Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin...

104
Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala LAGUNTZAILEA:

Transcript of Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin...

Page 1: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

Hezkuntza arloanboluntariotza

lantzeko irakasleentzako

materiala

LAGUNTZAILEA:

Page 2: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Erdu, Elkarte eta Boluntariotzako Agentzia

Santa María kalea 4, Vitoria-Gasteiz

Telefonoa: 945 16 16 87

Faxa: 945 16 19 52

[email protected]

www.vitoria-gasteiz.org/erdu

Argitaratzailea: Vitoria-Gasteizko Udala

Egilea: Marije Apodaka, Erdurako

Laguntzaileak: Arabako Foru Aldundia eta Caja Vital Kutxaren Gizarte Ekintza

Finantzatzailea: Eusko Jaurlaritza, Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila

Itzulpena: Aztiri-futurnet

Diseinua, maketazioa eta inprimaketa: Sacal

Lege Gordailua: VI-31/10

Page 3: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

AURKIBIDEAAURKIBIDEASARRERA:HEZKUNTZAREN ESPARRUTIK ELKARTEGINTZARA ETA BOLUNTARIOTZARA HURBILTZEA............................................................................................................................ 3

1. ZATIA: IRAKASLE ETA HEZITZAILEENTZAKO MATERIAL DIDAKTIKOA............................................................................................................................7

2. ZATIA:IKASKUNTZA ESANGURATSUARI APLIKATUTAKO METODOLOGIA..........................................................................................................................47

3. ZATIA:GAZTEEKIN BATERA EGITEKO JARDUERAK..........................................................................................................................59

BIBLIOGRAFIA ETA WEBGRAFIA ........................................................ 93

ERANSKINAK ............................................................................................. 99

Page 4: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

HbiHbiHbiHbi

HbiHbiHbiHbi

Page 5: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

SarreraHezkuntzaren esparrutik

elkartegintzara eta boluntariotzara hurbiltzea

Page 6: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

SARRERA:SARRERA: Hezkuntzaren esparrutik elkartegintzara eta boluntariotzara hurbiltzea

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

4 maasri

Eskuartean duzun material hau Erdu Elkarte eta Boluntariotzako Agentziaren

ekimenez egina da1, eta hezkuntzaren esparruan boluntariotza sustatzea du helburu.

1999ko martxoan sortu zen Erdu, Vitoria-Gasteizko Udalak, Arabako Foru Aldundiak

eta Caja Vital Kutxaren Gizarte Ekintzak sustatuta.

Elkartegintzan, boluntariotzan eta parte hartzean espezializatuta dago Erdu, eta

helburu hauek ditu:

- Gizarteko parte hartzea eta herritarren, elkarteen eta administrazioaren arteko

lankidetza sustatzea.

- Elkarteen esku jartzea beren lanaren kalitatea eta eraginkortasuna hobetzeko

aukera ematen dieten baliabideak eta zerbitzuak.

Esparru horretan eta 2006. urtetik, Erduko Boluntariotza Zerbitzua Bigarren

Hezkuntzako ikastetxeetan esku hartzen ari da, “Eta zu, zergatik ez? Mugi zaitez!”

hezkuntza kanpainaren bidez. Kanpaina horretan, boluntario lana, beronen

kontzeptualizazioa eta elkarte baten barne funtzionamendua ezagutzeaz gain,

boluntariotzan lan egiten duten pertsonengana hurbilduko dira ikasleak. Tresna

nagusiak lankidetzako ikaskuntza sustatzen duten jarduerak eta kanpaina honen

izenburupean Erduk argitaratutako DVDa dira batez ere, eta DVD horretan, Arabako

zenbait elkartetako boluntarioek beren esperientziak kontatzen dituzte zuzenean.

Urte horietako esperientziaren ondoren, Erduk hasiera hartako kanpainari

garrantzi handiagoa ematea erabaki du, eta, horrela, eskola curriculumean ibilbide

bat egiteko aukera ematen duen unitate didaktiko bat sortu nahi izan du.

Hemen duzuen materiala aurreko esperientzian oinarritutako proposamena da,

Derrigorrezko Hezkuntza amaitzen duen neska edo mutil batek gure ustez, gero,

gizartean eta herritar gisa parte hartzeko prestatuta egon dadin, garatuta izan behar

dituen gaitasunen barneratze prozesuari lotuta dagoen proposamena.

Helburu orokorra boluntariozko lanean sakontzea da, elkartasuna eta gizarte

konpromisoa lantzeko modu den neurrian, pertsonari bere osotasunean garatzen

laguntzeko eta, horrela, boluntaoritza sustatzeko. Eta, horretarako, zenbait jarduera

1 Aurrerantzean, Erdu

Page 7: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

SARRERA:SARRERA: Hezkuntzaren esparrutik elkartegintzara eta boluntariotzara hurbiltzea

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

5

proposatzen ditugu Bigarren Hezkuntzako 4. mailako ikasleekin (“Etika eta Giza

Hezkuntza”, “Tutoretza” eta horrelako ikasgaietan), Batxilergokoekin (“Filosofi a eta

Herritartasuna”, “Tutoretza” eta horrelako ikasgaietan), Lanbide Heziketakoekin

(“Filosofi a eta Herritartasuna”, “Tutoretza” eta horrelako ikasgaietan), Gizarte eta

Kultura Zerbitzuekin eta Komunitatekoekin lotutako heziketa zikloetakoekin, “gizarte

eta kultura sustapeneko teknikari” ziklokoekin, adibidez, egiteko. Halaber, material

hau garrantzi handikoa da aisialdiko eta gizarte eta kultura sustapeneko eskoletan

erabiltzeko ere, testuinguru bakoitzean bertako ibilbide pedagogikoetara egokitu

beharko bada ere.

Lehenengo, argi esan nahi dugu elkartegintzarekin eta boluntariotzarekin lotutako

bizipenak ezagutaraztea eta horien aurrean sentiberatu eta motibatzea dela gure

asmoa; baina, boluntario izateko, gehienetan, beharrezkoa da 18 urte beteta izatea,

Boluntarioei buruzko 17/1998 Legeak2 adierazten duenaren ildotik.

Hiru kapitulu ditu dokumentuak: lehenengoan, alde batetik, irakasleei dei egiten

zaie, elkartegintzaren eta boluntariotzaren alderdi esanguratsuenak ezagut ditzaten

edo gogora ditzaten, eta, bestetik, unitate didaktikoa hezkuntza jardunean txertatzen

da. Bigarren zatian, printzipio metodologikoak, helburuak eta proposatzen den

ibilbidea zein diren adierazten da. Amaitzeko, hirugarren kapituluan ikastetxeetan

beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan

sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi a ere txertatu dira.

Esperientzia honetan sartu eta ikasleekin gozatzeko baliagarri izango zaizuela

espero dugu: hasi gara mugitzen!

2 Ekainaren 25eko 17/1998 Legea, Boluntarioei buruzkoa (EHAA, 1998ko uztailaren 13koa)

Page 8: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

HbiHbiHbiHbi

Page 9: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

Eta zu?

Zer? Nirekin ari zara?Irakasle honekin?

1. zatia:Irakasle eta

hezitzaileentzakomaterial didaktikoa

Page 10: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

8 masri

Irakasleentzako materiala. Horixe da! Material hau ikasgelan elkartegintzarekin,

boluntariotzarekin eta, oro har, balioetan oinarritutako hezkuntzarekin lotutako gaiak

lantzeko gonbita da, horrelako gaiak jorratu nahi dituzten irakasleei zuzentzen zaiena.

Baina, gaia garatzen hasi aurretik, proposamen hau jasoko duen hezitzailearen

lekuan jarri nahi izan dugu; eta galderak, motibazioak, zailtasunak, aurreiritziak,

oroitzapenak eta abar sor daitezkeela pentsatzen dugu, ikasleekin egingo diren

jardueretarako modu onean bideratu daitezkeenak guztiak ere. Horregatik, irakasle

lekuan jarrita geure buruari egin dizkiogun galderak bildu ditugu, eta egokien iruditu

zaizkigun erantzunak eman dizkiegu. Galde-erantzunen sistema horren bidez, lana

sustatzeaz gain, gai honetan sartuko gara pixkana, bai kontzeptuen ikuspegitik eta

bai jarrera eta prozeduren ikuspegitik.

Gure pentsamenduak ikuspegi horretatik jorratzeak unitate didaktikoaren

prestakuntzan ezagueraren eta emozioen aldetik laguntza ematera “behartu” gaitu.

Lehenengo kapitulu honen bidez, ikasgelan sartu aurretik, aukera eman nahi izan

diegu irakasleei boluntariotzarekin lotutako garrantzi handiko alderdi teorikoez nahiz

lege-araudiez gogoeta egiteko edota horiek hobeto ezagutzeko (boluntarioak, zergatik

eta zertarako?, zergatik lan egin behar da ikasleekin?, zer baliabide ditut eskura?, zer

dakit?); eta, aldi berean, gai honek sorrarazten dizkigun sentimenduak ere aztertu

ahal izango ditugu (zer jarrera hartzen dut gai honen aurrean?, zer sentitzen dut?).

Bestalde, kontuan izan nahi dugu gure balio sistemak eragina duela programa

honen nahiz beste edozein programaren transmisioan eta garapenean. Ditugun

estereotipoek eta aurreiritziek ikasleengan jokabide prosozialak galaraz ditzakete,

eta, horregatik, gogoetari espazio eta denbora zehatz bat emango diegu, eta balioetan

oinarritutako hezkuntzaren esparruan kokatuko dugu.

Gainera, lehenengo atal honetan, unitate didaktikoaren irakurketa bat egin dugu,

EAEko Oinarrizko Hezkuntzaren Curriculumeko hezkuntza gaitasun orokor eta

oinarrizkoen garapenaren ikuspegitik. Kontua ez da ikasleek esklusibotasunez irabazi

asmorik gabeko elkarteen sarea ezagutzea, ikaslearen pentsamenduei eragin eta

Page 11: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

9

eguneroko bizitzako egoera errealekin lotzea baizik, xede horretarako diseinatutako

jardueren bidez; eta, horretaz gain, gaitasun horiek egoera batzuetatik besteetara

transferitzea ere lortu nahi da.

Atal hau amaitzeko, ikasleen eta irakasleen artean ezar daitezkeen harremanen

garrantzia eta oso desberdinak diren errealitate eta bizipenak hurbilagotik ezagutzeak

duena azpimarratu nahi ditugu. Beraz, azken fi nean gure helburu diren gazteek bizi

duten unea azpimarratuko dugu.

1. Boluntarioak,

Zergatik eta

zertarako?

Irakaslea

3. Zergatik eta

zertarako lan egin

boluntariotzaren

inguruan nire

ikasleekin?

4. Zer dakit nire

ikasleei buruz,

boluntariotzari

dagokionez?

2. Zer jarrera dut

boluntariotzaren

aurrean? Zer

sentitzen dut?

Page 12: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

10 masri

BOLUNTARIOTZA, ERREALITATE ABERATSA ETA KONPLEXUA

“Boluntariotzaren munduan” sartu aurretik, behar-beharrezkoa da termino

honek eta berorrekin lotutako bizipenek eta errealitateak biltzen dituen aniztasuna

eta konplexutasuna azpimarratzea. Horrek berak lagundu egingo baitigu praktika

horrek barnean hartzen dituen aukerak eta hezkuntzan dugun zereginarekin lotutako

alderdiak ezagutzen.

Erdun, bertara datorrenari boluntariotzaz zer ulertzen duen galdetzen diogunean,

lehenengo, ematen duen lehen azalpena erakunde batean laguntzeko pertsonak

modu boluntarioan eta trukean ordain ekonomikorik espero gabe egiten duen

aukerarekin lotzen du.

Izan ere, doakotasuna eta libreki aukeratu izatea dira boluntariotzaren

definizioan gehien nabarmentzen diren bi ezaugarriak; eta horixe adierazten da

I.1. Boluntarioak, zergatik eta zertarako?

Gizarte

bazterketarekin eta

bidegabekeriekin

lotutako egoerak

aldatzen ditu

1. Boluntarioak, zergatik eta zertarako?

Komunitatearen

eta taldearen

interesei erantzuna

ematen die

Norbanakoarekin,

gizartearekin eta

komunitatearekin

lotutako gaitasunak

sustatzen ditu

Gizartea aldatzeko,

konpromisoa

sustatzen du

(pertsonala,

gizartearekin,

komunitatearekin)

Page 13: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

11

Boluntarioei buruzko 17/1998 Legean3; hala dio lege honen 2. artikuluak:

Lege honen ondorioetarako, pertsona fi sikoek aurrera eramaten dituzten interes

orokorreko ekimenen multzoa da boluntariotza, ekimen horiek honako baldintza

hauek betetzen badituzte:

a) Norberaren probetxurako ezer lortzeko asmorik gabekoak izatea eta elkartasunak

bultzatuak izatea.

b) Borondatezkoak eta askatasun osoz eginak izatea; arrazoia lan, funtzionariotza

edo merkataritza harremana ez izatea, ez eta obligazio pertsonal edo betebehar

juridikoa ere.

c) Irabazi asmorik ez duten erakundeen bidez eta programa edo egitasmo zehatzei

jarriki eginak izatea.

d) Ordainsaririk gabeak izatea.

e) Ordaindutako zerbitzu profesionalak inolaz ere ez ordezkatzea.

Boluntariotzak pertsonaren eta pertsona horrek bere konpromisoz esku hartzen

duen erakundearen artean harreman bat izatea dakar. Horregatik, batak eta besteak

elkarrekiko betebeharrak eta eskubideak izango dituzte. Boluntario den pertsona,

aldi berean, elkarte bateko bazkide edo kide izan daiteke. Dena den, elkarte baten

barnean lan edo funtzio profesionalak betetzen dituzten pertsonek ezin dituzte

ekintza horiek berak boluntario gisa egin, inolaz ere. Hau da, boluntariotzak ezin du

inoiz izan ordaindutako zerbitzu profesionalen ordezkoa.

Konpromiso sozial eraldatzailea da, bidegabea den gizarte egoera bat aldatu

ahal izateko ari dena. Boluntarioak jarrera aktiboa hartuko du bidegabekeria horren

arrazoien aurrean; errealitatea eta arazoak globaltasunetik interpretatuko ditu

(ekonomikoa, politikoa, ideologikoa…); gizarte eta politika garpenean presio egin

nahi duen eta esparru horretan eragin nahi duen elkartasunezko sare bateko kide da

(“orokorrean pentsatu, tokian tokikoetan jardun”); parte hartzen duen mugimendu

horrekin identifi katuta sentitzen da, eta, mugimendu horren barnean, sustatzaile ez

ezik alderdi kritiko eta eraldatzailea da.

Boluntariotzari buruz dezente idatzi izan da, eta zenbait egilek, ikuspegi kritiko

batetik, hainbat tipologia bereizten dituzte boluntarioen artean; horretaz gain, aurrera

begira esparru horretan lan egiten dugunontzat zer aukera, arrisku eta desafi o

dauden adierazten dute. Adibidez, boluntariotzaren zentzu politikoan sakondu

3 Ekainaren 25eko 17/1998 Legea, Boluntarioei buruzkoa (EHAA, 1998ko uztailaren 13koa)

Page 14: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

12 masri

beharra azpimarratu izan da, laguntza ematean oinarritzen den izaera indibidualistako

boluntariotzatik abiatuta, talde izaera handiagoa eta ikuspegi kritikoagoa izango

dituen eta, horrekin batera, sistemari desafi o handiagoa egingo dion boluntariotza

eraldatzaileago batera jauzi egiteko. Horixe bera dio Abelardo de la Rosak4:

Laguntza zerbitzu hutsetan zentralitzatzen den izaera instituzionaleko

boluntariotzaren ikuspegi tradizional eta klasikoen aurrean, boluntariotza iraunkorra

gizarte ekintzari buruzko ikuspegi berri batera zuzentzen da, elkartasun kritikoaren

oinarrietatik abiatuta.

Baina errealitateak argi erakutsi digu boluntario izateko motibazioak askotarikoak

izan daitezkeela, horrelakoak, adibidez:

• Laguntza ematean datzan motibazioa: besteei laguntzeko jarrera, baina gizarte

izaera duen orotan parte hartzeko edo esparru hori aldatzeko asmo espliziturik

izan gabe.

• Lanbidearekin lotutako motibazioa: aukera libreko kredituen bidez lan

curriculuma hobetzeko interesarekin lotuta, edo lan munduan sartzeko

estrategia gisa.

• Motibazio eraldatzailea: gizarte egoera txarrak aldatzeko konpromisoa.

Miguel Ángel Díaz Hernándezek5 hauxe dio: “xedeen bilaketara eta horiek

lortzeko jarduera zehatzak egitera garamatzaten bulkadak dira motibazioak”.

Testuinguru horretan: “motibazioa oso lotuta dago boluntarioen inplikazio mailarekin

eta programatutako zereginetan, elkartearen prozesuetan, proiektuen lanketan eta

garapenean eta helburuen lorpenean horiek duten parte hartze mailarekin”; “(…) gure

motibazioa indarberritu egiten da besteekin batera eta baldintza beretan inplikatuta

sentitzen garenean, bestea uste genuen bezain perfektua ez dela jabetzen garenean.

Edota ezer ezkutatu gabe ateak zabaltzen dizkigutenean eta, argi eta gardentasun

osoz, parte hartzen dudan edo nire konpromisoa eman diodan taldean edo elkartean

egiten dena, bizi dena eta antolatzen dena erakusten zaigunean”.

Eta, egiazki, boluntariotza erakundeekin egin dugun lanean, boluntariotza kontzeptua,

honen esanahia, inplikazioak eta motibazioak ez direla taldean beti eztabaidatu eta

4 De la Rosa, Abelardo (2009): Plataforma del Voluntariado de España. El reto del voluntariado sostenible es

superar la pasividad del voluntariado clásico.

Sarean: http://blog.plataformavoluntariado.org/2009/10/09/el-reto-del-voluntariado-sostenible-es-superar-la-pa-

sividad-del-voluntariado-clasico/

5 Díaz Hernández, Miguel Ángel. Motivaciones de la persona voluntaria. El compromiso inicial on-line:

http://alboan.efaber.net/ebooks/0000/0385/9_FUE__3.pdf

Page 15: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

13

argitu izan ikusi dugu. Boluntariotza elkarteetatik edota boluntarioekin lan egiten

duten elkarteetatik, batzuetan, boluntarioen eskaerak jaso izan ditugu, ordainsaria

eskatuz, adibidez, edota aukera libreko kredituak lortzeko aukera eskatuz; edota argi

eta garbi lanbide izaera duten profi lak lortzeko asmoz etortzen dira. Ildo horretatik,

boluntariotzaren kudeaketak izaera instrumentala eman diezaioke (“gure lana doan

egiten lagunduko diguten pertsonak”), eta ez gizartean parte hartzera edo gizartea

aldatzera zuzendutako ikuspegia; eta horixe da, hain zuzen, Erduren apustua.

Hala ere, ezin ahantz dezakegu jarrera horiek guztiak errealitatearen zati direla,

eta guztiek beren funtzio soziala betetzen dutela, izan ere, askotan, hainbat beharri

erantzuten baitiete eta estatuak ematen ez dituen zerbitzuak ematen ari baitira.

Desafi o nagusia, beraz, hauxe da: bai boluntario lanean interesatuta dauden

pertsonekin eta bai boluntariotza elkarteekin, boluntariotzak zer esan nahi duen eta

zer inplikazio dituen sakonago aztertzea. Oinarri-oinarrizko lan ildo bat boluntariotzan

oinarritutako prestakuntza da, horrela, gogoeta eta espiritu kritikoa sustatzeko,

norbanakoaren mailan nahiz bai talde mailan. Azken fi nean, gure asmoa boluntariotza

kritiko eta eraldatzailea sustatzea da, Boluntarioei buruzko Legearekin bat eginez:

Boluntarioek, euskal administrazio publikoei dagokienez, lagundu egin behar

dute, berrikuntzak sartuz eta beste gizarte-eragileekin batera lan eginez, gizartea

aldatzea helburu duten politika publikoak diseinatzen, garatzen eta burutzen, betiere

lehentasuna emanez pobreziaren eta desberdintasunen aurka borrokatzeari eta

zuzentasun eta berdintasun handiagoko gizartea eraikitzeari 6.

Laburbilduz, gure ikuspegitik, boluntariotzaren funtsa −informazioaren eta

prestakuntzaren bidez funtsean sustatu nahi dugun boluntariotza mota kontuan

hartuta− ezaugarri hauetan datza:

• Askatasunez aukeratua da.

• Konpromisoa eskatzen du.

• Doakoa da, eta eskuzabaltasunez egiten da. Ikuspegi horretatik, izaera horrekin

kontraesana adierazten dute gizarte prestazioak egiteak, ikasketa praktikak

egiteak edo aukera libreko kredituak lortzeak.

6 17/1998 Legea, Zioen adierazpena

Page 16: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

14 masri

• Boluntariotzak, bai pertsonentzat eta bai erakundeentzat, zenbait zeregin

egitea, geure buruarekin ondo sentitzea, gure astialdian zerbait egitea edo

jendea ezagutzea baino zerbait gehiago izan behar du. Boluntariotza, gizarte

erakundeen lana den neurrian, garrantzi handikoa da, bizi garen gizartean

esku hartzeko eta gizarte hori aldatu eta hobetzeko aukera ematen digulako.

Beraz, besteen eta gizartearen alde egiten dugun zerbait da.

• Gizarte erakundeen bidez, berorien programa eta proiektuen bidez, egiten da.

Ildo horretatik, programetan antolatuta laguntzen duen mugimendu bat da.

Boluntariotza garrantzi handikoa da, boluntario lanak egiten dituztenek

beren ingurunean parte hartzen baitute eta, gizarteko bidegabekerien aurrean,

bidegabekeria horiek salatzeko jarrera hartzen baitute. Proposamenak egiten dituzte,

eta gogoetak, lagundu egiten dute, osatu, aurreratu eta lan egin, justizia sozialaren

balioa sustatuz.

BOLUNTARIOTZAREN ESKU HARTZE EREMUAK

Hasteko, ezaugarri nagusietako bat boluntariotzaren eremuan lan egiten duten

elkarteen heterogeneotasuna dela esan dezakegu. Elkarteen artean kategoriak

bereizten jarrai dezakegu, aldagai hauen arabera:

Egiten dituzten jardueren arabera.

Osasuna, ingurumena, gizarte bazterketa, aisia, garapenerako laguntza,

kultura, kirola, enplegua, etab.

Xede dituzten kolektiboen

arabera.

Haurtzaroa, emakumea, ahalmen urritasunak dituzten pertsonak,

etorkinak, adineko pertsonak, presoak, etab.

Neurriaren arabera.

Gehienek 10 kidetik 50era dituzte, ordainduta lanean ari direnak eta

boluntarioak barne hartuta; baina badira 10 kide baino gutxiago dituzten

erakundeak ere, edota 100 kidetik gorakoak...

Ematen dituzten

zerbitzuen arabera. Programak, hornikuntza, elikagaiak, laguntza, etab.

Esparru geografi koaren arabera.

Tokikoa, autonomia erkidegokoa, estatukoa, nazioartekoa, etab.

Beren esku dituzten giza baliabideen arabera.

Boluntarioak, kideak, ordainsaria jasotzen dutenak, xede dituzten

pertsonak, etab.

Bertako kideek elkartearekin duten

harremanaren arabera.

Boluntarioak, profesionalak, konpromiso maila (gutxi gorabehera, boluntario

diren lau lagunetik batek noizean behin laguntzen du erakundean, eta

erakundeen herena pasatxo baino ez da boluntario fi nko samarra duena).

Iturria: Boluntariotzak EAEn duen egoerari buruzko urteko txostena. 20077

7 Eusko Jaurlaritza (2007): Boluntariotzak EAEn duen egoerari buruzko urteko txostena. Etxebizitza eta Gizarte

Gaietako Saila. Vitoria-Gasteiz

Page 17: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

15

Eremua Boluntarioen zeregina… Esku hartzearen funtsa…

Garapenerako

laguntza

Boluntariotzak pobretutako herrialdeen aurrerapena

bultzatuz parte hartzen du, hezkuntza programak,

ingurumen programak, pobreziaren aurkakoak, giza

eskubideen aldekoak eta osasun arlokoak sustatuz

eta bultzatuz, pertsona guztiontzat bidezkoa izango

den mundu bakar baten aldeko erantzukizunaren eta

elkarren arteko mendekotasun harremanaren bidez.

Lankidetza programak. -Bidezko merkataritza. -Sentiberatze kanpainak. -Lankidetza teknikoa. -

Asia eta astialdia

Boluntariotzak aisia norberaren eta taldearen

hazkunderako elementu bihurtzen du, astialdia

sormenaren bidez eta elkartasunez erabiliz.

Kultura. -Hezkuntza. -Astialdia oro har. -Kirol jarduerak. -

Giza eskubideak

Boluntariotzak pertsonen eskubideak

defendatzeko kanpainak eta jarduerak babesten

eta sustatzen ditu.

Bakezaletasuna. - Nazioarteko salaketa. - Sentiberatze kanpainak. -

Gizarte

bazterketa

Gizartean baztertuta dauden taldeen alde eta

talde horien eskubideak babestuz lan egiten du

boluntariotzak, oinarrizko zerbitzuak emanez eta

bergizarteratzearen alde eginez. Talde horien beharren

aurrean gizartea sentiberatzen ahalegintzen da.

Gizarteratzea eta -laneratzea.

Hirugarren adina. -Kartzela. -Immigrazioa. -Gutxiengo etnikoak. -Iheslariak. -

Ahalmen

urritasunak

Prebentzio, tratamendu eta berrezte programetan

parte hartzen du boluntariotzak. Edozein

bazterketa mota desagerrarazten laguntzen du, eta

baztertutako horiei gizarteratzen laguntzen die.

Ahalmen urritasun fi sikoak, -psikikoak eta sentipenen

arlokoak.

Eritasunak eta

zerbitzuak

Osasuna sustatzen, bizimodu osasungarria izateko

ohiturak barneratzen eta osasun arloko beharrei

erantzuten lan egiten du boluntariotzak.

Ospitaleko laguntza. -Osasunaren sustapena. -Eritasunen baten eraginpeko -pertsonen elkarteak.

Babes zibila

Larrialdiko egoerei erantzuten ahalegintzen da

boluntariotza, berehalako laguntza eta babe-

sa emanez.

Istripuak eta larrialdiak. -Basoetako suteak. -Hondamendi naturalak. -Errepideetan laguntza ematea. -

Ingurumena

Boluntarioek sentiberatze kanpainetan lan egiten

dute, edo ingurumena hondatzen duten ekintzen

aurka salaketa publikoak edo legezkoak egiten

dituzte; eta, horrekin batera, beste aukera zehatz

eta bideragarri batzuk lantzen dituzte.

Ekologismoa. -Nekazaritzako produkzioa. -Animalien defentsa. -Ingurumen hezkuntza. -

Iturria: Erdu (2006). Boluntarioen mapa

Boluntarioekin lan egiten duten elkarteekin Erduk8 egindako elkarrizketa pert-

sonaletan oinarrituta, sailkapen hau egin daiteke, esku hartzen duten eremuaren

arabera boluntario motei erreparatuz:

8 ERDU Agentzia (2006). Boluntarioen mapa. Lehen urratsak. Vitoria-Gasteiz. Sarean: http://www.vitoria-gasteiz.

org/wb021/http/contenidosEstaticos/adjuntos/5259.pdf

Page 18: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

16 masri

Azpimarratzekoak dira “Arabako elkartegintza mugimendua, hainbat ikuspegitatik” 9

azterlanetik ateratako hainbat datu, azterlan horren arabera, emakumeek gehien

balioesten dituzten elkarteak garapenerako laguntzarekin lotutako elkarteak, giza

eskubideekin lotutakoak, elkarte bakezaleak eta erlijiosoak baitira; gizonezkoentzat,

aldiz, kirol taldeak daude lehengo, eta garapenerako laguntzarekin eta giza eskubideekin

lotutakoak datoz gero. Elkarte feministak edo emakumeenak askoz gehiago balioesten

dituzte emakumeek gizonezkoek baino (gazteenen artean sinpatia gutxiago zaie).

BOLUNTARIOAREN PROFILA

Boluntarioei buruzko Legean zehazten diren jarduerak libreki eta lege horretan

zehazten diren baldintzetan egiteko konpromisoa hartzen duten pertsona fi sikoak dira

boluntarioak. Hauek dira beren lanaren ezaugarriak:

• Norberaren probetxurako ezer lortzeko asmorik gabekoak izatea eta

elkartasunak bultzatuak izatea.

• Borondatezkoak eta askatasun osoz eginak izatea; arrazoia lan, funtzionariotza

edo merkataritza harremana ez izatea, ez eta obligazio pertsonala edo

betebehar juridikoa ere.

• Irabazi asmorik ez duten erakundeen bidez eta programa edo egitasmo

zehatzei jarraiki eginak izatea.

• Ordainsaririk gabeak izatea.

• Ordaindutako zerbitzu profesionalak inolaz ere ez ordezkatzea.

Baina nolakoak dira horrelako pertsonak? 2005. urteko Euskal Autonomia

Erkidegoko erakundeetan boluntarioek bizi duten egoerari buruzko txostenean10

adierazten denaren arabera, batez beste, boluntarioen profi lak honako ezaugarri hauek

izango lituzke:

• Boluntario diren pertsona gehien-gehienak boluntario izateko erabakia arrazoi

altruistek bultzatuta hartu dute; besteak beste, besteei laguntzeak ematen

dien pozagatik edota ekintza horrek gizartean duen erabilgarritasunagatik;

hala ere, jolas izaerak ere garrantzia du (ondo pasatzea eta jendea ezagutzea)

boluntarioen munduan sartzea erabakitzeko orduan.

9 Vitoria-Gasteizko Udala eta ERDU Agentzia (2003): Arabako elkartegintza mugimendua, hainbat ikuspegitatik. Vitoria-

Gasteiz

10 Eusko Jaurlaritza (2005): Euskal boluntariotza 2005: konpromiso bat aztertuz. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako

Saila, Eusko Jaurlaritza. Vitoria-Gasteiz

Page 19: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

17

• Pertsona bat boluntario izaera hori uztera bultzatzen duten arrazoien artean gehien

aipatzen direnak hauek dira: familiako betebeharrak, eta lana edo ikasketak.

• Euskal boluntarioek batez beste bost urte egiten dituzte beren elkartean.

• Boluntarioak betetzen dituen funtzioei dagokienez, aldakortasuna eta halako

“enplegu aniztasun” bat nabarmentzen dira (pertsona berak askotariko

zereginak betetzea nahiko ezaugarri konstantea da).

• Boluntarioak oso gustura daude beren borondatezko lanaren xede diren

pertsonekin dituzten harremanekin, lankide dituzten boluntarioekin, beren

elkartean boluntario lanaren ardura duten pertsonekin, eta, maila txikiagoan,

elkarte horretan lan egiten duten langileekin.

• Boluntarioen jardueraren ebaluazioak eta jarraipenak halako indargarri bat

beharko luke, elkartearen barnean arlo hau hobetu ahal izateko.

• Gaur egun, boluntarioaren oinarrizko eskubideetako batzuk, asegurua eta

gastuei dagokion ordainsaria, esate baterako, ez ditu bermatzen beti elkarteak.

EAEn boluntarioek bizi duten egoerari buruz 2007. urtean egindako txostenean,

parte hartu duten erakundeetako boluntarioen % 60 emakumezkoa dela agertzen

da. Emakume gehien esparru hauetan ari dela ikus daiteke: garapenerako laguntzan,

pertsonarteko lankidetzan, herritartasunarekin lotutako jardueretan eta gizarte

mugimenduetan, kiroletan, giza eskubideen arloan, gizarte bazterketaren aurkako

borrokan, aisialdian eta astialdian, edota osasunaren arloan. Askoz gutxiago dira babes

zibilean eta larrialdietan ari direnak (% 37).

Araban11 , emakumezko boluntarioak gehiago dira gizonezko boluntarioak baino, %

65 dira emakumeak, eta % 35 gizonezkoak. Adinari dagokionez, emakume gehienak

23 urtetik 39ra bitartekoak eta adineko emakumeak dira. Gizon gehienak, berriz, 25

urtetik 35era bitartekoak dira, eta baita adinekoak ere.

Hauek dira Arabako emakumeen jarduera eremu nagusiak: ahalmen urritasunak,

eritasunak eta zerbitzuak, giza eskubideak eta garapenerako laguntza. Gizon gehienak

lankidetza elkarteetan eta aisialdi eta astialdiko elkarteetan ari dira.

11 ERDU Agentzia (2006). Boluntarioen mapa. Lehen urratsak. Vitoria-Gasteiz. Sarean: http://www.vitoria-gasteiz.

org/wb021/http/contenidosEstaticos/adjuntos/5259.pdf

Page 20: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

18 masri

Laguntzeko moduei dagokienez, arduradun edo profesional gisa parte hartu behar

dutenen artean, gizonezkoen ehunekoa apur bat handiagoa da.

Finean, boluntarioaren profi la honako hau dela ondoriozta dezakegu:

• Emakumea.

• 23 urtetik 39ra bitartekoa.

• Goi mailako ikasketak dituena.

• Besteren konturako soldatapeko langilea.

• Gizarte arloarekin loturarik gabeko prestakuntza edo lanbidea duena.

• Eta Gasteizen bizi dena.

IZAERA PERTSONAL, SOZIAL ETA KOMUNITARIOKO GAITASUNAK SUSTATZEN DITU

BOLUNTARIOTZAK

Boluntario lanak gizartearekin, afektuekin eta komunikazioarekin lotutako gaitasunak

gararazten ditu lan hori gauzatzen duten pertsonengan; horretaz gain, jarrera kritikoa,

elkartasuna, eskuzabaltasuna, ardura eta horrelako balioak sustatzen ditu. Pertsonaren

garapen integrala eta, bizikidetzaren arloan, komunitatearen garapena sustatzen duten

alderdiak dira guztiak ere.

Ikusi dugunez, boluntariotza hainbat modutara, eremu ugaritan eta askotariko

problematika eta gizarte egoeretan bizi daiteke. Komunitatearen garapenean eragiteko

ahalmenaz dugun kontzientzia maila eta borondatea ere askotarikoak dira. Unitate

didaktiko honetan, zehazki, irabazi asmorik gabeko elkarte batean borondatez parte

hartzeak dakarren ekarpenaz eta norberari ematen dion aberastasunaz taldeko gogoeta

sakon bat egitea lortu nahi da, batez ere, hiru eremu hauek hartuta ardaztzat: maila

pertsonala, komunitatea eta gizartea.

Eremu pertsonalaz ari garenean, balioen sisteman eta gaitasun eta trebetasun

psikosozialak barneratzeko orduan izaten den bilakaerari egiten diogu erreferentzia.

Komunitateak hurbilekoari egiten dio erreferentzia, tokikoari, mugitzen garen gizarte

testuinguruaren sareko parte direnez, gure lanaren xede diren edo izan daitezkeen

pertsonei eta erakundeei. Gizarte eremua, berriz, ikuspegi generiko edo estrukturalago

batetik eremu orokorrago bati, giza harremanak eta gure ingurunea ulertzeko dugun

modua defi nitzen duten politikei, jardunbideari, ohiturei eta balioei erreferentzia egiteko

erabiliko dugu.

Page 21: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

19

Boluntario

lanak garapen

pertsonalerako

gaitasunak sustatzen

ditu

Boluntario lanak

komunitatearen

garapenerako

gaitasunak sustatzen

ditu

Boluntario lanak

gizartearen

garapenerako

gaitasunak sustatzen

ditu

Zentzu kritikoa,

debatea eta

salaketa. Aldatzeko

jarrera irekia.

Ahalmen handiagoa

barneratzea.

Autonomia

pertsonala. Gizarteko

bidegabekeriez eta

desberdintasunez

jabetzea.

Enpatia.

Norberaren ezaguera.

Autoestimua.

Arriskuak onartzea.

Aukeratzeko, arriskuak

kalkulatzeko eta

arazoei aurre

egiteko gaitasuna.

Berehalako asetasuna

lortzeko beharra

atzeratzea.

...

Taldearen interes eta

helburuetan berehala

parte hartzea.

Elkarte batean

boluntario lana

egitea (interes

ekonomikorik gabe).

Egituratutako foroak.

Espazio publikora

irekitzea: gizarte

sareak eta gizarte

mugimenduak.

Komunitatean eta

komunitatearekin

konpromisoa hartzea.

Aldaketari ateak irekitzea.

Lankidetza.

Komunitateari onurak

dakarzkio.

...

Kulturen arteko

elkarrizketa.

Giza eskubideen

defentsa.

Elkartasuna.

Lankidetza.

Garapen iraunkorra.

Ikuspegi globala eta

tokiko ikuspegia.

Etika: eskubide eta

betebehar sozialak.

Erantzukizuna.

Page 22: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

20 masri

EZKUTUKO CURRICULUMA

Batzuetan, hezkuntza jardueran gauzatzea gehien kostatzen den kontuetako bat

ezagutzen ez ditugun edo, areago, bestelako modu batez hautematen ditugun gaiei,

prozedurei, irizpideei, teknikei eta abarri heltzea da.

Badakigu curriculum plangintza ez dela gauza aseptiko bat, bizi garen une

historikoarekin lotuta edota “irakaste lana” egitea egokitu zaigun pertsonon

ezaguerarekin, bizipenarekin edota ideologiarekin lotuta, askotariko jarrerak,

teorikoak, ideologiak, balioak dituela.

I.2. Zer jarrera dut boluntariotzaren aurrean? Zer sentitzen dut?

Ezkutuko

curriculuma

2. Zer jarrera dut boluntariotzaren

aurrean? Zer sentitzen dut?

Norberaren

balio sistema

(estereotipoak eta

aurreiritziak)

Nire esperientziatik eta ezagueretatik

abiatuta programari nik neuk egindako

ekarpenak

Boluntario lanean

norberak izandako

esperientzia

Page 23: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

21

Alderdi hori ez dugu azpimarratu nahi eragozpen gisa, aukera gisa baizik.

Askotan, irakasleek beraiek esperientzia dute edo izan dute elkarteen sarean, eta

irakasle horien bizipena informazio iturri, eredu edota sare berriak egiteko abiapuntu

izan daiteke.

Modu bertsuan, gerta daiteke gelan proposamen hau lantzera animatzen den

irakasleak, ez une horretan ez eta lehenago ere, zuzeneko harremanik ez izatea

boluntarioekin lan egiten duen erakunde batekin. Aukera egokia izan daiteke

norberaren jarrera aztertzeko edota jarrera horrek unitate didaktikoaren garapenean

zer-nolako eragina duen ikusteko, edo gai honetan norberak duen ezaguera edota,

besterik gabe, gehien harritu gaituzten aukerak aztertzeko.

Horrek, alde batetik, gure bizi esperientziaz baliatzeko aukera ematen digu, eta,

bestetik, aukera ematen digu gure aurreiritziei edota estereotipoei aurre egiteko ere.

Eguneroko bizimoduan barneratutako ikaskuntzari eta trebetasunei balio handiagoa

emateak ikasgelako prozesua, hau da, curriculum formalean garatzen den prozesu

hori, aberastu egiten duela uste dugu. Horretaz gain, hezkuntzaren esparruan sor

daitekeen ezkutuko curriculuma aztertzeko abiapuntu egokia izan daiteke.

Gauza jakina denez, curriculum programetan berariaz zehaztuta ez datozen

baina irakaskuntza eta ikaskuntza prozesua eragiten eta baldintzatzen duten mezuak

transmititzeko bide diren prozesu guztiak hartzen ditu ezkutuko curriculumak.

Ezkutuko curriculuma, unitate didaktikoko eduki esplizituak ez bezala, idatzi

gabeko arauetan adierazten da, eta espazioaren erabileretan, barneratutako

estereotipoetan, jokabideetan, komunikazio estiloetan, harreman sistemetan,

planifi katu gabeko metodoetan, hizkuntzan, irakasleen ekintzan, sentimenduetan,

eta abarretan. Gure arreta erakartzen ez duten mezuak dira, oharkabean pasatzen

direnak, normaltzat hartzen direnak, gizarte arauetan eta elkarreraginetan nagusi

den balio sistemaren emaitzatzat hartzen direnak. Horregatik, ezkutuan daude. Eta,

halakoak berariaz ageri ez direnez, ez ditugu planifi katzen, ez eta ebaluatzen ere.

Baina ezkutuko curriculuma ez da inoiz neutroa. Kasu honetan, beronen bidez,

boluntariotzaren inguruko esperientzia hautemateko modu pertsonala transmiti

dezakegu, eta hasierako asmoarekiko kontraesanean dauden mezuak adieraz

ditzakegu. Aurretik buruan ditugun ideiak indartu ditzakegu, eta ideia horiek

Page 24: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

22 masri

boluntario askoren benetako esperientziara hurbiltzeko eta esperientzia horiek

ezagutzeko eragozpen izan daitezke.

ESTEREOTIPOAK, AURREIRITZIAK ETA IGURIKIMENAK

Pertsonarteko harremanak baldintzatu egiten dituzte gure lehentasunek, balioek,

igurikimenek eta aurreiritziek. Ikasleekin eta gainerako hezkuntza-eragileekin

ezartzen ditugun harremanak sentimenduz eta balioespen subjektiboz josita daude.

Gizakiaren funtsezko ezaugarria da hori, eta garatu beharreko gaitasuna da, gainera.

Kontua ez da horrelakoak gertatzen direla ukatzea, nola gertatzen diren aztertzeko

denbora hartzea baizik. Harremanei, pertsonei eta, gure kasuan, boluntariotzaren

inguruko esperientziei buruz gure sentimenduak, jokabideak eta ideiak nolakoak

diren aztertzea.

Hortaz, interesgarria da oso ditugun eta eskolan indartzen ditugun estereotipoei

buruz gogoeta egitea. Estereotipoak ereduak dira, gizarte jokabidearen inguruko klixe

orokortuak, aurretik gure buruan ditugun iritzietan eta komunitate jakin bateko kideei

ezartzen zaizkien balioetan oinarritutakoak. Iturburua batez ere emozioetan duten

aurreiritzi eta iritzi subjektiboetan sortzen eta babesten dira. Sozialki transmititzen

eta indartzen dira, eta gure gizarte harremanetan gure iritziak, jarrerak eta jokabideak

zehazten dituzte.

Adibidez, generoaren kasuan, bi kategoria bereizten dira: femeninoa eta

maskulinoa. Genero estereotipoen bidez, neska-mutilak beren rol soziala modelatuz

doaz bereizkerian oinarrituta, eta, femeninoa beste sexuarekiko mendekotasun

harremanetan ezartzen duten iritzietan oinarrituta, errealitatearen desitxuratzea

sustatzen eta indartzen dute. Estereotipo horien kasuan, oposizio bidez defi nitzen

direla esan dezakegu, “osagarri” deitzen zaie, eta hierarkizatuta daude,

maskulinoa lehenengo (gizonezkoaren sexu biologikori lotuta), eta femeninoa gero

(emakumezkoaren sexu biologikoari lotuta).

Gure irakasle lanean, gure aurreiritziak indartu egiten ditugu guk ere, eta hauxe da

proposamena: ikasgelan esperientzia hau lantzen hasi aurretik, gure aurreiritziak zein

diren aztertu behar dugu, ezkutuko curriculumarekin zer gertatzen den, gure igurikimenak

zein diren eta gure jokabidea zer estereotipotan oinarritzen dugun jakin behar dugu.

Page 25: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

23

BOLUNTARIOTZAREN ESPARRUKO ESPERIENTZIA PERTSONALA

Esan dugu gure eguneroko bizi esperientzia hezkuntza formalean kontuan hartu

behar den estra bat dela. Etxearen esparruan, elkartegintzaren jardunean edota

herritartasuna lantzean barneratzen diren gaitasunek lotura estua dute pertsonaren

garapen osoarekin, autonomiarekin eta trebetasun sozialekin. Unitate honetan,

norberak bere esperientziaren bidez egin dezakeen ekarpena ere nabarmendu nahi

dugu, eta duen balioa eman nahi diogu, askotan, eskolako edo institutuko egunez

egunekoan, ikusezin bihurtzen baita.

Irakasleen artean, elkarteetako kide izan diren edo diren pertsona asko daude,

gizarte sarea sustatu duten pertsona asko. Ikaskuntza prozesuan berreskuratu eta

erabiltzeko moduko ezaguerak dituzte. Uste dugu horrelakoak taldean/ikasgelan edota

hezkuntza elkartean agerian jartzeak besteen artean elkarreragina eta motibazioa

bultzatzen dituela.

Orain arte garatutakoari buruz gogoeta egiteko, hona hemen testu honen

irakurketan agian sortuko zitzaizkigun pentsamenduak eta sentipenak “ordenatzeko”

lagungarri izan daitekeen fi txa bat. Asmoa gai honetan nire burua non kokatzen

dudan jakitea da, ez besterik.

NORBERAREN GOGOETARAKO FITXA

Helburuak:

- Elkartegintzaren esparruan izandako esperientziak berreskuratzea, ikasleentzat erreferentzia gisa

baliagarri izan daitezkeen sentimenduak eta ezaguerak berriro bizitzeko eta ikasleei helarazteko.

- Pertsona gisa eta irakasle lanean nik neuk ditudan lehentasunak ezagutzea eta horiez jabetzea,

unitate didaktiko hau garatzen lagunduko lidaketenak indartzeko eta garapen hori eragotz

dezaketenak hobetzeko.

- Ikasleen artean aukera berdintasuna lantzeko neurri didaktikoak ezartzea (metodologikoak,

kontzeptuzkoak, komunikazioaren esparrukoak...)

Prozedura:

Galdera hauei banaka erantzutea proposatzen dugu. Pertsonak introspekzio ariketa edo barne

azterketa bat izango du aurrez aurre, eta horregatik, uste dugu beharrezkoa dela denbora tarte bat

eta leku bat zeregin horretara zuzentzen. Oroitzapenak gure gogora ekarri ahala, sentimenduak eta

pentsamenduak sortu ahala idaztea aholkatzen dugu. Gerora, horien inguruan lan egiteko aukera

izango da.

Page 26: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

24 masri

Gogoetarako galderak:

- Zer esperientzia dut nik nire bizimoduan elkarte bateko boluntario gisa?

- Boluntario izan banaiz edo gaur egun boluntario banaiz, esperientzia horretatik zer balioetsiko

nuke positibotzat? Hobetu daitezkeen alderdien artetik zer nabarmenduko nuke?

- Zer dakit gaur egun boluntariotzari buruz?

- Nola balioesten dut boluntariotzaren gaia?

• Maila pertsonaleko ekarpen modura.

• Gizartea aldatzeko eta justizia sozialerako beharrezkoa den zerbait bezala.

• Esklusibotasunez pertsona batzuen onurarako zerbait bezala.

- Nire ikasleak boluntariotzaren gaira nola hurbiltzea espero dut? Nire buruaz gauza bera espero

dut? Neskengandik eta mutilengandik gauza bera espero dut?

- Boluntario lanaren alde gehien zer ikasle motak egingo duela uste dut? Zergatik? Eta

gutxien? Zergatik?

- Zer utzi nahi dut argi eta garbi unitate didaktiko honekin?

- Zer ekarpen egin diezaioket nik unitate didaktiko honi, osagarri modura?

- Egizu unitate didaktiko honetan zehar esperientzia baikor bat garatzea eragotz dezaketen ezkutuko

curriculumeko elementuen zerrenda bat:

• Aurreiritziekin, estereotipoekin eta igurikimenekin lotuta.

• Ohiturekin, modekin eta balioekin lotuta.

• Sentimenduekin lotuta.

• Metodologiarekin eta jarduerekin lotuta.

• Denboraren eta espazioaren erabilerarekin lotuta.

• Materialekin lotuta.

Page 27: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

25

BALIOETAN OINARRITUTAKO HEZKUNTZA, GAI PUBLIKOETARAKO

Eskolaren esparruan, bizi diren munduaren protagonista izan behar luketen

neska-mutikoak ditugu. Testuinguruaren errealitatea baztertu ezin duen esparru

bat da eskola; eta, modu berean, testuinguruak ere ezin ditu bazter utzi eskolaren

beraren izatea, honen beharrak eta gizarteari eta bertako kideen arteko bizikidetzari

honek egiten dizkion ekarpenak.

I.3. Zergatik eta zertarako lan egin boluntariotzaren inguruan nire ikasleekin?

Hezkuntza

gaitasunak

3. Zergatik eta zertarako lan egin boluntariotzaren

inguruan nire ikasleekin?

Balioetan

oinarritutako

hezkuntza: etika,

parte hartzea,

erantzukizun

soziala, elkartasuna,

lankidetza

Jokabide

prosoziala

areagotzea

Curriculumean

gai publikoak

txertatzea: gizartea

komunitatean

eraikitzeko gaitzea

Gizarteko

parte hartzea

(herritartasun

aktiboa eta

ahalmentsua)

Page 28: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

26 masri

Eduardo Leónek hauxe dio12 : “Munduan berritzeko garatutako askotariko ikuspegi

eta proiektuetan agertzen den helburuetako bat elkar hartuta arazoez pentsatzeak,

aukerak bilatzeak, antolatzeak eta zerbait egiteak duten garrantzia da. Behar-

beharrezkoa da esperientzia pribatuen eta arazo publikoen arteko lotura aurkitzea”.

Pertsonen komunitatean eta komunitaterako jokabide aktiboak sustatzeko asmoz

ahaleginak batu nahi ditu material didaktiko honek. Eta, hasteko, gazteek gaur egun

darabiltzaten balioak, nagusi diren balio sozialak, programa honetan landu ditzakegun

balioak zein diren ulertu nahi dugu.

Gure abiapuntua horien errealitatea bera da, gaur egungo gazteek gizarte

arloa eta harremanak ulertzeko duten modu berezia. Ikasle nerabeek eta gazteek

darabilten balio eskala autoestimuarekin, dibertsioarekin, adiskidetasunarekin,

familiarekin, berdintasunarekin, errespetuarekin, leialtasunarekin, aniztasunarekin,

prestigioarekin, fantasiarekin, zintzotasunarekin, askatasunarekin, naturaren

errespetuarekin eta abarrekin lotuta dago. Horregatik, balioetan oinarritutako

hezkuntza plan eta programa gehienek esparru horietan jartzen dute arreta.

Programa honetan, balioetan oinarrituta hezteak hauxe esan nahi du: pertsona

bakoitzak bere aukeraketa askatasunez eta buruargitasunez egiteko baldintzak

sortzea, horrela, pertsona horrek balioespenak egiteko kritikarako espiritua gara

dezan, irizpide pertsonalak erabiliz eta giza eta gizarte errealitatea aztertu ondoren,

arrazoizko jokabide eta balioak barneratzen laguntzeko xedez.

Gure esku hartzearen kalitatea, neurri handi batean, hezitzailearen ezaugarriek

zehaztuko dute. Askotan, “birziklatu” beharra dugu, gure hartzaileei beren “nia”

eraikitzen laguntzeko, beren printzipio eta arauen arabera jokatzeko modua emango

dieten moral autonomoa garatzen laguntzeko, gaitasun enpatikoa garatzeko, norberak

bere burua erregulatzeko eta kontrolatzeko...

Urriaren 16ko 175/2007 DEKRETUAk, Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko

Hezkuntzaren curriculuma sortu eta eratzekoak, printzipio orokor hauek biltzen ditu,

beste batzuen artean:

12 León, Eduardo (2001): Por una perspectiva de Educación Ciudadana. Tarea. Lima

Page 29: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

27

1. Giza ahalmenak osorik garatzea da Oinarrizko Hezkuntzaren xedea; hau

da, ahalmen fi sikoak, motorrak, kognitiboak, komunikaziokoak, sozialak eta

afektiboak garatzea, Haur Hezkuntzan hasitako prozesua dela jakinda.

2. Horrekin batera, pertsona guztiek izan beharreko oinarrizko gaitasunak

lantzeko xedea du, norberaren errealizazioa eta garapena lortzeko, herritar

aktiboak izateko, gizarteratzeko eta enplegua lortzeko.

175/2007 Dekretuak berak hau ere badio:

…Hezkuntza osorako nahiz oinarrizko hezkuntzarako ardatz erreferentzialak dira

hezkuntza gaitasun orokorrak (norberaren esparruan, familian, gizarte eta kultura

arloan, ikasketen arloan eta arlo profesionalean), eta hezkuntza testuinguru guztietan

ikasten dira, bai formaletan, bai informaletan. Hezkuntza gaitasun orokorrak komunak

dira Oinarrizko Hezkuntzako jakintza arlo eta irakasgai guztietan13 ; hala, oinarrizko

gaitasunak eskuratzea ahalbidetzen dute.

1. Bizitzen eta gozatzen ikastea.

2. Elkarrekin bizitzen ikastea.

3. Norbera izaten ikastea.

4. Komunikatzen ikastea.

5. Ikasten eta pentsatzen ikastea.

6. Egiten eta ekiten ikastea.

Testuinguru edo egoera askotarikoek eskatutako jakintza, trebetasunak, jarrerak

eta balioak konbinatzean datza oinarrizko gaitasunen funtsa, eta gaitasun horiek

eskuratu behar dituzte Oinarrizko Hezkuntzako ikasle guztiek, bai pertsona gisa

errealizatzeko eta garatzeko, bai herritar aktiboak izateko eta gizarteratzeko.

Programa honen bertuteetako bat ikasleak gaitasun orokor eta oinarrizko

hauek barneratzeko prozesurako prestatzea da, bai Oinarrizko Hezkuntzan eta

bai Batxilergoan:

13 Batxilergoko eta Helduen Hezkuntzako gaitasun orokorrak Oinarrizko Hezkuntzarako deskribatutakoekin uz-

tartuta daude zuzenean

Page 30: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

28 masri

Eta zu, zergatik ez? Mugi zaitez! Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko

irakasleentzako materiala honako honen emaitza izango da:

HEZKUNTZA GAITASUN OROKORRAK

Elkarrekin bizitzen ikastea, eta berariaz harreman positiboak izaten eta, gatazka egoeretan,

elkarrizketara eta negoziaziora jotzen ikastea. Halaber, gogoz eta demokratikoki parte hartzen ikastea,

lankidetzan jarduten eta taldean lan egiten ikastea, eta aniztasuna errespetatzea.

Pertsona gisa garatzen ikastea, norbera izanda, eta emozio negatiboak kontrolatzea eta nork bere

burua modu positiboan eta errealistan balioestea. Pertsona autonomoa izatea, norberak hartutako

erabakien ardura hartzea, eta printzipio etikoei jarraitzea.

Egiten eta ekiten ikastea, erabakiak eta ardurak hartzeko ekimena izatea, esfortzua eta zailtasunak

gainditzeko ahalegina balioestea, eta ekintzailea izatea, bizitzaren alor guztietan.

PROIEKTUAREKIN LOTUTAKO OINARRIZKO GAITASUNAK

Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: Gaitasun honi esker, bizi diren gizartearen errealitatea

ezagutu dezakete ikasleek, gizarte plural batean lankidetzan jardun, elkarrekin bizi eta herritartasuna

lantzeko modua dute, eta berau hobetzen laguntzeko konpromisoa har dezakete.

Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: Gaitasun hau, alde batetik, elkarrekin lotuta

dauden balioen eta jarrera pertsonalen multzo batez jabetzeari eta beroriek aplikatzeari dagokio,

eta erantzukizuna, jarraikitasuna, norberaren ezaguera eta autoestimua, sormena, autokritika,

emozioen kontrola eta aukeratzeko, arriskuak kalkulatzeko eta arazoei aurre egiteko gaitasuna dira,

besteak beste, balio eta jarrera horiek; eta, bestetik, berehalako asetasuna lortu beharra atzeratzeko,

okerretatik ikasteko eta arriskuak onartzeko ahalmenari.

Horrelako trebetasunak lantzea

• Norberak bere burua ezagutzea eta egokiro balioestea, barne azterketaren bidez

eta norberaren ideiei buruz besteen iritziak eta bakoitzak dituenak erkatuz.

• Boluntariotzari buruz norberak dituen ideiak adieraztea eta besteenak entzutea,

harreman dialogikoaren bidez.

• Komunitateko bizitzako maila desberdinetan erabakiak hartzea, aldi berean

norbanakoaren interesak eta taldearenak balioetsiz.

Page 31: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

29

Bizi diren errealitatea ulertzea

• Hurbilen duten gizarte testuinguruan gertatzen diren gatazkak eta

bidegabekeriazko egoerak identifi katzea eta ulertzea, irabazi asmorik gabeko

elkarteen xedeak ezagutuz eta etikoki aztertuz.

Jarrera eraikitzailea izateko bidean

aurrera egitea

• Herritar gisa dituzten eskubideak eta betebeharrak ezagutzea eta bereiztea,

besteekiko elkartasunaren, konpromisoaren eta erantzukizunaren bidez.

• Proposatutako lankidetza gauzatu ahal izateko, ezaguera eta sakontze eremua

norberak bere irizpideen arabera aukeratzea.

Ideiak ekintza bihurtzea

• Norberak bere buruari helburuak jartzea, taldean lan egiteko proposamen

bat planifi katzea eta gauzatzea, aukerak eta mugak aztertuz, ideiak behin eta

berriro landuz, erabakiak hartuz, lan eginez eta lana eta jarrerak ebaluatuz.

• Kolektiboen arteko desberdintasunak balioestea eta eskubide berdintasuna

onartzea, batez ere, gizonezkoei eta emakumeei dagokienez.

• Emozioak kontrolatzea, norberaren sentimenduak eta besteenak ezagutuz,

sexuarekin lotutako baldintzapenik gabe norberaren sentimenduak adierazteko

aukera emanez eta norberarentzat edo beste edonorentzat kaltegarriak izan

daitezkeen jokabideak erregulatuz.

Page 32: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

30 masri

Hori guztia kontuan hartuta, hauek dira gure estrategiak eta baliabide

metodologikoak, gure ikasleak gizartearen eraikuntzan eta herritartasun arduratsuan

trebatu eta gaitzeko:

1. NORBERAK BERE BURUA EZAGUTZEA.

2. INGURUNEA JARRERA KRITIKOA IZANDA AZTERTZEA.

3. ERANTZUKIZUNAK HARTZEA.

4. ELKARTASUNEZ JOKATZEA.

5. KONPROMISOA HARTZEA ETA LANKIDETZA.

Aldatzeko prest egotea

• Aldaketa aukera gisa onartzea.

• Kritikaren arabera egokitzea eta aldaketa ideia berrietatik eraikitzea.

• Taldean sortzen doazen arazoei aurre egitea eta gauzatzeko modukoak diren

irtenbideak aztertzea.

Trebetasun sozialak lantzea lankidetzan

aritzeko eta taldean lan egiteko

• Modu antonomoan aritzea eta pentsatzea, norberaren identitateari eta

taldearenari modu orekatuan eutsiz.

• Besteak zerbait adierazten duenean, zerbait sentitzen duenean edo ekarpen

bat egiten duenean, haren tokian jartzea.

• Gainerako taldekideen ideiak balioestea.

• Modu astertiboan hitz egitea ikasgelan eta ikasgelatik kanpo.

• Lankidetzan oinarrituta eta malgutasunez lan egitea.

Page 33: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

31

NORBERAK BERE BURUA EZAGUTZEA

Ikasleak bere jokabidea erregulatzeko eta kontrolatzeko gaitasunetan aurrera

egingo du, bere burua hobeto ezagutuz: nolakoa naiz?, zer nahi dut?; dituen balioei

buruzko gogoetaren bidez: zer pentsatzen dut?, zergatik?; eta niaren eraikuntzari

dagokionez: nolakoa izan nahi dut?, zer egin nahi dut?

JARRERA KRITIKOA

Iritzi moralaren garapenaren bidez, elkarrizketaren bidez, egoera errealen

diagnostikoaren bidez, ikuspuntu desberdinak erkatuz, izan daitezkeen aukerak

onartuz, ondorioak aurreikusiz, errealitatearen eraikuntza kontzeptualean eta

ulermen kritikoan aurrera egingo du. Jarrera kritikoak, parte hartzaileak, ez

indibidualistak, bidezkoak, errespetuzkoak... sustatuko ditugu horrela.

ERANTZUKIZUNAK HARTZEA

Ekintzen eta erabakien ondorioak onartzeko gaitasuna da, norberarentzako

eta besteentzako ona dena bilatuz. Egiten, pentsatzen eta erabakitzen denaren

ondorioak onartzen ikastea da. Imitazioz eta onarpen sozialaren bidez barneratzen

da. Jokabideari eusteko egiten den indartze positiboa funtsezkoa da. Gure

ikasgeletan, taldeko teknikak erabil ditzakegu, besteak beste, “role-playing”

deritzona, dramatizazioa, lankidetza jokoak, horrela, gure jarrera arduratsuei

behatzeko eta emaitzak aztertzeko.

Page 34: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

32 masri

ELKARTASUNEZ JOKATZEA

INGURUNEAN ERAGITEA

Elkartasuna defi nitzeko, beste pertsona edo talde batzuekin eta horien

interesekin eta beharrekin bat eginda agertzea dela esaten da. Elkartasuna bertute

modura hartzen da, eta justiziarako baldintza gisa ulertu behar da, bai eta oinarrizko

bertute horren gabeziak osatzera datorren neurri gisa ere. Beraz, elkartasuna

justiziaren osagarria da. Bizikidetza ezinezkoa da elkartasunik gabe. Tentsio eta

tirabira sozialak sortzen eta areagotzen dira duintasunez bizi ez diren pertsonak

daudenean. Bidegabekeriek, bazterketek eta gizarte arazoek zuzenean eragiten

diote pertsonarteko eta herrien arteko bizikidetzari. Ez dago justizia eta elkartasuna

beste biderik. Horregatik, eskolak neska-mutilei eta gazteei elkartasunez jokatzen

erakutsi behar die14.

Garatu beharreko beste dimentsioetako bat ingurunean eragiteko gaitasuna

izango da. Dimentsio horrek beren testuinguruan kokatutako arauak eta proiektuak

formulatzeko aukera emango dio pertsonari, eta berorietan, agerian geldituko dira

inplikazioarekin eta konpromisoarekin lotutako balio irizpideak. Gaitasun hori ez

da soilik ikasgelan garatzen, beste esparru batzuetan ere garatzen da. Baina,

hezkuntzaren esparruan, bizi garen errealitatetik eta errealitaterako elkartasunezko

proiektu bat imajina dezakegu.

14 Honako artikulu honetatik hartu eta egokitutako defi nizioa: ACSUR Las Segovias (1998). BUXARRAIS, Maria Rosa

(1997): La formación del profesorado en educación en valores. Propuesta y materiales. Bilbo: Desclée de Brouwer

Page 35: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

33

HEZKUNTZA ELKARTEA

Elkartegintza eta boluntario lana sustatzeko programa honetan, hezkuntza

elkartearen garrantzia azpimarratu nahi dugu. Hau eskola testuingurutik haratago,

irakasleak, ikasleak eta irakasle ez diren gainerako langileak biltzen dituen instituziotik

haratago, doala ulertzen dugu. Hezkuntza testuinguru formaletik kanpo aritzen diren

erakunde eta pertsonen arteko elkarreragina eta ezagutza aipatu ditugu jada, eta

hau, beharrezkoa ez ezik, saihestezina da.

Baina zein dira hezkuntza elkartea osatzen duten eragileak?, nola eragiten diote

gure unitate didaktikoari? Edota nola ezarriko ditugu harremanak eragile horiekin?

LANKIDETZA

Elkartasunean oinarrituta, elkarrekiko mendetasunean bizi den mundu batean

bizitzeak zer esan nahi duen ulertuz eta berdintasunean oinarritutako mundu

zuzenago bat lortzeko guztiok dugun erantzukizuna kontuan hartuta hezteak

esan nahi du lankidetzan oinarritutako jarrera pertsonal eta gizarte proiektu

askatzaileagoak eraiki behar direla. Ikasgelako lankidetza funtsezkoa izango

da, gure ikasleek gizartean modu aktiboan eta eraginkortasunez parte hartzeko

gaitasunak izan ditzaten, horrela, beren trebetasun sozialak garatuko baitituzte eta

lankidetza eta talde lana sustatuko baitira. Parte hartze aktiboaren bidez jarrerak

eta balioak aldatzeko edo indartzeko balio duten taldeko teknikak edo talde

dinamikak erabiliko ditugu horretarako.

Eskola erakundeko eragileak

Zuzeneko edo zeharkako harremana, eskola eremuan arautua edo arautu daitekeena, etengabea

Pertsonak:

- Irakasleak.

- Ikasleak.

- Familiak.

- Administrazio eta

Zerbitzuetako

langileak.

- Begiraleak.

Taldeak:

- Klaustroa.

- Familien elkartea.

- Administrazio

eta zerbitzuetako

langileak (AZL).

Page 36: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

34 masri

Testuinguru horretan, proiektu honen bidez eragile horiek elkarrekin harremanetan

jar ditzakegula bururatu zaigu, baldin eta, Erdu bezalako erakunde baten ekimenez

eta laguntzarekin, eskolaren esparrutik garatutako proiektu bat sustatzen badugu.

Horrela adieraziko genuke grafi koki:

Gizartearen eremuko eragileak

Zuzeneko harremana, zeharkakoa edo harremanik

ez, eragileen, uneen edo zikloen arabera. Arau sozialek,

politikoek edo bertakoek arautua

Pertsonak:

- Lagunak.

- Senitartekoak.

- Aisialdiko

eta astialdiko

ekintzetako

lagunak.

Erakundeak:

- Elkarteak.

- Udala.

Zerbitzuak:

- Gizarte eta

kultura

ekipamenduak.

- Komunikabideak

(Internet,

telebista,

aldizkariak...)

HEZKUNTZA ELKARTEA

GIZARTE TESTUINGURUA

Truke eta

alderaketa gizarte

testuinguruan

3

Taldeko/ikasgelako

proiektua

1

Talde/ikasgelako

proiektuan

txertatzea

5

Ikasgelako

elkarreragina

2

Taldean/gelan

ekarpena egitea

4

Etengabeko elkarrekintza

Page 37: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

35

Horrelako ekintza mota bati zer onura eta aukera ikusten dizkiogu?

=> Irakasleek agerian jartzen dute bai beraiek eta bai ikasleek bizi duten gizarte

errealitate esanguratsuaren aurrean duten interesa.

=> Ikaskuntzarako eragile modura, norberaren eta besteen bizi esperientziak

erabiltzen dira.

=> Gizartean parte hartzea sustatzen da, berau berehalako etorkizunerako

elkarreragin eta ekintza modura hartuta.

=> Ikasleek eskolaren esparruan gizartearen esparrura alda daitezkeen gaitasunak

garatuko ditu, bai eta alderantzizko bidea egiten dutenak ere.

=> Sistema konplexu eta osagarri modura ulertzen da harremanen sistema,

ñabardura ugariko sistema gisa.

=> Besteak eta norbera ezagutzen eta onartzen dira, besteen balioa eta

norberarena sustatuz.

=> Pertsonarteko harremanei berez dagozkien zailtasunei aurre egiteko oinarri

gisa konfi antza sustatzen da.

=> Erantzunkidetasun soziala sustatzen dugu, komunitateari mesede egiten

dioten proiektuak ulertuz, barneratuz, berorietan parte hartuz eta inplikatuz.

Hezkuntza sisteman, jardunbide egokiak garatzeko egokiak izan daitezkeen

esperientzia interesgarriak badaude. Hona hemen batzuk:

- Web ataria: Munduarekin konpromisoa hartu duten Eskolen Sarea

(http://www.escolescompromeses.org/ca)

- Web ataria: Elkartasun Eskolen Sarea:

(http://www.educacionenvalores.org/Que-es-la-Red-de-Escuelas.html)

- Bloga: Kulturartekoa bloga, Mungiako BHI

(http://kulturartekoa.wordpress.com)

- Bloga: Saharara egindako elkartasun bidaia, Sopelako Ander-Deuna

ikastolakoek egindako ikasketa bidaia (http://www.sarean.com/sarean/569).

2009-2010 ikasturtean, antzeko esperientzia bat ari dira prestatzen Laudioko

ikastolan Batxilergoko ikasleak (http://www.laudiokoikastola.net)

Page 38: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

36 masri

- Eskuliburua: Martín Parra, Almudena (2008). Acercando experiencias de

Educación para el Desarrollo. Iruñea: Círculo Solidario Euskadi

(http://www.cseuskadi.org/documentos/AcercandoExpED-Cast.pdf)

- Artikulua: “Atlantida proiektua: Eskolak herrira atera behar du eta herritarrak

eskolara sartu. Baina, barez ere, eskolak atera behar du”

(http://www.hikhasi.com/artikulua/1392)

- Artikulua: “Gasteiz, Kultur aniztasuna: auzotik eskolara eta eskolatik auzora”

(http://www.hikhasi.com/artikulua/1537)

- Artikulua: “Ingurune Sozialera Egokitzeko Hezkuntza planak. Kataluniako “Pla

Educatiu d´Entorn” (http://www.hikhasi.com/artikulua/1732)

Page 39: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

37

I.4. Boluntariotzari dagokionez, zer dakit nire ikasleei buruz?

Nola ikusten dute mundua? Zergatik?

Nola balioesten dute ikusten

dutena, egiten dutena, sentitzen

dutena,bizi dutena, pentsatzen

dutena?

4. Boluntariotzari dagokionez, zer

dakit nire ikasleei buruz?

Nola ezartzen

dituzte

harremanak beren

inguruarekin?

Elkarten batean

parte hartzen al

dute?

Boluntarioak al

dira? Zerk pizten

die interesa?

Zer-nolakoa da

irabazi asmorik

gabeko elkarte

eta erakundeetan

gazteek duten

parte hartzearen

errealitatea?

GURE IKASLEEN EZAUGARRI PSIKOSOZIALAK

Pertsonaren garapenean, gaztaroa funtsezko aroa da, jokabide arauak eta pert-

sonaren bilakaerarako funtsezkoak izango diren bizipenak aldi horretan ezartzen

baitira. Hala ere, gazte izatea zer den zehazteko, aldagai ugari erabili behar dira,

kontzeptu dinamikoa eta zabala delako. Datu esanguratsuak direnez, honako hauek

nabarmendu dizkizuegu:

Page 40: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

38 masri

• Azken estatistiketan, gazteei zuzendutako planetan, azterketa soziologikoetan

eta abarretan erabili ohi den adin tartea 15 urtetik 29ra bitartekoa da.

• Ezaugarri psikologikoak, biologikoak eta sozialak aztertzeko, hiru aldi bereizten

dira: 15-19; 20-24; 25-29.

• Eustatek emandako azken datuen arabera, EAEko biztanle guztien artetik 15

urtetik 29ra dituztenak % 21,515 dira (10,4 emakumeak eta 11,1 gizonak):

a. 15-19 urte. Guztira: % 5,5; emakumeak: % 2,7; gizonak: % 2,8

b. 20-24 urte. Guztira: % 7,6; emakumeak: % 3,7; gizonak: % 3,9

c. 25-29 urte. Guztira: % 8,4; emakumeak: % 4,1; gizonak: % 4,3

• Egin diren azterketen arabera, gazteak biztanle guztien % 14,4 izango dira

2010erako, % 7,0 emakumeak, eta % 7,4, berriz, gizonezkoak.

Gurekin lanean ari diren neska-mutilak hainbat aldaketa ari dira bizitzen, aldaketa

emozionalak, sozialak, fi sikoak eta intelektualak; eta aldaketa horiek guztiek eragina

dute ezartzen dituzten gizarte harremanetan eta beren nortasunaren eraikuntzan eta

sustapenean. Gure ikasleen nortasunaren garpenean bezala, aldaketa horiek eragina

dute hezkuntza zereginean ere. Hona hemen ezaugarri esanguratsuenak16:

15 INEren azken datuen arabera, % 22,8

16 Lizarne, Izarne; Apodaka, Marije (2008): Giza garapenaren psikologikoaren ereduak. UEU, Bilbo

Page 41: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

39

Nesken eta mutilen ezaugarri nabarmenenak

FISIKOAK- Luzera eta pisua handitzea.

- Bigarren mailako sexu karaktereen garapen nabarmena (kanpo genitalak, ilea...).

- Pertsona helduaren itxura, norberaren irudi berria osatzen lagunduko duena.

KOGNITIBOAK

- Pentsamendu abstraktua, eragiketa logiko-formalak.

- Arazo konplexuei irtenbidea aurkitzeko, hipotesiak egiteko, aztertzeko

eta aldagaiak erlazionatzeko gaitasuna.

- Gertakariei behatzeko, horiez pentsatzeko, interpretatzeko eta kritikoki

aztertzeko gaitasuna.

- Laburtzeko, arrazoitzeko eta norberaren iritziak emateko gaitasuna.

- Norberari eta errealitateari buruz teoria abstraktuak lantzeko gaitasuna.

SOZIALAK

- Pertsona helduekiko autonomiaz jarduteko beharra.

- “Pareko” dituenekin elkartzeko beharra.

- Besteekin harremanak izateko gaitasuna.

- Besteak errespetatzeko eta ulertzeko gaitasuna.

- Eragina duen eragile gisa, “soziala” denak protagonismoa hartzea.

- “Soziala” dena gaztearentzat aldi berean arazo eta gozamen iturri berria da.

EMOZIONALAK

- Gorputz irudi berria berreraikitzeko beharrak ezegonkortasun emozionala,

muturreko sentiberatasuna, inhibizioak eta idealizazioak eragin ditzake.

- Bizimodu afektiboa bakardadearen (deskubritu berri duen intimitatea) eta beste

pertsonekin harremanak ezartzeko joeraren artean kokatuko da.

- Helduei aurre egingo die, eta adin taldeak eragina izango du emozioetan.

- Sexu desira eta afektua.

- Oreka, batzuetan desoreka, mendekotasuna eta independentzia, autonomia

eta heteronomia, norberarengan segurtasuna izatea eta segurtasun falta, horiek

guztiak dira ezaugarri esanguratsuenak.

- Hori guztia agertzen da bai familiakoekin dituzten harremanetan eta baita

gainerako pertsona helduekin dituzten harremanetan ere, edota beren ikaskide

eta lagunekin eta adin berekoekin dituzten harremanetan.

NORTASUNA

- Galdera honi egin beharko diote aurre: nor naiz ni?

- Norberaren irizpidearen garapena.

- Interesa du ni fi sikoan, ni emozionalean, “parekoen” taldean, hurbilen duen

inguru sozialean.

- Bizi proiektu pertsonala eraikitzeko beharra.

- Sexu orientazioaren, orientazio sozialaren, lanbide orientazioaren, orientazio

politikoaren eta abarren inguruko rolak eta ezaugarriak garatuz doa.

Page 42: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

40 masri

Begoña Salas eta Inmaculada Serranori jarraituz17 , hauek dira norberaren

nortasunaren garapenean aintzat hartu beharreko alderdiak:

- Lotura, uztardura: Pertsonarentzat garrantzia duten eta besteek onartzen

dituzten loturak ezartzeak ematen duen pozaren emaitza da, eta ideiak,

emozioak eta sentimenduak adieraziz eta komunikatuz agertzen da, bai

eta, aldi berean, beste pertsonenak errespetuz ere.

- Berezitasuna: Pertsona bakoitza desberdin eta berezi egiten duten ezaugarri

eta tasunak ezagutzearen eta errespetatzearen emaitza da. Autokontzeptu

positiboaren bidez, ideia originalak proposatuz, beste pertsonekin bat-

batekotasunez eta modu sortzailean harremanak ezarriz eta horrelakoen

bidez adierazten da.

- Norbere burua ezagutzea: Norberaren bizimoduan eragiteko baliabideei,

aukerei eta gaitasunei dagokie, betiere, norberak bere buruarengan duen

konfi antza sendotuz. Erantzukizunak hartzerakoan, zerbait egiterakoan

erakusten duen, egonkortasun emozionalean, malgutasunean, aukerakoak

diren irtenbideen negoziazioan eta autoritatea partekatzean agertzen da.

- Erreferentzia ereduak: Ikasleentzat eredu izan daitezkeen pertsonen adibide

egokiak, adibide fi losofi ko eta praktikoak eskaintzen dituzten jarraibide eta

erreferentziazko elementuei dagokie, ikasleei balio eskala bat, helburuak,

idealak eta bere bizi proiektua ezartzen lagun baitiezaiekete; eta norberaren

eta lanaren antolamendu berriaren bidez adierazten da, gauzak egiteko

modu desberdinak daudela ikusiz, bere asmoz egiten duen horretan eta

gizarte harremanetan segurtasuna erakutsiz.

Salasek eta Serranok hauxe zehazten dute: aldi horretan, nortasun pertsonalaren

garapenak garrantzi handiagoa hartzen du, eta horregatik, garrantzi handia du

gizonezkoen eta emakumezkoen estereotipoen osaketarekin lotuta dauden gai

guztiak lantzeak. Sexu-generoak ekarri duen identitatearen asoziazio historikoaren

azterketa kritikorik ez egiteak nortasun ez pertsonala eratzea ekarriko du, gatazka

17 Salas, Begoña; Serrano, Inmaculada (1998): Modelo Educativo: Desarrollo de la Identidad Personal. Editorial Uni-

versitarias de Barcelona EUB, Barcelona

Page 43: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

41

ugari sorraraziko dizkie bi sexuei, eta beren nortasuna modu desegokian eta zati

batean soilik garatzera bultzatuko ditu.

Irakaslearen zereginak, beraz, gai horiek oso kontuan hartzea, gure taldeetako

neska-mutilengana hurbiltzea eta beroriek ulertzea eskatzen du. Lehen ere aipatu

dugun gizon batek, Eduardo Leónek, ondo esaten duena hona ekarrita: “ihes egin

behar diogu gure ikasleen anonimatuari”. Irakasleen eta ikasleen arteko harremanen

inguruan eskari bat egiten du, eta esaten du18:

“(...) eskola garaiko esperientziarik gogorrenetakoa anonimazio deituko duguna

da, eta gure ikasleen nortasunaren iluntze sistematikoan datza. Prozesu horrek

jatorria, neurri batean, ikasgeletako masifi kazioan du, eta, neurri handi batean,

urruneko harreman estilo hotz batean, errespetuari eta aginteari eusteko onartzen

den estilo horretan”; eta horrela jarraitzen du: “(...) anonimazioa lotuta dago parte

hartzea gutxi estimulatzen duen estilo batekin eta ikasle bakoitzaren ahotsa isilarazteko

politikarekin, edota ikasleak bere eskolak emateko duen denbora tarte txikiarekin”.

Arrazoia bata nahiz bestea izan, oso interesgarria iruditzen zaigu bi alderdi hauek

uztartzea: ikasle bakoitza bere nortasun pertsonala garatzen ari da, eta irakasleen

arreta eta harekiko harreman aktiboa eskatzen du. Finean, zer proposatzen dugu

programa honetan?

- Bakoitzaren abiapuntua ezagutzea, bakoitzak

egiten dituen aldaketak balioesteko.

- Ikasleek bizi duten unearen arabera, jarduteko

jarraibideak ezartzea.

- Taldea eta taldeko gaitasunak balioestea.

- Norberaren bizi proiektuari lekua egitea: bizi

estiloa, norberaren denboraren erabilera,

igurikimenak (profesionalak, sozialak, familiakoak,

maitasunarekin lotutakoak…)

IKASLEAK EZAGUTZEA

18 León, Eduardo (2001): Por una perspectiva de Educación Ciudadana. Tarea. Lima

Page 44: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

42 masri

- Nerabe bakoitzak izena du.

- Nerabe bakoitzak maitasuna behar du eta

errespetua merezi du.

- Nerabe bakoitzak komunikatu beharra dauka.

- Nerabe bakoitzak ahotsa eta bere iritzia ditu.

- Nerabe bakoitzak bere bizi esperientzia du, eta

eskolatik haratago doa esperientzia hori.

- Nerabe bakoitzak galderak egiten ditu etengabe.

- Nerabe bakoitza bere nortasuna garatzen ari da.

- Nire ikasleekin zereginak eta esperien-

tziak partekatzea.

- Elkarrengandik ikastea, norberaren emozioak eta

desioak balioetsiz.

- Bizipen baikorrak bizitzera bultzatzea, bizipen

horietan, bakoitza bere aldetik eta taldean balioetsiz,

maite ditugula agertuz eta gure konfi antza

izateko duin direla eta desafi oei aurre egiteko gai

direla erakutsiz.

IKASLE BAKOITZARI

ARRETAZ ERANTZUTEA

IKASLEEI LAGUNTZEA

Eduardo Leónen proposamena (2001)

Page 45: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

43

GAZTEEK GIZARTE EGOERAZ DUTEN PERTZEPZIOA ETA ELKARTEGINTZAREKIN DUTEN

HARREMANA

Gazteen Argazkiak. Retratos de Juventud 1219 argitalpenean jasotakoaren arabera,

EAEko arazo nagusiak etxebizitza (% 56k aipatzen du hiru arazo nagusien artean),

lan merkatuarekin lotutako arazoak (langabezia, lan baldintzak... % 45ek aipatzen

ditu), eta indarkeria dira (% 29). Hala ere, pertsonalki gehien eragiten dieten arazoak

lan merkatuarekin lotutakoak (% 41ek aipatzen ditu hiru arazo nagusien artean),

etxebizitza (% 31k) eta arazo ekonomikoak dira (% 29k).

Gazteen % 87k diote beren bizi kalitatea ona edo oso ona dela, eta % 82k iritzi

horixe du EAEko bizi kalitateari buruz. Oro har, gazteek ez dute interes handirik

politikan, bostetik batek bakarrik dauka interes handia edo nahiko handia, eta gehienek

(% 65) diote politikarekiko duten interesa ez dela aldatu azken urteotan. Bestalde,

nahiko kritiko azaldu dira demokraziaren funtzionamenduarekin, giza eskubideen

errespetuarekin eta ideia politiko guztiak defendatzeko dauden aukerekin. Azterlan

horren arabera, gazte gehienak (% 57) ez dira inolako alderdi politikotatik batere hurbil

sentitzen; % 11 bakarrik sentitzen da alderdiren batetik oso edo nahikoa hurbil.

Álvaro Marcosek20 gazteen parte hartzea aztertu du, eta gazte taldeetan,

jarduera bultzatzen duten elkarteen esperientziak badirela ondorioztatu du; horretaz

gain, hauxe dio:

- Gazteen % 35ek elkarte batean parte hartzen du, kirol elkarte batean,

lankidetza elkarte batean, aisialdiko elkarte batean, kultura elkarte batean,

erlijio elkarte batean, euskara sustatzeko talde batean, talde politiko batean,

elkarte sindikal batean... Gazte mugimendua bizirik dagoela dio, gaur egungo

gizarte balioekin kritikoa den gizarte mugimendu bat dela; eta askotarikoa

dela, ikuspegi, lan egiteko era eta eremu desberdinak latzen dituztelako;

eraldatzailea dela dio gainera, gizarte eredu berriak proposatzen dituelako;

eta independentea, gehienak alderdi eta agintea duten antolaera politikoetatik

aldentzen direlako.

19 Eusko Jaurlaritza (2009): Gazteen Argazkiak. Retratos de Juventud 12. 2009ko ekaina. Vitoria-Gasteiz

20 Marcos, Alvaro (2005). Gazteak eta gazteen parte-hartzea.

Page 46: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

44 masri

- Gazteen ekintza, presentzia eta erabakimena modu global eta integralean

bultzatzeko proposamenak egiten dira, bai gazte mugimenduaren beraren

barnean eta bai botere publikoetan21.

- Gazteen arazoen eta beharren aurrean administrazioek ikuspegi integral

batetik erakusten duten sentsibilitate falta agerian jartzen duten autokritikak

eta diagnostiko soziopolitikoak ere badaude.

- Bestalde, administraziotik, gazteei zuzendutako planak, sareak, zerbitzuak,

espazioak, konpromiso sendoak sortu dira.

- Gazteen eskubideak, betebeharrak, beharrak eta interesak gizarteratu dituzten

aldarrikapenak, adierazpenak, dekalogoak, eskubideen agiriak, lege-arauak...

egin dira.

- Irudimena badago, eta etorkizunerako ideia berritzaileak ere badaude. Baina,

orain, behar-beharrezkoa da aukera eta protagonismoa ematea; eta erabakiak

hartzeko foro politiko eta sozialetan gazteen esperientziak sustatzea ere

beharrezkoa da, gazteen mugimenduari bere adierazpide guztietan eragile

estatusa emanez.

Egiaz, Gazteen Euskal Behatokiak22 emandako datuen arabera, 15 urtetik 29ra

bitarteko gazteen artean, elkarte batean parte hartzea zer den badakitela dioten

gazteen kopurua handia da (% 68). Dena den, nesken eta mutilen artean nabarmena

da aldea (12 puntukoa); eta arrakasta duten elkarteak gehien maskulinizatutakoak

dira, kirol izaerako erakundeak, gazte taldeak, euskara babestearekin lotutakoak,

ikasleen taldeak, mendi taldeak, kultura eta arteekin lotutakoak, lokalak, txokoak eta

elkarteak (lagunarteak, konpartsak, blusak, etab.).

21 Sakontzeko: Eusko Jaurlaritza (2005): Euskadiko gazteria politikaren programazio agiria. Vitoria-Gasteiz

22 Gazteen Euskal Behatokia, http://www.gazteaukera.euskadi.net/r58-854/es/

%Gaur egun

kide direnakKide izan-

dakoakLaguntzen dutenak

Ezer ezEz daki/ez

du erantzunGuztira%100

15-29 35 25 2 38 0 100

Gizonezkoak 43 24 1 32 0 100

Emakumeak 27 26 2 44 0 100

15-19 43 18 1 38 0 100

20-24 34 28 1 37 0 100

25-29 31 26 3 39 0 100

Iturria: Euskadiko gazteak 2004

Page 47: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

45

Datu horiek guztiak horrela badira ere, eta aurreko atalean ere adierazi dugunez,

boluntario lana gehiago lotzen zaio emakumezkoaren profi lari (23 urtetik gorakoa)

gizonezkoari baino. Baina zergatik?, neska nerabeek zergatik ez dute parte hartzen

elkarteetan, mutilek hala egiten badute? Eta, lehen geniona hona ekarriz: boluntarioekin

lan egiten duten elkarteetan zergatik ari dira emakume gehiago?

Adin tarte honetan kirol jarduerak eta aisialdiarekin lotzen diren beste talde

batzuk ere sartzen dira, horixe dio Gazteen Euskal Behatokiaren azterketak. Hauek

espazio publikoan garatzen dira, eta gehiago lotzen zaizkio gozamenari edo aisialdia

zerbaitetan emateari boluntariotzari baino, izan ere, ez baitute eraldatzea xede duen

osagairik eta ez baitaude gizarteari zuzenduta; aitzitik, norberaren gozamenarekin eta

garapen pertsonalarekin lotzen dira. Gainera, elkarteen esparruan kokatzen badira

ere, elkarteekin lotuta dagoen oro ez dago azaltzen ari garen eta sustatu nahi dugun

boluntariotzarekin lotuta.

Neska gazteenek, nerabeek, elkarteetan zergatik parte hartzen duten gutxiago

aztertzerakoan, baldintza bat Emakundek23 egindako azterlan batetik atera dezakegu;

azterlan horretan, Euskadiko nerabeen familia esparrua, esparru ekonomikoa,

afektuei dagokiena, sexu harremanei dagokiena, aisialdiarekin lotutakoa eta nerabe

horien bizi proiektuak aztertzen dira:

- Etxearen esparruan, etxeko lan deitzen ditugun horiei dagokienez, neskek lan

horiek mutilek baino gehiago egiten dituztela islatzen da, nesken % 33,6k, eta

mutilen % 26,3k (beraz, beste jarduera batzuetarako denbora gutxiago dute).

- Etxera itzultzeko orduari dagokionez, neska nerabeen ordutegia zorrotzagoa

da mutilena baino (beraz, berentzat denbora gutxiago dute).

- Eskola esparruari dagokionez, arautu gabeko orduetan (eskolaz kanpo,

aisialdian edota astialdian), gure inguru hurbileko neska nerabeek beren

adineko mutilek baino denbora gehiago eskaintzen diote egunero eskolaz

kanpoko ordutegian eskolako jarduerei jarraipena emateari, eta ia asteko egun

guztietan ikasten, etxeko lanak egiten eta eskolaz kanpoko jarduerak egiten

pasatzen duten denboraren ehunekoa handiagoa da.

23 Emakunde (2008): EAEko nerabeak. Hurbilketa ahalduntzetik abiatuta. Vitoria-Gasteiz

Page 48: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasirakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntari

1. ZATIA:1. ZATIA: Irakasle eta hezitzaileentzako material didaktikoa

46

HbiHbiHbiHbi

- Ahalduntzeari dagokionez, arautu gabeko denboraren esparru horretan

identifi katu dira neska nerabeek egindako berdintasun eskaera nagusiak.

Neska nerabeek, alde batetik, astean denbora material gehiago izateko

aukera eskatzen dute, zuzenean etorkizunerako prestakuntzarekin, araututako

ezaguerak barneratzearekin, lotuta ez dauden jardueretarako erabiltzeko. Eta,

bestetik, asteburuetan elkartasun eszenatokietan egonaldi luzeagoez gozatzeko

aukera eskatzen dute, beren pareko mutilek egiten duten neurri berean.

- Gainera, genero eraikuntzaren prozesu sozialak neskak etxearen zainketara

eta zereginetara lerrokatzen jarraitzen du, eta mutilak eremu publiko-

sozialarekin lotutako jardueretara eta harremanetara bideratzen ditu. Adin

handiagoko boluntarioen artean, bai tipologian eta bai rolen banaketan, islatzen

den alderdia da. Generoa eraiki eta onartzeko prozesuan, laguntzarekin,

“bestea” zaintzearekin, gizarteko ikusezintasunarekin, altruismoarekin

eta horrelakoekin lotutako zereginetarako gehiago prestatzen dira neskak,

eta mutilak zuzendaritzarekin, prestigioarekin, indar sozialarekin lotutako

zereginak onartzeko prestatzen dira. 24

Hezitzaile garenez, neskak eta mutilak baldintza berdinetan sustatu, balioetsi eta

prestatzeko, boluntariotzak norbanakoaren mailan eta gizarte mailan egiten duen

ekarpen osoari buruz gogoeta egin behar genuke, horrela, generoarekin lotutako

estereotipoak eta rolak gaindituz, konpromisoaren ezagutzara eta bizipenera,

elkartasunera eta gizarteko bidegabekeriak aldatzera jotzeko.

24 Eraikuntzari buruz sakontzeko: Izquierdo, Maria Jesús (2002) Marco teórico de la igualdad. in www.emakunde.es;

eta, Del Valle, Teresa (2005) Asociacionismo y redes de mujeres ¿espacios puente para el cambio? in www.bizkaia.net

Page 49: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako kasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko tariotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

2. Zatia:Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

Mugi zaitez!

Nola? Non? Norekin? Noiz?

Page 50: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

48 maasri

Mugi zateiz! Ez dugu agindua izaterik nahi, dinamikarako, mugitzeko, zurrunbiloan

sartzeko gonbita izatea nahi dugu. Kasu honetan, ikastaldea dinamizatu nahi dugu,

orrialde hauetan zehar egindakoaren ildotik pentsa, lan egin eta senti dezan.

Bigarren zati honetan, egokienak iruditzen zaizkigun printzipio metodologikoak,

proiektuaren helburu orokorrak eta egin beharreko ibilbidea zehazten dizkizuegu.

Ondoren, hirugarren zatian, orain arte azaldutako guztiari zentzua emango dioten

jarduerak garatzen dira, proiektuaren xedeak lortzen lagunduko duten jarduerak,

hain zuzen.

Bai, mugitu egingo gara, baina nora goazen jakinda eta aurrea hartuz!

Page 51: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

49

Aurreko kapituluan, gazteen errealitate psikosoziala ezagutzen ahalegindu gara,

ikaskuntza prozesuak gazte horien testuinguru sozial eta fi sikoarekin, garrantzi

handiko esanahia duten egoera errealekin oso lotuta egon behar lukeelako, horrela,

horiek interpretatzeko eta beren gaitasuna erakutsiz jarduteko modua izan dezaten.

Eskolak eta testuinguruak elkarreraginean, etengabe aldatuz, gogoetaren bidez,

metatuz, interpretatuz eta ekinez ikasteko aukera eman dezakete. Ekintza eta

ezaguera antolatzeak honako prozesu hau egitea eskatzen du:

II.1. Unitatearen printzipio metodologikoak

PRINTZIPIO METODOLOGIKOAK

Ikaskuntza esanguratsua

Ikaskuntza aktiboa

Lankidetzako ikaskuntza

Analisi kritikoa eta gogoeta

Ebaluazioa

IRAKASLEEN PLANGINTZA

IRAKASLEEN ETA IKASLEEN ARTEKO

EKINTZA

BEHAKETA SISTEMATIKOA

EBALUAZIOABERRIRO

PLANIFIKATZEAGOGOETA

Page 52: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

50 maasri

Ikasleei zeregin esanguratsuak eta interesgarriak eginaraztea da kontua,

hausnarketa egiteko norberak bere ahalegina egin dezan, eta gaitasun kritikoa

jorratzeko heltzen joan dadin.

Hurrengo atalean proposatuko diren jarduerak gaitasunak lantzea dute helburu,

batez ere jokabideak, emozioak eta ideien mundua hartuta kontuan. Horien artean

koherentzia izatea lortu nahi da, baina, aurretik norberak izandako esperientzia

aintzat hartuta, gogoeta eginez, sentituz eta biziz. Xedea pentsamenduen eremua

edota praktikarena lantzea da, edota desioena, balioena, emozioena..., horrela,

eszenatoki desberdinetan ikasitako gaitasunak batetik bestera lekualdatzeko. Baina

ez dugu ahaztu behar ikaskuntza prozesu batean gaudela, eta prozesu horretan

esperimentatu egiten dela eta hutsegiteak onartzen direla.

Lankidetzako ikaskuntzak beste pertsonekin harremanetan jartzen gaitu, eta

horrek elkarrizketa, debatea, desberdintasuna, entzutea, alderaketa, argumentatzea

eta abar eskatzen ditu. Taldean eta konfi antzazko inguruetan praktikatuz ikasten da

lankidetza. Harreman pertsonaletan lortuko da hori, taldea seguru, motibatuta eta

alai sentitzen denean.

Lankidetzan ikastea lortzeko, gure ustez, hauek dira behar-beharrezkoak diren arauak:

lan taldeak, erantzukizun eta konfi antza giroa, pentsamendu kritikoa eta komunikazioa.

sentitu

Koherentziaren bila Esperimentazioaren bila

pentsatu egin

Birziklatzearen bila

Konpromisoaren bila

Page 53: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

51

Banakako lana

Talde lana

Ikastaldearen lana

Irakasleen rola

Helburua − Gogoeta

pertsonala.

− Barneratzea.

− Partekatzea.

− Gaietan

sakontzea.

− Bateratzea.

− Besteen ideiak

eta iritziak

ezagutzea.

− Neska-mutilek

gogo-

berdintasunez

parte hartuko

dutela

bermatzea.

− Talde lana eta

banakako lana

motibatzea eta

sustatzea.

− Talde

dinamiken

bidez

dinamizatzea.

Beharrezkoa da

− Konfi antzazko

leku segurua.

− Komunikazio

arauak: iritzia

ematea,

entzutea,

argudiatzea,

azaltzea,

errespetatzea...

− Rolen

banaketa:

koordinazioa,

idazkaritza,

bozeramaileak.

− Komunikazio

arauak:

entzutea eta

azaltzea.

− Sintesia.

− Denboraren

kudeaketa

eraginkorra

alderdi guztiek

parte hartzeko.

− Rolen

banaketa:

idazkaritza eta

bozeramaileak.

− Motibazioa.

− Lan taldea.

− Hitza eman eta

kentzea.

− Garrantzia

duten ideia,

sentimendu eta

egoerak biltzea

(argazkiak,

aktak, erregistro

fi txak...)

Emaitzak − Norberak

bere burua

estimatzea.

− Gustura

sentitzea.

− Norberaren

ideiak eta

aukerak

sendotzea.

− Pertsona guztien

protagonismoa.

− Norberaren

eta taldearen

autoritatea.

− Lanarekiko eta

funtzioekiko

erantzukizuna.

− Ikasteko

motibazioa.

− Debate eta

negoziaziorako

gaitzea.

− Ideia eta iritzi

bilketa.

− Ikaskuntzaren

eraikuntza,

parte hartuz.

− Taldearen

nortasuna

indartzea.

Page 54: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

52 maasri

Ebaluazioa ez da ikaskuntza prozesuaren hasierako edo amaierako atala, beronen

osagarri den elementu bereiztezina baizik. Ekintza garatzen den bitartean egiten den

etengabeko gogoeta da. Egiten denaz pentsatzea, ekintza eragozten duten okerrak eta

arazoak identifi katzeko, ikaskuntza hobetzeko, egindakoa barneratzeko, zuzenketak

txertatzeko, gure ekintzaren eraginak egiaztatzeko, eta egindako ahalegina gizartean

onartzea lortzeko.

Horretaz gain, ebaluazioak informazioa biltzen du, esku hartzea nola gauzatu den

eta aurrez proposatutako helburuak lortu diren edo zer mailatan lortu diren aztertzeko.

Horrela, informazio hori kritikoki eta sistematikoki aztertu ondoren, zenbait gauza

doitu, egokitu ahal izango dira, eta plangintza hobetuko da.

Esparru horretan, irakaslearen irudia funtsezkoa da, lehen ere azaldu dugunez,

nola ikasi eta jokatu jakiteko oinarrizko eredua delako. Honen funtzioak diseinuan,

plangintzan, prozesuaren antolamenduan, sustapenean, laguntza ematean eta

ikasleen ebaluazioan oinarritzen dira. Hori guztia egin ahal izateko, beharrezkoa da:

=> Giro egokia, elkarren arteko trukea eta elkarrizketa sustatzen duena, sortzea.

=> Arazoak eta kontraesanak planteatzen dituzten egoerak sortzea, ondoren, zer

irtenbide emango zaien jakinda, ikuspegiak berritu ahal izateko.

=> Entzutea, aholkuak ematea eta prestakuntzan laguntza.

=> Norberaren eredu teorikoa, hezkuntza egoerari egokitua, eraikitzea.

=> Taldeak animatzea eta taldeen funtzionamendua aztertzea, planteatzen diren

egoeren zentzua eta dinamika ulertzea.

=> Norberak bere burua lantzea; giza talde batean esku hartu nahi duen edonork

nahitaezkoa du etengabe bere burua ezagutzen saiatzea.

=> Eskuzabaltasuna eta elkarrizketarako jarrera erakustea bere jokabideetan.

=> Taldeak beregan konfi antza izan dezan lortzea.

=> Sustatu nahi dituen balioak bere buruaren bidez erakustea.

=> Modu baikorrean eragiten lagunduko dioten trebetasun sozialak izatea.

=> Aurkako zaizkion egoerei irtenbidea ematea eta positibo bihurtzea.

=> Betetzen duen funtzio sozialaz jabetzea.

Page 55: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

53

Azken fi nean, gai izan behar du benetako lankidetza giroa sortzeko, bere

zereginaren hartzaile den pertsonarengan ekimena, jakin-mina eta espiritu kritikoa

bultzatzeko; ez du inposatu behar, aitzitik, gauzez ohartzeko eta jabetzeko aukera

eman behar du. Hezitzaileak prest egon behar du gazteek beraien landutako balio

eta arauak onartzeko.

PROIEKTUAREN GARAPENEKO PRINTZIPIO OROKORRAK ETA ETENGABEKO BALIOAK

=> Neska-mutilek gogo-berdintasunean parte hartzea: Gizonen eta emakumeen

arteko harremanetan, taldeko jardueretan eta funtzionamenduan egiturazko

desberdintasunak aldatzeko konpromisoa.

=> Aukera berdintasuna eta tratu berdina: Eragile guztientzako berdintasun

baldintzak bermatzea, bakoitzaren abiapuntua aintzat hartuta.

=> Errespetua: Iritzien eta jokabideen aniztasuna kontuan hartuta, besteak

errespetatzea, desberdintasunei irtenbidea emateko, elkarrizketa eta elkarren

arteko adostasunak sustatuz.

=> Besteen onarpena eta laguntasuna: Besteek beren lanean egiten duten

ahalegina, besteen ideiak eta sentimenduak eta horiek gauzatzeko duten

zilegitasuna ezagutzeko eta positiboki balioesteko interesa.

=> Erantzukidetasuna: Ardura eta zereginen banaketa eta onarpena,

bakoitzarentzako eta talderako onuragarri izateko oinarri gisa.

=> Konfi antza: Besteen iritzi eta jarduerak fede onez eginak direla uste izatea,

dituen erantzukizunak betetzeko borondatea izatea, eta, oro har, elkarrekin lan

egiteko prozesua hobetzen laguntzea.

=> Adostasuna eta lankidetza: Informazioa partekatzea eta ematea, arazo baten

aurrean edo debate batean, norbera gai izan dadin arrazoiak ondo jakinda bere

burua kokatzeko. Proiektuan zehar elkarri laguntzea eta lankidetza sustatzea.

=> Gogobetetzea: Lan eginez eta ezarritako harremanez gozatzea, bai lortutako

emaitzez gozatzea ere.

Page 56: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

54 maasri

Atal honetan, Erduk proposatutako proiektuaren helburu orokorrak eta jarraitu

beharreko ibilbidea adierazi dizkizuegu, bai eta berau garatzen nola ari garen jakiten

lagunduko diguten ebaluazio irizpideak ere.

Proposamena 14 urtetik 18ra bitarteko gazteei zuzentzen zaie.

Jada sakondu dugu hezkuntza gaitasun orokor eta oinarrizkoek boluntariotzaren

inguruan egin daitekeen lanarekin duten erlazioan; gogora ekarri nahi dugu orain

nahitaezko hezkuntzaren etapa osoan eta ondorengoan, ikasleek, beroriek amaitzean,

zenbait trebetasun sozial eta kognitibo barneratzea lortu nahi dela, bide horretatik,

herritartasuna demokratikoki lantzen lagundu dezaten.

Oinarrizko ibilbidea irakasleen aurretiazko lanetik −emandako materialaren

irakurketaren eta esku hartzearen plangintzaren bidez− lan horrek ikasgelan ikasleen

artean izango duen aplikaziora arte doa. Prozesuan, boluntariotzan lan egiten duten

pertsona aktiboen bisitak edo trukeak edota elkartean egin daitezkeenak zehaztu

egin beharko dira taldeko lankidetza proiektu baten bidez, dagozkion ekintza

ildoetan kokatuta.

Jarduerei esker, ikasleek boluntariotzarekin lotutako alderdi ugari aztertu eta

ezagutuko dituzte; baina, horretaz gain, esperientzia amaitzen dutenean egindako

ibilbidea ikusten lagunduko dioten proiektu bat diseinatuko dute. Horrelako eskailera

bat igoko balute bezala izango da:

II.2. Helburu orokorrak eta ibilbide didaktikoa

Boluntariotza kontzeptura hurbiltzea

Boluntariotza elkarteen ezagutza

Elkarte batekin lankidetzan aritzeko gure elkartasun proiektuaren eraikuntza

Gure elkartasun proiektuaren zabalpena eta ezagutza

Page 57: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

55

Hona hemen zenbait jarraibide, ibilbidean zehar kontuan hartzeko:

Prozesuari buruzko

informazioa eta

orientabidea ematea

ikasleei

Jarduerak ikastaldeari

egokitzea

- Ibilbideari buruzko datuak eta azalpenak,

ibilbidea bere osotasunean hartuta, zer lortu

nahi den uler dezan, egun bateko ikasgaia ez

dela jabe dadin eta saio bakoitzeko lanarekin

pixkana lortuko dutela kontura dadin. Ikuspegi

horrek irakaskuntzako eta ikaskuntzako

prozesuaren hasiera, ibilbidea eta amaiera

ikusten lagunduko dio.

- Ikasleak proiektuaren prozesuan eta unean

ondo kokatuta daudela eta motibatuta

daudela egiaztatzea.

- Saio bakoitzaren hasieran emandako pausoak

gogora ekartzea, saioak elkarrekin lotu

ahal izateko.

- Saio hasieran egun horretan egingo den lana

aurkeztea eta antolatzea.

- Nahiko zehatz garatu beharreko jarduerak

proposatzen badira ere, beroriek berrikusteko

gomendioa ematen dizuegu, talde bakoitzaren

eta une bakoitzaren errealitatera eta dugun

denborara egokitzeko. Batzuetan, ordena

alda daiteke, denborak alda daitezke, edota

metodologia, eta talderako baliagarrienak ere

aukera daitezke.

- Arlo kontzeptuala lantzeaz gain, egoera

atseginak bizitzen lagunduko duten edo helarazi

nahi dizkiegun balio eta jarrerak lantzen dituzten

jarduerei eustea aholkatzen dizuegu.

Page 58: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

56 maasri

Taldearen kohesioa eta

konfi antza sustatzea

Norberaren prozesua

sustatzea

- Planteatzen ditugun jarduerek zuzenean

eragiten diete ikasgelako neska-mutilen

kontzientziari, nortasunari eta elkarreraginari;

talde dinamikako teknikak eta estrategiak

dira, jolasak, zuzendutako elkarrizketak, kasu

azterketak, talde lanak...

- Prozesuan zehar, lankidetzako lanerako uneek

lehentasuna dute beste batzuen aurrean. Honen

bidez, ikastaldearen harremanetan eragitez gain,

inplikatzeak, parte hartzeak, ardurak elkarrekin

partekatzeak, bakoitzaren eta taldearen

autoritateak eta elkartasunak norberaren

ingurunean duten garrantzia transmititzen ari

gara inplizituki.

- Taldea eta lankidetzako lanaren emaitzak

ezinbestekoak iruditzen bazaizkigu ere, ibilbide

honetan ezin ahantz dezakegu ikasle bakoitza.

Ikasle bakoitzak gure arreta eskatuko digu; leku

segurua, bere denbora eta bere buruarekin bat

egiteko modua beharko ditu. Banaka gogoeta egi-

teko uneak, tutoretza formalak eta ez formalak,

erlaxatzeko saioak eta abar proposa daitezke.

- Pertsona bakoitzak rol bat beteko du. Egokia lit-

zateke ikasleak rolak, funtzioak eta ardurak ba-

natzera bultzatzea, estereotipoak, inertziak eta

manipulazioak saihesteko.

- Bakoitzak bere burua ebaluatuko du eta nahi

duena partekatuko du.

Page 59: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

57

Saioen iraupena eta

egitura

- Saioak gutxi gorabehera 50 minutukoak izango

dira, eta horietako batzuetan saio horretarako

proposatutako jarduera guztiak egin ahal izango

dira, edota luzatu egin beharko dira, esperientzia

bakoitzak kasu bakoitzean hartzen duen

erritmoaren arabera.

- Jardueren koadroetan, horietako bakoitzean eman

beharreko pausoak azaltzen dira.

Ibilbide didaktikoa:

IRAK

ASLE

EN

AURR

ETIA

ZKO

LAN

A

IRAK

ASLE

AK

TALD

EAN

DU

EN

ESKU

HAR

TZEA

ELKA

RTE

BATE

KIN

EL

KART

ZEA

ELKA

RTAS

UN

PR

OIEK

TU B

ATEN

GA

RAPE

NA

Ibilbidearen helburuak:

1. Boluntariotzaren aurrean irakasleak sentiberatzea eta jarrera aktiboa sustatzea,

eremu desberdinak erlazionatzeko eta horietako bakoitzean izandako esperientziak

transferitzeko, ikasleen ibilbide akademikoan modu baikorrean eraginez.

2. Parte hartzeari eta boluntariotzari buruzko alderdi kontzeptualak eta funtsezkoak aztertzea,

boluntariotzaren aurrean herritartasun sentibera eta aktiboa sustatu eta eraikitzeko.

3. Ikasleen aukerak orientatzea, elkartasunezko jokabide altruistak sustatuz.

4. Boluntariotza modu desberdinak erlazionatzea, gizarte sarea eta irabazi asmorik gabeko

erakundeak sustatzeko.

5. Ikasgelan boluntariotza elkarte batean lekua izango duen proiektu bat eraiki eta

garatzea, gizarteko bidegabekerien aurrean sentiberatasunez jokatzeko eta gizarte

testuingurua ezagutzeko, hezkuntza elkartea bertan parte hartzera bultzatzen saiatuz.

6. Lankidetzaren eta taldeko laguntzaren eraginkortasuna sustatzea, beste pertsonen

ekarpenak ezagutzeko aukera emango baitigu horrek eta ekarpen, eragin eta autonomia

pertsonala ahalbidetuko baititu.

7. Balioespen prozesuaren garapena bultzatzea eta jarrera kritikoa piztea, jokabideen

esparruko jarraibideak barneratzeko eta, arrazoiaren bidez eta irizpide pertsonaletan

oinarrituta, balioak barneratzeko.

Page 60: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

2. ZATIA:2. ZATIA: Ikaskuntza esanguratsuari aplikatutako metodologia

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mamateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasirakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntari

58

HbiHbiHbiHbi

Ebaluazio irizpideak

a) Gizarteko bidegabekeriak aldatuko dituen boluntariotza bati zentzua ematen

dioten kontzeptuak konparatzen ditu, eta lehentasunak ezartzen ditu.

b) Komunitateren mesedetan pertsonek egiten duten ekarpenaz jabetzen da, eta

gizarteko bidegabekeria edo bazterketa egoeren aurrean sentibera agertzen da.

c) Pertsonak boluntario izatera bultzatzen dituzten arrazoiak identifi katzen ditu,

eta norberaren arrazoiekin konparatzen ditu.

d) Gizarte eta kultura aniztasuna beren testuinguruan aztertzen ditu, eta gizartean

mota eta helburu askotako elkarte eta erakundeak daudela ohartzen da

(kultura elkarteak, sindikatuak, alderdi politikoak, talde erlijiosoak, aisialdiko

eta astialdiko taldeak, nazioarteko lankidetza, talde feministak...)

e) Garrantzia duen informazioa aukeratzen du, eta bere familia ingurunean,

lagunartean eta ikaskideen artean elkarteekiko ikusten duen sentiberatasuna

eta atxikimendua azaltzen ditu.

f) Komunitatearen garapenerako eta gizartea aldatzeko boluntarioek hartutako

konpromisoa eta betetzen duten zeregina balioesten ditu.

g) Proiektuen eraikuntzarako faseei jarraituz, lanerako plan bat egiten du, elkarte

baten laguntzarekin ikastetxean egiteko.

h) Debateetan parte hartzen du, hitz egiteko txandak eta iritziak errespetatzen

ditu, eta inposaketak eta aurreiritziak baztertzen ditu.

i) Gatazken eta horien irtenbideen aurrean jarrera eraikitzailea agertzen du,

beste pertsonaren lekua hartzen du, eta elkarrizketa eta negoziazioa erabiltzen

ditu elkar ulertzeko bide gisa.

j) Bere irizpideen arabera jokatzen du eta erabakiak hartzen ditu gizarte egoeren

aurrean, eta beste erlijio, etnia, sexu nahiz kultura bateko pertsonei buruzko

aurreiritziak eta pertsona horien bazterketa kritikoki balioesten ditu.

k) Desberdintasunak (kulturalak, pertsonen artekoak…) balioesten ditu, bere

nortasunerako aberasgarriak direla aintzat hartuta.

l) Guztien artean bizikidetza arauak lantzerakoan parte hartzen du, eta guztien

artean erabakitako konpromisoak betetzen ditu.

m) Taldeko kide sentitzen da eta, jardueretan esku hartzeaz gain, gozatu egiten du.

Page 61: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako kasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko tariotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

3. Zatia:Gazteekin batera egiteko

jarduerak

Egin dezagun zerbait!

Zer egin dezakegu?

Page 62: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

60 maasri

ETAPAK Saioak Jarduerak Tresnak eta baliabideak

Boluntariotzaren kontzeptura hurbiltzea

I. Saioa LAN TALDEA ERATZEA

I.1. Korapiloa: eta zuk, zergatik ez duzu ezer egiten?

I.2. Jolas arauak

I.2. Lan taldearen arauak sortzea

II. Saioa GIZARTE KONPROMISOA

II.1. Gizartean duzun parte hartzeari buruzko testa

II.1. Gizartean duzun parte hartzeari buruzko testa

III. Saioa BOLUNTARIOTZAREN DEFINIZIOA

III.1.Zirkulu zentrokideak: boluntariotza

III.1.1. Zirkulu zentrokideakIII.1.2. Gako hitzak

IV. Saioa BOLUNTARIOTZAREN DEFINIZIOA

IV.1. Zukugailua edoIV.1. Mugi zaitez!

IV.1. DVDa: Eta zu, zergatik ez? Mugi zaitez!

V. Saioa BOLUNTARIOTZAREN EREMUAK

V.1. Mundu bakar bat edo mundu asko bakar batean?

V.1. Errealitatea aldatzen

VI. Saioa PERTSONA BOLUNTA-RIOAREN PROFILA

VI.1.Nire inguruan, nor dira pertsona boluntarioak? (1. zatia)

VI.1.Boluntariotzari buruzko inkesta

VII. Saioa PERTSONA BOLUNTA-RIOAREN PROFILA

VII.1.Nire inguruan, nolakoak dira pertsona boluntarioak? (2. zatia)

VII.1. Boluntariotzari buruzko horma irudia

VIII. Saioa LABURPENA

VIII.1. SMS: t zk, zrgtk ez? Mg ztz!

VIII.2. Prozesuaren erdibideko balioespena

V.III.2. Diana

Boluntariotzako elkarteak ezagutzea

IX. SaioaBOLUNTARIOTZAKO ELKARTEAK

IX.1. Gure inguruko elkarteak ezagutzen eta haiekin harre-manak ezartzen (1. zatia)

X. SaioaBOLUNTARIOTZAKO ELKARTEAK

X.1. Gure inguruko elkarteak ezagutzen eta haiekin harre-manak ezartzen (2. zatia)

Elkarteekin bilera

Elkarte batekin lan egiteko

gure elkartasun proiektuaren eraikuntza

XI. Saioa XI.1. Elkarteekin egindako bileran ikasitakoak eta elkarte batekin egiteko lanaren diseinua (1. zatia)

XI.1. Zer ikasi dugu?, zer egin dezakegu?, nola lagun dezakegu?

XII. Saioa XII.1. Elkarte batekin garatzeko elkartasun proiektuaren diseinua (2. zatia)

XII.1.1.“Gure lankidetza proiektua eraikitzen” eskailera

XII.1.2. Proiektuaren bideraga-rritasunaren azterketa

XII.1.3. Egin dezagun amets! Nolakoa izatea nahi dugu? Nola hartuko du parte hezkuntza elkarteak?

XIII. Saioa XIII.1. Elkarte batekin garatzeko elkartasun proiektuaren diseinua (3. zatia)

XIII.1.1. Nondik hasiko gara?

Elkartearekin batera lantzeko proiektuaren garapena

Elkartasun proiektua gizartean

hedatzea eta balioestea

XIV. Saioa XIV.1. Hedapenaren prestakuntzaXIV.2. Proiektuaren balioespena.

XIV.2.1. Zer moduz joan zaigu?

Lankidetza proiektuaren hedapen ekintza garatzea

Page 63: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

61

I. SAIOA I.1. jarduketa Korapiloa: eta zuk, zergatik ez duzu ezer egiten?

Deskribapena Jarduera honen bitartez emango diogu hasiera garatu nahi dugun

prozesuari, eta, horregatik, beharrezkoa da taldea metodologikoki

prestatzea eta talde giroa sortzea. Ikasleen artean lankidetza ariketa

bat egingo dugu, eta giza korapiloa askatzeko beharrezkoak izango dira

inplikazioa, mugimendua eta umorea.

Helburuak - Talde jarduera bat egitea jolasaren eta umorearen bitartez, lankidetzaren

eta saioaren printzipio metodologikoen garrantzia azpimarratzeko.

- Arazo bat elkarrekin konpontzea, taldeko pertsona guztiak inplikatzea

eta mugitzea beharrezkoa dela azpimarratuz (norbait mugitzen ez

bada ez dago aurrerapenik, ez garapenik, ez eta irtenbidea bilatzeko

aukerarik ere).

Lorpenaren adierazleak - Giza korapiloa “askatzeko” ahaleginean inplikatu da.

- Ondo pasatu du.

- Lankidetzaren eta entzuten jakitearen garrantzia azpimarratzen du.

Lotutako edukiak II.1. zati teorikoa: “Unitatearen printzipio metodologikoak”

- Talde lana.

- Arazoak taldean konpontzea.

- Entzutea eta ekarpenak, ideiak, ekimenak, proposamenak, etab. garatzea.

- Gogo-berdintasunezko parte hartzea.

Materialak ---

Garapena

- Jardueraren aurkezpena: “Programa honetan lankidetzaren garrantzia azpimarratu nahi dugu, eta,

horretarako, badakigu beharrezkoa dela konfi antzan, segurtasunean eta erosotasunean oinarritutako

giroa sortzea. Burua erabiltzeaz gain, garrantzitsua da baita ere gorputzeko gainerako atalen ariketa

fi sikoa. Eta, batez ere, badakigu umoreak eta ariketa fi sikoak jarrera aktiboa eta taldeko gainerako

pertsonekin bat egiteko jarrera izatera garamatzala. Horregatik, jolas bat proposatzen dizuegu.

Amaitzen dugunean, zertan lagun gaitzakeen pentsatuko dugu –hemen eta orain-”.

- Talde guztia (baita dinamizatzaileak ere) zirkulu batean eta kanporantz begira jarriko gara. Hainbat

urrats emango ditugu atzerantz, pertsona guztiak elkarren ondoan oso hurbil gelditu arte. Besoak

altxatuko ditugu eta esku bakoitzarekin beste esku bat hartzen saiatuko gara, lortu arte. Esku guztiak

lotuta geldituko dira.

- Askatu gabe, buelta emango dugu, eta sortu den korapiloa askatzen saiatuko gara. Ezin ditugu

eskuak askatu. “Egin den korapiloa askatzen saiatuko gara”.

- Behin korapiloa askatu dugunean edo jolasa amaitu egin behar dela pentsatzen dugunean

(korapiloa askatu ezin denean, gatazka sortzen denean, inplikazio maila txikitzen denean, etab.),

gogoeta egingo dugu: zer gertatu da?, zertarako egin dugu hau?, nola sentitu zarete?, saio honetan

inplikazio, laguntza, interes maila berbera lor dezakegu?

Alderdi garrantzitsuenak

- Jolas hau goian azaldutako moduan egin ahal izateko, taldeko pertsona guztiek horretarako gai izan behar

dute; horregatik, beharrezkoa da urritasunen bat duen norbait dagoen jakitea, jolasa edozein egoeratara

egokitu baitaiteke.

- Beharrezkoa da umorea izatea eta jendeari irtenbideak asmatzeko eskatzea.

- Hainbat soluzio daude: taldeak zirkulu perfektu baten forma hartzen du; taldeak zortzi baten forma hartzen

du; taldea bi uztaitan zatituta gelditzen da (bata bestearen barruan edo independenteki),…

Page 64: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

62 maasri

I. SAIOA I.2. jarduera Jolas arauak

Deskribapena Proiektu honen helburuak, faseak eta ezaugarriak ezagutzera emango ditugu. Baina, horretarako, taldearen funtzionamendu arauak adostu behar ditugu. Arau horien bidez lana eta ardurak antolatu eta garatu ahal izango dira, kontrol tresnak, taldea hobetzeko neurri zuzentzaileak eta ondo egiten diren gauzak azpimarratzen dituzten elementu indartzaileak, positiboak eta motibatzaileak fi nkatuz.

Helburuak - Talde lanerako arauen prestakuntzan parte hartzea.- Eskubideen eta eginbeharren arteko erlazioa ulertzea, bizikidetzaren konpromi-

soak onartzeko.- Arauak prestatzerakoan eta horien jarraipena egiterakoan jarrera positiboak lantzea:

konfi antza, koherentzia, malgutasuna eta elkarri laguntzea.- Barneratuta dauden arauak berrikustea eta une horretan beharrezkoak dire-

nak adieraztea.- Arauak ez betetzeak dituen ondorioak identifi katzea, eta neurri zuzentzaile koherenteak

eta konstruktiboak ezartzeko ideiak ematea.- Ondo egindakoak, aurrerapenak eta lorpenak positiboki indartzea.

Lorpenaren adierazleak - Arauen lanketan parte hartzen du.- Norbanakoaren eta taldearen eskubideak defendatzen eta sustatzen ditu, eginbeha-

rrekiko konpromisotik.- Talde lanean parte hartzen du eta konpromisoren eta arduraren bat bere gain hartzen du.

Lotutako edukiak II.1 zati teorikoa: “Unitatearen printzipio metodologikoak”- Eskubideak eta betebeharrak.- Gizarte erantzunkidetasuna.- Arau inplizituak eta esplizituak.- Talde lana.- Eskubideak haustea eta gizarte bidegabekeria.

Materialak - Bi kaxa, txartelak, arbela, talde lanerako fi txak.- I.2. tresna: lan taldearen arauak erabakitzea.

Garapena

- Ikasleen jarduerarekin hasi baino lehen, unitate didaktikoa eta prozesuaren unerik garrantzitsuenak modu laburrean azalduko ditugu. Horretarako, beharrezkoa da jarduteko arauak zehaztuta izango dituen lan talde bat sortzea. Betebeharrak eta eskubideak ezagutuz, testuinguruaren eta ekintzaren neurriko konpromisoak eta erantzukizunak barneratzea nahi dugu. Taldean sortuko ditugu eta modu eraginkorrean eta elkartasunez jokatzen lagunduko digute.

- Toki ikusgarri batean bi kaxa jarriko ditugu: bata betebeharrena izango da, eta, bestea, eskubideena; helburuak lortzeko, gauzak hobeto egiten laguntzeko betebeharrak eta eskubideak izango dira. Pertsona bakoitzari eskatuko diogu paper desberdinetan betebehar bat eta eskubide bat idazteko (“ezin duzue “EZ” hitza erabili; pentsatu eta idatzi zer egitea komeniko litzatekeen”).

- Bakoitza dagokion kaxan sartuko dute. Behin proposamen guztiak jaso ondoren, atera egingo dira eta arbelean jasoko dira, antzeko edukia dutenak biltzen eta laburtzen saiatuz. Bi zutabe ditugu: bata eskubideekin eta bestea betebeharrekin.

- Bigarren urrats batean, sailkatzeko honako irizpide hau aplikatuko dugu: nire betebeharrak eta eskubideak zehaztuko ditut, gure erantzukizun direnak eta gure gain har ditzakegunak nahiz kontrola eta kudea ditzakegunak. Kanpoan utziko dugu “guri ez dagokiguna”, gure ardura ez dena.

- Taldeak osatuko ditugu eta, pertsona bakoitzak, garrantzitsuena iruditzen zaion eskubidea eta betebeharra aukeratuko du; jaso egingo ditugu. I.1 tresnarekin antolatu eta erlazionatu egingo dira, betebehar asko beste hainbeste eskubideren beste aurpegia baitira. Nahi ditugun guztiak gehituko ditugu, baina zerrenda oso luzea bada lana zaildu egingo dela jabetu behar dugu:

• Ez ditugu arau asko nahi!• Betetzeko konpromisoa hartu dugunak jarriko ditugu soilik!• Arauak idatziko dira: gutxi, errazak eta positiboak. • Neurri zuzentzaile bat adostuko da: zer egingo dugu hitzartutakoa betetzen ez dugunean?• Eta, batez ere, nola indartzen dira lorpenak eta jarrerak?

Alderdi garrantzitsuenak

- Taldearekiko, zereginarekiko eta bizikidetzarekiko konpromisoa errazagoa izango da arauak eratzeko prozesua ezagutzen bada, arau horien eraketan parte hartzen bada eta betebeharren eta eskubideen arteko mendekotasuna ulertzen bada. Beharrezkoak izango dira:

• Arauen zentzu positiboak eta xumetasunak, motibatu egiten baitu.• Arauen jarraipena eta aplikazioa, eta neurri zuzentzaile orekatuak eta konstruktiboak ezartzea.• Jarrera eta jokabide positiboak, egokiak eta probetxuzkoak positiboki indartzea.

- Jarduera honetan gizarteko desberdintasunen eta diskriminazioen gaia aurkezten has gaitezke, eskubideen haustea eta gizarte erantzunkidetasunaren beharra erlazionatuz.

- Gizarteko desorekei buruz sakontzeko, hemen kontsulta daiteke: www.euskadi.net: Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila, “Pobreziari eta gizarte desberdintasunei buruzko 2008ko inkesta”.

Page 65: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

63

I.2 tresna: lan taldearen arauak erabakitzea

- Eskubide garrantzitsuenak aukeratuko ditugu.

- Betebehar garrantzitsuenak jasoko ditugu.

- Multzokatu eta laburtu egingo ditugu.

- Eskubideak eta betebeharrak erlazionatuko ditugu.

- Arauak idatziko ditugu.

ESKUBIDEAK

gure taldean

BETEBEHARRAK

gure taldeanArauak

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Gure taldeko ARAUAK

1

2

3

4

5

6

Zer egiten dugu ondo egiten dena eta positiboa dena saritzeko?

Zer egiten dugu hitzartutakoa betetzen ez dugunean?

Page 66: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

64 maasri

II. SAIOA II.1. jarduera Gizartean duzun parte hartzeari buruzko testa

Deskribapena Banaka, test bat egingo dute ikasleek, gizarteko parte hartzeari buruzko

esperientzia pertsonalera hurbiltzeko eta horri buruz gogoeta egiteko.

Helburuak - Elkartegintzari, boluntariotzari eta norberaren aisialdiaz gozatzeko

aukerari buruzko bakarkako hausnarketa egitea.

- Kontzeptualki elkartegintzaren eta boluntariotzaren gaietan sartzea.

- Hurbileko nahiz munduko gizarte bidegabekeriak identifi katzea.

- Elkartegintzari eta boluntariotzari buruzko kezka eta interes

pertsonalak ezagutzea.

Lorpenaren adierazleak - Testa kontzentratuta eta bakarka egiten du.

- Bere esperientzia taldearekin partekatzen du.

- Bere iritzia eta besteena entzuten eta balioesten du.

- Gizarteko bidegabekerien artean bereizten du.

Lotutako edukiak - Gazteen aisialdia.

- Gazteen parte hartzea elkarteetan, I.5 zati teorikoa: “Gazteek

gizarteko egoerari buruz duten pertzepzioa eta elkartegintzarekin

duten harremana”.

Materialak II.1 tresna: gizartean duzun parte hartzeari buruzko testa.

Garapena

- II.1 tresnari dagokion galdeketa banatuko da, eta prozedura azalduko da.

- Lortutako puntuazioak bateratuko dira eta nola lortu ditugun azalduko da (irakasleek ere testa egin

dezakete eta euren esperientzia konta dezakete).

- Interesgarria irudituz gero, iruzkinetan gazteen elkartegintzari buruzko datuak eman ditzakete

irakasleek. Desberdintasunak daude nesken eta mutilen artean?, zergatik?

Alderdi garrantzitsuenak

- Gela guztiak parte hartzea komeni da, baina inor behartu gabe; bakoitzak nahi duena kontatuko

du. Inor ez da behartuta sentitu behar, giro atsegina eta dibertigarria sortu behar da, elkarri

entzuteko giroa,…

- Boluntariotzarekin edo elkartegintza eraldatzailearekin lotutako esperientziak positiboki

indartuko ditugu.

- Gazteen elkartegintzari buruzko errealitatea azalduko dugu, beharbada, jardueran irten ez diren

beste esperientzia batzuetara zuzentzeko arreta.

- Neskak eta mutilak gizarteko rol hierarkizatuetan sailkatzen dituzten genero baldintzatzaileetan sakondu

dezakegu. Interesgarria izango litzateke honako web orri hau kontsultatzea: www.mujeresjovenes.org;

hainbat dokumentazio eta esperientzia eskuratu ahal izango dira orri horretan.

Page 67: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

65

II.1 tresna: gizartean duzun parte hartzeari buruzko testa

Eskuartean duzun galdetegi honen helburua zure kezkez eta interesez kontzientzia hartzen laguntzea da, elkartegintzarekin eta boluntariotzarekin lotutako kontzeptuak ezagutzen goazen heinean. Horretarako, ondoren planteatzen ditugun hiru erantzunetako bat aukeratu behar duzu. Behin erantzun guztiak aukeratu ondoren, erantzunen batuketa egin behar duzu, bukaeran ematen dizugun puntuazioan oinarrituta, eta azken emaitza kontsultatu dezakezu gero.

“a” erantzunek puntu 1 balio dute, “b” erantzunek 2 puntu eta “c” erantzunek 3. Egin batuketa!

9 eta 14 puntu artean: Gizarteko errealitateetatik at zaudela dirudi. Egunkarietan edo telebistan mundu

honetako albisteak aurkituko dituzu! Irakurri! Txundituta geldituko zara!

15 eta 20 puntu artean: Badirudi erabaki bat hartzeko zailtasunak dituzula, baina argi dago elkartasunezko

jarrera duzula. Anima zaitez! Eman pausoa!

21 eta 27 puntu artean: Badirudi gizarte mugimenduetan parte hartzeko interes egokia duzula… Zu

bezalako pertsonak behar ditugu! Taldean, modu antolatuan eta eskuzabalki parte har dezakezu beste

pertsona batzuen aldeko edo, oro har, gizartearen aldeko programetan.

1. Aisialdiko aukera hauetatik, zein iruditzen zaizu interesgarriena?

6. Munduari eragiten dioten arazoak zure inguru hurbilean ageri direla uste duzu?

7. Munduan gertatzen diren bidegabekeriak interesatzen zaizkizu?

8. Zure ustez, elkarteek funtzio garrantzitsua betetzen dute gure gizarteari eragiten dioten arazoei irtenbi-deak bilatzeko orduan?

2. Zeri eskaintzen diozu, nagusiki, zure aisialdia?

3. Zailtasunak gainditzeko, ni(k)…

9. Elkarte bateko kide izan nahiko zenuke, boluntario moduan?

4. Elkarteren batean parte hartzen duzu edo laguntzen duzu?

5. Elkarteren bateko kide den inor ezagutzen duzu, edo boluntario gisa lan egiten duen inor?, zer egiten duen badakizu?

a) Telebista ikustea eta bideojokoekin jolastea.b) Lagunekin gelditzea.c) Talde edo elkarteren batean parte hartzea.

a) Ez, hemen ondo bizi gara.b) Batzuetan.c) Bai, errealitate batzuk ez dira ikusten, baina oso hurbil ditugu.

a) Ez, zertarako, ezin dut ezer egin.b) Telebistan horretaz hitz egiten dutenean interesa agertzen dut.c) Bai, eta, gainera, zer egin dezakedan jakin nahiko nuke.

a) Ez, ez dute zerikusirik, eta, gainera, ez daude modan.b) Ez dakit, noizbait egunkarian zerbait irakurtzen dut, baina ez dakit zer esan.c) Bai, elkarteek gizarteko hobekuntza asko bultzatu dituztela uste dut.

a) Nire ongizateari eta itxurari.b) Nire harremanei.c) Beste pertsona batzuen onurarako jarduerak antolatzeari, elkartasun osoz eta eskuzabalki.

a) Nire kabuz moldatzen naiz, inoren laguntzarik gabe.b) Barneratutako baliabide pertsonalak ditut.c) Baliabideak baditut, baina beste pertsona batzuen laguntza ere behar dut.

a) Ez, ez dut astirik.b) Ez dakit, pentsatu egin beharko nuke.c) Bai, beti izan dut horretarako gogoa, eta gizartea aldatzen lagundu nahiko nuke. “c” aukeratu baduzu, zein elkartetan parte hartu nahiko zenuke?

a) Ez.b) Inoiz parte hartu dut edo lagundu dut.c) Bai. “b” edo “c” aukeratu baduzu: Elkartearen izena? Garatu duzun edo garatzen duzun jarduera:

a) Ez.b) Ez dakit elkarte bat den.c) Bai. “c” aukeratu baduzu: Zein da elkartearen izena? Zer jarduera egiten ditu?

Page 68: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

66 maasri

III. SAIOA III.1. jarduera Zirkulu zentrokideak: boluntariotza

Deskribapena Hitzen elkartze azkarra bilatzen duen teknika bat da. Ideia bat eratzeko orduan, esanahia duten terminoen sare mentala dago atzean. Jardueraren lehenengo zatiak, modu introspektiboan eta bat-batekoan, honako hauetarako balioko duten hitzak ateratzeko helburua du: boluntariotzari buruz aurrez dituzten ideiak bateratzeko, umore ukitu bat emateko eta pertsonak fi sikoki hurbiltzeko. Bigarren zatian defi nizio bat eraiki behar da, eta helburu hau du: kognitiboki aktibatzea, talde lana aktibatzea, adostasuna aktibatzea, talde sorkuntza aktibatzea. Eta, hirugarren zatiaren helburua “boluntariotzarekin” lotutako funtsezko kontzeptuak indartzea da.

Helburuak - Ezagutza pertsonala eta landutako gaiaren ikuspegia aberastea, talde dinamika

batean parte hartuz.

- Boluntariotzari buruzko defi nizioak adostea taldean.

- Boluntariotza diogunean zer ulertzen duten eta zein xehetasun hartu behar

diren kontuan argitzea.

Lorpenaren adierazleak - Zirkulu zentrokideei buruzko hiru ideia/hitz adierazten ditu.

- Boluntariotzari buruz duen ideia beste taldeek edo irakasleak emandakoekin

konparatzen du.

- Gustura sentitzen da.

- “Gako hitzak” bereizten ditu.

Lotutako edukiak - Boluntariotzari buruzko defi nizioak eta arauak, I.1. zatia: “Boluntariotza, errealitate

aberatsa eta konplexua”; I.4. zatia: “Boluntariotzaren esparru arauemailea”.

Materialak III.1.1 tresna: zirkulu zentrokideak

III.1.2 tresna: gako hitzak.

Garapena

I. zatia:- 4 pertsonaz osatutako taldeak egingo dira. Talde bakoitza mahai baten inguruan eseriko da, eta bakoitzarentzat

bolaluma bat izango dute mahaian. Ikasleei azalduko diegu orri bat emango diegula bakoitzari, eta orri horretan hiru zirkulu zentrokide ikusiko dituztela. Barruan hitz bat agertuko da. Orria banatu bezain laster, hitza irakurriko dute, eta, berehala, segundo gutxi batzuetan, barruko zirkuluan, irakurri dutenarekin lotuta burura datorkien lehenengo ideia edo hitza idatziko dute; bigarren zirkuluan, bigarren ideia edo hitza; eta, kanpoko zirkuluan, hirugarrena.

- Taldean dauden pertsona guztiek hiru hitzak idatzi badituzte, hamabi hitz izango ditugu guztira. Ez dio inporta errepikatzea.

II. zatia:- Talde bakoitzak BOLUNTARIOTZARI buruzko defi nizio bat eman beharko du, eta, horretarako, orrietan idatzi

dituzten hamabi hitzak erabiliko dituzte. Ezin dute bakar bat ere kanpoan utzi. Hitz horiez gain beste batzuk ere erabil daitezke, gainerakoei logika eta koherentzia emateko.

- Defi nizioak taldean eraiki ondoren, talde handiaren aurrean irakurriko dituzte. - Irakasleak unitate didaktiko honen zati teorikoan azaldu ditugun defi nizioak edo xehetasunak argituko eta

azalduko ditu. Boluntarioei buruzko Legea eta Boluntariotzaren Euskal Plana azalduko ditu bereziki.III. zatia: - Ikasle bakoitzari III.5.2. tresnari dagozkion txartelak banatuko zaizkio, eta 1etik (asko balio du) 5era (gutxi

balio du) puntuatzeko eskatuko diegu, bakoitzari buruz duten iritziaren arabera.- Bateratze lana egingo da: zergatik?

Alderdi garrantzitsuenak

- Hitz guztiak erabili behar dira, gure taldeko kideek egindako ekarpenak baitira. Ekarpen guztiak, pertsona guztiak bezala, gure taldeko zati dira. Pertsona gisa autoritatea hartzeaz gain, eman ere egiten dugu: pertsona/hitz guztiak baliagarriak dira.

- Honako hauek azpimarratu behar dira: ideien eraikuntza kolektiboa, adosteko ahalmena eta taldearen edo ikasgelaren sormena.

- Egiaztatu honelako gako hitzetan sakondu dutela: lagundu, parte hartu, elkartasunez jokatu, doakotasuna, elkarlanean aritu, konpromisoa… eta hitz bakoitzaren edukia ulertzen dela.

Page 69: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

67

III.1.1 tresna: zirkulu zentrokideak

boluntariotza

III.1.2 tresna: gako hitzak

Txartel honetan 5 hitz eta horien defi nizioak ikusiko dituzu. Ordenatuko al zenituzke 1etik 5era,

lehentasuna zeini ematen diozun kontuan izanda? 1 garrantzitsuena izango da boluntariotzaren

ideian, eta 5 garrantzi gutxien duena, zure iritziaren arabera.

Lehentasuna Gako hitza Defi nizioa

LagunduLaguntza eman. Sorotsi, babestu. Ahalegina egin, zerbait lortzeko

baliabideak eman.

Parte hartu

Zerbaitetan parte hartu. Ikuspegi kolektibotik, helburu berberekin

elkarrekin lan egiten duen pertsona talde bat inplikatzen du. Parte

hartze kolektibo horrek aktiboa, arduratsua, bidezkoa, gardena eta

horizontala izan behar du. Parte hartzen duten pertsona guztiek

informazioa eskuratzen dutela bermatu behar du, aldaketak

ahalbidetu behar ditu, eta erabakiak hartzeko prozesuak sortu.

Elkartasunez

jokatu

Indibidualismoa gainditzen duen jarrera edo balioa. Sentikortasuna

eta enpatia adierazten du beste pertsona batzuen eta, oro har,

gizartearen egoeraren eta arazoen aurrean.

Doakotasuna Zerbait hartzea edo ematea, inolako kosturik gabe.

Lankidetzan

aritu

Zeregin bat egiteko beste pertsona batekin edo batzuekin batera

lan egitea.

Page 70: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

68 maasri

IV. SAIOA IV.1. jarduera Zukugailua

Deskribapena Taldeak berak eskainitako hainbat kontzeptutatik abiatuta, gizarteko

parte hartzeari eta konpromisoari buruzko eztabaida egingo da.

Helburuak - Gizarte konpromisoaren oinarriak berrikustea eta zehaztea,

horretarako beharrezkoak diren balioak azpimarratuz.

- Gizarteko kontzeptuen artean loturak aurkitzeko eta ezartzeko

ahalmena garatzen laguntzea.

- Gizarte parte hartzeari buruz eztabaida egitea.

Lorpenaren adierazleak - Gaiarekin lotutako kontzeptuak bereizten ditu.

- Ideiak eta iritziak ematen ditu.

- Gizarte konpromisorako ideia bat sortu da taldean.

Lotutako edukiak - Gizarte konpromisorako balio eta gaitasun esanguratsuak: I.1

zati teorikoa: “Boluntariotzak gaitasun pertsonalak, sozialak eta

komunitarioak susta ditzake”.

Materialak 3 post-it pertsonako eta bolalumak.

Garapena

- Pertsona bakoitzari 3 post-it banatuko zaizkio. Bakoitzean kontzeptu bat idatziko dute, honako

galdera honi erantzuteko: “Zure ustez, zein dira gizartearekin dugun konpromisoaren oinarri diren

funtsezko hiru kontzeptuak?”

- Papertxoetan hiru kontzeptu horiek idatzi ondoren, poltsa batean sartuko dira. Ondo

nahastuko dira.

- 4/5 pertsonako taldeak osatuko dira eta hiru post-it hartuko dituzte, edozein. Kontzeptu horietatik

abiatuta, gizarte konpromisoarekin lotutako ideia bat azaltzen saiatuko dira. Horretarako, post-it

horiek kartoi mehe batean itsatsiko dituzte, eta, taldean eztabaidatu ondoren, sortu diren funtsezko

gako ideiak idatziko dituzte azpian.

- Kartoi meheak horman itsatsiko dira, begien bistan jartzeko, eta edukia azalduko da.

- Talde guztiek euren adierazpena egin ondoren, irakasleak azalpena egingo du.

Alderdi garrantzitsuenak

- Jarduera hau AUZOLANAREN kontzeptuarekin lotu daiteke, oso arrunta baita hainbat kulturatan.

Lan mota hori ezagutzen duten galdetuko diegu. Kanpoko jatorri kulturala duten pertsonek

horrelako ohiturak konta ditzakete (esate baterako, Ekuadorren MINGA praktikatzen da).

- Oraingo honetan ez dira kontzeptu guztiak landu. Poltsan atera gabe gelditu den kontzepturen bat

argitu edo hartu nahi duen galdetuko diogu taldeari.

- Saioa amaitu ondoren, beste zer kontzeptu zeuden begiratuko dugu. Sailkatu egingo dira, eta,

ikasgelan aurrerago landu daitekeen kontzepturen bat egonez gero, gorde egingo da eta kontuan

izango da.

Page 71: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

69

IV. SAIOA IV.1. jarduera Mugi zaitez!

Deskribapena Pertsona boluntarioen benetako esperientzietatik abiatuta, gaiaren alderdi

kontzeptualean sakonduko dugu, eta pertsona horiek gizartean lan egiteko

dituzten motibazioak ulertzen saiatuko gara.

Helburuak - Gizarte konpromisoaren oinarriak berrikustea eta zehaztea, horretarako

beharrezkoak diren balioak azpimarratuz.

- Gizarteko kontzeptuen artean loturak aurkitzeko eta ezartzeko ahalmena

garatzen laguntzea.

- Gizarteko parte hartzeari buruz eztabaida egitea.

Lorpenaren adierazleak - Gaiarekin lotutako kontzeptuak bereizten ditu.

- Ideiak eta iritziak ematen ditu.

- Gizarte konpromisorako ideia bat sortu da taldean.

- Pertsona boluntarioak egindako ahalegina balioesten du.

- DVDko esperientziak balioesten ditu.

Lotutako edukiak - Gizarte konpromisorako ezaugarri, balio eta gaitasun esanguratsuak:

I.1 zati teorikoa: “Boluntariotzak gaitasun pertsonalak, sozialak eta

komunitarioak susta ditzake”.

Materialak Ordenagailua, Internet, talde handian bideoa ikusteko pantaila handia.

DVDa: “Eta zu, zergatik ez? Mugi zaitez!” (www.vitoria-gasteiz.org/Erdu:

Boluntariotza/”Eta zu, zergatik ez? Mugi zaitez!” hezkuntza kanpaina)

Garapena

Boluntarioen esperientzia pertsonalak jasotzen dituen bideo bat ikusiko dugula azalduko diegu ikasleei,

bi zatitan. Bideoaren lehenengo zatian kontatzen dena entzuten duten bitartean, honako galdera hauei

buruzko oharrak jasoko dituzte:

=> Zer da boluntario izatea pertsona horientzat?

=> Zer elkarte motatan parte hartzen dute?, zer jarduera egiten dituzte?

=> Zein pertsona edo talderi zuzentzen diote beren ekintza boluntarioa?

=> Zerk motibatu zituen, zerk bultzatu zituen elkarte horiekin parte hartzera?

=> Zer jasotzen dute ordainetan?

=> Zer lortzen dute?

Behin bideoa ikusi eta galderei erantzun ondoren, jasotako informazioa bateratuko dugu. Iritziak

trukatu ondoren, bideoaren 2. zatia ikusiko eta entzungo dugu. Amaitutakoan, bideoko protagonisten

adierazpen hauei buruzko eztabaida egingo dugu: zer iradokitzen dizute adierazpen hauek?

=> “Boluntario gisa egiten dudan ekarpenaren helburua gizartea hobetzea eta gizarte bidezkoagoa

lortzea da”

=> “Boluntarioek ez dute dirurik irabazten”

=> “Lehenengo eman egin behar da, gero jasotzeko”

=> “Gaur egun jendeak lehen baino konpromiso gutxiago hartzen ditu”

=> “Benetan nahi baduzu egin dezakezu, baduzu denbora; egin proba!”

=> “Egun batean, siesta egin beharrean, proba ezazu”

=> “Konpromisoa hartzeko beldur da jendea”

=> “Egin borroka beste pertsonen alde, asko jasoko duzu, ondo sentituko zara”

Alderdi garrantzitsuenak

- Garrantzitsua da boluntarioen esperientziaren ideia negatibo bat eman dezaketen iruzkinak,

ekarpenak, aurreiritziak, etab. positibo bihurtzea.

Page 72: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

70 maasri

V. SAIOA V.1. jarduera Mundu bakar bat edo mundu asko bakar batean?

DeskribapenaIrakasleek proposatutako errealitatearen esparru bat aukeratuko da,

bakoitzaren interesen arabera. Taldean, esparru hori azpimarratzeko,

esparru horretan lan egiteko eta konpromisoa hartzeko beharrari buruz

sakonduko dugu, hala, gizartea aldatzeko eta mundu bidezkoagoa sortzeko.

Gure kideek egin dugun aukerarekin bat egin dezaten saiatuko gara.

Helburuak- Gure inguruko errealitateak ikustea.

- Elkartegintza eta boluntariotza esparruak bereiztea.

- Norberaren interesei eta kezkei buruz nahiz hurbil dauden bazterketa

egoerei buruz gogoeta egitea.

- Arrazoibidea eta laburpena garatzeko urratsak ematea.

Lorpenaren adierazleak- Gai bat aukeratu du eta interesa agertzen du.

- Ezagutzen duen errealitatean oinarrituta, taldean argudioak ematen ditu.

- Landutako esparruarekin bat egiten duela erakusten du.

- Besteen interesak entzuten eta ulertzen ditu.

- Boluntariotzaren esparruak eta horien ezaugarriak bereizten ditu.

Lotutako edukiak- Boluntariotzaren esparruak. I.1 zati teorikoa: “Boluntariotzaren esku

hartze esparruak”.

- Komunikatzeko gaitasuna: laburpena eta argumentazioa.

- Aztertzeko gaitasuna: behaketa, datuen bilketa eta interpretazioa.

Materialak V.1 tresna: errealitatea aldatuz.

Garapena

- Mahaietan landuko diren gaiak iragartzeko kartelak jarriko dira (V.1 tresna). Kartel bat mahai bakoitzeko.

- Irakasleak, zati teorikoko edukietan oinarrituta, boluntariotzaren esparruak eta ezaugarriak zein diren

azalduko du.

- Ikasleek mahaiak aztertuko dituzte, eta zein mahaitan eseri aukeratuko dute, gaiak sortzen dien interesaren

arabera. Ez dio axola mahairen bat hutsik gelditzen bada edo beste batean bi pertsona edo sei edo

gehiago badaude. Pertsona bat bakarrik geldituko balitz mahai batean, beste pertsonaren bat dagoen eta

interesatzen zaion gai bat lantzen duen beste mahai bat aukeratzeko eskatuko diogu.

- Mahai bakoitzak V.1 tresnari dagokion gidoia garatuko du. Behin amaitu ondoren, bozeramaile bat

aukeratuko du, eta mahai batetik bestera joango da “bere produktua salduz”. Hau da, esparru hori lehen

mailakoa dela eta oso hurbiletik eragiten digula esango die besteei, haiek ere konbentzitzeko. Argudioen

garapena bat etorriko da ezagutzen duenarekin edo irakasleek eskaini duten informazioarekin.

- Pertsonaren bat konbentzitzen badu eta hasieran agertu duen interesa aldatu nahi badu, “ardura sozial

berriaren” mahaira aldatuko da.

- Mahai guztiek parte hartu ondoren, mahairen bat hutsik gelditu baldin bada, mahai hori zergatik ez den

aukeratu galdetuko dugu: interesgarria ez delako, gai hori urruti gelditzen zaigulako, erreala ez delako…

Alderdi garrantzitsuenak

- Irakasleak elementu teorikoak eskainiko dizkie jardueran zehar, boluntariotzaren esparruak eta

ezaugarri nagusiak nahiz egiten dituzten ekintzak zein diren argi gelditzeko. Topikoak, aurreiritziak

edo gaitzespenak baztertzea lortu behar ditugu.

- Irakasleak zer esparru aukeratu diren eta zergatik aztertuko du. Bukaerako eztabaida inguruan

ditugun errealitateetara zuzenduko du, horiek aztertzera, eta batzuek edo besteek pizten duten

interesaren zergatia lantzera.

- Jarduerak dinamikoa eta dibertigarria izan behar du, mahai batetik bestera mugitzea ez da oztopo

izango, baizik eta, errealitate edo gizarteko behar berri bat ezagutzen dugunean iritzia aldatzeko

gaitasunaren isla.

- Gizarteko desorekei buruz sakontzeko, kontsultatu: www.euskadi.net: Justizia, Lan eta Gizarte

Segurantza Saila, “Pobreziari eta gizarte desberdintasunei buruzko 2008ko inkesta”

Page 73: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

71

V.1 tresna: errealitatea aldatzen

Honako gai hauetako bat aukeratu ondoren, gai horren aurrean duzun interesaren nahiz

horretan lan egiteko beharraren arabera, gara ezazu gidoia mahaiko ikaskideekin batera. Guztiz

garatu duzuenean, mahaiz mahai joan zaitezkete, zuek egindako aukerarekin bat egin dezaten

konbentzitzeko gainerako ikasleak, izan ere, zuek egindako lanari esker mundu hobea egitea

lortuko baitugu. Norbaitek hasierako aukera aldatzea eta zuenarekin bat egitea lortuko al duzue?

MENDEKOTASUNAK ETA DEPENDENTZIAK

GIZARTE LAGUNTZA

GARAPENERAKO LANKIDETZA

KIROLAK

GIZA ESKUBIDEAK

URRITASUNAK

GAIXOTASUNAK ETA GAITZAK

IMMIGRAZIOA

GIZARTE BAZTERKETA

INGURUMENA

GIZON ETA EMAKUMEEN ARTEKO BERDINTASUNA

AISIALDIA

BABES ZIBILA ETA LARRIALDIAK

SOZIOKULTURALA

AUZOA

Esparru honetan lan egiteko garrantziaz konbentzitzeko gidoia garatzeko

Gure ikaskideei euren beharra dugula ikusarazteko urratsak

- Zergatik bat egin beharko luke norbaitek esparru honekin?

- Esparru honetan, zer ari dira ondo egiten? (ezagutzen dituzun elkarteek edo jendeak, erakunde

publikoek, gazteek…)

- Zer behar dugu esparru honetan sufritzen ari diren pertsonen egoera hobetzeko?

- Zer ekarpen egin ditzakete hasieran esparru hau aukeratu ez duten ikaskideek?

- Azaldu zer gertatzen den esparru horretan, eta errealitatea egoera bidezkoagoetara bideratzeko

gure konpromisoa beharrezkoa dela adierazi.

- Eman ondo egindako gauzen eta egin diren edo egin daitezkeen aurrerakuntzen berri.

- Esan zer alderdi hobetu beharko genituzkeen eta nola.

- Nabarmendu gure helburua lortzeko egin ditzaketen ekarpenak.

- Azpimarratu kontatzen duzuna! Begira iezaiezu begietara. Egin irribarre. Argitu jakin nahi

duten guztia. Azalpena amaitu aurretik konpromiso txiki bat har dezatela lortu behar duzu.

Konbentzitzen badituzu, lagundu iezaiezu zure mahaira.

Page 74: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

72 maasri

VI. SAIOA VI.1 jarduera Nire inguruan, nor dira pertsona boluntarioak? (I. zatia)

Deskribapena

Jarduera honetan inkesta baten prozesua antolatuko dugu, gure inguru

hurbilean boluntariotzarekin lotutako alderdiak ezagutzeko. Pertsona

boluntarioen profi la azpimarratuko da.

Helburuak

- Beste pertsona batzuek elkartegintzari eta boluntariotzari buruz

duten iritzia eskuratzea.

- Inkestaren teknika erabiltzea informazioa lortzeko metodo gisa.

Lorpenaren adierazleak- Inkestaren prozesua diseinatzen du: zer egin behar duten, nori egin

behar dizkioten galderak eta noiz.

Lotutako edukiak- I.1 zati teorikoa. “Pertsona boluntarioaren profi la”.

- I.2 zati teorikoa. “Estereotipoak, aurreiritziak eta itxaropenak”.

Materialak VI.1 tresna: boluntariotzari buruzko inkesta.

Garapena

- Ikasleek, banaka, boluntariotzako erakundeetan aktiboki parte hartzen duten pertsonengana

hurbiltzeko inkesta antolatuko dute ikasgelan.

- VI.1 tresnarekin batera, inkesta bat zer den ezagutzeko oinarriak emango dizkiegu, eta banaka

landuko dute.

- Bateratze lana egingo da, elementu guztiak kontuan hartu direla eta ulertzen

direla egiaztatzeko.

- Epeak eta informazio guztia ikasgelan landuko den eguna zehaztuko dira.

Alderdi garrantzitsuenak

- Edozein pertsonari egin diezaiokete inkesta: senideei, lagunei, irakasleei, kaleko jendeari…

- Jarduera hau Internet bidez egin daiteke, web orri honetan eskaintzen den baliabidea erabiliz:

www.encuestafacil.com

- Gehiago sakontzeko, EDE Fundazioan (2008) kontsulta daiteke: Irabazteko asmorik gabeko

erakundeen erabiltzaileek boluntariotzako jarduerak egiteko aukerei buruzko azterketa. Eusko

Jaurlaritzako Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila, Vitoria-Gasteiz; edo Bizkaiko Foru Aldundia

(2009): Bizkaiko boluntariotzari buruzko ikerketa, 2008 (Bilbo).

Page 75: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

73

VI.1 tresna: boluntariotzari buruzko inkesta

Gidoi honen bidez inkesta bat antolatu ahal izango duzue. Prestatzen duzuen inkestaren bitartez pertsona ezagunengana hurbiltzea nahi dugu, eta elkartegintzarekin eta boluntariotzarekin lotutako alderdiei buruz galdetzea. Modu horretan, pertsona horien iritziei eta praktikari buruzko informazioa lortuko dugu.

Prozesuak hiru zati ditu: 1. zatia: inkesta antolatzea. 2. zatia: inkesta egitea. 3. zatia: lortutako informazioa lantzea.

BAINA, ZER DA INKESTA BAT? Ikerketa metodo bat da, eta lehen mailako iturriei buruzko informazioa lortzeko erabiltzen da, aurretik landutako

eta egituratutako galdetegien bitartez. Helburua hainbat gairi buruz jendeak duen iritzia jasotzea da.

NOIZ EGINGO DUGU INKESTA? Inkesta egingo zaion pertsonari nahiz inkesta egiten duenari ondo datorkienean. Astebetean egingo dugu. Noiz? ………………………………………………………………………..

ZER BALIABIDE BEHAR DITUT? Inkesta eta bolaluma bat.

INKESTARAKO JARRAIBIDEAKPertsonengana euren iritzia eskatzera hurbildu baino lehen:

- Identifi katu nori galdetu behar diogun eta nola aurkituko ditugun.- Ezagutu ondo inkesta eta horren helburuak.- Banatu taldeko pertsona bakoitzaren funtzioak.- Erabaki nola egingo dugun lan osoa.- Prestatu beharrezko material guztiak: inkestaren fotokopia, bolaluma…

Inkesta egiten ari garenean:- Galderak egingo dizkiogun pertsonarengana adeitasunez hurbildu eta gure burua aurkeztu.- Azaldu gure presentziaren arrazoia eta une horretan edo beste uneren batean erantzun al diezagukeen

egiaztatu.- Erakutsi lanaren helburua eta inkestaren dinamika (galdera motak, eskainiko diogun denbora, emango

diogun erabilera, etab.)- Erakutsi interesa bere iritzien aurrean.- Galderekin hastean: irakurri argi, arretaz entzun, begiratu eta irribarre egin, jaso idatziz esaten duena,

galdetu ulertzen edo ezagutzen ez duguna…- Amaitutakoan, eskerrak emango dizkiogu eskainitako denboragatik eta adierazitako iritziengatik, hitzordua

eskatuko diogu aurrerago emaitza globalak adierazteko eta adeitasunez esango diogu agur.Inkesta egin ondoren:

- Emaitzak VII.1 tresnaren laguntzarekin landuko dira.- Behin emaitzak ditugunean, ahal izanez gero, inkesta egin diegun pertsonei helaraziko diegu.

INKESTA

Galderak Erantzunak

1. Zer hiru hitzekin lotzen duzu “boluntariotza”?

2. Pertsona boluntarioekin lan egiten duten elkarteak

ezagutzen dituzu?

3. Boluntario lana egiten duen norbait ezagutzen duzu?

4. Emakumeak edo gizonak dira?

5. Zer elkarte motatan lan egiten dute boluntario moduan?

6. Zure ustez, zer lortzen dute ekintza boluntarioaren bidez?

7. Nolakoak dira pertsona horiek? Esan pertsona horien hiru

ezaugarri, boluntario onak izateko beharrezkoak direnak.

NORI EGINGO DIOGU INKESTA? Honako pertsona hauengandik eskuratu beharko genuke informazioa: Emakume gazte bat. IZENA:……………………………………………………………… Adin ertain edo handiko emakume bat. IZENA:……………………………………………………………… Gizon gazte bat. IZENA:……………………………………………………………… Adin ertain edo handiko gizon bat. IZENA:………………………………………………………………

Page 76: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

74 maasri

VII. SAIOA VII.1 jarduera Nire inguruan, nolakoak dira pertsona boluntarioak? (2. zatia)

Deskribapena Jarduera honetan inkestan lortutako erantzunak bateratuko dira, eta

ondorioak taldean aterako dira.

Helburuak - Taldeko pertsona guztiek lortutako informazioa konparatzea.

- Inkesta egin zaien pertsonek boluntariotzari eta pertsona

boluntarioaren profi lari buruz duten pertzepzioari buruzko

ondorioak ateratzea.

- Boluntario izateko ideia zabaltzea, estereotipoetan edo aurreiritzietan

erori gabe.

Lorpenaren adierazleak - Informazioa modu txukun eta sistematizatuan jaso du,

programatutako moduan.

- Informazioa lortzeko izan dituen zailtasunak edo erraztasunak

adierazten ditu.

- Inkestako edukiak azaldu dizkio taldeari.

- Lortutako datuei buruzko ondorioak lantzen ditu.

- Ekarpenak egiten dizkio taldeari eta lan eraginkorra egiten du.

Lotutako edukiak - I.1 zati teorikoa. “Pertsona boluntarioaren profi la”.

- I.2 zati teorikoa. “Estereotipoak, aurreiritziak eta itxaropenak”.

Materialak

VII.1 tresna: boluntariotzari buruzko horma irudia.

Horma irudia egiteko papera, arkatz markatzaileak, horma irudia

horman itsasteko zinta itsaskorra.

Garapena

- Irakasleak VII.1 tresnako alderdiak barne hartzen dituen horma irudi bat egingo du. Ikasgelako

toki ikusgarri batean kokatuko du.

- Jarduerarekin hasteko, inkesta egiteko lana nolakoa izan den galdetuko diegu ikasleei: zer izan

da errazena?, zer izan da zailena? Alderdi horietan jarriko dugu arreta eta sakondu egingo ditugu,

izan ere, lotura estua baitute pertsonen arteko harremanetarako, komunikaziorako, laburtzeko,

irekitzeko, eta abarrerako trebeziekin.

- Behin bizipen pertsonala ezagutu ondoren, inkesten datuen arabera, horma irudia osatuko

dugu. Ez dira aztertuko, taldeka landuko baititugu gero, eta, beraz, oraingoz adierazi baino ez

ditugu egingo.

- Ikasle guztiek euren azalpena egin dutenean, lauko taldeetan bilduta, ondorioak aterako dituzte,

“aztertu beharreko elementuetan” oinarrituta. Bateratze lana egingo da eta eztabaida abiaraziko

da: hori espero al genuen?, gure errealitateari erantzuten dio?, zerbaitek harritu gaitu?…

Aspectos claves

- Irakasleak, saio hau amaitzeko, pertsona boluntarioen profi laren ideia nagusiak fi nkatu beharko ditu.

Page 77: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

75

VII.1 tresna: boluntariotzari buruzko horma irudia

Aztertu beharreko elementuak

Erantzunak

Emakume gazteak

Adin ertain-handiko

emakumeak

Gizon gazteak

Adin ertain-handiko gizonak

“Boluntariotzarekin”

lotutako hitzak

Ezagutzen dituzten

boluntariotzako

erakundeak

Ezagutzen dituzten

pertsona boluntarioak

Emakume kopurua

Gizon kopurua

Boluntarioak

emakumeak diren

elkarteen tipologia

Boluntarioak gizonak

diren elkarteen tipologia

Ekintza boluntarioaren

onurak

Zure ustez, zer

lortzen dute ekintza

boluntarioen bitartez?

Boluntario ona izateko

ezaugarri pertsonalak

Page 78: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

76 maasri

VIII. SAIOA VIII.1 jarduera. SMS: t zk, zrgtk ez? Mg ztz!

DeskribapenaIkasleek orain arte landutako kontzeptu guztiekin lotutako sms mezuak

sortuko dituzte.

Helburuak- Aurreko lau saioetan irten diren ideia garrantzitsuenak biltzea

eta sendotzea.

- Jende gaztearen eguneroko bizitzatik hurbil dauden kodeak eta

metodoak erabiltzea.

- Hurrengo faserako motibatzea.

Lorpenaren adierazleak- Kontzeptuak erosotasunez erabiltzen ditu.

- Oinarrizko kontzeptuak txertatzen ditu sms mezuan.

- Taldeko, gutxienez, mezu oso bat egiten dute.

Lotutako edukiak- Aurreko saioetan landutako edukiak.

Materialak ---

Garapena

- Hiruko taldeetan bilduta, SMS mezuak sortuko dituzte, telefono mugikorretik bidali beharko

balituzte bezala. Kanpaina garrantzitsu baten bitartez jende gaztearengana iritsi nahi duen

erakunde bat gara. Mezu horietan aurreko saioetan elkartegintzari, boluntariotzari eta

gizartearen aldaketari buruz ikasi dugunaren laburpen bat egin behar da, ahal beste laburtuz.

- Behin SMS mezuak idatzi ondoren, arbelean jasoko ditugu eta bozkatu egingo dugu, txaloen

bitartez, landutako kontzeptuak eta ekarpenak hobekien biltzen dituztenak gehien txalotuz.

Alderdi garrantzitsuenak

- Egin dituzten mezuak gorde egingo ditugu, aurrerago, prozesuaren aurrerapenak zabaldu nahi

ditugunean, erabili ahal izateko.

Page 79: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

77

VIII. SAIOA VIII.2 jarduera Prozesuaren erdibideko balioespena

Deskribapena Denbora apur bat erabiliko dugu prozesua nola doan balioesteko,

alderdi positiboak indartzeko, prozesua oztopa dezaketen alderdiak

identifi katzeko nahiz lehenengo etapa bat ixteko.

Helburuak - Landutako edukiei buruz, lehenengo saioan sortu genituen arauen

betetze mailari buruz, jarduerei buruz nahiz ikasleen egoera

emozionalari buruz iritzia ematea.

- Prozesua oztopatzen duten alderdiak identifi katzea eta aztertzea,

eta irtenbideak proposatzea.

Lorpenaren adierazleak - Eranskailuak ezartzen ditu, aztertu beharreko alderdi bakoitzeko bat.

- Bere iritzia eta balioespena adierazten du, eta taldearenarekin

erkatzen du.

Lotutako edukiak - Lehenengo egunean adostutako arauak, saioetan egin diren

jarduerak, ikasgelako esparru sozio-emozionala, aurreko saioetako

eduki kontzeptualak.

Materialak VIII.2 tresna: diana.

Koloretako eranskailuak, pertsona bakoitzeko lau.

Argazkiak egiteko makina.

Garapena

- Irakasleak zein unetan gauden gogoraraziko die ikasleei: eskaileraren maila bat igo dugu (lehenengo

etapa: boluntariotzaren kontzeptura hurbiltzea), eta beste bat igoko dugu laster (bigarren etapa:

boluntariotzako elkarteen ezagutza). Aurrerapenen balantze bat egin behar dugu.

- Diana aurkeztuko da (VIII.2 tresna) eta gometxak banatuko dizkiegu, egiten duten balioespenaren

arabera itsats ditzaten.

- Emaitzari behatuko diogu, eta horren irakurketa orokorra egiteko eskatuko diogu norbaiti.

Hobetu beharreko gauzak nabarmendu behar dira, baina baita egindako lorpenak ere.

Alderdi garrantzitsuenak

- Argazki bat egin beharko litzateke, gorde eta ebaluazio globalean erabiltzeko. Adierazten diren

iritziak ere jaso beharko lirateke.

Page 80: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

78 maasri

VIII.2 tresna: diana

Gure lana nola doan balioesteko unea da. Diana honetan eranskailuak jarriko ditugu, alderdi

hauek balioesteko. Erditik zenbat eta hurbilago, balioespena orduan eta handiagoa.

Page 81: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

79

IX. SAIOA IX.1 jarduera Gure inguruko elkarteak ezagutzen eta haiekin harremanak ezartzen (1. zatia)

Deskribapena Fase berri bati ekingo diogu, eta aktibismo handiko elkarteekin eta pertsona boluntarioekin jarriko gara harremanetan. Fase hau amaitzerako geografi koki hurbilen dauden boluntarioen erakundeak ezagutuko ditugu, eta elkartasun proiektua horietako zeinetan garatuko dugun erabakita eta adostuta izango dugu.

Helburuak - Ikasleen inguru geografi koko boluntarioen elkarteak seinalatzea, horien jarduketen errealitateak eta helburuak hurbiltzeko.

- Ikasleen lurraldean toki mailan edo udalerriz gaindiko mailan lan egiten duten boluntarioen elkarteen jarduketa balioestea.

Lorpenaren adierazleak - Boluntarioen elkarteak identifi katzen, bereizten eta erlazionatzen ditu, bakoitza bere jarduketa eremuan.

- Informazioa laburtzen du eta ordenan jasotzen du.

Lotutako edukiak - Boluntariotzaren esparruak. I.1 zati teorikoa:“Boluntariotzaren esku hartze esparruak”.

- Elkarteen inguruaren azterketa.

Materialak Ekipamendu informatikoak: ordenagailu bat eta Internet talde bakoitzeko.

CD-Roma: Erdu (Elkarteen direktorioa).

Erdu: www.vitoria-gasteiz.org/ERDU

(informazioa eta baliabideak /elkarteen direktorioa)

www.gizarte.net

www.euskadi.net: Lan eta Gizarte Gaietako Saila.

Papelografoa eta arkatz markatzaileak.

Garapena

- 8 talde egingo dira, horretara zuzendutako atalean zehaztutako esparruak beste: garapenerako

lankidetza, aisialdia, giza eskubideak, gizarte bazterketa, urritasunak, gaixotasunak eta zerbitzuak,

babes zibila, ingurumena.

- Talde bakoitzak bere udalerrian edo probintzian dauden “bere esparruko” elkarteei buruzko

informazioa jasoko du. Eskura dituzten baliabide guztiak erabiliko dituzte: Internet, aurreko faseko

jardueretan egindako harremanak, Arabako Koadriletako animatzaile soziokulturalak edo Erdu.

Ikasgelan eskuragarri dauden baliabideen bidez lortu ez dena, dagokion udalerriko informazio

bulegoa bisitatuz bilatuko da, edo e-mail bidez eskatuz (zer nahi dugun eta zertarako azalduz).

- Informazioa kategoria hauen arabera sailkatuko da:• Elkartearen izena.

• Helbidea.

• E-maila eta web orria.

• Jarduketa eremu geografi koa.

• Egiten dituen jarduera nagusiak.

• Eskura dituen baliabideak eta zerbitzuak.

• Harremanetarako pertsona.

• Bestelako informazio interesgarria.

- Ikasgelan horma irudi handi bat egingo dugu, eta elkarteak jasoko dira han, batera dituzten

alderdien arabera gezien bidez lotuz eta elkarteen sare handi bat sortuz.

Alderdi garrantzitsuenak

- Irakasleak informazio bilketa erraztu dezake, hainbat zeregin aurreratuz: udalarekin, Erdurekin edo

elkarteekin harremana ezarri nahiz Interneten bilatzen lagundu.

- Lan hau bilaketara zuzendutako saio batean egin daiteke, edo saioz saio, ikasleek udalerritik kanpo

egindako ikerketaren bitartez. Fase honetan lankidetza proiektu bat zer elkarterekin egin dezakegun

identifi katzen has gaitezke.

- Beste pertsona edo irakasle batzuk inplika daitezke informazioa bilatzen laguntzeko, teknologia

berriak erabiltzeko, orientaziorako, ikasleen ondoan egoteko...

Page 82: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

80 maasri

X. SAIOA X.1 jarduera Gure inguruko elkarteak ezagutzen eta haiekin harremanak ezartzen (2. zatia)

Deskribapena Saio honetan aurrekoan egindako lanarekin jarraituko dugu, elkarteen informazioa

osatzeko eta trukatzeko. Amaitzeko, zein elkarterekin jarriko garen harremanetan

erabakiko dugu eta harremana prestatuko dugu.

Helburuak - Datuak ikertzeko eta jasotzeko fasean bildu den elkarteei buruzko informazioa

trukatzea ikasgelan.

- Ezagutu duten elkartegintzari eta boluntariotzari buruzko lana azaltzea

eta balioestea.

- Elkarteren batekin bilera bat egitea lortzeko egin beharreko lana deskribatzea

eta antolatzea.

Lorpenaren adierazleak - Informazioa ondo antolatuta du eta modu egokian adierazten du.

- Elkarteren batekin bilera bat egitea lortzeko lanerako plan bat prestatzen du.

Lotutako edukiak - Elkarteen inguruaren azterketa.

Materialak Ikasleek bildutako informazioa.

Garapena

- Denbora apur bat utziko dugu taldeek gainerako ikaskideei adierazi behar dieten informazioa antola dezaten.

- Talde bakoitzari nahikoa denbora utziko zaio zer aurkitu duen eta ikerketa prozesua nolakoa izan den

konta dezan.

- Elkarteen truke eta ezagutzarako ariketa honen ondoren, interes gehien piztu duten lau elkarteak zerrendatuko

eta hautatuko dira. Elkarte horiekin harremanetan jartzen saiatuko dira.

- Elkarteak aukeratzeko honako prozedura hau erabiliko dute:

• Aukeratu, zure ustez, talde guztiak ezagutu beharko lituzkeen lau elkarte. Ondoren, puntuatu lau elkarte

horiek interes handienetik (4) txikienera (1). Hau da, interes handiena duenari 4 puntu emango dizkiozu,

hurrengoari 3 puntu, hurrengoari 2 eta azkenekoari 1.

• Ezabatu zerrenda orokorretik aukeratu ez dituzuen elkarteak.

• Bateratu emandako puntuazio guztiak, eta aztertu zein diren puntu gehien lortu dituzten lau elkarteak.

• Horiek izango dira, interes mailaren arabera, landuko ditugun elkarteak, eta gure ikastetxera etortzea edo

haiekin bilera bat egitea lortu behar dugu.

- Behin harremana zein elkarterekin ezarri nahi dugun zehaztuta, honako hauek erabaki behar ditugu:

• Nor jarriko den harremanetan, noiz eta nola.

• Zer azaldu eta eskatu behar dugun: bilera bat egitea gure ikastetxean edo elkartean bertan.

• Noiz egin dezakegun bilera.

• Bilera egin aurretik zer prestatu behar dugun: tokia, informatikako ekipoa, egiten ari garen lanaren

dosierra, elkarteari buruz ezagutu nahi ditugun alderdiak, argazki makina edo bideoa, etab. Batez ere,

garrantzitsuenak epe laburrera talde gisa ekarpenen bat egin diezaiokegun proiekturen batekin lotutako

alderdiak dira, hurrengo fasea aurreratzeko; horregatik, honako galdera hau egin behar dugu: zertan lagun dezakegu ikasgela, talde edo eskola gisa?

- Harremanetan jartzeko ardura hartu duten pertsonek beren zeregina bete behar dute, bilera egitea lortu arte.

Alderdi garrantzitsuenak

- Komenigarria izango litzateke egindako aukeraketan ikasleak gidatzea, puntuak emateko irizpideak

zehaztuz: elkartean lan egiten duten pertsona boluntarioen kopurua; elkartearen xedeen eta jarduketen

eragin, behar eta interes soziala; lurralde hurbiltasuna; gaiaren hurbiltasuna gazteekiko; egiten dituzten

proiektuak; elkartearekin batera proiektu bat garatzeko aukera...

- Lau elkarte aukeratuko dira, eta horiekin guztiekin bilerak egiten ahaleginduko dira. Hala ere, bilera egin ahal

izatea ez dago ez irakasleen eta ez ikasleen esku, baizik eta elkarteek berek duten aukeraren arabera.

- Oso interesgarria da, ahal den guztietan, ikasleak eurak jartzea harremanetan elkarteekin; baina irakasleen

laguntza izango dute beti, adin txikikoen segurtasuna bermatzeko. Zati honetan, irakasleek komunikazioko

hainbat trebetasun garatzea bultzatuko du: agurra, aurkezpena, elkarrizketa eta arrazoibidea. Ez dugu ahaztu

behar ikastetxeak elkarteen aurrean erakusten duen babesa irakasleak ordezkatu eta gidatu behar duela.

- Ikastetxeak, ikasleak elkarte batekin bilera egiteko ikastetxetik irteteko aukera edo bilera taldearen ikasgelan

bertan egiteko aukera balioetsi behar du.

Page 83: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

81

XI. SAIOA XI.1 jardueraElkarteekin egindako bileran ikasitakoak eta elkarte batekin egiteko lanaren diseinua (1. zatia)

Deskribapena Elkarteekin egindako bilera balioesteko unea da, ikastetxetik elkarte horiei zertan

lagun diezaiekegun prestatzen hasteko unea.

Helburuak - Elkarteekin egindako bilerako alderdi deigarrienak eta berritzaileenak adieraztea.

- Elkartearen onurarako proiektu batean taldean laguntzeko garrantziari buruz

gogoeta egitea.

- Elkartearekin aztertu eta adostu beharko dugun lankidetza proposamen bat

garatzeko gaia aukeratzea, aurrerago egin ahal izango diren aldaketa edo

doikuntzetarako irekita utziz.

- Gizartean eragina izango duen proiektu batean laguntzeko eta konpromisoa

hartzeko motibatzea taldea.

Lorpenaren adierazleak - Ezagutu ditugun elkarteen eta pertsonen lana estimatzen eta balioesten du.

- Elkarte batean egiteko proposamenak eta ideiak prestatzen ditu.

Lotutako edukiak - Elkarteen xedeak eta jarduketak.

Materialak XI.1 tresna: zer ikasi dugu?, zer egin dezakegu?

Garapena

- Elkarteekin bilera egin ondoren, banaka, esperientzia balioetsiko dute, eta baliagarriak izan daitezkeen ikaskuntzak ondorioztatuko dira, XI.1 tresnan oinarrituta. (1. zatia).

- Lauko taldeetan, izandako esperientziari buruzko iritziak trukatuko dituzte, bileren ikuspegi globala laburtuz. - Talde horietan, bestalde, taldean, ikasgelan nahiz ikastetxean elkarteekin batera gara daitekeen ekarpen

egingarriena, motibagarriena, baliagarriena eta beharrezkoena aukeratuko dute. - Bateratze lana egingo da eta eztabaida antolatuko da, zer egingo den eta nola adostu arte.- Zertan lagundu nahi duten jakin ondoren, XI.1 tresnan (2. zatia) oinarrituta, dokumentu bat prestatuko da,

elkartearekin garatuko den lankidetza konpromisoa zein den azaltzeko. Proposamen hau behin betikoa izango da elkartearekin adosten denean.

- Bestalde, elkarteari eta hezkuntza elkarteari (ikastetxeko gainerako pertsonei, familiei, lotutako erakundeei...) adierazteko modua ere prestatuko da. Ezin dugu ahaztu proiektuaren gakoetako bat inguru guztia parte hartzera bultzatzea dela.

Alderdi garrantzitsuenak

- Irakasleak eztabaida gidatuko du, zentzu guztietan, hots, ikastetxearen barnean eta taldean erreala eta egingarria izango den nahiz aukeratutako elkartearen xedeekin eta esku hartzearekin bat etorriko den proiektu bat lortzeko.

- Askotarikoak dira gizartean laguntzeko eta konpromisoa hartzeko aukerak: elikagaiak, jantziak, materialak edo jostailuak biltzea; pertsonei edo animaliei laguntza eskaintzea; elkartea iragartzeko bideoa, fi lma edo iragarkia egitea; elkarteari zuzendutako aldarrikapen eguna antolatzea; zuhaitzak landatzea; ingurumena garbitzea; herri, talde nahiz gizarte egoera ahuleko pertsonekiko elkartasun kanpaina; esperientziak, materialak, argazkiak, gutunak, etab. trukatzea beste talde batzuekin; elkartasun manifestua, elkartasun bloga, etab. Garrantzitsua da ikasleek egiteko moduko zerbait izatea.

- Ideia eta aukera erreal asko elkarteak eta horien jarduerak ezagutu ondoren sortuko dira. - Ezin dugu ahaztu 18 urtetik behera dituzten pertsonak ezin direla boluntario izan (salbuespen kasu batzuetan

soilik). Horregatik, askotan, proiektu hau ekintza puntuala izan daiteke. Helburua jendea sentiberatzea dela azpimarratu behar da eta, horretarako aukera dagoenean, laguntzen jarraitzeko motibatzea.

- Kontuan izan behar dugu ideia nagusia elkarte batekin lan egiteko proposamen bat diseinatzea dela. Beraz, erakundearekin negoziazio eta adoste prozesu bat ekarriko du horrek, zer egin dezakegun eta zer egin nahi dugun nahiz nola egingo dugun erabakitzeko. Modu horretan, bi alderdiek (elkartea eta ikasgela-eskola) adostutako zerbait izango da, eta elkarrekin garatuko, koordinatuko eta gauzatuko dute. Helburua ez da gure proiektu independentea sortzea, baizik eta elkarte baten lana bultzatzeko proposamen bat zehaztea eta garatzea, hala, gizarte mugimenduen jardunean parte hartzeko. Beraz, XI.1 (2. zatia) tresnan oinarrituta zehaztuko den proposamena, nolabait ere, lan egingo dugun erakunde edo elkartearekin partekatuko dugu, eta elkartearekin ezarriko dugun prozesuan aldatu edo egokitu ahal izango da.

- Oso garrantzitsua da kontuan izatea, beharbada, gure lankidetza proposamena ez dela bat etorriko elkartearen jardunarekin (horren xedeen edo lan egiteko moduaren ondorioz, beharrezko denboraren edo baliabideen ondorioz, etab.). Horren ondorioz, beharbada gure proposamena aldatu egin beharko dugu, edo, kasuren batean, beste bat planteatu beharko dugu beste elkarteren batentzat. Aukera horrek ez du ikasleen motibazioa galarazi behar. Agian egokiena proposamen bat baino gehiago lantzea izan daiteke, hala, batek huts egiten badigu beste aukera batzuk izateko.

Page 84: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

82 maasri

Zer nabarmenduko zenuke...

- ezagutu ditugun esperientzietatik?

- beren esperientzia kontatu diguten pertsonengandik?

XI.1 tresna: zer ikasi dugu?, zer egin dezakegu?, nola lagun dezakegu?

1. zatia: fi txa honetako eskeman oinarrituta, egin gogoeta, bakarka, boluntarioen elkarteekin izan

dugun bilerari buruz.

2. zatia: gogoeta eta bateratze lana egin ondoren, taldean, elkarte batekin garatzeko lankidetza proposamen bat prestatuko dugu, ondoko atal hauek garatuz. Helburua proiektuaren aurreko dokumentu bat prestatzea da, gure proposamena zein den azaltzeko eta, ondoren, aukeratutako

elkarteko arduradunekin eztabaidatu, negoziatu eta adostu ahal izateko.

Elkartearen izena

.........................................

Zenbat denboran eta non garatuko den

.........................................

Proposatzen dugun ideia

.........................................

Parte hartuko duten pertsonak

.........................................

Lortu nahi ditugun helburuak

.........................................

Ideiari forma emateko konpro-misoa hartzen dugun pertsonak

.........................................

Zer da zure arreta gehien erakarri duena...

- ezagutu ditugun esperientzietatik?

- beren esperientzia kontatu diguten pertsonengandik?

Talde gisa, nola har dezakegu parte ezagutu

dugun esperientzia horietakoren batean? Zer

egitea bururatzen zaizu?

Zer egin beharko genuke gure helburua

lortzeko?

Page 85: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

83

XII. SAIOA XII.1 jarduera Elkarte batekin garatzeko elkartasun proiektuaren diseinua (2. zatia)

Deskribapena Elkartasun proiektua taldearekin batera diseinatzeko eta eraikitzeko

saioa da honakoa, hala, proiektuak egiteko faseak modu errazean

ezagutzen joateko.

Helburuak - Ikasleek aurrera eramango duten proiektu bat diseinatzeko garatu

beharreko faseak ulertzea.

- Elkartasun proiektua elkartearekin batera garatzea.

Lorpenaren adierazleak - Proiektu bat sortzeko faseak bereizten ditu.

- Garatu beharreko proiektuaren ideia adosten du.

- Interesa agertzen du talde lanaren eta emandako informa-

zioaren aurrean.

Lotutako edukiak - Proiektu baten faseak.

Materialak Ordenagailua, kanoia.

XII.1.1 tresna: “gure lankidetza proiektua eraikitzen” eskailera.

XII.1.2 tresna: proiektuaren bideragarritasunaren azterketa.

XII.1.3 tresna: egin dezagun amets! nolakoa izatea nahi dugu?

Pérez San Román, Nahia eta Fernández, Oskar (2006): Egingo dugu

proiektu bat? Erdu eta Vitoria-Gasteizko Udala (www.vitoria-gasteiz.org/

ERDU: informazioa eta baliabideak/argitalpenak).

Garapena

− Ordenagailu baten eta kanoi baten laguntzarekin, aurrera eraman nahi dugun proiektua

garatuko dugu taldean, beste pertsona batzuei idatziz eman ahal izateko. Hasteko, prozesua

zertan oinarrituko den azaldu beharko diegu ikasleei. XII.1.1 tresnak fase bakoitza ulertzen

lagun diezaguke.

− Ulertu ondoren, ikasleek aurreko saioan landu duten eta elkarteekin adostu duten proiektuaren

ideia hartuko da.

− Talde handian, XII.1.2 eta XII.1.3 tresnetako galderak osatuko dituzte. Proiektua elkarte batekin

batera egingo dela kontuan izanda, fase honetan elkarteak nola parte hartuko duen izan behar dugu

kontuan (esate baterako, elkarteko kideei galdera horiei erantzuteko unean ikasgelan egoteko

eskatuz; lan hau elkartera bidaliz, aldaketak edo iradokizunak egin ditzaten nahiz informazio

osagarria eskain dezaten; informazio hau partekatzeko elkartearekin berriro bilduz, etab.).

Alderdi garrantzitsuenak

− Irakasleak proiektu baten plangintza egiteko faseak ezagutu behar ditu, eta, horregatik, eskura

dituen baliabide bibliografi koak erabiliz prestatzeko gomendatzen diogu.

Page 86: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

84 maasri

XII.1.1 tresna: “gure lankidetza proiektua eraikitzen” eskailera

Eskailera honen bitartez, proiektu bat eraikitzeko jarrai dezakegun plangintza prozesua irudikatu

nahi dugu. Maila bakoitzak jarduera, gogoeta, ahalegin, esperientzia... batzuk irudikatzen ditu, eta

hurrengo mailara igotzen lagunduko digute. Zer egingo dugun pentsatuko dugu, maila bakoitzean

zer egingo dugun, nola antolatuko dugun, etab. Eta, amaitzerakoan, gure proiektua abiarazteko

prest izango gara.

Zer proiektu garatu nahi dugu?, zergatik?: zer egin nahi dugun aukeratuko dugu

Zein dira proiektu horren aukerak eta ingurua?

Egin dezagun amets! Nolakoa izatea nahiko nuke…?

Nola hartuko dute parte familiek, ikastetxeak, adiskideek, beste erakunde batzuek?

Nondik hasiko gara?

Nola eta nork egingo dugu?

Lanean jarraitu eta ebaluatu egingo dugu

1

2

3

4

5

6

7

Page 87: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

85

XII.1.2 tresna: proiektuaren bideragarritasunaren azterketa

Edozein proiektu abiarazi aurretik, esku hartuko dugun errealitatearen azterketa bat egin behar

da. Proiektu hori interesgarria eta beharrezkoa den eta aurrera eraman daitekeen jakiteko modu

bat da, baliabideak eta laguntza non aurki ditzakegun jakiteko modu bat, etab. Gure kasuan,

fase hori oso aurreratua dugu, jada adostuta dugun ideian lagun gaitzaketen elkarteekin eta

pertsonekin harremanetan jarri baikara. Gainera, modu horretan, gure asmoen “publizitatea”

egin dugu nolabait.

Baina, orain, ondoko azterketa hau egin behar dugu denon artean:

Lortu duzuen informazio guztia oinarritzat hartuta, idatzi aurreko puntuak jasoko dituen txosten

bat. Txosten horiek erakargarriagoak izaten dira argazkiak, eskemak, marrazkiak, grafi koak, etab.

txertatzen badira. Ez ahaztu helburua gure inguruan gure ideiarekin lotuta zer dagoen eta zer ez

jakitea dela, eta gure ideiarentzat onuragarria izan daitekeen zerbait dagoen ezagutzea. Gainera,

txosten hau proiektua garatuko dugun elkarteari bidal diezaiokegu.

Inguru naturala: Ideia garatu nahi den tokiaren ezaugarriak (eremu irekia, itxia, ikastetxean,

elkartean, udalerriko tokiren batean, eskura ditugun edo ez ditugun eta behar ditugun altzariak

eta baliabideak…)

Gizarte ingurua: Inguruko pertsonen, erakundeen, elkartearen sareen ezaugarriak, gizarteko

gertaera garrantzitsuak (jaiak, gatazkak, aldarrikapenak…)

Gure ideia garatzeko beharrezko egitura:- Guk egin nahi dugunaren antzeko zerbait badago?, nolakoa da?

- Aurreko esperientziaren bat egon al da?, zertan egin zuen porrot?, zertan izan

zuen arrakasta?

- Gurea bezalako ideiak abiarazteko laguntzak badaude, eta laguntza horiek behar ditugu?

(laguntza materialak, ekonomikoak, sareak, herri azpiegiturak, ikastetxearenak…)

- Norentzat da onuragarri edo interesgarri gure ideia?

- Zer baliabide mota behar ditugu, eta ba al daude gure inguruan baliabide horiek?

Ondorioak:- Gure ideia interesgarria izan daiteke jendearentzat?, eta elkartearentzat?

- Gure ideiak arrakasta izango luke? Edo beharren bat edo urritasunen bat aseko luke?

- Gure ideia une honetan ditugun baliabideekin edo inguruan izan ditzakegunekin

gara daiteke?

- Aurretik pentsatu ez dugun zerbait izan behar dugu kontuan?

- Gure ideiak hobekuntzaren bat behar du? Zein?

Page 88: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

86 maasri

XII.1.3 tresna: egin dezagun amets! Nolakoa izatea nahiko genuke? Nola hartuko du parte hezkuntza elkarteak?

Dagoeneko erabaki dugu zer egingo dugun eta zer testuingurutan. Orain

nolakoa izatea nahi dugun pentsatu behar dugu.

Ez ahaztu lortu duzuen informazio guztiarekin txosten bat idatz dezakezuela. Txosten horiek

erakargarriagoak izaten dira argazkiak, eskemak, marrazkiak, grafi koak, etab. txertatzen badira.

Hirugarren maila honetan ideiari eta hasierako ametsei forma ematea lortu duzue? Proiektua

garatuko duzuen elkartearekin partekatu duzue?

Nola imajinatzen dugu gure ideia? Zer ezaugarri ditu? Bat al datoz taldeko kide guztion ideiak?

NOLAKOA IZANGO DEN DESKRIBATUKO DUGU.

Argi al dugu gure proiektuarekin zer lortu nahi dugun?

HELBURUA ZEIN DEN ESANGO DUGU.

Gure proiektua NORI ZUZENTZEN ZAION pentsatuko dugu, pertsona horiek non aurkituko

ditugun eta ZEHARKA NORI eragingo dion.

Proiektua BESTE PERTSONA BATZUEKIN batera eraikiko dugu; nork laguntzea nahi dugu, gure

ideian nork parte hartzea nahi dugu, ekarpenak nork egitea nahi dugu?, nola egin dezakete?

Proiektuan zehar, zer sortuko dugu?:

proiektuan aurrera egin ahala sortuko ditugun PRODUKTUAK.

Page 89: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

87

XIII. SAIOA XIII.1 jarduera Elkarte batekin garatzeko elkartasun proiektuaren diseinua (3. zatia)

Deskribapena Gure ideia proiektu bihurtzeko eta elkartearekin batera gure

ikastetxetik aurrera eramateko zereginarekin aurrera jarraituko dugu.

Oraingo honetan, hainbat gai zehaztuko ditugu: ekintzak, denborak,

baliabideak eta ardurak; modu horretan, bosgarren eta seigarren

eskailerei erantzungo diegu. Azkeneko eskailera programatutako

ekintza edo ekintzak amaitzen dugunerako utziko dugu.

Helburuak - Ekintzei, kronologiari, beharrezko baliabideei eta ardurei dagozkien

proiektuko edukiak zehaztea.

Lorpenaren adierazleak - Talde handian entzuteko eta proposamenak egiteko gai da.

- Interesa agertzen du ideia berrien eta emandako urratsen aurrean.

- Proiektuaren defi nizioa osatu du.

Lotutako edukiak - Proiektu baten faseak.

Materialak Ordenagailua, kanoia.

XIII.1.1 tresna: nondik hasiko gara?

Pérez San Román, Nahia eta Fernández, Oskar (2006): Egingo dugu

proiektu bat? Erdu eta Vitoria-Gasteizko udala (www.vitoria-gasteiz.

org/ERDU: informazioa eta baliabideak/argitalpenak).

Garapena

- Ordenagailua eta kanoia erabiliz, ikasleek, irakaslearen laguntzarekin, XIII.1.1 tresnan

planteatutako galderei erantzungo diete.

- Zeregin bakoitza ondo defi nitu ondoren, lanean hasiko gara eta proiektua amaitutzat noiz joko

den zehaztuko da.

- Kontuan izan behar dugu urrats honetan elkarteak ere parte hartu behar duela. Proiektuaren

garapenerako, garrantzitsua da elkartearekin koordinatuta lan egitea. Elkarteak proiektuaren

garapenean ere parte har dezake, antolamenduan lagunduz edo baliabideak eskainiz, etab.

Alderdi garrantzitsuenak

- Proiektuan talde guztiak parte hartzea komeni da, eta, horregatik, ardurak eta zereginak taldeko

pertsona guztien artean banatuko dira.

- Bestalde, proiektua garatuko dugun elkartearen parte hartzea garrantzitsua da baita ere, eta

lana harekin batera koordinatuko dugu.

- Proiektua dokumentu idatzi batean modu argian eta ulerterrazean jasotzea garrantzitsua da,

norbaiti bidali ahal izateko.

Page 90: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

88 maasri

XIII.1.1 tresna: nondik hasiko gara?

Laugarren mailan gaude jada, eta gero eta argiago dugu zer egin nahi dugun, baina gure ametsa

lortzeko egin behar ditugun gauza guztiak pentsatu eta antolatu behar ditugu, noski! Aurrera!

Seigarren mailara igarotzeko, nola egingo dugun eta zein pertsonak parte hartuko duten erabaki

behar dugu:

Ez ahaztu lortu duzuen informazio guztiarekin txosten bat idatzi behar duzuela. Txosten horiek

erakargarriagoak izaten dira argazkiak, eskemak, marrazkiak, grafi koak, etab. txertatzen badira.

Jarduerek berek esaten digute zein bide hartu behar dugun. Txostena egokia izan daiteke prozesu

osoan lan egingo dugun elkartearekin harremana izateko. Proiektua garatzeko orduan ados egon

behar dugu elkartearekin, eta lana koordinatu behar dugu; gainera, elkarteak ideiak, iradokizunak,

baliabideak, etab. eskain diezazkiguke.

Zer egin behar dugu gure ideia garatu ahal izateko? JARDUEREN zerrenda.

Nola antola eta sekuentzia ditzakegu jarduerak? Jardueren denbora ANTOLATU.

Zer baliabide material behar ditugu? (papera, kartoi meheak…)

Zer azpiegitura behar dugu? (ordenagailuak, mahaiak, ikasgela, parkea…)

Dirua behar al dugu? Nola lortuko dugu? (zozketa, harpidetza, babesleak…)

Zein pertsonak hartu behar dute parte proiektuaren garapenean?

- Arduradunak (ardurak zehaztu eta banatu):

- Zeregin bakoitza garatuko duten pertsonak (zereginak identifi katu eta banatu):

- Beste batzuk (zehaztu nor diren eta nola hartzen duten parte, esate baterako, une puntual

batean laguntzen badute):

Page 91: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

89

XIV. SAIOA XIV.1 jarduera Hedapenaren prestakuntza

Deskribapena Proiektua amaitu ondoren egiteko jarduera da honako hau. Lehenengo

etapa hasi zutenetik orain arte garatutako prozesua luzea izan da, eta

une eta esperientzia asko bizi izan dituzte, guztiak ere ikaskuntza iturri

izan direnak. Autoestimuari, motibazioari eta lanaren balioespenari

merezitako balioa eman behar zaie, lanaren hedapenaren bitartez.

Helburuak - Esperientzia hezkuntza elkartean hedatzea, horren balioespena eta

onespena lortzeko.

Lorpenaren adierazleak - Entzun egiten du eta esperientzia hedatzeko ideiak ematen ditu.

- Ikaskideekin batera, komunikaziorako metodo eraginkorra

antolatzen du.

Lotutako edukiak - Ibilbidearen etapak eta sekuentzia bakoitzaren edukia.

Materialak Garatutako proposamenaren araberakoak.

Garapena

- Hedapena egiteko hainbat jarduera egin daitezke:

• Boluntariotzaren eguna ikastetxean: ezagutzera emanez.

• Garatu duten proiektuari buruzko bloga, ikasleek egindakoa.

• Familiei, irakasleei, ikasleei eta tokiko erakundeei zuzendutako hitzaldia, bizi izandako

prozesuari buruzkoa.

• Proiektuaren faseei eta egindako lorpenei buruzko eskolako argitalpena.

• Proiektuarekin lotutako leloa izango duen grafi tia, horma irudia, argazki eleberria....

• Prozesuari buruzko bideoklipa.

- Taldeak erabakiko du zer ideia garatuko den, nola eta noiz, eta irakasleak gidatuko die

zeregin horretan.

Alderdi garrantzitsuenak

- Irakasleak hedapen lanerako jardueraren bat egiteko aukera errealak aztertuko ditu, eta

programa ahal bezain itxia eramango du ikasgelara, ideien barreiatzea saihesteko.

- Proiektua garatu dugun elkarteak hedapen fase honetan nola parte har dezakeen ere

pentsatuko dugu.

Page 92: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

90 maasri

XIV. SAIOA XIV.2 saioa Proiektuaren balioespena

Deskribapena Prozesu osoa ebaluatzeko unea da: elkartegintzarekin eta

boluntariotzarekin lotutako edukiak landu ziren unea, pertsona

boluntarioak zuzenean ezagutzeko prozesua edo garatu dugun

elkartasun proiektua.

Helburuak - Egindako lorpenak balioestea eta hobetu beharreko alder-

diak identifi katzea.

- Banaka nahiz taldean egindako ahalegina balioestea.

- Balioespena egiteko gogoeta txertatzea gure ekintzak eta horien

ondorioak aztertzeko baliabide gisa.

Lorpenaren adierazleak - Berak egindako lana nahiz besteena modu konstruktiboan kritikatzen du.

- Egindako lorpenen aurrean pozik agertzen da.

- Zailtasunak eta hobetu beharreko alderdiak adierazten ditu.

Lotutako edukiak - Proiektuaren etapak.

Materialak XIV.2.1 tresna: zer moduz joan zaigu?

Erlaxatzeko musika.

Garapena:

- Banaka, ikasleek XIV.2.1 tresnako galderei buruz gogoeta egingo dute eta erantzun egingo

dituzte. Garrantzitsua da erlaxatzeko eta kontzentratzeko giroa sortzea.

- Galderei erantzun ondoren, gure iritziak bateratuko ditugu. Taldearen ikuspegi eta balioespen

orokorra lortzen saiatuko gara.

- Balioespen hori elkartearekin partekatuko dugu? Elkarteak berak egindako balioespena

helaraztea nahi dugu?

Alderdi garrantzitsuenak

Page 93: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

91

XIV.2.1 tresna: zer moduz joan zaigu?

Une honetan hilabete hauetan guztietan bizi izan dugun esperientziari buruz gogoeta egin behar

dugu. Lasai, bakarka, ondorengo galderei buruz gogoeta egingo dugu:

Gure helburua lortu dugu?, zergatik?

Behar genituen baliabide guztiak lortu eta erabili ditugu?

Prestatu genituen jarduera guztiak egin al ditugu?, zergatik?, zer balioespen egiten dugu?: handia-

tartekoa-txikia

Nola sentitu naiz prozesu osoan zehar?, zerk sentiarazi nau ongien?, eta zerk gaizkien?

Ondoen atera diren alderdiak honako hauek dira:

Gure proiektuak lehen zegoen eskaeraren bati erantzun dio?, zeini?

Lan taldeak ondo erantzun al die ardura eta zeregin guztiei?, zer balioespen egiten dugu talde

lanari buruz?: handia-tartekoa-txikia

Guk nahi genuen pertsonek hartu dute parte?

Boluntarioen esperientziak ezagutzea eta gure proiektuarekin lan egitea merezi izan

duela pentsatzen dut?

Hobetu beharreko alderdiak honako hauek dira:

Page 94: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

3. ZATIA:3. ZATIA: Gazteekin batera egiteko jarduerak

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mamateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasirakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntari

92

HbiHbiHbiHbi

Proiektua amaitzen duzuenean zer moduz irten zaizuen jakin nahiko genuke. Kontatuko diguzue? Erdun zuen zain izango gara, edo, bestela, e-mail bat bidal dezakezue:

Helbidea: Santa Maria 4, 01001 Vitoria-Gasteiz. Telefonoa: 945 16 16 87 Faxa: 945 16 19 52 E-maila: [email protected]

Nortzuk zarete?

Zer egin duzue?

Zein elkarterekin?

Nork hartu duzue parte?

Unitate didaktiko hau gustatu zaizue?

Zer izan da onena?

Zer hobe liteke?

Nola jar gaitezke harremanetan zuekin?

Page 95: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako kasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko tariotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

BibliografiaWebgrafia

Page 96: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

BIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIABIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIA

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

94 maasri

Erabilitako eta erreferentziazko bibliografia

Erdu (2006). Mapa del voluntariado. Pasos previos. Vitoria-Gasteiz. Interneten:

http://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/http/contenidosEstaticos/adjuntos/5259.pdf

Erdu (2009). Erakundeentzako boluntariotza-gida. Vitoria-Gasteizko Udala

Vitoria-Gasteizko Udala eta Erdu Agentzia (2003): Arabako elkartegintza mugimendua,

hainbat ikuspegitatik. Vitoria-Gasteiz

Bolívar, Antonio (1998): La Evaluación de Valores y Actitudes. Anaya. Madril

EHAA, 130. zk., 1998ko uztailak 13. Ekainaren 25eko 17/1998 Legea,

Boluntarioei buruzkoa.

Buxarrais, Maria Rosa (1997): La formación del profesorado en educación en valores.

Propuesta y materiales. Desclée de Brouwer. Bilbo

Buxarrais, Maria Rosa; Martínez, Miquel; Puig, Josep; Trilla, Jaume (1990): La

Educación Moral en Primaria y Secundaria. Edelvives eta Centro de Publicaciones

del MEC. Madril

Cárdenas, Edgardo Rubén (2006) La solidaridad es vida plena. Materiales pedagógicos

para adolescentes y jóvenes. Madril: CCS

Centro de Estudios sobre la Identidad Colectiva/Identitate Kolektiboen Ikertegia

(2005): Identitatearen eta politikaren kultura berri baterantz. Euskal gazteen joerak.

Eusko Jaurlaritza, Vitoria-Gasteiz

CJE. Consejo de la Juventud de España (2001): Guía didáctica de educación para la

participación. Madril

De la Rosa, Abelardo (2009): Plataforma del Voluntariado de España. El reto del

voluntariado sostenible es superar la pasividad del voluntariado clásico. Interneten:

http://blog.plataformavoluntariado.org/2009/10/09/el-reto-del-voluntariado-

sostenible-es-superar-la-pasividad-del-voluntariado-clasico/

Del Valle, Teresa (2005): Asociacionismo y redes de mujeres ¿espacios puente para

el cambio? Interneten: www.bizkaia.net

Díaz Hernández, Miguel Ángel. Motivaciones de la persona voluntaria. El compromiso

inicial. Interneten: http://alboan.efaber.net/ebooks/0000/0385/9_FUE__3.pdf

Page 97: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

BIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIABIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIA

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

95

Bizkaiko Foru Aldundia (2009): Bizkaiko boluntariotzari buruzko ikerketa,

2008. Bilbo

Emakunde (2008): EAEko nerabeak. Hurbilketa ahalduntzetik abiatuta.

Vitoria-Gasteiz

Frías Bolsico, Gema Raquel; Estellés Castelló, Paco (2002): Juguemos a ser una

asociación. Unidad didáctica de educación para la participación. Madril

EDE Fundazioa (2008): Irabazteko asmorik gabeko erakundeen erabiltzaileek

boluntariotzako jarduerak egiteko aukerei buruzko azterketa. Etxebizitza eta Gizarte

Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza. Vitoria-Gasteiz

Eusko Jaurlaritza (2005): Euskadiko gazteria politikaren programazio agiria 2002-

2005. Vitoria-Gasteiz

Eusko Jaurlaritza (2005): Euskal Boluntariotza 2005. Konpromiso bat aztertuz.

Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Eusko Jaurlaritza. Vitoria-Gasteiz

Eusko Jaurlaritza (2007): EAEko boluntariotzaren egoerari buruzko txostena.

Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Vitoria-Gasteiz

Eusko Jaurlaritza (2008): Boluntariotzaren II. Euskal Plana. 2008-2009. Etxebizitza

eta Gizarte Gaietako Saila. Vitoria-Gasteiz

Eusko Jaurlaritza (2008): Participación ciudadana. Guía Didáctica “Por la P…de

participación”. Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Vitoria-Gasteiz

Eusko Jaurlaritza (2009): Pobreziari eta Gizarte-desberdintasunei buruzko 2008ko

inkesta. Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saila. Vitoria-Gasteiz

Eusko Jaurlaritza (2009): Gazteen Argazkiak. Retratos de Juventud 12. Junio 2009.

Vitoria-Gasteiz

Hegoa (2008): Incidencia política y participación ciudadana de las mujeres:

refl exiones en clave feminista. Bilbo. ACSUR

Instituto de la Mujer (2007): Educación para la ciudadanía. Madril

Izquierdo, Maria Jesús (2002): Marco teórico de la igualdad. Interneten: www.emakunde.es

Page 98: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

BIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIABIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIA

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

96 maasri

Lafuente Clavero, Fernando; Cisneros Morán, Noelia; Gómez Lasheras, Emilio (2008):

Fábulas del siglo XXI. Historias y actividades para fomentar actitudes responsables y

solidarias en adolescentes. Madril: CCS

León, Eduardo (2001): Por una perspectiva de Educación Ciudadana. Tarea. Lima

Lizaso, Izarne; Apodaka, Marije (2008): Giza garapen psikologikoaren ereduak. UEU, Bilbo

López Paz, Juan Francisco (2002): El voluntariado social propio de una cultura

alternativa. In “Ocio y voluntariado social: búsquedas para un equilibrio integrador”.

Bilbo, Deustuko unibertsitatea.

Marcos, Alvaro (2005). Gazteak eta gazteen parte-hartzea. Uztaro, 54 (123-131).

Pérez San Román, Nahia eta Fernández, Oskar (2006): Egingo dugu proiektu

bat? Erdu eta Vitoria-Gasteizko Udala. Interneten: www.vitoria-gasteiz.org/ERDU

(Informazioa eta baliabideak/argitalpenak)

Pérez, Angel I. (2007): La naturaleza de las competencias básicas y sus aplicaciones

pedagógicas. Kantabriako Gobernua. Santander

Pérez-Agote, Alfonso eta Santamaría, Elsa (2008): Emancipación y precariedad en la

juventud vasca. Eusko Jaurlaritza. Vitoria-Gasteiz.

Posada, Luis; Camacho de Argote, Elvira; Cruz Jerez, Vicente Iván; Signori, Angel

(2007): Pedagogía de la participación en la escuela Bilbao. Pedro Arrupe Giza

Eskubideen Institutua

Puig, Josep M.; Martín, Xus; Escardínbul; Susagna; Novella, Anna M. (2000):

Cómo fomentar la participación en la escuela: Propuestas de Actividades.

GRAO, Bartzelona

Salas, Begoña; Serrano, Inmaculada (1998): Modelo Educativo: Desarrollo de la

Identidad Personal. Editorial Universitarias de Barcelona EUB, Bartzelona

Ugarte Pajera, Darío (2001): Adolescentes Ciudadanos. Formación de líderes y

democracia en la escuela. Lima: Tarea

Page 99: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

BIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIABIBLIOGRAFIA eta WEBGRAFIA

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

97

Webgrafia

Erdu Agentzia

http://www.vitoria-gasteiz.org/erdu

Boluntariotzaren Plataforma

http://blog.plataformavoluntariado.org

Gazteen Euskal Behatokia

http://www.gazteaukera.euskadi.net/r58-854/es/

EAEko Gizarte Zerbitzuen Erakunde arteko Sarea

http://www.gizarte.net

Boluntariotzaren Adierazpen Unibertsala, Paris. 1990.

http://magno.uab.es/fas/voluntariat/normativa/Declaracion_Univ_Volunt_IAVE.pdf

Neska gazte feministen ataria: emakume gazteak

http://www.mujeresjovenes.org

Beste baliabide batzuk

DVDa: “Eta zu, zergatik ez? Mugi zaitez!”

http://www.vitoria-gasteiz.org/erdu: boluntariotza/“Eta zu, zergatik ez? Mugi

zaitez!” hezkuntza-kanpaina

CD-Roma: Erdu Agentzia. Directorio de asociaciones. Elkarteen direktorioa.

Erdun eskuragarri.

Page 100: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

HbiHbiHbiHbi

Page 101: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala H e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materialaH e z k u nt z a a r l o a n boluntariotza lantzeko irakasleentzako materiala

Eranskinak

Page 102: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

ERANSKINAKERANSKINAK

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mmateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakairakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntar

100 maasri

BOLUNTARIOTZAREN LEGE ESPARRUA

Atal honetan gaur egungo gure testuinguruan eragina duten boluntariotzari

buruzko araudia eta gidalerroak azpimarratuko ditugu.

Boluntariotzarekin lotura zuzena dutenak

- Ekainaren 25eko 17/1998 Legea, Boluntarioei buruzkoa. Lege honek Euskal

Administrazioak boluntariotza sustatzeko hartzen duen konpromisoa

irudikatzen du, aldi berean, herritar guztiek gizartea eraikitzeko duten

eskubidea azpimarratuz. Lege honen helburua hau da: irabazteko asmorik

gabeko erakunde pribatuek egiten dituzten boluntariotzako ekimenetan

herritarren parte-hartzea arautzea eta sustatzea; ekimen horietan ez dira

sartzen gizartean bere kasa sortzen diren elkartasun erak.

- Otsailaren 22ko 1/2007 Legea, Garapenerako Lankidetzari buruzkoa. Lege hau

Euskal Autonomia Erkidegoko herri administrazioek eta lankidetza eragileek

garapenerako lankidetzaren eta nazioarteko elkartasunaren alorrean aurrera

eramaten dituzten jarduerei aplikatzeko da. Euskal gizarteak eta erakundeek

konpromisoa hartu dute tokian-tokian eta mundu osoan herrien giza garapen

iraunkorra sustatzeko, bereziki pobrezia erauztea, eta giza eskubideak

benetan betetzen direla eta nazioarteko harremanak justizian oinarritzen direla

bermatzeko: konpromiso horren baitan kokatzen dira aipatutako jarduerak.

- Boluntariotzaren Euskal Kontseilua, 2001. Elkartasun politikan gizarteko

erakundeek eta gizarte osoak parte hartzeko, Boluntariotzaren Euskal

Kontseilua sortu da, boluntariotza gaiaren inguruan biltzeko, aholkuak

emateko eta kontsultak egiteko organo gisa. Kontseilu hori gizarte ongizate

arloan eskumena duen Eusko Jaurlaritzako sailari atxikita egongo da.

- EAEko Boluntariotzaren II. Euskal Plana (2008-2010)25. Bigarren plan honetan

boluntariotzaren sustapenari eta horrek EAEko Herri Administrazioarekin duen

harremanari eraginkortasun handiagoa eman nahi zaie.

25 www.euskadi.net

Page 103: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

o mkatar

ERANSKINAKERANSKINAK

materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako asleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko riotza lantzeko irakasleentzako materiala Hezkuntza arloan

101

Boluntariotzarekin lotura zuzena ez dutenak

- Ekainaren 22ko 7/2007 Legea, Euskadiko Elkarteei buruzkoa. Lege

honen helburuak honako hauek dira: Euskal Autonomia Erkidegoaren

bakarreko eskumenekoak diren elkarteen araubide juridikoa ezartzea

eta Euskal Autonomia Erkidegoan elkartegintza sustatzea, elkarteen

gizarte balioa aldarrikatuz eta horiek herri onurakotzat aitortzearen

nondik norakoak arautuz.

- Uztailaren 12ko 16/2004 Foru Araua, irabazteko xederik gabeko erakundeen

zerga araubideari eta mezenasgorako zerga pizgarriei buruzkoa.

EUROPA

- 1983ko abenduaren 16ko Europako Parlamentuaren ebazpena, boluntariotzari

buruzkoa; ebazpen horretan aitortzen zen borondatezko jardueretarako interes

orokorra, eta azpiegitura egokia garatzea funtsezkoa dela boluntariotzari

buruzko politikak gauzatzeko, eta, ebazpen horren bitartez, Europako

Batzordeari eskatu zitzaion arreta sistematikoa jar zezala boluntariotzari buruzko

gaietan; horretaz gain, eskatu zitzaion boluntarioek egiten dituzten gastuak eta

pertsona horien gizarte segurantza ordainduko dituen “borondatezko lanaren

estatutua” eratzea.

- Amsterdamgo Ituna. 38. deklarazioa, 1997ko urriaren 2koa; horren bitartez,

aitortu da garrantzizkoa dela elkartasun soziala garatzeko borondatezko

zerbitzuetako jarduerek egindako ekarpena, eta Boluntariotzaren Europako

Erakundeen eta Fundazioen zeregina jakinarazi eta sustatu da.

- 1719/2006/EE zenbakiko Erabakia, Europako Parlamentuarena eta

Kontseiluarena, 2006ko azaroaren 15ekoa; horren bitartez, «Gazteria ekintzan»

deituriko programa ezarri zen 2007-2013 aldirako.

- 2009ko ekainean, Europako Kontseiluak 2011, Boluntariotzaren Urte Europarra

deklaratu zuen. Besteak beste, Europan boluntariotzak duen tradizio indartsuan

eta azken hamarkadetan ingurunean gertatutako aldaketa esanguratsuetan

oinarritu zen, aldaketa horien ondorioz sektoreak parte hartzeko modu eta

forma berrietara egokitu behar baitu.

Page 104: Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako ......beharrezkoak diren lanabesekin egin beharreko jarduerak datoz. Edukietan sakontzeko baliabide bibliografi koak eta wegrafi

ERANSKINAKERANSKINAK

Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasleentzako mamateriala Hezkuntza arloan boluntariotza lantzeko irakasirakasleentzako materiala Hezkuntza arloan boluntari

102

NAZIO BATUEN ERAKUNDEA

- 40/212 Ebazpena, 1985eko abenduaren 17koa; horren bitartez, abenduaren

5a Garapen Ekonomikorako eta Sozialerako Boluntarioen Nazioarteko Eguna

deklaratu da.

- A/RES/52/17 Ebazpena, 1997ko azarokoa, 2001. urtea Boluntariotzaren

Nazioarteko Eguna izendatzen duena.

- A/RES/56/38 Ebazpena, 2002ko urtarrilaren 10ekoa. Boluntariotzari laguntzeari

buruzko gomendioak.

ERAKUNDEETATIK KANPOKO EKIMENAK 26

- Boluntariotzari buruzko Aldarrikapen Unibertsala, Borondatezko Ahaleginen

Nazioarteko Elkartearena (IAVE).

- European Roadmap to 2010. Boluntariotza eta Partaidetza Europar Batasunean.

- Europako boluntariotzarako Agiria, Boluntariotzaren Europako Zentroarena.

- Espainiako Boluntariotzaren Plataformako Kode Etikoa 27 , Espainiako estatuko

Boluntariotza Plataformako kide ziren erakundeek 2000. urtean onartutakoa;

kode horretan boluntarioek onuradunen, elkartearen, gainerako boluntarioen

eta gizartearen aurrean dituzten betebeharrak zehazten dira.

26 Xedapen hauek ez dira juridikoki lotesleak EAEn

27 http://blog.plataformavoluntariado.org