hik hasi alea .pdf · la, finantzazioa, kuotak, diru laguntzak eta abar. Edonola ere, hezkuntza...

hik hasihh

G A I A : B I Z I T Z A O S O A N Z E H A R I K A S -T E N • “ A R B E L E L E K T R O N I K O A R E N ”M A G I A • D E S E R T U A R E N E R D I K OL A N B I D E E S K O L A B A T E N I B I L B I D E A• 0 - 3 Z E N T R O A K

743 euro • 2003ko URTARRILA euskal heziketarako aldizkaria

EELLKKAARRRRIIZZKKEETTAA

Imanol Urb ietaFilosofoa, musikaria, irakaslea...

74. zenbakia. 2003ko urtarrila ❘ hik hasi ❘ ‚‚‚3

5 editoriala

6 kronika

8 gaia

BIZITZA OSOAN ZEHAR IKASTENFlorentziako foruma

18 elkarrizketaIMANOL URBIETA

24 teknologia berriak“Arbel elektronikoaren” magiaPere Marqués

30 esperientziaDesertuaren erdiko Lanbide Eskolabaten ibilbideaJose Luis Fernandez Maure

33 berriak

39 ekarpenak

0-3 zentroak: hezkuntza eskain-tzea helburutzat eta ez laguntzaeskaintzeaAlfredo Hoyuelos

Argitaratzailea:XANGORINErrekalde hiribidea, 59. Aguila eraikina, 1. solairua. 20018 DONOSTIA GIPUZKOA. Tel: 943/ 37.14.08

Fax: 943/ 37.21.54. Posta Elektronikoa: [email protected]; Lege Gordailua: SS-1001/95. ISSN: 1135-4690 Koordinatzailea:Joxe Mari Auzmendi Erredakzioburua:Ainhoa Azpiroz Erredakzio batzordea: Mikel Estonba, Arantxa Goiburu, Mari Karmen Irastorza, Kristina Mardaraz, Josi Oiarbide, Fito Rodriguez, MaiteSaenz, Xabier Sarasua eta Arantxa Urbe. Aholkulkariak: Imanol Agirre, Abel Ariznabarreta, Bego a Bilbao, Mariam Bilbatua, Felix Basurko, Xabier Isasi, IreneLopez-Go i, Izaskun Madariaga, Kepa Perez Urraza, Lore Erriondo, Idoia Fernandez, Amaia Vazquez, Lontxo Oihartzabal, Juanjo Ota o eta Pruden Sudupe.

Diseinua:TRAM¥Graf!kMaketazio, aurreinpresioa:Xangorin.Inprimategia:ANtzA S.A.L.Azaleko irudia: Imanol Urbieta (Ikor Kotx).Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak Onetsia 2002/ X I/21 . Kopurua: 3.500 ale

hik hasiko artikuluez edonon eta edonoiz balia zaitezke. Kasu horietan iturria aipatzea eskertuko genizuke.hik hasik ez ditu bere gain hartzen bertan plazaratutako iritziak ezta bat etorri ere derrigorki haiekin.

aurkibidea8

gaiaBIZITZA OSOAN ZEHAR IKASTENAbenduaren erdialdean Florentzian bizitzan zeharre-ko ikaskuntzaren inguruko foruma ospatu zen EAR-LALL erakundeak antolatuta. Eusko JaurlaritzakoHezkuntza sailburu Anjeles Iztuetak hitzaldi bat

eman zuen. Aitzakia horretaz baliatu gara erakundeaeta bere planteamenduak ezagutzeko.

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATE ETA IKERKETA SAILA

DEPARTAMENTO DE EDUCACION,UNIVERSIDADES E INVESTIGACION

18elkarrizketa

IMANOL URBIETA Filosofoa, musikaria, irakaslea, ipuinlaria... abi-

zen ugari dituen artista dugu. Jaso berri duen

omenaldiaren ondoren egon gara berarekin.

hhhik hasi

Altxorraren mapa hartu, eta euskal pirata txikiak Pirritxekineta Porrotxekin altxorraren bila abiatu dira itsasoetan barna.Barrabas petralak hamaika oztopo ipiniko dizkie helburua lorez dezaten. Ez dira bakarrik ibiliko, ordea. Abenturaz eta 20 jolasez betetako bidean, Joxepi itsas-neska-ren eta zinginarriaren laguntza izango dute; gainera, euskal-dun ezagunak izango dituzte bidaide. Ahaleginak saria izangodu, altxorra aurkituko baitute. Zer ote dago barruan?

Jolasen altxorra Bideoa eta DVDaJolasen altxorra Bideoa eta DVDa

Kukurruku! Zer diozu? CDaKukurruku! Zer diozu? CDa

Bost ipuin egile: Bernardo Atxaga, Juan KruzIgerabide, Arantxa Iturbe, Anjel Lertxundi eta MitxelMurua. Joxan Ormazabalen olerkiak, Jexux Mari Lopetegieta Xabier Zabalaren musika, esaera zaharrak,Pirritx, Porrotx, Antonio Bolas gezurtia eta haur tal-dea...

hhhik hasi

Etorkizun zoriontsuaopa dizuegu

Etorkizun zoriontsuaopa dizuegu


editoriala

Abenduaren 13 eta 14an Floren-tzian (Italia) “Bizitzan zeharrekoikaskuntza” Nazioarteko Forumaburutu zen.

Bertan egindako hausnarkete-tan garbi ageri zen Europak ezagu-tzaren arorantz eboluzionatu duela.Eta, horrekin batera, etengabekoikaskuntza etorkizuna prestatzekogako nagusia dela.

Bestalde, behin baino gehiago-tan aipatu zen gizarte integratzaileaeraikitzea, guztiei bizitza osoanzehar kalitatezko ikaskuntza esku-ragarri jartzeko aukera berdinak es-kainiko dizkiena, eta hezkuntza etaprestakuntza erregulatzen dutenarauak, ezeren gainetik eta batezere, pertsonen premietan eta itxaro-penetan oinarrituko dituena.

Pertsonak izan behar du hez-kuntzako zentroa, eskualdeko eta

tokiko inguruneak pertsona horrenbizitzan zeharreko ikaskuntzanduen garrantzia handia da. Eta hori,zergatik?

- Gertutik, beharrak hobetoezagutzen direlako.

- Beharrak hobeto ezagutzenbadira, hobeto arautu daitezkelako.

- Hartu beharreko neurriakhobeto aplika daitezkeelako.

- Parte-hartzea erraztu daite-kelako, eta horren ondorioz, demo-krazia zabaltzen delako.

Heziketa munduan gabiltzanok,heziketa prozesua gertutik jarraitze-ak duen garrantzia izugarria deladeritzogu, helburuak ongi bete nahibaditugu, behintzat.

Ikuspegi horretatik, Florentzia-ko forumean planteatzen zen behe-tik gorako antolaketarekin guztizados gaude. Eskualdeek parte

Hezkuntzan parte hartzea behar-beharrezkoa da

Hezkuntza arloan,Euskal Herriabezalako HerriekEuropako guneerabakitzaileetanegon beharkolukete

hartuz, ikasketa prozesuak hobetuegiten baitira.

Penagarria da, bestalde, EuskalHerria Herri bezala, bere osotasu-nean, ezin aurkeztu izana. GureHerriaren zatiketa politikoak ukatuegiten du bere kulturan oinarritu-tako hezkuntza egituratu bakar batbezala agertzea.

Dagoenetik abiatuta, Iparralde-ko ezagutza juridiko faltak eta Nafa-rroaren nahi ezak, Euskal Autono-mia Erkidegoa bakarrik utzi zutengure Herriaren ordezkari bezala ai-patu nazioarteko forumean.

Florentzian egindako ekarpe-nak entzunda, denak Eskualdeenparte-hartzea bultzatzearen aldeagertzen baziren ere, bazeuden ba-tzuk esku-hartzea era formalera soi-lik mugatu nahi zutenak.

urtarrila

6 ❘ hik hasi ❘74. zenbakia. 2003ko urtarrila

kronikaP a s a d e n u r t e k o e r a b a k i e n h a r i

0-3 urtekoen dekre-tua onartu du Gas-teizko Gobernuak

Abenduaren erdialdean onartuzuen Eusko Jaurlaritzak 0-3 etapakoHaur Eskolen dekretua, eta hemendikaurrera dekretuan hainbat alderdi ze-haztu eta garatu beharko dira, hala no-la, finantzazioa, kuotak, diru laguntzaketa abar.

Edonola ere, hezkuntza komunita-teko hainbat erakunderen onarpenikgabe atera da aurrera dekretua. Sindi-katuak gauza onak eta positiboak ikus-ten dizkiote dekretuari, baina baita hu-tsuneak edo gabeziak ere. Gauza onenartean LAB sindikatuak etapari ematenzaio ikuspegi hezitzailea, hizkuntz po-litikaren aldeko apustua eta hezitzaile-ei hizkuntz profila eskatzea aipatzenditu. Gabezien artean eskola mapa ze-haztu gabe edukitzea aipatzen du.Printzipioz, hemendik aurrera eskolapublikoek ere 0-2 urteko haurrentzako

eskaintza egiteko aukera izango dute,baina praktikan ezinezkoa dela diotesindikatuek. Izan ere, 2003-2004 ikas-turterako matrikulazio epea urtarrileanirekiko da, eta ez dago denborarik bal-dintzazko eskaintzarik egiteko.

0-3 urteko Mahaiak azaroaren erdialdera jasotako zirriborroaren arabera,dekretu honen helburua eleaniztasunabermatzeko baldintzak bultzatzea iza-nen da.

Ordutegiari dagokionez haurrekzentroan zortzi ordu baino gehiagoezingo dutela egon dio. Ikasturteakirailean hasiko lirateke eta 10-12 hilabe-teko iraupena edukiko lukete. Bestal-de, familiei emango zaizkien laguntzeiburuz ez du ezer esaten.

Nahiz eta dekretua onartua izan,Haur Eskolen mapa diseinatu gabe da-go, eta horren aurrean, Sarean elkarte-ak aurreratu zuen bere kabuz mapaegiten hasteko erabakia hartu zuela.Egoera horrek eta lehen aipatutako bal-dintzarik ezak, eskola publikoari desa-bantailak ekartzen dizkiola diote sindi-katuek eta beste zenbait hezkuntza era-kundek ere.

Bilera, iritzi eta mobilizazio ugariegon dira 0-3 urteko haurren eskola-tzea arautzeko dekretu honen ingu-ruan, eta gauzak nola joan diren eta no-la dauden ikusita, hots, oraindik ere ze-hazteko puntu batzuk badaudela jakin-da, zeresana ematen jarraituko du.

Irakaskuntza pribatuko 2002kolan hitzarmena sinatu dute

patronalak eta ELA sindikatuak.Mobilizazioak eta grebak

tartean izan dituen negoziazioakluze jo du eta azkenean ELA

sindikatuak bakarrik sinatu duhitzarmena. Sektorean

gehiengoa duen sindikatua da,negoziazio mahaian botoen %70

duelarik, eta beraz, horrekinaurrera atera da hitzarmena.

EILASek %15,58ko botoeskubidea du eta CCOOek

%14,40koa. LABek eta UGTk,berriz, nahiz eta negoziazio

mahaian egon, ez daukate botoeskubiderik ikastetxeetan

daukaten ordezkaritza ez delako%10era iristen.

ELA ez beste sindikatuekakordioa ez dela mesedegarriaizango uste dute. ELAri betikoaldarrikapenak “ukatu” izana

egotzi diote. Sindikatu horrek,ordea, akordioa “oso ona” dela

uste du. Lorpenen arteanordainsariaren igoera, Haur

Hezkuntzako irakasleakhitzarmenean sartzea, HeziketaFisikoko irakasle laguntzaileen

soldata igoera eta musikaeskoletako irakasleen ordu

kopurua gutxitzea aipatu ditu.


t i k d a t o z u r t e b e r r i k o k o n t u a k

Nola liteke bizitza akademiko osoa euskaleskola batean pasatu eta gero euskal altxorespresiborik gabeko jendea izatea? Zerbaitek porrot egin du hor Anjel Lertxundi

Madrilgo Kongresuakbaiezkoa eman dioKalitate Legeari

Espainiako Kongresuak azkenonarpena eman dio Hezkuntzaren Ka-litate Lege Organikoari. PPko eta Coali-ción Canariako diputatuen baiezko bo-toekin aurrera egin zuen legeak, nahizeta gainontzeko diputatuek kontrabozkatu.

Eskola porrota murriztu etaikasleen jakintza maila handitzeko hel-buruarekin egin du Espainiako Gober-nuak Kalitate Legea, baina oposiziokotalde guztiek kritikatu egin dute. Lege-ak helburu horiek lortzen ez duela ba-tera lagunduko irizten dute. Begoña La-sagabaster EAko diputatuak adierazizuen “PPk hezkuntza kontraerrefor-maren hirugarren atala” amaitu duela,Lanbide Heziketaren Erreformarakoeta Unibertsitateko legeen ondoren.PSOEk PPren konfrontazio jarrera sala-

Nafarroako Hezkuntza Departamen-tuak atera berri duen aurtengo Lan Es-kaintza Publikoan “irizpide politikoak”

erabili direla salatu du LAB sindikatuak.LAB sindikatuaren esanetan, gaur

egungo tokien beharrak eta matrikulaziodatuak kontuan harturik, 270 funtziona-rio gehiago beharko lirateke euskarazkobeharrak asetzeko. Lan Eskaintza Publi-koaren barruan, euskarazko irakasleeidagozkien D ereduko 55 toki eskainiko

dira eta A eredukoak 30. Gaztelaniazko irakasleei dagokie-

nez, berriz, 135 lanpostu berri aterako di-tu Nafarroako Hezkuntza Departamen-

tuak, eta LAB sindikatuak egin duen az-terketaren arabera, gaztelaniazko ira-

kasleen artean 265 soberan daude.Lan Eskaintza Publikoa maiatzean

deituko da eta ekain aldera egingo diraoposaketak. LABek aurreikusten due-

nez, euskarazko 107 toki bete gabe gel-dituko dira, eta gaztelaniaz, aldiz, 20 tokisoberan egongo dira. Nafarroako Gober-nua euskarazko birziklatzerako eskubi-dea kentzen ari da hartzen dituen neu-

rriekin. Horren guztiaren aurrean LAB sin-dikatuak ondorio bat atera du: “etorki-

zun hurbilean irakasleria funtzionario er-dalduna hesi gisa jarri nahi da, Nafarroa-

ko gizartean dagoen D ereduaren aldekoeskaeraren aurrean”.

UPNko Hizkuntza Politikaren aurka-ko oihuak hezkuntzaren beste mailetan

ere entzun dira. DBHko eta NUPeko ikas-leak behin baino gehiagotan irten dira

kalera protesta ekitaldiak egitera. Uni-bertsitatean euskararen egoera arautze-ko lege proiektuak ikasleak erabat kez-

katzen ditu.

tu zuen, berak LOGSE egin zueneanlortutako adostasunik ez duelako lortuorain PPk.

Jakina da Kongresutik at ere Legea-ren aurkako jarrera dela nagusi. EAEkoEskola Kontseiluak, esate baterako,DBHrako proposatzen diren ibilbide-ak aplikaezinak direla dio hiru hezkun-tza eredu ditugun euskal sisteman . Ho-rrez gain, legeak 15 urteko ikasleentzatLanerako Hasiera Programak ezartzenditu eta EAEko Eskola Kontseiluarenustez programa horiek 16 urtetik aurre-ra ezarri beharko lirateke. Ebaluaziomoduari dagokionez, ikaslearen ahal-menak eta garapen aukerak aintzat har-tzeko partez ikasgai bakoitzaren ingu-ruko ezagutza gailentzea bultzatzen daeta kurtsoa errepikatzea zigor gisaplanteatzen da. Batxilergoan, bestalde,egun dauden lau ereduak kendu eta hi-ru ezartzen ditu eta horretarako arrazoi-rik ez duela ematen dio Eskola Kontsei-luak. Bere ustez, egun dauden ereduakaberatsagoak eta askotarikoagoak di-ra. Eta nola ez, batxilergoaren amaieranezartzen den proba orokorra ere ez duongi ikusten. Izan ere, frogatua dagoproba orokorrek ez dutela balio ikasle-ek duten ezaguntza benetakoa neur-tzeko. Era berean, atzerriko hizkuntzanezarri nahi den ahozko eta idatzizkoprobak baliabide gutxi dituzten ikasle-ei kalte egingo diela esaten du EAEkoEskola Kontseiluak.

GAIA


Bizitza osoan zehar ikastenFlorentziako foruma


Ezagutzaren gizar-tean omen gaude. Etengabe presta-

tzea ezinbesteko izan-go omen da etorkizu-nerako, bai lanerakoeta bai bizitza arruntaegin ahal izateko ere.Hori bideratzeko

EARLALL (EuropeanAssociation of Regio-nal and Local Authori-ties for Lifelong Lear-ning) sortu zen. Era-kunde honek antolatu-ta, abenduaren 13 eta14an Florentzian (Ita-lia) burututako Forum-ean aurkezpen askoegin ziren, besteen ar-tean, Anjeles IztuetaEusko JaurlaritzakoHezkuntza sailburua-rena. Baina, zer da EAR-

LALL erakundea?

G

2000ko martxoaren 23-24an Euro-pako Kontseilua bildu zen Lisboan da-torren hamarkadarako helburu estrate-giko bat abian jartzeko: ezagupeneanoinarritutako munduko ekonomialehiakorrena eta dinamikoena bilaka-tzea, ekonomi hazkunde iraunkorra,lanpostu gehiago eta hobeak, eta gizaelkartasun handiago sortuko duena.

Helburu hori erdiesteko, noski, jen-dearengan inbertituko duen estrategiaorokor bat eskatzen du: “jendea -onar-tu zuten Lisboan-, Europak duen erre-kurtsorik nagusiena da, eta Europar Ba-tasuneko politikak horretan oinarritu-rik egon beharko luke. Jendearenganinbertitzea eta gizarte aktibo eta dina-miko bat garatzea funtsezkoa izango daEzagupenaren ekonomian Europakizango duen garrantzirako, eta adieraz-pen horretan bermatu beharko da eko-nomi berri horrek ez duela gizarteak di-tuen arazoak, ez dituela areagotuko,hots, langabezia, marjinazioa eta po-brezia”.

Horretarako, eta beste batzuen ar-tean, estatukideei ondoko helburuakazaltzen dizkiegu:

- Giza baliabidetan inbertituko de-naren funtsezko per capita igoera.

- Eskola eta prestakuntza zentroak,guztiak Internetera loturik, herrietakojarduera anitzetako ikasketa zentroe-tan bihurtu behar dira, guztiei irekiakegongo dira eta behar diren baliabide-ak erabiliko dituzte eskaerari eskaintzazabala emateko. Ikasketarako elkarla-na hedatu behar litzateke eskolen arte-an, prestakuntza zentroen eta lantegienartean, eta parte-hartzaile guztien me-sederako izango diren azpiegiturak az-tertu.

- Europar markoak bizitzan zeharhornitzeko trebakuntza berriak bultza-tu beharko ditu: informazioaren tekno-logiarako trebakuntza, atzerriko hiz-

kuntzak, teknologia, giza eta negozio-tarako trebakuntza; informazioarenteknologiaren oinarrizko trebakuntzatituluak baliozkotuko lituzkeen siste-ma europarra jarri beharko litzatekeabian, prestakuntza hori zertifikatukolukeen prozedura deszentralizatuenbidez alfabetizazio digitala bultzatzekoBatasunean zehar.

Bizitzan zeharreko ikaskuntzanahitaezkoa da estrategia honi ekiteko.Etengabeko ikaskuntza ez litzatekehartu behar hezkuntza, irakaskuntzaedo trebakuntza profesionalaren bestearlo bat bailitz, baizik eta printzipio na-gusi bezala, hots, ezagupenaren gizar-tean benetan parte-hartzeko beharrez-koa den trebakuntza etengabekoaz ja-betzeko edo berritzeko aukera berma-tuko duten zimenduak bezala.

Europar Batasunak bere gain hartudu helburu hau “Bizitzan zeharrekoikaskuntzari buruzko Memorandum”e-an, Kontseiluko Komisioari, EuroparParlamentuari, Giza Ekonomiaren Tal-deari, eta Herrialdeen Taldeari bidalita-ko komunikazioen bidez, eztabaidagai

EARLALL bizitza osorakoheziketa bultzatzeko erakundea


izan zedin estatukide guztietan, herri etanazio mailan, 2001eko ekainera arte.

Bizitzan zeharreko ikaskuntzak ira-kaskuntzarako eta prestakuntzarako,formala eta ez formala, aukerak zabal-tzea, integratzea eta enpresa eta institu-zioen esku-hartzea eskatzen nahi du.

Gazteek, hirugarren adinekoek,lanpostudunek eta langabetuek, beste-entzat lan egiten dutenek eta autono-moek, horiek guztiak, eta ikaskuntza-rako prozedurek eta helburuen arabe-rako metodologiekin hornitu behar di-ren kalitatezko prozedurek zera eska-tzen dute: hartzaileen eta sistemenarteko adostasuna, hots, irakaskuntza etatrebakuntza profesionalerako sisteme-na, instituzio publikoena eta enpresena.

Irakaskuntza, trebakuntza eta kul-tura sareak, zabalagoa izan behar du,helburu horretan konpromisoa har-tzen duten subjektu guztien ispilu be-har du izan, eta berdin-berdin izan be-har du zabala.

Bizitzan zeharreko ikaskuntzapraktikara eramateko elkarlanean ari-tzea da biderik onena:

- Denak barne hartzen dituen gizar-tea eraikitzeko, jende ororentzat bizi-tzan zehar kalitatezko ikaskuntzarakoaukera berdinak eskainiko dituen gi-zartea, hezkuntza eta trebakuntzarakohorniketa gizakideen eskaera eta beha-

rretan oinarrituta izango dituen gizartea.- Hezkuntza eta trebakuntza eskura-

tzeko bideak ezartzeko eta ordainduta-ko lanaren bizimodua antolatzeko jen-deak bizitzan zeharreko ikaskuntza ho-rretan parte har dezan eta norberak pla-nea dezan nola nahi dituen konbinatuikastea, lan egitea eta familia bizitza.

- Orokorrean heziketa eta kualifi-kazio maila hobeak lortzeko sektoreguztietan, eta aldi berean, jendearen ja-kituria eta trebetasunak lanpostuen, la-naren antolamenduen eta lan metodo-

en eskaerekin bat datozela ziurtatzeko.- Jendea egungo bizitza publikoa-

ren inguruan, batik bat komunitatearenedozein giza eta politika mailan aktibo-kiago parte hartzera bultzatzeko etajanzteko.

Bizitzan zeharreko ikaskuntzaezingo litzateke abian jarri herri maila-ko agintarien konpromisorik gabe.Funtsezkoa da herrietako agintarienerrekurtsoak martxan jartzea bizitzanzeharreko ikaskuntza sustatzeko. Es-kualdeak, herrialdeak, hiri txiki etahandiak hartu behar dute konpromi-soa eta arazoen arduraren gainean oi-narritutako proposamenak egituratu.

Horrela, akordio hau sinatzen du-ten herri agintariak konpromisoa har-tzen dute edonori irekitako bizitzan ze-harreko prestakuntza sare bat sortzekoondoko xede komunekin:

- Europa ezagupenaren gizarte be-zala eraikitzen laguntzeko.

- Europako bizitzan zeharreko ikas-kuntzaren inguruko eztabaidara ekar-penak egiteko.

- Iraganeko eta oraineko esperien-tziak elkartrukatzeko.

- Esperientzia berriak eta proiek-tuak sortzeko.

- Instituzioetako eta instituzioz kan-poko eragile gehienak horretarakokonpromisoa hartzera bultzatzeko.

Oinarrizko eskubideen karta euro-parrak dioen bezala “gizaki orok duirakaskuntzarako eta etengabeko tre-bakuntza profesionalerako eskubi-dea”. Europar Batasunaren etorkizune-an printzipio horren ezarpenerako be-harko diren lanabes zehatzetako batizan nahi du bizitzan zeharreko ikaske-tetarako herri agintarien mailako sarehonek.

Europar Batasuna banaezinak etaunibertsalak diren balio hauetan oina-rritzen da: duintasuna, askatasuna, ber-dintasuna eta elkartasuna, jarduera ba-koitzaren gune nagusian gizakia dago-elarik.

Oinarrizko esku-bideen kartaeuroparrak dioenbezala “gizakiorok duirakaskuntzarakoeta etengabekotrebakuntza pro-fesionalerakoeskubidea”


1.- Etengabeko ikaskuntza-politi-kak: Eskualdeen eragina. Euskal He-rriaren jarrera

2000ko martxoan Europako Kon-tseilua Lisboan bildu zenean garran-tzizko unea adierazi zuen EuropakoBatasunean politika eta ekintza bidera-tzeko garaian. Bertan ateratako ondo-rioetan adierazten denez Europak eza-gutzaren arorantz eboluzionatu du ino-lako zalantzarik gabe, horrek edozeinherrialde edo eskualdeko kulturan, ekonomian eta gizartean esan nahiduen guztia kontuan izanik. Ikaskun-tza, bizitza eta lan eremuko ereduakbizkor aldatzen ari dira. Beraz, hirita-rrek aldaketa horietara egokitzeazgain, pertsonek jokabidez aldatu be-harko dute baita ere.

Ondorio horietan behin eta berriroaditzera ematen da bizitzan zeharrekoikaskuntzarako joerak ezagutzan oina-rritutako ekonomiara eta gizartera zu-zendutako trantsizioarekin batera ger-tatu behar duela, trantsizio hori arrakas-taz burutu ahal izateko. Horregatik, Eu-ropako hezkuntzaeta prestakuntza-sistemak datozen aldaketen muina izango dira.

Bizitzan zeharreko ikaskuntza gau-zatzeari buruzko Europako norabide-en arabera, 2000ko urrian Batzordeakberak “Etengabeko ikaskuntzari bu-ruzko memoranduma” argitaratu zuen,gizarte eta hezkuntza politikan azkenurteotan egin izan diren dokumentuberritzaileenetako bat izanik. Oso be-rritzailea eta etorkizun handikoa denlan ildoa eskaintzen du hezkuntza poli-tiken koordinazioan eta sustapeneanbaita gizarteratzeko politiketan ere.

Dokumentu honekin Batzordeak

kontsulta prozesu bati hasiera emanzion Estatu kide guztietan, etengabekoikaskuntzaren protagonista guztien-tzat eta maila guztietara irekia, bizitzanzeharreko ikaskuntzarako estrategiaglobala maila indibidualean nahiz institu-zionalean eta bizitza publikoaren eta pri-batuaren eremu guztietan gauzatzeko.

Etengabeko ikaskuntzak hauxebermatu behar du, Europako hiritarrekaukerak berak izatea eraldaketa sozia-lak eta ekonomikoak inposatzen di-tuen eskarietara egokitzeko eta, horre-la, Europako etorkizuna eratzen akti-boki parte hartzeko.

Euskal Herriak, Europako beste es-kualde batzuek bezala, eztabaida ho-rretan parte hartu zuen, eta bertako hiri-tarrengana hurbildu zuen kontsulta-prozesu ireki baten bitartez. Hala, gi-zarte zibilak, etengabeko ikaskuntzarilotutako jardueren protagonistek etagainerako euskal erakundeek partehartu zuten, betiere Eusko Jaurlaritza-ren koordinazioan oinarrituta.

Testuinguru horretan, LanbideKualifikazio eta Prestakuntzako EuskalInstitutuak dokumentu bat landu zuen,“Etengabeko Ikaskuntza: etorkizuna-ren gakoa” izenburua zuena. Doku-mentu horrek Euskal Herriaren testuin-guruan ezartzen ditu funtsezko me-zuak eta gure Erkidegoko administra-zioak, erakundeak eta pertsonak hobe-to kokatu nahi izan ditu beren ezagu-tzak eztabaidagai batzuetan eskaintze-ko eta, nolanahi ere, etengabeko ikas-kuntza gure artean errealitate bat izatealortzeko helburua berenganatzeko.

Bestalde, Euskal Herrian burututa-ko kontsulta prozesuaren emaitza gisa,Eusko Jaurlaritzak, Gobernu Kontsei-

Etengabeko ikaskun-tzak hauxe bermatubehar du; Europako

hiritarrek aukerakberak izatea eralda-

keta sozialak etaekonomikoak inposa-tzen dituen eskarieta-

ra egokitzeko

Eskualdeen zeregina Europakoprogramak baloratzeko prozesuen garapenean

luan, “Euskal Autonomia Erkidegoaketengabeko ikaskuntzari buruz Euro-pako Batzordeak abiarazitako eztabai-dari egindako ekarpena” dokumentuaonetsi zuen. (Dokumentu horren la-burpena Europako Batzordearen weborrian aurki daiteke ingelesez, etenga-beko ikaskuntzari buruzko atalean).

Bi dokumentuetan hauxe da azpiandagoen ideia, bizitzan zeharreko ikas-kuntza gauzatzeko guztiok elkarrekinlan egitea dela modurik onena, parte-katutako erantzukizun senaz ondoko-ak lortzeko:

- gizarte integratzailea eraikitzea,guztiei bizitza osoan zehar kalitatezkoikaskuntza helmenean jartzeko aukeraberdinak eskainiko dizkiena, eta hez-kuntza eta prestakuntza erregulatzenduten arauak, ezeren gainetik eta batezere, pertsonen premietan eta itxarope-netan oinarrituko dituena;

- hezkuntza eta prestakuntza ema-teko moduak eta ordaindutako lana an-tolatzeko modua aldatzea, horrela, jen-deak bere bizitzan zehar ikasi ahal iza-teko eta ikaskuntza, lana, aisia eta fami-liarteko bizitza bateratu ahal izateko;

Jarraian agertzen den idatzia Anjeles Iztueta Eusko JaurlaritzakoHezkuntza sailburuak 2002ko abenduaren 13an Florentziako foru-mean emandako hitzaldia duzue. Bera EARLALL elkarteko lehen-dakariordea da.

- sektore guztietan hezkuntza etakualifikazio maila orokor gorenak lor-tzea, kalitate handiko hezkuntza etaprestakuntza eskaintzen dela berma-tzea eta, aldi berean, hiritarren ezagu-tzak eta gaitasunak lan baldintzen, le-kuen antolamenduen eta lan metodo-en eraldaketara egokitzen direla ziurta-tzea;

- pertsonak animatu eta prestatzeamodu aktiboagoan parte har dezatenbizitza publiko modernoari dagozkionmaila guztietan eta, bereziki, bizitza po-litikoan eta sozialean.

Memorandumaren inguruan Estatukide guztietan burututako kontsultaprozesuaren ondorioz, Europako Ba-tzordeak “Etengabeko ikaskuntzarenEuropako gunea errealitate bihurtzea”komunikazioa ezagutzera eman zuen.

Dokumentu honetan, hezkuntzaeta prestakuntza politika etorkizuneangaratzeko esparru gisa aurkezten da ikaskuntza, eta datozen urteetarako jar-duerarako proposamenak formula-tzen dira, esate baterako eremu haue-tan: jarreren eta kualifikazioen aintza-tespena, informazioa, orientazioa etaaholkularitza eta ikuspegi pedagogikoberritzaileak.

Batzordeak berebiziko garrantziaduen zeregina ziurtatzen die Sokrates,Leonardo da Vinci eta Gazteria progra-mei etengabeko ikaskuntzaren Euro-pako gunea eratzeko garaian. Bereziki,Leonardo da Vinci programa, berrikun-tzari eta esperimentazioari buruz duenikuspegiarekin eta hezkuntza sistemenegokitzapenean duen eraginarekin,oso baliabide eraginkorra da proposa-

menetako asko aurrera eramateko.Programa horren bidez, Batzordeakikasteko moduari buruzko ikerketaneta esperimentazioan lagundu nahi dubaita Europan hedadura duten IKTetanoinarritutako ikaskuntza garatzekohelburua duten proiektuetan ere.

Gainera, Komunikazioak esparruorokor bat ezartzen du prestakuntza eta hezkuntza politiketarako, eta espa-rru horren barruan Europako presta-kuntza eta hezkuntza programak balo-ratzeko estrategietan sartuta egon be-har du. Komunikazioak hezkuntza sis-tema formalak egokitzeko premia az-pimarratzen du eta koherenteak eta orokorrak diren estrategi osagai batzukdefinitzen ditu, agintari nazionalei ego-kitzapen horretan laguntzeko.

Baina Batzordeak ez du kontuanhartzen Europako herrialde askotanhezkuntza eta prestakuntzari dagoz-kien gaitasunak deszentralizatuta dau-dela eta eskualdeetako gobernuetandaudela. Beraz, eskualde eta tokiko agintariak dira hezkuntza eta presta-kuntza sistemen benetako egokitzape-na egin dezaketenak.

Bestalde, Memorandumak etenga-beko ikaskuntzari buruz adieraztenduen funtsezko mezuetako bat nabar-mendu behar da, hain zuzen ere ikas-kuntza pertsonengana hurbiltzeari bu-ruzkoa. Izan ere, mezu horretan argu-mentatzen da eskualdeko eta tokiko in-guruneak bizitzan zeharreko ikaskun-tzan duen garrantzia. Hala eta guztiz ere, nire ustez koordinaziorako meto-do irekiak, Estatu kideentzat erreserba-tutakoak, tokiko eta eskualdeko heda-


dura baztertzeko arriskua dakar ondo-rioz, kontuan izanik garrantzi handikoadela gai honetan, gaitasunak eskualdeeta tokiko administrazioetan daudela-ko hain zuzen, eta zalantzarik gabe in-teresatuta dauden eragile guztiek eka-rritako baliabideen mobilizazioa toki-ko mailan eraginkorragoa delako, gai-nera.

Eusko Jaurlaritzaren ustez funtsez-koa da ezagutzaren Europa eraikitzekoprozesu horretan eskualdeen parte-hartze aktiboa bermatzea, eskualdeakbaitira kasu askotan beharrezko gaita-sunak dituztenak, eta horretarako ezin-bestekoa izango litzateke EuropakoBatzordeak eskualde eta toki mailan ere elkarrizketak ezartzea.

Eskualdeetako agintariek, lehenadierazi den bezala, gero eta erabakimaila handiagoa berenganatu dute,hezkuntzaren eta prestakuntzaren ere-muan ez ezik gizarte zerbitzuen ere-muan ere. Zerbitzu horiek ezinbestekoosagaia dira etengabeko ikaskuntzagaratzeko, zalantzarik gabe. Gizarte la-guntzaren sare egokirik gabe oso zailabaita familia bizitza ikaskuntzaren etalanaren bizitzarekin bat egitea.

Begien bistakoa da ikaskuntza per-tsona guztiengana hurbiltzeko proze-sua eraginkortasunez antolatzeko bidebakarra eskualde eta tokiko agintariekburutzea dela, beroiek baitira horreta-rako baliabide materialak ezagutzendituztenak eta egokitu beharrekoak.Izan ere, Memorandumak berak eten-gabeko ikaskuntzari buruz adierazita-ko ideia berritzaileenetako bat pertso-nak ikaskuntzaren muin gisa hartzeada, prestakuntza eskaintza gune nagu-sitik aldenduz, pertsona bakoitzarenpremietara egokitu beharko baita.

Ugariak dira Europako Batasun osorako planteatu diren erronkak eten-gabeko ikaskuntzaren Europako gu-nea errealitate bihurtzeko nahi horre-tan, eta erronka horiei aurre egiteko ezinbestekoa da eskualde eta tokiko agintarien parte-hartzea.

Adibidez, Lisboan ateratako ondo-rioen 26. puntuak prestakuntza zentro-ak balio anitzeko tokiko ikaskuntza-

zentro bihurtzea proposatzen du, guz-tiak Internetera konektatuta eta adinguztietarako zabalik egongo direnak.Berebiziko garrantzia duen erronka batda Estatu kide guztientzat, eta berriro ere ezingo da aurrera eraman eskualdeeta tokiko agintariek parte hartzen ezbadute, zentro horien titularrak direnaldetik.

Era berean, Lisboako ondorioen 38.puntuak Kontseiluaren lehentasunakbiltzen ditu, hain zuzen ere aplikaziora-ko estrategia deszentralizatuen eta lan-kidetzazkoen alde. Horretarako, beha-rrezkoa da eskualde eta tokiko aginta-rien helmenean Erkidegoko baliabidegehiago jartzea zenbait ekimen bultza-tzeko asmotan, esate baterako, ikaskun-tzaren eskualdeak edo hiriak eratzea,nazioz gaindiko probetxuzko lankide-tza didaktikoak garatu ahal izateko.

Azken finean, eskualde eta tokikogobernuei dagokien erantzukizunez-ko eta estrategiazko zeregina azpima-rratu behar dugu etengabeko ikaskun-tzaren inguruko ekintza desberdinakgaratzeko orduan, toki mailan nahizEuropako Estatu desberdinetako es-kualdeen artean ahaleginak bat eginez,betiere prestakuntzaren eta hezkuntza-ren eremuetan interes komunak badi-tuzte eta Europako Batasunaren ba-rruan kulturarteko trukea eta estrate-gien trukea sustatu nahi badute.

2.- Euskal Herrian aplikatutakoestrategia

Historian zehar, Euskal Herriak au-togobernu maila handia izan du, XIX.mendera arte iraun izan duten legegin-tzarako eskumen zabalekin. Gorabe-


GGAIABizitza osoan zehar ikastenFlorentziako foruma

hera desberdinen ondoren, Euskal He-rriko eskubide Historikoak KontzertuEkonomikora murriztuta geratu ziren,erregimen ekonomiko-tributario bat izanik, ogasun propioa izatea ahalbide-tzen duena eta estatuarekin hark eskai-nitako zerbitzuen ondorioz egin beha-rreko ekarpenak ituntzen dituena.Kontzertu horiek Frankoren diktadu-rak indargabetu zituen.

1978ko Espainiako KonstituzioakErkidegoen estatua ezarri zuen Espai-nian. 1979an Gernikako Autonomi Es-tatutua onetsi zuten, Euskal Herrirakooinarrizko erregulazio instituzionalaosatzen duena, eta Kontzertu Ekono-mikoez gain Euskal Herriari dagozkionlegegintzarako eskumenetako batzuklehengoratzen dituena.

Gernikako Autonomi Estatutuak, erabat garatzeko badago ere, transferi-tu izan diren gai batzuetan garapen-maila handia lortzea ahalbidetu du,hain zuzen ere 2002rako ia 6.000 milioi-ko aurrekontua duen administrazioanzehazten dena, aurrekontu horretatikgutxi gorabehera %32 osasunerako eta%30 hezkuntzarako izanik, tarte han-diagoaz herrizaingoa (%7), justizia(%5) eta industria (%5) daudelarik.

Zehazki, hezkuntzaren eta presta-kuntzaren eremuan, Gernikako Auto-nomi Estatutuak Euskal Autonomia Er-kidegoaren erabateko eskumenak adierazten ditu hezkuntza gaietan, etamaila, gradu, mota eta espezialitateguztietan. Beraz, dagoeneko autogo-bernuaren 20 urte baino gehiago diraorain gozatzen dugun kalitatezko eus-kal hezkuntza sistema garatzea ahalbi-detu dutenak.

Begien bistakoa daikaskuntza pertso-

na guztienganahurbiltzeko proze-

sua eraginkortasu-nez antolatzeko

bide bakarraeskualde eta toki-

ko agintariek buru-tzea dela, beroiek

baitira horretarakobaliabide materia-

lak ezagutzendituztenak

Eusko Jaurlaritzak gure herrialdeagaratzeko lehentasun eta estrategia gi-sa hartzen du bere gain EtengabekoIkaskuntza, eta horretarako estrategiabatzuk zehaztu ditu ezagutzan oinarri-tutako gizartean aurrera egin ahal izate-ko, horrela Europa munduko gizartelehiakorrena, dinamikoena eta soziale-na bilakatzen lagunduz. Ondorioz,2001eko urrian, Hezkuntza, Unibertsi-tate eta Ikerketa Sailaren barruan Lan-bide Heziketa eta Etengabeko Ikas-kuntza Ministeriordetza sortu zuen etabere menpe Etengabeko Ikaskuntza-ko Zuzendaritza Nagusia eta LanbideHeziketako Zuzendaritza Nagusia,besteren artean ondoko funtzio hauekgaratzeko asmotan:

- Etengabeko ikaskuntzarako ekin-tzak diseinatu, definitu eta aplikatzea,ezagutzaren gizarte berrian sartu eta es-


riek hasierako lanbide-heziketan dau-den gazteei, langabetuei eta langileeiprestakuntza ematen dietela. LanbideHeziketako zentro integralen sare ho-rrek teknologia berrien oso sare aurre-ratuak ditu instalatuta. Azken belaunal-diko ikasgela digital interaktiboez hor-nituta daude, ordenagailu bakoitzekolau ikasle izanik erabiltzaileen batezbestekoa, eta hiru urtetan baino gutxia-gotan eskuratu dira.

Era berean, Lanbide Heziketa motahau ematen duten 72 zentroetatik 6kEFQMren 400 puntuko kalitate ziurta-giria lortu dute, 32k ISO 9002 ziurtagiriaeta 14k EFQMren 300 puntukoa.

Familiek nahiz ikastetxeek infor-matika eta prestakuntzako baliabideakeskueran izan ondoren, haiei ahalik etaetekin handiena ateratzeko beharrez-koak, 2003ko udaberrian on-line pres-takuntza programa batzuk euskal hiri-tar guztien helmenean jarriko dira, hiz-kuntzak ikasteko, oinarrizko gaitasu-nak lortzeko edo horietan sakontzeko,eta ezagutza eremu anitzen barruanezagutzak zabaltzeko. Horrek guztiakMemorandumaren eta Komunikazioa-ren beste funtsezko mezu batean aurreraegitea ahalbidetuko baitigu, “Ikaskuntzapertsonengana hurbiltzea”, alegia.

Ikuspegi orokorrago batetik, etaEuskal Herria bizitzan zeharreko ikas-kuntzari lotutako estrategiaz hornitze-arren, Etengabeko Ikaskuntzaren Libu-ru Zuria landu da, une honetan EuskoJaurlaritzako Sailen barruan eztabaida-gai izanik. Ondoren, gure Erkidegokogainerako erakundeek (Aldundiek etaUdalek), bizitzan zeharreko ikaskun-tzarekin zerikusia duten eragileek(prestakuntza zentroek, kultur etxeek,hiritarren zentroek, irakasleen elkarte-ek eta abar) eta orokorrean hiritarrekeztabaidatuko dute.

Pertsona guztientzat etengabeko ikaskuntza sustatzea ahalbidetukoduen eta jarduera praktikoetan gauza-tuko den estrategia koherentea lortze-ko beharrezkoa da:

- helburu bat finkatzea: etengabekoikaskuntzaren kultura sortzea;

- helburu horren aurrean gizartean

Kualifikazioen eta Lanbide Heziketa-ren Euskal Institutuak Prestakuntza Ka-talogo modular bat ezarri du kualifika-zioen errepertorioari lotua. Nabarmen-tzekoa da berariazko moduluez edomodulu teknikoez gain, katalogo ho-rretan oinarrizko modulu batzuk bil-tzen direla, mailaka, ezagutzaren gizar-tean beharrezkoak diren gaitasun etajarrera batzuk adierazten dituztenak:komunikazioa, informazioaren eta ko-munikazioaren teknologiak, zenba-kizko adierazpena eta adierazpen es-paziala, eta eremu zientifiko-teknikoa.Hori guztia etengabeko ikaskuntzariburuzko funtsezko mezuarekin bat etorriz: “Guztiontzako funtsezko gaita-sun berriak”.

Bestalde, “Ikaskuntza baloratzea”mezuari dagokionez, Lanbide Hezike-taren Gaitasuna eta Kalitatea Ebalua-tzeko Euskal Agentziak dispositibo batabiaraziko du ikaskuntza ez-formala-ren edo informalaren bidez pertsonabatek lortutako gaitasunak ezagutu etaebaluatzeko.

Lanbide Heziketako Euskal Siste-mak euskarritzat duen beste funtsezkooinarria Lanbide Heziketako Zentro In-tegralen Sareak osatzen du. Izendapenhorren arrazoia hauxe da, zentro ho-

kaintzen dituen aukerak aprobetxatuahal izateko eredu bat gauzatzeko be-harrezkoak baitira eta

- Lanbide Heziketa eta etengabe-ko ikaskuntzarako politikak defini-tzea, bizitza osoan zehar kualifikazio-ak lortzea edo gehitzea berekin ekarriko dutenak.

Ondorioz, Etengabeko Ikaskun-tzaren eremu horretan Euskal Herriaezagutzaren gizartean barneratu nahida, bizitzan zehar ikasteko kultura sor-tuz, hiritar guztiei bizitzan zeharrekokalitatezko ikaskuntzarako sarbideaizateko aukera berdinak eskainiz eta

ikaskuntza, familia bizitza, aisia eta la-nerako plan pertsonalizatua lantzea ahalbidetuz.

Horretarako, funtsezko osagaiagure Autonomia Erkidegoan informa-zioaren gizarteak izan duen garapenaizango da. “Euskadi informazioaren gi-zartean” plan estrategikoari esker, gauregun, Euskal Herrian familien ehune-ko handi batek Internetera konektatu-tako ordenagailu pertsonal bat izateaahalbidetu dugu, baita sareak eskain-tzen dituen abantailei etekina ateratze-ko beharrezkoa den prestakuntza iza-tea ere. Izan ere, 2000. urtearen amaie-ran euskal populazioaren %30ak Inter-net erabiltzen zuen eta 2005. urterakoeuskal populazioaren %65ak izangodu Interneterako sarbidea.

Lanbide Heziketari dagokionez,esan beharra dago Euskal Herrian eza-rrita dugun prestakuntza sistemarenoinarria hauxe dela, Lanbide Heziketaguztiak Lanbide Kualifikazioen Siste-mara lotuta egotea, eta bere helburunagusia jarduera produktiboaren ere-mu desberdinetan lortu behar den lan-bide gaitasunaren ezaugarriak, heda-dura eta mailak identifikatzea. Hau da,teknologiaren eta antolamenduarenikuspegitik ekonomiaren eremukopremiei eta eraldaketei erantzungodieten kualifikazio batzuk definitzea,Lanbide Heziketako Euskal Sistema-ren Behatokiak antzeman dituen beza-laxe.

Gaitasuna lortzeko bide gisa pres-takuntza ezartzeko lana erraztearren,

Ikuspegi orokorra-go batetik, eta

Euskal Herria bizi-tzan zeharreko

ikaskuntzari lotuta-ko estrategiaz hor-

nitzearren,Etengabeko

IkaskuntzarenLiburu Zuria landu

da, une honetanEusko Jaurlaritzako

Sailen barruaneztabaidagai izanik


antzematen den sentsibilizazioa neur-tzea;

- helburuaren garapenak duen ahalmena edo ikasteko benetan dau-den aukerak aztertzea;

- helburua lortzea eragozten dutenzailtasunak edo oztopoak identifika-tzea (ekonomikoak, sozialak, finantza-rioak, kulturalak, antolamenduari da-gozkionak eta abar);

- oztopoak ezabatzeko plan bat di-seinatzea, horregatik bizitzan zeharre-ko ikaskuntzaren politika esfera priba-tuan interbentzionismo publikoaren adierazpen gisa hartu gabe ordea, eta;

- lortutako emaitzak ebaluatzea, bi-zitzan zeharreko ikaskuntzaren ohituraeta kultura lortzeko aurrez ezarritakohelburuarekin bat etorriz.

3.- Etengabeko ikaskuntza, Erki-degoaren hezkuntza eta prestakun-tza programak baloratzeko estrate-gien garapenerako esparrua. Balora-ziorako estrategia horretan eskualde-ek duten egitekoa

Europako Sokrates, Leonardo daVinci eta Gazteria programen hasiera-ko fasearen ondoren, eta dagoenekobigarren fasearen erdian gaudela kon-tuan izanik, lorpenetako askok ez dute-la hezkuntza eta prestakuntza sisteme-tan esperotako garrantzia eta eraginaizan ziurtatu ahal izan da.

Programa horiek nazioz gaindikolankidetzarako esparrua ahalbidetzendute hezkuntzako eta Lanbide Hezike-tako sistemen eta praktiken kalitateahobetzeko, berrikuntza bultzatzeko eta Europan izango duten hedadurasustatzeko. Berrikuntzarako eta esperi-mentaziorako laborategi antzeko batizan behar dute, ondoren, hedapen etabaloraziorako estrategia egokiaren bi-dez, hezkuntzako eta Lanbide Hezike-tako sistema eta praktiketara kalitatez-ko emaitzak transferitzeko, eta horrelaEuropako Batasunaren erronka berriei erantzungo dieten hezkuntza eta pres-takuntza sistemak lortzeko, ezagutza-ren gizarte berriari eta bertako hirita-rren mugikortasun libreari begira.

Hala eta guztiz ere, orain arte ez da-

go ondo definitutako balorazio estrate-giarik eta hedapenak ez ditu esperota-ko helburuak lortu. Beraz, premiazkoada programa horien emaitzak hezkun-tza- eta prestakuntza-sistemetara ahal-men handiagoaz transferitzea ahalbide-tuko duen estrategia batez hornitzea.

Europako Batzordeak “Leonardoda Vinci programa baloratzeko estrate-gia” dokumentuarekin eztabaida batihasiera eman zion programa honen ba-lorazioari buruz bereziki.

Europako Batasuneko hezkuntzaprogramen artean Leonardo da Vinciprogramak duen aparteko izaera Kon-tseiluak hartutako Erabakiaren emaitzada, programaren bigarren fasea ezar-tzen duena, alegia. Erabaki horren ara-bera, programaren lehenengo faseanizandako lorpenak aztertzeko neurriakhartu behar dira, baita Lanbide Hezike-tako eremuan Erkidegoak izan dituenekimenak ere.

Baloraziorako estrategia hori eten-gabeko ikaskuntzaren esparru oroko-rrean kokatu behar da eta, ikuspegi ho-rretatik, Europako Batzordeak balora-ziorako estrategia hori planteatu du bi-zitzan zeharreko ikaskuntzaren Euro-pako gunea eraikitzeko oinarritzat har-tuko diren ardatzak kontuan hartuta,eskala guztietan, alegia eskualdeenmailatik Erkidegoaren mailaraino. Hauda: mugikortasuna, kualifikazioen gar-dentasuna, ikaskuntza informalaren edo ez-formalaren identifikazioa, eba-luazioa eta aintzatespena, hizkuntzagaitasunak, hezitzaileen prestakuntzaeta enplegagarritasuna.

Europako programak baloratzekoestrategia honetan berriro ere funtsez-koa da eskualde eta tokiko gobernuenegitekoa, zeren eta, Batzordeak berakzehazten duenez baloraziorako estra-tegia honen osagai nagusietako bathauxe baita: “hedapenerako estrategiakoherentea, ezagutzaren kudeaketaneta informaziorako aldez aurreko jar-dueretan oinarritua”.

Beraz, eskualdeek eta tokiko era-kundeek informazioa hiritarren arteanzuzenean hedatzeko garaian betetzenduten zeregina azpimarratu behar da,

zalantzarik gabe lehenengo harremanpuntua baitira informazioa helaraztekogaraian eta funtsezkoa da hedapenera-ko bide gisa duten ahalmen horri eteki-na ateratzea. Bestalde, hezkuntzaren eta prestakuntzaren eremu jakin bate-an diharduten tokiko edo eskualdeeta-ko eragileen ezagutza zehatza denez,eta hiritarrek eremu horietan dituztenprestakuntza premiak kontuan izanik,zalantzarik ez dago hedapenerako es-trategia koherenteagoak eta dagozkientestuinguruetan ezarritakoak antola di-tzaketela, hain zuzen ere hezkuntzareneta prestakuntzaren eremuan dihardu-ten eragileen interesei hobeto eran-tzungo dietelako eta beraz hezkuntzaeta prestakuntza sistemetan inplemen-tazio eta eragin handiagoa lortuko de-lako.

Batzordeak behin eta berriro azpi-marratzen du beharrezkoa dela Euro-pan nahiz estatuen mailan prestakun-tza sistemak barneratzea, programen e-maitzak ezagutzera emateko. Hori ezda inolako kasutan nahikoa informaziosistema horiek eskualde eta toki maila-ra jaisten ez badira, are gehiago Batzor-deak berak programen emaitzak eza-gunak izatea lortu nahi duenean, ez ba-karrik erabakien erantzule diren per-tsonen eta prestakuntzaren profesio-nalen artean, oro har hiritar guztien ar-tean baizik.

Eskualde eta tokiko erakundeek hi-ritarrengana zuzendutako hedapen es-trategia eraginkorragoak ez ezik naziozgaindiko lan handia ere egin dezakete.Izan ere, Europako programei eta eki-menei esker, baita eskualdeen eta hi-rien arteko senidetzeari esker ere,orain dauden nazioz gaindiko harre-manak eta lan sareak ugariak dira es-kualde eta toki mailan. Beraz, eskualde


eta tokiko erakundeak ahalmen handi-ko eragile gisa agertzen dira hedapene-rako estrategia koherenteari ekiteko oi-narri gisa.

Ikuspegi horretatik, nabarmentze-koa da Komunikazioak etengabekoikaskuntzari buruz egindako proposa-mena, hain zuzen ere Leonardo da Vin-ci eta Sokrates programen bidez irakas-leen eta hezitzaileen prestakuntzarakosare bat sortzen lagunduz testuinguruformaletan eta ez-formaletan esperien-tzia berritzaileak trukatzearren, eta aldiberean Erkidegoaren barruan transfe-rentziarako baldintza egokiak ezarriz.Hala ere, sare horrek eragin handiagoaizango du sare handiago batean inte-gratuta badago, eskualdeetako aginta-riek eta profesionalen hiriek parte har-tzeko. Ez dezagun ahaztu proiektu ba-ten emaitzen aplikazio praktikoa baz-kideek errealitate sozialarekin eta eko-nomikoarekin harremanetan jartzekoduten gaitasunaren menpe dagoela.Zentzu horretan, eskualde eta tokikoagintariek baita solaskide sozialek erefuntsezko zeregina bete dezakete emaitzak aplikatzean, eskualde eta to-kiko agintarien lehentasunezko zeregi-na nabarmenduz tokiko mailan intere-satuta daudenen artean eta EuropakoEstatu desberdinetako zona geografi-koen artean elkarteak mobilizatzekogaraian, eta betiere garapen ekonomi-ko eta sozialeko sektoreekiko eta, be-raz, prestakuntzaren eta lan merkatua-ren eremuko premiekiko antzeko ezaugarriak izanez gero.

Horregatik, ezinbestekoa da es-kualde eta tokiko erakundeek sektorezehatzetan baloraziorako neurri ani-tzak aplikatzean bete dezaketen zere-gina. Eta horri buruz nabarmendu be-harra dago eskualdeek mugikortasu-nerako ekintzetan betetzen duten zere-gin estrategikoa. Eskualde eta tokiko

erakundeak indar motrizak dira, es-kualdeetako ekonomiak bultzatzen di-tuztenak premiei hobeto erantzungodien ikaskuntza eta hezkuntza inguru-nea sortzeko beharrezkoak diren el-karteak ezartzeko garaian, betiere mu-gikortasun profesionala areagotzeko.

Eskualde eta tokiko erakundeak sa-rritan gaitasunak eta mugikortasunahobetu ditzaketen neurri baliagarriakaplikatzen saiatzen dira, baina gauzatuezin dituzten neurriak dira laguntza fi-nantzariorik ez dutelako. EuropakoBatasunaren aldetik laguntza finantza-rio handiagoa lortuz gero gehiago aprobetxatu ahal izango litzateke es-kualde eta tokiko erakunde horiek eki-menerako duten gaitasun handia.

Mugikortasun profesionalak etageografikoak pertsonak gaitzen dituz-te eta erabaki libreak eta erantzukizu-nezkoak hartzeko aukera ematen die-te. Hala ere, neurri egokiak hartu behardira mugikortasun geografiko handia-goa garapen jasangarriaren eta Europa-ko Batasunaren kohesioaren kaltetanlortu ez dadin. Mugikortasun geografi-koak desoreka ekonomikoak sor ditza-ke, bereziki landa eremuetan, eremuhorietan gazteen mugikortasun han-diagoak populazio zaharragoa baita-kar berekin.

Baloraziorako estrategiaren fun-tsezko beste osagai bat hauxe da: ”ziur-tatutako kalitate irizpideak definitzeaproiektuaren diseinuaren fasetik bere-tik hasi eta hautespen, segimendu etaebaluaziorako fase guztietan zeharaplikatzeko”.

Etengabeko ikaskuntzari buruzkoKomunikazioak adierazten duenez, el-karrenganako konfiantza eta hezkun-tza sistemen gardentasuna lortzeko gaidiren kalitate arauak ezartzea funtsez-ko printzipioa da, ikaskuntzaren eba-luazioari buruzko ikuspegi berri batenoinarria.

Lehen esan bezala, proiektu batenarrakasta garatzen duen elkartearensendotasunean datza, baita proiek-tuaren emaitzak prestakuntza eta hez-kuntza sistemetara transferitzekoduen gaitasunean. Horri buruz, es-kualde eta tokiko erakundeek espe-

rientzia ziurtatua eta luzea dugu dihar-dugun lan sareen iraunkortasunean eta sendotasunean baita emaitzak pres-takuntza sistemetara transferitzekogaitasunean ere. Ez dugu ahaztu beharkasu askotan eskualde eta tokiko admi-nistrazioak direla prestakuntzaren etahezkuntzaren eremuan eskumena du-tenak.

4.- Ondorio gisaEuroparen eraikuntzaren historian

zehar, eskualde eta tokiko gobernuekeraginkortasuna erakutsi dute Erkide-goan era guztietako politikak aplika-tzeko garaian: hezkuntza, ingurume-na, arrantza, nekazaritza, enplegua etaabar. Logikoa hauxe da, gobernu ho-riek gero aplikatuko dituzten politike-tan gehiago parte hartzea.

Bestalde, kontuan hartu behar du-gu demokrazia eraginkorra oinarritikhasten dela. Iritzi publikoak EuropakoBatasuna onetsiko du betiere eskualdeeta tokiko ordezkariek erabat parte har-tzen dutenean, eta Erkidegoko enba-xadore gisa lekuan bertan jarduten du-tenean. Batasunak bere eskualdeen su-biranotasuna errespetatu behar du, be-re Estatu kideen subiranotasuna erres-petatzen duen bezalaxe; batik bat, le-gegintzarako gaitasuna duten eskual-deei dagokienez.

Eskualdeak eta tokiko erakundeakezinbestekoak dira Europa demokrati-korako: ez dira beste gobernu maila ba-tzuen subsidiarioak, errespetatu beha-rreko eskumenak eta eskubideak baiti-tuzte. Beraz, gizarte zibilaren lehenen-go adierazpen politikoa dira, baita one-na ere. Oinarrizko demokrazian arreta handiagoa jartzeak esanahi be-rria eman diezaioke Europari.

Eraikitzen ari garen Europak, hirita-rrenak eta integratzaileak, eta kulturaniztasunean aberatsak, eskualde etatokiko gobernuen parte-hartzea behardu, bere bizitza sozial eta demokratiko-aren funtsezko osagai direlako. Kon-tuan hartu behar da, gainera, hiritarren-gandik gertuen dauden organo hauta-tuak direnez hiritarren Europaren oina-rria osatzen dutela.


Balorizazioa. Kontzeptu berria al da?Aurrera begira, seguruenik, asko entzungo dugu balorizazio hitza. Zer adierazi nahi du balorizazioak? Pentsa dezagun Dinamarkan esperientzia bat egin dela, esperientzia hori amaituta dagoela, eta ebaluatu ondoren ego-

kia dela iruditzen zaigula, hau da, esperientzia gure ikastetxean aplikatzeko interesgarria dela deritzogula. Horretarako, aukeratu dugun esperientzia gure ikastetxean aplikatzeko egokitzen dugu: hizkuntza, ohiturak, ikasle ko-

purua, bitartekoak… Horri deitzen al zaio esperientzia balorizatzea? Ez. Hori esperientzia egokitzea da. Eta toki askotanegiten bada, esperientziaren hedapena gertatuko da.

Zer egin behar da balorizazioa gertatu dela kontsideratzeko? Egokitu dugun eta aplikatu nahi dugun esperientziari, gu-re ustez hobetuko dion elementuren bat edo batzuk gehitzea izango da balorizatzea. Eta modu horretan, balorizatuta dago-ela aplikatu guretzat izango den esperientzia berria.

Hobetze horri deitzen zaio esperientziaren, produktuaren edo dena delakoaren balorizazioa. Jokatzeko modu bat da.Sistematizatu daitekeen praktika bat.

JANE DAVIDSON: Galeseko Asanblada Nazionaleko Hezkuntzasailburua

Galesek Euskal Herriarekin parekotasun batzuk baditu. 3 milioi biztanle di-tu eta galesa % 25ak ezagutzen du.

Hezkuntzaren antolaketa nagusia estatutik badator ere, hainbat arlotan ge-roz eta esku-hartze handiagoa dugu.

Britainia Handian dezentralizazio prozesua gertatzen ari da. Eskozia eta Ga-les eskumenak lortzen ari dira pixkanaka. Hori guztia, heziketarako eta presta-kuntzarako oso interesgarria da.

Eskualdeek lekua irabazten joan behar dute, ematen zaienaren zain egon gabe.

ALICE COPETTE: Europako Batzordeko Kidea da. Hezkuntza etaKulturako Zuzendaritza Nagusian ari da lanean, Bizi osoan zehar i-kasten gaia lantzen.

Eskualdeak estatukideak baino askoz gertuago daude herritarrengandik.Proiektuen balantzea eta zabaltzea egiten denean, bertako jendearekin egonbehar da. Bizi osorako hezkuntzaz ari garenean, ildo nagusiak denon arteanezarri beharko ditugu; estatuak, eskualdeak,egitura lokalak, enpresak, sindika-tuak eta bestelako elkarteak, baina zehaztapena toki bakoitzean egin beharradago.

Eskualdeak egitura idealak dira herritarren beharrak zein diren jakiteko etaeguneroko praktikan protagonistak izan daitezke.

GGAIAFlorentziako foruma

Bizitza osoan zehar ikasten


ImanolUrbieta

EHaurren beharretara

egokitzeko aldatu nuen nire

irakasteko modua eta hortik

sortu dira nire teoria berriak

Filosofoa, musikaria, irakaslea,psikomotrizista, ipuinlaria...artista


ImanolUrbieta

E

Imanol artista al da?Inoiz ez diot neure buruari plantea-

tu artista naizen edo artista izan nahi du-dan. Txikia nintzela ea handitan zer izan nahi nuen galdetu zidaten. Orduan3 edo 4 urte omen nituen eta zera eran-tzun omen nuen: “Nik ofizio alegreenaizan nahi dut”. Eta etxean, kalean eta in-guruan hori onartu egin izan dute. Nireeskuetatik jaso dena, behatzetatik irtendena, ongi onartua izan da.

Badago Imanol sortzailea, ezta?Ez dakit. Imanol larritua bai, bada-

go. Ihes egin nahi izan duen norbait izan naiz eta ihesaldi horretan sortzaileizatea egokitu zait. Eskolako lanean zu-re eguneroko ogia, zure makina, zureerraminta, haurrak dira eta haurrak ix-ten zaizkizunean, ezin dituzunean be-reganatu, zerbait egin behar duzu gus-tura egon daitezen eta zurekiko kon-fiantza har dezaten.

Helduekin aritzea edo haurrekin aritzea ez da gauza bera. Zarauzko ikas-tolan hasi nintzen eta hasieran haurrakoso urrun nabaritzen nituen. Hura iku-sita aldatu nuen estiloa, bertan fruituakikusi ez baziren ere. Gogoratzen naiz inoiz andereñoek esaten zutela: “Ekarri

Txiki-txiki-txikia ikus-ten naiz kalean haundi-tzen, haunditzen, ari naizhaunditzen txikia izanikasko maite zaitut nikBa al da abesti hori

ezagutzen ez duen ira-kaslerik?Alaken!, Ranroberra!,

Euskera oi euskera!, Ake-rra ikusi nuen milaka abesti aita bakarraren-tzat: Imanol Urbieta.Txiki-txikitatik musika

izan du bere inguruan.Bertatik edan, bere bar-nean ongi hausnartu etamusika berria sortu du.Euskal Herriko herri es-kola eta ikastola guztiekezagutu dituzte Imano-lek haurrei eginiko ehun-ka kantu. Euskal kulturaneta hezkuntzan haurren-tzako zegoen hutsuneaongi betez, irakasleok erreferentzia ederra etaia bakarra izan dugu urteaskotan.Haurrak eta irakasle-

ak hezi ditu Imanolek ur-tetan. Musika irakasle ugari igaro dira bere ingu-rutik. Bere euskalzaleta-suna, haurrei zien maita-suna eta musika nola uz-tartzen zituen ezagutze-ko zorte izugarria izandugu askok.

Zarauzkoikastolan hasinintzenean

andere oek esatenzuten, ekarri dugugizon bat musika

irakastera etahaurrak aspertu

egiten dira. Ez ditubereganatzen

haurrak . Han piztuziren argi gorriak eta

gerturatze lanariekin nion. Garbi

neukan egokitu eginbehar nuela. Horrela,beharretik ikastenjoan nintzen, haur

horiengana gerturatueta ibilian-ibilian

ikasi dut


dugu gizon bat musika irakastera etahaurrak aspertu egiten dira. Ez ditu be-reganatzen haurrak”. Han piztu zirenargi gorriak eta gerturatze lanari ekinnion. Dena dela, hasiera gogorra izanzen, hots, haurrek beste interes batzukzituzten konturatzea. Baina behin horionartuta, garbi neukan egokitu egin be-har nuela. Horrela, beharretik ikastenjoan nintzen, haur horiengana gertura-tu eta ibilian-ibilian ikasi dut.

Imanol musikaria.Magisteritza ikasi nuen eta pedago-

go bezala Magisteritza Eskolan bertanhasi nintzen. Han ekin nion nire teoriakzabaltzeari. Izan ere, aurretik heldue-kin ibilia nintzen musika lantzen eta oi-narria solfeoa zen. Haurrekin, ordea,desberdina behar zuen izan. Musika al-detik ongi pasatzea zen helburua: mu-sikaren sentsibilitatea lantzea, kanta-tzea, instrumentuak lantzea, afinatzenikastea... , behin ere pentsatu gabe han-dik kontserbatoriora joatea eta horrela-koak.

Jolas-orduan hainbat jolasetan era-biltzen zen musika, soka-saltoan etaabar. Baina, gela barruan musikaren

irakaspena oso formala zen. Horrela,haurren beharretatik abiatuz sistemaberria eskaintzen hasi ginen. Haurrekmusika sistema arrunta ez zutela uler-tzen ikusirik, txirula jotzen ikasteko erebide berriak landu genituen, biribilenbidez eta abar. Gerora koruak, tipleak,musikariak eta abar beharko zirela ikusten genuen, eta haurrekin musikalanduz, gerorako harrobia elikatzen ariginela ohartu ginen. Azken finean, mu-sika haurren eta gazteen zerbitzura jar-tzen saiatu ginen.

Andoni Egañak Luzea da bideazure biografia liburuan esaten du kan-tuan irakasten zenituela Geografia etaMatematika. Horrela al zen?

Nire tresna musika zenez, hori era-biltzen nuen ahal nuen guztietan. Niribeharretara egokitzea gustatzen zi-tzaidan, eta edukia modu dibertiga-rrian irakasteko, musika bertsoa beza-la ateratzen zitzaidan, momentuansortuta.

Nondik datorkizu musikarako za-letasun hori?

Zarauzko herriko plazan jaio nin-tzen, gaur egun musika plaza deitzenden horretan eta txiki-txikitatik entzunizan nuen musika. Etxean aitonak ba-zuen piano bat eta hura tailerrean lane-an jarduten zen bitartean han aritzennintzen jo eta jo. 8 urte nituela, kanpo-koak etxera etortzen zirenean beraien-tzako jotzen nuen. Gerora ere, plazanmusika jo behar zutenek askotan gureetxean uzten zituzten euren instrumen-tuak eta han aritzen nintzen bata etabestea probatzen eta jotzen.

7 urterekin, jada, klarinetea jotzennuen herriko bandan. Entsaioen ordu-tegiak, diziplinak eta besteentzako jo-tzeak asko lagundu zidaten. Zuk jo etabesteak dantzan ikustea pozgarria zen.Ni zoriontsua nintzen.

Imanol ipuinlaria.Txikitan istorioak entzutea gusta-

tzen zitzaidan. Gauetan etxera etortzenziren esnezaleak esnea ekartzera etahan aritzen ziren kontu kontari. “Mano-lito ohera!”, esaten zidaten, baina nik a-ho zabalik jarraitzen nuen haien kon-tuak entzuten.

Kokles txakurraren ipuin tristeanola sortu zenuen?

Kokles txakurraren ipuina latine-tik itzuli nuen. Italian ikasten ari nin-tzela ezagutu nuen eta gustuko nuensentimenduak azalarazten zituen ipuin hura. Gerora norbaitek esan duhaurrak negar arazten dituela, baina ipuin hori desdramatizatu egin beharda. Aitak txakurra zahartuta eta hilzo-rian dagoela ikusita, eta haurrak hil-tzen ikusten badu tristetu egingo delajakinda, gauean zubitik ibaira bota-tzea erabakitzen du. Tximista eta tru-moiak ari direla, haize bolada batektxapela eramaten dio. Hori egin ordu-ko, ordea, zera pentsatzen du: “Eginbeharra zegoen. Egin dut. Eta orain,zergatik nago triste?”.

Nire ustez, haurrak mina oso gertu-tik bizitzen du. Sentsazio guztiak bizi-tzen ditu, eta mina ere bai.

Imanol psikomotrizista.Gure bizitzan dena motrizitatea

izan da. Beti jolasean aritzen ginen. Erregeek ezer gutxi ekartzen zuten etahura urte osorako, gainera. Askotan, errege festak pasa eta egun batzuetarajostailuak desagertzen ziren eta hurren-go urtean agertzen ziren. Garai hartanedozerk balio zuen jolasteko, baita eu-liak ere. Orduan ez zegoen telebistariketa iniziatiba handia geneukan.

Ikastolen Elkarteak espresioareninguruko lan bat egitea eskatu zidan. Esan beharra daukat nire lan gehiene-tan Ikastolen Federazioa presente egondela. Orduan ez zen ezaguna psikomo-trizitatea eta Martuteneko Irakasle Es-kolara joan nintzen batean uztaiak zin-tzilik zeudela ikusi nuen. Hautsez bete-tako uztaiak ziren, erosi arren ez baitze-kiten zertarako erabili uztai haiek esko-lan. Gu esperimentatzen hasi ginen etaproposamen batzuk ere egin genituen.Zenbait musika-zinta argitaratu geni-tuen eta hainbat material prestatu erebai. Dena den, denboraz aurreratu gi-nela uste dut. Irakasleek orduan ez zu-ten horren beharrik ikusten. Ez zen eza-gutzen sistema hori. Garai hartakoa da“Uztaia gora-gora” kantua, gaur egunbaliagarri dena, nire ustez.


Imanol maitatua eta maitalea.Guda ondorenean eta anaia-arreba

asko izanik, hamar, gurasoek ez zeuka-ten denborarik niri dedikatzeko, eta as-ko behar izan duen horieta-koa naizenez, maitasunafaltan bota dut. Gau-zak pikardiaz eginezlortzen nuen etxe-koen arreta, asko-tan paliza ederrakhartzeko balio izanbazidan ere. Baina etxean osorik ez neu-kana kalean aurkitzennuen. Leku guztietan koa-drila nuen: elizondoan, plazan, esko-lan…

Musika jotzen aritzen nintzeneanbeti egoten zen gerturatzen zen nor-bait, begira egoten zena, eta askotanbegirada hark beste zerbait ere eska-tzen zuen.

Nik ezin ditut haurrak beldurtuta edo deseroso ikusi. Haurrak kasu egi-ten badit oso ongi, baina egiten ez baditere bai. Musikarekin laguntza eskaininahi diet haurrei haur izateko. Hezitzai-leak maitatu egin behar ditu haurrak.

Imanol ikertzailea al da?Gauza serioak esaten dituzue. Ni

bizirik irten naizen bat naiz, beharreta-tik abiatu eta bizirik atera den bat. Ba-tzuk, pianojole izanda, beti pianoa jo-

tzen aritzen dira izugarrizko perfek-zioa lortu arte. Ni ez naiz horrelakoa izan. Oso estimatua izan naiz beti pla-nak egiten aritu izan naizelako. “Ma-

nolito beti planak egiten”, esatenzuten lagunek.

Imanol parte-hartzai-lea?

Saltsa guztietan sartu-ta egon izan naiz. Akolitoizan nintzen, koadrila ez-berdinekin nenbilen, mu-

sika taldeak osatu nituen,Zarauzko Oleskariak zortzi-

koa eta abesbatza zuzendu ni-tuen, musika eskola sortu nuen, Xi-

rula Mirula… Eta haur taldeak kantutxapelketetara eramaten nituen. Nikhaur guztiak eramaten nituen eta txa-rrenak han jartzen ziren lehenengo ile-ran gogo handiz abesten. Nola irabazi-ko genituen, bada, txapelketak? Bainahori zen filosofia, parte hartzea eta kan-tuari gustua hartzea. Behin, Pasaian, az-kenak geratu ginen, baina jendea gurekanta kantatuz irten zen, oso alaia eta e-ranskorra baitzen.

Andoni Egañari ere halako zerbaitgertatu zitzaion, ezta?

Bai horixe! Bertsolari txapelketakofinalean, Belodromoan, “Txoria nin-tzela, txoria nintzela…” txikitan ikasto-lan ikasitako abestia oinarri bezala har-tu zuen, eta txapelketa irabazi ez ba-

ENik ezin

ditut haurrakbeldurtuta edodeseroso ikusi.Haurrak kasu

egiten badit osoongi, baina egitenez badit ere bai.

Musikarekinlaguntza eskaininahi diet haurrei

haur izateko.Hezitzaileak

maitatu egin beharditu haurrak

ImanolUrbieta


zuen ere, jendea doinu hori kantatuz ir-ten zen handik.

Afrika beltzean ere izan zinen. No-la joan zen hango esperientzia?

Eskolako giroan nenbilela beltzenerritmoa, dantza, sormena eta ahalme-na ikertu nahi nituen. Jazz mundua no-la aurreratu zen ikusita, jakin-minanuen. Ikusten nuen, bestalde, ia beltzdenek haurrak euren gainean erama-ten zituztela eta Afrikan zebilen lagunbati galdetu nion ea haur txikiak nolamoldatzen ziren jolasteko. Hark esanzidan kalean, lanean, alea xehetzean,lo hartzerakoan eta abar amari lotuta egoten zirela, baina jolasteko lurreaneuren kasa ibiltzen zirela. Amarekinduten mugimenduzko harremanak eu-ren erritmoa garatzen laguntzen die,beti erritmoan baitaude.

Hala, bertara joan ginen gitarra etaguzti, grabazioak egin genituen eta be-raiekin zoragarri pasatu genuen. Bete-betean bizi dute musika. Behin, lau or-duko saio bat bukatutzat eman genueneta bertako bat etorri zen bere ordulariaerakutsiz eta bi minutu falta zirela esa-nez. Horrelako musika egarria zuten!Musikaren bidez oso harreman zuzenalortu genuen.

Azken egunean herri guztiak festabat eskaini zigun. Guk euren moduradantzatzeko eskatu genien, ez katekis-ta bezala, baizik eta beltzak bezala.Dantza erotizatuak, paganismoaren ar-

tea… azaldu ziguten. Izugarria izanzen.

Dantza egiteko orduan, mundukogauza sinpleenak egiten dituzte. Han-kak apenas mugitzen dituzte eta gorpu-tzeko beste edozein atal erabiltzen du-te.

Asko ikasi nuen, eta batez ere, eskeronekoak direla ikasi nuen.

Bestalde, eskola bat egiteko helbu-rua hartu genuen eta hemen jasotakoa-rekin lortu zen egitea.

Zure ustez, egin duzun lana ain-tzatetsia izan al da?

Pako Garmendiak behin esan zidan“Hi beti izan haiz errekonozitua, bainainoiz ez aipatua”.

Zergatik zioen hori?Ni naizen bezala naizelako.Andoni Egañak egindako liburua-

ren kontrazalean agertzen den “Baka-rrik eta libre badoa” abestiak honeladio: “Bakarrik eta libre gaztea, poltsiko-an eskuak, oinak arrastaka, luzea da bi-dea… bakarrik eta libre gauean. Gauezargitzen zaio bidea, argitzen zelaia,zuhaitzak lurrean, gauez badoa gaztea.Bidean zergatik? Berak ba ote daki? Zer-tarako libre ta bakarrik? Adizak gazteaapurtu kateak! Ez duk jakingo zer denbakea… Kanta kantari badoa bide guz-tien ildoan!”

Euskaraz sortutakoa eraman duzuatzerrira, ezta?

Beno, Santillana editorialak EuskalHerrian sartu nahi zuen eta Giltza edito-riala sortu zuela uste dut. Hemen izanziren, Xirula Mirulako estudioetan gra-batzen, eta beraiek esaten zuten Musika Hez-kuntzan ez zutela inoiz halako taldekonpetenterik aurkitu. Horrela, guremateriala egokitu dute eta hor ibiltzengara ikastaroak eskaintzen KanariarUharteetan, Granadan, Bartzelonan,Madrilen eta abar. Hasi ginenetik, osoharreman pertsonal onak izan ditugu.

Aurrera begira, zer egiteko asmoaduzu?

Egia esan, osasunak ez dit asko la-guntzen. Hala ere, lanean jarraitzekoasmoa dut.

Egin didaten omenaldiak animoa eman dit eta honek bezalako elkarriz-ketek ere poza ematen didate. Bainahorren guztiaren aurretik pentsatuanuen zer egin. Nire lana ez dut bukatuoraindik.

Oraingoz, bi lan aurreikusten ditut.Bata, musika klasikoaren inguruan ha-sitako lana bukatzea. Haur euskaldu-nei norbaitek esan beharko die Mozartnor zen, zer musika sortu zuen…, hots,pertsonaia hura beraiengana hurbildu.Errusian, Italian, Txekian… ibili garagrabazioak egiten eta bideo formatoanprestatzen. Euskal musikarien biogra-fiak ere egiteko ditugu.

Bigarren lana 0-3 urtekoekin egitenhasi garena da. Esperimentatzen ari ga-ra eta proposamen bat egin nahi dugu.

Koru mundua, korala, kanonak,polifonia… lantzeko materiala presta-tuta daukat, baina forma emateko den-bora behar dut.

Ikusten danez, ez da geldi egotekohorietakoa gure Imanol. Inoiz ez da izan eta zertarako aldatu orain? Jarraidezala, bada, horrela, eta ikus ditzaguladatozen urteetako fruituak.

Bitartean, bere bizitzari buruz infor-mazio gehiago nahi duenak elkarrizke-tan honetan aipatu den Luzea da bidealiburuan aurki dezake.


Kultura berriak presta-kuntzan exijitzen zituen bal-dintzak eta tresna teknologi-ko berriak hezkuntza inguru-neetan izandako aplikaziomasiboa kontuan izanik,LOGSEU-2005ek curriculumedukien erabateko berrikun-tza eta antolamenduari etadidaktikari dagokionez ikas-tetxeetako aldaketa sakonengarapena adierazi zuen Euro-pako Batasun osorako.

“Arbel elektronikoaren” magia Guztion helmenean dagoen berrikuntza

Gela guztiek zuten “arbel elektroni-koa”, proiekzio kanoi elektroniko ba-tez osatutako sistema alegia, arbel zuribatean gainean bideora, TB antenara eta Internetera konektatuta zegoenmultimedia-ordenagailu batetik sor-tutako irudiak erreproduzitzen zitue-na. Bideo-kamera txiki bat ere bazuen(webcam), baita eskanerra eta inpri-magailua ere. Azpiegitura horrekin(5.000 euro/gelako inbertsioa egiteaeskatzen zuena), irakasleek eta ikasle-ek elkarrekin batera ikusi ahal izatengenituen bideo, telebista, disko optikoedo Interneteko web orrietako irudiak,testuak eta soinuak; dokumentuak etaargazkiak eskaneatu eta erakutsi ahalizaten genituen, eztabaidetan eta bi-deo-hitzaldietan parte hartu, informa-zio horietako edozein inprimatu edograbatu eta abar.

Eskolak ez ziren lehengoak bezala-koak. “Azalpenezko” eskolak ematekojoera handiagoa zuten irakasleek ereInterneten aurkitzen zituzten infor-mazio eguneratuak aurkeztu ohi zi-tuzten sarritan, grafiko eta irudi adie-razgarri eta erakargarriekin, eta gai-nera landutako gaiekin zerikusia zutenweb orriak bilatzera eta gelan iruzkin-tzera animatzen gintuzten. Irakasle“berritzaileenek” partaidetza mailahandiko dinamikak antolatzen zituz-ten gelan, aurretik liburutegian eta

“lan eremu autonomoetan” egindakolankidetzazko lanetan oinarrituta.Lan eremu horietan taldeentzako ma-haiak eta Internetera konektatuta zeu-den ordenagailuak genituen, ordutegijakin batzuetan erabili ahal izaten ge-nituenak “guardiako” irakasle-ahol-kulari taldearen laguntzarekin. Etaon-line kredituak ere egiten genituen,12 urtetik aurrera curriculumean bar-ne hartzen zirenak eta mundu guztikoerakunde homologatuek eskaintzenzituztenak.

Multimedia material horiek (pren-tsako gaurkotasunezko albisteak, ospehandiko erakundeen eta espezialistenweb orriak...) sarritan gelan ikusi eta iruzkintzen genituenez, eskolak moti-bagarriagoak izaten ziren eta gaurko-tasunari lotuagoak, ondoren gure ka-sa orri horiek berak eskolako edo etxekosarbide puntuetan arakatzera bultza-tzen gintuzten galderez betetakoak.Azkenean, mundu erreala eta eskola-ko mundua bat eginda; irudien mun-dua eta hitzaren mundua!

Ikastetxe bakoitzak ordenagailu“zerbitzari” bat zuen, “eskolako intra-neta” kudeatzen zuena. Horrela, ikas-leek eta irakasleek posta elektronikokohelbide bana genuen baita diskoko es-pazio bat ere (disko birtuala), bertangure web orriak kokatu ahal izateko eta Internetera konektatutako edozein

TeknologiaBerriak

Pere MARQUESBartzelonako Unibertsitateko Autonomoko

irakaslea


ordenagailutik atzitu ahal izaten ge-nituen lan fitxategiak biltegiratzeko. 8urte genituenetik guztiok genuen gure“web pertsonala”, eta bertan gure zale-tasunak aurkezteaz gain irakasleakon-line gainbegiratu ahal izaten zi-tuen eskolako lan batzuk egiten geni-tuen. Horrez gain, eskolako zerbitza-riak “disko konpartituaren” espazioakere eskaintzen zituen kurtso bakoitze-ko, irakasgai bakoitzerako, eta eratzenziren lan-taldeetarako, horrelakorik es-katuz gero. Horrela, lankidetzazko la-nak errazago garatu ahal izaten ziren.

Bestalde, “ikastetxeko web-a” ezin-besteko tresna bihurtu zen gure egune-roko lanerako eta aldi berean mundu-ra irekitako atari bat da, ikastetxea etabertan burututako jarduera guztiakbiltzen zituena: bertako azpiegitura fi-sikoak, ikastetxearen hezkuntza proiek-tua (IHP), antolamenduaren egitura,irakasleak, ikasleak, irakasgaien pro-gramak, prestakuntza materialez eta orientazioez beteta zeuden irakasleenweb orriak, asteko ordutegiak, jardue-rak, ikasleen lan batzuk, eztabaida-fo-roak, gurasoentzako informazioak,gurasoekin izandako tutoretzak, tra-mite administratiboak eta abar”.(Apuntes del futuro)

Proposamenaren esparruaNahiz eta batzuetan hezkuntzaren

munduak beste sektore gehienek bai-no inmobilismorako joera handiagoaduelako topikoa azpimarratzen du-gun, irakaskuntzan (baita kudeaketan,materialak garatzen, ikerlanean...) eman ditudan 35 urteak gainbegiratzenditudanean, hezkuntza maila guztie-tan, dagozkion eremu guztietan, alda-keta progresiboak eta sakonak (gizar-teak eboluzionatu ahala) izan direlaziurtatu ahal izaten dut: materialetan eta azpiegituretan, antolamendurakoeta kudeaketarako formuletan, meto-dologia didaktikoetan, balio sisteman,

curriculumaren helburu eta edukietan,ikasleen profiletan... eta Erreformare-kin, hezkuntza sistemaren egitura oro-korrean ere aldaketa sakonak egin dira. Aldaketa horietara guztietaraegokitzeko izugarrizko ahaleginak egin behar izan dituzte irakasleek, sarri-tan egoera jakin batzuei aurre egin beharizan dietelako, horretarako berariazkoprestakuntzarik eta beharrezko gutxie-neko baliabiderik izan gabe, gainera.

Oraingo egoerari buruzko ikuspegisinple baina errealistak agerian uztendu baldintza egokiak izanez gero (be-har bezalako zuzendaritza, behar adinabaliabide, ondo prestatuta eta motiba-tuta dauden irakasleak, planteamendupedagogiko eguneratuak...) gauzak bi-de onetik doazela eta orokorrean pres-takuntza ona eskaintzen dela; eta, aitzi-tik, zirkunstantzia horiek gabe, gauzakbide okerretik doaz. Bi muturren arteaneskala bat ezar genezake eta ikastetxeguztiak kokatu. Neurri handiagoan edotxikiagoan, kalitatezko irakaskuntza emateko ezinbesteko faktore horieta-ko batzuk ez izateak eragozten digu as-kotan ikastetxe batzuei beste batzuetangaratzen diren “praktika egokiak” eza-gutaraztea.

Hala, praktika egokiak hedatzekoohiko zailtasunak alde batera utzita, etasarrerako fikzioaren (?) ildotik, ondo-ren jarduerarako proposamen bat ager-tzen da, ikastetxe guztietan aplika daite-keena.Berrikuntzaren hazi antzeko batda, eta irakaskuntzaren metodologiak eta irakasteko eta ikasteko prozesuak nabar-men berritzea ahalbidetu, ikasleen eta ira-kasleen motibazioa areagotu, eta ikaskun-tza esanguratsuak eta gaur egungo gizarte-arekin bat datozenak lortzeko bidea erraz-ten du.Argumentuak oraindik amaitze-kotan dagoen azterlan batek eskainita-ko datuetan oinarritzen dira. Hauxe daazterlanaren izenburua, “arbel elektronikoa hezkuntza testuinguruetan”(MARQUÉS,2OO2b), eta bertan atera-

tako behin-betiko ondorioak Kongre-suan aurkeztu dira.

Proposamenak honela izenadu: arbel elektronikoa gela guz-tietan

Ikastetxeetara eta Hezkuntza Ad-ministrazioetara zuzendutako jardue-ra-proposamena hauxe da: ikastetxee-tan inbertsio-plan bat ezartzea, pixka-naka gela GUZTIAK “arbel elektroni-koaz” hornitzen joateko aukera eman-go duena. Arbel elektronikoa sistemateknologiko bat da, Internetera konek-tatuta dagoen multimedia ordenagailubatez eta kanoi elektroniko batez osa-tua, gelako ageriko leku batean arbel edo pantaila zuri baten gainean irudiakproiektatzeko.

Behingoz, aurrerago argumentatu-ko dudanez, geletan besterik gabe baliabide teknologiko bat izateak, irakasleentzako hasierako orientaziosaio labur batekin batera, irakasteko eta ikasteko prozesuak pixkanaka berri-tzera bultzatzen gaitu, irakasle GUZTIEN-GANA hedatzen den berrikuntza izanik.Zalantzarik gabe, araua justifikatzenduen salbuespenetako bat da; jakinbaitakigu teknologiak berez hezkun-tzan ez duela inolako berrikuntzarikbermatzen orokorrean.

Sistema osoak 5.000 euro/gelakobalio du gutxi gorabehera, baina ira-kasleen eta ikasleen jardueretan eta ja-rreretan aldaketa positiboak bultzatze-ko eta katalizatzeko duen ahalmenhandia, azterlanaren lehenengo emai-tzek adierazitakoarena arabera1 (MAR-QUÉS,2002b), nahikoa da inbertsioajustifikatzeko. Hona hemen arbel elek-tronikoan integratzen diren osagai na-gusiak:

- Multimedia ordenagailu bat, DVD,bozgorailu eta mikrofonoarekin.

- Ordenagailuaren konexioa Inter-netera, abiadura handikoa (ADSL, kla-bea).

1Ikerlanak bi fase nagusi barne hartzen ditu:1.- Aldez aurreko azterlana: zer iritzi dute gela batzuetan sistema hau ezarrita duten ikastetxeetako irakasleek, ikasleek, gurasoek eta kudeatzaileek?Nola erabiltzen dute? Puntu ahulak eta sendoak identifikatzea.2.- Azterlan nagusia: arbel elektronikoak hiru ikastetxetako gela guztietan ezartzea (bide batez, babesle bila gabiltza proiekzio-kanoien fabrika-tzaileen artean) baita prestakuntza eta segimendu sistema egoki bat ere. Benetan inplikatzen al dira irakasle GUZTIAK? Lortzen al da berrikuntzanabarmenik irakaskuntza metodoetan? Ikasleen ikaskuntzan antzemandako hobekuntzek justifikatzen al dute inbertsioa?


go-eneko

gelak arbelelektronikoez

hornitzeko hasitakoprozesua geldoa denez, eta azpiegitu-

ra horiek erabiltzeko irakasleek egin-dako eskariak gero eta handiagoak di-renez, kasu batzuetan sistemaren oina-rrizko elementuak ezartzea erabaki da(ordenagailua, proiekziorako kanoiaeta abar), alboko geletara eramateko“armairu mugikor” batzuetan sartuta.Hala ere, orain lantzen ari diren azterla-nak eskainitako datuen arabera, hori ezda aukera egokia besteren artean arra-zoi hauengatik: material batzuen haus-kortasuna (bereziki proiekziorako ka-noia), kableak luzatu eta konektatzeaketa deskonektatu eta biltzeak sortzendituen arazoak, Interneterako konexioarazoak..., irakasleentzat azpiegiturahoriek atezainari eskatu behar izateakedo bila joan behar izateak adieraztenduen deserosotasuna...

Beraz, geletan instalazio finkoak

egitea gomendatzen da eta, gela guz-tiak sistema horretaz hornituta egon ar-tean, ikasleak mugiaraztea irakasleariarbela elektronikoa erabiltzea oso ko-menigarria dela iruditzen zaionean; ho-rretarako, aldizkako plangintza eta ko-ordinazioa besterik ez da behar, balia-bide honen aurrean interesa erakutsiduten irakasleen artean. Espazio libre-ak dituzten ikastetxeetan, espazio ho-rietako bat arbel elektroniko batez hor-ni dezakete baliabideen gela balitz be-zala (librea eta guztien helmenean).Hori ezinezkoa bada, gela irakasle/kur-tso bati esleituko zaio sistema hori eten-gabe erabiltzea aurreikusten duenean,baina beste irakasle batek arbela erabil-tzeko puntualki eskatzen badu hark ge-la uzteko konpromisoa hartuz gero, or-dea.

Irakasleen prestakuntza eta aholkularitza etengabea

Ezarritako helburuak lortzeko kon-tuan hartu behar den funtsezko alderdibat, sistemak eskaintzen dituen auke-rak aprobetxatu ahal izateko irakatsi eta ikasteko prozesuak berritu eta ho-betzeko tresna gisa, irakasleen presta-kuntza egokia eta beren jardunaren ha-sierako segimendua dira.

Arbel elektronikoa erabiltzeko be-har diren ezagutzak gutxienekoak izanarren, azpiegitura horiek ikastetxeetanezartzen hasteko garaian komeni da

- Ordena-gailuaren konexioatelebistako antena batera.

- Proiekzio kanoi elektronikoa, ahal bada sabaian kokatua, eta urrutikoaginte batez pizten dena, “botoi gutxi-rekin” eta erabiltzen erraza (hain fun-tzionala ez den baina merkeagoa denalternatiba pantaila handiko bi monito-re edo telebista izango lirateke, estrate-gikoki kokatuak ikasleek ahalik eta on-doen ikus ditzaten).

- Mahai gaineko eskaner bat.- Koloretako tinta-injekziozko in-

primagailu bat.- Webcam txiki bat, tarteka bideo-

hitzaldiak egiteko aukera emango due-na, baita argazkiak, objektuak edo se-kuentzia txikiak zuzenean proiektatze-ko edo digitalizatzeko ere (gardenki-proiektorearen eta opaskopioaren or-dezkoa izan daiteke).

- Magnetoskopio sinple bat, bideo-en eta telebistako programen grabazio-en erabilera didaktikoa ahalbidetukoduena.

- Arbel zuri bat edo pantaila bat. Ar-bel zuria bada hobeto, proiektatzen aridiren irudien eta testuen gainean oha-rrak idazteko aukera ematen duelako.

Alde handiarekin, sistemak duen osagairik garestiena proiekziorako ka-noi elektronikoa da. Hala eta guztiz ere,bere prezioa nabarmen murriztuko li-tzatekeela uste dugu Hezkuntza Admi-nistrazioek fabrikatzaileekin akordio-ak ezarriko balituzte, geletako premie-tara propio egokitutako modelo bat di-seinatzeko.

Gaur egun, ikastetxe batzuetan da-


irakasle guztiei prestakuntzarako saiobat eskaintzea; saio horretan, sistemakeskaintzen dituen aukerak aipatuko di-ra (dokumentu hau baliagarria izan daiteke sarrera gisa) eta web orri ba-tzuen zerrenda biltzen duten liburuxkakbanatuko dira, baita irakasgai bakoi-tzerako beste multimedia baliabide ba-tzuk ere. Baliabideen zerrenda horiweb orri batean ere barne hartuko da,bertatik irakasleek lotura edo estekaguztiak zuzenean atzitu ahal izateko eta, nahi izanez gero, osatu egin deza-kete aurkitzen dituzten beste web orribatzuen helbideekin. Jakina, horrenguztiaren erakustaldi praktiko bat egingo da gela batean, arbel elektroni-ko bat jarriz.

Prestakuntza eta segimendurako bi-lera/mintegi batzukegiten badira, bere-ziki lehenengo urtean, errazagoa izan-go da irakasleentzat irakaskuntzareneszenatoki berri horretara egokitzea eta Interneten aurkitu diren eta hez-kuntzaren ikuspegitik balio handia du-ten edukiak elkarrekin banatzea, eta ho-rrela sistemak eskaintzen dituen auke-rei etekin handiagoa aterako zaie, alda-keta metodologikoa berekin ekarriz.

Hezkuntzaren eremuan es-kaintzen dituen aukera batzuk

Arbel elektronikoa gelan ikusteakbakarrik lanerako modu berriak sorra-razten ditu, ikasleak ikastetxean bertanedo etxean Interneterako sarbidea iza-nez gero sendotzen joango direnak.

Gaur egun, familia espainolen ia %30kdu Interneterako konexioa etxean, etaehuneko hori etengabe hazten ari da,gainera.

Ikastetxean Intranet izateak, irakas-leek eta ikasleek karpeta pertsonaliza-tu bat eduki ahal izateko eta bertan be-ren apunteak eta lanak biltegiratzeko(Word, Power Point...), areagotu egitenditu arbel elektronikoaren aukerak, edo-zein unetan material horiek gelan aur-keztu edo erabilia ahal izango direlako(irudi asko edo bideoak biltzen dituzte-lako “handiak” izan arren), Interneterakonektatu behar izanik gabe.

Irakasleak, bereziki hasiera bateanorientazioa eta dagokien irakasgairakoweb orri interesgarrien gida jaso badu-te, azkar hasiko dira sistema ezagutzeneta didaktikoki erabiltzen. Ikasleak osopozik eta parte hartzeko gogoarekin agertuko dira hasieratik. Izan ere, esko-la, ikaskuntzak eta ezagutzen eraikuntza(azkenean) guztien partaidetzarekin egingo dira. Orain hori guztia errazagoada guztiontzat.

Informazioaren eta teknologia be-rrien (batik bat Internet) gizarte honek“irakaskuntzaren paradigma” berri ba-terantz garamatzala ikusita (ikus,adibidez, http://dewey.uab.es/pmar-ques/nparadig.htm), arbel elektroni-koa bere tresna nagusietako bat da.

Gelan arbel elektronikoa erabili etaaprobetxatzeko aukera didaktikoak anitzak izan arren, oinarrizko lau erabilera identifika ditzakegu:

- Irakasleen erabilera: irakasleek ikasleei emandako azalpenak eskain-tzen dituzten web orrien proiekzioe-tan oinarritu ditzakete: irudiak, eske-mak, bideoak, ikuspuntuak, prentsadigitaleko albisteak, erakunde eta en-presen aurkezpenak... Eta, jakina, bi-deoak, CD euskarrian dauden materia-lak edota telebistako programak ereproiektatu ditzakete.

- Ikasleen erabilera: ikasleek, gelanlanduko diren hurrengo gaiei buruz irakasleak emandako informazioa jasoondoren, beren kasa bilatu ahal izangodituzte web orriak eta gaiekin zerikusiaduten bestelako baliabideak, eta ikaskideei aurkeztu ahal izango dizkie-te, irakasleak horrelakorik eskatzenduenean.

Horren bidez, Interneten informa-zioa bilatzeaz gain eta informazio horiguztia irakurri, ulertu eta baloratzeazgain, ikasleek web orri horien edukiaeta lantzen ari diren gairako duen inte-resa ikaskideei azaltzeko aukera izan-go dute. Irakaslearen zeregina entzu-tea izango da, edo hala badagokio ikas-leen azalpenak zuzentzea edo osatzea.

- Irakasleek eta ikasleek batera egin-dako erabilera: adibidez, aldez aurretikprestatu den eztabaida baten testuin-

Ezarritako hel-buruak lortzeko

kontuan hartubehar den fun-tzezko alderdibat irakasleenprestakuntza

egokia eta be-ren jardunarenhasierako segi-

mendua dira


guruan, horretarako irakasleek eta ikasleek Interneten datuak bilatu dituz-telarik, beren argumentuak justifika-tzeko.

- Ordenagailuaren txokoa: sistemainformatikoa (ordenagailua, inprima-gailua, eskanerra eta abar), gelako lekuzehatz batean kokatua, informazio itu-rri gisa eta komunikatzeko bide gisa erabili ahal izango dute ikasleek eta irakasleek behar duten guztietan.Kasu batzuetan dokumenturen bat lan-tzeko ere erabili ahal izango da, baita irudiak digitalizatzeko, inprimatzekoeta abar ere. Kasu jakin batzuetan ikas-le-taldeek programa didaktikoekin lanegiteko erabili ahal izango dute.

Eskura duten informazioa irakasle-ek disko gogorrean jarri dutena izangoda, baita gelako liburutegiko CDak (be-harrezkoa izanez gero ikastetxeko libu-rutegian ere maileguan eska daitezke)eta, noski, Interneterako sarbidea ere.

Hortik aurrera aukerak amaigabeakdira, eta guztiak erakargarriak bai irakas-leentzat bai ikasleentzat. Adibidez, le-hen hezkuntzako etapan eta DBHko irakasgai batzuetan, prentsa elektroni-koak eskaintzen dizkigun albisteakgainbegiratuz has dezakegu eguneroeskola, eta ondoren ikasleekin batera

gertatzen dena iruzkindu, galderei erantzun, beste egunkari batzuk zerdioten ikusi, Interneten informazioazabaldu, gatazken sorburuak bilatu,eztabaidatu, erreferentziazko balio sis-temari buruz iritziak eman... Ez al dabalio handikoa hezkuntzaren ikuspe-gitik? Ez al da motibagarria ikasleen-tzat, gaiak ondo aukeratuz gero edohaiei aukeratzen utziz gero? Ez al dugujarduerarekin gozatuko, kontuan izanikgertatzen denari buruz “egunean egoteko” aukera emango digula gainera?

Baina oraindik ere gehiago apro-betxatu dezakegu gero eta hedatuagoaden teknologia hau. Albisteak eguneroaurkeztuko dituzten ikasleekin egune-ro talde desberdin bat eratzea erabakidezakegu, Interneten agertzen direngoizeko albistegietan eta prentsako ti-tularretan oinarrituta. Orain, gure zere-gina gainbegiratzea, eztabaida bultza-tzea, orientatzea... izango da, eta azke-nean gure ustez nabarmentzea kome-ni den albisteen gainbegiraketa lana osatzea. Zein urruti geratu den ikasle-ak betiko gai berei buruz betiko eskolamagistralen hartzaile pasibo hutsa zire-neko garai hura!

Beste adibide bat, orain aniztasuna-ren tratamenduari buruz. Gogora ekar

dezagun irakasle guztiek web orrien gi-da antzeko liburuxka bat jaso dutela da-gokien irakasgaia emateko. Informaziohorrekin, eta irakasle bakoitza nabiga-zio orduak metatu ahala ezagutzen jo-ango den baliabideekin, gaiak arbelelektronikoa erabiliz aurkeztean gaur-kotasunari buruzko adibide eta erreferentzia ugari erabil ditzake. Multi-media baliabide horien aniztasunak, ikasleen motibazioa piztu eta arretamantentzeaz gain, guztien interesekinbat etortzeko aukera emango digu.

Gainera, informazioa eta autozu-zenketa ariketak eskaintzen dituztenweb orriak erakutsi ahal izango ditugu,ikasle jakin batzuei kontsultatzea iradokiz, eduki batzuk zabaldu edo errepasatu ditzaten. Helmenean ditu-gun baliabideen ugaritasunak erraztuegiten du (azkenean!) aniztasunarentratamendua eta ikasleen ikaskuntzakezagutzaren eraikuntza pertsonale-rantz hobeto bideratzeko aukera ema-ten digu.

Arrakastaren arrazoiak: arbelelektronikoaren magia

Arbel elektronikoaren magia irakas-le guztiek oso gogoko dutelako sortzenda. Pixkanaka, eskaintzen dituen auke-ra ugariak ezagutzen hasten dira eta al-di berean irakaskuntzarako metodolo-gia berriak probatzen; horregatik, neu-rri handiagoan edo txikiagoan, BETI berri-tzen dira irakasteko eta ikasteko proze-suak. Hona hemen arrakasta horren arrazoiak:

- Arbel elektronikoa oso erraza da erabiltzen. Berehala ikasten da hastekobeharrezkoa den guztia. Gaur egun norkez daki nabigatzen? Gaur egun nork ezdu nabigatzen ikasi nahi? Nork ez du or-dubete baino denbora gutxiagoan na-bigatzen ikasten?

- Berehala hel gaitezke informaziora.Ez da beharrezkoa materialak presta-tzen denbora gehiegirik ematea. Nahi-koa da material horiek Interneten dau-dela jakitea. Eta eskolaren aurretik kon-tsultatzen badira, gustukoa eta aberas-garria izan ohi da material horiek gain-begiratzea.


BIBLIOGRAFIA- AREA, Manuel: Educar en la so-

ciedad de la información, Declée deBrouwer, Bilbo, 2001.

- CABERO, Julio (argitaratzailea):Nuevas tecnologías aplicadas a laeducación, Síntesis, Bartzelona,2000.

- DE PABLOS, Juan: “Nuevas tec-nologías, educación y entreteni-miento” in Comunicación y Pedago-gía, 172 (2001), 25-31.

- FERRÉS, Joan; MARQUÉS, Pere(Koord.): Comunicación Educativa y Nuevas Tecnologías,Praxis, Bartzelona, (1996-..).

- GALLEGO, D.; ALONSO, C. : Elordenador como recurso didáctico,UNED, Madril, 1999.

- MAJÓ, Joan; MARQUÉS, Pere:La revolución educativa en la era In-ternet, CissPraxix, Bartzelona, 2000.

- MARQUÉS GRAELLS, Pere:“Usos educativos de Internet: ¿la re-volución de la enseñanza?” inComu-nicación y Pedagogía, 154 (1998), 37-44.

- MARQUÉS GRAELLS, Pere: Hez-kuntzako teknologiari buruzko weborria: http://dewey.uab.es/pmarqueskontsulta (2002/4/15), (2002a).

- MARQUÉS GRAELLS, Pere: “Lapizarra electrónica en los contextoseducativos” (oraindik egiten ari direnikerlana), http://dewey.uab.es/p-marques/pizarra.htm kontsulta(2002/4/15), (2002b).

- REPARAZ, Charo; SOBRINO,Ángel; MIR, José Ignacio: Integracióncurricular de las NNTT, Ariel, Bartze-lona, 2000.

- SANCHO GIL, Joana Mª : “Edu-cación en la era de la información” inCuadernos de Pedagogía, 253(1996), Bartzelona.

- SANCHO, Joana Mª et al.: Apo-yos digitales para repensar la educación especial, Octaedro, Bar-tzelona, 2001.

- Teknologia garbia da eta ez du arazo-rik sorrarazten. Beharrezkoa izanez ge-ro teknologia hori gabe ere lan egin de-zakegu, hau da, behin edo behin siste-ma ez badabil edo Internetek arazoakematen baditu. Eskola arbel elektroni-korik gabe ere eman daiteke besterikgabe, lehen egiten zen bezala.

Hain sinplea eta segurua den siste-ma teknologiko horren aurrean, infor-matikako gelara joatea askoz ere kon-plikatuagoa eta estresagarriagoa da in-formatikako ezagutza handirik ez du-ten irakasleentzat. Ugariak izan daitez-ke saioan zehar gerta daitezkeen gora-beherak: ondo funtzionatzen ez dutenordenagailuak, birusak, bat-batean ezdabiltzan programak, konfigurazio arazoak, askatzen den kableren bat,“informatikaz asko dakien” ikaslerenbaten bromak eta abar.

- Ikasleen arreta eta motibazioa han-diagoak dira eta interes handiagoa era-kusten dute irakasgaiaren aurrean. Es-kolan diziplina eta lan giroa manten-tzea zaila gertatzen den inguruneetanere gatazka gutxiago sortzen da. Ikasle-ak erosoago sentitzen dira telebistarenikus-entzunezko munduaren aurreandaudenean, beren bideo-jokoekinkontzentratuta edo Internetetik era lu-diko batean nabigatzen. Eskolan lan-

tzen diren gaiak gehiago hurbiltzen di-ra aurretik izan dituzten esperientzieta-ra. Errazagoa zaie berria dena lehendikdakitenarekin lotzen. Ikaskuntza esan-guratsuagoak egin ditzakete.

- Ikasleek zeregin aktiboagoa duteeskolako jardueretan. Askoz ere gehia-go parte hartzen dute, autonomiagehiago dute, baita aukera gehiago eregaur egungo gizartean hain garrantzi-tsuak diren gaitasunak garatzeko, adibi-dez: informazioa bilatu, baloratu etaaukeratzea, lankidetzazko lanak egi-tea, beren argumentuak argi eta garbiaurkeztea eta abar.

- Irakasleen autoestimazio profesio-nala handitu egiten da: eraginkortasu-nez erabiltzen dituzte teknologia aurre-ratuak, hobetu egin dute irakaskuntzalana, hobeto prestatzen dituzte ikasle-ak... Denborak aurrera egin ahala, au-kera metodologiko berriak ezagutzen di-tuzte baita aplika daitezkeen baliabideberriak bezain ugariak ere (batez ere In-terneten).

- Etengabe ikasten dituzte gauza be-rriak, web orriak bisitatuz eta eskolan iruzkinduz. Gogoko dituzte eta diberti-garria iruditzen zaie. Dagoeneko amai-tu da monotonia ikasleentzat baita ira-kasle batzuentzat ere.

Arbelel ektronikoak berritzeko, ikasleak motibatzeko, ikaskuntzaesanguratsuagoak sustatzeko, ikasleenaniztasunari erantzun ahal izateko... es-kaintzen dituen aukerak amaigabeakdira. Zenbait kasutan, irakasleek ahale-gin osagarri handiak egin beharko di-tuzte (gardenkiak egitea, apunteak,material didaktiko interaktiboak), bai-na orokorrean arbel elektronikoa era-biltzen ez dute denbora gehiago emanbeharko beren lanean. Sagua ukituzbesterik gabe, Interneteko liburutegi unibertsala eskura izango baitugu es-kolan. Ez al zaizue errealitate bihurtuta-ko ametsa iruditzen?

“... Eta irakasleek Internet integratuzuten beren irakaskuntza lanean, es-kolan horretarako azpiegitura egokiakeskueran zituztelako,Interneten edu-kiak eta aukerak ezagutzen zituztelako(etxean ere erabiltzen zuten komuni-

katzeko eta informazio desberdina etaberen irakasgaiari buruzkoa bilatzeko)eta hori egin beharra zegoela uste zutela-ko... denboren dinamika”. (Apuntes delfuturo)•

Zenbait kasu-tan, irakasleek ahalegin osaga-rri handiak eginbeharko dituzte,baina orokorreanarbel elektroni-koa erabiltzen ezdute denboragehiago emanbeharko berenlanean


Esperientzia

Desertuaren erdiko Lanbide Eskolabaten ibilbideaGazuaniko (Mendebaldeko Sahara) Lanbide Eskola

Aljeriar hamadako bizi bal-dintzak oso gogorrak dira. Sa-harako lurralde askatuetatikoso gertu gelditzen den zonal-de honetan, oso landare eta animalia gutxik lortu dutebertako tenperaturara eta ureskasiara egokitzea.

Hegazkina Tindouf-era hurbildu ahala, desertuko hondar eta harrienartean pezozko eraikuntza txikiak eta haimak ikusten hasi ginen. Hantxegaratzen da herri sahararraren bizimo-dua: ikastetxeak, osasun zentroak, mi-nisteritzak... Herri antolatua da, etabertakoek badakite egunen batean

bere lurraldera itzuli eta bizilagunekin etorkizuna bakean eraikiko dutela.

Sidhamdat Mohamed Lamin Sui-llem, lagunentzat, alegia denentzat, Si-di, Gazuniako Lanbide Eskolako zu-zendaria da. Eskola horrek argi eta gar-bi erakusten digu nola jakin duten go-bernu marokoarrak eragindako er-bestera egokitzen alderdi guztietan.

Sidi, kontaiguzu nolakoa izan zen Gazuniako Lanbide Eskola-ren hastapena. Noiz ireki zituen ate-ak eta zein bitartekorekin?

Beharrak bultzata hasitako proiek-tua da, ez da inoren gutizia izan. Auto-mozioaren adarrean profesionalakprestatzeko beharra geneukan eta ho-rregatik sortu zen ideia 1993-94an.Euskal Herriko ordezkaritza bat etorrizen hona eta haren laguntzarekin zo-nalde honetan Lanbide Eskola ireki-tzea erabaki zen, inguruneko produk-zio zentroetatik hurbil baitago lekuhau. 1994an diseinatu zen eta 1997 ha-sieran bukatu zen. Lehenengo promo-zioa 1997-98 ikasturtean atera zen 75 ikaslerekin eta geroztik eboluzioa on-dokoa izan da: 1998-99an 83 ikasle,1999-2000an 75, eta 2000-01ean eta2001-02an 64. Materialen eskasia delaeta lehen ikasturtean prestakuntza te-orikoa soilik jaso zuten eta praktikoabigarren ikasturtean jaso dute.

Gainera, iaz informatika ikaskete-

kin ere hasi ginen 15 ikaslerekin.Gazuaniko Lanbide Eskolan 14 ira-

kaslek egiten dute lan.

Ikasketak amaitu ostean, zein ir-teera dituzte ikasleek?

Gehienak, %80 inguru, euren jaio-terrira itzultzen dira, euren Wylalletara,eta zentro publikoetan egiten dute lan.Gainontzeko %20a bere kabuz hastenda lanean eta auto pribatuen parkekobeharrei erantzuten die.

Ikasleak ilusioz ikusten al ditu-zue? Nolakoa da mekaniko nagusie-kin duten harremana?

Praktikak egiten hasten direneanmotibatuago ikusten ditugu eta arduragehiagorekin aritzen dira. Nagusiekikoerlazioari dagokionez, munduko edo-zein lekutan gertatzen den gauza berapasatzen dela uste dut; nagusiek prakti-ka asko dute, baina teoria falta zaie, etaare gehiago gaur egun teknologiak da-raman abiadura ikusita. Gazteei, aldiz,alderantzizkoa gertatzen zaie; teoria as-ko dute, baina praktika falta zaie. Ha-sieran bien arteko talka bat egon ohi da,baina aurrera egin ahala konturatzendira esperientzia eta teoria trukatzea onuragarria dela eta osagarriak direla. Errealitate hori ulertzen ez duenak, izan nagusia edo gaztea, bere lanbide-an porrot egiteko arriskua dauka.

Jose Luis FERNANDEZMAUREElgoibarko BHIko zuzendaria

Ikusten al duzue gazteentzat in-teresgarria, eta aldi berean Sahara-ko errepublikaren garapenerakogarrantzitsua izan litekeen adar be-rririk?

Badago garrantzitsua den arlo bat:energia garbiak deiturikoa, hots, eguz-ki energia eta energia eolikoa.

Egungo egoeran ustia daitezkeenbitarteko asko dauzkagula uste dugu,eta gainera, etorkizuneko Saharako Errepublika askerako esperientzia be-zala balioko digute. Horrez gain, ez du-te ekipamendu askorik eskatzen etaerakargarriak dira gure gazteentzat.

Aholkularitza beharko dugu insta-lazioan, ekipamenduan eta material di-daktikoan. Euskal Herrian arlo horre-tan diharduten Lanbide Eskolen lagun-tza oso ongi hartua izango da, noski.

Sarritan joaten zara Euskal Herri-ra. Zer egiten duzu bisita horietan?

1995ean joan nintzen lehenengo al-diz eta oso lagun onak ditut orduz ge-roztik. Gure zentroari, eta niri bereziki,izugarri lagundu digute. Elgoibarko BHIan kudeaketa ikastaro bat jasonuen. Lagun ugari ditut Elgoibarko BHIn, hainbat instituzio publikotan,enpresetan, eta noski, Gasteizko Lagu-nen Elkartean, zeina urteetako lankide-

tza jarraiaren adibide den.Horixe da falta zaiguna, hain zuzen

ere. Lanbide Heziketan ikusi ditudanesperientziek gure eskolako ekipa-menduan eta funtzionamenduan pau-tak zehazteko balio izan didate. Beti la-guntzeko prest zeuden irakasleak to-patu ditut. Memento honetan Ikaslanieta Eusko Jaurlaritzari esker LanbideEskolekin lan egin dezakegu. Eta kola-borazio horrek jarraipena izango duelabermatu behar dugu.

Ez dugu ahaztu behar desertuarenerdian gaudela eta ezinezkoa zaigulalotura iraunkorrik gabe funtzionatzea.Profesionalen arteko trukea, birziklaiaeta behar dugun material suntsigarriaoinarrizko elementuak dira gure zen-troaren etorkizunerako.

Bide batez, garrantzitsua iruditzen zaigu SAEDren (SaharakoArabiar Errepublika Demokratikoa)egoera politikoa eta etorkizuna aipa-tzea.

Guk, iraultza hasi zenetik, hasiera-hasieratik, oinarrizkoa eta eztabaidaezina den premisa bat geureganatu ge-nuen: herri honen etorkizuna geure lu-rraldean, Saharan, independentzia lor-tzean datzala.

Goiz edo berandu, dagoena dagoe-


Beharrak bul-tzata hasitako

proiektua da, ezda inoren guti-zia izan. Auto-

mozioaren ada-rrean profesio-

nalak prestatze-ko beharra ge-neukan eta ho-rregatik sortu

zen gure Lanbi-de Eskola

1993-94an


la, etortzen dena etortzen dela, egitenduena egiten duela, herri sahararra independentea izango da. Halaizango den uste osoa dugu, sahararguztiok odolean daramagun ustea da.Txikitzeko edo birrintzeko makina ba-tean sartzen baldin bagaituzte ere, uraeta olioa bezala geldituko gara, banan-du ezinak gara.

Denek ulertzen dute. Marraketxeneta mundu osoan bizi direnek dakite Saharako Errepublikak dagokion lu-

Ez dugu ahaztubehar desertua-ren erdian gau-dela eta ezinez-koa zaigula lotu-ra iraunkorrikgabe funtziona-tzea.Profesionalenarteko trukea,birziklaia etabehar dugunmaterial suntsi-garria oinarrizkoelementuak diragure zentroarenetorkizunerako.Aholkularitzabeharko duguinstalazioan, ekipamenduaneta materialdidaktikoan.Euskal Herrianarlo horretandihardutenLanbide Eskolenlaguntza osoongi hartua izan-go da, noski.

rraldea okupatuko duela eta bere go-bernuak beste edozein gobernuk di-tuen eskubideekin eta betebeharrekinfuntzionatuko duela.

Inork ez dezala beste ezer pentsatueta bere burua engainatu. Independen-tzia da bide bakarra. Eskubideak ez diraez eskatu ez ematen, eskubideak edukiegiten dira, eta herri sahararrak etorki-zuna erabakitzen duen moduan eta le-kuan antolatzeko eskubidea dauka.

Badakigu Euskal Herrian asko ga-rela Timoren ondoren mende honetanindependentzia lortuko duen bigarrenherrialdea SAED izatea nahi dugunak..Nola lagun diezazuekegu amets horiegi bihurtzen?

Euskal Herritik mota guztietako la-guntza jaso dugu: politikoa, morala, ekonomikoa... Beti egon zarete herrisahararraren ondoan. Funtsezkoa dalaguntza horrek jarraitzea eta gizarteosoa inplikatzea.

Bisitatu gaituzuenok zuen espe-rientzia transmititu behar duzue etaeuskal gizarteari esan behar diozue he-rri sahararra bere etorkizuna inolakoesku sartzerik gabe erabakitzeko esku-bidearen alde borrokan ari dela. Mun-duko herri guztiei dagokien eskubidehorri autodeterminazio eskubidea de-ritzo. Esaiezue gure herriak izan nahiduena izango garela, gure herriak era-bakitzen duena.

Hegazkinera igo ondoren berriro pezozko etxeak eta haimak ikusi ni-tuen, baina beste begi batzuekin. Orainbadakit herri horrek independentea izateko hartu duen erabakiak ez duelaatzera bueltarik. Inoiz ere kanporatuakizan behar ez zuten herrialdeko kalee-tan sartzen direnean, euren ondoan egotea espero dut.

Eskerrik asko zuen abegitasunaga-tik Sidhmdat, Nino, Lamin, Dahman,Hmdeiti, Mustafá, Omar, Nafa eta es-kuzabalik hartu gaituzuen guztioi.•

Bide eginean jarraitzen

dugu zuen ekarpenekin

eta parte-hartze

handiagoarekin aberastu

nahi dugularik.

Hik Hasi proiektua irekia

den heinean, interesa

duen edonoren parte-

hartzea gustu handiz

hartzen dugu.

Jar ezazu zure aletxoa

euskal hezkuntzaren

aldeko ekimen honetan.

Berriakurtarrila


Berriak

UEUk lehenengo kongresukodefinizioari eutsi dio

ak. Aurrez gai zerreda luzea proposa-tzen zen eztabaidarako: Euskal Uniber-tsitatearen kontzeptua birdefinitzea, e-gungo testuinguruan UEUren egitekoazehaztea, euskarazko formazio eskain-tza aukera zabaltzea, bertako eta dias-porako komunitate zientifiko-intelek-tualaren bilgunea indartzea, titulaziomapa bat garatzea, elkarlan esparruakgaratzea, euskal campusak sustatzea,ezagutzaren ataria sortzea, campus bir-tuala garatzea, UEUren eredu pedago-gikoa eraikitzea, lurralde guztietakohezkuntza eraikinen sarea osatzea,Iparraldean egitura propioa egitura-tzea...

Balizko unibertsitatea beti xede iza-nik Iñaki Markok, kongresuko artezka-riak, zuzendu zuen “Geroa orain” txos-ten orokorrarekin hasi zen eztabaida.Txosten horrek hiru zati zituen: lehen-bizikoan Euskal Herriko unibertsitate-en egoera aztertzen da; bigarreneanUEUren azterketa egiten da eta datozenurteetarako plan estrategikoa proposa-tu; eta hirugarrenean UEUren barrukoantolaketa sendotzeko eman beharre-ko pausoak zehazten dira. Hasi, bada,txostenaren lehenengo zatiarekin hasiziren , hau da, Unibertsitatearen tes-tuinguruaren analisiarekin. Bigarrenzatiarekin egin zuten segipena eta gainagusienari heldu zioten, hots, EuskalUnibertsitatearen definizioari. “Geroaorain” txostenean Euskal UnibertsitateSistema kontzeptua proposatzen zen,

euskal unibertsitatea sare gisa hartzekoproposamena eginez. Ez litzateke, le-hen kongresuan onartu zen bezala,unibertsitate egoitza bat beharko, bai-zik eta edozein unibertsitatetan euska-raz egindako jarduera euskal unibertsi-tatearen zati izango litzateke, EuskalHerriaren garapen premiei erantzungodien euskaraz egituratutako sistemaunibertsitarioa, lerro edo modulu ani-tzez osatutako sare gisa eratuko litzate-keena, hots, Euskal Unibertsitate Siste-ma deituko litzaiokeena. Euskal uni-bertsitatea ulertzeko modu berri honeklehenengo kongresuan onartutakoaekarri zuen eztabaidara. Orduko defi-nizioak Euskal unibertsitateak hiruezaugarri behar zituela esaten zen ezin-bestean: euskalduna, nazionala eta he-rritarra. Horren ildotik egin zitzaizkionzuzenketa batzuk “Geroa orain” txoste-nari, esanez gaur egun Euskal Herriakez duela egitura unibertsitario propio-rik, eta beraz, ezin izan Euskal Uniber-tsitaterik ere. Beste batzuen iritziz, uni-bertsitate batek bere jarduera soilikeuskaraz lantzeagatik euskal unibertsi-tatetzat hartzea ez litzateke zuzenaizango, hemengo kultura eta identitate-aren ezaugarriak ere izan beharko li-tuzkeelako, alegia.

Horren inguruan ibili zen eztabaidaaberatsa eta nagusia. Lehendik ere az-tertzeko aukera izan zuten ueukideek,kongresu aurretik erabili izan den me-todologiaz denek izan baitute aukera

Udako Euskal Unibertsitateak berebigarren kongresua burutu zuen joanden abenduaren 14an Bilbon. Egungoegoeraren azterketa egin eta etorkizu-nean egin beharreko berritze eta egoki-tzapena izan zen eztabaidalan han bil-du ziren ueukideentzat. UEU 1973ansortu zen eta orduz gero badu 30 urtekohistoria luzea bere gainean euskal uni-bertsitatea bultzatuz, horixe izan baitahasiera-hasieratik xedea. Horretarako,udako eta beste hainbat motatako ikas-taroak antolatu izan ditu, aldizkariaketa liburuak argitaratu ditu, eta bestehainbat jarduera bideratu, hala nola ira-kasleriaren prestakuntzarako edo nor-malkuntzarako planak.

1995ean egin zuen bere lehenengokongresua, eta ordutik hona unibertsi-tateak eta bere inguruak aldaketa na-barmenak izan ditu urteotan. Hor ditu-gu legediarenak, hor Europako Batasu-naren eraketa, teknologia berrien ezar-pena... Euskal Herriko gizarteak berakizan dituen eraldaketa sakonak ere be-te-betean eragiten dute UEUren helbu-rua gauzatzerakoan. Horretaz guztiazeta aurrerantzean eman beharrekourratsez hausnarketa egitera bildu zi-ren Euskalduna jauregira 150 ueukide-


keen estamentu sozialen, politikoen,sindikalen, kulturalen zein herritarreniritziak kontuan hartuko dituen taldeaizan beharko luke. Helburu estrategi-koaren inguruko beste erabakia batzukere hartu ziren, hala nola, liburugintza-ren alorra sendotzea; Euskal Herriarenpremiei erantzungo dien titulazio ma-pa egitea antzematen diren indarguneneta hutsunen araberako eskaintza egi-teko; horien homologazioa zuzeneanlortu ahal izateko UEUren egitura juri-dikoa aldatzea; eta lehengo izenarekinjarraitzea, besteak beste. Hirugarrenzatiko puntuak, erakundearen barrukoantolaketaren ingurukoak, aztertzekobetarik ez zuten izan, eta datorrenmaiatz aldera helduko diete gai horiei.

testuak ezagutzeko eta emendakinakbidaltzeko, bilera, posta-zerrenda etamezuen bidez . Beste proposamen ba-tzuk ere azaldu ziren, hala nola, izenamoldatzearena “udako” hitza kenduz,azken urteotan negu partean egindakojarduerak udakoak baino pisu handia-goa hartu dutela argudiatuz.

Egun osoko jardunaren ostean era-baki hauexek hartu ziren: definizioa-ren inguruan, bi proposamenekin bategiteko saiakera batzuen ondoren,UEUk lehen kongresuan onartutakodefinizioa berretsi zuen, hots, euskal-duna, euskara edukiko du lan eta ko-munikazio tresna nagusia; Euskal He-rria bere osotasunean hartuko duena;eta izaera herritarra izango duen uni-bertsitatea, hots, izaera propioa eduki-

ko duen Euskal Unibertsitatea ahaliketa lasterren gauzatu nahi da. Honenarabera, euskal unibertsitatea egongoda euskaraz funtzionatuko duen uni-bertsitate etxea dagoenean. UEUk eus-kal unibertsitatea sortzeko zereginaizango du eta egitasmo horrekin bat da-tozenekin elkarlana bilatuko du euskalkomunitate zientifikoaren bilguneaegituratuz, unibertsitate mailako eza-gutzaren sorkuntza eta zabalkundeaeuskaraz ahalbidetuz eta goi mailakoprestakuntza iraunkorra eskainiz. Ho-rretarako eta urrats praktikoak diseina-tzen hasteko talde bat osatu zen. Gaine-ra, euskal unibertsitatea sortzeko bide-an talde eragile baten premia azalduzen, UEUk berak sustatua izango badaere, horren bidean eragile izan daitez-

Joan zen azaroaren 28tik 30era “Egungo hezkuntzaren erronkak” ize-neko jardunaldiak antolatu ziren Bil-bon. Jardunaldi horiek Adarra Peda-gogi Erakundearen eskutik etorri zi-ren eta bertan egungo hezkuntzari az-terketa egitearen aitzikiarekin ome-naldia egin zitzaion Luis Otañori, Ada-rra pedagogia erakundearen sortzai-letariko bat izandakoari.

Hezkuntza komunitateko 200 par-taide elkartu ziren han eta egun denonahotan dabiltzan gaiei heldu zietengogoeta egiteko asmoz: nola hezi eza-gupenaren gizarterako?; nola hezi ikasleria etorkina?; nola bultzatu gizar-tearen esku-hartzea eskoletako dina-mikan?; desberdintasunak berdindubehar lituzkeen eskolaren eraikuntza;irakasleriak oraingo eskoletan duenpapera; gizartearekiko eta berrikun-tza pedagogikoarekiko konpromi-soa...

Erronka berrientzako tokia ere izan zen: inongo haur edo gazte albo-ratuko ez duen eta ezagupenaren gi-zarteko eskola benetan izan dadin al-datzeko duen premia; aldaketa horre-tan utopiak berrartu beharko lukeenbide irekitzailearen papera; eragile eta

Adarra Pedagogi Erakundeak Luis Otano omendu dukultura guztien laguntzaz giza eskae-rak behar bezalako irekitasunaz har-tzeko beharra; irakasleen prestakun-tzaren inguruan formazio kritikoa, tal-delana eta berrikuntza pedagogikoa le-hentasuntzat hartuko lituzkeen presta-kuntzaren beharra...

Horiek guztiak beraz, bete-beteanizan zuten omenduarekin zerikusia.Luis Otaño bere bizitza profesionalosoan ibili da hezkuntza munduan. Iruñean jaio eta maisu urte askotan,hezkuntza hobekuntzak eskatzen zi-tuztenen artean ibili izan da, baita Ada-rrako presidente izan zenean ere. Be-randuxeago Irakasleriaren LaguntzaZerbitzuaz arduratu zen eta Errekalde-

ko PATen zuzendari izan zen. Azkenurteotan, berriz, Erkidegoko Irakasle-riaren Prestakuntzarako eta GarapenKurrikularrerako Erakundean jardundu lanean eta talaia hortatik egungohezkuntza sistemak jasan dituen alda-keten ikusmira ezin hobea izan du.Bere gogoeta eta proposamenak azal-tzeko aukera izan du Erkidegoko Es-kola Kontseiluan partaide izan den ga-raian. Bizitza eta pentsaera horien le-kuko dira berak idatzi dituen artiku-luak, dokumentuak, liburuak eta ikas-taro eta jardunaldiak.

Orain, kanpoxeagotik bada ere, ekarpenak egiten jarraituko du Luis Otañok.

OlentzeroGabonetako ipuina

IBAIZABALAskok ezagutzen dugu Olentzero-

ren ipuina, baina oso gutxik entzun di-tuzte Olentzero berak kontatutako na-turaren zaintzari edo beharizaneandaudenei buruzko istorioak. Baleu-kok ekoiztu duen Olentzero pelikula-ren gidoian oinarrituz, Seve Callejakmoldatu du liburu hau, hamabi kapitu-lutan banaturik eta koloretako irudiederrez horniturik •

Argitalpenak

Tulipa gorriak Gari Berasaluze

TXALAPARTAHonatx 10 urtetik aurrerako neska-

mutikoentzako Axuri Beltza saileko li-burua . Izokin bati gertatutako istoria-ren metaforaz baliatuz askatasuna lor-tzea ederra bezain gogorra izan daite-keela adierazi nahi digu egileak. Horiguztia arrain haztegi batean gatibudauden izokinak eta enarak, bere lagu-nak, biziko dituzten gertakizunen es-kutik•

Hiztegi jolastiaJoxan OrmazabalElena odriozola

ELKARHiztegiaren hizkiez baliaturik po-

ema sorta polita jartzen digute eskuraegileek, eta sarrerakoak, Josu Txa-partegirena berau. Honela dio sarre-ra horrek: a, be, ze, de, e, efe, ge, ha-txe, i, jota, ka, ele, eme, ene, eñe, o,pe, ku, erre, ese, te, u, uve, uve bikoi-tza, ixa, i grekoa, zeta. Hauxe da, hau-xe da, hizkien baleta, gure alfabetoamusikaz betea•

Yako eta haizeaIxiar Rozas

EREINGoiz elurtu batean Yakok kartoiz-

ko kutxa bat aurkitu zuen logelako a-tearen ondoan. Kutxaren barruanbeste bi kutxa zeuden bakoitzak izenbat zuelarik: Yako eta Zana. Ireki, etaYakorenean egurrezko zapata ba-tzuk eta paper batean:...Zanareneantxirula bat eta paper batean:...

Nondik irten ziren, ordea, oparihaiek? 12 urtetik gorako neska-muti-lentzat•

Léonardojakintsu handia

JEAN FRANÇOIS SAURÉSauré argitaratzaileak Léonard,

un génie!aren euskarazko moldake-tadakarkigu oraingoan. Turk & deGroot-ek eginiko komikian ikusikodugu nola Leonardo maisuaren as-makizunek, de Vinciko haren antze-ra, bera eta bere dizipulua egoera xe-lebretara eramango dituztela. Bateanipuin ezagunak hankaz gora jarrikoditu, bestean makina txanpon-jaleaeta behi eroa...•

Imanol Urbieta, luzea da bideaAndoni EgañaIBAIZABAL

Manolito, Manolo, Imanol edoImanolo Urbietaren “Txiki, txiki, txi-kia”, “Ranroberran”, Erreala futbol tal-dearen ereserkia, “Hilda aurkitu dut ko-plaria” entzun edo abestu ez duen nor-bait ba ote da Euskal Herrian? Euskalza-letasuna bider herrikoitasuna bider mu-sikatasuna, berdin Imanol Urbietarenbizitza, bertsolari zarauztarrak ederkiasko kontatuta•


Zorionak Erein argitaletxeari etaIpurbeltz proiektuari 25 urteetan zehar1977ko abendutik hilero hilero argita-ratzea lortu izanagatik.

Ikastolen mundutik etorri zen ideiahura. Marrazkilari talde bat (Mikel Pla-zaola, Jesus Lucas, Anton Olariaga, To-mas Hernandez Mendizabal, HilarioUrkia eta Pedro Agirregomezkorta),Anjel Lertxundi idazlearekin eta Ereinargitaletxeko Julen Lizundiarekin el-kartu zen eta lehen bultzada eta argia eman zioten IPURBELTZ komikiari.Harrez gero Euskal Herriko marrazkila-rien harrobi eta plataforma bihurtu daproiektua. Besteak beste, bertan aritudira Asun Balzola, Jon Zabaleta, MiguelBerzosa, Jose Gaston eta hainbat etahainbat marrazkilari, bakoitza bere es-tilo propioarekin; haur ilustrazioarengertukoa batzuk, bineta eta tebeoarenabeste hainbatek, marrazki artistikoarenantza zutenak, europar eta amerikarnazioarteko komiki estiloa zutenak...Bakoitza lana sormenez egiten ahale-gindu da, eta gidoigile, egokitzaile eta i-tzultzaile ugariei esker irribarre eta ba-rre, amets eta gure aspaldiko historiarabidaiak egin ere egin ditugu.

Eta hori ere Ipurbeltz proiektuarenhelburuetariko bat zen, “gure kulturaberreskuratzekoan funtsezkotzat jo-tzen dugu ahalegin serioa egitea haurhizkeraz, komikian, gure umorea, gu-re fantasia, gure historia, gure estetikaagertzeko, alegia, gure komikia gauregun Euskal Herrian bizi diren ume-entzat egiteko”.Denon artean istorioaksortzea zen asmoa, etxekoak izango zi-ren pertsonaiak sortzea, gugandik hur-bilekoak zirenak, haien gustu, izatekoeta janzteko modua, eta gauzen etamunduaren ikusmolde berezia izangozutenak, finean. Eta horrelaxe hasi zi-ren lehenbizikoak jaiotzen: Mari TxanoGorritxo eta otsoa, Braulio, Txomin,Telmo, Elitxu, Punki, Mintxo, Ramun-txo Ganbelutxo, Doktore Salbatore,Poxo, Prontxio eta Martzelino... eta

pertsonaia historikoak ere bai, Iparra-girre eta Loiolako Inazio, esaterako.

Ipurbeltzek bere alea erantsi dueuskalgintzan ere. Izan ere euskara arrunta garatzen lagundu du Ipurbel-tzek, hikako hizkera pertsonaia ba-tzuen ahotan jarriz, euskara bertatiksortutako onomatopeia jatorrak erabi-liz, eguneroko egoerak errepresenta-tuz, herri txikitan nahiz hiri handitangertaerak kokatuz... betiere euskara jo-las hizkuntza ere badela agirian utziz.Hala zioten orain mende laurdean ko-miki berri baten proiektua buruan ze-bilkitenek. “Komikia komunikabidenagusietako bat da haurraren bizi-tzan, haurraren gustukoenetakoa, etahaurrarengan eraginik handienaduenetako bat. Bizi garen mundu ho-netan, irudia maila guztietan gero etagarrantzitsuagoa delarik, argi dagozenbat suposatzen duen komikiakhaurren bizitzan”. Izan ere, “komi-kiak hizkera bizia, zuzena erabiltzendu, kalean, etxean, adiskideen arteanerabiltzen den benetako hizkuntza”.

“Euskararen kasuan gertatzen denbezala, talde txiki batek erabiltzenduen hizkuntza baten berreskuratzeprozesuan, hizkuntza estandari-zatuago bat osatu nahi de-nean, era horretan ikas-ten errazagoa gerta-tzen baitzaie hiz-kuntza horren a-rima sakona ezduten gehieneiadierazmol-deen, hizte-giaren, formatipikoen abe-rastasuna gal-tzeko arriskuadago (eta horie-txek izaten dira as-kotan hizkuntza ho-rren adierazpide beneta-ko eta originalenak). Gureustez, bi mugimenduren oreka a-

berasgarri bat bilatu beharra dago: al-de batetik, hizkuntza erraz bat eskainibehar zaie biztanle guztiei, ñabardu-ra gutxikoa, estandar samarra, baina,aldi berean, hizkuntza horren ñabar-duren aberastasun osoaren garapenasendotu behar da, forma, adierazmol-de, egitura formalen aberastasunarengarapena, halako eran non hizkuntzaestentsioz (biztanleriari eta geografia-ri dagokionez) salbatu eta berreskura-tzeaz gainera, aldi berean, eta indarberberaz, sakontasunean ere, bere for-ma berezkoenetan, bultzatu beharbaita. Zentzu horretan, gure ustez, ko-mikiak, oinarrizko mailan, haurrenmailan, modu guztiz egokian bateraditzake bi alderdi horiek, oso garran-tzitsua iruditzen zaigun gauza”.

Helburu horiek guztiek ebaluatubeharko dira orain, ia 300 ale argitaratudiren honetan, etorkizunari nola hel-duko zaion erabakitzeko. Eta hori guz-tia ospatzeko, haurren artean egindakogaldeketa jarraituz, 30 komiki aukeratudira antologia bat osatzeko. Horrelaxesegi dezala Ipurbeltzek beste hogeitabost urtetan ere!

Zorionak Ipurbeltz!

Urtxintxa Eskola eta Hik Hasielkarrekin euskal jolasak sustatzen

Euskaraz jolasten ikastekoikastaroak 943 27 00 33 telefonoan


0-3 zentroak: hezkuntzaeskaintzea helburutzat etaez laguntza eskaintzea

jaso zuena, 27 urtera iristean lortutakoeskolatze maila eta soldata, jaio eta le-henengo urteetan hezkuntza zentroe-tara joateko aukera izan ez zuten gazte-ena baino dexente altuagoak ziren, etagizarte-zerbitzuekiko mendetasunaere baxuagoa zen. XXI. mendeko Hez-kuntzari buruzko Nazioarteko Batzor-deak UNESCO erakundeari aurkeztu-tako txostenean (Delors txostena ize-nez ezagutzen dena), jaio eta lehenen-go urteetan hezkuntzak duen garran-tzia azpimarratzen da; zentzu horretan,“lehen haurtzarora bereziki zuzendu-tako hezkuntza jasotzen duten hau-

ikaskuntzarako giro egokia eskura-tzea, hartara, jaiotzen garenetik berezditugun ahalmen izugarriak garatzenlaguntzeko.

José Riverok baieztatu duenez, bes-te haur batzuekin elkarreragin estimu-lagarriaz gozatzen duten haurrek -jos-tailuak erabiltzeaz eta elikadura egokibat jasotzeaz gain-, garunaren funtzio-en garapen hobea lortzen dute 15 urte-ra iristean. Amerikako Estatu Batuetanegindako beste azterlan garrantzitsubaten arabera -1998an argitaratu zena-sarrera baxuko auzo batetako haur ba-tek, adin goiztiarretik heziketa egokia

e k a r p e n a k

Jaio eta lehenengo urteetan sortzeneta egituratzen dira gizakiaren nortasu-naren, adimenaren eta emozioen oina-rriak eta gizarte jarreren oinarriak. Unehorretantxe egituratzen dira garunekozelula gehienak eta neuronen artekokonexio gehienak. Eta prozesu horiguztia behar bezala osatzeko ezinbes-tekoak dira elikadura eta osasun ego-kiak edukitzea. Eta horrez gain, berrikiegindako hainbat azterlan garrantzitsu-ren arabera, jaio eta lehenengo urtee-tan oso garrantzitsua da haurrek gizar-tearekiko elkarreragina edukitzea eta

Alfredo HOYUELOSInfancia aldizkariko Erredakzio Batzordeko kidea

Nafarroan eta 0-3 urteko Hezkuntza Zikloaren alde-

ko Plataformako kidea


Bederatziherrialdetanegindako besteazterlanbatzuen arabe-ra, osasun ego-kia, maitasu-na, afektua etagorputzarenzainketa osogarrantzitsuakdira, baina eznahikoa giza-kia behar beza-la garatzeko.Zerbait gehia-go behar da.Eta beharrez-koa den horihezkuntza da.

rrek eskolaratzeko aukera edo joerahandiagoa izango dute hezkuntza ja-so ez dutenek baino eta, gainera, esko-lako ikasketak amaitu baino lehen uz-tea ere gutxiagotan gertatzen da”. Be-deratzi herrialdetan egindako beste az-terlan batzuen arabera, osasun egokia,maitasuna, afektua eta gorputzarenzainketa oso garrantzitsuak dira bainaez nahikoa gizakia behar bezala gara-tzeko. Zerbait gehiago behar da. Eta be-harrezkoa den hori hezkuntza da.

Jaiotzen direnetik haurrek dituztengaitasunak kanpora begira gauzatzekogaitasunarekin dago lotuta heziketa,modu orekatsuan eta behar den ga-raian. Eta hezitzaile, psikologo, peda-gogo eta ikertzaileen ikuspegitik geroeta harrigarriagoak dira haurrak jaio-tzen denetik berarekin dakartzan gaita-sunak edo aberastasuna. Hortaz, he-rrialde eta toki erkidegoen lehentasunaizan beharko luke, haurraren ahalmenguztien garapena ziurtatuko dutenhezkuntza proiektuak lantzea.

Baina kontuan hartu behar da hez-kuntza berez asistentzialtasunaren aur-kakoa dela, izatez eta betetzen duenfuntzioaren arabera (gizarte laguntzai-leek ere beren izena aldatu zuten eta gi-zarte langile aukeratu, egokiagoa zela-ko eta zentzu peioratiborik ez zuela-ko).

Pobreari edo beharra duenari la-guntzen zaio. Laguntza eskatzen due-nean karitatea eskaintzen zaio. Gurekontzientzia lasaitzeko eman nahi du-gun gutxieneko hori da. Izan ere, asis-tentziala den gauza ororen abiapuntu

bezala baliabide gutxi dituen haurtza-roa hartzen dugu (hain zuzen, hezkun-tzaren kontzeptuarekin gertatzen de-naren aurkakoa), eta adin txikiak dire-nez (eta “zenbat eta txikiagoak” orduaneta ahulagoak), gutxienekoa emandaere konforme gera daiteke eta geratubehar du.

Haurtzaroaren zati hori ez da kon-tuan hartzen ez gizarte mailan ez politi-ka mailan. Eta horixe da 0-3 urte bitarte-ko haurrekin gertatzen dena. Gauregun, Kalitatearen Legearen eskutik -izena ere ez da egokia-, hezkuntza la-guntza zentro zeharminduak berresku-ratzean (gogoan izan Gizarte Laguntza-ren Institutu Nazionalaren mendekohaurtzaindegiak) edo Nafarroako Go-bernuak Gizarte Ongizateko Erabakiezduinaren bitartez Legea irregularkiaurreratzen duenean (Nafarroan 0-3urte bitarteko zentroak martxan jartze-ko), zirkuluaren koadraturaren ezinta-sunari konponbidea aurkitu nahi zaio.Azken finean ukaezina da laguntza-zerbitzuak direla, baina, XXI. mendeangaudelarik horrelako kontzeptu baterabiltzea itsusi geratzen denez, inola-ko zentzurik gabeko binomio bat as-matu dute, hain zuzen, hezkuntza la-guntzazko zerbitzuak.

Laguntzaren ildotik, asetu beharre-ko premiak dituen haur bat -tabula ra-sa- aurkezten zaigu. Haurraren pre-miak abiapuntutzat hartuta antolatzendira erakundeak (eta dagozkion profe-sionalak, prestakuntza baxuagoa edoprestakuntzarik ez dutenak eta soldatabaxuagoa dutenak) eta haurraren oina-rrizko zainketak asetzen saiatzen dira.Haurtzaindegi izenez ezagutzen ditu-gu (berdin da izena aldatu ala ez, gizabaldintzak eta baldintza materialak al-datzen ez badira); gurasoak lanean aridiren bitartean, haurrei arreta eskain-tzen dieten lekuak dira haurtzainde-giak.

Asistentzialtasunak gutxienekoaeskainiko dio haurrari eta, zinez, ahaliketa gehien eskaini beharko litzaioke:ekonomia eta kulturari dagokienez, za-rrastelkeria da gizakiak hobetzekoduen ahalmena mespretxatu egiten


duelako, eta errotik desagerrarazi be-harko litzateke.

Asistentzialtasunaren ikuspegitik,haurra eskubiderik gabeko subjektubat da. Arreta eta zainketak eskaini be-harreko subjektu bat besterik ez da, es-kubiderik gabea, adierazi beharrekoaberastasunik gabea. Asistentzialtasu-nak ez du etekinik eman eta berak has-ten eta amaitzen du zirkulua. Hortxebukatzen da. Ez dago ezer gehiago. Gi-zateria osoaren aurrean adeitasunik etaerrespeturik eza adierazten da asisten-tzialtasunaren eskutik.

Baina zergatik aipatzen da asisten-tzialtasuna 0-3 urte bitarteko zerbitzuezari garenean eta ez hortik aurrerakoadinez ari garenean? Nire ustez, aipatuakatsa eragiten duten hiru arrazoi dau-de, gutxienez. Jarraian irakur daitezkearrazoi bakoitzaren funtsa eta bakoi-tzari emandako hezkuntza erantzuna:

1. Hasteko, hezigarria dena alderdiakademikoarekin edo betiko hezkun-tzarekin nahasten da (betidanik ezagu-tu ditugun eskola diziplinekin). Kasuhorretan hezkuntza esatean matemati-ka, irakurketa eta idazketa, margotzea,puzleak egitea eta abar ulertzen da.Bien bitartean, gorputz zainketa, elika-dura eta haurra garbitzea bezalako la-nak asistentzialtasunaren kontzeptua-ren baitan bilduta geratuko lirateke. Etahori ez da zuzena. Adin hauetan, esfin-terren kontrola, batera bazkaltzen ikas-tea, garbitzea eta abar bezalako propo-samenak intentzionaltasunez eta kon-tzienteki garatuz gero, haurrak hezike-ta jasoko du. Haurrek bizitzako jardue-ra orotan heziketa jasotzeko eskubideadute eta eskubidea betetzeko eskatzendute; gainera, eguneko edozein unetanhaurrak hezitzeko titulazio edo presta-kuntza egokia duten profesionalakizan behar dira heziketa horren ardura-dunak.

2. Bigarrenik, gogoan hartu beharda ordutegi eta egutegi zabalen eskutikasistentzialtasunari garrantzi handia-goa ematen zaiola (eskolak hiru urtetikaurrera eskaintzen duen ereduarekinalderatuta). Ez da kasualitate hutsaHaur Hezkuntzako eta Lehen Hezkun-

tzako zenbait zentrotan 7:30etik 9:00e-tara luzatzen den zerbitzu bat eskain-tzea; zentro horiek haurtzaindegiak di-ra (haurtzaindegi izena jasotzen dute,ez baitago maistrarik eta ez baitago es-kolaren antolakuntza arautuaren bai-tan sartuta). Haurrek ez dakite heziga-rria dena eta ez dena bereizten; egune-ko, asteko edo urteko edozein une izandaiteke hezigarria, baldin eta heziketahori profesional egokiek antolatzenbadute, material egokiak erabiltzen ba-dira eta ratio egokiak eskaintzen badi-ra. Haur bati eta bere familiari arreta es-kaintzea, aukera eta baliabide anitzakeskaintzea, harremanak garatzea etaadiskidetasuna lantzea ez dira ordute-gien edo urtaroen mende daudenezaugarriak, ezta gutxiago ere; haurreiheziketa jasotzeko eskaintzen zaienaukera bat bezala ulertu behar da. Aitaketa amak lan egiteko eskubidea duteeta seme-alabak eduki ondoren gau-zak erraztea edo malgutzea komeni da.Eta Haur Eskolaren erantzukizuna izanbeharko luke bere antolakuntza mal-gutu eta familia baldintzak eta lanekobaldintzak bateragarri egitea; horrekinez dut esan nahi neska-mutilek hez-kuntza erakundean denbora gehiegiigaro behar dutenik, beren gurasoekinegoteko eskubidea ere bai baitute. Ka-su horretan eskolak ez du funtzio asis-tentziala garatzen; eskolak betetzenduen funtzioa soziala da. Hezkuntzaesparruan alderdi soziala azpimarra-tzeaz gain, asistentzialtasunaren alder-di ahulak baztertu behar dira.

3. Eta nahiz eta zientzia mailan au-

Baina zergatikaipatzen da

asistentzialtasu-na 0-3 urte

bitarteko zerbi-tzuez ari garene-an eta ez hortik

aurrerako adinezari garenean?

Estereotipo sozialhoriek guztiak

baztertzeko orduairitsi da; adin goiz-

tiarretik hezkun-tza zientzia izatealortu behar da etahaurren gaitasunguztiak garatzea

lortu behar daproiektu pedago-

gikoenlaguntzarekin.


rrerapen garrantzitsuak egin, indarreandagoen hirugarren ideiak azpimarra-tzen duenez adin horretako haurrekamarekin egon beharko lukete (izanere, ustez, amarekin bezain ondo ez dabeste inon egongo). Jendartean oso he-datuta dagoen ideia, psikologia motaeta politika mota batek indartu duena,honakoa da: haur horien amak, zoritxa-rrez, etxetik kanpora lan egiten badu,konponbide egokiena da haurra aipa-tutako zentroetan sartzea bertan, “zori-gaiztoko” haurrei arreta eta afektua es-kaintzeko, horixe baita, hain zuzen, ga-rrantzitsuena. Bestalde, hainbat ikerke-ten arabera baieztatuta geratu da hau-rrak hezkuntza zentroetara bidaltzeaabantailatsua izan daitekeela (alderdisozialak eta afektibitate mailakoak bil-tzen dituen testuingurua), heziketa etafamiliaren maitasuna elkarren arteanbateragarriak egiten direlarik. Horrezgain, Haur Eskolak eraginkortasunhandikoak dira familien gizarteratzealortzeko eta ezinbesteko laguntza diragure seme-alabak hezitzeko orduan.Gainera, kontuan hartu behar da fami-lia testuinguru guztiak ez direla ego-kiak izaten haurren garapena lortzeko(zoritxarrez, ez da oraindik lortu hau-rren aurkako tratu txar fisikoak eta psi-kologikoak desagerraraztea). Hezkun-tza zentroek testuinguru orekatua etasegurua eta garapen harmoniatsua lor-tzeko behar diren estimuluak eskain-tzen dizkiete.

Estereotipo sozial horiek guztiakbaztertzeko ordua iritsi da; adin goiztia-

rretik hezkuntza zientzia izatea lortubehar da eta haurren gaitasun guztiakgaratzea lortu behar da proiektu peda-gogikoen laguntzarekin.

Eredu asistentzialaren arrisku han-diena da nonahiko eredua dela, hau-rrak txikiak direnean zenbait familiarieta gizarteari erantzun azkarra ematendiona. Politikariek ere ez diote garran-tzi handiegirik ematen gai honi, ez due-lako eraginik hauteskundeei begira.Eta egoera horren atzean haurren esku-bideen aurreko begirunerik eza nabar-mena da; zenbat eta txikiagoak izanhaurrak orduan eta nabarmenagoa ge-ratzen da bere etimologiaren esanahia(infans= hitz egiten ez duena). Jesús Pa-lacios-ek dioen bezala, “egindako iker-ketek baieztatu dutenez, hezkuntza-maila baxuen duten familien kasuan,sarriagotan onartzen dituzte lagun-tzazko aukerak, baina kultura gehia-go eta diru-sarrera altuagoak dituztenfamilien kasuan, aitzitik, hezkuntzaaukerei ematen zaie garrantzi han-diagoa”. Eta aipatu diskriminazioasaihesteko modu bakarra da (lege etadekretu egokiak emanez) laguntzazentrorik edo hezkuntza laguntza zen-trorik ez edukitzea (horretarako insta-lazioak, langileen titulazioak, bitartekomaterialak, ratioak, eta abar aztertukodirelarik).

Beharren ikuspegi politiko batetikeskubideen ikuspegi politiko bateraigarotzea ezinbestekoa da. Es-kubidea kontzeptuarendefinizioaren arabera“gizakiak bere bizi-tzako helburuaklortzeko duengaitasun natu-rala edo berez-koan” eta “le-geak haurrenalde zehaztenduen gauzaoro egiteko edoeskatzeko gaita-sunean” gauzatzenda eskubidea. Hau-rrek ez dute inoren karita-tea eta eskuzabaltasuna eska-

tzen; gizarteak eskubideak dituztensubjektutzat hartzea lortu nahi dute. Etaeskubide horien artean, jaiotzen dire-netik hezkuntza jasotzeko duten esku-bidea errespetatzeko eskatzen dute.Haurrek hezkuntza jasotzeko duten es-kubidea aitortzea demokrazian eginbeharreko zerbait da.

“Kontuan hartu –esan zuen Mala-guzzi-k-, azken berrogei urteetan hau-rren inguruan serioski egindako iker-lan guztien ondorioz bereziki nabar-mendu direla haurrek berez duten in-darra eta ahalmenak eta ez hainbestehaurren alderdi ahulak eta mugak.Hala ere, ikerketen ondorioz haurre-kin erlazionatutako hainbat alderdigarrantzitsu azpimarratzea lortu ba-da ere, gobernu nazionalek eta nazio-arteko aginte zentroek ez dituzte eko-nomia, politika eta lege mailako jarrai-bideak aldatu. Hortaz, haurren esku-bideak eta interesak lehentasunen es-kalaren amaieran uzten dira Lurrekoedozein herrialdetako finantzaketaeta esku-hartzea aztertzean”. Nafarro-ako Gobernua, Hezkuntza Sailaren bi-tartez, oraindik garaiz dago 0-3 ontzia-ren noranzkoa zuzentzeko –bestehainbat Erkidegotan jada egin dutenbezala-, hartara, “Kalitatearen” Legea-rekin Prestige ontziarekin gertatukoaez errepikatzeko, hau da, lehen haur-tzaroko urak poluitu eta hiltzea saihes-

teko. •

Haurrek, jaio-tzen direnetik,hezkuntza jaso-tzeko duteneskubideaerrespetatzekoeskatzen dute.

Hau ospatu beharra

dago!

eeup!!

BBIIDDEEOO eettaa DDVVDDaa Tf.943 371545

hik hasi alea .pdf · la, finantzazioa, kuotak, diru laguntzak eta abar. Edonola ere, hezkuntza...

Documents

Transcript of hik hasi alea .pdf · la, finantzazioa, kuotak, diru laguntzak eta abar. Edonola ere, hezkuntza...