Hiruhileko Koiuntura Txostena. 2012ko I. hiruhilekoa

I

2013

Bilboko Hiruhileko Koiuntura Txostena

2013ko I. hiruhilekoa – Hiruhileko koiuntura

1

Laburpena

Urteko lehen hiruhileko itxieraren adierazle ekonomikoek ia, oro har, agerian uzten dute

krisi ekonomikoaren eragina eta larritasuna; ziurgabetasun handia dago enpresek eta

familiek atzeraldi ekonomikoaren erronkei aurre egiten jarraitzeko duten gaitasunaren

inguruan.

Munduko ekonomiaren eboluzioari buruz Nazioarteko Diru Funtsak egindako apirileko

aurreikuspenen arabera munduko BPG % 3,3 haziko da 2013an. Horrek esan nahi du

urtarrileko hazkunde-aurreikuspena pixka bat okerragoa izango dela. Euroguneko

aurreikuspenak ere beherantz berrikusi dira, baita espainiar ekonomiarenak ere.

2013rako % 0,3 eta % 1,6 jaistea aurreikusten da, hurrenez hurren.

EAEko ekonomiari buruzko aurreikuspenei dagokienez, Eusko Jaurlaritzak uste du

2013an BPG % 1,1 uzkurtuko dela, eta horrek 2014ko hasierara atzeratuko duela

ekonomiaren suspertzea. 2013. urteak aurrera egin ahala, jaitsiera gutxitzea

aurreikusten da, lehen hiruhilekorako aurreikusitako -% 1,8tik hasita.

Barne-eskariari dagokionez, osagai guztiek portaera negatiboa izango dutela

aurreikusten da. Bestalde, kanpoko saldoak BPGren aldakuntzari egindako ekarpen

positiboak eskariaren gainerako osagaien ekarpen negatiboa arintzen jarraituko du. Eta

eskaintzaren ikuspegitik, industriak, eraikuntzak eta zerbitzuek hazkunde negatiboak

izango dituztela aurreikusten da, nahiz eta joera ez den horren negatiboa izango urtea

igaro ahala.

Testuinguru honetan, lan-merkatuaren eboluzioari buruzko aurreikuspenak ere

negatiboak dira, eta enpleguaren beheranzko joera (-% 2,2 2013an) adierazten dute,

2014ko lehen seihilekoraino iraungo duena. Langabezia-tasari dagokionez, PRAren

arabera (Biztanleria Jardueraren arabera sailkatzeko Inkesta), 2013ko bigarren

hiruhilekoan % 13,7ra iristea aurreikusten da, eta une horretatik aurrera, adierazlea

erritmo eutsian jaisten hasiko dela.

Bilboren eboluzio ekonomikoari dagokionez, lehen hiruhilekoko adierazleek, logikoki,

krisiaren eraginaren egoera partekatua islatzen dute. Izan ere Biztanleria Aktiboaren

Inkestaren arabera, hiriko biztanleria okupatua % 5,0 jaitsi baita 2012ko laugarren

hiruhilekoarekin alderatuta; guztira 128,4 mila pertsona izan ziren. Zerbitzuetan lan

egiten dutenen eboluzioa txarrena izan da, alde handiarekin (-% 5,6), industrian

(-% 2,7) eta eraikuntzan (-% 2,7) izandako beherakadekin alderatuta.

Bestalde, hirian bizi diren biztanle langabeen kopurua % 0,4 jaitsi da, eta 28,0 mila

pertsona izan dira, guztira. Gizonezko langabeen kopurua (16,1 mila) egoera berean

dauden emakumezkoena (11,9 mila) baino askoz handiagoa izan arren, azken

hiruhilekoan izan duen eboluzioa positiboa izan da, eta hiruhileko arteko tasaren

beherakada % 6,4koa izan da. Hirian bizi diren emakumezko langabeen kopurua,

ostera, % 9,2 hazi da.

NDFren aurreikuspenen

arabera, munduko

ekonomia % 3,3 haziko da

2013an

EAEko ekonomia % 1,8

jaitsiko da 2013ko lehen

hiruhilekoan, eta % 1,1

urte osoan.

Bilbon bizi den biztanleria

okupatua % 5 gutxitu da

eta langabezia-tasa %

17,9koa izan da


2

Ondorioz, Bilbon bizi diren biztanleen langabezia-tasaren batez bestekoa % 17,9koa da

(aurreko hiruhilekoan, berriz, % 17,2koa izan zen). Portzentaje hori % 20,5ekoa da

gizonezkoen kasuan (-0,3 pp), eta % 15,3koa emakumezkoenean (+1,7 pp).

Emaitza horiek bat datoz hiriko enpresetako biztanleria afiliatuan ikusitako

eboluzioarekin, % 2,3 jaitsi baita 2012ko itxiera-zifrarekin alderatuta. Zehazki,

martxoaren bukaeran 163.445 pertsona afiliatu zeuden; horrek esan nahi du 3.917

pertsonen galera garbia izan dela urteko lehen hiruhilekoan. Afiliazioaren beherakada

handiena urtarrilean izan da, eta joerak negatiboa izaten jarraitu duen arren, afiliazioen

jaitsiera-erritmoa nabarmen moteldu da otsailean eta martxoan.

Era berean, aipatzekoa da jarduera-adar gehienetan afiliazioaren beherakada orokorra

izan dela, lehen sektorean, energia-jardueran, hezkuntzan eta etxeko langileenean izan

ezik.

Era berean, Bilbon bizi diren biztanleek izenpetutako lan-kontratuen kopuruak urte

arteko % 12,6ko beherakada erregistratu du 2013ko lehen hiruhilekoan. Emaitza

negatiboa da, 2012ko lehen hiruhilekoarekin alderatuta 3.197 kontraturen galera garbia

izan baita, eta 2012ko bigarren eta laugarren hiruhilekoekin alderatuta, berriz, 7.000

kontraturena, gutxi gorabehera. Kontratuen beherakada bereziki esanguratsua izan da

25 urtetik beherakoen artean (-% 22).

Erregistratutako langabeen kopuruak, bestalde, gora egiten jarraitzen du, eta lehen

hiruhilekoaren amaieran 32.559 pertsonen maximo historikora iritsi da, hau da,

abenduan baino 1.718 langabe gehiago (hiruhileko artekoa % 5,6koa). Urte arteko

kopurutan, Bilbon erregistratutako langabezia % 8,1 igo da, eta azken urtean hilero 200

langabetik kontabilizatu dira.

Erregistratutako langabezia adin-tarte guztietan handitu bada ere, eboluzio txarrena

adin gutxiagoko biztanleriari dagokio, hiruhileko arteko gorakada % 7,6koa izan baita.

Horrez gain, aipatzekoa da Bilbon langabe gisa erregistratutako hamar pertsonatik lauk

44 urtetik gora dituela (% 41,6) eta biztanleria langabearen erdiak gutxienez urtebete

daramala egoera horretan (% 49,06).

Sektoreko egoeraren adierazleek erakusten duten panorama ere negatiboa da,

emaitzak, oro har, okerragoak baitira aurreko hiruhilekoan antzemandako emaitzekin

alderatuta. Zerbitzuen sektorearen jardueratik hasita, salmenten adierazle orokorrak

(Bizkaiari dagokio baina emaitzak hiriburuan aplikatu daitezke neurri handi batean) urte

arteko % 6,2ko beherakada izan du. Merkataritza-sektoreko salmentek urte arteko %

4,4ko beherakada izan dute. Gainerako zerbitzuetan (garraioa, ostalaritza, informazioa

eta komunikazioak, enpresentzako zerbitzuak), berriz, % 8,9ko beherakada egon da.

Txikizkako merkataritzaren salmentek % 4,8ko beherakada izan dute, handizkako

merkataritzako salmenten beherakada baino pixka bat handiagoa dena. Motordun

ibilgailuak saltzeko eta konpontzeko azpisektoreak, bestalde, eboluziorik txarrena izan

du, urte arteko beherakada % 11,3koa izan baita, ibilgailuen matrikulazioak behea

jotzearekin bat.

Hiribilduko enpresetako

biztanleria afiliatua % 2,3

murriztu da

Erregistratutako

langabezia % 5,6 handitu

da abendukoarekin

alderatuta

Zerbitzuen sektoreko

salmenten beherakada

areagotu egin da

2012ko laugarren

hiruhilekoan

Biztanleria egoiliarrak

izenpetutako

kontratuak % 12,6 jaitsi

dira lehen hiruhilekoan


3

Zerbitzuen sektoreak aurre egin beharreko arazoak oso eragin negatiboa dira enpresa-

ehunean eta enpleguan, hala islatzen dute Bizkaiko erreferentziako adierazleek

(okupatuen indizea) edo hiriko espezifikoek (biztanleria afiliatua, Gizarte Segurantzan

izena emandako enpresak edo enpresa-jardueraren lizentziak).

Turismoari dagokionez, adierazleen arabera urteko lehen hiruhilekoan Bilboko

ostalaritza-establezimenduen eskaria jaitsi egin da, nahiz eta Aste Santua martxoko

azken egunetan izan den. Hoteletako ostatu-gauen kopurua (249.230) % 1,5 jaitsi da

eta bidaiarien sarrerak (136.356) % 1,9 gutxitu dira.

Azken hiruhilekoetan gertatu den bezala, atzerriko turismoaren emaitzak onak

(bidaiarien hazkundea % 8,8koa izan da eta % 4,4koa ostatu-gauena), berriz ere, ez

datoz bat turismo nazionalak izandako uzkurdurarekin (-% 6,0 eta -% 4,3 hurrenez

hurren). Hotel-eskariari buruzko datu horiek bat datoz Bilboko aireportuko bidaiarien

trafikoak izandako eboluzioarekin, guztira % 5,1 jaitsi baita lehen hiruhilekoan, nahiz

eta nazioarteko hegaldien trafikoa igo (+ % 2,9).

Industria-jarduerari dagokionez, Bizkaiko industria-ekoizpenaren indizeak bere eboluzio

negatiboari eutsi dio 2013ko lehen bihilekoan (-% 5,0ko urte artekoa), eta beherakada

orokorra izan da jarduera-sektore desberdinetan. Emaitza horrek ez dauka zerikusirik

Bilboko Portuko salgaien itsas trafikoaren eboluzioarekin (aldi berean, urte arteko

gorakada % 11,6koa izan da) edo Bizkaian esportazioek izan duten hazkunde txikiarekin

(% 1,1).

Nahiz eta aztertutako adierazle gehienek atzeraldiaren egoera ekonomikoa erakutsi,

krisiak ez du Bilboren ekintzailetza-gaitasuna geldiarazi, izan ere 2013ko lehen

hiruhilekoan Bilbon 245 merkataritza-sozietate eratu baitira. Kopuru hori aurreko

hilekokoa baino % 22,5 handiagoa da, eta % 4,5 handiagoa aurreko urteko aldi bera

kontuan hartzen badugu.

Industria-ekoizpenak joera

negatiboari eutsi dio

jarduera-sektore guztietan

Eratutako merkataritza-

sozieteen kopurua

nabarmen hazi da

Bilboko hotel-jardueraren

eskaria pixka bat jaitsi da,

atzerriko turismoaren

dinamismoa gorabehera.


4

Testuingurua

MUNDUKO EKONOMIA

Munduko ekonomiaren eboluzioari buruz Nazioarteko Diru Funtsak egindako apirileko

aurreikuspenen arabera munduko BPG % 3,3 haziko da 2013an, eta % 4,0 2014an.

Urtarrileko proiekzioekin alderatuta, apur bat okertu da aurtengorako hazkunde-

aurreikuspena (- 0,2 pp).

NDFren arabera, "munduko aurreikuspenak berriz ere hobetu dira, baina ekonomia

aurreratuak suspertzeko bideak gorabeheratsua izaten jarraituko du. Merkatu

emergenteetako eta garatzen ari diren merkatuetako ekonomiek beren dinamismoari

eutsi diote, baina badirudi merkatu aurreratuetakoak Estatu Batuen eta eurogunearen

arteko bidegurutze batera iritsi direla", batera izan baitira "eurogunearen haustura eta

Estatu Batuen uzkurdura fiskal bortitza amildegi fiskalak sortua".

Zehazkiago esanda, ekonomia aurreratuak % 1,2 haztea aurreikusten da 2013an, eta

ondoren pixkanaka bizkortzea harik eta 2014an % 2,2 hazi arte. Hala ere, merkatu

emergenteetako eta garatzen ari diren merkatuetako ekonomietarako aurreikusitakoak

baino hazkunde txikiagoak dira (% 5,3koa 2013an, eta % 5,7koa 2014an).

Eurogunean 2013rako hazkunde-aurreikuspenak ere beherantz berrikusi dira, eta %

0,3ko jaitsiera izango dela uste da (- 0,2 pp urtarrileko aurreikuspenekin alderatuta).

2014an, berriz, aurreikusitako hazkunde ekonomikoa % 1,1ean mantentzen da.

NDFk adierazten duen bezala, "pixkanaka-pixkanaka, euroguneko jarduera gora egiten

hasiko da, neurri handi batean freno fiskala txikiagoa izateari eta maileguen baldintzak

zerbait lasaitzeari esker. Hala ere, emaitza erreprimituta egongo da,..., doikuntza

fiskalak, finantza-zatiketak eta periferiako ekonomietan egiten ari diren balantzeen

doikuntzengatik".

Espainiar ekonomiaren kasuan, NDFk aurreikusten du BPG % 1,6 jaitsiko dela 2013an

eta % 0,7ko hazkundea izango dela 2014an; horrek esan nahi du urtarrilean bi

urteetarako egindako aurreikuspenak baino puntu portzentual bat okerragoak izango

direla.

Espainiar ekonomiak

atzeraldian jarraituko du

2013an (-% 1,6), eta

eurogunean

aurreikusitakoa baino

askoz uzkurdura

handiagoa izango du

(-% 0,3)

NDFren aurreikuspenen

arabera, munduko

ekonomia % 3,3 haziko da

2013an


5

munduko BPG 2012 2013 2014

urte arteko aldakuntza-tasa (%)

MUNDUKO BPG 3,2 3,3 4,0

Ekonomia aurreratuak 1,2 1,2 2,2

- Estatu Batuak 2,2 1,9 3,0

- Eurogunea -0,6 -0,3 1,1

- Alemania 0,9 0,6 1,5

- Frantzia 0,0 -0,1 0,9

- Italia -2,4 -1,5 0,5

- Espainia -1,4 -1,6 0,7

Ekonomia emergenteak eta garatzen

ari direnak 5,1 5,3 5,7

- Txina 7,8 8,0 8,2

- India 4,0 5,7 6,2

- Brasil 0,9 3,0 3,4

- Errusia 3,4 3,4 3,8

Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (2013ko apirila)

EAEKO EKONOMIA

Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak EAEko ekonomiaren

eboluzioari buruzko aurreikuspenak berrikusi ditu, eta uste du BPG % 1,1 jaitsiko dela

2013an; 2014ko lehen seihilekoan, berriz, EAEko ekonomia % 0,5 igoko da, batez

beste.

Hortaz, zikloz aldatzeko unea berriz ere atzeratu da eta orain urte arteko lehenengo

tasa positiboak 2014ko lehen hilabeteetan izatea aurreikusten da. Hiruhilekoaren

eboluzioak adierazten du eskariaren nahiz eskaintzaren aldetik emaitza txarrenak

2013ko lehen hilabeteetan izango direla, eta urteak aurrera egin ahala poliki-poliki

hobera egingo duela.

Barne-eskariari dagokionez, eta azken hiruhilekoetan gertatzen ari den bezala, 2013

osoan agregatu guztien ekarpena negatiboa izango dela aurreikusten da. Kalkulatzen da

barne-eskaria, oro har, % 2,7 murriztuko dela 2013ko lehen hiruhilekoan (urte arteko

batez besteko beherakada % 2,0koa izango da), honako hauen hazkundearen

aurreikuspen negatiboen ondorioz: etxeetako kontsumoarena (-% 1,4 lehen

hiruhilekoan), kontsumo publikoarena (-% 2,9) eta kapitalaren formazio gordinarena (-

% 5,3).

EAEko ekonomia % 1,8

jaitsiko da 2013ko lehen

hiruhilekoan, eta % 1,1

urte osoan.


6

Hala eta guztiz, kanpoko saldoaren ekarpen positiboak eskariaren gainerako osagaien

ekarpen negatiboa arintzen jarraituko du, hazkunde-tasak 2013an zehar positiboak

izaten jarraituko dutela aurreikusten baita, urte osorako urteko % 0,9ko hazkundea

izango baitute batez beste.

EAEko BPG 2013.I 2013


BPG -1,8 -1,1

Etxeetako kontsumoa -1,4 -0,9

Kontsumo publikoa -2,9 -2,2

Inbertsioa -5,3 -4,4

Barne-eskariaren ekarpena -2,7 -2,0

Kanpoko saldoaren ekarpena 0,9 0,9

Industria -2,9 -1,9

Eraikuntza -6,2 -4,9

Zerbitzuak -0,8 -0,5

Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (2013ko

apirila)

Eskaintzaren aldetik, 2013an jarduera-sektore guztietan (lehen sektorean izan ezik)

hazkunde negatiboak izatea aurreikusten da. Aurreikuspenen arabera urte arteko

aldakuntza negatiboarekin amaituko dira hiruhileko guztiak, nahiz eta urteak aurrera

egin ahala emaitzak hobetu egingo diren.

Eraikuntzak % 6,2ko jaitsiera erregistratuko du 2013ko lehen hiruhilekoan, eta eboluzio

negatiboena izan duen jarduera-sektorea izaten jarraitzen du, industrian (-% 2,9) eta

zerbitzuen sektorean (-% 0,8) aurreikusita dauden jaitsierekin alderatuta. Urte osoan,

sektore-hazkundeak -% 4,9koak, -% 1,9koak eta -% 0,5ekoak izango direla kalkulatzen

da.

Testuinguru atzerakor horretan, lan-merkatuaren eboluzioaren aurreikuspenak oso

negatiboak dira, datozen sei hiruhilekoetan enplegua etengabe jaitsiko dela adierazten

baitute. Zehazkiago esanda, kalkulatzen da enplegua % 2,2 gutxituko dela 2013an (-%

3,0 lehen hiruhilekoan) eta % 1,1 2014ko lehen erdialdean. Langabeziaren tasari

dagokionez, PRAren arabera (Biztanleria Jardueraren arabera sailkatzeko Inkesta)

2013ko bigarren hiruhilekoan % 13,7ko maximora iritsiko dela aurreikusten da eta une

horretatik aurrera adierazlea erritmo eutsi batean jaisten hasiko dela.


7

Lan-merkatua

MAGNITUDE NAGUSIAK

Biztanleria Aktiboaren Inkestako azken datuen arabera, 2013ko lehen hiruhilekoan

Bilbon bizi ziren biztanle aktiboak 156,4 mila pertsona ziren. Horrek esan nahi du

hiruhileko arteko % 4,2ko beherakada izan zela, 6.800 pertsona aktiboren galera

garbia, alegia.

Era berean, hiriko biztanleria okupatuak % 5,0ko beherakada erregistratu du, eta

guztira 128,4 mila pertsona izan dira. Generoaren arabera aztertuz gero, emakumeen

artean portaera pixka bat txarragoa antzematen da, beren okupazio-zifra % 5,7ra jaitsi

baita (4.000 pertsona gutxiago, termino absolututan); gizonezkoen kasuan, berriz, %

4,1 (2.700 pertsona gutxiago).

Jarduera-sektoreen arabera, lehen sektorean bakarrik igo da okupatuen kopurua; dena

den, eta hirian duten magnitudea, espero izatekoa denez, oso txikia da (200 pertsona).

Zerbitzuen okupazioak eboluzio txarrena izan du (-% 5,6); industrian (-% 2,7) eta

eraikuntzan (-% 1,5), ostera, oso beherakada txikiak izan ditu.

Datu horien ondorioz, Bilbon bizi den biztanleriaren batez besteko enplegu-tasa %

44,8koa da, eta gizonezkoen (% 47,9) eta emakumezkoen (% 42,2) arteko aldea ia sei

puntu portzentualekoa da.

Biztanleria aktiboa, okupatua eta langabea

Iturria: EIN, Biztanleria Aktiboari buruzko Inkesta. 16 urte eta hortik gorako biztanleria.

Bilbon bizi den biztanleria

okupatua 6,7 mila

pertsonatan murriztu da


8

Bestalde, hirian bizi diren biztanle langabeen kopurua pixka bat jaitsi da (-% 0,4), eta

28,0 mila pertsona izan dira, guztira. Gizonezko langabeen kopurua (16,1 mila)

emakumezkoena (11,9 mila) baino askoz handiagoa izan arren, azken hiruhilekoan izan

duen eboluzioa positiboa izan da, eta hiruhileko arteko tasaren beherakada % 6,4koa

izan da. Hirian bizi diren emakumezko langabeen kopurua, ostera, % 9,2 hazi da.

Ondorioz, Bilbon bizi diren biztanleen langabezia-tasaren batez bestekoa % 17,9koa da,

aurreko hiruhilekoan kalkulatutako tasa baino 0,7 puntu portzentual handiagoa.

Gizonezkoen langabezia-tasa 0,3 puntu murriztu da eta % 20,5ekoa da;

emakumezkoena, berriz, % 15,3koa izan da, 1,7 puntu portzentual igo ondoren.

BIZTANLERIA AFILIATUA

Gizarte Segurantzako datuen arabera, Bilboko enpresetan afiliatutako biztanleak

163.445 ziren martxoaren bukaeran. Horrek esan nahi du % 2,3ko beherakada izan

dela 2012ko abenduarekin alderatuta, eta 3.917 pertsona afiliatuen galera garbia egon

dela aurtengo lehen hiru hilabeteetan.

Grafiko erantsian ikusten den bezala, afiliazioaren beherakada handiena urtarrilean izan

da (abenduan baino 2.981 pertsona gutxiago), eta joerak negatiboa izaten jarraitu duen

arren, afiliazioen jaitsiera-erritmoa nabarmen moteldu da otsailean eta martxoan.

Biztanleria afiliatua

173,5 (2010)

174,9 (2009)

171,7 (2011)

167,4 (2012)

13-mar 163,4

12-abe 167,4

12-abu 160,9

12-mar 169,2

11-abe 171,7

11-aza 173,2

11-abu 167,1

11-urta 172,0

160

165

170

175

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03

2011 2012 2013

[pertsona afiliatuak, milakoetan]

Urtekoa Hilekoa

Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa

Hiriko enpresetako

biztanleria afiliatua % 2,3

murriztu da


9

Kotizazio-erregimenaren arabera aztertuz gero, agerian geratzen da pertsona afiliatuen

kopuruan beherakada orokorra izan dela: -% 2,5 Gizarte Segurantzako Erregimen

Orokorrean, -% 1,0 Langile Autonomoen Erregimen Berezian eta -% 27,9 Itsasoko eta

Nekazaritzako Langileen Erregimen Berezietan. Berriz ere, Etxeko Langileen Erregimen

Berezia da pertsona afiliatuen kopurua igo duen bakarra (abenduan baino % 1,2

gehiago), eta guztira 6.204 pertsona izan dira Bilbon.

Termino absolutuetan, Erregimen Orokorrak du pertsona afiliatuen kopuru handiena

(% 82,3); martxoaren bukaeran guztira 134.441 pertsona izan dira. Langile

Autonomoen Erregimen Berezia da bigarren erregimen ugariena, guztira 22.078 afiliazio

baititu (% 13,5). Era berean, aipatzekoa da Erregimen Orokorrean % 5,0ko beherakada

izan dela duela urtebete erregistratutako afiliazioaren bolumenarekin alderatuta, eta

kopuru horrek Autonomoen Erregimen Berezian izandako beherakada erlatiboa (-% 2,1)

bikoizten duela.

pertsona afiliatuak 2013.03 % ∆

GUZTIRA 163.445 -2,3

Erregimen Orokorra 134.441 -2,5

Autonomoak 22.078 -1,0

Etxeko langileak 6.204 1,2

Nekazariak eta Itsasoko

langileak 722 -27,9

Aldakuntza-tasa abenduarekiko

Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.

Biztanleria afiliatua jarduera-adarren arabera xehatzeak agerian utzi du berriz ere

zerbitzu-sektoreak duen garrantzia. Martxoaren bukaeran, zehazki, zerbitzu-sektoreak

hiriko biztanleria afiliatu enplegatuaren % 88,4 hartzen zuen, 144.407 pertsona, alegia.

Industriako eta energiako jarduerak (% 5,8), eraikuntza (% 5,6) eta lehen sektorea (%

0,2) datoz ondoren, hurrenkera horretan.

Azterketa xehatuago batek erakusten digu merkataritzako enpresek dutela pertsona

afiliatuen kopuru handiena (20.796), eta beste hauen aurretik daude, nabarmenenak

aipatzearren: hezkuntzarekin zerikusia duten jarduerak (15.850), zerbitzu administratibo

eta laguntzaileak (15.759), zerbitzu profesional, zientifiko eta teknikoak (11.193),

osasun-zerbitzuak (11.127) eta Administrazio Publikoa (10.590).

2002. urteko itxierako datuekin alderatuz gero, agerian geratzen da jarduera-adar

gehienetan afiliazioaren beherakada orokorra egon dela, hauetan izan ezik: lehen

sektorean (+% 4,0), energia-jardueran (+% 2,6), hezkuntzan (+% 1,2) eta etxeko

langileenean (+% 1). Eta beherakada erlatiborik handienak izan dituzten jardueretan,

nabarmentzekoak dira aisiakoak eta kulturalak (-% 9,2), garraio eta biltegiratzekoak

Erregimen Orokorreko

eta Autonomoen

Erregimen Bereziko

afiliazioak % 2,5 eta

% 1,0 jaitsi dira,

hurrenez hurren

Administrazio-jarduerek

eta merkataritzak gutxi

gorabehera 700

pertsona afiliatu galdu

dituzte azken

hiruhilekoan, hurrenez

hurren


10

(-% 5,0), eraikuntzakoak (-% 4,4), zerbitzu administratibo eta laguntzaileak (-% 4,3)

eta osasunekoak (-% 4,0).

pertsona afiliatuak

jarduera-adarrak

2013.03 % ∆

Lehen sektorea 389 4,0

Industria eta Energia 9.501 -0,8

Industria 5.932 -1,5

Energia 1.521 2,6

Hondakinak eta ura 2.048 -1,4

Eraikuntza 9.148 -4,4

Eraikuntza 3.242 -4,2

Eraikuntzako laguntzailea 5.906 -4,6

Zerbitzuak 144.407 -2,3

Merkataritza 20.796 -3,2

Hezkuntza 15.850 1,2

Administratiboak eta laguntzaileak 15.759 -4,3

Profesionalak, zientifikoak eta teknikoak 11.193 -1,3

Osasuna 11.127 -4,0

Administrazio Publikoa 10.590 0,1

Finantza-jarduerak eta aseguruak 8.917 -1,4

Garraioa eta biltegiratzea 8.860 -5,0

Ostalaritza 8.447 -1,2

Gizarte-zerbitzuak 7.328 -2,9

Informazioa eta komunikazioak 6.885 -3,8

Etxeko langileak 6.852 1,0

Aisiakoak eta kulturalak 2.884 -9,2

Ostatua 1.172 -2,8

Higiezinak 1.168 0,2

Beste zerbitzu batzuk 6.579 -2,5



Gizarte Segurantzako afiliazioaren eboluzioa erreferentziako gainerako hirietan ere

negatiboa izan da. Taula erantsian ikusten den bezala, Espainiako bost hiri nagusietako

batez besteko afiliazioa % 1,3 jaitsi da abendukoarekin alderatuta. Beherakada orokorra

izan da baina magnitude desberdinekoa; Bartzelona nabarmentzen da ez baitu hain

eboluzio txarra izan (-% 0,8).

Bilboko afiliazioaren

eboluzioa beste hirietakoa

baino txarragoa izan da


11

Gainerako euskal hiriburuei dagokienez, afiliazioaren batez besteko jaitsiera % 2,3koa

izan da, Bilbon lortutako emaitza bera, alegia. Beherakadarik txikiena Donostian

(-% 1,5) erregistratu da, eta ondoren Gasteizen (-% 2,4) eta Iruñean (-% 2,9).

benchmarking pertsona afiliatuak

2013.03 % ∆

Madril 1.660.629 -1,4

Bartzelona 960.602 -0,8

Valentzia 325.026 -1,2

Sevilla 301.855 -1,1

Zaragoza 252.173 -1,9

G-5en batez bestekoa .. -1,3

BILBO 163.445 -2,3

Gasteiz 106.781 -2,4

Donostia 103.529 -1,5

Iruñea 89.526 -2,9

G-3ren batez bestekoa .. -2,3

G-9ren batez bestekoa .. -1,7


G-5: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza

G-3: Gasteiz, Donostia eta Iruñea

G-9 : G-5, G-3 eta Bilbo


KONTRATUAK

Estatuko Enpleguaren Zerbitzu Publikoaren arabera, 2013ko lehen hiruhilekoan Bilbon

bizi den biztanleriak 22.192 lan-kontratu formalizatu ditu. Horrek % 12,6ko beherakada

egon dela esan nahi du aurreko urteko aldi berean erregistratutako kontratu-

kopuruarekin alderatuta. Hortaz, termino absolutuetan, 2012ko lehen hiruhilekoan

formalizatutakoak baino 3.197 gutxiago dira eta aurreko bi hiruhilekoetan

erregistratutakoak baino 7.000 kontratu gutxiago, gutxi gorabehera.

Generoaren araberako banaketari erreparatuz gero, emakumezkoek sinatutakoek

(12.007 guztira) gizonezkoek formalizatutakoak (10.185) baino gehiago izaten jarraitzen

dute. Kontratazioaren urte arteko eboluzioa negatiboa izan da bi kolektiboetan, eta

pixka bat txarragoa emakumezkoen kasuan (-% 13,5).

Kontratutako pertsonen adina aintzat hartuz gero, antzematen da hamar kontratutik ia

lau (% 37,0) 25 - 34 urte bitartekoek formalizatu dituztela. Kontratu-kopururik handiena

duen bigarren taldea 35 - 44 urte bitartekoei dagokie (% 25,5). 2012ko lehen

hiruhilekoan ateratako emaitzekin alderatuz gero, agerian geratzen da kontratazio-

zifraren beherakada orokorra egon dela, nahiz eta bereziki esanguratsua izan biztanle

gazteenen artean (-% 22,1), kontuan hartutako gainerako adin-taldeekin alderatuta.

Biztanleria egoiliarrak

erregistratutako

kontratuak % 9,9 murriztu

dira

25 urtetik beherakoek

izenpetutako kontratuak

% 22 jaitsi dira


12

kontratuak 2013.I % ∆

GUZTIRA 22.192 -12,6 Emakumezkoak 12.007 -13,5 Gizonezkoak 10.185 -11,5

16 - 24 urte 3.669 -22,1 25 - 34 urte 8.212 -11,7 35 - 44 urte 5.649 -8,6 45 urte eta gehiago 4.662 -10,3

Aldi baterakoak 19.961 -11,8 Mugagabeak 2.231 -18,8

Zerbitzuak 19.845 -12,2 Eraikuntza 1.182 -14,7 Industria 1.024 -19,4 Lehen sektorea 141 6,8

Aurreko urteko aldi berarekiko aldakuntza-tasa.

Iturria: SEPE.

Kontratu mugagabeen (eta/edo mugagabe bihurtutakoen) jaitsiera ere esanguratsua

izan da; urte arteko aldakuntza -% 18,8koa izan da. Horrez gain, aipatzekoa da

kontratazio mugagabearen jaitsiera askoz handiagoa izan dela hirian bizi diren

emakumeen artean (-% 25), gizonezkoek erregistratutakoarekin alderatuta (-% 9). Aldi

baterako kontratuek, bestalde, ugarienak izaten jarraitzen dute (guztizkoaren % 90

osatzen dute) eta % 11,8ko beherakada izan dute, sexuaren arabera ia alderik egon

gabe.

Zerbitzuen sektoreak bilbotarren izenpetutako hamar kontratutatik bederatzi hartzen

jarraitzen du; guztira 19.845 kontratu izenpetu dira 2013ko lehen hiruhilekoan.

Industriari eta eraikuntzari atxikitako kontratuen kopurua oso antzekoa da (1.024 eta

1.182 kontratu, hurrenez hurren); lehen sektorearen parte-hartzea, ostera, oso txikia da

(144), nahiz eta eboluzio positiboa izan duen. Izan ere urte arteko eboluzioari

dagokionez, emaitzarik txarrena industria-jarduerei (-% 19,4) baitagokie, eta ondoren,

eraikuntzari (-% 14,7) eta zerbitzuei (-% 12,2).

Hamar kontratutik

bederatzi zerbitzu-

sektorean egiten dira


13

ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIA

Krisi ekonomikoaren larritasunaren ondorioz langabeziaren zifrak gero eta handiagoak

izaten jarraitzen dute. Horrela, 2013ko lehen hiruhilekoa amaitzerakoan Bilbon langabe

gisa 32.559 pertsona erregistraturen maximo historikora iritsi gara. Horrek esan nahi du

% 5,6 gehiago direla abenduarekin alderatuta (1.718 langabe gehiago, termino

absolutuetan).

2012ko martxoa ixterakoan erregistratutako zifraren eboluzioarekin alderatuz gero,

langabezian 2.439 pertsona gehiago daude erregistratuta (% 8,1 gehiago, alegia); hots,

203 langabe gehiago, hilean, azken urtean zehar.

Erregistratutako langabezia

Ez dago ia alderik sexuaren arabera langabeen kopuruan: enplegu-eskatzaile guztien %

50,3 emakumezkoak dira eta % 49,7 gizonezkoak; bi kasuek antzeko eboluzioa izan

dute azken hiruhilekoan (% 5,7ko eta % 5,5eko igoera abenduarekiko, hurrenez

hurren).

Adin-tartearen arabera, nabarmentzekoa den lehen emaitza da Bilbon langabezian

erregistratutako pertsonen % 41,6k 44 urtetik gora dituela. % 26,9k 35 - 44 urte

bitartean ditu, % 23,7k 25 - 34 bitartean, eta gainerako % 7,8 25 urtetik beherakoa da.

Nahiz eta erregistratutako langabeziak gora egin aztertutako adin-tarte guztietan,

gazteenek dute eboluziorik txarrena, % 7,6 hazi baita aurreko hiruhilekoarekiko (181

pertsona gehiago). Hazkunde erlatiborik txikiena, berriz, 45 eta urte gehiago dituen

biztanleriari dagokio (% 4,4, hots, 575 pertsona gehiago).

22,7

(2009)

25,5

(2010)

27,4

(2011)

30,8

(2012)

32,6

27,8

26,8

30,1

26,6

27,4

30,4

29,7

30,8

22

24

26

28

30

32

34

2009 2010 2011 2012 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03

2011 2012 2013

Urtekoa Hilekoa

[milakoetan]

Iturria: SEPE.

Erregistratutako

langabezia % 5,6

handitu da

abendukoarekin

alderatuta

Erregistratutako

langabezia gehiago hazi

da biztanle gazteenen

artean


14

Enplegu-eskatzaile gisa izena emandako biztanleria langabearen heren batek 6 hilabete

baino gutxiago daramatza egoera horretan (% 34,3). Epea beste sei hilabete luzatuz

gero, antzematen da Bilbon erregistratutako biztanleria langabearen erdiak baino pixka

bat gehiagok urtebetetik behera daramala langabezian (% 51,0). Beste erdiak gutxienez

urtebete darama langabezian (% 49,0), eta talde horren barruan ia bi herenek ez du

lanik gutxienez orain dela bi urtez geroztik (guztizkoaren % 29,8).

erregistratutako

langabezia

2013.03 % ∆

GUZTIRA

Emakumezkoak 16.393 5,7

Gizonezkoak 16.166 5,5

16 - 24 urte 2.555 7,6

25 - 34 urte 7.725 6,4

35 - 44 urte 8.745 6,0

45 urte eta gehiago 13.534 4,4

6 hilabete arte 11.175 4,6

6 hilabetetik urte 1era 5.422 6,5

1 - 2 urte 6.275 -0,4

2 - 3 urte 4.703 15,0

3 urte baino gehiago 4.984 6,5

Ez du prestaziorik jasotzen 20.655 5,4

Prestazioak jasotzen ditu 11.904 5,8


Iturria: SEPE eta Lanbide

Erreferentziako gainerako hiriburuetan antzemandako egoerari dagokionez, aipatzekoa

den lehen emaitza da Bilbon erregistratutako langabezia gainerako euskal hiriburuetan

(% 7,7 batez beste) baino gutxiago hazi dela; Iruñean % 8,7 handitu da, Gasteizen

% 8,0 eta Donostian % 6,4.

Espainiako bost hiri handienetan erregistratutako langabeziaren eboluzioari erreparatuz

gero, berriz, alderaketaren emaitza ez da Bilboren aldekoa. Izan ere talde horrek

% 3,5eko igoera izan baitu batez beste azken hiruhilekoan, eta Zaragoza (% 6,1) izan

da Bilbok baino emaitza txarragoa izan duen hiriburu bakarra.

Bilboko biztanleria

langabearen % 30ak bi

urte edo gehiago

daramatza izena

emanda

Bilbon erregistratutako

langabezia gainerako

euskal hiriburuetakoa

baino gutxiago igo da


15

benchmarking

erregistratutako langabezia

2013.03 % ∆

Madril 257.657 4,8

Bartzelona 115.154 2,6

Valentzia 82.746 2,1

Sevilla 91.037 1,9

Zaragoza 63.836 6,1

G-5en batez bestekoa -- 3,5

BILBO 32.559 5,6

Gasteiz 22.453 8,0

Donostia 12.008 6,4

Iruñea 17.939 8,7

G-3ren batez bestekoa -- 7,7

G-9ren batez bestekoa -- 5,1




16

Merkataritza

2013ko lehen hiruhilekoan, Bilbon merkataritzan afiliatutako biztanleriak % 3,2ko

beherakada erregistratu du aurreko hiruhilekoarekin alderatuta; guztira 20.796 afiliatu

izan dira (680 gutxiago, termino absolutuetan).

Azken hiruhilekoan, txikizkako merkataritzak sektoreko enplegu-galera garbiaren bi

heren hartzen ditu, 2012ko amaieran baino 451 pertsona afiliatu gutxiago kontabilizatu

baitira. Handizkako merkataritzaren azpisektorean 205 enpleguren galera garbia

erregistratu da (-% 3,7) eta 24 enplegurena ibilgailuak konpontzekoan (-% 1,6).

Merkataritza-jardueretara atxikitako enpresa-kopuruak biztanleria afiliatuaren (-% 3,2)

proportzio berean egin du behera, 2.922 guztira. Azpisektoreei erreparatzen badiegu,

ikusiko dugu biztanleria afiliatuak izandakoen antzeko beherakadak izan direla: -% 2,4

txikizkako azpisektorean, -% 3,4 handizkakoan eta -% 1,7 ibilgailuen salmentan eta

konponketan.

Sektoreko salmentei dagokienez, 2012ko laugarren hiruhilekoan (eskuragarri dauden

azken datuak) % 4,4ko beherakada izan zuten Bizkaian. Emaitza benetan kaskarra da,

kontsumoaren gastuari dagokionez urteko azken hiruhilekoak daukan garrantzia

kontuan hartuta (ikasturtea hasi berria, Gabonetako kanpaina, etab.) eta are gehiago

aurreko urteko epealdi berean salmenten indizea % 2,1 jaitsi zela aintzat hartzen

badugu.

Izan ere urtearen eboluzio orokorra kontuan hartuta, merkataritza-sektoreko salmenten

indizeak lurraldean % 3,5eko urte arteko beherakada izan duela ateratzen baita; 2011n,

berriz, % 1,3koa izan zen.

Txikikazko sektoreko salmentek % 4,8ko beherakada nominala izan dute laugarren

hiruhilekoan, epealdi berean handizkako merkataritzako salmentek izan duten batez

besteko beherakada (-% 3,0) baino zerbait handiagoa dena. Ibilgailu motordunak

saltzeko eta konpontzeko azpisektoreak, bere aldetik, eboluziorik txarrena izan du, urte

arteko % 11,3ko beherakada izan baitu.

2012 osoan metatutako salmentak kontuan hartuz gero, sektoreko negozioaren

bolumenaren uzkurdura orokorra izan dela baieztatzen da, txikikazko merkataritzako

salmentak % 3,7, handizkako merkataritzakoak % 2,9 eta ibilgailuak saltzeko eta

konpontzeko jarduerakoak % 6,6 jaitsi baitira.

2013ko lehen

hiruhilekoan hiriko

merkataritzak % 3,2ko

beherakada izan du

Gizarte Segurantzako

afiliazioari eta izena

emandako enpresei

dagokienez

Bizkaiko merkataritza-

sektoreko salmenten

beherakada areagotu

egin da 2012ko

laugarren hiruhilekoan


17

merkataritza 2012 III. 2012 IV. 2012


SALMENTAK -0,3 -4,4 -3,5 Ibilgailu motordunen salmenta eta

konponketa -3,8 -11,3 -6,6 Handizkako merkataritza 0,8 -3,0 -2,9 Txikizkako merkataritza -1,3 -4,8 -3,7 Janariak -1,0 -4,8 -2,5 Gainerako produktuak -1,0 -4,7 -4,8

PERTSONA OKUPATUAK -4,0 -3,2 -3,0

Bizkaiko datuak, prezio korronteetan, egutegi-efektua zuzenduta. Oinarria: 2010.

Iturria: Eustat.

Bestalde, Bizkaiko merkataritza-azalera handietan 2013ko lehen hiruhilekoa balantze

positiboarekin itxi da, eta salmenten indize orokorrak urte arteko % 1,2ko gorakada

erregistratu du termino nominaletan. Batik bat janarien salmenten susperraldian (urte

artekoa % 2,5ekoa izan da) oinarritzen da emaitza hori; izan ere gainerako produktuei

dagozkienak % 0,6 hazi baitira. Taula erantsiak adierazten duen bezala, ateratako

emaitzak eta 2012ko laugarren hiruhilekoan erregistratutakoak oso antzekoak dira.

merkataritzako azalera handiak 2012 IV. 2013 I.


SALMENTAK 1,2 1,2

Janariak 2,6 2,5

Beste produktu batzuk 0,5 0,6

PERTSONA OKUPATUAK -2,6 -2,5

Bizkaiko datuak, prezio korronteetan, egutegi-efektua zuzenduta. Behin-behinekoak

Iturria: Eustat.

Merkataritza-sektoreak aurre egin beharreko arazoek oso eragin negatiboa izaten

jarraitzen dute enplegu-zifran, hala islatzen dute esparru horretako erreferentziako

adierazleek. Izan ere 2012ko laugarren hiruhilekoan Bizkaiko merkataritza-sektoreko

okupatutakoen indizea % 3,2ko atzerakada izan du aurreko urteko epealdi berekoarekin

alderatuta. Eta azalera handiei dagokienez, enplegua 2,5 murriztu da 2013ko lehen

hiruhilekoan.

Lehen hiruhilekoan

azalera handien

salmentak % 1,2 hazi

dira


18

Azkenik, eta automobilen matrikulazioari dagokionez, 2013ko lehen hiruhilekoan azken

aldiko eboluzio negatiboari eutsi zaio. Bizkaian guztira 3.126 automobil matrikulatu dira

urteko lehenengo hiru hilabeteetan, eta urte arteko % 10,7ko beherakada erregistratu

da, hau da, 376 automobil gutxiago.

Enpresetako automobilen edo beste mota bateko automobilen matrikulazioa (-% 30,2)

asko jaitsi delako egon da beherakada orokor hori; ibilgailu partikularren matrikulazioa,

berriz, pixka bat igo da 2012ko lehen hiruhilekoarekin alderatuta (% 0,9).

automobilen matrikulazioa 2013 I. % ∆

GUZTIRA 3.126 -10,7

Partikularrak 2.213 0,9

Enpresak eta beste batzuk 913 -30,2

Bizkaiko datuak. Aurreko urteko aldi berarekiko aldakuntza-tasa.

Iturria: Faconauto.

Automobilen

matrikulazioak

beherakadarekin

jarraitu du


19

Turismoa

Turismo-establezimendu Hartzaileen Inkestari dagokionez, datuen arabera urteko lehen

hiruhilekoan Bilboko ostalaritza-establezimenduen eskaria jaitsi egin da, nahiz eta Aste

Santua martxoko azken egunetan izan1. Zehazkiago esanda, urteko lehenengo hiru

hilabeteetan 249.230 ostatu-gau metatu dira; horrek esan nahi du % 1,5 jaitsi direla

2012ko epealdi berarekiko. Modu berean, ostatu hartutako bidaiarien kopuruak urte

arteko % 1,9ko beherakada izan du; guztira 136.356 sarrera kontabilizatu dira.

Ostatu-gau eta bidaiarien kopurua murriztearen ondorioz, Bilboko ostalaritza-

establezimenduen batez besteko egonaldia 1,83 ostatu-gauekoa izan da, eta ez da ia

aldaketarik egon 2012ko lehen hiruhilekoaren ratioarekiko.

Turismo-ostatu motei erreparatuz gero, aipatzekoa da kategoria txikiagoko ostatuetan

(3 izarretik beherakoetan eta pentsioetan) eskaria igo egin dela. Izan ere ostatu-multzo

horretan egindako gauen kopurua % 10,2 igo baita 2012ko lehen hiruhilekoarekiko;

kategoria handiagoko ostatuetan emandakoak, berriz, % 4,3 jaitsi dira batez beste.

turismoa 2013.I % ∆

OSTATU-GAUAK 249.230 -1,5

3 izar edo gehiagoko hotelak 195.817 -4,3

3 izar baino gutxiagoko hotelak eta pentsioak 53.413 10,2

Estatukoak 164.308 -4,3

Atzerritarrak 84.922 4,4

BIDAIARIAK 136.356 -1,9

Estatukoak 94.148 -6,0

Atzerritarrak 42.208 8,8

BATEZ BESTEKO EGONALDIA (ostatu-

gauak) 1,83 0,4


Iturria: Eustat

1 2012an Aste Santua apirilean izan zen.

Bidaiari atzerritarrak

gehitu egin dira eta

Estatukoak gutxitu

Ostatu-gauen kopurua

% 1,5 murriztu da


20

Bidaiarien jatorriari dagokionez, atzerriko turismoaren emaitza onak, berriz ere, ez datoz

bat turismo nazionalak izandako uzkurdurarekin. Atzerritarren ostatu-eskaria handitu

egin da bai sarreren aldetik (+% 8,8) bai egindako ostatu-gauen aldetik (+% 4,4).

Bestalde, Estatuko bidaiarien sarrerak % 6,0 jaitsi dira eta egindako ostatu-gauak %

4,3.

Bilboko ostalaritzako establezimenduetan ostatu hartu duten Estatuko turisten artean

nabarmentzekoak dira Madrilgo Erkidegotik, Euskal Herriko gainerako lekuetatik eta

Kataluniatik etorritakoak, bidaiari guztien % 60,5 hartzen baitute. 2012ko lehen

hiruhilekoan erregistratutako sarrerekin alderatuta, autonomia-erkidego gehienetatik

etorritako bisiten beherakada orokorra antzeman arren, Madrildik eta Kataluniatik

etorritako bidaiarien kopurua pixka bat hobetu da (% 3,7 eta % 0,5 hurrenez hurren).

Euskal Herriko gainerako lekuetatik etorritako bidaiarien kopuruak, bestalde, urte arteko

% 17,7ko beherakada izan du.

Atzerriko turismoari dagokionez, Frantziatik etorritako turistek talde handiena izaten

jarraitu dute, sarreren laurden bat hartzen baitute (% 24,2). Horien atzetik, turista

alemanak (% 10,4), Erresuma Batukoak (% 10,4) eta herrialde iberoamerikarretakoak

(% 9,9) datoz, hurrenkera horretan. Eta aurreko urteko epealdi berarekin alderatuta,

berriz ere turista frantsesak nabarmendu dira, urte arteko % 37,6ko gorakada izan

baitute. Era berean, aipatzekoa da Alemaniatik (% 9,2) eta Iberoamerikatik (% 3,8)

etorritako turismoaren eboluzio positiboa.

nazioarteko bidaiariak 2013.I % ∆

GUZTIRA 42.208 8,8

Frantzia 10.200 37,6

Alemania 4.380 9,2

Iberoamerika 4.189 3,8

Erresuma Batua 4.389 -4,6

Europako gainerako herrialdeak 3.309 5,4

AEB eta Kanada 2.280 -10,0

Italia 2.879 -0,9

Beste herrialde batzuk 10.582 4,2


Iturria: Eustat.

Azkenik, eta erreferentziako hiriburu nagusien eboluzioa aztertuz gero, aipatzekoa da

gainerako euskal hiriburuetan ostatu-gauak % 0,5 jaitsi direla batez beste. Donostian

(+% 11,4) egindako ostatu-gauen hazkundearen ondorioa da, batik bat, emaitza hori,

izan ere Gasteizen erregistratutakoak % 13,4 murriztu baitira eta Iruñean, oro har,

mantendu (+% 0,5).


21

Aztertutako gainerako espainiar hiriburuei dagokienez, ostatu-gauek % 1,9ko jaitsiera

izan dute batez beste; Sevilla izan da kopurua handitu duen bakarra (+% 0,9), seguru

aski Aste Santuan egindako prozesioetara joandako bisitarien ondorioz.

benchmarking

ostatu-gauak

2013.I % ∆

Madril 3.239.153 -7,6

Bartzelona 3.076.773 -1,4


Sevilla 739.100 0,9

Zaragoza 290.347 -1,3

G-5en batez bestekoa (hiriak) -- -1,9

BILBO 249.230 -1,5

Gasteiz 90.925 -13,4

Donostia 147.859 11,4

Iruñea 90.164 0,5

G-3ren batez bestekoa (hiriak) -- -0,5

G-9ren batez bestekoa (hiriak) -- -1,4


Iturria: Eustat eta EIN

Bilbon egindako ostatu-

gauak espainiar bost

hiriburu handien batez

bestekoa baino gutxiago

murriztu dira


22

Garraioa

ITSAS GARRAIOA

Urtarrilean eta otsailean Bilboko Portuko salgaien itsas garraioak guztira 4.899,8 mila

tona mugitu ditu, horrek esan nahi du urte arteko % 11,6ko gorakada izan dela 2012ko

epealdi berarekiko. Aipatzekoa da urtarrilean (% 13,6) eta otsailean (% 9,8)

garraiatutako kargaren igoeraren ondorioa dela emaitza on hori.

Aztertutako bihilekoan garraiatutako kargaren % 53,3 ontziratu gabeko likidoei dagokie,

2012ko epealdi berarekiko bolumena % 19,1 handitu dutenak. Kargaren % 28,8 salgai

orokorrei dagokie (urte arteko % 1,3ko beherakada izan dute), % 16,2 ontziratu

gabeko solidoei (+% 5,7) eta gainerako % 1,7 beste karga-mota bati dagokio.

Azkenik, aipatzekoa da urteko lehenengo bi hilabeteetan Bilboko Portua 443

merkataritza-ontzik erabili dutela; horrek esan nahi du % 1,3ko jaitsiera egon dela

aurreko urteko aldi berarekin alderatuta.

Salgaien itsas garraioa

32.180 (2009)

34.666 (2010)

29.507 (2012)

32.003 (2011)

2.822

2.547

2.953

3.292

2.559

2.338

2.578

02-13 2.563

2.337

2.738 2.809

1.938

2.332 2.335

2.056

2.530

2.961

2.653

2.537

2.097

2.782

2.290

2.669

2.411

2.837

2.448

25.000

27.000

29.000

31.000

33.000

35.000

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 2009 2010 2011 2012 2011 2012 2013

1.600

1.800

2.000

2.200

2.400

2.600

2.800

3.000

3.200

3.400

3.600

Salgaiak Joaera (batez besteko mugikorra azken 12 hilabeteetan)

Urtekoa Hilekoa [milaka tona]

Iturria: Estatuko portuen

Salgaien itsas

garraioa suspertu

egin da urteko

lehenengo

hilabeteetan, % 11,6

igoz


23

AIREKO GARRAIOA

Bilboko aireportuan bidaiarien aireko garraioari dagokionez, 794.710 pertsonek erabili

dute 2013ko lehen hiruhilekoan, hau da, urte arteko beherakada % 5,1ekoa izan da.

Beherakada horren arrazoia hegaldi nazionaletan garraiatutako bidaiari-kopuruan

izandako beherakada da (-% 8,6 2012ko lehen hiruhilekoarekin alderatuta), nazioarteko

hegaldietako bidaiari-garraioa % 2,9 gehitu baita.

Hala eta guztiz, hegaldi nazionalek garraiatutako bidaiarien gehiengoa hartzen

jarraitzen dute; guztira 527.252 pertsona lehenengo hiruhilekoan (hau da, guztizkoaren

% 66,3). Nazioarteko hegaldiek, bestalde, gainerako herena hartzen dute; 265.828

bidaiari, guztira.

Halaber, Loiuko aireportua erabili duten hegaldi-kopuruak (iritsierak eta irteerak)

eboluzio negatiboa erregistratu du urteko lehenengo hiru hilabeteetan. Urtarriletik

martxora bitartean eragiketak gutxitu egin dira; urte artekoa % 13,9koa izan da, 9.841

eragiketa guztira (aurreko urteko aldi berean baino gutxiago).

aireko garraioa

2013.I % ∆

BIDAIARIAK (kop.) 794.710 -5,1

Merkataritza-

hegaldietan:

Nazionalak 527.252 -8,6

Nazioartekoak 265.828 2,9

ERAGIKETAK (kop.) 9.841 -13,9


Iturria: AENA.

Erreferentziako gainerako aireportuetatik garraiatutako bidaiari-kopuruak, oro har,

Bilboko aireportukoak erregistratutakoa baino eboluzio kaskarragoa erakutsi du.

Horrela, eta nahiz eta aireportu guztiek jaitsierak izan dituzten garraiatutako bidaiarien

kopuruari dagokionez, Bartzelonako aireportua (-% 4,7) izan da Bilbokoak baino

jaitsiera txikiagoa izan duen bakarra. Izan ere 2013ko lehen hiruhilekoan espainiar bost

hiriburu nagusien multzoak (G-5) urte arteko % 11,8ko beherakada izan baitu

garraiatutako bidaiarien kopuruan.

Bestalde, gainerako euskal hiriburuek % 45,7ko jaitsiera metatua izan dute urtarriletik

martxora bitartean. Bereziki nabarmentzekoa da Gasteizko aireportuan erregistratutako

jaitsiera handia (-% 87,5), nahiz eta Donostiako (-% 17,6) eta Iruñeako (-% 32,2)

trafiko-jaitsierak ere esanguratsuak izan diren.

Bidaiarien aireko

garraioaren joera

negatiboa mantendu

da, -% 5,1ekoa izan

baita

Bidaiarien aireko

trafikoaren beherakada

orokorra erreferentziako

aireportuetan


24

benchmarking

aireportuetako bidaiariak

2013.I % ∆

Madril 8.701.562 -14,5

Bartzelona 6.546.538 -4,7


Sevilla 820.730 -16,2

Zaragoza 114.205 -16,8

G-5eko metatua -- -11,8

BILBO 794.710 -5,1

Gasteiz 950 -87,5

Donostia 45.802 -17,6

Iruñea 32.330 -32,1

G-3ko metatua -- -45,7

G-9ko metatua -- -22,4


Iturria: AENA.


25

Ekonomia produktiboa

BARNE PRODUKTU GORDINA

Bizkaiko BPGaren jaitsiera areagotu egin da 2012ko laugarren hiruhilekoan, urte arteko

% 1,6ko aldakuntza negatiboa erregistratu baitu. Taula erantsian ikusten den bezala,

2012 osoan zehar hazkunde negatiboak erregistratu dira (eta magnitude handiagokoak

urteak aurrera egin ahala), eta agerian geratu da ekonomia bizkaitarraren atzeraldia.

Bizkaiko ekonomiaren narriadura BPGaren hiruhileko arteko aldakuntzan ere islatzen da,

seigarren hiruhilekoz jarraian emaitza negatiboa erregistratu baitu. Zehazkiago esanda,

lurraldeko BPG % 0,4 jaitsi da 2012ko hirugarren hiruhilekoarekiko, eta bigarren

hiruhilekoan izandako beherakada berbera eta aurreko hiruhilekoarekiko (-% 0,6) pixka

bat txikiagoa erregistratu du.

BPG

ZERBITZUAK

Gaur egungoa bezalako koiuntura ekonomiko atzerakorrean espero zen bezala,

zerbitzu-sektorearen eboluzioa oso kaskarra izan da. 2012ko laugarren hiruhilekoan,

zehazki, Bizkaiko zerbitzu-sektoreko salmenten indize orokorrak urte arteko % 6,2ko

beherakada izan du; horrek esan nahi du modu nabarmenean narriatu dela aurreko

hiruhilekoarekin (-% 2,4) alderatuta.

-0,4

-1,2

0,1 0,2

-3,2

-0,6 -0,4

-0,3

-0,3

0,2

-0,1

0,2

-1,6 -1,6 -1,1

0,2 0,2

0,0 0,0

-0,5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

2009 2010 2011 2012 I II III IV I II III IV

2011 2012

hiruhileko arteko aldakuntza-tasa urte arteko aldakuntza-tasa

Urtekoa Hiruhilekoa

Bizkaiko ekonomiak

atzeraldian jarraitzen du

Bizkaiko zerbitzu-

sektorearen salmenta-

indizearen jaitsiera

areagotu da


26

Lehen esan bezala, merkataritza-sektoreko salmentek % 4,4ko beherakada nominala

izan dute. Gainerako zerbitzuetan (garraioan, ostalaritzan, informazioa eta

komunikazioetan, enpresentzako zerbitzuetan, eta abarretan), berriz, % 8,9ko batez

besteko beherakada egon da. Bi kasuetan (merkataritzan eta gainerako zerbitzuetan),

gainera, emaitza okertu egin da aurreko hilekoarekin alderatuta.

Zerbitzuen salmentak

Jarduera-adarren araberako xehetasunak agerian uzten du salmenten beherakada

orokorra egon dela 2012ko azken hiruhilekoan, nahiz eta beherakada horren

intentsitatea desberdina izan sektore bakoitzaren heterogeneotasuna eta ezaugarri

espezifikoak kontuan hartuta. Bereziki azpimarratzekoa da ostalaritzako salmenten

beherakada (-% 11,6), sektore horrek aurreko hiruhilekoetan lortutako emaitzekin

alderatuta. Merkataritza alde batera utzita, emaitzarik onena administrazio- eta

laguntza-jardueretan erregistratu da, salmentak % 6,3 jaitsi baitira laugarren

hiruhilekoan.

-2,0

-0,5 -1,7

-2,7

-7,4

-2,4

-6,2

-0,4

96,9

11-IV

103,5

10-IV

105,3

96,5 93,9

104,2

102,1

94,5

90,5

92,7 93,2

12-IV

97,1

80

85

90

95

100

105

110

I II III IV I II III IV I II III IV

2010 2011 2012

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14 Indizea Urte arteko aldakuntza-tasa


27

zerbitzu-sektoreko salmentak 2012 III. 2012 IV.


Zerbitzuak -2,4 -6,2 Merkataritza -0,3 -4,4

Beste zerbitzu batzuk -5,0 -8,9

- Garraioa eta biltegiratzea -3,8 -8,1

- Ostalaritza -1,7 -11,6

- Informazioa eta komunikazioak -7,1 -7,8

- Jarduera profesional, zientifiko eta teknikoak -5,1 -9,1

- Administrazio-jarduerak eta laguntza-

zerbitzuak -9,5 -6,3

Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta.

Iturria: Eustat.

Enpleguaren eboluzioari dagokionez, 2012ko laugarren hiruhilekoan zerbitzu-sektorean

okupatutakoen indizeak urte arteko % 4,9ko beherakada izan du Bizkaian, eta puntu

portzentual erdi hobetu da aurreko hiruhilekoan erregistratutako beherakadarekin (-%

5,4) alderatuta. Nahiz eta okupatutakoen indizeak salmentenak baino eboluzio pixka bat

hobea izan, jarraian erregistratutako urte arteko bosgarren aldakuntza negatiboa izan

da hala ere.

Azken hiruhilekoetan baieztatzen ari den bezala, emaitza horiek (Bizkaiari buruzkoak,

baina Bilbon erabil daitezkeenak) bat datoz hiriko zerbitzu-sektoreko biztanleria

afiliatuaren eboluzioarekin. 2013ko lehen hiruhilekoaren amaieran, zehazki, Bilbon

144.407 pertsona daude zerbitzu-sektorean afiliatuta; horrek esan nahi du % 2,3 jaitsi

dela aurreko urtearekiko (3.399 pertsona gutxiago, termino absolutuetan).

Horrez gain, aintzat izan behar da beherakada hori handiagoa izango litzatekeela etxeko

langileen erregularizazioaren eragina kontuan hartuko ez balitz, beren eboluzio ona ez

baitator bat hirugarren sektoreko jarduera-adar gehienetako afiliazioan egondako

beherakadarekin. Izan ere jarduera-azpisektore hori alde batera uzten badugu, Bilboko

zerbitzu-sektorearen biztanleria afiliatuaren galera garbia 5.500 pertsonatik gorakoa

izango litzateke azken urtebetean.

INDUSTRIA

2013ko lehenengo hilabeteetan, Bizkaiko industria-ekoizpenaren indizeak % 5,0ko

jaitsiera izan du aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Hortaz, azken hiruhilekoko

eboluzio negatiboak jarraitzen du, eta horrek agerian uzten du krisi ekonomikoaren

larritasuna eta lurraldeko industria-enpresa gehienek dituzten zailtasunak.

Industria-ekoizpenak joera

negatiboari eutsi dio

jarduera-sektore guztietan


28

Gainera, sektoreen araberako eboluzio konparatuak industria-ekoizpenaren beherakada

orokorra islatzen du, eta antzera gertatzen da manufaktura-enpresekin (-% 4,5),

energiaren, gasaren eta uraren jarduerei atxikitakoekin (-% 5,4) edota erauzketa-

industriekin (-% 4,6).

industria 2012 IV. 2013 I.


PRODUKZIOA -5,0 -5,0

Manufaktura-industria -6,5 -4,5

Energia, gasa eta ura 1,5 -5,4

Erauzketa-industriak -27,7 -4,6

Bizkaiko behin-behineko datuak, egutegi-efektua zuzenduta. Lehen hiruhileko datuak

urtarrila/otsaila aldiari dagozkio.

Iturria: Eustat

KANPO-MERKATARITZA

Urtarrilean eta otsailean Bizkaitik egindako esportazioek 1.190,4 milioi euroko balioa

izan dute: hau da, 2012ko lehen bihilekoan baino % 1,1 gehiago. Inportazioak, berriz,

1.742,3 milioi eurotara iritsi dira, hots % 17,0 gehitu dira 2012ko aldi berarekin

alderatuta.

Ondorioz, Bizkaiko kanpo-merkataritzaren saldoa negatiboa berriro negatiboa izan da (-

551,8 milioi euro), eta horrek esan nahi du kanpoko estaldura-tasa % 68,3koa izan dela

urteko lehen bihilekoan.

kanpo-merkataritza 2012 IV. 2013 I.


ESPORTAZIOAK 31,0 1,1

INPORTAZIOAK 12,2 17,0

Bizkaiko datuak. Lehen hiruhileko datuak urtarrila/otsaila aldiari dagozkio.

Iturria: Industria, Energia eta Turismo Ministerioa.

Inportazioek Bizkaiko kanpo-

merkataritzaren dinamismoa

eragin dute


29

Jarduera ekonomikoak

2013ko lehen hiruhilekoaren amaieran, Bilbok 35.977 jarduera-lizentzia zituen

indarrean. Hortaz, jarduera-lizentzia kopuruari eutsi egin zaio aurreko hiruhilekoarekin

alderatuta, eta 3 lizentzia gehiago kontabilizatu dira termino absolutuetan.

Era berean, enpresen jarduera-lizentzien kopurua bere horretan mantendu da 2012ko

laugarren hiruhilekoarekiko; guztira 27.266 lizentzia-jarduera izan dira (guztizkoaren %

75,8). Horietatik % 87,2 zerbitzuekin lotutako jarduera-lizentziei dagokie, % 7,8

eraikuntza-jarduerei eta % 5,0 industria-jarduerei. Azken horiek aurreko

hiruhilekoarekiko (-% 1,6) eboluziorik txarrena izan dute, izan ere zerbitzuei atxikitako

lizentzien kopurua ez baita ia aldatu (-% 0,1) eta, berriz, eraikuntzakoa % 1,3 hazi da.

Jarduera profesionalen lizentziek eboluzio bera izan dute eta ez da ia aldaketarik egon

2012ko laugarren hiruhilekoarekin (+% 0,2) alderatuta, eta jarduera artistikoen

lizentzien kopurua jaitsi egin da epealdi berean (-% 1,4). Zehazkiago esanda, Bilbok

martxoaren bukaeran jarduera profesionalen 8.437 lizentzia ditu eta jarduera artistikoen

274 lizentzia.

Horrekin guztiarekin, jarduera-lizentzien urte arteko eboluzioa negatiboa izan da. Oro

har, jarduera ekonomikoen lizentzien kopurua % 2,0 jaitsi da 2012ko lehen

hiruhilekoarekiko, 740 lizentzia gutxiago kontabilizatu baitira. Enpresen jarduera-

lizentzien jaitsieran (-% 3,3, 935 lizentzien galera garbia izan da) oinarritzen da batik

bat emaitza hori, izan ere jarduera profesional eta artistikoen lizentzien kopurua hazi

egin baita 2012ko lehen hiruhilekoarekiko % 2,2 eta % 4,6 hurrenez hurren.

jarduerak 2013.I % ∆

Jarduera ekonomikoak 35.977 0,0

Enpresa-jarduerak 27.266 0,0

Industria 1.377 -1,6

Eraikuntza 2.115 1,3

Zerbitzuak 23.774 -0,1

Jarduera profesionalak 8.437 0,2

Jarduera artistikoak 274 -1,4

Aurreko hiruhilekoarekiko aldakuntza-tasa

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (Ekonomia Jardueren gaineko Zerga)

Enpresen jarduera-adar nagusiei dagokienez, antzematen da honako hauetan jaitsierak

egon direla: higiezin-zerbitzuetan (-% 1,3), jatekoak ez direnen txikikazko

merkataritzan (-% 0,9), ostalaritzan eta handizkako merkataritzan. Enpresen jarduera

Jarduera ekonomikoen

lizentziak mantendu egin

dira aurreko

hiruhilekoarekiko, nahiz

eta urte arteko eboluzioa

negatiboa izan

Enpresentzako

zerbitzuen, finantzen

nahiz aseguruen eta

eraikuntzako jarduerak

igo egin dira


30

ekonomikoen kopurua hazi egin da, batez ere enpresei eskainitako zerbitzuekin (%

1,4), eraikuntzarekin (% 1,3) eta finantza- eta aseguru-zerbitzuekin lotutakoak.

enpresa-jarduerak adar nagusiak

2013.I % ∆

Txikizkako merkataritza. Jatekoak ez direnak 4.282 -1,2 Enpresei eskainitako zerbitzuak 4.134 1,4 Sukaldaritza eta janari-edarien zerbitzuak 3.071 -0,5 Eraikuntza 2.115 1,3 Janari eta edarien txikizkako merkataritza 2.031 -0,9 Handizkako merkataritza 1.516 -0,1 Zerbitzu pertsonalak 1.298 0,2 Higiezinen zerbitzuak 932 -1,3 Finantza- eta aseguru-zerbitzuak 864 1,2

Aurreko hiruhilekoarekiko aldakuntza-tasa.

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (Ekonomia Jardueren gaineko Zerga).

SOZIETATE BERRIAK

2013ko lehenengo hiru hilabeteetan, 245 merkataritza-sozietate sortu dira Bilbon;

horrek esan nahi du % 22,5eko hazkundea egon dela 2012ko azken hiruhilekoarekiko

(45 merkataritza-sozietate gehiago). Urte arteko kopuruetan, eratutako merkataritza-

sozietateen kopurua % 4,7 gehitu da, eta 2012ko lehen hiruhilekoan baino 11 sozietate

berri gehiago kontabilizatu dira.

Bilbon eratutako merkataritza-sozietate berrien sektore-banaketa aurreko aldietakoaren

antzekoa izan da. Hala, eratutako sozietate berrien % 82,9 zerbitzu-sektorekoak dira

(203 guztira), % 11 eraikuntzarekin lotutako enpresetakoak (27) eta % 5,7 industriaren

eta energiaren sektorean lan egiten duten sozietateetakoak (14 sozietate).

Maximo historikoa

eratutako merkataritza-

sozietateen kopuruan


31

Merkataritza-sozietate berriak

830 (2012)

744 (2010)

728 (2009)

741 (2011)

200

172

185

211

234

141

213 215

2013-I 245

100

150

200

250

300

2009 2010 2011 2012 I II III IV I II III IV I

2011 2012 2013

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000 Urtekoa Hiruhilekoa

Iturria: Bilboko Merkataritza Ganbera eta MerkataritzakoErregistroa


32

2013KO I. HIRUHILEKOA ADIERAZLEAK

Azken datua Urte arteko

aldakuntza

(%)

Aldia

LAN-MERKATUA

Biztanleria aktiboa (milakoetan)** 156,4 -4,2 I. hiruh.

Biztanleria okupatua (milakoetan)** 128,4 -5,0 I. hiruh.

Biztanleria langabea (milakoetan)** 28,0 -0,4 I. hiruh.

Langabezia-tasa (%)** 17,9 0,7* I. hiruh.

Erregistratutako biztanleria langabea (pertsona-kop.)** 32.559 8,1 Martxoa

Pertsona afiliatuak (kop.) 163.445 -3,4 Martxoa

Erregistratutako kontratuak (kop.)** 22.192 -12,6 I. hiruh.

MERKATARITZA

Merkataritzako azalera handien salmentak (indizea)*** 95,2 1,2 I. hiruh.

Pertsona afiliatuak 20.796 -4,2 Martxoa

Kontsumoko prezioak (indizea)*** 103,6 2,6 Martxoa

TURISMOA

Ostatu-gauak (kop.) 249.230 -1,5 I. hiruh.

Bidaiariak (kop.) 136.356 -1,9 I. hiruh.

Batez besteko egonaldia (ostatu-gauak/bidaiariak) 1,84 0,4 I. hiruh.

GARRAIOA

Salgaien itsas garraioa (milaka tona) 4.899,8 11,6 Urt-Ots

Bidaiarien aireko garraioa (milakoetan) 794,7 -5,1 I. hiruh.

ENPRESA-JARDUERA

Enpresen jarduera-lizentziak 27.266 0,0 I. hiruh.

Produkzio industriala (indizea)*** 74,1 -5,0 Urt-Ots

Merkataritzako sozietate berriak (kop.) 245 4,7 I. hiruh.

* puntu portzentualak

** Bilbon bizi den biztanleria

*** Bizkaiko adierazlea

Iturria: Eustaten, SEPEren, Lanbideren, Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioaren, EINen, Estatuko Portuen eta AENAren datuetan oinarritutako lanketa propioa.

Hiruhileko Koiuntura Txostena. 2012ko I. hiruhilekoa

Documents

Transcript of Hiruhileko Koiuntura Txostena. 2012ko I. hiruhilekoa