INSTITUTUA -16) TZAK 2017 - Lezo Herri Eskola · 8 hezikuntza 2017 · guraso elkartea / haurreskola...

LEZOKO HEZKUNTZA PUBLIKOA (0 -16)24. ZENBAKIA _ MAIATZAK 2017

GURASO ELKARTEA / HAURRESKOLA / HERRI ESKOLA / INSTITUTUA

54 hezikuntza 2017 · guraso elkartea / haurreskola / herri eskola / institutua

HAURRAREN LEHENENGO URTEANGARATZEN DA GEHIEN MUGITZEKOGAITASUNA.

Haurraren inguruko helduek (familia,hezitzaileak…) maiz presa izaten dugueta haurrek garatu behar dituztenmugimenduak erakutsi behar dizkiegulauste dugu.

Horrela askotan haurra azkarregi jardezakegu bere kabuz lortu ez duenpostura batean, horretarako kanpokoeuskarriak eta laguntza eskainiz(kuxinak, taka-taka…) Borondate onezaritzen gara, gure haurrentzat,ikasleentzat… hoberena nahi dugu.Baina zer da hoberena haurrarentzat?Bere garapenerako?

KEZKA ETA GALDERA HAUEIERANTZUNA EMAN ZIEN EMMIPIKLERREK (1902-1984), PEDIATRAHUNGARIARRAK. PIKLERREKHAURRAK BEHATU ETA AZTERTUONDOREN KONKLUSIO HAUETARAIRITSI ZEN:• Haur jaioberria pertsona aktiboa da,ahalduna eta iniziatibaduna.• Garapen motorea autonomoada,umeak berak eragin dezake.• Umeak segurtasuna, errespetua,askatasuna, denbora eta konfiantzabehar ditu.

• Helduak ez dio jarrera edomugimendurik erakutsi behar eztaumeak berak lortu eta gainditu ez duenjarreran ipiniko ere.• Autonomiaz mugitzen ari denean,erortzen bada, ez da haurra altxa behar.• Helduak umea prest ez dagoenjarreran jartzeak garapena oztopatzen dueta menpekotasuna sortzen du (haurrakezin du bera bakarrik mugitu, heldueneragina behar du).• Haurrak autonomiaz mugitzendenean, fisiologikoki armoniaz garatzenda (tarteko jarrera eta mugimendu

gehiago garatzen ditu), psikologikokiindartu egiten da (beregan konfiantzahanditzen da) eta ikasten ikasten du(bere ikasketen protagonista da).

ZER EGIN BEHAR DU HELDUAK?• Haurra ongi behatu eta ezagutu, bereerritmoa errespetatu ahal izateko.• Umearen jardun autonomoaahalbidetu, pazientziaz eta konfiantzaz.• Baldintza egokiak eskaini haurrarisegurtasuna, askatasuna eta denborabermatuz: mugitzeko arropa erosoa etaespazio ziurrak, material eta jostailuaproposak ( gutxi, sinple etalagungarriak), atentzio indibiduala eman

eta bere autonomia errespetatuzeharkako laguntza emanez haurraordezkatu gabe.

HELDUAREN ESKUHARTZERIKGABEKO GARAPEN MOTOREAKFASE HAUEK DITU:• 0. Lehendabiziko jarrera ahoz

gorakoa da.• 1. Alde batera buelta: ahoz gora

egotetik alboka jartzera pasatzen da, eta berriz ahoz gora.

• 2. Buelta beherantz ematen du eta ahoz behera jartzen da.

• 3. Buelta gorantz. Ahoz beherako jarreratik ahoz gora egotera pasatzen da, buelta alde batera edo bestera emanda.

• 4. Arrastaka mugitzen da, sabel gainean, sigi-saga,hasieran atzeraka , gero aurreraka.

• 5. Lau hanketan katuka ibiltzen da.• 6. Eseri egiten da, bera esertzen da.• 7. Belauniko jartzen da gorputza tente duelarik.• 8. Zutik jartzen da, hasieran zerbaiti helduta, eta

zutik egoteari eutsi egiten dio, gero eseri edo katuka jarriz.

• 9. Ibiltzen hasten da eskuekin zerbaiti helduta.• 10. Oinez hasten da eskuekin ezer heldu gabe.

Emmi Pikler “Moverse en libertad: desarrollo de lamotricidad global” Madrid, Narcea 1984.Budapets-eko Lóczy umezurztegiko pediatra eta zuzendaria. Gaur egun Pikler Institutua.Ikerketak umeen eguneroko jardueretan, ez laborategian.Ia bi mila haur behatu eta aztertu zituen.Jardun autonomoa da bere jarraibidea.•

ASKATASUNEZ MUGITUZ,AUTONOMIA indartu

Irakasleak nola hasi zineten? Zer ilusiorekin? ANTXON: 1981ean. MERTXE: 36 urte betedira D eredua hemen hasi zenetik,81ean hasi baitzen. ANTXON: Orduanbatu ziren Guraso elkartea eta Eskola,eta Lezo Herri Eskola sortu zen. JuaniUrkizu hasi zen irakasle, eta gero eto-rri ziren Pili Intxauspe, Rosa Pérez,Mari Karmen García… Hor sortu zenD eredua eta B eredua. B eta D eredua3, 4 eta 5 urteko geletan hasi zen. Le-henengo urtean 30 ikasleko bi gelazeuden “Palomeran”, B eredukoak, etatalde bat D eredukoa. Ondoren, D ere-duko 4 eta 5 urteko talde bat sortuzen “Pildainen”. JUANJO: Ni Portu al-dean hasi nintzen AEK-n 1984ean, Ne-kane Ezpondarekin batera. 1ngo eta2. mailan 6-7 urtekoekin. Orduan SanJuanen nintzen, eta aukera ederra izanzen Lezora etortzea, D eredua zegoelaeta! 3. mailan Arantxa Labaien etorrizen, eta, gero, 4 gela ez ziren han sar-tzen, eta Pildainera joan ginen 5. mai-lara arte. Horren ondotik, gora, insti-tutura. ANTXON: “Palomeran” ginenJuani Urkizu (3 urteko gelan, D ere-duan), Manoli Zapirain eta ni (3 ur-teko gelan, B ereduan) eta Belen Bide-gain (4 eta 5 urtekoan, D ereduan).Urte hartan María Luz García Enguixzen zuzendari. Orduan denok gineneskola bakarra, goikoa eta behekoa.1982/83 ikasturtean banatu ziren HHeta OHO. Mari Luz zen OHOko zu-zendaria eta Belen Bidegain HHkoa.

Nolakoa izan zen B eta D ereduaksortzeko prozesua? Dena ondo joan zen? JUAN LUIS: Ez zen erraza izan. Historiahonek baditu aurretik bilera eta ezta-baida asko. Ni Guraso Elkartean edozuzendaritzan sartu nintzenean, nire

�

borroka handiena zen A eredutik Deredura pasatu behar genuela, sortubehar genuela. Hasi ginen bilerak egi-ten eskola publikoarekin, Belen etakonpainiarekin. Belenek eta ordukoirakasleek ez zuten onartu, eta “baizera!” esan ziguten, “estamos bien así,

dejádnos en paz”. Hasi ginen gero ikas-tolarekin; egin genituen bilerak ikas-tolarekin, ikastolen federazioarekin,delegazioarekin eta udalarekin.

Gauzak horrela, irailean hasi gi-nen D ereduarekin eskolan, Markesa-neko bi pabiloietan haur hezkuntzako

3 gela zeudela. Haurrak apuntatu zirenGuraso elkartean (orduan zuen izena)eta ikastolan, eta elkarrekin hasi zirenirailean primeran. Eguberriko oporrakpasa ziren, eta aurreneko egunean 3“morroi” jarri ziren atean, “aquí nopasa nadie” esaka. Etxera deitu zida-

HEZIKUNTZAK 40 URTE BETE DITUELA ETA,GARAI HARTAKO ZENBAIT IRAKASLE ETA GURASO

ELKARTEKO KIDE BILDU DITUGU, ORDUKOA NOLAKOAIZAN ZEN GOGORA EKARTZEKO.

40 urte

6 7

erronka

hezikuntza 2017 · guraso elkartea / haurreskola / herri eskola / institutua

ERR

EPO

RTA

JEA •

ten. Nik ez nekien zer ari zen gerta-tzen, eta alkatearengana joan nintzen,eta esan zidan ikastolak erabaki zuelaakordioa haustea eta ikastola bezalajarraitzea, entitate pribatu bezala ale-gia. Pikutara ordu arte hartutako akor-dioak! Joan ginen delegaziora JulianBerasarte eta biok, eta ikastola entitatepribatua zela esan zigun, baita ikas-tola bezala jarraitzea erabaki zuela ere.Eta orain zer egin behar dugu haurre-kin, galdetu genion geure buruari.Haur batzuk alde batera joan ziren, etabeste batzuk bestera. Hor bukatu zenkontua, eta kristorenak izan genituen.Zergatik? Urte horretan (79a) udalhauteskundeak ziren, eta Indepen-dente bezala aurkeztu zen taldean Gu-raso Elkarteko 5 kide ginen (Patri Ur-kizu, alkate atera zena, JulianBerasarte, kultura zinegotzi izan zena,Juan Luis Goienetxea, Juani Urkizueta ni). Guk bilerak egiten jarraitu ge-nuen, eta eskola publikoan lehen ezetzesaten zutenek, Belenek eta besteek,azkenean onartu zuten Guraso Elkar-tearekin fusioa hastea. Orduan hasizen Lezo Herri Eskola, eta hor hasizen B eta D eredua sartzen. Hots,goiko eskolan ere baziren maisuak “yoa euskera, de qué” ziotenak. Euskara-ren bidea hartzea kosta egin zen, dis-

gustu asko izan genituen, traba asko

jarri zizkiguten, baina hemen dago!

Algunos tenían garantizada laeuskaldunización desde casa. ¿Quéos anima a los que no soiseuskaldunes a apuntarlos a unaescuela con modelos B y D? MANOLO: El primer contacto fue con la

ikastola. Entonces se estaban haciendo

los edificios, etc…, y pedían un de-

sembolso que yo no podía. Fue así

como empecé a participar en Guraso

Elkartea. Yo estaba por la escuela pú-

blica, y lo que más me preocupaba era

que mis hijos se educaran en la lengua

del pueblo. Los matriculamos, y estoy

satisfecho de hasta donde hemos lle-

gado. Hoy por ejemplo tengo a mis nie-

tas que se expresan mejor en gallego y

euskera que en castellano. Yo no he

podido aprender euskera, pero me

hace muy feliz ver a mis nietas en la es-

cuela pública y euskaldun. JUAN LUIS: Es

importante el tema económico. Ya que

nuestra lucha era por una escuela pú-

blica vasca, gratuita y euskaldun. Al

principio, muchas de las familias de la

ikastola entraron en ella, pero luego

cogieron otro camino. MANOLO: Hay que

ver lo que ha evolucionado la escuela.

Le hemos dado un prestigio a la es-

cuela, ha evolucionado mucho, y las

familias han empezado a matricular a

sus hijos aquí. La escuela de Lezo con

la de Amara Berri hemos sido una

punta de lanza, y hemos trabajado to-

dos. A los profesores /as les debemos

mucho, ya que han trabajado codo con

codo con nosotros para impulsar la es-

cuela publica. FILO: Nire ustez, hasiera

batean B ereduaren alde apustua egin

zuten Lezoko hainbat eta hainbat gu-

rasoak goraipatu behar dira. Nahiz eta

euskara ez jakin, euren seme-alabek

ikasketak euskaraz egitea aukeratu zu-

ten. Garai hartako ikasleak, gaurko ai-

tak-amak, seme-alabekin euskaraz bizi

dira, Lezo Herri Euskalduna indartzen

dutelarik.

Zeintzuk izan ziren hasierakozailtasunak familientzat? ARRATE: Nik uste lehenengo gurasoek

oso apustu sendoa egin zutela. Gure

semea, Josu, 84an apuntatu genuen,

eta nik zalantzak izan nituen. Ikasto-

lak bazuen halako prestigio bat, eta

eskola publikoak “eskola nacionalak”

ziren oraindik, eta bere zama zuten: er-

daldunak, A eredua… Lehenengo gu-

rasoek apustua egin zuten, baina ez

genekien D eredua bukaeraraino iri-

tsiko ote zen, zeren urtez urte zihoan

�

8 hezikuntza 2017 · guraso elkartea / haurreskola / herri eskola / institutua 9

M A N O L O : ”Yo estaba por la escuela pública, y lo que más me preocupabaera que mis hijos se educaran en la lengua del pueblo. Los matriculamos,y estoy satisfecho de hasta donde hemos llegado. Hoy por ejemplo tengo

a mis nietas que se expresan mejor en gallego y euskera que encastellano”

40 urte

�

ERR

EPO

RTA

JEA •


osatzen… Gu atzetik gindoazen gur-dian, meritua aurreko gurasoena izanbaitzen. Irakasleek ere bat egin zutenapustuarekin bat, eta, horrela, poliki-poliki Lezoko eskola prestigioa har-tzen joan zen. MERTXE: Markesanekohori desegin zenean, ikastolan jarrai-tzeko aukera eskaini ziguten bertanginenei, nahiz eta 2. ikasturtean egon,eta gehienak joan egin ziren. Guketxean euskarari garrantzia ematen ge-nion, eta bagenekien semea euskal-duna izango zela, baina guk nahi ge-nuen bezalako eskola taxuzko bategiteko, publikoa eta euskalduna, arris-katu beharra zegoen. Sei familia izanginen arriskatu ginenak; besteak, be-rriz, ikastola joan ziren.

Zeintzuk izan ziren irakasleenzailtasun, inplikazio eta asmoakhasierako prozesuan? MERTXE: 12-14 urte geroago, irakasleguztiak euskaldunak ziren. JUAN LUIS:

Eta nahi ez zutenak alde egin zuten.JUANJO: Goian zuzendari nintzela, or-dezkapen bat behar genuenean, eska-tzen genuen irakasle euskalduna bi-daltzeko, eta, ezin bazen, ezbidaltzeko. Eta ez zuten bidaltzen.Klaustroak euskaraz egiten genituen,eta, baten batek ez bazekien, aldame-

nean euskaldun bat jartzen zitzaion.Lizeoa egin zutenek onartzen zidatenLezon D eredua zegoela, eta ohartutazeuden Lezoko ikasleekin lerro batgaldu zutela. ANA: Gurasoak orduansartu ginen irakasleen laguntzarekin,eta lortu zenuten Lezoko D ereduaerreferentea izatea departamentuan,zuen mugimenduarekin Errenteriaketa San Juanek lortu ez zutena lortuzenuten. MERTXE: Pasaian bakarrikTrintxerpen dago eskola. Hauek zoruajarri zuten, lurra ondo landu zuten,eta gero guk… JUAN LUIS: Gipuzkoa guz-tian Lezoko fusioa eredugarritzathartu zuten. Erce ispektoreak zenbatbider esaten zigun: “Estoy con voso-tros, esto va ir para adelante, pedir lasayudas que hagan falta, autobuses, co-mida, andereñoak euskalduntzekoikastaroak…”. ARRATE: Nik apustu beraegingo nuke berriro ere, nahiz eta le-hendabizikoan zalantzak izan… Nirealabak bi haur ditu orain, eta LezokoHerri Eskolan daude. Lehenengo bile-rak egitean, Ijurkoko lokal batean,Ekaitzen, “Non sartu naiz ni!” esatennion neure buruari. Guraso elkarte-koak ezezagunak ziren niretzat, erdal-dun peto-petoak. MERTXE: Bilera pilaegiten genuen irakasleekin batera, etaluzeak, eta gero eta gehiago luzatzen

ziren, poteatzera-eta joaten ginen. Mi-litantzia handia zegoen.

Egoitza handitzeko garaia ereheldu zitzaizuen. Hor ere borrokakizan zenituzten… RAFA: Gero beste krisialdi bat egon zenDBH sortu zenean, Koldo Mitxelena-rekin eta Zamalbiderekin negoziatzenaritu ginen, hemen sukurtsal bat edohalako zerbait sortzeko, baina azke-nean KM-k dena nahi zuela esan zigun.Zorionez, Gipuzkoan 15 bat DBH txikijarri ziren, baita hemen ere, zeren bes-tela gure ikasleak Errenteriara joan be-harko zuketen 12 urterekin. JUAN LUIS:

Bi gauza izan genituen urbanismo kon-tutan. Pildain nahi genuen handitu,eta institutuan batxillerra eta jarri, de-lagazioak ere hor nonbait onartzenzuen, plana mahai gainean jarrita zi-ren, autobusetan eta diru gutxiago gas-tuko zen eta… Baina Lezoko politikoekez, jarri ziren beste gauza nahi zituztelaegin, eguneko zentroa eta, PNVkoaketa Garbizu jarri ziren oso gogor eta er-tzaintza ekarri eta bota zuten dena…Eta gaur pena da, Lezon ez dugula ba-txillerrikan eta ikasleak joan behar di-rela ikastolara edo Errenteriara. ANA:

Zenbat proiektu eta plan ikusi geni-tuen… MANOLO: Lo del edificio ha sido

�

A R R A T E : ” Nik apustu bera egingo nuke berriro ere, nahiz etalehendabizikoan zalantzak izan… Nire alabak bi haur ditu orain, eta

Lezoko Herri Eskolan daude. Lehenengo bilerak egitean, Ijurkoko lokalbatean, Ekaitzen, “Non sartu naiz ni!” esaten nion neure buruari. Guraso

elkartekoak ezezagunak ziren niretzat, erdaldun peto-petoak.”

40 urte

ERR

EPO

RTA

JEA •

�

�


muy fuerte. Conseguimos que Zebe-rio nos concediera los terrenos, perono había voluntad política en Lezo. En-tonces la lucha fue con delegación. Lainspectora era Alberas, tuvimos mu-chas reuniones, y en una ocasión nonos quería recibir, y fuimos los padresy profesores con algunos niños, y esoque solo iba a reunirse con 2… Y noso-tros: “Aquí nos recibís a todos o veni-mos mañana con todos los niños”.ARRATE: Pildain konpondu behar zen,eta plan guztia egina zegoenean, uda-laren onespena behar genuen plenoanatzera bota zuten. HBk esan zuenbaietz, baina EAko kontzejalak, ira-kaslea zenak, ezetz esan zuen. MANOLO:

Se estaban retrasando los permisos.Estaba HB en el ayuntamiento y nosestaban dando largas. Fui donde el al-calde, Mikel, y le dije que si no habíapermisos, a la semana siguiente está-bamos allí todos, alumnos, profesores,madres y padres. Y no tardo ni un mesen dar los permisos. Fue una movida,¡pero aquí estamos!

Nolakoak izan ziren metodologiaberriak ezartzeko lanak? ANTXON: Garai hartan metodologian erealdaketa oso garrantzitsua izan zen.Euskara garrantzitsua zen, bai, baina

garrantzitsua zen, halaber, transmiti-tzen genuen eredu metodologikoa he-rrian eta kalean txertatzea. Klase ma-gistraletatik txokoetara pasa ginen,gurasoen inplikazioa bilatu genuen, ka-lera asko ateratzen ginen… ARRATE: Gukezagutu genuen Eskola nazionaletatikgurera aldaketa handia egon zen.

Zein da eskolaren gaur egungoegoera, eta nola ikusten duzueGuraso Elkartetik? JUAN LUIS: Orain ez gara hainbeste ate-ratzen, gauzak lortzeko mugitzen gara,baina behin lortuta pasiboak bihur-tzen gara. RAFA: Gizartea eta egoera al-datu egin dira, baina gazteak hordaude. ANTXON: Frankismotik atera be-rriak ginen, eta inplikazio handia ze-goen, baita gauzak aldatzeko gogoahandia ere. MERTXE: Guk jarri genituenabian Udalekuak. Esaten genuen:“Haurrak urte guztia euskara ikasten,eta gero udan zer…”. Eta ekartzen ge-nituen pailazoak, Porrotx-eta (biboteatxikiagoa zuen orduan), antzerkia, etaKukubiltxo; Peter Roberts mimoa…Orain eskolako gurasoek ez dute kalerabegiratzen, ez dute zaratarik egiten.ARRATE: Ni 17 urterekin sartu nintzenikastolako batzordean. Militantziahandia zegoen orduan, zenbat lan egin

behar zen dena lortzeko… MERTXE:

Jende gutxi ikusten dut orain militan-tzian. ANTXON: Egungo gazteen egoerazaila da, ekonomikoki egoera txarradute. JUAN LUIS: Baina, gaur egun, ezbadira gauzak serioago hartzen, gaizkigoaz. Adibidez, euskararen gaian.•

J U A N L U I S : ”Bi gauza izan genituen urbanismo kontutan. Pildain nahi genuenhanditu, eta institutuan batxillerra eta jarri, delagazioak ere hor nonbait

onartzen zuen, plana mahai gainean jarrita ziren, autobusetan eta dirugutxiago gastuko zen eta. Baina Lezoko politikoek ez, jarri ziren beste

gauza nahi zituztela egin, eguneko zentroa eta, PNVkoak eta Garbizu jarriziren oso gogor eta ertzaintza ekarri eta bota zuten dena…”

40 urte

�

ERR

EPO

RTA

JEA •

ttipi-topatipi-topaESKOLA, ZALANTZARIK

GABE, elkarbizitzaesparrua dugu, elkarrekinikasi, jostatu, bizi egitengara; elkarrekin egiten dugubidea tipi-tapa, elkarrekintopa. Bizikidetzaren,begirunearen, bat egiteareneta, aldi berean, norberarizor zaion errespetuarengainean eraikitzen goazegunez egun gure heziketa,bere gorabehera guztiekin,hau ez baita ikasgai erreza,bai, ordea, funtsezkoa.

Baina ez gara bakarrik,eskola ez da irla isolatua,egunerokoan jende askorekinegiten dugu topo etxean,gure kaleetan, herrian… Etahortik aurtengo erronka,elkarrekin ibili, elkarrekintopatu eta topa egin.

Lezo Herri EskolakoAgenda 21k eta ElkarbizitzaBehatokiak elkarrekinbideratutako proposamenzabala aurrera doakiguikasle, irakasle eta familienelkarlanari esker. Eta egiaesate aldera oso esperientziaaberasgarria suertatzen arizaigu: herriko ibilbideenazterketa, baita beharbereziak dituztenenikuspegitik ere, bizikletenerabilera herrian, bidehezkuntza… Lan honetanmaila eta adindesberdinetakoak ari diraburu-belarri eta adina aipatuta

ezin ahaztu Tipi-topaekimena, non gure ikasleek,herriko gida turistiko trebe,bidea elkarrekin egin baitutenherriko adinekoekin.Gozamena, hori da hitza,aitona-amona eta umeakelkarrekin, elkarrenerrespetuan, elkarrekin ikasiz,belaunaldi arteko ibilaldioparoa. Entzun dezagunprotagonisten ahotsa:

“Niretzat momenturikhoberena, hitz egin beharizan nuenean izan zen. Unehartan denak guri begirabaitzeuden adi-adi”.

“Niri ilusio handia emanzidan irakasleak azkenengomomentuan nik Tipi-Topanparte hartu behar nuela esanzidanean. Asko gustatuzitzaidan hainbeste aitonamona elkarrekin ikustea.Niri, gaztelaniaz azaltzea

egokitu zitzaidan eta ez naizoso ondo moldatzen, bainaazkenean ondo aterazitzaidala iruditu zitzaidan”.

“Ni hasieran oso urdurinengoen, baina, egin etagero oso pozik gelditunintzen nire buruarekin”.

“Gehien gustatuzitzaidana, petoak jantzitazebrabidearen erdian,kotxeak gelditzea izan zen.Denek, errepidea ezbeharrikgabe gurutzatu ahal izateko”.

“Asko gustatu zitzaidanaiton amonekin salda beroahartzea udaletxe aurrean”.

“Oso interesgarria zenamonek eta aitonek esatenzutena entzutea, batez ereportuari buruz kontatuzutena. Nire lagunek osoondo irakurri zuten”.

“Nik oso ondo pasa dutTipi-Topan. Nire txanda iritsidenean oso urduri jarri naizbaina poliki-poliki lasaitzenjoan naiz. Musika eskolakoatarian Lezoko ereserkiaabestu dugu eta aiton amonabatzuek, bazekiten”.

“Zorionak lehenik egitenduzuen lanagatik eskolangure bilobekin. Zorionak gurebilobei, egindako lanagatiketa hau ondo egiteko azalduzenuten gogoagatik. Giroatsegin eta goxo batean

oroitzapen ugari etorrizitzaizkidan gogora.Osteguneko zita honekinjarraitzea gustatukolitzaidake, kontu asko geratuziren atera gabe edo hobeesan, istoriotxo, ohitura,bizipen asko geratuzitzaizkigun esan gabeaitona-amonei, ez gureakbakarrik, baita haur hauenbirraiton-amonak ere …”.

“La experiencia que vivícon los niños me pareciómuy bonita y me gustaríaque no se perdiera. Asíaprendemos cosas quequizás, a veces, no hemosoido y ellos nos las cuentan.Creo que ellos tambiénestaban a gusto. ¡Ánimo yadelante! ¡Que no se pierdala experiencia y más cosasque pueden surgir! ¡Agur!”•


ELK

AR

RIZ

KET

A •

tzarmena sinatu zuen Udalarekin urteanzehar jaietan eta hainbat ekitaldietan partehartzeko.

Bestalde, aitortu nahi dut Musika EskolakoBandak eta Txistulari taldeak ekitaldi ugariegiten dituztela urtean zehar Musika es-kolako programazioan barruan, eta, nahizsosarik jaso ez, hemendik nire esker onaberaientzat.

Helduei entzuna diegu: “Badirudi herrihonetako haurrek ez dutela gurasorik”.Zezen suzkoan beti entzuten dirapetardoak eta builak zuen doinuakbaino gehiago. Ezin al da esan ASKIDA, hau bukatu da.Hau garai aldaketaren isla da. Lehen gu-rasoak, batez ere amak, beti haurren gai-nean egoten ziren; orain, berriz, askeago

ibiltzen dira. Baliteke ere gu ez ondo go-goratzea nola ibiltzen ginen. Hala ere, ur-tero oholtzaren ondoan dauden haurreiesaten diet petardorik ez botatzeko, bainaia kasurik ez.

Zer eman dizu musikak?Asko, pribilegiatu bat sentitzen naiz, nireogibidea da. Egia da, halaber, nik ere den-bora asko eman diodala.

Urtero parte hartzen duzu Etxandioroitaldian, eta urdaiazpikoa betietxera… Gustuko al duzu kirola?Bueno, urdaiazpikoa azken urteetako kon-tua da, eta ez da etxera ailegatzen, lagu-nartean jaten baitugu. Kirola praktikatzeaoso gustukoa izan dut beti. Gaztetan kirolasko egindakoa naiz, bereziki futbola.Ikasle gehienek ezin dute imajinatu ere niatezain ibili nintzela Eibarren, baita RealUnionen ere. Batzuek jakiten dutenean, si-netsi ezinda geratzen dira. Orain, aldiz,mendian ibiltzea eta korrika pixka bat egi-tea oso gustukoak ditut.

Nola uztartzen da parranda galanta etadianan jo beharra?Formula erraza da. Gaztetan lo gutxieginda, edo bat ere ez; orain, berriz, pa-rrandak txikiagoak dira, eta, beraz, era-mangarriagoak.

Zer gomendatzen diguzu gaztetxo etagurasoei?Gaztetxoei, nahiz eta batzuetan erraza izanez, egiten duzuen hori ilusioarekin egitea,eta ea beti bezala hitz eta pitz egiten etamusika jotzen jarraitzen duzuen. Gura-soei, berriz, gomendatuko nizueke semealabak animatzen jarraitzea, besterik ez.•

Zerk eraman zintuen musika mundura?Gurpil baten antzekoa da, pixkanaka

sartzen zara, eta, konturatu orduko, horzaude bueltaka. Hasieran, sei bat urtere-kin, Elizako koruan hasi nintzen; ondo-ren, zortzi urterekin, txistua ikasten hasinintzen herrian bertan; gero, Errenteriara;hurrengo urratsa Donostiako Kontserbato-rioan eman nuen, aldi berean egin nituenTxistuko Goi Mailako ikasketak eta Har-monia eta konposizio ikasketak.

Zergatik hasi zinen txistua jotzen?Honen atzean istorio kuriosoa dago. Ikas-tola berria, Markesaneko prefabrikatua,egin zenean, inauguraziorako haur taldebatek antzerki obra txiki bat antzeztu ge-nuen. Egun hori pasa ondoren, talde politaosatu zenez eta hari eusteko asmoa ge-nuenez, Joxe Anton Zapirain eta Joxe LuisGurrutxaga txistulariak tartean zeudela,txistua ikastea proposatu ziguten. Antzer-kian parte hartu genuenokin eta beste ba-tzuekin osatu zen Txistulari Taldea.

Zer moduzko ikasle zinen haur, mutikoeta gaztetxotan?Haur eta mutiko garaian nahiko ona, gerogaztetxotan saltsa askotan sartzen nin-tzen, eta nahiago izaten nuen saltsa ho-rietan ibiltzea ikastea baino, eta, horrenondorioz, ez nintzen hain ikasle ona.

Beti ikusi izan ditugu gurasoak zureemanaldietan. Zer zioten urte haietan?Naiz eta gure familian ez egon tradiziomusikal berezirik, hasieratik bultzatu zi-guten musika ikastera Elizako Koruan etasortu zen Txistulari Taldean. Nirekin baterabeste bi arreba hasi ziren txistua ikasten.Zeregin honetan amaren pisua handiagoaizan zen, garai haietan normalean aitakanpoan lanean aritzen baitzen, eta ama

izaten zen etxeko lanen eta seme alabenardura izaten zuena.

Nola sartu zinen musika eskolan?Zertan aldatu da haserako musikaeskola? Dena onerako izan al da?1986 urteko irailean Udalak, Xanti Espi-naren gidaritzapean, Musika eskola sortzeaerabaki zuen. Ni garai hartan DonostiakoKontserbatorioan ikasten nenbilen, eta au-kera paregabea eduki nuen hasteko.

Hala ere, dena aldatzen doa, bizirik gau-den seinale. Teknologia, esaterako, osopresente dago, batzuetan gehiegi, bainaaprobetxatu behar ditugu eskaintzen diz-kigun abantailak. Bestalde teknologia gai-nezka dagoen mundu honetan gero etazailagoa da haurrak motibatzea, baina gukere egokitu eta ikasi behar izan dugu ego-erara moldatzen.

Zer demontre ematen diezu haurreihain gustura joateko zurekin?Hasieran nobedadea da, exijentzia mailaez da handia eta gustura etortzen dira. Pix-kanaka exijentzia maila handitzen doa,

eta esfortzu handiagoa eskatzen duenezhaurrei ere gehiago kostatzen zaie joatea.Orduan, gurasoen papera oso inportanteaizaten da, momentu txarretan animatu etalagundu egin behar zaie haurrei.

Beti prest omen zaude. Zertarako zaudebeti prest?Bizitza bat besterik ez dugunez, aktiboakizan behar dugu. Egin behar ditugunakegin eta gozatu bizitzaz. Sukaldariek go-mendatzen duten bezala, garaian garaikoproduktuak erabiliz, guk ere gure bizitzakogarai bakoitzean, garaiko zereginekin ondopasa.

Zaila al da etxeko bi gazteak ere zurebatutapean edukitzea?Hemen ere, Banda zuzentzen ari naize-nean bezala, batzuetan ez didate kasuhandirik egiten. Hala ere, ez naiz kexu, etabadakit bakoitza bere lekuan egonda orekabat sortzen saiatu behar naizela.

Jaien egitaraua aztertzerakoan ohartugara txistulariek aurrekontu bat dutela.Zergatik ez dute bandakoek sosarikjasotzen?Saiatuko naiz labur argitzen. Txistulari tal-deak Musika eskola sortu baino askoz le-henago parte hartzen zuen jaietako eki-taldietan, eta beti kobratu izan dute. Gauregun, Munttar Txistulari taldea haren oi-nordekoa da, eta duela urte batzuk hi-

“Musikak asko eman dit, pribilegiatubat sentitzen naiz”

EstanisNork ez du Estanis ezagutzen? Saltsa askoren mamia eta hauspoa da.

Hura hurbilagotik ezagutzeko aukera izan dugu. Txistuaz gain, baditu bestelakozaletasun eta bitxikeriak.

BALORE HEZITZAILE horienguztien artean, badago

balore bat garrantzi handiaduena: gure hizkuntza, euskara.Baina nola lortu haurrek euskaraikasi, maitatu eta gogozerabiltzeko aukera askea izatea?

Bada, beste balore guztiakbezalaxe, azken honek erelanketa bat eskatzen du. Gureseme-alabekin euskararen gaialandu beharra daukagu.Etxean, kalean, eskolan. Zailada, baina ez ezinezkoa.Badaude moduak, estrategiak.Ikas ditzagun, beraz, herrieskolako komunitate osoakelkarlanean eta praktikan jarri,eta entrena ditzagun. Hori dagu guztion erronka, etahorretan esku bat bota asmozari da Euskara Talaia lanean.

Irakasleak beren egunerokoaneskolan euskara indartzealdera lan eta lan ari direlaahaztu gabe, Euskara Talaiatikproiektu zehatz batzuk jarriditugu martxan ikasleekin:

1. Zuen seme-alaba HaurHezkuntzako 4. eta 5. mailanbadago adibidez, azkenhiruhilabetekoan, behin bainogehiagotan, Txantxari batenbisita izan dutela esanezetorriko zaizue etxera. Adi!Jolas saio musikatu batprestatzen ari dira eta artistakbihurtuko dira! Eskolako jaian,maiatzaren 13an, beraienikuskizuna ikusteko aukeraizango duzue. Haur txikieihainbeste gustatzen zaienmusika eta dantza eta gorputzadierazpena oinarri harturik,euskarara hurbilduko ditugu.

2. Lehen Hezkuntzako 1ngoedo 2. mailan, jolasa hartukodugu abiapuntu. Jolasgaraikoorduetan, taldeka, etadinamizatzaile batek gidatuta,kaleko jolasak eta lagunartekoharremana bilatzen dutenhainbat euskal jolas ikasikodituzte; betikoak edo berriak;baina erraz barneratzekoak etamodu naturalean erabilgarriak.Ondoren, gainera, beren

gelakideei irakasteko arduraizango dute, beraiek izango diradinamizatzaile, protagonista.Galdetu zuek ere etxean jolashauen inguruan eta jolastuberaiekin. Jolasa da gure seme-alabekin baloreak etakomunikazioa lantzeko bidedibertigarriena, baita familian etalagunartean euskara erabiltzekoaitzakia ezin hobea ere!

3. Lehen Hezkuntzako 3. edo4. mailan badago ikaslea,HEZ HIZ proiektuarekin

egingo du topo. Euskal Herrikohainbat ikastetxetan lantzenari dira egitasmo hau, eta gukiaz jarri genuen martxan.Hemen ere dinamizatzaile batetorriko zaie gelara 3.hiruhilabetekoan. Modudidaktiko eta praktikoanlanduko dute gaia. Mundukomapa hartu, eta munduandauden lurralde eta kulturakaztertuko dituzte; begiakmundura zabaldu etamunduko hizkuntzekikoerakargarritasuna sentituko

dute. Bidaia gure herri txikianamaituko dute, Euskal Herrianeta Lezon; munduko bestehainbat hizkuntza gutxitubezala, gure herrian ere altxorbat badela ikusi, eta berauzaindu beharraz jabetuko dira.Horretarako euskara eta euskalkultura bultzatzeko egitendiren egitasmo desberdinakaztertuko dituzte, adibidezeuskal abeslarien bideoakikusi, kirolari erreferenteekinkomunikatu… Hizkuntzaaniztasuna eta euskarazkohartu-emanenkontzientziazioa barneratuzlan egingo dute.

4. Lehen Hezkuntzako 3.zikloan, alegia, 5. eta 6.mailan, iaz hasitakoproiektuarekin dabiltza burubelarri: ALDAHITZ. Ikasleeneuskararekiko jarrerapositiboan eragin etaerabileran motibatzerabideratutako proiektua da.Euskal Herriko Unibertsitatekoikerketa bateko partaide diragure seme-alabak.Egunerokoan,praktikotasunean, “Eusle”zereginean jartzen da ikasletalde bat, eta guztiek talde hori

indartzea lortu behar dute,euskararen erabilera sustatuz.

Baina guztiok dakigunez, gureseme-alabon heziketa ez dagoeskolaren eskuetan bakarrik.Gurasook ere zereginezinbestekoa dugu balorehezitzaileen transmisioan.Baina nola lagundu dezakegu,guraso bezala (euskaraz jakinala ez) euskara balorepositibo bezala transmititzengure seme-alabei?

Galdera honetaz hausnartu etakezkatzen gaituzten bestehainbat gaien inguruan gureideiak elkarbanatzeko (“nolaegin lagunartean euskarazmintza daitezen, hizkuntzaaniztasunaren testuinguruaneuskara kokatzen ikasi,etxeko-lanetan nolalagundu…”), guraso lantegiakantolatu ditugu maiatzak 19aneta 26an, 15:00tatik16:30tara, Donibane KalekoEuskara eta Kultura aretoanEbete aholkularitzaren eskutik.Animatu parte hartzera!(inskripzioa egiteko zirkularrajasoko duzue, bertan zuendatuak idatzi, eta zuen seme-alaben irakasleari eman).

Ari gara bidea egiten.Pixkanaka. Baina ziur gaudelan honek fruitua emangoduela. Eta horretarako zurekinkontatzen dugu. Izan dezagungure ondorengoen heziketanparte hartze aktiboa!•

�

NUESTROS HIJOS,LOS VALORESEDUCATIVOS Y ELEUSKERA

NOS GUSTA SABER quéhacen nuestros hijos

cuando están en la escuela,qué valores trabajan:compañerismo, inteligenciaemocional, autonomía… Ydentro de estos valores hay unvalor al cual nosotros ledamos mucha importancia:nuestra lengua, el euskera.

Pero como todos los valoreséste también hay quetrabajarlo día a día, tanto encasa como en la Escuela.Desde Euskara Talaia estamostrabajando en ello y para esteaño hemos implantado unosproyectos concretos a trabajarcon los alumnos:

1. Educación infantil 4 y 5:sesión de juego musical.2. 1 y 2 de educaciónprimaria: juegos en hora delrecreo.3. 3 y 4 de educaciónprimaria: Proyecto HEZ HIZ. 4. 5 y 6 de educaciónprimaria: Proyecto ALDAHITZ.

Claro está que los padrestambién tenemos mucho quedecir y hacer en latransmisión de los valores.Pero en la transmisión deleuskera como valor educativoa veces tenemos dudas, nosabemos cómo actuar, noconocemos estrategias… Parapoder hablar de todo esto el19 y el 26 de mayo, de15:00 a 16:30, haremosunos talleres prácticos de lamano la Asesoría Ebete en ellocal de Euskera y Cultura dela calle Donibane.•

Guraso bezala, gure seme-alabak eskolan dauden denboran zertan ari diren jakiteagustatzen zaigu. Zer ikasten duten eta baita zein balore lantzen dituzten ere:laguntasuna, hezkidetza, adimen emozionala, autonomia, autoestimua…


LEZO HERRI ESKOLAREN ERDIGUNEAN:

GURE SEME-ALABAK, BALORE HEZITZAILEAK ETA gure hizkuntza

Más información ennuestro blog:www.lezoherrieskola.eus/euskaratalaia/

EZ DA BERRIA. Izena aldatu behar izan diogu. “Xo-xolur Mendi Kluba” gara orain, baina urteak dara-

matzagu Lezoko haur, gazte eta helduok mendiarekinharremanetan. Allerru Mendi Taldeak Euskal Herriko hain-bat txoko bisitatu ditu azken hamarkadetan. Bide beretiketa ilusio berberarekin hartu dugu erreleboa. Eta indartsuhasi dugu 2016-2017ko ikasturtea. 81 haur eta gazte;guraso eta helduak batuta, 145 herritar; 40 lezoar fami-lia mugitu gara batera eta bestera azken hilabeteotan.

Askotan esan izan da irudiek hitzek baino indar handia-goa dutela. Horregatik urritik gaur arte lezoarrok egin di-tugun mendi irteeren argazkiak ikus ditzakezue jarraian,sortu dugun giro ezin hobearen adibide:

2016ko urria: Zegama-Elor Txuri (865m).2016ko azaroa: Arantzazu-Urbia-Enaitz (1296m). 2016ko abendua: Asteasu-Gazume (1033m). 2017ko urtarrila: Aralar, elurretara txangoa. 2017ko otsaila: Lezo-Jaizkibel-Allerru (543m).2017ko martxoa: Irun-Irustako urjauzia.2017ko apirila: Lizarrusti-Lareo-Larraitz zeharkaldia(Aralar).

Eta horrela jarraitzeko asmoa dugu: familiartean, lagu-nartean, naturarekin harreman zuzenean, Euskal Herrikotxoko paregabeak ezagutuz.

Bukatzeko, zuri, gurekin parte hartzeko gonbita luzatzeabesterik ez zaigu geratzen. Animatzen bazara, beraz, hu-rrengo hilabeteko irteeran ikusiko dugu elkar!•

PILDAINEN HASI ETA, beste asko be-zala, Joanes Etxeberri eskolan bukatu

nituen nire ikasketak Lezon. Ikasketetan eznaiz izan inoiz hoberenetakoa, ezta txarre-netakoa ere, erdi mailako notak ateratzennituen beti. Nire lehenengo “penkoa” ereLezo herri eskolan izan zen. Hain zuzen ereingelesean. Gero kontatuko dudan bezala,nahiko bitxia da datu hau, etorkizuneanoso baliagarria izan bainuen ingelesa.

Gogoan ditut zenbat ordu pasa genituen jo-lasgaraian txokotan pilotan jolasten. Teni-seko pilota zahar bat erabiltzen genuen, ile-rik gabekoa, azkarrago mugiarazteko. Zerongi pasatzen genuen txoko haietan, beharbada hori izango litzake gordetzen dudanoroitzapenik kuttunena.

Garai haietan, gaur ez bezala, kirolari pe-toa nintzen. Txikitatik oso ohikoa ez den ki-rol bat aukeratu nuen eskolatik kanpo ari-tzeko, igeriketa hain zuzen ere. OreretakoEreintza taldean hasi nintzen, gero Oarso-aldea Igeriketa Elkartean bilakatuko zena.Gogoan dut nola joaten ginen ere Lezokoikaskideekin soinketako irteeretara Lezokoigerileku egin berrira Jokin irakaslearekin.Gaur egun, nahiz eta tripa pixka batgehiago izan, oraindik ere igerileku bererajoaten jarraitzen dut.

Musikan ere, goiz hasi nintzen tronpe-tarekin. Gaur egun Jaixkipen jotzen dut,Lezon ezaguna izango duzuen txarangare-kin. Hala ere, eskolan hain txarra nintzentronpetarekin (gaur egun baina pixka battxarragoak oraindik), ezen txirula bakarrikjotzen utzi baitzidaten.

Joanes Etxeberritik joan, eta Don Bosconhasi nintzen

batxilergo teknologikoa ikasten. Gaur egunbatxilergo hau ez da existitzen. Lezoko ba-karra izan nintzen Don Boscon, eta niretzatgogorra izan zen aldaketa hura. Hainbestemaite nituen lagunak atzean utzi, eta lagunberriak ezagutzeko prozesua nahiko zailaegin zitzaidan.

Batxilergoa bukatzean, selektibitatea egi-tea pentsatua ez nuen arren, irakasleak az-terketa gainditzen saiatzeko konbentzituninduten. Eta naiz eta itxaropen asko ezizan, proba gainditzea lortu nuen. Esanbeharra dago euskara, gaztelera eta IN-GELESA izan zirela aprobatu nituen gaibakarrak. Bitxia, kontuan izanda batxilergoteknologikoa ikasi nuela, eta, are bitxiagoaoraindik, ikusita Lezon jaso nuen lehe-nengo “penko” hura, gero hainbat aldizerrepikatuko zena, ikasgaia gorrotatzeraheltzeraino.

Selektibitatea larri-larri gainditu eta gero,gazte askori egiten zaion galderari eran-tzuteko momentua iritsi zitzaidan: Uniber-tsitatea edo hezkuntza profesionala ikas-tea? Nik bigarrena aukeratu nuen, garaihartan niretzat aukera hoberena zelakoan.Eta Don Boscon bertan mantenu indus-triala aukeratu nuen. Bi urte haiek izan zi-ren “ganberroenak” niretzat. Mantenukopraktikak egiteko Vienara joen nintzen,ERASMUS proiektuaz baliatuta. Hala ere,zati hori kontatzeko beste lau horri be-harko nituzkeenez, hiru hilabete haiek la-burtzen saiatuko naiz: parrandak, gara-gardo ugari eta imajina dezakezuen guztiabaino gehiago. Baita gehiago ere.

Hurrengo bi urteetan ikasleen bizimoduinteresgarri hori luzatzeko asmoz, EASOpoliteknikora ikastera joatea pentsatu

nuen, elektrizitatea ikasteko aitzakiarekin.Bukatzean, berriro ere Erasmus-a joatekoaukera eman zidaten, eta ez nuen bitanpentsatu. Oraingo honetan Poloniara joannintzen, Wroclaw hirira. Aurreko aldianbezala, parranda, edaria eta abar...

Udara hartako lana bukatzean, Oiar-tzungo kanpin batean sorosle aritu nin-tzen, eta, ondoren, Hernaniko enpresabatean hasteko aukera eman zidaten.Eta orain arte enpresa berean jarraitzendut orduz geroztik. Enpresa hau auto-mobilgintzan jarduten duen multina-zional handi baten zati txiki bat bainoez da. Asko bidaiatu dut lan oni esker,gehiegi beharbada. Txina, Mexiko,AEB, Turkia, Alemania, Polonia, Txe-kia, Frantzia, Brasil, eta abar. Nahizeta herrialde eta kultura ezberdinasko ezagutzeko parada izan, lan-tokiz aldatzeko erabakia hartu dut.Ez da erabaki erraza izan, bainabeste lan batean ikasten jarraitzekoaukera aprobetxatu beharra dago.

Orokorrean, ez dut inoiz oso argiizan aukeratu beharreko bidea,baina aukeratutako bide horrekematen dizu askotan behar du-zun erantzun hori.

Zoritxarrez, gaur egungo gaz-teriaren kasuan, lan egiteko au-kera gehien ematen dituenaatzerrira joatea izaten da. Ho-rregatik, nahiz eta ikasketaguztiak garrantzitsuak izan, nikizandako esperientzia ikusita,hizkuntzekin ondo moldatzeada garrantzitsuena. Eta etor-kizunean ere horrela izangodelakoan nago.•

Aitor Alfaro“Hizkuntzekin ondo moldatzea da garrantzitsuena”

LEZOkko


mendizaleak

19


hh4hh5

URTEKOIKASLE

MARGOLARIAKPintzelak eskuan

hartuta, denontzat saria

gure horma-irudia.

HH5eko IKASLEAKEGUZKI SISTEMALANTZEN ARITU

GARENEZ,DONOSTIAKO EUREKAZIENTZIA MUSEORAJO GENUEN BISITAN.

BERTANZIENTZILARIEKEGITEN ZUTEN

LANARENGARRANTZIAZ JABETU

GINEN. GUTAKOASKORI, ZIENTZILARI

ETA ASTRONOMOIZATEKO GRINA PIZTUZITZAIGUN. GAINERA,

ZIENTZIAK DUENMAGIA PUNTTUA

ZENBAIT EKINTZETANIKUSTEKO ETA

PROBATZEKO AUKERAERE IZAN GENUEN.BISITA AMAITZEKOPLANETARIUMEANEGON GINEN ETABERTAN, SAPAIKO

PANTAILABOROBILEAN

IZARRAK,SATELITEAK,

PLANETAK, EGUZKIA,KOMETAK ETA EGUZKISISTEMAKO HAINBATELEMENTU BEHATU

GENITUEN.HURRENGO IRTEERANSATURNORA JOATEKO,DAGOENEKO ESPAZIO

UNTZIAERRESERBATUA

DUGU BELINTXONEN!

Bigarren mailako ikasleek “Camino a la escuela” dokumentala ikusi eta landu dugu. Asko gustatu zaigu eta ikustera animatzen zaituztegu.

Oso gauza garrantzitsuak ikasi ditugu:

• Gauzak besteekin konpartitzen disfrutatzen dute. Eskuzabalak dira.• Nahiz eta dirurik ez izan eta eskolarako bidea oso gogorra izan, dutenarekin pozik daude.

Ez dira kexatzen eta ez dute inbidiarik.• Lagunak eta anai-arrebak zaintzen dituzte eta ez dituzte bakarrik ez uzten.

• Pazientzia handia dute. Gauzak lortzeko behin eta berriz saiatzen dira. Ez dira ansiosoak.• Kirola asko egiten dute eta hori ona da osasunerako.• Pertsona helduei errespetuz eta erne entzuten diete

lh2


lh11. MAILAKO IKASLEOK HIZKIEKIN JOLASEAN EGON GARA ETA HONAKO

KARTEL HAUEK SORTU DITUGU:

HIZKIEKIN JOLASEAN

27

ZEZENGORRIZezengorri zezen gorri bat daeta kobazulo batzuetan bizida kobazuloen zaindaria de-lako. Kobazuloetan oso ilu-na dago horregatik barruandizdiz gorria ikusten da.Bere adarrak eta isatsa suz-koak dira haserretzen deneanbere sudurretik sugarrakateratzen zaizkio. Zezengo-rri jendea berekin gaizkiportatzen bada gizon bihur-tzen da,herrira jaitsi etamendekua hartzen du.•••

OLENTZEROKaixo! Ba al dakizue nor denOlentzero! Euskal Herrikopertsonaia mitologikoa da.Olentzero gabon gaueanondo portatzen direnei opa-riak banatzen dizkie etagaizki portatzen direnei al-diz, ikatz zaku bat ekartzendie. Urte osoan ikatza egi-ten dago. Olentzero oso po-toloa da, txapela eta abar-kak eramaten ditu. Men-diko etxola batean bizi dabere asto Napoleon etaMaridomingirekin.•••

MIROKaixo! Gu euskal mitolo-giako pertsonaia berezi batiburuz hitz egingo dizuegu.Mirokutanak txakur batenantza du. Azal beltza dau-ka, begi argiak ditu, ileiluna dauka eta basoanbizi da. Oiartzunen bizi da.Mirokutanaren eginkizunabesteak bere nagusiarenhezurrak ikustea da.•••

SUGAARSugaar Euskal Herriko per-tsonaia mitologikoa da.Ume batek gurasoei kaso-rik egiten ez badie Sugaa-rrek zigortu egingo du. Jen-dea izutzea atsegin du.Suge erraldoi bat bezalakoada. Buztana eta burua su-tan dauzka eta hegan egi-ten du. Lur azpian bizi da.Marirekin elkartzen deneantrumoiak entzuten dira.Esaten dutenez, Sugaar,Mariren senarra da. Gipuz-koan, Ataunen, Zarautzeneta Azkoitian egoten da. Su-goi edo Maju izenez ere eza-gutzen dute zenbait tokitan.•••

TARTALOTartalo pertsonaia mitolo-giko gaiztoa da. Artzainada eta bere artaldea zaintzenegoten da mendian. Egune-ro ateratzen ditu bere ardiakzelaira. Oso handia eta go-setia da eta horregatik, ardiaketa pertsonak jaten ditu.Herriko jendeak beldurradio Tartalori. Begi bakarradauka kopetaren erdi-er-dian eta hau da bere ezau-garririk bereziena. Ardi larruzegindako arropa janzten du.Basoko kobazulo handi ba-tean bizi da. Egun batean bianaia kobazulo batera joanziren eta Tartalo agertu zen.Tartalok anaia bat jan zueneta beste anaiak Tartalo itsuutzi zuen burruntzi beroa be-gian sartuz.•••

NAPOEuskal mitologiako pertso-naia honen izena Napoleonda baina Olentzerok Napo

deitzen du. Gabon gaueanOlentzerori opariak bana-tzen laguntzen dio zintzo-zintzo. Napo, asto bat da,ile marroiska dauka eta ta-mainaz handia da. Napo,Olentzeroren baserrian bizida, Olentzero eta Mari Do-mingirekin batera. Olen-tzeroren baserriak “Lan-datxo Goikoa” du izena etabaserria Mungian dago.•••

MATEO TXISTUMateo Txistu da nire per-tsonaia mitologikoa. Apai-za da eta meza ematen du.Denbora asko duenez, ehi-zara joaten da sarritan.Ehiztari amorratua da etaez dauka beste zaletasunikpertsonaia honek. Tolosa al-dean bizi da eta egun ba-tean meza ematen ari zela,erbi bat azaldu zen elizaerdi-erdian. Elizkizunakbertan behera utzita, bitxakurrak hartu eta mendirajoan zen erbiaren atzetik.Harrezkero ez zuten gehia-go ikusi herritarrek. Baina,mendira joanez gero, txis-tuka entzun daiteke erbia-ren atzetik.•••

MARIMari, euskal mitologiakojeinurik garrantzitsuenadugu. Marik justizia lantzendu. Pertsona zintzoak ba-besten ditu eta gaiztoak zi-gortzen ditu.Itxura desberdinak hartzenditu kanpora irteteko, gehie-netan lau zaldiko gurdianeserita airea zeharkatuzdotore jantzitako Damamoduan. Leize barruan be-rriz, animalia baten itxurahartzen duela diote. Lur az-pian bizi da. Haitzuloetatikateratzen da eta leku as-kotan, agertzen den lekua-ren izena hartzen du, An-botoko Mari, GorbeiakoMari esate baterako.•••

LAMIAKaixo lagunok, guk egin du-gun pertsonaia Lamia da.Lamiek gerritik gora ema-kume eder baten itxuradute eta hankak oiloaren,ahatearenak edo ahuntza-renak bezalakoak dituzte.Argala eta altua da. Hai-tzuloetan eta erreka pu-tzuetan bizi dira. Askoatsegin dute urrezko orra-zi batekin bere ile ederraorraztea errekan. Itsasokolamiek gerritik beheraarrain baten itxura dute.Ezaguna da zazpi lurral-deetan.•••

BASAJAUN Basajaun euskal mitolo-giako jeinu bat da basoa-ren sakonean edo haitzu-loetan bizi da. Baina batapatxa bat bezalakoa dau-ka. Gizon handi eta izuga-rri baten itxura du eta osoindartsua da. Gorputzeanile asko du. Eskuan egurrezeta harriz egindako mazobat darama. Basoaren zain-daria da eta nekazarieiabisatzen die ekaitza da-torrenean, horrela, beraienanimaliak babesean sar-tzeko denbora emango die.Bere bizilekua Euskal He-rriko basoak dira.•••

HERENSUGEHerensugeak pertsonaiamitologikoak dira. Han-diak, altuak, eta Jentilakbezain indartsuak dira.Buru bakar edo zazpi burubitarte dituzte. Ahotik suabotatzen dute. Atzaparhandiak eta zorrotzak di-

tuzte. Haien azala oso go-rria da eta isats luze-luzeadute. Hegal handiak dituztehegan egiteko. Kobazulotanbizi dira. Ondoko herrikoneska-mutilak erasotu etajaten dituzte baita anima-liak ere.•••

IRATXOAKNire pertsonaia iratxoa da.Susto izugarriak ematendituzte iratxoek, baina ezdira gaiztoak. Ile marrroia,begi berdeak , ezpain fin-fi-nak eta belarri puntadunakdituzte. Galtza gorriak, ka-miseta urdina eta baserri-tarren antzeko zapata ber-de batzuk eramaten dituz-te. Bizkaian bizi dira.•••

GIZOTSOPiztia mitologiko hau Na-farroa aldean, Doneztebeneta Bizkaian aipatu izan da.Erdi gizon, erdi otso da. Za-harrek diotenez Gizotso,mendian bizi zen, amonabati agertu zitzaion etaamona korrika hasi zenbaina gizotsok harrapatuzuen eta birikak jan zizkion.Gauaren eta iluntasuna-ren jeinua da. Beldurgarriada eta arreta asko jartzendu gauean. Etxetik kanpoibiltzen ari denari Gauekokzigortzen dio. Ez baldinbaduzu berarenganakoerrespeturik bere atzapa-rrekin harrapatzen zaitueta zigorra jartzen dizu.•••

GALTZAGORRIAKGaltzagorriak gizon txikiakdira eta praka gorriak era-

maten dituzte. Lana egiteaasko gustatzen zaie etaorratzontzi eta kutxatxotanbizi dira. Batzuk galtzagorrideitzen diete baina besteizen batzuk ere badituzte,adibidez: mozorrro, mamureta mamarro.•••

ERROLANNire pertsonaia Errolanda. Errolan oso handia da, altua eta gaiztoa. Heme-zortzi urte bete arte koba-zulo batean bizi izan zen.Bertan ahuntz baten es-neaz elikatu zen, horrega-tik da hain indartsua. Erro-lanek mendi batetik edoharan batetik bestera ha-rritzarrak botatzeko gai da.•••

EATEEatek su handi baten itxu-ra du. Eatek eguraldi txa-rren, ekaitzen eta suteenberri ematen die baserri-tarrei eta artzainei, deiadarbaten bitartez. Liburu za-harretan kontatzen da ba-serriak erretzen direneanEateren sugar kiribilduakikus daitezkeela.•••

GAUEKOGauaren eta iluntasuna-ren jeinua da. Beldurgarriada eta arreta asko jartzendu gauean. Etxetik kanpoibiltzen ari denari Gauekokzigortzen dio. Ez baldinbaduzu berarenganakoerrespeturik bere atzapa-rrekin harrapatzen zaitueta zigorra jartzen dizu.


lh3 EUSKAL MITOLOGIAKO PERTSONAIAK LANDU DITUGU3.MAILAN. PERTSONAI UGARI EZAGUTU DITUGU, BAINAALDIZKARIAN EZIN DENAK SARTU, ETA HONA HEMENGURE AUKERAKETA

JO ETA KE IBILI GARA GURE HISTORIAKO ZATIBAT EZAGUTZEN, XVI. mendera itzuli gara eta ordukobizimodua ezagutu dugu: komunik gabe, argindarrikgabe, telebistarik gabe, eskolarik gabe, lanean… Tira-tira,oraingoa nahiago! Dena den, balearen ehizaren garaian egon garaeta hitz berri pila ikasi dugu, behintzat: lumera, bikea, kalamua,astrolabioa… Herrian emakumeek batelari lana egiten zuten familiamantentzeko, gizonak Ternuan baleak ehizatzen ari ziren bitartean.Orain, badakigu baleontzi bat eraikitzeak zenbat lan zuen eta zergatikziren baleak hain garrantzitsuak. Lumera kupel bat gaurko balioan4.000 €€-tan salduko zen. Albaolako bisitan San Juan baleontzian halako 900 hondoratu zirela esan ziguten.Egiten ari diren lanarekin harrituta geratu ginen, San Juan baleontzia orduan bezala berreraikiz. Beraieiesker ikasi dugu hau guztia eta guk ere bai lagundu nahi izan diegu, pieza bat gure diruaz babestuz.Txirrika bat. Gu txikiak gara, gure ekarpena ere halakoa, baina txikia bezain ezinbestekoa.•

MAIATZAREN 6koBERRIAKOMANTANGORRIGEHIGARRIAN LezoHerri eskolako LH4mailakoeo egindako lanhoni buruz erreportajeaargitaratu zuten.txoritxo batek esan diguETBko saio batera erejoango direla lan honiburuz hitz egitera. Argidago, ondo egindakolanek bide luzea egitendutela.

lh4

2928

lh6lh5AZTARNAREN PROIEKTUA

USURBILGO ENERGIA ESKOLARA

IRTEERA

Niri asko gustatu zait proiektu hau beriziki oso lan politak egin ditugulako.

Luzekin batera 5. mailako ikasleak mosaiko bat egin behar genuen eskolan ipintzeko.

Lokatzarekin egon gara jolasten, aztarnak utzi dizkiogu eta fosilak bezala geratu dira. Azkenean forma hartzenjoan da.

Asko lagundu dit ulertzen zer aztarna utzi nahi dugun gure ingurukoengan. Oso interesgarria izan dapentsatzea eta nire ustez oso inportantea.

Gainera ondo pasa dut Luzekin. Asko gustatu zaizkit bere saioak.

Eskerrik asko hainbeste irakasteagatik saio hauetan. “!Mila, mila esker Luz!”.

Martxoaren 6an, 6. mailako ikasleok irteera egin genuen Usurbilgo energia eskolara. Gelanenergia gaia landu eta ikasitakoa begien aurrean ikusteko aukera izan genuen. Energia

berriztagarriak ikusi genituen, hau da, agortzen eta kutsatzen ez dutenak hain zuzen (ura,haizea, egurra…). Saiatu behar dugu energia mota hauek geroz eta gehiago erabiltzen eta ahal

den neurrian besteak baztertzen.

Farola bat, eguzki plakenbidez energia jaso,

eraldatu eta elektrizitateasortu argia lortzeko.

LED bonbillak erabiltzenditu gutxiago

kontsumitzeko.

LED bonbillak. Gutxiagokontsumitzen dute.

GOMENDIO BATZUK:➢➢ KOTXEA PARTEKATU ETA BEHAR DUGUNEAN BAKARRIK ERABILI. ➢ DUTXAN,XABOIA EMATEAN, URA ITXI. ➢ ETXEETAN LED BONBILLAK JARRI. ➢ ARGIAK ITZALI BEHAR EZDIRENEAN. ➢ BEROGAILUA JARRITA DAGOENEAN, LEIHOAK ITXI.

Eguzki plaka fotovoltaikoa,elektrizitatea lortzeko.

Eguzki plaka termikoak,ura berotzeko


DBH 1


ikasleen lanakINSTITUTUKO IKASLEOK MAKINA BAT LAN EGIN DUGU AURTEN ERE, ETAEGINDAKO LAN HORIETAKO GUTXI BATZUK EKARRI DIZKIZUEGUALDIZKARIRA. LAN BATZUK GUK EGINDAKO BISITEN KRONIKA DIRA, BESTEBATZUK GURERA HURBILDU DIREN LAGUNENAK, KOMIKI BAT EREBADAGO, MAITASUNEZKO MEZUAK ERE BAI…

33

PASA DEN HILABETEAN, OTSAILAREN 1EAN, TOLOSAKO TOPIC MUSEOAIKUSTERA JOAN GINEN DBH1 MAILAKO IKASLE-IRAKASLEOK. TolosakoNazioarteko Txontxongilo zentroan zenbait aretotan munduko hainbattxontxongilo, teknikaren arabera sailkatuta (itzalak, haria, eskularrua eta bestebatzuk) ikusgai daude.

Istorioen Artxibategi Nagusian, berriz, txontxongilek kontatutako istorioakartxibatu eta erakusten dira. Aldi baterako erakusketan Zahra Sabri artistairandarraren artelanak erakusten dira: Zortzi ikuskizun ezberdinetakotxotxongiloak daude eta Irango istorioak dituzte oinarri gehienek. Iranherrialdearen edertasuna erakustea da bere helburua.

Horretaz gain, Topic zentroak antzerki aretoan zenbait ikuskizun eskaintzen dira.

Topic Museoko bisitaldia bukatu ondoren, Tolosan dauden zenbait eskultura bilatzenibili ginen. Taldetan argazki batzuk atera behar genituen, baita eskulturenezaugarriak eta esanahiak jendeari galdetu ere.•

NAGORE LAFFAGEJune Compañon, DBH 4

EUSKARAN LANTZEN ARI GINEN GAIAK APROBETXATUZ,NAGORE LAFFAGE, 2008KO SAN FERMINETAN HIL ZUTENNESKAREN AMA, ASUN, HITZALDI BAT EMATERA ETORRIZITZAIGUN. AURRETIK, NAGOREREN KASUARI BURUZ EGINIKODOKUMENTALA IKUSI ETA INDARKERIARI BURUZKO HAINBATTESTU LANDU GENITUEN.

Gelan zenbait galdera prestatu genituen, gure zalantzak argi ditzan.Bertso bat prestatu genuen ere eta Agurra dantzatzen ikasi; horrekinhurrengo egunean Nagoreren amari ongietorri esan genion.

Oso hitzaldi gogorra izan zen, kontuan izan bere alabaren hilketarenprozesu guztiari buruz hitz egitera etorri zitzaigula, hasieratik gauregungo egoerara arte, baita hemendik hilabete batzuetara gertadaitekeena ere azaldu zigun, askotan emozioak hartua.

Asunek hasieratik guri hitzaldia gidatzen utzi zigun, hau da,dokumentala eta gaia landuta, sortu zitzaizkigun galderakerantzuteko prest zegoen, nahi genituenak. Berak anekdotaren batazaltzen zigun, beti alai, bere alabarekin gogoratzean irribarre bataurpegian zuela. Bai neskei baita mutilei ere gomendio pila emanzizkigun eta horrelako egoera batean jokatzeko modu ezberdinakdaudela azaldu zigun eta denak baliagarriak zirela doluademostratzeko, negar egin ala ez, gaiari buruz hitzik ez esan edodenbora guztian hari buruz hitz egiten ibili… askotan dolua barrutikdoala adierazi zigun ere eta garbi utzi zigun kanporantz ez eramateakez duela adierazten minik ez dagoela.

Emakume indartsua da, oso, ikaragarri adoretsua… beretestigantzaren bitartez besteak lagundu nahi duena, kostatuko zaigubere bisita ahaztea.•

TOLOSAKO TOPIC MUSEOAIKUSTERA


DBH 1


ERREFUXIATUAK

Iñigo Chios-en egon zen eta dago. Denboraldi bathan pasa ondoren, berriro etxera bueltatzen da,gertukoak ikusteko eta indarrak hartzeko.Gaur egunChios-en 1.700 errefuxiatu bizi dira . Pasa denhilabetean 273 pertsona iritsi ziren. Gaur bertan 17pertsona iritsi dira eta horietatik 5 haurrak dira.2015ean 3.800 pertsonek galdu zuten bizitzauretan, 2016 5.080ek baina asko dira lurreanhiltzen direnak.

Chiosen mota desberdinetako jendea dago

borondatez lanean, errefuxiatuen irribarrearen truke.Askok pentsatuko dute tontakeria bat dela bainaIñigok oso argi utzi zigun, irribarre bat politaizateko, ez dira hortz perfektuak eduki behar.Errefuxiatuak ere, lanbide desberdinak zituzten:medikuak, abokatuak, dentistak… Horiek, ez duteongizate materiala bilatzen, heriotzatik eskapoegiten dute.

Negua han oso hotza da, haizeak zakar jotzen du.Errefuxiatuek 0 gradu azpiko tenperaturekin lonenazpian egiten dute lo baian hotzarengatik gehiensufritzen dutenak umeak dira, askotan negar egitendute, hotzez daudelako.

SMH(Salvamento Maritimo Humanitario)-tikkalitateko asistentzia medikoa ematen saiatzen dira.desegite-furgoneta batean jendea tratatu zutelaesan zigun Iñigok.

SMH-ko kideek beraien diru propioarekin ibili diralanean orain arte. Lehengo urtean 9.000euro emanzizkien Zarautzeko udalak eta Donostiakoak.Diputazioak taldeko kide bakoitzari 3.000 euroeman zizkien. Bakoitzak bere hegazkin billeteaordaintzen du bere poltsikotik.

Lagundu nahi duen edozeinek facebook(www.facebook.com/smhumanitario) o web orriarenwww.salvamentomaritimohumanitario.org. bidezjarri daiteke harremanetan Iñigorekin

Behar dituzten boluntarioek baldintza batzuk betebehar dituzte.

Hala ere, laguntzeko beste modu batzuk daude,adibidez, zaporeak elkartearen bidez. Zaporeakegunero errefuxiatuei janaria ematen dien elkartea da.

AHAL IZANEZ GERO LAGUNDU!•

IÑIGOK ERAKUNDEAREN LAN EGITEKO MODUAARGITU ZIGUN ETA HORRELA LAN EGITEKOMODUAREN ARRAZOIAK AZALDU ZIZKIGUN.Gauetan beraien itsasontziekin paterak edoerrefuxiatuak iristea itxoiten dute. Etorri ohi direnibilgailuetan oso txarrak izaten dira, beraz, beraiekpateretara hurbildu eta Iñigoren taldearenitsasontzietara pasatzen dituzte lurrera eramateko.

Guri bere hitzaldiarekin bezala, berari ere begiakireki zitzaizkion esperientzia hau bizitakoan.Gizartea zer maltzurra den ikusi du, legeak esatenduenez, herrialde ez-seguru batetik etortzen direnetorkinei, beste herrialde batean babesa edukitzekoeskubidea dute, baina, Europarrek, Siriakobiztanleak egiten zuten ibilbidea ikusita etaTurkiatik Greziara joateko bidea egiten zutenez,Turkia herrialde segurutzat hartu dute horrela ezdenean eta, ondorioz, ilegalki sartuko dira Grezian.

Mafien kontua ere aipatu zigun, mafiek umeeisalbamendu-jaka faltsuak ematen zizkieten flotatubeharrean, urarekin kontaktuan jartzen zirenmomentuan urperatzeko… Pentsa, a ze astakeria!

Iñigok azaldu zigun bezala egoera oso gogorra da.Gehiengoek ez dakite ze pasako den beraienbizitzarekin. Uste dute Europara iritsi direla bainazoritxarrez, Europara iristeko momentua askorentzatez da inoiz heltzen, bidetik gelditzen direlako.

PASA DEN AZAROAN IÑIGO GUTIÉRREZ ETORRI ZITZAIGUN INSTITUTURA. Iñigobeste lau lagunekin batera, Salvamento Marítimo Humanitario izeneko elkartearensortzailea da. Donostian jaioa eta urpekaria izanik, 2015eko azaroan Egeo itsasoangertatutakoa ikusita, elkartea sortzea erabaki zuten, laguntzeko. Askotan ibili izan daGrezian eta bertan dagoen egoera lehenengo pertsonan bizi du, beraz, bere esperientziaeta horrek eragin duen bizitzaren ikuspuntu aldaketa azaldu zigun. Hitzaldi horretan ginenguztiei begiak ireki zizkigun, soilik argazkiak ikusita eta ezer esan gabe, gezur batean bizigarela konturatu ginen. Negarrak, haserreak eta harridura aurpegiak ugariak izan ziren;bakoitzak bere moduan erreakzionatzen zuen baina guztiek norabide berdinerantz,bidegabekeria hutsa zela irudituz. Argi eta garbi hitz egin zigun gaiaz, modu zuzenean etaeskertzekoa da benetan.

KAIXO NAHIA:Zer moduz zaude? Ni oso ondonago. Hemen, dena berdin dabil.Ez dira gauzak aldatu. Badakit ezdidazula erantzungo baina ezinginen bizitza osoan hitz egin gabeegon. Bietako batek eman beharzuen pausua eta ni ausartu naiz.Horretarako, pentsatzen dudanaesan nahi dizut.

Zu jaioko zinela esan zidatenegunetik hasiko naiz. Egun hori ezdut inoiz ahaztuko. Eskolatik ateraeta etxera joan nintzen. Egun nor-mal bat zen. Egun sinple bat, gauairitsi zen arte. Gauean, ohera nin-doala, amak munduko notiziaonena eman zidan. Zu jaioko zinelaesan zidan. Ez nuen espero. Nialaba bakarra nintzen eta ahizpabat nahi nuen. Baina, beldurra neu-kan. Beldurra niri kasurik ez egiteaz,beldurra nitaz ahazteaz, beldurra…9 hilabete ondoren zu etorri zinen.Lehenengo momentutik asko maitezintudan. Ume oso polita zinen, osozoriontsua. Oso ongi eramaten gi-nen eta asko maite zintudan. Elkarjolasten genuen, elkar parra egitengenuen, elkar gure historiak kon-tatzen genituen… Egun madari-katu hori iritsi zen arte.

20 urte ondoren, horrelagaude. Hitz egin gabe. Zutaz ezerjakin gabe. Gauero zutaz pentsa-tzen. Egunero pentsatzen dutegun horretan. Egun madarikatuhorretan. Atzera bueltatuko nin-tzen eta edozer egingo nuke egunhori ez existitzeko.

Gauzak konpontzea nahikonuke. Asko maite zaitudalako etabadakit zuk niri ere maite dida-zula, badakitelako nola zaren. Ezdizut inoiz ahaztuko eta beti mai-teko zaitut, badakizu.

Espero dut erantzutea etagauzak argitzea. Zutaz jakin nahidut. Ondo zaudela jakiteko.Umeak dituzun jakiteko,nobioaduzun jakiteko…eta garrantzi-tsuena ondo bizi zaren jakiteko.Asko maite zaitut.

Axura Urruzola, DBH 2

•

AITONA,Orain dela bi hilabete joan zinen,eta geroztik, ezin izan dut buruaaltxatu.Gogoratzen dut goizekohamarrak zirela ama etorri zitzai-danean gertatutakoa kontatzera.Ohean nengoen, eta momentuhartan ez nekien zer gertatzen arizen. Ama txuri-txuri etorri zitzai-dan oihuka eta negarrez.

Ez nuen horrela inoiz ikusi,begiak gorri-gorriak zeuzkan etanire ohera heltzean, lurrera eroriegin zen. Ondoren, aitona hil eginzela kontatu egin zidan. Ez nuenhorrelakorik espero, eta negarrez,Zergatik aitona? Zergatik? galdetunion nire buruari.

Nire bizitzako parte handie-netako bat joan egin zela kontu-ratu egin nintzen momentuan har-tan. Aitona beti zaindu eginninduen. Familiako neska bakarra

izatearen abantailak… Espezialtratatzen ninduen, nahi nuen guz-tia ematen zidan, egunero elka-rrekin egoten ginen… eta ikustennuen bakoitzean oso pozik jar-tzen, ume txikien antzera.

Aitonak ez zuen inoiz familiaeduki, eta horregatik desberdintratatzen genuen. Txikia zeneanez zuen jakin zer zen ama edopertsona bat alboan edukitzea,ezta momentu zailenetan ere; ezzuen inoiz familiako baten besar-kada goxorik izan.

Niretzako, bigarren aita batzen, asko maite nuen. Musu batematen nion bakoitzean, begieta-tik erortzen zitzaizkion malkoakikustea ederrena zen, momentuhaietan, mundua gera zedin desi-ratzen nuen. Gaur egun faltan bo-tatzen dudan bakarra, 2 minutuzsikiera bere ondoan egotea izangolitzake, sentitzen dudan guztiaadierazteko eta inoiz emandakomusu eta besarkada handienaemateko, agur moduan izanda ere.

Zeruan dagoen izar handienazu zarela argi daukat, aitona; ja-kizu, zauden lekuan zaudela, osomaite zaitudala.

Enara Arrieta, DBH 4

•

AMOR, sustantivo masculino:sentimiento de vivo afecto e incli-nación hacia una persona o cosa ala que se le desea todo lo bueno…

A mi madre y a mi padre, porcuidarme y quererme; por ese chu-pete enorme que me compraroncuando nací, por dejarme salir dis-frazada a la calle sin ser Carnaval,por llevarme de vacaciones, porayudarme a estudiar cuando teníaproblemas con la asignatura…

Me habéis dado todo lo quenecesitaba y ya sé que esto nuncaos lo digo, pero eso no quita quelo piense muchas veces. Yo séque a veces me porto mal y mepaso mucho tiempo con mi telé-fono en vez de hablar con voso-tros; y no tengo excusa.

Gracias por no castigarme alno limpiar mi habitación a la pri-mera (¡ni a la quinta!); o por noenfadaros mucho cuando sus-pendo algún examen.

Gracias porque me habéisenseñado respetar a los demás, aser yo misma y a querer.

Maddi Palacios DBH 4

•

KAIXO AMA:Gutun honen bidez, eskerrak bes-terik ez dizkizut eman nahi. Egiaesan ez dakit nondik hasi, milioikagauza, momentu, irribarre… Diz-kizudalako eskertzeko. Lehenik etabehin mila esker bai zuri eta baiaitari niri bizia emateagatik.

Badakit batzuetan ez dizu-dala kasurik egiten, ezta maitezaitut esaten ere, baina badakizuinor baina gehiago maite zaitu-dala. Zuk irakatsi zenidalako ibil-tzen, hitz egiten, erortzen nintzenbakoitzean altxatzen eta baita erenire akats guztiak onartzen edohobetzen. Eta gutxi izango ez ba-litz, zuk irakatsi zenidan ni naizenbezalakoa maitatzen. Jakin, he-mendik aurrera batzuetan atera-tzen zaidan harrotasun hori kon-trolatzen saiatuko naizela, mereziduzun bezala tratatuko zaitudala,hau da, laguntza eskatzen dida-zunean laguntzeko prest egongonaizela, zuk beti egin duzun be-zalaxe. Orain badakit bizitzaosoan zehar ezingo dizudala ni-gatik egin duzun guztia eskertu,baina nik eskerrak eman nahikonizkizuke, eta nahiz eta sarritanhaserretu ikaragarri maite zaitu-dala esan.

Muxurik beroenak, ama.Eider Ibañez, DBH 4

•

AITONA MAITEA:Badakit ezinezkoa dela zuk gu-tun hau irakurtzea, tamalez, ezzaudelako mundu honetan. Bainazuri esan ez dizudan guztia idaz-tea datorkit gogora. Jada badira biurte joan zinetik, eta oso gaizkipasa dut. Oraindik ez dut hauguztia gainditu. Gaizki sentitzennaiz zuk niregatik sufritu beharizanagatik. Txiki-txikitatik egon zi-nen nire alboan, zuk erakutsi ze-nidan jolasten, zuk erakutsi zeni-dan mundu hau nolakoa zen, zukerakutsi zenidan txintxoa izaten,zuk erakutsi zenidan nik orain da-kidan guztia. Gurasoak bananduzirenean zure laguntza izan zenbizitzan aurrera egiteko motibobakarra, zuregatik izan ez balitzez nuke mundu hau berriz ere za-palduko. Zuk esaten zenizkidangauza horiek guztiak eskertzendizkizut, zuregatik ez balitz ni eznintzateke orain naizen bezala-koa izango.

Ume moko bat besterik eznintzenean egunero joaten nin-tzen zuen etxera, asko gustatzenzitzaizkidan zurekin pasatzen ni-tuen arratsaldeak. Baina urteakpasa ahala, gero eta kasu gu-txiago egiten nizun. Lagunak etafesta besterik ez nituen buruan.Ez nuen inoiz pentsatzen zer ga-rrantzitsua zinen niretzat. Galduzintudan arte, orduan konturatunintzen, bai.

Oraindik ere gogoan dut unehori, familia guztia elkartu eta de-

nen aurrean eskerrak ematen hasizinenean. Zuk esan zenigun pasazenituen une gogor, osasun ara-zoak eta horiek guztiak, guregatikgainditu zenituela. Zure seme-ala-ben, iloben eta batez ere emazte-aren laguntzagatik. Esan zenigunere zure lana zela eta, ez zenueladenbora asko gurekin pasa eta ezzenigula asko baloratu. Guri es-kerrak eman beharrean guk es-kertu beharko genizuke guregatikegin zenuen guztiagatik. Fami-liako inork ez zuen espero zurediskurtso hori, inoiz ez zintugunentzun horrelako ezer esaten.Sentimendu aldetik oso hotza zi-nenez, ez genuen espero. Denaknegarrez amaitu genuen, ez dakitemozioagatik izan zen, edo kon-turatu ginelako txarto jokatu ge-nuela momentu batzuetan.

Orain konturatzen naiz zergarrantzitsua den familia, zenbatbaloratu behar den. Bizitza ho-netan daukagun inportanteenabaita. Lagun asko izan ditzakezu,bai, baina zuk esaten zenuen be-zala, familia bat eta bakarra.

Ospitalera igo zintuztenean,ez nuen indarrik izan zurekin ego-teko. Zurekin egon nahi nuen unehorietan. Zu izan zinen nire eus-karria behar izan nuenean, eta

zuk nirea ere merezi zenuen. Bainaezin nuen, ez nintzen ni sentitzen,bizitzeko dugun gatza eta piperhori falta zitzaidan. Zu zinen nireindarra. Orain guztiz damutuanago, nahiz eta asko sufritu, zureondoan pasako nituzke zure bizi-tzako azken minutuak… gehiegidamutzen naiz.

Neguko egun ilun horretan,gogora ekartzen dut malkoz bete-riko arratsalde hori. Aita etorri zi-tzaidan negarrez, beldurturik eazer gertatu zen galdetu nion bainaez zitzaizkion hitzak ateratzen.Berehala konturatu nintzen gerta-tutakoaz. Jada galdu zintudan,ezin nuen ezer egin. Biak oheansartu,negar zotinka hasi eta be-sarkada handi bat eman genionelkarri.

Orain zurekin beste bost mi-nutu pasatzeko edozer egingonuke. Egun horretan jabetu nin-tzen duzuna baloratu behar delagaldu baino lehen, gero gerokoakgerta ez daitezen.

Badakit denak hilko garela,azken finean denak pasa behargara horretatik, baina ez nuenhain azkar espero. Gutxien balo-ratu eta gehien behar zintudanmomentuan joan zinen. Zaudenlekuan zaudela, jakin ezazu zure-kin nagoela. Mila esker denagatik.Maite zaitut aitona.

Beste mundu horretan elkar-tuko garelakoan…

Maialen Urdanpilleta, DBH 4


BADAKIGU ZE ZAILA IZATEN DEN NERABEEKIN HARREMANETAN IZATEA. Sarritan konfliktogaraia izaten da, bai eskolan bai etxean. Gazteek gorabehera izugarriak izaten dituztenez,askotan ezinezkoa iruditzen zaigu haiekin hitz egitea. Garai honetan lagunek garrantzi handiahartzen dute eta gurasoak, helduak orokorrean, bigarren planora pasa ohi gara; kasurik egitenez digutela eta, erabat ez beharrezko izaten garela iruditzen zaigu. Baina… hara! eskolako lanbaterako maitasunezko mezua bidaltzeko eskatzen diegunean, orduantxe aita, ama, aitona-amonak eta anaia-arrebak, agertzen zaizkigu; familia maitea…

Familiamaitea…


AURREKO OTSAILAREN 23AN

SARE SOZIALEI BURUZKO

HITZALDI BAT ENTZUN GENUEN

LEZO INSTITUTUAN. Gaur egungo

gaia denez, ikasleok, adi-adi eta

ezin zintzoago entzun genuen.

Hitzaldian, sare sozialen erabilera nolakoa

izaten den azaldu ziguten, eta egia esan,

gauza askorekin harrituta gelditu ginen.

Hitzaldia ematen zuen emakumeak,

Internetek aldeko gauza asko badu ere,

bertan gatazka eta gaizki ulertu asko ere

egoten dela adierazi zigun. Sare sozialen

arriskuak erakutsi zizkigun, ikusten ez

ditugunez, askotan kontuan hartzen ez

ditugunak.

Horrekin batera, kasu bat triste bat aztertu

genuen; Amanda izeneko neska batek

bideo-dei batean titiak erakutsi zituen.

Ondoren mutil batek irudia zabaldu egin

zuen eta horrekin batera neska gazte horren

bizitza apurtzea lortu zuen. Neskak,

etsiturik, bere buruaz beste egin zuen. Kasu

hori ikusi ondoren ez zitzaigun hitzik ere

ateratzen.

Sare sozialak ez dira txantxetako gauza, ezin

ditugu bitan pentsatu gabe edonola erabili.

Chip-a alda dezagun eta tentuz ibil gaitezen!

Andrea Isasi, Naiara Mujika eta

Naia Arraras, DBH 3

“PANTALLASAMIGAS”

0-1 URTEKO GELAHEZITZAILEAK:ESTIBALIZ ORONOZ ANTXORDOKIITSASO ARRUABARRENA LEKUONAEÑAUT BALERDI GOIENETXEAIBONE GATÓN VALDIVIELSOALAIN IZQUIERDO CASTELLÓUNAX PÉREZ ASKASIBARPAULA PLAZA RAMOSMIRELLA RODRIGUEZ REYES

HAURRESKOLA

2016-2017 IKASTURTEKO IKASLEAK ARGAZKITAN

39

HH 2.BTUTOREA:

IDURRE MITXELENA MARTINAARON ABREU BLANCO

ALAITZ BALERDI GOIENETXEAALEXANDER CASADO MUÑOZ

ANE GOMEZ SADAANER MATIAS TOLEDO

EGOI PEREZ GONZALEZENARA RUIZ RUIZ

ERIK SANTOS GALLEGOFAROBI HASAN FOUZIAIBAI MARTINEZ NUÑEZ

IKER ASKASIBAR LOPETEGIIRENE CARRIQUIRI LEGORBURU

KAREN RIVERA MENASALVASLUAR CENDOYA HERRERA

MANEX IÑIGEZ ERRASTIOIER LIZARRAGA GALLARDO

OLIVIA JIMENO ARTEAGASARA MESSAOUDI

HAUR HEZKUNTZA 2.ATUTOREA: KRISTINA GAGO

PRESTAMEROAIERT OIARTZUN CAMPAÑO

AIUR LOPEZ SANCHEZALAIN RIVERA MENASALVAS

ANER ULAZIA OIARTZABALANSEL OWEN ISAAC MOHAMED

CARLOS BUSTO IGLESIASIBAI ROJO MARTIN

IKHLAS TEBBAIIORITZ SANTOS GALLEGO

ISABELLA DOMINGUEZ MARTINEZLIBE ZENDOIA SUSPERREGIMARTINA BEZANILLA PEREZ

NAHILA PERAL APARICIONARA RODRIGUEZ IGLESIAS

OLIVER OSAS OGBEMUDIASARA FONDON RUBIO

URKO HERNANDEZ BLADESUXURI ALMANDOZ GARCIA


1-2 URTEKO GELAHEZITZAILEA:NEKANE URKIZU OLAZIREGIMARKEL ALDABA DÍAZJULENE ASKASIBAR ROTETAADRIANA BEZANILLA PÉREZAITANA DURÁN VICENTEASIER LARRAÑAGA GARAIALDE

1-2 URTEKO GELAHEZITZAILEAK:IDOIA ARRIZABALAGA PIKABEAOLATZ ERRASTI MARKINEZAXEL ARRIETA LASAGANOA CORTAJARENA IRASTORZAJARE EREÑO ARANBURUNIKO ERKIS GALLARDOJOAR GUEZALA LUQUEAMAIUR ITURBE LOPETEGIOIHAN LASA PÉREZLEIRE NEGRUELA IMAZJUNE ROMERO LIZARAZUEÑAUT ZAPIRAIN IBARGUREN

HERRI ESKOLA

HERRI ESKOLA

41

HH 4.BTUTOREA:

ROSA PEREZ MUÑOZAALAE EL ABASS

ABLAYE TANDIANG ANER ENCINAS GIRALDES

ANNE MERINO ANGULOAYMAN BENSAAD NEHARI

EKHI OSA BERGARAGORKA LEDESMA GRAÑA

HAITZ OTAEGI AMIANOHAIZEA HUICI MORANIKER COELLO VALERA

JOSUE MOTOS GOMEZ DE LUNALAURA PIÑEIRO AGUADO

LIERNI CIA LOINAZMARA GONZALEZ ESPERANTE

MARKEL GOMEZ OROZMIKEL HERNANDEZ BLADES

OIHAN ALDABA DÍAZUNAI SAIZAR REBOLLO

UXUE IPARRAGIRRE PAGOLA

HH 5.ATUTOREA:

KRISTINA LOZANO URRESTARAZUAINARA OYANA MAÑANA

AIORA FERNANDEZ BARANDARAINANER AZCUE CASADO

CHLOE MANCHADO JIMENEZDANIEL PLAZA RAMOS

EDURNE BERMUDEZ JONSANSOROHAIZEA ALONSO CINTEROHODEI ALARCIA JIMÉNEZIWINOSA DAVIDA IDEHEN

JON BARRIO ARCELUSJUDITH JACINTO GERMAN

JULEN GABRIEL GRANADA ALBAJUNE URZELAI GOLDARAZENA

LIVIA VILA DIASMARTIN MUNDUATE AIZKORRETA

NAHIA IZAGUIRRE JAUNARENANOHAN HIDALGO GARCIA

OIER GOYA LEUNDAOIHAN CASTELLANOS FERNANDEZ

OIHAN GONZALEZ VIZUETEUDANE EMAZABEL OTAEGIXABAT GONZALEZ ZUGASTI

HH 3.ATUTOREA: JOSEBA JUANIKORENAOTXANDORENAAHREN RUIZ BENITOAIMAR LEGORBURU GARCIAAITANA PLATA JABALERAALEX ANGULO CAYETANOAMAIA PEREZ RIOBOANNE MARTINEZ BELDARRAINAROA RUIZ PEREZBEÑAT GOMEZ SADACHADA AIT ABDELMALEK CHITAHUGO MANCHADO JIMENEZIKER GOMEZ MONTECELOILARGI SANCHO BEGIRISTAINIÑIGO MARTIN RODRIGUEZIRAIA CUADRADO NUFRIOIRAITZ BEREBIDE SARMIENTOJORDY JAVIER CASTILLO CRUZJUNE ERIMIAS RODRIGUEZMADDI BLANCO SANTESTEBANMARKEL RODRIGUEZ RODRIGUEZNAGORE PEREZ ANSORENANAHIA MARTIN PAREJONAYA CHERIFI MARTINEZYASSMINA LAHSSINI EL MALKI

HH 4.ATUTOREA: ITZIAR MONSALVO LOYARTEAIMAR ETXARTE IRASTORTZAALAIN ELARRE LEDESMAAMETS GOROSABEL NOGUEIRAAMIN BENSAAD NEHARIARHANE ARRIETA LASAGABEÑAT SORREGUIETA MICHELENAENEKO GONZALEZ OLMOSGAROA OSTOLAZA VILLASANTEISMAIL LAZREG ADAIDI JULEN PAREDES SERRANOMARA ETXANIZ MINGUEZNAROA ARRUABARRENA GARCIAOIHAN ALMANDOZ GARCIAOLAIA FERNANDEZ EL BELGHITIPAULA DA SILVA FERNANDESTERRY OSAS OGBEMUDIA

HERRI ESKOLA

HH 4.CTUTOREA:

MAITE MENDIA MINCHEROAIA ARMENDARIZ FERNANDEZ

ALAIN GOMEZ AZPILLAGAARAIA FUENTES AGUADO

BEÑAT MELGARES FERNANDEZDANEL MARTIN CANCELA

EKAI PEREZ GONZALEZEKAIN ELIZEGI CLAVELEKHI ALONSO BURGUI

ENEKO MARITXALAR OTAÑOGALDER AYALA MILLAN

JUNE GOROSABEL NOGUEIRAKIMBERLY GALVAO VENANCIO

LEO ANDRES PEREZLIDE BASTARRIKA PAYO

LUKA SERRANO SANCHEZMARA CRIADO BAÑARESOIHAN GARCIA MANCHASATZA GALAN GONZALEZ

UNAX HERNANDEZ BLANCO


HH 3.BTUTOREA: IDOIA FRAILE UGALDEABDELOUHAD KARKACHE GOMEZ DE LUNAADIRANE REDONDO ARJONAAIMAR BALLESTEROS GARRIDOAINHIZE SALABERRIA DIEZALEX NEVES RODRIGUEZANABELA MARIA VALENTE MORENOBART FONDO PUJOLDANEL SINGH PASCUALEDER FERNANDEZ DEL POZOEKIÑE RETEGI GATONHAIZEA ARRIETA ARANBURUIKER GONZALEZ TORIBIOINES DERBALE MAHIEDDINEIRATI GOYA LEUNDAKELLY GARCIA MORILLOLIHER GANBORENA FRUTOSMAIALEN ALONSO NOGUERAMALIK LARREA DIEYENORA LAKANBRA AMIANOOGHOSA DAVINA IDEHENRANIA AKALAAIUDANE MANTIÑAN PEREZXABAT CASTILLO ARBONA

LH 2.ATUTOREA: ARANTXA DEL NOZAL

GUTIERREZAITOR PAMPLIEGA ARNAEZ

ALEX HUERTA SUAREZANE PAYO TABANYIOVA

ARITZ MARTINEZ BELDARRAINBRAIS FONDO PUJOL

EÑAUT MANSO AMBUSTEGIGARAZI INTXAURRANDIETA AMIANO

GARBIÑE DA SILVA AZPILLAGAHAIZEA DE LOS MOZOS MOLINA

HEGOA ILLARRETA BEÑARANIKER MOLERO LORENZO

IZARO SANCHEZ GOIKOETXEAJON MUÑOZ MANGASLAURA LIBERAL GAIL

LIHER COUCEIRO MENDIVELUKEN CENDOYA HERRERA

MARKEL ASKASIBAR ALBERDINOA PULIDO TORIBIO

SARA KARKACHE GOMEZ DE LUNAUNAI IRIGARAY SUSPERREGI

LH 2.BTUTOREA:

IXIAR ARTOLA CHINCHURRETAANDER MARTINEZ BELDARRAINANDONI DOMINGUEZ MARTINEZ

ANE MARTINEZ GOMESANER ERICE PIORNO

EKAIN MARTINEZ NUÑEZENARA MARTIARENA AROZENA

IRENE NEGRUELA IMAZJANIRE IRIGOYEN JACINTO

JON PAZOS LOPEZLAIA FERNANDEZ DEL POZO

LANDER MELGARES FERNANDEZLETIZIA SIXTO PAUN

LIDE ARIAS GABILONDOLUKEN IRAZU SALABERRIA

NOA ANDRES PEREZNOA CORTES CALVIÑO

RAYAN FERNANDEZ EL BELGHITIUNAX UGARTE MERA


HH 5.BTUTOREA: ITZIAR BENGOETXEA ALKORTAALEX PERAL APARICIOANE ASKASIBAR LOPETEGIANER RODRIGUEZ DURANAROA DOMINGO SOLIÑOEKAITZ ALCALDE BARBADILLOGAIZKA GONZALEZ GARCIAGORANE POZA GORJONIKER DIAZ MUÑOZJUNE CRIADO BAÑARESKEITA RODRIGUEZ IGLESIASLAIA GONZALEZ ZUGASTILAIA PELLON CEPEDALEIA CORCHERO FLORESLUKA GONZALEZ VIZUETEMADDALEN FREIRE GALLEGOMARKEL GARCIA VICENTEMARKEL MATIAS TOLEDOMOHAMED KHATIM BOUCHEFRA NATALIA BERMEJO ROSADONORA IÑIGEZ ERRASTIUDANE ZABALA OLARRAUNAX RODRIGUEZ FERNANDEZXOANE ERICE PIORNO

LEHEN HEZKUNTZA 1.ATUTOREA: MARIBEL FERNANDEZ AGIRREADUR GORROTXATEGI LUCASAIMAR SANTESTEBAN OIARTZABALAINHOA PEREZ RIOBOALAZNE NEVES RODRIGUEZAMAIUR LEGORBURU GARCIAANASS AZZOUZ ZIDANDANEL CASTILLO ARBONADYLAN DE LA TORRE CASTROESTRELLA DUAL VAZQUEZIKER COLMENAR JUSTOIZAR PASCUAL MACAZAGAJUGATX FERNANDEZ BARANDARAINLORENA MONICA GRANCEALORENA OYANA MAÑANAMADDI RUIZ PEREZNOAH BENITO PEREIRANORA KARKACHE GOMEZ DE LUNAOIER GOMEZ ALVAREZOIHAN PALOS MAYORALUNAI MORALEDA SANCHEZYUREN ALIZTEA VALLE MARTINEZ

HERRI ESKOLA

LH 1.BTUTOREA: IÑIGO MARTINEZ MANRIQUEAARON MOTOS GOMEZ DE LUNAADUR PASCUAL MACAZAGAALAIA GOIKOETXEA BORGESALAIN CARRIQUIRI LEGORBURUASSIA TEBBAI ZRAIAACRISTIAN LONGO COELLODANIEL HURTADO MORALESEKAIN GORROTXATEGI LUCASHAIZEA SENCADAS PERALOIBAI ERIMIAS RODRIGUEZIRATI MAÑUECO BURGUEÑOIRIA ROMERO GOMEZJANIRE ERQUICIA PEREZJON RUIZ FELIPEJUNE LOPEZ DIEZLOREA DE ROZAS MALUMBRESMAIER IBAÑEZ GARCIAODEI TELLECHEA GUEREÑOPABLO BERMEJO ROSADOSAMUEL BORJAS URRUTIATANIA ARELLANO ALONSO

LH 1.CTUTOREAK:

Mª JOSE ASCUNZE AITZKORBEAINHOA VALENCIA ITOIZAINHOA EMAZABEL SOA

AISHA BARTOLOME OLAIZOLAALEX CERRO CRUZAMETS CIA LOINAZ

ANDER LOPERA CASTILLOGARAI ARISTI ZARATE

GORKA GONZALEZ GARCIAHAIZEA LOPEZ DA CUNHA

IPAR PORTUGAL BEREBIDEJON ANTXUSTEGI-ETXARTE AGOTE

JULEN SAIZAR GALLARDOMAITANE ASKASIBAR OÑEDERRA

MARKOS BIZARRO FERNANDEZMOHAMMED AMINE MESSAOUDI

NAROA FERNANDEZ ABADNOA GOMEZ MONTECELO

OIER CINTERO MUNINROMAISSA AZZOUZ ZIDAN

SHIKHI TUMENBAYARUXUE ARRARAS CAMARA

YURENA AINHOA VALLE MARTINEZ

45

LH 3.CTUTOREA: PATXI MARIN ISASA

ADEI MARTIN DIEZAITZOL HERNANDEZ GARIN

AMAYA DA SILVA FERNANDESARITZ MALO NOVOA

AYA BENSAAD NEHARIBORJA RODRIGUEZ SANZ

CAMILA HURTADO MORALESEKAIN OLAIZOLA GARIN

EKHI SUSPERREGI AZPIROZENEKO PEREZ ANSORENAENERITZ PAZOS ERASUN

HUGO ARELLANO ALONSOIDOIA CABADILLA NUÑEZ

IORITZ MALDONADO PEREÑAIRATI ARRUABARRENA GARCIA

IXABEL LOPERA CASTILLOJULEN HERNANDEZ MACHO

MALENA GABIRONDO ENRIQUEZMARKEL BLANCO SANTESTEBAN

MARKEL GOIENETXEA PIÑAMIKEL RAMOS FRAGA

NAHIA COLMENAR JUSTONAIA OCAÑA MERINO

LH 4.ATUTOREAK:

IZAR ARTEAGA ARRAZURIA, JON LABORDE AGIRRE

AIORA INTXAURRANDIETA AMIANOALAIN GARCIA SENIN

ANDER MUGICA FERNANDEZANE ANUARIZ ETXEBESTE

BEÑAT RODRIGUEZ GOMEZELAIA ARRUTI IRASTORZA

ELENE JAUREGI URKIZUENAITZ LUCAS DEL RIO

HELENE TELLECHEA GUEREÑOIGOR PARDAVILA MUÑOZ

IRATI LOBETE SISTIAGAJON REDONDO RODRIGUEZ

JORGE DE ROZAS MALUMBRESKAREN GONZALEZ AYANG

MARTINA CORCHETE GIRALDESMIKEL GARCIA COLINOUNAI GARCIA CHOUZAUNAI GOMEZ ALVAREZ

UNAX SAIZAR GALLARDOUNAX URBELTZ ZUMETA

LH 4.BTUTOREA: SANTI ANGULO MARTIN

AITOR DANIEL MONTOYA OSAANE JAUNARENA CEREIJO

ANE SALAVERRIA LACUNZAANXO MURUA DURAN

ANY DANELA TORREZ SEVILLADANIEL DOMINGUEZ MUÑOZEIDER SANCHEZ RODRIGUEZENEKO MALLES GOIENETXEA

GARAZI LIZARRAGA GALLARDOILARGI IPARRAGIRRE PAGOLA

IRATI ARTEAGA LUCASJIMENA TORRES DE LA TORRE

JOKIN GOMEZ OROZJUNE RAS GIRALDES

NAHIA MUÑOZ ROMONAHIA RODRIGUEZ RODRIGUEZ

NOEMI DUAL VAZQUEZPEIO MUNDUATE AIZKORRETAUNAI CARRANZA LEGORBURU

UXUE PALOS MAYORALXOANE BALLESTEROS GARRIDO


LH 2.CTUTOREA: CECILIA PAVÓN POLOAITANA DE ARQUER CANOALIZE GARCIA SENINANER MARITXALAR OTAÑOASIER CEARRETA ETXANDIATHENEA MIELGO GETEENEKO BARTOLOME OLAIZOLAHIART JIMENEZ GARCIAIBAI SORREGUIETA MICHELENAIKER HERRERA IZQUIERDOJESSICA DENISA URSARU COBZARUJUNE CINTERO HERNANDEZLIHER SOLANO IGLESIASLUCIA CORCHETE GIRALDESMAIALEN IRAZU SALABERRIAMARIA MENTRIDA QUINTELANIKOLAS BIZARRO FERNANDEZOMAIMA IMOUSSATI ALBERDIONINTZA GARCIA SAEZPERU ZABALA OLARRAUXUE PIRIS PALOMERO

HERRI ESKOLA

LH 3.ATUTOREA: IRUNE PUY MANCISIDORAIMAR SALAS GONZALEZALAIA IBAÑEZ GARCIABEÑAT ASCASIBAR LIZARDIDAVID MENTRIDA QUINTELAGEXAN MARTINEZ SAIZARHAIZEA MARTINEZ LOPEZHARRIET PORTUGAL BEREBIDEIBAI SORIA LAZAROIKER ANGULO CAYETANOITXASO BARRIO ARCELUSJULEN HERNANDEZ GONZALEZKIARA PINHEIRO IZQUIERDOMADDI OSA BERGARAMAIA URRA GOMEZMAIALEN MALMIERCA SILVANMAIALEN PARDAVILA ESTEVEZMIKEL ESNAOLA LOPEZOIER ETXEGOIEN ASKASIBAROLATZ ANCISAR SUSPERREGUIPABLO RUIZ REBOLLOPAUL MUÑOZ ERRASTIXABAT OSA PAYO

LH 3.BTUTOREA: MIKEL CEBERIO BUESAADUR ALTUNA GOLDARAZENAAIUR MORAL OTEGIAMAIA IZULAIN BELDARRAINANDER LEDESMA GRAÑAARIANE LACARRA FERNANDEZDANEL MORALES SUSPERREGIEKIÑE ADURIZ ETXANDIERIC URSARU COBZARUGARAZI BERGARA ERROHAIZEA AMBRINOS VALEAHUGO LOPERA DURANJON SUSPERREGI AZPIROZJULEN ALBERDI GOMEZJUNE HIDALGO GARCIAMICHELLE NICOLE RIVERA MORENONAROA NAVEIRO RODRIGUEZOIHAN ENCINAS GIRALDESSAIDA HERNANDEZ SORIAUNAI DAMASO SAN NAZARIOUNAI TREKU GALARRAGAUNAX URRA GOMEZXUBAN BASTARRIKA PAYO

47

49

LH 6.ATUTOREA:

AITOR ILARRETA ERIMIASANE ARRIBAS ALVAREZ DE EULATE

AROA GARCIA COLINOHAIZEA BAOFEI RIVERA FRESNEDO

HODEI PINGARRON PEREZIRAI VEGA CABRERA

IRATI ETXEGOIEN ASKASIBARIRATI MIÑON ZUAZUA

IRUNE FERNANDEZ FERNANDEZJANIRE NEVES BILBAO

JANITZ ANCISAR SUSPERREGUIJULEN GUTIERREZ SANCHEZ

LIHER SAIZ ZARATENAHIA MARTIN MANCHA

NORA HERNANDEZ MACHOOIHAN ARIZABALO HIDALGO

PATXI JIMENEZ GARCIAXUBAN MORAL OTEGI

YEREMIT JESÚS GARCIA MORILLO

LH 6.CTUTOREA:

ZUHATZ AGIRRE OREGIAIALA FERNANDEZ GARCIAAIUR ILLARRETA BEÑARAN

ANNE GAZTELUMENDI FERNANDEZEKAITZ ALONSO BURGUI

HAIZEA ERAUNCETAMURGUIL URCELAYHODEI RODRIGUEZ DURAN

IRATI AGIRRE ERRAZKINIVAN HERNANDEZ GONZALEZ

JAEL MARTIN GERMANJUAN ANDRES URIBE CASTILLO

JUNE ANTXUSTEGI-ETXARTE AGOTELIDE IÑARRA GARMENDIA

MIREN URDANPILLETA PEREZNAIA MALMIERCA SILVAN

NEREA MANZANO PAISSARA ELISA COBZARUUNAI RUIZ LARRACHE

XABAT MANSO AMBUSTEGI


LH 4.CTUTOREA: ITSASO BRIZ GUTIERREZAITANA HUICI MORANAIZETI DEL RIO TAMAYOALAIN DE FELIPE PAZOSAMAIUR LIZARRAGA GALLARDODANEL ZENDOIA SUSPERREGIENAITZ BLANCO VILLASANTEENEKO FERNANDEZ ABADGARAZI FORCADA REGUERAHODEI FUENTES AGUADOIBON ARRIBAS ALVAREZ DE EULATEIRATI GARCIA CHOUZAIVAN REY NAVARROJULENE DIAZ MUÑOZKATIA IRAZU SALABERRIALIDE BENITO VEA-MURGUIANAHIA ROMERO GOMEZNAROA CERRO CRUZPERU SARASUA MONREALUNAI NIEVA BLANCOUNAX SASTRE LEGORBURUXUBAN PASCUAL MACAZAGA

LH 5.ATUTOREA: KORO ARRETXE OIANGURENALAIN DE LOS MOZOS MOLINAARATZ CINTERO HERNANDEZENDIKA OSA URKIZUENEKO GORROTXATEGI LUCASHAITZ PORTUGAL BEREBIDEHEGOA GOROSABEL NOGUEIRAHIZAM AZZOUZ RODRIGUEZIBAI BERASATEGUI GALLEGOIBAI MARTIARENA AROZENAIBANA BLANCO VILLASANTEIGONE ETXABE LIZARAZUIKER GOIKOETXEA RODRIGUEZIRAIA ARRARAS LASAGAJULEN ESKIDE LASAKEVIN DANIEL MONAR RAMOSLAIA ALTUNA GOLDARAZENALOREA PIRIS PALOMEROMARIA FERNANDA TORRES DE LA TORRENAROA SARAIVA ERASUNOIER MARTIN PINTOOIHAN MENDILUZE ARTOLAREDA DAOUDUGAITZ RIVERA FERNANDEZ

LH 5.BTUTOREA: ANA VITAS ZAMORANOAIALA SUSPERREGI AZPIROZAITZOL PEREZ RAMOSANDER FREIRE DOS SANTOSANDER JESUS SELLAN SALTOSASIER TORRES ARRIZABALAGAGORKA IZULAIN BELDARRAINIKER DOMINGO SOLIÑOIKER TREKU GALARRAGAIOSIF LORENZO COBZARUIRATI CINTERO MUNINIRATI MARTIN LOPEZITZURUN ARISTI ZARATEJESUS BERMEJO ROSADOJON RUIZ QUINTANSJOSUÉ ZAMORA MORENOJULEN GORROTXATEGI LUCASLANDER SANCHEZ GOIKOETXEAMAIDER ARRARAS NOVASNAROA PINGARRON PEREZNAROA TAMAYO ARBONAOLATZ AZKUE LIZARAZUORIANA MADINABEITIA LUNAUNAI JACOME MARTÍN

HERRI ESKOLA

LH 6.BTUTOREAK:

MAITANE ARREGI LEGORBURU, MAIALEN MUGIKA BASURTO

AMETS DEL RIO TAMAYO ARITZ IRIGOYEN DA SILVA

ASIER OLAZIREGI LANDABURU EIDER ARRARAS GARMENDIA

EIDER GOIENETXEA PIÑA HECTOR JAVIER LOPEZ URROZ

HEGOI ARRIZUBIETA BENITO IBONE ALVAREZ DE EULATE ROSA

IRATI BERGARA ERRO JOANES DIEZ MATEOS

MAIALEN RODRIGUEZ GAZTAÑAGA NAGORE NIEVA BLANCO

NAROA JIMENEZ MOURIÑONAROA LIZARAZU ECHEGOIEN

OIHAN GOMEZ AZPILLAGA RAFAEL LOPERA DURAN

SARA PAIS BARRALTSULANDI RAS GIRALDESXIKER

GABIRONDO ENRIQUEZ


HERRI ESKOLA

DERRIGOREZKO BIGARREN HEZKUNTZA1.A

TUTOREA: LIZASO ARANA, AITORALONSO CINTERO, IRAIA

ALVAREZ ANSORENA, EÑAUTANUARIZ ETXEBESTE, LIDE

BALDA ENCISO, ENEKOCRESPO GOMEZ, NAHIA

ELICEGUI LOINAZ, GAIZKAFORCADA REGUERA, UNAX

GARMENDIA VITORIA, AMAIURHERNANDEZ GUAL, IHINTZA

HERRERO GARMENDIA, OIHANJOCANO OLAIZOLA, NAHIET

LABOA MARTIN, INHARMINCHERO ASCASIBAR, IZAROMORALEDA SANCHEZ, NAIARA

MORENO ISASTI, NAROAOLAZIREGI LANDABURU, IBAI

PALACIOS CORANTI, UNAIRODRIGUEZ DURAN, EDER

RODRIGUEZ ORTEGA, ENERITZRUBIO BARES, MARIA JOANE

RUIZ PRESA, YAGO

DBH 1.BTUTOREA:

ARABOLAZA ZABALA, BAKARTXOALDAI ELORZA, IRATI

ARANBURU FURTADO, GAIZKABENITO VEA-MURGUIA, MAR

BENSAAD NEHARI, NILAMEL MOUAK LAAROUSSI, SOUFIAN

ESNAOLA LOPEZ, JONGAZTELUMENDI PEÑA, XABIER

HERNANDEZ MARTINEZ, AARONIGLESIAS LEITAO, ALAIA

JAUREGI URKIZU, MARENLASA ANUARIZ, EÑAUT

MAESTROJUAN LOINAZ, ANDERMONAR MORALES, AMAIA

MORAZÁN DÍAZ, JHIRE ITAMARMUGARZA LOPEZ, MIKEL

NATA GRANDA, LUIS FERNANDORAMOS ALVAREZ, NORA

RODRIGUEZ SANZ, ARITZSALDISE MUJIKA, ITSASNE

SUSPERREGUI ARANGUREN, OIHANZUMETA ARANBURU, HODEI

INSTITUTUA

LEZO HERRI ESKOLAKOIRAKASLEAK ETA LANGILEAK


DBH 2.B TUTOREA: ZUMALAKARREGI DE LAALDEA, IZASKUNALONSO RODRIGUEZ, ENEKOAMIANO ZAPIRAIN, IBAIAROSTEGI RODRIGUEZ, BEÑATCOBZARU , FRANCESCO AMOSEGIBAR UGALDE, LIERNIERKIS SUSPERREGI, RUTHERRASTI JIMENEZ, KARLAHERNANDEZ SORIA, NOAITURBE SUCUNZA, ASIERLEON BRANDARIZ, ALANPINGARRON ERRANDONEA, IBAIPUY CORNELIS, AMAIARAMOS SAIZAR, IKERSAAVEDRA VILLAFUERTE, ANTHONYSANCHEZ ALVAREZ, IBAISANCHEZ CASAR, SARASANCHEZ PEREÑA, OIERSANCHEZ RODRIGUEZ, JONSARASUA MONREAL, ANDREAURRUZOLA JAUNARENA, AXURA

DBH 2.ATUTOREA: TOLOSA LOPEZ, OLATZALTUNA TORRES, JULENARRUTI OTAEGUI, IBAIBERROTARAN PEREZ, JARAHCARRERA JIMENEZ, NAROACLAVO PAZ, URTZIGARCIA SAEZ, ADRIANGARCIA TREJO, JORGEHERNANDEZ MACHO, ANEJAUREGI ARRIZABALAGA, IRENEMANCISIDOR ISASA, LIDEMOLERO LORENZO, JONNUNES SUSPERREGUI, EGOITZOSTAPYUK , DIANAPAGOLA LEARTE, GARAZIPAIS BARRAL, ELENARAMOS MARTINEZ, MARIOSALAVERRIA GARCIA, HUGOSANZ GURRUTXAGA, URKOTORRES ARRIZABALAGA, NAGOREZAPIRAIN RODRIGUEZ, ANE

DBH 2.CTUTOREA: ESTORS TRIGO,

MARÍA EUGENIAARANBURU JIMENEZ, NAIARA

ARRIARAN CANCHO, JAIONECASADO MUÑOZ, CRISTINA

DE AGUEDA RUEDA, ZURIÑEESPINA ERRASTI, ANE

GARROTE SANCHEZ, ENEKOGOIENETXEA URQUIZU,

GOIKOETXEA LABANDIBAR,GORRITI DOVAL, UNAX

LOPERA BARQUILLA, AARONLORENZO AZCARGORTA,

MADINABEITIA LUNA, JAIROMARKEZ IBARGUREN, LUR

MARTIN PINTO, IBAIMARTINEZ ALONSO, LOREA

PAZOS ERASUN, IMANOLPEDREGOSA GOMEZ, IKER

PIÑEIRO AGUADO, LUCIAQUERALT IRAZU, IRATI

SEDA MANCISIDOR, JONURZELAI GOLDARAZENA,

DBH 3.B TUTOREA: MONDRAGON GAMBRA,

SUSANAARAMBURU ILLARRAMENDI, HARITZ

ARIZABALO HIDALGO, AMAIURARRIETA MURUA, AXIER

BARANDARAIN TELLERIA, IBONBILBAO BADIOLA, LEON

DOMINGUEZ MUÑOZ, ANGELEL MOUAK LAAROUSSI, MORAD

ETXABE LIZARAZU, MARKELGALIANA DE LA TORRE, IBAIGARBIZU MUÑOZ, LANDER

GARCIA LARREA, KIMETZLOBETE SISTIAGA, NAGORE

MALLES GOIENETXEA, MAIALENMARTIN MORO, DAVID

MONAR RAMOS, MARIA JOSEMORENO ISASTI, IMANOL

MUÑOZ VENTURA, MIRIAMPINHEIRO IZQUIERDO, JUNE

RUIZ REBOLLO, JAVIERSAIZAR SABINO, IRATI

SALSAMENDI ETXANDI, IKER

DBH 3.A TUTOREA: TARRAGONA GOÑI, ANDER

ALVAREZ DE EULATE ROSA,AMBRINOS VALEA, OIARTZAMUNARRIZ ARANBURU,

BELINTXON LIZARAZU, IKERBLANCO GASTESI, ZUHAITZ

CIENFUEGOS KORTADI,ERRASTI JIMENEZ, NORA

GUERRERO CAMPO, UDANEIPARRAGIRRE LOPETEGI,

JAUNARENA CEREIJO, JONEMARTIN MORO, JAVIER

MUJIKA PESTONIT, NAIARANAVEIRO RODRIGUEZ, NEREA

OLAIZOLA SANCHEZ, UNAIRUIZ EGAÑA, MARTIN

RUIZ QUINTANS, ALEJANDROSANCHEZ CARRERA, MARTZEL

SERRANO SANCHEZ, DANELSISTIAGA VALENCIA, JON

SOLIÑO PORTUGAL, BEÑATTRECU GALARRAGA, ITXASO

ZABALA ROSAS, ERIK

DBH 1.C TUTOREA: DIAZ MARTIN, MIREN OSASUNEAGUETE FERNANDEZ, JULENANDUEZA ARIN, NOAASCASIBAR LIZARDI, UNAIBENGOETXEA ALONSO, NAROACABADILLA NUÑEZ, JONGAINZA CAZORLA, UDANEGARBIZU MUÑOZ, IRATIGARMENDIA SOLA, UGAITZGOMEZ ZORROZUA, AITORGONZALEZ MANSO, EIDERHERRERA IZQUIERDO, ANELARREA MORCILLO, ARITZLORENZO AZCARGORTA, LEIRELUCAS DEL RIO, AIORAMARTINEZ BELDARRAIN, IKERMOHAMED BEYROUK, MOHAMEDMUÑOZ ERRASTI, KATRINOLAIZOLA GARIN, IRATISISTIAGA VALENCIA, MIRENTABOADA GOIKOETXEA, GORKAVALLINAS IDARRETA, ZUHAITZ

53

INSTITUTUA

52

DBH 4.C TUTOREA: CHACARTEGUI ARRESE,

MAITEARRARAS LASAGA, ENARA

ARRARAS NOVAS, ANEARRIZUBIETA BENITO, ENAITZ

CLAVO PAZ, IMANOLESPINA ERRASTI, OIHAN

ESTEVEZ GAIL, HAIZEAEZCURRA LOPEZ, URTZI

GOICOECHEA OLAIZOLA, MAIDERGOMEZ CEPA, MAIALENGONZALEZ MANSO, JON

GORJON GONZALEZ, LIDEIÑARRA GARMENDIA, JON

MANZANO PAIS, AITANAPALACIOS CORANTI, MADDI

PERURENA ERRO, AITZOLREDONDO RODRIGUEZ, ANDER

RIVERA FRESNEDO, LIAN FUXUETAMAYO ARBONA, MAIDERURZAIZ SZINETAR, ADRIAN


DBH 3.C TUTOREA: CANO CEREIJO, AGUSTINAALVAREZ CAMPOS, LIDEARETA AMIANO, AITORARRARAS GARMENDIA, NAHIABALDA ENCISO, BEÑATDIEZ MATEOS, UXUEECHEVERRIA MARTINEZ, JULENEGIBAR UGALDE, EÑAUTGARMENDIA SOLA, ENETZGOIKOETXEA MARTINEZ, PAULIRIGOYEN DA SILVA, JULENISASI NEVES, ANDREALASA PETEIRO, ROMANLASA TELLERIA, IÑAKILOPETEGUI ARIAS, OLATZMANCISIDOR ISASA, OIHANEMUGICA FERNANDEZ, AITORMUÑOA URDAMPILLETA, HAIZEAPAYO FRANCO, IÑIGOPJEROTIC , MARINOTRINCADO IRIBERRI, MANEXURANGA ARTOLA, XABATURBELTZ ZUMETA, LIDE

DBH 4.A TUTOREA: CARRASQUEDO OTAZO,REBEKAAGUETE FERNANDEZ, ANDERARRIETA DE LA FUENTE, ENARAARROYO BARRIO, DAVIDARTANO COELLO, NAIARAAZKUE LIZARAZU, MADDIBERROTARAN PEREZ, OIERCORREA VARELA, DANELGOIKOETXEA RODRIGUEZ, MAIDERGRANADA ALBA, EVELYN PAOLAHERNANDEZ GUAL, XOANEHOYOS CURIEL, SARAIBAÑEZ ZULOAGA, EIDERMUÑOZ GUEREÑO, JOSUPAMPLIEGA ARNAEZ, LARRAITZPULIDO TORIBIO, ALBAQUERALT IRAZU, URKORODRIGUEZ MARTINEZ, PAOLA MICHELLESUSPERREGUI ARANGUREN, ARITZURDAMPILLETA PEREZ, MAIALEN

DBH 4.B TUTOREA: IRAOLA MENDIZABAL,IMANOLALDAI ELORZA, LEIREARTEAGA LUCAS, LEYRECOMPAÑON POZO, JUNEETXEBESTE GOLDARAZENA,FERNANDEZ FERNANDEZ,HERRERO LOPEZ, IKERMIKEO ZABALO, ARTIZARMUGARZA LOPEZ, ENARANUET MANGAS, JANIREORONOZ PAGOLA, AITORPEREZ CAMARA, MAIALENPEREZ NUÑEZ, KEVIN FERNANDOPIKABEA HUETE, MAGALIPINGARRON ERRANDONEA,SELLAN SALTOS, DAYANNASOLANAS CARRERA, MARKELTEJERA RODRIGO, SONIAZAPIRAIN RODRIGUEZ, IONZIPITRIA SINDE, ITSASNE

INSTITUTUA

LEZO INSTITUTUKOLANGILEAK

55

Makarroiak, oilaskobularkia txipspatatekin eta izozkia

helduakMarisko piper beteak,penkak onddo saltsanbeteak, bakailuabizkaitar erara,saiheskiaentsaladarekin etagoxua.

815euro

euro

24

bazkaria

ESKOLAJAiAMAIATZAK 13 LEZO HERRI ESKOLAKO ETA INSTITUTUKOIKASLE, IRAKASLE, LANGILE ETAGURASOEN JAI EGUNA!

LEZO HERRI ESKOLAEuskal Herria plaza, 1

20100 LezoTel.: 943 51 48 04

www.lezoherrieskola.eus

LEZO INSTITUTUATomas Garbizu, 21

20100 LEZO Tel.: 943 51 12 08

www.lezoinstitutua.com

GURASO ELKARTEAREKIN HARREMANETAN JARTZEKO ETA GURE ALBISTEEN BERRI IZATEKO:

[email protected]/gurasoelkartea

09:00 > Diana

09:30 > Krossa herrian zehar

10:00 > Eskolako jolastokian: Tailerrak, erakusketa, serigrafia, Altxorraren

bila… Elkarbizitza Behatokiak antolatutako "AZTARNA" ekimena…

11:00 > Herri Kirolak jolastokian txiki eta helduentzat. Jarraian EMANALDIAK

12:00 > Euskara Talaiaren eskutik TXANTXARIAK kaleko musikariak.

13:30 > Eskolako jantokian TXIKIEN BAZKARIA. Bitartean helduentzat

ERROMERIA eta TOKA txapelketa.

14:30 > Eskolako jantokian HELDUEN BAZKARIA. Bitartean txikientzako jolasak eta karaokea

16:30 > MUSIKA

19:00 > Denok eskola garbitzeraO H A R R A / A V I S O : JAI EGUNEAN HAURREN ARDURA BERAIEN GURASOENA IZANGO

DA. / DURANTE LA FIESTA DE LA ESCUELA LA RESPONSABILIDAD DE LOS NIÑOS Y NIÑAS

SERÁ DE SUS MADRES Y PADRES.

INSTITUTUA -16) TZAK 2017 - Lezo Herri Eskola · 8 hezikuntza 2017 · guraso elkartea / haurreskola...

Documents

Transcript of INSTITUTUA -16) TZAK 2017 - Lezo Herri Eskola · 8 hezikuntza 2017 · guraso elkartea / haurreskola...