IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu...

20
I I K K A A S S T T E E T T X X E E E E T T A A N N I I N N F F E E K K Z Z I I O O A A K K K K O O N N T T R R O O L L A A T T Z Z E E K K O O G G I I D D A A EPIDEMIOLOGIA UNITATEA GIPUZKOAKO OSASUN PUBLIKOKO ZUZENDARIORDETZA DONOSTIA, 2015EKO UZTAILA

Transcript of IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu...

Page 1: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

IIKKAASSTTEETTXXEEEETTAANN

IINNFFEEKKZZIIOOAAKK

KKOONNTTRROOLLAATTZZEEKKOO GGIIDDAA

EPIDEMIOLOGIA UNITATEA

GIPUZKOAKO OSASUN PUBLIKOKO ZUZENDARIORDETZA DONOSTIA, 2015EKO UZTAILA

Page 2: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

2

Egileak:

Juncal Artieda Arandia. Zaintza epidemiologikoko teknikaria. Gipuzkoa. Aintzane Orkaizagirre Gomara. Zaintza epidemiologikoko teknikaria. Gipuzkoa. Kolaboratzaileak:

Mikel Basterrechea Irurzun. Zaintza epidemiologikoko teknikaria. Gipuzkoa. Elena Busselo Ortega. Pediatra. Bidasoako ESIa. Carlos Gustavo Cilla Eguiluz. Mikrobiologia Zerbitzuko medikua. Donostialdea ESIa. Osane Dorronsoro Barandiarán. Lehen mailako Arretako erizaina. Donostialdea ESIa. Rosa Sancho Martínez. Zaintza epidemiologikoko teknikaria. Gipuzkoa. Juan Antonio Tapia Echave. Pediatra. Donostialdea ESIa. Esker-emateak: Mª Visitación de Castro Laiz. Zaintza epidemiologikoko arduraduna. Gipuzkoa. Elixabete Agirre Kerejeta. Itzulpeneko eta normalizazioko teknikaria. Osasun Saila. Gipuzkoako Lurralde Ordezkaritza

KONTSULTAK EGITEKO HELBIDEAK Osakidetzaren herriko Osasun-Zentroko Eskola-osasuneko erizaina. Gipuzkoako Osasun Publikoaren eta Adikzioen Zuzendariordetzako Epidemiologia Unitatea. Telefonoa: 943022751/2.

Page 3: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

3

SARRERA Ikastetxeetan gaixotasun transmitigarriak kontrolatzeko eta prebenitzeko 2005ean argitaratu zen Gidaren laburpen eguneratua da dokumentu hau. Edukia hiru ataletan egituratuta dago:

1. Gaixotasun transmitigarriei buruzko oinarrizko informazioa eta haietako bakoitzarekin hartu beharreko prebentzio-neurri zehatzak.

2. Higiene-jardun egokiak.

3. EAEko txertaketa-egutegiaren eguneratzea. Haur-ikastetxe horietan, halaber, umeen osasunaren eta txertaketaren historiari buruzko informazioa edukitzea gomendatzen da, bai eta hezitzaile/zaintzaileena ere; izan ere, egoera jakin batzuek baldintzatu egiten dute nola jokatu gaixotasunen aurrean. Badira haur batzuk, duten osasun-egoera dela-eta, infekzioen aurrean kalteberagoak direnak gainerakoak baino. Leuzemiaren edo beste gaixotasun onkologiko baten tratamendua jaso duten haurrak dira, kortikoideen dosi handiekin eta immunitatea ahultzen dutenekin tratatu direnak. Ikastetxeak jakinaren gainean jarri behar dira horretaz. Egoera berezia gertatzen da langile haurdun bat zenbait infekzioren eraginpean edo haiekin kontaktuan egonez gero; esaterako, barizela, herpes zoster, errubeola, megaeritema infekziosoa eta elgorriaren eraginpean. Egoera horietan bere ginekolologoarekin hitz egin beharko du. Gaixotasun horiei aurre egiteko, ezinbestekoa da hainbat profesionalen eta inplikaturiko erakundeen arteko koordinazioa eta lankidetza.

Page 4: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

4

1.

GA

IX

OT

AS

UN

TR

AN

SM

IT

IG

AR

RIE

I E

TA

PE

BE

NTZ

IO

-NE

UR

RIE

I B

UR

UZ

KO

IN

FO

RM

AZ

IO

A

RA

SH

IN

FE

KZ

IO

AK

ET

A D

ER

MA

TO

LO

GIK

OA

K

GA

IX

OT

AS

UN

A

KLIN

IK

A

TR

AN

SM

IS

IO

-A

RR

IS

KU

A

TR

AN

SM

IS

IO

-MO

DU

A

BA

ZT

ER

RA

LD

IA

IR

UZ

KIN

AK

Atl

eta

-oin

a

Exudatu

a o

in a

rtean,

ezkata

, pusla

edo

err

oitzekin

.

Ert

ain

a,

fam

ilie

tan,

eta

txik

ia,

eskole

tan

Larr

uazal in

fekta

tuan e

do

leku h

ezeeta

n

(igerile

kuak…

) egote

n d

iren

onddoak u

kituta

.

Bate

re e

z Tra

tam

endua b

ehar

du

Bariz

ela

Pusla

-eru

pzio

oro

korr

a e

ta

sukarr

a

Oso h

andia

Lagunez lagun e

ta a

irez

barr

eia

tuta

, eztu

l edo

dom

inis

tiku e

gin

duen

pert

sona infe

kta

tu b

ate

tik,

eta

/edo g

aix

o b

ate

n p

usla

k

ukitzeagatik.

Pusla

k legort

u a

rte

eta

, gutx

ienez,

eru

pzio

a h

asi eta

5

egun igaro

art

e.

Saia

tu k

onta

ktu

rik e

z iz

ate

n h

aur

kaltebera

eta

la

ngile h

aurd

uenekin

.

Herp

es s

oila

Sukarr

a,

sum

inkort

asuna,

entz

ieta

ko eta

ahoko

ultzera

-enante

ma,

askota

n

aho inguru

ko lesio

ekin

.

Ert

ain

a

Ahoko jariakin

edo lesio

in

fekta

tuak u

kituta

Bazte

rrald

irik

ez,

salb

u e

sto

matitis

herp

etikodun

haurr

eta

n

Saitau m

usurik e

z e

mate

n e

ta lesio

ak e

z ukitzen P

roze

sua a

rina d

a e

ta o

ro h

ar

norb

era

k

mugatu

a

Erru

beo

la

Exante

ma,

linfa

denopatia

eta

sukarr

a

Ert

ain

a,

txert

orik

hart

u g

abeko

laguneta

n

Lagunez lagun,

eztu

l egin

duen p

ert

sona infe

katu

bate

n a

rnas

jariakin

ekin

kuts

atu

tako a

ire b

idez.

Exante

ma h

asi eta

6

egun igaro

art

e.

Txert

o b

idez

pre

beni daiteke. Kontu

z langile

haurd

unekin

.

Oin

/esku

/ah

o g

aix

ota

su

na

Pusla

k a

hoan,

esku-

ahurr

ean e

ta o

ineta

n

Ert

ain

a

Pusla

k u

kituta

edo lis

tu

bid

ez.

Bate

re e

z Bazte

rrald

ia k

ontu

an e

dukitzeakoa d

a b

ald

intz

a

jakin

batz

ueta

n.

In

peti

go

a

Infe

zkio

zorn

atu

lo

kalizatu

ak e

do

inbaditzaileak

Ert

ain

a

Zauriak u

kituta

Zauriak lehort

u e

do

sendatu

art

e, edo

antibio

tikoa h

art

zen

hasi eta

48 o

rdu igaro

art

e.

Antibio

tikoen t

rata

menduare

kin

zauriak

sendatu

edo infe

kzio

ald

ia a

rindu e

giten d

a.

Elg

orria

Sukarr

a,

eztu

la,

koriza,

konju

ntibitis

a e

ta

exante

ma m

akulo

papula

r erite

mato

soa e

ta

enante

ma

pato

gnom

onik

oa

(m.K

oplik).

Oso h

andia

, tx

ert

orik h

art

u

gabekoeta

n.

Lagunez lagun,

aire b

idez,

gaix

oak e

ztu

l edo

dom

inis

tiku e

gitean

bota

tako t

anta

batz

uk

arn

aste

n b

aditu p

ert

sona

kaltebera

bate

k.

Exante

ma h

asi bain

o 4

egun lehenagotik e

ta

hura

agert

u e

ta 4

egunera

bitart

ean

kuts

atz

en d

a e

lgorr

ia.

Elg

orr

ia d

uen h

aur

bate

k b

este

ikasle

ekin

edo

irakasle

ekin

konta

ktu

rik e

z iz

ate

n s

aitu b

ehar

du.

Mo

llu

scu

m c

on

tag

iosu

m

Kupula

-itx

ura

ko 2

tik 2

0ra

adin

a p

apula

, erd

ian

unbilik

azio

a d

ute

la.

Txik

ia e

ta e

rtain

a,

fam

ilie

tan.

Hura

, zuzenean,

edo

mate

rial kuts

atu

a

ukitzeagatik.

Bate

re e

z N

orb

era

k m

ugatu

a d

a

Page 5: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

5

Ezkab

ia

Gorp

utz

eko e

zkabia

: Zauri

ak,

bis

tan d

auden

gorp

utz

-ata

leta

n,

boro

bilxkak,

ert

z

alt

xatu

ekin

eta

gorr

ixka

ilunak.

Ert

ain

a,

fam

ilia

eta

n,

eta

tx

ikia

, ik

asl

eeta

n.

Hura

, zuzenean,

eta

obje

ktu

edo g

ain

azal kuts

atu

ak

ukit

uta

Oro

har,

ez

du

bazte

rrald

irik

eskatz

en

Tra

tam

endua b

ehar

du.

Bat-

bate

ko

exan

tem

a e

do

erro

seo

la

Sukar

handia

3ti

k 7

egun

bit

art

ean,

eta

la

rruazale

ko e

rupzio

a

ham

arr

eti

k k

asu

tik b

itan.

Ert

ain

a

Oro

har,

era

male

edo j

ari

ale

osa

sunts

uen s

ekre

zio

in

fekta

tuak u

kit

uta

(g

ehie

neta

n,

list

ua).

Bate

re e

z Bate

re e

z

Hazte

ria

(eskab

iosia

)

Papula

k,

pusl

a t

xik

iak e

ta

oso

pru

rigin

oso

ak.

Txik

ia e

ta e

rtain

a,

fam

ilie

tan.

Zuzuenean u

kit

uta

.

Lagun infe

kta

tuare

n a

rropa

part

ekatu

ta.

Ezin

da itz

uli lehen

trata

mendua e

gin

art

e

Gert

ueneko k

onta

ktu

ek t

rata

mendua b

ehar

dute

Eskarla

tin

a

Sukarr

a,

am

igdalitisa e

ta

exante

ma e

rite

mato

soa

(liz

paperr

a bezala

).

Txik

i-ert

ain

a

Lagunez lagun,

eztu

l egin

duen p

ert

sona infe

katu

bate

n a

rnas

sekre

zio

ekin

kuts

atu

tako a

ire b

idez.

Ezin

da itz

uli

antibio

tiko e

gokie

kin

tr

ata

mendua h

asi eta

24 h

igaro

art

e.

Era

sandako h

aurr

ei antibio

tikoen t

rata

mendua

em

ate

a g

om

endatz

en d

a.

Meg

aerit

em

a i

nfe

kzio

so

a/

5

. g

aix

ota

su

na/

Parvovir

us B

19

Sukar

arina e

ta m

asail

zapla

sta

tu itx

ura

ko

eru

pzio

a (

gorr

iak)

eta

aho-i

nguru

zurb

ila

Ert

ain

a

Lagunez lagun,

eztu

l egin

duen p

ert

sona infe

katu

bate

n a

rnas

sekre

zio

ekin

kuts

atu

tako a

ire b

idez.

Bate

re e

z Kontu

z h

aur

kaltebere

kin

eta

em

akum

e langile

haurd

unekin

Garatx

o a

rru

nta

Txik

ia

Hura

, zuzenean,

edo

kuts

atu

tako o

bje

ktu

ak

ukituta

.

Bate

re e

z Esta

li e

gin

behako lirate

ke igerile

ku,

gim

nasio

eta

ald

agele

tan ibiltz

eko.

Herp

es Z

oste

rra

Papula

eta

pusle

n e

rupzio

a

min

are

kin

Ert

ain

a

Lagunez lagun a

ire b

idez

edo e

rupzio

a u

kitzeagatik

Soilik

eru

pzio

a

esta

ltzerik e

z b

adago

Saia

tu k

onta

ktu

rik e

z iz

ate

n h

aur

kaltebera

eta

la

ngile h

aurd

uenekin

.

Page 6: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

6

BE

HE

RA

KO

A E

TA

GO

RA

KO

A E

MA

TE

N D

IT

UZ

TE

N G

AIX

OT

AS

UN

AK

GA

IX

OT

AS

UN

A

KLIN

IK

A

TR

AN

SM

IS

IO

-A

RR

IS

KU

A

TR

AN

SM

IS

IO

-MO

DU

A

BA

ZT

ER

RA

LD

IA

IR

UZ

KIN

AK

Beh

erako

a e

ta/

ed

o

go

rakoa

Behera

koa e

ta/d

o g

ora

koa

eta

/edo s

ukarr

a

Txik

ia-E

rtain

a

Lagunez lagun,

pers

ona

kuts

atu

bate

n g

oro

zkia

k

edo g

ain

azal kuts

atu

ak

ukitzeagatik.

Elikagai eta

ur

kuts

atu

ak h

art

zeagatik.

Azken b

ehera

koa e

do

gora

koa izan e

ta 4

8

ord

u igaro

art

e

Eskuak

ondo

garb

itu.

Elikagia

k

maneia

tzeko,

pre

sta

tzeko

eta

bilte

giratz

eko

ara

uak

ondo

bete

. G

ain

azala

k

eta

jo

sta

iluak

desin

fekta

tu.

Era

bilera

bakarr

eko e

skuoih

ala

k e

rabili.

Balite

ke b

azte

rrald

i lu

zeagoa b

ehar

izate

a h

aur

hauek:

6 u

rtetik b

ehera

koak

Hig

iene-k

ontr

olik g

abeak

E.

Co

li O

15

7 V

TE

C

Behera

koa, kolitis

hem

orr

agik

oa, sin

dro

me

hem

olitiko-u

rem

ikoa.

Ert

ain

a

Sh

igell

a (

dis

en

teria

)

Behera

koa, sukarr

a,

abdom

eneko m

ina e

ta

gora

koa.

Ert

ain

a,

haurr

eta

n

Cryp

tosp

orid

iosis

a

Behera

ko u

rtsua

G

oro

zki-

aho b

idez.

Ur

kuts

atu

a e

danda.

Azken b

ehera

koa

izan e

ta 4

8 o

rdu igaro

art

e

Igerile

kueta

tik b

azte

rtuko d

a, behera

koa

am

aitu e

ta 2

aste

igaro

art

e.

AR

NA

S G

AIX

OT

AS

UN

AK

GA

IX

OT

AS

UN

A

KLIN

IK

A

TR

AN

SM

IS

IO

-A

RR

IS

KU

A

TR

AN

SM

IS

IO

-MO

DU

A

BA

ZT

ER

RA

LD

IA

IR

UZ

KIN

AK

Grip

ea

Sukarr

a, buru

ko m

ina,

ondoeza,

art

rom

ialg

iak,

odin

ofa

gia

, koriza e

ta

eztu

la.

Oso h

andia

Aire b

idez, gaix

oak e

ztu

l edo d

om

inis

tiku e

gitean

bota

tako t

anta

batz

uk

arn

astu

ta

pert

sona

kaltebera

bate

k. O

bje

ktu

kuts

atu

en b

idez.

Gaix

ota

sunak d

irauen

bitart

ean.

Etx

era

bid

aliko d

a s

into

mekin

haste

n d

en

edoze

in h

aur

edo z

ain

tzaile.

Eskuak o

ndo

garb

itu d

itzate

la.

Papere

zko m

ukiz

apia

k o

ndo

era

bili.

Ku

ku

txeztu

la

Eztu

la,

arn

as e

ste

rtore

bere

zia

eta

gora

koa.

Oso h

andia

, in

muniz

atu

gabekoen a

rtean.

Lagunez lagun,

eztu

l egin

duen p

ert

sona infe

katu

bate

n a

rnas

sekre

zio

ekin

kuts

atu

tako a

ire b

idez.

Antibio

tikoekin

hasi

eta

5 e

gun igaro

art

e.

Tra

tatu

gabeeta

n,

3

aste

.

Eskuak o

ndo g

arb

itu.

Pro

tokolo

a a

plikatu

.

Tu

berku

losia

Eztu

la,

hem

opto

ikoa izan

daiteken e

spekto

razio

a e

ta

sin

tom

ato

logia

oro

korr

a.

Handia

, fa

milia

eta

n

eta

leku itx

ieta

n.

Lagunez lagun,

pert

sona

infe

katu

bate

n a

rnas

sekre

zio

ekin

kuts

atu

tako

aire b

idez.

Baziloskopia

positib

oa:

trata

mendua hasi

eta

2 a

ste

igaro

art

e.

Baziloskopia

negatiboa:

bte

re e

z

Gaix

oei tr

ata

mendu e

gokia

jarr

i. I

ndarr

ean d

en

pro

tokolo

a jarr

aitu.

Page 7: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

7

BE

ST

E I

NFE

KZ

IO

BA

TZ

UK

GA

IX

OT

AS

UN

A

KLIN

IK

A

TR

AN

SM

IS

IO

-A

RR

IS

KU

A

TR

AN

SM

IS

IO

-MO

DU

A

BA

ZT

ER

RA

LD

IA

IR

UZ

KIN

AK

Konju

ntibitis

a

Begie

tako n

arr

itadura

eta

sekre

zio

a

Txik

i-ert

ain

a

Sekre

zio

ak u

kituta

eta

esk

u

edo t

oaila b

idez

Medik

uak iritz

i bezala

Bi kasu e

do g

ehia

go b

adira.

Mononukle

osi in

fekzio

soa

Sukarr

a, fa

ringitis

a,

linfa

denopatia,

hepato

esp

lenom

egalia e

ta

linfo

zitosia

.

Txik

ia

Lagunez lagun,

pert

sona

infe

kta

tu b

ate

n lis

tu b

idez

Bate

re e

z Eskuak o

ndo g

arb

itu.

Ez p

art

ekatu

jate

ko e

ta

edate

ko t

resnak.

Zorr

iak

Buru

ko a

zkura

Ert

ain

a

Bi buru

k e

lkar

ukituta

Bate

re e

z Tra

tam

endua k

asuei bakarr

ik e

mate

a

gom

endatz

en d

a.

A h

epatitisa

6 u

rtez a

zpik

oeta

n,

%

70ek e

z d

u s

into

marik

era

kuste

n. G

ain

era

koek:

Sukarr

a,

min

horia,

anore

xia

eta

gora

gale

a.

Ert

ain

a

Goro

zki-

aho b

idez.

Jaki edo u

r kuts

atu

ak.

Aste

bete

bakart

uta

, gaix

ota

suna h

asi eta

gero

.

Hig

iene-j

ard

un e

gokia

k (

eskuak g

arb

itu).

Pro

tokolo

a a

plikatu

.

Menin

gitis

bakte

rianoa

Buru

ko m

ina,

sukarr

a,

akid

ura

, la

rruazale

ko

eru

pzio

makulo

-papula

rra

edo p

ete

kia

la.

Txik

ia

Era

male

bate

k e

ztu

l edo

dom

inis

tiku e

gitean

bota

tako s

ekre

zio

ak o

ndo

ukituta

.

Medik

uak iritz

i bezala

O

sasun P

ublikoak indarr

ean d

en p

roto

kolo

a

apliaktu

ko d

u.

Menin

gitis

birik

oa

Sukarr

a, gora

koak, buru

ko

min

a e

ta lepoko

zurr

unta

suna.

Ert

ain

a

Lis

tu,

sudur-

sekre

zio

edo

goro

zkia

k u

kituta

. O

bje

ktu

kuts

atu

en b

idez.

Gaix

ota

sunak

dirauen

bitart

ean.

Ziu

rtart

u h

igie

ne-j

ard

un e

ogkia

k e

gitea (

eskuak

garb

itu e

ta p

apere

zko m

ukiz

apia

k e

goki era

bili)

Gain

azala

k e

ta josta

iluak d

esin

fekta

tu.

Papera

k

Paro

tidare

n a

lde b

ate

ko

edo b

ieta

ko h

antu

ra

Ert

ain

a,

im

muniz

atu

gabeko

laguneta

n

Lagunez lagun,

listu

a e

do s

ekre

zio

ak u

kituta

5 e

gun,

hantu

ra h

asiz

gero

ztik

Txert

o b

idez

pre

beni daiteke.

Am

igdalitisa

Ezta

rrik

o m

in g

ogorr

a,

sukarr

a,

am

igdala

k

handituta

.

Txik

ia,

eta

ert

ain

a

ukip

en h

estu

a b

ada

Lagunez lagun,

eztu

l egin

duen p

ert

sona infe

kta

tu

bate

n s

ekre

zio

ekin

kuts

atu

tako a

ire b

idez.

Bate

re e

z, birik

oa

izate

ko a

ukera

handia

goa d

ago e

ta.

Kausa u

gari d

ago, bain

a o

hik

oenak b

irik

oak

dira e

ta e

z dute

tra

tam

endurik b

ehar.

Page 8: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

8

2. HIGIENE-JARDUN EGOKIA

1.- Esku-garbiketa

Har daitekeen neurririk garrantzitsuena da, gaixotasunen tramsmisioa kontrolatzeko. Xaboi likidoa, ur beroa eta paperezko eskuohilak erabiltzea gomendatzen da. Beti garbitu behar dira jan eta elikagaiak maneiatu aurretik, eta komunera joan eta animaliak ukitu ondoren.

2.- Eztula eta doministikuak

Eztul eta doministikuekin erraz barreiatzen dira infekzioak. Ahoa eta sudurra besoarekin estaltzea gomendatzen da, edo parperezko mukizapiarekin, eta eskuak garbitzea hura erabili eta bota ondoren.

3.- Beste neurri batzuk

Ingurua garbitzeko, gainazal, objektu eta jostailuak garbitu behar dira, eta sarri-sarri eta kontu handiz egin behar da, batez ere, haur txikiak zaintzen diren lekuetan. Zorua lixiba diluituarekin edo xaboi-urarekin garbitzea gomendatzen da.

Binilozko edo latexezko eskularruak erabili behar dira, eta plastikozko amantala, baldin eta odol eta/edo beste gorputz-jariakinen batez kutsatzeko edo haiek ukitzeko arriskua badago. Betaurrekoak ere eduki behar dira eskura, aurpegia zipriztintzeko arriskurik badago. Garbiketak elementu kimikoekin egin behar badira, babes pertsonaleko materiala ere erabili behar da.

Page 9: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

9

Odol, gorozki, listu, oka eta sudur eta begietako sekrezio guztiak lixiba diluituarekin garbitu behar dira lehenbailehen, edota detergentea eta desinfektatzilea nahasirik dituen beste produkturen batekin, eta eskularruak, aurreko mantalak eta erabili eta botatzeko paperezko eskuoihalak erabili behar dira. Odola eta gorputz-jariakinak eta garbiketan erabilitako materialak bakoitza bere lekura bota behar dira plastikozko poltsan sartuta, ondo itxita, eta edukieraren bi heren baino gutxiago beteta.

Horretarako propio prestatutako instalazio batean garbitu beharko litzateke arropa. Izara zikinak garbitzeko, eskularruak eta behin erabilita botatzeko amantalak jantzi behar dira, eta ur beroarekin garbitu, oihalak jasten duen tenperaturarik beroenean. Haurren arropa zikiña poltsetan jaso behar da etxera bidaltzeko, eta ez da sekula eskuz garbitu behar.

Animaliak eskolan (bertakoak edo bisitan joandakoak)

Animalien bizitegiak ondo garbitzea eta janlekuekin (jangela eta biletegi) zerikusia duten lekuetatik urrun edukitzea bermatu behar da. Hondakinak sarri-sarri kendu behar dira eta haurrek ez ukitzeko moduan eduki. Haurrek ez lukete animaliekin jolastu behar inork gainbegiratu gabe. Albaiteroaren aholkuari jarraitu behar zaio animalien ongitzate eta osasunari buruzkoetan, eta ea maskotatzat edukitzeko egokia den ala ez erabakitzeko: Narrastiak ez dira egokiak maskotatzat edukitzeko, ez eskolan, ez erizaindegian, ezpezie guztiek baitaukate salmonella.

Page 10: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

10

3. TXERTOAK

Ikasturte hasieran eta txertaketaldietan aztertu beharko litzateke txetaketa-

egoera. Euren umeei txertoa jar diezaien animatu beharko lirateke

familiak, eta pediatrarenera joan daitezen txerto-dosiren bat falta dela

konturatuz gero, txerto-txartela egokitzeko.

UMEEN TXERTAKETA-EGUTEGIA. EAE, 2015.

Horixe da umeen egutegi unibertsala; dena den, hainbat arrisku-faktore

daukaten haurrei beste txerto gehigarri batzuk jartzea ere eska daiteke.

Eskoletako langileek beraien osasun-egora nolakoa den balioetsi beharko

lukete lanean hasi aurretik; eta txertaketa-txartela aztertu eta egokitu ere

bai, beharrezkoa balitz.

Page 11: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

GGUUIIAA PPAARRAA EELL CCOONNTTRROOLL DDEE LLAASS IINNFFEECCCCIIOONNEESS EENN CCEENNTTRROOSS EESSCCOOLLAARREESS

UNIDAD DE EPIDEMIOLOGÍA

SUBDIRECCIÓN DE SALUD PÚBLICA DE GIPUZKOA DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN- JULIO 2015

Page 12: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

2

Autores:

Juncal Artieda Arandia. Técnico de la Unidad de epidemiología. Gipuzkoa Aintzane Orkaizagirre Gomara. Técnico de la Unidad de epidemiología. Gipuzkoa Colaboradores:

Mikel Basterrechea Irurzun. Técnico de la Unidad de epidemiología. Gipuzkoa. Elena Busselo Ortega. Pediatra de OSI Bidasoa. Carlos Gustavo Cilla Eguiluz. Microbiólogo del Hospital Universitario Donostia. Osane Dorronsoro Barandiarán. Enfermera de OSI Donostialdea. Rosa Sancho Martinez. Técnico de la Unidad de epidemiología. Gipuzkoa. Juan Antonio Tapia Echave. Pediatra de OSI Donostialdea. Agradecimientos:

Mª Visitación de Castro Laiz. Responsable de la Unidad de epidemiología de Gipuzkoa. Elixabete Agirre Kerejeta. Técnico de normalización del euskera. Departamento de Sanidad. Subdirección de Salud Pública de Gipuzkoa.

DIRECCIONES PARA CONSULTAS

Enfermera de Salud escolar del Centro de Salud de Osakidetza local. Unidad de Epidemiología de la Subdirección de Salud Pública y Adicciones de Gipuzkoa. Teléfono: 943022751/2.

Page 13: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

3

INTRODUCCIÓN Este documento es una síntesis actualizada de la Guía sobre el control y prevención de enfermedades transmisibles en centros escolares publicada en 2005. El contenido está estructurado en tres apartados

1. Información básica sobre las enfermedades transmisibles y las medidas preventivas específicas para realizar con cada una de ellas.

2. Prácticas adecuadas de higiene.

3. Actualización del calendario de vacunación de la CAPV. Así mismo, en estos centros infantiles se recomienda disponer de información correspondiente a la historia de salud y vacunación de los niños y de los educadores/cuidadores, ya que determinadas situaciones condicionan la conducta a seguir en caso de enfermedad. Hay algunos niños que por sus condiciones de salud son más vulnerables a las infecciones que el resto. Se trata de niños tratados por leucemia u otras enfermedades oncológicas, tratados con altas dosis de corticoides y con condiciones que reducen su inmunidad. Los centros escolares deberán ser informados al respecto. Una situación especial se da en caso de que una trabajadora embarazada esté expuesta o en contacto con determinadas infecciones como varicela, herpes zoster, rubéola, megaeritema infeccioso y sarampión. En estas situaciones deberá contactar con su ginecólogo. Para el manejo de estas enfermedades es imprescindible la coordinación y colaboración entre los diferentes profesionales e instituciones implicadas.

Page 14: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

4

1. IN

FO

RM

AC

IÓN

SO

BR

E E

NFER

MED

AD

ES

TR

AN

SM

ISIB

LES

Y M

ED

IDA

S P

REV

EN

TIV

AS

INFEC

CIO

NES

CO

N R

AS

H Y

DER

MA

TO

GIC

AS

EN

FE

RM

ED

AD

C

LÍN

ICA

R

IES

GO

DE

T

RA

NS

MIS

IÓN

M

OD

O D

E T

RA

NS

MIS

IÓN

P

ER

IOD

O D

E

EX

CLU

SIÓ

N

CO

ME

NTA

RIO

S

Pie

de a

tleta

Exudado e

ntre

los p

ies co

n

form

ació

n d

e e

scam

as,

am

polla

s o

grie

tas

Modera

do e

n

fam

ilias y

bajo

en

las e

scuela

s

Conta

cto

dire

cto

con h

ongos

que e

sté

n e

n la

pie

l in

fecta

da o

en lu

gare

s húm

edos (p

iscin

a…

)

Nin

guno

Pre

cis

a tra

tam

iento

Varice

la

Eru

pció

n v

esic

ula

r genera

lizada y

fiebre

M

uy a

lto

Pers

ona-p

erso

na y

por

dis

em

inació

n a

ére

a a

partir

de u

na p

erso

na in

fecta

da

que h

a to

sid

o o

esto

rnudado

y/o

por c

onta

cto

dire

cto

con

vesíc

ula

s d

e u

n e

nfe

rmo.

Hasta

que la

s vesíc

ula

s

se h

ayan s

ecado y

al

menos 5

día

s desde e

l in

icio

de la

eru

pció

n

Evita

r conta

cto

con n

iños v

uln

era

ble

s y

tra

baja

dora

s em

bara

zadas.

Herp

es sim

ple

Fie

bre

, irritabilid

ad,

enante

ma u

lcero

so e

n

encía

s y

boca a

menudo

con le

sio

nes p

erio

rale

s.

Modera

do

Conta

cto

dire

cto

con

secre

cio

nes o

lesio

nes

ora

les in

fecta

das.

No e

xclu

sió

n e

xcepto

niñ

os c

on e

sto

matitis

herp

étic

a

Evita

r los b

esos y

conta

cto

con la

s le

sio

nes.

El p

roceso

es le

ve y

genera

lmente

auto

limita

do.

Ru

béo

la

Exante

ma, lin

fadenopatía

y fie

bre

M

odera

do e

n

pobla

ció

n n

o

vacunada

Pers

ona-p

erso

na a

través

del a

ire co

nta

min

ado c

on

secre

cio

nes re

spira

toria

s d

e

una p

ers

ona in

fecta

da q

ue

ha to

sid

o.

6 d

ías d

esd

e e

l inic

io d

el

exante

ma

Pre

venib

le p

or v

acunació

n. P

recaució

n co

n

trabaja

dora

s em

bara

zadas.

Pie

-man

o-b

oca

Vesíc

ula

s e

n la

boca,

palm

a d

e la

mano y

pie

. M

odera

do

Conta

cto

dire

cto

con la

s

vesíc

ula

s o

saliv

a.

Nin

guno

Se d

ebe c

onsid

era

r la e

xclu

sió

n e

n

dete

rmin

adas c

ircunsta

ncia

s.

Imp

étig

o

Infe

ccio

nes s

upura

das

localiz

adas o

invaso

ras

Modera

do

Conta

cto

dire

cto

con la

s

lesio

nes

Hasta

que la

s lesio

nes s

e

hayan s

ecado o

cura

do o

48 h

ora

s d

esd

e la

tom

a

de a

ntib

iótic

o.

El tra

tam

iento

antib

iótic

o c

ura

las le

sio

nes y

re

duce

el p

erio

do in

fecc

ioso

.

Sara

mp

ión

Fie

bre

, tos, co

riza,

conju

ntiv

itis y

exante

ma

maculo

papula

r erite

mato

so y

enante

ma

pato

gnom

ónic

o (m

.Koplik

)

Muy a

lto e

n

pobla

ció

n n

o

vacunada.

De p

erso

na a

pers

ona a

tra

vés d

el a

ire c

uando u

na

pers

ona s

usceptib

le in

hala

la

s g

otita

s q

ue e

xpuls

a u

n

enfe

rmo a

l tose

r o

esto

rnudar.

Se c

onta

gia

hasta

4 d

ías

después d

e la

aparic

ión

del e

xante

ma

Pre

venib

le p

or v

acunació

n. U

n n

iño co

n

sara

mpió

n d

ebe e

vita

r conta

cta

r con

cualq

uie

r alu

mno o

pro

feso

r.

Mo

lusco

con

tag

ioso

Aparic

ión d

e 2

a 2

0

pápula

s e

n fo

rma d

e

cúpula

con u

mbilic

ació

n

centra

l.

Bajo

y m

odera

do

en fa

milia

s Conta

cto

dire

cto

y p

or

fóm

ites (m

ate

riale

s conta

min

ados)

Nin

guno

Es a

uto

limita

do

Page 15: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

5

Tiñ

a

Tiñ

a c

orp

oris

: lesio

nes e

n

zonas d

escubie

rtas,

redondeadas c

on b

ord

es

ele

vados y

colo

r rojiz

o

oscuro

Modera

do e

n

fam

ilias y

bajo

en

escola

res.

Conta

cto

dire

cto

y co

nta

cto

con o

bje

tos o

superfic

ies

conta

min

adas

Genera

lmente

no

requie

re e

xclu

sió

n

Requie

re tra

tam

iento

Exan

tem

a s

úb

ito o

Roséo

la

Fie

bre

alta

de 3

a 7

día

s y

eru

pció

n c

utá

nea e

n e

l 20%

de c

asos

Modera

do

Norm

alm

ente

media

nte

conta

cto

con s

ecre

cio

nes

infe

cta

das d

e p

orta

dore

s sanos.

Nin

guno

Nin

guno

Sarn

a (

escab

iosis

)

Pápula

s, v

esíc

ula

s pequeñas y

muy p

ruri-

gin

osas

Bajo

y m

odera

do

en fa

milia

s Conta

cto

dire

cto

Com

partir ro

pa c

on p

erso

na

infe

sta

da

No se

puede v

olv

er

hasta

que s

e h

aya

realiz

ado e

l prim

er

trata

mie

nto

Los c

onta

cto

s estre

chos re

quie

ren

trata

mie

nto

Escarla

tina

Fie

bre

, am

igdalitis

y

exante

ma e

ritem

ato

so

(“en p

apel d

e lija

”).

Bajo

-Modera

do

Pers

ona-p

erso

na a

través

del a

ire co

nta

min

ado c

on

secre

cio

nes re

spira

toria

s d

e

una p

ers

ona in

fecta

da q

ue

ha to

sid

o.

No se

puede v

olv

er h

asta

pasadas 2

4 h

. tras in

icia

r el tra

tam

iento

antib

iótic

o

corre

cto

.

A lo

s niñ

os a

fecta

dos s

e re

com

ienda

trata

mie

nto

antib

iótic

o.

Meg

aerite

ma

infe

ccio

so

/5

ª

en

ferm

ed

ad

/P

arv

oviru

s

B1

9

Fie

bre

leve y

eru

pció

n

“mejilla

s a

bofe

teadas”

(roja

s) y

palid

ez p

erib

ucal

Modera

do

Pers

ona-p

erso

na a

través

del a

ire co

nta

min

ado c

on

secre

cio

nes re

spira

toria

s d

e

una p

ers

ona in

fecta

da q

ue

ha to

sid

o.

Nin

guno

Pre

caució

n c

on n

iños v

uln

era

ble

s y

tra

baja

dora

s em

bara

zadas

Verru

ga c

om

ún

Bajo

Por c

onta

cto

dire

cto

y

fóm

ites co

nta

min

ados.

Nin

guno

Se d

ebería

n c

ubrir e

n p

iscin

as, g

imnasio

s y

vestu

ario

s.

Herp

es Z

oste

r Eru

pció

n p

apulo

vesic

ulo

sa

dolo

rosa

Modera

do

Pers

ona-p

erso

na a

través

del a

ire y

/o c

onta

cto

con la

s

lesio

nes.

Sola

mente

en c

asos q

ue

no s

e p

uedan c

ubrir la

s le

sio

nes

Evita

r conta

cto

con n

iños v

uln

era

ble

s y

tra

baja

dora

s em

bara

zadas.

Page 16: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

6

EN

FER

MED

AD

ES

QU

E C

UR

SA

N C

ON

DIA

RR

EA

Y V

ÓM

ITO

S

EN

FE

RM

ED

AD

C

LÍN

ICA

R

IES

GO

DE

T

RA

NS

MIS

IÓN

M

OD

O D

E

TR

AN

SM

ISIÓ

N

PE

RIO

DO

DE

E

XC

LU

SIÓ

N

CO

ME

NTA

RIO

S

Dia

rrea y

/o v

óm

itos

Dia

rrea y

/o v

óm

itos y

/o

fiebre

Bajo

- Modera

do

Pers

ona a

pers

ona p

or

conta

cto

dire

cto

con

heces d

e u

na p

erso

na

infe

cta

da o

por

conta

cto

con

superfic

ies

conta

min

adas. P

or

consum

o d

e a

limento

s

y a

gua co

nta

min

ados.

48 h

ora

s d

esd

e e

l últim

o e

pis

odio

de

dia

rrea o

vóm

itos

Prá

ctic

as co

rrecta

s del la

vado d

e m

anos. S

eguir la

s norm

as

sobre

manip

ula

ció

n, p

repara

ció

n y

alm

acenaje

de a

limento

s. D

esin

fecció

n d

e s

uperfic

ies y

juguete

s. U

tilizar to

alla

s

desechable

s.

Más tie

mpo d

e e

xclu

sió

n p

odría

n re

querir n

iños:

Menore

s d

e 6

años.

Sin

contro

l hig

iénic

o

E. C

oli O

15

7 V

TE

C

Dia

rrea, co

litis h

em

o-

rrágic

a, s

índro

me

hem

olític

o u

rém

ico.

Modera

do

Sh

igella

(dise

nte

ría)

Dia

rrea, fie

bre

, dolo

r abdom

inal y

vóm

itos.

Modera

do e

n n

iños

Cry

pto

spo

ridio

sis D

iarre

a a

cuosa

Entre

perso

nas y

por

ingesta

de a

guas

conta

min

adas.

48 h

ora

s d

esd

e e

l últim

o e

pis

odio

de

dia

rrea.

Exclu

sió

n d

e a

cudir a

pis

cin

as h

asta

pasadas 2

sem

anas

desde fin

aliz

ada la

dia

rrea.

EN

FE

RM

ED

AD

ES

RE

SP

IRA

TO

RIA

S

EN

FE

RM

ED

AD

C

LÍN

ICA

R

IES

GO

DE

T

RA

NS

MIS

IÓN

M

OD

O D

E

TR

AN

SM

ISIÓ

N

PE

RIO

DO

DE

E

XC

LU

SIÓ

N

CO

ME

NTA

RIO

S

Grip

e

Fie

bre

, cefa

lea, m

ale

sta

r, artro

mia

lgia

s, o

din

ofa

gia

, coriz

a y

tos.

Muy a

lto

A tra

vés d

el a

ire c

uando

una p

ers

ona s

usceptib

le

inhala

las g

otita

s q

ue

expuls

a u

n e

nfe

rmo a

l to

ser o

esto

rnudar. P

or

fóm

ites co

nta

min

ados.

Mie

ntra

s d

ure

la

enfe

rmedad.

Se e

nvia

rá a

casa a

cualq

uie

r niñ

o o

cuid

ador q

ue e

mpie

ce

con s

ínto

mas. A

plic

ar c

orre

cta

s p

ráctic

as d

e h

igie

ne d

e

manos. C

orre

cto

uso d

e p

añuelo

s d

e p

apel.

To

s ferin

a

Tos, e

ste

rtor re

spira

torio

cara

cte

rístic

o y

vóm

ito.

Muy a

lto e

n

pobla

ció

n n

o

inm

uniz

ada

Pers

ona-p

erso

na a

través

del a

ire co

nta

min

ado c

on

secre

cio

nes re

spira

toria

s

de u

na p

erso

na in

fecta

da

que h

a to

sid

o.

5 d

ías d

esd

e e

l inic

io

antib

iótic

o. E

n n

o

trata

dos 3

sem

anas.

Prá

ctic

a co

rrecta

de la

vado d

e m

anos. A

plic

ació

n d

el p

roto

-colo

.

Tu

bercu

losis

Tos, e

xpecto

ració

n q

ue

puede s

er h

em

opto

ica y

sin

tom

ato

logía

genera

l.

Alto

en fa

milia

s

y e

n lu

gare

s

cerra

dos.

Pers

ona-p

erso

na a

través

del a

ire co

nta

min

ado c

on

secre

cio

nes re

spira

toria

s

de u

na p

erso

na in

fec-

tada.

Bacilo

sco

pia

positiv

a:

2 se

manas d

esd

e e

l in

icio

del tra

tam

iento

.

Bacilo

sco

pia

negativ

a: n

inguno

Corre

cto

trata

mie

nto

de lo

s enfe

rmos. S

eguir la

s pauta

s d

el

pro

toco

lo v

igente

.

Page 17: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

7

OT

RA

S IN

FEC

CIO

NES

EN

FE

RM

ED

AD

C

LÍN

ICA

R

IES

GO

DE

T

RA

NS

MIS

IÓN

M

OD

O D

E

TR

AN

SM

ISIÓ

N

PE

RIO

DO

DE

E

XC

LU

SIÓ

N

CO

ME

NTA

RIO

S

Co

nju

ntiv

itis Irrita

ció

n y

secre

ció

n o

cula

r Bajo

-modera

do

Conta

cto

con la

s se

-cre

cio

nes y

a tra

vés d

e

manos o

toalla

s

A crite

rio m

édic

o

Nin

guno

Mo

no

nu

cleo

sis in

feccio

sa

Fie

bre

, farin

gitis

, lin

fadenopatía

, hepa-

toesple

nom

egalia

y

linfo

cito

sis

.

Bajo

Pers

ona-p

erso

na a

tra

vés d

e s

aliv

a d

e u

na

pers

ona in

fecta

da

Nin

guno

Corre

cto

lavado d

e m

anos. N

o c

om

partir u

tensilio

s

de c

om

ida y

bebid

a.

Pio

jos

Pic

or e

n la

cabeza

Modera

do

Conta

cto

dire

cto

cabeza

con c

abeza

Nin

guno

El tra

tam

iento

se re

com

ienda s

ola

mente

a lo

s casos.

Hep

atitis A

En m

enore

s de 6

años e

l 70%

no p

rese

nta

n

sín

tom

as. E

l resto

: fiebre

, ic

teric

ia, a

nore

xia

y

nauseas.

Modera

do

Fecal-o

ral.

Com

ida o

agua c

on-

tam

inada.

Ais

lam

iento

de 1

sem

ana d

esde e

l inic

io

de la

enfe

rmedad.

Prá

ctic

as h

igié

nic

as c

orre

cta

s (lavado d

e m

anos).

Aplic

ar p

roto

colo

.

Men

ing

itis bacte

rian

a

Cefa

lea, fie

bre

, postra

ció

n,

eru

pció

n c

utá

nea m

aculo

-papula

r o p

ete

quia

l.

Bajo

Conta

cto

estre

cho co

n

secre

cio

nes q

ue e

xpuls

a

un p

orta

dor a

l tose

r o

esto

rnudar.

A crite

rio m

édic

o

Salu

d P

úblic

a a

plic

ará

el p

roto

colo

vig

ente

.

Men

ing

itis vírica

Fie

bre

, vóm

itos, d

olo

r de

cabeza y

rigid

ez d

e n

uca.

Modera

do

Conta

cto

dire

cto

con

saliv

a, s

ecre

cio

nes

nasale

s o

hece

s. A

tra

vés d

e fó

mite

s.

Mie

ntra

s d

ure

la

enfe

rmedad.

Asegura

r buenas p

ráctic

as d

e h

igie

ne (la

vado d

e

manos y

adecuado u

so d

e p

añuelo

s d

e p

apel)

Desin

fecció

n d

e ju

guete

s y

superfic

ies.

Pap

era

s H

inchazón u

nila

tera

l o

bila

tera

l de la

paró

tida

Modera

do e

n

pobla

ció

n n

o

inm

uniz

ada

Pers

ona-p

erso

na p

or

conta

cto

con s

aliv

a,

secre

cio

nes

5 d

ías d

esd

e e

l inic

io d

e

la h

inchazón.

Pre

venib

le p

or v

acunació

n.

Am

igd

alitis

Fuerte

dolo

r de g

arg

anta

, fie

bre

infla

mació

n d

e

am

ígdala

s.

Bajo

- modera

do e

n

conta

cto

estre

cho

Pers

ona-p

erso

na a

tra

vés d

el a

ire co

n-

tam

inado co

n se

cre

-cio

nes re

spira

toria

s d

e

una p

ers

ona in

fecta

da

que h

a to

sid

o.

Nin

guno p

or la

alta

pro

babilid

ad d

e q

ue s

ea

víric

a.

Hay m

últip

les c

ausas, p

ero

las m

ás fre

cuente

s son

víric

as y

no p

recis

an tra

tam

iento

Page 18: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

8

2. PRÁCTICAS ADECUADAS DE HIGIENE

1.- Lavado de manos

Es una de las medidas más importantes para controlar la transmisión de enfermedades. Se recomienda usar jabón líquido, agua caliente y toallas de papel. Se debe realizar siempre antes de comer y de manipular alimentos y tras usar el servicio y haber mantenido contacto con animales.

2.- Tos y estornudos

La tos y los estornudos difunden fácilmente las infecciones. Se recomienda cubrirse la boca y la nariz con el brazo o con un pañuelo de papel y realizar el lavado de manos tras usar y desechar el mismo.

3.- Otras medidas

La limpieza del entorno incluye las superficies, los objetos y los juguetes y ésta debe realizarse frecuentemente y de manera minuciosa, especialmente en aquellos espacios donde se cuida niños pequeños. Se recomienda el fregado con lejía diluida o con agua y jabón.

Se debe usar guantes de vinilo o látex y delantal de plástico desechables siempre que exista riesgo de contaminación o contacto con sangre y/u otros fluidos corporales. Debería haber disponibles gafas si existe riesgo de salpicaduras en la cara. En la limpieza con elementos químicos también debe usarse material de protección personal.

Todos los vertidos de sangre, heces, saliva, vómitos y secreciones nasales y oculares deben ser limpiados inmediatamente con lejía diluida u otro producto que combine detergente y desinfectante y debe usarse guantes, delantales y toallas de papel desechable. La sangre y fluidos corporales y los materiales usados en su limpieza deben eliminarse de manera separada

Page 19: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

9

en una bolsa de plástico que quedará cerrada de forma segura y sin sobrepasar dos tercios de su capacidad.

El lavado de ropa debería realizarse en una instalación preparada para ello. Las sábanas sucias deberían manipularse con guantes y delantal desechables y lavarse con agua caliente a la máxima temperatura que resista la tela. La ropa sucia de los niños debe ser guardada en bolsas para enviarla a sus casas y nunca debe ser limpiada a mano.

Animales en la escuela (permanentes o de visita)

Debe asegurarse la limpieza de los habitáculos de los animales y que se encuentren lejos de las áreas relacionadas con la comida (comedores y almacenes). Los residuos deben eliminarse regularmente y mantenerse lejos del alcance de los niños. Los niños no deberían jugar con los animales sin supervisión. Debería seguirse el consejo veterinario sobre bienestar y salud de los animales y la conveniencia de que un animal sea apto como mascota; los reptiles no son aptos como mascotas en escuelas ni enfermerías porque todas las especies portan salmonella.

Page 20: IKASTETXEETAN INFEKZIOAK KONTROLATZEKO GIDA · Gaixotasunak dirauen bitartean. Ziurtartu higiene-jardun eogkiak egitea (eskuak garbitu eta paperezko mukizapiak egoki erabili) Gainazalak

10

3. VACUNAS

El estado vacunal debería ser revisado al inicio escolar y en los periodos de vacunaciones. Las familias deberían ser animadas a vacunar a sus niños y a acudir a su pediatra en caso de falta de alguna dosis de vacuna para adaptar la cartilla vacunal.

CALENDARIO VACUNAL INFANTIL DEL PAÍS VASCO 2015

Éste es el calendario infantil universal, no obstante los niños que tengan ciertos factores de riesgo pueden requerir la administración de otras vacunas adicionales.

Los trabajadores escolares deberían valorar su estado de salud previa a su incorporación laboral, incluyendo la revisión de la cartilla vacunal y su adaptación si fuera necesario.