Ingurukoa jasotzen dugu28. eta 29. or Sentitu eta erantzun egiten dugu30. eta 31. or

Ikusmena32. eta 33. or.

Ukimena34. eta 35. or.

Entzumena36. eta 37. or.

Usaimena38. or.

Dastamena39. or

Baietz erronka gainditu! 40. or. Pentsaketan 41. or. Amaitzeko42. eta 43. or.

• Internetetik lortutako informazioari buruzko solasaldia.

• Zentzumenak identifikatzea. K• Istorio baten ulermena. P• Norberaren ezaguera. B • Ikusmena. Organoak eta funtzioak. K• Zainketa- eta osasun-ohituren jabekuntza. B

• Ukimena. Organoak eta funtzioak. K• Zainketa- eta osasun-ohituren jabekuntza. B

• Entzumena. Organoak eta funtzioak. K• Zainketa- eta osasun-ohituren jabekuntza. B

• Usaimena. Organoak eta funtzioak. K• Zainketa- eta osasun-ohituren jabekuntza. B

• Dastamena. Organoak eta funtzioak. K• Zainketa- eta osasun-ohituren jabekuntza. B

• Ataza integratuaren ebazpena: Zentzumenak probatzea. • Pentsamendu-errutina: Zentzumenei buruzko K-S-I. Praktikan jarri• Unitatean landutako edukiak gaitasunak baliatuz aplikatzea.Ekin• Eguneroko arazoen ebazpena, norberaren eta gainerakoen ideiak praktikan jarriz.Hausnartu (eskolako egunerokoa)• Norberaren ikaskuntzari buruzko hausnarketa.

EbaluazioaEbaluaziorako baliabideak (MO): Unitatearen ebaluazio-errubrika xx. or. Unitatea-ren ebaluazio-fitxak xx. or. Trebetasun orokorren errubrikak xx. or. Edukiak barne-ratu diren behatzeko taula.

Guztiontzako eskola• Curriculum-egokitzapena (MO):

oinarrizkoa 22-22. or., sakontze-koa 22. or.

• Garaiz detektatzeko (POD) 40. or.

Pentsaketan• K-S-I Kolorea, Sinboloa, Irudia (IL)

41. or.

360°-ko ikaskuntza• Munduan zehar (IL) 39. or.

Metodologia interaktiboak• Aplikatu metodologia kooperati-

boa 8. jarduera, 35. or (IL).

Sormena• Ataza integratua (IL) 40. or.

Ekimena• Ekin (IL) 43. or.

Gizarte berri baterako balioak• 5. jarduera (IL) 33. or.

Gaitasunak• Praktikan jarri gaitasunak (IL): 42.

eta 43. or. Gaitasunen fitxak (MO): 22. or

• Gaitasunak lantzeko jarduerak (POD): 41., 42., 43. eta 46. or.

Askotariko adimenak• AA jarduerak (IL): Pertsonartekoa

31., 33. eta 35. or; Naturalista 30. eta 33. or., Linguistikoa 31. eta 37. or. Intrapertsonala, 37. eta 39. or. Espaziala, 33. eta 38. or.

• Askotariko adimenak lantzeko jarduerak (POD): 41., 44., 45. eta 46. or.

IKT baliabideak• ADIrako baliabide digitalak: liburu

digital interaktiboa, jarduera osa-garriak, etab.

• Ikasgelarako baliabide digitalak.

2Ingurukoa

jasotzen dugu

Ikasgelan talentua sustatzeko baliabideak

IL Ikaslearen liburua. MO Material osagarria. POD Programazioa eta orientabide didaktikoak.

EDUKIAK

38

1. Zentzumen-organoak eta haien funtzionamendua ezagutzea eta deskribatzea, norberaren gorputzaren ezagutzatik abiatuz, eta inguruari eta beste gizaki batzuei dagokienez zer funtzio duten identifikatzea. (Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarakoa / Naturalista)

2. Zentzumen-organoak zaintzeko eta egoki funtzionatzeko higiene-ohiturak identifikatzea eta hartzea. (Zientzia-, tek-nologia- eta osasun-kulturarakoa / Naturalista)

3. Metodo zientifikoa erabiltzea norberaren zentzumenek estimulu bat jasotzen dutenean zer erantzun ematen dituzten ezagutzeko. (Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarakoa / Naturalista)

4. Ahozko elkarrizketetan parte hartzea, nork bere argudioak emanez; arretaz entzuteko eta elkarrizketarako jarrera iza-tea. (Hizkuntza-komunikaziorakoa / Linguistikoa)

5. Baliabide teknologikoak erabiltzea zentzumenen funtzionamenduari buruzko informazioa jasotzeko, eta azalpen-testu bat idaztea jasotako datuekin. (Informazioa tratatzekoa eta teknologia digitala erabiltzekoa / Linguistikoa)

6. Askotariko arte-hizkuntzetako teknikak, baliabideak eta materialak erabiltzea ongi egindako sormen-lanak lortzeko (Giza eta arte-kulturarakoa / Ikusizkoa eta espaziala)

7. Taldean sortzen diren ekimenetan parte hartzea, baterako proiektuaren zatitzat lan eginez. (Gizarterakoa eta herri-tartasunerakoa / Pertsonartekoa)

8. Ezagutzak eta estrategiak modu berezi eta bestelakoan erabiltzea ataza berriak egiteko. (Ikasten ikastekoa / Intra-pertsonala)

Helburuak gaitasunen eta askotariko adimenen arabera

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK

• Zentzumenak eta haien organo nagusiak identi-fikatzea.

• Zentzumen-organoen arteko erlazioak eta zentzumen-organoen eta ingurukoa jasotzeko moduaren arteko erlazioak zehaztea.

• Zentzumen-organoen oinarrizko funtzionamen-dua ezagutzea.

• Bizi-ohitura osasungarriak zentzumen-organoen funtzionamendu egokiarekin lotzea.

ESTANDARRAK

• Zentzumen-organoak identifikatzen eta kokatzen ditu.

•Gai da oinarrizko erlazioak zehazteko zentzumenen artean eta erlazio-sistemako organo nagusien artean.

• Zentzumenen higiene- eta zainketa ohiturak identifikatzen eta bere egiten ditu.

•Norberaren, ikaskideen eta helduen emozio eta sentimenduak identi-fikatzen ditu, eta enpatia agertzen du.

•Autonomoa da ekintzak eta atazak planifikatzeko eta gauzatzeko. Ekimena du erabakiak hartzeko, eta irizpideak eta hartutako erabakien ondorioak identifikatzen ditu.

39

2. unitatea Ingurukoa jasotzen duguM

otib

atze

koG

arai

z de

tekt

atze

ko

Unitateko edukien inguruan sor daitezkeen zailtasunak prebenitzeko eta aurrea hartzeko, proposamen hauek erabil daitezke.

— Jasotzen dugunaren eta ematen dugun erantzunaren arteko erlazioa ulertzeko.

• Lan kooperatiboa. Hiruzpalau kideko taldeak osatu. Taldekide batek estimulu bat proposatu behar du, eta taldekideek eztabaidatu zer zentzumenek parte hartzen duen, eta zer erantzun ematen den.

• Curriculum-egokitzapena: jarduerako proposamen zehatza (22. or.).

— Zentzumen bakoitzak zer organo erabiltzen duen gogorarazteko.

• Fitxak osatu oinarrizko informazioarekin. Hala, liburuan azaltzen dena laburbil dezake ikasleak, eta ikas-teko laburpen-fitxa izan.

• Curriculum-egokitzapena: zentzumen bakoitzerako proposatutako fitxa (24. eta 26. or.) eta zentzu-men-organoak gogora ekartzen laguntzen duten jarduerak (25. eta 27. or.).

— Talde-laneko eta lan kooperatiboko teknikak lantzeko.

• Hitzen jokoa: zentzumen bakoitzari buruzko zenbait hitz giltzarri idatz ditzake irakasleak. Taldeka, esaldi bat osatu behar du kideetako bakoitzak hitz horiekin, eta, ondoren, taldekideei erakutsi, zuzentzeko, za-baltzeko, ñabarduraren bat gehitzeko... Talde bakoitzak zentzumenetako bakoitzari buruzko hitz-multzo bat aukeratuko du.

Taldeek esaldi guztiak prest dituztenean, bateratu egin behar dituzte. Bateratze hori landutako gaiaren sintesia izango da.

• Unitatearen izenburua irakurri, eta irudia aztertu. Galderak egin; adibidez:

– Zeri begira dago irudiko haurra? Zure ustez, zer usain jasotzen ditu? Eta zer soinu entzun? Mendiko lurra ukituz gero, zer nabarituko du?

– Galdera honekin amaitu: Zuen ustez, nola sentitzen da irudiko haurrak?

– Garrantzitsua da erantzunak bideratzea, inguruari buruzko informazioa jasotzean zentzumenak zer garrantzitsuak diren jabetzeko; ingurukoa atsegina edo desatsegina , zaratatsua edo isila, hezea edo lehorra... dela jasotzen dugu. Jasotzen dugun horrek gugan sortzen dituen erantzunak batzuetan subjektiboak direla ikusarazi, norberaren izaeraren eta historiaren araberakoak baitira.

• Edukiek balio garrantzitsua emateko zer funtzionaltasun duten adierazi.

• Unitateko helburuak nabarmendu, haietaz jabetu daitezen ikasleak: Zuen ustez, zer aurkituko duzue unitate honetan? Zer helburu zehaztu daitezke eduki horiei jarraikiz?

• Norberaren ikaskuntza-prozesuaren protagonista norbera izango dela adierazi, eta jarrera proaktiboa izan behar dutela.

Orrialdeak:28 eta 29

40

Sentitu eta erantzun egiten dugu

Nola dinamizatu ikasgela

1. jarduerako galderei erantzun talde handian, ikasle bakoitzak bere erantzunak koadernoan idatzi ondoren.Zentzumenen bidez jasotzen ditugun estimuluen eta emanarazten dizkiguten erantzunen adibideak jarri talde handian.

Zentzumenak irudikatu

– Bineta batzuk marraztu, zentzumenak emandako informazioak eragindako estimuluaren ondo-riozko erantzuna jasotzeko, ikaslearen liburuko 30. orrialdekoaren antzekoa. Ikasle bakoitzak egoera bat aukeratu behar du.

2. unitateaOrrialdeak:30 eta 31

01. Kalea gurutzatzeko zain zaude... - zirku-lazio-argiaren kolorea - kalea gurutzatu - ikusmena. Lata bat hartu duzu… - lataren tenperatura - eskua kendu/bi eskuekin hel-du - ukimena. Erre-usaina dago… - usain jakina - ogia txigorgailutik atera - usaimena.

02. Erantzun orientagarria. Ikusmena, usaime-na, ukimena eta dastamena erabiltzen dira. Begiak, eskuak, sudurra eta mihia erabiltzen dira.

41

Erantzunak

G Gaitasunak lantzeko jarduera

AA Askotariko adimenak lantzeko jarduera

• Ikasgelako objektuak erabili zer zentzumenek jarduten duten zehazteko. Horretarako, talde handian nahiz lau laguneko taldeetan lan egin dezakegu.

• Egiteko hauek eman ikasleei: Deskribatu objektua ikusmenaren bidez. Ukitu objektua; nolakoa da? Usaindu objektua; zer da, atsegina ala desatsegina? Entzun objektua; egiten du soinurik? Ozena ala ahula da? Altua ala baxua da? Objektua jan egin badaiteke, dastatu, eta esan zer zapore duen (gozoa, gazia, mikatza, garratza...).

• Ikasgelako objektuak erabiliko dira: borragoma, arkatza, ogitartekoak edo gosaritako fruituak, paperezko orriak...

•Amaitzeko, talde handian hausnartu: zer jaso daiteke ikusmenaren, ukimenaren, usaimenaren, entzumenaren eta dastamenaren bidez?

Ikusmena

Nola dinamizatu ikasgela

Atal honen azterketari ekin aurretik, ikasleei iradoki begiak ixteko, eta begiak itxita egoteko segundo batzuez; gero, berriz, irekitzeko. Begiak itxita zer jasotzen duten eta begiak irekita zer jasotzen duten azaltzeko eskatu ikasleei.Parte-hartzea dinamizatzeko, lehen atala erabil daiteke. Lau item jaso dira atal horretan: koloreak (koloreak aipatu ditzakete), formak (karratua, zirkulua, laukizuzena, etab.), tamainak (handia, txikia, etab.), distantziak (laburra, luzea, etab.).

Ikusmen-asaldurak

– Begien osasunaren eta behar dituzten zainketen garrantzia nabarmendu. Batzuek ikusmen-asaldura bat dutela azaldu, eta, ongi ikusi ahal izateko, betaurrekoak erabili behar dituztela.

– Ikasgelan betaurrekoak dituen ikaslerik bada, zer ikusmen-asaldura duen galdetu, eta zer ger-tatzen zaion betaurrekoak janzten ez baditu. Bestela, senideren bati galdetzea proposa daiteke, edo ikusmen-asaldura arruntenei buruzko informazioa bilatzea. Horrela, eguneroko eginkizun batzuetarako ikusmen-asaldurek eragin ditzaketen zailtasunei buruz hausnartu dezakete.

03. Irisa, begi-ninia, bekaina, betazala eta beti-leak nabarmendu.

04. Erantzun orientagarria. 1. esperimentua: be-tazalak jaisten ditugu, lurrunak begiei kalte-rik ez egiteko. Kopetan behera joaten den

ura bekainek eta betileek geratzen dute. 2. esperimentua: argia denean begi-ninia uzkurtu egiten dela eta ilun denean zabaldu egiten dela jabetu behar dute.

05. Ikusmena aztertzeko. Erantzun irekia.

Erantzunak

2. unitateaOrrialdeak:32 eta 33

42

G Gaitasunak lantzeko jarduera

O Jarduera osagarria

• Itsu baten lekuan jartzea. Horretarako, bikoteka jarri ikasleak, eta begiak estali bietako bati.

• Ikasgelako puntu batean jarri begiak estalita dituen ikaslea, eta beste puntu batera joateko eskatu. Ondoren, rolak trukatu.

• Izan dituzten zailtasunei buruz hitz egin.

Ukimena

Nola dinamizatu ikasgela

Ikasleei atal honetako edukia azaldu aurretik, hainbat testuratako objektuak edo materialak (adibi-dez, arkatza, koilara, orrazia, kotoia, lima, belusa…) sartu poltsa batean, ikasleek ikusi gabe, ikus-mena erabili gabe identifikatu behar baitituzte. Ondoren, jarduera egitean izan dituzten sentsazioei buruz eta zer objektu zen igartzeko moduari buruz hitz egin.

Itsu-itsuka jolasera jolastu

– Ukimenaren bidez identifikatu ikaskideak.

– Ikaskideak identifikatzeko zer ezaugarri erabili dituzten esan.

2. unitateaOrrialdeak:34 eta 35

06. Erantzun orientagarria. Leuna: artilezko jertsea, peluxea, masaila. Zimurra: lizpapera, harria, kortxoa. Hotza: izotza, izozkailuko botila, metalezko barra. Beroa: ogi egin be-rria, mikrouhin-labetik atera berri den plate-

ra, zopa. Gogorra: autoaren txapa, arbela, mahaia. Biguna: tarta, borragoma, sabela.

07. Erantzun irekia. Besaurrearekin baino erraza-goa izan behar luke eskuekin identifikatzea.

08. Erantzun irekia.

43

Erantzunak

G Gaitasunak lantzeko jarduera

O Jarduera osagarria

• Ikasleei galdetu organismoak zer zainketa behar dituen eguzkia hartu aurretik (ura edan, eguz-kitik babesteko krema eman, ordu gehiegi ez egon eguzkitan…), eta beraiek egin ohi dutenari buruzko azterketa egin.

•Azalak eguzkia hartzeko behar dituen zenbait zainketa jasotzen dituzten argazkiak bilatu; eguzkitik babesteko etxean dituzten kremen etiketak ere irakurri.

• Informazioa alderatu, eta egiten dituzten ekintzetatik zein diren zuzenak eta zein ez aztertu.

• Eguzkia osasunari kalterik egin gabe hartzeko aholku egokien zerrenda egin.

Entzumena

Nola dinamizatu ikasgela

Hasi aurretik, isiltasuna eskatu, inguruko soinuak entzun ahal izan ditzaten ikasleek. Zer soinu diren igarri (autoa, klaxona, txoriak, jendea, etab.).

Kontzertua, ikasleek egindako musika-tresnekin (Zinestesikoa eta gorputzarena / Musikala).

– Musika-tresnak egin; adibidez: danborra (kutxa itxi batekin), txindatak (metalezko bi estalkire-kin), marakak (kontserba-ontzietan haziak jarrita), xilofonoa (zenbait edontzi, eta ur-kantitate bat haietako bakoitzean).

– Taldeak osatu, eta musika-tresna bat eman kide bakoitzari. Obra bat konposatu behar dute taldeek, eta, ondoren, aurkeztu.

– Jarduerari buruz hitz egin: zer konposizio gustatu zaien gehien, zer musika-tresna iruditu zaien atseginena, asmatu duten zer musika-tresnak duen egiazko baten itxura…

Entzuteko zailtasunak

– Ikasleei eskatu ezko-tapoiak jartzeko belarrietan, eta irakasleak ahots arruntez irakurriko duen diktaketa idazteko.

– Talde handian, zer zailtasun izan dituzten identifikatu. Zentzumen-gaitasunen bat murriztuta izatean (kasu honetan, entzumen-gaitasuna) jasotzeko prozesua zaildu egiten dela, eta, hala, erantzuna ere zailagoa izan daitekeela ikusarazi. Kontuan izan ingurukoa jasotzea garrantzitsua dela organismoa moldatzeko.

09. a) Barne-belarria / koklea. b) Kanpo-belarria / belarri-pabiloia, entzunbidea. c) Erdiko be-larria / tinpanoa, hezurtxo-katea.

10. Belarri-pabiloiak jasotzen du soinua, eta tinpanora joaten da entzunbidetik. Tinpa-noak bibratu egiten du, eta koklera igort-zen dira bibrazio horiek, hezurtxo-katearen

bidez. Kokleak garunera bideratzen ditu bi-brazioak.

11. Erantzun orientagarria. a) Ez, belarriari kalte egin dakiokeelako, eta, gainera, beste nor-bait gogaitu. b) Bolumen egokian jarrita (ez oso altu). c) Bai.

12. Erantzun irekia.

Erantzunak

2. unitateaOrrialdeak:36 eta 37

44

G Gaitasunak lantzeko jarduera

AA Askotariko adimenak lantzeko jarduera

Usaimena

Nola dinamizatu ikasgela?

Usaimena eta dastamena erlazionatuta daudela azaldu. Horretaz jabetzeko, elikagaiak aipatzeko es-katu ikasleei, eta haien usaina eta zaporea deskribatzeko. Usain atsegina lotuta dago zapore atsegi-narekin? Ala ez da beti hala? Adibidez, azaloreak usain desatsegina du prestatzean, baina bexamelaz eta gazta deseginaz prestatzen bada, oso zapore goxoko platera izan daiteke.Usaina elikagai bat egoera onean ala txarrean egotearen adierazlea ere badela azaldu. Naturan, usain desatsegin bat toxikotasunaren adierazlea izan daiteke. Beraz, moldatzen laguntzen duen zentzume-na ere bada.

Zer usain du? (Linguistikoa / espaziala)

– Banaka, usain desatseginen zerrenda bat egin, eta usain atseginen beste bat.

– Zerrenda bakoitzeko usain bat aukeratu, eta testu labur bat idatzi (bizpahiru esaldi), usain hori nondik datorren eta zergatik dugun gustuko edo ez azaltzeko.

– Komiki labur bihurtu testua.

Informazioa atera bideo batetik

– Bideo hau ikusi.

– Bideoko informaziotik abiatuta, usaimenak nola funtzionatzen duen azaldu.

2. unitateaOrrialdea

38

13. Sudur-zuloetatik arnastuz.14. Erantzun irekia.

45

Erantzunak

AA Askotariko adimenak lantzeko jarduera

O Jarduera osagarria

http://youtu.be/-BSfL3NdG9w

Dastamena

Nola dinamizatu ikasgela

Zer usain du? Zer zapore du? (Linguistikoa / intrapertsonala)

– Hiruzpalau elikagai eman ikasleei, usaintzeko; adibidez, ziapea, limoia, kafea eta menda. Ikasle bakoitzak deskribatu behar du zer gogorarazten dion elikagai horien usainak.

– Ondoren, dastatu egin behar dituzte, eta haien zaporea deskribatu, konparazioak erabiliz. Adibidez, zapore biribila du mendak, aho osoa betetzen baitu haren lurrinak.

Munduan zehar

Jarduera hauen helburua da ikasleek eguneroko egoeretan, eskolatik kanpo ere nola ikasten duten nabarmentzea.Taldeak osatu, eta azaldu zer sentsazio dituzten eta zer zentzumenek egiten duten lan egune-roko egoeretan; estimulu beraren aurrean askotariko sentsazioak izan daitezkeela ohartarazi.

2. unitateaOrrialdea:

39

46

G Gaitasunak lantzeko jarduera

AA Askotariko adimenak lantzeko jarduera

• Etxean igandetan jan ohi dutena deskriba dezake ikasle bakoitzak.

• Plater bakoitzean zer zapore nagusitzen diren identifikatu: gozoa, gazia, mikatza edo garratza.

• Informazioa bateratu, eta menu guztiek eredu berari jarraitzen dioten ondorioztatu.

Kolorea-Sinboloa-Irudia errutina ahozkoa ez den hizkuntzaren bidez hiru ideia garrantzitsuren mamia atera ahala izateko erabiltzen da. Pentsamenduetan sakonarazten die ikasleei, eta ideia horien ulermena indartzen du, kolore, sinbolo eta irudi jakin bat zergatik aukeratu dituzten azaltzeko eskatzean.

1. urratsa: Ikasleei eskatu buruz berrikusteko zentzumenei buruz dituzten ideiak. Esperientzia batetik ere abia daiteke, edo eduki horiek jasotzen dituen eta irakasleak egoki irizten dion liburu bateko irudiak ikusi eta testuak irakurtzeko denbora pixka bat eman.

2. urratsa: Ideiak ozen esateko eskatu, irakasleak arbelean jarri duen horma-irudian idatz ditzan.

3. urratsa: Ideia guztien artetik, hiru soilik aukeratu behar ditu irakasleak, ikasleek gehiago sakontzeko, eta ulertzeko.

4. urratsa: Ikasleei eskatu koadernoan, paper-zerrendetan edo hainbat post-itetan idazteko zer kolore auke-ratu duten lehen ideia irudikatzeko; zer sinbolo, bigarrenerako, eta zer irudi, hirugarrenerako.

5. urratsa: Bateratzea. Irakasleak prestatu duen lekuan (horma-irudia, hainbat kartoi mehe, etab.) itsatsi be-har du ikasle bakoitzak paper edo post-it bakoitzean idatzi eta marraztu duena, eta egin duen aukeraketa arrazoitu behar du.

– Letra larriz idatz dezake ideia bakoitza irakasleak, izenburutzat, paper jarraituko horma-irudiaren goial-dean, edo ideia bakoitza kartoi mehe batean.

– Ikasleek dagokien zutabean itsats ditzakete paper-zerrendak edo post-itak irudikapenarekin. Hala, irakas-leak bistan jarriko ditu ikasle guztien pentsamenduak, eta egoki deritzon lekuan utz ditzake. Horri esker, landutako edukien hiru ideia nagusienak, ikasleen ulermena eta gure ulermena hobetzeko gure pentsa-menduak gainerakoei jakinaraztearen garrantzia finkatzen da ikusizko baliabidearen bidez.

– Ikasleei eska dakieke ideiak bateratu ondoren, zer kolore, sinbolo eta irudi aukeratuko duten esateko, eta eskolako egunerokoan idazteko.

48

Pentsaketan: K-S-I

Nola dinamizatu ikasgela

2. unitateaOrrialdea:

41

Orientabide didaktikoak

Gomendioak

Zer kolore aukeratuko zenuke ideia hori adie-razteko?

Zer sinbolo aukeratuko zenuke ideia hori adie-razteko?

Zer irudi aukeratuko zenuke ideia hori adie-razteko?

1. ideia 2. ideia 3. ideia

K-S-I: KOLOREA–SINBOLOA–IRUDIA

Praktikan jarriLehen eta hirugarren jardueretan, zentzumenei buruz ikasi dutena balia dezakete ikasleek eguneroko bi-zitzako egoeretan.

Bigarren jardueran, zentzumen bakoitzaren organoen atalak berrikusten dira.

EkinIkasle bakoitzak arazoari buruz hausnartu behar du, eta nola konpon daitekeen pentsatu. Ondoren, ikasle bakoitzaren irtenbideak partekatu daitezke, eta aukera onena zergatik deritzogun arrazoitu.

Taldean aztertu zein den edo diren irtenbide onenak. Hala, arazo batek irtenbide bat baino gehiago izan ditzakeela ikusiko dute ikasleek, edo agian hobea dela ikaskideren baten irtenbidea, etab.

HausnartuAtal honetako galderei banaka erantzun. Ondoren, talde handian erantzun, taldeari arazoak eragin dizkien atalak ulertzen laguntzeko ideiak emanez.

49

Amaitzeko

Nola dinamizatu ikasgela

2. unitateaOrrialdeak:42 eta 43

Erantzunak

01. a) zaporea; b) entzumena, ikusmena; c) usai-mena, ikusmena; d) ukimena; e) entzumena.— Ikusmena / begiak; dastamena / mihia; usaimena / sudurra; entzumena / belarria; ukimena / azala.

02. A. betazala; B. irisa; C. begi-ninia; D. ilea; E. poroa; F. belarri-pabiloia; G. tinpanoa; H.

koklea; I. sudur-zuloak; J. sudur-mukosa; K. zapore garratza; L. zapore gazia; M. zapore mikatza; N. zapore gozoa.

03. Zaldia / ukimena, ikusmena; leihoa / ikus-mena, entzumena, usaimena; kafe-kikara / dastamena, usaimena; orkestra / ikusmena, entzumena.

49

1. Zein da arazoa? Beroegi dago esnea, eta presaka nabil. Azkar hoztu behar dut.

2. Nola konpon dezaket arazoa? Banaka, irtenbideak pentsatu, eta egokiena zein den erabaki.

3. Pozik nago arazoa neure kabuz konpontzeagatik?

4. Bada irtenbide egokiagorik?

Arazoari zer irtenbide eman zaion azaldu ikaskideei.

Ikaskideei entzun, eta haien proposamenak aztertu. Norberarena ez den ir-tenbideren bat agian hobea dela onartzeko gai izan behar dute.