Irakurketa plana

Nola landu irakurketa arlo

guztietanMaribi Apraiz, Euskara aholkularia

Marimar Pérez, Gaztelania aholkularia

Helburuak:

- Edozein arlotan irakurtzeko gaitasuna areagotzeko

oinarrizko irizpideak ematea.

- Irakurmena arlo guztietan lantzeko, metodologia

estrategiak eta material egokiak ezagutzea.

Edukiak:

-Ikasteko irakurri: Irakurketa arlo guztietan.

-Irakurketa lantzeko estrategiak eta gelarako jarduerak.

HASTEKO…“Nola hitzak diren ideiak transmititzen dituztenak, ezin da hizkuntza

findu zientzia findu gabe, ezta ere zientzia hizkuntzarik gabe;

gertakizunak oso egiazkoak izanik ere, eta hauek eragin zituzten

ideiak oso justuak izanagatik, inpresio faltsuak baino ez genituzke

transmitituko izendatzeko adierazpide zehatzik ez bagenu” (Lavoisier

1789 Kimikako Oinarrizko Tratatua)

ZER DA IRAKURTZEA?

ZER DA IRAKURTZEA?

ZER DA IRAKURTZEA?

ZER DA IRAKURTZEA?

Helburu pertsonalak erdiesteko,

norberaren aukerak eta ezagutzak

garatzeko, eta gizartean parte hartzeko

xedeekin, irakurleak testu idatziak

ulertzeko, erabiltzeko, haietaz gogoeta

egiteko eta testuekin konprometitzeko

duen gaitasuna da. (PISA)

ZER DA IRAKURTZEA?

“…gizarteak eskatutako edota norbanakoak

balioetsitako hizkuntza idatziko formak

ulertzeko eta erabiltzeko trebetasuna da.

Irakurle gazteek askotariko testuetatik

esanahia atera dezakete. Irakurtzen dute

ikasteko, irakurle elkarteetan parte hartzeko

eta norberaren denbora-pasarako” (PIRLS)

Zer egin ikastetxean irakurketa lantzeko?

IKASTEKO IRAKURRI

Zer egin ikastetxean irakurketa lantzeko?

1. ZUTABEA

TESTUEN ANIZTASUNA

1. ZUTABEATESTUEN ANIZTASUNA

Eta… TESTU DIGITALAK?

INTERAKTIBOAK…

TESTUEN ANIZTASUNA

- Arloari eta etapari lotutako testu egokiak bildu.

– Kontuan hartu arlo bakoitzean erabiltzen diren testu-

generoen ezaugarriak.

– Testu digitalak erabili.

– Eskola liburutegia antolatu.

– Eskola liburutegia erabili informazioa eta baliabideak

eskuratzeko esparru gisa: ikasteko gune gisa.

– ...

ZER EGIN

DEZAKEGU?

2. ZUTABEA

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

2. ZUTABEA

IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

● Irakurketaren helburua

zehaztu: zertarako

irakurriko duen testua

zehaztu.

● Aurretiko ezagutzak

aktibatu.

● Iragarpenak eta

hipotesiak egin:

–Edukia

–Forma

● Animatu ikasleak testua irakurtzera:

○ Helburua zehaztu, Irakurketaren zertarakoa

zehaztu .

○ Gogorarazi gaiari buruz dakitena edo gai horri

lotutako beste gai batzuei buruz eta aurretiko

ezagutzak abiarazi .

● Testu-markei errepararazi: marjinak, izenburuak,

azpi-atalak,,azpimarrak, letra lodiak…

● Hitz ezagunak identifikatzeko eskatu: pertsonaien

izenak, tokiak, argazki oinetako informazioa,

irudiek islatzen dutena …

● Gaiak aurreratu eta ikasleen arreta bideratu atalik

esanguratsuenetara.

ZER EGITEN DU IRAKURLEAK? NOLA IRAKATS DAITEKE?

IRAKURRI AURRETIK

IKASLEA IRAKURLE AKTIBO BIHURTU

Esanahia aurreratu

Galderak egin

Zalantzak argitu

Irakurritakoa laburbildu

Ulermen maila ebaluatu

Ulermena erregulatu

● Ikasleen arreta bideratu testuko irudi eta eskemetara eta haien

arteko loturak egin.

● Testuaren alderdirik esanguratsuenei lotutako galderak egin

ikasleen arreta bideratzeko.

● Irakurtzen ari direnaren inguruan hitz egiteko proposatu.

● Zailtasunak azaleratu: hitz zailak, esaldien egitura, gaia…

● Ikasleak ohitu galdetzera eta ulermen zailtasunak azaleratzera:

○ Hitzak, esaldiak, paragrafoen arteko loturak.

● Aukera eman testua ulertu ez badute berriro irakurtzeko,

testuinguruaren interpretazioa egiteko, hiztegietan edo

entziklopedietan kontsultatzeko.

● Bultzatu irakurketa modu kooperatiboan edo interakzioan.

ZER EGITEN DU

IRAKURLEAK?

Ayudar a regular el proceso de comprensión

IRAKURRI BITARTEAN

PROZESUA KONTROLATU

NOLA IRAKATS DAITEKE?

Irakurritakoa berrantolatu eskema, buru-mapen, laburpenen, eskemen bidez.

Irakurritakoa erabili ezagutza berria eraikitzeko

● Irakurritakoari buruz hitz egin eta azaleratu

zein atal izan den zailena eta zergatiak zehaztu.

● Alderatu (horretarako aukerarik badago,

liburuaren aurkibidea ikasleek ulertu

dutenarekin eta ikusarazi zer garrantzia duten

izenburuek eta epigrafeek laburpena egite

aldera.

● Gogorarazi lexiko berria eta egiaztatu esanahia

ulertzen dutela.

● Irakurritakoa berrantolatzeko eskatu:eskemak,

buru-mapak, laburpenak proposatu.

● Irakurritakoa erabiltzeko aukerak eman eta,

hala, ezagutza berria eraiki.

● Ikasleek ulertutakoa ebaluatu

IRAKURRI ONDORENEZAGUTZA BERREGITURATU

ZER EGITEN DU IRAKURLEAK? NOLA IRAKATS DAITEKE?

Erabaki bateratuak hartu:

– Nolako estrategiak baliatuko ditugu?

– Nola lagunduko diegu ikasleei prozesu

horretan?

– ...

ZER EGINDEZAKEGU?

3. ZUTABEA

IRAKURKETA PROZESUAK KONTUAN HARTU

IRAKURKETA PROZESUAK

Sinpleak

Informazioa errepikatzekoak

Konplexuak

Ezagutza berria eraikitzekoak

3. ZUTABEA

IRAKURKETA PROZESUAK KONTUAN HARTU

Testua

interpretatzea

Testuaren

formari buruzko

gogoeta egitea

eta

hura balioestea

Testuaren

edukiari

buruzko

gogoeta egitea

eta

hura balioestea

Testua

osotasunean

ulertzea

Informazioa

eskuratzea

IRAKURKETA

3. ZUTABEA

IRAKURKETA PROZESUAK KONTUAN HARTU

http://www.youtube.com/watch?v=-5tmbMKJnLU

• Askotariko irakurketa-jarduerak proposatu:

• datu zehatzak eskuratzeko

• informazioa ordenatzeko

• interpretatzeko

• prozesuren bat ezagutzeko

• ideiak balioesteko

•....

• Saihestu testuingururik gabeko jarduerak.

• Sekuentzia didaktikoetan edo proiektuetan

txertatu.

•Parekoen arteko elkarrizketa bultzatu,

testuaren esanahia elkarrekin eraikitzeko

(irakurketa kooperatiboa, tertuliak….)

Kontuan hartu irakurketa

eta beste abileziak

elkarri lotuta daudela.

ZER EGIN

DEZAKEGU?

4. ZUTABEA

EBALUAZIOA

Nola bideratuEBALUAZIOA

o galdetegiak

EBAL MODO DE

ACLARACIÓN…

(…)ikasgai guztietako

irakasleek beren urteko

programazio didaktikoetan

gutxienez hitzezko

komunikazioarekin, ez-

hitzezkoarekin eta digitalarekin

erlazionatutako helburu bat

sartu beharko dute, ikasturte

honetan, lehenetsiz bere

ikasgaiko testu akademikoen

idatzizko eta ahozko ulermena.

2017-2018 Ikasturte antolamendua

Zeharkakokonpetentzia

Arloa edo ikasgaia

Helburuak

Edukiak

Ebaluazio-irizpideeta adierazleak

Arloa edo ikasgaia

EBALUAZIOA

1. Hitzezko eta hitzik gabeko

komunikaziorako eta komunikazio

digitalerako konpetentzia.

Hitzezko eta hitzik gabeko komunikazioa eta

komunikazio digitala modu osagarrian erabiltzea da,

komunikazio egokiak eta eraginkorrak egiteko egoera

pertsonal, sozial eta akademikoetan.

• Gai da ahozko eta idatzizko testuetako ideia nagusiak

antzemateko, zentzu orokorra eta xedea zein den ulertzeko

eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizteko.

OINARRIZKO HEZKUNTZAN

ZER EGIN DEZAKEGU?

– Irakurtzeko gaitasunari lotutako ebaluazio-

adierazleak adostu.

– Irakurtzeko gaitasuna ebaluatzeko tresnak adostu.

– Programazioetan txertatu.

–...

Eta horrez gain…

IRAKURRI… NONAHI

NON eta NOIZ IRAKURRI

Ikasgelan, liburutegian, etxean...

“Eskolako liburutegiak lagungarriak izango dira

irakurketa sustatzeko, eta ikasleek gainerako

arloak eta jakintzagaiak ikasteko informazioa eta

beste baliabide batzuk lortzeko eta horien

erabilera kritikoan prestatzeko.

Eskola Liburutegiak

IRAKURRI… NONAHI

(…) Beraz, eskolatik eta familiatik harago doan

ekimena da heziketa; eta, egun, hiria, ingurunea,

heziketarako eragile eta hezitzaile bihurtzen da.

“Hiri hezitzaileak” kontzeptuaz hitz egiten da, eta

inguruak eskaintzen dituen baliabideak modu

planifikatuan erabili behar dituzte ikastetxeek.

... nazioartean, estatuan zein

autonomia erkidegoetan egin diren

ebaluazioek ondorioztatu dute

familiaren esku hartzea ikasleen

eskola-arrakastaren edo porrotaren

eragileetako bat dela.

ZER EGIN

DEZAKEGU?

– Eskola liburutegiak erabili eta baliatu ikasteko

irakurketa bultzatzeko, proiektuak garatzeko nahiz

irakurzaletasuna bultzatzeko…

–Familiekin harremanak sustatu eta haien inplikazioa

bultzatu.

– Inguruak eskaintzen dizkigun baliabideak baliatu: Udal

liburutegiak, erakusketak, irakurketa partekatuak…

– Kanpoko erakundeek (udala, kultura-elkarteak, gizarte

zerbitzuak…) ikastetxean esku-hartzea sustatu.

IRAKURKETA PLANA

ZER EGINGO DUGU IKASTETXEAN…?

IKASTETXEAREN

ERABAKIAK

Ikastetxeko

irakurketa plana

ZER EGINGO DUGU IKASTETXEAN…?

.

BN (2013) Irakurketa lantzeko orientabideak. LH eta DBH.

http://nagusia.berritzeguneak.net/gaitasun/planes-de-mejora-eu.php

CASSANY, D. (2009): Prácticas letradas contemporáneas. (hitzaldia bideoan)

http://www.leer.es/wp-content/uploads/webcast/pagina02.html

Irakurtzeko gaitasuna garatzeko bideak

https://sites.google.com/site/irakurtzekobideak/home

ISEI-IVEI. (2011): PISA 2009 Euskadi. 2. txostena: Aldagaien azterketa eta

ikasleen irakurketako emaitzan duten eragina.

http://www.isei-ivei.net/eusk/argital/PISA2009/PISA2009-2txostena-aldagaien-

azterketa.pdf

LEER.es: http://leer.es/

LLUCH, G. y ZAYAS, F. (2015): Leer en el ecentro escolar. Octaedro, Barcelona.

Leer en la red

SOLÉ, I. (1992): Estrategias de lectura. ICE 137. Graó, Bartzelona.

MATERIAL OSAGARRIA

TESTUAK ULERTZEN LAGUNTZEKO ZER EGIN? (DEKALOGOAK)

NORBERAREN GOGOETARAKO TRESNAK:

Testuen aniztasuna. Analisia

Norberaren praktika didaktikoa aztertzen.

hizkuntzak@berritzegunenagusia.eus