzatu gabian.Eta kriskitin, kraskitin,

arrosa krabelin,baina dantzatu gabian.

4Donostiako neskatxatxuak

kalera nahi dutenean:"ama piperrik ez dago eta

banua salto batian".Eta kriskitin, kraskitin,

arrosa krabelin,"banua salto batean".

5Donostiako neskatxatxoak

mandatuen aitzekiyan,mutilarekin egoten dira

kalean jolaskeriyan.Eta kriskitin, kraskitin,

arrosa krabelin,pozez algara haundiyan.

6Arrosatxuak bost hosto ditu,

krabelintxuak hamabi,Mari Joxepa nahi duen horrek

eska bezaio amari.Eta kriskitin, kraskitin,

arrosa krabelin,eska bezaio amari.

32

bisbisbisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

DONOSTIYAKO ZIUDADIA

Hitzak: Pedro M. OtañoMusika: Joxan Goikoetxea

1Donostiyako ziudadia

Irutxuloko uriya,etxian zuen perlik onena

Jainkuari ixuriya.Zahartzen diranen alaitzallia

gazte guziyen nobiya.Zerua zer den ez dakit bainan

zu zera nere gloriya.

2Urruti zaude eta zaila da

ni zugana iristia.Horrenbeste nahi dizun batentzat

zer bizimodu tristia!Alaipide bat bakarra daukat

ametsetan sinistia:Zu ikusteko noiz nahi asko det

nere begiyak ixtia..

33

bisbis

bisbis

EGUN DA SANTI MAMIÑAHitzak: G. Aresti

Musika: Mikel Laboa

1Egun da Santi Mamiñabenetan egun samina.

Goiko zeruan gorde dezalaluzaro neure arima.

2Esanen dizut egia,hau ez da usategia,

erroi artean izan nintzadenbenetan ausartegia.

Egun da Santi Mamiña...

3Itsas aldean izarra,hari begira lizarra.

Euskara salbo ikusi arteez dut kenduko bizarra.


4Kantatu zuen oilarrak,argitzen dira belarrak.Ageda gure martiriari

moztu zizkaten bularrak.


5Bularrak moztu zizkaten eta

Euskal Herriak diotsa:solomo luze dultzerik gabe

eman zaidazu bihotza.


6Eman zaidazu bihotza etaken, berriz, nahigabeak,

esan noiz garen izanen gureetorkizunen jabeak.


34

bis

EKI EDER Hitzak: B. Sarasola

Musika: Pier Paul Berzaitz

1Udazkenean mendiak

urtxoen eho tokiaksare'ta ihizlariak

alde guzitan gordeakberdin ditugu etsaiak

gordagian jarriakgure seme ta alaben...

oi ebaasleeak

Eki eder sutan beroeuskaldun bihotzak oro

gudukari diten gerobilaka gau egunero

2Su pindarraren indarrakduelarik sortzen su garra

preso ezarri gatuanola den amorratua

berdin dira euskaldunakgizonik hoberenak

baina agertzen zimizta...ziztatu eta.



3Bururatu da guretzat

ilusiionen denborajaun haundi bat Parisetik

jinen zela salbatzeranunbaiteko zeruetanbalin bada jainkorik

guk ez dugu sinetsiko...nagusi denik


gudukari diten gero bilaka gau egunero

4Gizon enganatzailea,itxuraz baita zintzoa,aberatsekin dabila,

ederra dauka mintzoa;harek du deliberatzengure ongia zer den;

guk azala, harek mamidaukula jaten



35

bisbis bisbis

bisbis bisbis

EPERRA

Eperrak baditizü bere bi hegalakbai eta bürün gainin kokarda eijer bat

zük ere balinbazünü gaztetarzün eijer batneskatilen gogatzeko bilo holli pollit bat.

Amorosak behar lüke izan lotsa gabegaiaz ebiltia ez üken herabeegünaz ebiltia desohore leike

txoriak ere oro haier soz dirade.

Ebili izan nüzü gaiaz eta betieia atzamanen nianez lili eijer hori.

Azkenian atzaman düt oi bena tristekilumarik eijerrena beitzaio erori.

Larara, lara, lara...

Azkenian atzaman düt oi bena tristekilumarik eijerrena beitzaio erori.

36

bisbis

bisbis

bisbis

ERRIBERAHitzak eta musika: Benito Lertxundi

Erribera, erribera!Zure landen zabalera

ortzi-muga den hartan mugatzen da.

Zure lur emankorretanixurtzen diren asmoak

gogotsu hartuko ahal ditu lur gozoak.

Zure gaztelu zaharrekgorderik duten antzina

hats tristetan mintzo da haren mina.

Ooo...

Horma zahar arraituetantxoriak dira kantatzen,

mendetako lo geldia salatzen.

Nafarra anai zaharra,kondairaren lehen zuztarra,

bego higan arbasoen amets hura.

Ooo…

37

ERROTA ZAHARRA

Hitzak: Juan Mari LekuonaBertsioa: Lurdes Iriondo

Errota zahar maitea uraren ertzean;uraren ertzean da basati beltzean:negar egiten dezu alea txehetzean;ni ere triste nabil zutaz oroitzean.

Zotin sekua dagi errotarriak;itzalitako izar dirdirak

dira neretzat zure begiak.

Izar eder bat dago hor goiko lepuan;errota zaharra, berriz, erreka zokuan;berebiziko pena badaukat barruan:ezin gindezke bizi elkarren onduan.

Bizitzaren legea nahi det onartu, halabeharra kuraiez hartu,

berez doana, zertan behartu?

Errota zahar maitea uraren ertzean;uraren ertzean da basati beltzean:negar egiten dezu alea txehetzean;ni ere triste nabil zutaz oroitzean.

38

bisbis

bisbis

bisbis

EUSKAL HERRI NEREAHitzak: Xabier Lete // Musika: Xabier Lete / Karlos Gimenez

1Euskal Herri nereaezin zaitut maite,

bainan nun biziko naizzugandik aparte.Anaien aurpegianbegirada hotza,

bihotz berotasunaizaten da motza.

2Arratsaldeak betidakarren tristura

neretzat izaten dabakaardade hura,

argitu nahirik begiak,balio al du gure egiak?Bide bat aukeratzean

gelditu nahi nukenere lurrean.

Euskal Herri nereaezin zaitut maite,

bainan nun biziko naizzugandik aparte.

3Ezin erabakirik

esandako hitzak,pauso baldarrak ditu

gizonen bizitzak,

neurri zuzen bateen beharraklotutzen dizkit nere indarrak.

Erreka zabal garbiazugan egon bedi

gure argia.

4Euskal Herri nereabehar zaitut maitenun biziko nintzake

zugandik aparte.Anaien aurpegianbegirada hotza,

bihotz berotasunaizaten da motza.

5Urruti joan ezkeroberriz etortzean,

nolako zulo beltza nere bihotzean.

Egin dezagun aurrera,gerra hontan saiatuko gera.

Tristea etxerik ezalurrak emango dit

bere babesa.

Euskal Herri nereabehar.

39

EUSKAL HERRIAN EUSKARAZHitzak: X. Amuriza Musika: Oskorri

Euskal Herrian euskaraznahi dugu hitz eta jolas,lan eta bizi euskaraz eta

hortara goaz,bada garaia noizbait dezagun

guda hori gal edo irabaz.Zabal bideak eta aireak

gure hizkuntzak har dezan arnas,bada garaia noizbait dezagun

guda hori gal edo irabaz.

Euskal Herrian euskarahitz egiterik ez bada,

bota dezagun demokraziazerri-askara;

geure arima hiltzen uztekobezain odol galduak ez gara.

Hizkuntza gabe esaidazuenola irtengo naizen plazara,geure arima hiltzen uzteko

bezain odol galduak ez gara.

Euskal herri euskaldunairabazteko eguna,

pazientzia erre aurretik behar duguna;

ez al dakizu euskara delaeuskaldun egiten gaituena?Zer Euskal Herri litzake bere

hizkuntza ere galtzen duena?Ez al dakizu euskara dela

euskaldun egiten gaituena?

40

bisbis

EZ, EZ DUT NAHIHitzak eta musika: Julen Lekuona

Ez, ez dut nahi, ez, ez, ez.Ez, holako zibilizaziorik.

Kaiolaren adarrak ditugu gogoan,eskuindarrek eskua zabaldu juxtuan.Zigor indarren menpe, tiroak gogoanhorrela bizitzerik ez dago munduan.


Poliziak nun-nahitik zerbait egitean,pentsatu arazi nahi makil indarpean.

Irudi du gerala kaiola bateanjarritako txoriak fusilen menpean.


Horregatik ez dut nahi gizonen kutsurik,Zibilizazioaren sasi jaungoikorik.

Libre nahi dut bihotzez, libre loturetikbasurdearen gisa hortzak estuturik.


41

bisbis

FORJARIEN KANTAHitzak eta musika: ezezaguna

Gaur forjariak lana utzirikgatoz guztiok kalera,labeak oso itzaldu etaprotesta bat egitera,

mailu-burdinak bota dituguhantxe bertan bazterrera;ez dugu nahi berriro ere

toki hartara lanera.

Dinbili danba!gau eta goiza ,

su eta keien artean,sosegu eta deskantsu gabe

geure buruen kaltean;horrexegatik lanak utzirik

gatoz guztiok batean.

Gora, bai gora beti,gora forjaria!

Langile trebe zintzoda mailukaria.

Lurpera bai lurperabeti nagusia!

Ez digute egingonahi duten guztia.

Ez badigu ematenarrazoia guri,

ez badigu ematenbehar legez ongi,su emango diogu

gure fabrikarieta nagusiarenetxe guztiari.

Hiru babarrun jateagatikhorrenbeste neke, pena;

erdi ustelik aurkitzen duteforjariaren barrena.

Gure kontura egiten dutenagusiek nahi dutena,

gure lepotik gizentzen duteberen paltrikara dena.

Oso goizetik lanian hasisu eta keien artean,

dinbili-danba!gelditu gabe

guztiz ilundu artean,arropa denak puskatzen eta

osasunaren kaltean.

Ez badigute gurijornalik haunditzen,berriro gu ez garalanera bihurtzen;arrazoiaz gehiagobadugu eskatzen,ez gaituzte inolahoiek ikaratzen.

Ez badigu ematenarrazoia guri,

ez badigu ematenbehar legez ongi,su emango diogu

gure fabrikarieta nagusiarenetxe guztiari.

GAZTE NAIZ ETA LORIOS


Gazte naiz eta loriosizpiritua kuriosbatez agradosbesteaz jelos

42

bisbis

bisbis

mutil gaztekin gau oroz.Mutil gaztekingau oroz eta

nundik naiteke maluros.

Aita eta ama etzaten dirabiak ganbera berian.

Ez dira nitazainitz oroitzen

berak ontsa direnian.Jeloskeriarik ez izaitekoni maiteñoaren aldean.

Ate xokoan makila etaleiho azpian zurubi.

Ene maitiahandik sartzen da

segeretuan, prudenkisegeretuan, prudenki eta

amak oraino ez daki.

43

bisbis

bisbis

bisbis

GOIZIAN ARGI HASTIAN

Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri»

Goizian argi hastian, ene leiho hegian,txori bat pausatzen da eta goratik hasten kantan.

Txori eijerra, hain alagera, entzüten haidanian,ene bihotzeko trixtüra laster duak aidian.

Txori eijerra, hain alagera, entzüten haidanian,ene bihotzeko trixtüra laster duak aidian.

Ene txoririk maitena, zertaz jin hiz nigana?iratzarrazi, nialarik ametsik eijerrena.

Jinik hain goizik, uste hiena baniala anitx pena?Ez, ez! Habil kontsolatzera malerusago dena!

Jinik hain goizik, uste hiena baniala anitx pena?Ez, ez! habil kontsolatzera malerusago dena!

44

GOIZIAN GOIZ JEIKIRIK (1)Hitzak: ezezaguna

Interpretazioa: Benito Lertxundi

Goizian, goiz jeikirik,argia gaberik,

urera joan ninduzun,pegarra harturik.

Larala larai...

Jaun xaapeldun gazte batjin zautan ondotik,heia nahi nuenez

urera lagunik.

Larala larai...

Nik ez nuela nahiurera lagunik,

aita beha zagolasalako leihotik...

Larala larai...

Aita beha zagola,ezetz errangatik,

pegarra joan zerautan,besotik harturik.

Larala larai...

Urera ginenian,biak buruz buru

galdegin zautan ere“zonbat urte tuzu?”.

Larala larai...

Hamasei... hamazazpi,orain’ez konplitu:

zurekin ezkontzekogaztexegi nuzu.

Larala larai...

-EEtxerat itzultzeko,nik dutan beldurra,ez jakin nola pentsa

amari gezurra!

Larala larai...

-Neskatxa, nahi duzu,nik erakuts zuri,

etxerat etortzeanzer erran amari?

Larala larai...

Urtxo xurii poollit bat,gabaz dabilana,

hark ura zikindurikegotu naiz, ama.

Larala larai...

Daakigunaz geroztikzer erran amari,

dugun pegarra pausa,gaitezen liberti!Gaitezen liberti!

45

GOIZIAN GOIZ JEIKIRIK (2)Hitzak eta musika: ezezaguna

Interpretazioa: Unama

1Goizian, goiz jeikirik,

argia gaberik,urera joan ninduzun,

pegarra harturik.

Laralai larai...urera joan ninduzun,

pegarra harturik.

2Jaun xapeldun gazte

batjin zautan ondotik,heia nahi nuenez

urera lagunik.

Laralai larai...heia nahi nuenez

urera lagunik.

3Nik ez nuela nahi

urera lagunik,aita beha zagolasalako leihotik...

Laralai larai...aita beha zagolasalako leihotik...

4Aita beha zagola,ezetz errangatik,

pegarra joan zerautan,besotik harturik.

Laralai larai...pegarra joan

zerautan,besotik harturik.

5Urera ginenian,

ez ginen egartsugaldegin zautan ere“zonbat urte tuzu?”.

Laralai larai...galdegin zautan ere“zonbat urte tuzu?”.

6Hamasei... hamazazpi,

orain’ez konplitu:zurekin ezkontzeko

gaztexegi nuzu.

Laralai larai...zurekin ezkontzeko

gaztexegi nuzu.

7—Etxerat itzultzeko,nik dutan beldurra,ez jakin nola pentsa

amari gezurra!

Laralai larai...ez jakin nola pentsa

amari gezurra!

8—Arreba, nahi duzu,

nik erakuts zuri,etxerat etortzeanzer erran amari?

Laralai larai...etxerat etortzeanzer erran amari?

9Urtxo xuri pollit bat,

gabaz dabilana,hark ura zikindurikegotu naiz, ama.

Laralai larai...hark ura zikindurikegotu naiz, ama.

10Dakigunaz geroztik

zer erran amari,dugun pegarra

pausa,gaitezen liberti!

Laralai larai...dugun pegarra

pausa,gaitezen liberti!

46

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

GOIZUETANHitzak: ezezaguna

Musika: Mikel Laboa

Goizuetan bada gizon batderitzen zaio Trabuko,

hitzak ederrak bihotza paltsosekuula etzaaio paltako,egin dituan dilijentziakberari zaizko damuko.

Ongi-ongi oroitu hadizer egin huen Elaman.

difuntu horrek izatu balujarraikileerik Lesakan,

orain baino lehen egongo hintzanni orain nagoen atakan.

Nere andreak ekarri zuenAranaztikan dotea.

Hobe zukean ikusi ezpaluBerdabiooko atea:

orain etzuen hark idukikodadukan pesalunbrea.

Nere buruaz ez naiz oroitzenzeren ez naizen bakarra:

hazitzekoak hor uzten ditutbi seme taa hiru alaba.

Jaun zerukoak adi dezalahoien amaren negarra.

47

GREZIAKO ITSASONTZIAHitzak eta musika:Lluis Llach

Euskaratzea: Xabier LeteBertsioa: Peio eta Pantxoa

1Itsasoz gaindi ikusten baduzugure gogoa daraman ontzia,

etzazu pentsa galduta doanik,argitzen baitu goizeko eguzkiak.

Hainbeste amets, negar ta desioez du ekaitzak hondora botako,

salbatuko da goizeko ontziakaiaren bila hegaka joateko.

Arraun berriek eramango dutebide zaharretik askatasuneraoihal zuriek haizea bildurik

gure arnasa biltzen den batera.Ez du ekaitzak hondora botako,

salbatuko da goizeko ontzia.

Lala lara lala...

2Itsasoz gaindi ikusten baduzugure gogoa daraman ontzia,

etzazu pentsa galduta doanik,argitzen baitu goizeko eguzkiak.

Hainbeste amets negar ta desioez du ekaitzak hondora botako

salbatuko da goizeko ontziakaiaren bila hegaka joaiteko.

Arraun berriek eramango dutebide zaharretik askatasuneraoihal zuriek haizea bildurik

gure arnasa biltzen den batera.Ez du ekaitzak hondora botako,

salbatuko da goizeko ontzia.

Lala lara lala...

48

GUK EUSKARAZHitzak: G. Aresti - Musika: Urko

Euskara putzu sakoneta ilun bat zen,eta zuek, denok,

ur gazi batatera zenutenhandik nekez.

Guk euskaraz,zuk zergatik ez?.

Guk euskaraz,zuk zergatik ez?

Orain zuen birturtezzuen indarrez,

euskara itsaso urdineta zabal bat

izanen daeta guria da.

Guk euskaraz,zuk zergatik ez?Guk euskaraz,

zuk zergatik ez.......

zergatik ez...!

49

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

GURE BIDE GALDUAKHitzak eta musika: Benito Lertxundi

Gu gazteok gaur gabiltzamundu galdu honetan,

gerra bat barruan degulazer egin jakin gabe.

Gurasoen mundu aldrebes hauez degu onartzen,

diruaren morroi izatenerakutsi digute.

Ilunpe horrek bakardadegalduan utzi gaitu;

argirik gabeko bideaketorkizunik ez du.

Bizimodu lasai bategatikidealak galdu.

bizitzaren gauza ederrenakdizkigute zapaldu.

Giizonak kartzelan daudeberen herriagatik.

jainkoak beharko lagunduguk ahaztu baiditugu.

Maitasun hitzak nahi nituzke esanbaina gaur ezin dut;gure bide galduak

kalte hau ekarri dit.

50

bisbis

GURETZATHitzak: Gabriel Aresti

Musika: Oskorri

1Guretzat berdin dira

astea eta jaia,lana bihurtzen dugu

kantatzeko gaia.Har ditzagun eskuan

giltza eta laia,gariz eta burdinazlantzeko Bizkaia.

Guretzat berdin diraastea eta jaia,

lana bihurtzen dugukantatzeko gaia.

2Gitarrarekin aire berri batdaramagu, kantuz egun,

abesti libre eta leiala,prestu eta noblezadun;

haren medioz zer garen, ongiizan gaitezen ezagun,herri langile nekazariahala defendi dezagun.

herri langile nekazariahala defendi dezagun.

Guretzat…

3Gure gogoa ez bedi arren

kantu honekin akaba,gure ekintza izan dadila

gure hitzaren alaba.Egun batean esan dezagunez “hala biz” bai “hala da”,

nekea eta lana diradezorionaren aldaba.

nekea eta lana diradezorionaren aldaba.

Guretzat…

4Bide honetan baldin bagoaz,

jakin dezagun zergatik,zin egin behar dugu zintzoki,

bakoitzak duenagatik;sinestedunek dudarik gabe

bere jaungoikoagatiketa sineste gabeek berriz

bere ohoreagatik.

eta sineste gabeek berrizbere ohoreagatik.

Guretzat…

51

HABANERAHitzak eta musika: Xabier Lete

1Berriro itzuliko balitz

iragan denbora arrotza,berdin kontsumi nezake

bainilla gozo artean;itsaso urrun batetanirudimena galdurik,udaberriko euritan

larrosak pizten ikusiz...

2Osaba komertzianterikez nuen izan Habanan

pianorik ez zegoenbizi nintzen etxe hartan,neskatxen puntilla finak

udako arratsaldetan,errosario santua

neguko gela hotzetan.

3Ezpainek gordetzen dute

ezpain bustien gustoadesiozko hotzikaranetsipenaren tamalez.Gauak zelatan dakusakontzientzia bilutsik,badoaz ordu geldiak

gogorapenen hegalez.

4Jaio ginen, bizi gera

ez dugu ezer eskatzenitsasontzia astiro

kaiatik ari da urruntzen,Antillak zintzilik daudeargazkien paretetan,karta bat idatziko dut

norbaitek erantzun dezan.

5Tabako ron ta kanelaz

sukartutako ametsetan,algarak entzuten zirenHabanako putetxetan,abanikodun mulatakgauari haize egitenmusiken aire nagiekodola erretzen zuten.

6Jaio ginen, bizi gera

ez dugu ezer eskatzenitsasontzia astiro

kaiatik ari da urruntzen,Antillak zintzilik daudeargazkien paretetan,karta bat idatziko dut

norbaitek erantzun dezan.

52

bisbis

HERIO LATZA(De Trevilleren azken hitzak)

Hitzak eta musika: Pierre Bordazarre «Etxahun Iruri»De Tréville pastorala

Bertsioa: Mixel Arotze

Herio latza hüllantzen ari hizdolürik gabe orai nitarat

otoizten hait ixtant bat ützi nezakene azken adiuen egitera.

Hori bera da denen ixtoriaheriuak bardintzen handi txipiak

zeren ilüsione bat bera dalürraren gañekoo gure pasajia.

Ene jauregi pare gabekuahi altxatüz banian fiertate

hitan igaran, denbora gozuahain llabür nükila ez nian uste.

Hori bera da ...

O Basabürüa miragarriabortüz etaa mendiz üngüratürikbostetan nik begixtatü zütietürgullükin terraza huntarik.

Hori bera da ...

Adios arren Marie-Maidalenazük ingana nezazü lotarik

ene ondotik baratzen direnezizan ez naadiala ahatzerik.

Hori bera da...

53

bis

IDUZKI DENEAN


Iduzki denean, zoin den eder itzala!Maitiaa, mintzo zira, plazer duzun bezala;

egiiten duzula mila disimula, inorant ziirela;erraiten duzula bertzetaik naizela,

faltsuki mintzo zira.

Zazpi urtez beti jarraiki zait ondotik,erraiten zaundala, ez dut bertze maiterik;

hitzer fidaturik nago tronpaturik,gaixoa tristerik; ez dut eiten lorik,ez jan-edan onik, maitia zuregatik.

Oi! ene maitia, nik ere zuregatik,pasatzen dizut nik zonbeit sabeleko min,

ezkonduz zurekin, samur ait'amekinbehar nindeite jin, ez dakit zer egin,ez eta nola jin, nik neure etxekoekin.

Oi! ene maitia, nun duzu izpirituia,fediaren jabe aita deraukazuia?Atxikazu fedia, maita bertutia,

libra kontzientzia, munduko bizialabur da, maitia, ez zaitela kanbia!

Samur: (hemen) haserre

54

bisbis

IKUSI NUENIAN (1)Hitzak eta musika: ezezaguna

Bertsioa: Oiartzungo Kantu Zaharrak

1♀ Ikusi nuenian

nik zure kokotza,iruditu zitzaidan, monona,

gaztaina'n morkotsa.

2♂ Ikusi nueniannik zure ahoa,

iruditu zitzaidan, monona,karobi zuloa.

"Si, morenita, si,si es para divertir;

tu llevarás la manta, morena,yo llevaré el candil."

3♀ Ikusi nuenian

nik zure sudurra,iruditu zitzaidan, monona,

odolki muturra.

4♂ Ikusi nueniannik zure begia,

iruditu zitzaidan, monona,anpolai gorria.

"Si, morenita, si..."

5♀ Ikusi nuenianzure belarria,

iruditu zitzaidan, monona,azaren orria.

6♂ Ikusi nueniannik zure kopeta,

iruditu zitzaidan, monona,frontoia'n pareta.

"Si, morenita, si..."

55

IKUSI NUENIAN (2)Hitzak eta musika: ezezaguna

1♂ Ikusi nuenian

zure ile latzairuditu zitzaidan, maitia,

sorginen erratza.

2♀ Ikusi nuenianzure bekokia

iruditu zitzaidan, maitia,zartagi ipurdia.

Ai, ai, ai, ai... ai, ziri, ziri Pedro,gizonak ez du ondo ematen

mozkortu ezkero.Ai, ai, ai, ai... ai, Pedro ziri, ziri,

zertarako ditugu herrianhonenbeste hordi!

3♂ Ikusi nueniannik zure bekaina

iruditu zitzaidan, maitia,gauaren kamaina.

4♀ Ikusi nueniannik zure begia,

iruditu zitzaidan, maitia,anpolai gorria.

Ai, ai, ai, ai...

5♂ Ikusi nuenian

zure belarriairuditu zitzaidan, maitia,

azaren orria.

6♀ Ikusi nueniannik zure sudurra

iruditu zitzaidan, maitia,lukainka muturra.

Ai, ai, ai, ai...

7♂ Ikusi nueniannik zure ahoa

iruditu zitzaidan, maitia,karobi zuloa.

8♀ Ikusi nueniannik zure okotza

iruditu zitzaidan, maitia,gaztaina lokotsa.

Ai, ai, ai, ai...

9♂ Ikusi nueniannik zure bularra

iruditu zitzaidan, maitia,basoan txondorra.

10♀ Ikusi nuenian

nik zure mokorrairuditu zitzaidan, maitia,

Azpiroz malkorra.

56

IKUSTEN DUZU GOIZEAN(Nere etxea edo laboraria)

Hitzak: J. B. ElisanburuMusika: Mme. Villéhélioren

“Souvenir des Pyrénées” Zortzikoa

Ikuusten duuzu goizean,argia hasten denean,

menditto baten gainean:etxe ttipitto aintzin xuri batlau haitz handiren artean,

iturritto bat aldean,txakur txuri bat atean,han bizi naiz ni bakean.

Nahiiz ez deen gaazteluamaite dut nik sorlekua,aiten aitek hautatua.

Etxetik kanpo zait iduritzennonbait naizela galdua;nola han bainaiz sortua,han utziko dut mundua,

galtzen ez badut zentzua.

57

bisbis

ILUN-IKARAK

Hitzak: Mikel ArregiMusika: Imanol Larzabal

1Ilun-ikarak azken argia

uxatu dizu urrutira,zeru-sapaian izar bakanak

itzal etzanei begira,ilun-txintako sorgin-usaiak

espazioan dirdira.

2Mendi-hegitan argi-oroitza

eguzkiaren keinua,baso beltzean hosto-firfira

gauezkoen erreinua,itsasondoko tamarindotan

olatuen errainua.

3Itsas-txoriak txio-txioka,harat-honata haizetan,

berde argien edertasunamore motelduz uretan,

txalupa geldi kulunkarienisladarekin hizketan.

4Parke isileko banku txuria

ezpain beroen lankide,antsi zaharrak zantzu berritan

bihotz gordinen senide,tristura hegan paseatzen da

arratsaren solaskide.

5Gau-ezkilaren oihartzun-hotsa

irristatzen da kolkoan,zirrara mutu baten gisara

maitearen soinekoan,bakardadea sekretuekinkorapiltzen den zokoan.

6Itsas-aideak gesalez dakar

murmuriozko solasa,suspiriotan ezin jariozpena lurrinduen hatsa,

haize-boladak txikordatzen dumaiteminduen jolasa.

58

bisbisbisbis

bisbisbisbis

bisbis bisbis

IPARRAGIRREHitzak: Xenpelar

Iparragirre abila delaaskori diot aditzen,

eskola ona eta musika,hori horiekin zerbitzen.

Ni ez nauzu ibiltzenkantuz dirua biltzen,komeriante moduan,

debalde festa preparatzen detgogua dedan orduan.

Eskola ona eta musika,bertsolaria gainera;

gu ere zerbait izango gerahorla hornitzen bagera.

Hatoz gure kalera,baserritar legera,

musika hoiek utzita;Errenterian bizi naiz eta

egin zaidazu bisita.

59

bisbis

bisbis

IRIYARENAHitzak eta musika: ezezaguna

1Sekulan ezta sartu izandu

donostiarrik zeruban,nunbait etzuten meriturikan

irabazitzen munduan,gaixuarentzat Jaungoikoaren

justiziya dan moduankondenaturik arkitzen ziran

ayek danak infernuan.

2Bein bat San Pedro

bultzaturikanzeruetara sartu zan,

ta beriala presa guziyanjende tartian gorde zan;

San Pedro berriz billa zebillennunbait azaltzen ote zan,alegiñ franko egiñagatik

iñundik ageri etzan.

3Orduan Pedro Jaunarengana

larri juantzan beriala,eta esan zion donostiarra

zeruetan sartu zalajende tartian ezkutatuta

ezin billatu zubela,infernurako destinatuba

anima ura zegoela.

4Jaunak Pedrori modu onetan

eman ziyon errespuesta:-donostiarra izan ezkerobillatzen txit gaitza ezta,Iriyarena danboliñakiñjotzen astia da basta,

pozik saltoka ekingo diyozeruan dalako festa.

5Iriyarena danboliñakiñ

jotzen ziranian asi,donostiarra danen artian

saltoka zuten ikusi;San Pedro berriz arren

ondorenegin baño len igesi

arrapatuta zeruetatikinfernura zuten jetxi

6Berialaxe an sartu zutenbere lagunen ondoan,

Donostiako kontu guztiyakgogoratutzen orduan,demoniyuak ikusirikanpozturik galdetu zuan

Aber benetan ote ziradenkarnabalak infernuan.

7Geroztik beti an arkitzen da

infernuban penatutzen,bere zeruko pasadizuaerritarrai kontatutzen,

alaxen diyo: -Berriro banitzni berriz orla gertatzen

Iriyarena juagatikanenaiz asiko saltatzen.

8Deabru ayek beren kontura

donostiarra arturikzulo batera an bota zuten

kate gogorrez loturik,toki artako berotasunez

biziro egarriturik,galdetu zuan: -Ez al da emen

iñun sagardotegirik?

9Orain azitzen ari dalako

Donostiyako erriyademoniyuak omen

daukateberebiziko larria

bildurturikan lengoko zarra

eztala naiko aundiyata egitea pentsatu dutebeste infernu berriya.

10Baldin geyegi itzegiñ

badet,jaunak ez zaitezte arritu,

uts egiñikan baldin badago,

biar nazute barkatu,donostiarrai gaizki nai-

etaez ditut bertsuak sortu,

baizik oyekin karnabaletan

broma nai gendun pasatu.

60

ISIL-ISILIK DAGOHitzak eta musika: ezezaguna

Isil-isilik dago kaia barreneanontzi txuri polit bat uraren gainean.

Goizeko ordu bietan esnatutzen geraarrantzaleak beti joateko urrutira

Pasatzen naizenian zure leihopetiknegarra irteten zait begi bietatik.

Arrantzalea naiz ta ez daukat dirurikhiru alaba dauzkat ezkondu gaberik.

Laugarrena semea kapote zaharrakin,konejua dirudi bere bizarrakin.

Zergaitik, zergaitik, zergaitik, zergaitik,Zergaitik negar egin?

Zeruan izarra dago itsaso aldetik.

Bat, bat, batBart parrandan ibili,Bart parrandan ibili.

Bi, bi, biEz naiz ondo ibili,ez naiz ondo ibili.

Hiru, hiru, hirukolkua bete dirukolkua bete diru.

Lau, lau, lausardina bakalau.

Anteron txamarrotia,Singerren bibotia,haretxek ei dauko,

ei dauko, preso tximinoia

Hau dek, hau dek,Hau dek umoria,KontsolatzekoKontsolatzeko

euskaldun jendia.

Kalian gora, Kalian behera,Kalian gora zezena, ai, ai, ai, ai,

Kalian gora, Kalian behera,Kalian gora zezena.,

Kalian gora, Kalian behera,Kalian gora, Kalian behera,Kalian gora, Kalian behera,

Kalian gora zezena.

61

ITSASOAN URAK HAUNDI DIRE

Hitzak eta musika: Julen Lekuona (1)Bertsioa: Xabier Lete

Zazpi senideko famili bateanarotza zen gure aita,

gure herrikoo alkate ez izan arrenlan egiten zuena.

Itsasoan urak haundi diremurgildu nahi dutenentzat.

Gure herriko lanak haundi direastun diregogor dire,

zatiturik gaudenentzat.

Markatzen ari diren bide nabarraez da izango guretzat

lehengo sokari ezarririk datorrenooztopo bat besterik.

Itsasoan...

Hainbeste mendetako gure morrontzakbaditu mila tankera,

eta zuhur aukeratzen ez badugubertan galduko gera.

Itsasoan...

(1) Azken bertsoa: Xabier Lete

62

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

ITSASOARI BEGIRAHitzak: Jon Maia

Musika: Benito Lertxundi1

Zazpi mendeko gauean gaude.Gure loreetan sasi,

iirrintzii, oihuu, ele ta ulu,marmario ta garrasi,

haize, eenbata, brisa, galerna,gaur garbi, bihar nahasi,

xake taaulareen zuri beltzetanarrats gozo egun gazi.

Ai itsasorik ez bageneukazeri so negarrez hasi.

2Gure zuhaitza landatu dugu

amildegi muturrean.AAdarraak daudee ertzetik haruntz;

sustraiak, berriz, lurrean,bihotz heesteak estu helduaz

esku baten ahurrean.Bertso beerriaak jartzera noa

bere indar laburrean,nola malko bat isuritzen den

itsasoaren aurrean.

3Nola haizea ur azalean

eguzkiaren irteeran,noola kaaioaak zorabioanitsas enbata bezperan,

pensatzeen nago gu ere berdinibiltzen ez ote geran.

Susmoa daukat guree patuaitsasoa ez ote dan,

libre ta zabal dugu aurreanbaina ezin dugu edan.

4Heldu herria sustraietatik,

tira eta gora jaso.Jaarri Kaantaurii aurrean eta

mantendu zutik hari so,ispiluu hortan ikus gaitezenherriz herri, auzoz auzo.

Zauriak gatzez itxii ditzagun,malkoak urez eraso,

sano ta libre irla txiki batsalbatuko da akaso.

5Azken arnasa eman nahi nuke,

eguna hiltzen ari da.AAzken aarnasaa eman nahi nuke,

bertsoak entzuten dira.Azken aarnasa eman nahi nuke,

kantari nator herrira.AAzken aarnasaa ematen dugu

eguzkitik eguzkira.Azken arnasa eman nahi nuke

itsasoari begira.

AAzken aarnasaa ematen dugueguzkitik eguzkira.

Azken arnasa emaan nahi nukeitsasoari begira.

Azken arnasa eman nahi nukeitsasoari begira.

63

ITURINGO AROTZAHitzak eta musika: ezezaguna

Ituringo arotza, Erramun Joakin,hasarre omen zaude zeren dugun jakin,

santurik ez liteke fiatu zurekin:San Kristobal urtuta joaliak egin.

Lara, lara, lara...

Arotzak erran dio bere andreari:“Urtu behar dinagu; ekarran santu hori”.

“Gizona, nora zoaz? Bekatu da hori”.“Etzionagu erranen sekulan inori”.

Lara, lara, lara...

Ituringo garaile, Ramuntxo Joakin,hasarre omen zira zeren dudan jakin.

Konfesa zaitez ongi erretorarekin:ez dute zer fidatu santuek zurekin.

Lara, lara, lara...

Kobrezko santurikan inon bazarete,egoten al zarete hemendik aparte:baldin arotz horiek jakiten badute,

joaliak egiteko urtuko zaituzte.

Lara, lara, lara...

Lara la...

Ieup!

64

ITZALA

Hitzak: Andoni Egaña Musika: Benito Lertxundi

1EEpaile bat behin, koonturatu zen

hiru urrats eman ahalaegun eta gau, gau eta egun

norbait segika zeukala.Epaile jauna nora zihoan

bera hara zihooalapentsatu gabe agindu zuen:

“Kartzelan sartu iitzala!”.

2Bere baitako sentituko zen,

epaitegiko marrazobatzu'n aldetik ez zuen izan

ez kritika, ez arazo.Hedabideek, handi-mandiek,

hartu zuten gozo-gozotitulatuaz: “Delako itzala

arriskutsua zen oso”.

3Baina grazia handirik ere

ez zion egin askoriJustizi ezak ipini zuen

kaleko giroa gori.Haur txiki batek kontatu zion

“begira epaile ongi…mamu-mamitzen saiatu arren

zeure itzala zen hori”.

4Epaile jauna konturatu zen

bistan zuela uzkia…haren dardara, ezinegona

eta kopeta bustia.Kartzelan sartu zituen biak:

ilargia, eguzkia...egia esan zion haurtxoata mugitzen zen guztia.

65

bisbis

IZARREN HAUTSA (1)Hitzak eta musika: Xabier Lete

1Izarren hautsa egun batean

bilakatu zen bizigai,hauts hartatikan uste gabean

noizbait ginaden gu ernai.Eta horrela bizitzen gera

sortuz ta sortuz gure aukeraatsedenik hartu gabe:

lanaa eginaz goaz aurrerakate horretan denok batera

gogorki loturik gaude.

2Giizonak badu inguru latz bat

menperatzeko premia,burruka hortan bizi da eta

hori du bere egia.Ekin ta ekin bilatzen ditu

saiatze hortan ezin gelditu,jakintza eta argia:

bide ilunak nekez aurkitulege berriak noizbait erditu

hortan jokatuz bizia.

3Gizonen lana jakintza dugu;

ezagutuz aldatzea,naturarekin bat izan etaharremanetan sartzea.

Eta indarrak ongi errotuzgure sustraiak lurrari lotuz

bertatikan irautea:ezaren gudaz baietza sortuz

ukazioa legetzat hartuzbeti aurrera joatea.

4EEz dadukanak ongi ohi daki

eukitzea zein den ona,bere premiak bete nahian

beti bizi da gizona.

5Gu ere zerbait bagera eta

gauden tokitik hemendik bertansaia gaitezen ikusten:

amets eroak baztertuz bertansasi zikinak behingoz erreta

bide on bat aukeratzen.



Gu sortu ginen enbor beretiksortuko dira besteak,

burruka hortan iraungo dutenzuhaitz ardaska gazteak.

7Beren aukeren jabe eraikizta erortzean berriro jaikizibiltzen joanen direnak:

gertakizunen indar ta argizgure ametsa arrazoi garbiz

egiztatuko dutenak.

8Guu sortu ginen enbor beretik

sortuko dira besteakburruka hortan iraungo duten

zuhaitz ardaska gazteak.

Gu sortu ginen enbor beretiksortuko dira besteak


IZARREN HAUTSA (2)Hitzak: Xabier Lete / Musika: Mikel Laboa

1Izarren hautsa egun batean

bilakatu zen bizigai,hauts hartatikan uste gabean

noizbait ginaden gu ernai.Eta horrela bizitzen gera

5Gu ere zerbait bagera eta

gauden tokitik hemendik bertansaia gaitezen ikusten:

amets eroak baztertuz bertansasi zikinak behingoz erreta

66

bisbis

bisbis

sortuz ta sortuz gure aukeraatsedenik hartu gabe:

lana eginaz goaz aurrerakate horretan denok batera

gogorki loturik gaude.

2Giizonak badu inguru latz bat

menperatzeko premia,burruka hortan bizi da eta

hori du bere egia.Ekin ta ekin bilatzen ditu

saiatze hortan ezin gelditu,jakintza eta argia:

bide ilunak nekez aurkitulege berriak noizbait erditu

hortan jokatuz bizia.



Eta indarrak ongi errotuzgure sustraiak lurrari lotuz

bertatikan irautea:.ezaren gudaz baietza sortuz

ukazioa legetzat hartuzbeti aurrera joatea.

4EEz dadukanak ongi ohi daki

eukitzea zein den ona,bere premiak bete nahian

beti bizi da gizona.

bide on bat aukeratzen.



Gu sortu ginen enbor beretiksortuko dira besteak,


7Beren aukeeren jabe eraikizta erortzean berriro jaikizibiltzen joanen direnak:

gertakizunen indar ta argizgure ametsa arrazoi garbiz

egiztatuko dutenak.

8Guu sortu ginen enbor beretik

sortuko dira besteakburruka hortan iraungo duten

zuhaitz ardaska gazteak.

Gu sortu ginen enbor beretiksortuko dira besteak


67

IZOTZ-ONDOKO EGUZKI

Hitzak: Xabier LizardiMusika: Xabier Lete

Bertsioa: Xabier Lete eta Lurdes Iriondo

1Izotz-ondoko eguzki,

neguaren parre:olerkariak noizbait

hiri goratzarre.Emeki duk itxarozpiztu garai-larre:udaberri-lamieklarreon batzarre.

2Behetik nator, ibarrak

izoztuta utziaz,mendia jaiez dagourrezko jantziaz.

Haren parrea dadatirrika biziaz,

gozatua baitu gaurezti bereziaz.

3Udalenak irria

ohi du zoro ozena:udak, haragikoia;udazkenak, bena;

negu-gau ozkarbienizotz-ondorena

guztiz bakarra duzu:denetan emeena!

4Bai-baitatza eria

ogean, herioatzapar itsusialuzatzen ario:

berbizkunde-berriamaiteak jario:

hitzik ezin ta irriahain ezti dagio!

5Izotzak estali zuengure Euskalerria;

mintzo ozenak zabalduberbizkun berria.Itzal-zokondoetanlore, izotz-bitxia

baina haren gainetikjauntzen eguzkia.

68

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

3 aldiz3 aldiz

JAUN BARUAKHitzak: Beñat Mardo (1)


Jaun baruak aspaldin xederak hedatü zütin,txori eijer bat hatzaman dizü Paubeko seroren komentin,

orai haarekin biziren düzü aspaldian gogun beitzin.aspaldian gogun beitzin.

Xederaa balitz halako merkatietan saltzeko,Ziberuako aitunen semek eros litzazkie oro,

halakoo txori eijertto zunbaiten hatzamaiteko.zunbaiten hatzamaiteko.

Igaaran apiirilaren bürian, armadaren erdian,züntüdan bihotzian, armak oro eskian;

present espiritian, manka besuen artian.manka besuen artian.

Jauna maite banaizü, erraiten düzün bezala,kita ezazü, kita ezazü Erregeren zerbütxüa,

eta maita herria, üken dezadan plazerra.üken dezadan plazerra.

eta maita herria, üken dezadan plazerra.üken dezadan plazerra.

(1) Ikusi "Barkoxeko koblakari eskola XVIII-XIX. mendeetan" (P. Urkizu)

69

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

JEIKI-JEIKIHitzak eta musika: ezezaguna

Jeiki, jeiki etxekoak,argia da zabala,argia da zabala!

Itsasotik mintzatzen dazilarrezko tronpeta

bai eta ere ikaratzenolandresen ibarra!olandresen ibarra!

Jeiki, jeiki etxekoak,argia da zabala,argia da zabala.

Itsasotik hurbiltzen dauntzi bat kargatua

gaitezen denak menturaharen atakatzeraharen atakatzera.

Jeiki, jeiki etxekoak,argia da zabala,argia da zabala.Itsasoan agiri daargi gozo biguna,

bere aurrean beldurtutaihes doa ilunaihes doa iluna.

70

JUANA BIXENTA OLABEHitzak: Bilintx. Musika: ezezaguna

1J. Bixenta:

Amak esan dit etxeko errenta,pagatzeko dirurik ez zuen ta,

ia egingo dion mesere,hilabetian gehienaz ere,

itxoitia,bada zierto dala ematia,

pasa baino lehen hilabetia.

2N. Jauna.

Logratutzia, errex halare,nahiz hori ta beste zernahi gauza’re,

seguru dala esan amari,zu baldin bazatoz mandatari;

dudarik gabe,nere borondate onaren jabe

zu zera, Juana Bixenta Olabe.

3J. Bixenta:

Beraz bertatik noa etxera,amari poz haundi bat ematera;

orain ario, nagusi jauna,presaka noa amarengana.

N. Jauna.Ez zaitez juan!

Portatu zaite nik nahi moduan,geratu zaite gaur nere onduan.

4N. Jauna.

Gainera berriz, Juana Bixenta,utziko dizuet etxeko errenta,

kito zor dirazuten guzia,kunplitzen baidazu kutizia.

J. Bixenta:Lotsa gogorra!

Sufritzen dago gaur nere ondra,penak malkuak derizkit horra.

5N. Jauna.

Nik ditut kulpak, ez egin negar,holakorik ez nizun esan behar;bihotzian sentitzen det mina,

zuri ofensa hori egina,maldiziua!

ez dakit nun neukan juiziua,eskatzen dizut barkaziua.

( ............ )

6Heldu zanian hurrengo goiza,nagusiak zuen kunplitu hitza;

juan zitzaion amari etxera,andretzat alaba eskatzera,

amak txit firme,hartuta gero mila informe,

gelditu ziran biak konforme.

7Dama gaztiak, ez egon lotan,begira zaitezte ispilu hortan;gustatu-eta birtute ederra,

andretzat hartu bere maizterradu nagusiak;

horla irabazteko graziak,saia zaitezte beste guziak.

71

KANTATUAZHitzak eta musika: Jon Lopategi (1)

Kantatuaz, kantatuazzorion eta penak,

kantatuaz sortzen diragure itxaropenak.

1Goizian goiz argiarikantuz dabil txoria,udabarriz eguzkiaksortutzen dau loria.

Euskaldunen bihotzarizor jako umoria,

kantatuaz penak kentzendator bertsolaria.

Kantatuaz, kantatuaz...

2Kaiolako txoritxuaez al dozu ikusi?

Kantatuaz alaitzen danahiz eta preso bizi;

inguruan ikustianhainbeste injustizi,

kantatuaz joan nahi dotmundu honen igesi

Kantatuaz, kantatuaznahiz eta bizi preso;

kantatuaz, kantatuaz,nor garan adirazo.

3Errekatxuak alaitzen

nau bere oihartzunez,itsasuaren deiari

kantari erantzunez;gazteriak gizartian

jokatzian zentzunez,kantatuaz nasaitzen da

nahiz ta inork entzun ez.

Kantatuaz, kantatuaznahiz eta bizi preso;

kantatuaz, kantatuaz,nor garan adirazo.

Kantatuaz, kantatuaznahiz eta preso bizi;

kantatuaz, kantatuaz,nor garen adierazi.

(1) Azken errepikapena guk gehitua.

72

KANTATUTZERA NOA XELEBREKERIAKHitzak eta musika: ezezaguna

Kantatutzera noa xelebrekeriak,ez dira onak bainabai parregarriak,

berri-berriak;neskatxa gazte batek

beretzat jarriak.

Galai bat etorri zait larri eta estuohiaren bazterrian

egiteko lekuxirri ta muxu;

traje baten neurrianahi zidala hartu.

Onian ezin eta gero gogorrian;neurtu nahi ninduela

luze-laburrian,ohiaren aurrian;oriñalez jo nuen

kopeta-hezurrian.

Urrikaldu nintzaion ta egin nion kura;etxian zen botika; gatza eta ura;

Joxe Bentura;ez gehiago etorrinere konbentura.

- Egin badizut ere xirri edo mirri,nere kopeta-hezurrak

pagatu du ongi; Joxepa Antonihartzekuak hartuta

etxera noa ni.

73

bis

bis

bis

bis

bis

bis

KANTU JIRA KANTUEN BIDEZHitzak: Xabier Mujika (2006ko azaroa)

Musika: Altsasuko herri doinua "Erkudengo ama"

1Hilean behingo elkartze horrek

nola baduen distira,egun batzuek lehenagotik

larunbatari begira.“Triste bizi naiz” kantuarekin

hasten dugu gure jira,bainan tristurak kantuen bidez

erraz uxatu ohi dira.

2Bilintx dendaren alboan Bilintx

zenaren hitzak egoki,penak kentzeko modu onena

da aitortzea ozenki.“Zurekin, ja, jai!” esango dunik

nahiz ez den faltako noski,kantuen bidez bizipozari

egingo diogu toki.

3“Hegoak” kantaz seme-alaben

oroipenek bete naute,ume izanak haunditu dira

kabitik aldegin dute.Pena pixka bat emanagatik

kexu naizenik ez uste,kantuen bidez esaten diet:“nik txoria nuen maite”.

4Zenbait kantutan gure ahotsak

elkarturik entzuteanherri sentipen ukaezinapizten da gure artean

Kantuen bidez aitorpen hauxedatorkit bete-betean:

“ez zaigu hilgo Euskal Herriani bizi naizen artean”.

5Kantuen bidez esan nahi dizut

niretzat zaren guztia,gau ilunean solas isila,

egun argiz eguzkia.Ezpain dardarti xuxurlariez

doakizu abestia:“Zure begiek ene maitiabadute … dirdir eztia”

6Xiberoako kantuen bidezdatorkigun oihartzuna,

herri bat lotzen duen hariaedo ta amets urruna.

Oihal batetik jantziak garaherri egiten gaituna,

“Guraiziakin bereizi arren”euskara dugu jostuna.

7Ordu pare bat igaro eta

ase nago eta lasai,Kantuen bidez hasierakotristurak joanak dira bai.

Ahal den neurrian bizi nahi nukelagunen artean alai,

eta “bestela datozen penaiez diet surik bota nahi”

8Xalbadorrena kantatu eta

gaurkoa bukatua da,hurrena ere gozatu nahiaz

hemen elkartuko gara.Eta barruko sentimentuak,

ekarri lasai plazara,lotsarik gabe, kantuen bidez

bidali “lau haizetara”

74

bisbis

KANTUZ

Hitzak: Jose MendiagueBertsioa: Mikel Laboa

Kantuz sortu naiz eta kantuz nahi bizi,kantuz igortzen ditut nik penak ihesi;

kantuz izan dudano zerbait irabazikantuz gostura ditut guziak iretsi:

kantuz ez duta, beraz, hiltzea merezi?

Kantuz eman izan tut zonbeiten berriak,kantuz atseginekin erranez egiak;

kantuz egin baititut usu afruntuiak,kantuz aitortzen ditut ene bekatuiak,kantuz eginen ditut nik penitentziak.

Kantuz ehortz nezate, hiltzen naizenian,kantuz ene lagunek harturik airian;

kantuz ariko zaizkit lurrean sartzian;kantu frango utziko diotet munduian,kantuz has diten beti nitaz oroitzian.

75

bisbis

KASKAZURIK BERE BURUARI

Hitzak: Jose Joakin Urbieta «Kaskazuri»

Kantatutzera nua bertso bat edo bi Kaskazurik jarriak bere buruari,

gustoik ez diot hartzen bizimoduari deskalabrua pranko gertatu zait neri.

Kojo gelditu nintzan txiki-txikitandik paretara iyo ta erorita handik;

informe txarrak dauzkat gaur askorengandik neretzat berri onik ez dator inundik.

Dama batek nahi zidan karga hau arindu, pretenditu ninduen, ez nion agindu;

amets gaixtua pranko geroztik egin du, trixtia urriki nuen ni hartu banindu.

Aitak ere nahi zuen biok ezkontzia, bainan etzan posible ni ondoo portatzia,

hobe da zer datorren kontsideratzia, nola nahi hartzekua ez da gurutzia.

Ez nau inkomoratzen besteren lujuak, deklaratzera nua nere enojuak:

zurrutak tiratzen nau, pixka bat jokuak, atarramentu onik ez dauka kojuak.

Txiki-txikitandikan harro ta tunante, kontrariua pranko, gutxi dut amante;

lan honek segituko nau bizi naizen arte, aitzurrak eta palak muatuko naute.

76

bisbis

KATTALINHitzak: Jon Mirande

Bertsioa: Oskorri

1Etxe txiki txukun baten

zure aitetamekinzinen bizi, zintzo biziene maite Kattalin.

2Ene maite, ene maite

ene maite Kattalinsekulako ta betiko

galdu zaitut Kattalin.

3Baina eder zinen zinez

zine izar bat bezinile gorri (baita zorri)zuk bazenun Kattalin




5Ibaiera zinen joatenzure ahate beltzekin

goiz batean, bat-bateanito zinen Kattalin.




7Hilerrian bada loreeguzki lili, krabelin

zu zaituzte badut usteongarritzat Kattalin.




77

bisbis

KONTRAPASHitzak: Bernat Etxepare, 1545

Musika: Xabier Lete

1Garaziko herriabenedika dadila

euskarari eman diobehar zuen tornuiaEuskara, euskara,jalgi hadi plazara!Euskara, euskara,jalgi hadi plazara!

2Bertze jendek uste zuten

ezin izkriba zaiteien.Orai dute porogatuengainatu zirela.Euskara, euskara,

jalgi hadi dantzara!Euskara, euskara,

jalgi hadi dantzara!

3Bertzeak oro izan diraberen goien gradora.Orai hura iganen da

bertze ororen gainera.Euskara, euskara,

jalgi hadi mundura!Euskara, euskara,

jalgi hadi mundura!

4Oraindaino egon bahaiz

inprimitu bagerik.Hi engoitik ebilirenmundu guzietarik.Hi engoitik ebilirenmundu guzietarik.

5Euskara, euskara,jalgi hadi kanpora!

Euskara, euskara,jalgi hadi plazara!

Euskara, euskara,jalgi hadi dantzara!

Euskara, euskara,habil mundu guzira!

78

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

KONTXESIRI

Hitzak: Juan Inazio Iztueta

Maite bat maitatzen det, maitagarria;

begi ederra du ta guztiz argia;daukat urruti,

bainan ezin kendu det burutikharen itxura;

saldu al baliteke pisura,urriaren truke;

nork erosi faltako ez luke.

Hogei ta lau leguaz nago aparte;bitartean badaukat milloi bat ate,

guztiak itxirik;nahi arren ezin egon ixilik,

beti negarrez;nere maite maitearen galdez;

ote dan bizi,bihotz-bihotzeko ene Kontxesi.

Egunaz argi gutxi, gabean ilun;kontsuelorik ez da neretzat inun,

maitea gabe;egin ote nadin haren jabe

oroitutzean,zenbat pena nere bihotzean

ditut igaro;maite det eta ez da milagro.

Lehengo gau batean egin det amets,

bainan pentsamentuak beti aldrebes

irtetzen dira;ustez nengoen zuri begira

maite polita,kofrearen gainean jarrita,

kontu kontari;nahi nuen bainan ez nintzan ari.

Esperantzetan bizi, maite gozoanoizpait kunplituko da gure plazoa.

Eta orduan,gauza txarrik ez hartu buruan

lehengoai utzi,ez degu pasatzen pena gutxi,

preso sei urtez,onduko gaituzte nere uztez.

79

bis

bis

bis

bis

bis

LANGILE BATEN SEMEA

Hitza eta musika: Xabier Lete

1Langile baten semea naiz ni,

aita bezela langile,eguneroko ahaleginetan

soldata baten egile;esku hutsik jaio eta

esku hutsikan nabile,puntakoetan inor etzaigu

gertatu ongile.

2Aita ta amak nahiko ninduten

fabrika batian,bizitzarekin burrukatzeko

altzairu tartian;bidetxiurretik noa,agian nere kaltian,

baina ez det uste nabilenikanhorren apartian.

3Izerdi asko ez det ixurtzen

larreko pendizan,paper tartean murgildutako

zomorroa izan,limosnatik bizi diren

umerzurtz batzuen gisanperiodikuak ez dire gutaz

mintzatzen Parisan.

4Horretan badet bizi geraden

herriaren antza,ezintasuna gailendu eta

bakardade latza;hezurreraino sartua

galtzailearen arantza,eromen kolpez berpiztu nahirik

gure esperantza.

5Gitarra txar bat hartu nuen ta

hemen nabil demaneuskaldun zaharrok aspalditikan

beti dugun teman;ardo mindua edanazHistoriaren tabernan,

nahiz muturreko galanki jasobueltan ezin eman.

6Hamaika orru ta bertso arrunt

nauzue botia,ez da erreza trebe xehetzen

euskaldun otia;norbaitek esango balu

hobe nukela joatia,neri berdin zait zuek hemen ta

ni hor egotia.

80

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

LAU HAIZETARAHitzak.: M. Arregi

Musika: Imanol

1Itsasondoko haize gesala

marinelen bertsoa,zoaz urruti aidean;

lau haizetaraDonostiatik Iruñera.

2Uzta garaiko gari-usaia

segarien bertsoa,zoaz urruti aidean,

lau haizetara Iruñetikan Baionara.

3Ezpain erien portu galdua,

maitarien bertsoazoaz urruti aidean,

lau haizetaraBaionatik Bitoriara.

4Muga zaharrak mahastietan,

gaiteroen bertsoa,zoaz urruti aidean,

lau haizetaraBitoriatik Bilbaora.

5Burnizko bihotz arrailatua,

gabetuen bertsoa,zoaz urruti aidean,

lau haizetaraBilbaotik Euskal Herrira.

81

3 aldiz

3 aldiz

3 aldiz

3 aldiz

3 aldiz

LAU TEILATU

Hitzak eta musika: Juan Carlos Perez

1Hemen gaude

ta poztutzen naizta ziur zure aita ere bai;ta zer ondo… zelan dijua

zure bufanda txuria.

2Lau teilatu gainian

ilargia erdian eta zugoruntz beira,

zure keia eskuetanputzara batekin… putz! Neregana etorriko data berriz izango gara

zoriontsuedozein herriko jaixetan.

3Goxo-goxo

kanta eginazuBenitoren Maria Solt.

Ez negarrik egin,txuri zaude ta malkoak

zure kolorea kentzen dute.

Lau teilatu gainian…

4Felix, felix bihar

berriz egongo garatxanpain apur batekin;

diru gabe baina izarrak gurekin daude,piano baten soinuaz.

Lau teilatu gainian…

82

bis

LIMOSNATXO BATHitzak: Pedro Mari Otaño

1Mutil koxkor bat itsu aurreko

zuela aldamenian,gizon burusoil bizar-zuri bat

bi makuluren gainian,kale ertzian ikusi nuen,

inora ezin joanian,ta bera nor zan jakin nahiean,

inguratu nintzanian...limosnatxo bat eskatu zidan

Jainkuaren izenian

2Zerbait emanaz galdetu nion,

ahal zan modu onenian,jaiotzetikan al zeukan alagaitzak hartua mendian.

Erantzun zidan, -Ez semia, ez,nik indarra nuenian,

ez nuen uste iritxitzerikhonetara azkenian...

Gaur limosna bat eskatutzen det,Jainkuaren izenian.

3Eta jarraitu zuen esanaz:-Lehengo gerrate denian,

ni aurren xamar ibiltzen nintzanbeti edo gehienian,

nekatu gabe aixa igoazaldapik luzienian,

etzan burura asko etortzengu hala gabiltzanian...

gero limosna eskatutzerikJainkuaren izenian.

4Odola bero eta burua

harrua daguanian,edozein eran sartutzen da bat

halako itsumenian,atsekabe ta negar saminak

badatoz ondorenian,nola erabait batek biziautzitzen ez duenian...

limosnatxo bat eskatu biharJainkuaren izenian.

5Inoiz pentsatzen nere artian,

ni jartzen naizenian,gaur ere asko dirala joango

lirakenak zuzenian,ez luke inork sinistatukozer pena ematen didan.

Ai! horla nintzan ni ere sendota gazte nenguanian...

gaur limosna bat eskatutzen detJainkuaren izenian.

6Ai! txorakeri asko egitenda zentzurik ez danian,

sinista zazu ur hau pasiadaukanaren esanian,

hobiago da, garai den arte,ahalegintzia lanian,

negar eginaz ibili gabegero denbora joanian...

limosnatxo bat bildu ezinikJainkuaren izenian.

83

bisbis

LORETXOA

Hitzak eta musika: Benito Lertxundi

Mendian larrarteanaurkitzen da loretxo bat

aurrean umetxo batloretxoari begira.

Loreak esan nahi dio-umetxo aska nazazu,jaio naiz libre izatekota ez loturik egoteko.

Umetxoak ikusiriklorea ezin bizirik

arantzak kendu nahi dizkiobizi berri bat eman,orduan izango baituindarra eta kemena

orduan emango baituugari bere fruitua.

orduan emango baituugari bere fruitua.

84

bisbis

LORIAK UDAN (IZAZU NITZAZ KUPIDA)Indalezio Bizkarrondo «Bilintx»

1Loriak udan ihintza bezelamaite det dama gazte bat,

hari hainbeste nahi diotanikez da munduan beste bat;

inoiz edo behin pasatzen badetikusi gabe aste bat,

bihotz guztira banatutzen zaithalako gauza triste bat.

2Neskatxa gazte, paregabea,

apirileko larrosa,izarra bezin dizdizaria,

txoria bezin airosa;oraintxen baino gusto gehiago

nik ezin nezake goza;zorionian ikusten zaitut,nere bihotzak, hau poza!

3Ez al dirazu antzik ematen

nik zaitudala nahiago,ai! marinelak gau ilunian

izarra baino gehiago,nere onduan zauzkatalako

pozez zoraturik nago,zu ikustiak alegratu nautriste negoen lehenago.

4Nere betiko pentsamentua,

nere konsolagarria,zu gabetanik ezin bizi naiz

esaten dizut egia;

zu bazinake arbola etani baldin banintz txoria,

nik zu zinaken arbola hartantxenegingo nuke kabia.

5Falta duenak logratutzeko

hitz egitea txit on du,eta nik ere saiatu biha’tote gintezken konpondu;

gaur nagon bezin atrebituasekulan ez naiz egondu,

hargatik kolpez galdetzen dizutnerekin nahi’zun ezkondu

6Zerorrek ere ongi dakizu,aspaldi hontan nagola,

zuregatikan penak sufritzen,baina ordea, hau nola!

Halaxen ere nigana ezinbigundu zaitut iñola;

ni zuretzako argizaia naiz,zu neretzako marmola

7Zu zeralako medio baldinjoaten banaiz lur azpira,gero damua eta malkoak

alperrik izango dira;behin joan ezkero, hoien birtutez

berriz ez ninteke jira;hori gertatu baino lehenago

izazu nitzaz kupira!

85

bisbis

LÜRRALDE ZILARRA

Hitzak: itxaso BordaMusika:Pier Paul Berzaitz

Ameetsik gabeko gaü hotz lüzetan,zure itzaleean galtzen düt izarra;baadakit aidüürü zütüdala nonbait,

ene bihotzeko lürralde zilarra.AAmetsik gabeko gaü hotz lüzetan,zure auheneetan non dago iparra?

Baadakit bakaarrik zütüüdala nonbait,ene bihotzeko lürralde zilarra.

Arbelezko hegatzen herriakmaiatzeko lantzer ixiletan,beegiirada maitekor berriak

bilatzen dütüt xenda hiletan.

AArdo minberaatik eedaten düt orai,erreka ondoan histü da lizarra,maahasti zahaarrak elkirik direla,ene bihotzeko lürralde zilarra.

AArdo minberaatik eedaten düt orai,lehen bezala gaür aasmatüz biharra,txeerkatüko zütüüt, kürütxaatüko gira,

ene bihotzeko lürralde zilarra.

Arbelezko hegatzen herriakmaiatzeko lantzer ixiletan,beegiirada maitekor berriak

bilatzen dütüt xenda hiletan.

86

bisbis

MAITASUN AROAKHitzak: Xabier Amuriza

Musika: Anje Duhalde/F.Aranbel

1Haurtxo nintzela kontatzen nuen

nola maitemindua nintzenguztiek irri egiten zuten

ta ikasi nuen ixiltzen.

2Gaztetxo nintzen eta nioen

"Ez dakit nork maiteko nauen!"Eta nekien hura oroituz

eskolatik alde egin nuen.

Maitale baten ixil oroimenaentzuten ez den hasperena

gogoan ixil dabilenaahaztean gelditzen dena.

3Gazte nintzela harrotzen nintzen

"Nik ezin dut izan baten gai"Bainan izen bat ixiltzen nuen

hura izanik agian bai.

4Heldu nintzela aitortzen nion:"Zutaz besterik ez dut maite!"

Eta ixilik neraman hariezin erran urrundu zaite!



5Azken-azkenik maite nautenek

naramate beste mundura.Batek negarrik ez du egitenene hilkutxan dator hura.



ahaztean gelditzen dena.

87

bisbis

bis

MAITASUNEZ HILHitzak: Xabier Lete

Musika: Antton Valverde

1Hamahiru urte nituenean,oraindik galtza motxetan,

bere atzetik ibiltzen nintzenherriko kale hotzetan;

printzesa hura behar bezelakortejatzeko lotsetan

bere etxera lagundu nahirikeskolatik arratsetan.

2Oh, oh, ez, esaten zuen

oraindik ez, gaztetxo naiz.Oh, oh, ez inolaz ez,

etxera joan behar dut garaiz.

3Hemezortzira ailegatutaromantizismoz beterik

etzan posible eromen hurabazter batera uzterik;

aingeru harek ez zidan sortzensufrimentua besterik,

sekulan ere ez nuen lortubi besoetan hartzerik.

Oh, oh, ez, esaten zidan,maitemintzeko gaztea naiz.

Oh, oh, ez, oraindik ez,lotsa ematen dit ta ez dut nahi.

4Lotsaren lotsez pasa ta gero

dozenerdi bat eskutik,pentsatu zuen komeni zela

sartzea bide estutik;eta nik nola oraindik erejarraitzen nuen gertutik,ezkondutzia eskatu nionez bazitzaion inportik.

Oh, oh, ez, erantzun zidan,aspertzen nauzu, zoaz apaiz.

Oh, oh, ez, inolaz ez,beste batekin ezkontzen naiz.

5Festa batean ikusi nuenhandik zortzi bat urtera,

ta hotz-hotzean ausartu nintzensagar helduen hartzera

irrifar doble makur batekinizkutatu zen atzera:

ez zen ausartzen bere zezenaadarrez adornatzera.

Oh, oh, ez, ez da posible,horrelakorik ez nuke nahi.

Oh, oh, ez, inolaz, ez,ni etxekoandre jator bat naiz.

6Mutilzahartuta bizi nintzela

laugarren pisu batean,behin uste gabe topatu nuen

gure etxeko atean...Bere onenak gastatutako

alarguna zen artean,eta honela erantzun zidan,

oraingoz bion kaltean.

Oh, oh, ez, orain ja ez,nahiz eta zutaz pentsatu maiz.

Oh, oh, ez, inolaz ez,oheratzeko zahartu naiz.

MAITIAK GALDE EGIN ZAUTAN

Hitzak: ezezaguna Musika: E. Martikorena

Bertsioa: Imanol

Maitiak galde egin zautan polita nintzanez;polit, polit nintzela baina, larrua beltz, larrua beltz.

88

bisbis

bis

Maitiak galde egin zautan premu nintzanez;premu, premu nintzela baina, etxerik ez, etxerik ez.

Maitiak galde egin zautan poltsa banuenez,poltsa, poltsa banuela baina, dirurik ez, dirurik ez.

Maitiak galde egin zautan lana banuenez;lana, lana banuela baina, gogorik ez, gogorik ez.

Gaixoa hil behar dugu guk biok gosez;gosez, gosez hil behar baina,elkar maitez, elkar maitez!

Erramun Martikorenak: 1.an: Pollit nintzanez3.ean: Moltsa4.ean: lanean nakienez / lanean nakiela5.ean: guk biak gosez / gosez, gosez ez naski, bainan, elgar maitez, elgar maitez6.ean: Gaixoak hil behar dugu

89

bis

bis

bis

bis

MARIA SOLT ETA KASTERO

Hitzak: Piarres Topet «Etxahun Barkoxe» Egokitzapena B. Lertxundi

Maria Solt ta Kasterobi amoros zahar bero.

Hirurogei-hamarna urtetan hartü die amorioKasteroo jelostü gero Maria Solt ezarri kanpo.

Maria Solta dua nigarrezizorra dela beldürrez.

Barnets-Bordako andeeriak kontsolatü dü elezemaztee zaharrik oküpü agitzen eztela ez.

Maria Soltek arrapostüSanta Elisabet badüzü

Saintu zahar bateganik oküpü agitü düzüKasteero eere bada saintü, hala nizan beldür nüzü.

Kastero eztüzü saintüsobera bürhaüti düzü

Elizalat juan eta taharnan eegoiten düzüKasteero deenagatik saintü Maria Solt antzü zira zü.

90

bisbis

bisbis

MARITXU NORA ZOAZ?

Lehen bertsoa eta musika: ezezagunaBeste bertsoak: Pepe Artola

- Maritxu nora zoaz,eder galant hori

- Iturrira, Bartolo,nahi badezu etorri.- Iturrian zer dago?

- Ardotxo txuria- Biok edango degunahi degun guztia

- Maritxu zureganabiltzen naizenian,

poza sentitutzen detnere barrenian.

- Bartolo nik ere detatsegin hartutzen,

ur bila noanianbanazu laguntzen.

- Maritxu baldin asmobadezu ezkontzia,lehendabiziko nitaz

oroitu zaitia.- Zure mende jartzen naiz

denbora guziko.- Bartolorekin gaizki

ez zera biziko

91

MARKESAREN ALABAHitzak: Sebero Iturrino

1Zeruak eta lurrak

egin zituana,memoria argitzera

atoz neregana.Esperantza badaukat,

zerorrek emana,kunplituko dedala

desio dedana.2

Amoriozko penakbertso berrietan,

publika ahal banitzaEuskal Herrietan;enteratu naiz ongienkargu hoietan,

San Jose arratsaldekohiru t`erdietan.

3Markes baten alaba

interesatua,marineruarekinenamoratua;

deskubritu gaberikbere sekretua,

amoriua zeukanbarrena sartua.

4Egun sinalia zangoguan hartzeko,esan ziola harenetxera joateko:

—Deseo dedan hitz haumanifestatzeko,zurekin, Antonio,

nago izateko.5

—Zer esaten didazu,Juanita, hitz hori?

Tentatzen ai zeralatrazak badirudi.

Etzait zure graduriktokatutzen neri;

ez burlarikan eginmarineruari.

6—Eduki dezakezu

ongi sinistuaaspaldian negualazutzaz gustatua.

Etzaitut nik utzikodesanparatua;

hala egiten dizutgaur juramentua.

92

7Konformatu ziraden

alkarren artian,ezkonduko ziralahurrengo urtian.Eskolak ikasteko

bien bitartianberaren herritikan

guztiz apartian.8

Hala disponiturikjarri ziran biak

kartaz entenditzekoalkarren berriak.Formalidadiakinjartzego egiak,

baina etziran lo egonamaren begiak.

9—Alperrik izango da

haserre gurian,ez naute mudatuko

eternidadian.Esposatu nahi nuke

kariño onian,Antonio Maria

etortzen danian.10

Ezin egon zan amahitz hori sufritzen,berehala hasi zankartak detenitzen;

intentzio haundiagozezkontza galdutzen...

Juanitak halakoriketzuen pentsatzen.

11Amaren malezia,korreora juan taAntonio hil zalaegin zuen karta

Juanitaren tristura,maitia izan ta,

engainatu du bestegezur bat esanda.

12Amak esaten dio:—Juanita neria,

galdu da diotenez,Antonio Maria...

nik bilatuko dizutbeste bat hobia,

maiorazgo interesaskoren jabia.

13—Ama ez neri esan

horrelakorikan,ez det nik bestegana

amoriorikan.Ezin alegre leikenere barrenikan

komenientzia onaegonagatikan.

14—Utzi alde baterahorrelako lanak,

ez ditut nik ikustenzu bezela damak.

Nahi badituzu hartuonra eta famak,giatuko zaituzteaitak eta amak.

II

15Denbora kunpliturik

galaia abian,zer pasatu ote zanharen memorian?

Kartarik hartu gabejuan dan aspaldianinozente sartu zanjaio zan herrian.

16Hau da lehendabiziko

esan zenduana:—Zer da musikarekin

onratzen dutena?—Markesaren alaba

kaliak barrena.esposario zala

hark bihar zuena.17

Desmaiaturik eginzuen ordu bete,gero nobia eskehitz bi egin arte;inguratu zitzaion

makina bat jende,bigarren ordurakohil da derrepente.

18Gaua pasatu etahurrengo goizianentierrua zuen

bigarren klasian;markesaren alaba

guzien atzian,zer pena izango zan

haren bihotzian.

19Penarekin leherturik

Antonio hil zan,akonpainatu zuen

Juanitak elizan.Naitasuna bazionesan dedan gisan,geroztikan etzuen

osasunik izan.20

Erremedia baleisentimentu hori,bitarteko bat jarri

Jesus maiteari,orazio eginazBirjina Amari,

zeruan gerta dedinAntonio Mari.

21Alkarren konpañianguk ere nahi degu,

Birjina, egiozuJaunari erregu

kristau guziogatikbaldin ahal bazendu,

Iturrinok horreladesiatutzen du.

92

MARTXA BATEN LEHEN NOTAK

Hitzak: J.A. ArtzeMusika: Mikel Laboa

1Eguzkiak urtzen du goian

gailurretako elurra,uharka daa jausten ibarrera

geldigaitza den oldarra.

2Gure baitan datza eguzkia,

iluna eta izotzaurratuu dezakeen argia,urtuko duen bihotza.

3Bihotza bezain bero, zabalik

besoak eta eskuak,gorririik ikus dezagun egia,

argiz beterik burua.

Batek gose dirauenoez gara gu asetuko

bat inon loturik deinoez gara libre izango.

4Bakoitzak urraturik berea,

denon artean geurea,etengaabe gabiltza zabaltzen

gizatasunari bidea.

5Inon ez inor menpekorikan,

nor bere burua’n jabe,herri guuztiok bat eginikanez gabiltz gerorik gabe.

Batek gose dirauenoez gara gu asetuko

bat inon loturik deinoez gara libre izango.

Eguzkiak urtzen du goiangailurretako elurra,

uharka daa jausten ibarrerageldigaitza den oldarra.

93

MATALAZ

Hitzak: Bernard Goienetxe «Matalaz» (XVII. Mendea)Musika: Benito Lertxundi

Dolü gabe, dolü gabe hiltzen niz,bizia Xiberuarentako emaiten baitüt.

Agian, agian, egün batezjeikiko dira egiazko xiberutarrak

egiazko eskualdünaktirano arrotzen ohiltzeko.

Agian, agian, egün batezjeikiko dira egiazko xiberutarrak

egiazko eskualdünaktirano arrotzen ohiltzeko.

Ohildu: uxatu

Mixel Etxekopar kantariakegindako moldaketa:

Dolü gabe. Dolü gabe bizi niz,hiltzea Xiberoarentako ohiltzen beitüt

Segürra, segürra, azkorrianjeikirik dira egiazko xiberotarrak

egiazko eüskaldünakbesteen artean bizitzeko.

Azkorrian: egunsentian

94

bisbis

bisbis

MENDIAN GORAHitzak: X. Amuriza

Musika: Imanol Larzabal

1Mendian gora haritza,

ahuntzak haitzean dabiltza,itsasoaren arimak dakar

ur gainean bitsa.Kantatu nahi dut bizitzausteltzen ez bazait hitza,

mundua dantzan jarriko nukejainkoa banintza.

2Euskal Herriko tristura,soineko beltzen joskura,

txori negartiz bete da etaumorez hustu da.

Emaidazue freskura,ura eskutik eskura,

izarren salda urdina edandabizi naiz gustura..

3Euskal Herriko poeta,

kanposantuko tronpeta,hil kanpaiari tiraka eta

hutsari kolpeka.Argitu ezak kopeta,

penak heuretzat gordeta,goizero sortuz, bizitza ere

hortxe zegok eta..

4Mundua ez da beti jai,inoiz tristea ere bai;

baina badira mila motibokantatzeko alai.

Bestela datozen penaiez diet surik bota nahi;

ni hiltzen naizen gauean, behintzat,

eizue lo lasai..

95

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

MUÑAGORRIREN BERTSOAKMusika: B. Lertxundi

1Muñagorrik dionabere proklamian,

gerrak hondatzen gaitubosgarren urtian;

igaz jarrikan KarlosMadrilgo bidian

bultza zuten atzera,gerra bere

gerra bere oñian

2Agintari onenak

preso daduzkate;euskalduna izatia

du bakoitzak kalte.Tejeiro ta Maroto

guzien alkate;zer gizon hoietatik

esperaespera gentzake.

3Karlos agertu ezkeroprobintzi hauetan,

beti bizi geradeneke ta penetan.

Nahiz kendu guk dugunabehin ere ezer eman;bost negar egiteko,

nunbait jaionunbait jaio ginan.

4Semiak soldatu tapreso gurasuak,ezin pagaturikan

kontribuziuak.trintxera lanetaragainera auzoak.Dolorezkoak dira

gaur guregaur gure pausoak.

5Kordoiz inguraturik

kostatik Ebrora,trabaz gaude josirik

bera eta gora.Atzenikan frantsesak

itxi du frontera.gerrak ez dakar onik

inundikinundik inora.

6Atiak itxi taogia garesti;

artua ere ari daigotzen poliki;

dirua ezkutatzen daegunero hemendik,nola bizi garen bada

harritutzenharritutzen naiz ni.

96

bisbis

NAFARROA

Hitzak eta musika: Jean Mixel Bedaxagar

Arbasoen harkaitzaNafarroa, Nafarroa, Nafarroa

arbasoen harkaitzalur emankor hezkaitza

bedatseko ekaitzaekiaren emaitza

Nafarroa, Nafarroaarbasoen harkaitza.

Zazpietan lehenaNafarroa, Nafarroa, Nafarroa

zazpietan lehenagaztelien auhena

Santxoren hasperenagazteen itxaropenaNafarroa, Nafarroazazpietan lehena.

97

NAFARROAKO ERESERKIA

Hitzak: Manuel Iribarren

Nafarroa,lur handi ta azkar,

beti leial,zure ospea da

antzinako lege zaharra.

Nafarroa,jende askatuen sorlekua

zuri nahi dizugu gaur kanta.

Gaiten denok bat,denok gogo bat,

behin betikoiritsi dezagun bakea,

aintza eta askatasuna.

98

(bis)

(bis)

NERE MAITIA JEIKI TA JEIKI

Hitzak eta musika: ezezagunaBertsioa: "Oiartzungo Kantu Zaharrak"

1-Nere maitia jeiki ta jeiki

ez al zerade loz ase.zure ondoren gabiltzan hauek

ez baigerade logale,iriki zazu bortañe hori,

adiskidiak gerade.

2-Ez dizut bada nik irikiko

gau ilunian aterik,barrenen dagonak ez baitaki

kanpokuaren berririk;zatoz eguna argitzen danian,

egongo gera elkarrekin.

3-Bihar goizian etorritzeko,

urrun bizi naiz maitia;txakurra sangaz hasitzen bada,

nork egingo du pakia.-Harrekikua nik egingo det,

arren etorri zaitia.

4-Hona etorri dama gaztia,

esan zenidan bezela.-Ongi etorri, galai gaztia,neronek nahi nuen horla;

hitz bi gustora egin ditzagun,pasa zaitia salara.

5Salara joanda kutxan eseri,

begiratuaz elkarri-Inposible da ez zaituela

Ama Birjinak ekarri.Beti-betiko hartu nazazupenaren kontsolagarri.

99

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

NERE SENTIMENTUAHitzak: Antonio Urbieta

(Jose Joakin, «Kaskazuri», bertsolariaren anaia)

Nere sentimentua nahi det deklaratu:Ameriketan nago hau ezin ukatu;

hemen eginagatik ondo gobernatu,horkuaz egiten naiz asko akordatu.

Honuntz etorri nintzan utzirikan ama,anai-arrebak eta familia dana;

egitiagatikan desio nuena,geroztik triste dago, ai! nere barrena.

Hamazazpi urtetan banuen segira:neska gazte guztiak neroni begira;lurrik ikuttu gabe, gorputzari jira,orduko arintasunak asentatu dira.

Gorputz ederra nuen dantzari arina,bainan ez da izaten betiko egina;

orain eginagatik, hemen ahalegina,ez gera libertitzen orduan adina.

Horko bizimoduaz oso aspertuak,honarako ziraden gure desiuak;

orain atzera berriz emanik pausuakhemen bizi gerade erdi mudatuak.

Desperida dijua sei bertso hoiekin,anaia konformatu horrenbesterekin:

nere gustua hau da, nahi badezu jakin:beste horrenbeste jarri, aio Joxe Joakin.

100

bis

bis

bis

bis

bis

bis

bis

NIREKIN(Emoixtaxuz muxutxuek)

Hitzak: Jon Maia Musika: Asier Gozategi – Iñigo Goikoetxea

Emoixtaxux muxutxuekmaitie

hartuixu guruxunguztixe

eroaixu bixotztristie

zure bixotzarekin.

Emoixtaxu porrutxuesorgiñe

ahatetxu batenberdiñe

begitxu gorrixensamiñe

sendatuixu nirekin.

Oinak hotz gabien, berbak irratixen

bero pixka bat gure neukeberbaixu bajutxu, eskue

helduixuez utzi laztanik eiteke.

Gero esnatzien lagaixu etzienzure marrubi usaintxue

ta ez eixu pentsa ez dela errezagauza politxek pentsatzie.

Emoixtaxux muxutxuekmaitie

hartuixu guruxunguztixe

eroaixu bixotztristie

zure bixotzarekin.

Emoixtaxu porrutxuesorgiñe

ahatetxu batenberdiñe

begitxu gorrixensamiñe

sendatuixu nirekin.

Gero esnatzien lagaixu etzienzure marrubi usaintxue

ta ez eixu pentsa ez dela errezagauza politxek pentsatzie.

Emoixtaxux muxutxuek...bixotzarekin

Emoixtaxu porrutxue...sendatuixu nirekin.

101

OI AMA ESKUAL HERRIHitzak: Etxaun Iruri


Anaia etxen da ezküntübükatü niz oain

joaiteraene opilaren egiteraPariserat baniazü.

Oi ama Eskual Herri goxuazütandik urrun triste banua,

adios ene etxonduaadios Xiberua.

Pariseko bizitzialan kostüz irus bagiazü,

bena berantzen zütadazüzure berriz ikustia.

Oi ama Eskual Herri goxuazütandik urrun triste banua,

adios ene etxonduaadios Xiberua.

102

bisbis

bisbis

ORHIKO XORIA

Hitzak: Roger IdiartMusika: A. Gorostarzu

1Jende gaztia dabila

etxetik urrun lanila...Ez erran galdurik dela,itzul ditaike berehala.

Jin bedi gure artilaOrhiko xoria Orhila!

2Xorittuaren hegalakarin aidia bezala...

Gaztek begira dezalaazkar euskaldun odola!


3Xoriak jiten zaizkula

huts egin gabe sekula...Lehenik bat, gero milaxortak egiten ixtila...


4Xoria izan dadila

euskaldun gazten mudela!Mutiko ta neskatila,

ziauzte denak sorleküla!


103

bis

bis

bis

4 aldiz

OTXAGABIANHitzak eta musika: Eñaut Etxamendi

Interpretazioa: Etxamendi eta Larralde

Karlixtoekin hasi ginan-tareketekilan segitu

gerra haundiak irabazi-taauziak ditugu galdu.

Hilarrietan loreak diregoizalderako zimeldu

mendi gainetan elurrak direjorraila gabe gesaldu

bainan halere primaderarikNafarroarat ez heldu.

Otxagabian, Otxagabian zer dutekantuak galdu, kantuak galdu zaizkote

eskuara galdu, erdera sartu zaioteLizaso alden, Lizaso alden zer dute

etxeak husten, etxeak hustu zaizkoteLizaso alden, Lizaso alden zer dute

herria saltzen, herria saldu omen duteNafarroaren, Nafarroaren auhena

arrozturikan, arrozturikan hil dena.

Karlixtoekin hasi ginan-tareketekilan segitu

salbatu omen… España orooro Nafarroa salbu.

Zuhain onaren erostekotanartaldea dute saldu

pentze larretan xoriak direuda jin gabe ixildu

bainan halere primaderarikNafarroarat ez heldu.

104

bis

PASAIAKO HERRITIKHitzak: Xenpelar

Interpretazioa: M. Laboa

Pasaiako herritik dator notiziazezen bat izan dala jenioz biziakontatutzera nua bistan ikusia

alegratzeko triste dagoen guzia.

Santiago eguna Pasaian sinaleailegatu eztanak egin beza galdehasieran jendia zezenaren aldeazkenian etziran arrimatu zale.

Torillotik atera zuten lehendabizibehi zahar bat gidaria bandera ta guziharrapatzen zuena purrukatzen hasi

azkenian kanpora plazatik igesi....

Gure Pasaia beti sonatua dagoerrapin gabe ezta urte bat igaro

hurrengoan jarriko dituztela nagobarrera estuago edo zezena haundiago.

Hiru komertziante plazatik kanpoanpoxpolo ta barkillo labaina tratuan,pareta egon arren hamar oin altuan

panparroi joanak dira putzura saltuan.

Hoiek horrela eta gehiago ere bailurrian ziraldoka egin zuten lasai

ezkonberriak eta zenbait dama-galaizezenaren mendian etzuten jarri nahi.

Plazatik itsasora salta da igeriadarrak besterikan etzuen ageri

bakerua begira bere zezenarieserita jan ditu hiru libra ogi.

...

105

PELLO JOXEPEHitza: ezezaguna

1. bertsioa: tradizionala2. bertsioa: Paco Ibañez-Imanol

Pello Joxepe tabernan dalahaurra jaio da Larraulen

etxera joan da esan omen du:-Ez da neria izanen,

beraren amak topa dezalahaur horrek aita zein duen.Pello Joxepe tabernan dala

haurra jaio da Larraulen

Hau pena eta pesadunbria,senarrak haurra ukatu!

Haur horrentzako beste jaberikezin liteke topatu.

Pello Joxepe bihotz neriahaur horrek aita zu zaitu.

Haur horrentzako beste jaberikezin liteke topatu.

Fortunatua nintzala bainani naiz fortuna gabia;

abade batek eraman dizkitumia eta andria:

haurra berea bazuen ereandria nuen neria.

Abade batek eraman dizkitumia eta andria.

Pello Joxepe tabernan dalahaurra jaio da Larraulen

etxera joan da esan omen du:-Ez da neria izanen,

beraren amak topa dezalahaur horrek aita zein duen.Pello Joxepe tabernan dala

haurra jaio da Larraulen

106

PRIMA EIJERRAHitzak eta musika: ezezaguna

Prima eijerra, zütan fidatürik,anitx bagira, oro tronpatürik.

Enia zirenez, erraizü bai ala ez,bestela, banua

desertiala, nigarrez urtzera.

Desertiala juan nahi baziraarren, zuaza; oi, bena berhala.Etzitiala jin, hartzara nigana,

bestela, goguadolütüren zaizü, amoros gaixua

Lara lala...

dolütüren zaizü, amoros gaixua

107

SALAMANKARAHitzak eta musika: ezezaguna

Aita jainkoak egin baninduzeruetako giltzari,

azken orduan jakingo nukeatea nori iriki.

Lehenengo aitari,gero amari, gero anai-arrebari

ta azken orduan iixil-ixilik,nere maite politari.

Txiki-txikitik aitak eta amakpraile ninduten nonbratu,

estudioak ikasitzeraSalamankara bialdu.

Salamankara ninjualarik,bidian nuen pentsatu

estudiante tuunante bainohobe nuela ezkondu.

Ezkondu nintzan,bai ni ezkondu,

baita ere ongi damutu,praka beltzian hari zuria

sekula ez zait faltatu.Praka beltzian hari zuria,

txaketa mangagabea,horregatikan deieitzen didate

arlote miserablea.

108

bisbis

SAN SIMON ETA SAN JUDAHitzak eta musika: Xabier Lete

San Simon eta San Judajoan zen uda eta negua heldu da.

Ez baletor hobebizi gera pobre

eremu latz honetan,ez gera hain onak benetan.

Ez dugu zaldirik, ez gera zaldunak;ez dugu abererik, ez gera aberatsak;

euskara guk dugu, gu gera euskaldunak;euskara guk dugu, gu gera euskaldunak.

San Simon eta San Judajoan zen uda eta negua heldu da.

Ez baletor, hobebizi gera pobre

eremu latz honetan,ez gera hain onak benetan.

Ez dugu zaldirik, ez gera zaldunak;ez dugu abererik, ez gera aberatsak;

euskara guk dugu, gu gera euskaldunak;euskara guk dugu, gu gera euskaldunak!

109

bisbis

bisbis

TOPA DAGIGUNHitzak: Jon Sarasua

Musika: Oskorri

Errioxar, Baigorriko,Bakio nahiz Getariko,

topa dagigun eta bakeanbizi gaitezen betiko.

Umeak arretaz horni,gazteei hitza eskeini

gaztetxoago eta haurragoizan gaitezen geroni.

Errioxar, Baigorriko...

Ez uka amonei hitzik,entzun agureei pozik,

zaharra ez da izandakoa,luzaroan dena baizik.


Hierarkia da lehorra,harremana emankorra;

errespetuan dago gordetaemakumeen altxorra!


110

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

TRAPU ZAHARRAKHitzak: J. M. Iparragirre

1Egunez trapu biltzen

gabean dantzan lehertzenbeti umore oneandegu pasatzen,eta goizean goizkalera irtenda

lo goxuan daudenakesnatzen ditut.

Trapero! Trapu zaharrak!

2Atera, atera, trapuak saltzera

nik erosten ditutmodu onean

arditean prakak kuartuan albarkak

ta burni zaharrak txanponean

3Erosten ditut trapuakpraka zahar urratuak

gona gorri zaharrak etaatorratxuak.

Jo zak zurrumuzkiatabal soinu

dantzan egitekobeti erana.

Trapero! Trapu zaharrak!

4Atera, atera, trapuak saltzera

nik erosten ditutmodu onean

arditean prakak kuartuan albarkak

ta burni zaharrak txanponean

5Eltze elbarrituak

pertza zulorik baduarranparrillik edotrebera zaharrik.

Inork saltzeko badauzkalibrako txanponean

Ramon Batistakerosten ditu.

Trapero!Treberiak, eltziak...

Trapu zaharrak!

Atera, atera, trapuak saltzeranik erosten ditut

modu oneanarditean prakak kuartuan

albarkakta burni zaharrak txanponean

TRISTE BIZI NAIZ ETAHitzak eta musika:

Indalezio Bizkarrondo «Bilintx»

Triste bizi naiz etahilko banintz hobe,badaukat bihotzian

111

bisbis

hainbat atsekabe.Maite bat maitatzen det

bainan haren jabesekulan izateko

esperantzik gabe.

Bihotz baten lekuanmila banituzke,

zuretzako maitiaizango lirake.

Baina mila’n lekuanbat besterik ez det;

hartzatzu, ba, maitiabat hau mila bider.

Nere maite politanola zeran bizi?

Zortzi egun honetanetzaitut ikusi.

Badakit zabiltzalanigandik igesi,

ez didazu ematenatsekabe gutxi.

112

bisbis

bisbis

bisbis

TTIKI TTIKITIKHitzak eta musika: ezezaguna

1Ttiki ttikitik aitak eta amak

fraide ninduten asmatubai eta ere Salamankara

ixtudiante bidaldu;Salamankara nindoalarik

bidean nuen pentsatuixtudiante tunante baino

hobe nuela ezkondu.

2Ostatu xume pollit bateangosez gelditu bainintzen

neska xarmant bat ari zitzaidanmahainean zerbitzatzen;

begia kartsu, ezpaina lore,enekin aise mintzatzen,aingeru hori ordu bereanene bihotzian sartu zen.

3Hitz erdi batez maite nuela

erran nion beharrira,bainan gaixoa, herabetua,

ihesi joan zen kanpora;Ez ahal nuzu, izar ederra,

kondenatzen ifernura,ez da sekulan ene gogotik

histuko zure itxura.

4Jainko maitiak egin banindu

zeruetako giltzari,azken orenean jakingo nuke

atea nori ideki:lehenik aitari, gero amari,

gero anai-arreberi,azken orenean seegeretuan

ene maite pollitari.

113

bisbis

TXATXAMATXALINATXU

Hitzak eta musika: ezezagunaInterpretazioa: Mikel Urdangarin

Txatxamatxalinatxu jaio zan urtian herriaa ta kofradia hasarratu ziran.

Tirikiteena beltxa morenaontza bat txokolate goizian onena.

Txikia izan arren izan leike abilabiba Elantxobeko tanbolintxerua.


Txatxamatxalinatxu jaio zan urtian herriaa ta kofradia hasarratu ziran.


114

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

TXORI TTIKIAHitzak: J. A. Artze


Txori ttikia nintzelarik esan zidaten kaiolan bizitzeko sortua nintzela.

Gero arrano bihurtu nintzeneankaiola hautsita aldegingo nuen beldurrez,

libro nintzela sinistarazi nahi zidaten.

Horregatik ireki zizkidaten ateakegin nezan hegaz

baina luze gabe ohartu nintzenhanka harkaitz bati

lotu zidatela kate motz eta astun batez.



Horregatik ireki zizkidaten ateakegin nezan hegaz

baina luze gabe ohartu nintzenhanka harkaitz bati

lotu zidatela kate motz eta astun batez



115

3 aldiz3 aldiz

bisbis

TXORIA TXORIHitzak: Joxean Artze

Interpretazioa: M. Laboa

Hegoak ebaki banizkio,neria izango zen,

ez zuen alde egingo;

bainan, horrela,ez zen gehiago txoria izango;

eta nik...txoria nuen maite;

eta nik...txoria nuen maite.

Lara-larara-laa...

bainan, horrela,ez zen gehiago txoria izango;

eta nik...txoria nuen maite;

eta nik...txoria nuen maite.

Lara-larara-laa...

116

bisbis

bisbis

bisbis

UME EDER BAT(Nere maitiarentzat)

Hitzak eta musika: Jose M. Iparragirre

Ume eder bat ikusi nuenDonostiako kalean,

hitz erditxo bat hari esan gabenola pasatu parean?

Gorputza zuen liraina etaoinak zebiltzan aidean...Politagorik ez det ikusinere begien aurrean.

Aingeru zuri, paregabea,Euskal Herriko alaba,

usterik gabe zugana betinere bihotzak narama:

Ikusi nahian beti hor nabil,nere maitea hau lana!...

Zoraturikan hemen naukazubeti pentsatzen zugana...

Galai gazteek galdetzen dute:"Aingeru hori non dago?"

Nere maitea nola deitzen danez du inortxok jakingo.

Ez berak ere, ez luke nahiko:konfiantza horretan nagoamoriodun bihotz hoberik Euskal Herrian ez dago.

117

bisbis

bisbis

bisbis

3 aldiz3 aldiz

XALBADORREN HERIOTZEANHitzak eta musika: Xabier Lete

Adiskide bat bazen orotan bihotzbera,poesiaren hegoek

sentimentuzko bertsoek antzaldatzen zutena.Plazetako kantari bakardadez josia,

hitzen lihoa irutenbere barnean irauten oinazez ikasia... ikasia.

Nun hago, zer larretanUrepeleko artzaina,

mendi hegaletan goraoroitzapen den geroraihesetan joan hintzana.

Hesia urraturik libratu huen kanta,lotura guztietatik

gorputzaren mugetatik aske sentitu nahirik.Azken hatsa huela bertsorik sakonena,

inoiz esan ezin direnestalitako egien oihurik bortitzena... bortitzena.

Nun hago, zer larretanUrepeleko artzaina,

mendi hegaletan goraoroitzapen den geroraihesetan joan hintzana.

118

bisbis

bisbis

XARMANGARRIA ZIRAHitzak eta musika: ezezaguna

Xarmangarria zira eder eta gazte,ene bihotzak eztu zu baizikan maite.Bertze zenbait bezala, ote zira libre?Zurekin ezkontzeaz dudarik ez nuke.

Bertze zenbait bezala, ote zira libre?Zurekin ezkontzeaz dudarik ez nuke.

Xuri gorria zira, arrosa bezala:profetak ere dira mintzo hola-hola.Araberan bazinu gorputza horrela,

iduriko zinuen.. zeruko izarra.

Araberan bazinu gorputza horrela,iduriko zinuen... zeruko izarra

119

XORIERI MINTZO ZENHitzak eta musika: Mixel Labeguerie

1Xorieri mintzo zen,

mintzo zen errekari, oihaneko zuhaitzeri ta

zeruko izarreri,mintzo zen haizeari,

xoro batentzat zaukaten.Xorieri mintzo zen,

xoro batentzat zaukaten.

2Ez zakien irakurtzen gizonen liburutan,

bainan ongi bazakienzeruko seinaletanzeruko seinaletan

ta jendeen bihotzetan.

Xorieri mintzo…

3Haurrek zuten harrikatzen,

zahar gaztek trufatzen,etxekoek berek ongi

laneko baliatzen,laneko baliatzen

eta gosez pagatzen.

Xorieri mintzo….

4Hil da xorua bakarrik,bakarrik da ehortzi.

Ez zen han kristau bat eresalbu lau hilketari,salbu lau hilketarita apeza kantari.

Xorieri mintzo…

5Hil hobian ezartzeanhaizea zen gelditu,xoriak ziren ixildu,

zerua zen goibeldu,zerua zen goibelduta jendea oroitu.

Xorieri mintzo zen,mintzo zen errekari,

oihaneko zuhaitzeri ta zeruko izarreri,

mintzo zen haizeari,xoro batentzat zaukaten.

Xorieri mintzo zen, xoro batentzat zaukaten.

120

bisbis

ZAKU BEREANAndoni Egaña (2008.02.20)

Doinua: Xabier Leteren “Habanera"

Orain bost urte iritsiziren etxeko atera,

txamarra zaku, gizon batPatroleraino atera.

Argazkitan azaldu zentxamarra burutik behera,

begiratua oinetan,bideko har-legarrera.

Zer ote zeukan aurrean?Zer uzten zuen atzera?Nork egin zuen oihua:

“EGUNKARIA aurrera!”?Zihoana zihoala

ez zihoan soilik beramordoska bat gindoazen

zakupe hartan batera.

Ziega batean sarturikzeinek babestu behar nau?

Berriro krisketa-hotsabizia, mingarria, rau!

“Todos son del mismo saco”gizalege-eza arau...

“Ez al duzu erantzun nahi?zutitu, biluztu, barau!”.Zaku bat burutik behera

zaku zaku zakua hau!Dena zulo beltz bihurtuzden-dena bilakatuz gau

oihu ta umilaziotxilio eta alarau

denbora asko joan da...izu-ikarak hor dirau.

Kaleratu zituzten bai,denbora igaro ahala...“Zaku berekoak dira”hasi zen berriz fiskala

“Zaku beretsuan daude”Audientzia Nazionala...

Justizia irudiarenbegietako oihala

esan liteke zaku zaharzirrikituduna zala

neurtzen zuen momentukoaukera koiunturalaJustiziak koiunturaz

baldin baleki bezala...horrexek erakusten duhain Justizia ez dala.

Zakua uler dezakebakoitzak bere gisaragure hau emana dugu

euskal nahiz herrigintzara.Epaiketaren atetan

aurkitu gintezke jada...izenak hamabi dira,baina epaitu ilara.

Gu ere sar baikintezkeakusatuen pilara

ozen esango dizuguepailea, entzun, hara:“zaku hortan egoteadelitua baldin bada...gu‘re gaizkile gaituzu,zaku berekoak gara”.

121

bisbis

ZAZPIAK OIHAL BATETIKHitzak: Xalbardin – Musika: Fernando Unsain

Interpretazioa: Eltzegor taldea

1Mundu guztiak aditutzen du

euskaldunaren negarraalde batera nahiago nukeez banintz hemengotarra.

Enpeinatzea ez bada libre,alferrik dugu indarra,

hau da txoriak gari tarteangoseak egon beharra.

2Antzerki hontan lau pertsonaia

ta jokalari bakarraarbolak berak erakusten du

hostoa eta adarra.

Enpeinatzea ez bada libre...

3Sutan pizturik darrai oraindiksugai, berriz, lehengo gerra,oharkabean ez zen mintzatu

Txirrita poeta zaharra.

Enpeinatzea ez bada libre...

4Zazpi ahizparen gai den oihala

ebakirikan erditik,alde batera hiru soineko,

utzirikan lau bestetik.

Guraiziakin bereizi arrenbakoitza bere aldetik,

ezagutzen da jantzi direlazazpiak oihal batetik.

5Oihal bera da gure jantzia

sortu gintuzten unetikez du munduak kemenik sortu

kentzeko gure soinetik.

Guraiziakin bereizi arrenbakoitza bere aldetik,

ezagutzen da jantzi direlazazpiak oihal batetik.

122

bisbis

ZENBAT GERA?Hitzak: Abel Muniategi

Musika: Benito Lertxundi

Zenbat gera?Lau, bat,

hiru, bost, zazpi?

Zer egin degu?Ezer ez.

Zer egiten degu?Alkar jo.

Zer egingo degu? Alkar hil

Gure asmoak, esperantzak,herria, askatasuna,

justizia, pakea,egia, maitasuna...

mitoak, hitz hutsak?

Zenbat gera?Lau, bat,

hiru, bost, zazpi?

Zer egin degu?Ezer ez.

Zer egiten degu?Alkar jo.

Zer egingo degu? Alkar hil Hori ez! Hori ez! Hori ez! ...

123

bisbis

bisbis

bis

bis

ZIBILAK ESAN NAUTEHitzak eta musika: J. M. Iparragirre

1Zibilak esan naute,

biziro egoki,Tolosan behar dala

gauza erabaki,

giltzapian sartu naute,poliki-poliki,

negar egingo lukenere amak baleki.

2Jesus tribunalianzutenian sartu,

ez zion Pilatosekkulparik bilatu;

neri ere arkitu ez arrenez didate barkatu;zergatik ez dituzte

eskuak garbitu.

3Kartzelatik atera,fiskalen etxera,abisatu zidaten

joateko berehala,

ez etortzeko gehiagoprobintzi honetara;orduan hartu nuenSantander aldera.

124

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

bisbis

ZUGANA MANUELAHitzak eta musika: Iparragirre

1Zugana, Manuela,nuanian pentsatu,uste det nindualadeabruak tentatu;

ikusi bezinekinnaiz enamoratu,ojala ez bazinasekulan agertu!

2Amorioz beterik,

esperantzik gabe,zergatik egin zinanbihotz honen jabe;

zuk esan behar zenduenhemendikan alde,egiazki ez naiz nibizardunen zale.

3Barkatu behar dituzu

nere erokeriak,zuri begira daude

nere bi begiak;garbi-garbi esan ditut

nere ustez egiak,zoraturikan naukazure aurpegiak.

4Gauean ibili naiz

guztizko ametsetan,Donostian nengoela

Andre Marietan,eta ikusi nuela

herri hartako plazan,erdian zebilela

Manuelatxo dantzan.

125

bisbis

ZURE BEGIEKHitzak: Daniel Landart

Musika: Mikel Laboa1

Zure begiekene maitiabadute biekdirdir eztia.

2

Zeruko loremiresgarriakizarren parezoragarriak.

3

Gazte gaztiazira orainoegun guzia

nago zuri so…4

Zure begiekerotzen naute

eta guzieknahi luzkete.

5

Gaua delarikmundurat jausten,

Jauna zerutikda urrikaltzen.

6

Zure begiengoxoño horiegon dadieneder ta garbi.

7

Ene nahiazinez handia

zu izaitianere andria.

8

Zure begiekene maitiabadute biekdirdir eztia.

9

Zeruko loremiresgarriakizarren parezoragarriak.

10

Gazte gaztiazira orainoegun guzia

nago zuri so...11

Ene nahiazinez handia

zu izaitianere andria

126

KantuJira

Documents

Transcript of KantuJira