2006ko iraila

e k o e u s k a r a a l d i z k a r i a

1. zenbakia

/ / Euskararen H is tor ia CAFen / / H izkuntza Po l i t i ka Ber r ia / / Ga la rd i

EUSKARA IKASI EDO MAILA HOBETZEKOINTERESA DUTENEI:

Kaixo, lankide!

CAFeko Euskara Planaren bet ikohelburuetako bat, euskara ikasi edo mailahobetu nahi dutenei hori lortzekoerraztasunak ematea da.

Euskara ikasteko edo zure euskara-mailahobetzeko interesa baduzu, horretaraBULTZATU nahi zaitugu:

Datorren ikasturtean ere, 2006-2007an,orain artean bezala, Euskaltegiren baterajoaten den langileari matrikula ordainduegingo zaio.

Beraz, nahi izanez gero, jarri harremanetanEuskara Arduradunarekin edo zure sailekoEuskara Koordinatzailearekin.

I g o z a i t e z E u s k a r a r e n T r e n e r a . . .

A LAS PERSONAS INTERESADAS ENAPRENDER O MEJORAR SU EUSKERA:

Kaixo, lankide!

Uno de los objetivos de siempre del Plande Euskera de CAF es el de dar facilidadesa las personas que deseen aprender euskerao alfabetizarse.

Si te interesa aprender o mejorar tu nivelde euskera, te ANIMAMOS a ello:

También el próximo curso 2006-2007, comohasta ahora, a quien vaya a algún Euskaltegi,se le pagará la matrícula.

Por lo tanto, si quieres puedes ponerte encontacto con el Responsable de Euskera ocon el/la Coordinador/a de Euskera de tusección.

1.zenbakia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2006ko irailag

al

ar

di

CA

Fe

ko

e

us

ka

ra

a

ld

iz

ka

ri

a

sku artean duzun hau, Beasaingo gurelantegian euskararen inguruan gertatzen denguztiaren berri emateko komunikazio tresnaizango den aldizkari berria dugu.

Asko egin da CAFen euskararennormalizazio bidean, baina tokian tokikoekbaizik ez dute horren berri. Orain artean eremujakinetara eta txandaka egitera mugatu diraegitasmoak eta ez dugu jakin aldamenekoakzertan ari ziren ezagutzera ematen eta aregutxiago, batzuk egindakoaz besteak baliatzen.

Aurrerantzean egingo dena Beasaingolantegia bere osotasunean hartuz izango da,Irungoan ari garen bezalaxe, eta aldizkari honenhelburuetako bat, hain zuzen ere, langileguzt ion arteko barne-komunikazioabermatzea da.

Hori bat; baina berezkoak dituenbestelako helburuak ere beteko ditu aldizkariak;hala nola, lantegiko kontuak euskarazirakurtzeko ohitura hartuko du CAFekolangileak, eta horrek aldi berean, aldizkariaberea ere badela jabetzen den neurrian,lankideekin edukiaz hitz egiteaz gain, bertanidazteko aukera ere gauzatu ahal izango du.Euskaraz irakurtzeko ohiturarik ez duenari etaeuskaraz egunero irakurtzen duenari ere aukeraberri bat irekiko zaio, geure lantegiko, gertukoberrien jakin nahia euskaraz asetzeko.

Geure buruak zoriontzeko moduan garaberaz. Baina arduratzeko garaia ere bada hau,gure esku baitago aldizkari jaio berriarenezinbestekotasuna ziurtatzea. Eta hori,enpresaren behin betirako euskalduntze bideaneguneroko lanak gauzatuko du. Ezinbestean.

E

Argitaratzailea: GIZA BALIABIDEAKCAFJ.M. Iturrioz 2620200 Beasain

Zuzendaria: JOXE BEGIRISTAIN euskara@caf.net

Diseinua eta Maketazioa: ACV MULTIMEDIA (Ordizia)

Inprimategia: EGUZKI (Beasain)

GALARDI mendia, CAFen albo-alboan dago,tunelen gainean, are gehiago, tunelak berakGALARDI mendian zulatuta daude. Bestalde,GALARDI mendiaren mendebaldeko mazela,oso-osorik CAFena da; hau da, bere gainekogailurreriako lerrotik mendebalderanzko guzti-guztia, malda osoa, CAFena da.

Gainera, GALARDI mendiaren gainean(Goiko gaiñen) mugarri handi eta interesgarribat dago eta mugarri horrek banatzen dituLAZKAO, BEASAIN eta ORDIZIAko lursailak.Mugarri horretatik Agauntza eta Oria elkartzendiren URBIETAko puntura dator muga-lerroa,Beasain eta Lazkao artekoa. Horregatik, tailerberri guztiak LAZKAOko partean daude eta Q,K, eta abar, Beasaingoan.

Horregatik, RENFEren trenbidea, Lazkaokolurretatik ere igaro egiten da zati txiki bateaneta baita N-1 errepide nagusia ere CAFekofrontoiaren eta igerilekuaren inguruan.

GALARDIko gainean dagoen mugarritikLazkaibar atzerantz doa, mendiaren gailurreriajarraituz, BEASAIN eta ORDIZIA arteko muga-lerroa. Horregatik, lehengo Galdategia(Fundizioa) eta Lazkaibarko etxe gehienak(bakarren baten atzeko aldea salbu) Beasaingolurretan daude eta, aldiz, Upabi baserria,lehengo Aroztegia, Ekonomatoa eta Orga- edoBogie-tailerra Ordiziako lurretan.

GALARDIko gainean dagoen mugarritikhego-ekialdera gai lurrer ia jarra ituzLazkaomenditik datorren Luberriko errekatxoradoan lerroak banatzen ditu Lazkao eta Ordizia.Horregatik, Tailer berri guztiak eta atzekoberrienak, denak Lazkaon daude eta, aldiz,San Isidro etxaldea, Goierriko Lanbide Eskola,Oianguren, eta abar, Ordiziako lurretan.

GALARDI mendia eta GALARDIko mugarria,geografia ikuspegitik begiratuta, CAFek hartuakdituen hiru herrietako lurren erreferentzianagusiak dira.

g a l a r d i : izen baten izanaz...

2 7

s a r r e r a

galardi

1.zenbakia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2006ko irailag

al

ar

di

k o o r d i n a t z a i l e t a l d e a

uskara lantegian behar bezalatxertatzeko tresna baliagarria dugu eskuartean: Hizkuntza Politika Orokorra (HPO).Lehendik eginda dagoenean, eta batez ereazken 10 urte hauetan gauzatutakoan oinarrituzsortu dugu HPO, hemendik aurrera egingo denazehazten duen egitasmoa, hain zuzen ere.

HPOren eta lantegian euskararekin zerikusia duten alor guztiak kudeatzeko, EuskaraArduraduna izendatu berri da. Horretarakoordea, kanpoko aholkularitzaz gain, enpresakosail guztiak aintzat hartuko dituen

Koordinatzaile Taldea osatu da baita ere.

Beraz, gure enpresan euskararennormalizazioaren eguneroko lanarekin zerikusia duen edozeri buruzko inolako zalantza,iradokizun edo bestelakorik sortzean, langileguztiek badakizue orain, norberari dagokionsailean zeinengana zuzendu.

Hauek dira Koordinatzaile Taldea osatzendutenak, bakoitza bere Departamentu edoSailari lotuta izendatuak:

E

6 3

h i z k u n t z a -p o l i t i k aHIZKUNTZA POLITIKA OROKORRA

EGITASMOA. 2006A)Helburua: erabilera gauzatzeaA-1.- AldizkariaAldizkariaren helburua, Euskararen inguruan

gertatzen den guztiaren berri ematea da, barnekomunikazioa bermatzea: asko egin da 10 urtehauetan Beasaingo CAFen, baina tokiantokikoek baizik ez dute ezagutzen“aldamenekoek” zer egin duten.

Urtean 3 zenbaki argitaratzea aurreikustenda. Lehenbizikoa, esku artean duzun hau.

A-2.- Euskara KlaseakDatorren kurtsorako, euskara ikasi edo maila

hobetu nahi duten langileak Euskaltegietarabultzatuz kanpaina egingo dugu, matrikulaenpresak ordaintzen diela gogoraraziz.

A-3.- Talde NaturalakUrtea amaitu aurretik hiru Talde Natural

osatzea da helburua.Lehenengoa, III. Dibisioan, iraila eta urria

artean egingo dugu; ondorengoak, jarraian.

A-4.- Hizkuntza EzagutzaLanpostuetako euskararen hizkuntza-

eskakizunetara egokitze-prozesuan pausoakematen joan.

B)Erabilerarekin hainbesteko zerikusirikez duten beste zenbait helburu

B-1.- ErrotulazioaBeasaingo errotulazio guztia egokituko dugu;

horretarako, prestatutako fitxen bidez jasoeta behar izanez gero, hala legokienak zuzendueta berriak ere jarriko lirateke.

B-2.- Paperetako IdazpuruakEgunero erabiltzen diren ohiko idazpuru

jakina duten paperen bilketa eta egokitzapena(fax-orriak, eskutitz formatuak, kartazalak,baimen agiriak eta abar).

B-3.- Hiztegi IrudidunaIII. Dibisioan egin den Hiztegi Irudiduna

fabrika osora zabaldu (koordinatzaileeibanatuko zaie), eredu horretan oinarritutaantzekorik egin daitekeen aztertzeko.

KRONOGRAMA LABURRA 2006

EGITEKOAKHILABETEAK

ekaina uztaila abuztua iraila urria azaroa abendua

Aldizkaria

Paperetakoidazpuruak

Hizkuntza-ezagutza

Errotulazioa

Talde Naturalak

Hiztegi irudiduna

Euskara klaseak

1. zenbakia 2. zenbakia

Proiektua hasi Proiektua amaitu

Bilketa egin

Euskara ikastekosustapen-lana

Partaideakizendatu

Lehenbiziko TN hasi:III. Dibisioa 2. eta 3. TN hasi eta amaitu

Egokitze-prozesuan jarraitu

Eredu berriakbanatu

III. Dibisiokoagainerako sailetanerakutsi.

Giza Baliabideak, JOXE BEGIRISTAIN (Euskara Arduraduna)Tailer Beroak, SARA URRETABIZKAIATailer Mekanikoak, IDOIA ESNAOLAIII. Dibisioa, IÑIGO ZUBELDIAIV. Dibisioa, JAIONE AGIRREMantentze-lanak/Obrak, AINTZANE GARCIABiltegia, AITZIBER ARINKalitatea, MIKEL MIRURIIngeniaritza/Teknologia, AINHOA LIZARRALDEPlangintza/Prozesuak, UXUE MUJIKAInformatika, MIKEL BEGIRISTAINErosketak, JABIER OSTOLAZASalmentak, NEREA ARANZADIKontabilitatea/Ekonomia, MIRIAM ARGOITIAProiektuak, ANTTON SAENZEsportazioa, ALAITZ OTAMENDIKanpo-zerbitzuak, RAUL NESTAR

169

3

42 58 7

15 11 17 1410 13

1216

1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17-

CA

Fe

ko

e

us

ka

ra

a

ld

iz

ka

ri

a

1.zenbakia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2006ko irailag

al

ar

di

EUSKARAREN IBILBIDEA

Bi orrialde hauetan euskarak gure lantegianizan duen ibilbidearen aipamenik azpimarra-garrienak jaso ditugu.

70eko hamarkada

- Aldaketa sakonak Euskal Herrian:baserrietako seme-alabak eta Estatuko hainbattokitatik etorritako etorkinak elkarrekin lanean.

- Giroa guztiz erdalduna, enpresan ez zeneuskara existitzen. Euskarak ez zuen inolakoestimurik. Gaztelaniaz ez jakitea lotsaizuna.

- Zuzendaritza Madrilen zegoen, erabakiakhan hartzen ziren. Euskara ez zen kontuanhartzen.

80ko hamarkada

- Eskoletatik etortzen ziren langile berriakikasketa guztiak gazteleraz eginak zituzten.Enpresako giroa erabat erdalduna zen.

- Gizartean euskararen aldeko mugimenduapil-pilean zegoen, gau-eskolak martxan...

- Lan-munduan euskara sartzeko lehenbizikoahaleginak Goierrin egin ziren.

- CAFen zuzendaritza aldatu egin zen:euskararekiko sentsibilizazioak gora egin zuen.Sindikatuek presio handia egiten hasi ziren,langileek hala eskatuta.

- CAFek itzultzaile bat kontratatu zuen.- 80ko hamarkadaren amaieran, euskararen

aldeko mugimenduak indarra galdu zuen.Itzultzailea kendu egin zuten.

90eko hamarkada

- Mugimendu politiko-kulturalei etasindikatuen bultzadari esker, euskararen atalasartu zen lan-hitzarmenean.

- Eusko Jaurlaritza euskara-plan pilotuakmartxan jartzea aztertzen hasi zen; CAFekbere burua eskaini zuen.

- Eusko Jaurlaritzaren HPS harremanetanjarri zen Elhuyarrekin CAFen prozesuplanifikatu bat martxan jartzeko.

- Elhuyarrek bideragarritasun-azterketaegin zuen: %40,01ek euskaraz bazekien; %3,42kerdizka eta %56,56k ez zekien euskaraz.

- Enpresa hain handia izanik, ezin enpresaosoa hartu plana garatzeko. Esperientzia pilotubat martxan jartzea erabaki zuen CAFek.

- IV. Dibisioko langile guztiek inkesta batbete zuten: langileen %98k euskararen erabilerabultzatzeko zerbait egin behar zela adierazizuen. %78 euskara ikasteko, alfabetatzeko...prest azaldu zen.

- Emaitza ikusirik, CAFek planaren diseinuaeskatu zion Elhuyarri

- 1995ean, euskara-plana jarri zen martxanIV. Dibisioan, Elhuyarren lankidetzarekin.

1995-2005. EUSKARA-PLANA

- CAFeko hainbat sailetan planak diseinatueta garatu egin dira.

- Hainbat alorretan, euskararen presentziagoitik behera aldatu da.

ONDORIOAK ETA LORPENAK

- CAF aitzindaria eta erreferentea izan daeuskara-planetan. Euskara lan-munduanzabaltzeko bultzada garrantzitsua.

- Bidea egin ahala ikasteko aukera eskainidigu. Esperientzia berrietara irekita egon da,Talde Naturalak, esaterako.

- Euskararen kontzientzia piztu du: enpresak,langileek eta sindikatuek bereganatu egin dute.

- Momentuz elebitasunaren aldeko apustuaegin da. Helburua, informazio pertsonalizatualortzea: nahi duenari euskaraz soilik.

Lorpen zehatzagoak:

-Euskararen presentzia: irudi korporatiboaeta paisaia linguistikoa (errotulazioa, zigiluak,fitxatzeko erlojua...) oro har bi hizkuntzetandago.

- Dokumentazioa: asko ele bietan. Langileeneskura iristen denak du lehentasuna: kalitate-etiketak, arriskuen informazio-fitxak, oharrak,inprimakiak, informazio-aldizkaria, JAKIZU,barne-promoziorako azterketak, medikuazterketarako deiak...

- Euskararen erabilera: Plana garatu denguneetan erabilerak gora egin du nabarmen.

- Bestelakoak: Hiztegi teknikoa, euskalhiztunen identifikazioa (posta elektronikoa,

telefonoa), harrera-protokoloa, Giza Baliabide-en ataria, erantzungailua, IV. Dibisiokoneurgailua...

ZAILTASUNAK

- Enpresa oso handia da; hainbat zailtasuneragiten ditu: komunikazioa, segimendua,urrats bat emateko jende askorekin hitz eginbehar...

- Sail bakoitzak bere plana, batasun falta,euskararekiko kontzientziazioan alde handiatoki batzuetatik beste batzuetara...

- Bitarteko mugatuak izatea.

- BAANak soilik gazteleraz lan egitekoaukera ematen du.

ERRONKAK

- Euskararen normalizazio-ekimenak enpresaosora zabaltzea.

- Komunikazio eta koordinazio egokiabermatzea.

- Eguneroko lan-dokumentazioari heltzea.- Hizkuntza-paisaia (errotulu, etiketa, ohar-

tauletako edukiak, kafe-makinak…) behinbetirako normalizatzea.

- Euskararen erabilera handitzea, baiharreman ez-formaletan, baita lanekoharremanetan ere.

e u s k a r a C A F e n - h i s t o r i a -

EUSKARA-PLANAREN BILAKAERA

4 5

EUSKARA-PLANAREN HELBURUA“Euskararen erabilera handitzea, langilearentzat euskara laneko erreminta bihurtuz, eta

plana erabat garatzen den egunean euskaldun batek, hala nahi izanez gero, enpresan ematenduen denboran euskaraz aritzeko aukera errealak izatea“.

1995 1998 1999 2000 2002 2005

IV. Dibisioa IkerketaBul. Teknikoa

InformatikaProzesuak Giza BaliabideakKalitatea III. Dibisioa CAF-Irun

2006

CAF-Beasain osoa

CA

Fe

ko

e

us

ka

ra

a

ld

iz

ka

ri

a