Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ Tef. 945 01 87 44 – Fax 945 01 87 50

SEGURTASUN SAILA

Segurtasun Sailburuordetza Trafiko Zuzendaritza

DEPARTAMENTO DE SEGURIDAD

Viceconsejería de Seguridad Dirección de Tráfico

1

INKESTA 64 URTETIK GORAKO BIDE-ERABILTZAILEEI

IKERKETA ARLOA TRAFIKO ZUZENDARITZA

2

Edukia

SARRERA .................................................................................................................... 3

FITXA TEKNIKOA ..................................................................................................... 4

1.- INKESTAREN EMAITZA OROKORRAK .......................................................... 5

2.- EUSKADIN BIDE-ERABILTZAILEEN KARAKTERIZAZIOA ........................ 7

2.1- GIDATZEKO BAIMENAK ............................................................................. 9

2.2 ADINEKO BIDE-ERABILTZAILEAK OINEZKOAK DIRENEAN ............ 10

2.3- BIDE-ERABILTZAILEAK TXIRRINDULARIAK ETA MOTOR-

GIDARIAK DIRENEAN ....................................................................................... 13

2.4- BIDE-ERABILTZAILEAK TURISMO-GIDARIAK DIRENEAN .............. 15

3.- MUGIKORTASUNA IBILGAILUETAN ............................................................ 17

3.1- BIZIKLETA .................................................................................................... 17

3.2- TURISMOA .................................................................................................... 17

3.3- MUGIKORTASUNA SEXUAREN ETA ADINAREN ARABERA ............ 18

3.4- IBILGAILUAK EZ ERABILTZEKO ARRAZOIAK .................................... 19

4.- ISTRIPUAK .......................................................................................................... 21

4.1- OINEZKOAK DIRENEAN ............................................................................ 21

4.2- GIDARIAK DIRENEAN ................................................................................ 22

4.3- (TURISMO) ISTRIPUEN KAUSALITATEA ............................................... 23

5.- ZEHAPENAK ZIRKULAZIO-ARAUAK EZ ERRESPETATZEAGATIK ....... 24

5.1- OINEZKO GISA ARAUAK ERRESPETATZEA ......................................... 24

5.2- ZIRKULAZIO-ARAUAK EZ ERRESPETATZEA ....................................... 25

5.1- ZEHAPENEN KAUSAK ................................................................................ 27

6.- ADINEKO BIDE-ERABILTZAILEEN IRITZIAK ETA JARRERAK .............. 29

6.1- EZARRITAKO ABIADURA MUGEI BURUZKO IRITZIAK .................... 29

6.2 RADARREI BURUZKO IRITZIAK ............................................................... 30

6.3 JARRERAK ......................................................................................................... 31

6.3.1- ABIADURA ................................................................................................. 31

6.3.2 ALKOHOLA/DROGAK ............................................................................... 32

6.3.3- TELEFONO MUGIKORRAREKIN DISTRAITZEA ................................ 33

6.3.4 OINEZKO GISA SEMAFOROAK ETA ZEBRABIDEAK

ERRESPETATZEA ............................................................................................... 34

7.- BIDEAK ERABILTZEKO ARAZOAK, ADINAREKIN LOTUTAKOAK, ETA

HORIETARAKO KONPONBIDEAK ...................................................................... 35

8. EMAITZEN LABURPENA ................................................................................... 38

3

SARRERA Bide-Segurtasunaren arloko 2010-2014 Plan Estrategikoa Euskal Autonomia

Erkidegoan diseinatutako eta gauzatutako aurreko Plan Estrategikoen jarraipena

da, eta helburu nagusiak dira euskal errepideetako istripu-tasa murriztea eta

mugikortasun seguruaren kontzientzia sustatzea. Aurreko Planak arrakastatsuak

izan dira, istripuak eta biktima kopurua murrizteko helburu nagusiei begiratzen

badiegu. Bi arloetako adierazleen arabera, milioi bat biztanleko ezbehar-

kopuruan indizerik txikiena duten herrien artean gaude. Orain bide beretik jarraitu

nahi dugu.

Urteko Planek beren ekintzen artean jaso dituzte "istripuen kausalitate

ikerketak egitea (ERABILTZAILEEI elkarrizketak eginez)”, bide-erabiltzaileek

duten errealitate aldakorra eta istripuetan duten parte hartzea ezagutzeko,

istripuen kausei garratzi berezia emanez, baina bide-erabiltzaile horien jarrerak

eta iritziak alde batean utzi gabe. Azken inkesta 2013 urtean egin zen eta horren

emaitzak geroagoko hainbat txostenetan eta ikerketatan argitaratu dira.

2014. urtean Trafiko Zuzendaritzak jarduera batzuk egin ditu helburu zehatz

honekin: 64 urtetik gorako pertsonen artean trafiko istripuen biktima kopurua

murriztea.

Jarduera hauen artean daude “Harrapatzeei buruzko gogoeta egin dezagun”

izeneko topaketak, maiatzean egin zen “Herritarren zahartzea eta bide

segurtasuna” izeneko jardunaldia eta 64 urtetik gorako bide-erabiltzaileei

egindako inkesta hau.

Adineko bide-erabiltzaileak talde ahultzat hartzen dira, bereziki oinezkoak

direnean, baina talketan zein, oro har, istripuetan ere bai, fisikoki ere ahulagoak

direlako. Hori dela eta, inoiz baino beharrezkoagoa da erabiltzaile horiei begirako

inkesta hau egitea.

4

FITXA TEKNIKOA

Kontratatutako enpresa: QUOR

INKESTA-DATAK: 2014KO IRAILAREN 29TIK URRIAREN 7RA.

Landa-lana: Landa-lana irailaren 29an hasi zen 10 tele-operatzailerekin. Inkestatzaileak bildutako informazio guztia jaso eta kasu bakoitzean emandako laguntza eskertu zuen. Inkestatzaileak elkarrizketatuek ordutegiaren aldetik libre zituzten orduetara egokitu ziren, informazioa ezarritako epeetan lortu ahal izateko. Landa-lana urriaren 7an amaitu zen. Izan ere, 800 elkarrizketatuen lagina zehaztuta zegoen eta elkarrizketa kopuru hori data horretarako lortu zen. Lagina:

Lurralde Historikoa:

Gizonezkoak Emakumezkoak

Guztira

Baimenduta Baimendu gabe

Baimenduta Baimendu gabe

Araba 39 9 9 47 104

Bizkaia 123 53 33 223 432

Gipuzkoa 86 26 26 126 264

Guztira 248 88 68 396 800

5

1.- INKESTAREN EMAITZA OROKORRAK

13,4

31,4

7,7 8,0 7,3

18,2

7,0 7,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

Gasteiz Bilbao Getxo Barakaldo Durango Donosti Irun Eibar

Udalerri bakoitzean, elkarrizketatuen portzentajea

Portzentajea

41,9

58,1

Elkarrizketatuak sexuaren arabera

Gizonezkoa Emakumezkoa

6

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

65 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85 87 89 91 93 95 99

Elkarrizketatuen adina

Porcentaje

7

2.- EUSKADIN BIDE-ERABILTZAILEEN KARAKTERIZAZIOA

Elkarrizketatuen adina 65tik 99 urtera bitartekoa da. 78 urtetik aurrera agerikoa da emakumezkoek bizi-itxaropen handiagoa dutela.

Adinaren arabera taldekatzen baditugu (ikusi goiko grafikoa), ikusten da adinean aurrera joan ahala, emakumeen portzentajea handitzen dela, eta gizonezkoena txikitzen.

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 97 99

Adina/Sexua

Emakumea Gizona

52,947,1

40,7

59,3

40,2

59,8

31,4

68,6

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

Gizona Emakumea Gizona Emakumea Gizona Emakumea Gizona Emakumea

65-70 71-75 76-80 81-100

Inkestatutako pertsonen portzentajea Adina/sexuaren arabera

8

Beraz, 65 urtetik 70era bitarteko tartean salbu, bide-erabiltzaile gehienak emakumezkoak dira.

9

2.1- GIDATZEKO BAIMENAK

Bide-erabiltzaileen taldeko beste ezaugarri garrantzitsu bat da sexuaren araberako gidatzeko baimenen portzentajea.

Emakume bide-erabiltzaileen %86k adin horretan ez du gidatzeko baimenik. Gizonezkoen %74k, ordea, badauka. Adineko bide-erabiltzaileen beste berezitasun bat da, adinean aurrera joan ahala, gidatzeko baimenen kopurua behera doala.

Gidatzeko baimenen antzinatasunari dagokionez, batez bestekoa 45 urtekoa da.

73,7

26,3

14,4

85,6

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Bai Ez

Gidatzeko baimena dauka

Gizona Emakumea

63,4

36,644,2

55,8

31,5

68,5

13,5

86,5

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Bai Ez Bai Ez Bai Ez Bai Ez

65-70 71-75 76-80 81-100

Inkestatutako pertsonen ehunekoa Adina/gidabaimena-ren arabera

10

2.2 ADINEKO BIDE-ERABILTZAILEAK OINEZKOAK DIRENEAN

Pertsona horien %70 astean zehar dezente edo asko ibiltzen da. %31k bakarrik onartzen du gutxi ibiltzen dela.

Bide-erabiltzaileen artean, gizonezkoak emakumezkoak baino apur bat gehiago ibiltzen dira.

,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,04

16 22 26 30 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 58 60 68

Ns/

nc

Gidatzeko baimena lortu zutenetik zenbat urte pasa dira?

27,3

41,8

30,9

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

Asko Nahiko Gutxi

Oinezko gisa, astean zenbat ibiltzen da (%)?

Portzentajea

11

Argi dago, oinezkoak direnean, mugikortasuna adinarekin lotuta dagoela. Adinean aurrera joan ahala, bide-erabiltzaileak gutxiago ibiltzen dira. 65 eta 70 urte bitartekoen artean gutxi ibiltzen diren pertsonak %19 dira, eta 81 eta 100 urte bitartekoen artean, aldiz, %47 dira.

Non ibiltzen diren galdetzen zitzaienean, errepidean (arriskutsuena) ibiltzen diren pertsonen portzentajea ezagutu nahi genuen. Kontua da, bi bide motetan ibiltzen direnak kontuan hartuta ere, errepidean ibiltzen direnak gutxienak direla.

29,1

42,4

28,526,1

41,4

32,5

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

Asko Nahiko Gutxi

Oinezko gisa, astean zenbat ibiltzen da?

Gizona Emakumea

34,0

47,1

18,8

32,4

43,4

24,126,3

40,4

33,3

17,0

35,6

47,4

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

50,0

Asko Nahiko Gutxi Asko Nahiko Gutxi Asko Nahiko Gutxi Asko Nahiko Gutxi

65-70 71-75 76-80 81-100

Elkarrizketatuen portzentajea Adina/Oinezko gisa ibili

12

Emakumezkoak gizonezkoak baino gutxiago ibiltzen dira errepidean/bi bideetan.

“Bi bideetan” ibiltze horretan, adinaren aldagaiak ere badu zerikusia , adinean aurrera joan ahala, hori gutxitzen baita; izan ere, 65 eta 70 urte bitartekoen artean %23koa da, eta 81 eta 100 urte bitartekoen artean %10ekoa.

81,5

2,3

16,1

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Kaleak Errepidea Biak

Non ibiltzen da? (portzentajea)

Kaleak Errepidea Biak

76,0

2,8

21,2

85,5

2,0

12,5

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Kaleak Errepidea Biak

Non ibiltzen da?

Gizona Emakumea

13

2.3- BIDE-ERABILTZAILEAK TXIRRINDULARIAK ETA MOTOR-GIDARIAK DIRENEAN

Adineko bide-erabiltzaileen %3k baino ez du bizikleta ibilgailu gisa erabiltzen. %33k beste ibilgailu batzuk erabiltzen ditu, eta %64k bat ere ez. Arlo horretan gizon eta emakumeen artean ia ez dago desberdintasunik.

73,6

3,7

22,7

81,3

4,5

14,3

82,1

1,4

16,5

90,3

9,7

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

Kale

ak

Err

ep

idea

Bia

k

Kale

ak

Err

ep

idea

Bia

k

Kale

ak

Err

ep

idea

Bia

k

Kale

ak

Bia

k

65-70 71-75 76-80 81-100

Non ibiltzen da?/Adina

2,933,1

64,0

Bizikleta gidatzen du

Bai Ez Ibilg. Bat ere ez

14

Argi dago adinarekin bizikletaren erabilera behera doala. 65 eta 70 urte bitartekoen %5,1 da, eta 81 eta 100 urte bitartekoen %0,5.

Motozikletaren edo ziklomotorearen erabilerari dagokionez, baieztatu ahal dugu adin horretan ia inork (%1) ez dituela horrelako ibilgailuak gidatzen.

5,1

53,7

41,2

2,8

37,0

60,2

2,8

26,1

71,0

,5

11,4

88,1

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

65-70 71-75 76-80 81-100

Bizikleta erabiltzen duten elkarrizketatuen

portzentajea (Adina)

15

2.4- BIDE-ERABILTZAILEAK TURISMO-GIDARIAK DIRENEAN

Turismo bat gidatzea beste kontu bat da. Adineko bide-erabiltzaileen %35ek gidatzen du turismo bat.

Adin horretan, gizonezkoen eta emakumezkoen artean desberdintasun handiena adierazten duen ezaugarrietako bat da. Gizon gehienek (%69) turismoa gidatzen dute, baina emakume gutxik (%11) gidatzen dute.

,9

35,1

64,0

Moto-ziklomotorea gidatzen du (portzentajea)

Bai Ez Ibil. Bat ere ez

IA INORK EZ DU GIDATZEN BI GURPILDUN IBILGAILU MOTORDUNIK

35,2

,8

64,0

Turismoa gidatzen du (portzentajea)

Bai Ez Ibil. Bat ere ez

16

Baina adina ere aldagai garrantzitsua da turismo bat gidatzeko orduan, nola ez. 65 eta 70 urte bitartekoen artean %58 dira gidariak, eta 81 eta 100 urte bitartekoen artean, %11 baino ez.

68,7

1,0

30,3

11,0,6

88,4

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Bai Ez Ibil.bat ere ez

Turismoa gidatzen du

Gizona Emakumea

58,0

,8

41,2 39,1

,7

60,2

27,6

1,4

71,0

11,4

,5

88,1

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

Bai Ez Ibil. Bat

ere ez

65-70 71-75 76-80 81-100

Adina/turismoa gidatzen duten elkarrizketatuen

portzentajea

17

3.- MUGIKORTASUNA IBILGAILUETAN

3.1- BIZIKLETA

Bide-erabiltzaileek bizikletan astean batez beste 63 Km egiten dituzte. Pertsona batzuek, astean bizikletan, 100 Km baino gehiago egiten dituzte.

Moto-ziklomotoreei dagokienez, mugikortasuna alde batera utziko dugu, adin tarte horretan oso-oso gutxitan erabiltzen direlako.

3.2- TURISMOA

Turismoa erabiltzen duten bide-erabiltzaileek, batez beste astean, ibilgailu horretan 110 Km egiten dituzte. Ikus daiteke jende multzo batek astean 100 Km baino gutxiago egiten dituela, eta beste multzo batek astean 100 edo gehiago.

9,1

4,43,4

4,4

22,7

5,0

9,3 8,6

5,1 4,6 4,7 4,7 4,6 4,6 4,7

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

2 10 12 15 20 30 40 50 70 75 100 120 160 180 300

Bizikletaz zenbat Km astean? (bizikletaren erabiltzaileak)

18

3.3- MUGIKORTASUNA SEXUAREN ETA ADINAREN ARABERA

Gizonezkoek eta emakumezkoek, edozein ibilgailutan, astean egindako Km-en batez bestekoei begiratzen badiegu, ikusten dugu:

Ibilgailu mota guztietan gizonezkoek emakumezkoek baino Km gehiago egiten dituztela.

Desberdintasun txikiena turismoekin gertatzen da.

,3,8 ,4 ,3

1,5,4

3,7

,4 ,8 ,4

9,2

,4

2,4

,4

5,8

,4

6,6

9,4

,4 ,81,6

3,9

1,1,4

2,0

,4 ,8 ,8

12,9

,8

2,3

,3 ,4

3,9

,8 ,4 ,8

8,4

,4 ,4 ,4

2,02,0

3,5

,4

1,91,2

,4 ,4

,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

1 3 5

10

15

20

25

30

40

55

60

75

80

90

10

0

12

0

14

0

15

4

19

2

20

5

24

0

28

8

37

0

50

0

85

0

Turismoz astean zenbat Km? (turismoaren erabiltzaileak)

77,42 79,23

117,07

17,4125

76,01

0

20

40

60

80

100

120

140

Bizikleta Motorra Turismoa

Astean zenbat Km batezbeste?

Gizona Emakumea

19

Adinaren arabera kilometrajearen bilakaerari begiratzen badiogu, ikusten dugu egiten diren Km-en batez bestekoa adinarekin txikitzen joaten dela. Hau da turismoen grafikoa.

3.4- IBILGAILUAK EZ ERABILTZEKO ARRAZOIAK

Osasuna eta gustatzea al ez izaten dira bide-erabiltzaileek aipatzen dituzten arrazoi nagusiak.

Arlo honi dagokionean, gizonezko eta emakumezkoen arteko desberdintasunetako bat gustatu ez gustatu arrazoian datza.

117,78109,47

101,29

78,26

0

20

40

60

80

100

120

140

65-70 71-75 76-80 81-100

Adina/turismoz egindako Km-en

batezbestekoa

0 5 10 15 20 25 30 35

Osasuna-Ikusmena…

Ohitura falta

Ibilg. Ez

Gustatu ez

Beste

Ibilgailurik ez erabiltzeko arrazioak (era askotako erantzunak)

20

Ibilgailurik ez erabiltzeko, emakumezkoen %19k aipatzen du arrazoi hori (besteak beste) eta gizonezkoen %7k baino ez.

Adinari dagokionez, bide-erabiltzailea adinean aurrera doan heinean, OSASUNA da aldi gehiagotan erabiltzen den arrazoi bakarra.

11,6

0,3

3,5

6,6

1,9

15,3

6,1

8

19,1

4,2

0 5 10 15 20 25

Osasuna-Ikusmena…

Ohitura falta

Ibilg. Ez

Gustatu ez

Beste

Ibilgailurik ez erabiltzeko arrazioak (era askotako erantzunak)

Emakumea Gizona

5,3

13,1

15,5

23,3

3,6

5

2,1

3,8

6

5,7

5

7,2

10,9

17,3

15,3

14

1,9

1,3

4,2

5,5

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

65-70

71-75

76-80

81-100

Ibilgailurik ez erabiltzeko arrazoiak (era askotako erantzunak)

Beste Gustatu ez Ibilg. Ez Ohitura falta Osasuna-Ikusmena…

21

4.- ISTRIPUAK

4.1- OINEZKOAK DIRENEAN

Adineko bide-erabiltzaileen %98k, azken 5 urteetan, EZ du oinezko gisa istripurik izan. Gizonezko eta emakumezkoen arteko desberdintasunak urriak dira.

2,1 ,1 ,1

97,6

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

1 2 5 bat ere ez

Azken 5 urteetan, oinezko gisa zenbat istriputan partaide?

2,7 ,2 ,2

96,8

1,3 0,0 0,0

98,7

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

1 2 5 0

Zenbat istriputan partaide (azken 5 urteetan)

Emakumea Gizona

22

4.2- GIDARIAK DIRENEAN

%92 ez da turismoko istripu batean ere partaide izan.

Turismoa gidatzen, azken 5 urteetan partaide izan diren istripuei begiratzen badiegu, sexuaren arabera, gizonezkoek izan dituzte istripu batzuk gehiago.

Adinari dagokionez, istripuen batez bestekoa apur bat txikitzen da, baina ez mugikortasuna txikitzen den hein berean.

7,98 0,29

91,73

Turismoarekin gertatutako zenbat istriputan partaide?

Bat Bi Bat ere ez

6,00,0

94,0

,5 ,2

99,3

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

1 2 0

Turismoarekin gertatutako zenbat istriputan partaide (azken 5

urteetan)?

Gizona Emakumea

23

4.3- (TURISMO) ISTRIPUEN KAUSALITATEA

Adineko bide-erabiltzaileen erantzunen arabera, gehien-gehienek, alde handiarekin, beren (lehen) istripuaren kasua moduan aipatu zuten: “distraitzea”, “atentziorik eza” edo “ez begiratzea”.

1,061 1 1

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

65-70 71-75 76-80 81-100

Adina/turismoan izandako istripuen batezbestekoa

82,8

4,34,3

4,3

4,3

Arrazoi nagusiak (lehen istripua) (%)

Distraitzea, atentziorik eza,… Abiadura Arauak ez erresp. Nekea Beste

24

5.- ZEHAPENAK ZIRKULAZIO-ARAUAK EZ ERRESPETATZEAGATIK

5.1- OINEZKO GISA ARAUAK ERRESPETATZEA

%16ek soilik esaten du arauak “batzuetan” errespetatzen dituela. Gainerakoek “Beti” edo “dezente”.

Arauak “beti” errespetatzen dituztenen artean gehiago dira emakumezkoak gizonezkoak baino, baina “batzuetan” errespetatzen dituztenen artean ere berdin gertatzen da.

Adinari dagokionez, adinean gora joan ahala, oinezko gisa arauak errespetatzea ere handitzen da.

50,5

33,7

15,8

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Beti Nahiko Batzuetan

Oinezko gisa, zirkulazio-arauak errespetatzen dituzu?

Portzentajea

47,0

38,8

14,2

53,0

30,0

17,0

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Beti Nahiko Batzuetan

Oinezko gisa, arauak errespetatzen

dituzu?

Gizona Emakumea

25

5.2- ZIRKULAZIO-ARAUAK EZ ERRESPETATZEA

Adineko bide-erabiltzaileen %81ek ez du zehapenik jaso. Hala ere, kasu batzuetan 12 zehapen jaso dituzte. Jasotako zehapenek eta arriskuarekiko esposizioak (mugikortasuna, ibilgailuak erabiltzea…) erlazioa daukate.

Emakumezkoek jasotako zehapenen batez bestekoa gizonezkoek jasotakoena baino apur bat txikiagoa da.

35,8

45,5

18,7

49,8

34,4

15,8

55,8

33,0

11,2

64,3

20,415,4

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

Beti

Nah

iko

Batz

ueta

n

Beti

Nah

iko

Batz

ueta

n

Beti

Nah

iko

Batz

ueta

n

Beti

Nah

iko

Batz

ueta

n

65-70 71-75 76-80 81-100

Oinezko gisa, zirkulazio-arauak errespetatzen dituzu?

(Adina)

13,43,9 1,3 ,2 ,1 ,4 ,1

80,5

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

1 2 3 4 5 6 12 Batereez+EE

Zenbat zahapen jaso dituzu zirkulazio-arauak ez errespetatzeagatik?

Portzentajea

26

Baina zehapen bat ere jaso ez duten pertsonen portzentajeari begiratzen badiogu, emakumezkoen portzentajea gizonezkoena baino askoz handiagoa da.

Adinean aurrera joan ahala ere, zehapenen batez bestekoa txikiagoa izaten da, eta mugikortasunarekin berdin gertatzen da .

1,591,45

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

1,8

Batez bestekoa

Zehapenen batezbestekoa

Gizona Emakumea

59,1

94,6

1,6 0,20

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Gizona Emakumea

Zehapenik ez (%)

Zehapenik ez arauak ez errespetatzeagatik Ed/Ee

27

5.1- ZEHAPENEN KAUSAK

Zehapenen kausa nagusia, alde handiarekin, gehiegizko abiadura izaten da. Hori normala da, horixe baita automatizatuta dagoen zehapen mota bakarra.

Sexuaren araberako desberdintasunik ez dugu ikusi.

0

0,5

1

1,5

2

65-70 71-75 76-80 81-100

Zehapenen batezbestekoa (adina)

77,6

2,5 3,2 3,8 1,9 1,9 2,7 5,3 1,10,0

10,020,030,040,050,060,070,080,090,0

Lehen zehapenaren kausa(%)

Portzentajea

28

Gehiegizko abiaduragatiko zehapenei begiratzen badiegu, gizonezko eta emakumezkoen arteko aldea izugarri handia da. Kontuan hartu behar da adin horretako emakume gehienek ez dutela gidatzen. Adinaren aldagaiari begiratzen badiogu, abiaduragatiko zehapenak adin handienetan baino ez dira murrizten.

31,2

,9

,9

1,2

,6

,6

1,2

2,2

,3

3,6

,2

,4

,4

,2

,2

,0

,2

,2

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0

Gehiegizko abiadura

Segurtasun uhala

Argiekin arazoak

Semaforoa saltatzea

IAT ez pasatzea

Stop bat saltatzea

Aurreratzeak

Beste

Ed/Ee

1. zehapenaren kausa nagusia (%)

Emakumea Gizona

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

AZKEN ZEHAPENEN KAUSA NAGUSIA

65-70 71-75 76-80 81-100

29

6.- ADINEKO BIDE-ERABILTZAILEEN IRITZIAK ETA JARRERAK

6.1- EZARRITAKO ABIADURA MUGEI BURUZKO IRITZIAK

Adineko bide-erabiltzaileen %45ek uste du abiadura mugak dauden bezala ondo daudela. %20k abiadura-muga jaitsiko luke eta %16k handituko luke.

Sexuaren araberako iritziei dagokienez, emakumezkoak erradikalagoak dira abiadura are gehiago murrizteko eta gizonezkoak, ordea, abiadura handitzeko.

Adina aldagai moderatzailea da abiadurari dagokionean ere. Abiadura handiagoan ibili nahiko luketenen kopurua txikiagoa da.

20,2

45,3

16,1 18,4

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

45,0

50,0

Oso altuak (gehmugatu beharko)

Behar direnak (ondodaude)

Oso baxuak (gehkorritu beharko)

Ed/Ee

Zure ustez, ezarritako abiadura-mugak oso altuak dira, behar diren bezalakoak edo oso baxuak dira?

Portzentajea

10,8

50,0

26,6

12,5

26,9

41,8

8,6

22,6

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Atuegiak (geh mugatu

beharko)

Behar direnak (ondo

daude)

Oso baxuak (geh

korritu beharko)

Ed/Ee

Gaur egungo abiadura-mugei buruzko iritzia

Gizona Emakumea

30

6.2 RADARREI BURUZKO IRITZIAK

Adineko bide-erabiltzaileen %38 gaur egun dauden radarren kopuruaren aldekoa bada ere, portzentaje bera da ez dakitenena edo erantzuten ez dutenena. Gogorarazi behar da talde honetan “gidariak ez direnen” kopurua handia dela. Horren adierazgarria da emakume talde handiena "ez daki/ez du erantzuten" aukeran dagoela.

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Atuegiak (geh

mugatu beharko)

Behar direnak (ondo

daude)

Oso baxuak (geh

korritu beharko)

Ed/Ee

Zure ustez ezarritako abiadura-mugak dira...?/Adina

(portzentajea)

65-70 71-75 76-80 81-100

2,8

11,8

37,9

10,4

37,2

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

Ez litzetekebatere egon

behar

Gehiegi daude(kendu behar)

Daudenak egonbeharko

Gehiago jarribeharko

Ed/Ee

Radarrei buruz zer iritzi duzu?

Portzentajea

31

Adinean aurrera joan ahala, ez daki/ez du erantzuten erantzuten dutenen portzentajea ere handitzen da.

6.3 JARRERAK

6.3.1- ABIADURA

Adineko bide-erabiltzaileen %6k onartzen du abiadura-mugak “askotan” edo “sarritan” gainditzen dituela.

4,7

15,5

45,7

13,3

20,8

1,4

9,1

32,3

8,3

48,9

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Ez litzateke

batere egon

beharko

Gehiegi daude

(kendu behar)

Daudenak egon

beharko

Gehiago jarri

beharko

Ed/Ee

Radarrei buruz zer iritzi duzu?

Gizona Emakumea

3,7

18,6

48,2

10,5

19,0

3,4

9,7

40,7

13,4

32,7

,6

12,4

34,5

8,7

43,8

2,65,0

26,4

9,3

56,7

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Ez litzateke

batere egon

beharko

Gehiegi daude

(kendu behar)

Daudenak egon

beharko

Gehiago jarri

beharko

Ed/Ee

Radarrei buruz zer iritzi duzu?

65-70 71-75 76-80 81-100

32

Sexuaren araberako datuek adierazten digute alde batetik, abiadura mugak “inoiz gainditzen ez” dituztenen artean emakumezkoak gehiago direla, baina bestetik, emakumezko askok ere sarritan gainditzen dituztela.

Azkenik “inoiz ez" aukeraren portzentajea adinarekin handitzen da.

6.3.2 ALKOHOLA/DROGAK

Alkohola/drogak hartu ostean “batzuetan” gidatu dutenak %23 dira.

37,1

56,5

2,8 3,3,3

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Sekula ez Noizbait Nahiko Sarritan Ed/Ee

Bidean ezarritako abiadura-mugak gainditzen dituzu?

Portzentajea

34,7

59,5

3,1 2,70,0

47,543,5

1,46,1

1,5

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

Sekula ez Noizbait Nahiko Sarritan Ed/Ee

Bidean ezarritako abiadura-mugak gainditzen

dituzu?

Gizona Emakumea

33

Sexuaren arabera desberdintasun nabarmenak daude: Gizonezkoen %26k esaten du alkohola/drogak hartu ostean gidatu duela, eta emakumezkoen %11k baino ez.

Adinean aurrera joan ahala “Inoiz ez” aukera gora doa eta “batzuetan”, ordea, behera.

6.3.3- TELEFONO MUGIKORRAREKIN DISTRAITZEA

Telefono mugikorrarekin “batzuetan” edo “sarritan” distraitzen direnak %7 baino ez dira.

77,2

22,8

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Portzentajea

Alkohola/drogak hartu ostean gidatu al duzu inoiz?

Sekula ez Noizbait

74,3

25,7

89,4

10,6

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

Sekula ez Noizbait

Alkohola/drogak hartu ostean, gidatu al duzu inoiz?

Gizona Emakumea

34

Kontu horri dagokionean, sexuaren araberako desberdintasunak oso txikiak dira, eta adinaren arabera, adinean gora joan ahala, “inoiz ez” gora doa eta “batzuetan” behera.

6.3.4 OINEZKO GISA SEMAFOROAK ETA ZEBRABIDEAK ERRESPETATZEA

%78k dio oinezkoak direnean semaforoak eta zebra-bideak ia beti errespetatzen dituela.

Emakumezkoek diote gizonezkoek baino gehiago errespetatzen dituztela.

1,0

20,7

78,3

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Sekula ez Noizbait Ia beti

Oinezko gisa, semaforoak errespetatzen dituzu eta zebrabidetik pasatzen zara?

Portzentajea

35

Adinarekin ez dago bilakaera argirik, nagusienek esaten dutelako gutxiago errespetatzen dituztela. 7.- BIDEAK ERABILTZEKO ARAZOAK, ADINAREKIN LOTUTAKOAK, ETA HORIETARAKO KONPONBIDEAK Bide-erabiltzaile gehienek esaten dute zirkulatzeko orduan adinak ez duela inolako eraginik beraiengan. Mugikortasun arazoek %12ri eragiten diote eta portzentaje berean erreflexu faltak.

1,3

26,3

72,4

,8

16,7

82,5

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Sekula ez Noizbait Ia beti

Oinezko gisa, semaforoak eta zebrabideak

errespetatzen dituzu?

Gizona Emakumea

11,9 9,91,4

12,4

62,6

1,90,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

Zure adinagatik, oinezko edota gidari gisa zerk kaltetzen dizu?

Portzentajea

36

Sexuaren araberako desberdintasunak urriak dira, baina adinaren araberakoak interesgarriak dira. Adinean aurrera joan ahala, batez ere mugikortasun arazoak handitzen dira.

Arazo horiei aurre egiteko bide-erabiltzaileek hartzen dituzten neurriei dagokienez, erantzunak hauek dira. Batez ere, polikiago zirkulatzea eta, gero, adiago ibiltzea.

Sexuaren araberako desberdintasunei dagokienez, emakumezkoek gizonezkoek baino gehiagotan aipatzen dute “polikiago zirkulatzea”, eta gizonezkoek baino gutxiagotan “adiago ibiltzea”.

10,7 8,63,4

76,0

1,411,311,8

2,07,2

64,5

3,110,9 8,6

1,4

17,4

60,9

,7

14,111,02,6

22,9

47,2

2,3

0,010,020,030,040,050,060,070,080,0

Err

efl

exu

falt

a

Iku

smen

a/e

ntz

um

en

a

Mu

git

zeko

ara

zoak

Eze

r ere

ez

Ed

/Ee

Err

efl

exu

falt

a

Iku

smen

a/E

ntz

um

en

a

Hart

u b

eh

arr

eko

…

Mu

git

zeko

ara

zoak

Eze

r ere

ez

Ed

/Ee

Err

efl

exu

falt

a

Iku

smen

a/E

ntz

um

en

a

Hart

u b

eh

arr

eko

…

Mu

git

zeko

ara

zoak

Eze

r ere

ez

Ed

/Ee

Err

efl

exu

falt

a

Iku

smen

a/E

ntz

um

en

a

Hart

u b

eh

arr

eko

…

Mu

git

zeko

ara

zoak

Eze

r ere

ez

Ed

/Ee

65-70 71-75 76-80 81-100

Adinagatik gidari/oinezko gisa kaltetzen dizuna da

Portzentajea

36,841,9

11,08,7

1,7

0,05,0

10,015,020,025,030,035,040,045,0

Adiago ibiltzea Polikiago ibili Lekuarriskutsuetatik

ez ibili

Ezer berezirik Ed/Ee

Zure arazoen aurrean, zer egiten duzu gidatzean edo zirkulatzean? (zirkulatzen dutenak)

Portzentajea

37

Adinaren araberako desberdintasunei dagokienez, azpimarratzekoa da adin handienetan (81-100) nabarmen handitzen dela "polikiago ibiltzea" aukera.

50,9

32,0

8,1 5,93,1

35,2

28,1

14,8

21,9

49,1

34,5

9,05,5

1,9

24,8

56,2

11,6

5,71,7

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Adiago ibili Polikiago ibili Leku arriskutsuaksaihestu

Ezer berezirik Ed/Ee

Zure arazoen aurrean, zer egiten duzu gidatzean edo zirkulatzean?

65-70 71-75 76-80 81-100

38

8. EMAITZEN LABURPENA Euskadin 64 urtetik gorako bide-erabiltzaile taldearen ezaugarri bat da gehienak

emakumezkoak direla eta, batez ere, 78 urtetik gorakoak, emakumezkoek bizi-

itxaropen handiagoa dutelako.

Emakume horien berezitasuna da gehien-gehienek ez dutela gidatzeko baimena

eta beraz, oro har oinezkoak direla. Dena den, horrek ez du esan nahi oinez Km

gehien egiten dituztenak direnik.

Adineko bide-erabiltzaileak, oinezkoak direnean, batez ere hiri inguruetako

kaleetan ibiltzen dira, eta kalea eta errepidea gehien tartekatzen dituztenak

gizonezkoak izaten dira. Adina oinezkoen mugikortasuna Km-tan, zein

errepidearen erabilera murrizten dituen aldagaia ere bada.

Adin horietan ibilgailuen bidezko zirkulazioari dagokionez, bizikletaren erabilera oro har oso urria da eta adinarekin txikitzen doa.

Motoen, ziklomotoreen, ibilgailu industrialen eta abarren erabilera-portzentajeak

urri-urriak dira. Turismoekin, aldiz, ez da berdin gertatzen. Adineko bide-

erabiltzaileen heren batek baino gehiagok gidatzen du turismo bat eta, esan

dugun bezala, gehienak gizonezkoak dira. Turismoen erabilera ere adinarekin

txikitzen da, noski.

Turismoan astean egiten diren Km-en batez bestekoa 110ekoa da. Oro har,

egiten diren Km-ei begiratuta, gizon erabiltzaileek emakume erabiltzaileek baino

askoz batez besteko handiagoak dituzte, ibilgailu mota guztietan. Beraz,

gizonezkoek arriskuarekiko askoz esposizio handiagoa izaten dute.

Ikusi dugun bezala, adineko erabiltzaileak zahartzen doazen heinean, ibilgailuen

erabilera ere behera doa. Elkarrizketatuek aipatzen dituzten arrazoien artean,

nabarmentzen dira osasun-, ikusmen-, edo erreflexu-arazoak eta ez gustatzea

(emakume erabiltzaileen artean askotan aipatua). Erabiltzaileak zenbat eta adin

gehiago izan, orduan eta gehiagotan aipatzen ditu osasun arazoak.

39

Istripu kopuruari dagokion informazioa laburbilduz, bide-erabiltzaileen %98,

oinezko gisa, ez da istripu batean ere partaide izan. %92k, gidari gisa, ez du

istripurik izan. Hala ere, gizonezkoek (%6) izan dituzte istripu gehien, ziur aski,

arriskuarekiko esposizio handiagoa izaten dutelako.

Istripuak izateko aipatzen diren kausen artean (turismoetan gertatutakoak

adibide gisa hartuta) gehiengo handi batek “distraitzea, adi ez ibiltzea edo ez

begiratzea” aipatzen du.

Zirkulazio arauen errespetuari dagokionez, 64 urtetik gorako pertsonek, oro har,

errespetu handia diete arauei. %16k baino ez du esaten oinezko gisa arauak

“batzuetan” errespetatzen dituela. %81ek ez du inoiz zehapenik jaso. Gizon

erabiltzaileen zehapenen batez bestekoa, emakume erabiltzaileena baino apur

bat handiagoa da. Emakumezko horien %95ek inoiz ez du zehapenik jaso. Dena

den, gogorarazi behar dugu gehienek ez dutela gidatzen eta Km gutxiago egiten

dituztela.

Bide-erabiltzaile horiek jasotako zehapenen kausak aipatzen baditugu, gehien-

gehienak abiadura muga gainditzeagatik izaten dira.

Bide-erabiltzaile horien iritzi eta jarrerei buruz, esan behar da talde handienak

uste duela gaur egungo abiadura-mugak ondo daudela. Abiadura-mugak baxuak

direla eta azkarrago ibiltzeko aukera egon beharko litzatekeela uste dutenen

artean, gehiago dira gizonezkoak emakumezkoak baino. Abiadura-mugei

buruzko iritzia emateko orduan, adina aldagai moderatzailea era bada. Radarrak

direla eta, talde handiena gaur egun daudenekin ados badago ere, ia portzentaje

berberak erantzuten du “ez daki/ez du erantzuten”, eta erantzun horren kopurua

emakumeen artean, eta adinean aurrera joan ahala ere, ugariagoa izaten da.

Abiadurarekin eta alkohol/drogekin lotutako jarrerek adierazten digute gizon eta

emakume gehienek “noiz edo noiz” edo “inoiz ez” dituztela abiadura mugak

gainditzen. Sexuen arabera, emakume gehien-gehienek “inoiz ez” aukeratzen

dute, baina gutxiengo batek ere gizonezkoek baino gehiagotan aukeratzen du

“sarritan”.%23k gidatu du “batzuetan” alkohola edo drogak hartu ostean, eta

40

horien artean askoz gehiago dira gizonezkoak (%26) emakumezkoak baino

(%11).

Telefono mugikorrarekin distraitzeari dagokionez, %6 soilik “batzuetan” distraitu

da eta sexuaren araberako desberdintasunik ia ez dago.

Kontu inportantea da semaforoak eta zebra-bideak errespetatzea. %21ek dio

"batzuetan” errespetatzen dituela eta emakumezkoek diotenaren arabera,

gizonezkoek baino gehiago errespetatzen dituzte.

Adineko bide-erabiltzaileen taldean behin eta berriro aipatzen den kontua da

arazo fisikoena, osasun-arazoena etab. Arazo horiek zirkulatzeko edo gidatzeko

orduan pertsona horien gainean eragina daukate. Aipatzen diren arazo nagusiak

dira mugikortasuna eta erreflexu falta, baina gehiengo handi batek dio “ezerk ez

duela berarengan eraginik”. Adinean aurrera joan ahala, batez ere,

mugikortasunaren arazoa handitzen da. Horrek eraman ditzake arazo horiei

aurre egiteko neurriren bat hartzera. Neurri aipatuenak dira polikiago eta adiago

ibiltzea. Azpimarratzekoa da adin handienetan (80 urtetik gora) nabarmen

handitzen dela "polikiago ibiltzea" aukera.