IKTEI BURUZKO HEZKUNTZA AZTERKETA · 2018-06-14 · Adina eta sare sozialak Ikasleei sare...
26
--------- HAURTZARO IKASTOLA ETA ELIZALDE IKASTETXEA--------- Fishernet taldearen eskutik 2015ko apirilaren 29a IKTEI BURUZKO HEZKUNTZA AZTERKETA
Transcript of IKTEI BURUZKO HEZKUNTZA AZTERKETA · 2018-06-14 · Adina eta sare sozialak Ikasleei sare...
--------- HAURTZARO IKASTOLA ETA ELIZALDE IKASTETXEA---------
Fishernet taldearen eskutik
2015ko apirilaren 29a
IKTEI BURUZKO HEZKUNTZA
AZTERKETA
2
3
AURKIBIDEA
Datu orokorrak ..................................................................................................................................... 4
Aplikazioen erabilera ......................................................................................................................... 4
Teknologia erabiltzeko ohiturak .................................................................................................... 5
Interneteko artxiboak deskargatzeak .......................................................................................... 6
Informazio pertsonalaren kudeaketa, sarean ........................................................................... 7
Harremana ikaskideekin ................................................................................................................... 9
Argazkiak eta bideoak argitaratzea ............................................................................................ 10
Adina eta sare sozialak ..................................................................................................................... 11
Kurtso, genero eta ikastegien arteko desberdintasunak .................................................... 12
Zentroen arteko desberdintasuna ............................................................................................... 17
Irakurketa orokorra ......................................................................................................................... 19
Eranskina (galdera-sorta) ............................................................................................................... 22
4
Datu orokorrak
Ikerketa honetan Haurtzaro ikastolako 200 ikaslek eta Elizalde Ikastetxeko 52k parte hartu
dute. On lineko inkesta bete zuten ikasleetatik, 55 DBH 1. mailakoak ziren, 69 DBH 2.
mailakoak, 47 DBH 3. mailakoak eta 81 DBH 4. mailakoak. Adinari dagokionez esan 11 eta 16
urte edo gehiago dituzten gazteek erantzun dutela.
Ikastetxea
Frecuencia Porcentaje
Porcentaje
válido
Porcentaje
acumulado
Elizalde 52 20,6 20,6 20,6
Haurtzaro 200 79,4 79,4 100,0
Total 252 100,0 100,0
Ikastetxea
Kurtsoa
DBH 1 DBH 2 DBH 3 DBH 4 TOTALA
Kopurua Kopurua Kopurua Kopurua Kopurua
Elizalde 0 24 6 22 52
Haurtzaro 55 45 41 59 200
Genero aldetik nahiko orekatua izan da, %53,5a mutilak eta %46,5a neskak izanik, hau da,
zehatzago esanda 133 ikasle mutilek eta 119 neskek erantzun dutela galdera-sorta.
Generoa
Frecuencia Porcentaje
Porcentaje
válido
Porcentaje
acumulado
Válidos Mutilak 133 52,8 52,8 52,8
Neskak 119 47,2 47,2 100,0
Total 252 100,0 100,0
Aplikazioen erabilera
Baliabideen erabilerari dagokionez, lehen gehien eta orain gutxien erabiltzen diren aplikazioen
artean hauek dira nagusi: Line, Habbo eta Tuenti. Haatik, Whatsapp da gehien erabilitako
aplikazioa, ikasleen % 93k erabiltzen baitu.
5
Azterketaren adin tartean sartutako gazteen ia % 70ak Instragram erabiltzen du gaur egun;
hori dela eta, hura da etorkizunean hazteko gaitasun gehien izango duen sare soziala. Emailari
dagokionean, Hotmail nahiko erabiltzen bazen ere, gaur egun %80ak baino gehiagok Gmail
erabiltzen du.
Teknologia erabiltzeko ohiturak
Ikasleen % 25a etxean bideo jokoetan jolasten da, batzuetan gurasoen baimenik gabe.
Gehienek, ordea, noizean behin egiten dute. Inkestari erantzun dioten % 10 inguru nahiko maiz
jolasten da bideo jokoetan etxean, baimenik gabe, eta beste eginkizun batzuetarako denbora
hartzen du horretarako.
6
Ikasleen % 31k egunean bi ordu baino gehiago pasatzen ditu sare sozial batean, baina gutxitan;
% 20ak, berriz, nahiko maiz egiten du (beti + gutxitan). Nabarmentzekoa da % 55ek gurasoei
esandakoa baino gehiago jolasten duela (horien artetik, % 20k bakarrik egiten du beti edo
askotan).
Dibertsitate handia dago, ekintza horien larritasun mailaren hautemateari dagokionez.
Hirugarren pertsona batek arauak ez betetzea inplikatzen duten atal honetako ekintzak
larriagotzat jotzeko joera dago.
Beste eginkizun batzuetarako denboran bideo jokoetan jolastea ertain-larri edo oso larri jotzen
du ikasleen % 35ak; ostera, baimenik gabe jolastea ez dute hain larritzat jotzen (beste
eginkizun batzuk egiteari utzi gabe).
Amaitzeko, % 40k oso edo nahiko ekintza larritzat jotzen du eskola orduetan mugikorra
erabiltzeak; ziur asko, horrek izan ditzakeen ondorio zuzenen eraginez (zigorra, mugikorra
kentzea, etab.).
Interneteko artxiboak deskargatzeak
Ikasle gehienek (% 90etik gora) ez ditu ordaindu beharreko programak erosten edo jaisten,
gurasoen baimena izan ezean. Era berean, ez dituzte gurasoen gakoak erabiltzen, baimenik
gabe. Hala ere, nabarmentzekoa da ekintza horiek soilik ikasleen % 30-40 artean jotzen dituela
oso larritzat. Ikasleen % 50-60 artean uste du arinak direla.
7
Bestalde, Internetik filmak jaistea nahiko ohikoa dela ikus dezakegu; izan ere, ikasleen % 55ek
filmak jaisten ditu, beti, nahiko maiz edo noizean behin. Datu hori bat dator ekintza hori
larritzat jotzen ez duen ikasleen % 82arekin.
Inkestari erantzun dioten ikasleen % 67k baieztatu du ez dela inoiz sartzen bere adinerako
egokiak ez diren edukietan, eta % 68ek, berriz, ekintza hori arina dela uste du.
Informazio pertsonalaren kudeaketa, sarean
Ikasleen erdiek baino zertxobait gehiagok (% 51) beti bere benetako izena erabiltzen du, sare
sozial edo zerbitzu birtual batean izen ematerakoan. %30ak, bakarrik, ematen du bere
benetako adina. Beste izen eta adin batekin erregistratzearen larritasuna hautemateari
8
dagokionez, ikasle gehienek (%78 eta %68) benetako adina eta izena esatea falta arintzat
hartzen dute .
Ikasleen % 88k ez dizkie pasahitzak ematen hirugarren pertsonei, eta %70 kontuz ibiltzen da
informazio pribatu garrantzitsua ez argitaratzeko. Haatik, soilik ikasleen % 40 inguruk uste du
ekintza horiek nahiko edo oso larriak direla; hortaz, gabezia bat hauteman daiteke, gertaera
horrek izan ditzakeen ondorioen gaineko kontzientzia hartzeari lotuta.
9
Bereziki garrantzitsua da “beste pertsona bat balitz bezala jokatzea sare sozialetan" itema. Izan
ere, ikasleen % 70ek beste pertsona bat balitz bezala sekula ez duela jokatu adierazi badu ere,
% 30k egin izan du, maiztasun gehiago edo gutxiagorekin. Aurreko kasuan bezala, soilik
ikasleen % 18k jotzen du ekintza hori larritzat.
Harremana ikaskideekin
Ikasle gehienek (% 88 eta 95 artean) portaera zuzena dute sarean, eta ez dira ikaskideei buruz
gaizki esaka ibiltzen, ezta mehatxurik egiten ere; gainera, horrelako gertaerak oso une
jakinetan eman dira sarean. Baiezta genezake, beraz, orokorrean ikasleak ez direla arrisku (eta,
zehazki, ciberbullying) sortzaile aktiboak ikaskideentzat. Ostera, datuak aldatu egiten dira,
jasotako mezuei erantzuteari buruz galdetzen zaienean. Izan ere, horrelakoetan % 52k beti
erantzuten die mezuei, eta ikasleen % 10ek ez du erantzuten inoiz edo askotan. Gertaera
horrek aukera bat uzten du zabalik ikasleak ciberbullyingeko elementu pasibo bihur daitezen
(omisioagatik gehiago, ekintzagatik baino); dena den, horri buruzko ondorioak ateratzeko, ez
erantzuteari lotutako egoerak (gaia, pertsona berari ez zaio erantzuten beti, etab.) ezagutu
beharko genituzke, eta hori azterketa honen helburuez haratago doa.
Jazarpen zuzeneko ekintzak zeharkako jazarpenekoak (omisio bidezkoak) baino larriagotzat
jotzen dituzte ikasleek. Sare sozialetan norbaitez gaizki esaka eta mehatxuka aritzea soilik
ikasleen % 30 inguruk uste du larria dela, eta bi kasuetan (gaizki esaka eta mehatxuka aritzea)
%50 baino gehiagok uste du arina dela.
10
Bereziki aipatu behar da sare sozialen bidez ezagututako pertsonekin kalean geratzea. Izan ere,
ikasleen % 83ek horrelakorik egin ez badu ere, ekintza horren arriskuaren pertzepzioa are
txikiagoa (% 25ek larria dela uste du) da lehen aipatutakoak baino.
Argazkiak eta bideoak argitaratzea
Ikasleen % 30k inguruk ez du argazkirik igotzen, gurasoen baimena izan ezean. Ehuneko hori
nabarmen handitzen da, lagunak agertzen direnean. Horrelakoetan, ikasleen % 70k, adiskideen
baimena izan ezean, ez du igotzen ez argazkirik ez bideorik, haiek agertzen badira bederen.
11
Ikasle gehienek ez dituzte argazki konprometituak argitaratzen, eta, egin badute, noizean
behin izan da. Haatik, ikasleen % 20k inguruk adierazi du bere lagunentzat desegokiak diren
argazki, txiste edo bideoak argitaratu izan dituela sare sozialetan edo partaide den taldeetan.
Azkenik esan beharra dago atal honetan jasotako ekintza guztiak nahiko edo oso larritzat
jotzen direla ikasleen % 30-40ren artean. Bereziki larritzat jotzen da ikaskideen argazki
konprometituak igotzea, haiek jakin gabe.
Adina eta sare sozialak
Ikasleei sare sozialetara sartzeko adinari buruz galdetzean, jasotako emaitzak, batez beste,
honako hauek izan dira: 11 urte, Gmail-erako, eta 14 urte, Twitter eta Facebook-erako.
Ikasleek Tuenti, Whatsapp eta Instagram-erako gutxieneko adina tarte horren erdian kokatzen
dute. Hala ere modak adierazten du zein den gehien errepikatu den erantzuna, bertan ikus
dezakegu, ikasleen erantzunen dispertsioa nahiko altua dela.
Recuento Media Moda
Desviación
típica
Facebook 252 14.63 16 2.71
Twitter 252 14.22 14 2.72
Tuenti 252 13.28 14 2.71
Gmail 252 11.10 8 2.83
Whatsapp 252 11.81 12 2.88
Instagram 252 12.71 12 2.57
12
Datu horiek adierazten dute sare/aplikazio horietara sartzeko eskakizunak erabat ezezagunak
direla. Eskakizun hori ez betetzeak ikasleentzat duen larritasun mailaren pertzepzioari
dagokionez, erantzunak ia proportzionalki banatzen dira, arin (% 41), ertain (% 47) eta larriaren
(% 10) artean.
Kurtso, genero eta ikastegien arteko desberdintasunak
Kurtsoa eta generoaren arteko desberdintasunak ikusteko, aldagai konplexuak sortu ditugu
multzo bakoitzeko aldagaiak batuz. Ondorengo lerroetan faktore horien arabera lortutako
desberdintasunak azalduko ditugu.
Desberdintasunak Kurtsoka
Taulak erakusten duen bezala, orokorrean kurtsoak igo ahala, arauak betetzen ez dituzten
ekintza gehiago egiteko joera dago. Maila guztietan arauak ez betetzeko kasuak ematen badira
ere, DBH 2 maila inguruan kokatzen dira benetako salto estatistikoa esanguratsuak (tendentzia
hau frogatu egin da sakonagoak diren Turkey b analisi estatistikoetan).
13
Deskribatzaileak
N Media
Desviación
típica Mínimo Máximo
ANOVA
F. Sig.
e_nire_erabilepenak DBH 1 54 1,2460 ,23778 1,00 2,00 11,406 ,000
DBH 2 66 1,4935 ,33356 1,00 2,43
DBH 3 43 1,6312 ,53473 1,00 4,00
DBH 4 74 1,6969 ,58542 1,00 4,00
Total 237 1,5256 ,47921 1,00 4,00
e_edukiak_deskargak DBH 1 54 1,1975 ,21976 1,00 1,83 13,001 ,000
DBH 2 67 1,3284 ,28422 1,00 2,33
DBH 3 45 1,4407 ,50397 1,00 4,00
DBH 4 78 1,6154 ,49914 1,00 3,67
Total 244 1,4119 ,42777 1,00 4,00
e_datu_kudeaketa DBH 1 50 1,4600 ,40062 1,00 2,50 5,153 ,002
DBH 2 67 1,6144 ,39484 1,00 2,83
DBH 3 46 1,5362 ,46069 1,00 2,83
DBH 4 77 1,7511 ,46878 1,00 3,33
Total 240 1,6111 ,44494 1,00 3,33
e_harremanak DBH 1 51 1,2000 ,26533 1,00 2,20 4,858 ,003
DBH 2 66 1,3364 ,32564 1,00 2,40
DBH 3 46 1,3826 ,42963 1,00 2,40
DBH 4 72 1,4583 ,44079 1,00 3,20
Total 235 1,3532 ,38434 1,00 3,20
e_argitalpenak DBH 1 51 1,2059 ,30293 1,00 2,17 17,616 ,000
DBH 2 65 1,4821 ,51885 1,00 4,00
DBH 3 45 1,8333 ,56296 1,00 3,00
DBH 4 71 1,7817 ,56876 1,00 3,83
Total 232 1,5812 ,55807 1,00 4,00
Larritasun mailak, berriz, kontrako tendentzia jarraitzen du. Kurtsoak igo ahala (eta beraiek
ekintza hauek zenbat eta gehiago egin ahala) ikaslek ez dituzte hain larri ikusten egiten
dituzten ekintzak. Hala ere, orokorrean desberdintasun esanguratsurik ez daudela esan
beharra dago.
14
Deskribatzaileak
N Media Desviación típica Mínimo Máximo
ANOVA
F. Sig.
lm_erabilpenak DBH 1 40 1,5929 ,64422 1,00 3,00 1,574 ,197
DBH 2 50 1,4571 ,47248 1,00 2,86
DBH 3 33 1,4156 ,52533 1,00 2,43
DBH 4 66 1,3745 ,43675 1,00 2,57
Total 189 1,4497 ,51359 1,00 3,00
lm_edukiak_deskargak DBH 1 44 1,6136 ,65766 1,00 3,00 2,082 ,104
DBH 2 51 1,6765 ,60499 1,00 2,83
DBH 3 35 1,6333 ,66273 1,00 3,00
DBH 4 67 1,4303 ,44961 1,00 2,50
Total 197 1,5711 ,58590 1,00 3,00
lm_datukudea DBH 1 42 1,5873 ,59724 1,00 3,00 1,885 ,133
DBH 2 50 1,6600 ,55834 1,00 2,83
DBH 3 34 1,5588 ,58443 1,00 2,67
DBH 4 66 1,4242 ,48848 1,00 2,83
Total 192 1,5451 ,55289 1,00 3,00
lm_harremanak DBH 1 42 1,7000 ,73684 1,00 3,00 2,140 ,097
DBH 2 49 1,7224 ,61754 1,00 3,00
DBH 3 32 1,6000 ,60960 1,00 2,60
DBH 4 64 1,4563 ,53980 1,00 2,60
Total 187 1,6053 ,62611 1,00 3,00
lm_argitalpenak DBH 1 41 1,8049 ,83325 1,00 3,00 2,049 ,109
DBH 2 48 1,5660 ,59622 1,00 3,00
DBH 3 30 1,5278 ,64190 1,00 3,00
DBH 4 60 1,4861 ,58165 1,00 3,00
Total 179 1,5875 ,66651 1,00 3,00
Generoa
Generoari buruzko analisietan ez daude desberdintasun esanguratsurik ez erabileran ezta
arriskuen pertzepzio mailan ere, kasu batean izan ezik: edukiak-deskargak.
15
Deskribatzaileak
N Media Desviación típica Mínimo Máximo
TEST T
F. Sig.
e_nire_erabilepenak Mutilak 128 1,5268 ,43794 1,00 3,29 ,002 ,968
Neskak 109 1,5242 ,52563 1,00 4,00
Total 237 1,5256 ,47921 1,00 4,00
e_edukiak_deskargak Mutilak 129 1,4651 ,41388 1,00 2,67 4,296 ,039
Neskak 115 1,3522 ,43694 1,00 4,00
Total 244 1,4119 ,42777 1,00 4,00
e_datu_kudeaketa Mutilak 127 1,6522 ,45862 1,00 3,00 2,316 ,129
Neskak 113 1,5649 ,42634 1,00 3,33
Total 240 1,6111 ,44494 1,00 3,33
e_harremanak Mutilak 125 1,3552 ,37491 1,00 2,80 ,007 ,932
Neskak 110 1,3509 ,39649 1,00 3,20
Total 235 1,3532 ,38434 1,00 3,20
e_argitalpenak Mutilak 121 1,5317 ,54616 1,00 4,00 1,998 ,159
Neskak 111 1,6351 ,56832 1,00 3,83
Total 232 1,5812 ,55807 1,00 4,00
Erabilerari dagokionez, mutilek gehiago apurtzen dituzte aipatutako ekintzak, aipatu dugun
bezala “argitalpenak” aldagaiekin lotutako ekintzetan izan ezik (kasu honetan neskek gehiago
egiteko tendentzia duten).
Aldagai konplexu honetan sakontzerakoan ikusten dugu neskak ekintza arriskutsuagoak egiten
dituztela ondorengo arlo batean: “Nire gurasoen baimenik gabe igotzen ditut argazki edo
bideoak sare sozialetara”.
Deskribatzaileak
N Media
Desviación
típica Mínimo Máximo
TEST T
F. Sig..
Nire gurasoen baimenik gabe igotzen
ditut argazki edo bideoak sare
sozialetara.
Mutilak 127 2,45 1,258 1 4 3,918 ,049
Neskak 115 2,77 1,224 1 4
Total 242 2,60 1,249 1 4
Lagunen argazki edo bideoak argitaratzen
ditut beraien baimenik gabe.
Mutilak 128 1,40 ,787 1 4 2,113 ,147
Neskak 117 1,56 ,904 1 4
Total 245 1,47 ,847 1 4
Sare sozial edo txatetan ni eta nire
lagunak agertzen garen bideoak
argitaratzen ditut, gurasoen baimena
eduki gabe.
Mutilak 127 1,77 1,063 1 4 2,168 ,142
Neskak 116 1,98 1,172 1 4
Total 243 1,87 1,119 1 4
16
Nire ikaskideen argazkiak konprometituak
igotzen ditut beraiek jakin gabe.
Mutilak 127 1,14 ,483 1 4 ,039 ,845
Neskak 116 1,13 ,503 1 4
Total 243 1,14 ,492 1 4
Kideen arteko jazarpena/erasoari mesede
egiten dioten argazki edo komentarioak
argitaratzen ditut.
Mutilak 125 1,14 ,446 1 4 ,799 ,372
Neskak 115 1,20 ,652 1 4
Total 240 1,17 ,554 1 4
Nire lagunentzako desegokiak diren
argazki, txiste edo bideoak argitaratzen
ditut Whatsapp-en, Tuentin…
Mutilak 127 1,31 ,626 1 4 2,971 ,086
Neskak 116 1,19 ,492 1 4
Total 243 1,26 ,568 1 4
Larritasun mailari dagokionean, neskek altuago baloratzen dute jarritako ekintzen arrisku
maila. Hala ere, ezin dugu esan desberdintasun hau esanguratsua denik.
Deskribatzaileak
N Media Desviación típica Mínimo Máximo
Test T
F. Sig..
lm_erabilpenak Mutilak 108 1,4246 ,49312 1,00 2,86 ,602 ,439
Neskak 81 1,4832 ,54096 1,00 3,00
Total 189 1,4497 ,51359 1,00 3,00
lm_edukiak_deskargak Mutilak 108 1,5340 ,55896 1,00 2,83 ,959 ,329
Neskak 89 1,6161 ,61720 1,00 3,00
Total 197 1,5711 ,58590 1,00 3,00
lm_datukudea Mutilak 105 1,5190 ,53625 1,00 2,83 ,515 ,474
Neskak 87 1,5766 ,57387 1,00 3,00
Total 192 1,5451 ,55289 1,00 3,00
lm_harremanak Mutilak 102 1,5373 ,59635 1,00 3,00 2,678 ,103
Neskak 85 1,6871 ,65425 1,00 2,80
Total 187 1,6053 ,62611 1,00 3,00
lm_argitalpenak Mutilak 96 1,5365 ,64173 1,00 3,00 1,217 ,271
Neskak 83 1,6466 ,69327 1,00 3,00
Total 179 1,5875 ,66651 1,00 3,00
17
Zentroen arteko desberdintasuna
Aldagaiak konparatzerakoan interesgarria iruditzen zaigu ikustea zentro bakoitzean lortu diren
emaitzak aztertzea. Horrela, aldagai konposatuak aztertu ditugu
Deskribatzaileak
N Media Desviación típica Mínimo Máximo
Test T
F. Sig.
e_nire_erabilepenak Elizalde 50 1,7314 ,65855 1,00 4,00 3,259 ,073
Haurtzaro 187 1,4706 ,40336 1,00 4,00
Total 237 1,5256 ,47921 1,00 4,00
e_edukiak_deskargak Elizalde 50 1,5067 ,53765 1,00 4,00 6,388 ,012
Haurtzaro 194 1,3875 ,39253 1,00 3,67
Total 244 1,4119 ,42777 1,00 4,00
e_datu_kudeaketa Elizalde 50 1,6633 ,48503 1,00 3,00 2,784 ,097
Haurtzaro 190 1,5974 ,43410 1,00 3,33
Total 240 1,6111 ,44494 1,00 3,33
e_harremanak Elizalde 50 1,4800 ,44630 1,00 2,80 ,678 ,411
Haurtzaro 185 1,3189 ,35953 1,00 3,20
Total 235 1,3532 ,38434 1,00 3,20
e_argitalpenak Elizalde 50 1,7433 ,62289 1,00 4,00 ,288 ,592
Haurtzaro 182 1,5366 ,53215 1,00 3,83
Total 232 1,5812 ,55807 1,00 4,00
Orokorrean desberdintasun esanguratsurik ez dira ematen aldagai gehienetan
“kontsultatzen ditudan edukiak eta egiten ditudan deskargak” arloan izan ezik. Hala ere,
aipatzekoa da Elizalde ikastetxeko ikasleek arauen kontra doazen ekintza gehiago
egiteko joera dutela (nahiz eta, aipatu dugun moduan, desberdintasun esanguratsurik ez
egon).
Ekintza horien larritasun mailaren pertzepzioari dagokionean, ez dira ikusten
desberdintasun esanguratsurik, lehen aipatu dugun arloan izan ezik (edukiak/deskargak).
Kasu honetan, Haurtzaro Ikastolako ikasleek larritasun maila baxuago ikusten dute
aurkeztutako ekintzetan.
18
Deskribatzaileak
N Media Desviación típica Mínimo Máximo
T TEST
F. Sig.
lm_erabilpenak Elizalde 44 1,5714 ,53096 1,00 2,86 3,259 ,073
Haurtzaro 145 1,4128 ,50427 1,00 3,00
Total 189 1,4497 ,51359 1,00 3,00
lm_edukiak_deskargak Elizalde 44 1,7652 ,65228 1,00 3,00 6,388 ,012
Haurtzaro 153 1,5153 ,55520 1,00 3,00
Total 197 1,5711 ,58590 1,00 3,00
lm_datukudea Elizalde 44 1,6667 ,57847 1,00 2,83 2,784 ,097
Haurtzaro 148 1,5090 ,54182 1,00 3,00
Total 192 1,5451 ,55289 1,00 3,00
lm_harremanak Elizalde 43 1,6744 ,60478 1,00 3,00 ,678 ,411
Haurtzaro 144 1,5847 ,63293 1,00 3,00
Total 187 1,6053 ,62611 1,00 3,00
lm_argitalpenak Elizalde 40 1,6375 ,70599 1,00 3,00 ,288 ,592
Haurtzaro 139 1,5731 ,65666 1,00 3,00
Total 179 1,5875 ,66651 1,00 3,00
Datu hau, orain arte atzemandako tendentziaren kontra doa. Normalean zenbat eta larritasun
maila baxuago ikusi planteatutako ekintzetan, orduan eta gehiago burutzen dituzte ekintza
horiek. Horregatik generoaren arabera atera aztertu dugu aldagai hau, eta hemen ikusten da,
hartutako laginean, emakumeen portzentajea altuxeagoa dela Elizalden Haurtzaron baino.
Honek, neurri batean, lagundu dezake ulertzen orain arte emandako tendentziaren aurkako
datuak lotu izana.
Tabla de contingencia Ikastetxea * Generoa
Generoa
Total Mutilak Neskak
Ikastetxea Elizalde Recuento 26 26 52
% dentro de Ikastetxea 50,0% 50,0% 100,0%
Haurtzaro Recuento 107 93 200
% dentro de Ikastetxea 53,5% 46,5% 100,0%
Total Recuento 133 119 252
% dentro de Ikastetxea 52,8% 47,2% 100,0%
19
Irakurketa orokorra
Argi ikusten da ikasleek erabiltzen dituzten zerbitzuak nahiko errez aldatzen direla urte batetik
bestera. Talde honek orain dela urte batzuk egindako ikerketan garbi azaltzen zen gehien
erabiltzen ziren gisa sareak Tuenti eta Facebook zirela. Gaur egun, berriz Tuentiren erabilera
nabarmen jaitsi da eta Instagramen erabilera ikaragarri igo da. Erabilitako sakelako telefono
APPs-en artean, ordea, Whatsappen erabilera oso altua da; beste aplikazio batzuk erabiliak
izan badira ere, ezin izan diote aurre egin azken honi.
Termino absolutuetan eta datuen irakurketa orokor bat eginez gero, baieztatu dezakegu
ikasleen % 80-90 inguruk jokaera egokia duela eta, beraz, Internet eta sare sozialetan dauden
arriskuak urrun dituztela. Horren harira, onartu behar dugu, ordea, ikasleen % 10a benetan
kalte-bera dela. Hau da, 200 ikasleko ikastetxe batean, 20 ikasle inguru arrisku egoeran egon
daitezke, sarean jokatzeko modua aldatu ezean.
Bestalde, arauak ez betetzeagatik gazteen arrisku maila txikia edo oso txikia bada ere, ikasleak
ez dira jabetzen Interneten egindako zenbait ekintzek izan ditzaketen ondorio larriez. Ekintzak
gehienak, larritasun mailari dagokionean, “arin” sailkatzeko joera dago, nahiz eta, frogatua
dagoen horietako batzuk ondorio larriak izan ditzaketela.
Honekin batera, ekintzen larritasuna balioesteko unean galdutako datuen kopurua (erantzun
gabeko galderak) handia da (% 15 ingurukoa), egindako ekintzei buruzko galderetan jaso gabe
geratutako datuak % 5en aurrean. Gertaera hori Interneten egindako ekintzen larritasuna
zehazteko ikasleek dituzten zailtasunen adierazle bat izan daiteke.
Kurtsoka egin diren analisietan, DBH 2. maila gakoa dela ikusi dugu. Hemen hasten dira
zuzenak ez diren ekintzen burupena igotzen eta hauen larritasunaren pertzepzioa, berriz,
jaisten da.
Generoari dagokionean, orokorrean ez dira aurkitu desberdintasun esanguratsurik. Hala ere
badaude bi tendentzia aipatzekoak direnak. Alde batetik mutilek arrisku maila baxuago
baloratzeko joera dute eta ekintza desegoki gehixeago egiten dituzte; beste aldetik
“argitalpenak” aldagaian egoera hau aldatzen da eta neskak ekintza desegokiagoak burutzen
dituzte.
Desberdintasun esanguratsurik ez badaude ere, Elizalde Ikastetxeko ikasleak arauaren aurkako
doazen ekintza gehixeago burutzeko joera dute. Beraz, ikasle hauen arrisku mailaren
esposizioa altuxeagoa da, nahiz eta zentro honetako ekintzen larritasun mailan lortutako
puntuazioa altuxeagoa izan.
Azkenik, ikasleek ez dutela ondo ezagutzen enpresak jarritako erabilera baldintzak nabarmen
gelditzen da. Bereziki, gazteek ez dakite (eta agian, guraso askok ere ez) zein den on-line
zerbitzuak erabiltzeko adin minimoa.
20
Esku-hartzerako ondorioak:
- Arau ez betetzea oso zabalduta ez badago ere, lortutako emaitzek justifikatzen dute
modu sistematiko batean gaia hau lantzeko beharra.
- Ikerketa honetan ondoko joera errepikatzen da: ikasleei ez zaie iruditzen arauak
apurtzea larria denik. Batzuetan sozialki nahiko zabalduta dauden ekintzak dira
(“pelikulak Internetetik deskargatzea”) eta ekintza hauen ondorio oso kaltegarriak,
antza, ez dira zuzenean ikusten; baina, beste batzuetan, oso ondorio larriak izan
ditzaketen ekintzak dira, adibidez: lagun bat ordezkatzea sarean, iraintzea, eta abar.
Ekintza hauek lotura zuzena eduki ditzakete Interneteko arriskuekin (ciberbullyinga,
Sextinga… eta abar).
- Aipatutako joera aurre egiteko, klase orduetan (tutoretza orduetan, edo programa
espezifikoen bidez, adibidez) komenigarria izango litzateke ikasleei arauak zer dioen
ezagutzera ematea, eta ez betetzearen ondorio larriak lantzea. Honekin batera
komenigarria izango litzateke ikasleen irizpide kritikoa lantzea. Ikasleek identitate
digitala zaindu eta garatu beharko lukete beraien ekintzen jabe izateko. Kontu faltsuak
edo beste norbait balira bezala jokatzeak erabilera desegokia dela ulertu behar dute
ikasleek.
- Kontuan hartu behar dugu, ikasle gehienek ez dietela gurasoei baimena eskatzen
argazkiak edo bideoak partekatzeko garaian. Jokabide hau “ulergarriagoa” izan daiteke
DBH 3. eta 4. mailetan non ikasleak 14-16 urte izaten duten eta autonomoagoak izaten
diren. Hala ere, ikasle hauek (eta gurasoek ere) jakin beharko lukete adingabekoak
diren heinean, argitaratzen dutenaren ardura, gurasoena dela. Komunikabideen bidez
jakin ahal izan dugunez, eman dira kasuak non gurasoek bere seme-alabek eginiko
ekintza desegokiengatik ordaindu behar izan duten. Komenigarria izango litzateke
formazio saioetan horrelako berriak eta bideoak lantzea eta horiei buruz hausnartzea:
http://www.canarias7.es/articulo.cfm?id=190611.
- Honekin lotuta, bideoak edo argazkiak partekatu baino lehen, horietan azaltzen diren
lagunen oniritzia eduki behar dela azaldu behar zaie ikasleei. Ez genituzke bideoak
edota argazkiak (non beste pertsona batzuk azaltzen diren) partekatu beharko bertan
azaltzen direnen baimena eduki ezean.
- Arreta berezia jarri beharko da DBH 2. mailan, hemen ikusi baitugu ekintza desegokiak
gauzatzerakoan salto estatistikorik handienak. Komenigarria izango litzateke formazioa
indartzea maila horretan. Aukera bat izan daiteke formazio hori (dagoeneko sartuta ez
badago behintzat) maila horretako tutoretza planaren barruan txertatzea. Erakunde
desberdin batzuek, hala nola Gipuzkoa Foru Aldundia edo Eusko Jaurlaritza, gaia
lantzeko material oso interesgarriak argitaratu dituzte (adibidez:
http://gipuzkoaikt.igipuzkoa.net/curso-basico-de-redes-sociales-y-menores). Elkarte
eta web orri batzuk ere gaia prestatzeko baliagarria izan daitekeen informazioa
badute, adibidez: http://www.pantallasamigas.net edo http://www.protegeles.com
21
- Garbi dago Ikasleek ez dutela orokorrean ezagutzen gutxienezko adina zein den
Interneteko zerbitzuak erabiltzeko orduan. Komenigarria ikusten dugu hausnarketa
prozesu bat sortzea egoera hau ea egokia iruditzen zaigun aztertzeko; hau da,
helduentzako diseinatutako aplikazioak gazteek erabili ditzaketenetz pentsatu beharko
genuke, eta baietz aukeratzekotan, zein balditzetan. Kasurik bereziena Whatsapp
aplikazioarekin gertatzen da: DBHko ikasle gehienek badute instalatuta, nahiz eta
erabiltzeko eskatzen den adin minimoa ez izan. Egoera hau beste aplikazio batzuekin
ere ematen da.
- Arrisku-esposatze maila altuxeagoa bada ere mutilen artean, neskengan jarri beharko
genuke arreta gehiago argitaratzen duten informazioarekin (argazkiak eta bideoak
bereziki), zeren eta neskek arlo honekin lotutako arauak ez betetzeko joera gehixeago
baitute. Zentzu honetan komeni da gogoratzea zer nolako egoera larriak sortu
daitezken jarraitu beharreko arauak betetzen ez badira:
https://www.commonsensemedia.org/videos/oversharing-think-before-you-post
https://www.youtube.com/watch?v=1hI58dtjwsM .
- Zentro desberdinen artean desberdintasun esanguratsurik egon ez arren, datuek
Elizalde Institutuko ikasleengan arreta gehixeago jartzea iradokitzen dute. Posible
izango balitz, zentro honetan Interneten erabilerarekin lotutako arrisku eta arazoak
saihesteko hezkuntza esku-hartze zehatzagoak aurrera eramatea komenigarria izango
litzateke.
- Halaber, bi ikastegietan komenigarria ikusten dugu, irakasleek eta gurasoek gai honi
buruz beraien ezagutza maila igotzea. Adibidez, gurasoei ondo etorriko litzaieke jakitea
zeintzuk diren gehien erabiltzen diren sare sozialak, zer baldintza eskatzen dituzten
sare edo aplikazio horiek eta, ahal den neurrian, hauen funtzionamendua nolakoa den.
Jakin badakigu, errealitatea hau oso aldakorra dela, baina esfortzu honek merezi du
arrisku jarrerak saihesteko edo arau-hauste inkontzienteak ez egoteko.
- Azkenik komenigarria izango litzakete gaiaren egoeraren jarraipen bat egitea gazteen
pertzepzioa nola aldatzen den ikusteko, diagnostiko eguneratu bat izateko eta esku-
hartzea egokitzen joateko.
22
Eranskina (galdera-sorta)
------------------------------------------------------------------------------------------------- Galdera-sorta: Anomia digitalari buruzko hezkuntza azterketa
--------------------------------------------------------------------------------------
Ikastetxea:
Hiria/herria:
Lurraldea: Araba Bizkaia Gipuzkoa Nafarroa Beste
Kurtsoa 5. LH 6. LH 1.DBH 2.DBH 3.DBH 4.DBH Beste
Adina: 9 10 11 12 13 14 15 16 edo gehiago
Generoa: Mutila Neska
Ondorengo galdera-sorta hau guztiz anonimoa da. Bertatik lortutako datuak ikerketarako erabiliko dira soilik eta 1999/XII/13ko Datuen Babeserako Legearen arabera erabiliko dira. Eskerrik asko zuen laguntzarengatik.
Itaun-sorta anonimoa denez, erantzunetan zuen zintzotasuna eskertzen dugu.
23
Erantzun mesedez ondorengo galdera-sorta.
Adierazi ezazu mesedez X batez ondorengo zerbitzuak inoiz erabili dituzun edota egun
erabiltzen dituzun.
Nire kontuak
Erabiltzen dut Erabili izan dut Ez dut erabili
Hotmail
Gmail
Yahoo mail
Tuenti
Habbo
Google plus
Line
Telegram
Viber
Jarrain ekintza batzuk aurkeztuko dizkizuegu. Adierazi hauetariko bakoitza zenbat aldiz
erabiltzen duzun: 1-Inoiz ez, 2-Gutxitan, 3-Askotan, 4-Beti.
Horrez gain, adierazi X batez ekintza hauek arinak, tartekoak edota larriak iruditzen zaizkizun.
Nire erabilpenak
Larritasun maila
Inoiz ez
Gutxitan
Askotan
Beti Arina Tartekoa Larria
24
Bideo jokuetan jolasten dut baimenik gabe. 1 2 3 4
Beste gauza batzuetan aritu behar
dudanean (etxerako lanak...) bideo
jokuetan jolasten dut.
1 2 3 4
Eskola orduetan telefono mugikorra
erabiltzen dut.
1 2 3 4
Egunean bi ordu edo gehiagoz egoten naiz
sare sozial batean (tuenti, twitter,...).
1 2 3 4
Gurasoei esaten diedan baina denbora
gehiago pasatzen dut bideo jokuetan
(konsola, mobila...).
1 2 3 4
Bideo jolasen inguruan etxean dauden
arauak haustera animatzen ditut anai-
arrebak.
1 2 3 4
Lagun edo anai-arrebei laguntzen diet
gurasoen baimenik gabe aplikazioak
erabiltzen (Facebook, Tuenti, Whatsapp…).
1 2 3 4
Internetetik jeisten dut
Larritasun maila
Inoiz ez Gutxita
n Askota
n Beti Arina Tartekoa Larria
Nire adinerako desegokiak diren edukietan
sartzen naiz (helduentzako jolasak, helduen
orrialdeak, …).
1 2 3 4
Internetetik lanak kopiatzen ditut egilea
adierazi gabe.
1 2 3 4
Internetetik pelikulak deskargatzen ditut. 1 2 3 4
Ordaindu beharreko aplikazio edo programak
jeisten ditut Internetetik gurasoen baimenik
gabe.
1 2 3 4
Nire gurasoen pasahitzak erabiltzen ditut
Interneten baimenik gabe sartzeko.
1 2 3 4
Baimenik gabe heldu baten kontua edota
pasahitza erabiliz erosketak burutzen ditut
Interneten..
1 2 3 4
25
Nire datuak sarean
Larritasun maila
Inoiz ez Gutxita
n Askotan Beti Arina
Tarteko
a Larria
Kontu bat sortzen dudanean nire ez den izen
batekin egiten dut.
1 2 3 4
Sare sozialetan erabiltzen ditudan pasahitzak
beste pertsona batzuei ematen dizkiet.
1 2 3 4
Pasahitza oso errazak erabiltzen ditut (izena,
jaoitze data, ...)
1 2 3 4
Nire profilean informazio pribatua erakusten
dut.
1 2 3 4
Sare sozialetan beste kide bat izango banintz
bezala jokatzen dut.
1 2 3 4
Kontu bat sortzen dudanean, ez dut nire
benetako adina esaten.
1 2 3 4
Nire ikaskideekin harremanak
Larritasun Maila
Inoiz ez Gutxita
n Askotan Beti Arina
Tarteko
a Larria
Ezezagunen laguntasun gonbidapenak
onartzen ditut.
1 2 3 4
Sare soziaetan publikoki kide bati buruz gaizki
esaka aritzen naiz.
1 2 3 4
Nire kideei ez diet sare sozialetan erantzuten. 1 2 3 4
Kideak mehatxatzen ditut sare sozialetan. 1 2 3 4
Sare sozialen bitartez ezagutu ditudan
pertsonekin kalean gelditzen naiz.
1 2 3 4
Nire argazki eta bideoak
Larritasun maila
Inoiz ez
Gutxita
n Askotan Beti Arina
Tarteko
a Larria
26
Nire gurasoen baimenik gabe igotzen ditut
argazki edo bideoak sare sozialetara.
1 2 3 4
Lagunen argazki edo bideoak argitaratzen
ditut beraien baimenik gabe.
1 2 3 4
Sare sozial edo txatetan ni eta nire lagunak
agertzen garen bideoak argitaratzen ditut,
gurasoen baimena eduki gabe.
1 2 3 4
Nire ikaskideen argazkiak konprometituak
igotzen ditut beraiek jakin gabe.
1 2 3 4
Kideen arteko jazarpena/erasoari mesede
egiten dioten argazki edo komentarioak
argitaratzen ditut.
1 2 3 4
Nire lagunentzako desegokiak diren
argazki, txiste edo bideoak argitaratzen
ditut Whatsapp-en, Tuentin…
1 2 3 4
Adierazi ondorengo aplikazioetan sartzeko, zure ustez, behar den gutxieneko adina:
Facebook ……… urte Gmail .......... urte
Twitter ……….. urte Whatsapp ……… urte
Tuenti ……… urte Instagram ………… urte
Nire kontuak
Larritasun maila
Arina Tartekoa Larria
Eskatzen duten gutxieneko adina izan gabe kontu bat
izatea (Facebook, Twitter, Tuenti, Whatsapp, Instagram,
Gmail,…) iruditzen zait...
