Historia da Filosofía... por Artai Fdez e Carlos Lozano

A Historia da filosofía

A Historia da Filosofía

Por Carlos Lozano González e Artai Fernández Rodríguez (1ºBach-F)

.


Historia da filosofía

Época antiga

Época medieval

Época moderna

Época contemporán

ea

A filosofía e a súa historia


Sociedades prehistóricas: Xorden as preguntas fundamentais da filosofía: ¿Qué é

home?¿Por que estamos aquí?¿Existe Deus? Culto ós animais (Espíritos). Primeiros enterramentos. Primeiras mostras de arte. Consellos de anciáns como base moral e política. Moral acatada e transmitida de xeración en xeración. Culto á fertilidade feminina. Nai Terra (As venus).

A orixe da filosofía e os seus antecedentes


Primeiras civilizacións: Mitos. Relixións organizadas. Inicio da política (Cidades-estado) e da

cidadanía(O Código de Hammurabi ). Monarquías e teocracias.

Homes non iguais (Escravismo, sistemas de castas).

A orixe da filosofía e os seus antecedentes

(II)


Confucio (China). S.VI a.c. Sistema de pensamento

orientado cara á vida e destinado ao perfeccionamento dun mesmo.

Buda (Nepal). S.V a.c. Predica a meditación para atopalas verdades sobre a vida e o mundo. Personaxe lendario que deu raíz a unha importantísima relixión.

Zaratrusta (Ou Zoroastro) (Irán). S. VI a.C. Filósofo persa mitificado polo Islam e o zoroastrismo (Unha doutrina iraní da Idade Antiga). Tamén se relaciona con catro sabios iranís do último milenio antes de Cristo.

A filosofía non occidental


Filosofía no mundo musulmán. Básase como

profeta en Mahoma. É de orixe divina. Contribuíron á difusión dos textos filosóficos gregos, olvidados en Europa trala caída de Roma.

Ibn al-Samh foi un filósofo no Al-Ándalus.

A filosofía non occidental (II)


Período

Cosmolóxic

o

Período

Antropolóxic

oPerídodo

Helenístico

Neoplatonismo

Etapas da Grecia Clásica


Contexto:

A Polis gregas e as primeiras repúblicas. Estreito vínculo cidadán-estado.

Machismo e escravismo. Forte relixiosidade:

Homero e a súa Ilíada e Odisea Hesíodo: Teoxonía

Orixe da Filosofía: Época Antiga


A filosofía antiga vai do s.VI a.C ata o século

III. Os seus máximos representantes son Sócrates, Platón e Aristóteles. Xordeu e desenrolouse na Grecia Clásica das polis.

Divídese en varias etapas, segundo a problemática da que se ocupan os diversos filosófos.

Época antiga


Autores da época antiga


Os filósofos da natureza (cosmoloxía)

Os primeiros filósofos centraron o seu asombro no físico, na orixe da natureza. Buscaron, usando a súa razón, a substancia primeira da que se formaba toda a materia (o arjé). Tamén estudaron as matemáticas e a xeometría. Foron os primeiros en usar a razón, non a imaxinación (Mitos), para dar respostas ás preguntas filosóficas.

Períodos da época antiga


Tales de Mileto(640-546 a.c.). Primeiro filósofo e

matemático, creu que a auga era o arjé, pois estaba presente en moitos corpos (a lo menos visiblemente), pero cambiaba e transformaba a súa forma.

Anaximandro (610-546 a.c.). Cría que o creador (Ou substancia última) debía ser distinto ó creado. Polo tanto, chamou á arxé Indefinido. Creu na evolución das especies (2400 anos antes que Darwin).

Anaxímenes(585-528 a.c.). Remodelou a teoría de Tales: Se a auga é aire condensado, o arxé debería ser o aire.

Autores da Cosmoloxía


Parménides(540-450 a.c.). Nada cambia, todo é, foi e

será igual. Os sentidos distorsionan a realidade (Pois fannos crer que as cousas flúen), por iso esta debe ser interpretada pola razón. Primeira teoría Racionalista.

Heráclito(536-470 a.c.). Todo flúe, nada permanece. Hai una lei natural que provoca e dirixe estes cambios na materia. A materia está unida por un logos. A relidade só pode ser coñecida cos sentidos.

Crean o contraste total Parménides-Heráclito (razón-sentido)



Empédocles(494-434 a.c.). A materia fórmase de auga, terra,

aire e lume unidos en infinitas combinacións. Ningún cambia por si só. Os elementos xúntanse polo amor e sepáranse polo odio.

Anaxágoras(500-428 a.c.). Cría que a materia formábase de minúsculas piezas, ás que chamou sementes. Existe una forza superior que pon orde (O entendemento).

Pitágoras(582-500 a.c.). O arxé son os números. Foi o primeiro en denominarse filósofo (Amigo da sabiduría).

Demócrito(460-370 a.c.). Formulou a teoría atómica (Influenciado polo seu mestre Leucipo). Tódolos corpos fórmanse de diminutas, reciclabéis, irreductibles e eternas partículas, separadas polo baleiro. A causa de todo atópase na propia materia. A isto chamouse Materialismo



Período antropolóxico (filosofía do ser humano). O punto

central da súa preocupación é a vida humana, en lugar do mundo que o rodea. Tamén se estudan a ética e a felicidade. Conta cos sofistas e con Sócrates, na Atenas do S.V a.c.

Os sofistas, mestres e viaxeiros, crían na relatividade do ben. “O home é a medida de tódalas cousas”. Normas naturais (Universais)-Normas humanas (Relativas). Protágoras(487-420 a.c.) e Proxias.

SÓCRATES(470-399 a.c.). Un dos maiores filósofos da Historia, que non escribiu nada. Cría na universalidade do ben e na búsqueda da verdade para obter a felicidade. Adicábase a preguntarlle á xente pola rúa cuestións filosóficas, facéndose o parvo pero facendo ver ás persoas as súas propias verdades. Dixo: “Eu só sei que non sei nada”.



Período dos grandes sistemas (epistémico-ontolóxico). Con Platón e

Aristóteles, a filosofía grega chega o seu máximo esplendor e madurez. Créanse dous grandes sistemas: o Idealista (Platón), que atribúe valor

real ás ideas, e o Realista (Aristóteles), que se basea no valor da experencia sensible. Estes dous filósofos serán sumamente importantes saecula saeculorum.

Platón(428-347 a.c.). Discípulo de Sócrates e mestre de Aristóteles, fundou a Academia. Estableceu o dualismo corpo-alma e a teoría idealista, na que o material é só un reflexo das ideas. Defendeu un Estado gobernado polos filosófos e estratificado segundo as tarefas para lograla felicidade común.

Aristóteles(384-322 a.c.). Todo o contrario a Platón. Foi científico e organizou todo o existente en grupos (Dende as almas ata a pranta das zocas). Creou o realismo materialista e a unión total de corpo e alma. Concebiu a felicidade como un punto medio inalcanzable entre razón e pracer. Consideraba que as mulleres non sabían razonar, e eran inferiores.



Período helenístico (filosofía ética). Nesta etapa hai dúas

correntes: o epicureísmo e o estoicismo (Que deriva do cinismo) (séculos IV-I a.C.).

A filosofía interesase nas cuestións éticas, pois vólvese ao home, á súa inferioridade, á súa salvación e á súa felicidade.

Epicuro(341-270 a.c.) estableceu o pracer coo ben absoluto.

Os cínicos e os estoicos (Zenón, Antístenes e Séneca, por exemplo) cren na ausencia de pracer en vida coa natureza para alcanzar a felicidade. Un cínico famoso, Dióxenes, só posuía unha capa, un bastón, un saco e un tonel.



Período relixioso (Neoplatonismo). S.III-IV

Derradeira etapa da filosofía antiga. Caracterizase por un forte sentimento místico e un anhelo relixioso de salvación. Destaca Plotino. Xorden numerosas sectas pseudorelixiosas.



Este período está marcado polo cristianismo e,

nalgún momento, polo Islam e o xudaísmo. A etapa da filosofía medieval comeza no 529, cando se funda a Orde Benedictina e péchase a Academia de Platón.

O cristianismo é fundalmente un sistema de vida que ten a Cristo como modelo e o seu fin é a salvación. A súa temática principal é as relacións entre razón e fe. A relixión cristiá establece o precepto de ora et labora, e a vida como camiño para alcanzalo ceo.

A filosofía medieval divídese en patrística e escolástica. É Teocéntrica e de base relixiosa.

Época medieval


Deriva do pensamento dos chamados «Santos

Pais». Séculos I ao V. Representa as especulacións dos pais da igrexa durante os primeiros séculos da era cristiá, para comprender, por medio de conceptos filosóficos gregos e da razón, a verdade revelada na Biblia, e facerlle fronte á filosofía clásica.

Destaca Agostiño de Hipona (354-430). Cristianización de Platón (As ideas son os pensamentos de Deus). Destino feito por Deus. Ben e mal en continua loita durante toda a Historia.

Patrístrica


Séculos XI ao XIV. Este termo provén da palabra «scholasticus»;

practicábase nas escolas monacais, que como sistema perdurará ata o século XX.

Dividese en tres períodos: A primeria escolástica (s.XI ao XII). Establécense as bases entre fe e

razón. Destacan Anselmo de Canterbury (As probas da existencia de Deus) e Pedro Abelardo.

Alta Escolástica (s. XIII ao XIV). Creánse os grandes sistemas filosóficos-teolóxicos. Destacan Alberte Magno e Tomé de Aquino(1225-1274), quen cristianiza a Aristóteles e formula as Quinque Viae: cinco argumentos para probar a existencia de Deus (Movemento, causalidade, continxencia, graos de perfección e orde do universo).

Crise da Escolcástica (séculos XIV). Disólvese a escolástica, debido a unha separación entre a fe a razón. Sobresae Guillerme de Ockham.

Outro pensador do s.XIII foi Roger Bacon, un vangardista que se acerca máis á filosofía renacentista e crea un vínculo forte ciencia-técnica.

Escolástica


O Renacemento representa os albores da

época moderno. Entre os séculos XIV e XVI, prodúcese un xiro humanista fronte o teocentrismos medieval.

Tras o Renacemento xorden os grandes movementos (etapas) da época moderna. O coñecemento humano é o gran protagonista.

Época moderna.


Época Moderna

Racionalismo

Empirismo

Criticismo

Idealismo alemán

Renacemento

Etapas da época moderna


Intenta solucionar problemas referidos ao

coñecemento humano, basándose no uso exclusivo da razón. Os filósofos desta corrente viven a revolución científica.

Destacan René Descartes(1596-1650), Baruch Spinoza (1632-1677) e Gottfried W.Leibniz (1646-1716).

Racionalismo (s.XVII)


Sostén que a filosofía debe esquecer os

delirios da universalidade e necesidade e centrarse na base do coñecemento a través dos sentidos (Como Aristóteles). A filosofía ética e política de John Locke (1632-1704), precursor do liberalismo. Thomas Hobbes (1588-1679) fala da existencia do Estado absoluto. Outros empiristas son Francis Bacon, George Berkeley e David Hume (1711-1776).

Empirismo (s.XVII-XVIII)


Criticismos de Kant (s.XVIII)

Evita o dogmatismo e o escepticismo da razón ao reunir os contidos do racionalismo e do empirismo. Crea unha conciliación entrambas correntes e, a súa vez, supéraas co seu criticismo.

Tres tipos de críticas: Crítica da razón pura, da razón práctica e do xuízo.Crea a ética do deber, e critica a metafísica.

Kant (1724-1804)


Ten como representante principal a

Hegel(1770-1831), que, coa súa filosofía da historia, revaloriza o Estado fronte á sociedade civil. Terá gran importancia nos movementos revolucionarios contemporáneos. Relaciónase co movemento cultural do Romanticismo.

Outros representantes foron Fichte (1762-1814) e Schelling (1775-1854).

Idealismo alemán (s.XVIII-XIX)


Principais correntes do Renacemento


Desenvolvese nos séculos XIX, XX e XXI, tanto en Europa

como América. Houbo varias achegas:

Positivismo de Augusto Comte (1798-1857). Representa a primeira oposición a Hegel. Rexeita a metafísica. Cre no saber científico como expresión final da razón (Teoría dos tres estados).

Marxismo. Recolle os fundamentos da dialéctica hegeliana, pero representase coa súa filosofía materialista (Dialéctica e histórica), máis radical que o idealismo absoluto de Hegel. Unha das principais diferenzas co resto dos filósofos é a transformación da sociedade. Os seus representantes son Marx(1818-1883) e Engels(1820-1895).

Época contemporánea


Vitalismo. Nietzsche (1844-1900), defende a

vida e o irracional fronte á racionalidade da ciencia e dos fenómenos fisicoquímicos.

Existencialismo. Reinvindica a orixinalidade e pecularidade da existencia individual. Soren Kierkegaard (1813-1855), oponse a Hegel. Outros como Heidegger e Sartre, recollen a idea da irredutibilidade.

Época contemporánea (II)


Filosofía analítica. Considera que os erros do

pensamento son fundamentalmente erros lingüísticos e centra a súa atención en temas lóxicos e epistemolóxicos. Wittgenstein, Russell e Edward Moore son os seus máximos representantes.

Neopositivismo. Non acepta a metafísica. Carnap(1891-1970) é o seu principal pensador.

Utilitarismo. John Stuart Mills (1806-1873) crea o “Principio da maior felicidade” baseado na constitución de obras útiles para a sociedade. Materialismo liberal.

Época contemporánea (III)


Escola de Frankfurt. Reflexión crítica da sociedade

postindustrial. Horkheimer (1895-1973), Adorno, Marcuse e Habermas son os seus principais compoñentes.

Posmodernismo. Segundo Vattimo, é un pensamento paradóxico que constrúes e destrúe á vez conceptos e dá lugar a unha multiplicidade de códigos. Lyotard e Deleuze (1925-1995) son os máximos representantes.

Psicanálise (Ver seguinte diapositiva). Iniciada por Sigmund Freud (1856-1939) , céntrase na antropoloxía e crea o concepto de inconsciente, e a súa influencia no comportamento humán. Outro representante foi C. Gustav Jung (1875-1961).

Época contemporánea (IV)


Outras correntes contemporáneas


Vídeos


Wikipedia (datas) Libro de 1º de Bach. de Filosofía. O Mundo de Sofía: Jostein Gaarder. O nome da rosa: Umberto Eco. Apuntes de Filosofía e Antropoloxía. Recordos de Ética e Cidadanía de 4º da ESO. Libro de 2º de Bach. de Historia.

Fontes de búsqueda e bibliografía:


“O home é o único animal que fala sen ter nada que dicir” (Nietszche)

Historia da Filosofía... por Artai Fdez e Carlos Lozano

Education

Transcript of Historia da Filosofía... por Artai Fdez e Carlos Lozano